peÅna wersja do pobrania - Protetyka Stomatologiczna
peÅna wersja do pobrania - Protetyka Stomatologiczna peÅna wersja do pobrania - Protetyka Stomatologiczna
M. Magdziak i inni z występującym objawem przeskakiwania, były położone w bardziej dotylnej pozycji. Ostatecznie ustalono, że pozycja dotylna wyrostka kłykciowego nie jest wynikiem leczenia ortodontycznego. Luecke i Johnston (32) ocenili zdjęcia cefalometryczne 42 pacjentów leczonych aparatami stałymi i ekstrakcjami 2 górnych pierwszych zębów przedtrzonowych. U około 70% pacjentów zanotowano doprzednie przemieszczenie żuchwy i niewielką dotylną rotację żuchwy. Pozostała grupa badanych miała dotylne położenie wyrostków kłykciowych. Kinzinger i wsp. (33) przeprowadzili badanie, którego celem była ocena wpływu leczenia wady szkieletowej II klasy Angla za pomocą czynnościowego aparatu stałego na pozycję krążka stawowego i wyrostka kłykciowego. Postępy leczenia ortodontycznego u 20 pacjentów były monitorowane 4-krotnie w określonych odstępach czasu za pomocą rezonansu magnetycznego. Badacze doszli do wniosku, że leczenie ortodontyczne mające na celu korektę dystokluzji nie wywołuje niekorzystnych zmian w przypadkach fizjologicznego położenia krążka i wyrostka kłykciowego. Zdaniem autorów, w przypadkach klinicznych z początkowym częściowym lub całkowitym doprzednim przemieszczeniem krążka stawowego, dzięki leczeniu można uzyskać poprawę relacji krążek-wyrostek kłykciowy. Jak dotąd nieliczne prace dostarczają informacji o korzystnym wpływie leczenia ortodontycznego na zaburzenia stawów skroniowo- -żuchwowych. Brakuje badań, które prezentowałyby zastosowanie leczenia ortodontycznego w terapii tych schorzeń. Mohlin i wsp. (34) w swojej pracy podkreślają, że w związku ze zmiennością objawów i symptomów TMD trudno jest ustalić jasny związek między TMD a leczeniem ortodontycznym. Czynnikiem motywującym do podjęcia leczenia są ciężkie objawy TMD. W związku z tym do badań spośród pacjentów wybrano grupę z ciężką dysfunkcją, włączając osoby, które mogą w przyszłości być leczone z powodu TMD. Grupę kontrolną stanowiły osoby, które były wolne od zaburzeń skroniowo– żuchwowych w wieku 19 lat. Zbadano rodzaj zgryzu, oceniono okluzję, ruchy artykulacyjne jak i czynniki psychologiczne oraz wytrzymałość mięśniową. Pacjentów ponownie poddano badaniom po 11 latach. Badanie miało na celu określić, czy leczenie ortodontyczne może odgrywać dużą rolę w prewencji zaburzeń skroniowo-żuchwowych. Stwierdzono nieistotne statystycznie różnice między dwiema grupami, biorąc pod uwagę wady zgryzu. Zgodnie z wynikami, jedynie zgryz krzyżowy boczny obustronny wykazuje tendencję do częstszego występowania w grupie z zaburzeniami skroniowo-żuchwowymi. Autorzy jednak podkreślili, że liczba przypadków w obu grupach była mała. Badanie pokazało, że u pacjentów poddanych leczeniu ortodontycznemu rzadziej stwierdzano TMD. Deng i wsp. (35) oraz Egermark i wsp. (36) badając pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi również stwierdzili zmniejszenie symptomów TMD po leczeniu ortodontycznym, osiągnięte dzięki zmianie okluzji a tym samym zmianie zgryzu. Podobne obserwacje poczynili w swojej pracy Egermark i Ronnerman (37) badając grupę 12-letnich dzieci przed, w trakcie i po leczeniu ortodontycznym. Pojawiające się w trakcie leczenia zaburzenia zwarciowe nie miały najmniejszego znaczenia w rozwoju objawów dysfunkcji, przeciwnie, fakt leczenia przyczynił się do zmniejszenia się zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych objawów dysfunkcji, z wyjątkiem objawów akustycznych. Również Egermark i Thilander (38) porównując grupy pacjentów leczonych i nieleczonych ortodontycznie w 10-letnich obserwacjach stwierdzili mniej objawów dysfunkcji w grupie osób, które uprzednio były leczone ortodontycznie. Henrikson i wsp. (39) przeprowadzili długoterminowe badanie prospektywne, którego 54 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2013, LXIII, 1
Dysfunkcje u.r.n.ż. celem była ocena symptomów TMD, bólu głowy oraz diagnoza zaburzeń skroniowo-żuchwowych. Badanie przeprowadzono wśród dziewczynek w wieku 11-15 lat z wadami zgryzu II klasy, które poddano leczeniu ortodontycznemu i porównano z dziewczynkami z tą samą wadą zgryzu, u których nie przeprowadzono leczenia ortodontycznego, a także z grupą z prawidłową okluzją. Oceniono zdrowie ogólne, częstość i lokalizację występowania symptomów TMD i bólu głowy na podstawie wywiadu i kwestionariuszy w 3 grupach. Oceny dokonano na początku badania i 2 lata później. Pacjentki samodzielnie określiły ciężkość objawów w skali od 0 do 4 (0– brak lub minimalny dyskomfort, 1-niewielki dyskomfort, 2– umiarkowany dyskomfort, 3-duży dyskomfort, 4– bardzo duży dyskomfort). U pacjentek z umiarkowanym, dużym i bardzo dużym nasileniem objawów postawiono diagnozę według klasyfikacji zaproponowanej przez Dworkina: zaburzenia mięśniowe, przemieszczenia krążka stawowego oraz zmiany degeneracyjne (arthralgia, arthritis, arthrosis). Dwóch specjalistów z dziedziny gnatofizjologii określiło potrzebę podjęcia leczenia u pacjentów za pomocą szyn zgryzowych przed rozpoczęciem badań. Grupę pacjentów ortodontycznych wybrano z listy pacjentów oczekujących na leczenie ortodontyczne. Leczenie ortodontyczne miało na celu przywrócenie harmonii w relacji szczęk we wszystkich płaszczyznach oraz wyeliminowanie stłoczeń i przerw międzyzębowych. Wszystkie dziewczynki były leczone aparatami stałymi „headgear” i „class 2 elastics” z ekstrakcjami 2 lub 4 zębów przedtrzonowych (54%) lub bez ekstrakcji (46%). Autorzy zaobserwowali indywidualne zależności we wszystkich 3 grupach. W żadnej z grup nie występowały przypadki ogólnych chorób stawów i mięśni. W grupie ortodontycznej 14% pacjentów przyjmowało leki przeciwbólowe z powodu bólu głowy lub dolegliwości w okolicy ustno– twarzowej. Dwa lata później liczba ich zmniejszyła się do 11%. Oceniono występowanie bólu głowy, przeskakiwania krążka stawowego, bólu okolicy stawu skroniowo-żuchwowego i mięśni żucia w spoczynku, podczas szerokiego otwarcia ust i podczas żucia oraz uczucie zmęczenia mięśni żucia. W grupie leczonej ortodontycznie zanotowano nieznaczny spadek objawów dźwiękowych. W pozostałych grupach były mniejsze różnice. W ciągu 2 lat obserwacji występowanie symptomów (m.in zaciskanie zębów) w grupie ortodontycznej zmniejszyło się, w porównaniu z pierwszym badaniem, podczas gdy w pozostałych grupach zanotowano wzrost. Leczenie ortodontyczne nie zwiększyło ryzyka występowania TMD. Wręcz przeciwnie, u danej grupy pacjentów z wadą II klasy z objawami TMD pochodzenia mięśniowego, zaobserwowano korzyści wynikające z podjętego leczenia. Potrzebę podjęcia leczenia za pomocą szyn stwierdzono wśród 21 pacjentów przy pierwszym badaniu, zaś 2 lata później tylko 4 pacjentów oceniało dyskomfort jako umiarkowany do bardzo ciężki. U tych pacjentów podjęto leczenie stomatognatyczne po zakończeniu badań (39, 40). W kolejnej pracy Henrikson i wsp. (16) rozszerzyli swoje badania. W grupie ortodontycznej przeprowadzono badanie w trakcie aktywnej fazy leczenia i rok po zakończeniu leczenia. Autorzy zaobserwowali mniejsze występowanie objawów mięśniowych TMD w grupie ortodontycznej po leczeniu. Ponadto zmniejszyły się funkcjonalne przeszkody zwarciowe w wyżej wymienionej grupie (po stronie pracującej i niepracującej, przeszkody w ruchu doprzednim). Autorzy we wnioskach zaznaczyli także, że typ okluzji również jest czynnikiem odpowiedzialnym za rozwój dysfunkcji żuchwy, chociaż wpływ ten jest trudny do zbadania i przewidzenia. Pacjenci z II klasą okluzji i obecnymi objawami TMD o pochodzeniu mięśniowym w 2-letniej obserwacji czerpali korzyści z leczenia ortodontycznego. Z powodów etycznych i praktycznych nie była możliwa randomizacja PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2013, LXIII, 1 55
- Page 1 and 2: PROTET. STOMATOL., 2013, LXIII, 1,
- Page 3 and 4: Dysfunkcje u.r.n.ż. skroniowo-żuc
- Page 5: Dysfunkcje u.r.n.ż. nie uzyskało
- Page 9 and 10: Dysfunkcje u.r.n.ż. ustalenia stab
- Page 11: Dysfunkcje u.r.n.ż. 34. Mohlin B.,
M. Magdziak i inni<br />
z występującym objawem przeskakiwania,<br />
były położone w bardziej <strong>do</strong>tylnej pozycji.<br />
Ostatecznie ustalono, że pozycja <strong>do</strong>tylna wyrostka<br />
kłykciowego nie jest wynikiem leczenia<br />
orto<strong>do</strong>ntycznego.<br />
Luecke i Johnston (32) ocenili zdjęcia cefalometryczne<br />
42 pacjentów leczonych aparatami<br />
stałymi i ekstrakcjami 2 górnych pierwszych<br />
zębów przedtrzonowych. U około 70%<br />
pacjentów zanotowano <strong>do</strong>przednie przemieszczenie<br />
żuchwy i niewielką <strong>do</strong>tylną rotację żuchwy.<br />
Pozostała grupa badanych miała <strong>do</strong>tylne<br />
położenie wyrostków kłykciowych. Kinzinger i<br />
wsp. (33) przeprowadzili badanie, którego celem<br />
była ocena wpływu leczenia wady szkieletowej<br />
II klasy Angla za pomocą czynnościowego<br />
aparatu stałego na pozycję krążka stawowego<br />
i wyrostka kłykciowego. Postępy leczenia<br />
orto<strong>do</strong>ntycznego u 20 pacjentów były<br />
monitorowane 4-krotnie w określonych odstępach<br />
czasu za pomocą rezonansu magnetycznego.<br />
Badacze <strong>do</strong>szli <strong>do</strong> wniosku, że leczenie<br />
orto<strong>do</strong>ntyczne mające na celu korektę dystokluzji<br />
nie wywołuje niekorzystnych zmian w<br />
przypadkach fizjologicznego położenia krążka<br />
i wyrostka kłykciowego. Zdaniem autorów, w<br />
przypadkach klinicznych z początkowym częściowym<br />
lub całkowitym <strong>do</strong>przednim przemieszczeniem<br />
krążka stawowego, dzięki leczeniu<br />
można uzyskać poprawę relacji krążek-wyrostek<br />
kłykciowy.<br />
Jak <strong>do</strong>tąd nieliczne prace <strong>do</strong>starczają informacji<br />
o korzystnym wpływie leczenia orto<strong>do</strong>ntycznego<br />
na zaburzenia stawów skroniowo-<br />
-żuchwowych. Brakuje badań, które prezentowałyby<br />
zastosowanie leczenia orto<strong>do</strong>ntycznego<br />
w terapii tych schorzeń. Mohlin i wsp.<br />
(34) w swojej pracy podkreślają, że w związku<br />
ze zmiennością objawów i symptomów TMD<br />
trudno jest ustalić jasny związek między TMD<br />
a leczeniem orto<strong>do</strong>ntycznym. Czynnikiem motywującym<br />
<strong>do</strong> podjęcia leczenia są ciężkie objawy<br />
TMD. W związku z tym <strong>do</strong> badań spośród<br />
pacjentów wybrano grupę z ciężką dysfunkcją,<br />
włączając osoby, które mogą w przyszłości<br />
być leczone z powodu TMD. Grupę kontrolną<br />
stanowiły osoby, które były wolne od zaburzeń<br />
skroniowo– żuchwowych w wieku 19 lat.<br />
Zbadano rodzaj zgryzu, oceniono okluzję, ruchy<br />
artykulacyjne jak i czynniki psychologiczne<br />
oraz wytrzymałość mięśniową. Pacjentów<br />
ponownie poddano badaniom po 11 latach.<br />
Badanie miało na celu określić, czy leczenie<br />
orto<strong>do</strong>ntyczne może odgrywać dużą rolę w<br />
prewencji zaburzeń skroniowo-żuchwowych.<br />
Stwierdzono nieistotne statystycznie różnice<br />
między dwiema grupami, biorąc pod uwagę<br />
wady zgryzu. Zgodnie z wynikami, jedynie<br />
zgryz krzyżowy boczny obustronny wykazuje<br />
tendencję <strong>do</strong> częstszego występowania w grupie<br />
z zaburzeniami skroniowo-żuchwowymi.<br />
Autorzy jednak podkreślili, że liczba przypadków<br />
w obu grupach była mała. Badanie pokazało,<br />
że u pacjentów poddanych leczeniu orto<strong>do</strong>ntycznemu<br />
rzadziej stwierdzano TMD.<br />
Deng i wsp. (35) oraz Egermark i wsp. (36)<br />
badając pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi<br />
również stwierdzili zmniejszenie symptomów<br />
TMD po leczeniu orto<strong>do</strong>ntycznym,<br />
osiągnięte dzięki zmianie okluzji a tym samym<br />
zmianie zgryzu. Po<strong>do</strong>bne obserwacje poczynili<br />
w swojej pracy Egermark i Ronnerman (37)<br />
badając grupę 12-letnich dzieci przed, w trakcie<br />
i po leczeniu orto<strong>do</strong>ntycznym. Pojawiające<br />
się w trakcie leczenia zaburzenia zwarciowe<br />
nie miały najmniejszego znaczenia w rozwoju<br />
objawów dysfunkcji, przeciwnie, fakt leczenia<br />
przyczynił się <strong>do</strong> zmniejszenia się zarówno<br />
obiektywnych, jak i subiektywnych objawów<br />
dysfunkcji, z wyjątkiem objawów akustycznych.<br />
Również Egermark i Thilander (38) porównując<br />
grupy pacjentów leczonych i nieleczonych<br />
orto<strong>do</strong>ntycznie w 10-letnich obserwacjach<br />
stwierdzili mniej objawów dysfunkcji<br />
w grupie osób, które uprzednio były leczone<br />
orto<strong>do</strong>ntycznie.<br />
Henrikson i wsp. (39) przeprowadzili długoterminowe<br />
badanie prospektywne, którego<br />
54 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2013, LXIII, 1
Change language