VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit për Direktivën e ...

VNMS Shqipëri
Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit për Direktivën e
Habitateve

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
PËRMBAJTJA
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 2 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
1 HYRJE 6
1.1 Sfondi 6
1.2 Ndërlidhja me Natura 2000 8
1.3 Qëllimi i Raportit 8
1.4 Struktura e Raportit 8
2 LEGJISLACIONI 10
2.1 Korniza Legjislative në Evropë 10
2.1.1 Konventa e Bernës 10
2.1.2 Direktiva për Zogjtë dhe për Habitatet 11
2.1.3 Biotopet CORINE 12
2.2 Statusi aktual i zonave të mbrojtura ndërkombëtarisht në Shqipëri 14
3 QASJA NDAJ VLERËSIMIT 15
3.1 Hyrje 15
3.2 Metodologjia për Vlerësimin e Direktivës së Habitateve 15
3.2.1 Hyrje në VDH 15
3.2.2 Faza 1 - Incizimi 16
3.2.3 Faza 2 – Vlerësim i Duhur (VD) 17
3.3 Qasja e Vlerësimit për Shqipërinë 18
3.3.1 Objektivat e Vlerësimit 18
3.3.2 Studim tavoline 19
3.3.3 Konsultimi 21
3.3.4 Studimi në terren 21
3.3.5 Vlerësimi 23
3.3.5.1 Vlerësimi i Peshës/Rëndësisë 24
3.3.5.2 Habitatet 24
3.3.5.3 Kriteret e Vulnerabilitetit / Ndjeshmërisë për Habitatet/Ekosistemet 24
3.3.5.4 Kriteret e Përmasës për Habitate / Ekosisteme 24
3.3.5.5 Skicimi dhe Klasifikimi i Habitatit 25
3.3.5.6 Speciet 26
3.3.5.7 Kriteret e ndjeshmërisë / vulnerabilitetit të specieve 26
4 PËRSHKRIMI I PROJEKTIT 28
4.1 Ndërtimi i Tubacionit 28
4.1.1 Heqja e dheut të sipërm 28
4.1.2 Nivelimi 28
4.1.3 Hapja e kanalit 29
4.1.4 Minimi 29
4.1.5 Mbushja (me material/dhé) 29
4.1.6 Kalimet nëpër Lumenj dhe Përrenj 30
4.1.7 Pastrimi dhe Restaurimi 31
4.2 Puna dhe Mirëmbajtja 31
4.3 Nxjerrja nga puna 31
4.4 Siguria dhe Ngjarjet Jorutionore 32
5 PROCESI I INCIZIMIT 33
5.1 Hyrje 33

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 3 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
5.2 ZIVR Liqeni i Prespës - Mali i Thatë, kandidaturë për vendndodhje Emerald
/vendndodhje Ramsar 34
5.3 ZIVR Laguna e Karavastasë, kandidaturë për vendndodhje Emerald /vendndodhje
Ramsar 35
5.4 Tomori – ZIVR kandidaturë për vendndodhje Emerald dhe Biotop CORINE 37
5.5 Përmbledhje e Incizimit 39
6 VENDNDODHJET QË U NËNSHTROHEN ‘VLERËSIMIT TË DUHUR’ TË
PLOTË 40
6.1 Hyrje 40
6.2 Morava, kandidaturë për vendndodhje ZIVR Emerald dhe Biotop CORINE 40
6.2.1 Komponenta kyçe të Vendndodhjes së Përcaktuar Morava 40
6.2.1.1 Habitatet 42
6.2.1.2 Speciet 49
6.2.2 Habitate dhe specie brenda Gjurmës së Projektit dhe Korridorit prej 200 m 52
6.3 Biotopi CORINE Vithkuq-Ostrovicë 54
6.3.1 Komponentat kyçe të Vendndodhjes së Përcaktuar Vithkuq - Ostrovicë 54
6.3.1.1 Habitatet 56
6.3.1.2 Speciet 62
6.3.2 Habitate dhe Specie brenda Gjurmës së Projektit dhe korridorit prej 200 m 67
6.4 Biotopi CORINE Grykëderdhja e Semanit - Pishë Poro 71
6.4.1 Komponenat kyçe të Vendndodhjes së Përcaktuar Grykëderdhja e Semanit –
Pishë Poro 71
6.4.1.1 Habitatet 73
6.4.1.2 Speciet 77
6.4.2 Habitate dhe Specie brenda Gjurmës së Projektit dhe korridorit prej 200 m 81
7 VLERËSIMI I NDIKIMEVE 84
7.1 Burimet Potenciale të Ndikimit 84
7.1.1.1 Humbje/degradim i habitatit 85
7.1.1.2 Fragmentimi i Habitatit 85
7.1.1.3 Humbja e drejtpërdrejtë e specieve 86
7.1.1.4 Trazimi dhe Zhvendosja e Specieve 87
7.2 Zbutja 87
7.3 Ndikimet e mbetura 87
7.3.1 Morava, Kandidaturë për Vendndodhje Emerald dhe Biotop CORINE 88
7.3.2 Biotopi CORINE Vithkuq-Ostrovicë 95
7.3.3 Biotopi CORINE Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro 118
8 REZYME 127
Anekset
Aneksi 11.1 – Zonat e Përcaktuara për Mbrojtje Mjedisore;
Annex 11.2 – Studimi Mjedisor në Terren;
Annex 11.3 – Fletët e të Dhënave të Studimit;
Annex 11.4 – Kriteret e Ndjeshmërisë.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 4 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
LISTA E TABELAVE
Tabela 3.3-1 Përmbledhje e Studimit në Terren – prill 2012 ....................................................22
Tabela 6.2-1 Lista e Tipave të Habitatit duke përfshirë ato të Aneksit I të Direktivës për
Habitatet (92/43/EEC) që paraqiten në Moravë............................................................................44
Tabela 6.2-2 Speciet e gjitarëve në listën e Natura 2000 .........................................................49
Tabela 6.2-3 Speciet e gjitarëve që rrezikohen në nivel kombëtar, në listë brenda ZIVR Morava
49
Tabela 6.2-4 Specie të zogjve në listën e Natura 2000 ............................................................50
Tabela 6.2-5 Specie të zogjve të rrezikuara në nivel kombëtar në listë të ZVIR Morava .........50
Tabela 6.2-6 Speciet e rrëshqanorëve në listën e Natura 2000 ...............................................50
Tabela 6.2-7 Speciet e rrëshqanorëve të rrezikuara në nivel kombëtar, në listë brenda ZIVR
Morava 51
Tabela 6.2-8 Speciet e amfibeve në listën Natura 2000 ...........................................................51
Tabela 6.2-9 Speciet e peshkut në listën Natura 2000 .............................................................51
Tabela 6.2-10 Speciet jokërbishtore në listën Natura 2000 ....................................................51
Tabela 6.2-11 Rrëshqanorë të rrezikuar në nivel kombëtar, në listën brenda ZIVR Morava ..51
Tabela 6.2-12 Specie Bimore të Rrezikuara dhe të Kërcënuara në vendndodhjen Morava ...52
Tabela 6.2-13 Habitate dhe Specie brenda Gjurmës së Projektit në Vendndodhjen në Moravë
52
Tabela 6.3-1 Lista e tipave të habitateve, duke përfshirë ato të Aneksit I Direktiva për Habitatet
(92/43/EEC) që paraqitet në vendndodhjen Vithkuq – Ostrovicë (tipat e habitateve natyrore me
interes për komunitetin, ruajtja/konservimi i të cilëve kërkon përcaktimin/shpalljen e zonave të
veçanta të ruajtjes)........................................................................................................................56
Tabela 6.3-2 Speciet e listës Natura 2000................................................................................62
Tabela 6.3-3 Speciet e gjitarëve në listën e Natura 2000 .........................................................62
Tabela 6.3-4 Speciet e gjitarëve kërcënuar në rrafsh kombëtar që gjenden në Biotopin
CORINE Vithkuq - Ostrovicë CORINE..........................................................................................62
Tabelë 6.3-5 Speciet e zogjve në listën e Natura 2000 ............................................................63
Tabela 6.3-6 Specie të zogjve të rrezikuara në nivel kombëtar, në listën e Biotopit CORINE
Vithkuq-Ostrovicë..........................................................................................................................63
Tabela 6.3-7 Specie rrëshqanorësh në listën e Natura 2000 ...................................................63
Tabela 6.3-8 Specie rrëshqanorësh të rrezikuara në nivel kombëtar, në listën e Biotopit
CORINE Vithkuq-Ostrovicë...........................................................................................................64
Tabela 6.3-9 Specie amfibe në listën e Natura 2000................................................................64
Tabela 6.3-10 Specie jokërbishtore në listën e Natura 2000 ..................................................64
Tabela 6.3-11 Specie jokërbishtorësh të rrezikuara në nivel kombëtar, në listën e Biotopit
CORINE Vithkuq-Ostrovicë...........................................................................................................64
Tabela 6.3-12 Specie Bimore të Rrezikuara dhe të Kërcënuara në vendndodhjen Vithkuq
Ostrovicë 65
Tabela 6.3-13 Habitate dhe Specie brenda Gjurmës së Projektit në Vithkuq-Ostrovicë.........67
Tabela 6.4-1 Lista e tipave të Habitatit të Aneksit I të Direktivës së Habitateve (92/43/EEC) që
gjenden në vendndodhjen Grykëderdhja e Semanit Pishë-Poro (I propozuar si Rezervat Natyror i
Menaxhuar dhe Biotop ekzistues CORINE) (Tipa të habitatit natyror me interes komunitar, ruajtja
e të cilëve kërkon shpalljen e zonave të posaçme për ruajtje). ....................................................73
Tabela 6.4-2 Speciet e Gjitarëve në listën e Natura 2000 ........................................................77
Tabela 6.4-3 Specie Gjitarësh të rrezikuara në nivel vendi, në listën e biotopit CORINE
Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro..........................................................................................78
Tabela 6.4-4 Specie të zogjve në listën e Natura 2000 ............................................................78
Tabela 6.4-5 Specie zogjsh të rrezikuara në nivel vendi, në listën e biotopit CORINE
Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro..........................................................................................79
Tabela 6.4-6 Specie rrëshqanorësh në listën e Natura 2000 ...................................................80

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 5 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabela 6.4-7 Specie rrëshqanorësh të rrezikuara në nivel vendi, në listën e biotopit CORINE
Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro..........................................................................................80
Tabela 6.4-8 Specie të amfibëve në listën e Natura 2000 ......................................................80
Tabela 6.4-9 Peshq...................................................................................................................80
Tabela 6.4-10 Specie Bimore të Rrezikuara dhe të Kërcënuara në vendndodhjen
Grykëderdhja e Semanit –Pishë Poro...........................................................................................81
Tabela 6.4-11 Habitati dhe Speciet brenda Gjurmës së Projektit ...........................................81
Tabela 7.1-1 Ndikimet Potenciale – Ekologjia tokësore............................................................84
Tabela 7.3-1 Toka e zënë brenda kufirit aktual të vendndodhjes ZIVR ....................................88
Tabela 7.3-2 Veçoritë kyçe të Interesit të vendndodhjes Morava që do të preken nga Projekti*
90
Tabela 7.3-3 Tokë e zënë brenda kufirit aktual të biotopit CORINE ........................................95
Tabela 7.3-4 Veçoritë kyçe të Interesit të vendndodhjes Vithkuq – Ostrovicë që do të preken
nga Projekti 99
Tabela 7.3-5 Zënia e tokës brenda kufirit aktual të biotopit CORINE .....................................119
Tabela 7.3-6 Veçoritë kyçe të Interesit të Vendndodhjes Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro
që do të preken nga Projekti.......................................................................................................120
LISTA E FIGURAVE
Figura 2.1-1 Pasqyrë e procesit për krijimin e Emerald-it dhe Natura-s ....................................13
Figura 5.1-1 Zona të Përcaktuara dhe të Mbrojtura brenda afërsisë me Projektin TAP............33
Figura 5.2-1 Zonat e Përcaktuara Liqeni i Prespës - Mali i Thatë..............................................35
Figura 5.3-1 Zona të Përcaktuara të Lagunës së Karavastasë .................................................36
Figura 5.4-1 Zonat e Mbrojtura të Tomorit.................................................................................39
Figura 6.2-1 Morava, Kandidaturë për Vendndodhje Emerald ..................................................41
Figura 6.2-2 Habitat brenda vendndodhjes Morava afër Zemblakut........................................43
Figura 6.2-3 Pyll shkoze (Galio Carpinetum).............................................................................46
Figura 6.2-4 Livadhe sane në ultësira .......................................................................................47
Figura 6.3-1 Biotopi CORINE Vithkuq - Ostrovicë .....................................................................55
Figura 6.3-2 Habitati i Livadhit Malor të Sanës..........................................................................59
Figura 6.3-3 Pyje ahu Luzulo-Fagetum .....................................................................................61
Figura 6.4-1 Biotopi CORINE Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro .......................................72
Figura 6.4-2 Livadhe mesdhetare të kripës ...............................................................................74
Figura 6.4-3 Dunat me drurë .....................................................................................................76
Figura 7.3-1 Bërja e qymyr drurit në kampin ilegal të prerjes së lëndës drusore brenda pyllit
Vithkuq 97
LISTA E KUADRATEVE
Kuadrati 3.2-1 Procesi i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet...........................................16
Kuadrati 3.3-1 Kriteret e Përmasës për Habitate/Ekosisteme .................................................25
Kuadrati 3.3-2 Kriteret e Përmasës .........................................................................................27
Kuadrati 7.1-1 Burimet Ekologjike Tokësore të Ndikimit..........................................................84

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 6 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
1 HYRJE
1.1 Sfondi
Gazjellësi Trans Adriatik (TAP) është gazjellës i propozuar i gazit natyror në të ashtuquajturin
Korridor Jugor i Gazit, që do të sjellë gazin nga rezerva të reja në rajonin Kaspik në Evropën
Jugore dhe Qendrore. Tubacioni do të lidhë rrjetet ekzistuese të gazit, me fillim në Greqi, duke
kaluar nëpër Shqipëri dhe Detin Adriatik, për të dalë në breg në Italinë jugore. Do të bëjë të
mundshme që gazi të rrjedhë drejtpërdrejt nga baseni Kaspik në tregjet evropiane.
TAP-i do t’i kontribuojë sigurisë dhe diversitetit të furnizimeve të Evropës me energji duke
siguruar infrastrukturën e domosdoshme për të transportuar gazin nga fusha Shah Deniz në
Azerbaixhan përmes rrugës më të drejtë në Evropën Jugore, kur të fillojë prodhimi në fillim të vitit
2018. Kur të shtohet sasia e gazit në dispozicion, TAP-i do të ketë kapacitet që të shërbejë edhe
10 miliardë metra kub standard (mmk) në vit të gazit të ri, duke u zgjeruar në 20 mmk, sipas
kërkesës.
Projekti i TAP—it mbështetet nga aksionarë stabilë financiarë dhe të fuqishëm. Aksionarët e TAP
AG janë EGL zviceran (42.5%), Statoil-i norvegjez (42.5%) dhe E.ON Ruhrgas gjerman (15%).
Projekti i TAP-it nuk do të ketë nevojë për subvencionime nga cilado prej qeverive të vendeve
nikoqire. TAP-i mund të ofrojë përfitime të konsiderueshme sa u përket investimeve të
rëndësishme në vendet nëpër të cilat kalon. Bashkimi Evropian e ka njohur projektin sipas
udhëzimeve të ashtuquajtura TEN-E (Trans-European Energy Networks) si Projekt me Interes të
Përbashkët për objektivat e politikave të përgjithshme energjetike të Bashkimit Evropian.
Projekti i TAP-it është ndër investimet e mëdha në infrastrukturën energjetike në rajon. Në rrafsh
gjeostrategjik, Projekti është element logjik në zinxhirin vleror, duke ndërlidhur rrjete ekzistuese
dhe të planifikuara për transport të gazit natyror nga Evropa Juglindore me sistemet e gazit në
Evropën Perëndimore nëpërmjet Italisë, Detit Adriatik dhe Shqipërisë. Tubacioni prandaj do t’i
japë Evropës qasje më të mirë në rezervat e mëdha të gazit natyror që gjenden në rajonin
Kaspik, në Rusi dhe në Lindjen e Mesme. Në rrafsh kombëtar, Projekti do të forcojë rolin e
Shqipërisë si lojtar energjetik në Evropën Juglindore dhe në Ballkan. Në rrafsh lokal, traseja e
propozuar, sikur edhe vendosja specifike e instalimeve të ndërlidhura, ka qenë rezultat i
drejtpeshimit gjithëpërfshirës në mesin e një numri alternativash të mundshme, që ka përfshirë
përshtatje të konsiderueshme të trasesë përreth zonave me interes për ruajtje/konservim në
Shqipëri.
Në Shqipëri tubacioni do të ketë gjatësi prej 209 km dhe do të kalojë nga kufiri grek afër Bilishtit
deri te bregdeti shqiptar në Topojë. Tubacioni do të ketë diametër prej 48 inçësh (1.2m) dhe do
të përbëhet prej seksionesh të tubacionit me çelik të salduar me gjatësi që shkon prej 6 deri në
18 m. Presioni i projektuar do të jetë 95 bar. Tubacioni do të mbështillet nga brenda dhe nga
jashtë. Mbështjellja e brendshme do të jetë një rrëshirë epoksi që e redukton fërkimin, ndërsa
mbështjellja e jashtme do të jetë politilen treshtresor për ta mbrojtur tubacionin nga ndryshkja.
Disa seksione të tubacionit do të mbështillen veç kësaj edhe me hekurbeton për ta mbrojtur

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 7 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
tubacionin nga dëmtimi prej jashtë. I gjithë tubacioni do të mbrohet prej ndryshkjes me një
sistem mbrojtës katodik.
Në Shqipëri tubacioni do të mbulohet në gjithë gjatësinë e trasesë së Projektit. Për shkaqe
sigurie dhe për të minimizuar ndikimet në përdorimet aktuale të tokës (p.sh. bujqësor), tubacioni i
mbuluar do të ketë një mbulesë dheu prej minimum 1 m. Do të duhen thellësi më të mëdha të
mbulesës prej dheu kur kapërcehet mbi infrastrukturën ekzistuese.
Gazsjellësi TAP do të projektohet për jetë teknike 50 vjeçare. Jeta e projektuar për pajisjet dhe
tubacionin është 25 vjet. Projekti do të sigurojë që sistemi për transport të gazit të përmbushë
gjithë kërkesat e sigurisë të Kodeve dhe Standardeve bazike kombëtare dhe evropiane.
Tubacioni do të montohet në një mënyrë konvencionale si shtrirje konstruksioni (ndërtimi) (angl.
construction spread) shkon nëpër korridorin e Projektit (shih Seksionin 4 – Përshkrimi i Projektit
të VNMS – së kryesore). Kjo përfshin që fillimisht të hiqet dheu i sipërm dhe të depozitohet
ndaras, dhe pastaj të hapet kanali. Pastaj tube bashkimi me gjatësi prej 8 deri në 18 m do të
saldohen në rrjetin e tubacioni, që do të zbriten në kanal. Dheu kthehet në kanal, toka kthehet në
gjendjen e parë, ndërsa shtrirja e konstruksionit vazhdon tutje.
Kapaciteti transportues i tubacionit do të rritet nga një prodhim fillestar prej 10 miliardë metrash
kub në vit (mmk/vit) në 20 mmk/vit. Nevojiten stacione kompresorësh për të transportuar gazin
duke shtuar presionin në tubacion. Hëpërhë në Shqipëri planifikohen dy stacione kompresorësh
(SK02 dhe SK03) dhe do të vendosen në anën shqiptare të kufirit grek, sikur edhe në pikën e
zbarkimit te deti në Detin Adriatik (shih Seksionin 4 – Përshkrimi i Projektit të VNMS – së
kryesore).
Stacionet e kompresorëve përfshijnë kryesisht stabilimente për trajtim të gazit (ndarës me filtër),
matje, kompresion dhe ftohje. Gjurma e instalimit të stacionit të kompresorëve vlerësohet të jetë
një zonë e rrethuar prej përafërsisht 34.5 hektarësh (ha), duke përfshirë zonën tampon të
sigurisë. Pajisjet e kompresorëve dhe të ftohjes do të instalohen në SK02 vetëm për fazën 20
mmk.
Projekti do të përfshijë edhe instalimin e stacioneve të bllokimit të valvuleve (BVS). Me këto
valvula operatori mund të izolojë segmente të tubacionit për mirëmbajtje apo të izolojë ndonjë
çarje apo rrjedhje. Nuk ka punonjës te valvulet e bllokimit, që përfshijnë një ndërtesë të vogël me
rrethojë përreth tyre për të evituar ndonjë ndërhyrje, që përfshin një sipërfaqe prej rreth 20 m me
30 m. Në përputhje me praktikën më të mirë ndërkombëtare, këto stacione do të vendosen në
intervale të rregullta prej 30 km përgjatë trasesë së tubacionit, teksa pajisjet kyçe instalohen nën
tokë. 10 BVS parashihen ndërmjet kufirit grek dhe zbarkimit në det te Bregdeti Adriatik.
Tubacioni do të monitorohet dhe kontrollohet nga larg përmes një dhome qendrore të kontrollit në
pajtim me filozofinë vepruese që ka zhvilluar TAP-i. Bazuar në faktorë teknikë, dhoma qendrore
për sistemin e TAP-it parashihet të vendoset në dispeçerinë (dispatching facility) në Itali.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 8 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Gjatë punës, rrjedhjet do të hetohen përmes monitorimit të vazhdueshëm të presionit dhe
shkallës së rrjedhës në hyrje dhe dalje të tubacionit. Për të mundësuar inspektim të brendshëm,
do të vendosen pajisje ‘dosash’ [angl. ‘pigging’ facilities ](nga Kalibri për Inspektim të Tubacionit).
Sistemi i tubacionit është projektuar për të mundësuar përdorimin e instrumenteve ‘dosa’ [angl.
instrumented ‘pigs’], po të jetë e nevojshme.
1.2 Ndërlidhja me Natura 2000
Kërkohet që vendet e Bashkimit Evropian të mbrojnë vendndodhjet dhe speciet me rëndësi
evropiane për ruajtjen e natyrës simbas direktivave për Habitatet dhe për Zogjtë. Kur një plan
apo projekt mund të prekë ndonjërën nga këto vendndodhje duhet ndërmarrë vlerësimi për të
përcaktuar nëse plani apo projekti do të prekë integritetin e vendndodhjes për të informuar
vendimmarrësin apo ‘autoritetin kompetent’ nëse duhet e realizuar plani apo projekti. Ky proces
vlerësimi njihet si Vlerësimi i Direktivës së Habitateve (VDH) apo Vlerësimi i Duhur (VD).
Sa i përket Projektit TAP, duhet të ndërmerret VDH-ja për Projektin në Greqi dhe në Itali, sepse
këto vende të BE-së kanë vendndodhje Natura 2000. Është ndërmarrë dhe raportuar vlerësimi
për këto vende. Mbasi që Shqipëria ka aplikuar për anëtarësi evropiane në prill të vitit 2009, për
konsistencë ndërmjet të trija vendeve është ndërmarrë një vlerësim i barasvlershëm me VDH-në
(për sa ka qenë e mundshme) në Shqipëri.
Për sfondin legjislativ sa i përket Shqipërisë flitet më gjerësisht në Seksionin 2, më poshtë.
1.3 Qëllimi i Raportit
Ky dokument paraqet vlerësimin e ndikimeve potenciale nga ndërtimi, vënia në punë dhe mbyllja
e Projektit TAP në vendndodhje me rëndësi për ruajtje të natyrës në Shqipëri. Parashtron
kornizën legjislative dhe shpjegon qasjen që është proces i barasvlershëm me atë që ndërmerret
në Evropë në përputhje me Direktivën për Habitatet. Përshkruhen vendndodhjet me rëndësi për
ruajtjen e natyrës në një kontekst evropian, ndërsa raportohet për ndikimet potenciale në to nga
Projekti.
1.4 Struktura e Raportit
Pjesa tjetër e këtij dokumenti strukturohet si më poshtë:
Seksioni 2 – Legjislacioni;
Seksioni 3 –Qasja ndaj Vlerësimit;
Seksioni 4 – Përshkrimi i Projektit;
Seksioni 5 – Procesi i Incizimit (angl. Screening);

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 9 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Seksioni 6 – Vendndodhjet që i Nënshtrohen Vlerësimit të Plotë të Duhur
Seksioni 7 – Vlerësimi i Ndikimeve;
Seksioni 8 – Rezyme.
Raporti mbështetet me katër anekse.
Aneksi 11.1 – Zonat e Përcaktuar për Mbrojtje Mjedisore;
Aneksi 11.2 – Studmi Mjedisor në Terren;
Aneksi11.3 – Fletët e të Dhënave për Studimin;
Aneksi 11.4 – Kriteret e Ndjeshmërisë.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 10 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
2 LEGJISLACIONI
2.1 Korniza Legjislative në Evropë
Shqipëria është nënshkruese e konventave të ndryshme që kanë të bëjnë më mjedisin.
Megjithatë, ka dy ligje që përmenden në këtë dokument që janë me shumë rëndësi për
Shqipërinë dhe përbëjnë parakusht mbi bazën e të cilëve është hartuar ky dokument. Konventa e
Bernës, që ka hyrë në fuqi në Shqipëri më 1999, dhe direktivat për Habitatet dhe për Zogjtë që
kanë relevancë për vendet brenda BE-së dhe për vendet që mëtojnë të aderojnë, duke përfshirë
Shqipërinë.
Një tjetër lëmë për të cilën flitet më gjerësisht në këtë seksion është ai për Biotopet CORINE. Kjo
gjë nuk është obligative, por shpallja e zonave me status të biotopeve CORINE ka përbërë
shtyllën kurrizore prej të cilit kanë dalë përcaktimet e vendndodhjeve në përputhje me Konventën
e Vjenës dhe me direktivat për Zogjtë dhe për Habitatet. Përveç kësaj, autoritetet shqiptare kanë
konfirmuar se Biotopet CORINE në Shqipëri po shqyrtohen si referencë kornizë për shpalljen e
Vendndodhjeve të Emerald.
2.1.1 Konventa e Bernës
Konventa e Bernës është instrument ligjor ndërkombëtar obligativ në fushën e ruajtjes së
natyrës, që mbulon pjesën më të madhe të trashëgimisë natyrore në kontinentin evropian dhe
shtrihet më tej në disa shtete të Afrikës. Synimet e saj janë që të ruhet flora dhe fauna e egër dhe
habitatet e tyre natyrore dhe të promovohet bashkëpunim evropian në këtë fushë.
Konventa i kushton rëndësi të madhe nevojës për mbrojtje të habitateve natyrore të rrezikuara
dhe specieve të rrezikuara vulnerable, duke përfshirë speciet shtegtare.
Të gjitha vendet që kanë nënshkruar Konventën e Bernës duhet të ndërmarrin veprime për të:
• promovuar politika kombëtare për ruajtjen e florës dhe faunës së egër, si dhe habitatet e
tyre natyrore;
• të kenë parasysh ruajtjen e florës dhe faunës së egër në politikat e tyre të planifikimit dhe
të zhvillimit, si dhe në masat e tyre kundër ndotjes;
• të promovojnë arsimimin dhe të përhapin informacion të përgjithshëm për nevojën që të
ruhen speciet e florës dhe faunës së egër dhe të habitateve të tyre;
• të inkurajojnë dhe të bashkërendojnë kërkime që lidhen me qëllimet e kësaj Konvente.
si dhe të bashkërendojnë për të rritur efektshmërinë e këtyre masave nëpërmjet:
• bashkërendimit të përpjekjeve për të mbrojtur speciet shtegtare;
• dhe shkëmbimit të informacion dhe ndarjes së përvojës dhe ekspertizës.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 11 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Vendet që nuk janë anëtare të BE-së, siç është Shqipëria, përmbushin disa nga kërkesat e
Konventës së Bernës në përputhje me Rrjetin Emerald të Zonave të Mbrojtura. Çdo vendndodhje
Emerald përkufizohet si Zonë me Interes të Veçantë për Ruajtje/Konservim (ZIVR) (angl. ASCI)
dhe shpallet në bazë të përmbushjes së njërit ose disa prej kushteve të mëposhtme:
• I kontribuon ndjeshëm mbijetesës së specieve të rrezikuara, specieve endemike, apo
ndonjërit nga speciet që përmenden në shtojcat I dhe II të konventës;
• mbështet numër të konsiderueshëm të specieve në zonat me diversitet të lartë të specieve
apo mbështet popullsi të rëndësishme të një apo më shumë specieve;
• përmban një gjedhe të rëndësishme dhe/apo përfaqësuese të tipeve të rrezikuara të
habitateve;
• përmban një shembull të jashtëzakonshëm të një tipi të veçantë të habitatit apo të një
mozaiku tipash të ndryshëm të habitateve;
• përfaqëson zonë të rëndësishme për një a më shumë specie shtegtare; dhe
• i kontribuon në një mënyrë tjetër domethënëse arritjes së objektivave të konventës.
2.1.2 Direktiva për Zogjtë dhe për Habitatet
Në maj të vitit 1992 qeveritë e Bashkimit Evropian kanë miratuar legjislacion që mëton të mbrojë
habitatet dhe speciet më të rrezikuara anekënd Evropës. Ky legjislacion quhet Direktiva për
Habitatet (the Habitats Directive) dhe përplotëson Direktivën për Zogjtë, miratuar në vitin 1979.
Në themel të këtyre dy direktivave është krijimi i një rrjeti të vendndodhjeve, i quajtur Natura
2000. Direktiva për Zogjtë kërkon themelimin e Zonave të Veçanta për Ruajtje/Konservim (angl.
SACs) të zogjve. Ngjashëm, Direktiva për Habitatet kërkon shpallje të Zonave të Veçanta të
Ruajtjes/Konservimit (SACs) për specie të tjera, dhe për habitate. Të dyja së bashku, këto
përbëjnë Rrjetin Natura 2000. Të gjitha vendet anëtare të BE-së i kontribuojnë rrjetit të
vendndodhjeve në një partneritet me shtrirje në gjithë Evropën.
Që kur janë bërë, të dy direktivat janë përditësuar në mënyra të ndryshme teksa ka ndryshuar
legjislacioni dhe Bashkimit Evropian i janë bashkuar vende të tjera anëtare. Si të tilla,
amendamentet më të përditësuara për direktivat janë, respektivisht, Direktiva për Habitatet e
janarit 2007 (92/43/EEC) 1 dhe Direktiva për Zogjtë nga nëntori i vitit 2009 (2009/147/EC) 2 .
Secili vend anëtar duhet të hartojë një listë të zonave më të mira të bimëve dhe të kafshëve të
egra që përmbajnë habitatet dhe speciet që katalogohen në Direktivën për Habitatet dhe
Direktivën për Zogjtë. Listat duhet t’i paraqiten Komisionit Evropian. Në rastin e vendndodhjeve
1 Direktivë e Komisionit Evropian 92/43/EEC (siç është përditësuar më së voni më 1 janar 2007) për Ruajtjen e
Habitateve Natyrore dhe të Faunës dhe Florës së Egër (The Habitats Directive). EC
2 Direktivë e Komisionit Evropian 79/409/EEC siç është përditësuar në 2009/147/EC (30 nëntor 2009) për Ruajtjen e
Zogjve të Egër ( Direktiva për Zogjtë). EC

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 12 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
sipas Direktivës për Habitatet, bëhet një proces vlerësimi i përzgjedhjeve në nivel evropian; kur
bëhet fjalë për Direktivën për Zogjtë nuk parashihet një proces i tillë. Për të dyja llojet e
vendndodhjeve është detyrë e vendit anëtar që të vendosë dispozita të domosdoshme për
mbrojtje/shpallje. Simbas të dyja direktivave, krijohen këta tipa vendndodhjesh, si më poshtë.
Zona të Veçanta të Mbrojtjes (ZVM) klasifikohen sipas Direktivës për Zogjtë për të ndihmuar në
mbrojtjen dhe menaxhimin e zonave që janë me rëndësi për zogj të rrallë dhe vulnerabël, sepse
ata i përdorin ato për shtim, ushqim, dimërim dhe shtegtim.
Zona të Veçanta të Ruajtjes (ZVR) klasifikohen sipas Direktivës për Habitatet dhe u sigurojnë
kafshëve të rralla dhe vulnerable, bimëve dhe habitateve mbrojtje dhe menaxhment të shtuar.
Rrjetet Emerald dhe Natura 200 shpeshherë konsiderohen apo prezantohen si rrjete analoge me
zona të ndryshme të mbulimit gjeografik. Dallimi kryesor ndërmjet vendndodhjeve Natura 2000
(shtetet e BE-së) dhe vendndodhjeve të mbetura Emerald është baza mbi të cilën janë shpallur
(vendndodhjet Natura 2000 kanë bazë shumë më të fuqishme juridike sesa shumica e
vendndodhjeve që shpallen në vendet joanëtare, siç është Shqipëria). Përveç kësaj, për shkak të
bazës së fuqishme juridike të Natura 2000, Rrjeti Emerald, në vendet kandidate për anëtarësim
në BE, po përdoret si kontribut për punën përgatitore për të respektuar direktivat e BE-së për
Habitatet e BE-së dhe për Zogjtë. Uebfaqja e BE-së 1 , nën titullin “çka duhet të bëjnë vendet në
anëtarësim në bazë të direktivave për anëtarësim?”, thotë:
“Në kuadër të negociatave është vënë theksi te ruajtja e natyrës dhe Vendet Kandidate për
Anëtarësim janë inkurajuar të vënë në zbatim direktivat e BE-së për natyrën sa më herët që të
jetë e mundur. Legjislacioni për ruajtje të natyrës është legjislacion horizontal, që kërkon
vëmendje të hershme dhe duhet të merret parasysh kur të zbatohen politikat e tjera të BE-së, siç
janë politikat strukturore, të transportit dhe të bujqësisë. Prandaj, Vendet Kandidate për
Anëtarësim do të duhet të zbatojnë direktivat për Zogjtë dhe për Habitatet që nga data e
anëtarësimit (1 maj 2004) e tutje”.
2.1.3 Biotopet CORINE
Përgjatë viteve 1985-1990 ka nisur Programi i BE-së CORINE (the EU CORINE Programme,
CO-oRdination of INformation on the Environment, shqip “Bashkërendimi i Informacionit për
Mjedisin”). Projekti merrej me ‘mbledhjen, bashkërendimin dhe sigurimin e informacionit
konsistent për gjendjen e mjedisit dhe të burimeve natyrore në Bashkësi’. Një nga katër projektet
në tërësi ishte projekti i Biotopeve CORINE. Qëllimi i këtij nën-projekti ishte identifikuar si ‘të
identifikojë dhe përshkruajë biotopet me rëndësi madhore për ruajtje të natyrës në Bashkësi
(European Communities, 1991a). Projekti i Biotopeve CORINE pati dy arritje të mëdha: një
1 (1) http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/index_en.htm

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 13 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
sistem klasifikimi evropian për biotopet dhe habitatet dhe një bazë të dhënash që përmbante
informacion për habitatet dhe speciet.
Biotopet CORINE janë zona të posaçme që janë identifikuar si ‘vendndodhje madhore të natyrës”
në gjithë Evropën nga Agjencia Evropiane e Mjedisit (the European Environment Agency, EEA)
dhe përfshijnë habitate të ndjeshme apo të rralla (EC, 1991a), ekosisteme vulnerable si dhe
specie të rëndësishme. Atyre shpeshherë u referohen si Zona me Interes për Ruajtje/Konservim
(ZIR), ndonëse ky emërtim nuk përdoret gjithnjë.
Në kontekstin evropian, këto vendndodhje (dhe programet CORINE në përgjithësi) kanë qenë
kriteret kryesore për përzgjedhjen dhe themelimin e zonave të mbrojtura nëpërmjet krijimit të
Rrjetit Natura, teksa jashtë BE-së këto të dhëna janë përdorur për krijimin e Rrjetit Emerald.
Vendndodhjet e biotopeve CORINE janë zona me interes por që nuk del llogaria t’u ofrohet
status i mbrojtur as në rrafsh kombëtar as ndërkombëtar.
Më poshtë në Figura 2.1-1 jepet një përmbledhje e procesit nëpërmjet të të cilit janë krijuar rrjetet
Emerald dhe Natura. Kjo figurë dëfton po ashtu rolin integrues që kanë luajtur të dhënat biotope
CORINE për t’i krijuar këto rrjete.
Figura 2.1-1 Pasqyrë e procesit për krijimin e Emerald-it dhe Natura-s
Pasqyra e rrjeteve Emerald & Natura 2000
Konventae Bern-it,
1979
Kuadri Pan-Evropean per
mbrojtjen e habitateve & specieve
Rrjeti EMERALD
Bazuar mbi zonat e përcaktuara si ZIRV (Zonat me interes te
vecante per Ruajtjen/Konservimin)
Rrjeti Natura 2000
(Rrjeti i Bashkimit Europian per zonat e mbrojtura i
projektuar per te permbushur plotesisht kerkesat e
Konventes se
Berni-it)
ZVM (Zona te
Vecanta te
Mbrojtjes)
ZVR (Zona te Vecanta te
Ruajtjes)
Bazuar ne pranine e specieve &
Bazuar vetem ne
habitateve me interes
Direktiva pranineper e specieve zogjte, 1979 te Direktiva per habitatet, 1992
zogjve
Shtetet jo anetare te BE
Vendet jo anetare të BE propozojne zonat në
bazë të kushteve dhe objektivave të
përcaktuara në Konventën e Bernës (per
speciet & habitatet), shpesh duke përdorur
zonat e percaktuara tashmë nën Sistemin e
Zonave te Prot. Kombëtar. biotopeve Corine,
etj
Programet Corine mblodhen te dhena
mjedisore ne Evrope. Ne menyre specifike
Program i Corineve Biotope identifikoi dhe
pershkroi biotopet e nje rendesie te madhe
per mbrojtjen e natyres ne Evrope.
Burimi: ERM 2012

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 14 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
2.2 Statusi aktual i zonave të mbrojtura ndërkombëtarisht në Shqipëri
Në Shqipëri, rrjeti aktual i zonave të mbrojtura është përcaktuar për të përmbushur objektivat që
janë parashtruar në legjislacionin kombëtar dhe ndërkombëtar (ligjet, nënligjet, konventat,
marrëveshjet, etj.) për mbrojtje të mjedisit natyror. Mbasi që korniza kombëtare dhe
ndërkombëtare është dinamike, kërkohet një proces i vazhdueshëm i rishikimit të rrjetit të zonave
të mbrojtura. Për rrjedhojë, kryesisht për shkak të kërkesave që dalin nga Konventa e Bernës,
pritet që gjatë disa viteve të ardhshme të themelohen zona të reja të mbrojtura në Shqipëri ose
që, ato që janë propozuar aktualisht, të ratifikohen.
Në Shqipëri faza e parë e rrjetit të propozuar Emerald është identifikuar tashmë. Kjo ka ardhur
pas punës së ndërmarrë për të identifikuar Biotopet CORINE në vend, siç është publikuar
plotësisht më 2005 nga puna që është ndërmarrë në vitin 2001.
Rrjeti i propozuar Emerald është identifikuar gjatë zbatimit të tri projekteve: projekti pilot (2002 –
2004), projekti i dytë në vitet (2003 – 2004) i treti (2007 – 2008). Deri në vitin 2008 është kryer
një fazë e dytë e zhvillimit që ka identifikuar vendndodhje potenciale në rrjetin shqiptar me
informacionin më të përditësuar për vendndodhjet që është ngarkuar në uebfaqen e Këshillit të
Evropës në shtator të vitit 2011, ku po vlerësohet aktualisht nga ana e ekspertëve të Konventës
së Bernës.
Përveç vendndodhjeve kandidate për Emerald-in që i janë parashtruar Këshillit të Evropës,
vendndodhjet e mbetura biotope CORINE janë regjistruar sipas Planit Kombëtar të Veprimit për
Biodiversitetin Kombëtar të Shqipërisë (1999) si pjesë të “Rrjetit Përfaqësues të Propozuar të
Zonave të Mbrojtura” për Shqipërinë, që përfshin gjithashtu vendndodhjet kandidate për Emeraldin,
duke supozuar se këto janë kyçe prej të gjithë atyre që janë identifikuar gjatë procesit të
Biotopeve CORINE.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 15 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
3 QASJA NDAJ VLERËSIMIT
3.1 Hyrje
Siç është përvijuar më herët, Projekti TAP i nënshtrohet Vlerësimit të Direktivës për Habitatet për
trasenë e tubacionit nëpërmjet Greqisë dhe Italisë, sepse këto janë vende të BE-së me
vendndodhje Natura 2000. Si vend në proces anëtarësimi, Shqipëria nuk i nënshtrohet ende
legjislacionit evropian të Direktivës së Habitateve. Megjithëkëtë, vendet që synojnë anëtarësimin
pritet të zbatojnë direktivën për natyrë të BE-së sa më herët që të jetë e mundshme 1 dhe t’u
kushtohet vëmendje e duhur fushave me rëndësi evropiane për ruajtje të natyrës. Përveç kësaj,
TAP-i dhe Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), që paraqet standardin me të
cilin po përfundohet ky projekt, e konsiderojnë këtë si një projekt të vetëm dhe si i tillë duhet të
ketë nivelin e njëjtë të vlerësimit që ndërmerret për të gjitha vendet. Pjesa e mëtejme e këtij
seksioni përshkruan metodologjinë e Vlerësimit të Direktivës së Habitateve për vendet e BE-se
dhe pastaj parashtron se si është aplikuar një metodologji ekuivalente për vlerësimin në Shqipëri.
3.2 Metodologjia për Vlerësimin e Direktivës së Habitateve
3.2.1 Hyrje në VDH
E njohur si Direktiva për Habitatet, “Direktiva e Këshillit 92/43/EEC për Ruajtjen e habitateve
natyrore dhe të faunës dhe florës së egër” ( Council Directive 92/43/EEC on the Conservation of
natural habitats and of wild fauna and flora), është miratuar në vitin 1992. Direktiva është mjet me
të cilin Bashkimi Evropian i përmbush obligimet e veta në përputhje me Konventën e Bernës
(Bern Convention). Synimi kryesor i Direktivës së Habitateve është promovimi i mirëmbajtjes së
biodiversitetit, duke u kërkuar vendeve anëtare që të ruajnë ose rikthejnë habitatet natyrore dhe
speciet e egra të regjistruara në Anekset e Direktivës në një status të favorshëm të
ruajtjes/konservimit, duke aplikuar mbrojtje të fuqishme për ato habitate dhe specie me rëndësi
evropiane. Është shpallur një rrjet i vendndodhjeve të Natura 2000-shit në gjithë Evropën për të
mbrojtur ato habitate dhe specie me rëndësi evropiane. Ky rrjet përbëhet nga Zona të Posaçme
të Ruajtjes/Konservimit (SACs) dhe Zona të Posaçme të Mbrojtjes (SPAs) të themeluar sipas
Direktivës së Habitateve (92/43/EEC 2 dhe të Direktivës për Zogjtë (2009/147/EC) 3 .
Është kërkesë e ligjit evropian që autoritetet kompetente të përcaktojnë nëse një plan apo projekt
do të mund të ketë efekt të ndjeshëm në këto vendndodhje të përcaktuara evropiane, qoftë në
vete qoftë në kombinim me projekte të tjera. Ky njihet si proces i Vlerësimit të Direktivës së
1 (1) http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/index_en.htm
2 Direktivë e Komisionit Evropian 92/43/EEC (siç është përditësuar më së voni më 1 janar 2007) për Ruajtjen e
Habitateve Natyrore dhe të Faunës dhe Florës së Egër (The Habitats Directive). EC
3 Direktivë e Komisionit Evropian 79/409/EEC siç është përditësuar në 2009/147/EC (30 nëntor 2009) për Ruajtjen e
Zogjve të Egër ( Direktiva për Zogjtë). EC

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 16 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Habitateve. Ka katër hapa kryesorë në këtë provës, siç parashtrohen në Udhëzimin e Komisionit
Evropian 1 , siç përshkruhet në Kuadratin 3.2-1 .
Kuadrati 3.2-1
Procesi i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Faza 1: Incizimi
Procesi për të identifikuar ndikimet e mundshme të një projekti në një vendndodhje evropiane, qoftë vetëm qoftë në
kombinim me plane dhe projekte të tjera, për të marrë në shqyrtim nëse ndikimet kanë gjasë të jenë domethënëse.
Faza 2: Vlerësim i duhur
Shqyrtimi i ndikimeve në integritetin e një vendndodhjeje evropiane, qoftë vetëm qoftë në kombinim me plane dhe
projekte të tjera, duke marrë në konsideratë strukturën dhe funksionin e vendndodhjes dhe objektivat për ruajtjen e
saj. Kur ka ndikime të pavolitshme, kryhet një vlerësim për opsionet e zbutjes së tyre për të përcaktuar efektin e
pavolitshëm në integritetin e vendndodhjes. Nëse këto opsione të zbutjes nuk mund të evitojnë ndikimet e
pavolitshme, atëherë mund të jepet pëlqim për zhvillimin vetëm në qoftë se ndiqen fazat 3 dhe 4.
Faza 3:Vlerësim i zgjidhjeve alternative
Shqyrtimi i mënyrave alternative për arritje të objektivave të projektit për të konstatuar nëse ka zgjidhje që do të
shmangnin apo do të kishin efekt më të vogël në vendndodhjet evropiane.
Faza 4: Arsye të forta të interesit sipëror publik (Imperative Reasons of Overriding Public Interest, IROPI)
Ky është vlerësim në rastet kur nuk ekziston zgjidhje alternative ndërsa mbesin ndikimet e pavolitshme. Procesi për të
vlerësuar nëse zhvillimi është i rëndësishëm për IROPI dhe, nëse po, nevojiten masa potenciale të kompensimit për
të ruajtur koherencën e përgjithshme të vendndodhjes apo integritetin e rrjetit të vendndodhjeve evropiane.
3.2.2 Faza 1 - Incizimi
Faza e incizimit shqyrton efektet e mundshme të një projekti qoftë vetëm, qoftë në kombinim me
projekte dhe plane të tjera në një vendndodhje Natura 2000, dhe merr në shqyrtim pyetjen “nëse
mund të konkludohet se nuk ka gjasa të ketë efekt domethënës?” Për të përcaktuar nëse
propozimet kanë gjasë të kenë efekte domethënëse në vendndodhjet e caktuara, duhet të
merren parasysh çështjet e mëposhtme:
• a mund të prekin propozimet interesin kualifikues dhe a janë ato të ndjeshme/vulnerable
ndaj efektit;
• gjasshmëria që ky efekt të ndodhë;
• rrjedhojat e mundshme për Objektivat e Ruajtjes/Konservimit të vendndodhjes, në qoftë se
ndodh efekti; dhe
• shkalla, kohëzgjatja dhe reversibiliteti i efektit.
Faza e incizimit ka kërkuar, prandaj, të arrijë në njërin nga tri rezultatet e mëposhtme 2 :
1. me gjasë pa efekt domethënës;
1 Komisioni Evropian (2001). Udhëzimi metodologjik për dispozitat e neneve 6(3) dhe (4) të Direktivës së Habitateve
92/43/EEC.
2 Komisioni Evropian (2002) Vlerësimi i Planeve dhe i Projekteve që prekin në shkallë domethënëse vendndodhjet
Natura 2000. EC

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 17 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
2. me gjasë me efekt domethënës; apo
3. nuk mund të nxirret përfundimi se nuk do të ketë me gjasë efekt domethënës.
Kur vlerësimi nxjerr rezultate dy ose tre, lind nevoja për Vlerësim të Duhur (VD).
“Efekt me gjasë domethënës” (“Likely significant effect”) në këtë kontekst mund të parashikohet
me arsye si pasojë e projektit që mund të prekë ndjeshëm ruajtjen e objektivave të menaxhimit të
veçorive për të cilat është përcaktuar vendndodhja. Efekti duhet të jetë efekt në një vendndodhje
evropiane, ndërsa gjykimi për peshën duhet të marrë parasysh faktorë me rëndësi për çështjen e
ndjeshmërisë siç përshkruhet më lart. Këto përfshijnë çështje të tilla si aspekte kohore (d.m.th.
kohëzgjatja e efektit), aspekte fizike (d.m.th. shkalla e efektit në vendndodhjen evropiane dhe në
elementet e vendndodhjes, duke përfshirë objektivat për ruajtjen e tij). Ka mundësi, prandaj, që
një efekt t’i shkaktojë dëm një vendndodhjeje evropiane, mirëpo pasi që dëmi i tillë është
kalimtar, i kufizuar në masë apo dëmtues për diçka përtej objektivave për ruajtje, efekti në
vendndodhje evropiane është jodomethënës. Gjykimi duhet të marrë parasysh edhe efektet e
mundshme të zbutjes. Në kuptim të sigurisë, udhëzimi i KE-së në lidhje me direktivën e
habitateve (EC, 2000) 1 thotë se: “Masat e sigurisë që parashihen në Nenet 6(3) dhe 6(4) të
direktivës nuk nxiten nga siguria por nga gjasa që të ketë efekte domethënëse. Kështu, në pajtim
me parimin parandalues, është e papranueshme që të mos ndërmerret vlerësim në bazë të asaj
se nuk janë të sigurta efektet domethënëse”.
3.2.3 Faza 2 – Vlerësim i Duhur (VD)
VD është vlerësimi që kryhet në pajtim me Nenin 6(3) të Direktivës për Habitatet. Kjo fazë në
proces vlerëson nëse propozimet do të kenë ndonjë efekt të pavolitshëm në integritetin e
vendndodhjes evropiane. Integriteti i vendndodhjes përkufizohet si:
“koherencë e strukturës dhe e funksionit të saj në gjithë zonën e saj, që i mundëson të mbajë
habitatin, kompleksin e habitateve dhe/apo nivelet e popullsive të specieve për të cilat është
klasifikuar” 2 Vendimi nëse integriteti i vendndodhjes mund të preket nga propozimet në mënyrë të
1 Komunitetet evropiane (2000) Menaxhimi i vendndodhjeve Natura 2000 – Dispozitat e Nenit 6 të Direktivës për
‘Habitatet’ 92/43/CEE. EC
2 Komunitetet evropiane (2000) Menaxhimi i vendndodhjeve Natura 2000 – Dispozitat e Nenit 6 të Direktivës për
‘Habitatet’ 92/43/CEE. EC

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 18 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
pavolitshme duhet të merret duke marrë parasysh Objektivat e Ruajtjes/Konservimit të
vendndodhjes.
Synimi i Vlerësimit të Duhur është që t’i japë përgjigje pyetjes: “a mund të dëshmohet se
propozimet nuk do të ndikojnë në mënyrë të pavolitshme në integritetin e vendndodhjes?” Në
pajtim me vendimin gjyqësor Waddenzee (ECJ Case 127/02), Gjykata Evropiane e Drejtësisë ka
vendosur se një plan apo projekt mund të autorizohet vetëm nëse një autoritet kompetent është
siguruar se plani apo projekti nuk do të prekë në mënyrë të pavolitshme integritetin e
vendndodhjes. „Kjo ndodh kur nuk mbetet dyshim i arsyeshëm shkencor për mungesën e
këtyre efekteve“ (është shtuar theksimi).
Vlerësimi merr parasysh masa për shmangie apo zbutje që do të zbatohen për të shmangur apo
reduktuar shkallën e ndikimit. Autoriteti kompetent do të shqyrtojë gjithashtu përdorimin e
kushteve apo kufizimeve për të ndihmuar që të evitohen efektet e pavolitshme ndaj integritetit të
vendndodhjes.
Në qoftë se VD arrin në përfundimin se propozimet nuk do të kenë ndikim të pavolitshëm ndaj
integritetit të një vendndodhjeje evropiane, do të jepet leja. Mirëpo, nëse VD përfundon se do të
ketë një efekt të pavolitshëm në integritetin e vendndodhjes evropiane, apo nëse ka pasiguri dhe
merret një qasje e kujdesshme/parandaluese, atëherë pëlqimi mund të jepet vetëm nëse nuk ka
zgjidhje të tjera alternative dhe ka arsye të forta të interesit epror publik (IROPI) dhe janë siguruar
masa kompensimi (hapat 3 dhe 4 në proces)
3.3 Qasja e Vlerësimit për Shqipërinë
3.3.1 Objektivat e Vlerësimit
Në Shqipëri nuk aplikohet Direktiva për Habitate dhe, prandaj, nuk ka vendndodhje NATURA
2000. Për rrjedhojë, nuk ka ‘interesa kualifikuese’ formale apo ‘objektiva të ruajtjes/konservimit’
për vendndodhjet me interes evropian për ruajtje të natyrës në Shqipëri. Kjo do të thotë se
aplikimi i drejtpërdrejtë i procesit të Vlerësimit të Direktivës për Habitatet (VDH) është i vështirë.
Objektivat e një vlerësimi ekuivalent të aplikueshëm për vendndodhjet kandidate për Emerald
dhe biotope CORINE janë si më poshtë.
• Të konstatohet rëndësia e vendndodhjes në një kontekst evropian – të identifikohen arsyet
pse vendndodhja është paraqitur si kandidaturë për vendndodhje Emerald apo biotop
CORINE, dhe të identifikohen habitatet dhe speciet që janë me rëndësi kyçe për këtë
status. Këto habitate dhe specie do të formojnë barasvlerësin e ‘interesave kualifikuese’ në
procesin e VDH-së.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 19 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
• Në mungesë të Objektivave për Ruajtje/Konservim për vendndodhjet, duhet të vendosen
objektivat për speciet dhe habitatet kyçe në një kontekst evropian. Këto do të formojnë
barasvlerësin e ‘objektivave për ruajtje/konservim” dhe munden atëherë të jenë baza mbi të
cilën të vlerësohet pesha e ndikimeve që do të ketë Projekti në to.
• Të përcaktohet nëse pjesë të vendndodhjeve që preken drejtpërdrejt nga projekti
mbështesin ‘interesat kualifikuese’ të identifikuara dhe sa të rëndësishme janë këto zona
në kontekst të interesave të vendndodhjes.
• Të përcaktohet nëse propozimet do të kenë efekte të pavolitshme në integritetin e
vendndodhjes.
Këto objektiva janë përmbushur duke ndërmarrë studim tavoline, konsultim dhe studim në terren
për të përcaktuar linjën bazike dhe pastaj për të kryer vlerësimin. Qasja e ndërmarrë deri në këto
faza përshkruhet në seksionet në vijim.
3.3.2 Studim tavoline
Një studim tavoline (angl. desk study) është ndërmarrë për të gjitha vendndodhjet e identifikuara
në VNMS duke i parë si potencialisht të prekura nga projekti TAP. Ky ka përfshirë vendndodhjet
e mëposhtme:
• Kandidaturë për vendndodhje si Zonë me Interes të Veçantë për Ruajtje (ZIVR, angl. Area
of Special Conservation Interest, ASCI) Liqeni i Prespës - Mali i Thatë, kandidaturë për
vendndodhje Emerald /vendndodhje Ramsar;
• ZIVR Laguna e Karavastasë, kandidaturë për vendndodhje Emerald/vendndodhje
Ramsar;
• ZIVR Morava, kandidaturë për vendndodhje Emerald Site dhe biotop CORINE;
• ZIVR Tomorr-Kulmak, kandidaturë për vendndodhje Emerald dhe biotop CORINE;
• Biotopi CORINE Vithkuq-Ostrovicë;
• Biotopi CORINE Grykëderdhja e Semanit - Pishë Poro.
Synimi i studimit të tavolinës ishte që: (i) të kuptoheshin arsyet se pse këto vendndodhje janë
propozuar si vendndodhje Emerald apo Zona me Interes të Veçantë për Ruajtje (Areas of Special
Conservation Interest, ASCIs), apo shpallur si biotope CORINE; (ii) të identifikoheshin
komponentët kryesorë ekologjikë, elementet, veçoritë që mund të preken drejtpërdrejt apo
tërthorazi nga aktivitete të Projektit TAP (renditja e tubacionit, përmirësimi apo ndërtimi i rrugëve
të reja për qasje, lidhja në rrjet, vendndodhjet e fushimit, kantieret e tubacionit, lokacionet për
nxjerrje dhe shkarkim, etj.); (iii) të identifikohen habitatet dhe speciet kyçe me interes për ruajtje

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 20 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
nga komuniteti që mund të preken nga Projekti TAP, dhe (iv) të përpunohet qasja ndaj VD në
studim në terren (planifikimi i WP-ve [WP – (angl. waypoint) pikë reference apo çift koordinatash
që përcaktojnë në mënyrë të përpiktë një vendndodhje. Më tutje në tekst do të përdoret kjo
shkurtesë] dhe i shtigjeve (angl. tracks).
Referencat kryesore që janë marrë në shqyrtim gjatë studimit në tavolinë kanë qenë këto në
vijim.
• K. Paparisto, Xh. Qosja, M. Demiri, I. Mitrushi, J. Vangjeli, A. Mullaj , B. Ruci, 1988 - 2000
- Flora e Shqipërisë, vëllimet 1- 4, Tirana.
• Xh. Qosja, 1985 - Flora e Korçës.
• Mullaj, 1989 - Flora dhe vegjetacioni i rajonit bregdetar të Shqipërisë, Tiranë, tezë e
doktoratës, (PhD), pp.208.
• J. Vangjeli, B. Ruci, A. Mullaj, 1995 – Libri i Kuq (Speciet e kërcënuara dhe të rralla bimore
të Shqipërisë), Tiranë.
• D. Habili, J. Vangjeli & alt., 1997 – Pasqyrë ekologjike e pyjeve të larta të Shqipërisë,
,Tiranë.
• P. Hoda, 1989 – Studimi gjeobotanik i pyjeve Pinus nigra Arn. Në Shqipëri, Tiranë.
• F. Llubani, D. Habili, 1988- Harta e pyjeve të Shqipërisë, Tiranë.
• Xh. Qosja, 1979 - Flora dhe vegjetacioni i Shqipërisë Juglindore, Tiranë.
• Tutin. T. G. & etc. 1964-1980- Flora Europea, 1-5 vol. Cambridge. UK.
• Mullaj A. (1990): Pyjet mesdhetare halore të vendit tonë. Punime të Qendrës Kërkimore
Biologjike, Tiranë.Nr.8, pp.100-114.
• Mullaj A. et alt., (2003): Monitoring of Adriatic Coastal Flora. Conferenza Internazionale
POLITICHE AMBIENTALI: STRUMENTI E METODI, Scutari 5 – 6 Dicembre 2003.
• Direktiva për Habitatet:
http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/habitatsdirective/index_en.htm
http://ec.europa.eu/environment/nature/legislation/index_en.htm
Informacioni i mbledhur përfshinte këto në vijim..
• Informacioni për vendndodhjen Ramsar nga Wetlands International.
• Informacion për Zona të Shpallura të Mbrojtura nga “The World Database of Protected
Areas” dhe nga Ministria Shqiptare e Mjedisit.
• Vendndodhjet biotope CORINE nga baza e të dhënave të CORINE-s.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 21 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
3.3.3 Konsultimi
Konsultimi është ndërmarrë me Ministrinë e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave
(MMPAU) në cilësitë e saj të ndryshme duke përfshirë me Drejtorinë e Kullotave dhe Pyjeve;
Departamentin e Drejtorisë për Biodiversitet; Njësitin e Departamentit për Konventën e Bonit dhe
të Bernës; Departamentin e Mjedisit dhe Mbrojtjes (Dept i EIA-s); ESPOO (Konventa e EIA në
një kontekst tejkufitar) dhe OJQ-të (shih konsultimin e ndërmarrë me 8 shkurt 2012, të kryer si
pjesë të fazës për profilizim të Vlerësimit të Duhur)
Gjatë takimit kryesor konsultativ me MMPAU-në (më 8 shkurt 2012) është diskutuar dhe është
rënë dakord me MMPAU-në për qasjen për Vlerësimin për Direktivën për Habitatet. Diskutimet
kanë përfshirë dakordimin për incizimin e 3 vendndodhjeve (siç më gjerësisht më vonë), 3
vendndodhjet për të cilat është rënë në ujdi ku duhet të ruhet fokusi, dhe po ashtu se biotopet
CORINE dhe vendndodhjet kandidate për Emerald duhet të përfshihen në vlerësim. MMPAU po
ashtu ka konfirmuar se biotopet CORINE janë shfrytëzuar për të identifikuar zonat e ardhshme të
mbrojtura.
MMPAU ka shfaqur mbështetje të gjerë për qasjen që është duke u përdorur në këtë vlerësim
dhe po ashtu ka dhënë informacione të përditësuara për propozimin për zgjerim të kufijve
ekzistues dhe përcaktimin e kufijve të rinj të parkut kombëtar të Tomorit (i propozuar si
vendndodhje ZIVR në përputhje me rrjetin Emerald) dhe vendndodhje të tjera, sikur edhe me
vendndodhjet e Monumenteve Natyrore përgjatë trasesë së Tubacionit, apo afër tij.
Është zhvilluar konsultim edhe me Genti Kromidhan dhe Zamir Dedejn nga Instituti për Ruajtje të
Natyrës në Shqipëri (INCA) sikur edhe me Ermelinda Mahmutajn nga Qendra Mjedisore e
Shqipërisë EDEN Environment Centre Albania më 8 shkurt 2012. Përveç këtyre, është kryer
konsultim edhe gjatë studimit në terren me Shërbimin Pyjor të Qarkut të Skraparit z. Hajredin
Bakiasi).
3.3.4 Studimi në terren
Në bazë të takimeve me Autoritetet dhe me palët e interesuara është rënë në ujdi që fokusi i
studimit në terren të jenë specifkisht ato zona të përcaktuara/shpallura nëpër të cilat kalon
korridori (lindje-perëndim):
• Morava (kandidaturë për vendndodhje Emerald dhe biotop CORINE);
• Vithkuq – Ostrovice (Biotop CORINE);
• Tomori (kandidaturë për vendndodhje Emerald dhe biotop CORINE);
• Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro (Biotop CORINE).

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 22 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Studimet janë kryer prej 1 deri më 7 prill 2012. Më poshtë jepet një pasqyrë e përmbledhur e
studimeve.
Tabela 3.3-1 Përmbledhje e Studimit në Terren – prill 2012
Emri i vendndodhjes Lokacioni (Flora) Lokacioni (Fauna) Data e vizitës
(2012)
Morava Bot-001, 002, 003, Zoo -001, 002, 003,
004, 005, 006, 007, 004, 005, 006, 007,
008, 009, 010, 008, 009, 010, 011,
011,012, 013
013, 014, 015, 016,
017, 018, 019, 020,
Vithkuq – Ostrovicë 1
Qarku i Korçës)
Vithkuq-Ostrovicë 2
(Qarku i Skraparit )
Bot-019, 020, 021,
022, 023, 024, 025
Bot-031, 032, 033,
034
Tomori Bot-039, 040, 041,
042, 043, 044, 045,
046, 047, 048, 049,
050, 051, 052, 053,
054.
Grykëderdhja e
Semanit – Pishë Poro
Bot-055, 056, 057,
058, 059, 060, 061.
021
Zoo-027, 028, 029,
030, 031, 032, 033,
034
Zoo-042, 043, 044,
045
Zoo-054, 055, 056,
057, 058, 059, 060,
061, 062, 063, 064,
065, 066, 067
Zoo-068, 069, 070,
071, 072, 073, 074,
075
Seksionet e Trasesë
(Pk. XX)
02 prill Pk. 13.5-17, dhe
Pk.21.7-23.5
03 prill Pk. 61-66
05 prill (traseja është
ndryshuar për të
evituar këtë zonë)
06 prill Pk.125.5-129.5
07 prill Pk.201.5-203.8
Përveç Studimit të përkushtuar të VDH-në është kryer edhe një studim tjetër për përsosje të
trasesë në korrik të vitit 2012, rezultatet e të cilit (kur janë me rëndësi) janë përfshirë në këtë
raport. Të gjitha pikat e studimit paraqiten në Aneksin 11.2 që dëfton pikat e studimit nga
studimet e viteve 2009 deri 20122, sikurse edhe ato që kanë mbledhur specifikisht si pjesë e
VDH-së dhe ato nga përsosja e trasesë në korrik 2012.
Fokusi i studimeve të përkushtuara VDH ka qenë në seksionet e vendndodhjeve nëpër të cilat
kalon tubacioni dhe punët e ndërlidhura me të. Përveç kësaj, është regjistruar konteksti i
përgjithshëm ekologjik i tërësisë së vendndodhjes dhe interesat e tij kryesorë (speciet / habitatet)
për çka është shpallur. Kjo është bërë për ta bërë të mundur krahasimin në mes të humbjeve të
veçorive që janë regjistruar në gjurmën e punëve dhe vendndodhjes më të gjerë të përcaktuar.
Synimi i studimit në terren ka qenë të regjistrohen veçoritë kryesore të secilës vendndodhje, si
më poshtë:
• identifikim i shkallës së lartë i veçorive kryesore të vendndodhjes së përcaktuar (identifiko
habitatet / speciet kyçe);
• habitatet (duke u fokusuar në habitatet e BE-së/Emerlad-it);
• speciet (listat Emerald apo Bern/Natura 2000, speciet me interes, të mbrojtura
ndërkombëtarisht apo në nivel kombëtar); dhe
• çdo veçori tjetër mjedisore me interes (p.sh., peizazhi, gjeomorfologjia, produktiviteti i
pyjeve, përdorimi i tokës).

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 23 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Studimet më të hollësishme të habitateve dhe të specieve janë ndërmarrë brenda gjurmës së
punimeve, plus zonës tampon prej 200 metrash, për të dhënë ca kontekst dhe për të siguruar që
të regjistrohen veçoritë me interes në afërsi, që mund të preken në mënyrë të tërthortë.
Janë plotësuar fletët me të dhëna nga terreni për çdo vendndodhje për të regjistruar habitatet
dhe speciet kyçe, lokacionin e saktë të tyre në lidhje me punimet e propozuara, dhe fotografi për
të regjistruar veçori me interes. Fletët e plotësuara në terren (një palë për habitatet dhe një palë
për speciet) gjenden në Aneksin 11.2 dhe një përmbledhje e habitateve dhe e specieve të
regjistruara jepet në Seksionin 6.
3.3.5 Vlerësimi
Vlerësimi është ndërmarrë për të pasqyruar procesin e VDH-së, për sa ka qenë e mundshme.
Fillimisht është ndërmarrë një Vlerësim Incizimi i të gjitha vendndodhjeve me rëndësi evropiane
për ruajtje të natyrës, për të përcaktuar nëse Projekti ka ndonjë efekt domethënës në to.
Vlerësimi është bazuar në:
• shqyrtim të aktiviteteve të ndërlidhura me ndërtimin, punën, mirëmbajtjen dhe nxjerrjen nga
puna të skemës së TAP-it dhe përcaktim të efekteve dhe zonat mbi të cilat do të vepronin
ato;
• shqyrtim të zhvillimeve të tjera ekzistuese dhe të propozuara në zonë;
• shqyrtim të vendndodhjeve evropiane të pranishme në zonën që e rrethon TAP-in dhe
interesat e tyre kualifikuese; dhe
• ndjeshmëritë / vulnerabilitetet e atyre vendndodhjeve evropiane prej efekteve që rrjedhin
nga TAP-i dhe zhvillime të tjera.
Nga të gjashtë vendndodhjet e shqyrtuara në fazën e incizimit; kur është gjykuar se Projekti
mund të kishte me gjasë efekt domethënës, apo nuk mund të konkludohej se nuk do të kishte me
gjasë efekt domethënës; këto vendndodhje u çuan në fazën e mëtejme të vlerësimit, atë të
barasvlershme me ‘Vlerësim të Duhur’. Kriteret me të cilat është bërë vlerësimi ishin në
përgjithësi të ngjashme me ato që përdoren në vlerësimin incizues që u përshkrua më lart. Ky
vlerësim përmbante një hetim më të hollësishëm të efekteve; dhe shqyrtim të ndonjë opsioni
zbutës the të suksesit të mundshëm të tij.
Shqyrtimi i aktiviteteve të projektit që kanë gjasë të rezultojnë me ndikime në vendndodhjet me
rëndësi për ruajtje të natyrës paraqitet në Seksionin 4. Përshkrimi i vendndodhjeve dhe i
‘interesave kualifikuese’ të tyre përvijohet në Seksionet 5 dhe 6.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 24 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
3.3.5.1 Vlerësimi i Peshës/Rëndësisë
Për shkak të statusit të Shqipërisë jashtë BE-së dhe sasisë së kufizuar të hollësive në
dispozicion për speciet dhe habitatet në Shqipëri, madje edhe për kandidaturë për vendndodhje
Emerald apo zona të përcaktuaranë rrafsh kombëtar, kriteret me të cilat janë vlerësuar habitatet
dhe speciet kanë qenë më të gjera sesa do të aplikoheshin normalisht për një Vlerësim të Duhur
standard Brenda BE-së. Për këto kritere flitet në hollësi në seksionin më poshtë, ndërsa për
kriteret e plota që janë përdorur për të vlerësuar ndjeshmërinë/vulnerabilitetin e habitateve dhe të
specieve duhet të shqyrtohet Aneksi 11.4.
3.3.5.2 Habitatet
Rëndësia e ndikimeve potenciale në habitatet është vlerësuar duke marrë parasysh faktorët në
vijim:
• Përmasa e efekteve si pozitive ashtu edhe negative, përcaktuar nga intensiteti, denduria
dhe shkalla e efektit në kohë dhe në hapësirë;
• vulnerabiliteti/ndjeshmëria e habitateve apo specieve (receptori) nga ndryshimet të
shkaktuara nga zhvillimi;
• Aftësia për t’u rimarrë, duke marrë parasysh si fragjilitetin ashtu edhe qëndrueshmërinë;
• Vlerën, në kuptim të ruajtjes së natyrës dhe të ekologjisë, të receptorëve të prekur duke
përfshirë speciet, popullsitë, komunitetet, habitatet dhe ekosistemet.
•
3.3.5.3 Kriteret e Vulnerabilitetit / Ndjeshmërisë për Habitatet/Ekosistemet
Kriteret e përdorura për të vërtetuar cilësinë dhe rëndësinë e habitateve brenda Shqipërisë
përfshinin kriterin e përvijuar në Tabelën 1 të Aneksit 11.4. Mbasi që është konstatuar tashmë se
secili nga vendndodhjet e diskutuara në këtë dokument janë përcaktuar, kriteret duhet ta
vërtetojnë se cilat habitate brenda vendndodhjes së përcaktuar janë me rëndësi dhe për çfarë
arsyeje.
Siç është identifikuar më lart për vendndodhjet e përcaktuara në Shqipëri, ky identifikim i
habitateve kyçe nuk mund të kufizohet në habitatet e BE-së dhe duhet të përfshijë edhe të tjera,
siç përmenden në kriteret e përvijuara më poshtë.
Këto kritere janë përdorur tok për të vërtetuar nëse habitati ka qenë i rëndësisë/cilësisë së Ulët,
të Mesme apo të Lartë. Këto kritere parashtrohen në plotni brenda Aneksit 11.4.
3.3.5.4 Kriteret e Përmasës për Habitate / Ekosisteme
Përmasa e ndikimit (impaktit) është kombinim i disa faktorëve, duke përfshirë këto:

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 25 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
• Shtrirja hapësinore në të cilën përjetohet ndikimi;
• Kohëzgjatja e ndikimit dhe/apo shtrirja në të cilën përsëritet;
• Shkalla e fragmentimit të habitatit;
• Nëse është humbje e tërësishme ndaj gjurmës së Projektit apo zënie e përkohshme, që
mund të ndreqet;
• Për ndryshime të tjera fizike (p.sh. ndaj ciklit hidrologjik), shkalla e ndryshimit; dhe
• Madhësia e gjurmës në kontekst të zonës më të gjerë të habitatit që ekziston.
Për ngjarje aksidentale, siç është shpërthimi, gjasshmëria që ngjarja të ndodhë në të vërtetë
është pjesë e përmasës.
Kuadrati 3.3-1
Kriteret e Përmasës për Habitate/Ekosisteme
Ndikim i Përmasës së Madhe: Projekti (qoftë në vete, qoftë bashkë me projekte të tjera) mund të ketë efekt të
pavolitshëm në integritetin e habitatit, duke ndërruar shumë në afat të gjatë veçoritë e tij ekologjike, strukturat dhe
funksionet, në gjithë zonën apo në pjesën e tij më të madhe, që i mundësojnë atij ta mbajë habitatin, kompleksin e
habitateve apo/dhe nivelet e popullsive të specieve që e bëjnë atë të rëndësishëm.
Ndikim i Përmasës Mesatare: integriteti i habitatit nuk do të preket në mënyrë të pavolitshme në afat të gjatë, mirëpo
efekti ka gjasë të jetë domethënë në afat të shkurtër apo të mesëm për disa, nëse jo të gjitha, veçoritë e tij ekologjike,
strukturat dhe funksionet. Habitati mund ta rimarrë veten, përmes regjenerimit natyror apo rimëkëmbjes, në gjendjen e
tij në kohën kur është bërë studimi fillestar.
Ndikim i Përmasës së Vogël: nuk vlen asnjëra prej atyre që thuhen më sipër, mirëpo parashihen disa ndikime të
vogla të shkallës së kufizuar, apo në disa elemente të habitatit, mirëpo habitati do të rimëkëmbet lehtësisht përmes
regjenerimit natyror.
3.3.5.5 Skicimi dhe Klasifikimi i Habitatit
Habitatet kanë vazhduar të skicohen dhe të klasifikohen duke përdorur shtresa si pjesë të VNMSsë
(Aneksi 4.1 – Harta e studimit hapësinor në terren). Kjo është bërë për të ruajtur konsistencën
ndërmjet VNMS-së dhe VDH-së dhe për të ruajtur shkallën e klasifikimit të habitateve brenda
korridorit prej 200 me dhe rripit të punës prej 38 m. Kur ka qenë i mundshëm mikro-klasifikimi i
habitateve, këto habitate janë përfshirë po ashtu brenda vlerësimit në Tabelën 7.3-2, Tabela
7.3-4 dhe Tabela 7.3-6 në Seksionin 7.3. Janë paraqitur ndikimet e mbetura dhe lokacionet e tyre
(shih Aneksin 11.2 - Harta e studimit hapësinor në terren). Nuk është ndërmarrë skicim shtesë i
habitateve të reja si pjesë e këtij VDH-je.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 26 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
3.3.5.6 Speciet
Pesha/rëndësia e ndikimeve potenciale në habitatet është vlerësuar duke marrë parasysh
faktorët në vijim:
• Përmasa e efekteve si pozitive ashtu edhe negative, përcaktuar nga intensiteti, denduria
dhe shkalla e efektit në kohë dhe hapësirë;
• vulnerabiliteti/ndjeshmëria e habitateve apo specieve (receptori) nga ndryshimet e
shkaktuara nga zhvillimi;
• Aftësia për t’u rimarrë, duke marrë parasysh si fragjilitetin ashtu edhe qëndrueshmërinë;
• Vlerën, në kuptim të ruajtjes së natyrës dhe të ekologjisë, të receptorëve të prekur duke
përfshirë speciet, popullsitë, komunitetet, habitatet dhe ekosistemet.
3.3.5.7 Kriteret e ndjeshmërisë / vulnerabilitetit të specieve
Kriteret e ndjeshmërisë / vulnerabilitetit janë paraqitur në Tabelën 2, Aneksi 11.4 dhe pasqyrojnë
kritere të ngjashme me ato që janë përdorur si pjesë e vlerësimit kryesor.
Kriteret e Përmasës për Speciet
Përmasa e ndikimit (impaktit) është kombinim i disa faktorëve, duke përfshirë këto:
• Shtrirja hapësinore në të cilën përjetohet ndikimi;
• Shkalla në të cilën preket habitati në të cilin mbështeten speciet (siç është vlerësuar te
‘Habitatet’ më lart);
• Popullsia apo përpjesëtimi i saj që preket;
• Kohëzgjatja e ndikimit dhe/apo shkalla në të cilën përsëritet;
• Përmasa e aspektit (zhurma, drita, numri i lëvizjes së automjeteve)
• Madhësia e gjurmës në kontekst të hapësirës më të gjerë në të cilën jeton një specie;
• Shkalla e ndikimit që shkaktohet p.sh. në cilësinë e ujit;
• Shkalla në të cilën futet në mjedis një veçori e re fizike apo kimike, p.sh. madhësia e një
strukture apo toksiciteti i një lënde kimike.
Kriteret që janë përdorur për të vlerësuar përmasën e ndikimit ekologjik (bazuar në Duinker dhe
Beanlands, 1986) paraqitet më poshtë.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Kuadrati 3.3-2
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kriteret e Përmasës
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 27 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
• Një Ndikim i Përmasës së Madhe prek një popullsi të tërë apo specie në tërësi në përmasë të mjaftueshme për
të shkaktuar rënie të bollshme dhe/apo ndërrim në përndarje përtej të cilës rekrutim i natyrshëm (riprodhimi,
imigrimi nga zonat e paprekura) nuk do t’i kthejë atë popullsi apo specie, apo ndonjë popullsi apo specie që varen
prej saj, në gjendjen e dikurshme brenda disa brezash. Një ndikim i përmasës së madhe ndaj një specieje mundet
po ashtu të prekë në mënyrë të pavolitshme integritetin e një vendndodhjeje, habitati apo ekosistemi. Një ndikim
dytësor i përmasës së madhe mund të prekë po ashtu përdorimin e burimeve komerciale apo të jetesës (psh.
peshkoret) në shkallën që preket në afat të gjatë mirëqenia e përdoruesit.
• Një Ndikim i Përmasës së Mesme prek një pjesë të popullsisë dhe mund të sjellë ndryshim të bollshëm dhe/apo
përndarje në një apo më shumë breza*, por nuk e kërcënon integritetin e asaj popullsie apo të cilësdo popullsi që
varet prej saj. Një ndikim i përmasës së mesme mundet po ashtu të prekë funksionin ekologjik të një
vendndodhjeje, habitat apo ekosistem, pa e prekur në mënyrë të pavolitshme integritetin e tij/saj të tërësishëm.
Shkalla e pasojës është po ashtu e rëndësishme. Një ndikim i përmasës së mesme i shumëzuar në një zonë të
gjerë do të konsiderohet si e madhe. Një efekt afatshkurtër në mirëqenien e përdoruesve të burimit mundet po
ashtu të përbëjë ndikim të mesëm dytësor.
• Një Ndikim i Përmasës së Vogël prek një grup specifik të individëve të lokalizuar brenda një popullsie brenda
një periudhe të shkurtër (një brez * apo më pak), mirëpo nuk prek nivele të tjera trofike apo vetë popullsinë.
• *Këta janë breza të specieve/bimëve që janë në shqyrtim, dhe jo breza njerëzore.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 28 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
4 PËRSHKRIMI I PROJEKTIT
Përshkrimi i përgjithshëm i projektit është parashtruar më lart në Seksionin 1.1 Sfondi. Detajet e
tjera të elementeve specifike të projektit që ka gjasë të shkaktojë ndikime në vendndodhjet e
përcaktuara dhe interesat e tyre kualifikues përmenden me listë më poshtë (shih Seksionin 4 –
Përshkrimin e Projektit nga VNMS-ja kryesore). Detajet e sakta nuk janë ende në dispozicion për
të gjitha elementet e Projektit, siç është traseja e finalizuar e lidhjes në rrjet për SK03; detajet e
tilla do të përditësohen kur të vihet në dispozicion informacioni. Pa këtë informacion janë bërë
disa supozime për këtë vlerësim, duke përfshirë rripin e punës për lidhjet në rrjet, që do të jetë 38
m i gjerë.
4.1 Ndërtimi i Tubacionit
Aktivitetet e mëposhtme do të mund të kishin efekt potencialisht të dëmshëm në vendndodhjet
përcaktuara nëpër të cilat kalohet apo që gjenden afër zonës së projektit në Shqipëri.
Shënimi dhe pastrimi i Rripit të Punës: Gjerësia e zonës që nevojitet për ndërtimin e tubacionit
do të variojë simbas kushteve që lidhen me specifikat e vendndodhjes. Në përgjithësi rripi i punës
(duke përfshirë rripin e sigurisë) do të jetë i gjerë 38 m me një rrip mbrojtës të tubacionit (RRMT)
që është 8 m i gjerë (Rripi i Reduktuar i Punës) dhe në zona të modifikimit të kreshtës rripi i
punës do të reduktohet më tej në 16 m. Përgatitja e rripit të punës do të konsistojë nga pastrimi
dhe nivelimi. Pastrimi do të përfshijë heqjen e të gjitha strukturave, drunjve, shkurreve, kulturave
bujqësore dhe currave brenda rripit të punës që janë vënë në dispozicion nga pronari. Trungjet e
drunjve dhe rrënjët në korridor që pengojnë punën e makinës për çelje të korridorit do të hiqen po
ashtu.
4.1.1 Heqja e dheut të sipërm
Dheu i sipërm do të hiqet brenda gjerësisë së rripit të punës, duke u përpjekë me kujdes që të
mos demolohet struktura e dheut të sipërm, duke përdorur ekskavatorë me kova të rrafshëta dhe
me gjerësi 2 m / 3 m për ta shkoqur dheun e sipërm dhe për ta vënë mënjanë anës së rripit të
punës. Qëllimi është të parandalohet ngjeshja e dheut të sipërm dhe për ta mbajtur mënjanë për
përdorim të sërishëm pas instalimit të tubacionit.
Në qoftë se kërkohet vënie mënjanë e dheut të sipërm në afat të gjatë, atëherë në grumbujt e
dheut do të mbillen bimë me rrënjë të thella për mbrojtje.
4.1.2 Nivelimi
Në situatë tipike, korridori i punës nivelohet me pajisje si buldozerë dhe motorë nivelues deri në
gjerësinë e nevojshme për ndërtim (maksimum 38 metra) për të siguruar hapësirë efikase të
punës për të gjitha ekipet e punës që do të pasojnë. Korridori i punës do të përgatitet pak a

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 29 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
shumë si një rrugë e pashtruar. Megjithatë, nivelimi do të jetë më i paktë sesa ai që nevojitet për
një rrugë, sepse pajisjet e ndërtimit mund të kalojnë nëpër terren më të pjerrët dhe të pasheshuar
më lehtë sesa automjetet e udhëtarëve. Do të ketë minimum prerjesh në zonat e niveluara për të
lehtësuar rikthimin e korridorit pas përfundimit të periudhës së ndërtimit.
4.1.3 Hapja e kanalit
Kanali i tubacionit do të rrëmihet deri në një thellësi ashtu që mbi tubacion të mbetet një thellësi
minimale prej 1.0 m për kalim të papenguar të trafikut, për punët bujqësore dhe për punët në
pylltari, pa dëmtuar kabllo dhe tubacion të palëve të treta. Thellësi mbi tubacion prej 1.2 – 1.5 m
parashihen për trafik të rëndë dhe në fushat bujqësore me përdorim intensiv, ku ka lërim të thellë
dhe fusha të ujitjes, ndërsa thellësi prej 1.5 m do të sigurohet mbi tubacion për kalime në lumenj,
përrenj, rrugë, zona industriale dhe të banimit. Gjerësia e kanalit do të përcaktohet si funksion i
thellësisë, për të shmangur çdo jostabilitet. Do të mundësojë instalim të lehtë të tubacionit pa e
dëmtuar mbështjellësin e jashtëm.
Hapja e kanalit do të bëhet me ekskavatorë. Do të gërmohet edhe më thellë me ekskavatorë në
qoftë se ka nevojë për të mundësuar kalimin e tubacionit rrëzë dhe maje malit, në kalime të
lumenjve, në kalime të rrugëve, dhe në kalime hekurudhore. Disa ekskavatorë do të vihen në
punë në të njëjtën kohë.
Në përgjithësi shkëmbi do të gërmohet duke përdorur pistoletë minatori; megjithatë, mund të jetë
i nevojshëm minimi në vendet më të vështira, nëse nuk ekzistojnë kufizime për shkak të zhurmës
dhe pluhurit që krijon.
Është e mundshme që të ketë nevojë të dehidratohet kanali, në qoftë se toka është shumë e
lagësht. Uji do të drejtohet kah përrenjtë, lumenjtë apo kanalet e ujitjes, dhe kjo do të bëhet në
ujdi me autoritetet relevante.
4.1.4 Minimi
Minimi kërkohet në terren të fortë ku nuk janë efektive metodat tradicionale për hapje të kanalit.
Përmban përdorimin e kontrolluar të eksplozivëve (apo metoda të tjera piroteknike me presion të
gazit apo procese plazma) për të rrëmihur, shembur apo larguar shkëmbin. Dyshekë për minim
(angl. blasting mats) vendosen zakonisht mbi plasjet për të absorbuar energjinë që lirohet dhe
për të reduktuar pluhurin dhe zhurmën që lëshojnë.
4.1.5 Mbushja (me material/dhé)
Materiali mbushës do të vendoset normalisht mbi tubacion menjëherë pasi që seksioni i
tubacionit të jetë ulur në kanal dhe të jetë rilevuar. Materiali mbushës do të ngjeshet në shtresa.
Do të përdoren buldozerë për të kthyer materialin e vënë mënjanë, që ishte hequr nga kanali,

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 30 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
sërish në kanal për ta mbuluar tubacionin. Në zona që përmbajnë sasi të mëdha të shkëmbit,
material tjetër i zgjedhur mund të shtohet për të vendosur shtresën e parë të mbulesës mbi
tubacion, ose mund të sillen makina speciale mbushëse për të situr gurët nga materialin
mbushës para se ky i fundit të përdoret për mbushje. Do të punohet me shumë kujdes me
mbushjen nistore për të shmangur dëmtimin e mbështjellësit gjatë procesit të mbushjes. Mbasi
që të jetë vendosur materiali i kontrolluar mbi tubacion, përzierja tjetër e dheut dhe e gurëve do të
kthehet në kanalin e hapur për të kryer mbushjen.
4.1.6 Kalimet nëpër Lumenj dhe Përrenj
Traseja e tubacionit kalon nëpër një numër të konsiderueshëm të lumenjve në gjatësinë e vet
brenda Shqipërisë. Kalimet nëpër përrenj do të ndërmerren nëpërmjet metodës së prerjes së
hapur të lagësht, ndonëse një numër lokacionesh kyçe do të përdoren metoda të tjera. Metodat e
prerjes së hapur të lagësht kërkojnë një kanal të hapur nëpër vijën e ujit. Kanali formësohet sipas
stabilitetit të dheut dhe është aq i thellë sa nevojitet për të siguruar mbulesën minimale për
tubacionin pasi të instalohet tubacioni. Sipërfaqja (shtrati i lumit ose i përroit) pastaj kthehet në
gjendjen e tij të parë mbasi që të mbushet kanali. E metë kryesore e teknikës së prerjes së hapur
është se në sistemet akuatike, hapja e kanalit me prerje të hapur mund të prodhojë një puls të
sedimentit të pezulluar që mund të mbërrijë nivele që janë më të larta sesa përqendrimet e
truallit. Metodat me prerje të hapur me rremë dhe me pendë e pompë (angl. the flumed and the
dam and pump dry open-cut methods) janë zakonisht më pak ndërhyrëse për sa u përket
përqendrimeve të larta të sedimentit dhe do të përdoren në lokacione kyçe përgjatë trasesë së
tubacionit. Shpimi me Drejtim Horizontal (angl. Horizontal Directional Drilling, HDD) është një
teknologji alternative që përdoret për të ndërfutur tubacionet nën zona sensitive dhe/apo për
infrastrukturë. Në raste tipike, HDD-ja siguron një metodë kalimi stabile dhe pothuaj pa nevojë
për mirëmbajtje, me pak apo fare hiç trazim të shtratit të përroit apo të lumit. Informacioni
gjeologjik për vendndodhjen është i rëndësishëm për sukses pasi që dherat kohezive janë ideale
për procesin HDD, ndërsa material i madh i thërrmueshëm (zhavorr, gur kalldrëmi, blloqe
erratike) paraqesin rrezik për procesin, sepse nuk janë po aq stabilë. Po qe se përdoren fluide
për shpim gjatë HDD-së, ka rrezik të derdhjes dhe prandaj të ndikimeve të mëpastajme për
sipërfaqen dhe ujin e tokës. Përdorimi i HDD-së është duke u shqyrtuar tani nga ekipi projektues
në Shqipëri dhe po merren në shqyrtim 10 vendndodhje për këtë teknikë, të gjitha prej tyre në
Lumin Osum apo në degët e para të këtij lumi.
Do të vihen në zbatim masa adekuate mbrojtëse në gjithë vendkalimet nëpër lumenj dhe përrenj,
duke përfshirë parandalimin e jostabilitetit dhe erozionin e brigjeve të lumit, kufizim të
automakinave nëpër vijat e ujit dhe bllokim të rrjedhjes nga korridori punues dhe përdorim të
barrierave të sedimentit (siç flitet më gjerësisht në VNMS Seksioni 4 – Përshkrimi i Projektit dhe
Seksionin 8 – Vlerësimi i Ndikimeve dhe të Masave Zbutëse, ku përmendet një listë e masave
zbutëse).

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 31 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
4.1.7 Pastrimi dhe Restaurimi
Pas përfundimit të mbushjes së një gjatësie të dhënë të tubacionit, do të fillojë operacioni i
restaurimit. Dheu i sipërm i larguar do të kthehet në rripin e punës. Do të restaurohen konturat
fillestare të tokës sa më shumë që të jetë e mundur. Si pjesë e procesit të restaurimit, do të hiqen
po ashtu edhe të gjitha kalimet për qasje në pajisje. Do të stabilizohen brigjet e lumenjve aty ku
është e domosdoshme, dhe do të restaurohen, dhe do të ndodhë rehabilitim gradual me qëllim
që zona të kthehet në gjendjen e kohës kur ishte e patrazuar.
Të gjitha dëmet, duke përfshirë ato në sistemin e kullimit dhe të ujitjes, do të rivendosen në
marrëveshje me pronarin; e njëjta gjë vlen për dëmet në rrugët publike dhe në gjurmët bujqësore.
Aktivitetet bujqësore, siç janë lërimi dhe kullotja, mund të vazhdojnë pas ndërtimit brenda rripit të
sigurisë prej 8 m; ndërkaq, nuk do të lejohet mbjellja e drunjve mbi tubacion. Tubacioni po ashtu
do të shenjohet në mënyrë që të mund të inspektohet nga toka dhe ajri.
4.2 Puna dhe Mirëmbajtja
Pasi që tubacioni të mbulohet në gjithë gjatësinë e vet, nuk parashihen ndërhyrje ndaj mjedisit
dhe prandaj as ndikime gjatë punës normale.
Në lidhje me mirëmbajtjen, sistemi i TAP-it do të monitorohet dhe mirëmbahet për të siguruar që
sistemi, siç është projektuar, ndërtuar dhe testuar, ‘të kryejë punë’ (angl. fit for purpose) gjatë
gjithë jetëgjatësisë së projektuar, si dhe të minimizojë rrezikun mjedisor dhe njerëzor. Në
përgjithësi, inspektimi i tubacionit, kontrolli i funksionit dhe monitorimi i gjendjes do të përdoren
për të parashikuar probleme me sistemin dhe të mundësojnë ndreqjen e tyre në kohën e duhur.
Nuk parashihet se do të ketë ndikime domethënëse në mjedisin biologjik brenda zonave të
përcaktuara nëpërmjet punës dhe mirëmbajtjes nëpërmjet aktiviteteve të drejtpërdrejta të
projektit. Megjithëkëtë, ka gjasë që ndikime të tërthorta në mjedis, si rezultat i qasjes së
përmirësuar për druvarët në biotopin CORINE Vithkuq-Ostrovice, do të mund të shkaktojnë
ndikime që do të shtrihen në fazën operacionale të projektit.
4.3 Nxjerrja nga puna
Në mbarim të jetës së vet të dobishme, tubacioni dhe objektet përcjellëse do të nxirren nga puna
në mënyrë të sigurt dhe me konsideratë të duhur për mjedisin, si dhe për legjislacionin përkatës
që mbizotëron në kohën e nxjerrjes nga puna. Të gjitha ndërtesat do të çmontohen dhe
vendndodhjet do të rivendosen. Materialet do të riciklohen kur është e mundshme.
Tubacioni do të pastrohet, do të mbushet me material të përshtatshëm (p.sh. rërë) për të
parandaluar animin kur të shembet tubacioni dhe të lihet në tokë.
Nuk parashihet se do të ketë ndikime domethënëse në speciet dhe habitatet brenda zonave të
përcaktuara si pjesë e punëve për nxjerrje nga puna.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 32 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
4.4 Siguria dhe Ngjarjet Jorutionore
Sistemi i Gazsjellësit TAP do të transportojë gaz natyror që është shumë i ndezshëm dhe do të
transportohet si lëndë e mbajtur nën presion. Falë niveleve të larta të standardeve evropiane dhe
ndërkombëtare të sigurisë dhe teknologjisë moderne (më të fundit), transportimi i gazit natyror
mund të konsiderohet operacion shumë i sigurt. Në dekadat e kaluara incidentet janë reduktuar
në nivele shumë të ulëta falë përmirësimit të vazhdueshëm të standardeve dhe normave e
praktikave për projektim të tubacioneve dhe punë e mirëmbajtje. Kjo dëshmohet me të dhënat
statistikore të mëposhtme.
Gjatë zhvillimit të tubacionit dhe infrastrukturës përcjellëse, Projekti ka kërkuar të evitojë dhe të
minimizojë rreziqet nga ngjarje jorutinore nëpërmjet trasimit të tubacionit (pipeline routing) dhe
vendndodhjes së stacioneve të kompresorëve nëpërmjet projektimit teknik të sistemit dhe të
komponentëve të tij. Kjo ka marrë në shqyrtim kërkesat kombëtare shqiptare, standardet
evropiane, praktikën më të mirë industriale ndërkombëtare dhe kërkesat e PR3-shit (Parandalimi
i Ndotjes)dhe PR4 (Siguria Shëndetësore e Komunitetit) të BERZH-it si dhe Udhëzimet relevante
të IFC EHS-së. Nëpërmjet këtyre ekspertizave dhe vlerësimeve, janë identifikuar masat më të
përparuara dhe janë inkorporuar në Projekt (Seksioni 4 – Përshkrimi i Projektit të VNMS-së).
Një Vlerësim Kuantitativ i Rrezikut (VKRR) [Quantitative Risk Assessment, QRA] do të bëhet për
këtë Projekt pas fazës projektuese për të identifikuar ngjarje jorutinore që ndërlidhen me punën e
Projektit TAP.
Do të vihen në zbatim masa si standard për këtë projekt, duke përfshirë mbrojtje të integritetit të
tubacionit, zbulim të rrjedhjes në tubacion, siguri të stacionit të kompresorit, zbatim të një plani të
derdhjes dhe përfundim të një VKRR-je të detajuar. Mbas këtyre masave është konstatuar se
Projekti do të ishte brenda gamës së kritereve të politikave të TA AG-së (shih VNMS për detajet).

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 33 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
5 PROCESI I INCIZIMIT
5.1 Hyrje
Gjatë VNMS-së, janë identifikuar gjashtë vendndodhje kyçe me rëndësi evropiane për ruajtje të
natyrës në Shqipëri, qo do të mund të prekeshin potencialisht nga Projekti TAP (shih Figurën 5.1-
1) :
• Zonë me Interes të Veçantë për Ruajtje/Konservim (ZIVR) Liqeni i Prespës - Mali i Thatë,
kandidaturë për vendndodhje Emerald Site/vendndodhje Ramsar;
• ZIVR Laguna e Karavastasë, kandidaturë për vendndodhje Emerald /vendndodhje Ramsar;
• ZIVR Morava, kandidaturë për vendndodhje Emerald dhe Biotop CORINE;
• ZIVR Tomori, kandidaturë për vendndodhje Emerald dhe Biotop CORINE;
• Biotop CORINE Vithkuq-Ostrovicë Biotop CORINE;
• Biotop CORINE Grykëderdhja e Semanit-Pishë.
Figura 5.1-1 Zona të Përcaktuara dhe të Mbrojtura brenda afërsisë me Projektin TAP
Laguna e Karavastase
zona Ramsar/zona
kandidate Emerald ZIVR
(Zona kandidate Emerald,
Zona Ramsar e Parkut
Kombetar Ekzistues)
Legjenda
Vleresimi i duhur
Sqarimi me Autoritetet
Liqeni i Prespes - Mali i Thate
(Zone kandidate Emerald, Parku
kombetar ekzistues dhe Ramsar)
Tomori Vend Kandidat Emerald
ZIVR (Zona Emerald e propozuar
& Parku Kombetar i Propozuar)
Zona kandidate Emerald ZIVR
Morava dhe Biotopet Corine (
Zona Emerald kandidate & Zona e
peisazhit te mbrojtur te propozuar)
Grykederdhja e
Semanit- Pishe
Poro Biotopet
Corine (Rezerve
natyrore e propzuar
e menaxhuar dhe
Biotopet Corine
ekzistuese)
Rezerva Natyrore e
menaxhuar Bogova
Biotopet Corine Vithkuq-
Ostrovice (Zone peisazhi e
mbrojtur e propzuar dhe Biotopet
Corine ekzistuese
Rezerve natyrore e
menaxhuar
Cangonji
Shënim: Blu e çelët – ASCI kandidatura për Emerald; Blu e hijezuar – biotope CORIN; e blertë– Rezervat Natyror,
Rezervat Natyror i Menaxhuar apo Park Natyror.*Kufiri i përditësuar i Parkut Kombëtar Tomori (nga korriku i vitit 2012)
nuk është ende në dispozicion në GIS për ta përfshirë në këtë figurë..
Burim: ERM 2012

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 34 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Si pjesë e procesit të vlerësimit, është ndërmarrë konsultim me autoritetet përkatëse më 8 shkurt
2012 (shih Seksionin 3.3.3). Si pjesë e këtij ushtrimi të konsultimit, të gjitha vendndodhjet e
përmendura (si edhe vendndodhjet e mbrojtura në nivel kombëtar në Bogovë dhe Cangonji) janë
diskutuar dhe ZIVR Liqeni i Prespës - Mali i Thatë, kandidaturë për vendndodhje Emerald
Site/vendndodhje Ramsar, ZIVR Laguna e Karavastasë, kandidaturë për vendndodhje Emerald
Site/vendndodhje Ramsar, dhe Rezervatet Natyrore Cangonji dhe Bogova, janë përjashtuar nga
nevoja për një studim të plotë, pasi që ‘është konstatuar se “nuk ka gjasa për efekt domethënës”
për shkak se gjenden në hapësirë mjaft larg nga Projekti TAP dhe kështu përjashtohen ndikime
domethënëse. Përveç kësaj, nga ky proces konsultimi është konfirmuar se kufiri i kandidaturës
për vendndodhje Emerald për Tomorin është rishikuar dhe se do të propozohej një kufi i ri në
qershor të vitit 2012. Kufiri i ri do të vendosej më në veri dhe në lindje (në përputhje me zonat e
Parkut Nacional dhe Biotope CORINE), që do të thotë se edhe ky po ashtu do të përjashtohej
nga mundësia për ndonjë ndikim domethënës nga Projekti TAP.
Për të trija vendndodhjet që janë përjashtuar nga vlerësimi i plotë janë mbledhur të dhëna
plotësuese dhe është bërë një vlerësim i nivelit të lartë për ta përshkruar më tej procesin e
incizimit. Ky informacion paraqitet në Seksionet 5.2 deri 5.4 më poshtë.
Të tri vendndodhjet e tjera preken drejtpërdrejt nga traseja e tubacionit. Pa informacion të
mëtejmë mbi veçoritë e vendndodhjeve dhe ndikimet potenciale mbi to nuk mund të nxirrej
konkludimi në fazën e incizimit se nuk do të ketë ndonjë efekt domethënës dhe, prandaj,
kërkohet ndjekja e metodologjisë VDH, ‘Vlerësim i Duhur’, për këto vendndodhje.
Një përshkrim i hollësishëm i vendndodhjeve jepet në Seksionin 6 ndërsa vlerësimi paraqitet në
Seksionin 7.
5.2 ZIVR Liqeni i Prespës - Mali i Thatë, kandidaturë për vendndodhje Emerald
/vendndodhje Ramsar
Liqeni i Prespës - Mali i Thatë (ZIVR) është pjesë e Parkut Tejkufitar të Prespës që është një
zonë e mbrojtur e profilit të lartë, të cilën e ndajnë Greqia, IRJ e Maqedonisë dhe Shqipëria.
Rajoni i Parkut të Prespës konsiderohet entitet ekologjik me rëndësi globale dhe është cilësuar si
një nga 24 “tullat ekologjike” madhore të Evropës. Megjithëkëtë, Liqeni i Prespës - Mali i Thatë
(ZIVR) dhe Parku Kombëtar nuk do të preken as drejtpërdrejt as tërthorazi nga Projekti TAP.
Kufijtë e ZIVR-it dhe parkut kombëtar të Liqenit të Prespës bien më së afërmi në 3.1 km nga
Projekti TAP në PK 19. Shqyrtimi i literaturës dhe studimet e mëhershme për mishngrënësit e
mëdhenj (ariu i murrmë [Ursus arctos], ujku [Canis lupus] dhe rrëqebulli [Lynx lynx]) lënë të
kuptohet se nuk ka dëshmi të një biokorridori ndërmjet Malit Morava dhe Malit të Thatë, që do të
ndërpritej nga ndërtimi i tubacionit.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 35 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Figura 5.2-1 Zonat e Përcaktuara Liqeni i Prespës - Mali i Thatë
Legjenda
Zona e propzuar Emerald e Prespes (Shtator 2011)
Biotopet Corine
Parku Kombetar i Prespes (*)
Korridori 500m
Gjurma e tubacionit (gusht 2012)
Shenim:
*Bazuar ne te dhenat e Autoriteteve Shqiptare (8 shkurt 2012)
Burime: ERM dhe MMPAU 2012
Pasi që pjesa më e madhe e trasesë së tubacionit kalon nëpër tokë bujqësore (mozaik i fushave
bujqësore kultivuar me kultura vjetore dhe shumëvjeçare, pemishte dhe vreshta), ndikimet si
efekte të tërthorta në specie për shkak të efekteve të barrierave, fragmentimit, etj., për speciet
brenda kësaj vendndodhjeje apo për ato specie që lëvizin ndërmjet Malit të Thatë dhe Moravës
(nëse ndodh kjo) do të jenë të përkohshme dhe të papërfillshme apo minore. Është konkluduar
se nuk ka gjasë për ndonjë efekt domethënës.
5.3 ZIVR Laguna e Karavastasë, kandidaturë për vendndodhje Emerald /vendndodhje
Ramsar
Laguna e Karavastasë – Vendndodhje Ramsar dhe ZIVR ndodhet ndërmjet grykëderdhjeve të
lumenjve Semani dhe Shkumbin. Më 2008 kufiri i zonës së Parkut Kombëtar Divjakë-Karavasta
është zgjeruar më tutje në jug, duke përfshirë edhe pjesën veriore të grykëderdhjes së Semanit.
Ky kompleks është ndër sistemet lagunore më të rëndësishme në Shqipëri dhe po ashtu i
rëndësishëm në një kontekst rajonal. Përmban një numër tipash të habitatit dhe mbështet

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 36 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
rregullisht numër të madh dhe diversitet të gjerë shpendësh uji. Është po ashtu e vetmja
vendndodhje e folesë së pelikanit kaçurrel (Pelecanus crispus) përgjatë bregdetit të Shqipërisë.
Figura 5.3-1 Zona të Përcaktuara të Lagunës së Karavastasë
Legjenda
Zona e propozuar Emerald e Karavastase
(Shtator 2011)
Biotopet Corine
Parku Kombetar Divjake-Karavasta(*)
Korridori 500m
Gjurma e tubacionit (Gusht 2012)
Shenim:
*Bazuar ne te dhenat e Autoriteteve Shqiptare (8 Shkurt 2012)
Burimi: ERM dhe MMPAU 2012
Vendndodhja e ZIVR Laguna e Karavastasë, kandidaturë për vendndodhje Emerald
/vendndodhje Ramsar, më së shumti i afrohet zonës së Projektit TAP në zbarkim te deti.
Integriteti i Lagunës së Karavastasë dhe vendndodhjes Ramsar, prandaj, nuk do të preket në

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 37 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
mënyrë të drejtpërdrejtë apo të tërthortë nga TAP-i, si në periudhën e ndërtimit ashtu edhe të
punës. Gjatë periudhës së çeljes (shkurt-korrik) pelikani kaçurrel (Pelecanus crispus) (një nga
interesat kualifikues të vendndodhjes Ramsar) mbetet në Karavasta dhe nuk përdor asnjë nga
lagunat lokale në veri dhe në jug të trasesë së Tubacionit (laguna e Gjemisë dhe Laguna e
Petritit). Përveç kësaj, nuk ka përdorim jashtë stinës së çeljes, gjatë shpërndarjes, mbasi që këto
dy laguna të vogla dhe të cekëta nuk ofrojnë habitat të përshtatshëm për pelikanët. Specie të
tjera që ndërlidhen me Lagunën e Karavastasë mund të përdorin laguna lokale te tubacioni si
dhe te plazhi/bregu i parë (siç është veneruar me speciet shtegtare, siç janë Charadrius
alexandrines, të cilat gjenden në plazh/breg të parë). Mirëpo, nuk ka gjasë që punimet, që do të
jenë kalimtare në natyrë dhe do të kenë gjurmë minimale, të shkaktojnë ndikime domethënëse
tek speciet, madje edhe në qoftë se disa syresh do të përdorin laguna që gjenden afër zonës së
projektit. Është konkluduar prandaj se nuk ka gjasë të ketë efekt domethënës në vendndodhje
apo në interesat e saj kualifikuese.
5.4 Tomori – ZIVR kandidaturë për vendndodhje Emerald dhe Biotop CORINE
Kjo është zona më e rëndësishme në pjesën jugore kontinentale te vendit për sa i përket
pasurisë së biodiversitetit. Është vendndodhja më e pasur në vend për sa u përket specieve
fitologjike endemike dhe nënendemike. Ajo mbështet një llojllojshmëri të habitateve: kullota dhe
livadhe alpine dhe subalpine, dhe pyje pishe (Pinus) dhe ahu (Fagus). Një Zonë e Rëndësishme
për Zogj (ZRZ) (angl. Important Bird Area, IBA ) dhe bioqendër për gjitarë të mëdhenj, si ariu i
murrmë (Ursus arctos), ujku (Canis lupus) dhe të tjerë. Përveç natyrës së saj, peizazhit dhe
vlerave shkencore, zona ka vlera kulturore, historike dhe fetare që së bashku ofrojnë mundësi të
mëdha për turizëm të qëndrueshëm/ zhvillim të ekoturizmit. Një pjesë e vogël e këtij ekosistemi
malor është shpallur si zonë e mbrojtur, Parku Kombëtar i Tomorit (PK), kategori II sipas Unionit
Ndërkombëtar për Ruajtje të Natyrës (UNRN) [International Union for Conservation of
Nature IUCN] (4.000 ha, sipas Vendimit të Këshillit të Ministrave (VKM) nr.. 102, datë
15.01.1996). Mirëpo, në korrik të vitit 2012 kufiri i PN aktual është zgjeruar zyrtarisht, ndërsa
kufiri i ri ka 24.723 ha (Vendim i Këshillit të Ministrave [VKM] nr. 472 18.07.2012).
Aplikimi pilot për Emerald në Shqipëri (viti 2002-2008) ka propozuar PK Tomori ekzistues dhe të
përditësuar si kandidaturë për ZIVR, për përfshirje në rrjetin ekologjik EMERALD. Mirëpo, kufijtë
e ZIVR Tomori të përcaktuar tani nuk korrespondojnë dhe përfshijnë kufijtë ekzistues dhe të
përditësuar të PK Tomor apo të Biotopit CORINE Tomorr-Kulmak. Pas konsultimeve me
MMPAU-në nga shkurti i vitit 2012 dhe më vonë në tetor 2012 është konstatuar se kufiri aktual
për këtë kandidaturë vendndodhjeje Emerald, siç është paraqitur në Këshillin e Evropës më
2012, do të rishikohet. Merret vesh se kufiri i përditësuar nuk do të gjendet brenda zonës së
Projektit TAP dhe do të jetë i ngjashëm apo do të ndjekë saktësisht atë të kufirit të përditësuar të
Parkut Kombëtar. Strategjia e Biodiversitetit dhe Plani i Veprimit (SBPV) (NEA, 1999) [angl.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 38 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
The Biodiversity Strategy and Action Plan (BSAP) (NEA, 1999) 1 ka bërë propozimin për të
zgjeruar kufijtë ekzistues të PK Tomori nga 4.000 ha në 28.000 ha dhe, siç thuhet më lart, kjo
tashmë ka ndodhur (ndonëse madhësia përfundimtare është zvogëluar ca).
Figura 5.4-1 më poshtë tregon kufirin aktual të ZIVR Tomori, siç i është paraqitur Këshillit të
Evropës në vitin 2011, si dhe kufirin e propozuar të përditësuar të ZIVR (siç është dhënë nga
MMPAU në shkurt të vitit 2012) që është kryesisht i njëjtë më kufirin e përditësuar së voni të PKsë.
Mbasi nuk ekziston aktualisht një shtresë e Sistemit të Informacionit Gjeografik (SIGJ) [angl.
Geographical Information System, GIS] për kufirin e përditësuar të PK-së, është mbajtur kufiri
zanafillor i PK-së dhe Biotopi CORINE Tomorr-Kulmak është përfshirë gjithashtu. Është e qartë
nga kjo figurë se sapo të përditësohet kufiri i ZIVR Tomori Projekti TAP nuk do të vendoset
brenda cilësdo nga zonat e përcaktuara të ndërlidhura me kompleksin Tomorr-Kulmak, duke
përfshirë Parkun Kombëtar të përditësuar, Biotopin CORINE të finalizuar, apo ZIVR-in, dhe
prandaj mund të konkludohet se nuk ‘ka gjasë të ketë efekt’ në vendndodhje si rezultat të
Projektit TAP.
1 National Environment Agency (1999) Convention on Biological Diversity, Albania National Report, Biodiversity
Strategy and Action Plan (BSAP) [konventa mbi Diversitetin Biologjik të Agjencisë Mjedisore Kombëtare (1999),
Raporti Kombëtar për Shqipërinë, Strategjia e Biodiversitetit dhe Plani i Veprimit (SBPV)]

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 39 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Figura 5.4-1 Zonat e Mbrojtura të Tomorit
Legjenda
Propozimi i pare, Zona Kandidate Emerald
Tomori (Shtator 2011)
Biotopet Corine Tomorr-Kulmak
Parku kombetar Mali iI tomorrit (Tomori)
Shenim:
*Bazuar ne pergjigjen e Autoriteteve Shqiptare (8 shkurt 2012) ky
version i perditesuar i Zones se propozuar Emerald do te modifikohet
per t’iu pershtatur sa me mire Parkut Kombetar ekzistues dhe
Biotopeve Corine
Propozimi i Tomorit si Zone kandidate Emerald
Korridori 500m
Gjurma e tubacionit (Gusht 2012)
Burim: ERM 2012
5.5 Përmbledhje e Incizimit
Ushtrimi i incizimit ka konkluduar se projekti ‘nuk do të ketë me gjasë efekt domethënës’ në
ZIVR Liqeni i Prespës-Mali i Thatë ASCI, ZIVR Laguna e Karavastasë/ vendndodhje Ramsar dhe
Tomori, kandidaturën për vendndodhje Emerald/Biotop CORINE dhe, prandaj, nuk nevojitet
vlerësim i mëtejmë në këto vendndodhje, dhe as që është ndërmarrë.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 40 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
6 VENDNDODHJET QË U NËNSHTROHEN ‘VLERËSIMIT TË DUHUR’ TË PLOTË
6.1 Hyrje
Ka tri vendndodhje të rëndësisë evropiane për ruajtje të natyrës, nëpër të cilat kalon traseja e
tubacionit. Një nga vendndodhjet është një kandidaturë për vendndodhje Emerald Biotop
CORINE (Morava) dhe dy janë vetëm Biotope CORINE (Vithkuq – Ostrovicë dhe Grykëderdhja e
Semanit-Pishë Poro). Ky seksion e përshkruan secilën vendndodhje me rend, duke shfrytëzuar
informacionin që është mbledhur nga studimi i tavolinës, konsultimi dhe studimi në terren.
Përshkrimet japin të dhënat bazë mbi të cilat mund të ndërmerret vlerësimi i ndikimeve. Mbasi që
vendndodhjet nuk janë vendndodhje Natura 2000, ato nuk kanë Objektiva të Ruajtjes/Konservimit
si të tilla, mbi të cilat të bazohet vlerësimit; megjithatë, siç përshkruhet në Seksionin për Qasjen,
ne kemi përdorur për sa ka qenë e mundur objektiva ekuivalentë për vendndodhjet për sa u
përket habitateve dhe specieve të tyre për të mundësuar një vlerësim mbi integritetin që do
ndërmarrë.
Ky seksion duhet të lexohet tok me fletët e të dhënave paraqitur në Aneksin 11.3, që paraqesin
të dhëna që janë mbledhur nga secila pikë studimi që është ekzaminuar si pjesë e studimit VDH.
Përveç kësaj, duhet të ekzaminohen edhe të dhënat bazë të VNMS-së, siç janë paraqitur në
Seksionin 6 – Baza Kulturore, Sociale dhe Mjedisore si dhe Aneks 4 – Hartat Bazë dhe Raportet
Fotografike të VNMS-së.
Duhet të vihet re se habitatet e identifikuara gjatë studimeve për VNMS-në, sikur edhe gjatë
VDH-s, paraqiten në këtë seksion si Seksion 3.3.5.5.
6.2 Morava, kandidaturë për vendndodhje ZIVR Emerald dhe Biotop CORINE
6.2.1 Komponenta kyçe të Vendndodhjes së Përcaktuar Morava
Morava është mal me lartësi mesatare (rreth 1800 m) që paraqet një shtrirje të vargut të Malit
Gramoz (rreth 2500 m) drejt veriut ndërmjet rrafshinës së Korçës dhe rrafshinës së Devollit. Janë
përcaktuar tri zona të mbrojtura në Moravë: Rezervati Natyror i Menaxhuar (RNM) i Cangonjit
(RNM, kategoria IV sipas kategorive menaxhuese të UNRN (angl.IUCN), e shpallur nga
Rregullorja e Ministrisë së Bujqësisë dhe Ushqimit, nr.1, datë 27.07.1977, me një madhësi prej
250 ha), Parku Kombëtar Bredhi i Drenovës (PK, kategori II sipas UNRN, e shpallur nga VKM nr.
96, datë 21.11.1966, me një sipërfaqe prej1,380 ha), dhe Zona e Mbrojtur e Peizazhit (ZMP) të
Nikolicës [Landscape Protected Area, LPA,] ZMP kategori V sipas UNRN, shpallur nga VKM
nr.102, datë 15.01.1996, që ka madhësi prej 510 ha). Ka pak Monumente të tjera të Natyrës
(MN) brenda Malit të Moravës.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 41 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Figura 6.2-1 Morava, Kandidaturë për Vendndodhje Emerald
Legjenda
Gjurma e tubacionit (Gusht
2012)
Korridori 500m
Lume
Kufiri kombetar
Rrethet
Pika logjistike
Kampi
Kantieri i tubacionit
Stacioni i kompresorit
Stacioni I valvulave te
bllokimi
Lidhja me rrjetin elektrik
Rruget hyrese
Rruge e re per tu ndertuar
Per tu permiresuar per ndertim
Biotopet Corine
Kandidate Emerald
Shënim: Kufiri i vendndodhjes CORINE dhe ai i Zonave të Mbrojtura Kombëtare mund të shihen në Figurën 5.1 për
detaje të tjera.
Burim: ERM 2012
Strategjia e Biodiversitetit dhe Plani i Veprimit – Shqipëria i vitit 1999 (NEA, 1999) ka propozuar
që: Rezervati Natyror i Menaxhuar i Cangonjit (RNM), kategori IV sipas kategorive menaxhuese
të UNRN-së, krahas me zona të tjera ekzistuese të mbrojtura si Parku Kombëtar Bredhi i
Drenovës (PK, kategori II sipas UNRN-së, dhe ZPM Nikolica të vendosen bashkë brenda një
zone të mbrojtur të rritur (rreth 30,000 ha), emërtuar “Cangonj – Bredhi i Drenovës –Nikolicë –
Gramoz”, duke pasur statusin e Zonës së Mbrojtur të Peizazhit (kategori V simbas UNRN-së).
Kjo do të ishte një Zonë e Mbrojtur Tejkufitare me rëndësi të veçantë për shkëmbim të
elementeve të florës dhe faunës ndërmjet Shqipërisë dhe Greqisë, veçanërisht për mishngrënësit
e mëdhenj, siç janë ariu (Ursus arctos) dhe ujku (Canis lupus). Studimet që janë kryer nga
ARCTUROS, Greqi, me përdorim të telemetrisë (tragëzim me radio) kanë dëshmuar përdorim të
kësaj zone Tejkufitare (Gramoz-Moravë-Gërmenj-Shelegure) nga arinjtë, që është konfirmuar me
konsultë të drejtpërdrejtë nga ERM në vitin 2011 dhe prova në terren që janë marrë drejtpërdrejt

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 42 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
në kufi. Pyje më lartësi të ndryshme 1 të ahut (Fagus sylvatica), bredhit (Abies alba), të pishës së
zezë (Pinus nigra), dhe të dushkut (Quercus sp.div) ofrojnë habitate të rëndësishme për
mishngrënës të mëdhenj, thundrakët e mëdhenj, derrin e egër [Sus scrofa], kaprollin, [Capreolus
capreolus]) dhe komunitete zogjsh të lidhura me pyje që rriten të vjetra, siç janë qukapikët (rendi
Piciformes), sqepadrit (Sitta europaea), trishtilët (Parus spp.), etj. Shumë lloje të rralla dhe
subendemike të bimëve paraqiten në këtë zonë. Peizazhi është i hapur dhe tërheqës, me
potencial të madh për turizëm dhe projekte për zhvillim të qëndrueshëm.
Në kontekst të aplikimit pilot të Biotopit CORINE në Shqipëri (viti 1999-2001), zona e propozuar e
mbrojtur e peizazhit “Cangonj – Bredhi i Drenovës –Nikolicë – Gramoz”, apo ZMP Morava është
identifikuar dhe përfshirë si Biotop CORINE.
Në përputhje me aplikimin pilot të rrjetit EMERALD në Shqipëri (viti 2002-2008), i gjithë Mali
Morava është propozuar si ZIVR (Zonë me Interes të Veçantë për Ruajtje) [ASCI, Area of
Special Conservation Interest], dhe tani figuron si kandidaturë për vendndodhje EMERALD në
Shqipëri.
Zona ekzistuese e mbrojtur që gjendet afër trasesë së tubacionit dhe mund të preket nga Projekti
TAP është Rezervati Natyror i Menaxhuar (RNM) i Cangonjit (shih Figurën 5.1-1 dhe Aneksin
11.1 Hartën1-2). Ky rezervat gjendet në paramal të Malit të Moravës, Veri-Lindje, 17 km larg nga
qyteti i Korçës dhe 10 km larg nga qyteza e Bilishtit. Madhësia e RNM-së Cangonji është rreth
250 ha. Gjeomorfologjikisht, ai gjendet në kodrina të buta, dhe ujërat e sipërfaqes mbarojnë në
përroin kryesor që formon kufirin jugor të Rezervatit Natyror të Menaxhuar.
Dushkaja (Quercus) në RNM të Cangonjit është natyrore në origjinë, ndërsa llojet e tjera të
drunjve, si pisha e zezë (Pinus nigra), gështenja (Castanea) dhe plepi (Populus), janë mbjellur /
sjellë këtu. Gjatë viteve të para të të nëntëdhjetave, RNM Cangonji është dëmtuar nga aktiviteti
njerëzor. Mirëpo, prej atëherë gjendja është përmirësuar gradualisht falë Shërbimit Pyjor të
Bilishtit, që e administron Rezervatin.
6.2.1.1 Habitatet
Traseja e tubacionit nëpër vendndodhjen e Moravës (i propozuar si vendndodhje Emerald dhe
zonë e mbrojtur e peizazhit) fillon në tokën bujqësore të fshatit Eçmenik, duke vazhduar rrugën
përgjatë fushës së Devollit afër fshatrave Piluri, Vranisht dhe Cangonji (shih Figurën 6.2-1). Afër
fshatit Cangonj kthehet kah jugperëndimi, për të vazhduar rrugën përgjatë fushës së Korçës dhe
për të përfunduar në tokën bujqësore të fshatit Zemblak (Zoo-013). Pjesa më e madhe e
tubacionit kalon nëpër tokë bujqësore dhe ndahet nga një numër i madh i pronarëve të tokave që
kanë në pronësi copa të vogla toke. Vetëm një pjesë e vogël e korridorit kalon nëpër pyll (disa
1 Pyll i Lartë është term që përdoret për pyllin që rritet nga fara, pyll i rritur në mënyrë natyrore. Priret të përbëhet nga
pyll multistrukturor me të gjitha moshat nga fidanet e reja deri te drunjtë e vjetër (veteranë) Ky është term i pranuar nën
emërtimin ‘Pyll’ në Manuain për Interpretim të Habitateve të BE-së (korrik 2007) – Departamenti për Natyrën Mjedisore
dhe Biodiversitetin të Komisioni Evropian (angl. EU Habitats Interpretation Manual (July 2007) - European Commission
DG Environment Nature and Biodiversity)

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 43 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
pishnaja të mbjella në shpate që priren të gërryhen vetëm sa për të stabilizuar rrëshqitjet e dheut)
dhe shkurre që janë transferuar së voni në komunat e Cangonjit dhe Zemblakut. Në disa
seksione kalon nëpër plantacione me molla dhe vreshta, shumica syresh të mbjella kohëve të
fundit në tokë të braktisur të mbjellash. Disa shkurre të degraduara, kullota dhe plantacione me
pishë të zezë (Pinus nigra) gjenden në zonën kodrinore ndërmjet fshatrave Cangonj dhe
Zemblak (shih Figurën 6.2-2). Këto habitate nuk përfaqësojnë habitatet kyçe dhe zonën
thelbësore të vendndodhjes ZIVR Morava dhe Biotopin CORINE, kështu që Projekti TAP nuk do
të paraqesë ndonjë kërcënim ndaj integritetit ekologjik të vendndodhjes. Zona e studiuar ka
lartësi prej 837.2 deri në 900 m mbi nivelin e detit (m.m.n.d).
Figura 6.2-2 Habitat brenda vendndodhjes Morava afër Zemblakut
Burim: Studimi VDH (prill 2012)
Habitatet dhe speciet evropiane me rëndësi evropiane të pranishme brenda vendndodhjes
përbëjnë barasvlerësin e ‘Interesave Kualifikuese’ për qëllimet e këtij vlerësimi. Ato përshkruhen
në seksionet në vijim.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 44 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabela 6.2-1 Lista e Tipave të Habitatit duke përfshirë ato të Aneksit I të Direktivës për
Habitatet (92/43/EEC) që paraqiten në Moravë.
Kodi i Përkufizimit të Habitatit të BE-së
8220 Kodrina shkëmbore me silikate me vegjetacion kazmofitik
6520 Livadh malor sane
6510 Livadhe sane të ultësirave (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
72A0
Kallamishte (Phragmito-Magnocaricetea)
9170 Pyje shkoze (Galio-Carpinetum)
9530 *Pishnajë (sub-)mesdhetare me pisha endemike të zeza (Pinus nigra)
N/A-
**Toka bujqësore
Shenja '*' dëfton tipa prioritarë të habitatit; '**' dëfton habitat joevropian.
Kodrina shkëmbore me silikate me vegjetacion kazmofitik (Kodi i Habitatit të BE-së: 8220).
Habitati përfaqësohet nga një habitat shumë i fragmentuar dhe i varfër me specie. Copa të vogla
me mbulesë bimësh në shpate të eroduar, kësulore me shkëmbinj dhe vende me gurë, me një
florë të specializuar, është mbulesa mbizotëruese e tokës në këtë habitat. Shumica e zonave të
shkëmbit të zhveshur brenda kësaj zone të studiuar janë rezultat i humbjes së mbulesës së
dikurshme vegjetative dhe janë shenja të degradimit dhe erozionit që ka marrë hov. Pjesë të
mëdha të këtij tipi të habitatit po gërryhen aktivisht dhe mbështesin një mbulesë shumë të
kufizuar vegjetacioni. Zonat më të gërryera janë ato që gjenden në segmentin ndërmjet fshatrave
Cangonj dhe Zemblak. Speciet më të shpeshta të këtyre habitateve janë Juniperus oxycedrus,
Stachelina uniflosculosa, Pyrus pyraster, etj. Ky habitat është në përgjithësi i vargër sa u përket
specieve, me pak mbulesë vegjetacioni për shkak të kushteve specifike ekologjike. Si rrjedhojë,
vlera botanike e vegjetacionit dhe e habitateve që hasen brenda zonës së studiuar është e vogël.
Livadh malor sane (Kodi i Habitatit të BE-së: 6520).
Disa zona të tokës së dikurshme bujqësore afër fshatrave Cangonj, Zemblak, që janë braktisur
para 15-20 vitesh, tani mbështesin një përzierje gjysmënatyrore të specieve. Këto zona
mbështesin një florë më pak të llojllojshme sesa kullosa natyrore e ultësirës dhe u nënshtrohen
shpesh kullotjes intensive apo kositjes për ushqim të bagëtisë. Në përgjithësi kullosat
mbizotërohen nga Chrysopogon gryllus, përcjellë prej Alyssum alyssoides, Bromus erectus,
Avenula pratensis, Arrhenatherum elatius, Trisetum flavescens, Pimpinella major, Centaurea
jacea, Crepis biennis, Knautia arvensis, dhe Tragopogon pratensis.
Pyje shkoze (Galio Carpinetum) (Kodi i Habitatit të BE-së: 9170).
Ky tip habitati, që mbizotërohet përgjithësisht nga Carpinus orientalis, shtrihen në një pjesë të
vogël të kësaj zone deri të fshati Cangonj (WP Bot-009). Një ndikim i fuqishëm lidhet me këtë

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 45 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
habitat si rezultat i prerjes, kullosës intensive, dhe shpyllëzimit. Gjendja dhe struktura aktuale e
këtij habitati është rrjedhojë e presioneve të shtuara antropogjenike.
Speciet mbizotëruese të këtij tipi habitati janë: Carpinus orientalis, Corylus avellana, Castanea
sativa, Pinus nigra, Ostrya carpinifolia, Quercus cerris, Quercus trojana, Juniperus oxycedrus, J.
communis, Rubus ulmifolius, Crataegus monogyna, Rosa canina, Acer campestre, A.
platanoides, Aremonia agrimonoides, Athyrium filix-femina, Brachypodium sylvaticum,
Calamagrostis arundinacea, Carpinus betulus, Convallaria majalis, Cornus mas, Corylus
avellana, Dactylis glomerata, Euphorbia amygdaloides, Luzula luzuloides, Melica uniflora,
Mercurialis perennis, Mycelis muralis, Poa nemoralis, Potentilla micrantha, Rubus ulmifolius,
Sanicula europaea, etj.
Pyjet që janë përgjithësisht më pak se 2 m të larta dhe më pak se 10 vjeç me moshë
mbizotërojnë në pjesën më të madhe të zonës të këtij lloji habitati. Vegjetacioni mbizotërohet nga
specie të përgjithshme bimore tipike për pyjet e trazuara, me diversiteti të vogël të specieve të
bimëve, që është shumë i përhapur në Shqipëri. Vlera e këtij vegjetacioni sa i përket
biodiversitetit dhe habitateve që hasen brenda kësaj vendndodhjeje është përgjithësisht e vogël,
për shkak të diversitetit të ulët të specieve të bimëve dhe mungesës së specieve që janë të rralla
në një kontekst lokal ose kombëtar.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 46 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Figura 6.2-3 Pyll shkoze (Galio Carpinetum)
Burim: Studimi në terren për VDH (prill 2012)
*Pishnajë (sub-)mesdhetare me pisha të zeza endemike (Pinus nigra) (Kodi i Habitatit të
BE-së: 9530).
Në një pjesë të vogël të zonës së studiuar afër fshatit Cangonj, kryesisht në shpate që i
ekspozohen shumë erozionit, shihen qartë fragmente të pishnajës që janë kultivuar para 30
vjetësh me specie mbizotëruese pishën e zeze (Pinus nigra) (WP Bot-011). Ky tip habitati
paraqet habitat natyror evropian me prioritet (tipa habitatesh në rrezik të zhdukjes, gama natyrore
e të cilave bie kryesisht brenda territorit të Bashkimit Evropian; Aneksi I, Direktivë e Këshillit
92/43/EEC e 21 majit të vitit 1992 për ruajtjen e habitateve natyrore dhe të faunës dhe florës së
egër, O.J. L206, 22.07.92].

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 47 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Disa gëmusha dhe barishte ndërlidhen shpeshherë me këtë pyll. Gëmushat përfaqësohen nga
Juniperus communis, Rubus ulmifolius, Crataegus monogyna, Carpinus orientalis, Corylus
avellana, Castanea sativa, Quercus cerris, Quercus trojana Buxus sempervirens, Juniperus
oxycedrus, Acer obtusatum, Fraxinus ornus dhe Ostrya carpinifolia. Flora e barishteve është
relativisht e pasur, p.sh. Euphorbia amygdaloides, Pteridium aqualinum, Bellis perennis,
Agrimonia agrimonoides, Mercurialis perennis, Andropogon ischaemum, Arum italicum,
Marrubium vulgare, etj. Këto pyje shumë të hapura janë të dëmtuara dhe në një gjendje shumë të
keqe si rezultat i prerjes së lëndës drusore, që rezulton me zona në të cilat mbizotërojnë bimët si:
Carpinus orientalis, Stachelina uniflosculosa, Euphorbia spinosa, etj. Pyjet halore me mbizotërim
të pishës së zezë janë shumë të shpeshta në gjithë territorin shqiptar dhe përfaqësojnë
përgjithësisht pyje me diversitet të ulët të specieve të bimëve.
Livadhe sane të ultësirave (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) (Kodi i Habitatit
të BE-së: 6510).
Livadhet e sanës të ultësirave mbulojnë një pjesë të vogël të zonës së studiuar në kodra afër
fshatit Cangonj (WP Bot-010). Ato kanë qenë të shpërndara shumë gjerësisht në të kaluarën në
Shqipëri. Shumica syresh janë shkatërruar tashmë: janë kthyer në tokë të lërueshme, është
ndërtuar në to, apo janë kthyer në kullosa si rezultat i kullotjes në shkallë të madhe, etj. Si
rezultat i ndryshimeve politiko-ekonomike në vend, kullotjes i është dhënë fund pothuaj
plotësisht, dhe shumë fusha janë braktisur. Për rrjedhojë, livadhet janë rikthyer, por nuk i kanë
cilësitë e njëjta si livadhet fillestare. Gjatë pjesës më të madhe të periudhës së vegjetacionit,
dherat janë relativisht të lagështa, mirëpo gjatë pjesës së dytë të verës, këto lokalitete bëhen
shumë të thata. Presionit antropogjenik ka ndikim domethënës në përbërjen dhe në strukturën e
vegjetacionit të livadheve të sanës në ultësira. Shumicën e herëve ato janë të zanafillës dytësore.
Më shpesh këto livadhe përdoren po ashtu edhe si kullota përgjatë pjesës më të madhe të
periudhës së vegjetacionit, dhe kjo pasqyrohet në përbërjen e specieve. Speciet mbizotëruese të
barit janë Alopecurus pratensis, Elymus repens, Festuca pratensis, Deschampsia caespitosa,
Lolium perenne, Poa pratensis, Anthoxanthum odoratum, Arrhenatherum elatius, Briza media,
Bromus racemosus, Campanula patula, Centaurea jacea, Crepis biennis, Cynosurus cristatus,
Daucus carota, Filipendula vulgaris, Gratiola officinalis, Holcus lanatus, etj.
Shumica e specieve që bëjnë pjesë në livadhet e sanës në ultësira kanë cilësi të mira
foragjeresh. Kullotja ka ndikim të drejtpërdrejtë në bimët dhe të tërthortë në përbërjen e specieve
përmes plehrave. Por një ndikim më i keq vjen nga shkelja dhe farat nga bimët që rriten në
gërmadha, gjë që përkeqëson cilësinë e livadhit. Më të shpeshtat ndër bimët e gërmadhave dhe
barojat janë Rubus ulmifolius, Apera spica-venti, Bromus hordeaceus, Daucus carota, Carduus
nutans, Cichorium intybus, Echium italicum.
Këto zona mbështesin një florë më pak të llojllojshme sesa kullotat natyrore në ultësira dhe u
nënshtrohen shpesh kullotjes intensive apo kositjes për ushqim të kafshëve. Vlera botanike e
habitateve që hasen brenda kësaj vendndodhjeje është e ulët.
Figura 6.2-4 Livadhe sane në ultësira

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 48 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Burim: Studim në terren i VDH-së (prill 2012)
Kallamishte (Phragmito-Magnocaricetea) (Kodi i Habitatit të BE-së: 72A0).
Qendra më të rëndësishme të këtij tipi të habitatit të zonës së Moravës janë: Bot-002, Bot-003,
Bot-005, Bot-008 (02.04.2012). Në tërësi ato mbulojnë një zonë shumë të vogël. Formimi i
kallamishteve është më i përhapur në Lumin Devoll, si dhe në shtrat të kënetave dhe kanalit të
kullimit. Halofitet më kërcu të lartë, si: Phragmites australis, Typha angustifolia, Scirpus lacustris,
Iris pseudacorus marrin pjesë në përbërjen e tyre të bazës. Këto shoqërohen më shpesh nga
speciet: Sparganium erectum, Alisma plantago-aquatica, Eleocharis palustris, Rorippa amphibia,
Oenanthe aquatica, Lycopus europaeus, Lythrum salicaria, Galium palustre, Myosotis
scorpioides, Apium nodiflorum, Veronica anagallis-aquatica, Mentha aquatica, Nasturtium
officinale, etj. Korijet breglumore mbizotërohen kryesisht nga Salix alba, Populus canadensis, P.
alba, P. nigra.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 49 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Këto habitate të pasura me specie i japin shumë diversitetit botanik zonës së studiuar. Ndonëse
shumica e specieve të regjistruara janë relativisht të shpeshta në habitate të përrenjve/lumenjve,
gjetiu në Shqipëri, vegjetacioni i përrenjve dhe i lumenjve dhe habitatet janë, natyrisht, shumë më
të kufizuara në shtrirje sesa shumica e tipave të vegjetacionit. Për rrjedhojë, habitatet e lumenjve
dhe të përrenjve konsiderohen mjedise me vlerë.
Zona Bujqësore me Mozaik të Përzier
Tokat e lërueshme janë të përhapura gjerësisht në këtë zonë të studiuar. Kulturat më të
rëndësishme që kultivohen në këto zona janë të korrat, misri, fasulet, elbi, dhe jonxha.
Hortikultura në zonën e studiuar përfaqësohet kryesisht nga drunjtë frutorë (molla) dhe vreshta.
Vlera botanike e habitateve që hasen brenda vendndodhjes është e vogël.
6.2.1.2 Speciet
Speciet e listës së Natura 2000 në ZIVR Morava
Nuk janë regjistruar specie të bimëve me interes për komunitetin (Aneks II, IV, V), ruajtja e të
cilave kërkon përcaktimin/shpalljen e zonave të veçanta për ruajtje.
Tabela 6.2-2 Speciet e gjitarëve në listën e Natura 2000
Chiroptera (Lakuriqës)
Carnivora (Mishngrënës)
Rhinolophidae
Canidae
Rhinolophus blasii Lakuriqi hundëpotkua *Canis lupus Ujku
Rhinolophus Euryale Lakuriqi hundëpotkua i Ursidae
Mesdheut
Rhinolophus
Lakuriqi hundëpotkua i *Ursus arctos
Ari i murrmë
ferrumequinum
madh
Rhinolophus hipposideros Lakuriqi hundëpotkua i Mustelidae
vogël
Vespertilionidae Lutra lutra Lundra euraziane
Myotis blythii Lakuriqi veshmi Felidae
Myotis myotis Lakuriqi veshmi i madh *Lynx lynx (?) Rrëqebull
Myotis capaccinii
Lakuriqi gishtgjatë
Miniopterus schreibersi Lakuriqi krahëgjatë
Shënim: (?) Në listë si Rrëqebull (Lynx lynx) mbasi shënimet janë marrë historikisht brenda zonës ZVIR Morava.
Megjithatë nuk është e qartë aktualisht nëse vendndodhja ende mbështet këtë specie që është zhdukur në pjesën më
të madhe të gamës së tij në Shqipëri. Habitati ende mundet të mbështesë specie, prandaj ende ka ca potencial për
prani, sidomos kur dihet se shënimet mbahen ende në Maqedoni, 20 km në verilindje. Shenja '*' tregon speciet me
Prioritet Evropian.
Tabela 6.2-3 Speciet e gjitarëve që rrezikohen në nivel kombëtar, në listë brenda ZIVR
Morava
Myotis nattereri (DD) Lakuriqi natereri Meles meles (EN) Baldosa
Canis lupus (VU) Ujku Lynx lynx(?) (CR) Rrëqebulli
Ursus arctos (VU) Ariu i murrmë Felis silvestris (EN) Macja e egër
Lutra lutra (VU) Lundra euraziane Sus scrofa (LRnt) Derri i egër
Shëmim:: (?) Shih më lart për Lynx te rubrika Speciet e gjitarëve në listën e Natura 2000.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 50 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabela 6.2-4 Specie të zogjve në listën e Natura 2000
Falconiformes (Grabitqarë) Coraciiformes (Afër Harabelorëve)
Accipitridae
Alcedinidae
Aquila chrysaetos Shqiponja e malit Alcedo atthis Bilbili i ujit
Circus cyaneus Hut i fushës Coraciidae
Circaetus gallicus
Shqiponja e
Coracias garrulous Grifsha e detit
gjarpërinjve
Hieraaetus fasciatus Shqiponja e Bonellit Piciformes (Qukapikët)
Hieraaetus pennatus Shqiponjë e mbathur Picidae
Milvus migrans Huta e zezë Dendrocopos syriacus Qukapiku sirian
Pernis apivorus Huta e mjaltit Dendrocopos leucotos Qukapiku larosh kurrizbardhë
Buteo rufinus Huta bishtbardhë Dryocopus martius Qukapiku i zi
Neophron percnopterus Mjellëbardha Dendrocopos medius Qukapiku larosh
Falconidae Passeriformes (Harabelorët)
Falco naumanni Skifteri ketraverdhë Alaudidae
Falco peregrinus Krahëthati Lullula arborea Drenja
Galliformes (Shpend gjahu) Motacillidae
Tetraonidae Anthus campestris Cika
Tetrao urogallus Gjeli i egër Laniidae
Phasianidae Lanius collurio Çajmja
Alectoris graeca Thëllëza e malit Sylvinae
Strigiformes (Bufët) Hippolais olivetorum Përqeshës i ullinjve i madh
Strigidae Sylvia nisoria Bilbili gjoksskifter
Bubo bubo Bufi me veshë Muscicapinae
Ficedula albicollis
Garbulli
Emberizidae
Emberiza hortulana Kaçulita
Tabela 6.2-5 Specie të zogjve të rrezikuara në nivel kombëtar në listë të ZVIR Morava
Accipiter gentilis (VU) Krahëthata Falco peregrinus (VU) Krahëthati
Accipiter nisus (EN) Gjeraqina e shkurtës Tetrao urogallus (CR) Gjeli i egër
Aquila chrysaetos (EN) Shqiponja e malit Bonasa bonasia (CR) Pula me çafkë
Circus cyaneus (EN) Hut i fushës Phasianus colchicus (CR) Fazani
Circaetus gallicus (VU) Shqiponja e gjarpërinjve Bubo bubo (CR) Bufi me veshë
Hieraaetus fasciatu (EN) Shqiponja e Bonellit Tyto alba (VU) Kukuvajka e hambarit
Hieraaetus pennatu (EN) Shqiponjë e mbathur Coracias garrulus (CR) Grifsha e detit
Milvus migrans (EN) Huta e zezë Dendrocopos leucotos
(LRlc)
Qukapiku larosh
kurrizbardhë
Pernis apivorus (EN) Huta e mjaltit Dryocopus martius (LRlc) Qukapik i zi
Buteo rufinus (CR) Huta bishtbardhë Sitta europaea (LRnt) Zvarritësi evroaziatik
Buteo buteo (VU) Huta Loxia curvirostra (DD) Sqepkuqi
Neophron percnopterus Mjellëbardha Hippolais olivetorum (DD) Përqeshës i ullinjve i madh
(VU)
Falco naumanni (VU) Skifteri ketraverdhë Emberiza hortulana (DD) Kaçulita
Tabela 6.2-6 Speciet e rrëshqanorëve në listën e Natura 2000
Chelonia (Breshkat) Ophidia (Gjarpërinjtë)
Testudinidae
Colubridae
Testudo hermanni Breshka e Hermanit Elaphe quatuorlineata Sovalia
Emydidae
Emys orbicularis
Breshka ujëse

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 51 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabela 6.2-7 Speciet e rrëshqanorëve të rrezikuara në nivel kombëtar, në listë brenda
ZIVR Morava
Testudo hermanni (LRnt)
Emys orbicularis (LRnt)
Elaphe quatuorlineata (CR)
Breshka e Hermanit
Breshka ujëse
Sovalia
Tabela 6.2-8 Speciet e amfibeve në listën Natura 2000
Caudata (Salamandrat) Anura (Breshkat)
Salamandridae
Discoglossidae
Triturus cristatus Tritoni me kreshtë Bombina variegate Brektosa barkverdhë
Tabela 6.2-9 Speciet e peshkut në listën Natura 2000
Cypriniformes
Cyprinidae
Alburnus albidus
Peshk me pendë rrezore
Gjuhëza
Tabela 6.2-10 Speciet jokërbishtore në listën Natura 2000
Insecta (Insekte) Lepidoptera
Coleoptera Euphydryas aurinia Flutura e kënetës
Cerambyx cerdo Brisqari Lycaena dispar Flturur likene
Lucanus cervus
Kacadreni
*Rosalia alpine
Rosalia alpine
The sign '*' indicates European Priority species.
Tabela 6.2-11 Rrëshqanorë të rrezikuar në nivel kombëtar, në listën brenda ZIVR Morava
Cerambyx cerdo (EN) Brisqari Rosalia alpina (CR) Rosalia alpine
Lucanus cervus (LRlc) Kacadreni Euphydryas aurinia (VU) Flutura e kënetës
Specie të listës së Bernës në ZIVR Morava
Të njëjtat me speciet Natura 2000.
Specie të Mbrojtura në Nivel Kombëtar
Të gjitha speciet e kafshëve të rrezikuara në nivel kombëtar, që përmenden në lista më sipër,
përveç specieve të peshkut, mbrohen me ligj kombëtar. Ndër të gjitha llojet e bimëve, 4 specie,
apo 1.1%, përfshihen në grupin e specieve me interes për ruajtje në nivel vendi që mbrohen me
Legjislacion Kombëtar. Këto specie paraqiten në tabelën më poshtë. Të gjitha speciet e
rrezikuara të pranishme në vendndodhjen Morava klasifikohen si Të Rrezikuara (2 specie) dhe
Vulnerabile (2 specie). Këto grupe të specieve të pranishme brenda zonës së studiuar janë
specie që paraqiten shpesh dhe gjerësisht brenda Shqipërisë, që janë bërë të kërcënuara për
shkak të mbledhjes së tepërt apo për shkak të niveleve të paqëndrueshme të mbledhjes së tyre
për ilaçe tradicionale me barishte. Të gjitha këto ndërlidhen me rripa pylli dhe gëmusha të zonës
së studiuar Z-009.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 52 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabela 6.2-12 Specie Bimore të Rrezikuara dhe të Kërcënuara në vendndodhjen Morava
Nr. Emri latin
Emërtimi i
zakonshëm
Lokacioni
Emri i
familjes
Statusi i
Përhapjes
Kërcënim
(Statusi
kombëtar)
1 Hypericum
perforatum
Lulja e balsamit Bot-009, Bot-010,
Bot-011
2 Juniperus Dëllinja e kuqe Bot-009, Bot-010,
oxycedrus
Bot-011
3 Juniperus Dëllinja
Bot-009, Bot-010,
communis
Bot-011
4 Origanum vulgare Rigoni i egër Bot-009, Bot-010,
Bot-011
Guttiferae Paleotemp. EN
Cupressaceae Eurimedit. VU
Cupressaceae Circumbor. VU
Lamiaceae Eurasiat. EN
6.2.2 Habitate dhe specie brenda Gjurmës së Projektit dhe Korridorit prej 200 m
Seksioni pararendës përshkroi habitatet dhe speciet me rëndësi evropiane që gjenden brenda
vendndodhjes Morava si tërësi. Ky seksion përshkruan veçoritë që janë të pranishme brenda
200 m të korridorit të propozuar të tubacionit si dhe brenda gjurmës së elementeve të tjera të
projektit, dhe prandaj kanë mundësi të preken nga punimet. Për detaje të tjera përgjatë trasesë
së tubacionit duhet të shikohet Aneksi 11.3 Fletët e të Dhënave për Studimin.
Tabela 6.2-13 Habitate dhe Specie brenda Gjurmës së Projektit në Vendndodhjen në
Moravë
Veçori të interesit që janë shënuar brenda Gjurmë së Projektit
Elementi i
Projektit
(tubacion, rrugë,
etj.)
Habitate (ato që janë identifikuar brenda klasifikimit të habitatit në VNMS)
8220 Shpate shkëmbore gëlqerore me vegjetacion kazmofitik Tubacion
6520 Livadh malor sane Tubacion
Habitate (mikro-klasifikim nga studimi VDH)
Tubacion
6510 Livadhe sane të ultësirave (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) Tubacion
72A0 Kallamishte (Phragmito-Magnocaricetea)
Tubacion
9170 Pyll shkoze (Galio Carpinetum) Tubacion
9530 *Pishnajë (sub-) mesdhetare me pisha endemike të zeza (Pinus nigra) Tubacion
- Tokë bujqësore Tubacion
Speciet
Bimët
(Emërtimi i zakonshëm)
Hypericum perforatum Lulja e balsamit Tubacion
Juniperus oxycedrus Dëllinja e kuqe Tubacion
Juniperus communis Dëllinja Tubacion
Origanum vulgare Rigoni I egër Tubacion
Gjitarët
(Emërtimi i zakonshëm)
Canis lupus Ujku Tubacion
Lutra lutra Lundra Tubacion
Meles meles Baldosa Tubacion
Mustela nivalis Bukla Tubacion
Martes folna Kunadhja e malit Tubacion
Vulpes vulpes Dhelpra Tubacion
Erinaceus concolor Iriqi Tubacion

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 53 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Veçori të interesit që janë shënuar brenda Gjurmë së Projektit
Elementi i
Projektit
(tubacion, rrugë,
etj.)
Crocidura suaveolens Noçkëgjati i kopshteve Tubacion
Crocidura leucodon Noçkëgjati i livadheve Tubacion
Sciurus vulgaris Ketri Tubacion
Glis glis Gjumashi i majmë Tubacion
Muscardinus avellanarius Gjeri Tubacion
Apodemus sylvaticus Miu bishtgjatë Tubacion
Apodemus flavicollis Miu gushëverdhë Tubacion
Mus macedonicus Miu maqedon Tubacion
Rattus raptus Miu i kanaleve Tubacion
Microtus epiroticus Mi arash Tubacion
Zogj
(Emërtimi i zakonshëm)
Accipiter gentilis Krahëthata Tubacion
Accipiter nisus Gjeraqina e shkurtës Tubacion
Circus cyaneus Hut i fushës Tubacion
Circaetus gallicus Shqiponja e gjarpërinjve Tubacion
Milvus migrans Huta e zezë Tubacion
Buteo buteo Huta Tubacion
Falco naumanni Skifteri kthetraverdhë Tubacion
Falco peregrinus Krahëthati Tubacion
Falco tinnunculus Skifteri kthetrazi Tubacion
Athene notua Kukuvajka Tubacion
Tyto alba Kukuvajka e hambarit Tubacion
Actitis hypoleucos Qyrylyku i vogël Tubacion
Alcedo atthis Bilbili i ujit Tubacion
Upupa epops Pupëza Tubacion
Dendrocopos syriacus Qukapiku sirian Tubacion
Dendrocopos medius Qukapiku larosh Tubacion
Lullula arborea Drenja Tubacion
Galerida cristata Drenja Tubacion
Anthus campestris Cika Tubacion
Lanius collurio Çajmja Tubacion
Hippolais olivetorum Përqeshësi I ullinjve I madh Tubacion
Emberiza hortulana Kaçulita Tubacion
Emberiza cirlus Cerla gushëgjelbër Tubacion
Emberiza cia Cerla e malit Tubacion
Emberiza citronella Cerla verdhashe Tubacion
Fringilla coelebs Borësi Tubacion
Carduelis carduelis Kryeartëza Tubacion
Serinus serinës Kanarina e egër Tubacion
Erithacus rubecula Gushëkuqi Tubacion
Passer domesticus Harabeli Tubacion
Parus major Trishtili i madh Tubacion
Parus caeruleus Trishtili i kaltër Tubacion
Aegithalos caudatus Trishtili bishtgjatë Tubacion
Miliaria kalandra Cerla Tubacion
Turdus merua Mëllenja Tubacion
Sturnus vulgaris Shtura Tubacion
Columba palumbus Guhaku Tubacion
Motacilla cinerea Bishtatundësi i përhimë Tubacion

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 54 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Veçori të interesit që janë shënuar brenda Gjurmë së Projektit
Elementi i
Projektit
(tubacion, rrugë,
etj.)
Oenanthe oenanthe Bishtbardha e gurit Tubacion
Pica pica Laraska sqepzezë Tubacion
Corvus corone Korbi I kërrmave Tubacion
Corvus cornix Gallofi Tubacion
Rrëshqanorët
(Emërtimi i zakonshëm)
Emys orbicularis Breshka ujëse Tubacion
Testudo hermanni Breshka e Hermanit Tubacion
Podarcis muralis Hardhuca e mureve Tubacion
Podarcis tauricus Hardhuca e barit Tubacion
Lacerta viridis Zhapiu Tubacion
Elaphe quatuorlineata Sovali Tubacion
Vipera ammodytes Nepërka me brirë Tubacion
Amfibet
(Emërtimi i zakonshëm)
Bufo bufo Thithëlopa Tubacion
Bufo viridis Thithëlopa e gjelbër Tubacion
Bombina variegate Bretkosa barkverdhë Tubacion
Rana balcanica Bretkosa ballkanike Tubacion
Rana dalmatina Bretkosa këmbëgjatë Tubacion
Salamandra salamandra E bukura e dheut Tubacion
6.3 Biotopi CORINE Vithkuq-Ostrovicë
6.3.1 Komponentat kyçe të Vendndodhjes së Përcaktuar Vithkuq - Ostrovicë
Vithkuq-Ostrovicë është një zonë malore me vlerë natyrore, shkencore, estetike dhe të peizazhit.
Lidhjet me Zonat e tjera të Mbrojtura, siç është Parku Kombëtar Bredhi i Hotovës Dangëlli
aktualisht sigurohen përmes vazhdimit të habitateve natyrore dhe ekosistemeve, si kullosat dhe
livadhet alpine dhe subalpine, ligatinat alpine, pyjet e moçme të ahut (Fagus sylvatica), të pishës
(Pinus sp) dhe të dushkut (Quercus sp.). Një zonë e rëndësishme për gjitarë të mëdhenj,
sidomos për derra të egër (Sus scrofa) dhe dhinë e egër dhe kamoshin (Rupicapra rupicapra
balcanica) dhe mbështet një numër të specieve me rëndësi evropiane, duke përfshirë pesë
brenda familjes Picidae.
Strategjia e Biodiversitetit dhe Plani i Veprimit (SBPV) për Shqipërinë (NEA, 1999) 1 ka propozuar
që nja 9,000 ha të këtij ekosistemi malor të shpallen Zonë e Mbrojtur e Peizazhit (ZMP), kategori
V sipas kategorisë menaxhuese të Unionit Ndërkombëtar për Ruajtje të Natyrës (UNRN). Ky
rajon është paraqitur brenda një harte në SBVP-në e vitit 1999. Në vazhdën e kësaj, me projektin
për aplikim për biotop CORINE në Shqipëri (1999-2001), vendndodhja Vithkuq-Ostrovicë është
identifikuar si Biotop CORINE edhe më i madh, me 13,693 ha. Mirëpo, bazuar në konsulta me
administratën për Mbrojtje të Biodiversitetit dhe Zonat e Mbrojtura të MMPAU-së (ndërmarrë në
1 National Environment Agency (1999) Convention on Biological Diversity, Albania National Report, Biodiversity
Strategy and Action Plan (BSAP) [Konventa mbi Diversitetin Biologjik të Agjencisë Mjedisore Kombëtare (1999),
Raporti Kombëtar për Shqipërinë, Strategjia e Biodiversitetit dhe Plani i Veprimit (SBPV)]

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 55 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
shkurt të vitit 2012), nuk ka plane që vendndodhja të shpallet zonë e mbrojtur brenda disa viteve
të ardhshme dhe është pranuar nga MMPAU se zonat me vlerë të madhe konservimi/ruajtjeje
mbeten aktualisht jashtë zonës Biotop CORINE si dhe brenda saj.
Tubacioni i vendndodhjes Ostrovicë (Biotop CORINE) fillon në vargmalin në jug të fshatit Vithkuq
dhe kalon nëpër formacione të dëllinjës (Juniperus communis) në shqopishta ose kullosa
gëlqerore, livadhe malore sane, shpate shkëmbore gëlqerore me vegjetacion kazmofitik, pyje ahu
Luzulo-Fagetum, *pishnaja (sub-) mesdhetare me habitatet të pishës së zezë endemike (Pinus
nigra) të fshatrave Vithkuq, Shtylla (Rrethi i Korçës), kalon nëpër linjën e kreshtës në jug të Malit
Ostrovicë (Mali Azines, Qafa e Martës) nëpër pyje ahu Luzulo-Fagetum, para se të zbresë në
Potom, (Rrethi i Skraparit). Ai kalon nëpër Biotopin CORINE Vithkuq-Ostrovicë vetëm një herë në
PK 61 dhe PK 68. Zona e studiuar shkon në lartësi prej 1,466 m deri 1,800 m.l.m.d.
Figura 6.3-1 Biotopi CORINE Vithkuq - Ostrovicë
Legjenda
Gjurma e Tubacionit (Gusht 2012)
Korridori 500m
Lume
Rrethet
Rruget hyrese
rruge e re per tu ndertuar
per tu permiresuar per ndertim
Kampi
Kampi (opsional)
Kantieri i tubacionit (opsional)
Stacioni i valvulave te bllokimit
Biotopet Corine
Burimi: ERM 2012
Shënim: Kurrë nuk është krijuar më parë një kufi i SIGJ (Sistem Informacioni Gjeografik, angl. GIS) për Zonën e
Shpallur të Peizazhit më 1999, ndonëse është dhënë një shifër. Kjo zonë ka qenë në madhësi 9,000 ha dhe, ndonëse
më e vogël se Biotopi CORINE, ka përfshirë pjesën më të madhe të zonës që është përfshirë më vonë në Biotopin
CORINE.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 56 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
6.3.1.1 Habitatet
Për shkak të masiveve të maleve të larta, të topografisë komplekse, substrateve shkëmbore
shumë të ndryshueshme, tipave të dheut dhe kushteve hidrologjike, një gamë e madhe e
habitateve gjendet brenda zonës së studiuar.
Habitatet evropiane dhe speciet me rëndësi evropiane që janë të pranishme brenda
vendndodhjes përbëjnë barasvlerësin e ‘Interesave Kualifikuese’ për qëllime të këtij vlerësimi.
Ato përshkruhen në seksionet në vazhdim.
Tabela 6.3-1 Lista e tipave të habitateve, duke përfshirë ato të Aneksit I Direktiva për
Habitatet (92/43/EEC) që paraqitet në vendndodhjen Vithkuq – Ostrovicë
(tipat e habitateve natyrore me interes për komunitetin, ruajtja/konservimi i të
cilëve kërkon përcaktimin/shpalljen e zonave të veçanta të ruajtjes).
Kodi i Përkufizimi të Habitatit të BE-së
9170 Pyje shkoze (Galio-Carpinetum)
5130 Formacione në shqopishta apo kullota gëlqerore (Juniperus communis)
6520 Livadh malor sane
8210 Kodrina shkëmbore me silikate me vegjetacion kazmofitik
9110 Dushkajë (Luzulo-Fagetum)
9530 *Pishnajë (sub-)mesdhetare me pisha endemike të zeza (Pinus nigra)
Shenja '*' dëfton tipa prioritarë të habitateve..
Pyje shkoze (Galio-Carpinetum) (Galio-Carpinetum) (Kodi i Habitatit të BE-së: 9170)
Habitatet evropiane përfshijnë pyje shkoze Galio-Carpinetum. Ky tip i habitatit, i mbizotëruar
përgjithësisht nga Carpinus orientalis, shtrihet në pjesën më të madhe të zonës së studiuar në
një lartësi prej 500 m deri 1300 m.l.m.d. Një ndikim i madh njerëzor ndërlidhet me këtë habitat si
rezultat i prerjes, kullotjes intensive, dhe shpyllëzimit të habitateve të tjera pyjore. Përveç ndikimit
të drejtpërdrejtë të aktivitetit njerëzor që ka shkaktuar shpyllëzimin, ky habitat është formuar edhe
si rezultat i erozionit të tokës, që është rezultat i tërthortë i shpyllëzimit. Speciet mbizotëruese të
këtij tipi të habitatit janë gëmushat/shkurrret, si Carpinus orientalis, Corylus avellana, Fraxinus
ornus, Ostrya carpinifolia, Phillyrea angustifolia, Cotynus coggygria, Paliurus spina- christi, Cercis
siliquastrum, Juniperus oxycedrus, Cornus sanguinea, Teucrium polium, Cistus villosus, Colutea
arborescens, Coronilla emerus, Rubus ulmifolius, Crataegus monogyna, Rosa canina, dhe drunj
të vegjël, si Acer pseudoplatanus, Quercus cerris, Acer obtusatum, A. monspessulanum, etj.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 57 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Speciet kryesore barishtore të pranishme janë: Brachypodium pinnatum, Buglossoides
purpurocaerulea, Veronica chamaedrys, Silene vulgaris, Anemone apennina, Trifolium medium,
Campanula rapunculus, Mercurialis perennis, Cyclamen hederifolium, Aremonia agrimonoides,
Fragaria vesca, Lathyrus venetus, Symphytum tuberosum, Helleborus odorus, Dorycnium
hirsutum, Hieracium pilosella, etj.
Pyjet që janë përgjithësisht më pak se 3 m të larta dhe më pak se 10 vjeç në moshë mbizotërojnë
shumicën e këtij tipi të habitatit. Vegjetacioni mbizotërohet nga specie të zakonshme bimore të
zakonshme për pyll të trazuar, me diversitet të vogël të specieve të bimëve, dhe është i shpeshtë
në Shqipëri. Vlera botanike e këtij habitati brenda zonës së përcaktuar është përgjithësisht e ulët,
shkaku i diversitetit të ulët të specieve të bimëve dhe mungesës së specieve që konsiderohen të
rralla në një kontekst lokal ose kombëtar, ndonëse siguron habitat të vlefshëm për specie të
faunës, si zogjtë që shumohen.
Formacione në shqopishta dhe kullota gëlqerore (Juniperus communis) (Kodi i Habitatit të
BE-së: 5130).
Formacionet Juniperus communis në shqopishta dhe kullota gëlqerore shtrihen në një pjesë të
vogël të kësaj zone (Bot-023, 03.04.2012, Long. E 20 34.832; Lat. N 40 30.588). Një ndikim i
madh njerëzor ndërlidhet me këtë habitat si rezultat i prerjes, kullotjes intensive, dhe i
shpyllëzimit. Habitati paraqet faza të përparuara të degradimit të dushkajave të përziera. Në
shumë raste vegjetacioni i këtyre habitateve karakterizohet nga mbizotërimi i Juniperus
communis, ku formon copa të fizionomisë karakteristike. Specie të tjera me vlera të larta të
pranisë së tyre janë Pyrus amygdaliformis, Paliurus spina-christi, Daphne oleoides, Rubus
ulmifolius, Pteridium aqualinum, Cotinus coggygria, Festuca sp., Quercus cerris, Fraxinus ornus
dhe Sideritis roeseri. Në Shqipëri, ky tip habitati ka shpërndarje të gjerë, ndërkaq, mbasi që
shpeshëherë përhapet rreth zonave me shtëpi, apo i është nënshtruar shfrytëzimit të rëndë dhe
është modifikuar me të madhe nga praktika të dikurshme të përdorimit të tokës. Shumica e
specieve bimore përbërëse janë tipike për habitate të trazuara. Speciet e bimëve të pranishme
në këtë habitat gjenden në pjesën më të madhe në gjithë vendin. Vlera e vegjetacionit dhe e
habitateve që hasen brenda kësaj zonë të studiuar është përgjithësisht e ulët, shkaku i diversitetit
të ulët të specieve të bimëve dhe mungesës së specieve që konsiderohen të rralla në një
kontekst lokal apo kombëtar.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 58 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Livadhe malore të sanës (Kodi i Habitatit të BE-së: 6520).
Livadhet malore të sanës përhapen gjerësisht në gjithë zonën Vithkuq Ostrovicë ndërmjet
lartësive 1400 dhe 1800 m (WP Bot-020, B-007, B-006). Këto livadhe janë të zanafillës dytësore,
komunitete bimore derivative afatgjata që burojnë nga vende të pyjeve të shkatërruara të ahut
dhe pyjeve halore në malet e zonës Vithkuq Ostrovicë. Si rezultat i kullotjes është rritur zhvillimi i
xhufkave të barit dhe livadhet janë kthyer në kullosa malore. Dallimet në karakteristikat e relievit
dhe intensiteti i përdorimit i kontribuojnë veçantisë dhe pranisë së komuniteteve bimore të
ndryshme. Livadhet malore të sanës karakterizohen me rritje të dendur të barit dhe të luleve.
Asnjë specie e barit nuk mbizotëron në mënyrë konsistente. Livadhet malore të sanës në zonën
e pyllit, në shpatet pa drunj, dhe në lartësitë e mesme të zonës përbëjnë kullosën kryesore për
blegtori me barinj. Ato kanë si komponenta kryesore barëra të llojllojshme që i rezistojnë të ftohtit,
si Calamagrostis varia, Koeleria splendens, Melica ciliata, Poa bulbosa, Stipa joannis, Potentilla
erecta, Luzula luzulina, Hieracium sp., Plantago lanceolata, Taraxacum sp., Achillea millefolium,
Marrubium vulgare, Prunella laciniata, Mentha longifolia, Clinopodium vulgare. Ka po ashtu edhe
livadhe ku këto barëra mbizotërojnë në zonë: Arrhenatherum elatius, Alopecurus pratensis,
Cynodon dactylon, Trisetum flavescens, Dactylis glomerata, Cynosurus echinatus.
Në vende me lagështi speciet që gjenden më shpesh dhe me bollëk janë këto: Angelica
sylvestris, Slachys officinalis, Filipendula ulmaria, Oenanthe silaifoli, Cirsium palustre, Cardamine
rapanifolia, Veratrum album dhe Epilobium montanum.
Livadhet malore të sanës që gjenden në kreshtë në jug të Malit Ostrovicë, në kufizat e pyllit të
Fagus sylvatica, formojnë vegjetacion drusor të ulët (0.5 m), teksa specie mbizotëruese janë
shkurrja xhuxhe Juniperus communis ssp. nana që është rritet e vogël ose e shtrirë mbasi që u
ekspozohet erërave të forta ose janë të mbuluara me borë për kohë të gjatë. Ato shpesh
përfshijnë zona të vogla të ligatinave të pasura me specie.
Ky lloj i vegjetacionit ka shtrirje të gjerë në Shqipëri. Vlera e vegjetacionit dhe e habitateve që
hasen brenda kësaj zone të studiuar është mesatare.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 59 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Figura 6.3-2 Habitati i Livadhit Malor të Sanës
Burim: Studimi në terren i VDH (prill 2012)
Shpate shkëmbore me vegjetacion kazmofitik (Kodi i Habitatit të BE-së: 8210)
Vegjetacioni kazmofitik përbëhet nga komunitete bimore që kolonizojnë çarjet e faqeve
shkëmbore (WP Bot-032). Me interes të veçantë janë shpatet shkëmbore të Malit të Ostrovicës.
Ky habitat ofron një llojllojshmëri të mikroklimave që mundësojnë vendosjen e vegjetacionit
kompleks që përbëhet nga një mozaik komunitetesh të ndryshme. Çarjet sigurojnë një mikroklimë
të ftohtë e me lagështi ku paraqiten bimë enëzore tolerante ndaj hijes, si Geranium macrorhizum,
Asplenium trichomanes, Asplenium viride, Ceterach officinarum, Asplenium ruta-muraria,
Polystichum lonchitis, Juniperus communis. Në Shqipëri këto habitate mbulojnë një zonë të
madhe të sipërfaqes. Ato paraqiten gjerësisht kudo dhe nuk konsiderohet të kenë ndonjë rëndësi
të veçantë, shkaku i diversiteti të ulët të specieve dhe mungesës së specieve që konsiderohen të
rralla në një kontekst lokal ose kombëtar.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 60 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Pyje ahu (Luzulo-Fagetum) (Kodi i Habitatit të BE-së: 9110).
Pyjet e ahut Luzulo-Fagetum zhvillohen në zonën e lartë pyjore ndërmjet 1200 dhe 1800 m mbi
nivelin e detit në Shqipëri, ndërsa elementi kryesor i komponentës është Fagus sylvatica (WP
Bot-019, Bot-021, Bot-022, Bot-024). Shumica e këtyre pyjeve janë pyje të pastra ose pothuaj të
pastra në të cilat mbizotëron Fagus sylvatica, rrallëherë i shoqëruar nga Pinus nigra dhe Abies
alba. Pjesa më e madhe e pyllit Fagus sylvatica në korridorin e tubacionit brenda vendndodhjes
së përcaktuar mbizotërohet nga drunj më të shkurtër se 6 m dhe më të rinj se 20 vjeç si rezultat i
menaxhimit të rregullt të pyjeve për dru zjarri dhe ushqim (hesë) për bagëti. Megjithatë, ka pozita
ku ka ende drunj të moçëm brenda pyllit në zonën më të gjerë, këtu ‘Pylli i Lartë’ është ende i
pranishëm dhe aty-këtu struktura moshore e ndryshme pasqyron një pyll që nuk është prekur
kurrë nga aktivitetet njerëzore (B-009).
Në këtë habitat shtresa e shkurreve mbizotërohet nga Juniperus communis, Fraxinus ornus,
Carpinus betulus, Coryllus avellana. Shumica e barishteve që popullojnë këto pyje janë specie
tipike të pyjeve të ahut (ahishtave), si: Asperula odoratum, Agrimonia eupatoria, Geranium
macrorrhizum, Asplenium trichomanes, Achillea frasii, Calamintha grandiflora, Poa ursina,
Brachypodium sylvaticum. Shpeshëherë përzierja e formacioneve pyjore me kullosa i jep zonës
një diversitet të lartë të habitateve dhe vlera të larta të peizazhit dhe biodiversitetit. Pylli
gjethegjerë i mbizotëruar nga Fagus sylvatica nga vetë natyra e gjërave janë habitate të
menaxhuar në mënyrë intensive në Shqipëri. Zona të pyjeve gjethegjerë të reja me mbizotërim të
Fagus sylvatica, që janë përgjithësisht më pak se 6 m lartësi dhe më pak se 20 vjeç në moshë,
mbizotërojnë shumicën e sipërfaqes së këtij lloji të habitatit.
Në Shqipëri këto pyje mbulojnë një zonë të madhe të sipërfaqes. Ato paraqiten gjerësisht kudo
dhe nga një perspektivë botanike nuk konsiderohen me rëndësi të veçantë, shkaku i diversitetit të
ulët të specieve dhe mungesës së specieve që konsiderohen të rrallë në një kontekst lokal ose
kombëtar.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 61 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Figura 6.3-3 Pyje ahu Luzulo-Fagetum
Burim: Studim në terren i VDH-së (prill 2012
* Pishnajë (sub-)mesdhetare me pisha endemike të zeza (Kodi i Habitatit të BE-së: 9530).)
Në një lartësi prej rreth 1300 - 1450 l.m.d. (Bot-025, E 20 35.496; N 40 30.276, 1466 m) në
rajonin e Vithkuqit pyjet e ahut zëvendësohen nga pyje halore, të cilat mbizotërohen nga pisha e
zezë (Pinus nigra). Copa të Pinus nigra të pastra paraqiten në nivel lokal. Disa drunj gjetherënës
dhe shkurre gjendej atje, duke përfshirë: Fagus sylvatica, Quercus petraea, Rubus idaeus,
Pteridium aquilinum, Juniperus communis, Quercus cerris, Acer obtusatum, Cornus sanguinea,
Cotinus coggygria, Fraxinus ornus, Ostrya carpinifolia, Buxus sempervirens, Daphne oleoides.
Flora barishtore është relativisht e pasur, p.sh. Euphorbia amygdaloides, Bellis perennis,
Agrimonia agrimonoides, Mercurialis perennis, etj. Viscum album gjysmëparazitar në blerim të
përhershëm është i shpeshtë në Pinus nigra.
Duhet vënë re se ky lloj habitati (habitat i BE-së 9530) paraqet një habitat natyror me prioritet
evropian (lloje habitati në rrezik të zhdukjes, gama natyrore e të cilëve bie kryesisht brenda
territorit të Bashkimit Evropian; Aneks I, Direktivë e Këshillit 92/43/EEC e 21 majit 1992 për
ruajtjen e habitateve natyrore dhe të faunës dhe florës së egër, O.J. L206, 22.07.92). Këto pyje
janë të dëmtuara dhe në gjendje shumë të keqe si rezultat i shpyllëzimit të rëndë që mund të
identifikohet lehtë për shkak të pranisë mbizotëruese të Juniperus communis. Në shumë raste,
këto zona janë shumë të hapura, me fidanë përgjithësisht më të rinj se 15 vjeç.
Pyjet halore mbizotëruar nga pisha e zezë përfaqësojnë pyje me shtrirje shumë të gjerë në
Shqipëri (shtrirja e dytë më e madhe në Shqipëri pas pyjeve të ahut). Vegjetacionin e
mbizotërojnë specie të zakonshme bimore tipike për pyje të trazuara, me diversitete të ulët të
bimëve që janë të shpeshta në gjithë Shqipërinë. Duhet të vihet re poashtu se pisha e zezë
shpeshherë mbillet në Shqipëri nga shërbimet pyjore si mënyrë për stabilizimin e shpateve (WP

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 62 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
B-029) dhe kjo praktikë është parë në zonën e Potomit, që ka qenë historikisht e prirur për
rrëshqitje të dheut.
6.3.1.2 Speciet
Speciet e listës Natura 2000 në Vithkuq-Ostrovicë
Është regjistruar vetëm një specie bimore me interes komunitar (Aneksi V), ruajtja e së cilës
kërkon përcaktimin e zonave të veçanta të ruajtjes.
Tabela 6.3-2 Speciet e listës Natura 2000
Emri
Aneksi i Direktivës për Habitatet
Gentiana lutea Sanëza V
Tabela 6.3-3 Speciet e gjitarëve në listën e Natura 2000
Chiroptera (Lakuriqës) Carnivora (Mishngrënës)
Rhinolophidae
Canidae
Rhinolophus blasii Lakuriqi hundëpotkua *Canis lupus Ujku
Rhinolophus Euryale Lakuriqi hundëpotkua i Ursidae
Mesdheut
Rhinolophus
Lakuriqi hundëpotkua i *Ursus arctos
Ari i murrmë
ferrumequinum
madh
Rhinolophus hipposideros Lakuriqi hundëpotkua i Mustelidae
vogël
Vespertilionidae Lutra lutra Lundra euraziane
Myotis blythii Lakuriqi veshmi Felidae
Myotis myotis Lakuriqi veshmi i madh *Lynx lynx? Rrëqebull
Myotis capaccinii Lakuriqi gishtgjatë Artiodactyla Thundrakë me gishta të
barabartë të këmbës
Myotis emarginatus? Lakuriq i Xhefrit Bovidae
Miniopterus schreibersi Lakuriqi krahëgjatë Rupicapra rupicapra
Dhia e egër e Ballkanit
balcanica
Shënim: (?) Në listë si Rrëqebull (Lynx lynx) mbasi shënimet janë marrë historikisht brenda zonës e Vithkuq-Ostrovicë.
Megjithatë nuk është e qartë aktualisht nëse vendndodhja ende mbështet këtë specie që është zhdukur në pjesën më
të madhe të gamës së tij në Shqipëri.
Shenja '*' tregon speciet me Prioritet Evropian.
Tabela 6.3-4 Speciet e gjitarëve kërcënuar në rrafsh kombëtar që gjenden në Biotopin
CORINE Vithkuq - Ostrovicë CORINE
Canis lupus (VU) Ujku Felis silvestris (EN) Macja e egër
Ursus arctos (VU) Ari i murrmë Sus scrofa (LRnt) Derri i egër
Lutra lutra (VU) Lundra euraziane Capreolus capreolus (VU) Kaprolli
Meles meles (EN) Baldosa Rupicapra rupicapra (VU) Dhia e egër e kamoshit
Lynx lynx? (CR) Rrëqebull Dryomys nitedula (DD) Gjumashi I pyllit
Shënim: (?) Shih më lart për Rrëqebull te Speciet e gjitarëve në listën e Natura 2000.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 63 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabelë 6.3-5 Speciet e zogjve në listën e Natura 2000
Falconiforme (Grabitqarë) Coraciiformes (Afër Harabelorëve)
Accipitridae
Coraciidae
Aquila chrysaetos Shqiponja e malit Coracias garrulous Grifsha e detit
Circaetus gallicus Shqiponja e gjarpërinjve Piciformes (Qukapikët)
Hieraaetus fasciatus Shqiponja e Bonellit Picidae
Hieraaetus pennatus Shqiponjë e mbathur Dendrocopos syriacus Qukapiku sirian
1Milvus migrans Huta e zezë Dendrocopos leucotos Qukapiku larosh
kurrizbardhë
Pernis apivorus Huta e mjaltit Dryocopus martius Qukapiku i zi
Neophron percnopterus Mjellëbardha Dendrocopos medius Qukapiku larosh
Falconidae Passeriformes Harabelorë
Falco naumanni Skifteri ketraverdhë Alaudidae
Falco peregrinus Krahëthati Lullula arborea Drenja
Falco vespertinus Skifteri këmbëkuq Melanocorypha calandra Laureshë kalandra
Falco columbarius Larashi Motacillidae
Galliformes (Shpend gjahu) Anthus campestris Cika
Phasianidae
Laniidae
Alectoris graeca Thëllënza e malit Lanius collurio Çajmja
Strigiformes (Bufët) Muscicapidae
Strigidae
Sylvinae
Bubo bubo Bufi me veshë Hippolais olivetorum Përqeshës i ullinjve i madh
Caprimulgiformes Zogj nate Sylvia nisoria Bilbili gjoksskifter
Caprimulgidae
Muscicapinae
Caprimulgus europaeus Dallëndyshja e natës Ficedula albicollis Garbulli
Emberizidae
Emberiza hortulana Kaçulita
Tabela 6.3-6 Specie të zogjve të rrezikuara në nivel kombëtar, në listën e Biotopit CORINE
Vithkuq-Ostrovicë
Accipiter gentilis (VU) Krahëthata Tetrao urogallus (CR) Gjeli i egër
Accipiter nisus (EN) Gjeraqina e shkurtës Bonasa bonasia (CR) Pula me çafkë
Aquila chrysaetos (EN) Shqiponja e malit Bubo bubo (CR) Bufi me veshë
Circus cyaneus (EN) Hut i fushës Tyto alba (VU) Kukuvajka e hambarit
Circaetus gallicus (VU) Shqiponja e gjarpërinjve Coracias garrulus (CR) Grifsha e detit
Hieraaetus fasciatus (EN) Shqiponja e Bonellit Dendrocopos leucotos
(LRlc)
Qukapiku larosh
kurrizbardhë
Hieraaetus pennatus (EN) Shqiponjë e mbathur Dryocopus martius (LRlc) Qukapik i zi
Milvus migrans (EN) Huta e zezë Sitta europaea (LRnt) Zvarritësi evroaziatik
Pernis apivorus (EN) Huta e mjaltit Parus palustris (DD) Trishtili I murrëm I vogël
Buteo buteo (VU) Huta Loxia curvirostra (DD) Sqepkuqi
Neophron percnopterus Mjellëbardha Hippolais olivetorum (DD) Përqeshës i ullinjve i madh
(VU)
Falco naumanni (VU) Skifteri ketraverdhë Emberiza hortulana (DD) Kaçulita
Falco peregrinus (VU) Krahëthati
Tabela 6.3-7 Specie rrëshqanorësh në listën e Natura 2000
Chelonia (Breshkat) Ophidia (Gjarpërinjtë)
Testudinidae
Colubridae
Testudo hermanni Breshka e Hermanit Elaphe quatuorlineata Sovalia
Emydidae
Emys orbicularis
Breshka ujëse

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 64 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabela 6.3-8 Specie rrëshqanorësh të rrezikuara në nivel kombëtar, në listën e Biotopit
CORINE Vithkuq-Ostrovicë
Testudo hermanni (LRnt)
Emys orbicularis (LRnt)
Elaphe quatuorlineata (CR)
Breshka e Hermanit
Breshka ujëse
Sovalia
Tabela 6.3-9 Specie amfibe në listën e Natura 2000
Caudata (Salamandrat) Anura (Breshkat/Bretkosat)
Salamandridae
Discoglossidae
Triturus cristatus Tritoni me kreshtë Bombina variegata Brektosa barkverdhë
Tabela 6.3-10 Specie jokërbishtore në listën e Natura 2000
Insecta (Insekte) Lepidoptera
Coleoptera Euphydryas aurinia Flutura e kënetës
Cerambyx cerdo Brisqari Lycaena dispar Flturur likene
Lucanus cervus
Kacadreni
*Rosalia alpine
Rosalia alpine
Shenja '*' dëfton specie me Prioritet Evropian
Tabela 6.3-11 Specie jokërbishtorësh të rrezikuara në nivel kombëtar, në listën e Biotopit
CORINE Vithkuq-Ostrovicë
Cerambyx cerdo (EN) Brisqari Rosalia alpina (CR) Rosalia alpine
Lucanus cervus (LRlc) Kacadreni Euphydryas aurinia (VU) Flutura e kënetës
Speciet e Mbrojtura në Nivel Kombëtar
Të gjitha speciet e kafshëve që janë përfshirë në listën më sipër mbrohen me ligj kombëtar. Ndër
llojet e veneruara të bimëve, 19 specie, apo 5.2 % e numrit të përgjithshëm, përfshihen në grupin
e specieve me interes kombëtar për ruajtje/konservim që mbrohen me Legjislacionin Kombëtar.
Këto specie paraqiten në Tabelën më poshtë.
Sipas kategorive të Unionit Ndërkombëtar për Ruajtje të Natyrës (UNRN) [International Union for
Conservation of Nature , IUCN] (në një kontekst kombëtar) këto specie paraqiten si më poshtë:të
Rrezikuar në Shkallë Kritike (RrK) [Critically Endangered, CR) 2 specie, të Rrezikuara (Rr)
[Endangered, EN) 6 specie, Vulnerable (VU) 7 specie, dhe me Rrezik të Ulët (RrU) [Lower Risk,
LR) 4 specie.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 65 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabela 6.3-12 Specie Bimore të Rrezikuara dhe të Kërcënuara në vendndodhjen Vithkuq
Ostrovicë
Nr. Emërtimi latin Emri i
zakonshëm
Lokacioni Emri i Familjes Statusi i
Përhapjes
Kërcënimi
( Status
1 Aconitum lamarckii Kapuç i
verdhë i
murgut
2 Adiantum capillusveneris
3 Agrimonia
eupatoria
Bot- 019; Bot-
021; Bot- 022;
Bot- 024; Bot-
025 (Rrethi i
Korçës). Bot-
032; Bot- 033;
Bot- 034 (Rrethi i
Skraparit)
Fieri i krojeve Bot- 019; Bot-
021; Bot- 022;
Bot- 024; B-025
(Rrethi i Korçës).
Bot- 032; Bot-
033; Bot- 034
(Rrethi i
Skraparit)
Rrodhëza
Bot- 019; Bot-
021; Bot- 022;
Bot- 024; Bot-
025 (Rrethi i
Korçës). Bot-
032; Bot- 033;
Bot- 034 (Rrethi i
Skraparit)
4 Atropa bella-donna Helmarina Bot- 019; Bot-
021; Bot- 022;
Bot- 024; Bot-
025 (Rrethi i
Korçës). Bot-
032; Bot- 033;
Bot- 034 (Rrethi i
Skraparit)
5 Colchicum
autumnale
6 Crataegus
heldreichii
Lulja e
vjeshtës
Murriz
7 Digitalis lanata Luletogëza
leshtore
8 Dryopteris filixmas
Fieri
mashkull
Bot- 020 (Rrethi i
Korçës). Bot-
031(Rrethi i
Skraparit)
Bot- 019; Bot-
021; Bot- 022;
Bot- 024; Bot-
025 (Rrethi i
Korçës). Bot-
032; Bot- 033;
Bot- 034 (Rrethi i
Skraparit)
Bot- 019; Bot-
021; Bot- 022;
Bot- 024; Bot-
025 (Rrethi i
Korçës). Bot-
032; Bot- 033;
Bot- 034 (Rrethi i
Skraparit)
Bot- 019 Bot-
020 (Rrethi i
Skraparit)
kombëtar)
Ranunculaceae S-Europ. (RrK)
Adiantaceae Pantropic. (RrK)
Rosaceae Sub-Cosmop. RrU
Solanaceae Orof.-Medit. (RrK)
Liliaceae Europeo-Centr. Rr
Rosaceae Balcan. RrU
Scrophulariaceae Sub-Balcan. RrU
Aspidiaceae Sub-Cosmop. RrU

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 66 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Nr. Emërtimi latin Emri i
zakonshëm
9 Gentiana lutea Sanëza Bot-020 (Rrethi i
Korçës). Bot-
031; Bot- 032;
Bot- 033; Bot-
034 (Rrethi i
Skraparit) (Rrethi
i Skraparit)
10 Hypericum
perforatum
Lulja e
balsamit
Lokacioni Emri i Familjes Statusi i
Përhapjes
Bot-024; Bot-025
(Rrethi i Korçës).
Bot-033; Bot-034
(Rrethi i
Skraparit)
11 Juglans regia Arra Bot-024; Bot-025
(Rrethi i Korçës).
Bot-033; Bot-034
(Rrethi i
Skraparit)
12 Juniperus
oxycedrus
13 Juniperus
communis
Dëllinja e
kuqe
Dëllinja
Gentianaceae Orof. S.-Europ. Rr
Guttiferae Paleotemp. Rr
Juglandaceae Eurasiat. Rr
Bot-023 Cupressaceae Eurimedit. VU
Bot-019; Bot-020:
Bot-021; Bot-022;
Bot-023, Bot-024;
Bot-025 (Rrethi i
Korçës). Bot-031;
Bot-032; Bot-033;
Bot-034 (Rrethi i
Skraparit)
14 Origanum vulgare Rigoni i egër Bot-023, Bot-024;
Bot-025 (Rrethi i
Korçës). Bot-033;
Bot-034 (Rrethi i
Skraparit)
15 Phyllitis
scolopendrium
Tjegullorja
16 Salix fragilis Shelgu i
thyeshëm
Bot-003; Bot-004
(Rrethi i
Skraparit)
Bot-033; Bot-034
(Rrethi i
Skraparit)
17 Sambucus nigra Shtogu Bot-019; Bot-020:
Bot-021; Bot-022;
Bot-024; Bot-025
(Rrethi i Korçës).
Bot-0033; Bot-
034 (Rrethi i
Skraparit)
18 Sideritis raeseri Çaji i malit Bot-020; Bot-022;
Bot-023 (Rrethi i
Korçës). Bot-031;
Bot-032; Bot-033;
Bot-0034 (Rrethi i
Skraparit)
19 Viscum album Veshtulli Bot-024; Bot-025
(Rrethi i Korçës).
Cupressaceae Circumbor. VU
Lamiaceae Eurasiat. Rr
Aspleniaceae Circumbor. VU
Salicaceae Eurosib. VU
Caprifoliaceae Europeo-Cauc. VU
Lamiaceae Balcan. Rr
Loranthaceae Eurasiat. VU
Kërcënimi
( Status
kombëtar)
Speciet e Rrezikuara në Shkallë Kritike të pranishme në studim të kësaj zone janë kapuçi i
verdhë i murgjve (Aconitum lamarckii) dhe helmarian (Atropa bella-donna), të cilat janë të
shpërndara kryesisht në pyje ahu. Aconitum lamarckii konsiderohet të jetë shumë i rrallë brenda

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 67 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
zonës së studiuar dhe Atropa bella-donna kërcënohet nga nivele të paqëndrueshme të
mbledhjes për ilaçe barishtore tradicionale.
Shumica e specieve të rrezikuara të bimëve të pranishme në zonës lindore të studiuar
klasifikohen qoftë si të Rrezikuara (6 specie) qoftë si Vulnerable (7 specie) dhe ndërlidhen me
rripa të pyjeve ahu gjethegjerë (Fagus sylvatica). Speciet e rrezikuara të bimëve të pranishme
brenda kësaj zone të studiuar janë kryesisht specie që gjenden zakonisht brenda Shqipërisë që
janë bërë të rrezikuara nga mbledhja e tepërt e tyre. Këto specie përfshijnë Colchicum
autumnale, Gentiana lutea, Hypericum perforatum, Juglans regia, Juniperus oxycedrus,
Juniperus communis, Origanum vulgare, Sambucus nigra, Sideritis raeseri. Disa nga speciet
vulnerabile nuk janë në rrezik të drejtpërdrejtë, por kërcënohen nga paraqitja e tyre në habitate
ekuilibri biologjik i të cilëve është shumë i ndjeshëm, madje edhe për intervenime të vogla, si
Salix fragilis. Katër speciet e tjera klasifikohen si me Rrezik të Ulët. Kategoria përfshin specie
subendemike apo relikte të Periudhës Terciare. Rreziku për këto specie vjen nga përndarja e
tyre e kufizuar.
6.3.2 Habitate dhe Specie brenda Gjurmës së Projektit dhe korridorit prej 200 m
Seksioni pararendës përshkroi habitatet dhe speciet me rëndësi evropiane që gjenden brenda
vendndodhjes Vithkuq- Ostrovicë në tërësi. Ky seksion përshkruan ato veçori që janë të
pranishme brenda 200 m të korridorit të propozuar të tubacionit si dhe brenda gjurmës së
elementeve të tjera të projektit dhe që, prandaj, kanë mundësi të preken nga punimet. Për detaje
të tjera përgjatë trasesë së tubacionit duhet të shihet Aneksi 11.3 Fletët e të Dhënave të Studimit.
Tabela 6.3-13 Habitate dhe Specie brenda Gjurmës së Projektit në Vithkuq-Ostrovicë
Veçori me Interes regjistruar brenda Gjurmës së Projektit
Element i Projektit
(tubacion, rrugë, etj.)
Habitate (ato që identifikohen brenda klasifikimit të VNMS-së)
8210 Shpate shkëmbore gëlqerore me vegjetacion kazmofitik Tubacion, kamp, rrugë
6520 Livadhe malore të sanës Tubacion, kamp, rrugë
9110 Pyje ahu Luzulo-Fagetum Tubacion,rrugë
9530 *Pishnajë sub-) Mesdhetare me pisha të zeza endemike (Pinus nigra) Tubacion, rrugë
9170 Pyje shkoze Galio Carpinetum Tubacion, rrugë
Habitate (mikro-klasifikime nga studimi i VDH-së)
5130 Formacione në shqopishta ose kullosa gëlqerore Juniperus communis Tubacion, rrugë
Speciet
Bimë
(Emri i zakonshëm)
Aconitum lamarckii Kapuçi i verdhë i murgut Tubacion, rrugë
Adiantum capillus-veneris Fieri I krojeve Tubacion, rrugë
Agrimonia eupatoria Rrodhëza Tubacion, rrugë
Atropa bella-donna Helmarina Tubacion, rrugë
Colchicum autumnale Lulja e vjeshtës Tubacion, rrugë
Crataegus heldreichii Murrizi Tubacion, rrugë
Digitalis lanata Luletogëza leshtore Tubacion, rrugë
Dryopteris filix-mas Fieri mashkull Tubacion, rrugë

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 68 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Veçori me Interes regjistruar brenda Gjurmës së Projektit
Element i Projektit
(tubacion, rrugë, etj.)
Gentiana lutea Sanëza Tubacion, rrugë
Hypericum perforatum Lulja e balsamit Tubacion, rrugë
Juglans regia Arra Tubacion, rrugë
Juniperus oxycedrus Dëllinja e kuqe Tubacion, rrugë
Juniperus communis Dëllinja Tubacion, rrugë,
Origanum vulgare Rigoni i egër Tubacion, rrugë
Phyllitis scolopendrium Tjegullorja Tubacion, rrugë
Salix fragilis Shelgu i thyeshëm Tubacion, rrugë
Sambucus nigra Shtogu Tubacion, rrugë
Sideritis raeseri Çaji i malit Tubacion, rrugë
Viscum album Veshtulli Tubacion, rrugë
Gjitarët
(Emri i zakonshëm)
Ursus arctos Ari i murrmë Tubacion, rrugë
Canis lupus Ujku Tubacion, rrugë
Lutra lutra Lundra Tubacion, rrugë
Rupicapra rupicapra balcanica Dhia e egër e Ballkanit Tubacion, rrugë
Meles meles Baldosa Tubacion, rrugë
Mustela nivalis Bukla Tubacion, rrugë
Martes folna Kunadhja e malit Tubacion, rrugë
Vulpes vulpes Dhelpra Tubacion, rrugë
Felis silvestris Macja e egër Tubacion, rrugë
Erinaceus concolor Iriqi Tubacion, rrugë
Crocidura suaveolens Noçkëgjati i kopshteve Tubacion, rrugë
Crocidura leucodon Noçkëgjati i livadheve Tubacion, rrugë
Lepus europaeus Lepuri i egër Tubacion, rrugë, kamp
Sciurus vulgaris Ketri Tubacion, rrugë
Glis glis Gjumashi i majmë Tubacion, rrugë
Dryomys nitedula Gjumashi i pyllit Tubacion, rrugë
Muscardinus avellanarius Gjeri Tubacion, rrugë
Apodemus sylvaticus Miu bishtgjatë Tubacion, rrugë
Apodemus flavicollis Miu gusheverdhë Tubacion, rrugë
Apodemus mystacinus Miu i shkëmbit Tubacion, rrugë
Mus macedonicus Miu i Maqedonisë Tubacion, rrugë
Microtus epiroticus Mi epirot Tubacion, rrugë
Microtus felteni Mi i pishës i Feltetin Tubacion, rrugë
Capreolus capreolus Kaprolli Tubacion, rrugë, kamp
Sus strofa Derri i egër Tubacion, rrugë
Zogjtë
(Emri i përgjithshëm)
Accipiter gentilis Krahëthata Tubacion
Accipiter nisus Gjeraqina e shkurtës Tubacion
Aquila chrysaetos Shqiponja e malit Tubacion, rrugë
Circaetus gallicus Shqiponja e gjarpërinjve Tubacion
Milvus migrans Huta e zezë Tubacion
Buteo buteo Huta Tubacion
Falco naumanni Skifteri kthetraverdhë Tubacion
Falco peregrinus Krahëthati Tubacion
Falco tinnunculus Skifteri kthetrazi Tubacion
Alectoris graeca Thëllëza e malit Tubacion, rrugë
Coturnix coturnix Shkurta Tubacion
Scolopax rusticola Shapka Tubacion
Athene notua Kukuvajka Tubacion

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 69 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Veçori me Interes regjistruar brenda Gjurmës së Projektit
Element i Projektit
(tubacion, rrugë, etj.)
Bubo bubo Bufi me veshë Tubacion
Upupa epops Pupëza Tubacion
Picus viridis Qukapiku i gjelbër Tubacion
Picus canus Qukapiku i përhimë Tubacion
Dendrocopus leucotos Qukapiku me shpinë të bardhë Tubacion
Dendrocopos syriacus Qukapiku sirian Tubacion
Dendrocopos medius Qukapiku larosh Tubacion
Dryocopus martius Qukapik i zi Tubacion
Lullula arborea Drenja Tubacion
Galerida cristata Drenja Tubacion
Anthus campestris Cika Tubacion
Lanius collurio Çajmja Tubacion
Hippolais olivetorum Përqeshësi i ullinjve i madh Tubacion
Saxicola torquata Çeku kokëzi Tubacion
Emberiza cirlus Cerla gushëgjelbër Tubacion
Emberiza cia Cerla e malit Tubacion
Emberiza citronella Cerla verdhashe Tubacion
Fringilla coelebs Borësi Tubacion
Carduelis carduelis Kryeartëza Tubacion
Carduelis chloris Verduni Tubacion
Serinus serinus Kanarina e pyllit Tubacion
Erithacus rubecula Gushëkuqi Tubacion
Passer domesticus Harabeli Tubacion
Parus major Trishtili i madh Tubacion
Parus caeruleus Trishtili i kaltër Tubacion
Parus palustris Trishtili i murrëm i vogël Tubacion
Parus cristatus Trishtili me çafkë Tubacion
Aegithalos caudatus Trishtili bishtgjatë Tubacion
Miliaria calandra Cerla Tubacion
Sitta europaea Zvarritësi evroaziatik Tubacion
Sitta neumayer Zvarritësi i skrepave Tubacion
Turdus merula Mëllenja Tubacion
Turdus viscivorus Tusha e malit e madhe Tubacion
Turdus phillomelos Tusha këngëtare Tubacion
Sturnus vulgaris Shtura Tubacion
Columba palumbus Guhaku Tubacion
Cuculus canorus Qyqja Tubacion
Motacilla cinerea Bishtatundësi i përhimë Tubacion
Oenanthe oenanthe Bishtbardha e gurit Tubacion
Pica pica Laraska sqepzezë Tubacion
Corvus corone Korbi I kërrmave Tubacion
Corvus cornix Gallofi Tubacion
Corvus corax Korbi Tubacion
Rrëshqanorët
(Emri i zakonshëm)
Emys orbicularis Breshka ujëse Tubacion
Testudo hermanni Breshka e Hermanit Tubacion, rrugë
Podarcis muralis Hardhuca e mureve Tubacion, rrugë
Podarcis tauricus Hardhuca e barit Tubacion, rrugë
Lacerta viridis Zhapiu Tubacion, rrugë
Elaphe quatuorlineata Sovali Tubacion, rrugë
Vipera ammodytes Nepërka me brirë Tubacion, rrugë,

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 70 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Veçori me Interes regjistruar brenda Gjurmës së Projektit
Element i Projektit
(tubacion, rrugë, etj.)
Amfibet
(Emri i zakonshëm)
Bufo bufo Thithëlopa Tubacion, rrugë
Bufo viridis Thithëlopa e gjelbër Tubacion, rrugë
Bombina variegate Bretkosa barkverdhë Tubacion, rrugë
Rana balcanica Bretkosa ballkanike Tubacion, rrugë
Rana dalmatin Bretkosa këmbëgjatë Tubacion, rrugë
Rana graeca Bretkosa e përrenjve Tubacion, rrugë
Rana temporaria Bretkosa e pyllit Tubacion, rrugë
Salamandra salamandra E bukura e dheut Tubacion, rrugë
Triturus cristatus Tritoni me kreshte Tubacion, rrugë
Triturus alpestris Tritoni alpin Tubacion, rrugë
Insektet
(Emri i zakonshëm)
Cerambyx cerdo Brisqari Tubacion
Lucanus cervus Kacadreni Tubacion
Rosalia alpine Rosalia alpine Tubacion, rrugë
Euphydryas aurinia Flutura e kënetës Tubacion, rrugë
Lycaena dispar Flturur likene Tubacion, rrugë

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 71 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
6.4 Biotopi CORINE Grykëderdhja e Semanit - Pishë Poro
6.4.1 Komponenat kyçe të Vendndodhjes së Përcaktuar Grykëderdhja e Semanit –Pishë
Poro
Strategjia e Biodiversitetit dhe Plani i Veprimit (SBPV) për Shqipërinë (NEA, 1999) 1 ka propozuar
që vendndodhja Grykëderdhja e Semanit Pishë-Poro të shpallet si Rezervat Natyror i
Menaxhuar, kategori V sipas kategorisë menaxhuese të Unionit Ndërkombëtar për Ruajtje të
Natyrës (UNRN), siç është paraqitur brenda hartës brenda SBPV-së. Që nga koha kur është
bërë SBPV-ja vendndodhja është përcaktuar si Biotop CORINE. Vendndodhja Grykëderdhja e
Semanit Pishë-Poro (Biotop CORINE ekzistues) fillon në Bot-055 (Lat. N 40 47.420 dhe Long. E
19 24.255) përfaqësuar nga * Duna me drurë me tipa habitati Pinus pinea dhe/apo Pinus
halepensis që janë po ashtu të pranishëm kah fundi i lidhjes në rrjet [B-083]) dhe kalon nëpër
fusha të braktisura. Tubacioni pastaj ndjek kënetat e kripës dhe stomet e rërës deri te vendi i
zbarkimit në bregdet. Rajoni bregdetar paraqet një zonë relativisht të ngushtë transitore ndërmjet
detit dhe tokës dhe karakterizohet nga një diversitet i pasur i habitateve, duke përfshirë: këneta të
kripës, stome të rërës, pyll halor bregdetar ku mbizotëron vgjeri (Pinus halepensis), kanale kullimi
dhe toka të braktisura bujqësore. Marrëdhëniet ndërmjet këtyre llojeve të ndryshme të habitateve
kanë rëndësi të madhe ekologjike. Faktorë specifikë të habitateve në zonën relativisht të ngushtë
transitore ndërmjet detit dhe tokës përfshijnë nivele nga habitate detare deri te tokësore dhe
tranzicion prej ujit të kripur në ujë të freskët.
Sistemet e dunave (stomeve të rërave) në zonën e studiuar konsiderohen se janë përbërë nga
dunat mobile në erozion, me një përpjesëtim të madh të rërës së thjeshtë në të cilën mund të
zhvillohen vetëm disa specie bimore. Një pjesë e madhe e vijës detare brenda zonës së studiuar
i nënshtrohet erozionit bregdetar, ndërsa efekti më i rëndësishëm i këtij është humbja e habitatit.
Si rrjedhojë, një numër bimësh të dunave ranore besohet të jenë zhdukur në rajon shkaku i
shkatërrimit të habitateve të tyre.
Siç është bërë në pjesët e tjera të rajonit bregdetar të Shqipërisë, janë bërë përpjekje për të
stabilizuar sistemin e dunave duke mbjellë pisha bregdetare (Pinus halepensis dhe Pinus pinea)
afërsisht para 30 - 40 vitesh, që ka pasur ndikim të madh në pjesën më të madhe të peizazhit të
dunave në gjithë zonën. Këto pyje zënë një pjesë të vogël të zonës së studiuar, duke u zgjeruar
paralelisht me sistemet e dunave. Kënetat e kripës, të pranishme në zonat më të strehuara të
bregdetit, janë të rëndësishme për një sërë interesash. Në veçanti ato mbështesin një
llojllojshmëri të komuniteteve bimore specialiste dhe kafshët respektive (sidomos zogjtë që
shumohen aty dhe ata që dimërojnë aty) dhe shpeshëherë kanë një interes të madh për ruajtje të
natyrës. Fusha bregdetare pas vijës detare përbëhet nga ligatina detare të rimarra që tani
përbëjnë tokë bujqësore me cilësi të dobët, ndërsa u bien kryqetërthor kanalet e kullimit. Këto
kanale karakterizohen nga specie të mëdha dhe pasuri vegjetacioni, që bazohet kryesisht në
1 National Environment Agency (1999) Convention on Biological Diversity, Albania National Report, Biodiversity
Strategy and Action Plan (BSAP) [Konventa mbi Diversitetin Biologjik të Agjencisë Mjedisore Kombëtare (1999),
Raporti Kombëtar për Shqipërinë, Strategjia e Biodiversitetit dhe Plani i Veprimit (SBPV)

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 72 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
diversitet të habitatit në trazime të përhershme apo periodike, siç janë vërshimet. Toka ndërmjet
kanaleve të kullimit përfshin fusha të punuara dhe të braktisura që përmbajnë një numër të madh
bimësh oportuniste që rriten nëpër gërmadha.
Zona e studimit shkon në lartësi 0 m deri 2 m mbi nivel të detit (m.m.n.d.). Pjesa më e madhe e
tokës në korridorin e ndërtimit u takon kënetave të kripës dhe tokave bujqësore të braktisura si
dhe pyjeve me plantacion pishash.
Figura 6.4-1 Biotopi CORINE Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro
Legjenda
Gjurma e Tubacionit (Gusht 2012)
Korridori 500m
Lume
Rrethet
Pika logjistike
Kampi
Kampi (opsional)
Kantieri i tubacionit
(opsional)
Stacioni i valvulave te
bllokimit
Lidhja elektrike
Rruget hyrese
Rruge e re per ndertim
Per tu permiresuar per
ndertim
Biotopet Corine
Burim:ERM 2012

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 73 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
6.4.1.1 Habitatet
Habitatet evropiane dhe speciet me rëndësi evropiane të pranishme brenda vendndodhjes
formojnë barasvlerësin e ‘Interesave kualifikuese’ për qëllimet e këtij vlerësimi. Ato përshkruhen
në seksionet në vijim.
Tabela 6.4-1 Lista e tipave të Habitatit të Aneksit I të Direktivës së Habitateve (92/43/EEC)
që gjenden në vendndodhjen Grykëderdhja e Semanit Pishë-Poro (I
propozuar si Rezervat Natyror i Menaxhuar dhe Biotop ekzistues CORINE)
(Tipa të habitatit natyror me interes komunitar, ruajtja e të cilëve kërkon
shpalljen e zonave të posaçme për ruajtje).
Përkufizimi i Kodit të Habitatit të BE-së
1310 Salicornia dhe bimë të tjera njëvjeçare që kolonizojnë baltën dhe rërën
1410 Livadhe mesdhetare të kripës (Juncetalia maritimi)
1420 Shkurre halofite (kripëdashëse) mesdhetare dhe termo-atlantike (Sarcocornetea fruticosi)
2110 Duna e lëvizshme embrionike
2270 * Duna me drurë me Pinus pinea dhe/apo Pinus halepensis
92D0
72A0
Korije bruke të njelmëta
Kallamishte (Phragmito-Magnocaricetea)
Shenja '*' dëfton tipa habitatesh prioritarë.
Salicornia dhe bimë të tjera njëvjeçare që kolonizojnë baltën dhe rërën (Kodi i Habitatit të
BE-së: 1310)
Brenda zonës së studiuar, Salicornia dhe bimë të tjera njëvjeçare që kolonizojnë baltën dhe
rërën është një nga habitatet më të përhapur, më së shpeshti në gropore pas dunave me rërë
dhe fushave të ulëta lymore (WP Bot-056, Bot-057). Ky tip i habitatit karakterizohet nga diversitet
i ulët i specieve të bimës, pasi që flora duhet të tolerojë kripën dhe substratin anoksik të baltës.
Bima më e shpeshtë në këtë zonë studimi është micukthi (Salicornia europaea), që ka përhapje
në gjithë botën. Micukthi është shpeshëherë bima e parë që hedh rrënjë në një fushë balte dhe
fillon sukcesionin e tij në një kënetë kripe. Speciet e tjera kryesore të këtij habitatit janë:
Arthrocnemum fruticosum, Halimione portulacoides, Puccinellia festuciformis, Salicornia
europaea, Limonium vulgare, Suaeda maritima, Frankenia pulverulenta, Suaeda splendens,
Salsola soda, Parapholis incurva, Hordeum marinum, Sagina maritima, Spergularia marina,
Chenopodium spp., Juncus acutus dhe Juncus maritimus. Këto bimë tolerojnë mbulimin nga uji i
njelmët për periudha të gjata kohore.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 74 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Livadhe mesdhetare të kripës (Juncetalia maritimi) (Kodi i Habitatit të BE-së: 1410)
Ky lloj habitati shfaqet në mënyrë sporadike në zona të ulëta pas dunave (B-079, B-085). Këto
gropa (brikete dunash) shpeshëherë përmbyten në dimër ose në pranverë, por thellësia e ujit
nëntokësor mbetet afër sipërfaqes gjatë gjithë vitit. Këto kushte janë ideale për zhvillimin e
livadheve të lagështa me llojet mbizotëruese Juncus acutus, Juncus maritimus dhe Saccharum
ravennae. Sa i përket kripësisë ky habitat formon një fazë transitore ndërmjet kripërishtave me
halofite ekskluzive dhe habitate të cilëve u mungon vegjetacioni halofitik. Kjo ndodh sepse ai
zhvillohet në dhera më të lehtë krahasuar me deltinat e rënda të shkurreve halofile
(kripëdashëse) dhe si i tillë ndikohet më pak nga uji nëntokësor i detit dhe më shumë nga uji i
freskët i nivelit të tokës nga shirat e dimrit dhe përmbytjet. Vegjetacioni i këtij habitatit përbëhet
nga speciet e Juncus acutus, Juncus maritimus, Limonium vulgare, Hordeum marinum, Suaeda
splendens, Aster tripolium dhe scattered Tamarix, por në vendndodhje më të larta, në vende më
të thata, popullsi të shtuara të barërave si Hordeum murinum, Bromus hordeaceus, Lagurus
ovatus, Phalaris coerulescens, Polypogon maritimus, mbizotërojnë dhe afër anëve mund të
shihen disa specie të huaja invazive, siç është Dittrichia viscosa.
Figura 6.4-2 Livadhe mesdhetare të kripës
Burim: Studimi në terren i VDH-së (prill 2012)

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 75 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Shkurre halofile mesdhetare dhe termo-atlantike (Sarcocornetea fruticosi) (Kodi i Habitatit
të BE-së: 1420).
Shkurrja halofile përmban komunitete pararendëse të halofiteve ekskluzive shumëvjeçare (WP
Bot-55, Bot-56, Bot-57, B-080). Ato shfaqen në vendndodhje të ulëta me prirje të buta ose pa
prirje ku tokat e njelmëta deltinore ndikohen nga rritja e nivelit të ujit nëntokësor përmes veprimit
kapilar. Këto komunitete i nënshtrohen sukcesionit të vazhdueshëm pasi që bimët kanë mundësi
të ruajnë baltën me pjesët e tyre vegjetative, duke shtuar kështu gradualisht nivelin e tokës. Ky
proces, së bashku me rritjen vjetore të lëndës organike, i ndërron kushtet e nivelit të ujit dhe
mundëson kolonizimin e sojeve të reja, madje edhe në periudhë të përvitshme. Brenda këtij lloji
të habitatit, mbulesa e bimës alternohet me tokë të thjeshtë që, në zona me kripësi të lartë,
mbulohet me kripë të kristalizuar. Specializimi i lartë ekologjik i halofiteve bën që prania e tyre të
mbulojë zona të mëdha. Soje karakteristike të shkurres halofile përfshijnë nënshkurre në formë të
jastëkut (40-50 cm të larta), nënshkurre Sarcocornia fruticosa, dhe Sarcocornia perennis,
Salicornia europaea, Atriplex portulacoides dhe Puccinellia festuciformis, shoqëruar nga
Limonium vulgare, Juncus maritimus, Polypogon maritimus dhe Hordeum marinum. Ky lloj
habitati shfaqet në pjesë të madhe në zonën e studiuar.
Duna të lëvizshme embrionike (Cakiletea maritimae & Ammophiletea) (Kodi i Habitatit të
BE-së: 2110)
Ky lloj habitati përfshin duna të ulëta të rërës përgjatë vijës bregdetare (WP Bot-061). Këto duna
janë ngritjet e para (paradunat) të substratit ranor të hedhur që gjendet pas zonës të thjeshtë të
larjes nga tallazi i dimrit dhe përbëjnë fazën e parë evolucionare të sistemit të dunës ranore.
Brenda këtij mjedisi jostabil, zhvillohen komunitete pioniere që përmbajnë soje karakteristike dhe
diagnostike të klasave: a) Cakiletea, që përfshinë soje pasmo-nitrofike që rriten brenda zonës së
tallazit dhe b) Ammophiletea, që përfshin pasmofitet tipike (1) . Më të shpeshta janë: Cakile
maritima, Salsola kali, Xanthium strumarium, Euphorbia peplis, Elymus farctus, Sporobolus
pungens, Eryngium maritimum, Cyperus capitatus, Anthemis tomentosa, Ammophila arenaria
dhe Pancratium maritimum.
Habitate të këtij lloji gjenden në pjesën perëndimore të bregdetit. Ato shtrihen nga jugu në veri
në një zonë me gjerësi 50-100 m, dhe lartësitë e dunave ranore janë rreth 1.5 m. Ato janë
shpesh të degraduara për shkak të presionit nga njerëzit që lahen verës. Indikatorë të këtij
presioni janë prania e pushtuesve nga zona fqinje të trazuara apo habitate të kultivuara. Më të
shpeshta janë: Anagallis foemina, Trifolium angustifolium, Avena sterilis, Bromus hordeaceus,
Hordeum murinum, Juncus conglomeratus, Lagurus ovatus, Silene colorata, Petrorhagia dubia,
Cynosurus echinatus, Briza maxima, Erodium cicutarium, Matricaria recutita dhe Vitex agnuscastus.
(1) Bimë që rriten në rërë.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 76 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
* Duna me drurë me Pinus pinea dhe/apo Pinus pinaster (Kodi i Habitatit të BE-së: 2270)
Dunat më drurë me vgjer (Pinus halepensis) (WP Bot-059, B-083, B-086) zënë pjesë të zonës së
studiuar që shtrihet kryesisht në dunat me rërë dhe veçanërisht në pjesën më jugore të lidhjes në
rrjet. Në përgjithësi, ato përfaqësojnë pyje relativisht të reja, kultivuar së voni (para rreth 40 - 50
vjetësh) për të stabilizuar dunat me rërë dhe mbrojtur tokat bujqësore. Ky lloj habitati paraqet
habitat me përparësi (2270*) dhe e mbizotërojnë Pinus halepensis dhe Pinus pinea. Shtresa e
shkurreve përfaqësohet nga specie tipike mesdhetare. Speciet kryesore të shkurreve të këtij lloji
të habitatit janë: Pistacia lentiscus, Myrtus communis, Phyllirea angustifolia, Periploca graeca,
Erica multiflora, Juniperus oxycedrus ssp. macrocarpa, Crataegus monogyna, Cornus mas,
Rubus ulmifolius, etj, si dhe lianat Periploca graeca, Smilax aspera, Hedera helix etj. Vegjetacioni
barishtor, kryesisht kserofil (angl. xerophile), është i rrallë dhe përfaqësues më tipikë janë
Lagurus ovata, Alkanna tinctoria, Sporobolus pungens, Vulpia fasciculata, etj. Këto pyje
konstituojnë fazën më të fundit, më të evoluar, të vegjetacionit të dunave me rërë.
Figura 6.4-3 Dunat me drurë
Burim: Studimi në terren i VDH-së (prill 2012)

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 77 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Korije bruke të njelmëta (Kodi i Habitatit të BE-së: 92D0)
Ky habitat përmban speciet e brukës (angl. tamarisk) në korijet Tamarix dalmatica dhe Tamarix
hampeana (B-080, B-082, B-084). Speciet Tamarix shpërfaqin tolerancë ekologjike ndaj
kushteve të tyre të zhvillimit mbasi që ato rriten në dhera me lagështi dhe njelmësi të ndryshme
dhe formojnë komunitetet kulmore në ligatina. Megjithatë, në secilin rast, parametrat e
vendndodhjes përkufizojnë përbërjen e korijeve në fjalë. Brenda zonës së studiuar, ky habitat
është këputur në disa korije te vogla zi rezultat i prerjes dhe djegies së vazhdueshme të drunjve
që synonte të zgjeronte tokën për kullosë. Në vendndodhje më lartësi me të vogla se niveli i
detit, janë shënuar llojet Juncus maritimus, Polypogon maritimus ssp. maritimus, Limonium
vulgare, Hordeum marinum dhe Phragmites australis. Në zonat më të larta, Rubus ulmifolius,
Pistacia terebinthus dhe Dittrichia viscosa (WP Bot-060).
Kallamishtet (Phragmito-Magnocaricetea) (Kodi i Habitatit të BE-së: 72A0).
Habitati përmban koloni të bimëve të larta moçalishte që rriten në ujë të qetë, të freskët apo
gjysmë të njelmët përgjatë zonave të kanalit kullues. Brigjet e kanaleve kulluese i mbulon
vegjetacion skajor i ujit që mbizotërohet kryesisht nga korije të kallamishteve të zakonshme
(Phragmites australis), Typha angustifolia, Scirpus maritimus, Schoenus nigricans, Tamarix
dalmatica, Juncus acutus, Carex distans, Saccharum ravennae (WP Bot-060).
Fusha të braktisura. Një zonë e madhe në vendndodhjen Grykëderdhja e Semanit Pishë-Poro (I
propozuar si Rezervat Natyror i Menaxhuar dhe Biotop ekzistues CORINE) përfaqëson tokë
bujqësore të dikurshme që është braktisur tash e shumë vjet (dhera ranore me kripë) pushtuar në
pjesën më të madhe nga specie invazive Dittrichia viscosa dhe një numër i madh i specieve
oportuniste të specieve të bimëve që rriten nëpër gërmadha. Specie të tjera që janë vënë re janë:
Lagurus ovatus, Trifolium nigriscens, Scirpus holoschoenus, Bellis perennis, Rubus ulmifolius,
Schoenus nigricans, Teucrium polium, Alkanna tinctoria dhe Arundo donax (përgjatë kanalit për
ujitje).
6.4.1.2 Speciet
Specie që gjenden në listën Natura 2000
Nuk janë regjistruar specie me interes komunitar (Aneksi II, IV, V), ruajtja e të cilave kërkon
shpalljen e zonave të veçanta për ruajtje.
Tabela 6.4-2 Speciet e Gjitarëve në listën e Natura 2000
Chiroptera (Lakuriqës) Carnivora (Mishngrënës)
Rhinolophidae
Mustelidae
Rhinolophus Euryale Lakuriqi hundëpotkua I Lutra lutra
Lundra euraziane
Mesdheut
Vespertilionidae
Myotis blythii
Lakuriqi veshmi

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 78 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Tabela 6.4-3 Specie Gjitarësh të rrezikuara në nivel vendi, në listën e biotopit CORINE
Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro
Suncus etruscus (DD) Meles meles (EN) Baldosa
Canis aureus (EN) Çakalli Mustela putorius (EN) Qelbësi I zi
Lutra lutra (VU)
Lundra euraziane
Tabela 6.4-4 Specie të zogjve në listën e Natura 2000
Pelecaniformes (Pelikanë) Charadriiformes ( Zogu I kënetës)
Pelecanidae
Charadridae
Pelecanus crispus Pelikani kaçurrel Pluvialis apricaria Gjelaci pikalosh
Ciconiiformes
Gata të
Scolopacidae
përhime/Lejlekë/Ibisa/Gata
sqeplugë
Ardeidae Gallinago media Shapka e ujit e madhe
Ardea purpurea Çafka e kuqërreme Philomachus pugnax Luftëtari
Ardeola ralloides Çafkë si e vogël Tringa glareola Qyrylyku i zallit
Botaurus stellaris Gakthi Recurvirostridae
Egretta garzetta Çafka e bardhë e vogël Himantopus himantopus Këmbëqiriu krahëzi
Ixobrychus minutus Gagthi vocërrak Recurvirostra avosetta Sqepbiza
Egretta alba (Casmerodius Çafka e bardhë
Burhinidae
albus)
Nycticorax nycticorax Çafka e natës Burhinus oedicnemus Gjelaci symadh
Ciconiidae
Glareolidae
Ciconia ciconia Lejleku Glareola pratincola Shapka e livadhit
Threskiornithidae
Laridae
Plegadis falcinellus Kojliku i zi Chlidonias hybridus Dallëndyshja e detit
ballëzezë
Platalea leucorodia Sqepluga Chlidonias niger Dallëndyshja e detit e
zezë
Phoenicopteridae Gelochelidon nilotica Dallëndyshja e detit
këmbëzezë
Phoenicopterus roseus? Fjamengoja rozë? Sterna albifrons Dallëndyshja e detit e
vogël
Anseriformes (Shpend të egral) Sterna hirundo Dallëndyshja e detit
Anatidae Sterna sandvicensis Dallëndyshja e detit
dimërake
Anser albifrons
Rosa më e madhe me gjoks të
bardhë
Sterna caspia
Dallëndyshja e detit e
madhe
Falconiformes (Grabitqarë) Larus melanocephalus Pulëbardha e Mesdheut
Accipitridae Larus audouinii? Pulëbardhë audini
Aquila clanga Shqiponja e rosave e madhe Strigiformes (Bufët)
Circus aeruginosus Huti i kënetave Strigidae
Circus cyaneus Huti i fushës Asio flammeus Bufi veshcurr
Circus macrourus Shqiponja e stepave Caprimulgiformes Zogj nate
Circus pygargus Shqiponja e baltakëve Caprimulgidae
Milvus migrans Huta e zezë Caprimulgus europaeus Dallëndyshja e natës
Milvus milvus Huta bishtgërshërë Coraciiformes (Afër Harabelorëve)
Pernis apivorus Huta e mjaltit Alcedinidae
Pandionidae Alcedo atthis Bilbili i ujit
Pandion haliaetus Fajkoni peshkatar Coraciidae
Falconidae Coracias garrulous Grifsha e detit
Falco peregrinus Krahëthati Piciformes (Qukapikët)
Falco naumanni Skifteri kthetraverdhë Picidae
Falco columbarius Larashi Dendrocopos syriacus Qukapiku sirian
Gruiformes (Shpend gjahu) Dendrocopos leucotos Qukapiku larosh
kurrizbardhë
Rallidae Passeriformes (Harabelorët)

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 79 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Crex crex Shkurta e madhe Alaudidae
Porzana parva Shaptorja e vogël Lullula arborea Drenja
Porzana porzana Pulëvogla e kënetës Motacillidae
Porzana pusilla Shkurta sqepshkurtër Anthus campestris Cika
Gruidae
Laniidae
Grus grus Kurrilla Lanius collurio Çajmja
Sylvinae
Acrocephalus
Bilbilthi me mustaqe
melanopogon
Hippolais olivetorum Përqeshës i ullinjve i
madh
Sylvia nisoria
Bilbili gjoksskifter
Shënim: Speciet me (?) pranë emrit të tyre dëftojnë ato specie prania e të cilave është e panjohur, ndonëse
vendndodhja bie brenda gamës së tyre dhe përgjatë rrugëve të shtegtimit nëpër të cilat kalojnë këto specie.
Tabela 6.4-5 Specie zogjsh të rrezikuara në nivel vendi, në listën e biotopit CORINE
Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro
Pelecanus crispus (CR) Pelikani kaçurrel Himantopus himantopus Këmbëqiriu krahëzi
(EN)
Ardea purpurea (EN) Çafka e kuqërreme Haematopus ostralegus Sqepgjata
(VU)
Ardeola ralloides (VU) Çafka e verdhë Recurvirostra avosetta Sqepbiza
(EN)
Botaurus stellaris (VU) Gakthi Burhinus oedicnemus (CR) Gjelaci symadh
Egretta garzetta (VU) Çafka e bardhë e vogël Glareola pratincola Shapka e livadhit
Egretta alba (Casmerodius Çafka e bardhë
Lymnocryptes minimus Shapka e ujit e vogël
albus) (EN)
(LRlc)
Ardea cinerea (VU) Çafka Sterna hirundo (EN) Dallëndyshja e detit
Nycticorax nycticorax (VU) Çafka e natës Sterna sandvicensis (VU) Dallëndyshja e detit e
Adriatikut
Ciconia ciconia (CR) Lejleku Larus cachinnans (EN) Pulëbardha kokëhirtë
Plegadis falcinellus (EN) Kojliku i zi Tyto alba (VU) Kukuvajka e hambarit
Platalea leucorodia (EN) Sqepluga Asio flammeus (VU) Bufi veshcurr
Anser albifrons (VU) Pata ballëbardhë Asio otus (LRnt) Hutini
Accipiter gentilis (VU) Krahëthata Caprimulgus europaeus Dallëndyshja e natës
(LRnt)
Accipiter nisus (EN) Gjeraqina e shkurtës Apus apus (LRcd) Dejka
Aquila clanga (CR)
Shqiponja e rosave e Apus pallidus (LRcd) Dejka e zbehtë
madhe
Circus aeruginosus (VU) Huti i kënetave Merops apiaster (EN) Bregca
Circus cyaneus (EN) Huti i fushës Coracias garrulus (CR) Grifsha e detit
Circus macrourus (CR) Shqipja e stepave Upupa epops (VU) Pupëza
Circus pygargus (EN) Shqipja e baltakëve Jynx torquilla (LRnt) Qafëdredhësi
Milvus migrans (EN) Huta e zezë Picus canus (VU) Qukapiku i përhimë
Milvus milvus (EN) Huta bishtgërshërë Picus viridis (LRlc) Qukapiku i gjelbër
Pernis apivorus (EN) Huta e mjaltit Dendrocopos leucotos
(LRlc)
Qukapiku larosh
kurrizbardhë
Buteo buteo Huta Locustella luscinioides Bilbilthi
(DD)
Buteo lagopu (CR) Huta me kalca Acrocephalus
Bilbilthi me mustaqe
melanopogon (EN)
Pandion haliaetus (VU) Fajkoni peshkatar Acrocephalus
Bilbilthi i zhugave
schoenobaenus (EN)
Falco peregrinus (VU) Krahëthati Acrocephalus scirpaceus Bilbilthi i kallamishtes
(LRnt)
Falco naumanni (VU) Skifteri ketraverdhë Hippolais olivetorum (DD) Përqeshës i ullinjve i madh

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 80 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Falco tinnunculus (VU) Skifteri kthetrazi Remiz pendulinus (VU) Penkolovatësi kokëzi
Falco columbarius (VU) Larashi Himantopus himantopus Këmbëqiriu krahëzi
(EN)
Falco subbuteo (VU) Skifteri i drurëve Haematopus ostralegus Sqepgjata
(VU)
Crex crex (VU) Shkurta e madhe Recurvirostra avosetta Sqepbiza
(EN)
Porzana parva (DD) Shaptorja e vogël
Porzana porzana (DD) Pulëvogla e kënetës
Porzana pusilla (DD) Shkurta sqepshkurtër
Shënim: Speciet me (?) pranë emrit të tyre dëftojnë speciet prania e të cilave është e panjohur, ndonëse vendndodhja
bie brenda gamës së tyre dhe përgjatë rrugëve të shtegtimit nëpër të cilat kalojnë këto specie.
Tabela 6.4-6 Specie rrëshqanorësh në listën e Natura 2000
Chelonia (Breshkat) Emydidae
Testudinidae Emys orbicularis Breshka ujëse
Testudo hermanni Breshka e Hermanit Mauremys caspica Breshkujëse kaspike
Cheloniidae Ophidia (Gjarpërinjtë)
Caretta caretta Breshka e detit me pllaka Colubridae
Elaphe quatuorlineata Sovalia
Tabela 6.4-7 Specie rrëshqanorësh të rrezikuara në nivel vendi, në listën e biotopit
CORINE Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro
Testudo hermanni (LRnt) Breshka e Hermanit Mauremys caspica (VU) Breshkujëse kaspike
Caretta caretta (EN)
Breshka e detit me Elaphe quatuorlineata (CR) Sovalia
pllaka
Emys orbicularis (LRnt) Breshka ujëse
Tabela 6.4-8 Specie të amfibëve në listën e Natura 2000
Caudat Salamandrat Anura (Breshkat)
Salamandridae
Discoglossidae
Triturus cristatus Tritoni me kreshtë Bombina variegate Brektosa barkverdhë
Tabela 6.4-9 Peshq
Cypriniformes (Peshk me pendë rrezore )
Cyprinidae
Alburnus albidus
Gjuhëza
Barbus meridionalis
Buzaku
Speciet e Mbrojtura në nivel Kombëtar
Të gjitha speciet e kërcënuara në nivel vendi, në listën e mësipërme, mbrohen me ligjin
Kombëtar. Ndër sojet e shënuara të bimëve, 8 specie, apo 2.3% të specieve bimore të
Shqipërisë në Librin e Kuq të të Dhënave (Vangjeli, et al., 1996), përfshihen në grupin e specieve
të interesit kombëtar për ruajtje që mbrohen me Legjislacion Kombëtar. Këto specie paraqiten në
Tabelën më poshtë.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 81 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Sipas kategorive të Unionit Ndërkombëtar për Ruajtje të Natyrës (UNRN (në një kontekst
Kombëtar), këto specie paraqiten si më poshtë: gjashtë nga këto specie kategorizohen si të
Rrezikuara (Rr), ndërsa dy kategorizohen si (VU).
Tabela 6.4-10 Specie Bimore të Rrezikuara dhe të Kërcënuara në vendndodhjen
Grykëderdhja e Semanit –Pishë Poro
Nr Emërtimi latin Emri i zakonshëm Lokacioni Emri i Familjes Statusi i
Përhapjes
1 Ammophila arenaria Kallmi i ranishtave Bot-061 Poaceae Medit. RR
2 Elymus farctus Grami zvarritës i Bot-061 Poaceae Medit. RR
ranishtës
3 Hypericum perforatum Lulja e balsamit Bot-059 Guttiferae Paleotemp. RR
4 Juniperus oxycedrus Dëllinja e kuqe Bot-059 Cupressaceae EuriMedit. VU
subsp. macrocarpa
5 Origanum vulgare Rigoni i egër Bot-059 Labiatae Euroasiat. RR
6 Pancratium maritimum Zambaku i detit Bot-061 Amaryllidaceae Medit. RR
7 Sambucus nigra Shtogu Bot-059 Caprifoliaceae Paleotemp. VU
8 Stachys maritima Bar shtroje i detit Bot-061 Labiatae Medit. RR
Kërcënimi
(Statusi
Kombëtar)
Katër nga këto specie të bimëve gjenden në plazhe dhe duna ranore: Pancratium maritimum,
Stachys maritima, Ammophila arenaria, dhe Elymus farctus. Të tjerat janë të shpërndara brenda
dunave me drurë me Pinus pinea dhe/apo habitat Pinus halepensis.
6.4.2 Habitate dhe Specie brenda Gjurmës së Projektit dhe korridorit prej 200 m
Seksioni i përparmë përshkroi habitatet dhe speciet me rëndësi evropiane që gjenden brenda
vendndodhjes Pishë-Poro në tërësi. Ky seksion përshkruan ato veçori që janë të pranishme
brenda 200 m të korridorit të propozuar të tubacionit si dhe brenda gjurmës së elementeve të
tjera të projektit dhe prandaj kanë mundësi të preken nga punimet. Për detaje të tjera përgjatë
trasesë duhet të shikohet Aneksi 11.3 Fletët e të Dhënave të Studimit.
Tabela 6.4-11 Habitati dhe Speciet brenda Gjurmës së Projektit
Veçori me interes të regjistruara brenda Gjurmës së Projektit
Habitate (ata që identifikohen brenda klasifikimit të habitateve në VNMS)
1420 Shkurre halofile (kripëdashëse) mesdhetare dhe termo-atlantike (Sarcocornetea
fruticosi)
Element i Projektit
(tubacion, rrugë,
etj.)
Tubacion, rrugë
Habitate (mikro-klasifikimi nga studimi i VDH-së)
1310 Salicornia dhe bimë të tjera njëvjeçare që kolonizojnë baltën dhe rërën Tubacion, rrugë
1410 Livadhe mediterane të kripës (Juncetalia maritimi) Tubacion, rrugë
2110 Duna të lëvizshme embrionike Tubacion
2270 * Duna me drurë me Pinus pinea dhe/apo Pinus halepensis Tubacion, rrugë
92D0 Korije bruke të njelmëta
72A0 Kallamishte (Phragmito-Magnocaricetea)
Tubacion, rrugë
Tubacion, rrugë

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 82 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Veçori me interes të regjistruara brenda Gjurmës së Projektit
Element i Projektit
(tubacion, rrugë,
etj.)
Specie
Bimë
(Emri i zakonshëm)
Ammophila krenaria Kallmi i ranishtave Tubacion
Elymus farctus Grami zvarritës i ranishtes Tubacion
Hypericum perforatum Lulja e balsamit Tubacion, rrugë
Juniperus oxycedrus subsp. Macrocarpa Dëllinja e kuqe Tubacion, rrugë
Origanum vulgare Rigoni i egër Tubacion, rrugë
Pancratium maritimum Zambaku i detit Tubacion
Sambucus nigra Shtogu Tubacion, rrugë
Stachys maritime Bar shtroje i detit Tubacion
Gjitarë
(Emri i zakonshëm)
Lutra lutra Lundra euraziane Tubacion, rrugë
Meles meles Baldosa Tubacion, rrugë
Mustela nivalis Bukla Tubacion, rrugë
Canis aureaus Çakalli Tubacion, rrugë
Vulpes vulpes Dhelpra Tubacion, rrugë
Suncus etruscus Feçkëgjati herr Tubacion, rrugë
Erinaceus concolor Iriqi Tubacion, rrugë
Crocidura suaveolens Noçkëgjati i kopshteve Tubacion, rrugë
Crocidura leucodon Noçkëgjati i livadheve Tubacion, rrugë
Lepus europaeus Lepuri i egër Tubacion, rrugë
Apodemus sylvaticus Miu bishtgjatë Tubacion, rrugë
Apodemus flavicollis Miu gushëverdhë Tubacion, rrugë
Mus macedonicus Miu i Maqedonisë Tubacion, rrugë
Microtus thomani Miu i Tomasë Tubacion, rrugë
Zogj
(Emri i zakonshëm)
Egretta garzetta Çafka e bardhë e vogël Tubacion, rrugë
Ardea cinerea Çafka Tubacion, rrugë
Accipiter nisus Gjeraqina e shkurtës Tubacion, rrugë
Circus cyaneus Huti i fushës Tubacion, rrugë
Milvus migrans Huta e zezë Tubacion, rrugë
Pernis apivorus Huta e mjaltit Tubacion, rrugë
Buteo buteo Huta Tubacion, rrugë
Falco peregrinus Krahëthati Tubacion, rrugë
Falco tinnunculus Skifteri kthetrazi Tubacion, rrugë
Falco subbuteo Skifteri I drurëve Tubacion, rrugë
Himantopus himantopus Këmbëqiriu krahëzi Tubacion, rrugë
Haematopus ostralegus Sqepgjata Tubacion, rrugë
Sterna hirundo Dallëndyshja e detit Tubacion, rrugë
Sterna albifrons Dallëndyshja e detit e vogël Tubacion, rrugë
Larus cachinnans Pulëbardha kokëhirtë Tubacion, rrugë
Charadrius alexandrinus Vrapuesi gushëbardhë Tubacion, rrugë
Tyto alba Kukuvajka e hambarit Tubacion, rrugë
Asio flammeus Bufi veshcurr Tubacion, rrugë
Asio otus Hutini Tubacion, rrugë
Athene noctua Kukuvajka Tubacion, rrugë
Gallinula chloropus Pulëza Tubacion, rrugë
Caprimulgus europaeus Dallëndyshja e natës Tubacion, rrugë
Apus apus Dejka Tubacion, rrugë
Alcedo atthis Bilbili i ujit Tubacion, rrugë

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 83 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Veçori me interes të regjistruara brenda Gjurmës së Projektit
Element i Projektit
(tubacion, rrugë,
etj.)
Merops apiaster Bregca Tubacion, rrugë
Coracias garrulus Grifsha e detit Tubacion, rrugë
Upupa epops Pupëza Tubacion, rrugë
Jynx torquilla Qafëdredhësi Tubacion, rrugë
Dendrocopos syriacus Qukapiku sirian Tubacion, rrugë
Dendrocopos minor Qukapiku larosh i vogël Tubacion, rrugë
Picus viridis Qukapiku i gjelbërt Tubacion, rrugë
Acrocephalus melanopogon Bilbilthi me mustaqe Tubacion, rrugë
Acrocephalus schoenobaenus Bilbilthi i zhugave Tubacion, rrugë
Acrocephalus scirpaceus Bilbilthi i kallamishtes Tubacion, rrugë
Acrocephalus arundinaceus Bilbilthi i kallamishtes I madh Tubacion, rrugë
Hippolais olivetorum Përqeshës i ullinjve i madh Tubacion, rrugë
Cettia cetti Bilbili i kënetave Tubacion, rrugë
Cisticola juncidis Sqepholli i xunktheve Tubacion, rrugë
Pica pica Laraska sqepzezë Tubacion, rrugë
Corvus cornix Gallofi Tubacion, rrugë
Alauda arvensis Çerdhukulla Tubacion, rrugë
Galerida cristata Drenja Tubacion, rrugë
Motacilla flava Bishtatundësi i verdhë Tubacion, rrugë
Delichon urbica Dallëndyshja bishtbardhë Tubacion, rrugë
Hirundo rusica Dallëndyshja bishtgërshërë Tubacion, rrugë
Hirundo daurica Dallëndyshja kërbishtkuqe Tubacion, rrugë
Riparia riparia Dallëndyshja e brigjeve Tubacion, rrugë
Carduelis carduelis Kryeartëza Tubacion, rrugë
Fringilla coelebs Borësi Tubacion, rrugë
Lanius senator Larashi kokëkuq Tubacion, rrugë
Miliaria kalandra Cerla Tubacion, rrugë
Rrëshqanorë
(Emri i zakonshëm)
Emys orbicularis Breshka ujëse Tubacion, rrugë
Testudo hermanni Breshka e Hermanit Tubacion, rrugë
Podarcis muralis Hardhuca e mureve Tubacion, rrugë
Podarcis taurica Hardhuca e barit Tubacion, rrugë
Lacerta viridis Zhapiu Tubacion, rrugë
Elaphe quatuorlineata Sovali Tubacion, rrugë
Coluber gemonensis Shigjeta e shkurtër Tubacion, rrugë
Natrix natrix Gjarpri i ujit Tubacion, rrugë
Vipera ammodytes Nepërka me brirë Tubacion, rrugë
Amfibet
(Emri i zakonshëm)
Bufo bufo Thithëlopa Tubacion, rrugë
Bufo viridis Thithëlopa e gjelbër Tubacion, rrugë
Bombina variegate Bretkosa barkverdhë Tubacion, rrugë
Rana balcanica Bretkosa ballkanike Tubacion, rrugë
Rana lessonae Bretkosa e leshternikut Tubacion, rrugë

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 84 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
7 VLERËSIMI I NDIKIMEVE
7.1 Burimet Potenciale të Ndikimit
Gjatë zhvillimit të trasesë së tubacionit, Projekti është munduar të shmangë, minimizojë dhe
zbusë ndikimet në biodiversitet dhe, kur kjo nuk është e mundshme, dhe mbesin ndikime të tjera
domethënëse, është aplikuar kompensimi. Kjo qasje është në linjë me EBRD PR6 dhe IFC PS6
nëpërmjet vlerësimit të opsioneve, përsosjes së trasesë dhe vlerësimit të VNMS-së që ka
përfshirë ritrasim madhor të tubacionit përreth vendndodhjes Morava, kandidate për vendndodhje
Emerald, si dhe trasim për të evituar Parkun Kombëtar Bredhi i Hotovës.
Si pjesë e VNMS-së, janë identifikuar burimet kyçe për ndikim nga Projekti, tok me burimet dhe
receptorët të ndikuar potencialisht dhe çdo faktor ndikues. Kjo parashtrohet në Kuadrati 7.1-1.
Kuadrati 7.1-1
Burimet Ekologjike Tokësore të Ndikimit
Burimet e Ndikimit
• Faza e Ndërtimit: Përgatitja e rripit të punës: Kalimet nëpër lumenj; Ndërtimi i rrugëve, SK (stacione
kompresorësh) dhe SBV (stacione të bllokimit të valvulave); Lidhja në rrjet; Ndërtimi i objekteve të përkohshme
(kampe dhe kantiere); Lëvizja e makinave, e pajisjeve dhe e personelit; Përdorimi i ujit dhe i lëndëve të para;
Menaxhimi i mbeturinave; Kampe për operacion të ndërtimeve.
• Faza e Operacioneve dhe e Mirëmbajtjes: Zhurma dhe drita që gjeneron puna e Stacioneve të Kompresorëve
dhe të Bllokimit të Valvuleve; Lëvizja e makinave, e pajisjeve dhe e personelit; Menaxhimi i mbeturinave;
Mirëmbajtja e Rripit Mbrojtës të Tubacionit prej 8 m.
• Faza e nxjerrjes nga puna: Ndërtimi i objekteve të përkohshme; Lëvizja e makinave, e pajisjeve dhe e personelit
Operacioni i kampeve të Ndërtimit;Nxjerrja nga puna e SK-ve dhe SV-ve; Menaxhimi i mbeturinave.
Burimet dhe Receptorët në cilët ka Ndikim Potencial
• Habitati, Flora dhe Fauna, Dherat, zonat e Përcaktuara.
Faktorët Ndikues Bazikë
• Zonat e largëta pa qasje aktuale, ku ka prani të specieve të mbrojtura.
• Mungesë hollësish për interesat kualifikuese të zonave të përcaktuara.
Faktorët Ndikues në Projekt
• Menaxhimi i kampit të ndërtimeve, menaxhimi i mbeturinave, menaxhimi i trafikut, koha e punimeve, teknikat për
kapërcim të lumenjve, shkalla e ndotjes fizike (d.m.th. e zhurmës, dritës, etj.).
VNMS-ja poashtu ka dhënë përmbledhtas ndikimet kyçe të Projektit TAP në ekologjinë tokësore
gjatë fazave projektuese kyçe, siç parashtrohen në Tabela 7.1-1.
Tabela 7.1-1 Ndikimet Potenciale – Ekologjia tokësore
Aktiviteti Faza e Ndërtimit Faza Operacionale dhe e
Mirëmbajtjes
Faza e Nxjerrjes nga
Puna
Humbje e habitatit/degradim X X
Fragmentim i habitatit
X
Humbje e specieve X X X
Trazim dhe/apo zhvendosje e
X X X
specieve
Efektet e barrierës në speciet e
X
X
faunës
Efektet e skajit në speciet e faunës X X

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 85 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Teksa ndikimet potenciale janë identifikuar për fazat operacionale dhe të nxjerrjes nga puna të
Projektit, këto kanë qenë përgjithësisht me domethënie minore në krahasim me ato që janë
identifikuar për fazën gjatë ndërtimit. Ndikimet potenciale përshkruhen në detaje më të
hollësishme më poshtë, nën secilin prej rubrikave më poshtë.
7.1.1.1 Humbje/degradim i habitatit
Humbja e habitatit mund të vijë si rezultat i spastrimit, konvertimit të habitatit zanafillor në një lloj
të ri habitati, modifikimit të një habitati ekzistues (duke ndërruar funksionet e tij ekologjike) apo
degradimit të një habitati deri në një pikë ku është me cilësi të ulët dhe mund të konsiderohet i
humbur. Humbja e habitateve mundet poashtu të rezultojë me ndërrim habitati në një mënyrë të
tillë saqë ai bëhet i paaftë të mbështesë kërkesat e specieve; mundet poashtu të jetë katalizator
për ndikime të tjera të ndërlidhura, gjegjësisht fragmentim habitati, humbje të drejtpërdrejtë apo
të tërthortë të specieve apo trazim dhe zhvendosje të specieve.
Humbja e habitatit do të ndodhë gjatë përgatitjes së rripit të punës dhe në raste kur
ndërtohen/përmirësohen rrugët, për lidhje në rrjet, dhe në zona që kërkohen për objekte të
përhershme apo të përkohshme, siç janë stacione për bllokim të valvuleve, kantiere magazinimi
dhe kampe ndërtimi. Rripi i punimeve do të jetë 38 m. Në shumë vende do të lejohet që të
restaurohet vegjetacioni pas punimeve ndërtimore; ndonëse do të duhet të mbetet një Rrip
Mbrojtës i tubacionit prej 8 m, ku mund të mbeten vetëm kultura vjetore me vegjetacion të ulët,
për të mundësuar mirëmbajtjen. Në raste kur hiqet vegjetacion i rritur, si pylli, kjo konsiderohet
humbje e përhershme për sa i përket vlerësimit të ndikimit, për arsye të kohës që do të nevojitej
për ta ri-rritur sërish, nëse do të ri-rritej fare ndonjëherë. Do të ketë edhe humbje shtesë të
habitatit, jo nga vetë ndërtimi, por nga përmirësimi i qasjes duke ndërtuar rrugë të reja/të
përmirësuara, duke u mundësuar njerëzve të sigurojnë qasje në zona të reja të tokës dhe ta
spastrojnë atë për burime pyjore apo për qëllime bujqësore.
7.1.1.2 Fragmentimi i Habitatit
Fragmentimi i habitatit është kryesisht rezultat i humbjes së habitatit dhe përfshin izolimin e një
fragmenti të habitatit nga një tjetër, ndarjen e një habitati më të madh në fragmente më të vogla,
rritjen e përpjesëtimit të madhësisë së skajit ndaj brendësisë së habitatit, dhe uljen e madhësisë
mesatare të fragmenteve të mbetura (Bissonette & Storc, 2002; Ewers & Didham, 2006). Efekti i
një fragmentimi të tillë ka ndikim të drejtpërdrejtë në shpërndarjen e specieve të florës dhe të
faunës. Veçanërisht fauna, teksa është e lëvizshme, mund të preket përmes kufizimeve që i
vihen gamës së lëvizjes së tyre që mund të çojë në efekte të mbipopullimit (madhësi e reduktuar
e territorit), konkurrencë të shtuar, rrjedhë të reduktuar të gjeneve dhe në fund sukses të kufizuar
në shtim dhe madje edhe në vetë mbijetesën Zhvendosja dhe trazimi i specieve mund të ndodhë
më shpesh për shkak të pranisë së reduktuar të zonave të strehimit në fragmentet e mbetura ku
speciet mbrohen nga zhurma dhe ngacmimet vizuale.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 86 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
Burimet e ndikimit burojnë nga ato që janë përshkruar më parë dhe që rezultojnë me humbje të
habitatit. Ndër ndikimet dytësore të ndërlidhura përfshihen efektet e skajit, kur speciet fillimisht të
vendosura në brendësi të një pjesë të habitatit më vonë i nënshtrohen skajit të pjesës së mbetur.
Ky mjedis mund të ketë intensitet më të lartë të dritës, klimë më të ashpër dhe të jetë më
dinamik, që mund të shkaktojë ndikime në habitate ose në specie; era është njëra prej tyre në
drurët e pyllit. Sikur në rastin e humbjes së habitatit, në rastet kur fragmentimi ndodh në pyll të
rritur që nuk mund të zëvendësohet, ndikimet kanë gjasë të jenë më domethënëse.
7.1.1.3 Humbja e drejtpërdrejtë e specieve
Humbja e drejtpërdrejtë e specieve ndodh kur një specie largohet nga habitati i vet si rrjedhojë e
një aktiviteti të veçantë siç është gjuetia, korrja/vjelja dhe transferimi. Humbja e tërthortë ndodh
kur humben pjestarë të specieve si rrjedhojë e varfërimit nga gjahu, reduktim në mundësitë që ka
habitati për ushqim dhe shumim, konkurrencë e shtuar dhe futje të specieve invazive (Nelson et
al. 2006).
Speciet e florës do të preken drejtpërdrejt nga përgatitja e rripit të punimeve, ndërtimi i rrugëve
dhe ndërtimi i objekteve, kryesisht përmes heqjes së vegjetacionit. Humbja e drejtpërdrejtë e
faunës do të ndërlidhet në përgjithësi me makrofaunën dhe do të vijë kryesisht si rezultat nga
lëvizjet e pajisjeve, lëvizja e dheut dhe heqja e vegjetacionit. Humbje shtesë e kufizuar e
specieve (që mund të përfshijë gjitarë dhe zogj) mundet po ashtu të rezultojë nga goditje
aksidentale me makina në rrugë për qasje nga dhe prej vend-ndërtimeve, kampeve dhe
kantiereve.
Speciet mund të preken tërthorazi poashtu nëpërmjet gjahut dhe vjeljes/korrjes së tepër gjatë
apo pas fazës së ndërtimit për shkak të qasjes më të mirë me rrugë në zonat e paqasshme më
herët. Humbje e tërthortë e specieve të faunës të mbrojtura ndërkombëtarisht dhe kombëtarisht,
siç janë kaprolli (C. capreolus), derri i egër (S.scrofa) dhe që mund të ndodhë nëpërmjet gjuetisë,
ndërsa humbja e specieve si ujku C. lupus), ariu i murrmë (U. arctos), dhe specie të zogjve, duke
përfshirë shqiponjën (Aquila sp.) munden poashtu të rezultojnë nga gjuetia, mirëpo poashtu edhe
nga humbja e tërthortë e habitatit dhe fragmentimi nga aktivitete të shtuara të prerjes së drurit,
gjë që do të prekë poashtu edhe një numër qukapikësh (Picidae sp.). Humbja e habitatit do të
ketë ndikime të ndërlidhura, si janë reduktimi i aftësisë dhe cilësisë së habitatit, disponueshmëria
e gjahut, dhe konkurrenca e shtuar për ushqim dhe hapësirë. Humbja e specieve mund t’i
atribuohet poashtu edhe efektit të barrierës, ku ndikime të tërthorta si prerja e drurit, gjahu,
rekreacioni, apo rrugët e përhershme rezultojnë me krijimin e një barriere afatgjatë fizike apo të
sjelljes, e cila mund të shkaktojë zhvendosje të përhershme të specieve në një zonë, duke i
kontribuar kështu reduktimit të mëtejmë të cilësisë dhe aftësisë së habitatit.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 87 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
7.1.1.4 Trazimi dhe Zhvendosja e Specieve
Trazimi ndërlidhet me speciet e faunës dhe do të rezultojë nga emetimet vizuale, të dritës, të
zhurmës dhe të vibrimit që prodhohen nga aktivitetet e projektit dhe objektet. Speciet e trazuara
nga ndikime të tilla mund të çojnë në ndërrime të sjelljes, siç janë koha dhe kohëzgjatja e
shumimit / mbledhjes së ushqimit, përzgjedhja e vendeve për shumim/mbledhje të ushqimit, etj.
Faktorët vizualë dhe të zhurmës mund të shkaktojnë sjellje të shmangies me ç’rast specie te
faunës u largohen zonave me makina, infrastrukturë dhe prani të personelit dhe shkallë të
zhurmës që prodhohet. Ndriçimi i shtuar në zonat ku ndodh ndërtimi gjatë natës dhe për shkak
të lëvizjeve të shtuara të makinave dhe personelit mundet poashtu t’i kontribuojë sjelljes së
shmangies, veçanërisht në rastin e specieve të natës apo gjatë periudhave kur speciet janë më
të ndjeshme ndaj trazimeve (p.sh. në stinën e shumimit). Trazimi konsiderohet të jetë i
përkohshëm dhe i kufizuar në periudhën e ndërtimin, ndonëse kur të vendosen faktorët në
mënyrë të përhershme ndonëse kur faktorët të vendosen përhershëm (d.m.th. vizuale, të dritës
dhe të zhurmës nga objekte të përhershme dhe rrugët, efekti i barrierës, efekti i skajit), ato mund
të konsiderohen të përhershme.
7.2 Zbutja
Një plan i detajuar për zbutje dhe Plan për Menaxhim Mjedisor dhe Social (PMMS)
[Environmental and Social Management Plan, ESMP] është zhvilluar si pjesë e VNMS-së
(Seksioni 9 – Menaxhimi Kulturor, Social dhe Mjedisor dhe Monitorimi) dhe si pjesë e PMMS-së
është përfshirë një Plan Veprimi për Biodiversitetin (PVB) [ a Biodiversity Action Plan (BAP)]. Për
një përvijim të hollësishëm mbi këto masa dhe plane duhet referuar VNMS-së.
Si pjesë e këtij VDH-së merret se masat e përvijuara si zbutje dhe brenda PMM-së janë ndjekur
dhe se ndikimet e mundshme që do të ndodhin si rezultat i Projektit janë vetëm ato ndikime të
mbetura që janë paraqitur brenda dokumentit kryesor të VNMS-së.
7.3 Ndikimet e mbetura
Si pjesë e procesit të vlerësimit për ndikimet kryesore, janë krijuar tabela që ekzaminojnë
ndikimet në linjë me kriteret e BERZH-it (EBRD PR 6) përgjatë gjithë gjatësisë së korridorit të
tubacionit për habitate dhe specie. Kjo pastaj është përdorur për të fokusuar vlerësimin në fushat
me rëndësi kyçe. Këto tabela në Aneksin 8.1 të VNMS duhet të shikohen së bashku me këtë
dokument, pasi që fushat kyçe të identifikuara konsistojnë në vlerësimin e zonave të përcaktuara
këtu.
Për habitate e paraqitura brenda tabelave për vlerësim të ndikimeve (Tabela 7.3-2, Tabela 7.3-4
dhe Tabela 7.3-6), humbja e tërësishme e habitatit është kalkuluar poashtu për të gjitha
elementet e projektit (duke përfshirë korridorin e tubacionit, rrugët, kampet e ndërtimit, kantieret e
tubacionit dhe stacionet për bllokim të valvuleve dhe lidhjen në rrjet) për secilën vendndodhje të
përcaktuar. Megjithatë, kalkulimet për humbjet e habitateve të veçanta janë bërë vetëm për

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 88 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
korridorin e tubacionit ku është bërë skicim i hollësishëm, apo ku dihen madhësitë/shtrirjet e
habitateve.
Habitatet e paraqitura fillimisht në krye të tabelës janë nga klasifikimi fillestar hartografik i habitatit
në VNMS-në; kur ka qenë i mundur mikro-klasifikim shtesë i habitatit, ky është paraqitur poashtu
brenda tabelave me koordinatat korresponduese. Duhet të vihet re se habitatet e prezantuara
nuk përfaqësojnë të gjitha habitatet që mendohet se janë interesa kualifikuese të këtyre
vendndodhjeve të përcaktuara. Këto tabela paraqesin ato habitate që janë regjistruar brenda
gjurmës së punimeve (duke përfshirë rripin 38 metërsh të punimeve) që do të mund të prekeshin,
siç janë identifikuar nga ekipi i ekspertëve në terren.
Për speciet prej secilës nga vendndodhjet e përcaktuara, paraqitur brenda tabelave për vlerësim
të ndikimeve (Tabela 7.3-2, Tabela 7.3-4 dhe Tabela 7.3-6) as këto nuk përfaqësojnë të gjitha
speciet që ka gjasë të jenë interesa kualifikuese të vendndodhjeve të përcaktuara. Edhe specie
të tjera mund të jenë të pranishme brenda zonave të gjurmës së punimeve (siç janë zogjtë);
mirëpo, këto nuk janë përfshirë në tabela sepse nuk është menduar se do të mund të kishte
‘efekt të mundshëm domethënës’ në këto specie si rezultat i aktiviteteve të TAP-it.
7.3.1 Morava, Kandidaturë për Vendndodhje Emerald dhe Biotop CORINE
Pjesa më e madhe e trasesë së tubacionit kalon nëpër brigjet e kufijve të propozuar të
vendndodhjes ZVIR Morava dhe Biotopit CORINE, që përfaqëson një mozaik të tokës bujqësore.
Disa shkurre të degraduara, kullosa dhe plantacione te pishës së zezë (Pinus nigra) gjenden në
zonën kodrinore ndërmjet fshatrave Cangonj dhe Zemblak. Këto habitate nuk përfaqësojnë
habitatet kyçe dhe zonën thelbësore të vendndodhjes ZIVR Morava dhe Biotopit CORINE, dhe
prandaj Projekti TAP nuk do të paraqesë ndonjë kërcënim për integritetin ekologjik të
vendndodhjes dhe, siç ilustrohet në tabelën më poshtë, toka e zënë brenda kufirit të ZIVR-it
është tejet i vogël në përpjesëtim me hapësirën e përgjithshme të vendndodhjes.
Tabela 7.3-1 Toka e zënë brenda kufirit aktual të vendndodhjes ZIVR
Toka e zënë
Zona brenda Malit Morava (ha)
Gjithë zonë e ZIVR Mali Morava 29,155
Zënie e tokës nga rrugët 0
Zënie e tokës nga traseja e tubacionit 16.71
Zënie e tokës nga kantieret e tubacionit, kampet,
3.50
stacionet për bllokim të valvuleve
Gjithsej Tokë e zënë 20.21
Përqindja e humbjes në zonën e përcaktuar 0.07%
Burim: ERM 2012
Speciet me interes për ruajtje, siç janë mishngrënësit e mëdhenj, mund të shihen herë-herë apo
rastësisht në pjesët margjinale të vendndodhjes ku ndodhet Projekti. Aktivitetet e Projektit mund
të ndodhë që të shkaktojnë fragmentim të vogël të habitatit, ndërsa priten efekte të përkohshme
të barrierës për pjesën më të madhe të kafshëve tokësore gjatë ndërtimit. Zona e prekur
(përkohshëm apo përhershëm) nga traseja e tubacionit përfaqëson një pjesë të vogël të gamës
së gjahut për zogj dhe kukuvajka pylli. Shumica e specieve që hasen brenda gjurmës së Projektit

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi
Zonal
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 89 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Numri i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 01 / at07
janë specie të lidhura me tokën bujqësore dhe vendbanimet rurale. Gjitarët tokësor më me
bollëk janë minjtë e arave (Microtus epiroticus), që konsiderohen specie dëmtuese të kulturave,
ndonëse ata janë burim i rëndësishëm ushqimi për shumë kafshë grabitqare.
Korridori i tubacionit dhe infrastrukturës shoqëruese nuk kalon nëpër zonat thelbore të
vendndodhjes Morava dhe mbështet kryesisht specie që janë të zakonshme dhe me bollëk në
rajon. Disa specie me interes për ruajtje, siç është lundra euraziatike dhe breshka ujëse
evropiane (Emys orbicularis), do të trazohen nga zhurma dhe aktiviteti i punimeve gjatë fazës së
ndërtimit, mirëpo ky ndikim do të jetë i përkohshëm. Një pjesë e madhe e specieve janë
regjistruar si potencialisht të pranishme brenda gjurmës së punimeve. Mirëpo, mendohet se
vetëm një pjesë e vogël e tyre mund të preken potencialisht.
Tabela 7.3-2 përmbledh veçoritë kyçe me interes të vendndodhjes Morava dhe paraqet ndikimet
e parashikuara. Vetëm habitatet dhe speciet për të cilat përcaktohet vendndodhja dhe që mund
të preken nga Projekti janë futur në listë dhe kjo bazohet në mendimin e ekspertëve të
specialistëve të fushës (Ferdinand Bego dhe Alfred Mullaj) dhe ERM.
Thënë përmbledhtas, Projektit do të rezultojë me humbje të përafërsisht 0.07% të zonës së
vendndodhjes që përmban kryesisht habitat të modifikuar. Zona që do të preket është në skaj të
vendndodhjes dhe nuk përbën një zonë thelbësore për habitatin dhe speciet me ‘Interes
Kualifikues’. Nuk parashikohet ndonjë ndikim domethënës dhe konkludohet se nuk do të ketë
efekt në integritetin e Moravës, kandidaturë për vendndodhje Emerald / Bitop CORINE.

Faqe 90 nga129
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sisemit
Kodi i Disk.
Lloji i
dodkumentit
Nr . i Serisë
Titulli i Projekti:
Titulli i dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07er
Tabela 7.3-2 Veçoritë kyçe të Interesit të vendndodhjes Morava që do të preken nga Projekti*
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat (ato që identifikohen brenda klasifikimit të VNMS-së)
Shpate
shkëmbore
silicore me
vegjetacion
kazmofitik
2.11 ha Habitat
Evropian 8220
Livadh malor i
Sanës
1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Jo, kjo zonë nuk
përbën një zonë
më të madhe se
1> % të këtij lloji
të habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përbën një zonë
më të madhe se
1> % të këtij lloji
të habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përbën një zonë
më të madhe se
1> % të këtij lloji
të habitatit
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Vetëm traseja e
tubacionit
Vetëm traseja e
tubacionit
Vetëm traseja e
tubacionit
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Trazimi i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
Trazimi i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
Trazimi i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
J
Zona e
habitatit që
humbet nuk
është
thelbësore,
dhe
përfaqëson

Faqe 91 nga129
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sisemit
Kodi i Disk.
Lloji i
dodkumentit
Nr . i Serisë
Titulli i Projekti:
Titulli i dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07er
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Kallamishte
(Phragmito-
Magnocaricetea)
Pyje shkoze
Galio-
Carpinetum)
*Pishnajë (Sub-)
mesdhetare me
pisha të zeza
endemike
(Pinus nigra) (e
mbjellë)
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
WP Bot-005
WP Bot-009
WP Bot-011
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat
Evropian 72A0
Habitat
Evropian 9170
Habitat
Evropian 9530
Habitat apo
Speciet në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
- - Jo, kjo nuk
është zonë
thelbësore për
këtë habitat
brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
- - Jo, kjo nuk
është zonë
thelbësore për
këtë habitat
brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
- - Jo, kjo nuk
është zonë
thelbësore për
këtë habitat
brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Jo, kjo zonë nuk
përbën një zonë
më të madhe se
1> % të këtij lloji
të habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përbën një zonë
më të madhe se
1> % të këtij lloji
të habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përbën një zonë
më të madhe se
1> % të këtij lloji
të habitatit
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Vetëm traseja e
tubacionit
Vetëm traseja e
tubacionit
Vetëm traseja e
tubacionit
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikime
potenciale në
vijat e ujit,
cilësinë e ujit
dhe në
ekologjinë
akuatike
(aleuritizim,
derdhje/rrjedhje)
gjatë fazës së
ndërtimit
Trazimi i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
Trazimi i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
J
Zona e
habitatit që
humbet
minimale,
mund të
restaurohet në
tërësi.
J
Zona e
habitatit që
humbet
jothelbësore,
jodomethënëse
në madhësi.
J
Harta e krijuar
e habitatit
mund të
restaurohet në
pjesën më të
madhe në
rripin e punës

Faqe 92 nga129
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sisemit
Kodi i Disk.
Lloji i
dodkumentit
Nr . i Serisë
Titulli i Projekti:
Titulli i dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07er
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Speciet
Bimët
Hypericum
perforatum
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Speciet në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
Individë të rrallë - - Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Humbje e një
numri të vogël
speciesh dhe
fragmentim i
habitatit;
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
J
Vetëm disa
individë
humbasin,
përfshihet
transferimi.
Juniperus
oxycedrus
Individë të rrallë - - Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Humbje e një
numri të vogël
speciesh dhe
fragmentim i
habitatit;
J
Vetëm disa
individë
humbasin,
përfshihet
transferimi.
Juniperus
communis
Individë të
shumtë
- - Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Humbje
speciesh dhe
fragmentim i
habitatit;
J
Vetëm disa
individë
humbasin,
përfshihet
transferimi.

Faqe 93 nga129
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sisemit
Kodi i Disk.
Lloji i
dodkumentit
Nr . i Serisë
Titulli i Projekti:
Titulli i dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07er
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Origanum
vulgare
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Speciet në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
Individë të rrallë - - Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Humbje e një
numri të vogël
speciesh dhe
fragmentim i
habitatit;
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
J
Vetëm disa
individë
humbasin,
përfshihet
transferimi.
Gjitarët
Canis lupus 1-2 individë Aneksi II, IV, V
listë
Aneksi II
Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
Lutra lutra 1-2 individë Aneksi II, IV, Aneksi II Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
Zvarranikët
Emys orbicularis 1-5 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Fragmentim i
vogël i habitatit
dhe efekt
barriere i
përkohshëm
gjatë ndërtimit
Trazim iv vogël
nga zhurma
gjatë ndërtimit
të tubacionit
Shkatërrim i
vogël i habitatit
gjatë ndërtimit
të tubacionti
J
Vetëm efekte
minore të
përkohshme
gjatë ndërtimit
në zonë
jothelbësore.
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra,
gjatë ndërtimit
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra

Faqe 94 nga129
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sisemit
Kodi i Disk.
Lloji i
dodkumentit
Nr . i Serisë
Titulli i Projekti:
Titulli i dokumentit:
Gazjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07er
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Testudo
hermanni
Elaphe
quatuorlineata
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Speciet në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
1-5 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
1-5 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
rrafsh kombëtar
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Jo Jo Traseja e
tubacionit
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Fragmentim i
vogël i habitatit
dhe efekt
barriere i
përkohshëm
gjatë ndërtimit
Fragmentim i
vogël i habitatit
dhe efekt
barriere i
përkohshëm
gjatë ndërtimit
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra
*Kalkulimet mbi mbulimin e habitatit bazohen në korridorin prej 38 m që që është në qendër të trasesë së tubacionit (zona e spastrimit gjatë punimeve të ndërtimore).
.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 95 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
7.3.2 Biotopi CORINE Vithkuq-Ostrovicë
Traseja e tubacionit kalon nëpër vendndodhjen CORINE Vithkuq-Ostrovicë CORINE një seksion
ndërmjet PK 61 dhe 68. Ky seksion (Vithkuq) përbëhet kryesisht nga drurë të rinj të pyllit të ahut.
Traseja e tubacionit kalon edhe brenda 1.1 km të pjesës së vendndodhjes së Malit Ostrovicë, me
një rrugë për qasje vetëm 400 m në këtë lokacion. Vendndodhja Vithkuq-Ostrovicë është në
përgjithësi me vlerë të lartë për ruajtje/konservim, ndonëse zonat nëpër të cilat kalon vetë
tubacioni nuk janë domosdo me rëndësi kyçe. Një zonë kyçe gjendet nja 60 m nga linja qendrore
në PK 61 në drejtim të veriut; kjo zonë përfaqëson një parcelë të mirë të pyjeve të përziera më të
vjetra (ah, bredh dhe dushk), që ofron një habitat të përshtatshëm për një numër të llojeve të
kafshëve të ndërlidhura me pyje të rritura/vjetra. Duhet pasur kujdes të shmanget dëm i
drejtpërdrejtë i kësaj cope pylli gjatë ndërtimit të TAP-it.
Përveç kësaj, krejtësisht jashtë zonës së përcaktuar, habitati që gjendet brenda një seksioni të
gjatë të tubacionit ndërmjet PK 69 dhe PK 85 përgjatë tubacionit, ofron habitat të vlefshëm të
pyllit të bredhit të cilësisë së lartë (Fagus sylvatica). Ky pyll Vithkuq-Ostrovicë gjendet vetëm 6
km në veri të Parkut Kombëtar Bredhi i Hotovës Dangëlli. Zona Vithkuq-Ostrovicë ka rëndësi të
veçantë për specie të mëdha mishngrënësish, si ariu i murrmë (Ursus arctos) dhe ujku (Canis
lupus) dhe e para nga këto specie është konfirmuar se shumohet në zonë, ndërsa të dyja speciet
janë regjistruar në zonë dhe lëvizin gjerësisht brenda dhe jashtë Biotopit CORINE Vithkuq-
Ostrovicë.
Tabela 7.3-3 Tokë e zënë brenda kufirit aktual të biotopit CORINE
Tokë e zënë
Hapësirë brenda Vithkuqit-Ostrovicës (ha)
Totali i zonës Vithkuq-Ostrovicë 13,693
Tokë e zënë nga rrugë të reja/përmirësuara 7.1
Tokë e zënë nga traseja e tubacionit 25
Tokë e zënë nga kantieret e tubave, kampet, stacionet e 0.06
bllokimit të valvuleve
Total i tokës së zënë 32.16
Humbja në përqindje e zonës së përcaktuar 0.23%
Për këtë seksion të Biotopit CORINE që përfshin Malin Ostrovicë komponenta më e afërt e
projektit do të jetë një rrugë për qasje që do të kalojë përafërsisht 400 m nga skaji i
vendndodhjes, teksa tubacioni gjendet 1.1 km larg në vendin më të afërt. Ndikimet nga punimet
e kësaj rruge dhe të tubacionit nuk do ta prekin në mënyrë të drejtpërdrejtë vendndodhjen
Vithkuq-Ostrovicë, ndonëse ka mundësi për trazim dhe zhvendosje të specieve me interes. Siç
merret vesh aktualisht punimet në regjionin Vithkuq – Ostrovicë do vazhdojnë për xx [në origjinal
mungon; shënim i përkthyesit] vjet që do të thotë përgjatë kalimit të martës (marta), zhurmë nga
punimet (teksa ndërtohen rruga dhe tubacioni në rrafsh lokal) dhe prania e punonjësve.
Aktivitete të tilla të projektit do të shkaktojnë trazim lokal dhe zhvendosje potenciale të specieve,
duke përfshirë ariun e murrmë (Ursus arctos) dhe ujkun (Canis lupus), thundrakët, kamoshin
ballkanik (Rupicapra rupicapra balcanica), derrin e egër (Sus scrofa), kaprollin (Capreolus

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 96 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
capreolus) dhe speciet e zogjve (pesë specie të qukapikut [Picidae] dhe shqiponjën e malit
[Aquila chrysaetos]), të cilat gjenden në listën e legjislacionit të Natura-s dhe Bernit..
Aty ky kapërcehet drejtpërdrejt Biotopi CORINE në jug të fshatit Vithkuq, humbja e habitatit do t’i
ndodhë kryesisht pyllit të ri të ahut (Fagus sylvatica). Këtu janë marrë shënime për ujkun (Canis
lupus) dhe mundësi që kjo specie dhe ariu i murrmë (Ursus arctos) do të sillen gjerësisht brenda
kësaj zonë (shënime/evidencë të ariut të murrmë janë gjetur më tutje në lindje në PK 55 te
Rezervati i Gjancit). Në këtë zonë, ka gjasë poashtu që qukapiku i mbrojtur (Picidae), derri i egër
(Sus scrofa) dhe kaprolli (Capreolus capreolus) të jenë të pranishëm në parcelat e mbetura të
pyllit cilësor (Zoo-032). Ndonëse humbja e habitatit përgjatë trasesë së tubacionit mund të mos
jetë domethënëse, specie të tilla do të mund të prekeshin nga trazimi dhe zhvendosja.
Habitate dhe specie brenda vendndodhjes së biotopit Vithkuq-Ostrovicë do të preken nga
Projekti TAP (renditja e tubacionit, përmirësimi i rrugëve ekzistuese për qasje, hapja e rrugëve të
reja për qasje, vendndodhja e kampit) gjatë fazës së ndërtimit. Humbja e drejtpërdrejtë e habitatit
do të jetë e vogël, ndonëse ndikimi i gjithëmbarshëm nga trazimi dhe zhvendosja mund të jetë
domethënës për speciet në nivel lokal. Habitati do ta rimarrë veten brenda rripit të përkohshëm të
punës, ndonëse do të jetë e pamundshme të rikrijohet pylli i vjetër, kur të ketë humbur.
Ndikimet e drejtpërdrejta në specie do të jenë minimale mbasi që do të humbin drejtpërdrejt pak
ose asnjë (përveç rrëshqanorëve dhe amfibeve), dhe humbja e drejtpërdrejtë e habitatit brenda
biotopit CORINE nuk do të përbëjë ndikim domethënës në specie.
Megjithatë, në zonën Vithkuq-Ostrovicë, vetë vendndodhja e përcaktuar nuk përfaqëson habitat
të cilësisë më të lartë nëpër të cilin kalon korridori i tubacionit dhe habitati nga PK 68.5 deri PK
85 (jashtë zonës së përcaktuar) është në të vërtetë i cilësisë kryesisht më të mirë. Shumica e
specieve që janë të pranishme brenda kësaj zone do të jenë gjithashtu me rëndësi kyçe për vetë
vendndodhjen e përcaktuar. Prandaj, duhet të merren parasysh ndikimet në këto zona.
Përtej kufirit të vendndodhjes së përcaktuar, përveç korridorit të tubacionit, përmirësimi dhe lidhja
e një rrugë për qasje ndërmjet Potomit dhe Vithkuqit do të jetë me rëndësi kyçe. Kjo rrugë do të
jetë shtim i korridorit të tubacionit, kështu që do të rrisë edhe më tej fragmentimin, degradimin
dhe humbjen e drejtpërdrejtë të këtij rripi kryesisht të paprekur të pyllit. Mirëpo, më rëndësi më të
madhe afatgjatë do të jenë ndikimet e tërthorta që rrjedhin nga qasja e përmirësuar. Këto ndikime
të tërthorta do të përfshijnë shtim potencial të prerjes ilegale të drurit, të gjuetisë, rekreacionit dhe
trafikut rrugor.
Prerja e drurit është konstatuar tashmë në pyll gjatë studimeve më 2011 dhe 2012 (shih Figurën
7.3-1) dhe një nga faktorët kryesorë që kufizon shkallën e shpyllëzimit është cilësia e ulët e
rrugës nëpërmjet së cilës mund të nxirret druri. Me përmirësim në rrjetin e rrugëve ka mundësi të
madhe që të shtohen nivelet e prerjes së drurit në qoftë se nuk bëhet monitorim dhe zbatim (shih
Seksionin 9, Plani për Menaxhim Mjedisor dhe Social, PMMS, për hollësi). Pa menaxhim të tillë,
ndikimet afatgjata do të jenë domethënëse dhe do të shkaktojnë humbje të habitatit si dhe specie

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 97 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
individuale të cilat varen nga zona e pyllëzuar, duke përfshirë speciet kyçe të ndërlidhura me
zonën e përcaktuar, siç është përvijuar më lart.
Figura 7.3-1 Bërja e qymyr drurit në kampin ilegal të prerjes së lëndës drusore brenda
pyllit Vithkuq
Burim: Studimi për Perfeksionimin e Trasesë (korrik 2012)
Tabela 7.3-4 jep përmbledhtas veçoritë kryesore me interes të vendndodhjes Vithkuq-Ostrovicë
dhe paraqet ndikimet e parashikuara. Vetëm habitatet dhe speciet kyçe për të cilat është
përcaktuar vendndodhja dhe që do të mund të prekeshin nga Projekti janë përfshirë në listë dhe
kjo bazohet në mendimin e ekspertëve dhe të specialistëve të fushës (Ferdinand Bego dhe Alfred
Mullaj) dhe ERM-së.
Thënë përmbledhtas, Projekti do të rezultojë me humbje përafërsisht të 0.23% të zonës së
vendndodhjes që përmban hapësira të vogla të habitateve, duke përfshirë formacione të dëllinjës
në shqopishta apo në kullosa gëlqerore pyje ahu, livadhe malore të sanës, shpate shkëmbore
gëlqerore me vegjetacion kazmofitik dhe pishnajë sub-mesdhetare me pisha të zeza endemike.
Ujku (Canis lupus) dhe ariu i murrmë(Ursus arctos) janë të pranishëm brenda vendndodhjes, si

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Kodi i
Kompjut
erit
Faqe 98 nga 129
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk
Lloji i
Dokumentit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
dhe specie kyçe të zogjve, siç janë qukapiku(Picidae) dhe shqiponja (Aquila)a, në listën e
Natura-s dhe të Bernës.
Parashihen ndikime domethënëse të mbetura të ndërlidhura me humbjen e habitatit të pyllit dhe
ndikimet në speciet kyçe. Humbjet e drejtpërdrejta dhe të tërthorta nga ndërtimi i projektit do të
minimizohen për sa të jetë e mundur përmes zbutjes dhe të Planit të Veprimit për Biodiversitetin
(PVB). Megjithëkëtë, për shkak të pasigurisë në lidhje me ndikimet e tërthorta që mund të
ndodhin gjatë ndërtimit apo punës, dhe pasi që shumë ndikime do të burojnë nga aktivitete jashtë
kufirit të vendndodhjes së përcaktuar, është aplikuar qasje parandaluese dhe janë parashikuar
ndikime me domethënie të pakët në pyjet e ahut Luzulo-Fagetum (9110) dhe në pishnajën
mesdhetare me pisha të zeza endemike (9530). Për speciet e faunës, numri i popullsisë nuk
dihet ende mjaft mirë sa për të parashikuar ndikime në popullatat e ndërlidhura vetëm me
Biotopin CORINE Biotope. Megjithatë, mund të parashihet që do të ketë ndikime të buta dhe
domethënëse në ujkun dhe ariun e murrmë, që varen nga habitati i pranishëm brenda
vendndodhjes së përcaktuar Vithkuq-Ostrovicë, si dhe zonës përjashta saj (që do të preket më
shumë).
Në tërësi konkludohet se nuk do të ketë efekt në integritetin e Biotopit CORINE Vithkuq-Ostrovicë
në formën e tij aktuale. Megjithatë, është e qartë se projekti ka efekte të mundshme
domethënëse në ariun e murrmë dhe ujkun, duke prekur statusin e tyre të ruajtjes/konservimit.
Për më tej, rëndësia e pyllit nëpër të cilin kalon tubacioni dhe rruga e përmirësuar për qasje
ndërmjet PK 69 deri PK 85 është konfirmuar nga MMPAU gjatë konsultimit (8 shkurt, 2012) dhe
është identifikuar se kjo zonë mund të përfshihet brenda planeve për përcaktim/shpallje në të
ardhmen.
Për shkak të çështjeve të shtruara më sipër, do të ndërmerret kompensim në formën e
kundërpeshës biodiversitare në zonën Vithkuq-Ostrovicë dhe kjo do të ndërmerret krahas me
masat e monitorimit dhe të zbutjes që përfshihen në PVB, me synimin që të sigurohet habitat i
aftë për të mbështetur speciet kyçe në listë dhe të ruhen popullsi frytdhënëse, si dhe integriteti i
gjithëmbarshëm i zonës së pyllëzuar të Vithkuq-Ostrovicës.

Faqe 99 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Tabela 7.3-4 Veçoritë kyçe të Interesit të vendndodhjes Vithkuq – Ostrovicë që do të preken nga Projekti
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Habitati (ato që identifikohen brenda klasifikimit të habitateve në VNMS
Pyje shkoze
(Galio
Carpinetum)
13.82 ha Habitat
Evropian
9170)
Habitati
përfshin
seksion të
madh nëpër të
cilin kalon
korridori i
*Pishnajë
(sub-)
mesdhetare
me pisha të
zeza
endemike
(Pinus nigra)
0.54 ha (si dhe
WP Bot-025)
Habitat me
Prioritet
Evropian 9530
Habitat (mikro-klasifikim nga studimi i VDH-së)
Formacione
në shqopishta
apo kullota
gëlqerore
(Juniperus
communis)
WP Bot-023, Habitat
Evropian
5130
Jo, kjo nuk
është zonë
qenësore
brenda këtij
habitati brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
tubacionit
- - Jo, kjo nuk
është zonë
qenësore
brenda këtij
habitati brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
- - Jo, kjo nuk
është zonë
qenësore
brenda këtij
habitati brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Tubacion, rrugë
Vetëm trase e
tubacionit
Tubacion, rrugë
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve natyrore
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve natyrore
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve natyrore
J
Zona e habitatit
që do humbet
nuk është
thelbësore dhe
përfaqëson

Faqe 100 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Pyje ahu
(Luzulo-
Fagetum)
Livadhe
malore sane
Shpate
shkëmbore
gëlqerore me
vegjetacion
kazmofitik
Speciet
Bimët
WP Bot-019,
Bot-021, Bot-
022, Bot-024
(cilësi e lartë)
(WP Bot-020)
(WP Bot-032)
Habitat
Evropian
9110
Habitat
Evropian
6520
Habitat
Evropian
8210
- - Jo, kjo nuk
është zonë
thelbësore për
këtë habitat
brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
- - Jo, kjo nuk
është zonë
qenësore
brenda këtij
habitati brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
- - Jo, kjo nuk
është zonë
qenësore
brenda këtij
habitati brenda
vendndodhjes
së përcaktuar
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Tubacion, rrugë
(kryesisht jashtë
vendndodhjes së
përcaktuar)
Tubacion, kamp,
rrugë
Trazim i florës
P
Humbje direkte
e habitatit dhe
mundësi e
madhe për
humbje
indirekte që
mund të jetë
domethënëse.
J
Zona e projektit
larg nga zona
thelbësore e
habitatit.
Tubacion, Trazim i florës J
Humbja e
habitatitit e
papërfillshme.

Faqe 101 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Aconitum
lamarckii
Adiantum
capillusveneris
Agrimonia
eupatoria
Atropa belladonna
Individë të
rrallë
Individë të
rrallë
Individë të
shumtë
Individë të
rrallë
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Jo Jo Tubacion,kamp,
rrugë
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.
J
Speciet janë të
shumta, dhe
humbja e
individëve do të
jetë
jodomethënëse.
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.

Faqe 102 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Colchicum
autumnale
Crataegus
heldreichii
Digitalis lanata
Dryopteris filixmas
Individë të
rrallë
Individë të
shumtë
Individë të
rrallë
Individë të
rrallë
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.
J
Speciet janë të
shumta, dhe
humbja e
individëve dot
jetë
jodomethënëse.
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.

Faqe 103 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Gentiana lutea
Hypericum
perforatum
Juglans regia
Juniperus
oxycedrus
Individë të
rrallë
Individë të
shumtë
Individë të
rrallë
Individë të
shumtë
Aneksi V Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, kamp,
rrugë
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.
J
Speciet janë të
shumta, dhe
humbja e
individëve dot
jetë
jodomethënëse.
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.
J
Speciet janë të
shumta, dhe
humbja e
individëve dot
jetë
jodomethënëse.

Faqe 104 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Juniperus
communis
Origanum
vulgare
Phyllitis
scolopendrium
Individë të
shumtë
Individë të
shumtë
Individë të
rrallë
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
J
Speciet janë të
shumta, dhe
humbja e
individëve do të
jetë
jodomethënëse.
J
Speciet janë të
shumta, dhe
humbja e
individëve dot
jetë
jodomethënëse.
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.
Salix fragilis
Individë të
rrallë
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
Vetëm disa
individë
humben.
Regjenerimi i
mundshëm.

Faqe 105 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Sambucus
nigra
Sideritis
raeseri
Viscum album
Individë të
rrallë
Individë të
rrallë
Individë të
rrallë
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Vetëm trase e
tubacionit
Humbje minore e
specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
Vetëm disa
individë
humben.
Regjenerimi i
mundshëm.
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.
J
Vetëm disa
individë
humben, merret
parasysh
transferimi.

Faqe 106 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Gjitarë
Ursus arctos së paku 3
individë
Aneksi II, IV, V
lista
Aneksi II
Mbrojtur në
nivel kombëtar
Po Jo Tubacion, rrugë Fragmentim i
habitatit dhe efekt
barriere i
përkohshëm gjatë
ndërtimit, që
shkakton aftësi të
reduktuar të
habitatit, trazim dhe
zhvendosje.
Ndikimet afatgjata
indirekte mund të
jenë domethënëse
me qasje të shtuar
për gjuetarët dhe
prerësit e drurit në
vendndodhjen kyçe
të pyllit jashtë
zonës aktuale të
përcaktuar.
P
Ndikimet
direkte do të
jenë
domethënëse,
humbja e
habitatit (jashtë
zonës së
përcaktuar)
domethënëse,
humbja e
korridorit,
trazimi dhe
zhvendosja të
mundshme.

Faqe 107 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Canis lupus 3-8 individë Aneksi II, IV, V Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Po Jo Tubacion, rrugë Fragmentim i
habitatit dhe efekt
barriere i
përkohshëm gjatë
ndërtimit, që
shkakton aftësi të
reduktuar të
habitatit, trazim dhe
zhvendosje.
Ndikimet afatgjata
indirekte mund të
jenë domethënëse
me qasje të shtuar
për gjuetarët dhe
prerësit e drurit në
vendndodhjen kyçe
të pyllit jashtë
zonës aktuale të
përcaktuar.
P
Ndikimet
direkte do të
jenë
domethënëse,
humbja e
habitatit (jashtë
zonës së
përcaktuar)
domethënëse,
humbja e
korridorit,
trazimi dhe
zhvendosja të
mundshme.

Faqe 108 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Lutra lutra 1-2 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Rupicapra
rupicapra
balcanica
Zogj
1-3 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, rrugë Trazim dhe
zhvendosje dhe
humbje potenciale
direkte nga
aksidente trafiku
gjatë ndërtimit dhe
nga trafiku në
rrugën e
përhershme gjatë
punës.
Jo
Jo, zona në
afërsi të rrugës
dhe të tubacionit
është pjesë e
vogël e zonës
malore që do ta
përdorë kjo
specie në
Ostrovicë.
Tubacion, rrugë
Trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit. Ndikime
potenciale indirekte
si gjuetia gjatë
punës, nga qasja e
përmirësuar.
J
Humbja e
habitatit
minimale,
trazimi vetëm i
përkohshëm
humbje
potenciale e
individëve
minimale në
afat të gjatë.
J
Zona
thelbësore për
speciet jashtë
zonës së
Projektit.
Trazimi i
përkohshëm.
Ndikimet
indirekte jo
domethënëse.

Faqe 109 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Aquila
chrysaetos
Të paktën 1
çift
Aneksi I Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Tubacion, rrugë
Humbje e habitatit
si dhe trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit.
Fragmentimi dhe
ndikimet afatgjata
indirekte mund të
jenë domethënëse
me qasje të shtuar
për prerësit e drurit
në pyllin kryesor
jashtë zonës së
përcaktuar dhe
qasje re
përmirësuar për
gjuetarët.
J
Zona
thelbësore për
speciet jashtë
zonës së
Projektit.
Trazimi i
përkohshëm.
Ndikimet
indirekte jo
domethënëse.

Faqe 110 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Dryocopus
martius
>15 çifte Aneksi I Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Një pjesë e
habitatit do të
përbëjë zonë
thelbësore por
është pjesë e
vogël e
vendndodhjes
më të gjerë.
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Tubacion, rrugë
Humbje e habitatit
si dhe trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit.
Fragmentimi dhe
ndikimet afatgjata
indirekte mund të
jenë domethënëse
me qasje të shtuar
për prerësit e drurit
në pyllin kryesor
jashtë zonës së
përcaktuar dhe
qasje e përmirësuar
për gjuetarët.
J
Pak individë
preken, të cilët
përdorin pyllin
brenda
vendndodhjes
së përcaktuar.
Popullsia kyçe
ndodhet jashtë
vendndodhjes
së përcaktuar –
që do të preket
në mënyrë
direkte dhe
indirekte.

Faqe 111 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Dendrocopos
syriacus
>20 çifte Aneksi I Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Një pjesë e
habitatit do të
përbëjë zonë
thelbësore por
është pjesë e
vogël e
vendndodhjes
më të gjerë.
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Tubacion, rrugë
Humbje e habitatit
si dhe trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit.
Fragmentimi dhe
ndikimet afatgjata
indirekte mund të
jenë domethënëse
me qasje të shtuar
për prerësit e drurit
në pyllin kryesor
jashtë zonës së
përcaktuar dhe
qasje e përmirësuar
për gjuetarët.
J
Si më lart për
(Dryocopus
martius)

Faqe 112 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Dendrocopos
minor
>30 çifte Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Një pjesë e
habitatit do të
përbëjë zonë
thelbësore por
është pjesë e
vogël e
vendndodhjes
më të gjerë.
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
të këtij lloji të
habitatit
Tubacion, rrugë
Humbje e habitatit
si dhe trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit.
Fragmentimi dhe
ndikimet afatgjata
indirekte mund të
jenë domethënëse
me qasje të shtuar
për prerësit e drurit
në pyllin kryesor
jashtë zonës së
përcaktuar dhe
qasje e përmirësuar
për gjuetarët.
J
Si më lart për
(Dryocopus
martius)

Faqe 113 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Dendrocopos
medius
>10 çifte Aneksi I Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Një pjesë e
habitatit do të
përbëjë zonë
thelbësore por
është pjesë e
vogël e
vendndodhjes
më të gjerë.
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Tubacion, rrugë,
Humbje e habitatit
si dhe trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit.
Fragmentimi dhe
ndikimet afatgjata
indirekte mund të
jenë domethënëse
me qasje të shtuar
për prerësit e drurit
në pyllin kryesor
jashtë zonës së
përcaktuar dhe
qasje e përmirësuar
për gjuetarët.
J
Si më lart për
(Dryocopus
martius)

Faqe 114 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Dendrocopos
leucotos
>10 çifte Aneksi I Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Një pjesë e
habitatit do të
përbëjë zonë
thelbësore por
është pjesë e
vogël e
vendndodhjes
më të gjerë.
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Tubacion, rrugë,
Humbje e habitatit
si dhe trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit.
Fragmentimi dhe
ndikimet afatgjata
indirekte mund të
jenë domethënëse
me qasje të shtuar
për prerësit e drurit
në pyllin kryesor
jashtë zonës së
përcaktuar dhe
qasje e përmirësuar
për gjuetarët.
J
Si më lart për
(Dryocopus
martius)
Rrëshqanorë

Faqe 115 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëria Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Emys
orbicularis
>5 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje direkte e
specieve, humbje e
habitatit dhe fragmentim i
habitatit, si dhe efekt i
përkohshëm i barrierës
gjatë ndërtimit. Humbje e
habitatit si dhe trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit. Fragmentimi
dhe ndikimet afatgjata
indirekte mund të jenë
domethënëse me qasje të
shtuar për prerësit e drurit
në pyllin kryesor jashtë
zonës së përcaktuar dhe
qasje e përmirësuar për
gjuetarët. Humbje e
habitatit si dhe trazim dhe
zhvendosje gjatë
ndërtimit. Fragmentimi
dhe ndikimet afatgjata
indirekte mund të jenë
domethënëse me qasje të
shtuar për prerësit e drurit
në pyllin kryesor jashtë
zonës së përcaktuar dhe
qasje e përmirësuar për
gjuetarët.
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra

Faqe 116 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Testudo
hermanni
Elaphe
quatuorlineata
Amfibe
Salamandra
salamandra
>10 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Së paku 10
individë
Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
>50 individë Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje direkte e
specieve, humbje e
habitatit dhe
fragmentim i
habitatit, si dhe
efekt i përkohshëm i
barrierës gjatë
ndërtimit.
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje direkte e
specieve, humbje e
habitatit dhe
fragmentim i
habitatit, si dhe
efekt i përkohshëm i
barrierës gjatë
ndërtimit.
Po Jo Tubacion, rrugë Humbje direkte e
specieve, humbje e
habitatit dhe
fragmentim i
habitatit, si dhe
efekt i përkohshëm i
barrierës gjatë
ndërtimit.
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra

Faqe 117 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit Kodi i Disk .
Lloji i
dokumenit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr i Serisë
Veçoritë kyçe
të Interesit
brenda
Gjurmës së
punimeve,
apo që mund
të preken
Zona / numri
i specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të
tjera të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën
zona e prekur
zonë
thelbësore
për këtë
habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat e
Projektit që mund
të shkaktojnë
ndikimin (detaje
për secilën veç e
veç) për sa të jetë
e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Bombina
variegata
>500 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje direkte e
specieve, humbje e
habitatit dhe
fragmentim i
habitatit, si dhe
efekt i përkohshëm i
barrierës gjatë
ndërtimit.
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra
*Kalkulimet mbi mbulimin e habitatit bazohen në korridorin prej 38 m që gjendet në trasenë e tubacionit (spastrimi i zonës gjatë punimeve ndërtimore).

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Faqe 118 nga 129
Kodi i
Kompjuterit
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk.
Lloji i
Dokume
ntit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
7.3.3 Biotopi CORINE Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro
Traseja e tubacionit kalon nëpët biotopin CORINE Grykëdedhja e Semanit-Pishë Poro, por jo
nëpër zonës thelbësore të kësaj vendndodhjeje të përcaktuar. Korridori i tubacionit gjendet nja 2
km nga grykëderdhja e lumit Semani, Rezervati Natyror i Menaxhuar Pishë Poro (kategori IV
sipas listës së UNRN-së) dhe Zona e Rëndësishme e Zogjve (ZRZ) [Important Bird Area (IBA]
Grykëderdhja e Semanit. Korridori nuk kalon vendndodhjet sensitive të lagunës së Gjemisë (në
jug të tubacionit) dhe laguna e Petritit (në veri të tubacionit) apo dunat me rërë të Semanit
(Vendndodhje Monument i Natyrës, kategori III sipas UNRN-së), që gjenden më shumë se një
km larg (në veri të tubacionit\). Kommponenta të tjera të projektit brenda vendndodhjes, duke
përfshirë një rrugë të re për qasje dhe lidhja në rrjet, nuk kalojnë nëpër pjesën thelbore të kësaj
vendnodhjeje ndonëse lidhja në rrjet kalon sigurisht nëpër një pishnajë të zhvilluar shumë mirë, e
cila kategorizohet si habitat me Prioritet Evropian (duna të pyllëzuara me Pinus pinea dhe/apo
Pinus halepensis).
Zona që pritet të preket nga Projekti përfaqëson një bio-korridor bregdetar ndërmjet kompleksit të
lagunës së Karavastasë (Park Kombëtar, kategori II sipas UNRN-së), dhe Pishë Poro. Brenda
vendndodhjes CORINE “Grykëderdhja e Semanit - Pishë Poro”, pjesa e prekur e bregdetit
paraqet pjesën më pak vulnerabile dhe sensitive. Pjesa më e madhe e trasesë së tubacionit,
rruga për qasje dhe lidhja në rrjet brenda vendndodhjes kalojnë nëpër habitate që përfaqësohen
nga livadhe të kripës të Salicornia-s dhe bimë të tjera njëvjeçare që kolonizojnë baltë dhe rërë
(livadhet mesdhetare të kripës [Juncetalia maritimi]), ndërprerë në një apo dy vende nga kanale
për kullim dhe llogore, kufizuar nga një rrip i ngushtë i dunave ranore embironike në perëndim
dhe një rrip i ngushtë i dunave ranore të pyllëzuara me Pinus halepensis në lindje. Disa pjesë të
tubacionit përfaqësojnë tokë bujqësore të braktisur, kolonizuar nga specie të huaja si Dittrichia
viscosa, Rubus ulmifolius, dhe Arundo donax (përgjatë kanalit të dikurshëm të ujitjes). Përveç
kësaj, lidhja në rrjet kalon nëpër pyje të brukës si dhe një cope të ngritur të pishnajës (Pinus
pinea dhe Pinus pinaster).
Zona bregdetare është korridor i njohur i shtegtimit për speciet e zogjve që kalojnë andej, duke
përfshirë një numër syresh në listën e Natura-së dhe legjislacionit të Bernës (siç është vënë re
me speciet si Charadrius alexandrines, që gjenden në ballë të bregut në vendzbarkim te deti).
Megjithatë, ndonëse vetë zona bregdetare është me rëndësi, habitati nëpër të cilin kalon
drejtpërdrejt vendndodhja ka vlerë të kufizuar aktualisht për zogjtë bregdetarë shtegtarë, speciet
grabitqare dhe të shpendëve të egra. Natyra e përkohshme e punimeve do të thotë po ashtu se
do të ketë ndikime minimale afatgjata ndaj specieve që trazohen nga aktivitetet e ndërtimit.

Titulli i Projektit:
Titulli i
dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Faqe 119 nga 129
Kodi i
Kompjuterit
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk.
Lloji i
Dokume
ntit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Tabela 7.3-5 Zënia e tokës brenda kufirit aktual të biotopit CORINE
Toka e zënë
Hapësira brenda Grykëderdhjes së Semanit –Pishë
Poro (ha)
Hapësira totale e Grykëderdhjes së Semanit –Pishë Poro 3,944
Tokë e zënë nga rrugë të reja /përmirësuara 2.31
Tokë e zënë nga traseja e tubacionit 9.11
Tokë e zënë nga kantiere tubave, kampe, stacione për 12.11
bllokim të valvuleve, lidhje në rrjet
Gjithsej Tokë e zënë 23.53
Humbja në përqindje në zonën e përcaktuar 0.59%
Burim: ERM 2012
Tabela 7.3-6 përmbledh veçoritë kryesore të interesit për vendndodhjen e Grykëderdhjes së
Semanit-Pishë Poro dhe paraqet ndikimet e parashikuara. Vetëm habitatet dhe speciet kyçe për
të cilat është përcaktuar zona dhe që do të mund të prekeshin nga Projekti janë përfshirë në listë
dhe kjo është bërë në bazë të mendimit të specialistëve të fushës (Ferdinand Bego dhe Alfred
Mullaj) dhe ERM.
Thënë përmbledhtas, Projekti do të shkaktojë humbjen e përafërsisht 0.59% të zonës së
përcaktuar. Nga totali i kësaj zone, humbjen nga tubacioni dhe rruga për qasje do ta përbëjnë
habitatet bregdetare që janë të zakonshme dhe të përhapura gjerësisht përgjatë bregdetit
Adriatik të Shqipërisë, dhe janë lloje habitati që mund ta rimarrin veten lehtësisht. Megjithëkëtë,
do të ndodhë humbje nga lidhja në rrjet e parcelave të ngritura të pishnajave mesdhetare në
qoftë se nuk mund të bëhet ri-renditje paksa tjetër (ndryshim minor) i trasesë. Speciet kryesore
të pranishme janë zogjtë që nuk ka gjasë të preken nga punimet. Nuk parashihen ndikime
domethënëse dhe konkludohet se nuk do të ketë efekt në integritetin e biotopit CORINE të
Grykëderdhjes së Semanit-Pishë Poro.

Faqe 120 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i Dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit
Kodi i Disk.
Lloji i
Dokumentit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr. i Serisë
Tabela 7.3-6 Veçoritë kyçe të Interesit të Vendndodhjes Grykëderdhja e Semanit – Pishë Poro që do të preken nga Projekti
Veçoritë kyçe të
Interesit brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Habitate (ato që identifikohen brenda klasifikimit të habitateve në VNMS)
Shkurre halofite
mesdhetare dhe
termo-atlantike
7.01 ha Habitat
Evropian 1420
- - Po, pasi që
tubacioni kalon
drejtpërdrejt
(Sarcocornetea
nëpër qendrën
fruticosi)
e
Salicornia dhe
bimë të tjera
njëvjeçare që
kolonizojnë baltë
dhe rërë
1.02 ha WP
Bot-056, Bot-
057, Bot-060
Habitat
Evropian 1310
vendndodhjes
- - Po, pasi që
tubacioni kalon
drejtpërdrejt
nëpër qendrën
e
vendndodhjes
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Trase e
tubacionit,
rrugë, lidhje në
rrjet
Trase e
tubacionit,
rrugë
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
J
J
I mundshëm
regjenerimi i
habitatit.
Humbja
jodomethënese.

Faqe 121 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i Dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit
Kodi i Disk.
Lloji i
Dokumentit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr. i Serisë
Veçoritë kyçe të
Interesit brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
* Duna të
pyllëzuara me
Pinus pinea
dhe/apo Pinus
halepensis
5.17 ha (për
lidhje në rrjet)
WP Bot-059, B-
083, B-086
Habitat me
Prioritet
Evropian 2270
Habitat (mikro-klasifikim nga studimi i VDH-së)
Livadhe
mesdhetare të
kripës (Juncetalia
maritimi)
WP Bot-055,
Bot-056, Bot-
057, B-079, B-
085
Habitat
Evropian 1410
Duna të
lëvizshme
embrionike
WP Bot-061
Habitat
Evropian 2110
- - Jo, kjo nuk
është zonë
qenësore
brenda këtij
habitati brenda
vendndodhjes
së përcaktuar.
- - Po, pasi që
tubacioni kalon
drejtpërdrejt
nëpër qendrën
e
vendndodhjes
- - Po, pasi që
tubacioni kalon
drejtpërdrejt
nëpër qendrën
e
vendndodhjes
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Trase e
tubacionit,
lidhje në rrjet
Trase e
tubacionit,
rrugë, lidhje në
rrjet
Trase e
tubacionit
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
J
Po qe se bëhet
ri-trasimi,
shmanget
humbja e këtij
habitati. Me
renditjen
aktuale humbja
nuk do të jetë
domethënëse
sa i përket
tërësisë së
habitatit në
Biotopin
CORINE.
J
I mundshëm
regjenerimi i
habitatit.
Humbja
jodomethënese.
J
I mundshëm
regjenerimi i
habitatit.
Humbja
jodomethënese.

Faqe 122 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i Dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit
Kodi i Disk.
Lloji i
Dokumentit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr. i Serisë
Veçoritë kyçe të
Interesit brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Korije bruke të
njelmëta
WP Bot-060, B-
080, B-082
Habitat
Evropian 92D0
- - Jo, kjo nuk
është zonë
qenësore
brenda këtij
habitati brenda
vendndodhjes
së përcaktuar.
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Trase e
tubacionit,
lidhje në rrjet
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
J
I mundshëm
regjenerimi i
habitatit.
Humbja
jodomethënese.
Kallamishte
(Phragmito-
Magnocaricetea)
WP Bot-060
Habitat
Evropian 72A0
- - Jo, kjo nuk
është zonë
qenësore
brenda këtij
habitati brenda
vendndodhjes
së përcaktuar.
Jo, kjo zonë nuk
përfaqëson një
hapësirë më të
madhe se 1> %
e këtij lloji të
habitatit
Habitat (mikroklasifikim
nga
studimi i VDHsë)
Trazim i florës;
Humbje dhe
fragmentim i
habitateve
natyrore
J
I mundshëm
regjenerimi i
habitatit.
Humbja
jodomethënese.
Specie
Bimë
Ammophila
arenaria
Individë të
rrallë
- - Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Trase e
tubacionit
Humbje minore
e specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
I mundshëm
regjenerimi i
habitatit.
Humbja
jodomethënese.

Faqe 123 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i Dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit
Kodi i Disk.
Lloji i
Dokumentit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr. i Serisë
Veçoritë kyçe të
Interesit brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Elymus farctus
Individë të
shumtë
- - Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, rrugë
për qasje
Humbje minore
e specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
Speciet të
numërta dhe
humbja e
individëve nuk
do të jetë
domethënëse.
Hypericum
perforatum
Juniperus
oxycedrus subsp.
macrocarpa
Origanum vulgare
Individë të
rrallë
Individë të
shumtë
Individë të
shumtë
- - Mbrojtur në
nivel kombëtar
- - Mbrojtur në
nivel kombëtar
- - Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Tubacion, rrugë
për qasje
Jo Jo Tubacion,
rrugë, lidhje në
rrjet
Jo Jo Trase e
tubacionit,
lidhje në rrjet
Humbje minore
e specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Humbje minore
e specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Humbje minore
e specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
Vetëm disa
individë humbin;
do merret
parasysh
transferimi.
J
Speciet të
numërta dhe
humbja e
individëve nuk
do të jetë
domethënëse.
J
Speciet të
numërta dhe
humbja e
individëve nuk
do të jetë
domethënëse.

Faqe 124 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i Dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit
Kodi i Disk.
Lloji i
Dokumentit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr. i Serisë
Veçoritë kyçe të
Interesit brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Pancratium
maritimum
Individë të
rrallë
- - Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Habitat (mikroklasifikim
nga
studimi i VDHsë)
Humbje minore
e specieve dhe
fragmentim i
habitatit
J
Vetëm disa
individë humbin;
do merret
parasysh
transferimi.
Sambucus nigra individë të rrallë - - Mbrojtur në
nivel kombëtar
Stachys maritima
Individë të
rrallë
- - Mbrojtur në
nivel kombëtar
Gjitar
Lutra lutra 1-2 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Lidhje në rrjet Humbje minore
e specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Tubacion, rrugë Humbje minore
e specieve dhe
fragmentim i
habitatit
Jo Jo Trase e
tubacionit,
rrugë, lidhje në
rrjet
Trazim nga
zhurma dhe
trafiku gjatë
ndërtimit të
tubacionit dhe
qasja në rrugë
të përmirësuara
J
Vetëm disa
individë do
humbin. I
mundshëm
regjenerimi
J
Vetëm disa
individë do
humbin. I
mundshëm
regjenerimi
J
Vetëm humbje
afatshkurtër e
habitatit dhe
trazim.

Faqe 125 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i Dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit
Kodi i Disk.
Lloji i
Dokumentit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr. i Serisë
Veçoritë kyçe të
Interesit brenda
Gjurmës së
punimeve, apo
që mund të
preken
Zona / numri i
specieve që
mund të
preken
Habitat
evropian, apo
Habitat me
Prioritet
Evropian, apo
specie në
listën e
Natura-s
Habitat apo
Specie në
Listën Bern /
Emerald
Kritere të tjera
të
rëndësishme
(BERZH,
UNRN,
Mbrojtje
Kombëtare,
etj.)
A përbën zona
e prekur zonë
thelbësore për
këtë habitat/
specie?
Zona që do të
humbë përbën
përpjesëtim
domethënës
(>1%) të
habitatit të
përgjithshëm të
vendndodhjeve/
popullsisë së
specieve
Komponentat
e Projektit që
mund të
shkaktojnë
ndikimin
(detaje për
secilën veç e
veç) për sa të
jetë e mundur
Identifikimi i
ndikimeve të
mundshme
Ndikim
domethënës
në veçori (P/J)
Rrëshqanorë
Emys orbicularis 1-5 individë Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Trase e
tubacionit,
rrugë, lidhje në
rrjet
Fragmentim i
habitatit dhe
efekt barriere i
përkohshëm
gjatë ndërtimit
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra.
Testudo hermanni Të paktën 5
individë
Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Trase e
tubacionit,
rrugë, lidhje në
rrjet
Fragmentim i
habitatit dhe
efekt barriere i
përkohshëm
gjatë ndërtimit
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra.
Elaphe
quatuorlineata
Të paktën t 5
individë
Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Trase e
tubacionit,
rrugë, lidhje në
rrjet
Fragmentim i
habitatit dhe
efekt barriere i
përkohshëm
gjatë ndërtimit.
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra.
Amfibe
Bombina
variegata
Të paktën 10
individë
Aneksi II, IV Aneksi II Mbrojtur në
nivel kombëtar
Jo Jo Trase e
tubacionit,
rrugë, lidhje në
rrjet
Fragmentim i
habitatit dhe
efekt barriere i
përkohshëm
gjatë ndërtimit
J
Vetëm ndikime
afatshkurtra.

Faqe 126 nga 129
Titulli i Projektit:
Titulli i Dokumentit:
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas Direktivës për Habitatet
Kodi i Zonës
Kodi i Kompjuterit
Kodi i Sistemit
Kodi i Disk.
Lloji i
Dokumentit
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish.: 00 / at07
Nr. i Serisë
*Kalkulimet mbi mbulimin e habitatit bazohen në korridorin prej 38 m që gjendet në trasenë e tubacionit (spastrimi i zonës gjatë punimeve ndërtimore).

Titulli i Projektit::
Titulli i
dokumentit::
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Faqe 127 nga 129
Kodi i
kompjuterit
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk.
Lloji i
dokumentit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish: 00 / at07
8 REZYME
Ky vlerësim është ndërmarrë për Projektin TAP në Shqipëri dhe është kryer për të vërtetuar nëse
do të ketë ‘efekt të mundshëm domethënës’ në speciet apo habitatet si dhe në integritetin e
gjithëmbarshëm të të gjashtë zonave të përcaktuara, që ishte menduar se mund të prekeshin nga
Projekti.
Natyra e nivelit të lartë të këtij vlerësimi është rezultat, në pjesën më të madhe, i të dhënave të
pakta për cilëndo nga vendndodhjet e përcaktuara dhe interesat e tyre. Në të vërtetë, nuk ka
interesa kualifikues të përkufizuar për cilëndo nga vendndodhjet dhe nuk ka hollësi për shtrirjen e
habitateve apo të popullsive të specieve që gjenden brenda tyre. Prandaj, është vështirë të
identifikohen me saktësi ndikimet në interesat e cilësdo nga vendndodhjet në këtë vlerësim.
Mirëpo, të dhënat nga studimi që janë mbledhur si pjesë e VDH-së, si dhe nga studimet të tjera
në vitet 2009, 2012 dhe në korrik të vitit 2012 e kanë bërë të mundshme kryerjen e vlerësimit.
Si pjesë të këtij procesi është bërë konsultimi me autoritetet përgjegjëse të Shqipërisë (MMPAU)
dhe, si rezultat i këtij procesi, nga të gjashtë vendndodhjet që janë identifikuar me mundësi që të
prekeshin, dy vendndodhjes (ZIVR Liqeni i Prespës - Mali i Thate, kandidaturë për Vendndodhje
Emerald/Vendndodhje Ramsar; ZIVR Laguna e Karavastasë, kandidaturë për Vendndodhje
Emerald/Vendndodhje Ramsar, mundën të nxirreshin jashtë vlerësimit të mëtejmë, mbasi që
gjenden jashtë korridorit të punimeve dhe pa gjasë që të prekeshin. Si pjesë e konsultimit, është
vërtetuar se një vendndodhje e tretë (Tomori, kandidaturë për Vendndodhje Emerald, Park
Kombëtar dhe Biotop CORINE) do të ndërrohej po ashtu nga MMPAU dhe se kufiri aktual i
vendndodhjes, siç i ishte paraqitur Këshillit të Evropës më 2012 do të përditësohej. Një kufi i ri i
vendndodhjes së Parkut Kombëtar është përditësuar tanimë formalisht që nga korriku i vitit 2012
dhe do të parashtrohet një kufi i ri i vendndodhjes së kandidaturës Emerald pranë Këshillit të
Evropës. Kjo vendndodhje do të ndjekë përgjithësisht (ose do të jetë e njëjtë me) Parkun
Kombëtar të përditësuar dhe, prandaj, do të jetë jashtë gjurmës së Projektit (shih Figurën 5.4-1)
dhe kështu kjo vendndodhje është hequr po ashtu nga vlerësimi i mëtejmë.
Për të tri vendndodhjet e mbetura, është ndërmarrë një “Vlerësim sipas Direktivës së Habitateve”
veç e veç për secilën, për të vërtetuar nëse Projekti do të kishte ndikime domethënëse në
integritetin e vendndodhjeve apo në ‘interesat e tyre kualifikuese’.
Për kandidaturën për vendndodhje Emerlad dhe Biotopin CORINE, Moravën, është veneruar se
është ndërmarrë ri-renditje e konsiderueshme e korridorit të tubacionit për të lëvizur trasenë e
tubacionit, duke shmangur kështu në pjesën më të madhe vendndodhjen e përcaktuar. Vlerësimi
ka vërtetuar se pjesa më e madhe e habitatit nëpër të cilin kalon Projekti është e cilësisë së ulët
dhe habitat joevropian, dhe nuk përfaqësonte komponentë qenësore të vendndodhjes së
përcaktuar apo më shumë se 1% të vendndodhjes së përcaktuar. Veç kësaj, ky habitat
mbështeste specie minimale të mbrojtura dhe kështu është vërtetuar, në tërësi, se do të ruhej

Titulli i Projektit::
Titulli i
dokumentit::
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Faqe 128 nga 129
Kodi i
kompjuterit
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk.
Lloji i
dokumentit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish: 00 / at07
integriteti i vendndodhjes dhe se nuk do të kishte efekt të mundshëm domethënës në speciet apo
habitatet që mbështet vendndodhja.
Kur është fjala për Biotopin CORINE Vithkuq-Ostrovicë, nëpër vendndodhje do të kapërcehet në
një vend. Habitatet që do të humbnin përbëjnë komponenta të vogla të habitateve Evropiane dhe
me Prioritet Evropian që janë të pranishme në pjesë të mëdha të paprekura brenda zonës së
përcaktuar. Këto së bashku përfaqësonin më pak se 1% të zonës totale të vendndodhjes. Për
këto arsye, humbjet e habitatit nuk mendohet të jenë domethënëse, ndërsa për biotopin CORINE
të përcaktuar aktualisht do të ruhet integriteti i vendndodhjes. Megjithatë, jashtë zonës së
përcaktuar ndikimet nga Projekti, si të drejtpërdrejta ashtu edhe të tërthorta, kanë mundësinë që
potencialisht të prekin interesat kualifikuese brenda vendndodhjes së përcaktuar, posaçërisht
nga burime të tërthorta si prerja ilegale e drurit, gjuetia, rekreacioni dhe përdorimi i rrugës (si
rezultat i qasjes më të mirë). Habitate si pyje ahu dhe pishë mesdhetare, si dhe specie si ariu i
murrmë (Ursus arctos) dhe ujku(Canis lupus) ka mundësi të preken në shkallë domethënëse në
afat të gjatë. Për më shumë, siç është konfirmuar gjatë konsultimit, kjo zonë është identifikuar si
me rëndësi biodiversitare të lartë dhe mund të përfshihet nga MMPAU në planet për mbrojtje në
të ardhmen.
Kur është fjala për Biotopin CORINE Grykëderdhja e Semanit-Pishë Poro, korridori i tubacionit
kalon nëpër një pjesë relativisht të vogël të vendndodhjes. Ndonëse do të humbë ca habitat nga
lista e Prioritetit Evropian dhe lista Evropiane, parashihet që ndikimet të jenë kryesisht të
përkohshme dhe me ri-trasim të vogël të lidhjes në rrjet të shmanget habitatit i dunave të
pyllëzuara, proporcioni i habitatit të prekur do të jetë minimal dhe në gjithë humbjen e habitatit kjo
nuk përfaqëson më shumë se 1% të zonës së përcaktuar dhe për biotopin e përcaktuar aktualisht
CORINE do të ruhet integriteti i vendndodhjes.
Nuk ka gjasë të preken speciet falë natyrës së përkohshme të punimeve, gjurmës minimale të
Projektit dhe natyrës kalimtare të interesave kualifikuese të zogjve, që janë kryesisht shtegtarë,
që kalojnë andejpari. Ngjashëm me vendndodhjen Vithkuq-Ostrovicë, Grykëderdhja e Semanit –
Pishë Poro është identifikuar po ashtu nga MMPAU si me vlerë të lartë biodiversitare dhe që
mundet po ashtu të përfshihet në planet e ardhme për shpallje.
Në përgjithësi për të trija vendndodhjet e përcaktuara që përfshihen në vlerësimin e plotë, të
dhënat që janë mbledhur nga studimi e kanë bërë të mundshme të vërtetohet se korridori aktual i
tubacionit dhe komponentat e projektit do të kenë ndikime të vogla të gjithëmbarshme në cilëndo
nga të tri vendndodhjet e përcaktuara në formën e tyre aktuale, dhe se integriteti i vendndodhjeve
do të ruhet.
Ka megjithatë mundësi për ndikime të drejtpërdrejta dhe të tërthorta në Vithkuq-Ostrovicë,
veçanërisht në speciet (shih Seksionin 7.3.3). Këtu, zona kryesore që preket është jashtë
vendndodhjes së përcaktuar dhe speciet që ka më shumë gjasë të preken, që janë interesa
kualifikuese për vendndodhjen e përcaktuar Vithkuq-Ostrovicë, janë ato që lëvizin gjerësisht në
zonë dhe që përdorin habitatin brenda dhe jashtë Biotopit CORINE. Specie të tilla janë ariu i

Titulli i Projektit::
Titulli i
dokumentit::
Gazsjellësi Trans Adriatik– TAP
VNMS Shqipëri Aneksi 11 – Raporti i Vlerësimit sipas
Direktivës për Habitatet
Kodi i
Zonës
Faqe 129 nga 129
Kodi i
kompjuterit
Kodi i
Sistemit
Kodi i
Disk.
Lloji i
dokumentit
Nr. i
Serisë
AAL00-ERM-641-Y-TAE-1010
Rish: 00 / at07
murrmë (Ursus arctos) dhe ujku (Canis lupus) dhe, falë pasigurisë rreth ndikimeve të tërthorta në
këto specie dhe se mbetet ‘dyshim shkencor i arsyeshëm’ në lidhje me statusin e tyre të
ardhshëm, mund të shkaktohet ‘efekt i mundshëm domethënës’ për këto specie, me ç’rast
parashihen ndikime mesatare.
Për këtë arsye, në Vithkuq-Ostrovicë, që të shmanget shkaktimi i Fazës 3 dhe 4 i Procesit të
Vlerësimit sipas Direktivës së Habitateve’ (shih Kuadrati 3.3-2) kërkohet zbatim i kujdesshëm i
PVB-së brenda Planit për Menaxhim Mjedisor dhe Social (PMMS) (siç do të aplikohet për
vendndodhjet e tjera të përcaktuara). Për zonën Vithkuq-Ostrovicë, si pjesë e PVB-së, kërkohet
monitorimi para, gjatë, dhe pas ndërtimit, për të vërtetuar madhësitë e vërteta të popullsive të
specieve, në mënyrë që të zbatohet menaxhim adaptues për të reduktuar ndikimet. Përveç kësaj,
do të zbatohen një sërë masash për zbutje gjatë ndërtimit/punës (shih Seksionin 8 të VNMS-së)
duke përfshirë një Plan Ndërveprimi Ari – Njeri [Bear-Human Interaction Plan], ndërsa, për shkak
të humbjes së habitatit si nga brenda Biotopit CORINE Vithkuq-Ostrovicë ashtu edhe nga habitati
midis PK 68 – PK 83, do të zbatohet kompensim në formën e baraspeshës biodiversitare. Për
vendndodhjen Vithkuq-Ostrovicë, kjo do të thotë se në afat të gjatë nuk do të ketë humbje në
esencë qoftë edhe nëse cilësia e habitatit reduktohet dhe në tërësi zona duhet prandaj të mbetet
e aftë/përshtatshme për popullsitë e ariut të murrmë (Ursus arctos) dhe të ujkut (Canis lupus) dhe
mund të ruhet status i favorshëm për ruajtje/konservim të këtyre specieve.

Trans Adriatic Pipeline AG – Albania (Branch Office)
Torre Drin, Rruga Abdi Toptani
Tirana, Albania
Tel.: + 355 44 306 937
Fax: + 355 42 265 685
esia-comments@tap-ag.com
www.tap-ag.com
Data 01/2013
Copyright Rezervuara: Ky dokument nuk mund të kopjohen, treguar ose të vendosura në dispozicion të palëve të treta pa pëlqimin paraprak të TAP
AG. Versioni i fundit i dokumentit është regjistruar në bazën e të dhënave Projekti TAP-së.
Copyright Reserved: This document may not be copied, shown to or placed at the disposal of third parties without prior consent of TAP AG.
The latest version of the document is registered in the TAP Project's Database.