Vita Academica 4(69) - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II

Vita Academica 

nr 4 (69) 2012 

wrzesień–październik 

Biuletyn informacyjny Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie ISSN 1842-2244 

Doktorat honoris causa 

dla kardynała Tarcisio Bertone 

Wydawnictwo Naukowe 

30-348 Kraków · ul. Bobrzyńskiego 10 

tel. 12 422 60 40 · wydawnictwo@upjp2.edu.pl 

sierPień 2013 wrzesień 2013 

1 Czw 1 Ndz 

2 Pt 2 Pn

Miło nam poinformować, że w dniu 6 czerwca 2012 roku rektor ks. dr hab. Władysław 

Zuziak, prof. UPJPII został wybrany na zastępcę przewodniczącego Kolegium Rektorów 

Szkół Wyższych Krakowa na kadencję 2012–2016. Serdecznie gratulujemy! 

Władze KRSWK na kadencję 2012–2016 

Przewodniczący: prof. dr hab. Wojciech Nowak – rektor UJ 

Zastępcy przewodniczącego: prof. dr hab. Tadeusz Słomka – rektor AGH, ks. dr hab. Władysław 

Zuziak, prof. UPJPII – rektor UPJPII. 

Wydarzyło się 

• 5 czerwca 2012 roku odbyło się spotkanie z dziennikarką 

Brygidą Grysiak zorganizowane przez Radio 

Bonus i Wydawnictwo Znak. 

• 7 czerwca 2012 roku odbyła się tradycyjna procesja 

Bożego Ciała z Wawelu na Rynek Główny, w której 

uczestniczyły władze oraz reprezentanci UPJPII. 

ganizowany przez Międzyuczelniany Instytut Muzyki 

Kościelnej, parafię Najświętszej Maryi Panny 

z Lourdes oraz Chór Mariański. 

• Na początku sierpnia siedziba Wydawnictwa Naukowego 

UPJPII została przeniesiona na ulicę Bobrzyńskiego 

10 (do budynku Biblioteki). 

zapowiedzi 

W numerze 

z życia uczelni 

Wydarzyło się ..................................................... 3 

Uchwała Senatu .................................................... 4 

Laudacja z okazji nadania tytułu doktora honoris causa 

kard. Tarcisio Bertone. .............................................. 5 

Rola uniwersytetów katolickich w dziele nowej ewangelizacji. Lectio 

magistralis kard. Tarcisio Bertone ..................................... 10 

Pierwsza graduacja magistrów DiKS .................................. 16 

Pożegnanie dyrektora Biblioteki ...................................... 18 

Dyrektor i budowniczy Biblioteki ..................................... 18 

konferencje 

Sympozjum Duchowość Klasztorów Polskich: Przekaz i Komunikacja .......19 

Konferencja Wartości w mediach − wartość mediów .....................20 

Sesja Sztuka po Trydencie ...........................................23 

Kongres Renovabis ................................................. 24 

nie tylko nauka 

Spotkanie z okazji kanonizacji św. Jadwigi Królowej ..................... 25 

Pielgrzymka do Ligurii ............................................. 26 

Erasmus w Eichstätt ................................................ 29 

Szkolenie z morskiej turystyki religijnej ............................... 30 

Congregaret in unum, czyli Psalmodia w Granadzie ..................... 32 

XX Zjazd Redaktorów Gazet Akademickich. ........................... 33 

„Analecta...” w trasie ................................................ 33 

Dwanaście ton książek!. ............................................. 40 

studenci 

I rajd wiosenny doktryn politycznych i prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 

Trzeci obóz integracyjno-żeglarski w Żywcu ........................... 34 

Sprawozdanie z praktyki w Neapolu. .................................. 36 

Magna Res Libertas! Sprawozdanie z praktyki w Rapperswilu ............. 37 

zapowiedzi 

Warsztaty historyczne Dziedzictwo kulturowe Europy ....................39 

O dialogu między braćmi. ........................................... 39 

recenzje ..........................................................40 


Biuletyn Informacyjny 

Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II 

w Krakowie 

Redakcja 

31-002 Kraków, ul. Kanonicza 9 

tel./faks 12 370 86 06 

e-mail: rzecznik@upjp2.edu.pl 

Redaktor prowadząca 

Monika Wiertek 

Opracowanie graficzne 

Marta Jaszczuk 

Fotografia na okładce 

Andrzej Płachetko 

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych 

oraz zastrzega sobie prawo do skrótów 

i redakcyjnego opracowania tekstów przyjętych do druku. 

Numer zamknięto 10 września 2012 roku. 

Nakład 1100 egz. 

Wydawca 

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 


• 8 czerwca 2012 roku UPJPII nadał godność doktora 

jańsko-żydowskich. Ciągle jeszcze widać potrzebę upowszechnienia 

znajomości dokumentów kościelnych na te- 

honoris causa kard. prof. Tarcisio Bertone. 

mat Żydów i judaizmu. Co prawda dzięki odbywającym 

się od kilkunastu lat w całej Polsce Dniom Judaizmu oraz 

działalności Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów wiele się 

w tej dziedzinie zmienia, można się jednak obawiać, że 

świadomość duchowej więzi z judaizmem jest udziałem 

mniejszości katolików (nie tylko świeckich) w naszym kraju. 

Trzeba zatem tę świadomość poszerzać i pogłębiać, by 

na niej budować wzajemny, prawdziwy dialog. Nie będzie 

on możliwy bez chęci wzajemnego poznania, w tym bez 

poznania swych duchowych tradycji, a także bez szacunku 

dla religijnych przekonań i tradycji drugiej strony. 

„Dziś to chrześcijanie potrzebują bardziej refleksji 

o swym stosunku do Żydów niż Żydzi refleksji wobec chrześcijan. 

Tak było zresztą u początków historii Kościoła, który 

• 12 czerwca 2012 roku Wydział Filozoficzny UPJPII 

zorganizował kolejne spotkanie z cyklu wiosennych 

musiał się najpierw określić, dlaczego wyszedł z judaizmu, 

seminariów Wokół myśli postsekularnej, w ramach 

jak się ma w odniesieniu do Ludu Bożego Starego Przymierza. 

[…] Chrześcijanin zawsze potrzebuje odniesienia 

którego prof. dr hab. Tadeusz Gadacz wygłosił wykład 

Religia po Nietzschem. 

do świata żydowskiego. Św. Augustyn pisał: «nie wynoś się 

ponad korzeń, bo to korzeń dźwiga ciebie, a nie ty korzeń». 

• 12 czerwca 2012 roku Wydział Teologiczny UPJPII 

Więc 

zorganizował 

to my potrzebujemy 

obchody 

zrozumienia, 

15-lecia kanonizacji 

skąd pochodzimy, 

św. Jadwigi 

by zrozumieć 

Królowej. 

nasze chrześcijańskie znaki i symbole” – tak 

mówił w rozmowie z Adamem Szostkiewiczem bp Grzegorz 

• 

Ryś, 

15–16 

jeden 

czerwca 

z organizatorów 

2012 roku 

i wykładowców 

Międzyzakonny 

odbywającego 

Wyższy 

się 

Instytut 

w roku akademickim 

Katechetyczny 

2012/2013 

w Krakowie 

już po raz 

zorganizował 

trzeci wykładu 

warsztat 

monograficznego 

Towarzyszenie 

ABC relacji 

chorym 

chrześcijańskoi 

umierającym. 

i polsko-żydowskich. 

Współorganizatorami cyklu, któremu patronuje 

kard. 

• 27 czerwca 

Stanisław 

2012 

Dziwisz, 

roku 

są: 

odbył 

Międzywydziałowy 

się koncert Na 

Instytut 

szlaku 

Ekumenii 

do Santiago… 

i Dialogu 

Śpiewy 

UPJPII, 

pielgrzymów 

Wyższe Seminarium 

idących do 

Duchowne 

Santiago 

Archidiecezji 

de Compostela 

Krakowskiej, 

oraz improwizacje 

Ministerstwo 

organowe 

Spraw Zagranicznych 

oraz Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Pro- 

zorgram 

wykładu został opracowany przez bp. dr. hab. Grzegorza 

Rysia (aspekt historyczny), ks. prof. dr. hab. Łukasza 

Dwanaście ton książek! 

Informujemy, iż Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie realizuje projekt Efektywność 

zarządzania i jakość kształcenia miarą sukcesu w UPJPII w ramach 

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Europejskiego Funduszu Społecznego, Poddziałanie 

Dwanaście 4.1.1: ton Wzmocnienie – tyle ważyły wszystkie potencjału książki, dydaktycznego które uczelni. 

pracownicy Wydawnictwa Naukowego przewieźli do 

Okres realizacji projektu: 1 września 2012 roku – 31 sierpnia 2014 roku. 

nowej siedziby, która od wakacji mieści się w budynku 

Celem głównym projektu jest wzrost efektywności zarządzania oraz jakości kształcenia 

w Uniwersytecie 

Biblioteki przy 

Papieskim 

ulicy Bobrzyńskiego 

Jana Pawła II w 

10. 

Krakowie. 

Autorów 

Przedmiotem projektu jest wdrożenie 

i redaktorów 

modelu zarządzania 

czasopism 

jakością 

zapraszamy 

w uczelni 

do sekretariatu 

w okresie 1 września 2012 roku – 31 sierpnia 

wydawnictwa 2014 roku. Grupą (pokój docelową 104) oraz objętą redakcji wsparciem (pokój 119). w ramach projektu jest kadra akademicka 

Naszych Uniwersytetu. kontrahentów zachęcamy do składania zamówień 

drogą elektroniczną (wydawnictwo@upjp2.edu.pl) 

lub telefonicznie (12 422 60 40). 

• 5–7 września 2012 roku odbyło się sympozjum Mimesis 

in Byzantine Art – Classical, Realistic or Imi- 

Kamykowskiego (aspekt filozoficzny i teologiczny) oraz dr. 

Macieja Kozłowskiego, byłego ambasadora RP w Izraelu 

tative? zorganizowane przez Instytut Historii Sztuki 

i Kultury UPJPII oraz Instytut Historii Sztuki UJ. 

(aspekt społeczno-polityczny). Wśród wykładowców znajdą 

się tacy znawcy problematyki, jak ks. dr Manfred Deselaers 

(Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu), dr Piotr Trojański 

(Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), dr Małgo- 

• 7 września 2012 roku UPJPII zorganizował konferencję 

naukową Quo vadis, peregrine?, która odbyła 

rzata Pakier i Piotr Kowalik (Muzeum Historii Żydów), prof. 

się w ramach Międzynarodowych Targów Turystyki 

dr hab. Stanisław Krajewski, prof. dr hab. Dariusz Stola oraz 

Pielgrzymkowej SACROFAIR 2012. 

dr Michał Bilewicz (UW). Podejmą oni takie tematy, jak: 

teologia zastępstwa; Żydzi w apologetyce chrześcijańskiej; 

• 7–9 września 2012 roku odbyły się V Rekolekcje liturgiczne 

Mysterium fascinans, w tym roku pod ha- 

migracje Żydów od upadku Rzymu poprzez średniowiecze 

aż po wiek XVI; prawo rzymskie i prawo kanoniczne wobec 

słem Żyć w Chrystusie – sakramenty wtajemniczenia 

Żydów; nauczanie Kościoła o Żydach; działalność inkwizycji; 

antysemityzm w dobie krucjat; antysemityzm nowocze- 

chrześcijańskiego, współorganizowane przez UPJPII. 

sny; syjonizm; zagłada jako szczególne doświadczenie historii 

XX wieku; teologia wobec nazizmu; teologia chrześcijań- 

• 14–15 września 2012 roku odbyła się XII konferencja 

z cyklu Rola Kościoła katolickiego w procesie integracji 

europejskiej pod hasłem Chrześcijańskie oczeska 

po Auschwitz; historia stosunków polsko-żydowskich; 

współczesna diaspora żydowska; Marzec 1968; pamięć polska 

i pamięć żydowska; judaizm w teologii współczesnej. 

kiwania wobec kształtu Europy 

Podobnie jak w latach ubiegłych oferta skierowana jest 

do kleryków, studentów i doktorantów UPJPII oraz innych 

uczelni krakowskich, a także do wszystkich zainteresowanych 

wiedzą o historii relacji między chrześcijaństwem 

i judaizmem, teologii dialogu chrześcijańsko-żydowskiego 

czy stosunków polsko-izraelskich. 

Wykład zakończy się egzaminem (liczba punktów 

ECTS: 4); będzie się odbywał w sali nr 124 w budynku dydaktycznym 

UPJPII przy ul. Franciszkańskiej 1 w czwartki 

w godz. 15.00–16.30. 

Zapraszamy wszystkich chętnych. 

Więcej informacji oraz nagrania wykładów z poprzedniego 

roku akademickiego na stronie www.upjp2.edu.pl 

w zakładce Wydziały i inne jednostki – Międzywydziałowy 

Instytut Ekumenii i Dialogu.

Uchwała nr 9/2012 Senatu 

Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie 

ks. prof. dr hab. Jan Dyduch 

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 

Działając na podstawie Statutu Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie (pkt. 20, 8), Senat Uniwersytetu Papieskiego 

Jana Pawła II w Krakowie zebrany na posiedzeniu zwyczajnym w dniu 19 marca 2012 roku po uzyskaniu nihil 

obstat Kongregacji Edukacji Katolickiej z dnia 19 czerwca 2011 roku i zapoznaniu się z tekstami uchwał Rad Wydziałów: 

Teologicznego, Filozoficznego, Nauk Społecznych, Historii i Dziedzictwa Kulturowego oraz Wydziału Teologicznego Sekcja 

w Tarnowie, a także pozytywnymi recenzjami Jego Eminencji abp. dr. hab. Andrzeja Dzięgi, prof. KUL i ks. prof. dr. 

hab. Józefa Krzywdy, postanawia nadać Jego Eminencji kardynałowi Tarcisio Bertone SDB godność doktora honoris causa 

Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, w szczególności za: 

–– 

wieloaspektowe badania naukowe w zakresie prawa kanonicznego, a zwłaszcza kościelnego prawa publicznego; 

–– 

znaczący wkład w prezentację i popularyzację zasad nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego zarówno na terenie Italii, 

jak i na forum międzynarodowym oraz w Polsce; 

–– 

budowanie mostów jedności i współpracy pomiędzy Stolicą Apostolską a wieloma państwami świata, w tym za wybitne 

zasługi dla rozwoju współpracy Stolicy Apostolskiej z Polską; 

–– 

intensywne oraz wytrwałe głoszenie i obronę godności każdego człowieka i jego prawa do wolności i życia; 

–– 

aktywny współudział w dziele papieży – błogosławionego Jana Pawła II i Benedykta XVI na rzecz wszystkich Kościołów, 

ich wiary i jedności oraz za gorliwą troskę o pokój i zgodę między narodami stosownie do dewizy: Fidem custodire 

– concordiam servare; 

–– 

życzliwą i skuteczną pomoc w przekształceniu Papieskiej Akademii Teologicznej w Uniwersytet Papieski Jana Pawła 

II w Krakowie. 

z dnia 19 marca 2012 r. w sprawie 

nadania godności doktora honoris causa 

Jego Eminencji Kardynałowi Profesorowi Tarcisio Bertone SDB 

– Sekretarzowi Stanu Stolicy Apostolskiej 

ks. dr hab. Władysław Zuziak, prof. UPJPII 

rektor 

Kraków, 19 marca 2012 

zdjęcia: Monika Winiarska 

Laudacja z okazji 

nadania tytułu doktora honoris causa 

przez Uniwersytet Papieski 

Jana Pawła II w Krakowie 

kardynałowi Tarcisio Bertone, 

sekretarzowi stanu Stolicy Apostolskiej 

Przypadł mi zaszczyt przygotowania i wygłoszenia laudacji 

z okazji nadania i wręczenia doktoratu honoris causa 


kardynałowi Tarcisio Bertone − watykańskiemu sekretarzowi 

stanu. Zadanie to podejmuję z radością, ale równocześnie 

z obawą. Z radością, bo mam mówić o wybitnym 

mężu stanu, mężu Kościoła i uczonym kanoniście, ale 

przede wszystkim o człowieku wielkiego formatu i wspaniałej 

duchowości. Z obawą, bo mam scharakteryzować 

działalność niezwykle bogatej i aktywnej osobowości. 

Trzeba więc będzie dokonać wyboru podejmowanych zagadnień. 

Odpowiedzialność moją potęguje fakt, że doktorat 

nadaje Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 

w którego utworzeniu nasz Laureat uczestniczył aktywnie 

i skutecznie. 

Krótki biogram 

Tarcisio Bertone urodził się w katolickiej rodzinie 2 grudnia 

1934 roku w Romano Canavese, w Piemoncie. Był piątym 

z ośmiorga rodzeństwa. Rodzice wychowywali swoje 

dzieci w duchu miłości do Boga i Kościoła. W rodzinie 

panowały wzajemna miłość i głęboka wiara wyrażająca 

się w codziennej modlitwie, praktykach religijnych, poszanowaniu 

przykazań Bożych i rzetelnej pracy, a także 

w kultywowaniu tradycji rodzinnych i patriotycznych. 

W takiej atmosferze wzrastało powołanie kapłańskie i zakonne 

naszego Laureata. Po ukończeniu szkoły średniej 

w Turynie Tarcisio Bertone wstąpił do nowicjatu salezjańskiego. 

3 grudnia 1950 roku złożył śluby zakonne w stowarzyszeniu 

salezjańskim. Po ukończeniu podstawowych 

studiów teologicznych na Wydziale Teologicznym w Turynie 

1 lipca 1960 roku przyjął święcenia kapłańskie. Na 

tymże wydziale na podstawie pracy poświęconej tolerancji 

i wolności religijnej uzyskał stopień licencjata. Studia 

kontynuował w Papieskim Ateneum Salezjańskim w Rzymie. 

Tam przygotował i obronił dysertację doktorską Zarządzanie 

Kościołem w myśli papieża Benedykta XIV Lambertini 

(1740−1758). 

W roku 1967 podjął pracę naukowo-dydaktyczną na 

Wydziale Teologicznym Papieskiego Ateneum Salezjańskiego, 

które w roku 1973 zostało podniesione do godności 

Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego. 1 sierpnia 

1991 roku prof. Tarcisio Bertone został mianowany 

przez papieża Jana Pawła II arcybiskupem metropolitą 

Vercelli – najstarszej diecezji Piemontu. Tenże papież mianował 

go sekretarzem Kongregacji Nauki Wiary, a następnie 

10 grudnia 2002 roku − arcybiskupem metropolitą 

Genui, zaś 21 października 2003 roku − kardynałem. 

15 września 2006 roku Benedykt XVI mianował kardynała 

Tarcisio Bertone sekretarzem stanu Stolicy Apostolskiej, 

a 4 kwietnia 2007 roku − kamerlingiem Świętego Kościoła 

Rzymskiego. Na kanwie przywołanych wydarzeń z życia 

naszego Laureata dokonuje się niezwykle bogata działalność 

wybitnego profesora i ofiarnego męża Kościoła. 

Uczony kanonista 

Jak już wspominaliśmy, ks. prof. Tarcisio Bertone w 1967 

roku podjął pracę naukową w Papieskim Ateneum Salezjańskim 

w Rzymie, gdzie prowadził wykłady z teologii 

moralnej, a w 1976 roku został powołany na stanowisko 

profesora zwyczajnego w Katedrze Kościelnego Prawa 

Publicznego i Konstytucyjnego na Wydziale Prawa 

Kanonicznego Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego 

w Rzymie. Równocześnie był profesorem kościelnego prawa 

publicznego na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim. 

W latach 1976−1991 jako profesor prawa kanonicznego 

wykładał różne jego dziedziny. Od roku 1979 do 1985 pełnił 

funkcję dziekana Wydziału Prawa Kanonicznego tegoż 

uniwersytetu, w latach 1987−1989 był prorektorem, 

a w latach 1989−1991 − rektorem tej uczelni. 

Tarcisio Bertone jest autorem licznych publikacji 

z dziedziny teologii moralnej, prawa kanonicznego i filozofii 

prawa. Przykładowy katalog jego prac naukowych 

został wymieniony przez recenzentów: abp. prof. Andrzeja 

Dzięgę i ks. prof. Józefa Krzywdę. Na uwagę zasługuje 

szeroka panorama problemów badawczych, podejmujących 

sprawy istotne i aktualne dla Kościoła, świa- 

4 5 

zdjęcia: Monika Winiarska, Sebastian Wojnowski

W ramach swojej działalności naukowej 

i dyplomatycznej nasz Laureat 

wielokrotnie odwiedzał Polskę. 

Jego kontakty dyplomatyczne i pomoc 

świadczona państwu polskiemu 

zostały uhonorowane wysokim odznaczeniem 

państwowym: Krzyżem 

Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej 

Polskiej. Prezydent Lech Kaczyński 

w uzasadnieniu przyznania 

tego odznaczenia napisał: „W uznaniu 

wybitnych zasług Eminencji 

dla rozwoju współpracy pomiędzy 

Rzecząpospolitą a Stolicą Apostolską 

oraz za działalność Księdza Kardynała 

na rzecz Kościoła w Polsce, 

podjąłem decyzję o odznaczeniu 

Dostojnego Gościa Krzyżem Wielkim 

Orderu Zasługi Rzeczypospolitej 

Polskiej”. Wśród podróży do naszego 

kraju kardynał Tarcisio Bertone 

odwiedzał także Kraków. Czynnie 

uczestniczył w VII Międzynarodowej 

Konferencji z cyklu Rola Kościoła Katolickiego 

w procesie integracji europejskiej, 

która odbyła się w Krakowie 

w dniach 14−15 września 2007 roku. 

Jej głównym organizatorem była Pata 

i człowieka. Działalność naukowo-badawcza kard. 

prof. Tarcisio Bertone charakteryzuje się tym, że nie tylko 

ukazuje on jasno problemy badawcze, lecz także stara 

się dotrzeć z nimi do człowieka. Jego naukowe publikacje 

są zarazem informacyjne, jak i formacyjne. Jedna 

z dyscyplin badań naukowych kard. prof. Tarcisio Bertone 

to tworzenie nowej wizji kościelnego prawa publicznego 

zajmującego się rolą Kościoła we współczesnym 

świecie, opartej o nauczanie II Soboru Watykańskiego. 

Postulaty Vaticanum II zawarte w deklaracji o wolności 

religijnej Dignitatis humanae i konstytucji o Kościele 

w świecie współczesnym Gaudium et spes domagały się 

przebudowy przedsoborowej doktryny o relacji Kościoła 

i państwa, bazującej na teorii o dwóch społecznościach 

doskonałych. W świetle nauczania soborowego stosunki 

między Kościołem a państwem należało oprzeć o następujące 

zasady: w nowoczesnych społecznościach istnieje 

pluralizm światopoglądowy, należy uszanować wolność 

sumienia i religii, zarówno w wymiarze indywidualnym, 

jak i wspólnotowym, uznać autonomię i niezależność 

Kościoła i państwa oraz zasadę ich współpracy. W oparciu 

o te zasady kard. prof. Tarcisio Bertone opracowywał 

i publikował prace naukowe dotyczące prawa konkordatowego. 

Wbrew opiniom pojawiającym się w części włoskiej 

literatury prawniczej, głoszącym zmierzch konkordatów, 

udowodnił ich przydatność i potrzebę jako gwarantów 

poszanowania godności człowieka i wolności 

Kościoła. Trzeba zaznaczyć, że badania i publikacje naukowe 

dotyczące tego tematu stały się naszemu Laureatowi 

bardzo potrzebne w jego działalności kościelnej, 

choćby jako arcybiskupa Genui, a zwłaszcza jako sekretarza 

stanu. 

Obszerne miejsce w twórczości kanonistycznej kard. 

prof. Tarcisio Bertone zajmują publikacje naukowe dotyczące 

II Księgi KPK z 1983 r. Poruszają one problematykę 

wiernych, świeckich i duchownych oraz hierarchicznego 

ustroju Kościoła. Komentarze te są znakomicie osadzone 

w teologii prawa. Kard. prof. Bertone może się poszczycić 

doskonałą znajomością genezy norm prawnych – dzięki 

gruntownym studiom historycznym, a także dzięki 

uczestnictwu w przygotowaniu nowego KPK z 1983 roku, 

jak również kierowaniu zespołem, który tłumaczył go na 

język włoski. Na terenie Włoch i poza ich granicami wygłaszał 

prelekcje, prezentując nowy kodeks i popularyzując 

jego postanowienia. W publikacjach kard. prof. Bertone 

dotyczących posługi nauczania, praw rodziny, wychowania 

młodego pokolenia, ochrony życia od poczęcia 

do naturalnej śmierci spotykamy nie tylko wykład zasad 

prawnych, ale także wnioski praktyczne. Pozycje te nie 

tylko mają charakter naukowy, ale służą duszpasterstwu. 

Kard. prof. Bertone nauczał zarówno z katedry akademickiej, 

jak i z ambony kościelnej. Jako duchowy syn św. 

Jana Bosko obok pracy naukowej wiele miejsca poświęcał 

duszpasterstwu młodzieży i nauczaniu społecznemu, 

zwłaszcza wśród laikatu. 

Mąż Kościoła 

nie biskupie: Fidem custodire – concordiam 

servare. Kardynał Tarcisio 

Bertone dźwiga na swoich barkach 

odpowiedzialność m.in. za relacje 

państw świata z Kościołem katolickim, 

a także Kościołów lokalnych 

z władzami państwowymi, które prezentują 

szeroką gamę postaw: od 

życzliwych do obojętnych, a nawet 

wrogich. Kierując dialogiem Stolicy 

Apostolskiej z władzami państwowymi, 

troszczy się o wolność Kościołów 

lokalnych, o poprawę sytuacji Kościoła 

w państwach totalitarnych, 

o poszanowanie godności ludzkiej 

i fundamentalnych praw człowieka 

− nie tylko katolików, ale wszystkich 

obywateli. Tu bardzo przydatne 

stają się jego badania naukowe 

i publikacje z zakresu relacji Kościół 

− państwo oraz bogate w tym 

względzie doświadczenie. Wykorzystuje 

je w licznych podróżach dyplomatycznych 

i w pielgrzymkach papieskich, 

co zaznaczył ks. prof. Józef 

Krzywda w swojej recenzji. 

Przyjaciel Polski i Krakowa 

Wielopłaszczyznowa praca naukowa ks. prof. Tarcisio 

Bertone na uniwersytecie i równoległe prowadzenie 

duszpasterstwa składały się na piękną i owocną służbę 

Kościołowi. Jako konsultor w Kongregacji Doktryny 

Wiary z upoważnienia jej prefekta kard. Josepha Ratzingera 

prowadził trudne rozmowy z Marcelem Lefebvrem. 

W 1991 roku ks. prof. Bertone został mianowany arcybiskupem 

– metropolitą Vercelli. Jego zawołanie biskupie 

– poniekąd program działania − brzmi: Fidem custodire 

– concordiam servare. Niedługo pasterzował wśród ludu 

Bożego Piemontu, bo już 13 czerwca 1995 roku Jan Paweł 

II powołał go do bardzo odpowiedzialnej służby Kościołowi 

na stanowisku sekretarza Kongregacji Doktryny 

Wiary. W ten sposób ks. prof. Bertone stał się najbliższym 

współpracownikiem kardynała Ratzingera i bardzo 

bliskim współpracownikiem papieża Jana Pawła II. Wówczas 

miało miejsce kilka spotkań z siostrą Łucją z Fatimy 

i opublikowanie, z polecenia Jana Pawła II, Trzeciej Tajemnicy 

Fatimskiej. 

Kolejne miejsce służby arcybiskupa Tarcisio Bertone 

to Genua – stolica metropolitalna z wielkimi tradycjami 

historycznymi i pastoralnymi. W Genui prowadził 

aktywną działalność pastoralną wśród robotników, młodzieży 

i kapłanów, a także wśród związków zawodowych. 

Równocześnie pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji 

Biskupiej Regionu Liguria. Jako pasterz genueński 

był stróżem wiary powierzonej mu owczarni oraz siewcą 

zgody i pojednania, zgodnie ze swoją dewizą biskupią. Jak 

wspomina, praca z młodzieżą i sprawowanie świętej liturgii 

były źródłem jego pasterskiej radości. Wkrótce po objęciu 

posługi biskupiej w Genui, 21 października 2003 roku 

został kreowany kardynałem. Bardzo głęboko przeżył 

śmierć papieża Jana Pawła II i wybór nowego biskupa Rzymu, 

niegdyś swego najbliższego współpracownika w Kongregacji 

Doktryny Wiary. 

W krótkim czasie Benedykt XVI powołał kardynała 

Tarcisio Bertone na urząd watykańskiego sekretarza stanu, 

który w ocenie znawców stanowi najważniejszą po 

biskupie Rzymu funkcję w Kościele katolickim. Można 

sądzić, że papież chciał mieć przy swoim boku wypróbowanego 

współpracownika, doświadczonego w sterowaniu 

łodzią Kościoła. W ten sposób nasz Laureat razem 

z papieżem dzieli troskę o wszystkie Kościoły, o ich wiarę 

i jedność. Jakże profetyczne okazało się jego zawołapieska 

Akademia Teologiczna w Krakowie. 

W prelekcji pt. Czynnik religijny 

a przyszłość Europy powiedział 

m.in.: „Zatrzymam się teraz, by spojrzeć 

na wasz naród naznaczony decydującym 

wpływem chrześcijaństwa 

oraz oddziaływaniem świętych mężczyzn 

i kobiet, którzy ukształtowali 

jego kulturę i rozwój”. Podczas uroczystej 

mszy świętej w trakcie konferencji 

kardynał Bertone wygłosił 

homilię, w której stwierdził: „Historia 

potwierdza, że Europa była w stanie 

dać z siebie to, co najlepsze, że 

przyczyniła się do rozwoju cywilizacji 

i postępu na całym świecie. Mogła 

tego dokonać jedynie dzięki mocnemu 

zakorzenieniu w wartościach zaczerpniętych 

z chrześcijaństwa, które 

są integrującą częścią składową jej 

tożsamości”. Te wystąpienia naszego 

Laureata podkreślają rolę chrześcijaństwa 

w Polsce i jego wpływu na 

chrześcijaństwo w Europie. 

Ważną dla nas zasługą kard. Tarcisio 

Bertone jest jego poparcie dla 

nadania zaszczytnego statusu uniwersytetu 

papieskiego naszej uczelni, 

które nastąpiło 19 czerwca 2009 roku. 

Był gorliwym rzecznikiem tego przekształcenia 

w Stolicy Apostolskiej. 

Przechodząc do zakończenia 

laudacji, pozwolę sobie na osobiste 

wspomnienie i świadectwo. Naszego 

Laureata po raz pierwszy spotkałem 

na Międzynarodowym Kongresie Kanonistycznym 

w Ottawie w 1984 roku. 

Był wówczas dziekanem Wydziału 

Prawa Kanonicznego Uniwersytetu 

Salezjańskiego w Rzymie. Wraz 

z innymi kanonistami mieszkaliśmy 

w konwikcie uniwersyteckim i pieszo 

pokonywaliśmy trasę z konwiktu do 

uniwersytetu. Wówczas kard. Bertone 

dał się poznać jako sympatyczny 

i towarzyski kolega kanonista. 

Eminencjo, dziękujemy za Twoją 

służbę nauce, Kościołowi i człowiekowi. 

Dziękujemy za przyjaźń do Polski, 

Krakowa i naszego uniwersytetu. 

Życzymy dobrego zdrowia oraz wielu 

sukcesów i owoców w pracy dla dobra 

świata i Kościoła. Do podziękowań 

i życzeń dołączamy dar doktoratu 

honorowego, pierwszego nadanego 

przez Uniwersytet Papieski Jana 

Pawła II w Krakowie. 

6 7

Doktorat honoris causa 

dla kardynała Tarcisio Bertone 

zdjęcia: Andrzej Płachetko, Sebastian Wojnowski

kard. prof. Tarcisio Bertone SDB 

Rola uniwersytetów katolickich 

w dziele nowej ewangelizacji 

Lectio magistralis 

z okazji otrzymania doktoratu honoris causa 

nadanego przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 

8 czerwca 2012 roku 

Kieruję serdeczne pozdrowienia do wszystkich tu obecnych 

kardynałów i biskupów, a zwłaszcza Jego Ekscelencji 

abpa Józefa Kowalczyka, prymasa Polski, oraz Jego Ekscelencji 

abpa Celestino Migliore, nuncjusza apostolskiego. 

Pozdrawiam z szacunkiem dostojne władze cywilne 

i wojskowe oraz członków korpusu dyplomatycznego. 

Moja wdzięczność skierowana jest przede wszystkim 

do Wielkiego Kanclerza Jego Eminencji kard. Stanisława 

Dziwisza, Jego Magnificencji rektora ks. prof. Władysława 

Zuziaka i całego Senatu Uniwersytetu Papieskiego Jana 

Pawła II w Krakowie. 

Cieszę się obecnością rektorów uniwersytetów i wyższych 

uczelni w Polsce, zwłaszcza w Krakowie, i dziekanów 

wydziałów teologicznych w Polsce. 

Z góry dziękuję za wysłuchanie mojego wykładu zatytułowanego 

Rola uniwersytetów katolickich w dziele nowej 

ewangelizacji. 

Nowa ewangelizacja 

Najpierw chciałbym skupić się na koncepcji nowej ewangelizacji, 

tak ważnej w języku i programach duszpasterskich 

opracowywanych po soborze i omawianych na 

uczelniach katolickich. Zasługuje ona na wstępną refleksję, 

zważywszy na złożoność znaczenia i treści, jakie ze sobą 

niesie. Po pierwsze należy zauważyć, że ewangelizacja 

nie jest dziełem okazjonalnym lub tymczasowym, lecz stałym 

zobowiązaniem i kluczową potrzebą Kościoła. 

Specyfika nowej ewangelizacji odróżnia ją od zwykłych 

działań Kościoła oraz misji ad gentes. Przymiotnik „nowa” 

nie odnosi się do kolejnych terenów misyjnych – nowych 

krajów do ewangelizacji ani osób – nowych typów głosicieli 

Ewangelii, ani też do celów głoszenia Ewangelii. Cel 

jest zawsze ten sam: zachowywać wszystko, co przykazano 

(por. Mt 28, 19–20). „Nowa” nie oznacza również ponownej 

ewangelizacji, w pełnym tego słowa znaczeniu, terytoriów 

już zewangelizowanych. 

Oryginalność dotyczy sposobu lub formy ewangelizacji. 

Ta potrzeba nowego podejścia do ewangelizacji, zarówno 

w sposobach, jak i w formie, wynika z historycznego faktu: 

nowej sytuacji krajów i kultur tradycji chrześcijańskiej, 

w których ogłoszono Ewangelię w dawnych czasach. 

Dzisiaj wojujący ateizm jest już w dużym stopniu za nami, 

natomiast ustąpił pola pewnej obojętności lub ciekawości, 

w dużej mierze naznaczonej głęboką niewiedzą o tym, 

czym jest ewangelia, oraz dążeniem do powszechnej tolerancji, 

która wyeliminuje wszelkie różnice pomiędzy wyznaniami. 

Ta niewiedza i dezorientacja, które mogą dochodzić 

nawet do synkretyzmu, wiążą się również w wielu krajach 

o dawnej tradycji chrześcijańskiej z wielką nieufnością do 

wszystkiego, co mogłoby zapewnić widoczność w przestrzeni 

publicznej religii w ogóle, a chrześcijaństwa w szczególności, 

co w imię źle pojętego sekularyzmu prowadzi do prywatyzacji 

wyznawania religii, a zatem do zdławienia słowa Kościoła 

i jego szkodliwego zniknięcia z debaty społecznej. 

Ta niewiedza wraz z wyeliminowaniem obecności religii 

stanowi ogromną stratę nie tylko dla Kościoła, ale i dla 

współczesnego człowieka. Jak wyraźnie pokazują liczne 

i przenikliwe studia belgijskiego profesora antropologii religijnej 

Juliena Riesa, którego papież Benedykt XVI niedawno 

wyniósł do godności kardynała, człowiek jest z natury religijny: 

najwcześniejsze ślady hominizacji dowodzą otwartości 

człowieka na transcendencję, która go przerasta. Nie istniał 

homo sapiens, który nie byłby równocześnie homo religiosus. 

Postać kultury, w której ludzie żyją w większości etsi 

Deus non daretur jest nowa i ma ograniczony zasięg. „Całe 

kraje i narody – pisał Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej 

Christifideles laici – w których niegdyś religia i życie chrześcijańskie 

kwitły i dały początek wspólnocie wiary żywej 

i dynamicznej, dzisiaj wystawione są na ciężką próbę, a niekiedy 

podlegają procesowi radykalnych przemian wskutek 

szerzenia się zobojętnienia, sekularyzmu i ateizmu. Chodzi 

tu przede wszystkim o kraje i narody należące do tak zwanego 

Pierwszego Świata, w których dobrobyt materialny i konsumizm, 

aczkolwiek przemieszane z sytuacjami zastraszającej 

nędzy i ubóstwa, sprzyjają i hołdują zasadzie: «żyć tak, 

jak gdyby Bóg nie istniał»” (nr 34). 

W obliczu tego, co Benedykt XVI nazywa „niepokojącą 

utratą poczucia sacrum”, jest zatem konieczne zaproponowanie 

nowej ewangelizacji 1 , czyli odnowionej propozycji 

wiary. Mimo że termin „nowa ewangelizacja” nie 

pojawia się u Pawła VI, podobna treść jest obecna w jego pismach, 

zwłaszcza w ważnej adhortacji apostolskiej Evangelii 

nuntiandi o ewangelizacji w świecie współczesnym (por. 

1 Benedykt XVI, list apost. w formie motu proprio Ubicumque 

et semper powołujący Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej 

Ewangelizacji (21 ix 2010). 

zdjęcia: Monika Winiarska, Sebastian Wojnowski 

w szczególności nr 52 i 56). Wprowadzenie tego terminu, 

a zwłaszcza jego szerokie zastosowanie (ponad 200 razy), 

zawdzięczamy papieżowi Janowi Pawłowi II, tak więc możemy 

powiedzieć, że nowa ewangelizacja jest jedną z wytycznych 

jego pontyfikatu. Zjawisko dechrystianizacji, 

„które występuje w narodach o dawnej tradycji chrześcijańskiej 

i domaga się bezzwłocznie nowej ewangelizacji” 2 . 

Widać wyraźnie, że obecny papież uznał nową ewangelizację 

za jeden z głównych priorytetów swojej misji. Druga 

część jego pierwszej encykliki pokazuje na przykład jasno, 

jak miłość Kościoła jest wyrazem miłości Trójcy Świętej 

i stanowi prawdziwą ewangelizację 3 . Tak napisał w swoim 

liście apostolskim Ubicumque et Semper. Kraje o wielowiekowej 

tradycji chrześcijańskiej doszły wręcz do „podawania 

w wątpliwość tych podstaw, które wydawały się niezaprzeczalne, 

jak wiara w Boga Stwórcę i Jego opatrzność, 

objawienie Jezusa Chrystusa jako jedynego Zbawiciela 

oraz wspólne rozumienie fundamentalnych doświadczeń 

człowieka, takich jak narodziny, śmierć, życie w rodzinie 

i odniesienie do naturalnego prawa moralnego”. Dlatego 

papież Benedykt XVI uważa, że „Kościołom o wielowiekowej 

tradycji”, należy „udzielić stosownych odpowiedzi, 

ponieważ cały Kościół, odnawiający się przez moc Ducha 

Świętego, jest obecny we współczesnym świecie z zapałem 

misyjnym, który promuje nowa ewangelizacja” 4 . 

Jak już zobaczyliśmy do tej pory, potrzebne są nowe 

sposoby i formy ewangelizacji, aby zwrócić się do osób 

ochrzczonych, których wiara wygasła i które już nie praktykują. 

Nie oznacza to, że nie jest konieczna refleksja 

o przeszłości, a zwłaszcza, że nie możemy dziś korzystać 

z bezcennego bogactwa doświadczenia Kościoła. Ewangelia 

mówi: „Każdy uczony w Piśmie, który stał się uczniem 

królestwa niebieskiego, podobny jest do ojca rodziny, który 

ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare” (Mt 

13, 52). Nawet w nowej ewangelizacji potrzebne są rzeczy 

nowe i stare ze skarbca. Łacińska sentencja mówi: Tempora 

mutantur et nos mutamur in illis, więc musimy stale wydobywać 

ze skarbca również nowe rzeczy. 

Kończę tę pierwszą część prośbą o zaufanie skierowaną 

przez Benedykta XVI do uczestników międzynarodowego 

spotkania zorganizowanego przez Papieską Radę ds. Krzewienia 

Nowej Ewangelizacji w dniu 15 października 2011 

roku: „Pomimo kondycji współczesnego człowieka wciąż 

możemy powiedzieć z pewnością, tak jak w początkach 

chrześcijaństwa, że słowo Boże nadal rośnie i rozprzestrzenia 

się. Dlaczego? Mogę wymienić co najmniej trzy powody. 

Po pierwsze, moc słowa Bożego nie zależy głównie od naszego 

działania, naszych sposobów, naszych czynów − lecz 

od Boga, który ukrywa swą moc pod oznaką słabości i który 

uobecnia się w łagodnym powiewie wiatru o poranku (zob. 

1 Krl 19, 12) na drzewie Krzyża Świętego. Trzeba zawsze 

2 Jan Paweł II, adhort. apost. Christifideles laici o powołaniu 

i misji świeckich w Kościele i w świecie (30 xii 1988), 4. 

3 Por. Benedykt XVI, enc. Deus caritas est o miłości chrześcijańskiej 

(25 xii 2005), 19. 

4 Benedykt XVI, list apost. w formie motu proprio Ubicumque 

et semper. 

wierzyć w pokorną moc słowa Bożego i pozwolić Bogu działać! 

Drugi powód to ziarno słowa, które – jak głosi ewangeliczna 

przypowieść o siewcy – dzisiaj nadal upada na dobrą 

glebę, która je przyjmuje i rodzi owoce (por. Mt 13, 3–9)”. 

Zatem ufność w Boga i w jego słowo wraz ze zdrowym 

realizmem nakazują rozpoznać przeszkody, spróbować 

pokonać uprzedzenia i przygotować w najlepszy możliwy 

sposób glebę na zasianie nasion Ewangelii. 

Kościół chce podjąć to wyzwanie pozytywnie, oferując 

całemu społeczeństwu zupełnie nowy sposób spotkania 

i dialogu wypływającego z Ewangelii. Dlatego też nowa 

ewangelizacja to nie tylko „próba naprawiania”, ale i „nowa 

wiosna”: sposób na zwiększenie wzrostu nowych pędów, 

które kiełkują w starożytnym lesie. 

W Apokalipsie św. Jana w liście do Kościoła w Efezie 

czytamy: „Ty masz wytrwałość: i zniosłeś cierpienie dla 

imienia mego – niezmordowany. Ale mam przeciw tobie 

to, że odstąpiłeś od twej pierwotnej miłości” (Ap 2, 3–4). 

Serce ewangelizacji w każdej epoce jest tą „pierwotną miłością”, 

która ożywa w każdym nowym pokoleniu; jest odbiciem 

ogromnej miłości Boga Ojca, którą nam okazał, dając 

nam swego Syna. Już pierwsi chrześcijanie, chrześcijańscy 

męczennicy i inni święci wszystkich czasów – również naszych 

– są autentycznymi świadkami tej miłości. Wspaniałość 

sztuki chrześcijańskiej i piękno chrześcijańskiej refleksji 

filozoficznej oświeconej przez wiarę opowiadają o niej 

wymownie. Niepojęty dowód doświadczenia mistycznego 

wyraźnie głosi tę miłość, pokój i radość przekraczające 

wszelkie zrozumienie i nasze wszelkie oczekiwania. 

Ta „pierwotna miłość” to w dzisiejszych czasach siła, 

która porusza serca i wiedzie tak wielu nowych ewangelistów: 

osoby, rodziny, wspólnoty i ruchy kościelne. Jest to 

skarb Ewangelii starej i zawsze nowej. Bowiem miłość Boga 

do nas nigdy się nie zmienia, nie zmienia się jego wierność 

i nie kończy jego miłosierdzie. To ufność, która na pytanie 

Boga: „Kogo mam posłać? Kto by Nam poszedł?”, daje nam 

siłę, aby odpowiedzieć: „Oto ja, poślij mnie” (Iz 6, 8). Miłość 

Boża wzywa nas do świętej komunii życia, które rodzi się na 

łonie wspólnoty, a kończy w jej służbie. Nowa ewangelizacja 

jest nieustanną próbą, by głosić i żyć tym życiem wiary; 

jest inteligencją wiary, która pozwala zrozumieć i wyjaśnić 

istotny związek między starymi i nowymi rzeczami tego 

skarbu, którym jest Ewangelia Chrystusa. 

Uniwersytety katolickie 

Dochodzimy teraz do roli uniwersytetów katolickich 

w kontekście nowej ewangelizacji. Biorą w niej udział z co 

najmniej trzech podstawowych powodów. 

1. Nowa ewangelizacja charakteryzuje się jasnym i wyraźnym 

głoszeniem Chrystusa. „Nie ma prawdziwej ewangelizacji 

bez głoszenia imienia i nauki, życia i obietnic, królestwa 

i tajemnicy Jezusa z Nazaretu, Syna Bożego” – pisał Paweł VI 

w adhortacji apostolskiej Evangelii nuntiandi 5 . To przesłanie 

5 Paweł VI, adhort. apost. Evangelii nuntiandi o ewangelizacji 

w świecie współczesnym (8 xii 1975), 22. 

10 11

faktycznie jest wieczne, jak mówi z wielką siłą fragment Listu 

do Hebrajczyków przywołany w Liście apostolskim Ubicumque 

et semper: „Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam także 

na wieki” (Hbr 13, 8). 

Obecnie to przesłanie jest częścią misji uczelni. Wyraża 

to istotny akapit kończący magna charta uniwersytetów 

katolickich, którą jest konstytucja apostolska Ex corde Ecclesiae: 

„Zgodnie z własną naturą każdy uniwersytet katolicki 

wnosi ważny wkład w prowadzone przez Kościół dzieło 

ewangelizacji. Chodzi tu o skuteczne świadectwo o charakterze 

instytucjonalnym, które uniwersytet winien dawać 

Chrystusowi i Jego orędziu, a które jest tak potrzebne w kulturach 

naznaczonych sekularyzmem, jak również tam, gdzie 

ludzie jeszcze nie znają Chrystusa i Jego orędzia. Ponadto 

wszystkie podstawowe formy działalności uniwersytetu są 

związane i zharmonizowane z misją ewangelizacyjną Kościoła: 

badania prowadzone w świetle chrześcijańskiego orędzia 

mają oddawać nowe odkrycia człowieka do dyspozycji 

jednostek i społeczeństwa; formacja dokonująca się w kontekście 

wiary winna kształtować ludzi zdolnych do rozumnego 

i krytycznego osądu oraz świadomych transcendentnej 

godności osoby ludzkiej; formacja zawodowa powinna 

wpajać także wartości moralne oraz postawę służby ludziom 

i społeczności; dialog z kulturą ma sprzyjać lepszemu rozumieniu 

wiary; poszukiwania teologiczne mają umożliwiać 

wierze wypowiadanie się we współczesnym języku” 6 . 

Sam Benedykt XVI powoływał się kilkakrotnie na ten 

tekst. Na przykład w czasie wizyty duszpasterskiej w Stanach 

Zjednoczonych głosił z wielką siłą katolickość uniwersytetów: 

„To wymaga, by publiczne świadectwo postępowania 

na wzór Chrystusa, opartego na Piśmie Świętym 

i Magisterium Kościoła, kształtowało wszystkie aspekty 

życia instytucji, tak w klasach szkolnych, jak i poza nimi. 

Każde odejście od tej koncepcji osłabia tożsamość katolicką 

i zamiast zwiększać wolność, nieuchronnie wprowadza 

zamęt moralny, intelektualny i duchowy” 7 . 

Niekiedy w krajach należących do tradycji chrześcijańskiej 

występuje silna pokusa sekularyzacji uniwersytetów 

katolickich: poprzez usuwanie aspektu wyznaniowego 

zminimalizowane zostają oznaki ich katolickiej tożsamości, 

6 Jan Paweł II, konst. apost. Ex corde Ecclesiae o uniwersytetach 

katolickich (15 viii 1990), 49.. 

7 Benedykt XVI, Przemówienie podczas wizyty na Katolickim 

Uniwersytecie Ameryki (17 iv 2008). 

która zostaje zredukowana do konsensusu humanistycznego, 

a chrześcijaństwo jedynie do systemu wartości. Natomiast 

kontynuując nauki Jana Pawła II, obecny papież mówi, 

że „«katolickość» uniwersytetu w niczym go nie ogranicza, 

ale raczej w najwyższym stopniu dowartościowuje” 8 . 

2. Drugi powód wyjaśnia znaczenie i rolę uniwersytetów 

katolickich w dziele nowej ewangelizacji. Główną intuicją 

pontyfikatu papieża Pawła VI, którego nauki inspirowały 

Jana Pawła II i Benedykta XVI, jest przekonanie, że aby 

udało się krzewić wiarę, musi ona stać się częścią kultury. 

Po nauczaniu apostolskim (kerygmacie) i katechezie, wiara 

stopniowo musi przenikać kultury, nigdy się z nimi nie utożsamiając. 

Z drugiej strony Ewangelia jest głoszona ludziom, 

którzy są częścią kultury, musi więc przeniknąć przez tę kulturę. 

Dlatego, jak zauważył Paweł VI, „należy ewangelizować 

i to nie od zewnątrz, jakby się dodawało jakąś ozdobę czy kolor, 

ale od wewnątrz, od centrum życiowego i korzeni życia” 9 . 

Obecnie uniwersytety katolickie mają misję tworzenia 

pomostu między wiarą a kulturą. Jan Paweł II mówił – w sposób 

niemal poufny – o katolickich wspólnotach uniwersyteckich, 

które napotkał podczas swoich podróży: „Wspólnoty te 

są dla mnie żywym i obiecującym znakiem płodności chrześcijańskiego 

umysłu we wszystkich kulturach. Pozwalają mi 

żywić nadzieję na nowy rozkwit chrześcijańskiej kultury 

w wielorakim i bogatym kontekście naszej epoki przemian, 

która niewątpliwie stoi wobec bardzo poważnych wyzwań, 

ale dzięki działaniu Ducha prawdy i miłości niesie z sobą 

także wiele obietnic” 10 . Już Paweł VI wskazał, że „Kościół nie 

tylko ma głosić Ewangelię w coraz odleglejszych zakątkach 

ziemi i coraz większym rzeszom ludzi, ale także mocą Ewangelii 

ma dosięgnąć i jakby przewracać kryteria oceny, hierarchię 

dóbr, postawy i nawyki myślowe, bodźce postępowania 

i modele życiowe rodzaju ludzkiego, które stoją w sprzeczności 

ze słowem Bożym i planem zbawczym” 11 . 

3. Inny powód, który sprawia, że szczególnie pilne stało 

się dzisiaj zaangażowanie uniwersytetów katolickich 

w dzieło nowej ewangelizacji, jest następujący: „powinna 

między innymi budzić wśród bogatych świadomość, 

że nadszedł czas, by stać się naprawdę braćmi ubogich we 

wspólnym zwróceniu się ku «rozwojowi integralnemu», 

otwartemu na Absolut” 12 . W rzeczy samej, jednym z podstawowych 

celów uczelni katolickiej jest służba społeczeństwu: 

„Podstawową misją uniwersytetu jest nieustanne poszukiwanie 

prawdy poprzez badania naukowe, przechowywanie 

i przekazywanie wiedzy dla dobra społeczeństwa” 13 . 

Przychodzą mi w tym miejscu na myśl palące słowa Paw- 

8 Benedykt XVI, Przemówienie do pracowników i studentów 

Katolickiego Uniwersytetu Sacro Cuore (25 xi 2005). 




katolickich (15 viii 1990), 2. 



12 Jan Paweł II, enc. Redemptoris missio o stałej aktualności 

posłania misyjnego (7 xii 1990), 59. 



ła VI, który zauważył, że „ludzie często dlatego cierpią, gdyż 

nie dość […] myślą i rozważają” 14 . Uniwersytety, zwłaszcza 

katolickie, powinny chyba być miejscem myślenia, którego 

świat tak bardzo potrzebuje? Jest to szczególnie ważne, 

ponieważ jedną z głównych przyczyn kryzysu, który dotyczy 

całego społeczeństwa, jest fakt, że każde społeczeństwo 

posiada ściśle redukcjonistyczną i fragmentaryczną wizję 

rzeczywistości, często analizowaną w kategoriach wyłącznie 

ekonomicznych lub społecznych – kryzys ten nie jest 

ujęty w jej kulturowym i duchowym wymiarze. Czy uniwersytet 

nie powinien zamiast tego być miejscem, gdzie 

wiele perspektyw przecina się i łączy w odniesieniu do ich 

indywidualnych epistemologii? Dlatego też, jeśli uniwersytet 

pogarsza tę rzeczywistość, sprzyjając fragmentacji i separacji 

wiedzy lub nauczając tylko operatywnego podejścia 

do rzeczywistości, zdradza swoją misję. 

W przemówieniu w Ratyzbonie Benedykt XVI przypomniał 

swoje doświadczenie profesora, zgodnie z którym 

specjalizacja utrudnia czasem wzajemną komunikację 15 . 

W ten sposób uniwersytet zdradza swoje powołanie: „Uniwersytet 

ze swojej strony nigdy nie powinien zapominać 

o swoim szczególnym powołaniu bycia universitas, w którym 

różne dyscypliny, każda na swój sposób, są uważane 

za część większego unum. Jakże pilna jest potrzeba odnalezienia 

jedności wiedzy i przeciwdziałania tendencji do 

fragmentacji i braku komunikatywności” 16 . Otóż jednym 

z powołań uniwersytetu katolickiego jest ten niekończący 

się dialog pomiędzy różnymi dyscyplinami, począwszy od 

tego pomiędzy wiarą a rozumem 17 . Mówiąc w kategoriach 

obecnego papieża, instytucje te muszą być miejscem rozumu 

– poszerzającego się i wzbogacającego. W tym samym 

przemówieniu na Uniwersytecie w Ratyzbonie, Benedykt 

XVI wezwał do rozszerzenia naszej koncepcji rozumu 

i posługiwania się nim. To nowe wykorzystanie rozumu, 

które zgodnie ze swoim powołaniem katolicki uniwersytet 

powinien promować, przyniesie owoce nie tylko dla wspierania 

rozwoju wiedzy, ale także dla rozwoju społeczeństw: 

integralna wizja człowieka i prawdy będzie wpasowywać 

się w poszukiwanie dobra dla wszystkich ludzi. 

4. Wreszcie to, co jest prawdą dla katolickiego uniwersytetu 

jako całości, jest prawdą w unikalny sposób dla wydziału 

teologicznego, który musi być jego sercem. Jest istotne, 

że pierwszy cytat biblijny w liście apostolskim Ubicumque et 

semper, który ustanowił Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej 

Ewangelizacji, jest dokładnie taki sam, jak cytat z Pisma 

14 Paweł VI, enc. Populorum progressio o popieraniu rozwoju 

ludów (26 iii 1967), 85. 

15 Por. Benedykt XVI, Przemówienie na Uniwersytecie 

w Ratyzbonie (12 ix 2006). 

16 Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników europejskiego 

spotkania profesorów uniwersyteckich (Rzym, 23 vi 

2007). 


katolickich (15 viii 1990), 17: „W dążeniu do integracji wiedzy 

[…] szczególnym zadaniem uniwersytetu katolickiego jest 

prowadzenie dialogu między wiarą a rozumem, w taki sposób by 

można było w całej pełni dostrzec, iż wiara i rozum spotykają się 

w jedynej prawdzie”. 

Świętego użyty przez konstytucję apostolską Sapientia Christiana 

18 : „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając 

im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie 

je zachowywać wszystko, co wam przykazałem. A oto Ja jestem 

z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” 

(Mt 28, 19–20). Adhortacja apostolska Jana Pawła II do franciszkanów 

może zostać rozszerzona na cały Kościół: „Będąc 

niezbędną podporą dla głoszenia Ewangelii, studia są dla 

nas «podstawowym wymogiem ewangelizacji»” – pisze papież 

i dodaje: „Zachęcam was, aby przejść bezpośrednio do 

dynamiki ewangelizacji odnowionej przez promowanie studiowania 

teologii, nauki kościelnej par excellence” 19 . 

Kilka zastosowań praktycznych 

„Dziś Kościół musi uczynić wielki krok naprzód na drodze 

ewangelizacji, wkroczyć w nowy etap historii swojego 

misyjnego dynamizmu” 20 , w szczególności poprzez jego 

instytucje, takie jak uniwersytety katolickie. Na zgromadzeniu 

ogólnym CELAM (Rady Biskupów Ameryki Łacińskiej) 

na Haiti w 1983 roku Jan Paweł II użył wyrażenia, 

które powtórzył kilka razy później. Mówił o „ewangelizacji 

nowej w swej żarliwości, w swoich metodach i w sposobach 

jej wyrażania” 21 . Równie istotne jest, aby misja uczelni 

katolickich odnawiała się w swym zapale, w swoich metodach 

i w sposobach jej wyrażania. 

12 13 

a) Żarliwość 

„Żarliwość” pochodzi od łacińskiego czasownika ardere 

– „spalać”. To żarliwość sprawiła, żeChrystus powiedział: 

„Przyszedłem rzucić ogień na ziemię i jakże bardzo 

pragnę, żeby on już zapłonął” (Łk 12, 49). Dlatego ta 

nowa ewangelizacja „jest podjęciem nowej gorliwości na 

drodze apostolskiej. Ma na celu oświetlanie całego zapału 

wiary w Jezusa Chrystusa, którą otrzymaliśmy jako dar, 

i głoszenie naszym braciom i siostrom z miast i wsi miło- 

18 Jan Paweł II, konst. apost. Sapientia Christiana przeznaczona 

dla uniwersytetów i fakultetów kościelnych (15 iv 1979), 

preambuła, IV. 

19 Jan Paweł II, Przesłanie do Kapituły Generalnej Zakonu 

Braci Mniejszych (San Diego, 4 v 1991), 6 i 8. 

20 Jan Paweł II, adhort. apost. Christifideles laici o powołaniu 

i misji świeckich w Kościele i w świecie (30 xii 1988), 35. 

21 Jan Paweł II, Przemówienie do XIX Zgromadzenia 

CELAM (Port-au-Prince, 9 iii 1983), 3.

ści Boga, który daje zbawienie przez Jego Syna” 22 . Często, 

szczególnie w naszych krajach odwiecznego chrześcijaństwa, 

instytucje kościelne są zagrożone przez uczucie wyczerpania, 

pytanie „po co?”, czyli ekwiwalent pytania „czy 

to nadal możliwe?” (w domyśle: głosić Ewangelię w sceptycznym 

świecie naznaczonym relatywizmem, w pluralistycznym 

społeczeństwie mało sprzyjającym chrześcijaństwu 

itp.). W tym lenistwie, do którego rzadko się przyznajemy, 

jest kwestionowana sama nadzieja. To smutek 

zniechęconego bogatego młodego człowieka. Odpowiedź 

Jezusa dziś jest nadal aktualna. Jan Paweł II zadał pytanie: 

„czy to nadal możliwe?” właśnie odnośnie do nowej ewangelizacji 

i odpowiedział słowami samego Jezusa, komentując 

odmowę bogatego młodzieńca: „Stawiamy te pytania 

w imię «nowej ewangelizacji»… Jeśli zdaje się to po ludzku 

niemożliwe, słuchajmy odpowiedzi Chrystusa. Odpowiedź 

Chrystusa brzmi: «U ludzi to niemożliwe, ale nie 

u Boga». «U Boga wszystko jest możliwe»” 23 . Aby zwrócić 

się do państw znajdujących się w niebezpieczeństwie braku 

nadziei, uniwersytety katolickie potrzebują nowej żarliwości, 

nowego ognia podobnego do tego, który miał w sobie 

Chrystus od czasu Paschy. Ale tylko ten, którzy jest 

żarliwy, może ogrzać, tylko ten, kto nosi w sobie światło, 

może oświecić. Wskazany jest zatem rachunek sumienia. 

W tym celu, uniwersytet katolicki może zadać sobie wiele 

pytań, które zgodne są z wieloma kryteriami ustanowionymi 

przez Benedykta XVI z okazji jednej z jego podróży 

apostolskich: 

„Ta sama dynamika tożsamości wspólnotowej – do 

kogo należę? – ożywia ethos naszych katolickich instytucji. 

Tożsamość katolicka uniwersytetu czy szkoły katolickiej 

nie jest po prostu kwestią liczby ich studentów katolików. 

Jest to kwestia przekonania – czy naprawdę wierzymy, 

że tylko w misterium Słowa Wcielonego wyjaśnia 

się misterium człowieka? 24 Czy naprawdę jesteśmy gotowi 

zawierzyć całe nasze jestestwo – intelekt i wolę, umysł 

i serce – Bogu? Czy akceptujemy prawdę objawioną przez 

Chrystusa? Czy wiara jest naprawdę obecna w naszych 

uczelniach i szkołach? Czy wyraża się tam żywo w liturgii, 

sakramentach, poprzez modlitwę, dobre uczynki, troskę 

o sprawiedliwość i szacunek dla stwórczego dzieła Boga? 

Jedynie w ten sposób rzeczywiście dajemy świadectwo 

o znaczeniu tego, kim jesteśmy i w co wierzymy” 25 . 

b) Metody 

Realizacja naczelnego zadania duszpasterskiego, jakim 

jest nowa ewangelizacja, obejmująca cały Lud Boży domaga 

się nowej gorliwości, nowych metod i nowego sposobu 

22 Jan Paweł II, Przemówienie do biskupów z francuskiego 

regionu północnego (18 i 1992), 5. 

23 Jan Paweł II, Homilia podczas Mszy św. na stadionie Meinau 

(Strasburg, 9 x 1988). 

24 Sobór Watykański II, konst. Gaudium et spes o Kościele 


25 Benedykt XVI, Przemówienie podczas wizyty na Katolickim 

Uniwersytecie Ameryki w Waszyngtonie (17 iv 2008). 

głoszenia i dawania świadectwa Ewangelii 26 . W szczególności 

Duch, który czyni wszystkie rzeczy nowymi (por. 

Ap 21, 5), inspiruje nowe sposoby. Jan Paweł II powiedział 

nowym biskupom, że „Duch Święty prowadzi Kościół 

i daje mu z jego potężnego tchu śmiałość, by odważyli się 

spróbować nowych metod ewangelizacji, aby dotrzeć do 

obszarów dotychczas niezbadanych” 27 . 

Nie miejsce tutaj, aby próbować zaproponować konkretne 

„metody”, aby ukierunkować nasze uczelnie na nową 

ewangelizację, tak różnorodne są sytuacje, konteksty, 

problemy. Można jednak wskazać tu metodę, która powinna 

być obowiązkowa. Na pewno uniwersytet katolicki 

jest otwarty dla wszystkich studentów, niezależnie od 

ich przekonań i przynależności religijnej. Jednakże częścią 

tożsamości tej instytucji jest zapewnienie – nie tylko zaoferowanie 

– wszystkim studentom solidnych informacji 

na temat całej wiary chrześcijańskiej (a nie tylko religii), 

w szczególności w formie kursu. Oczywiście taka prezentacja 

powinna być interesująca, powinna nadawać się dla 

studentów i okazywać szacunek dla różnorodności przekonań. 

Wymaga to od wykładowców wiary, ale i pomysłowości. 

Z tego powodu uniwersytety katolickie znajdują 

szczególne wsparcie dla ewangelizacji w Katechizmie Kościoła 

Katolickiego. W artykule 3 statutu Papieskiej Rady 

ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji zawarty jest następujący 

wymóg: „Pośród specyficznych zadań Rady należy 

wymienić [...] promowanie posługiwania się Katechizmem 

Kościoła Katolickiego jako zasadniczym i pełnym 

wykładem treści wiary dla ludzi naszych czasów”. Z pewnością 

Rok Wiary, który rozpoczyna się w październiku, 

jest idealną okazją dla uniwersytetów do refleksji nad sposobem, 

w jaki mogą one korzystać z tego daru Bożego, jakim 

jest Katechizm Kościoła Katolickiego. 

Dodajmy, że „badania naukowe prowadzone na uniwersytecie 

katolickim muszą zawsze brać pod uwagę implikacje 

etyczne i moralne zarówno stosowanych metod, 

jak i dokonywanych odkryć” 28 . Tak więc poza prezentacją 

wiary chrześcijańskiej, studenci muszą przejść również 

kurs nauki społecznej Kościoła: „«Nowa ewangelizacja», 

26 Por. Jan Paweł II, adhort. apost. Pastores dabo vobis o formacji 

kapłanów we współczesnym świecie (25 iii 1992), 18. 

27 Jan Paweł II, Przemówienie do biskupów nominatów (23 

ix 2002), 5. 



której współczesny świat pilnie potrzebuje i której konieczność 

wielokrotnie podkreślałem, musi uczynić jednym 

ze swych istotnych elementów głoszenie nauki społecznej 

Kościoła, który zdolny jest dzisiaj, tak jak za czasów 

Leona XIII, wskazywać słuszną drogę i podejmować 

wielkie wyzwania współczesnej epoki, podczas gdy ideologie 

tracą wiarygodność. Tak jak wówczas, trzeba dziś 

powtórzyć, że nie ma prawdziwego rozwiązania «kwestii 

społecznej» poza Ewangelią” 29 . 

c) Sposoby wyrażania 

Jak wyrazić to zdecydowane zaangażowanie uniwersytetów 

katolickich w dzieło nowej ewangelizacji? Tutaj również 

ograniczę się jedynie do kilku uwag. 

1. Przede wszystkim, miłość jest niezbędnym pośrednikiem 

nowej ewangelizacji. „To nie nauka odkupuje człowieka. 

Człowiek zostaje odkupiony przez miłość” 30 . 

To, co Jan Paweł II powiedział o osobach konsekrowanych, 

można zastosować do wszystkich chrześcijan: „Nie 

istnieje niezawodny przepis na nową ewangelizację Europy. 

Tym, co mężczyźni i kobiety życia konsekrowanego 

są winni swoim bliźnim, jest właśnie miłość. Tajemnica 

wszelkiej ewangelizacji tkwi w odkryciu, że miłość do Boga 

musi przekształcić się w służbę dla bliźniego” 31 . Uniwersytet 

zbyt długo oddzielał veritas od caritas. Benedykt XVI 

jednoczy je w głębi na przykład w tej szczęśliwej formule, 

tak starannie doprecyzowanej: „Prawda jest bowiem lógos 

tworzącym diálogos, a więc komunikację i komunię” 32 . 

2. Chciałbym również zwrócić uwagę na ważną formułę 

z listu apostolskiego Ubicumque et semper, która 

mogłaby przejść niezauważona: „podstawą wszelkiej 

ewangelizacji ludzki projekt ekspansji, lecz rodzi 

ją pragnienie podzielenia się nieocenionym darem, jaki 

Bóg zechciał nam uczynić, dopuszczając nas do udziału 

w swoim życiu”. To zdanie to nie tylko odpowiedź na silnie 

obecne na Zachodzie podejrzenie prozelityzmu, a zatem 

zamachu na wolność myśli. Przypomina ewangelizatorowi, 

że najważniejszą rzeczą jest nie tyle to, co robi, 

ale to, co otrzymuje; a więc nie tylko jego praca, ale i jego 

obecność: każdy misjonarz jest wysłannikiem. „Któż 

będzie cię wyróżniał? Cóż masz, czego byś nie otrzymał? 

A jeśliś otrzymał, to czemu się chełpisz, tak jakbyś nie 

otrzymał?” (1 Kor 4, 7). Dlatego właśnie uniwersytety 

katolickie muszą najpierw przeżyć ten dar, zanim go zaczną 

głosić. Chrystus wzywa Apostołów: „Darmo otrzymaliście, 

darmo dawajcie” (Mt 10, 8). Znamienne jest, 

że zdanie to zostało wypowiedziane jako część mowy 

w sprawie misji w Ewangelii św. Mateusza. Zasada „dar- 

29 Jan Paweł II, enc. Centesimus Annus w setną rocznicę encykliki 

Rerum novarum (1 v 1991), 5. 

30 Benedykt XVI, enc. Spe salvi o nadziei chrześcijańskiej 

(30 xi 2007), 26. 

31 Jan Paweł II, Orędzie do X Zgromadzenia Konferencji 

Wyższych Przełożonych Europy (17 xi 2001), 4. 

32 Benedykt XVI, enc. Caritas in veritate o integralnym 

rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie (29 vi 2009), 4. 

mowości” – tego „pulsowania” między przyjmowaniem 

i dawaniem – nabiera pełnego znaczenia właśnie w kontekście 

misji. 

3. Wreszcie – co dobrze wiemy i co stanowi ciągłość 

z poprzednimi obserwacjami – świadectwo może być 

dwojakie: istnieje świadectwo słowa i świadectwo życia. 

Pewna liczba wykładowców i osób zaangażowanych 

w działalność na katolickich uczelniach daje świadectwo 

życia w służbie studentom, w przekazywaniu i poszukiwaniu 

wiedzy. Osoba niebędąca chrześcijaninem ma prawo 

oczekiwać spójności życia od tych, którzy nazywają siebie 

chrześcijanami, oraz stylu życia zgodnego z wymaganiami 

Ewangelii. Ten, który jest Prawdą i Życiem (por. J 14, 9) żył 

w tej jedności; teraz daje On swoim uczniom Ducha, aby 

pomóc im przejść ku tej harmonii. Pamiętajmy te ważne 

słowa Pawła VI na Papieskiej Radzie ds. Świeckich: „Człowiek 

współczesny chętniej słucha świadków niż nauczycieli; 

a jeśli już nawet słucha nauczycieli, to dlatego że są 

oni równocześnie świadkami” 33 . 

Jednak to świadectwo może nie być wystarczające. Musi 

mu towarzyszyć, jak powiedzieliśmy, jasne wyrażenie słowa 

Chrystusa Zbawiciela. A temu, kto się boi, że nie ma wystarczająco 

dużo wiary, aby głosić Ewangelię, Jan Paweł II 

odpowiada: „Wiara umacnia się, gdy jest przekazywana! 

Nowa ewangelizacja ludów chrześcijańskich znajdzie natchnienie 

i oparcie w oddaniu się działalności misyjnej” 34 . 

14 15 

Wniosek 

Uniwersytety katolickie i nowa ewangelizacja stanowią 

części proroczej misji Kościoła. W swoim orędziu na 

Światowy Dzień Misyjny papież Jan Paweł II powiedział, 

że „Kościół, […] zdążając ku trzeciemu tysiącleciu, z nową 

siłą podejmuje swą misję «ewangelizowania», czyli głoszenia 

[…] Chrystusa, który jest «drogą, prawdą i życiem» 

dla człowieka naszych i wszystkich czasów” 35 . Podobnie 

uniwersytet katolicki musi być wierny swojej kościelnej 

tożsamości, kontynuując albo stając się na nowo uniwersytetem 

„zasadniczo misyjnym”. 

33 Paweł VI, Przemówienie podczas audiencji ogólnej 

(2 xi 1974). 

34 Jan Paweł II, enc. Redemptoris missio o stałej aktualności 

posłania misyjnego (7 xii 1990), 2. 

35 Jan Paweł II, Orędzie na Światowy Dzień Misyjny 1986 

(8 v 1986), 3.


Pierwsza graduacja 

magistrów DiKS 

14 czerwca 2012 roku odbyła się uroczysta graduacja pierwszych 

studentów kończących studia II stopnia na kierunku 

dziennikarstwo i komunikacja społeczna. Podczas wspaniale 

zorganizowanej ceremonii absolwentom w obecności władz 

UPJPII oraz Wydziału Nauk Społecznych, kadry naukowo- 

-dydaktycznej, a także ich najbliższych zostały wręczone dyplomy 

ukończenia studiów. 

zdjęcia: Krzysztof Mleczko 


16 17


Pożegnanie dyrektora Biblioteki 

ks. dr. hab. Jana Bednarczyka 

tekst: Michał Pora 

zdjęcie: Dorota Górska 


,,Postawa księdza jako dyrektora Biblioteki była na 

wskroś realizacją podejścia Karola Wojtyły. W tym duchu 

– zasłuchania się w człowieka, walki o każdego pracownika 

– tworzył Ksiądz wspaniałą atmosferę w naszej 

Bibliotece. Wojtyłowską postawą wobec każdego przyciągał 

do niej ludzi z różnych środowisk naukowych 

i nie tylko…” – takimi słowami ks. dr Tomasz Szarliński 

żegnał odchodzącego ze stanowiska dyrektora Biblioteki 

UPJPII ks. dr. hab. Jana Bednarczyka. Przemówienia 

podczas pożegnania rozbrzmiewały nutą nostalgii, 

a wspomnienia współpracy z księdzem Janem kręciły 

się łezką w oku. Dwadzieścia osiem lat pracy księdza 

na stanowisku dyrektora odznaczało się właśnie taką 

szczególną więzią z pracownikami; była to współpraca 

pełna ciepła i wzajemnego zrozumienia. 

Spotkanie pożegnalne z ks. dr. hab. Janem Bednarczykiem, 

podczas którego pracownicy wręczyli odchodzącemu 

dyrektorowi album ze zdjęciami przedstawiającymi 

życie codzienne Biblioteki, pracowników, 

wspólne wyjazdy i uroczystości, odbyło się 25 czerwca 

br. ,,Każdą ze stron tego albumu będę dzień po dniu 

dokładnie oglądać i wspominać te wszystkie miłe chwile” 

– mówił ks. Jan Bednarczyk zadowolony z prezentu. 

Później odchodzący dyrektor opowiadał o parafii 

w Filipowicach pod Krakowem, gdzie ma objąć proboszczostwo. 

No cóż, można powiedzieć, że parafianie 

z Filipowic to wyjątkowi szczęściarze. 

Ks. dr. hab. Janowi Bednarczykowi serdecznie dziękujemy 

za wiele lat pracy w Bibliotece UPJPII i za 

ogromne serce, jakie w nią wkładał. Życzymy wielu Bożych 

łask oraz zadowolenia z pełnienia dalszej posługi. 

Bóg zapłać, księże Janie! 

Dyrektor i budowniczy Biblioteki 


tekst: Danuta Gurdak 

zdjęcia: Dorota Górska 

Lidia Lis i ks. dr hab. Jan Bednarczyk 

Dobrze znana postać ks. dr. hab. Jana Bednarczyka 

– dyrektora Biblioteki UPJPII, wcześniej Biblioteki PAT, 

pomysłodawcy i inicjatora budowy nowego gmachu bibliotecznego, 

pracownika naukowego, wieloletniego redaktora 

naczelnego biuletynu bibliotek kościelnych „Fides”, 

wykładowcy i mentora, teologa i humanisty oddanego 

nauce i książkom, człowieka o gołębim sercu 

i wielkim intelekcie – na trwałe wpisała się w historię 

Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. 

Ks. dr hab. Jan Bednarczyk gorąco zabiegał o pomnożenie 

zbiorów bibliotecznych. Pod jego dyrekcją 

Biblioteka zgromadziła imponującą ilość 550 tys. dokumentów 

bibliotecznych, w tym 4 800 tytułów czasopism 

(3 400 w katalogu online), 6 tys. woluminów starych 

druków, a także inkunabuły, rękopisy, mapy, dokumenty 

audiowizualne. Zbiory te zostały ubogacone jedynym 

w swoim rodzaju i o wielkim znaczeniu darem książek 

i czasopism z Biblioteki Watykańskiej, określanym jako 

dar Jana Pawła II. Dzięki swemu dyrektorowi Biblioteka 

jest w posiadaniu unikalnego zbioru dokumentów świętych 

i błogosławionych Kościoła katolickiego oraz wielu 

innych cennych darów i nabytków. Jest instytucją na 

wskroś nowoczesną i skomputeryzowaną. 

Ks. dr hab. Jan Bednarczyk stworzył zespół współpracowników, 

w którym panowały wzajemny szacunek 

i zaufanie. Zespół, który rozwijał tę książnicę o profilu 

teologicznym, filozoficznym, historycznym i kultury 

chrześcijańskiej, dotrzymując jednocześnie kroku postępowi 

cywilizacyjnemu w zakresie technologii informacji. 

Ks. Jan Bednarczyk jako dyrektor Biblioteki, wespół 

ze swym wieloletnim zastępcą mgr. Władysławem Szczęchem, 

nadawali prowadzonej instytucji kształt organizacyjny, 

określali merytoryczny zakres działań, zwiększali 

zakres funkcji pełnionych przez Bibliotekę, zapewniali 

warunki kształcenia i rozwoju kwalifikacji zawodowych. 

Stanowili dyrekcję dającą wszystkim zatrudnionym poczucie 

bycia częścią wyjątkowego zespołu. 

Sprawą leżącą w sposób szczególny na sercu ks. Jana 

była budowa nowego gmachu bibliotecznego, gwarantującego 

wszystkim jej użytkownikom nowoczesny i wolny 

dostęp do zbiorów, a pracownikom komfortowe warunki 

pracy. Nowo powstała Biblioteka UPJPII sąsiadująca 

Magdalena Nagięć – p.o. dyrektora Biblioteki, Piotr Kowalski, ks. dr hab. Jan Bednarczyk 

– kustosz dyplomowany 

z III Kampusem UJ to przykład zrealizowanego marzenia. 

Pomimo tak licznych przeszkód i trudności podczas 

realizacji budowy nowego budynku ks. Jan Bednarczyk 

jako duchowy ojciec przedsięwzięcia zawsze z wielkim 

optymizmem spoglądał w przyszłość. W sposób niezachwiany 

wierzył w szczęśliwe zwieńczenie budowy i rozsnuwał 

wizje rozwoju nowoczesnej biblioteki i jej rozkwitu. 

Wierzymy, że między innymi właśnie dzięki tej postawie 

ks. Jana dziś możemy cieszyć się nowoczesnym, 

przyjaznym i przestronnym budynkiem, w którym realizowana 

jest idea otwartego dostępu do zasobów nauki. 

Przez pracowników Biblioteki i w środowisku naukowym 

– należy tu wymienić grono profesorskie i pedagogiczne 

Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej 

Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także bibliotek 

akademickich, naukowych oraz teologicznych Krakowa 

i z pewnością jeszcze szersze – ksiądz Jan Bednarczyk 

jest postrzegany jako autorytet. To postać o nieskazitelnej 

postawie i wielkiej kulturze osobistej. Wielki 

duchem, a przy tym niezwykle skromny i dyskretny. 

To także gawędziarz − szczególnie pod tym względem 

dawał się poznać na organizowanych z jego inicjatywy 

licznych majówkach i wyjazdach bibliotecznych. Wszyscy 

stanowiliśmy wtedy, jak pragnął tego ks. Jan, wielki 

krąg rodzinny. Niezapomnianie czasy! 

Dla bibliotekarzy, szczególnie tych z dłuższym czy 

wręcz bardzo długim stażem pracy, przez te wszystkie lata 

był także opoką i wsparciem. Ojcowską troską i opieką 

oraz duszpasterskim ramieniem otaczał nas, bibliotekarzy, 

w chwilach dla nas szczęśliwych i radosnych, ale też 

w momentach trudnych, pełnych smutku i bólu, zarówno 

w naszym życiu rodzinnym, jak i zawodowym. Wiele 

osób wspierał na drodze naukowej, gdyż sprawy nauki 

były mu szczególnie bliskie. Dzięki niemu tak wielu z nas 

było w Rzymie. Ks. Jan jeździł tam nie tylko po książki 

– prezentował nam wieczne miasto i jego biblioteki, 

ale przede wszystkim zawoził nas do bł. Jana Pawła II. 

Jakże wyrazić słowami wdzięczność za wszelkie dobro, 

pracę i poniesione trudy, oddanie i poświęcenie, gorące 

zaangażowanie i modlitewne wsparcie oraz piękną, szlachetną 

i godną naśladowania postawę, którymi ks. dr hab. 

Jan Bednarczyk budował nie tylko Bibliotekę, przewodząc 

jej od roku 1989, ale także ludzi w niej pracujących? Jesteśmy 

pewni, że ks. Jan wciąż będzie z nami w swoich myślach 

i sercu, tak jak i my z nim. Mamy nadzieję na liczne 

odwiedziny i jeszcze wiele wspólnych spotkań. 

Małgorzata Szewczyk, ks. dr hab. Jan Bednarczyk, ks. Piotr Zioło, s. Barbara Bonar, 

Marta Grzeszczuk 

Pomimo to nie sposób pominąć, że niezmiernie 

trudnym i smutnym do zaakceptowania jest fakt 

odejścia ks. Jana Bednarczyka ze stanowiska dyrektora 

Biblioteki. Jaka szkoda i żal, że nie mógł się cieszyć 

dłużej swym dziełem i rozwijać go według zamierzonych 

planów. Wciąż istnieje zespół, na który 

mógłby liczyć. Jednak szanując jego decyzję, życzymy 

mu błogosławieństwa Bożego i szczęśliwie spełnionego 

kapłaństwa w nowym posługiwaniu i w realizacji 

nowych zadań! 

Księże Dyrektorze! Niech Ci Bóg błogosławi, a Matka 

Najświętsza ma zawsze w swej opiece. Dziękujemy 

za wszystko i przepraszamy, jeśli zdarzyło się nam nadużywać 

Twej dobroci. Szczęść Boże! 

Wdzięczni Pracownicy Biblioteki 


Sympozjum 

Duchowość Klasztorów 

Polskich: Przekaz i Komunikacja 

tekst: s. Małgorzata Krupecka USJK 

zdjęcia: Marek Kamiński 

19 maja 2012 roku Katedra Duchowości Mediów i Relacji 

Społecznych Wydziału Nauk Społecznych UPJPII zorganizowała 

w Łodzi – we współpracy ze zgromadzeniem 

szarych urszulanek – V Sympozjum Duchowość Klasztorów 

Polskich: Przekaz i Komunikacja. Konferencja odbyła 

się pod hasłem: „Otrzymała od Ducha Świętego wielki 

charyzmat”. Święta Urszula Ledóchowska i urszulanki Serca 

Jezusa Konającego. Taki sam tytuł nosi książka pod red. 

s. Małgorzaty Krupeckiej i ks. Wojciecha Misztala wydana 

przez Wydawnictwo Naukowe UPJPII, zaprezentowana 

w Łodzi i zawierająca teksty, których autorzy, wywodzący 

się z kilku różnych środowisk naukowych, spotkali się, 

żeby wobec licznego audytorium podzielić się wynikami 

swoich poszukiwań badawczych. 

Koncepcja publikacji i sympozjum oparta została 

na inspiracjach zaczerpniętych ze słów bł. Jana Pawła II 

o św. Urszuli. Zarówno tytuł publikacji, jak i motta kolejnych 

artykułów, a później referatów, wzięto z wypowiedzi 

papieskich. Było to więc oryginalne odczytywanie świętej 

przez pryzmat innego świętego. Na miejsce spotkania 

18 19

konferencje 

badaczy społecznego 

wymiaru duchowości 

św. Urszuli Ledóchowskiej 

i założonego 

przez nią zgromadzenia 

wybrano 

Łódź ze względu na 

ks. prof. dr hab. Wojciech Misztal 

obchodzone właśnie 90-lecie obecności urszulanek Serca 

Jezusa Konającego na ziemi łódzkiej. 

Sympozjum rozpoczęło się mszą świętą, której przewodniczył 

metropolita łódzki abp Władysław Ziółek. 

Rozmaitość specjalizacji teologicznych reprezentowanych 

przez prelegentów zaowocowała różnorodnością podejść 

do omawianych zagadnień. Wśród prelegentów byli: bp 

Adam Lepa, m. Jolanta Olech USJK, s. Małgorzata Krupecka 

USJK, ks. prof. dr hab. Wojciech Misztal, dr Ryszard 

Paluch, ks. dr Paweł Gabara, ks. dr Grzegorz Dziewulski, 

ks. prof. dr hab. Henryk Wejman oraz ks. dr hab. Wojciech 

Zyzak, prof. UPJPII. 

W przerwie sympozjum goście zostali zaproszeni do 

zwiedzenia kompleksu klasztornego urszulanek przy 

ul. Obywatelskiej 60, skorzystania z tamtejszej groty solnej, 

obejrzenia filmu o świętej oraz poświęconej jej wystawy 

prezentowanej w Senacie RP w 2009 roku. Na zakończenie 

uczestnicy przenieśli się do domu szarych urszu- 

VI Międzynarodowa Konferencja Naukowa Etyki Mediów 

Wartości w mediach − wartość mediów 

tekst: Piotr Guzdek 

zdjęcia: Biuro Informacji i Promocji 

W dniach 31 maja – 1 czerwca 2012 roku Instytut Dziennikarstwa 

i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Papieskiego 

Jana Pawła II w Krakowie wraz z sekcją Aksjologia 

Komunikowania Polskiego Towarzystwa Komunikacji 

Społecznej zorganizował VI Międzynarodową Konferencję 

Naukową Etyki Mediów. Przewodni temat obrad stanowiło 

zagadnienie Wartości w mediach – wartość mediów. 

Patronat honorowy sprawowali: prezes Zarządu Polskiego 

Towarzystwa Komunikacji Społecznej prof. Bogusława 

Dobek-Ostrowska, rektor uczelni ks. dr hab. Władysław Zuziak, 

prof. UPJPII i ks. prof. dr hab. Janusz Mastalski – dziekan 

Wydziału Nauk Społecznych. Uczestników i prelegentów 

powitał ks. dr hab. Michał Drożdż, prof. UPJPII – dyrektor 

Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej 

UPJPII i organizator konferencji. Ksiądz profesor stwierdził, 

że konferencja rokrocznie cieszy się znaczącym zainteresowaniem 

teoretyków mediów i praktyków komunikowania. 

Podkreślał wagę prowadzenia studiów i badań z zakresu 

nauk o mediach na papieskiej uczelni. Przypomniał też, że 

to właśnie uniwersytety kościelne i katolickie były inicjatorami 

rozwoju edukacji medialnej, kształcenia kadr pedagogów 

i profesjonalnych animatorów kultury medialnej, wychowujących 

młodzież szkolną do krytycznego odbioru mediów. 

bp Adam Lepa; s. Małgorzata Krupecka USJK; 

ks. dr hab. Wojciech Zyzak, prof. UPJPII; ks. prof. dr hab. Wojciech Misztal 

lanek przy ul. Czerwonej – mającego 90-letnią tradycję, 

a obecnie służącego jako akademik dla studentek – żeby 

tam obejrzeć spektakl o św. Urszuli pt. …dopóki kochamy, 

przygotowany przez łódzki Teatr Zwierciadło i prezentowany 

już w wielu miastach Polski oraz w środowiskach 

polonijnych Litwy, RPA, Anglii i Danii. 

Następnego dnia łódzka TVP wyemitowała kilkuminutowy 

reportaż z sympozjum, które zarówno przez organizatorów, 

jak i przez uczestników zostało uznane za wydarzenie 

udane. 

Otwarcia obrad dokonał ks. rektor Władysław Zuziak, który 

życzył prelegentom odwagi i rzetelności w prowadzeniu badań 

naukowych. Głos zabrała również prof. dr hab. Iwona 

Hofman, wiceprezes Zarządu Polskiego Towarzystwa Komunikacji 

Społecznej. W swoim wystąpieniu pani profesor 

stwierdziła, iż sekcja Aksjologia Komunikowania, którą kieruje 

ks. dr hab. Michał Drożdż, prof. UPJPII jest najsprawniej 

i najprężniej działającą jednostką Towarzystwa. 

W tegorocznej edycji konferencji wzięli udział prelegenci 

z Polski, Słowacji i Niemiec, w tym reprezentanci Uniwersytetu 

Wrocławskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polskiej 

Akademii Nauk, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 

Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie, 

Politechniki Koszalińskiej, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 

Jana Pawła II, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 

w Warszawie, Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji 

w Lublinie, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego 

w Warszawie, Akademii Ignatianum w Krakowie, Uniwersytetu 

Opolskiego, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej 

w Płocku, Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Uniwersytetu 

Rzeszowskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, 

Universität Bayreuth w Bistum Regensburg oraz Uniwersytetu 

Cyryla i Metodego w Trnavie. Podczas dwudniowych 

obrad badacze wzięli udział w dwóch sesjach plenarnych 

oraz sześciu sekcjach tematycznych. Do panelu dyskusyjnego 

zaproszono: ks. dr. hab. Andrzeja Baczyńskiego, prof. 

UPJPII, dr Monikę Wawer z Uniwersytetu Jagiellońskiego, 

dr. Mariusza Makowskiego z Uniwersytetu Ekonomicznego 

w Krakowie, redaktora Wojciecha Biedronia – dyrektora 

krakowskiego oddziału dziennika „Fakt”, redaktor naczelną 

czasopisma „Znak” dr Dominikę Kozłowską oraz redaktora 

Krzysztofa Skórzyńskiego z TVN, który wziął udział w tradycyjnej 

już „debacie z dziennikarzem”, cieszącej się zainteresowaniem 

studentów dziennikarstwa. 

W swoich wystąpieniach prelegenci polemizowali 

z pochopnymi ocenami rozwoju nowych technologii medialnych, 

oscylujących wokół skrajnie negatywnych opinii 

z jednej strony oraz infantylną, bezkrytyczną fascynacją 

technokulturą z drugiej. Rozważono znaczenie triady 

„media – wartość – dziecko” z perspektywy teorii odpowiedzialnego 

wychowania medialnego, uznając media za 

„moderatora” i źródło wzorców zachowań oraz preferowanych 

wartości i celów dążeń, szczególnie dzieci w wieku 

szkolnym. Zwrócono uwagę na postępującą indywidualizację 

form spędzania wolnego czasu, pożytkowanego na 

kontakt z mediami audiowizualnymi. 

Badacze poszukiwali najtrafniejszych określeń tożsamości 

użytkownika sieci społecznościowych, sprzeciwiając 

się tezie, iż tożsamość ta jest jedynie konstruktem anonimowym 

i wirtualnym, niemającym odniesienia do realnej rzeczywistości 

i ontologicznego statusu osoby przystępującej 

do korzystania z sieci. Omówiono netykietę, zwaną etykietą 

sieciową, będącą zbiorem zasad postępowania w rzeczywistości 

wirtualnej, który wydaje się rodzajem częściowo 

pisanego kodeksu etycznego mediosfery społecznościowej. 

Wskazano na niepożądane w świecie wirtualnym zachowania 

użytkowników sieci: trolla, lamera, lusera czy lamina, 

które przenoszone do rzeczywistości realnej naruszają istotne 

wartości określające jej ład i porządek. Wszystkie formy 

aktywności człowieka w sieci pozostają swój ślad, a ich 

wielokrotność tworzy „cyfrową chmurę”. Na jej podstawie 

można prognozować przyszłe zachowania danego użytkownika, 

określić jego profil psychologiczny oraz przewidywać 

społeczne zaangażowanie. Prelegenci prezentowali 

wyniki badań na temat wiedzy młodzieży i dorosłych o gromadzeniu 

danych w sieci. 

Z kwestią tożsamości w sieci wiąże 

się krytyka astroturfingu jako nieetycznej 

formy komunikowania, polegającej 

na umieszczaniu pozornie 

spontanicznych komunikatów, wpisów 

i opinii wyrażających pochwałę 

i aprobatę poglądów danego polityka 

czy przydatności określonego 

produktu lub usługi. Krytyka 

tego typu działań wiąże się z ukrywaniem 

tożsamości komunikującego 

oraz intencji i celów, jakimi się kieruje. 

Zdaniem badaczy kluczowym 

składnikiem politycznej perswazji są 

wypowiedzi wartościujące autorstwa polityków i dziennikarzy 

wspólnie budujących medialny obraz świata polityki. 

Określony model interpretacji danego wydarzenia wypływa 

z ich wzajemnych zależności, kontekstu sytuacji czy 

partykularnych interesów. Referenci podjęli próbę ukazania 

całościowego systemu wyrażania ocen i wartości w telewizyjnych 

programach informacyjnych TVP1, TVN, 

Polsatu i TV Trwam na podstawie wyników badań przeprowadzonych 

w czasie kampanii wyborczej do Parlamentu 

Europejskiego w 2009 roku. 

W wygłoszonych referatach obecne były zagadnienia 

związane z historią prasy i radiofonii oraz prasoznawstwem. 

Przeprowadzono semantyczną, pragmatyczną i stylistyczną 

analizę gatunków dziennikarskich, ukazując proces 

medializacji dyskursu prawniczego w prasie codziennej. 

Skupiono się na elementach języka ustawodawcy i języka 

zawodowego prawników wykorzystywanych przez autorów 

tekstów prasowych. Powrócono do szeroko opisywanego 

w literaturze przedmiotu konfliktu starej i młodej prasy z lat 

60. i 70. XIX wieku, który tym razem został ukazany oczyma 

twórcy posługującego się pseudonimem „Eksdziennikarz”, 

po wielekroć przypisywanego Waleremu Przyborowskiemu, 

ale także Julianowi Kaliszewskiemu. Przypomniano 

kolejne etapy rozwoju komercyjnego radia lokalnego, 

rozpoczętego wraz z przemianami ustrojowymi 1989 roku, 

wskazując na przyczyny niewykorzystania potencjału tego 

sektora mediów w Polsce. Zjawisko upadku mediów lokalnych 

i regionalnych na polskim rynku legło u podstaw 

osłabienia procesu dystrybucji władzy nad agendą medialną, 

którego nie da się zastąpić rozwojem mediów obywatelskich. 

Dowodzono, iż upadek mediów lokalnych i regionalnych 

nie wynika z ich słabości, lecz zbyt dużej siły mediów 

centralnych. Obniżenie standardów dziennikarstwa informacyjnego, 

powszechność i agresywność infotainment, ekspansywność 

agendy politycznej, koncentracja i konsolidacja 

finansowa to przykładowe zagrożenia ze strony mediów 

mainstreamowych wymierzonych w nadawców lokalnych 

i regionalnych. Przedmiotem zainteresowania uczestników 

konferencji była również prasa regionalna, w szczególności 

wywiad jako jej ginący gatunek. Tabloidyzacja niewątpliwie 

wpłynęła na spadek częstotliwości publikowania tej formy, 

dobór bohaterów wywiadów oraz ich treść. 

prof. dr hab. Jerzy Jastrzębski, prof. dr hab. Iwona Hofman, prof. dr hab. Izabela Dobosz, 

ks. dr hab. Andrzej Baczyński, prof. UPJPII, ks. prof. dr hab. Wojciech Misztal, dr hab. Maciej Soin, prof. PAN 

20 21 

konferencje

konferencje 

alistyczne rzeźby Gregoria Fernándeza idealnie spełniały 

koncepcję soboru. Natomiast „zespolenie” rzeźby z malarstwem 

zapoczątkowało kubizm i miało mocny wpływ 

na sztukę Pabla Picassa. Trydenckie postanowienia świetnie 

ukazała także dr Barbara Hryszko (Akademia Ignatianum) 

w referacie Recepcja postanowień Soboru Trydenckiego 

w twórczości Aleksandra Ubeleskiego. Ważnym aspektem 

w prelekcji był przede wszystkim zakaz „odwracania uwagi 

od modlitwy” – obrazy musiały „pomagać w modlitwie”, 

a nie odwrotnie. Pozy czy gesty postaci u Ubelskiego były 

ściśle określone, o mistycznym charakterze. 

Drugi dzień sesji rozpoczął referat dr. hab. Andrzeja 

J. Baranowskiego, prof. IS PAN. Wspominał on o ważnej po 

Trydencie roli opatów z różnych zakonów, którzy licznie stawali 

się mecenasami w tamtym czasie. Soborowi nie umknęła 

również architektura, o której na konferencji mówił dr 

Piotr Gryglewski (UŁ), zwracając uwagę na coraz większą 

popularność budowania na planie krzyża czy istotne elementy 

wyposażenia wnętrz. Sfera prywatna dla soboru była 

zarówno ważna jak i publiczna – podkreślał to dr hab. Tadeusz 

Bernatowicz (UW) w prelekcji pt. Potrydencka religijność 

magnata. Prywatne kaplice w rezydencjach XVI–XVIII 

wieku. Konferencja zakończyła się dyskusją. W podsumowaniu 

i zakończeniu sesji nieuchronnie należało zaznaczyć 

istotną rolę, jaką w sztuce odegrał Sobór Trydencki, a także 

jego dalszy wpływ i konsekwencje w tej dziedzinie. 

Pozostali prelegenci: prof. dr hab. Jerzy Miziołek (UW), 

Cappella Falconi w Santa Maria dei Monti w Rzymie: oddziaływanie 

późnych dzieł Michała Anioła i teologii potrydenckiej; 

dr hab. Heinrich Albert Boesten-Stengel, prof. 

UMK, The Exactness of Images. Decorum and sensus litteralis 

in Caravaggio’s Calling of St. Matthew; dr hab. Ryszard 

Szmydki (UPJPII), Kondycja protestanckiego artysty w środowisku 

katolickim Antwerpii na przykładzie Jacoba Jordaensa 

i jego rodziny; prof. dr hab. Piotr Krasny (UJ), Apologia 

kultu świętych obrazów jako odwiecznej tradycji narodu 

czeskiego w relacji Jana Františka Bečkovskiego o obrazoburstwie 

w katedrze praskiej w roku 1619; dr Ewa Kubiak (UŁ), 

Postanowienia Constituições Primeiras do Arcebispado da 

Bahia (Coimbra 1720) w kontekście sztuki sakralnej Brazylii 

w XVIII wieku; ks. prof. dr hab. Ryszard Knapiński (KUL), 

Potrydenckie ilustrowane katechizmy jako niedocenione źródło 

ikonografii kościelnej; dr Adam Organisty (ASPK), dr 

Józef Skrabski (UPJPII), Afekt i gest w potrydenckim „theatrum 

sacrum”. Uwagi o efektach teatralnych w sztuce Śląska 

i Rzeczypospolitej; dr Marta Kwaśnicka (UPJPII), Redukcje 

jezuickie – europejskie miasta w miniaturze? Kilka 

uwag o baroku misyjnym; dr hab. Irena Rolska, prof. (KUL), 

Miasto ludne i bogate, odpowiednie do walczenia z herezją. 

O fundacjach zakonnych w siedemnastowiecznym Lublinie; 

ks. dr Robert Mirończuk (MDS), Dekret „Cum adolescentium 

aetas” i jego realizacja w diecezji łuckiej; dr hab. Paweł 

Pencakowski (ASPK), Dzieła dawnej sztuki w wizytacjach 

biskupich diecezji krakowskiej w końcu XVI i 1. połowie 

XVII w.; dr Renata Sulewska (UW), Treści religijne w polskiej 

rzeźbie sepulkralnej 2. połowy XVI wieku; prof. dr hab. 

Jan Wrabec (UWr), Reperkusje uchwał Soboru Trydenckieks. 

prof. dr hab. Janusz Mastalski 

ks. dr hab. Michał Drożdż, prof. UPJPII 

Istotnym okazało się zagadnienie dobra wspólnego 

w przekazach public relations. Stawiano pytanie, czy powszechnym 

narzędziem działań pracowników PR nie stało 

się obecnie przemyślne wprowadzanie w błąd nieuważnego 

odbiorcy. Zastanawiano się, czy definiując działania 

PR, należy umieścić je w dyskursie publicznym, czy raczej 

w szerzej rozumianym interesie uniwersalnym. Wydaje się 

jednak, iż zazwyczaj w praktyce noszą one znamiona dążeń 

partykularnych. 

W nurt rozważań włączono również wybrane kwestie 

teologii środków społecznego przekazu. W cyberprzestrzeni 

istnieje wiele stron internetowych, których administratorami 

są instytucje kościelne, oraz serwisów o tematyce 

religijnej na większości portali informacyjnych. Wykorzystanie 

w działalności pastoralnej internetu jest praktyczną 

realizacją idei nowej ewangelizacji, dynamicznie rozwijanej 

w Kościele od kilkunastu lat. Benedykt XVI postrzega 

media jako integralną część kwestii antropologicznej. Milczenie 

jest dla papieża nieodłączną częścią komunikacji, 

którego roli nie można przecenić w środowisku skażonym 

szumem informacyjnym. Teologowie wskazywali na sposoby 

prezentowania w mediach prawdy o nienaruszalności 

ludzkiego życia od naturalnego poczęcia do naturalnej 

śmierci. Próbowali odpowiedzieć na pytanie, czy massmedia 

mogą stać się sprzymierzeńcami duchowości. Dokonali 

także rekonstrukcji dziesięciu zasad dziennikarstwa Karola 

Wojtyły z okresu krakowskiego, sytuując je w obszarze personalizmu 

i duchowości karmelitańskiej. 

Przedmiotem wykładu stały się również filozoficzne 

założenia teorii funkcjonowania opinii publicznej Waltera 

Lippmanna, który próbował podważyć bezkrytyczną 

wiarę w edukacyjną i informacyjną rolę mediów. Swą 

krytykę wiązał z ograniczeniami poznawczymi tak człowieka, 

jak i samego procesu poznawczego. Jego zdaniem 

otaczająca odbiorcę rzeczywistość jest dla niego dostępna 

pośrednio poprzez obrazy, które tworzą się w ludzkim 

umyśle na podstawie informacji dostarczanych przez media. 

W ten sposób reagując na fikcję, działa on w świecie 

rzeczywistym. Odwołano się również do poglądów hiszpańskiego 

filozofia Gasseta, wartościującego współczesne 

przemiany technokulturowe. Według Gasseta kultura 

masowa i bunt mas, jakie miały miejsce w XX wieku, były 

wynikiem rozwoju cywilizacji technicznej, u podstaw 

której znajdowała się nauka. 

Na podstawie i przykładzie polskich oraz zagranicznych 

materiałów prasowych ukazano szereg dylematów 

etycznych, z jakimi muszą zmierzyć się dziennikarze 

w codziennej pracy. Wśród nich omówiono specyfikę 

dziennikarstwa śledczego, kryteria i zasady stosowania 

dziennikarskiej prowokacji, etyczne granice zastosowania 

mowy pozornie zależnej w tekstach dziennikarskich. 

Wskazano etyczne aspekty dyskursów medialnych związanych 

z konfliktami ekonomicznymi, społecznymi i politycznymi. 

Dowodzono, że telewizyjne programy w formacie 

edutainment są widowiskami naruszającymi społeczne 

tabu, niosącymi modele refleksyjnych zachowań, 

próbującymi kształtować mentalność odbiorców. Prelegenci 

dostrzegli konieczność popularyzacji założeń personalistycznego 

paradygmatu etyki mediów w kontekście 

lawinowej krytyki deontologii dziennikarskiej i kodeksów 

etycznych w ogóle. 

Refleksję medioznawczą prelegenci podjęli z perspektywy 

socjologicznej, filozoficznej, psychologicznej, 

politologicznej, kulturoznawczej, komunikologicznej 

i lingwistycznej. Wielość reprezentowanych dyscyplin 

ukazuje złożony charakter studiów nad etyką mediów, 

wynikający z samego charakteru przedmiotu badań. 

VI Międzynarodowa Konferencja Naukowa Etyki Mediów 

w Krakowie staje się miejscem debat specjalistów 

dziedzin często od siebie odległych, których łączy konieczność 

podejmowania wspólnej refleksji etycznej i aksjologicznej 

nad współczesnymi wyzwaniami cywilizacji 

medialnej oraz rzetelność prowadzenia badań naukowych 

w zakresie nauk o mediach. Owocem tegorocznej 

edycji będzie monografia wydawana w serii Etyka Mediów 

przez Wydawnictwo Biblos. 

22 23 

Sesja 

Sztuka po Trydencie 

tekst: Agnieszka Słodyczka 

Sesja naukowa Sztuka po Trydencie zorganizowana przez 

Instytut Historii Sztuki i Kultury UPJPII w dniach 31 maja 

– 1 czerwca br. rzuciła nowe światło na interpretowanie 

dzieł plastycznych w XVI wieku. Jak podkreślał w powitaniu 

ks. dr hab. Andrzej Witko, prof. UPJPII, Sobór 

Trydencki (1545–1563) to ważny okres w historii dziejów 

nie tylko dla Kościoła katolickiego, ale i dla sztuki. Reguły 

ustalone na soborze powszechnym, takie jak: potępienie 

nauk Lutra i predestynacji, potwierdzenie obecności Chrystusa 

w Eucharystii i koncepcji wolnej woli, potępienie indywidualnego 

interpretowania Pisma Świętego oraz wiele 

innych ustaleń – otworzyły nowy rozdział w sztuce. 

Pierwszy prelegent – dr hab. Wojciech Kęder (UPJPII) 

w swoim referacie Dzieło Soboru Trydenckiego w okresie 

kontrreformacji podkreślał, że Kościół musiał wówczas trafiać 

także do ludzi niepiśmiennych, by odbierali słowo Boże 

„poprzez zmysły”. Dzieła były zatem mocno symboliczne, 

jak wielokrotnie zaznaczała to w swojej prelekcji dr 

hab. Grażyna Jurkowlaniec (UW) na podstawie Typus Ecclesiae 

Catholicae. Feniks np. oznaczał jedność Kościoła, 

a motyw łańcuchów symbolizował połączenie Kościoła na 

ziemi i w niebie. Ciekawym aspektem zajął się dr hab. Ryszard 

Mączyński (UMK), który analizując konfesje świętych, 

wspomniał m.in. o otwartych relikwiarzach, w których 

każdy mógł zobaczyć kości, czaszki i piszczele – w celu 

przypomnienia sobie o nieuchronnej śmierci (ponadto stanowiło 

to także dowód na autentyczność relikwii). Inny wątek 

dotyczył nagości w Sądzie Ostatecznym Michała Anioła 

w Kaplicy Sykstyńskiej, a omówił go prof. dr hab. Juliusz 

A. Chrościcki (UW). Decyzją ojców soboru było domalowanie 

szat niektórym postaciom. Dokonał tego Daniele da 

Volterra (uczeń Michała Anioła) znany potem jako „majtkarz”. 

Cenzura była wówczas bardzo ważna, nie zawsze jednak 

dało się ją wprowadzić w życie: „Sobór nie mógł wyzbyć 

się sensualizmu w sztuce, mógł jej nadać tylko więcej mistycyzmu” 

– mówił na konferencji dr hab. Kazimierz Kuczman, 

prof. UPJPII. Sfera duchowa i zmysłowa nawiązywała 

m.in. do Platona, który w nagości widział jedyną drogę do 

piękna. Byli jednak wówczas także i tacy artyści, którzy ściśle 

trzymali się postanowień soborowych. Mowa tutaj o El Greco, 

o którym mówił w swojej prelekcji ks. dr hab. Andrzej 

Witko, prof. UPJPII: „Ten niezwykle pobożny malarz dawał 

świadectwo Biblii w swoich dziełach”. Jego ulubionymi tematami 

byli święci, np. Franciszek, Józef, Hieronim, Marcin, 

Sebastian, ale także: aspekty ascezy, męczeństwo, Jezus, Matka 

Boska czy przedstawienie siedmiu sakramentów. 

Prof. dr hab. Teresa Grzybkowska (UMFCH) w referacie 

o przewrotnym tytule: Malowane figury i rzeźbiarskie 

obrazy. Hiszpański triumf potrydenckiej dewocji podkreślała 

pomijaną, acz niezwykłą rolę Hiszpanii w tamtym okresie, 

w której sztuka była traktowana jak świętość. Efekty rzeźbiarskie 

w obrazach Zurbarána czy polichromowane i re- 

konferencje

konferencje 

go w organizacji wnętrz kościelnych i ich wyposażeniu na 

Śląsku w czasie baroku; ks. dr hab. Piotr Paweł Maniurka 

(UO), W świetle doktryny Trydentu. O polichromii F. A. Sebastiniego 

w kościele św. Bartłomieja w Głogówku; ks. dr Jan 

Nieciecki (KUL), Wystrój kościołów po Trydencie na przykładzie 

osiemnastowiecznych fundacji Jana Klemensa Branickiego; 

prof. dr hab. Mariusz Karpowicz (UW), Tomasz 

Dolabella – legenda i prawda; mgr Rafał Nestorow (IS PAN), 

Nieznany obraz Martina Altomontego z kościoła lwowskich 

kapucynów. Kilka uwag na marginesie wiedeńskich zamówień 

hetmanowej Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej; dr 

hab. Marta Samek, prof. UJK i dr Beata Frey-Stecowa (UPJ- 

PII), „Muta praedicatio de rebus extremis” z kościoła w Małogoszczu. 

Treści ideowe i wzór graficzny; dr Krzysztof Gombin 

(KUL), „Kościół ten ma wielki zaszczyt z obrazu S. Stanisława 

Kostki […] który bardzo wielkimi i częstymi cudami 

słynąć zaczął”. Wizerunki Stanisława Kostki u lubelskich jezuitów 

w świetle źródeł z XVII i XVIII wieku; mgr Izabela 

Przepałkowska (UKSW), Graficzne kompozycje pochodzące 

z „Acta Sanctorum” i ich wpływ na wizerunki św. Rozalii 

z krakowskiego klasztoru oo. Jezuitów; dr Aneta Kramiszewska 

(KUL), Opowieści etiologiczne miejsc świętych w Rzeczypospolitej 

jako źródło do ikonografii; dr hab. Agnieszka Bender 

(UKSW), Szaty liturgiczne z hafciarskich pracowni Radziwiłłów; 

dr Michał Kurzej (UJ), Ksiądz Sebastian Piskorski 

– architekt, mecenas i miłośnik starożytności; mgr Kinga Blaschke 

(UJ), „Reliquiae noviter repertae”. Z badań nad początkami 

polskiej archeologii chrześcijańskiej. 

16. Międzynarodowy Kongres Renovabis we Freising 

tekst i zdjęcie: Elżbieta Zastawnik 

W dniach 30 sierpnia – 1 września 2012 roku odbył się 16 

Międzynarodowy Kongres Renovabis we Freising k. Monachium. 

Renovabis jest organizacją niemieckich katolików, 

której głównymi celami jest budowanie solidarności 

i pomoc Kościołom w Środkowej i Wschodniej Europie. 

Temat tegorocznego spotkania: Heute den Glauben entdecken. 

Neue Wege der Evangelisirung in Europa zgromadził 

w Freising uczestników z około 30 krajów. Zaproszeni 

goście: prof. Hanna-Barbara Gerl-Falkovitz (Erlangen, 

Niemcy), prof. Tomás Halik (Praga, Czechy), dr Hubertus 

Schönemann (Erfurt, Niemcy), dr Tomislav Markić 

(Zagrzeb, Chorwacja), prof. Andras Mate-Toth (Szerged, 

Węgry) przybliżyli zebranym zagadnienie odkrywania 

wiary w dzisiejszym świecie na przykładzie doświadczeń 

własnych krajów. W swoich wystąpieniach wskazywali 

m.in. na konieczność reewangelizacji poprzez wspólne 

działanie, solidarność, głębsze złożenie nadziei w Bogu. 

Zwracali też uwagę na konieczność odnowy życia sakramentalnego 

oraz na położenie nacisku na autentyczne 

przeżywanie swojej wiary. W trakcie referatów można było 

również usłyszeć o konieczności wsparcia rodziny, która 

w obecnych czasach przeżywa poważny kryzys. Prelegenci 

zauważyli, że ewangelizacja nie jest możliwa bez 

dialogu i wzajemnego zaufania. Ta kwestia dotyczyła zarówno 

życia wspólnotowego (m.in. rodziny, wspólnoty 

parafialnej, małej grupy), jak i życia duchowego – personalistycznego 

spotkania człowieka z Bogiem (horyzontalny 

i wertykalny wymiar wiary). Mówiąc o drogach 

ewangelizacji w obecnej sytuacji społeczno-polityczno- 

-kulturowej, nawiązując do adhortacji papieża Pawła VI 

Evangelii nuntiandi, podkreślali konieczność nowego 

spojrzenia na nadzieję i życie z Bogiem w prozie codzienności 

oraz na nowe odkrywanie tradycyjnej religijności. 

Było to jakby uzupełnienie do propozycji nowych form 

ewangelizacji przedstawionych w krótkich etiudach filmowych 

zaprezentowanych przez s. Annę Bieńkowską 

(Łódź) i Michaelę Penklues (Paderborn, Niemcy). 

Powyższe rozważania były punktem wyjścia do pracy 

najpierw w sześciu kręgach roboczych, a później 

w czterech grupach dyskusyjnych. Podczas tych zajęć 

uczestnicy Kongresu mogli podzielić się swoimi refleksjami 

na omawiany temat oraz doświadczeniami na polu 

ewangelizacji. 

Istotną częścią Kongresu był panel dyskusyjny na temat 

ekumenicznego wymiaru ewangelizacji. Ważny głos 

w tej dyspucie należał do bp. Grzegorza Rysia z Krakowa. 

W swoim przedłożeniu – odpowiadając na wcześniejsze 

wypowiedzi przedmówców: z Taizé (Frère Georg), Ottawy 

(o. Andrew Onuferko), Moskwy (dr Evgeny Plilipenko), 

Düsseldorfu (Barbara Rudolph) – biskup zaakcentował, 

jak ważne w ekumenii jest nie tylko wspólne działanie, 

ale i wspólna modlitwa, która jest otwarciem się na 

Boga i na drugiego człowieka. Podkreślił też ważkość niejednokrotnie 

trudnych doświadczeń historycznych i kulturowych, 

które utrudniają dialog ekumeniczny. Wszyscy 

mówcy podkreślali, że ewangelizacja musi być otwarta, 

plastyczna i prowadzona ad intra i ad extra. 

Wszystkie poruszane sprawy związane z problemem 

odkrywania na nowo wiary oraz nowych form ewangelizacji 

w Europie polecane były podczas wspólnych 

modlitw i Eucharystii, która − jak również podkreślano 

– jest źródłem ewangelizacji i wzajemnej komunii. 

Z ramienia naszej uczelni w kongresie wzięli udział 

ks. prof. dr hab. Maciej Ostrowski – prorektor i dr Elżbieta 

Zastawnik. 

Spotkanie jubileuszowe 

z okazji 15-lecia kanonizacji 

św. Jadwigi Królowej 

tekst: s. Adelajda Sielepin CHR 

zdjęcia: Krzysztof Mleczko 

8 czerwca br. minęła 15. rocznica kanonizacji naszej patronki 

i fundatorki Wydziału Teologicznego św. Jadwigi 

Królowej. Z inspiracji księdza proboszcza katedry wawelskiej 

rocznica była poprzedzona nowenną, w którą 

włączały się każdego dnia różne wspólnoty i parafie, 

w tym w dniu 5 czerwca reprezentacja naszego uniwersytetu. 

Obchody rocznicy przesunęły się jeszcze na czas 

oktawy, kiedy to 12 czerwca 2012 roku o godzinie 15 

w auli Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego 

miało miejsce spotkanie jubileuszowe zorganizowane 

przez Wydział Teologiczny UPJPII, który 

fundowała niegdyś święta królowa. Uroczystość przygotowano 

przy współpracy ze świeckim stowarzyszeniem 

Sodalicji Świętej Jadwigi Królowej. Spotkanie to 

pozostawiło również trwały znak w postaci publikacji 

jubileuszowej zatytułowanej Czyń, co widzisz. W nurcie 

duchowości św. Jadwigi Andegaweńskiej, prezentowanej 

i wręczanej podczas uroczystości. 

Uczestniczyli w nim profesorowie UPJPII, jego byli 

rektorzy, kapłani, siostry zakonne, a także reprezentanci 

Sodalicji św. Jadwigi oraz Rodziny Szkół im. św. Jadwigi 

Królowej. Wzruszającym zaszczytem dla nas była 

obecność kardynała Franciszka Macharskiego. Gospodarz 

spotkania − dziekan Wydziału Teologicznego ks. 

dr hab. Jan Daniel Szczurek, prof. UPJPII skierował do 

zebranych słowa powitania i wprowadzenia w wydarzenie, 

podkreślając jego rangę dla samego Wydziału, który 

wciąż kontynuuje misję daną mu przez Jadwigę: głosi 

naukę Chrystusa przez badania naukowe, publikacje 

i duchowe oddziaływanie na różne środowiska. 

Wątek ten został podjęty w prezentacji jubileuszowej 

księgi przez jej redaktora s. dr hab. Adelajdę Sielepin 

CHR, która przedstawiła jej genezę i zawartość. Książka 

ta powstała bowiem nie tyle w związku z jubileuszem, 

s. dr hab. Adelajda Sielepin CHR; ks. dr hab. Jan Daniel Szczurek, prof. UPJPII; 

co byłoby okazją jednorazową, ale jako naturalny owoc 

i dowód oddziaływania imponującego przykładu Pani 

Wawelskiej na Kościół – na Jego wiarę, edukację, kulturę 

i misję. Jadwiga jako osoba świecka pozostaje zachęcającym, 

iście soborowym modelem świętości w szerokim 

spektrum życia, czego przykładem są liczne i różnorodne 

wspólnoty, które ją sobie obierają za patronkę. 

Zupełnie wyjątkową relację ze św. Jadwigą Andegaweńską 

ma Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 

którego genealogia sięga Wydziału Teologicznego 

ufundowanego przez nią w ramach Akademii 

Krakowskiej (1397). Ten najstarszy w Polsce wydział 

teologiczny należący przez kilka stuleci do Wszechnicy 

Jagiellońskiej, a w 1954 roku został z niej usunięty przez 

władze PRL i dalej wiódł samotny, lecz twórczy, a nawet 

heroiczny żywot, aż doczekał się zasłużonego uhonorowania 

przez bł. Jana Pawła II, który swoim motu proprio 

Beata Hedvigis z dnia 8 grudnia 1981 roku ustanowił 

na jego bazie Papieską Akademię Teologiczną w Krakowie. 

Wydział Teologiczny jest więc historyczną i duchową 

Alma Mater uczelni, która rozwinęła się jeszcze bardziej 

i 19 czerwca 2009 roku została podniesiona przez 

Benedykta XVI do rangi uniwersytetu papieskiego. 

Jak każda wyższa uczelnia kościelna Uniwersytet Papieski 

Jana Pawła II w Krakowie ma misję krzewienia 

Dobrej Nowiny poprzez swoje różnorodne badania naukowe 

oraz formację intelektualną i duchową (Euntes docete). 

I tu sięgamy do źródeł księgi jubileuszowej. Jedną 

z form takiego oddziaływania był podjęty w 2008 roku 

trzyletni cykl wykładów otwartych w nurcie duchowości 

św. Jadwigi. Inicjatywie tej patronowała Sodalicja Świętej 

Jadwigi Królowej – stowarzyszenie świeckich założone 

przez bp. Wacława Świerzawskiego w 1996 roku, a oficjalnie 

erygowane przez kard. Franciszka Macharskiego 

w 1998 roku – która podjęła na ten czas taki właśnie model 

swojej własnej formacji i jednocześnie stworzenia 

możliwości dla rozwoju innych. Było zatem oczywiste, że 

o wykłady proszeni byli profesorowie Uniwersytetu Papieskiego, 

u którego źródeł stoi sama św. Jadwiga, a potem 

także jej niezwykły czciciel bł. Jan Paweł II. 

Tematyka wykładów wyniknęła z inspiracji duchowością 

św. Jadwigi. Duchowość ta nosi trzy charakterystyczne 

rysy. Są nimi: wiara, ofiarna miłość i ewangelizacja. 

Każda z tych kategorii dała światło dla szczegółowych 

zagadnień, nurtujących dziś każdego ucznia 

Chrystusa. Opracowywali je wykładowcy naszej uczelni 

reprezentujący wszystkie wydziały UPJPII. Po zakończeniu 

cyklu zrodziło się pragnienie szerszego udostępnienia 

tych cennych myśli w formie publikacji, co 

zbiegło się z nadchodzącym jubileuszem. 

Współpracę tych ściśle Jadwigowych środowisk 

– Uniwersytetu Papieskiego i Sodalicji Świętej Jadwigi 

Królowej – uwydatnia graficzna szata książki, zaprojektowana 

przez Jana Bruzdę, emerytowanego profesora Politechniki 

Krakowskiej i pierwszego moderatora Sodalicji 

Świętej Jadwigi Królowej, autora wielu podobizn świętej. 

Wykorzystał on obrazy Piotra Stachiewicza przedstawia- 

24 

ks. dr hab. Roman Bogacz 

25 

nie tylko nauka


Czyń, Co widzisz W nurcie duchowości św. Jadwigi Andegaweńskiej 

Czyń, Co widzisz 

W nurcie duchowości 

św. Jadwigi Andegaweńskiej 

kard. Franciszek Macharski i ks. dr hab. Jan Daniel Szczurek, prof. UPJPII 

jące królową w charakterystycznych 

scenach z jej życia, 

stanowiące symbole 

jej duchowości i jednocześnie 

poszczególne 

części książki. 

Obrazy te zostały 

zamieszczone w formie 

graficznych parafraz, 

by zaznaczyć, 

że naśladowanie Jadwigi, 

jak i świętych 

w ogóle nie polega 

na kopiowaniu ich 

życia ani też na opisywaniu 

i ciągłym opowiadaniu szczegółów z ich porywających 

biografii, lecz na umiejętnej i adekwatnej do 

czasów parafrazie istotnych rysów, które niezmiennie 

i wyłącznie kształtuje w nas Duch Paraklet, pisząc ikony 

świętości na każde czasy i czerpiąc dla nich wzór z jedynego 

paradygmatu świętości, jakim jest sam Chrystus. 

Ze względu na prelegentów, którzy są wykładowcami 

Uniwersytetu Papieskiego, księga ta mogła się stać również 

wotum tej Jadwigowej uczelni, która przez swoich 

profesorów realizowała program formacji duchowej inspirowanej 

niejako przez św. Jadwigę. 

Księga ta została uroczyście wręczona kardynałowi 

Macharskiemu, ks. dziekanowi Wydziału Teologiczngo 

oraz prof. Janowi Bruździe, a także innym przedstawicielom 

środowisk jadwiżańskich. Ciekawym dopełnieniem 

spotkania stały się spontaniczne wypowiedzi byłych rektorów 

naszego uniwersytetu: ks. prof. dr. hab. Jana Dyducha 

oraz ks. prof. dr. hab. Adama Kubisia, którzy podkreślali 

znaczenie św. Jadwigi w przypominaniu właściwej 

hierarchii ważności, według której teologia jest duszą 

nauk, a Wydział Teologiczny sercem całej uczelni. Ubogacające 

były wypowiedzi ks. prof. dr. hab. Stefana Koperka 

oraz prof. dr. hab. Jana Bruzdy, którzy wskazywali 

na szerokie horyzonty duchowości Jadwigi i sugestywne 

inspiracje ekumeniczne i kulturowe. Budującym akcentem 

były świadectwa wychowywania w duchu św. Jadwigi, 

przedstawione przez dyrektorów szkół pod patronatem 

św. Jadwigi z Lublina i Otwocka. 

Spotkanie zakończyło się w kuluarach seminarium, 

gdzie wszyscy, których zgromadził jubileusz św. Jadwigi, 

mogli się lepiej poznać i podzielić swoimi doświadczeniami 

i nadziejami, związanymi z ewangelizacją i edukacją. 

Czasem trafiały nam się śmieszne sytuacje oraz niespodzianki. 

W Santa Maria właściciel hotelu nie tylko 

poczęstował nas winem do kolacji, ale pod koniec posiłku 

odsunął kotarę jadalni, ukazując… basen kąpielowy 

– do dyspozycji. Innym razem w drodze powrotnej 

przed dojazdem do hotelu w austriackich Alpach pan 

Sławomir opisywał nam konstrukcję elektrycznego automatu 

do gotowania jajek na miękko lub twardo. We 

Włoszech nigdzie jajek nam nie podano, więc wszyscy 

mieli na nie apetyt. W jadalni natomiast okazało się, 

że jedyny metalowy „automat” koło ekspresu do kawy 

to bańka z kranikiem na mleko, a jajek nie ma. Do miłych 

niespodzianek (szczególnie dla pań) zaliczyć można 

zwiedzanie muzeum fabryki perfum Fragonard we 

Francji z możliwością ich zakupu w promocyjnych cenach, 

a także nieujętego w programie zwiedzanie dziedzińca 

pałacu cesarskiego we Wiedniu pod sam koniec 

drogi powrotnej. 

Przed każdą mszą świętą dekorowaliśmy ołtarz zabraną 

z kraju, wykonaną jeszcze na pielgrzymkę „Śladami 

św. Pawła”, biało-czerwoną flagą naszej uczelni, 

z orłem w koronie i kluczami św. Piotra. Pozowaliśmy 

z nią także do fotografii grupowych, a opiekowała się 

nią pani Lidia Lis, nasz chorąży. 

Najmłodsza uczestniczka pielgrzymki, kończąca 

gimnazjum Madzia Sroka zwierzyła się nam, iż planuje 

wykonać opis pielgrzymki w formie prezentacji zdjęć 

jako końcową pracę egzaminacyjną. Życzymy najwyższej 

oceny i sukcesów w liceum! 

W trakcie kolejnych dni pielgrzymowania tradycyjnie 

powstawały kolejne zwrotki piosenki-kroniki, 

w tym roku również na melodię Hej, sokoły. Oto jej słowa 

z zakończeniem puentującym tegoroczny wyjazd, 

przedstawiającym zarazem ambitne plany na przyszły 

rok. Daj Boże, oby się spełniły! 


Pielgrzymka do Ligurii 

tekst: Henryk Miedziński 

zdjęcia: Małgorzata Wojewoda, Barbara Olejarz 

Dział Socjalny UPJPII w dniach 28 maja – 6 czerwca br. 

zorganizował kolejną udaną pielgrzymkę dla pracowników 

naszej uczelni. Szczęśliwie, z mnóstwem pozytywnych 

wrażeń i przeżyć, w środę przed świętem Bożego 

Ciała do Krakowa powrócili pracownicy administracji, 

Biblioteki i przyjaciele naszego uniwersytetu. Pielgrzymowaliśmy 

autokarem dziesięć dni przez Czechy, Austrię, 

Włochy, Francję, Monako i Niemcy – odwiedzając 

zarówno sanktuaria, jak też sławne miejsca w Europie 

i pokonując wiele kilometrów. Dzięki Bogu, mimo 

różnic klimatycznych – od chłodnych Alp po słoneczne 

i ciepłe wybrzeża morskie, zmian pór posiłków, trudów 

pielgrzymki i czasem niedospania, wszyscy cało i zdrowo 

wrócili do Polski. 

W czasie podróży pod przewodnictwem pilota pana 

Sławomira Pasternaka mogliśmy poznać bieżące interesujące 

informacje i ciekawostki z różnych okresów 

historii, geografii, architektury, teologii, mitologii i polityki. 

Wiele ciepłych i serdecznych słów oraz podziękowań 

kierujemy do naszych księży kapelanów podróży: 

ks. kanclerza Andrzeja Kopicza i ks. prof. dr. hab. 

Jana Orzeszyny, których optymizm udzielał się wszystkim 

uczestnikom przez cały czas pielgrzymki. Prowadzili 

oni modlitwy w autokarze, odprawiali msze święte 

w różnych miejscach i warunkach. 

Już na początku pielgrzymki okazało się, że pani 

Barbara Turowska wspaniale śpiewa − przyznała się 

nam, że udziela się w chórze. Szczególny urok jej głosu 

można było najlepiej docenić podczas śpiewu psalmów 

w dużych kościołach z dobrą akustyką. Kiedy odkryliśmy, 

jaki ma piękny głos, musiała już śpiewać na każdej 

mszy świętej, aż do ostatniego dnia w sanktuarium 

w Svatym Kopeczku w Czechach. 

Z radością odkrywaliśmy w wielu miejscach i kościołach 

trwałe napisy upamiętniające pobyty naszego umiłowanego 

Ojca Świętego, błogosławionego Jana Pawła II. 

Dzięki dwóm rodzajom śpiewników zabranych z kraju 

mogliśmy śpiewać zarówno pieśni kościelne, jak i popularne, 

a nawet nasze własne piosenki pielgrzymkowe z lat 

ubiegłych, przypominające tamte miejsca i zdarzenia. 

26 27


Piosenka pielgrzymkowa UPJPII A.D. 2012 – śpiewana kronika podróży 

(na melodię „Hej, sokoły”) 

Ref.: Hej, hej, hej pielgrzymi, kto wędruje – godnie czyni, 

jedź, jedź autokarze, w liguryjskie strony jedź! 

1. Gdyśmy Kraków opuszczali, bliscy czule nas żegnali, 

na tę podróż się cieszymy, za dni dziesięć powrócimy. 

Gosia mocno zapewniała, że wygodna podróż cała, 

przez zielonych pól krainy, obok księdza i dziewczyny. 

Wiadomości z wielu dziedzin ma pan Sławek – pilot znany. 

Czechy, Austrię przejeżdżając, cykl wykładów zaliczamy. 

2. Szczyty skał sięgają nieba, za górami czeka morze, 

wierchy Alp na naszej drodze pozwoliłeś widzieć, Boże. 

Dwaj duchowi przewodnicy, dwie pogodne, miłe twarze, 

razem z nami od Krakowa wznoszą modły w autokarze. 

Już za nami Dolomity, Trydent żeśmy pożegnali, 

gdy wieczorem było smutno, wszyscy razem pośpiewali. 

3. W Como tylko trochę wiało, wszystkim aż dech zapierało, 

woda, słońce, cud widoki, choć kiwało nas na boki. 

Każdy pielgrzym to pamięta, Turyn swym całunem słynie, 

w miejscu, gdzie relikwia święta, modliliśmy się żarliwie. 

Dzisiaj, choć głęboko skryta, postać Boża jak prawdziwa, 

chylmy głowy, twarz Chrystusa na tkaninie jest jak żywa. 

4. Z Mediolanu i Turynu długie drogi do hotelu, 

w Santa Maria dobre wino oraz basen koił wielu. 

Piękny świat, słoneczne rejsy z Margarity w Portofino. 

Port w Genui z miastem starym, miłe chwile szybko płyną. 

Eleganccy Marek z Witkiem, w dal wpatrzeni czujnym okiem, 

tak wspaniałych dwóch kierowców zawsze warto mieć pod bokiem. 

5. Odpoczynek wprost nad morzem pozwoliłeś zrobić, Boże, 

gdy łagodnie szumią fale, w Bartolomeo jest wspaniale. 

Czy w kościele, czy w hotelu, miejsce wcale nie stanowi, 

by posługę pełnić Bogu, myśmy zwarci i gotowi! 

Jak husaria przed wiekami szturmowała obce wojska, 

tak po drogach mknie autokar i rozbrzmiewa nuta swojska. 

6. Zapach perfum całej Francji i bogactwa Monte Carlo 

szczęścia nie dają gwarancji, myśmy polską awangardą. 

Wszyscy panowie i panie w Cannes stanęli na dywanie, 

a że dywan był czerwony, mamy gwiazdy z każdej strony. 

Francja żegna nas Niceą, do al Mare powracamy, 

wolną cieszmy się niedzielą, a półmetek już za nami. 

7. Panie po powrocie chcące błyszczeć cerą opaloną, 

wystawiły się na słońce, spiekły raczka na czerwono. 

Wielkie pizze, smakowitsze niż na odpust w Jordanowie 

zaserwował nam ksiądz Andrzej – sto lat życzmy mu – „Na zdrowie!”. 

Deszcz ulewny nas pożegnał, gdyśmy Włochy opuszczali, 

przez Weronę szlak prowadził, Austrię nawiedzimy dalej. 

8. Balkon Julii i Arena, Placyk Ziół, katedra święta, 

znane miejsca są Werony, które warto zapamiętać. 

Austria wita nas Alpami, w tęczach ośnieżone szczyty, 

dom gościnny z jeleniami, Innsbruck wzbudził w nas zachwyty. 

Na jadalni w Hirsch Gasthausie powitano nas dość miło, 

smacznie wszystkim jadło tam się, ale żadnych jaj nie było. 

9. W przedostatnim dniu podróży przez Bawarię Bóg prowadzi, 

droga wcale się nie dłuży, Salzburg poznać byśmy radzi. 

Miasto dziś Mozartem słynie i zabytków ma niemało, 

u Mozarta różnie było, za to u nas wszystko grało. 

Matka Boża nas prowadzi, my jesteśmy bardzo radzi. 

Radość ludziom, Bogu chwała, cała trasa jest wspaniała. 

10. Po Salzburgu oraz Wiedniu Svaty Kopeczek we środę, 

by wieczorem już w Krakowie skończyć piękną tę przygodę. 

Podziękujmy Panu Bogu, że do domu już wracamy, 

szczęśliwe pielgrzymowanie, z księżmi, Sławkiem, kierowcami. 

11. Pan Bóg zebrał nas, pozwolił, by radować się, nie smucić, 

w obie strony nas ochraniał i bezpiecznie dał powrócić. 

Wspomóż, Boże, nasze plany, pozwól, Jezu ukochany, 

byśmy za rok zdrowi byli, do Betlejem wyruszyli. 

Ref. Hej, hej, hej pielgrzymi, kto wędruje – godnie czyni, 

poleć, poleć samolocie, w niebo Ziemi Świętej wzleć! 

Erasmus w Eichstätt 

tekst: Maria Banach, Magdalena Łubiarz, 

Bożena Koczurek, Marta Krzanowska 

zdjęcie: Marta Krzanowska 

Program Erasmus daje liczne możliwości wyjazdów w celach 

naukowo-dydaktycznych nie tylko studentom, ale 

i pracownikom naszej uczelni. Po raz kolejny cztery osoby 

z Międzywydziałowego Studium Języków Obcych: kierownik 

Maria Banach, zastępca kierownika Marta Krzanowska 

oraz dwie lektorki – Bożena Koczurek i Magdalena 

Łubiarz skorzystały z możliwości takiego wyjazdu. 

Tym razem miejscem docelowym był Uniwersytet Katolicki 

(Katholische Universität Eichstätt-Ingolstadt) w małym, 

ale bardzo malowniczym miasteczku Eichstätt położonym 

na terenie Bawarii. 

Głównym celem pobytu w Niemczech było zapoznanie 

się ze strukturą i funkcjonowaniem Studium Języków 

Obcych Uniwersytetu w Eichstätt oraz wymiana opinii dotyczących 

sposobów nauczania, oceniania czy też wyboru 

metod stosowanych w pracy dydaktycznej. Kierownictwo 

MSJO odbyło kilka godzin hospitacji zarówno języków starożytnych, 

jak i nowożytnych oraz spotkań z kierownikami 

oraz lektorami tamtejszego centrum językowego, które służyły 

wzajemnej wymianie doświadczeń. Lektorki z naszej 

uczelni miały w Niemczech inne zadanie: prowadziły zajęcia 

ze studentami uczelni nas goszczącej. Bożena Koczurek 

miała możliwość skonfrontowania własnych metod pracy 

w grupach ze studentami władającymi językiem angielskim 

na poziomie średniozaawansowanym i zaawansowanym. 

Tematami poruszanymi na jej zajęciach były przede wszystkim 

problemy komunikacji międzykulturowej w globalnym 

świecie, doskonalenie różnego typu korespondencji oraz powtórka 

wiadomości do egzaminów końcowych. Natomiast 

Magdalena Łubiarz przeżyła bardzo ciekawe doświadczenie, 

ucząc języka rosyjskiego tamtejszych studentów. Obie 

panie hospitowały także zajęcia dotyczące nauczanych języków 

prowadzone przez różnych wykładowców (w tym także 

native speakerów), np. ćwiczenia i prezentacje na anglistyce 

i amerykanistyce. Metody pracy stosowane przez lektorkę 

języka rosyjskiego (nota bene Rosjankę) nieco różniły 

się od tych, które są stosowane przez panią Magdalenę na 

zajęciach z naszymi studentami. Czy były lepsze bądź gorsze? 

Trudno powiedzieć – najważniejsze, że były zrozumiałe 

i studenci chętnie brali udział w zajęciach, z zapałem przyswajali 

nowo poznany materiał, nie bali się pytać, gdy czegoś 

nie rozumieli i cieszyli się, kiedy widzieli efekty swojej 

pracy. A komunikatywność i efektywność to przecież jedne 

z najważniejszych celów w procesie nauczania języków obcych. 

Obie lektorki doszły do wniosku, że taka forma skonfrontowania 

własnych metod nauczania z metodami i celami 

stosowanymi przez pracowników innych uczelni zagranicznych 

jest nieocenionym wydarzeniem dydaktycznym 

i staje się bodźcem do dalszego ulepszania własnego warsztatu 

pracy oraz nawiązywania kontaktów edukacyjnych zarówno 

ze studentami, jak i wykładowcami. Bardzo istotna 

była też wzajemna prezentacja i wymiana programów oraz 

materiałów dydaktycznych. Polecamy takie doświadczenie 

wszystkim pracownikom naukowo-dydaktycznym naszej 

uczelni! Mamy też nadzieję, że nasza wizyta przyczyni się 

do rozwinięcia owocnej współpracy Uniwersytetu Papieskiego 

Jana Pawła II w Krakowie z Uniwersytetem Katolickim 

w Eichstätt w zakresie wymiany studentów. 

Wyjazdy w ramach programu Erasmus dają również 

możliwość zapoznania się z kulturą kraju, do którego się wyjeżdża 

i z tej okazji także postanowiłyśmy skorzystać. Zwiedziłyśmy 

Eichstätt z malowniczą starówką, której centrum 

stanowią piękna katedra oraz wznoszący się nieopodal pomnik 

biskupa Willibalda. Swoje kroki skierowałyśmy także 

do kościoła św. Walburgii, następnie wspięłyśmy się na ruiny 

zamku Willibalda, gdzie zachwycałyśmy się pięknem roślinności 

w tamtejszym ogrodzie. Z tego miejsca podziwiałyśmy 

panoramę całego miasta. 

Warto również wspomnieć o tym, iż uczestniczyłyśmy 

w lokalnym festynie odbywającym się w tym czasie w Eichstätt 

i dzięki temu poczułyśmy atmosferę zabawy tamtejszych 

mieszkańców (kiełbaskom z frytkami, bułkom ze 

śledziami i serom z „brezlami” nie było końca). 

Eichstätt położne jest w odległości ok. 100 km od Monachium 

– stolicy Bawarii, dlatego postanowiłyśmy przyjemnie 

wykorzystać pozostały czas i zobaczyć choć cząstkę 

tej niemieckiej metropolii. Ogromne wrażenie wywarł na 

nas budynek Nowego Ratusza znajdujący się w samym centrum 

Monachium przy Marienplatz (placu Mariańskim). 

Wybudowany w stylu neogotyckim, jest budowlą słynącą 

z 43 dzwonów zainstalowanych na wieży oraz z mechanizmu 

zegarowego, który jest czwarty na świecie co do wielkości. 

Nieopodal placu Mariańskiego znajduje się najważniejszy 

budynek kościelny w Monachium – Katedra Najświętszej 

Marii Panny (Frauenkirche) z charakterystycznymi 

dwiema bliźniaczymi wieżami przykrytymi nietypowymi 

kopułami z miedzianej blachy. Udało się tam także zajrzeć 

do jednego z monachijskich ogrodów piwnych (Biergarten) 

oraz sfotografować najważniejszy w Bawarii obiekt dla fanów 

piłki nożnej – Stadion Allianz-Arena. 

Na koniec warto podkreślić raz jeszcze przydatność 

programu Erasmus i zachęcić wszystkich, którzy do tej pory 

jeszcze nie skorzystali z możliwości wyjazdowych, jakie 

ten program daje, aby nie czekali dłużej i wyszukiwali 

uczelnie w Europie, które bez oporów przyjmą naszych 

wykładowców i będą chętne do dalszej współpracy. 

28 29 

nie tylko nauka

Szkolenie 

z morskiej turystyki religijnej 

W czasie takich deszczowych dni 

basen kryty cieszył się 

większym zainteresowaniem… 

17 lipca do portu w Gdyni przypłynął na jeden dzień luksusowy statek Grand Princess. 

Słuchacze podyplomowych studiów z morskiej turystyki religijnej nie mogli przepuścić 

takiej okazji. Pod opieką ks. dr. Mariana Półchłopka wzięli udział w szkoleniu na tym statku. 

W wyprawie uczestniczyli także pracownicy UPJPII zaangażowani w tworzenie i promocję 

tych studiów. 

Oto ona – Księżniczka w pełnej krasie. 

Czy zdążymy zwiedzić tak wielki statek? 

… niż ten odkryty. 

Jedna z wielu 

restauracji. 

Niejedno miasto 

chciałoby móc poszczycić 

się takim teatrem. 

Kasyno 

to tylko jedna z wielu 

rozrywek. 

Po szkoleniu 

zdążyliśmy jeszcze 

pospacerować 

po sopockim molo. 

zdjęcia: Monika Winiarska, Małgorzata Wojewoda 

Słuchamy fascynujących historii 

ks. Edwarda Pracza 

– duszpasterza ludzi morza 

w Centrum Stella Maris Gdynia. 

Ostatnie spojrzenia – Grand Princess 

odpływa z Gdyni.


Congregaret in unum 1 , 

czyli Psalmodia w Granadzie 

tekst: Małgorzata Gądek 

zdjęcia: Marek Pawełek 

Jak co roku, tak i w te wakacje chór Psalmodia wybrał 

się za granicę, żeby koncertować, promować polską 

muzykę i śpiewać, ale także wypocząć po pracowitym 

sezonie, zażyć trochę słońca i spędzić czas w swoim 

gronie. 8 lipca rozpoczęliśmy męczącą i długą drogę 

autokarem aż do pięknego miasta w Andaluzji – Granady, 

gdzie 11 lipca rozpoczął się XXXVII Międzynarodowy 

Kongres Pueri Cantores. Nasza podróż obfitowała 

w wiele niespodzianek, począwszy od zepsutego 

autokaru, poprzez nieoczekiwany nocleg w pięknej 

Brescii we Włoszech, plażowanie w Dolomitach i Alicante, 

odwołanie koncertu w Castries, po kilkugodzinne 

spóźnienie na otwarcie kongresu. Dotarliśmy jednak 

cali i pełni zapału do śpiewania. 

Sama Granada zauroczyła nas wszystkich niemal 

od pierwszego wejrzenia. Mieliśmy szczęście nocować 

w internacie, z którego roztaczał się widok na Alhambrę, 

XIII-wieczny arabski kompleks pałacowy wyglądający 

niczym z Baśni tysiąca i jednej nocy. Oprócz tego 

mnóstwo wąskich uliczek, którymi musieliśmy się przedostawać 

na próby, urocze sklepiki w arabskiej dzielnicy 

i wiele innych zakątków, które warto zobaczyć. Trochę 

gorzej było z samymi Hiszpanami, którzy (teraz możemy 

już rozwiać wszelkie wątpliwości) z pewnością nie 

umieją mówić po angielsku, łącznie z wolontariuszami 

Pueri Cantores, którym jednak uśmiechu i gościnności 

nie można odmówić. Całe szczęście mamy w Psalmodii 

paru samozwańczych tłumaczy, którzy niemal uratowali 

nam życie. Oprócz prób oraz uczestnictwa w imprezach 

kongresowych 13 lipca daliśmy również koncert 

pod Granadą, razem z chórami z Poznania i z Niemiec. 

Rozpoczęliśmy majestatycznie Bogurodzicą w wykonaniu 

chóru męskiego, a potem rozbrzmiały utworu Juliusza 

Łuciuka, Henryka Mikołaja Góreckiego, Romualda 

Twardowskiego i Józefa Świdra pod dyrekcją Katarzy- 

1 Zebrani w jedno – hasło XXXVII Międzynarodowego 

Kongresu Pueri Cantores w Granadzie 

ny Śmiałkowskiej i Szymona Markiewicza. Po koncercie 

czekało nas miłe przyjęcie i słuchanie lokalnych pieśni 

hiszpańskich śpiewanych przez parafian. 

Po zakończeniu kongresu uroczystą mszą świętą 

w katedrze 15 lipca wyruszyliśmy w podróż powrotną 

do Polski, z zaplanowanymi po drodze (już samodzielnymi) 

koncertami. Pierwszym przystankiem była 

Barcelona, gdzie dzięki uprzejmości ks. Roberta Tyrały 

zwiedzaliśmy najpopularniejszą budowlę Antoniego 

Gaudíego – świątynię Sagrada Familia. Następnie 

udaliśmy się do La Garriga, gdzie zostaliśmy przyjęci 

przez tamtejszy chór dziecięcy i zaśpiewaliśmy prawie 

godzinny program, w tym wspomnianych już polskich 

kompozytorów współczesnych oraz Wojciecha Kilara. 

Ostatnim punktem w naszej podróży było malownicze 

miasteczko Lugano w Szwajcarii, w którym gospodarze 

przywitali nas wielkim napisem Bienvenuti/Welcome/ 

Powitanie oraz wielką ilością jedzenia (jakby dokładnie 

wiedzieli, czego nam potrzeba). Po wyczerpującym, ale 

udanym koncercie zostaliśmy jeszcze zabrani przez gospodarzy 

na wieczorny spacer. W południe następnego 

dnia wyjechaliśmy już prosto do Krakowa. 

Ten wyjazd na pewno zostanie zapamiętany przez 

Psalmodię na długo, głównie ze względu na wspaniałą 

atmosferę miasta, niezwykłą gościnność Hiszpanów 

i Szwajcarów oraz cudowne widoki. Doświadczyliśmy 

wielu przygód, spotykając na swojej drodze przemiłych 

chórzystów oraz granadyjczyków kochających Polskę 

i polską muzykę. Mamy nadzieję, że w Hiszpanii z naszej 

przyczyny będzie słychać polską muzykę jeszcze 

długo, bo zostawiliśmy tam nie tylko sprzedane płyty, 

ale też wzruszenia koncertowe i dobre wspomnienia. 

XX Zjazd Redaktorów Gazet Akademickich 

tekst: Monika Wiertek 

W dniach 28–31 sierpnia br. w Krakowie odbył się XX Zjazd Redaktorów 

Gazet Akademickich. Tym razem jego organizatorem był Uniwersytet 

Ekonomiczny w Krakowie we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim 

oraz Uniwersytetem Rolniczym. W Zjeździe wzięło udział prawie 

60 przedstawicieli gazet akademickich, w tym redaktor prowadząca Biuletyn 

Informacyjny UPJPII „Vita Academica”. 

Celem Zjazdu była nie tylko integracja środowiska redaktorów gazet 

uczelnianych, zdobywanie nowych, potrzebnych w pracy umiejętności, 

ale także wzajemne inspirowanie się do dalszego rozwoju oraz wymiana 

doświadczeń. Pierwsze takie spotkanie odbyło się w 1993 roku z inicjatywy 

Tadeusza Zaleskiego, rzecznika prasowego Uniwersytetu Gdańskiego. 

Pomysł spotkał się z dużym zainteresowaniem, a kolejne spotkania 

organizowane przez różne ośrodki akademickie zaczęły przybierać 

coraz bardziej zorganizowaną formę. 

W tym roku organizatorzy do wygłoszenia wykładów połączonych z dyskusjami 

zaprosili specjalistów. Adwokat Maria du Vall przedstawiła kwestie 

prawa prasowego, autorskiego i ochrony wizerunku w kontekście projektu 

nowelizacji prawa prasowego. Andrzej 

Stawiarski – członek Zarządu Głównego 

Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich 

poruszył zagadnienie przyszłości dziennikarstwa 

w dobie internetu. Wystąpienie 

Sabiny Bryś i Łukasza Salwarowskiego 

(Stowarzyszenie „Manko”, „Kurier 

UEK”) dotyczyło roli mediów akademickich 

w zmianie postaw i zachowań 

społecznych. Natomiast Grażyna Starzak 

z „Dziennika Polskiego” pochyliła się 

nad problematyką etyki dziennikarskiej. 

Poza częścią merytoryczną organizatorzy 

przygotowali bogaty program integracyjny, 

na który złożyły się zwiedzanie 

Krakowa oraz spotkania nieformalne. 

Prasa akademicka pełni ważne funkcje na każdej uczelni: integruje środowisko oraz zapewnia właściwą komunikację 

wewnętrzną. Jej łamy są miejscem relacjonowania najważniejszych wydarzeń oraz prezentowania opinii, dlatego tak 

ważna jest troska o warsztat i przestrzeganie norm etycznych. Spotkanie w Krakowie było doskonałą okazją nie tylko 

do zdobycia potrzebnych wiadomości i umiejętności, ale także nawiązania nowych kontaktów w środowisku i wymiany 

rad oraz opinii. Organizatorom należą się wielkie wyrazy uznania za doskonałe przygotowanie Zjazdu. 

„Analecta...” w trasie 

Początek wakacji, mijający studentom i wykładowcom 

na odpoczynku po roku akademickim, to w Wydawnictwie 

Naukowym czas rozwożenia ogólnouczelnianego 

czasopisma „Analecta Cracoviensia”. Zawiera 

ono artykuły naukowe naszych wykładowców, a jego 

odbiorcami – oprócz pracowników naukowych uczelni 

– są proboszczowie z diecezji. W ten sposób wszyscy 

parafianie diecezji krakowskiej mogą zapoznać się 

z osiągnięciami naukowymi pracowników Uniwersytetu 

Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. 

32 33 

nie tylko nauka

studenci 

mi, bardziej zwrotnymi. Grupy pływały 

pod komendą (i opieką) trzech 

instruktorów: Adama Bodziocha 

(tzw. szefa wszystkich szefów, 

a mniej oficjalnie szefa Ośrodka 

Szkolenia Żeglarskiego Politechniki 

Krakowskiej w Żywcu), Arkadiusza 

Jodłowskiego oraz Piotra Sładka. 

Pozostałe osoby w kadrze to: 

kierownik obozu Katarzyna Kutek- 

-Sładek, obozowy psycholog Monika 

Piega, obozowy pielęgniarz Jan 

Walczyński i obozowy rehabilitant 

Joanna Kasprzyk. 

Pierwsza wyprawa na wodę okazała 

się niełatwą szkołą życia dla 

przyszłych żeglarzy. Po godzinie 

wstępnego szkolenia (nazwy żagli, 

lin, wiatrów itp.) pogoda uległa 

znacznemu pogorszeniu: zerwał 

się silniejszy wiatr i zaczął padać 

deszcz. Niedoświadczeni uczestnitekst 

i zdjęcia: Oliwia Topolska 

W dniach 25–27 maja 2012 roku 

miał miejsce I rajd wiosenny 

doktryn politycznych i prawnych 

UPJPII. Wzięli w nim udział studenci 

II roku, którzy razem z dr. Piotrem 

Michalikiem zwiedzali cudowne 

miejsca pasma Babiogórskiego. 

Podróż rozpoczęliśmy zaraz po 

skończeniu ostatnich piątkowych zajęć. 

Z uczelni wyruszyliśmy na dworzec 

autobusowy Kraków, aby dojechać 

do przystanku Zawoja Markowa. 

Następnie zielonym szlakiem 

dotarliśmy do PTTK Markowe 

Szczawiny. Było to nasze pierwsze 

podejście, podczas którego trochę się 

zmęczyliśmy, wnosząc ciężkie plecaki. 

Około godziny 20 zameldowaliśmy 

się w schronisku, gdzie mieliśmy 

chwilę odpoczynku. O godzinie 

3 nad ranem wstaliśmy, aby wyruszyć 

na Babią Górę czerwonym szlakiem. 

Widok wschodu na szczycie Diablak 

(1725 m n.p.m.) był niezapomniany. 

Napawając się cudownym krajobrazem, 

chwilę odpoczęliśmy i zeszliśmy 

żółtym szlakiem na śniadanie do 

schroniska. Kolejnym etapem wyprawy 

było wyjście czerwonym szlakiem 

na trawers dokoła Babiej Góry oraz 

na Mędralową. Następnie podzieliśmy 

się na grupy, z których jedna 

wróciła do schroniska, a druga – bardziej 

wytrwała – podążyła niebieskim 

szlakiem przez Małą Babią na 

Diablak oraz czerwonym szlakiem na 

Sokolicę. Wieczorem wszyscy zasiedliśmy 

do wspólnej zabawy w „państwa, 

miasta” i mimo iż wiadomo było 

od razu, kto wygra, warto było rywalizować. 

Wszystkim towarzyszył 

uśmiech i dobry nastrój. Ostatniego 

dnia o godzinie 8 wymeldowaliśmy 

się ze schroniska. Po śniadaniu 

Trzeci obóz integracyjno-żeglarski w Żywcu 

tekst: Monika Piega 

zdjęcia: Katarzyna Kutek-Sładek 

Rektor, Magister i Mimont – trzy łodzie, sklarowane i przygotowane do 

odejścia, 15 lipca br. czekały na Jeziorze Żywieckim na grupę studentów. 

Już po raz trzeci Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych UPJPII wraz z Centrum 

Sportu i Rekreacji Politechniki Krakowskiej oraz Biurem ds. Osób 

Niepełnosprawnych Politechniki Krakowskiej zorganizowało obóz integracyjno-żeglarski. 

Podobnie jak w latach poprzednich obóz trwał dwa tygodnie, 

podczas których studenci pięciu krakowskich uczelni: Akademii 

Górniczo-Hutniczej, Politechniki Krakowskiej, Uniwersytetu Pedagogicz- 

czekało nas wyjście niebieskim szlakiem 

na Przełęcz Krowiarki, a także 

przejście czerwonym szlakiem na 

Halę Śmietanową. Większość grupy 

zeszła żółtym szlakiem na Mosorny 

Groń, natomiast czwórka z nas 

wyruszyła na Policę i szybko dołączyła 

do pozostałych. Następnie na 

Mosornym Groniu wspólnie zjedliśmy 

obiad. Po przerwie żółtym szlakiem 

podążaliśmy do Zawoi Podryzowane, 

a o godz. 17 udaliśmy się na 

mszę świętą do pobliskiego kościółka 

Matki Boskiej Nieustającej Pomocy 

w Zawoi Górnej, gdzie dziękowaliśmy 

za udaną wyprawę i sprzyjającą 

nam pogodę. Po mszy świętej dotarliśmy 

na przystanek i powróciliśmy do 

Krakowa. 

Uważam, że rajd wiosenny był 

bardzo dobrze zaplanowaną wycieczką, 

a warunki pogodowe sprzyjały 

zwiedzaniu pasma babiogórskiego. 

Wszystkich zachęcam do zrealizowania 

wyprawy na Babią Górę: 

wspaniałe widoki, cisza i chwila relaksu 

gwarantowane! 

I rajd wiosenny doktryn politycznych i prawnych nego, Uniwersytetu Ekonomicznego 

i UPJPII zdobywali wiedzę 

teoretyczną i praktyczną z zakresu 

żeglarstwa. A wszystko po to, by 

w ostatni dzień obozu zdać egzamin 

i uzyskać patent żeglarski. 

Grupa uczestników podzielona 

została na dwie części: osoby z patentami 

oraz osoby, które patent 

miały uzyskać dopiero po odbytym 

szkoleniu. I tak oto w pierwszy dzień 

grupa „bezpatentowców” wyruszyła 

w rejs po Jeziorze Żywieckim na 

Rektorze – łodzi trenerskiej, dużej 

i stabilnej. „Patentowcy” popłynęli 

pozostałymi łodziami – mniejszy- 

cy pod komendą instruktora musieli 

doprowadzić łódź do kei. Nie 

obyło się bez strachu, pisków i dużego 

napięcia. Jednak nasi uczestnicy 

okazali się wyjątkowo odważni 

i po kilku próbach udało się zacumować 

Rektora. 

Będąc w Żywcu, nie wypadało 

nie odwiedzić Muzeum Browaru 

Żywieckiego. Na miejscu wehikuł 

czasu przeniósł nas do XIX wieku, 

abyśmy mogli poznać historię 

tego miejsca, zobaczyć stare sposoby 

produkcji piwa, zrobić zdjęcia 

w dziewiętnastowiecznych barach. 

Następnie przenieśliśmy się 

do wieku XX, kiedy to panowała 

moda na grę w kręgle. Obejrzeliśmy 

film dokumentalny, w którym 

ostatnia dziedziczka Browaru opowiadała 

o przeżyciach wojennych 

swojego rodu. 

Obóz zakończył tradycyjny 

chrzest szczurów lądowych. Neptun 

– władca oceanów, mórz, jezior, 

rzek i wszystkich kałuż (w tej 

roli obozowy psycholog) wraz 

z Prozerpiną (tutaj obozowy pielęgniarz) 

pasowali na żeglarzy naszych 

studentów, nadając im nowe 

imiona oraz pasując ich wiosłem… 

Dla wszystkich była to przednia zabawa. 

Żeglarze patentowi byli złymi 

duszkami pomagającymi nowym 

żeglarzom przejść określone 

próby charakteru – a to spacer 

po trawie w nartach wodnych, a to 

wizytę u fryzjera, okraszoną wcieraniem 

we włosy odżywki z wody, 

cukru i jaj, a to golenie kobiecych 

twarzy pianką dla mężczyzn. 

Oczekiwany długo przez wszystkich 

moment nadszedł w ostatni 

dzień pobytu nad jeziorem. Na 

apelu porannym ogłoszono informację 

o zdaniu egzaminów przez 

wszystkich uczestników oraz wręczono 

książeczki żeglarskie. Radości 

nie było końca. A kadra od razu 

usłyszała pytanie, czy w przyszłym 

roku też zorganizujemy obóz 

żeglarski. Jest to dla nas wielka radość 

i ogromny zaszczyt. Czujemy, 

że nasze starania przynoszą wiele 

zadowolenia, sprzyjają rozwojowi 

naszych studentów oraz przede 

wszystkim integracji. W tym miejscu 

pragniemy także podziękować 

wszystkim osobom, które przyczyniły 

się do owocnej realizacji 

przedsięwzięcia, jakim jest nasz 

obóz żeglarski. 

34 35 

studenci

studenci 

Sprawozdanie z praktyki 

w Neapolu 

Magna Res Libertas! 

Sprawozdanie z praktyki w Rapperswilu 

studenci 

tekst i zdjęcia: Diana Dziaduś 

tekst i zdjęcia: Monika Jastrzębiec Czepielewska 

W roku akademickim 2011/2012 wyjechałam na praktykę 

do Neapolu w ramach programu Erasmus. Praktyka trwała 

równe 3 miesiące (1 marca – 31 maja 2012 roku) i był to 

czas świetnie spędzony w jednej w neapolitańskich galerii 

sztuki, mianowicie La Mediterranea Arte. Mój wyjazd był 

motywowany chęcią dalszego pogłębiania znajomości języka 

włoskiego oraz poznania kultury i sztuki tego wspaniałego 

miasta. Jako przyszły historyk sztuki chciałam również 

zobaczyć, jak naprawdę wygląda praca w tym zawodzie. 

Praca 

Umowa obejmowała pracę zarówno w budynku galerii, jak 

i poza jej obszarem. Czas pracy: 8 godzin dziennie, pięć dni 

w tygodniu (soboty i niedziele wolne) – łącznie ok. 490 godz. 

Pierwszego dnia właściciel galerii Saverio Ammendola 

wyjaśnił mi, jakie będą moje obowiązki i jakie ma wobec 

mnie oczekiwania. Wielokrotnie powtarzał: „Ten staż jest 

dla ciebie, a nie dla nas i masz się jak najwięcej nauczyć”. 

Miałam dostęp do archiwum i prywatnej biblioteki galerii 

(ponad 700 pozycji), którą miałam obowiązek regularnie 

odwiedzać i czytać wybrane przeze mnie książki. Na 

podstawie lektury oraz własnej wiedzy kilka razy w tygodniu 

prowadziliśmy dyskusje na temat sztuki z właścicielem 

galerii oraz historykami sztuki i artystami. Większość 

czasu spędzałam z właścicielem, który wyjaśniał mi zasady 

funkcjonowania galerii oraz rynku sztuki w Neapolu. 

Pomagałam przy organizowaniu wystaw oraz projektowaniu 

katalogów. Popołudniami pracowałam z Biancą, która 

zajmowała się konserwacją rzeźb i obrazów. Wyjaśniła 

mi ona wszystkie zasady i metody, jakimi posługuje się 

w swojej pracy, a czas spędzony wspólnie na czyszczeniu 

obrazów, konserwacji rzeźb czy odnawianiu porcelany był 

dla mnie ważną lekcją i świetną zabawą. Brałam również 

udział w kursie fotografii prowadzonym przez fotografa 

Marco Monteriso, dzięki któremu udoskonaliłam swój 

warsztat i poznałam nowe techniki fotograficzne. Często 

spędzałam czas w jego pracowni i wielokrotnie asystowałam 

mu w prowadzonych sesjach i lekcjach. Niesamowitym 

doświadczeniem było dla mnie poznanie znanych historyków 

sztuki, architektów i artystów pracujących w Neapolu. 

Znajomości te wykorzystałam m.in. przy pisaniu 

pracy magisterskiej – przeprowadziłam kilka wywiadów 

z interesującymi mnie architektami i projektantami. Ważny 

był dla mnie fakt, iż nie zostałam pozostawiona sama 

sobie w tym mieście, a wręcz przeciwnie – Ammendola 

oraz inni pracownicy galerii zawsze byli mi bardzo pomocni. 

Głównym elementem stażu było poznanie przeze 

mnie miasta i jego historii. Saverio wielokrotnie opowiadał 

mi, jak się ono zmieniało, i wyświetlał filmy mające na celu 

zobrazowanie tych zmian. Często wychodziliśmy wspólnie 

zwiedzać poszczególne dzielnice miasta (powtarzał, że 

zawsze musi być ze mną ktoś, kto profesjonalnie wyjaśni 

mi historię i znaczenie danego zabytku). W trakcie całego 

pobytu porozumiewałam się w dialekcie neapolitańskim, 

dzięki czemu znacznie poprawiła się jakość mojej znajomości 

języka i czułam się tam naprawdę komfortowo. 

Ludzie oraz życie 

Największym plusem całych praktyk byli ludzie: dyrekcja 

galerii, pracownicy oraz jej goście. Wszyscy zawsze 

uśmiechnięci, skorzy do pomocy, zainteresowani moim 

krajem i osobą. Każdy otwarty i chętny do rozmowy. Bardzo 

szybko złapałam wspólny język ze wszystkimi osobami 

przebywającymi w galerii, dzięki czemu często widywaliśmy 

się również po pracy. 

Czy warto? 

Był to świetnie spędzony czas, poznałam wspaniałych ludzi, 

zakosztowałam innego życia, zobaczyłam nieznany 

mi kawałek świata. Nieoceniony jest fakt doskonalenia 

języka włoskiego, na czym mi bardzo zależało. Czy warto 

jechać na takie praktyki? Z pewnością, trudno nawet 

opisać wszystkie pozytywne aspekty tego doświadczenia. 

Neapol jest niesamowitym miastem, kolorowym i tętniącym 

życiem, dającym możliwość nawiązania nowych kontaktów 

i innego spojrzenia na niektóre kwestie. Osobom 

chcącym wziąć udział w praktykach w ramach Erasmusa 

radzę, żeby nabrały odwagi oraz pewności siebie i skorzystały 

z możliwości, jakie daje ten program: zmienienia 

czegoś w swoim życiu, przeżycia dobrej przygody, poznania 

wspaniałych ludzi, z których część na pewno zostanie 

na długie lata wspaniałymi przyjaciółmi, no i oczywiście 

zdobycia nowego doświadczenia. 

„Magna Res Libertas – Wolność to Wielka Rzecz”. Taki napis 

widnieje na polskiej kolumnie wolności, zwanej również 

barską, która postawiona została przez polskich emigrantów 

w 1868 roku w Rapperswilu. Muzeum Narodowe 

Polskie jest wyjątkową placówką kulturalną, która od ponad 

140 lat swojego istnienia przybliża Szwajcarom oraz 

zagranicznym turystom polskie dziedzictwo kulturowe. 

Muzeum Polskie zostało założone w czasie, kiedy Polska 

była pod zaborami – w 1870 roku – przez hrabiego Władysława 

Bröel-Platera, który na 99 lat otrzymał w dzierżawę 

średniowieczny zamek w Rapperswilu w zamian za 

jego renowację. Z muzeum oraz biblioteką powstałą przy 

nim związani byli słynni Polacy, którzy wspomagali działalność 

tej placówki, m.in. Jan Ignacy Kraszewski, Stefan 

Żeromski czy Henryk Bukowski. Główny fundator Muzeum 

Narodowego w Rapperswilu hrabia Bröel-Plater 

zaznaczył w swoim testamencie, iż po odzyskaniu niepodległości 

przez Polskę cała kolekcja rapperswilska powinna 

powrócić do kraju. W 1927 roku marszałek Józef 

Piłsudski podpisał akt przejęcia i zabezpieczenia zbiorów 

z Rapperswilu. Kolekcja została przywieziona do Warszawy 

w czternastu wagonach kolejowych pod eskortą honorową 

szwajcarskich oficerów. Niestety II wojna światowa 

strawiła dużą część cennych zbiorów. Muzeum w Rapperswilu 

nadal jednak istniało w nowej formie, prezentując 

polską sztukę współczesną oraz pozyskując nowe nabytki, 

prezentowane na obecnej ekspozycji − takie jak obrazy 

Brandta, Chełmońskiego, Axentowicza, Kossaka, Wierusza-Kolwaskiego 

oraz wielu innych. 

W Muzeum Polskim w Rapperswilu w ramach praktyki 

Erasmusa przebywałam przez siedem miesięcy, od 4 listopada 

2011 do 4 czerwca 2012 roku. Pracowałam w wymiarze 

pełnego etatu, 40 godzin tygodniowo, jednak ze względu 

na profil muzeum byłam również zaangażowana podczas 

weekendów, kiedy odbywały się wernisaże, koncerty 

oraz wykłady. Mimo iż jest to polska placówka kulturalna, 

miałam codzienny kontakt z językiem angielskim i niemieckim. 

Zostałam włączona do różnych projektów, m.in. 

reorganizacji stałej ekspozycji, wpisów nowych nabytków 

do inwentarza, oprowadzaniu gości muzeum w języku polskim 

i angielskim, projektowania grafiki komputerowej na 

potrzeby wernisaży oraz wykładów, uaktualniania oficjalnego 

konta Muzeum Polskiego na Facebooku, jak również 

prac nad nową stroną internetową. Asystowałam też przy 

oficjalnej wizycie Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, 

który odwiedził Muzeum Polskie w styczniu br. Praca 

była zróżnicowana i dawała dużą swobodę w realizacji własnych 

pomysłów, które były weryfikowane w każdy wtorek 

na ogólnym zebraniu wszystkich pracowników. Dzięki temu 

można było w pełni wykorzystać swoją kreatywność, co 

w rezultacie dawało dużą satysfakcję z wykonywanej pracy. 

Nie obyło się również 

bez momentów 

grozy, kiedy to po raz 

pierwszy w życiu doświadczyłam trzęsienia ziemi na tyle 

silnego, że ściany w moim mieszkaniu widocznie popękały. 

Innym dosyć stresującym wydarzeniem był fałszywy alarm 

w muzeum, który włączył się o 3 nad ranem. Jako jedyna 

osoba z pracowników, która mieszkała w Rapperswilu, 

zmuszona byłam w środku nocy, w mrozie, na wpół śpiąc, 

pójść na wzgórze okryte zupełnymi ciemnościami do XIII- 

-wiecznego zamku i otworzyć go policji. Bardzo stresujące! 

Oczywiście podczas swojego pobytu poznałam nowych 

przyjaciół − inspirujących ludzi, z którymi miałam okazję 

zwiedzać Szwajcarię i cieszyć się jej urokami, których jest 

bardzo dużo, poczynając od krystalicznie czystych jezior, 

malowniczych Alp, poprzez urokliwe miasteczka i punktualne 

pociągi aż do konsumpcji niezliczonej ilości czekolady! 

Na zakończenie nie mogę nie wspomnieć o tym, z jaką 

życzliwością spotkałam się ze strony pracowników Muzeum 

Polskiego w Rapperswilu. Dyrektor muzeum pani 

Anna Buchmann jest osobą niezwykle konkretną, profesjonalną 

i zorganizowaną, jak również bardzo serdeczną i lubiącą 

żartować, co sprawia, że dobra atmosfera pracy procentuje 

wśród pracowników, którzy (należy o tym wspomnieć) 

przychodzą do muzeum w ramach wolontariatu. 

„Magna Res Libertas” – nie mogę nie zgodzić się 

z maksymą widniejącą na kolumnie barskiej w Rapperswilu. 

Trudna historia polskiej wolności, którą mogą poznać 

obcokrajowcy w Muzeum Polskim, sprawia, że częściej 

biegnę myślami do tych wydarzeń i bardziej doceniam 

bezcenną wartość, jaką jest wolność kraju. Dlatego 

bardzo zachęcam wszystkich studentów naszej uczelni, 

aby zgodnie ze swoimi zainteresowaniami wybierali placówki 

w Europie, gdzie mogą odbyć praktykę w ramach 

Erasmusa i wzbogacić swoje doświadczenia. Ja podjęłam 

już tę decyzję i absolutnie jej nie żałuję. Polecam! 

36 37

zapowiedzi 

Warsztaty historyczne 

Miło nam poinformować, że w dniu 6 czerwca 2012 roku rektor ks. dr hab. Władysław 

Zuziak, prof. UPJPII został wybrany na zastępcę przewodniczącego Kolegium Rektorów 

Szkół Wyższych Krakowa na kadencję 2012–2016. Serdecznie gratulujemy! 

Dziedzictwo kulturowe Europy 

tekst: Joanna Małocha 

zdjęcie: Archiwum WHiDK 

zapowiedzi 

W roku akademickim 2011/2012 Wydział Historii i Dziedzictwa 

Kulturowego UPJPII już po raz szósty zorganizował 

serię spotkań adresowanych do młodzieży szkół 

ponadgimnazjalnych, która w sposób szczególny interesuje 

się zagadnieniami z zakresu szeroko pojętej humanistyki. 

Tym razem motto warsztatów brzmiało Dziedzictwo 

kulturowe Europy, a cała inicjatywa przybrała postać 

12 spotkań z pracownikami naukowymi uczelni oraz zaproszonymi 

gośćmi. Były to zarówno wykłady stacjonarne 

(prowadzone z zastosowaniem nowoczesnych pomocy 

dydaktycznych), jak i wizyty w krakowskich muzeach 

oraz obiektach sakralnych (m.in. w Muzeum Archeologicznym, 

Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, 

Muzeum W numerze 

Katedralnym na Wawelu, kościele św. 

Krzyża). W organizację przedsięwzięcia włączyło się także 

studenckie Koło Naukowe Archeologów Chrześcijańskich 


oraz Szkoła Tańca Jane Austen zajmująca się propagowaniem 

..................................................... tańców historycznych. 

3 

Wydarzyło się 

Uchwała Senatu .................................................... Projekt ten spotkał się ze sporym zainteresowaniem 4 

Laudacja z okazji 

ze strony 

nadania 

młodzieży. 

tytułu doktora 

Zgromadził 

honoris causa 

on bowiem grupę ponad 

60 osób, które wspólnie zdobywały wiedzę i nowe 

kard. Tarcisio Bertone. .............................................. 5 

Rola uniwersytetów katolickich w dziele nowej ewangelizacji. Lectio 

umiejętności, zapoznając się jednocześnie ze środowiskiem 

akademickim oraz czyniąc konkretne kroki „in- 

magistralis kard. Tarcisio Bertone ..................................... 10 

Pierwsza graduacja magistrów DiKS .................................. 16 

westycyjne” w zakresie swej dalszej edukacji. Dwusemestralny 

cykl Biblioteki spotkań ..................................... sfinalizowano dnia 26 maja 2012 ro- 

18 

Pożegnanie dyrektora Biblioteki ...................................... 18 

Dyrektor i budowniczy 

ku konkursem, którego zwycięzcy uzyskali wolny wstęp 

konferencje 

Sympozjum Duchowość Klasztorów Polskich: Przekaz i Komunikacja .......19 

Konferencja Wartości O dialogu w mediach − wartość między mediów .....................20 

braćmi 

Sesja Sztuka po Trydencie ...........................................23 

Kongres Renovabis ................................................. 24 

38 

Władze KRSWK na kadencję 2012–2016 

Przewodniczący: prof. dr hab. Wojciech Nowak – rektor UJ 

Zastępcy przewodniczącego: prof. dr hab. Tadeusz Słomka – rektor AGH, ks. dr hab. Władysław 

Zuziak, prof. UPJPII – rektor UPJPII. 

na wybraną przez siebie specjalność, dostępną w ramach 

oferty edukacyjnej Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego 

UPJPII. Laureatami rzeczonego konkursu zostali: 

Grzegorz Bohun, Klaudia Chmielewska, Bartłomiej 

Cichoń, Monika Kwater oraz Ewelina Tęcza. Ponadto 

decyzją Komisji Konkursowej przyznano dodatkowe 

wyróżnienia dla Bartłomieja Milewskiego i Weroniki 

Sikorskiej. Wszystkie osoby regularnie uczestniczące 

w zajęciach otrzymały również stosowne zaświadczenia, 

pozwalające na ubieganie się o wyższą ocenę z historii 

podczas klasyfikacji szkolnej. 

W roku akademickim 2012/2013 planowana jest kolejna 

edycja warsztatów. Zgłoszenia należy kierować 

drogą mailową (podając imię i nazwisko, adres, telefon 

lub e-mail, szkołę i klasę) na adres warsztatyhistoryczne@upjp2.edu.pl. 

Plan przyszłorocznych zajęć oraz wszelkie 

dodatkowe informacje dostępne są od września 2012 

na stronie www.upjp2.edu.pl. 


Wykład monograficzny ABC relacji chrześcijańsko- i polsko-żydowskich 

wszczepione zostały gałązki 

tel./faks 

dziczki 

12 370 

oliwnej 

86 06 

narodów. Wierzy 

bowiem Kościół, że e-mail: Chrystus, rzecznik@upjp2.edu.pl Pokój nasz, przez krzyż 

pojednał Żydów i narody Redaktor i w sobie prowadząca uczynił je jednością” 

(Nostra aetate 4). Przymierze Monika Boga Wiertek z Izraelem nigdy nie zostało 

zerwane, a z wydarzeń Opracowanie związanych graficzne z ukrzyżowaniem 

Jezusa nie można wyprowadzać Marta oskarżenia Jaszczuk „wszystkich bez 

różnicy Żydów wówczas żyjących Fotografia na ani okładce Żydów dzisiejszych” 

o grzech bogobójstwa. Nie można Andrzej Płachetko ich też przedstawiać „jako 

odrzuconych ani oraz jako zastrzega przeklętych sobie prawo przez do skrótów Boga, rzekomo 

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych 

na podstawie i Pisma redakcyjnego Świętego”. opracowania Deklaracja tekstów przyjętych na koniec do druku. wzywa 

chrześcijan i żydów Numer do dialogu, zamknięto zaleca 10 września też, 2012 żeby roku. z nauczania 

i katechezy wyeliminować 

Nakład 

wszelkie 

1100 

ślady 

egz. 

antysemityzmu, 

kierując się ku prawdzie Ewangelii Wydawca i miłości. 

Do tego jednak 

Uniwersytet 

konieczna 

Papieski 

jest 

Jana Pawła 

rzetelna 

II w Krakowie 

wiedza o samym 

judaizmie, o teologicznych podstawach integralnej 


więzi łączącej go z chrześcijaństwem, a także o historii Żydów, 

wreszcie o trudnych dziejach stosunków chrześci- 


tekst i zdjęcia: Maria Poniewierska 

Spotkanie z okazji kanonizacji św. Jadwigi Królowej ..................... 25 

Pielgrzymka do Soborowa Ligurii ............................................. deklaracja Nostra aetate to najmniejszy dokument 

II Soboru Watykańskiego. Składa się nań tylko pięć 

26 

Erasmus w Eichstätt ................................................ 29 

Szkolenie z morskiej turystyki religijnej ............................... 30 

punktów, ale są one przełomowe dla relacji Kościoła z religiami 

niechrześcijańskimi, a zwłaszcza z judaizmem. Pa- 

Congregaret in unum, czyli Psalmodia w Granadzie ..................... 32 

XX Zjazd Redaktorów Gazet Akademickich. ........................... 33 

radoksalnie o tej przełomowości świadczy fakt, że jeszcze 

„Analecta...” w trasie ................................................ 33 

Dwanaście ton 

dziś, 

książek!. 

niemal 

............................................. 

50 lat po ogłoszeniu Nostra aetate (1965), odkryte 

wówczas nowe aspekty nauczania Kościoła o związ- 

40 

studenci kach łączących go z Żydami i ich religią bywają kwestionowane 

doktryn lub wręcz politycznych odrzucane. i prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 

I rajd wiosenny 

Trzeci obóz integracyjno-żeglarski W swym najobszerniejszym w Żywcu ........................... punkcie czwartym deklaracja 

z praktyki mówi w o Neapolu. wewnętrznej, .................................. duchowej więzi, jaka istnieje 36 

34 

Sprawozdanie 

Magna Res Libertas! między Sprawozdanie ludem wybranym z praktyki – Izraelem w Rapperswilu a Kościołem. ............. Kościół 37 

uznaje, „iż początki jego wiary i wybrania znajdują się według 

Bożej tajemnicy zbawienia już u Patriarchów, Mojżesza 

zapowiedzi 

Warsztaty historyczne i Proroków. Dziedzictwo […] nie kulturowe może Kościół Europy zapomnieć ....................39 

o tym, że za 

O dialogu między pośrednictwem braćmi. ........................................... owego ludu […] otrzymał objawienie Starego 

Testamentu i karmi się korzeniem dobrej oliwki, w 

39 

recenzje ..........................................................40 

którą 

Biuletyn Informacyjny 

Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II 

w Krakowie 

Redakcja 

31-002 Kraków, ul. Kanonicza 9 

jańsko-żydowskich. Ciągle jeszcze widać potrzebę upowszechnienia 

znajomości dokumentów kościelnych na temat 

Żydów i judaizmu. Co prawda dzięki odbywającym 

się od kilkunastu lat w całej Polsce Dniom Judaizmu oraz 

działalności Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów wiele się 

w tej dziedzinie zmienia, można się jednak obawiać, że 

świadomość duchowej więzi z judaizmem jest udziałem 

mniejszości katolików (nie tylko świeckich) w naszym kraju. 

Trzeba zatem tę świadomość poszerzać i pogłębiać, by 

na niej budować wzajemny, prawdziwy dialog. Nie będzie 

on możliwy bez chęci wzajemnego poznania, w tym bez 

poznania swych duchowych tradycji, a także bez szacunku 

dla religijnych przekonań i tradycji drugiej strony. 

„Dziś to chrześcijanie potrzebują bardziej refleksji 

o swym stosunku do Żydów niż Żydzi refleksji wobec chrześcijan. 

Tak było zresztą u początków historii Kościoła, który 

musiał się najpierw określić, dlaczego wyszedł z judaizmu, 

jak się ma w odniesieniu do Ludu Bożego Starego Przymierza. 

[…] Chrześcijanin zawsze potrzebuje odniesienia 

do świata żydowskiego. Św. Augustyn pisał: «nie wynoś się 

ponad korzeń, bo to korzeń dźwiga ciebie, a nie ty korzeń». 

Więc to my potrzebujemy zrozumienia, skąd pochodzimy, 

by zrozumieć nasze chrześcijańskie znaki i symbole” – tak 

mówił w rozmowie z Adamem Szostkiewiczem bp Grzegorz 

Ryś, jeden z organizatorów i wykładowców odbywającego 

się w roku akademickim 2012/2013 już po raz trzeci wykładu 

monograficznego ABC relacji chrześcijańsko- i polsko-żydowskich. 

Współorganizatorami cyklu, któremu patronuje 

kard. Stanisław Dziwisz, są: Międzywydziałowy Instytut 

Ekumenii i Dialogu UPJPII, Wyższe Seminarium Duchowne 

Archidiecezji Krakowskiej, Ministerstwo Spraw Zagranicznych 

oraz Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Program 

wykładu został opracowany przez bp. dr. hab. Grzegorza 

Rysia (aspekt historyczny), ks. prof. dr. hab. Łukasza 

Dwanaście ton książek! 

Dwanaście ton – tyle ważyły wszystkie książki, które 

pracownicy Wydawnictwa Naukowego przewieźli do 

nowej siedziby, która od wakacji mieści się w budynku 

Biblioteki przy ulicy Bobrzyńskiego 10. Autorów 

i redaktorów czasopism zapraszamy do sekretariatu 

wydawnictwa (pokój 104) oraz redakcji (pokój 119). 

Naszych kontrahentów zachęcamy do składania zamówień 

drogą elektroniczną (wydawnictwo@upjp2.edu.pl) 

lub telefonicznie (12 422 60 40). 

Kamykowskiego (aspekt filozoficzny i teologiczny) oraz dr. 

Macieja Kozłowskiego, byłego ambasadora RP w Izraelu 

(aspekt społeczno-polityczny). Wśród wykładowców znajdą 

się tacy znawcy problematyki, jak ks. dr Manfred Deselaers 

(Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu), dr Piotr Trojański 

(Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), dr Małgorzata 

Pakier i Piotr Kowalik (Muzeum Historii Żydów), prof. 

dr hab. Stanisław Krajewski, prof. dr hab. Dariusz Stola oraz 

dr Michał Bilewicz (UW). Podejmą oni takie tematy, jak: 

teologia zastępstwa; Żydzi w apologetyce chrześcijańskiej; 

migracje Żydów od upadku Rzymu poprzez średniowiecze 

aż po wiek XVI; prawo rzymskie i prawo kanoniczne wobec 

Żydów; nauczanie Kościoła o Żydach; działalność inkwizycji; 

antysemityzm w dobie krucjat; antysemityzm nowoczesny; 

syjonizm; zagłada jako szczególne doświadczenie historii 

XX wieku; teologia wobec nazizmu; teologia chrześcijańska 

po Auschwitz; historia stosunków polsko-żydowskich; 

współczesna diaspora żydowska; Marzec 1968; pamięć polska 

i pamięć żydowska; judaizm w teologii współczesnej. 

Podobnie jak w latach ubiegłych oferta skierowana jest 

do kleryków, studentów i doktorantów UPJPII oraz innych 

uczelni krakowskich, a także do wszystkich zainteresowanych 

wiedzą o historii relacji między chrześcijaństwem 

i judaizmem, teologii dialogu chrześcijańsko-żydowskiego 

czy stosunków polsko-izraelskich. 

Wykład zakończy się egzaminem (liczba punktów 

ECTS: 4); będzie się odbywał w sali nr 124 w budynku dydaktycznym 

UPJPII przy ul. Franciszkańskiej 1 w czwartki 

w godz. 15.00–16.30. 

Zapraszamy wszystkich chętnych. 

Więcej informacji oraz nagrania wykładów z poprzedniego 

roku akademickiego na stronie www.upjp2.edu.pl 

w zakładce Wydziały i inne jednostki – Międzywydziałowy 

Instytut Ekumenii i Dialogu.

polecamy publikacje 

Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie 

Czyń, Co widzisz W nurcie duchowości św. Jadwigi Andegaweńskiej 

ROZWÓJ W TRUDZIE 

EGZYSTENCJI 

Joanna Mikołajczyk 

Czyń, Co widzisz 

W nurcie duchowości 

św. Jadwigi Andegaweńskiej 

Czyń, co widzisz. W nurcie duchowości św. Jadwigi Andegaweńskiej, 

red. s. Adelajda Sielepin, Kraków 2012 

Książka ta została opublikowana z okazji 15-lecia kanonizacji Królowej Jadwigi w celu ukazania 

nieprzerwanego oddziaływania Pani Wawelskiej na Kościół − na jego wiarę, edukację, kulturę 

i misję. Św. Jadwiga została patronką wielu szkół, parafii, miast, a także osób konsekrowanych 

i świeckich, którzy widzą potrzebę realizowania jej duchowości we współczesnym świecie. 

Jej zasługą było ufundowanie Wydziału Teologicznego Akademii Krakowskiej na mocy 

bulli Bonifacego IX w 1397 roku, którego kontynuacją jest obecny Uniwersytet Papieski Jana 

Pawła II w Krakowie. Pracownicy tej uczelni zafascynowani duchowością św. Jadwigi zorganizowali 

cykl wykładów otwartych na ten temat pod patronatem Sodalicji Świętej Jadwigi Królowej. 

Publikacja jest owocem tego przedsięwzięcia. Duchowość Pani Wawelskiej charakteryzuje 

wiara, ofiara, miłość i ewangelizacja. W tych czterech kategoriach zamieszczone są artykuły, 

szczegółowo przedstawiające te zagadnienia. Mimo upływu lat duchowość św. Jadwigi jest wciąż aktualna, ponieważ 

wypływa z głębi Ewangelii, umożliwiając wypełnienie zawartego w niej posłannictwa i dlatego jest wzorem do naśladowania 

bez względu na czas i epokę. 

Renata Dulian 

ROZWÓJ W TRUDZIE 

EGZYSTENCJI 

Joanna Mikołajczyk, Rozwój w trudzie egzystencji. Aksjologiczno-egzystencjalne aspekty 

Teorii Dezintegracji Pozytywnej Kazimierza Dąbrowskiego, Kraków 2012 

Kazimierz Dąbrowski to światowej sławy psychiatra, psycholog, pedagog, doktor medycyny, 

filozof, ceniony organizator ruchu higieny i zdrowia psychicznego w Polsce, działający na emigracji 

w Kanadzie i USA. Na czym polega jego Teoria Dezintegracji Pozytywnej, która zawiera 

w sobie dwa sprzeczne pojęcia: dezintegracji i pozytywności oraz na czym polega pozytywny 

aspekt brzmiącego negatywnie pojęcia dezintegracji, wyjaśnia autorka w przedstawionej 

książce, która jest publikowaną wersją jej rozprawy doktorskiej. Dezintegracja pozytywna jest 

podstawowym procesem w rozwoju jednostki, która, aby opuścić poziom rozwojowy niższy 

i przejść na wyższy, musi przebyć przez mniejszą lub większą dezorganizację struktur i czynności 

prymitywnych. Cechą podstawową charakteryzującą ten proces jest zdolność do bardziej 

doskonałego, stopniowego realizowania coraz wyższego poziomu osobowości. Efekty tego 

widoczne są zazwyczaj niestety dopiero po dłuższej obserwacji osoby, u której zaszedł proces dezintegracji. Autorka 

żywi nadzieję, że współczesny człowiek znajdzie w tej teorii zachętę do kształtowania własnego rozwoju ku wyższej integracji 

– osoby zaangażowanej w wartości indywidualne i społeczne – oraz iż będzie ona pomocna w skutecznym poszukiwaniu 

drogi z bezsensu istnienia, często odczuwanego przez współczesnego człowieka. 

Renata Dulian 

Joanna Mikołajczyk 

bezpłatne 

Kobieta w Kościele, Biblioteka Ekumenii i Dialogu, t. 34, Kraków 2011 

Jest to publikacja zawierająca referaty z sesji Kobieta w Kościele zorganizowanej przez Międzywydziałowy 

Instytut Ekumenii i Dialogu UPJPII oraz Oddział Krakowski Polskiej Rady Ekumenicznej. 

Odwołując się do źródeł wiary oraz kart Ewangelii, można zauważyć szczególną aktywność 

kobiet w życiu Jezusa z Nazaretu, a także w życiu pierwszych chrześcijan. W „godzinie krzyża” to 

głównie kobiety okazały się wierne. Pierwotny Kościół znał i cenił posługę prorokiń, diakonis, poświęconych 

Bogu dziewic i wdów. Wśród zamieszczonych artykułów: ks. Arkadiusz Baron pisze 

na temat kobiety w świadectwach Kościoła starożytnego, diakon Karina Chwastek o wpływie reformacji 

na pojmowanie miejsca kobiety w Kościele, a ks. J. Wiera Jelinek podejmuje temat praktyki 

ordynacji kobiet w Kościele reformowanym. Tadeusz Zieliński porusza kwestię kobiet w wolnych 

Kościołach protestanckich, ks. Tomasz M. Daniel Mammes przedstawia wybrane zagadnienia 

z teologii kobiety w mariawityzmie, Elżbieta Adamiak pisze o treściach i celach feminizmu katolickiego, 

natomiast diakon Aleksandra Błahut-Kowalczyk przedstawia swoje świadectwo – diakona w Kościele ewangelicko-augsburskim, 

żony duchownego ewangelickiego, matki dorosłych dzieci i babci. Ks. Dariusz Oko pisze o kobiecie – mistrzyni wspólnoty, 

s. Anna Emanuela Klich o kobiecie konsekrowanej w Kościele, a Monika Waluś dzieli się doświadczeniami bycia kobietą 

teologiem. Tom kończy się zapisem dyskusji na temat Kobiecość Kościoła – kobiecość w Kościele. 

Renata Dulian 

Uniwersytet Papieski 

kalendarze akademickie 2012/2013 

2012/2013 

Jana Pawła II 

w księgarni Logos w Krakowie (wejście od ul. Brackiej) i Wydawnictwie Naukowym (Bobrzyńskiego 10 – Biblioteka) 

Październik 2012 ListoPad 2012 Grudzień 2012 styczeń 2013 Luty 2013 Marzec 2013 kwiecień 2013 Maj 2013 czerwiec 2013 LiPiec 2013 

1 Pn 

Rozpoczęcie zajęć I semestru 

1 Czw 

2 Wt 2 Pt 

Wspomnienie 

Uroczystość Wszystkich Świętych 

1 Sob 1 Wt 

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki 

Nowy Rok 1 Pt 1 Pt 1 

wszystkich wiernych zmarłych 

2 Ndz 

Poniedziałek Wielkanocny 

1 Śr 

Międzynarodowe Święto Pracy 

2. rocznica beatyfikacji Jana Pawła II 1 Sob 1 Pn 

Początek adwentu 2 2 Śr Sob 

Święto Ofiarowania Pańskiego 

2 2 2 Sob Wt Czw 2 2 Ndz Wt 

Pt 

Śr

Vita Academica 4(69) - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Vita Academica 4(69) - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II