Fachowy Elektryk 4/2014
Aktualności, Nowości, Zostań producentem energii, Systemy zasilania awaryjnego, Bezpieczniki topikowe w instalacjach fotowoltaicznych, Zdalny system kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych, Gorący temat: chłodzenie szafy sterowniczej, Więcej higieny w produkcji hamburgerów, Systemy rozdzielnic teletechnicznych Hager, Rozdzielnice siłowe RS – przegląd oferty ELEKTRO-PLAST, Rozdzielnica MSF Multimedialna od Elektro-Plast Nasielsk, Cel: oznakowanie, Profesjonalnie w wersji mini, Systemy znakowania kabli i przewodów firmy 3M, Złącza dystrybucyjne firmy ELEKTRO, Wyłączniki kompaktowe firmy Chint, HYUNDAI U-Series MC, Skuteczne i bezpieczne zwodzenie prądów piorunowych, KOS-66 Plus, Nowości w serii DECO firmy Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o., lumina 2 – nowocześnie prosta, tradycyjnie niezawodna, Nowe puszki odgałęźne firmy Hensel, Sztywne złączki kątowe, Cyfrowe liczniki Simlic, Nowe kolumny sygnalizacyjne SL4 i SL7, Przegląd wyłączników różnicowoprądowych, Budynki naszpikowane elektroniką, EXTA FREE CONTROLLER mini EFC-02 firmy ZAMEL, BMEcat w MEGACENNIKU, Kamera termowizyjna – podstawowe narzędzie elektryka, Kamery termowizyjne Fluke Ti90 i Ti95 w systemie Fluke Connect™, Kamera termowizyjna testo 870, Pomiary jakości energii elektrycznej, Zaawansowana analiza jakości energii w przystępnej formie, Nowa rodzina luksomierzy firmy SONEL, Lena Lighting LED Technology, Porównywanie opraw LED – właściwa interpretacja podstawowych danych znamionowych, Technologie IHF oraz ULTRASONIC w produktach Steinel, Narzędzia izolowane Isotools – ochrona osobista na odpowiednim poziomie, Narzędzia do montażu i naprawy kabli z ENERGOTYTANU®, Tradycja i doświadczenie w produkcji narzędzi dla elektryków, Pozytywne wibracje.
Aktualności, Nowości, Zostań producentem energii, Systemy zasilania awaryjnego, Bezpieczniki topikowe w instalacjach fotowoltaicznych, Zdalny system kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych, Gorący temat: chłodzenie szafy sterowniczej, Więcej higieny w produkcji hamburgerów, Systemy rozdzielnic teletechnicznych Hager, Rozdzielnice siłowe RS – przegląd oferty ELEKTRO-PLAST, Rozdzielnica MSF Multimedialna od Elektro-Plast Nasielsk, Cel: oznakowanie, Profesjonalnie w wersji mini, Systemy znakowania kabli i przewodów firmy 3M, Złącza dystrybucyjne firmy ELEKTRO, Wyłączniki kompaktowe firmy Chint, HYUNDAI U-Series MC, Skuteczne i bezpieczne zwodzenie prądów piorunowych, KOS-66 Plus, Nowości w serii DECO firmy Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o., lumina 2 – nowocześnie prosta, tradycyjnie niezawodna, Nowe puszki odgałęźne firmy Hensel, Sztywne złączki kątowe, Cyfrowe liczniki Simlic, Nowe kolumny sygnalizacyjne SL4 i SL7, Przegląd wyłączników różnicowoprądowych, Budynki naszpikowane elektroniką, EXTA FREE CONTROLLER mini EFC-02 firmy ZAMEL, BMEcat w MEGACENNIKU, Kamera termowizyjna – podstawowe narzędzie elektryka, Kamery termowizyjne Fluke Ti90 i Ti95 w systemie Fluke Connect™, Kamera termowizyjna testo 870, Pomiary jakości energii elektrycznej, Zaawansowana analiza jakości energii w przystępnej formie, Nowa rodzina luksomierzy firmy SONEL, Lena Lighting LED Technology, Porównywanie opraw LED – właściwa interpretacja podstawowych danych znamionowych, Technologie IHF oraz ULTRASONIC w produktach Steinel, Narzędzia izolowane Isotools – ochrona osobista na odpowiednim poziomie, Narzędzia do montażu i naprawy kabli z ENERGOTYTANU®, Tradycja i doświadczenie w produkcji narzędzi dla elektryków, Pozytywne wibracje.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4/<strong>2014</strong><br />
sierpień <strong>2014</strong><br />
ISSN 1643-7209
204137_Anz_Esprit_Linoleum-Multiplex_222x300_PL.indd 1 14.07.14 10:57<br />
hgschmitz.de<br />
Wszystkie nowości Gira<br />
z Light + Building <strong>2014</strong> pod<br />
www.gira.com/pl<br />
Gira Esprit linoleum – sklejka<br />
Produktdesign: Gira Designteam / schmitz Visuelle Kommunikation
Gniazda multimedialne<br />
Firma Jung wprowadziła do oferty gniazda łączeniowe systemów<br />
multimedialnych, które są idealnym rozwiązaniem<br />
zarówno w mieszkaniach, jak i w biurach. Dzięki nim kino<br />
domowe, konsole do gier, ekrany wysokiej rozdzielczości,<br />
monitory LCD i wyświetlacze mogą być połączone z instalacją<br />
elektryczną w jednym punkcie.<br />
JUNG w Polsce | Intelihouse Sp. z o.o. | ul. Wiekowej Sosny 15 | 05-540 Zalesie Górne<br />
tel. +48 22 726 00 71 | biuro@intelihouse.com.pl | www.intelihouse.com.pl
Drodzy czytelnicy!<br />
www.fachowyelektryk.pl<br />
Wydawca:<br />
Wydawnictwo Target Press<br />
sp. z o.o. sp. k.<br />
Gromiec, ul. Nadwiślańska 30<br />
32-590 Libiąż<br />
Biuro w Warszawie:<br />
ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa<br />
tel. +48 22 635 05 82<br />
tel./faks +48 22 635 41 08<br />
Redaktor Naczelna:<br />
Małgorzata Dobień<br />
tel. kom. 502 255 773<br />
malgorzata.dobien@targetpress.pl<br />
Dyrektor Marketingu i Reklamy:<br />
Robert Madejak<br />
tel. kom. 512 043 800<br />
robert.madejak@targetpress.pl<br />
Dział Promocji i Reklamy:<br />
Andrzej Kalbarczyk<br />
tel. kom. 531 370 279<br />
andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl<br />
Marcin Sikora<br />
tel. kom. 515 251 052<br />
marcin.sikora@targetpress.pl<br />
Ryszard Staniszewski<br />
tel. kom. 503 110 913<br />
ryszard.staniszewski@targetpress.pl<br />
Dyrektor Zarządzający:<br />
Robert Karwowski<br />
tel. kom. 502 255 774<br />
robert.karwowski@targetpress.pl<br />
Adres Działu Promocji i Reklamy:<br />
ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa<br />
tel./faks +48 22 635 41 08<br />
Prenumerata:<br />
prenumerata@fachowyelektryk.pl<br />
Skład:<br />
K2DESIGN Krzysztof Frankowski<br />
k2design.frankowski@gmail.com<br />
Druk:<br />
VMG PRINT<br />
Redakcja nie zwraca tekstów<br />
niezamówionych, zastrzega sobie prawo<br />
ich redagowania oraz skracania.<br />
Nie odpowiadamy za treść<br />
zamieszczonych reklam.<br />
ISSN 1643-7209<br />
6 Aktualności<br />
12 Nowości<br />
24 Zostań producentem energii<br />
Mam wrażenie, że zaledwie chwilę temu przygotowywaliśmy się do targów<br />
ENERGETAB, a tymczasem upłynął już cały rok i pora na kolejną<br />
edycję bielskich spotkań. Piszę o nich, ponieważ jest to największe wydarzenie<br />
w branży elektroenergetycznej i trudno je pominąć w kalendarzu.<br />
Będziemy w Bielsku-Białej także i my, cała redakcja Fachowego<br />
<strong>Elektryk</strong>a, bo ta impreza nie tylko pokazuje trendy i kierunki rozwoju<br />
branży, ale jest też barometrem jej kondycji. Ale to nie wszystko. Cieszymy<br />
się już na bezpośrednie spotkania z naszymi czytelnikami oraz<br />
możliwość wymiany myśli i spostrzeżeń. Przy tej okazji nie zapominamy<br />
też o dobrej, mniej formalnej, zabawie. W tym roku, po dwóch latach<br />
przerwy, wracamy do dobrze znanych wszystkim „targowiczom”<br />
KONKURSÓW FACHOWEGO ELEKTRYKA. Przyjdźcie do nas do pawilonu F,<br />
weźcie udział z prostej rozgrywce i wygrajcie profesjonalne narzędzia.<br />
Do zobaczenia już 16 września pod Szyndzielnią!<br />
SPIS TREŚCI<br />
26 Systemy zasilania awaryjnego<br />
30 Bezpieczniki topikowe w instalacjach<br />
fotowoltaicznych<br />
34 Zdalny system kontroli stanu wkładek<br />
bezpiecznikowych<br />
38 Gorący temat: chłodzenie szafy<br />
sterowniczej<br />
42 Więcej higieny w produkcji<br />
hamburgerów<br />
46 Systemy rozdzielnic teletechnicznych<br />
Hager<br />
50 Rozdzielnice siłowe RS – przegląd oferty<br />
ELEKTRO-PLAST<br />
52 Rozdzielnica MSF Multimedialna<br />
od Elektro-Plast Nasielsk<br />
54 Cel: oznakowanie<br />
60 Profesjonalnie w wersji mini<br />
62 Systemy znakowania kabli i przewodów<br />
firmy 3M<br />
64 Złącza dystrybucyjne firmy ELEKTRO<br />
66 Wyłączniki kompaktowe firmy Chint<br />
68 HYUNDAI U-Series MC<br />
70 Skuteczne i bezpieczne zwodzenie<br />
prądów piorunowych<br />
73 KOS-66 Plus<br />
74 Nowości w serii DECO firmy Karlik<br />
Elektrotechnik Sp. z o.o.<br />
76 lumina 2 – nowocześnie prosta,<br />
tradycyjnie niezawodna<br />
Małgorzata Dobień<br />
redaktor naczelna<br />
78 Nowe puszki odgałęźne firmy Hensel<br />
80 Sztywne złączki kątowe<br />
82 Cyfrowe liczniki Simlic<br />
84 Nowe kolumny sygnalizacyjne SL4 i SL7<br />
86 Przegląd wyłączników<br />
różnicowoprądowych<br />
92 Budynki naszpikowane elektroniką<br />
94 EXTA FREE CONTROLLER mini EFC-02<br />
firmy ZAMEL<br />
96 BMEcat w MEGACENNIKU<br />
98 Kamera termowizyjna – podstawowe<br />
narzędzie elektryka<br />
102 Kamery termowizyjne Fluke Ti90 i Ti95<br />
w systemie Fluke Connect<br />
104 Kamera termowizyjna testo 870<br />
106 Pomiary jakości energii elektrycznej<br />
110 Zaawansowana analiza jakości energii<br />
w przystępnej formie<br />
112 Nowa rodzina luksomierzy firmy SONEL<br />
114 Lena Lighting LED Technology<br />
118 Porównywanie opraw LED – właściwa<br />
interpretacja podstawowych danych<br />
znamionowych.<br />
120 Technologie IHF oraz ULTRASONIC<br />
w produktach Steinel<br />
122 Narzędzia izolowane Isotools – ochrona<br />
osobista na odpowiednim poziomie<br />
124 Narzędzia do montażu i naprawy kabli<br />
z ENERGOTYTANU®<br />
126 Tradycja i doświadczenie w produkcji<br />
narzędzi dla elektryków<br />
130 Pozytywne wibracje
NM8 Wyłączniki kompaktowe<br />
• Prąd znamionowy do 1600 A, zabezpieczenie<br />
termomagnetyczne i elektroniczne;<br />
• Dostępne 3 klasy zdolności zwarciowej S, H, R;<br />
• Regulowany człon termiczny i magnetyczny;<br />
• Zwarta konstrukcja i pełna gama akcesoriów;<br />
• Dwu-przerwowy styk główny;<br />
• Łatwa instalacja i ochrona środowiska.<br />
Jako światowy specjalista w branży elektrycznej dostarczamy również:<br />
aparaturę modułową, wyłączniki silnikowe, przekaźniki przeciążeniowe,<br />
aparaturę pulpitową, wyłączniki kompaktowe, wyłączniki powietrzne.
AKTUALNOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
MOBOTIX zdobywcą Innovation Award <strong>2014</strong><br />
Firma Mobotix AG, wiodący producent<br />
sieciowych rozwiązań wideo o wysokich<br />
rozdzielczościach, zdobyła nagrodę magazynu<br />
Benchmark – Innovation Award<br />
<strong>2014</strong>. Nagroda ta została przyznana za zastosowanie<br />
w kamerach marki Mobotix innowacyjnego<br />
algorytmu detekcji ruchu<br />
MxActivitySensor.<br />
MxActivitySensor jest inteligentnym systemem<br />
wideodetekcji ruchu. Zarówno<br />
wideodomofon IP T25M, jak i wszystkie<br />
kamery marki Mobotix z przetwornikami<br />
5 megapikseli (seria Sec) oraz kamery<br />
termowizyjne, posiadają wbudowane<br />
oprogramowanie oparte na analizie obrazu,<br />
umożliwiające wykrycie ruchu osób<br />
bądź obiektów w monitorowanym obszarze.<br />
W przeciwieństwie do stosowanych<br />
standardowo algorytmów detekcji ruchu,<br />
MxActivitySensor jest w stanie rozróżnić<br />
zmianę położenia pojazdów, ludzi lub<br />
innych obiektów wywołujących alarm<br />
od wpływu czynników mało istotnych tj.<br />
opadów, mgły, nagłych zmian w oświetleniu,<br />
kołysania się drzew na wietrze,<br />
a także kropli deszczu spływających<br />
po obiektywie. MxActivitySensor zmniejsza<br />
liczbę fałszywych alarmów o ponad<br />
90%, a do tego nie wymaga pracochłonnej<br />
konfiguracji.<br />
MxActivitySensor jest także kompatybilny<br />
z innymi, również starszymi modelami<br />
kamer, np. Q24M, M24M, D24M, T24M,<br />
S14, M14D i D14Di i V14 (tylko w wersji<br />
Sec). Dostępny jest za darmo, jako aktualizacja<br />
oprogramowania.<br />
Nagroda Innovation Awards powstała<br />
w celu nagradzania innowacji rozwiązujących<br />
problemy, na które natrafiamy w momencie<br />
projektowania i implementacji systemów<br />
bezpieczeństwa lub które ułatwiają<br />
nam korzystanie z już wdrożonych rozwiązań.<br />
Zdobywcami nagrody są rozwiązania,<br />
które dają wiele zauważalnych i namacalnych<br />
korzyści w praktyce. Tym właśnie<br />
charakteryzuje się MxActivitySensor.<br />
Źródło: Linc Polska<br />
Zagraj w memoZAMEL na targach ENERGETAB<br />
i wygraj skuter elektryczny!<br />
Firma ZAMEL dla osób odwiedzających tegoroczne bielskie targi<br />
ENERGETAB przygotowała konkurs memoZAMEL, który prezentuje<br />
produkty ZAMEL w niestandardowy sposób. Rozgrywki<br />
konkursowe prowadzone będą na stoisku ZAMEL CET 16 i 17<br />
września w godz. od 9.00 do 14.30, natomiast 18 września od 9.00<br />
do 12.30. Codziennie w konkursie do wygrania skuter elektryczny<br />
oraz zestawy urządzeń EXTA FREE.<br />
Konkurs memoZAMEL organizowany przez firmę ZAMEL wymaga<br />
od uczestników znajomości asortymentu oferowanego w ramach<br />
poszczególnych grup produktowych firmy ZAMEL. Zadanie polega<br />
na prawidłowym połączeniu pól pojawiających się na ekranie monitora<br />
dotykowego (tabletu). Pola przedstawiają zdjęcia produktów<br />
oraz nazwy grup produktowych. Uczestnik w jak najkrótszym czasie<br />
musi połączyć pola przedstawiające zdjęcia produktów z odpowiadającymi<br />
im polami z nazwami grup produktowych. W ramach konkursu<br />
każdy uczestnik może zagrać w memoZAMEL trzykrotnie,<br />
w rankingu zapisywany jest najlepszy rezultat uzyskany podczas<br />
jednej z trzech prób. Każdego dnia konkurs wygrywa uczestnik,<br />
który prawidłowo połączy pola w najkrótszym czasie. Wręczenie<br />
nagród odbędzie się 16 i 17 września o godz. 15.00, natomiast 18<br />
września o 13.00 na stoisku ZAMEL CET. Szczegóły konkursu oraz<br />
regulamin dostępne są na stronie www.memo.zamel.com.<br />
Podczas tegorocznych targów ENERGETAB ZAMEL CET zaprezentuje<br />
jednostkę centralną EXTA FREE CONTROLLER mini<br />
umożliwiającą sterowanie np. oświetleniem, roletami okiennymi<br />
za pomocą urządzeń mobilnych, EFC-02 jest nowością w ofercie<br />
pszczyńskiego producenta. Ponadto odwiedzający stoisko będą mogli<br />
zapoznać się z produktami dostępnymi w ofercie ZAMEL CET<br />
od kilku sezonów m.in.: elektrycznymi systemami antyoblodzeniowymi<br />
MATEC, inteligentnym systemem oświetlenia LED LEDIX,<br />
kablami i przewodami CET, dzwonkami i gongami SUNDI, systemami<br />
domofonowymi ENTRA oraz automatyką budynkową EXTA.<br />
Zapraszamy na stoisko ZAMEL CET: Hala A, Stoisko nr 16<br />
Źródło: Zamel<br />
6 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
Nowy Scope<br />
Jak zawsze jedyny w<br />
swoim rodzaju.<br />
I teraz jeszcze lepszy niż<br />
kiedykolwiek.<br />
15:44<br />
100%<br />
Haustür<br />
Nowy interfejs użytkownika, nowy repeater, nowa technologia -<br />
Siedle App również dla systemu In-Home-Bus.<br />
www.siedle.pl
AKTUALNOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Światowy rekord ustanowiony!<br />
PROMOCJA<br />
Czy zastanawiałeś się już, jakie oszczędności osiągniesz wybierając<br />
opatentowane rozwiązania OBO Bettermann i układając trasy kablowe<br />
zdecydowanie szybciej niż do tej pory? Rekord świata ustanowiony<br />
przez instalatorów w ostatnich dniach lipca <strong>2014</strong> na płycie<br />
lotniska pod Ostrowią Mazowiecką wskazuje, iż możliwości, jakie<br />
drzemią w systemach koryt kablowych OBO Magic, są olbrzymie,<br />
a jednocześnie wciąż w zasięgu ręki. Pomyśl o oszczędnościach<br />
jakie uzyskasz, jeśli zaczniesz od dziś układać trasy kablowe<br />
w 48 minut. W tym czasie jeden instalator był w stanie ułożyć i połączyć<br />
1000 m trasy. Ty również mógłbyś to zrobić, wybierając trasy<br />
kablowe OBO Bettermann.<br />
Światowy rekord ustanowiony<br />
Po 4 godzinach ustawiania koryt kablowych na trasie, mierzenia,<br />
dokładnego ustawiania oznaczeń trasy, przygotowania napojów,<br />
miejsca startu oraz mety montażyści wystartowali do rywalizacji<br />
z czasem i systemem OBO Bettermann. Cel jest jasny – jak najlepszy<br />
czas na odcinku 1000 m. Jeden instalator, który układa i łączy<br />
poszczególne odcinki oraz dwóch asystentów podających kolejne<br />
koryta. Chcą się zmieścić w jednej godzinie, wiedzą że jest to możliwe,<br />
ale przy mało sprzyjającej pogodzie będzie niezwykle ciężko.<br />
Ostatecznie udało się pokonać 1 godzinę, rekord jest w rękach<br />
instalatorów OBO Bettermann! Na koniec zostaje jeszcze pomiar<br />
rezystancji. Trzy pomiary, 41 mΩ, 30 mΩ oraz 37 mΩ po przeliczeniu<br />
średniej, dają w rezultacie wynik 36 mΩ. Wynik rewelacyjny,<br />
oznaczający pełną ciągłość elektryczną zgodnie z normą<br />
PN-EN 61537. Co więcej - norma wymaga wyniku poniżej 50 mΩ<br />
tylko dla jednego połączenia, tu taki wynik został osiągnięty na odcinku<br />
1000 m przy ponad 300 połączeniach. Opatentowana technologia<br />
OBO Bettermann pozwala zapomnieć o żmudnej pracy związanej<br />
z przeciąganiem żółto-zielonej linki wzdłuż każdego połączenia.<br />
Długość trasy kablowej<br />
Aby ułożyć i połączyć trasę kablową RKS-Magic ® potrzeba było<br />
48 minut i 41 sekund - wyobraź sobie, ile czasu potrzeba, aby<br />
wykonać trasę w typowym budynku biurowym. W większości<br />
przypadków wystarczyłby pewnie na to jeden dzień. A co, jeśli<br />
instalatorów układających koryta kablowe będzie więcej? Trasę<br />
z wykorzystaniem koryt RKS-Magic łączącą Warszawę z Monachium<br />
10 instalatorów wykonywałoby w niewiele ponad 3 dni,<br />
trasę wzdłuż równika Ziemi 100 instalatorów położyłoby w 27<br />
dni. Technologia RKS-Magic ® wydaje się wręcz nieziemska, jednak<br />
dostępna jest na wyciągnięcie ręki.<br />
Źródło: OBO Bettermann<br />
8 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
To wyjątkowe miejsce<br />
Dla dwojga<br />
Gniazdo z ładowarką USB. Tak niesamowite. Tak łatwe. Połączenie<br />
sprawdzonych gniazd. W jednej obudowie gniazdo 230V~ oraz gniazdo<br />
do ładowania USB. Doskonałe dla smartfonów, tabletów, cyfrowych aparatów<br />
fotograficznych lub odtwarzaczy MP3. Komfort na niespotykanym poziomie.<br />
www.busch-jaeger.com/pl<br />
ABB Contact Center<br />
tel.: 22 22 37 777<br />
e-mail: kontakt@pl.abb.com<br />
www.abb.pl
AKTUALNOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
TARGI ENERGETAB <strong>2014</strong><br />
Przed nami kolejna – już 27. edycja Międzynarodowych<br />
Energetycznych Targów<br />
Bielskich ENERGETAB <strong>2014</strong>, które odbędą<br />
się od 16 do 18 września br.<br />
ENERGETAB to największe w Polsce<br />
targi nowoczesnych urządzeń, aparatury<br />
i technologii dla przemysłu energetycznego<br />
i jedno z najważniejszych spotkań<br />
czołowych przedstawicieli sektora elektroenergetycznego.<br />
Na tegoroczne targi ENERGETAB <strong>2014</strong><br />
wpłynęły zgłoszenia od około 700 wystawców<br />
z 20 krajów Europy i Azji, którzy<br />
pragną zademonstrować swoje najnowsze<br />
produkty dla modernizującej się polskiej<br />
energetyki. Wśród wystawców spotkamy<br />
zarówno dobrze znane międzynarodowe<br />
korporacje dostarczające pełny wachlarz<br />
produktów na globalne rynki, jak też większość<br />
liczących się na polskim rynku dostawców<br />
najbardziej zaawansowanych<br />
technologicznie maszyn, urządzeń i aparatów,<br />
służących niezawodnemu wytwarzaniu<br />
i dostarczaniu energii elektrycznej. Coraz<br />
więcej eksponowanych produktów związanych<br />
jest z podnoszeniem efektywności<br />
energetycznej wytwarzania bądź użytkowania<br />
energii oraz z zastosowaniem odnawialnych<br />
źródeł energii.<br />
Zakres tematyczny ekspozycji targowej jest<br />
bardzo obszerny i obejmuje: wytwarzanie,<br />
przesyłanie i dystrybucję energii elektrycznej<br />
i cieplnej, elementy i aparaturę elektrotechniki,<br />
systemy automatyki i sterowania, a także<br />
specjalistyczne narzędzia i pojazdy oraz<br />
usługi związane z powyższymi branżami.<br />
ENERGETAB to najliczniej odwiedzane<br />
targi przez profesjonalistów z branży i doskonałe<br />
miejsce promocji i budowy wizerunku<br />
firmy, umożliwiające jednoczesne<br />
spotkania producentów z klientami, a także<br />
kooperantami czy nawet konkurentami.<br />
Najnowsze, prezentowane na targach produkty,<br />
tj. urządzenia, aparaty, osprzęt czy<br />
technologie bądź systemy informatyczne,<br />
wystawcy mogą zgłaszać do konkursu targowego.<br />
Mają one szansę zdobyć, cieszące<br />
się bardzo wysokim prestiżem, wyróżnienia.<br />
Decyzję o przyznaniu wyróżnienia<br />
i jego kategorii podejmuje Komisja Konkursowa,<br />
którą tworzą eksperci partnerów<br />
targów. Ogłoszenie decyzji Komisji Konkursowej<br />
nastąpi w godzinach popołudniowych<br />
pierwszego dnia Targów.<br />
Licznie reprezentowane na targach są media,<br />
szczególnie branżowe czasopisma i portale<br />
internetowe. Targom będą też towarzyszyły<br />
konferencje, seminaria i specjalne prezentacje<br />
przygotowane przez wystawców. Organizatorzy<br />
spodziewają się, że targi ENER-<br />
GETAB <strong>2014</strong> kolejny raz potwierdzą swój<br />
prymat wśród największych i najliczniej<br />
odwiedzanych targów branży energetycznej<br />
w środkowej Europie.<br />
Program targów oraz inne przydatne informacje<br />
są na bieżąco aktualizowane na stronie<br />
www.energetab.pl.<br />
Na tegoroczne targi ENERGETAB <strong>2014</strong> zapraszamy<br />
do ZIAD Bielsko-Biała SA (Al.<br />
Armii Krajowej 220) w dniach 16 i 17 września<br />
w godz. od 9:00 do 17:00, natomiast 18<br />
września w godz. od 9:00 do 15:00.<br />
Tradycyjnie już na targi wstęp jest bezpłatny.<br />
Źródło: Organizatorzy ENERGETAB<br />
EL-SIGMA coraz większa<br />
Szeregi Grupy EL-SIGMA zasilone zostały przez dwóch nowych<br />
Członków, hurtownie: TOP ELEKTRO z Kalisza i AMPEREK<br />
z Żywca. Obecnie Grupa liczy już 59 członków i 107 punktów<br />
sprzedaży. Podjęte w bieżącym roku przez Grupę działania handlowe<br />
i marketingowe dodatkowo wzmocniły jej silną pozycję na rynku<br />
elektroinstalacyjnym. Grupa EL-SIGMA w swoich działaniach<br />
postawiła przede wszystkim na: budowanie trwałych relacji na linii<br />
Grupa – Członkowie – Dostawcy, sprawne koordynowanie działań<br />
handlowych, dobrą organizację pracy, a także na profesjonalne<br />
zaplecze kadrowe i logistyczne. Priorytetem ma być także stałe<br />
dostosowywanie produktowego portfolio zrzeszonych hurtowni<br />
do potrzeb rynku elektroinstalacyjnego. Firma rozpoczęła wprowadzanie<br />
rozszerzonych działań marketingowych i PR-owych, na które<br />
składają się: uruchomienie nowej strony internetowej, systematyczne<br />
wprowadzanie spójnej identyfikacji wizualnej pozwalającej<br />
zbudować wizerunek silnej marki z silnymi podmiotami, obecność<br />
w mediach branżowych, a także wzmożone działania w internetowej<br />
przestrzeni reklamowej i na kanałach społecznościowych.<br />
W związku z intensywnym rozwojem Grupy, centrala EL-SIGMY<br />
zapowiedziała również przeniesienie biur do nowej lokalizacji<br />
w centrum Katowic.<br />
Źródło: EL-SIGMA<br />
10 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
NOWOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Liniowy<br />
system LED<br />
do szybkiego<br />
montażu<br />
LEDEX TOP to liniowy system LED<br />
do szybkiego montażu, przeznaczony<br />
do oświetlenia sklepów wielkopowierzchniowych.<br />
Ze względu na szeroką gamę oferowanych<br />
mocy i uzyskiwanych strumieni<br />
świetlnych w zakresie od 4 300 do 10 300 lm<br />
dla wersji krótkiej 1 500 mm i do 20 700 lm<br />
dla wersji o długości 3 000 mm, system idealnie<br />
nadaje się zarówno do projektowania<br />
nowych obiektów handlowych, jak i modernizacji<br />
już istniejących. Oszczędności<br />
energii elektrycznej płynące z zastosowania<br />
systemu LEDEX TOP mogą sięgać do 50%<br />
przy jednoczesnym wzroście natężenia<br />
oświetlenia na płaszczyźnie roboczej.<br />
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów<br />
ES-SYSTEM wprowadziło oprócz neutralnej<br />
temperatury barwowej 4 000 K również<br />
cieplejszą 3 000 K o wysokim stopniu<br />
odwzorowania barw CRI > 80. Dzięki temu<br />
prezentowane towary będą wyglądać atrakcyjnie,<br />
a kolory bardziej naturalnie.<br />
System LEDEX TOP doskonale oświetli nowoczesne<br />
zakłady przemysłowe z produkcją<br />
taśmową. Dzięki wyposażeniu w system<br />
ściemniania DALI oraz czujki ruchu i czujki<br />
zmierzchowe oprawy dostosują poziom natężenia<br />
do zewnętrznych warunków atmosferycznych<br />
i pozwolą na wygenerowanie<br />
dodatkowych oszczędności dla inwestora,<br />
zapewniając maksymalny komfort pracy<br />
również w systemie wielozmianowym.<br />
www.essystem.pl<br />
CORONA LED – gmina<br />
w lepszym świetle<br />
Nowoczesne oprawy oświetleniowe LED<br />
to zadowolenie i poprawa bezpieczeństwa<br />
mieszkańców w gminach. Większość<br />
miast i gmin oświetlona tradycyjnymi<br />
lampami dającymi żółte światło<br />
wygląda po zmierzchu tak samo. Białe<br />
światło LED, bardzo dobrze oddające<br />
kolory, pozwala odróżnić gminy, które<br />
zmodernizowały oświetlenie oraz dbają<br />
o rozwój i bezpieczeństwo mieszkańców.<br />
Firma Kanlux ostatnio rozszerzyła swoją<br />
serię opraw architektonicznych PIRES<br />
o nowy model, teraz ta popularna rodzina<br />
ponownie się rozrasta. Nowa oprawa<br />
oświetleniowa PIRES DL-60O NS jest<br />
dostępna bez czujnika (oznaczenie NS),<br />
stanowiąc tym samym doskonałą propozycję<br />
dla tych klientów, którzy wolą<br />
korzystać z tradycyjnych wyłączników<br />
ściennych. Podstawa oprawy zbudowana<br />
Uniwersalne oprawy oświetlenia ulicznego<br />
CORONA LED produkowane przez<br />
LENA LIGHTING, są optymalnie skonstruowane<br />
pod kątem potrzeb większości<br />
polskich gmin. Moc opraw została dobrana<br />
tak, aby przy najmniejszym zużyciu energii<br />
spełnić wymagania oświetleniowe polskich<br />
norm dotyczących oświetlenia ulicznego.<br />
Zastosowanie najwyższej jakości paneli<br />
LED GO! pozwala cieszyć się białym<br />
światłem bardzo dobrze oddającym kolory<br />
oraz niskimi kosztami eksploatacji.<br />
Oprawy o zmiennym rozsyle światłości<br />
i mocy możemy stosować zarówno<br />
do oświetlenia dróg klasy krajowej, jak<br />
i dróg i ulic lokalnych, ścieżek rowerowych,<br />
alejek, przejść dla pieszych, placów,<br />
parkingów i stref kolizyjnych na drogach.<br />
www.lenalighting.pl<br />
Kolejna plafoniera<br />
w ofercie Kanlux<br />
została z tworzywa sztucznego, a całość<br />
przykrywa odporny na uderzenia klosz<br />
z PMMA (odporność na poziomie IK03).<br />
Plafoniera może być używany do oświetlania<br />
pomieszczeń mieszkalnych, klatek<br />
schodowych, ciągów komunikacyjnych,<br />
czy zadaszonych przestrzeni przydomowych.<br />
Może być stosowana w instalacjach<br />
z zewnętrznymi czujnikami ruchu.<br />
www.kanlux.pl<br />
12 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
zapraszamy na targi<br />
ENERGETAB <strong>2014</strong><br />
Hala A, Stoisko 16<br />
16-18 IX <strong>2014</strong><br />
codziennie do wygrania<br />
skuter elektryczny<br />
www.zamel.com
NOWOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Technologia CrispWhite LED<br />
UPS Tornado<br />
Eco PLUS<br />
- maksymalna<br />
elastyczność<br />
konfiguracji<br />
Oświetlenie powierzchni handlowych odgrywa dziś znacznie większą<br />
rolę niż kiedyś, aktywnie kształtując doznania kupujących. Podczas<br />
gdy w przeszłości w centrum zainteresowania znajdował się zwykle<br />
produkt wyeksponowany za pomocą możliwie najsilniejszego źródła<br />
światła, obecnie oprócz oświetlenia statycznego coraz powszechniej<br />
stosuje się również oświetlenie dynamiczne z funkcją płynnej zmiany<br />
barwy światła, które pozwala na efektowną iluminację wnętrza sklepu.<br />
Mając to na uwadze, firma Philips opracowała technologię CrispWhite<br />
dla oświetlenia diodowego (LED), pozwalającą na perfekcyjne kreowanie<br />
atmosfery wnętrza sklepu za pomocą białego światła LED.<br />
Moduły CrispWhite LED emitują światło o temperaturze 3000 K<br />
i wskaźniku oddawania barw równym Ra 90. Parametry światła doskonale<br />
podkreślają niczym niezmąconą biel obiektów, jednocześnie<br />
perfekcyjnie wydobywając głębię pozostałych kolorów. Czysta biel<br />
powierzchni pozbawiona jest kremowego odcienia pojawiającego<br />
się we wnętrzach oświetlonych ciepłym światłem, a pozostałe kolory<br />
są intensywne i nasycone. Moduły CrispWhite Fortimo LED typu<br />
spotlight przeznaczone są głównie do zastosowań w ramach oświetlenia<br />
ogólnego i akcentowego punktów sprzedaży detalicznej.<br />
www.philips.pl<br />
FAST Group Sp. z o.o. wprowadza na rynek najnowszy<br />
produkt szwajcarskiej firmy Newave (grupa ABB) –<br />
Tornado Eco PLUS 31 i 11. To zasilacz UPS o mocach<br />
10 i 20 kVA oraz konfiguracji faz 1/1 i 3/1, które mogą<br />
być modyfikowane u klienta, zapewniając maksymalną<br />
elastyczność. UPS to produkt true on-line z podwójnym<br />
przetwarzaniem: VFI i klasy SS 111 (wg PN-EN 62040‐3),<br />
co gwarantuje najwyższą klasę urządzenia.<br />
Produkt charakteryzuje się współczynnikiem mocy 0,9,<br />
wysoką sprawnością i niskim współczynnikiem THDi. Jest<br />
zgodny z rygorystycznymi normami takimi jak IEC/EN<br />
62040‐1, IEC/EN 62040, IEC/EN 62040‐3 ISO 9001:2008<br />
czy ISO 14001:2004.<br />
Zasilacz ma możliwość konfiguracji do czterech jednostek<br />
równolegle, aby zwiększyć możliwości zasilania lub zapewnić<br />
redundancję. Dostępny jest z szeroką gamą czasów<br />
podtrzymania w zależności od wymagań klienta oraz posiada<br />
zintegrowane kółka, pozwalające na łatwy transport<br />
jednostki.<br />
www.FAST-Group.com.pl<br />
Nowy poziom ochrony zasilania<br />
Firma Eaton, globalny lider rozwiązań<br />
z zakresu zarządzania energią, rozbudowała<br />
swoją popularną serię zasilaczy bezprzerwowych<br />
UPS 93E o wersje 300 i 400 kVA.<br />
Nowe modele są szczególnie przydatne<br />
do użycia w centrach danych, gdzie wymagane<br />
są niezawodne i ekonomiczne<br />
systemy ochrony zasilania, jak również<br />
w zastosowaniach budowlanych i lekkich<br />
aplikacjach przemysłowych. Nowe modele<br />
300 i 400 kVA uzupełniają już istniejące<br />
produkty z serii 93E, która oferuje łatwe<br />
w instalacji i utrzymaniu systemy UPS o podwójnej<br />
konwersji, przeznaczone do efektywnej<br />
ochrony przed najszerszym możliwym<br />
zakresem problemów z zasilaniem.<br />
Zasilacze UPS z serii 93E, włączając<br />
w to modele 300 i 400 kVA, oferują wydajność<br />
98,5% w przypadku dobrej jakości<br />
głównego źródła zasilania – dzięki temu należą<br />
do najbardziej efektywnych urządzeń<br />
tego typu dostępnych obecnie na rynku.<br />
Charakteryzują się również współczynnikiem<br />
mocy 0,99 i współczynnikiem<br />
THDI poniżej 5% (zawartość harmonicznych<br />
prądu), co oznacza że ryzyko<br />
występowania zakłóceń z innym wyposażeniem<br />
w tej samej sieci elektrycznej<br />
jest praktycznie wyeliminowane.<br />
Opatentowana technologia HotSync umożliwia<br />
wydajne i niezawodne współdzielenie<br />
obciążenia oraz pozwala urządzeniom<br />
pracować równolegle bez potrzeby komunikacji<br />
między jednostkami.<br />
www.eaton.pl<br />
14 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
3–5 października <strong>2014</strong><br />
Warszawa, al. Księcia Józefa Poniatowskiego 1<br />
www.dominteligentny.pl
NOWOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Wytrzymała drukarka etykiet klasy przemysłowej<br />
Brother wprowadza na rynek nową,<br />
przemysłową drukarkę etykiet P-touch<br />
E550WVP. Ten wytrzymały model oferuje<br />
wysoką prędkość druku, możliwość podłączenia<br />
do komputera oraz obsługę sieci<br />
bezprzewodowej.<br />
Brother P-touch E550WVP to drukarka etykiet<br />
klasy przemysłowej, która doskonale<br />
sprawdzi się w pracy instalatorów, elektryków<br />
oraz monterów sieci teleinformatycznych,<br />
telekomunikacyjnych, systemów audio/wideo<br />
i bezpieczeństwa, potrzebujących<br />
niezawodnego narzędzia do profesjonalnego<br />
drukowania etykiet. Urządzenie pozwala<br />
na szybkie i bezproblemowe drukowanie<br />
oznaczeń kabli, przewodów, gniazdek<br />
elektrycznych, przełączników oraz paneli<br />
krosowniczych. Model P-touch E550WVP<br />
oferuje wysoką prędkość druku, wynoszącą<br />
do 30 mm/s, na etykietach o szerokości<br />
od 3,5 do 24 mm. Drukarka, posiadająca<br />
wytrzymałą obudowę, wyposażona została<br />
także w mocną automatyczną gilotynę<br />
z funkcją nacinania i możliwością ustawienia<br />
pożądanej długości etykiet.<br />
Po podłączeniu do komputera przy użyciu<br />
kabla USB, drukarka P-touch E550WVP<br />
umożliwia kompleksowe projektowanie<br />
zindywidualizowanych etykiet – użytkownicy<br />
mogą dodawać logotypy oraz symbole<br />
przemysłowe. Urządzenie pozwala także<br />
na pobieranie oraz przechowywanie etykiet<br />
oraz baz danych, dzięki czemu nie ma potrzeby<br />
tworzenia oznaczeń za każdym razem<br />
przed wydrukowaniem.<br />
www.brother.pl<br />
CATRIN – nowy, funkcjonalny osprzęt elektroinstalacyjny<br />
Firma ELEKTRO-PLAST Nasielsk wprowadza<br />
na rynek nową serię CATRIN. W nowej<br />
serii osprzętu instalacyjnego konstruktorzy<br />
postawili na funkcjonalność, dzięki temu seria<br />
zawiera szeroką gamę łączników i gniazd<br />
w atrakcyjnej formie. Seria przeznaczona<br />
jest do mieszkań i pomieszczeń użytku publicznego.<br />
Zapewniając szybką i łatwą instalację<br />
seria CATRIN wykorzystuje ramki<br />
wielokrotne do pięciu modułów w poziomie<br />
i dwóch modułów w pionie, pozwalając w ten<br />
sposób na dowolny dobór i konfigurowanie<br />
osprzętu. W konstrukcji CATRIN zastosowany<br />
został niezawodny mechanizm łączników<br />
oparty na szybkozłączach ułatwiający komfort<br />
montażu oraz ewentualnego demontażu<br />
osprzętu. W gniazdach stosowane są sprawdzone<br />
mechanizmy śrubowe. Umieszczone<br />
są w jednej linii, dzięki czemu wszystkie<br />
przewody można przyciąć w tej samej długości.<br />
Na mechanizmach serii CATRIN<br />
znajdują się czytelne oznaczenia i schematy<br />
połączeń zmniejszające niebezpieczeństwo<br />
związane z niepoprawnym podłączeniem.<br />
Bogato rozbudowany asortyment gniazd<br />
specjalistycznych pozwala w pełni wykorzystać<br />
możliwości serii CATRIN. W ofercie<br />
znajdziemy m.in. ściemniacze - w tym<br />
LED, łączniki schodowe, podwójne schodowe,<br />
zwierne, żaluzjowe, łączniki z podświetleniem<br />
(nowe referencje łączników tj.<br />
łącznik zwierny bez oznaczenia, łącznik<br />
zwierny z piktogramem klucz), gniazda<br />
podwójne do ramki wielokrotnej, gniazda<br />
DATA, wszelkiego rodzaju gniazda teleinformatyczne<br />
gwarantującą wysoką jakość<br />
połączenia i odbioru sygnału. Wzornictwo<br />
serii CATRIN charakteryzuje się<br />
nowoczesną stylistyką zgodną z obecnymi<br />
trendami. Produkty z nowej serii dostępne<br />
są w klasycznych kolorach bieli i kremu<br />
oraz metalizacji; czekoladowy, złoty, grafitowy<br />
i czarny matowy. Osprzęt został<br />
sklasyfikowany w średnio-niższej półce<br />
cenowej, co czyni serię dostępną niemal<br />
dla każdego. Poza walorami estetycznymi,<br />
bardzo istotnym aspektem konstrukcji<br />
osprzętu są rozwiązania technologiczne<br />
ułatwiające bezpieczny i solidny montaż.<br />
Wybierając produkty z serii CATRIN klienci<br />
otrzymują produkty stworzone zgodnie<br />
z obowiązującymi standardami i normami<br />
europejskimi z materiałów o wysokich parametrach,<br />
co pozwoli nam na ich długotrwałe<br />
i bezpieczne użytkowanie.<br />
www.elektro-plast.com.pl<br />
16 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
MIÊDZYNARODOWE<br />
ENERGETYCZNE TARGI BIELSKIE<br />
BIELSKO-BIA£A INTERNATIONAL<br />
POWER INDUSTRY FAIR<br />
ENERGETAB<br />
16 - 18 wrzeœnia / September <strong>2014</strong>
NOWOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Telewizja dozorowa HD najwyższej jakości<br />
Bosch prezentuje nową serię kamer sieciowych PTZ MIC<br />
7000 HD przygotowanych do pracy w ekstremalnie trudnych<br />
sytuacjach. Kamery wyróżniają się wysoką jakością obrazu<br />
HD oraz wytrzymałą obudową, spełniającą wymagania klasy<br />
IP68/NEMA 6P. Obydwie te cechy gwarantują niezawodny<br />
nadzór wideo w wymagających warunkach pogodowych, instalacyjnych<br />
oraz oświetleniowych. W związku z tym nowa<br />
seria kamer sieciowych MIC IP 7000 HD jest przeznaczona<br />
przede wszystkim do zastosowań zewnętrznych. Kamery<br />
oferują najwyższej jakości obraz i można je wykorzystywać<br />
m.in. do monitorowania centrów miast oraz infrastruktury<br />
o znaczeniu krytycznym.<br />
Kamery są optymalnie przygotowane do pracy w bardzo trudnych<br />
warunkach, np. temperaturach od -60 do +60°C oraz<br />
wilgotności dochodzącej do 100%. Są całkowicie odporne<br />
na działanie deszczu, śniegu, pyłu, uderzeń wiatru i silnych<br />
wstrząsów.<br />
www.boschsecuritysystems.pl<br />
REKLAMA<br />
Nowa generacja odbiorników<br />
sterujących xComfort<br />
Firma Eaton wprowadza na rynek nową generację odbiorników<br />
sterujących opracowanych dla sprawdzonego systemu bezprzewodowego<br />
xComfort. Urządzenia te umożliwiają szybszą i bardziej<br />
efektywną instalację systemów automatyki budynkowej w domach<br />
prywatnych, jak również w małych i średnich budynkach komercyjnych<br />
lub biurowych. Umożliwiają również łatwiejszą i bardziej<br />
wydajną modernizację budynków. Nowe odbiorniki sterujące bezprzewodowego<br />
systemu xComfort pozwalają na łatwiejsze, szybsze<br />
i bardziej efektywne wdrażanie wszechstronnych funkcji automatyki<br />
budynkowej. Wszystkie nowe urządzenia są kompatybilne<br />
z obecnie dostępnymi produktami xComfort, zapewniając łatwą<br />
integrację z już istniejącymi systemami.<br />
www.eaton.pl<br />
18 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
NOWOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
SENTIA<br />
Harmonia stylu<br />
- ramki szklane<br />
Świetlna gra z geometrią w tle – nowy<br />
osprzęt elektryczny KIER firmy OSPEL<br />
Najnowsza propozycja firmy Ospel to monoblokowa<br />
kolekcja osprzętu elektrycznego<br />
KIER. Elementy wchodzące w skład<br />
linii zwracają uwagę prostą, nienachalną<br />
formą przywodzącą na myśl minimalistyczne,<br />
regularne kształty. Wnętrze<br />
osprzętu jest delikatnie wypukłe, a na całościowy<br />
wyraz wpływ mają także idealnie<br />
proporcjonalne brzegi. Seria KIER dostępna<br />
jest w neutralnych kolorach: białym,<br />
brązowym i beżowym. Dzięki stonowanej<br />
kolorystyce, tak łączniki, jak i pozostałe<br />
elementy, będą idealnym, subtelnym uzupełnieniem<br />
finalnej koncepcji i z łatwością<br />
wpiszą się w wystrój każdej aranżacji.<br />
Ten typ osprzętu elektroinstalacyjnego,<br />
jaki reprezentuje seria KIER, doskonale<br />
nadaje się na inwestycje deweloperskie,<br />
dlatego nowe rozwiązania dla tego typu<br />
sprzętu, takie jak możliwość podniesienia<br />
stopnia ochrony łączników do IP44 czy<br />
gniazda wtyczkowe DATA, na pewno znajdą<br />
uznanie u potencjalnych inwestorów.<br />
www.ospel.com.pl<br />
Obsługa systemu KNX<br />
w jednym<br />
urządzeniu<br />
Nowa paleta ramek szklanych dobrze znanej<br />
na rynku serii SENTIA jest wyjściem naprzeciw<br />
wymaganiom estetycznym i indywidualnym<br />
wizji dekoratorskich klientów.<br />
Uzupełnieniem dostępnej na rynku gamy<br />
kolorów ramek szklanych są wyraziste i intensywne<br />
barwy: truskawkowy, niebieski,<br />
miodowy, limonkowy, czekoladowy. Bogata<br />
kolorystyka umożliwia komponowanie<br />
osprzętu SENTIA w różnego rodzaju wnętrzach,<br />
z zachowaniem kompatybilności poszczególnych<br />
referencji. Atutem jest również<br />
możliwość dopasowania ich do pomieszczeń<br />
o różnym stylu architektonicznym.<br />
www.elektro-plast.com.pl<br />
Gira G1 to genialne urządzenie,<br />
zastępujące panele i czujniki dotykowe,<br />
zapewniające pełną obsługę<br />
wybranych funkcji w systemach magistralnych<br />
KNX, a także bezprzewodowym<br />
eNet. Niewielkie urządzenie<br />
wykonane ze szlachetnych<br />
materiałów może być wykorzystane<br />
wszędzie. Jest przełomowym rozwiązaniem<br />
w dziedzinie instalacji<br />
domowych. Niezależnie od planowanych<br />
funkcji, w każdym miejscu,<br />
wystarczy zainstalować Gira G1.<br />
Reszta zależy wyłącznie od zaprojektowania<br />
funkcjonalności.<br />
www.gira.pl<br />
20 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
NOWOŚCI<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Nowe radio do montażu podtynkowego<br />
z ekranem dotykowym<br />
Budzik, kołysanka, rozrywka przy śniadaniu: nowe radio<br />
firmy JUNG jest prawdziwym domowym kompanem<br />
– cały dzień. Jung Smart Radio w formie wyłączników<br />
JUNG przekonuje ekranem dotykowym w kolorze białym<br />
i czarnym oraz bardzo wysokiej jakości szklanym frontem.<br />
Przyciski szybkiego wybierania ułatwiają dostęp do funkcji<br />
budzika i zegara oraz ulubionych programów. Natężenie<br />
podświetlenia ekranu i przycisków można ustawiać<br />
indywidualnie dla trybów pracy Radio i Noc. Na przykład<br />
w nocy wyświetlacz i przyciski pozostają ciemne, aby nie<br />
przeszkadzać przy zasypianiu. Radio dysponuje wejściem<br />
AUX i wyjściami umożliwiającymi podłączenie innych<br />
głośników. W trybie odbioru RDS zegar synchronizuje się<br />
automatycznie. Wysoką jakość dźwięków mono i stereo<br />
zapewniają głośniki z systemem podbijania basów. Zewnętrzna<br />
antena gwarantuje optymalny odbiór nawet przy<br />
ciężkich warunkach propagacji fal radiowych.<br />
www.intelihouse.com.pl<br />
REKLAMA<br />
DOKŁADNE<br />
W KAŻDYCH WARUNKACH<br />
+60°C<br />
-20°C<br />
Zakład Automatyki i Elektroniki<br />
AUTOMATEX Sp. z o.o.<br />
Siedziba: 60-454 Poznań, ul. Pucka 29<br />
Oddz. Prod.: 60-179 Poznań, ul. Budziszyńska 78/1<br />
tel./fax 61 867 12 30, tel. 61 868 95 09<br />
www.automatex.com.pl<br />
e-mail: biuro@automatex.com.pl<br />
Dokładność:<br />
programowalne<br />
sterowniki<br />
oświetlenia<br />
PSO-02PD<br />
PSO-03PD<br />
dla 20°C: 1 s / miesiąc<br />
dla -20°C/+60°C: 2 s / miesiąc<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
21
RYNEK ENERGII<br />
Zostań producentem energii<br />
ENERGETYKA PROSUMENCKA – modne ostatnio hasło, często<br />
pojawiające się w mediach. Cóż to takiego i z czym się wiąże?<br />
Niektórzy kojarzą to z dotacjami na mikroinstalacje energetyczne, inni<br />
z samowystarczalnymi energetycznie obiektami. Dla jeszcze innych<br />
jest to kolejny wymysł marketingowy. A dla specjalistów odległa, ale<br />
jednak przyszłość energetyczna. Różnorodność teorii może budzić<br />
niechęć do tej idei, a nawet obawy przed jej wprowadzeniem. Dlatego<br />
poprosiliśmy eksperta ze Stowarzyszenia Producentów i Importerów<br />
Urządzeń Grzewczych o rzetelne wyjaśnienia i przybliżenie tematu.<br />
Na pytania naszej redakcji odpowiada Janusz Starościk, prezes<br />
Zarządu SPIUG.<br />
Ostatnio w mediach często pojawia<br />
się termin PROSUMENT.<br />
Co on oznacza?<br />
Rzeczywiście jest to modny ostatnio<br />
termin, ale niestety można odnieść wrażenie,<br />
że nie wszyscy eksperci, którzy<br />
się tym terminem posługują, wiedzą<br />
co to właściwie jest. Jest kilka definicji<br />
dotyczących prosumenta. Jedna z nich,<br />
powielana w wielu materiałach źródłowych,<br />
mówi, że prosument to konsument<br />
zaangażowany w współtworzenie<br />
i promowanie produktów ulubionej<br />
marki czy jednoczesną produkcję oraz<br />
konsumpcję dóbr i usług”.<br />
Jest to termin wprowadzony 1980 przez<br />
Alvina Tofflera, pisarza i futurystę.<br />
Dalej, według projektu Ustawy o OZE<br />
z października 2012 roku, prosument<br />
jest to wytwórca energii elektrycznej<br />
w mikroinstalacji w celu jej zużycia<br />
na potrzeby własne lub sprzedaż energii<br />
elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji<br />
w ilości nie większej niż<br />
30% energii elektrycznej wytworzonej<br />
w mikroinstalacji w danym roku. Ww.<br />
działalność prosumenta nie jest działalnością<br />
gospodarczą i nie wymaga<br />
wpisu do rejestru wytwórców energii<br />
w mikroinstalacji. A tak naprawdę, żeby<br />
nie mącić ludziom w głowie, można powiedzieć<br />
że określenie „prosument” pochodzi<br />
z połączenia słów „producent”<br />
i „konsument”, czyli ludzie albo jednostki<br />
gospodarcze, którzy konsumują<br />
wyprodukowaną przez siebie energię<br />
w całości albo w części. Warto dodać,<br />
że prosumenci energii w Polsce formalnie<br />
jeszcze nie istnieją, bowiem jak<br />
na razie nie ma w tej kwestii przepisów,<br />
poza tzw. „małym trójpakiem”.<br />
Czy działania prosumenckie dotyczą wyłącznie<br />
energii elektrycznej?<br />
To jest następny mit podtrzymywanych przez<br />
ekspertów związanych z decydentami i tzw.<br />
„dużą energetyką”. Energia produkowana<br />
przez prosumenta może być zarówno energią<br />
elektryczną (o tym się mówi prawie wyłącznie),<br />
ale także CIEPŁEM (o czym nie wspomina<br />
się prawie wcale lub ten segment rynku się<br />
całkowicie pomija).<br />
Czym są mikroinstalacje OZE w technologii<br />
prosumenckiej?<br />
Kluczowe mikroinstalacje OZE są zdefiniowane<br />
w Krajowym Planie Działania w zakresie energii<br />
ze źródeł odnawialnych oraz w projekcie ustawy<br />
o odnawialnych źródłach energii. Do takich instalacji<br />
są zaliczane: kolektory słoneczne, kotły<br />
na biomasę, małe elektrownie wiatrowe (mikrowiatraki),<br />
mikrosystemy fotowoltaiczne, mikrosystemy<br />
kogeneracyjne na biogaz i biopłyny<br />
(do zasilania agregatów prądotwórczych z różnymi<br />
silnikami wewnętrznego spalania), pompy<br />
ciepła i małe elektrownie wodne. Takim mikroinstalacjami<br />
są oczywiście także układy hybrydowe<br />
łączące różne wymienione mikroźródła.<br />
Co to takiego MIKROKOGENERACJA?<br />
Mikrokogeneracja zgodnie z zapisami dyrektywy<br />
2004/8/EC oznacza produkcję skojarzoną,<br />
czyli tłumacząc na język zrozumiały: równoczesne<br />
wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła<br />
z maksymalną wydajnością poniżej 50 kWe<br />
(czyli 50 kW mocy elektrycznej).<br />
Jest to podstawowa definicja mikrokogeneracji,<br />
która niestety nie jest przestrzegana w wielu kluczowych<br />
dokumentach rządowych, na których<br />
potrzeby wprowadza się jej różne wersje – u nas<br />
ma to być wydajność poniżej 40 KWe. Kogeneracja<br />
jako jed noczesne wytwarzanie energii<br />
elektrycznej i ciepła znajduje szczególne zastosowanie<br />
w małych jednostkach wytwórczych<br />
ener getyki rozproszonej – chciałbym jeszcze<br />
raz podkreślić: energii elektrycznej i ciepła.<br />
Energia wyprodukowana w jednostkach mikro<br />
i małej energetyki rozproszonej trafia w pierwszej<br />
kolejności do lokalnego odbiorcy, który<br />
spożytkowuje ją do własnych celów, a nadwyżkę<br />
sprzedaje do odbiorców zlokalizowanych<br />
najczęściej w najbliższym sąsiedztwie.<br />
Jakie są perspektywy wdrożenia tych założeń<br />
na polskim rynku?<br />
Perspektywy wydają się bardzo dobre, biorąc<br />
pod uwagę oddolne zainteresowanie inwestorów<br />
tymi rozwiązaniami, nawet przy dotychczasowym<br />
braku wsparcia lub – w ostatnim okresie<br />
– wręcz zniechęcaniem obywateli do tego<br />
typu działań. Jednak oddolny ruch który można<br />
określić energetyką obywatelską, rozwija się<br />
konsekwentnie, chociaż przy wsparciu na pewno<br />
dynamika rozwoju byłaby dużo większa.<br />
Dodajmy, że wystartował program Prosument,<br />
zarządzany przez NFOŚiGW. Pomimo niedoskonałości,<br />
na które zwracało zgodnie uwagę<br />
środowisko OZE w Polsce, jest to jednak jedyny<br />
program mający na celu wsparcie rozwoju instalacji<br />
prosumenckich w Polsce. Widać zresztą<br />
bardzo duże zainteresowanie tym programem.<br />
Jak będzie funkcjonował, pokaże przyszłość.<br />
Liczymy na elastyczność NFOŚiGW w zakresie<br />
korekt zasad programu, jeżeli jego działanie nie<br />
byłoby zadowalające. W zasadzie pytanie dotyczy<br />
rozwoju w ogóle energetyki rozproszonej<br />
w Polsce. Tutaj raczej jestem optymistą, ponieważ<br />
nie jest to ruch narzucony odgórnie, tylko<br />
inicjatywa obywateli, a tego typu działania, jak<br />
uczy historia, rozwijają się najlepiej. Pewna gra,<br />
która toczy się wokół zaopatrywania w energię,<br />
powoduje niepokój społeczeństw co do pewności<br />
bezpieczeństwa energetycznego. Dlatego<br />
jedynym pewnym wyjściem z tej sytuacji jest<br />
24 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
RYNEK ENERGII<br />
rozwój wielu źródeł energetyki rozproszonej, połączonych ze sobą systemowo,<br />
pozwalając z jednej strony na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego<br />
na poziomie lokalnym, a z drugiej strony sprzedaż energii<br />
do sąsiadów, którzy mogą mieć akurat w tym czasie deficyt energii. Tego<br />
typu system budowania od dołu, w połączeniu z energetyką systemowa,<br />
dostarczająca energię wszędzie tam, gdzie tworzenie indywidualnych<br />
źródeł nie jest możliwe z uwagi na lokalne zasoby energetyczne, czy<br />
możliwości techniczne, może w znacznym stopniu zabezpieczyć na poziomie<br />
kraju coś, co nazywamy bezpieczeństwem energetycznym.<br />
Co było motorem działań tworzenia idei energetyki prosumenckiej?<br />
Czynniki opisane powyżej. Chęć zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego<br />
na lokalnym poziomie. Niezależność od zewnętrznych źródeł<br />
energii pozwala na poczucie bezpieczeństwa energetycznego. Na energię<br />
wytwarzaną przez prosumenta na miejscu nie ma wpływu tzw. czynnik<br />
ludzki, koniunktura, wzrost cen surowców energetycznych. Ograniczony<br />
jest też wpływ czynników atmosferycznych do zjawisk występujących<br />
lokalnie. Nie wspomnę także już na zagrożeniu terrorystycznym, atakach<br />
hakerów na sieci energetyczne itp. Energetyka Obywatelska, o której<br />
wspominałem wcześniej, jest niczym innym jak wprowadzaniem w życie<br />
zasad energetyki prosumenckiej w praktyce.<br />
REKLAMA<br />
Jakie korzyści dla konsumentów energii płyną z programu?<br />
Jest szereg korzyści, które płyną z prosumenckiego modelu wytwarzania<br />
energii. Produkcja energii elektrycznej w tzw. rozwiązaniu prosumenckim<br />
może w znacznym stopniu złagodzić, lub nawet pokryć potencjalne<br />
braki w dostawach energii. Wiele mniejszych elektrowni i źródeł wytwarzania<br />
energii w uzupełnieniu „dużej energetyki” pozwoli w znacznym<br />
stopniu podwyższyć bezpieczeństwo energetyczne, zarówno na poziomie<br />
lokalnym, jak i krajowym. Rozwój nowych technologii w obszarze<br />
OZE z pewnością będzie mieć pozytywny wpływ na rozwój gospodarki,<br />
społeczeństwa i regionów kraju.<br />
W połączeniu z poprawą efektywności energetycznej budynków zastosowanie<br />
rozproszonych OZE ułatwi realizację idei „budynków zeroenergetycznych”.<br />
Poza tym, co wydaje się fundamentalne, mając własne źródło energii<br />
uzyskujemy dostęp do taniej energii, niezależnej od cen rynku surowców<br />
energetycznych na światowych rynkach, co, nie oszukujmy się, może nastąpić<br />
szybciej, niż się spodziewamy, z powodu kurczącego się dostępu do paliw<br />
kopalnych. Chyba, że gospodarka światowa bardziej wejdzie w stosowanie<br />
energetyki odnawialnej, co z pewnością spowoduje obniżkę jej ceny<br />
poniżej poziomu cen, które płacilibyśmy za tzw. „czarną energię”.<br />
Czy następstwem tych działań będzie samowystarczalność energetyczna<br />
małych społeczności lokalnych?<br />
W pewnej, dłuższej perspektywie czasowej – z pewnością tak. Należy<br />
jednak być realistą. Nie wszędzie w obecnie istniejącej substancji budowlanej<br />
czy mieszkaniowej jest to możliwe. Tutaj jest pole do popisu<br />
dla energetyki systemowej, aby zagwarantować bezpieczeństwo energetyczne<br />
tej grupie obywateli, którzy nie mają możliwości skorzystania<br />
z dobrodziejstwa energetyki rozproszonej. Dotyczy to zarówno wytwarzania<br />
energii elektrycznej, jak i przede wszystkim ciepła. Jeżeli to połączymy<br />
z kwestią budownictwa energooszczędnego czy budownictwa<br />
efektywnego energetycznie, wynik będzie ten sam: redukcja kosztów<br />
eksploatacji poprzez redukcję kosztów energii dostarczanej z zewnątrz.<br />
Mając zaopatrzenie w energię opartą na lokalnych zasobach energetycznych,<br />
lokalna społeczność ma gwarancję ciepła i zasilania w energię<br />
elektryczną. Jeżeli do tego dołożymy zaimplementowanie idei inteligentnych<br />
sieci energetycznych, to sukces jest murowany. Należy jed nak<br />
pamiętać o tym, że zmiana systemu energetycznego to proces trwający<br />
nie kilka, ale dziesiątki lat. Dlatego im wcześniej zaczniemy proces<br />
zmian, tym bardziej zagwarantujemy bezpieczeństwo energetyczne dla<br />
przyszłych pokoleń.<br />
•<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
25
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Systemy<br />
zasilania awaryjnego<br />
Systemem zasilania awaryjnego nazywa się urządzenie lub zespół urządzeń, które służą<br />
do ochrony wybranych odbiorników przed zakłóceniami z sieci elektroenergetycznej. Jak<br />
wiadomo zachowanie ciągłości zasilania jest istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa<br />
użytkowania nowoczesnych budynków inteligentnych.<br />
Do konieczności zapewnienia ciągłości<br />
zasilania w budynkach inteligentnych<br />
nie trzeba nikogo przekonywać.<br />
Z jednej strony kluczową rolę odgrywa<br />
ciągłość zasilania pod kątem prawidłowej<br />
pracy urządzeń sterujących<br />
i wykonawczych. Szczególną uwagę<br />
zwraca się na ciągłość pracy serwerów<br />
i komputerów, zwłaszcza w kontekście<br />
bezpieczeństwa danych. Przy<br />
Fot.: Fast Group<br />
braku energii elektrycznej w budynku nie<br />
pracują instalacje alarmowe, monitoringu,<br />
ogrzewania, oświetlenia itp.<br />
Podstawową funkcją zasilania awaryjnego<br />
jest zapewnienie dostawy energii elektrycznej<br />
do odbiorników w czasie, gdy zanika<br />
napięcie w źródle podstawowym. Niezbędne<br />
okazują się dodatkowe źródła zasilania<br />
w przypadku urządzeń i maszyn, mających<br />
kluczowe znaczenie dla danej instalacji<br />
zasilania konkretnego budynku. Decydując<br />
się na zasilanie awaryjne należy wziąć<br />
pod uwagę kilka ważnych aspektów. Przede<br />
wszystkim istotna jest moc zasilanych urządzeń<br />
i wymagany poziom bezpieczeństwa,<br />
struktura instalacji elektrycznej, przeznaczenie<br />
oraz konfiguracja obiektu, a także<br />
możliwości ekonomiczne, czyli zarówno<br />
koszty inwestycji, jak i konfiguracji.<br />
Automatyka załączania rezerwy<br />
W automatyce załączania rezerwy zasilanie<br />
rezerwowe zazwyczaj stanowi agregat prądotwórczy<br />
lub akumulatory z włączeniem<br />
w układ zasilający podczas awarii zasilania<br />
podstawowego. Istotną rolę odgrywają systemy<br />
mające za zadanie załączenie rezerw<br />
zasilania. Tradycyjne, ręczne uruchamianie<br />
zastępują w pełni zautomatyzowane systemy<br />
załączania rezerwy zasilania wykrywające<br />
brak lub spadek napięcia zasilania<br />
głównego. W następnej kolejności załączane<br />
jest zasilanie rezerwowe, po to, aby zapewnić<br />
ciągłość dostarczania energii elektrycznej.<br />
Poszczególne elementy systemu<br />
muszą wyeliminować wpływ zakłóceń, które<br />
mogą wystąpić przy zwarciach. Systemy<br />
załączania rezerwy niejednokrotnie pracują<br />
w inteligentnych systemach bezpieczeństwa<br />
i oświetlenia budynków, a także w sieciach<br />
komputerowych i szpitalach. Montaż najczęściej<br />
odbywa się w rozdzielniach niskiego<br />
i średniego napięcia.<br />
Fot. 1.<br />
W nowoczesnych zasilaczach awaryjnych przewiduje się budowę modułową.<br />
W tandemie<br />
System zasilania awaryjnego bazujący na zasilaczu<br />
UPS oraz agregacie prądotwórczym,<br />
zastosowanie znajduje najczęściej w przypadku<br />
długotrwałych przerw w zasilaniu. Decy-<br />
26 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot.: Wamtechnik<br />
Fot. 2.<br />
W systemach zasilania gwarantowanego najczęściej zastosowanie znajdują bezobsługowe akumulatory kwasowo-ołowiowe<br />
w technologii AGM<br />
dując się na takie rozwiązanie warto zwrócić uwagę na kilka aspektów.<br />
Przede wszystkim ważny jest odpowiedni dobór zasilacza UPS, który<br />
powinien być wykonany w technologii true on-line. Podobnie jak przy<br />
samodzielnej pracy UPS-ów, tak i w przypadku ich współpracy z agregatami<br />
należy uwzględnić odpowiednie przewymiarowanie zasilacza.<br />
Tym sposobem zyskuje się rezerwę przy wzroście obciążenia oraz zabezpieczenie<br />
w przypadku błędów, jakie mogą powstać przy obliczaniu<br />
mocy odbiorników. Nie mniej ważny jest wybór odpowiedniego agregatu,<br />
najlepiej z elektronicznym regulatorem obrotów i napięcia. Przy<br />
dobieraniu mocy generatora pamiętać należy, aby pokrywała ona zapotrzebowanie<br />
zasilacza UPS, na które składa się wejściowa moc czynna,<br />
sprawność, a także dodatkowa moc wejściowa związana z ładowaniem<br />
baterii. Moc agregatu powinna przewyższać moc zastosowaną w zasilaczu<br />
UPS o wartość kształtującą się w zakresie od 50 do 100%.<br />
Zasilacze awaryjne<br />
Przy wyborze zasilacza UPS bierze się pod uwagę przynajmniej kilka<br />
parametrów. Podstawę w tym zakresie stanowi moc zasilacza,<br />
przy czym nie może być on przeciążony i niedociążony. Warto zadbać<br />
o możliwość równoległego połączenia urządzeń UPS, dzięki<br />
czemu zyskuje się możliwość dowolnej rozbudowy systemu zarówno<br />
pod względem mocy, jak i redundancji. Kluczowym parametrem<br />
UPS-ów jest czas podtrzymania, który dobiera się przy założeniu<br />
pełnego obciążania zasilacza. Parametr ten określa czas przez jaki<br />
UPS może podtrzymywać napięcie bez zasilania z sieci elektroenergetycznej.<br />
Na etapie wyboru zwraca się też uwagę na sprawność,<br />
określającą m.in. ilość wydzielanego ciepła. To właśnie od sprawności<br />
zależy między innymi trwałość zasilacza, średni czas między<br />
awariami oraz wielkość strat energii elektrycznej.<br />
REKLAMA<br />
Automatyka<br />
Nowoczesne systemy załączania rezerwy wykorzystują zaawansowane<br />
sterowniki, które uwzględniają indywidualne właściwości<br />
obiektu. Ważne są mechaniczne blokady w elementach<br />
wykonawczych odpowiedzialne za zapobieganie jednoczesnemu<br />
podaniu napięcia z kilku źródeł. Kluczową kwestią pozostaje<br />
określenie opóźnienia czasowego odłączeń i załączeń. Należy mieć<br />
na uwadze możliwość ręcznego przełączenia blokującego sterowanie<br />
automatyczne. Funkcjonalność w tym zakresie jest bardzo<br />
istotna szczególnie z punktu widzenia bezpieczeństwa prowadzenia<br />
prac serwisowych. Zadanie ręcznego sterowania to zapobieganie<br />
niedozwolonym uruchomieniom systemu. Sterownik wraz z odpowiednim<br />
oprogramowaniem jest dobierany w zależności od stopnia<br />
złożoności systemu. Parametry elementów wykonawczych, takich<br />
jak styczniki lub wyłączniki, są dobierane z uwzględnieniem mocy<br />
dołączanych urządzeń i maszyn elektrycznych.<br />
Produkcja pakietów<br />
bateryjnych i akumulatorowych<br />
Dystrybucja baterii i akumulatorów<br />
przemysłowych<br />
Dystrybucja akumulatorów<br />
kwasowo-ołowiowych<br />
Fotowoltaika<br />
Wamtechnik Sp. z o.o.<br />
ul. Techniczna 2<br />
05-500 Piaseczno<br />
tel. +48 22 701 26 00<br />
fax +48 22 701 26 01<br />
e-mail: office@wamtechnik.pl<br />
www.wamtechnik.pl<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
27
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 3.<br />
Dostępne na rynku agregaty prądotwórcze różnią się między sobą mocą znamionową<br />
oraz rodzajem zasilania (jedno- i trójfazowe).<br />
Nie mniej ważnym parametrem jest wejściowy<br />
współczynnik mocy (input power factor),<br />
mający za zadanie określenie charakteru obciążenia<br />
wnoszonego do sieci przez zasilacz<br />
i wpływającego na wielkość współczynnika<br />
dopasowania mocy względem zastosowanego<br />
w systemie generatora prądotwórczego.<br />
W kompleksowym podejściu do wyboru zasilaczy<br />
awaryjnych zwraca się uwagę na parametry<br />
dynamiczne czyli czas i wielkość<br />
odkształcenia napięcia wyjściowego podawane<br />
w procentach w przypadku skokowej<br />
zmiany obciążenia od 0 do 100%.<br />
Fot.: Elmeco<br />
W systemach inteligentnych budynków nie<br />
obejdzie się bez oprogramowania odpowiedzialnego<br />
za nadzorowanie pracy UPS-ów.<br />
Mówiąc o korzyściach w tym zakresie należy<br />
w pierwszej kolejności wspomnieć<br />
o zapewnieniu ochrony krytycznych danych<br />
i aplikacji, dzięki bezpiecznemu wyłączeniu<br />
chronionych komputerów, w tym serwerów.<br />
Podkreśla się korzyści w postaci zunifikowanego,<br />
a zarazem scentralizowanego<br />
nadzoru nie tylko nad wieloma zasilaczami<br />
UPS, ale również nad innymi urządzeniami<br />
przeznaczonymi do ochrony zasilania<br />
i zapewniającymi bezpieczeństwo budynku.<br />
Nie mniej ważny jest wyższy poziom<br />
zasilania w całym obiekcie dzięki globalnemu<br />
monitoringowi i zarządzaniu alarmami<br />
w czasie rzeczywistym. Z pewnością zaletą<br />
w kontekście obsługi jest zdecydowane<br />
ułatwienie pracy związanej z zarządzaniem<br />
wszystkimi urządzeniami pracującymi<br />
w sieci. W sposób automatyczny użytkownik<br />
jest powiadamiany o konieczności przeprowadzenia<br />
prac konserwacyjnych łącznie<br />
z wymianą baterii.<br />
W dodatku zastosowanie otwartych standardów<br />
komunikacyjnych oraz integracja<br />
z istniejącą siecią pozwala oszczędzić czas<br />
i zredukować koszty integracji z systemem<br />
BMS. Ważne jest przy tym podwyższenie<br />
niezawodności całej infrastruktury ochrony<br />
zasilania dzięki możliwości skorzystania<br />
z zaawansowanych narzędzi pozwalających<br />
na analizowanie trendów w zakresie zakłóceń<br />
w pracy systemu. Zwraca się uwagę<br />
na szybkie rozwiązywanie problemów<br />
i zapobieganie im zanim obniżą wydajność<br />
instalacji. Kluczową rolę odgrywa przy tym<br />
przeciwdziałanie niepotrzebnym wyłączeniom<br />
serwerów BMS, chronionych za pomocą<br />
kilku zasilaczy UPS.<br />
Agregaty prądotwórcze<br />
Dostępne na rynku agregaty prądotwórcze<br />
różnią się między sobą mocą znamionową<br />
oraz rodzajem zasilania (jedno- i trójfazowe).<br />
Pod względem rodzaju obudowy<br />
generatory są otwarte lub kompaktowe,<br />
EKSPERT Fachowego<br />
<strong>Elektryk</strong>a<br />
mgr inż. Łukasz Michalski<br />
Kierownik Działu Systemów<br />
Zasilania<br />
Wamtechnik Sp. z o.o.<br />
Na rynku dostępnych jest wiele<br />
technologii w jakich wykonywane<br />
są akumulatory. W systemach<br />
zasilania gwarantowanego<br />
póki co najsilniejszą pozycję<br />
nadal utrzymują akumulatory<br />
kwasowo-ołowiowe. Jednak<br />
nawet one mają swój podział<br />
ze względu na sposób wykonania<br />
i rodzaj użytych materiałów.<br />
Jak więc wybrać akumulator,<br />
który najlepiej sprawdzi się<br />
w systemach zasilania gwarantowanego<br />
do zabezpieczenia<br />
instalacji w inteligentnym<br />
domu jednorodzinnym?<br />
Najważniejsza wydaje się być wygoda użytkowania oraz bezpieczeństwo.<br />
Akumulatory mają być eksploatowane w domu<br />
jednorodzinnym, gdzie te cechy będą najważniejsze. Z tego<br />
też powodu należy dokonać wyboru akumulatorów, które będą<br />
bezobsługowe przez cały okres użytkowania. Do tego typu<br />
możemy zaliczyć akumulatory VRLA, czyli kwasowo-ołowiowe<br />
z zaworem bezpieczeństwa. Dzielą się one na dwie technologie<br />
wykonania: żelowa oraz AGM. Te pierwsze, jak sama<br />
nazwa wskazuje, mają elektrolit uwięziony w żelu, natomiast<br />
w drugim przypadku elektrolit jest uwięziony w macie. W zdecydowanej<br />
większości systemów zasilania awaryjnego są stosowane<br />
akumulatory AGM. Doskonale sprawują się one w warunkach<br />
pracy buforowej oraz są tańsze aniżeli akumulatory<br />
żelowe.<br />
Mając już wybraną technologię, następnie należałoby zastanowić<br />
się o jakich parametrach elektrycznych dobrać akumulator.<br />
W tym wypadku nie ma jednoznacznej odpowiedzi.<br />
Wszystko zależy od parametrów całego systemu zasilania<br />
gwarantowanego, czyli czasu podtrzymania, wymaganej mocy<br />
podtrzymania, typu UPS-a, itp. Dobór baterii akumulatorów<br />
najlepiej jest zlecić firmom, które się tym profesjonalnie zajmują.<br />
Mamy wtedy pewność, iż bateria zostanie optymalnie<br />
dobrana do zastanych potrzeb. Sobie możemy pozostawić<br />
możliwość wyboru, o jakiej projektowanej żywotności akumulatora<br />
chcemy użyć. Najczęściej spotykane to 6‐9 oraz 10‐12<br />
lat wg Eurobat. Należy jednak pamiętać, że jest to żywotność<br />
projektowana, która nie oznacza że w rzeczywistości akumulator<br />
będzie działał np. przez 12 lat.<br />
28 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 4.<br />
Fot. 5.<br />
Akumulatory żelo we cechuje wysoka sprawność łado wania, mniejsze wymagania<br />
wentylacyjne oraz brak efektu rozwarstwiania elektrolitu w procesie wolnego<br />
ładowania.<br />
niejednokrotnie wyciszone. Jako jednostki<br />
napędowe stosuje się zarówno silniki benzynowe,<br />
jak i wysokoprężne.<br />
Nieodzownym elementem nowoczesnych<br />
agregatów jest elektroniczna regulacja napięcia,<br />
którą bardzo często nazywa się układem<br />
AVR. Na rynku dostępne są generatory<br />
z analogowym lub cyfrowym systemem<br />
AVR. Agregaty bazujące na tej technologii<br />
bardzo dobrze sprawdzają się przy zasilaniu<br />
awaryjnym biur, a także domów wyposażonych<br />
w urządzenia elektroniczne. Jednak<br />
generatory z układem AVR mogą być również<br />
używane na placach budowy, w szczególności<br />
do zasilania zgrzewarek czy też<br />
spawarek, które wymagają stabilnego napięcia<br />
i częstotliwości.<br />
W dostępnych na rynku agregatach prądotwórczych<br />
uwzględniono szereg rozwiązań<br />
technicznych, które zdecydowanie poprawiają<br />
komfort pracy. Przydatna na pewno okaże<br />
się funkcja automatycznego startu. Tym<br />
Kluczowym elementem nowoczesnych agregatów jest elektroniczna regulacja<br />
napięcia, którą bardzo często nazywa się układem AVR.<br />
Fot.: Agnes-Elektromax<br />
Fot.: Fogo<br />
sposobem zyskuje się samoczynne załączanie<br />
generatora w przypadku zaniku napięcia<br />
w sieci oraz jego wyłączenie w momencie,<br />
gdy zasilanie powróci. Opcjonalnie agregat<br />
można wyposażyć w licznik przepracowanych<br />
motogodzin oraz zestaw transportowy.<br />
Dostępne są również agregaty o podwyższonej<br />
wytrzymałości na czynniki atmosferyczne.<br />
Może warto uwzględnić w generatorze<br />
zwiększony zbiornik paliwa? Z pewnością<br />
tak, bowiem tym sposobem zyskuje się nawet<br />
do 10 godzin pracy. W niektórych modelach<br />
przewidziano wyświetlacz, który informuje<br />
chociażby o błędach w pracy silnika oraz<br />
wartościach napięcia i pobieranego prądu.<br />
Nabyć można wersje generatorów, w których<br />
diagnozowanie nieprawidłowości w pracy<br />
odbywa się poprzez złącze komputerowe.<br />
Akumulatory<br />
W akumulatorach klasycznych elektrolit<br />
w postaci ciekłej wypełnia ogniwo. Elektrolit<br />
stanowi wodny roztwór kwasu siarkowego.<br />
Z kolei elektrody bazują na ołowiu<br />
i tlenku ołowiu PbO 2 (anoda).<br />
Osobną grupę stanowią akumulatory żelowe,<br />
gdzie elektrolit uwięziony w strukturze<br />
krzemionki zamieniono w żel. Jako zalety<br />
akumulatorów tego typu wymieniana jest<br />
przede wszystkim wysoka sprawność ładowania,<br />
mniejsze wymagania wentylacyjne<br />
oraz brak efektu rozwarstwiania elektrolitu<br />
w procesie wolnego ładowania.<br />
Coraz częściej zastosowanie znajdują akumulatory<br />
bazujące na technologii AGM<br />
(ang. Absorbed Glass Mat). Cały elektrolit<br />
jest skupiony w separatorach stanowiących<br />
maty z włókna szklanego, które umieszczone<br />
są pomiędzy ołowiowymi płytami akumulatora.<br />
Jest więc wyeliminowana możliwość<br />
wycieku elektrolitu z uszkodzonego mechanicznie<br />
akumulatora. W systemie uszczelnienia<br />
akumulatorowego wykonanego<br />
w technologii AGM przewidziano jednokierunkowy<br />
zawór ciśnieniowy (VRLA), który<br />
otwiera się wraz z nadmiernym wzrostem<br />
ciśnienia nagromadzonych gazów. Należy<br />
podkreślić, że do takiego zjawiska może<br />
dojść chociażby podczas przeładowania<br />
akumulatora. Zadaniem zaworu jest zatem<br />
odprowadzenie nadmiaru powstałego gazu<br />
na zewnątrz, przy utrzymywaniu bezpiecznego<br />
nadciśnienia wewnątrz obudowy.<br />
Damian Żabicki<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
29
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Bezpieczniki topikowe<br />
w instalacjach fotowoltaicznych<br />
Dla zapewnienia prawidłowej pracy, a co najważniejsze, bezpieczeństwa instalacji<br />
fotowoltaicznej kluczową rolę odgrywają odpowiednie zabezpieczenia nie tylko paneli, ale<br />
i pozostałych elementów systemu wytwarzania energii elektrycznej.<br />
Fot.: Viessmann<br />
Fot. 1.<br />
Systemy fotowoltaiczne są nieodzownym elementem nowoczesnych i energooszczędnych instalacji zasilania.<br />
Budowa typowej wkładki topikowej<br />
jest prosta. Dla zapewnienia dobrego<br />
przewodzenia prądu styki nożowe<br />
wykonuje się z miedzi i mosiądzu.<br />
Dodatkowo pokryte są one warstwą<br />
srebra i niklu. Korpusy wkładki wykonywane<br />
są z pełnowartościowego<br />
steatytu. Podkreślić należy, że materiał<br />
ten cechuje się bardzo dobrą<br />
odpornością na obciążenia termiczne. Wewnątrz<br />
korpusu umieszczony jest element<br />
topikowy z miedzi, przymocowany do wewnętrznej<br />
części styku. Oprócz tego wnętrze<br />
korpusu ceramicznego wypełnione jest piaskiem<br />
kwarcowym. Pokrywy produkuje się<br />
z aluminium. W przypadku wkładek, które<br />
zastosowanie znajdują np. w górnictwie,<br />
materiał na pokrywy stanowi stal. Przydatne<br />
rozwiązania w dostępnych na rynku wkładkach<br />
topikowych stanowią wskaźniki zadziałania,<br />
które umiejscowione są w przedniej<br />
części korpusu wkładki.<br />
Nie ma wątpliwości co do tego, że bezpieczniki<br />
AC i DC różnią się między sobą<br />
w szczególności jeżeli chodzi o elementy topikowe.<br />
Wystarczy tylko wziąć pod uwagę<br />
zdolność w zakresie wyznaczania prądów<br />
30 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
przemiennych lub stałych. Przykładowo<br />
przy prądzie przemiennym w bezpieczniku<br />
AC wartość prądu ponad dziesięć razy<br />
w ciągu jednej sekundy osiąga wartość<br />
zerową i w tym punkcie możliwość przerwania<br />
(zgaszenia) łuku elektrycznego jest<br />
ułatwiona. Z kolei zdecydowanie trudniej<br />
przebiega przerywanie prądu stałego. Zjawisko<br />
w tym zakresie w dużej mierze wynika<br />
z faktu, że prąd płynie tylko w jednym<br />
kierunku i praktycznie nigdy nie osiąga wartości<br />
zerowej, która sprzyja zgaszeniu łuku<br />
elektrycznego.<br />
Element topikowy, który znajduje zastosowanie<br />
w bezpiecznikach DC musi być tak<br />
dobrany aby mógł wyznaczyć zbyt duży<br />
prąd w obwodzie i w możliwie najkrótszym<br />
czasie zgasić łuk elektryczny. Bezpieczniki<br />
znajdujące zastosowanie w obwodach<br />
prądu stałego muszą uwzględniać szereg<br />
wzajemnych, a zarazem zgodnych właściwości<br />
w porównaniu z bezpiecznikami AC.<br />
Na rynku oferowane są bezpieczniki oznaczone<br />
jako AC i DC z podanymi wartościami<br />
napięć znamionowych.<br />
Fot. 2.<br />
Typowe wkładki topikowe oraz współpracujące z nimi rozłączniki, przeznaczone do<br />
ochrony ogniw fotowoltaicznych, projektowane są na napięcie 900 V i 1000 V DC.<br />
Poziomy zabezpieczeń<br />
Specjaliści zwracają uwagę na dwa poziomy<br />
zabezpieczeń uzyskane poprzez bezpieczniki<br />
topikowe. Stąd też poziom I ma za zadanie<br />
wyłączanie prądów zwarciowych DC<br />
w obszarze paneli w miejscu położonym<br />
możliwie najbliżej paneli fotowoltaicznych.<br />
W tym celu zastosować można chociażby<br />
specjalnie zaprojektowane i badane<br />
bezpieczniki topikowe cylindryczne (np. CH<br />
10 DC z oferty firmy Eti Polam), które montowane<br />
są w rozłączniku. Co zatem zyskuje<br />
się stosując poziom I zabezpieczeń? Przede<br />
wszystkim istotne jest fizyczne i elektryczne<br />
odłączenie każdego pojedynczego panelu.<br />
Należy pamiętać, aby rozłącznik był<br />
zainstalowany zarówno w biegunie „+”, jak<br />
i „-” obwodu łańcucha paneli.<br />
Nie mniej ważny jest poziom II zabezpieczeń<br />
uzyskany poprzez bezpieczniki topikowe.<br />
Poziom ten stanowi ochronę główną<br />
instalacji fotowoltaicznej a zabezpieczenia<br />
zazwyczaj instaluje się w pobliżu zacisków<br />
wejściowych przekształtnika. Istotną rolę<br />
odgrywa elektryczne połączenie z rozłącznikami<br />
pierwszego poziomu. Do montażu<br />
bezpieczników przeznaczone są podstawy<br />
bezpiecznikowe. I tu też należy pamiętać,<br />
aby bezpiecznik był zainstalowany zarówno<br />
na biegunie „+” jak i „-” przekształtnika.<br />
Trzeba sprawdzić, czy przekształtnik<br />
jest uziemiony, a jeżeli przewidziano uziemienie<br />
bezpiecznik instaluje się wyłącznie<br />
na jednym biegunie.<br />
Cechy<br />
wkładek topikowych<br />
Typowe wkładki topikowe oraz współpracujące<br />
z nimi rozłączniki, przeznaczone<br />
do ochrony ogniw fotowoltaicznych, projektowane<br />
są na napięcie 900 V i 1000 V DC.<br />
Istotną rolę odgrywa specjalna charakterystyka<br />
czasowo-prądowa t-I zbliżona do charakterystyki<br />
gR bezpieczników odpowiedzialnych<br />
za zabezpieczanie elementów<br />
półprzewodnikowych. Należy podkreślić,<br />
że ich znamionowe całki Joule’a przedłukowe<br />
i wyłączania cechują bardzo niskie<br />
wartości.<br />
Z kolei wkładki topikowe będące zabezpieczeniem<br />
głównym instalacji fotowoltaicznej<br />
cechuje napięcie znamionowe DC 750 V –<br />
1100 V. Są one umieszczane w podstawach<br />
bezpiecznikowych lub rozłącznikach, dzięki<br />
czemu zyskuje się szybkie odłączenie przekształtnika<br />
od instalacji paneli fotowoltaicznych<br />
a więc całego obwodu prądu stałego.<br />
Fot.: SIBA<br />
Przykłady<br />
doboru bezpieczników<br />
Warto przeanalizować wybór przykładowych<br />
bezpieczników topikowych. W przypadku<br />
bezpieczników CH 10 PV firmy Etipolam<br />
definiując instalację fotowoltaiczną<br />
należy określić parametr I sc (prąd zwarciowy-panel),<br />
ilość paneli oraz ilość rzędów<br />
paneli. Jeżeli ilość paneli jest większa od 2<br />
należy uwzględnić bezpiecznik PV w rzędzie<br />
paneli I n = 1,5 × I sc . Istotną rolę odgrywa<br />
również bezpiecznik PV w rzędzie paneli<br />
U n = 1,2 × U n × ilość paneli. Należy przy<br />
tym pamiętać aby zastosować bezpiecznik<br />
PV w rzędach paneli do obu biegunów („+”<br />
i „-” ) W przypadku, gdy ilość rzędów paneli<br />
nie przekracza 2 zabezpieczenie PV nie jest<br />
wymagane, a jeżeli układ jest zbudowany<br />
z trzech lub więcej rzędów paneli solarnych<br />
połączonych równolegle należy uwzględnić<br />
w każdym rzędzie zabezpieczenie za pomocą<br />
odpowiedniego bezpiecznika PV.<br />
Należy podkreślić, że systemy fotowoltaiczne<br />
z mniej niż trzema rzędami paneli solarnych<br />
nie generują takiego poziomu prądów<br />
udarowych, które mogą uszkodzić przewody<br />
lub panele. Zazwyczaj celem zabezpieczania<br />
przed przetężeniem przewodów<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
31
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 3.<br />
Specjaliści zwracają uwagę na dwa poziomy zabezpieczeń uzyskane poprzez bezpieczniki<br />
topikowe.<br />
i paneli fotowoltaicznych jednego rzędu paneli<br />
solarnych używa się 2 bezpieczników<br />
PV (biegun „+” i biegun „-”). Jeżeli dojdzie<br />
do uszkodzenia bezpieczniki odcinają<br />
uszkodzony rząd paneli, a pozostałe rzędy<br />
paneli mogą kontynuować proces wytwarzania<br />
energii elektrycznej.<br />
Przy doborze wkładek topikowych Jean<br />
Müller napięcie znamionowe wkładki topikowej<br />
jest odpowiednio określane w stosunku<br />
do najniższej spodziewanej temperatury<br />
na zewnątrz. Dla temperatury -25°C przy<br />
standardowych warunkach testowych obowiązuje<br />
U n =1,2 × UOC MOD. Z kolei przy<br />
określeniu prądu znamionowego wkładki<br />
topikowej typu PV obowiązuje odpowiednio<br />
zapis normy IEC 60269‐6: I n ≥ 1,4 ×<br />
I sc (ISC MOD względnie ISC ARRAY)<br />
przy czym brana jest pod uwagę temperatura<br />
otoczenia (współczynnik korekcyjny<br />
0,945 ‐ 1), a współczynniki odbiegające<br />
od tej normy można odczytać z wykresu.<br />
Kluczową rolę odgrywa podwyższone naświetlenie<br />
1200 W/m 2 (1,2) oraz cykliczne<br />
(0,9 ‐ 1). Poza tym dla szeregu bezpieczników<br />
obowiązuje zasada I n ≤ 0,9 × I MOD_<br />
REVERSE, jeżeli jest podana wytrzymałość<br />
na prąd zwrotny modułu.<br />
Do ochrony kabli, jeżeli inne źródła energii<br />
(np. akumulatory) mogą generować prądy<br />
przetężeniowe, powinna zostać uwzględniona<br />
dodatkowo zależność dotycząca obciążenia<br />
prądowego zastosowanych kabli I n ≤ I z .<br />
Fot. 4.<br />
Fot.: ETI POLAM<br />
Inne zabezpieczenia<br />
Na rynku oferowane są wyłączniki kompaktowe<br />
(np. Ex9MD firmy Noark Electric)<br />
zaprojektowane z myślą o pracy w instalacjach<br />
fotowoltaicznych o prądach przekraczających<br />
63 A. Najmniejsza seria aparatów<br />
jest dostępna na wartości prądu znamionowego<br />
od 16 A do 125 A. Specjalną serię<br />
przewidziano dla zakresów prądowych<br />
mieszczących się pomiędzy 125 a 250 A.<br />
Odpowiednie wyłączniki znajdują również<br />
zastosowanie w przypadku prądów osiągających<br />
do 400 A.<br />
Do wszystkich wyłączników dostępne są akcesoria<br />
wewnętrzne, takie jak wyzwalacze<br />
wzrostowe i podnapięciowe, styki pomocnicze<br />
oraz styki pomocnicze zadziałania.<br />
Warto również zwrócić uwagę na akcesoria<br />
zewnętrzne w postaci napędów obrotowych<br />
bezpośrednich oraz drzwiowych, a także<br />
napędów silnikowych, osłon końcówek zacisków<br />
zarówno w wykonaniu krótkim jak<br />
i długim. Oferowane są również elastyczne<br />
przegrody separujące.<br />
Modułowe ograniczniki przepięć<br />
(np. OBV26PV firmy Fotton), które zaprojektowano<br />
z myślą o pracy w instalacjach<br />
fotowoltaicznych, zapewniają ochronę<br />
przed przepięciami łączeniowymi pochodzącymi<br />
od wyładowań atmosferycznych<br />
pośrednich lub bezpośrednich. Ograniczniki<br />
tego typu znajdują zastosowanie zarówno<br />
Element topikowy, który znajduje zastosowanie w bezpiecznikach DC musi być tak<br />
dobrany aby mógł wyznaczyć zbyt duży prąd w obwodzie i w możliwie najkrótszym<br />
czasie zgasić łuk elektryczny.<br />
Fot.: Jean Müller<br />
32 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
CH10 gPV<br />
(zab. modułów i przewodów)<br />
NH DC (zab. przewodów)<br />
Selektywność<br />
Rząd 1<br />
F1<br />
(I1- I11)….In<br />
pole 1<br />
Rząd 2<br />
Rząd n<br />
F2<br />
I12<br />
Fn<br />
I1n<br />
I2….In<br />
REKLAMA<br />
Rząd 1<br />
F1<br />
pole 2<br />
Rząd 2<br />
F2<br />
I2<br />
F1<br />
F2<br />
Fn<br />
DC<br />
AC<br />
Rząd n<br />
Fn<br />
Rozdzielnica<br />
DC<br />
In<br />
Rząd 1<br />
F1<br />
pole n<br />
Rząd 2<br />
F2<br />
Rząd n<br />
Fn<br />
Rozdzielnice główne rzędów PV<br />
Rys. 1. Miejsce zastosowania wkładek.<br />
w obiektach wyposażonych w instalację odgromową, jak i funkcjonujących<br />
bez instalacji odgromowych. Typowy ogranicznik cechuje<br />
się klasą B+C - tym samym spełnia wymogi klas I i II. Maksymalne<br />
napięcie pracy ciągłej wynosi 1060 V DC przy poziomie napięcia<br />
ochrony nie przekraczającym 2,5 kV. Prąd próbny (10/350) I peak wynosi<br />
z kolei 8 kA, a prąd maksymalny (8/20) I max osiąga 40 kA przy<br />
prądzie próbnym (8/20) I n wynoszącym 20 kA. W zakresie parametrów<br />
istotną rolę odgrywa dobezpieczenie 125 AgL. Czas odpowiedzi<br />
nie przekracza 25 ns.<br />
Podsumowanie<br />
Do konieczności zabezpieczania instalacji fotowoltaicznej nikogo<br />
nie trzeba przekonywać. Należy pamiętać, że napięcie na nieobciążonych<br />
zaciskach zestawu paneli ma wartość znamionową również<br />
podczas niewielkiego nasłonecznia. Jedynie prąd jest zależny w sposób<br />
liniowy od nasłonecznienia promieniami. Stąd też warto zwrócić<br />
uwagę na ryzyko porażenia elektrycznego.<br />
Jeżeli dojdzie do zacienienia jednego z paneli to w tym panelu dochodzi<br />
do zwarcia, a co za tym idzie, przepływu prądu zwarciowego<br />
I sc . Stanowi on sumę prądów pochodzących z innych łańcuchów paneli<br />
PV. Z kolei w przypadku uszkodzenia wewnętrznego falownika<br />
niejednokrotnie dochodzi do przepływu prądu zwarciowego, pochodzącego<br />
zazwyczaj z głównej sieci zasilającej, do układu paneli PV.<br />
Odrębne zabezpieczenie stanowi ochrona systemów fotowoltaicznych<br />
przed przepięciami, które pochodzą od wyładowań atmosferycznych<br />
zarówno pośrednich jak i pośrednich. Rozwiązania tego<br />
typu bazują na specjalnych ogranicznikach przepięć.<br />
Damian Żabicki<br />
Literatura:<br />
Materiały informacyjne firm Eti Polam i Jean Müller.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
33
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Zdalny system kontroli stanu<br />
wkładek bezpiecznikowych<br />
PROMOCJA<br />
Rozwiązania dla obiektów niskich napięć<br />
realizowane wspólnie przez Apator i Elkomtech<br />
Dążenie do uzyskania sukcesu ekonomicznego i rozszerzania działalności zmusza operatorów<br />
sieci rozdzielczych do optymalizacji istniejących sieci elektroenergetycznych<br />
i tworzenia inteligentnych systemów dostaw energii. Realizowane wspólnie z Elkomtechem<br />
rozwiązanie, prezentowane poniżej, kontroluje pracę oraz zdalnie informuje o stanie<br />
zainstalowanych zabezpieczeń w rozdzielnicach niskich napięć.<br />
Fot. 1.<br />
Rozłącznik izolacyjny bezpiecz<br />
nikowy listwowy ARS pro.<br />
Rozłącznik izolacyjny bezpiecznikowy<br />
listwowy typu ARS pro (fot. 1) posiada<br />
możliwość zamontowania urządzenia sygnalizującego<br />
aktualny stan wkładek bezpiecznikowych.<br />
Informacja o poprawnej<br />
pracy lub przepaleniu wkładki oraz<br />
zaniku napięcia sygnalizowana jest na zamontowanych<br />
w urządzeniu diodach.<br />
Moduł kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych<br />
(fot. 2) posiada port komunikacyjny<br />
podłączony do magistrali RS-485.<br />
Informacja ze wszystkich modułów kontroli<br />
wkładek bezpiecznikowych zamontowanych<br />
w rozdzielni jest zbierana w koncentratorze<br />
danych Ex-BRG2_SMR (fot. 3),<br />
oferowanym przez Elkomtech.<br />
Urządzenie zbiera informacje o stanie wkładek<br />
bezpiecznikowych i zaniku napięcia<br />
z dokładnością do fazy, a także o stanie<br />
rozłącznika bezpiecznikowego (zamknięty/<br />
otwarty) w każdym z odpływów.<br />
Ex-BRG2_SMR pełni funkcję bramy<br />
GPRS. Jest wyposażony w zintegrowany<br />
modem GSM lub UMTS, który pozwala<br />
na komunikację z nadrzędnymi systemami<br />
sterowania i nadzoru, z wykorzystaniem<br />
pakietowej transmisji danych GPRS/<br />
EDGE lub HSDPA/HSUPA. W prezentowanym<br />
rozwiązaniu do komunikacji z systemem<br />
SCADA został użyty protokół<br />
DNP3.0. W przypadku, gdy wymagane jest<br />
Fot. 2.<br />
Moduł kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych.<br />
dostosowanie się do działającej struktury<br />
łączności z systemem nadrzędnym, możliwe<br />
jest rozwiązanie korzystające z innego<br />
protokołu komunikacyjnego, na przykład<br />
IEC60870‐5‐104. Jeżeli na danym obszarze<br />
istnieje możliwość skorzystania z cyfrowego<br />
systemu radiowej łączności rankingowej,<br />
oferowane urządzenie może być wyposażone<br />
we wbudowany lub zewnętrzny modem<br />
TETRA. W przypadku zewnętrznego modemu<br />
rozwiązanie jest oferowane z kanałem<br />
szeregowym RS232/RS422/RS485.<br />
W koncentratorze zainstalowany jest serwis<br />
SMS, który umożliwia rozsyłanie do konfi-<br />
34 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Rys. 1.<br />
Schemat łączności systemu kontroli wkładek bezpiecznikowych z systemem SCADA.<br />
Fot. 3.<br />
Koncentrator Ex-BRG2_SMR.<br />
gurowanej listy użytkowników informacji<br />
o wykrytym uszkodzeniu wkładki bezpiecznikowej<br />
lub zaniku fazy. Serwis zapewnia<br />
także możliwość odczytu bieżącego stanu<br />
przez wysłanie odpowiedniej komendy<br />
w wiadomości SMS. Usługa może zostać<br />
zdalnie zablokowana i odblokowana dla<br />
wszystkich użytkowników lub dla wybranego<br />
poprzez wysłanie specjalnego komunikatu<br />
SMS.Mnbv1234.<br />
Urządzenie jest seryjnie wyposażone w kanał<br />
diagnostyczny RS232 oraz interfejs sieci<br />
Ethernet z gniazdem RJ45 umożliwiający<br />
jego podłączenie do sieci lokalnej.<br />
Ex-BRG2_SMR jest parametryzowany<br />
za pomocą przeglądarki internetowej lub<br />
programu narzędziowego BEL_Navi zainstalowanego<br />
na komputerze PC, podłączonym<br />
do urządzenia przez kanał diagnostyczny<br />
z interfejsem RS232, gniazdo<br />
sieciowe Ethernet lub wykorzystując pakietową<br />
transmisję danych GPRS/EDGE lub<br />
HSDPA/HSUPA. Zarówno przeglądarka internetowa,<br />
jak i oprogramowanie Bel_Navi<br />
umożliwia ponadto wizualizację stanu systemu<br />
(synoptyka), diagnostykę urządzenia<br />
oraz odczyt dzienników zdarzeń.<br />
Koncentrator Ex-BRG2_SMR można<br />
dodatkowo wyposażyć w moduł sygnalizacyjno-optyczny.<br />
Dzięki dodatkowym<br />
wejściom sygnalizacyjnym oraz wyjściom<br />
sterowniczym może on pełnić funkcję prostej<br />
telemechaniki w rozdzielni. Przykładowo<br />
– moduł pozwala na wprowadzenie<br />
do systemu sygnalizacji otwarcia drzwi.<br />
Diody sygnalizacyjne ogólnego przeznaczenia<br />
informują o poziomie sygnału GSM<br />
oraz stanie łączności.<br />
Przedstawione rozwiązanie można rozwinąć<br />
o pomiar prądu fazowego w polach odpływowych.<br />
W tym celu na każdy odpływ<br />
należy zastosować przetwornik Ex CNI 5A<br />
mierzący trzy prądy fazowe za pośrednictwem<br />
przekładników prądowych umiesz-<br />
Fot. 4.<br />
Prezentacja systemu kontroli wkładek<br />
bezpiecznikowych z systemem<br />
SCADA.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
35
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 5.<br />
Prezentacja stanu wkładek bezpiecznikowych w programie<br />
narzędziowym BelNavi.<br />
Fot. 6.<br />
Prezentacja statystyki uszkodzeń wkładek bezpiecznikowych<br />
w programie narzędziowym BelNavi.<br />
Fot. 7.<br />
Prezentacja stanu wkładek bezpiecznikowych w przeglądarce<br />
internetowej.<br />
Fot. 8.<br />
Prezentacja statystyki uszkodzeń wkładek bezpiecznikowych<br />
w przeglądarce internetowej.<br />
czonych w podstawie rozłącznika bezpiecznikowego.<br />
Moduły pomiarowe komunikują<br />
się po magistrali RS485 w protokole MOD-<br />
BUS. Koncentrator przetwarza wartości<br />
chwilowe odebranych prądów i może na ich<br />
podstawie rejestrować pomiary zamrożone.<br />
Pomiary mogą być retransmitowane i przedstawione<br />
w systemie SCADA. Mierniki prądu<br />
można zastąpić prostymi analizatorami<br />
parametrów sieci podłączonymi w analogiczny<br />
sposób do koncentratora. Dzięki takiemu<br />
rozwiązaniu zyskuje się możliwość<br />
zaprezentowania w systemie SCADA pomiarów<br />
parametrów sieci elektrycznej wraz<br />
ze współczynnikiem zawartości harmonicznych<br />
THD oraz pomiaru energii.<br />
Rozbudowując koncentrator Ex-BRG2_<br />
SMR o dodatkową płytkę komunikacyjną<br />
(z interfejsem komunikacyjnym RS232/<br />
RS422/RS485 lub z kanałami światłowodowymi),<br />
otrzymuje się w rozdzielni koncentrator<br />
urządzeń komunikacyjnych z dowolnym<br />
protokołem komunikacyjnym DNP3,<br />
MST, MODBUS, MAP27, TETRA-PEI,<br />
IEC-60870‐5‐101/104.<br />
Przedstawione na fot. 4 zrzuty z ekranu systemu<br />
nadzoru SCADA pokazują w czasie<br />
rzeczywistym stan rozdzielni nn, w postaci<br />
schematów geograficznych na podkładach<br />
mapowych oraz schematów ideowych<br />
o różnym stopniu szczegółowości.<br />
Dostarczane wraz z Ex-BRG2_SMR<br />
oprogramowanie narzędziowe Bel_Navi<br />
oprócz parametryzacji pozwala użytkownikowi<br />
na edycję dowolnych plansz synoptycznych<br />
umożliwiających monitorowanie<br />
rozdzielni nn. Zbudowane w edytorze schematy<br />
semigraficzne wizualizują stan wkładek<br />
w rozłącznikach bezpiecznikowych,<br />
stan modemu GSM oraz przedstawiają statystykę<br />
uszkodzeń bezpieczników lub zaniku<br />
faz. Przedstawione powyżej zrzuty z programu<br />
inżynierskiego Bel_Navi (fot. 5)<br />
oraz przeglądarki internetowej pochodzą<br />
z dostarczanej fabrycznie konfiguracji koncentratora<br />
Ex-BRG2_SMR.<br />
Opisane rozwiązanie jest w pełni zintegrowane<br />
z systemem zdalnego nadzoru<br />
WindEx lub dowolnym innym systemem<br />
SCADA. Dzięki informacji przesłanej<br />
z urządzeń Ex zainstalowanych w rozdzielniach<br />
nn użytkownik systemu otrzymuje<br />
możliwość zdalnej kontroli stanu wkładek<br />
bezpiecznikowych, kontrolę rozpływu<br />
prądu w poszczególnych odpływach oraz<br />
dostęp do wszystkich informacji, jakie<br />
można przesłać w kanale komunikacyjnym<br />
z urządzeń innych producentów.<br />
Przedstawione w artykule rozwiązanie<br />
umożliwia tworzenie inteligentnych systemów<br />
dostaw energii, znanych powszechnie<br />
jako „smart grid”. Systemów, które umożliwiają<br />
dystrybucję usług energetycznych<br />
z wykorzystaniem środków IT, opracowanych<br />
pod kątem spełnienia wymagań<br />
stawianych przez zliberalizowany rynek<br />
energii.<br />
Krzysztof Kluszczyński<br />
36 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
Z PASJĄ dla<br />
INNOWACJI
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Gorący temat:<br />
O szafach<br />
rozdzielczych<br />
i rozdzielnicach<br />
czytaj też na<br />
www.fachowy<br />
elektryk.pl<br />
chłodzenie szafy sterowniczej<br />
Dążenie do zminimalizowania rozmiarów szaf sterowniczych oraz rozdzielnic sprawia,<br />
że ich wewnętrzny układ przypomina skrupulatnie zaprojektowany i idealnie dopasowany<br />
mechanizm. Jednocześnie rodzi problemy z nagromadzeniem ciepła i potrzebę jego<br />
odprowadzania.<br />
Fot.: RITTAL<br />
Fot. 1.<br />
Przy braku takiej ochrony dochodzi do awarii komponentów elektronicznych<br />
i w końcu do zatrzymania całych linii produkcyjnych. W wyniku awarii linii<br />
produkcyjnej powstają koszty, które mogą się sumować do ogromnych kwot.<br />
Zwiększenie gęstości upakowania poszczególnych<br />
aparatów w szafach sterowniczych<br />
i rozdzielczych może powodować problemy<br />
z wydzielaniem oraz kontrolowaniem<br />
oddawania ciepła. Zwiększona temperatura<br />
sprawia z kolei, że rośnie awaryjność<br />
i tym samym zmniejsza się trwałość układów<br />
– po podwyższeniu temperatury o 10 K<br />
powyżej maksymalnego dopuszczalnego<br />
poziomu żywotność podzespołów spada<br />
o połowę, a awaryjność podwaja się. Z drugiej<br />
strony wyposażenie szaf sterowniczych<br />
i rozdzielnic jest coraz lepszej jakości, jednak<br />
układy typu przemienniki częstotliwości,<br />
styczniki, przekaźniki, transformatory<br />
czy elementy rozdziału mocy potrzebują<br />
coraz lepszych warunków pracy. Aby zminimalizować<br />
negatywne działanie wysokiej<br />
temperatury i nie doprowadzać do przegrzania,<br />
wykorzystuje się m.in. kratki wentylacyjne,<br />
wentylatory filtrujące, wymienniki<br />
ciepła oraz klimatyzatory.<br />
O ryzyku przegrzewania się poszczególnych<br />
modułów w szafach sterowniczych<br />
i rozdzielnicach należy pomyśleć na jak<br />
najwcześniejszym etapie – najlepiej podczas<br />
projektowania systemu. Pamiętajmy<br />
m.in. o uszczelnieniu szafy sterowniczej<br />
tak, aby powietrze z otoczenia nie<br />
wnikało do jej wnętrza, tym bardziej przy<br />
wysokich temperaturach. 35°C to temperatura<br />
optymalna dla zainstalowanych elementów<br />
(o ile nie są to wrażliwe na ciepło<br />
elektroniczne komponenty; z kolei zbyt<br />
niska temperatura powoduje wytwarzanie<br />
dużej ilości kondensatu).<br />
38 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Rys.: ASTAT<br />
Przy doborze mocy urządzenia chłodzącego<br />
należy ustalić, jakie są straty mocy komponentów<br />
zainstalowanych w szafie, oprócz<br />
tego pod uwagę bierzemy ustawienie szafy<br />
(czyli: w którym miejscu w obiekcie, hali<br />
ją zamontowano, czy przylega tylnym panelem<br />
oraz bokiem do ściany, czy jest wolnostojąca<br />
itd.), jej wymiary oraz materiały,<br />
z jakich została wykonana. Poza tym musimy<br />
określić, jaka jest temperatura otoczenia<br />
oraz jaka powinna być utrzymana we wnętrzu<br />
szafy lub rozdzielnicy. Do dokładnego<br />
doboru wielu producentów udostępnia specjalne<br />
programy – w postaci prostych tabel<br />
lub intuicyjnych aplikacji komputerowych.<br />
Najprostsze urządzenia chłodnicze montujemy,<br />
zachowując odstęp min. 200 mm<br />
od ściany i innych elementów. Przepływ<br />
zimnego powietrza z układu powinien odbywać<br />
się w kierunku od dołu do góry.<br />
Strumienia powietrza nie należy kierować<br />
bezpośrednio na aparaturę, szok termiczny<br />
mógłby negatywnie wpłynąć na ich pracę<br />
– najlepiej, aby zimniejsze powietrze<br />
swobodnie krążyło wokół zainstalowanych<br />
aparatów. Aby nie blokować przepływu<br />
i prawidłowej cyrkulacji, należy oczyścić<br />
wnętrze szafy z wszelkich zbędnych<br />
elementów, czyli np. odłożyć dokumenty<br />
do specjalnej kieszeni, miast kłaść je luźno<br />
na komponentach. Nie zapominajmy również<br />
o konieczności odprowadzania kondensatu,<br />
choć wiele urządzeń umożliwia jego<br />
automatyczne odparowanie.<br />
Wentylatory filtrujące<br />
Jednak w większości przypadków do osiągnięcia<br />
wspomnianej już temperatury 35°C<br />
nie wystarczy sama konwekcja. Polecane<br />
są wentylatory filtrujące pozwalające na odprowadzenie<br />
nadmiaru ciepła, jednak ich<br />
użycie jest zasadne tylko przy względnie<br />
czystym powietrzu otoczenia oraz o temperaturze<br />
niższej od pożądanej temperatury<br />
wewnątrz szafy. Producenci polecają zastosowanie<br />
urządzenia naściennego (na ścianie<br />
szafy) lub dachowego, wentylatory mogą<br />
być montowane „z nadmuchem” do szafy<br />
lub „z wydmuchem” z szafy (urządzenia<br />
z nadmuchem instaluje się w celu uniknięcia<br />
podciśnienia w szafie sterowniczej,<br />
które mogłoby spowodować niekontrolowany<br />
przepływ powietrza). Dobór wentylatora<br />
uzależniamy od obciążenia ciepła<br />
i wielkości obudowy – dobre urządzenie<br />
odprowadza określone straty ciepła przy<br />
utrzymaniu oczekiwanej maksymalnej temperatury<br />
w szafie sterowniczej lub rozdzielnicy.<br />
Według zaleceń producentów należy<br />
dobierać wentylatory filtrujące o wydajności<br />
powietrza większej o ok. 20% do wyniku<br />
kalkulacji. Pozwoli to uwzględnić również<br />
zabrudzenie maty filtracyjnej wskutek zanieczyszczenia<br />
powietrza otoczenia.<br />
Fot.: RITTAL<br />
Rys. 1.<br />
Sposób wentylacji dobierzmy do<br />
warunków otoczenia, potrzeb aparatów<br />
oraz usytuowania szafy sterowniczej<br />
w hali.<br />
Gdy nie ma dużych strat mocy<br />
W przypadku, gdy nie odnotowaliśmy dużych<br />
strat mocy w szafie, rozważmy po prostu<br />
zamontowanie kratek wentylacyjnych<br />
z filtrem, które usprawnią proces odprowadzania<br />
ciepłego powietrza wskutek naturalnej<br />
konwekcji cieplnej – powietrze doprowadzane<br />
przez dolną część urządzenia staje<br />
się cieplejsze, lżejsze i zostaje odprowadzane<br />
przez kratkę zamontowaną w górnej części<br />
obudowy. Kratki wyposażone są w specjalne<br />
filtry zabezpieczające wnętrze szafy<br />
przed zanieczyszczeniami z zewnątrz, jak<br />
pył i kurz ze strefy roboczej obiektu. Innym<br />
rozwiązaniem stosowanym w celu polepszenia<br />
konwekcji, przy ścianach szafy sterowniczej<br />
od wewnątrz na zewnątrz, jest<br />
zamontowanie tzw. wentylatorów recyrkulacji,<br />
dzięki czemu uzyskujemy lepszy rozkład<br />
ciepła w szafie.<br />
Fot. 2.<br />
Po podwyższeniu temperatury w szafie<br />
o 10 K powyżej maksymalnej dopuszczalnej<br />
temperatury pracy,<br />
żywotność tych podzespołów spada<br />
o połowę, a awaryjność podwaja się.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
39
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Rys. 2.<br />
Rys.: ASTAT<br />
Wymienniki ciepła typu powietrze-powietrze<br />
można stosować<br />
tam, gdzie powietrze zewnętrzne<br />
może być stosowane do chłodzenia<br />
pomieszczenia w obiegu<br />
wewnętrznym.<br />
Korzystnym rozwiązaniem jest zastosowanie<br />
wentylatorów diagonalnych w roli<br />
wentylatorów filtrujących. Nowoczesna<br />
konstrukcja pozwala na równomierną i stałą<br />
wydajność powietrza przy optymalnym<br />
przepływie oraz niewielkiej głębokości<br />
montażowej (pozostawiając jednocześnie<br />
więcej miejsca w szafie sterowniczej w porównaniu<br />
ze standardowymi wentylatorami<br />
filtrującymi z technologią osiową).<br />
Wymienniki ciepła<br />
W przypadku, gdy różnica temperatur pomiędzy<br />
powietrzem otoczenia a wnętrzem<br />
szafy jest dodatnia, możemy zastosować<br />
wymienniki ciepła powietrze/powietrze –<br />
przy dużych różnicach temperatur na zewnątrz<br />
szafy sterowniczej odprowadza się<br />
większą traconą moc. Jak to działa? Ciepłe<br />
powietrze z wnętrza obudowy zasysane<br />
jest w górnej części przez wentylator, następnie<br />
transportuje się je przez krzyżowy<br />
wymiennik. Jednocześnie system doprowadza<br />
zimniejsze powietrze z otoczenia, przy<br />
czym oba strumienie, przepływając przez<br />
wymiennik, nie mieszają się. Powietrze<br />
zimniejsze schładza wymiennik, a po stronie<br />
szafy sterowniczej chłodne powietrze<br />
kierowane jest do dolnej części szafy.<br />
Nowoczesne urządzenia tego typu mają moc<br />
od 17,5 do ok. 100 W/K oraz wysoki stopień<br />
ochrony przed pyłem, olejem i wilgocią.<br />
Usprawnienia typu regulacja z cyfrowym<br />
wskaźnikiem temperatury czy bezpotencjałowy<br />
zestyk alarmu przy przekroczeniu danej<br />
temperatury sprawiają, że użytkowanie<br />
Fot.: RITTAL<br />
Rys. 3.<br />
Rys.: ASTAT<br />
Działanie klimatyzatora do zewnętrznego<br />
montażu naściennego<br />
na drzwiach lub ścianach szafy<br />
z aparaturą elektryczną.<br />
wymiennika ciepła powietrze/powietrze jest<br />
bezpieczne, a obsługa – intuicyjna.<br />
Na rynku dostępne są również wymienniki<br />
powietrze/woda – to właśnie tych produktów<br />
dotyczy najbardziej prężny rozwój.<br />
Poleca się je szczególnie przy ekstremalnych<br />
warunkach, urządzenia umożliwiają<br />
osiągnięcie najwyższej mocy chłodniczej<br />
w ograniczonej przestrzeni. Zasada działania<br />
jest podobna jak w wymiennikach<br />
powietrze/powietrze, z tą jedynie różnicą,<br />
że za źródło chłodu służy woda. Urządzenia<br />
korzystają z istniejącego obiegu wody<br />
lub podłączonego agregatu chłodniczego.<br />
Tym chętniej rozwiązanie wdrażane jest<br />
w zakładach produkcyjnych, w których<br />
centralne zasilanie w wodę chłodzącą z reguły<br />
już istnieje.<br />
Fot. 3.<br />
To, jaki rodzaj odprowadzania ciepła jest możliwy, zależy nie tylko od tego, czy szafa<br />
sterownicza jest otwarta czy zamknięta, lecz przede wszystkim od maksymalnej<br />
temperatury otoczenia w miejscu zainstalowania szaf sterowniczych oraz od maksymalnej<br />
temperatury wewnętrznej w szafie.<br />
Włączamy klimatyzację<br />
O ile przy optymalnych parametrach powietrza<br />
otoczenia możliwe jest zastosowanie<br />
standardowego urządzenia chłodniczego,<br />
o tyle w mniej pomyślnych warunkach (wysoka<br />
temperatura otoczenia, zanieczyszczone<br />
powietrze) należy sięgnąć po bardziej<br />
zaawansowane rozwiązania, jak klimatyzatory<br />
lub wymienniki ciepła. Klimatyzator<br />
40 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot.: RITTAL<br />
Fot. 4.<br />
Zagrożenie bezpieczeństwa działania podzespołów elektrycznych i elektronicznych<br />
w szafie sterowniczej występuje nie tylko przy zbyt wysokich, lecz także przy zbyt<br />
niskich temperaturach.<br />
dobieramy, biorąc pod uwagę m.in. straty<br />
ciepła urządzeń, współczynnik przenikalności<br />
względnej, współczynnik powierzchni<br />
i różnicę temperatur. Dzięki zamkniętemu<br />
obiegowi powietrza klimatyzatory skutecznie<br />
zapobiegają stratom energii wskutek<br />
nagromadzenia ciepła w szafie. Ciepło odprowadzane<br />
jest dzięki zastosowaniu wymienników,<br />
nagrzewających się i przejmujących<br />
energię z aparatów z wnętrza oraz<br />
zamontowanych na zewnątrz, w których<br />
czynnik chłodniczy oddaje odebrane ciepło<br />
– nagrzane powietrze zasysane jest przez<br />
kanał wlotowy, schładzane w urządzeniu<br />
oraz z dużą prędkością wdmuchiwane<br />
do rozdzielnicy, a następnie rozchodzi się<br />
po szafie, wymuszając obieg powietrza oraz<br />
schładzając urządzenia.<br />
Producenci usprawniają tradycyjne metody,<br />
sprawiając, że proces klimatyzacji<br />
szaf sterowniczych i rozdzielnic jest coraz<br />
efektywniejszy, a przy tym energooszczędny.<br />
Dotyczy to m.in. chłodzenia termoelektrycznego<br />
za pomocą klimatyzatorów<br />
Peltiera. Modułowa konstrukcja oraz niewielka<br />
masa sprawiają, że możliwe jest<br />
łączenie szeregowe i równolegle do pięciu<br />
urządzeń – a przy tym pracę nie tylko w trybie<br />
chłodzenia, ale też ogrzewania.<br />
Nie zapominajmy, jak groźne może być<br />
w skutkach przegrzanie komponentów<br />
w szafie sterującej lub rozdzielnicy. Opisane<br />
urządzenia przedstawiają jedynie wycinek<br />
szerokiej oferty producentów, w której znajdziemy<br />
również układy do bezpośredniego<br />
chłodzenia wodą, zaawansowane technologicznie<br />
klimatyzatory, a nawet mobilne aplikacje<br />
do ich obsługi. Prawidłowe dobranie<br />
systemu zapewni bezawaryjną pracę aparatów<br />
w szafie sterowniczej lub rozdzielnicy<br />
niezależnie od warunków zewnętrznych.<br />
Iwona Bortniczuk<br />
Na podstawie materiałów firm:<br />
Astat, Rittal, Depro<br />
EKSPERT Fachowego<br />
<strong>Elektryk</strong>a<br />
Chłodzenie, klimatyzacja, wentylacja: przede wszystkim energooszczędność<br />
Marcin Lisowski<br />
Product Manager ds. Klimatyzacji<br />
i Systemów Chłodzenia, RITTAL<br />
Wzrost automatyzacji<br />
procesów produkcyjnych<br />
niewątpliwie wiąże się<br />
również ze wzrostem<br />
strat ciepła, które musimy<br />
odprowadzać z różnego rodzaju szaf sterowniczych i obudów.<br />
Coraz częściej wybór odpowiedniej metody chłodzenia<br />
obudów przemysłowych jest zdeterminowany przez energooszczędność<br />
danego rozwiązania.<br />
Jeżeli chodzi o sposób chłodzenia szaf sterowniczych i obudów,<br />
jednym z najpopularniejszych rozwiązań są układy sprężarkowe<br />
inaczej nazywane klimatyzatorami. To jeden z najmocniejszych<br />
punktów naszej firmy, jeżeli chodzi o dziedzinę<br />
chłodzenia. Obecna linia produktów Rittal TopTherm generacji<br />
„Blue e” oferuje ponadprzeciętną efektywność energetyczną,<br />
dzięki której uzyskujemy oszczędności energii nawet do 45%<br />
w stosunku do poprzednich wersji urządzeń.<br />
W związku z tym, że prawie 50% kosztów całkowitych eksploatacji<br />
klimatyzacji w rozrachunku 5 letnim stanowią koszty<br />
energii, to tutaj występuje największy potencjał oszczędności.<br />
Dlatego tak ważny jest całkowity współczynnik efektywności<br />
energetycznej „COP”. Im wyższy współczynnik COP, tym<br />
urządzenie chłodnicze jest bardziej energooszczędne. Nowa<br />
seria Klimatyzatorów „Blue e” pozwala osiągnąć współczynnik<br />
COP nawet powyżej 2,5.<br />
Trwałe oszczędności energii elektrycznej w urządzeniach Rittal<br />
jesteśmy w stanie wygenerować również poprzez wprowadzenie<br />
pionierskiej technologii Eco-Mode. Uzyskujemy w ten<br />
sposób niezwykle inteligentne i maksymalnie wydajne wykorzystanie<br />
energii. Dzięki systemowi Eco-Mode urządzenie nie<br />
działa w sposób ciągły, a jedynie w momencie rzeczywistej<br />
potrzeby chłodzenia. W celu pomiaru efektywnej temperatury<br />
wewnątrz szafy sterowniczej, co 10 minut, wentylator parownika<br />
uruchamia się na 30 sekund i na tej podstawie steruje<br />
pracą klimatyzatora.<br />
Bardzo wysoka wydajność klimatyzatorów jest również związana<br />
z doborem odpowiednich, najbardziej wydajnych podzespołów,<br />
czyli wentylatorów i sprężarek, których jakość zapewnia<br />
długą i niezawodną pracę urządzeń.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
41
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Obudowy Hygienic Design w OSI Food Solutions w Günzburgu<br />
PROMOCJA<br />
Więcej higieny<br />
w produkcji hamburgerów<br />
„Czysta higiena” – dokładnie tak można przetłumaczyć hasło, które firma OSI Food Solutions<br />
Germany umieściła na swoich sztandarach, stawiając przy tym na najnowocześniejszą<br />
technikę. Na najnowocześniejszej na świecie linii do produkcji hamburgerów firma<br />
OSI w Günzburgu produkuje codziennie 5,5 mln kotletów przeznaczonych przede wszystkim<br />
dla ogromnej sieci filii McDonald’s w Niemczech. Aby zoptymalizować produkcję pod<br />
kątem higieny OSI stale poszukuje innowacyjnych rozwiązań i korzysta z badań naukowych.<br />
Już od lat standardem są obudowy Hygienic Design (HD) firmy Rittal. Na całej produkcji<br />
szafy kompaktowe i skrzynki zaciskowe serii HD niezawodnie zabezpieczają wrażliwą<br />
technikę sterowania przed wodą i środkami czystości, zapewniając skuteczną<br />
ochronę przed mikroorganizmami i niebezpieczną kontaminacją krzyżową.<br />
Położone w bawarskim Günzburgu<br />
zakłady mięsne,produkujące ze świeżej<br />
wołowiny i wieprzowiny mrożone<br />
hamburgery, są częścią globalnej<br />
grupy OSI, której działalność zaczęła<br />
się w połowie lat 50. od zaopatrzenia<br />
pierwszej restauracji McDonald’s<br />
w Chicago. Aktualnie ten światowy<br />
lider przetwórstwa mięsnego zatrudnia<br />
ok. 20 tys. pracowników w ponad<br />
50 zakładach w 18 krajach. W samej<br />
tylko Europie grupa OSI posiada 10<br />
lokalizacji produkcyjnych.<br />
Po tym, jak w 1971 r. pierwsza niemiecka<br />
restauracja McDonald’s<br />
otrzymała zaopatrzenie z Günzburga,<br />
w 1978 r. wybudowano nową linię<br />
produkcyjną, która od tego czasu jest<br />
konsekwentnie utrzymywana na poziomie<br />
najnowszych osiągnięć techniki.<br />
Pod koniec roku 2010 do sieci<br />
dołączyła „New Concept-Line”, najnowocześniejsza<br />
na świecie linia produkcyjna<br />
hamburgerów. Umożliwiło<br />
to zwiększenie produkcji zakładów<br />
w Günzburgu do 250 ton dziennie.<br />
Ten imponujący wynik, który odpowiada<br />
w przybliżeniu 5,5 mln hamburgerów,<br />
jest zasługą 300 pracowników<br />
Fot. 1.<br />
Hamburger na taśmie – w Günzburgu codziennie produkuje się 5,5 miliona kotletów.<br />
– oraz parku maszynowego na najnowocześniejszym<br />
poziomie. Produkcja odbywa<br />
się przy 100°C w całkowicie klimatyzowanych<br />
pomieszczeniach, do których można<br />
wejść tylko w odzieży ochronnej przez śluzy<br />
higieniczne. Produkcja odbywa się w trybie<br />
dwuzmianowym. Co noc cała linia jest<br />
w całości myta i dezynfekowana. Prace te<br />
są wykonywane we własnym zakresie, a nie<br />
przez firmy zewnętrzne. - Świadomie zdecydowaliśmy<br />
się na własną załogę po to, aby<br />
i w tym zakresie uzyskiwać najlepszy wynik<br />
42 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Aby móc postawić jeszcze ściślejsze wymagania<br />
dotyczące zoptymalizowanej pod<br />
względem higieny konstrukcji nowych maszyn<br />
do przetwarzania mięsa, OSI w ostatnich<br />
latach systematycznie zlecał prowadzenie<br />
prac naukowych. Najświeższym<br />
przykładem jest praca dyplomowa, której tematem<br />
było szczegółowe zbadanie, za jakich<br />
innowacyjnych materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych<br />
możliwe jest jeszcze większe<br />
podwyższenie standardów higieny. Rezultaty<br />
tego opracowania nie trafiły do szuflady,<br />
tylko są aktywnie wykorzystywane do briefingu<br />
producentów maszyn. - Działania,<br />
w których wchodzimy w rolę wyznaczającego<br />
trendy, doskonale się sprawdziły - kontynuuje<br />
von Vegesack. - Wolimy powiedzieć<br />
z góry i otwartym tekstem, zamiast później<br />
krytykować przy odbiorze urządzeń oraz dokonywać<br />
długich i kosztownych korekt.<br />
Fot. 2.<br />
Kompletny układ sterowania nowej maszyny pakującej z rękawa tkwi w pełnogabarytowej<br />
szafie HD o wysokości 180 cm.<br />
czyszczenia w najdrobniejszych szczegółach<br />
- mówi Thomas Schnitzler, szef działu technicznego<br />
w Günzburgu. Zamiast średniego<br />
ciśnienia do mycia używa się gorącej wody<br />
pod wysokim ciśnieniem (70 barów) o temperaturze<br />
55°C. - Przy wyższych temperaturach<br />
białko przykleja się do maszyn. Dzięki<br />
wysokiemu ciśnieniu redukujemy zużycie<br />
wody, uzyskując w ten sposób lepszy bilans<br />
ekologiczny - objaśnia T. Schnitzler.<br />
Właściwa produkcja dzieli się na trzy stacje.<br />
Kilka linii mielenia w formacie XXL zajmuje<br />
się rozdrabnianiem mięsa. Mięso jest<br />
układane i dostarczane zgodnie z wymaganiami<br />
jakościowymi OSI. Zagwarantowana<br />
jest stuprocentowa identyfikowalność.<br />
Około 90% przetwarzanego mięsa pochodzi<br />
z Niemiec. Pozostałe dziesięć procent importuje<br />
się z Austrii i Holandii.<br />
Automatyczne linie formujące tworzą z mielonki<br />
dokładnie uformowane i podzielone<br />
hamburgery, które następnie zostają głęboko<br />
zamrożone na dwóch wielkich liniach<br />
zamrażania. Sama tylko nowa zamrażarka<br />
spiralna, która działa od 2010 r. w ramach<br />
New Concept-Line, jest w stanie obsłużyć<br />
7,4 ton kotletów na godzinę.<br />
Bezpieczeństwo i higiena<br />
z najwyższym priorytetem<br />
- Ten, kto chce się utrzymać w naszym biznesie,<br />
musi być na szczycie – i to pod każdym<br />
względem - objaśnia Wolfgang von Vegesack,<br />
Engineering Support Officer Europe,<br />
który dba w Günzburgu o wyposażenie<br />
techniczne i optymalizację wszystkich europejskich<br />
zakładów OSI. - Jakość, bezpieczeństwo<br />
produktu i procesów oraz higiena<br />
mają najwyższy priorytet.<br />
Imponująco prezentuje się lista certyfikatów<br />
i dopuszczeń. Rozciąga się od ISO 9001 poprzez<br />
QS (jakość i bezpieczeństwo) po IFS<br />
(International Food Standard) i BRC (British<br />
Retail Consortium).<br />
- Aby kompleksowo wywiązywać się z obowiązku<br />
dochowania staranności, intensywnie<br />
pracujemy nad dostosowaniem wszystkich<br />
maszyn i urządzeń naszej produkcji do wymagań<br />
higieny - podkreśla von Vegesack.<br />
- Nasz park maszynowy musi umożliwiać<br />
skuteczne i bezresztkowe czyszczenie. Dlatego<br />
już od dawna stawiamy na nachylone<br />
i zaokrąglone powierzchnie. Takie parametry<br />
konstrukcyjne zapisaliśmy w naszych<br />
specyfikacjach i wymaganiach dla dostawców<br />
urządzeń.<br />
Wdrażane są wszystkie ważne i prawnie<br />
obowiązujące wymagania higienicznego<br />
projektowania maszyn i urządzeń<br />
do produkcji spożywczej – przede wszystkim<br />
ścisłe wytyczne European Hygienic<br />
Engineering & Design Group (EHEDG)<br />
i wymagania higieniczne nowej europejskiej<br />
dyrektywy maszynowej.<br />
Hygienic Design w specyfikacji<br />
wymagań<br />
Już od lat OSI w projektowaniu produkcji<br />
zgodnie z wymaganiami higieny stawia<br />
na obudowy ochronne uruchomionej<br />
przez Rittal w 2007 r. serii Hygienic Design<br />
(HD), która od A do Z została dopasowana<br />
do potrzeb branży spożywczej.<br />
Dopracowane higienicznie obudowy HD<br />
szczególnie zyskują w procesach otwartych<br />
– a więc tam, gdzie przetwarzana<br />
jest niezapakowana jeszcze żywność, jak<br />
surowe mięso, ryby lub produkty białkowe.<br />
Wyprodukowane ze stali nierdzewnej<br />
obudowy ochronne, różniące się od „normalnych“<br />
już na pierwszy rzut oka skośnymi<br />
dachami, można poddawać myciu bez<br />
pozostawiania resztek. Wyeliminowane<br />
zostały szczeliny, zewnętrzne zawiasy lub<br />
niedostępne martwe przestrzenie, w których<br />
mogłyby się osadzać mikroorganizmy.<br />
Celem takiego projektowania jest zapobieganie<br />
krzyżowej kontaminacji.<br />
Znakiem firmowym HD jest znajdująca<br />
się na zewnątrz niebieska uszczelka silikonowa.<br />
Zapewnia ona bezszczelinowe<br />
uszczelnienie i ochronę przed wodą i wilgocią<br />
zainstalowanej wewnątrz obudowy<br />
elektroniki podczas nocnego mycia. Silikon<br />
jest odporny na większość środków czyszczących.<br />
Uszczelka składa się z jednego<br />
kawałka i można ją wymienić w mgnieniu<br />
oka. W przeciwieństwie do produktów sprzedawanych<br />
na metry, zespolone uszczelki HD<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
43
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 3. Kompaktowe szafy sterownicze<br />
i skrzynki zaciskowe znalazły zastosowanie<br />
w oddanej do użytku<br />
w 2010 r. New Concept-Line, najnowocześniejszej<br />
na świecie linii<br />
produkcyjnej hamburgerów.<br />
nie pozwalają na naciąganie sznura uszczelki<br />
przy montażu, co później powoduje powstawanie<br />
szczelin na końcach.<br />
Modułowy system HD, składający się<br />
z produkowanych seryjnie szaf kompaktowych<br />
oraz skrzynek zaciskowych Hygienic<br />
Design, dopełniają specjalne, zoptymalizowane<br />
pod względem higieny akcesoria.<br />
Obejmują one szerokie spektrum, zaczynając<br />
od systemu zamykania o zaokrąglonych<br />
powierzchniach, kończąc na specjalnych<br />
nóżkach poziomujących i dławikach kablowych,<br />
w przypadku których wszystkie<br />
gwinty zostały przesunięte do wewnątrz.<br />
- Już pierwsze szafy kompaktowe HD, które<br />
zobaczyliśmy na targach w Hanowerze<br />
w 2007 r. wzbudziły nasze zaciekawienie<br />
i zainspirowały do testów w praktyce - wspomina<br />
dyrektor ds. technicznych, Thomas<br />
Schnitzler. Byliśmy pod wrażeniem mogąc<br />
wykazać szczelność oraz dobre właściwości<br />
mycia obudów HD zainstalowanych<br />
w samym środku procesów – szybko trafiły<br />
do specyfikacji technicznych OSI. - Zawsze,<br />
gdy mamy w planie nowe maszyny i urządzenia,<br />
automatycznie specyfikacja obejmuje<br />
szafy kompaktowe lub skrzynki zaciskowe<br />
z systemu Hygienic Design.<br />
Praca na szerokim froncie<br />
Odpowiednio licznie prezentuje się populacja<br />
obudów HD w Günzburgu. Wszędzie<br />
w produkcji znajdują się skrzynki<br />
zaciskowe i szafy kompaktowe z programu<br />
Rittal – o najróżniejszych rozmiarach<br />
i do przeróżnych zastosowań. Obok mniejszych<br />
skrzynek zaciskowych, klasycznie<br />
wykorzystywanych do łączenia okablowania,<br />
większe egzemplarze zapewniają<br />
ochronę inteligentnym blokom magistral.<br />
Jeszcze bardziej wszechstronne okazuje<br />
się zastosowanie szaf kompaktowych HD,<br />
które seryjnie są dostępne w ośmiu różnych<br />
rozmiarach. W mniejszych szafach<br />
są zainstalowane np. układy sterownia pojedynczych<br />
silników. Dodatkowo są często<br />
wyposażone w przyciski awaryjnego<br />
zatrzymania i różne przełączniki. Większe<br />
obudowy HD służą jako podrozdzielnie<br />
do najróżniejszych części urządzeń. Typowym<br />
wyposażeniem są tutaj przetwornice,<br />
moduły zabezpieczające i różne węzły magistralowe.<br />
W niektórych obudowach HD<br />
wbudowane są wyświetlacze pomagające<br />
w przypadku problemów z urządzeniami<br />
i w diagnostyce błędów.<br />
W OSI znajdują zastosowanie również<br />
specjalne obudowy HD. Konkretnym<br />
przykładem jest tutaj kilka egzemplarzy<br />
wyprodukowanych specjalnie przez Rittal<br />
pełnogabarytowych szaf HD. Dwudrzwiowa<br />
szafa, pokazana na Anuga Foodtech<br />
2012, prezentuje szerokość 120 cm. Bazuje<br />
na dwóch szafach pojedynczych, połączonych<br />
ramą szeregową. Przy wysokości<br />
180 cm i głębokości 50 cm oferuje wystarczającą<br />
ilość miejsca na kompletną elektronikę<br />
układów sterowania skomplikowanymi<br />
urządzeniami.<br />
44 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 4.<br />
Skrzynki zaciskowe z serii HD znajdują się w wielu miejscach produkcji.<br />
Szafę tę zaprojektowano i zbudowano<br />
dla automatycznej maszyny pakującej<br />
z rękawa, której cztery egzemplarze pracują<br />
w OSI od kilku miesięcy. Pracujące w pionie<br />
urządzenie w szybkim tempie pakuje<br />
zważone wcześniej na wielogłowicowych<br />
dozownikach wagowych hamburgery w niebieskie<br />
worki z rękawa, a następnie zostają<br />
szczelnie zespawane. To pracujące na bardzo<br />
małej przestrzeni urządzenie korzysta<br />
z najnowocześniejszej techniki serwomechanizmów.<br />
Cała, kompleksowo zabezpieczona<br />
technika sterowania tkwi w nowych,<br />
pełnogabarytowych szafach HD.<br />
Pełnogabarytowa szafa HD<br />
w produkcji seryjnej<br />
- Im więcej wariantów i rozmiarów Rittal<br />
oferuje w standardzie, tym łatwiej i lepiej<br />
my i nasi konstruktorzy możemy pracować<br />
z obudowami HD przy projektowaniu naszych<br />
maszyn - uważa przedstawiciel OSI,<br />
pan Schnitzler. - Rittal jest liderem rynku,<br />
od którego oczekuje się wyprzedzenia i nowych<br />
inicjatyw.<br />
To, że Rittal wsłuchuje się w rynek, pokazała<br />
podjęta pod koniec 2012 r. decyzja<br />
o wprowadzeniu w przyszłości do asortymentu<br />
HD również obudów pełnogabarytowych.<br />
Na przełomie roku nadane zostały<br />
numery katalogowe dla obszernych szaf<br />
HD o szerokościach 60 i 80 cm. Oferowane<br />
seryjnie szafy systemowe z możliwością<br />
szeregowania oparte zostały na wytycznych<br />
EHEDG. Dysponują typowymi cechami<br />
sprawdzonego systemu Hygienic Design:<br />
spektrum rozciąga się od wewnętrznych<br />
zawiasów, przez niebieską uszczelkę, po<br />
nasadkę dachową o skosie 30°. Do zabudowy<br />
wnętrza można wykorzystać sprawdzone<br />
w milionach egzemplarzy wyposażenie<br />
montażowe i instalacyjne systemu TS 8,<br />
światowego bestsellera w programie Rittal.<br />
To zaleta, którą - pod względem szybkości<br />
i kosztów - bardzo doceniają również konstruktorzy<br />
szaf sterowniczych.<br />
REKLAMA<br />
•<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
45
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Systemy rozdzielnic<br />
teletechnicznych Hager<br />
Nowe rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 2012 r.<br />
(Dz.U. z 2012 r., poz. 1289) zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych,<br />
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ustanawia nowe warunki prowadzenia<br />
instalacji telekomunikacyjnej w budynkach użyteczności publicznej oraz budynkach<br />
mieszkalnych wielorodzinnych.<br />
Zgodnie z nowym prawem instalacja<br />
telekomunikacyjna powinna zapewnić<br />
świadczenie usług telekomunikacyjnych,<br />
zapewniać możliwość<br />
podłączenia do publicznych sieci<br />
telekomunikacyjnych oraz powinna<br />
być wykonana w sposób gwarantujący<br />
możliwość wymiany i instalo-<br />
wania odpowiedniej ilości elementów telekomunikacyjnych<br />
oraz zapewnić instalacje<br />
dodatkowej infrastruktury, jak np. kable<br />
antenowe wraz z osprzętem i urządzeniami<br />
telekomunikacyjnymi bez naruszania konstrukcji<br />
budynku.<br />
Stosownie do nowego rozporządzenia<br />
Hager opracował systemy rozdzielnic teletechnicznych<br />
dedykowanych dla budynków<br />
użyteczności publicznej, jak i budynków<br />
mieszkaniowych wielorodzinnych. Systemy<br />
rozdzielnic FW Media, volta VDI to kompletne,<br />
metalowe rozdzielnice elektryczne<br />
zapewniające stopień ochrony IP30, które<br />
oferują wystarczająco dużo miejsca, aby<br />
oprócz systemu rozdziału energii elektrycznej<br />
pełnić równocześnie rolę centrali dla<br />
urządzeń telekomunikacyjnych i mediów<br />
TV. Konieczność instalowania dodatkowych<br />
aparatów i urządzeń takich jak routery, switche<br />
lub wzmacniacze TV stała się dziś dla<br />
instalatora standardem i koniecznością.<br />
Fot. 1.<br />
Kompleksowe rozdzielnice volta - połączenie 2 funkcji: teletechnicznej i dystrybucyjnej<br />
w montażu sąsiadującym.<br />
Rozdzielnice polowe<br />
FW Media/FWB<br />
Forma zabudowy urządzeń elektrycznych<br />
i multimedialnych, którą oferuje od dawna<br />
volta w budownictwie mieszkaniowym,<br />
może być zrealizowana również w budownictwie<br />
publicznym oraz wielomieszkaniowym<br />
dzięki rozdzielnicom polowym<br />
univers FW media.<br />
Rozdzielnice te umożliwiają zabudowę<br />
urządzeń rozdziału energii oraz urządzeń<br />
multimedialnych na bardzo wysokim poziomie<br />
technicznym. Rozdzielnice FW<br />
media oferują dodatkową przestrzeń urządzeń,<br />
do inteligentnego sterowania budynkami<br />
(KNX).<br />
Czy to wersja natynkowa, czy podtynkowa<br />
(wnęki w murze/w ścianach z karton-gipsu),<br />
rozdzielnice FW dzięki zabudowie polowej<br />
umożliwiają utworzenie centralnego punktu,<br />
w którym następuje zarówno rozdział<br />
46 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
i zabezpieczenie przewodów elektrycznych<br />
jak i rozdział różnych sygnałów multimedialnych<br />
(TV, telefon, internet, ochrona<br />
przeciwprzepięciowa) bez dodatkowych,<br />
pośrednich punktów (puszki multimedialne,<br />
dodatkowe obudowy).<br />
Najlepsze rozwiązanie:<br />
energia i dane<br />
Tak jak volta, tak i rozdzielnica polowa<br />
FW media umożliwia zabudowę urządzeń<br />
multimedialnych na uniwersalnej, perforowanej<br />
płycie montażowej. Płytę tą można<br />
zabudować obok pola z normalnym systemem<br />
zabudowy urządzeń modułowych<br />
(szyny DIN35). Następuje w tym miejscu,<br />
wydzielenie dwóch obszarów zabudowy<br />
wewnętrznej: urządzenia zabezpieczające<br />
i sterujące budynkiem (KNX) na szynach<br />
DIN oraz na płycie montażowej urządzenia<br />
multimedialne. Rozwiązanie to jest bardzo<br />
elastyczne i umożliwia swobodne modyfikacje<br />
w przyszłości.<br />
Rozdzielnice polowe natynkowe FWB<br />
przeznaczone są do montażu natynkowego,<br />
podtynkowego i częściowo wpuszczanego<br />
w ścianę. Zmodyfikowana konstrukcyjnie<br />
obudowa FWB zapewnia teraz jeszcze<br />
prostszy sposób montażu i użytkowania, łatwość<br />
instalowania oraz pełne bezpieczeństwo<br />
w postaci II klasy ochronności. Nowe<br />
obudowy dostępne są również jako puste<br />
lub wyposażone w pokrywy pełne do montażu<br />
zacisków szeregowych.<br />
Fot. 2.<br />
Rozdzielnica FW Media jako punkt<br />
centralny - połączenie części dystrybucyjnej<br />
z teletechniczną w jednej<br />
obudowie.<br />
Fot. 3.<br />
Nowa rozdzielnica polowa FW Media IP30 marki Hager – jako tzw. media center.<br />
Prosty system zabudowy wewnętrznej oraz<br />
możliwość zabudowy nawet do 336 modułów<br />
aparatów sprawiają, że obudowy te<br />
stanowią idealną ofertę dla inteligentnych<br />
rozwiązań instalacyjnych w nowoczesnym<br />
budownictwie mieszkaniowym, budownictwie<br />
komercyjnym i publicznym. Nowe<br />
rozdzielnice dostarczane są seryjnie w stopniu<br />
ochrony IP44 - rozdzielnice FWB (IP30<br />
dla FW Media) a dzięki w pełni spawanej<br />
konstrukcji można je bez żadnych obaw zastosować<br />
w obszarach krytycznych np. garażach,<br />
piwnicach, klatkach schodowych etc.<br />
Rozdzielnice FWB przy 160 mm głębokości<br />
zapewniają teraz o 20 milimetrów więcej<br />
głębokości do poprowadzenia i montażu<br />
kabli w porównaniu z wersją dotychczasową.<br />
Nowe rozdzielnice posiadają także inne<br />
zalety: duże przepusty kablowe zapewniające<br />
wygodniejszy montaż i osłony wyprowadzenia<br />
przewodów montowane wygodną<br />
metodą zatrzaskową eliminują konieczność<br />
pracochłonnego wiercenia otworów. Elektromonter/instalator<br />
może wetknąć osłonę<br />
do przesuwanych uchwytów i ostatecznie<br />
dokładnie wyregulować mechanizmem<br />
zatrzaskowym ustawienie względem powierzchni<br />
tynku.<br />
Pełna oferta obudów nowej generacji<br />
obejmuje rozdzielnice naścienne FWB<br />
w stopniu ochrony IP44 oraz rozdzielnice<br />
podtynkowe głębokości 110 mm w stopniu<br />
ochrony IP30. Rozdzielnice wykonane<br />
są z blachy stalowej malowanej proszkowo,<br />
spełniają jednocześnie najwyższe kryteria<br />
ochronności przed dotykiem zgodnie z normą<br />
PN-EN 61‐439. Rozdzielnice są idealną<br />
ofertą do budownictwa mieszkaniowego<br />
wielorodzinnego i użyteczności publicznej,<br />
zapewniając najwyższy poziom bezpieczeństwa<br />
i najwyższą jakość wykonania umożliwiają<br />
łączenie funkcji rozdziału energii<br />
elektrycznej z funkcjami dostawy mediów<br />
tj. dostarczania sygnałów teleinformatycznych,<br />
internetu, czy sygnału telewizyjnego.<br />
W celu zapewnienia łatwiejszego sposobu<br />
wprowadzania przewodów elektrycznych<br />
można wyjmować górne i dolne przepusty<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
47
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
kablowe. Jako opcja, dostępne są również<br />
przezroczyste drzwi.<br />
Rozdzielnice FW Media standardowo wyposażone<br />
są w ruszt nośny z szynami TS35,<br />
pokrywy chroniące przed dotykiem, listwy<br />
samozaciskowe QuickConnect PE/N oraz<br />
łatwo demontowalne drzwi osadzone w płaskiej,<br />
estetycznej, metalowej ramie maskującej.<br />
Maksymalna ilość modułów możliwych<br />
do zamontowania w jednej obudowie<br />
to aż 288 modułów DIN, co gwarantuje wystarczająco<br />
dużo miejsca nawet przy bardzo<br />
zaawansowanych aplikacjach sterowania<br />
z zakresu automatyki budynku.<br />
Nowa volta teletechniczna<br />
Rozdzielnica Volta jako rozdzielnica mieszkaniowa<br />
oferuje przełomowe rozwiązania nie<br />
tylko w zakresie rozdziału energii elektrycznej.<br />
Można ją także wykorzystywać jako<br />
rozdzielnicę multimedialną w bezpośrednim<br />
sąsiedztwie rozdzielnicy elektrycznej. W dzisiejszych<br />
czasach i na obecnym poziomie<br />
techniki istotną rolę odgrywa nie tylko odpowiedni<br />
rozdział energii elektrycznej, lecz<br />
także odpowiednia transmisja danych.<br />
W nowej, multimedialnej rozdzielnicy Volta<br />
mieszczą się wszystkie komponenty komunikacyjne<br />
jednego poziomu. Można je w łatwy<br />
i przejrzysty sposób zamontować na specjalnej,<br />
perforowanej, stalowej płycie montażo-<br />
Fot. 5.<br />
Rozdzielnica univers Z z częścią teletechniczną.<br />
Fot. 4.<br />
Nowa volta teletechniczna z gniazdami<br />
zasilającymi i elementami do<br />
zabudowy w komplecie.<br />
wej. Patch moduły i inne aparaty modułowe<br />
montowane są na szynie nośnej, którą połączyć<br />
można ponad dostarczonymi zaciskami<br />
z przewodem do wyrównania potencjałów.<br />
Kompatybilność techniczna<br />
i harmonia w wzornictwie<br />
– univers<br />
Rozdzielnice polowe są bardzo uniwersalne,<br />
ma to związek z systemem rozdzielnic<br />
univers i wielolicznikowym (univers<br />
Z) gdzie możliwa jest zabudowa obydwu<br />
przestrzeni obok siebie w jednej obudowie.<br />
W ten sposób można stworzyć jednolity<br />
obraz różnych funkcjonalności w instalacji<br />
elektrycznej budynku publicznego<br />
oraz wielorodzinnego.<br />
Dodatkowo, systemy szaf licznikowych<br />
i zabezpieczających są wyjątkowe pod<br />
względem estetycznym. Ramki maskujące<br />
zaprojektowano podobnie jak dla rozdzielnic<br />
volta, które doskonale wkomponowują<br />
się w ścianę budynku, nie zaburzając estetyki<br />
korytarzy czy pomieszczenia.<br />
Dobrze przemyślane<br />
– bardzo łatwe w zastosowaniu<br />
Rozdzielnice univers, projektowane są taka<br />
by gwarantować maksymalną łatwość instalacji.<br />
Np. możliwość szybkiej wymiany<br />
nowoczesnych liczników SmartGrid, bezprzerwowo<br />
i bezpiecznie, przepustów kablowych,<br />
wersji zamknięcia (zamek z kluczem,<br />
zamek z dźwignią), zaciski QuickConnect,<br />
zabudowa wewnętrzna – montaż zatrzaskowy<br />
głównych szyn UN, nośników systemu<br />
univers. Bez potrzeby wiercenia, otworowania<br />
– rozdzielnica przygotowana do wyprowadzenia<br />
przewodów wprost do osłony przepustu<br />
przewodów, która pasuje do systemów<br />
prowadzenia instalacji w kanałach elektroinstalacyjnych<br />
i posiada standardowo przygotowane<br />
miejsce na część teletechniczną.<br />
•<br />
48 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Rozdzielnice siłowe RS<br />
– przegląd oferty ELEKTRO-PLAST<br />
Bogata oferta modeli rozdzielnic RS firmy ELEKTRO-PLAST – w wersji natynkowej<br />
i przenośnej - umożliwia wygodną i bezpieczną pracę z urządzeniami elektrycznymi nawet<br />
w odległych miejscach. Dodatkowym ich atutem jest możliwość przyłączania do rozdzielnicy<br />
dużej ilości odbiorników, dzięki opcji dowolnej konfiguracji gniazd w stopniach ochrony<br />
IP 44 i IP 67. Stosowanie tego typu rozwiązań eliminuje ryzyko wypadku i dyskomfortu<br />
związanego z przedłużaczami znajdującymi się w nieładzie w miejscu pracy.<br />
Kompleksowe rozwiązanie<br />
Rozdzielnie RS firmy ELEKTRO-PLAST<br />
to kompletne urządzenia, a nie tylko puste<br />
obudowy. Rozdzielnie są wyposażone<br />
i w pełni okablowane – gotowe do podłączenia.<br />
Zastosowany w nich osprzęt tablicowy,<br />
bazuje na doświadczeniu i jakości niemieckich<br />
produktów z oferty ABL i BALS –<br />
specjalistów w zakresie osprzętu siłowego.<br />
Dobre wrażenie<br />
Bezpieczne, przemyślane miejsce pracy<br />
to najszybciej zauważalne świadectwo<br />
profesjonalnego wykonawcy. Duża ilość<br />
wiszących kabli z gniazdami i przedłużaczy<br />
sprawia wrażenie chaosu i braku zorganizowania.<br />
Rozdzielnice siłowe RS mogą<br />
więc stać się wizytówką firm, które dbają<br />
o swój prestiż, jakość wykonywanej pracy<br />
oraz bezpieczeństwo pracowników, nie tylko<br />
swoich, ale również innych ekip współpracujących.<br />
www.elektro-plast.com.pl<br />
Bezpieczeństwo ludzi i urządzeń<br />
Możliwość zabezpieczenia urządzeń<br />
wyłącznikami ochronnymi (będącymi<br />
również w ofercie firmy ELEKTRO-<br />
-PLAST) uchroni instalatora przed<br />
nieplanowanymi wydatkami na remont<br />
zniszczonego sprzętu. Natomiast<br />
w trudnych warunkach budowlanych<br />
nie bez znaczenia jest wysoka odporność<br />
używanych tam urządzeń.<br />
Wytrzymałość i niezawodność<br />
Obudowy powinny być wykonane<br />
z takich materiałów i w taki sposób,<br />
aby gwarantowały niezawodność bez<br />
względu na warunki atmosferyczne i ryzyko<br />
związane z przypadkowym uderzeniem<br />
ciężkim przedmiotem. W tym przypadku<br />
producent zadbał o każdy szczegół. Obudowy<br />
rozdzielnic siłowych RS posiadają<br />
stopień ochrony IP 65, a ich wysoki współczynnik<br />
odporności na uderzenia wynoszący<br />
IK 08 zagwarantuje wytrzymałość i niezawodność<br />
na wiele lat.<br />
Tab. 1 Rozdzielnice siłowe RS<br />
Podstawowe<br />
parametry<br />
Stopień ochrony<br />
Materiał<br />
Odporność na<br />
uderzenie<br />
Warunki pracy<br />
IP 65 - w zależności od<br />
zainstalowanych gniazd<br />
stopień ochrony zestawu<br />
może być różny<br />
ABS<br />
IK 08<br />
-20°C ... +70°C<br />
Próba termiczna 70°C<br />
Norma PN-EN 61439-3:2012<br />
50 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Rozdzielnica 9-modułowa mała<br />
6231-00<br />
Rozdzielnica 9-modułowa duża<br />
6221-00<br />
Rozdzielnica 8-modułowa<br />
6241-00<br />
Rozdzielnica 12-modułowa<br />
6250-00<br />
Rozdzielnica 13-modułowa<br />
6251-00<br />
Rozdzielnica RS-3<br />
6264-00<br />
Rozdzielnica RS-P<br />
6214-00<br />
Rozdzielnica RS-P<br />
6213-00<br />
Rozdzielnica RS-Z<br />
6275-00<br />
Rozdzielnica RS-W<br />
6200-00<br />
Rozdzielnica RS-P (gumowany)<br />
7012-00<br />
Wtyki i gniazda siłowe<br />
XS51S30<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
51
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Rozdzielnica MSF Multimedialna<br />
od ELEKTRO-PLAST Nasielsk<br />
PROMOCJA<br />
Obowiązująca od 2013 roku nowelizacja rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa<br />
i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać<br />
budynki i ich usytuowanie, wprowadza obowiązek budowy w obiektach mieszkalnych<br />
kompletnej instalacji antenowej, logicznej i światłowodowej doprowadzającej ww. media<br />
do każdego lokalu (Dz.U. z 2012 r. poz. 1289).<br />
W związku z powyższym, firma<br />
ELEKTRO-PLAST we współpracy<br />
z firmą LEVITON, wprowadziła<br />
na rynek rozwiązanie, które wyprzedza<br />
dzisiejsze standardy, jednocześnie<br />
dbając o zabezpieczenie<br />
przyszłych potrzeb użytkowników.<br />
Nowy produkt – rozdzielnica MSF<br />
Możliwości rozdzielnic MSF multimedialnych jako domowego<br />
punktu dystrybucyjnego:<br />
• podłączenie do sieci lokalnej i innych urządzeń multimedialnych<br />
w domu,<br />
• rozdzielacz telefoniczny na kilka aparatów,<br />
• podłączenie transmisji szerokopasmowej (modem od dostawcy<br />
internetu),<br />
• uporządkowana instalacja do łatwego krosowania i zarządzania<br />
usługami,<br />
• okablowanie strukturalne – zapewnia większe prędkości przesyłu<br />
danych oraz jest stabilniejsze od sieci bezprzewodowych.<br />
Fot. 1.<br />
Rozdzielnica MSF Multimedialna.<br />
Multimedialna – powstała na bazie bogatych<br />
doświadczeń w produkcji rozdzielnic<br />
elektrycznych.<br />
W nowej rozdzielnicy MSF Multimedialnej<br />
- firmy ELEKTRO-PLAST Nasielsk<br />
- zastosowano nowoczesne rozwiązania<br />
konstrukcyjne mające na celu usprawnienie<br />
codziennej pracy poprzez montaż i instalację.<br />
Podczas instalacji można wyróżnić<br />
kilka podstawowych aspektów przemawiających<br />
za wyborem MSF Multimedialnej,<br />
m.in. duża przestrzeń na wyposażenie,<br />
Cechy rozdzielnic MSF Multimedialnych przeznaczonych do<br />
mieszkań:<br />
• 3 wielkości do wyboru (2/28; 3/42; 4/56),<br />
• wersja podtynkowa z super płaskimi drzwiami metalowymi,<br />
• możliwość łączenia szafek w bezpośrednim sąsiedztwie<br />
rozdzielnicy elektrycznej,<br />
• nowe sztywne płyty przepustowe do wprowadzenia kabli o różnej<br />
średnicy,<br />
• całość tworzy uporządkowaną instalację teletechniczną.<br />
bogata oferta wyposażenia, bezpieczeństwo<br />
podczas montażu, a co za tym idzie<br />
oszczędność czasu potrzebnego do całkowitej<br />
realizacji instalacji rozdzielnicy multimedialnej.<br />
Rozdzielnicę Multimedialną<br />
możemy wykorzystywać w bezpośrednim<br />
sąsiedztwie standardowej rozdzielnicy<br />
elektrycznej MSF.<br />
Tab. 1 Rozdzielnice MSF Multimedialne<br />
- podstawowe parametry<br />
Stopień ochrony IP 30<br />
Odporność na<br />
uderzenie<br />
Klasa izolacji<br />
Kolor<br />
Napięcie znamionowe<br />
IK 07<br />
II<br />
RAL 010 (biały)<br />
AC 440 V/50 Hz<br />
Ilość modułów od 12 do 48<br />
Ilość rzędów od 1 do 4<br />
Montaż<br />
Płyta montażowa<br />
Norma<br />
podtynkowy w murze<br />
i karton-gips<br />
na wyposażeniu<br />
PN-EN 61439-3:2012,<br />
PN-EN 61439-1:2011<br />
52 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 2.<br />
Rozdzielnice MSF Multimedialne (od lewej):<br />
MSF 2-14 (28 modułów),<br />
MSF 3-14 (42 moduły)<br />
i MSF 4-14 (56-modułowa)<br />
- ta ostatnia także w pozycji otwartej.<br />
W nowej rozdzielnicy MSF Multimedialnej<br />
wszystkie niezbędne elementy wyposażenia<br />
teleinformatycznego montowane są w prosty<br />
sposób na metalowej płycie montażowej<br />
z otworami. Rozdzielnica multimedialna<br />
przystosowana jest do instalacji 12-portowego<br />
PATCH PANELA multi-operatorskiego,<br />
który mocowany jest na płycie montażowej<br />
za pomocą spinek. Panel zawiera<br />
etykiety opisowe, co ułatwia uporządkowanie<br />
instalacji wewnątrz rozdzielnicy multimedialnej<br />
oraz konfigurację i montaż gniazd<br />
sieci światłowodowej, komputerowej (internet),<br />
telefonicznej, telewizji kablowej czy<br />
systemu audio.<br />
www.elektro-plast.com.pl<br />
Instalacje i urządzenia, które można zamontować<br />
rozdzielnicach MSF multimedialnych:<br />
• przyłącze sieci światłowodowej (FIBER),<br />
• instalacja antenowa TV,<br />
• uporządkowana instalacja sieci IT (PC),<br />
• monitoring CCTV,<br />
• instalacja AUDIO,<br />
• panel multi-operatorski porządkujący instalacje,<br />
• miejsce na urządzenia teletechniczne typu modem, router Wi-Fi.<br />
REKLAMA<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
53
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Cel: oznakowanie<br />
Niestety, uniwersalne rozwiązania nie istnieją. Dotyczy to również obszaru oznaczania<br />
przewodów i kabli. Nie możemy zastosować tego samego rodzaju produktów na całej<br />
długości instalacji, jednak dzięki niezwykle szerokiej ofercie producentów opisywanie sieci<br />
nie jest już karkołomnym zadaniem.<br />
Niezależnie od tego, jakie oznaczenia<br />
zastosujemy i w którym momencie<br />
dokonamy identyfikacji sieci, naszym<br />
priorytetem jest czytelność i trwałość.<br />
Dobierając konkretne produkty,<br />
weźmy pod uwagę specyfikę instalacji<br />
oraz oddziaływanie na nią danych<br />
czynników otoczenia.<br />
Przed podłączeniem<br />
Instalacja podłączona lub jeszcze<br />
przed podłączeniem? To jeden<br />
z podstawowych czynników, które<br />
wpływają na dobór oznaczeń. Opisywanie<br />
niepodłączonej instalacji nie<br />
musi być bardzo pracochłonne czy<br />
problematyczne – wystarczy zastosowanie<br />
odpowiednich akcesoriów,<br />
np. zatrzaskiwanych elementów lub<br />
mocowanych za pomocą klipsów.<br />
Przy tego rodzaju przewodach sprawdzą<br />
się przede wszystkim oznaczniki<br />
o zamkniętym kształcie. Zwróćmy<br />
Fot. 2.<br />
Fot. 1.<br />
Dobrze, jeśli profil wewnętrzny umożliwia zastosowanie jednego rozmiaru<br />
oznaczników do kilku różnych średnic przewodów.<br />
Elastyczne oznaczniki mocowane za pomocą specjalnych taśm zapewniają<br />
idealne przyleganie do powierzchni kabla lub przewodu.<br />
Fot.: Hellermann Tyton<br />
Fot.: PARTEX<br />
uwagę na ich konstrukcję oraz rozwiązania<br />
usprawniające proces oznaczania, jak budowa<br />
w kształcie strzałki zapobiegająca przekręcaniu<br />
się elementów względem siebie,<br />
co jest istotne w przypadku oznaczeń wieloznakowych.<br />
Poza tym specjalnie ukształtowany<br />
profil wewnętrzny pozwala na zastosowanie<br />
jednego rozmiaru oznaczników<br />
do kabli o różnej średnicy.<br />
Inną metodą oznaczania takiej sieci jest wyposażenie<br />
przewodów w tulejki oznacznikowe<br />
stanowiące swego rodzaju system bazowy<br />
– opis nanoszony jest za pomocą paska<br />
wsuwanego w tulejkę, co umożliwia identyfikację<br />
również w późniejszym czasie. Ponadto<br />
można w nie wyposażyć także żyły,<br />
oznakowanie uzyskuje się w tym przypadku<br />
dzięki zastosowaniu pasów wtykanych.<br />
54 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot.: Phoenix Contact<br />
Nie można zapomnieć także o taśmach<br />
do tworzenia etykiet, o wymiarach pozwalających<br />
na drukowanie na nich opisu. Producenci<br />
oferują materiały charakteryzujące<br />
się coraz lepszymi parametrami wytrzymałościowymi,<br />
np. taśmy laminowane wyróżniające<br />
się odpornością na promieniowanie<br />
słoneczne, wysokie i niskie temperatury, wilgoć,<br />
chemikalia. Warstwowa budowa taśm<br />
(w tym np. polietylenowa powłoka ochrona)<br />
oraz umieszczenie nadruku pomiędzy poszczególnymi<br />
warstwami sprawiają, że oznaczenie<br />
nie traci swoich właściwości nawet<br />
mimo wymagających warunków otoczenia.<br />
Wyróżniają się tu także materiały elastyczne<br />
– stanowią one swego rodzaju rozwiązanie<br />
problemu uszkodzeń oznaczeń, do których<br />
znacznie częściej dochodzi podczas instalacji<br />
niż na etapie eksploatacji – wykorzystanie<br />
produktów elastycznych, ściśle<br />
przylegających do kabla eliminuje ryzyko<br />
przesuwania się podczas montażu. Rozmiary<br />
tego typu oznaczników (szerokość<br />
do ok. 100 mm) umożliwiają tworzenie zindywidualizowanych<br />
opisów – od krótkiego<br />
numeru według standardu kodowania KKS,<br />
po rozbudowane informacje dotyczące przewodu,<br />
specyfiki instalacji itp.<br />
Fot.: PARTEX<br />
Fot. 3.<br />
Forma drabinki ułatwia pobieranie<br />
oznaczników.<br />
Przed podłączeniem instalacji możemy użyć<br />
również elastycznych samogasnących rurek,<br />
czyli koszulek termokurczliwych. Dokładne<br />
pokrycie powierzchni przewodu oraz ścisłe<br />
przyleganie możliwe jest dzięki skurczowi<br />
materiału – 2:1 lub nawet 3:1. Koszulki<br />
termokurczliwe mogą mieć formę drabinki<br />
ułatwiającą pobieranie oznaczników, z kolei<br />
nacięcia rurek umożliwiają wsuwanie przewodów.<br />
Dostosowanie wymiarów rurek<br />
do wymagań drukarek oraz ich spłaszczenie<br />
umożliwia nadrukowanie zindywidualizowanego<br />
opisu.<br />
Fot. 4.<br />
Wraz z ofertą oznaczników poszerza się wybór produktów do mocowania, np. taśm.<br />
Na rynku znajdziemy m.in. taśmy wzbogacone pigmentami metalu.<br />
Po podłączeniu instalacji<br />
Z kolei do mocowania na już podłączonych<br />
przewodach i kablach (np. w skrzynkach<br />
sterowniczych lub gdy system zasilania wymaga<br />
stałego podłączenia) możemy użyć<br />
produktów o takiej konstrukcji, która stabilnie<br />
utrzymuje oznaczniki w danym punkcie,<br />
nawet w instalacjach o silnych wibracjach.<br />
Taśmy i opaski<br />
Dobrej jakości oznaczniki to jednak nie<br />
wszystko. Produkty do montażu często potrzebują<br />
odpowiednich akcesoriów pozwalających<br />
na zamocowanie na danej powierzchni<br />
(inaczej jest w przypadku oznaczników<br />
zatrzaskiwanych, rurek termokurczliwych<br />
oraz samolaminujących etykiet). Równie<br />
REKLAMA<br />
3M Dział Elektroenergetyczny<br />
Przenośne drukarki etykiet<br />
Zakończ swoją pracę profesjonalnie i z poczuciem satysfakcji. Niezależnie od branży, w której pracujesz,<br />
drukarki przemysłowe DYMO zapewniają Twoim pracom instalacyjnym elegancki i profesjonalny wygląd.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
55
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
ważne są więc także specjalistyczne taśmy<br />
i opaski, zapewniające solidne mocowanie.<br />
Warto zwrócić uwagę m.in. na opaski<br />
z nylonu 6.6. charakteryzującego się dużą<br />
twardością, odpornością na uszkodzenia<br />
mechaniczne, promieniowanie UV oraz<br />
temperatury w zakresie od -40 do +100°C,<br />
a przy tym – elastyczne i umożliwiające nieskomplikowany<br />
montaż oznaczenia. Oprócz<br />
taśm do standardowego wykorzystania<br />
w ofercie producentów znajdziemy również<br />
materiały wzbogacone pigmentami metalu,<br />
dzięki czemu znajdują zastosowanie w instalacjach<br />
w specyficznych branżach, m.in.<br />
przemyśle spożywczym, farmaceutycznym<br />
i chemicznym – specjalne detektory metalu<br />
wykrywają opaskę w momencie, gdy spadnie<br />
na linię produkcyjną.<br />
Fot.: Hellermann Tyton<br />
Fot. 5.<br />
Oznaczniki zatrzaskiwane znajdują zastosowanie zarówno w przypadku niepodłączonej,<br />
jak i już podłączonej instalacji.<br />
Fot. 6.<br />
Liczy się uniwersalność: niektóre oznaczniki mogą być nakładane bezpośrednio<br />
na przewód lub w przypadku oznaczania podłączonego przewodu montowane przy<br />
pomocy specjalnych szyldów oznaczeniowych.<br />
Fot.: Hellermann Tyton<br />
za pomocą kleju na bazie akrylanów oraz<br />
kauczuków syntetycznych.<br />
Nowoczesne drukarki<br />
Oznaczenia nanoszone za pomocą gotowych<br />
oznaczników i opasek z polami opisowymi?<br />
Choć wielu elektroinstalatorów nadal<br />
je stosuje, niektórzy producenci przekonują:<br />
ręczne opisywanie to metoda, która powoli<br />
odchodzi do lamusa. Warto skorzystać<br />
z nowoczesnych metod identyfikacji, które<br />
usprawniają proces montażu i wyróżniają<br />
się większą trwałością oznaczeń. Ostatnie<br />
lata w branży oznaczeń bezsprzecznie należały<br />
do drukarek termotransferowych.<br />
(czyli opierających swoje działanie na prze-<br />
Co jeszcze?<br />
Zastosowanie w identyfikacji instalacji, rozdzielni<br />
i szaf sterowniczych mają również<br />
różnego rodzaju etykiety – samolaminujące<br />
się, przeznaczone do powierzchni płaskich,<br />
okrągłych, nadające się do opisu ręcznego<br />
lub zadrukowania. Tego typu oznaczniki<br />
składają się z nieprzezroczystego pola opisowego<br />
oraz zintegrowanego z nim laminatu<br />
zabezpieczającego. Zaklejenie pola opisowego<br />
przezroczystym końcem etykiety<br />
chroni przed wnikaniem brudu i kurzu. Wybierając<br />
dany model, powinniśmy zwrócić<br />
uwagę przede wszystkim na trwałość materiału,<br />
co zapewni niezniszczalność opisu<br />
niezależnie od szeregu czynników, a także<br />
rodzaj kleju, który powinien być dostosowany<br />
do specyfiki powierzchni. Dostępne<br />
na rynku etykiety przyklejane są głównie<br />
Fot. 7.<br />
Drukowanie z szybkością do 125 mm/s, rozdzielczość nadruku 300 dpi i podłączenie<br />
do komputera przez port USB - to nowoczesne drukarki termotransferowe.<br />
Fot.: PARTEX<br />
56 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
REKLAMA<br />
Fot.: Phoenix Contact<br />
Fot. 8.<br />
Wybór kompletnego systemu jednego producenta z pewnością<br />
pozwoli nam na usprawnienie procesu identyfikacji.<br />
niesieniu barwnika z taśmy barwiącej na oznacznik lub etykietę) –<br />
przede wszystkim z uwagi na właściwości nadruku, jak odporność<br />
na promieniowanie UV, niskie i wysokie temperatury, wilgoć, oleje,<br />
kwasy i pyły.<br />
Połączenie trzech elementów, jakimi są dobre jakościowo materiały,<br />
drukarka oraz odpowiedni rodzaj taśmy barwiącej, gwarantuje uzyskanie<br />
czytelnego i wytrzymałego opisu. Oferta producentów w zakresie<br />
urządzeń termotransferowych jest coraz szersza – to praktycznie<br />
jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się odnóg w dziedzinie<br />
produktów do identyfikacji (na rynku pojawiły się też oznaczenia<br />
tworzone w technologii nadruku UV, w których nadruk utwardzany<br />
jest za pomocą specjalnych lamp, jednak stosuje się ją jedynie w zakładach<br />
produkcyjnych). Wybierając drukarkę powinniśmy zwrócić<br />
uwagę przede wszystkim na uniwersalność urządzenia – niektóre modele<br />
dedykowane są jedynie do produktów danego producenta, inne<br />
umożliwiają wykorzystanie materiałów także pozostałych firm. Poza<br />
tym zastanówmy się, jakiej szerokości etykiety będą potrzebne, czy<br />
chcemy drukować jednostronnie, czy dwustronnie oraz czy przyda<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
57
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot.: Phoenix Contact<br />
Fot.: Hellermann Tyton<br />
Fot. 10.<br />
Oznaczniki przewlekane należą do jednych z najprostszych, ale wciąż chętnie stosowanych<br />
rozwiązań.<br />
Fot. 9.<br />
nam się urządzenie ręczne, czy większe, stołowe.<br />
Pamiętajmy, że oprócz tego dostępne<br />
EKSPERT Fachowego<br />
<strong>Elektryk</strong>a<br />
Standardowo oznaczniki dostępne<br />
są w kolorze żółtym z czarnym<br />
nadrukiem, czyli liczbami 0-9, literami<br />
A-Z oraz standardowymi<br />
symbolami elektrycznymi.<br />
Paweł Zieliński<br />
Inżynier Serwisu Technicznego,<br />
3M Dział<br />
Elektroenergetyczny<br />
są również akcesoria dodatkowe usprawniające<br />
proces drukowania – przydatne<br />
szczególnie przy dużej liczbie oznaczeń –<br />
jak automatyczny podajnik profili lub podgrzewacz<br />
profili. Podajnik odwija profile<br />
z rolki oraz płynnie wprowadza je do urządzenia,<br />
z kolei podgrzewacz pomaga przede<br />
wszystkim podczas pracy i drukowania<br />
w wymagających warunkach.<br />
Ręczne, ale przemysłowe<br />
Drukarki przemysłowe kojarzymy przede<br />
wszystkim z wielkogabarytowymi, ciężkimi<br />
urządzeniami, najnowsze propozycje<br />
Współczesne metody i systemy znakowania przewodów<br />
oraz kabli umożliwiają trwały i dokładny opis.<br />
Dodatkowo różnorodność stosowanych materiałów<br />
i odporność na niekorzystne warunki sprawiają iż tym<br />
chętniej są one używane przez instalatorów. Poprawnie<br />
wykonana instalacja elektryczna czy teletechniczna<br />
to nie tylko przewody, korytka, osprzęt ale także wyraźne<br />
i zrozumiałe oznakowania okablowania, urządzeń<br />
i komponentów sieci. Za pomocą oznaczników i opisów<br />
powinny być również oznaczone składowe szaf sterowniczych,<br />
złączki, przekaźniki i wiązki kablowe. Dlaczego<br />
jest to istotne nawet dla najmniejszej instalacji?<br />
Dlatego, iż w przypadku jakiejkolwiek awarii szybka<br />
jej lokalizacja i wyeliminowanie jest kluczowym zadaniem<br />
do przywrócenia poprawności działania instalacji.<br />
Najgorsze dla instalatora w takiej sytuacji jest<br />
nieprawidłowe, niejednolite i niezrozumiałe oznakowanie,<br />
a czasem nawet jego brak. Firma 3M oferuje kompletne systemy przenośnych<br />
drukarek etykiet DYMO pomocnych w codziennych pracach jak i w profesjonalnych<br />
instalacjach przemysłowych. W drukarkach tych można zastosować<br />
szereg taśm, wliczając opaski termokurczliwe. Z ofercie firmy 3M znajduje się<br />
również system kompleksowego oznaczania w dużych ilościach GRAFOPLAST,<br />
który pozwala na perfekcyjne drukowanie oznaczników nie tylko na przewody<br />
i urządzenia, ale i opisywanie paneli, płytek znamionowych, etykiet, naklejek, tabliczek<br />
informacyjnych. Nawet najbardziej rozbudowana i rozległa instalacja dzięki<br />
temu systemowi zostanie szybko i sprawnie oznaczona.<br />
niektórych producentów mogą nas więc<br />
nieco zaskoczyć. Profesjonalne drukarki<br />
do większych instalacji to obecnie także<br />
niewielkie, ręczne urządzenia o zaawansowanych<br />
funkcjonalnościach. Szerokie<br />
możliwości tworzenia i edytowania tekstu,<br />
różne szerokości etykiet, dostęp do obszernej<br />
biblioteki symboli – to tylko podstawowe<br />
z nich. Najbardziej dynamiczny rozwój<br />
dotyczy dziedziny przesyłu danych oraz<br />
skomunikowania z urządzeniami mobilnymi.<br />
Dzięki połączeniu drukarki z laptopem,<br />
smartfonem lub tabletem (za pomocą kabla<br />
USB lub łącza internetowego) mamy możliwość<br />
przesyłania wzorów etykiet, zapamiętywania<br />
już tworzonych projektów oraz<br />
zapisania informacji dotyczących spektrum<br />
prac w danym obiekcie. Oprogramowanie<br />
komputerowe lub aplikacje na urządzenia<br />
mobilne umożliwiają intuicyjną obsługę<br />
procesu projektowania etykiety, a następnie<br />
również – wysyłania ich bezpośrednio<br />
z poczty e-mail, jak i Dropboxa do pamięci<br />
innego urządzenia.<br />
Choć właściwe i odpowiednio dobrane<br />
produkty to podstawa - doskonale, jeśli<br />
producent oferuje również sprzęt i oprogramowanie<br />
pozwalające na prawidłowe<br />
zaprojektowanie i wykonanie oznaczenia.<br />
Dokładne oznakowanie wszystkich elementów<br />
systemu umożliwi jego bezpieczne<br />
użytkowanie w przyszłości.<br />
Iwona Bortniczuk<br />
Na podstawie materiałów firm: Partex,<br />
HellermanTyton, Brother, Phoenix Contact<br />
58 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Profesjonalnie w wersji mini<br />
Profesjonalne urządzenia klasy przemysłowej zaskakują nas niewielkimi rozmiarami<br />
i prostą, intuicyjną obsługą. Ręczne drukarki oraz specjalne laminowane taśmy firmy<br />
Brother zapewniają wyjątkową trwałość oznaczeń niezależnie od warunków otoczenia.<br />
Montaż instalacji elektrycznej czy<br />
modernizacja sieci LAN? Niezależnie<br />
od tego, nad jaką realizacją aktualnie<br />
pracujemy, naszym priorytetem jest<br />
czytelne i trwałe opisanie dziesiątków<br />
metrów kabli, przewodów, setek<br />
gniazdek elektrycznych, przełączników<br />
oraz wnętrz szaf rozdzielnic.<br />
Nawet elektrycy hołdujący tradycji<br />
dawno już doszli do wniosku, że opisywanie<br />
instalacji za pomocą ręcznych<br />
aplikatorów to metoda bardzo<br />
czasochłonna, a niekiedy – nie dająca<br />
zadowalających efektów. Jeśli opis<br />
systemu ma spełniać podstawowe wymagania<br />
obowiązujących norm, czyli<br />
pozwalać na identyfikację sieci i elementów<br />
instalacji przez długie lata,<br />
potrzebny będzie profesjonalny sprzęt<br />
oraz najwyższej jakości materiały.<br />
Ręczna drukarka do instalacji<br />
przemysłowych<br />
Ręczne tworzenie etykiet? To nazbyt<br />
pracochłonne. Drukarki etykiet<br />
znacznie usprawnią proces znakowa-<br />
nia instalacji – dzięki nim przyspieszamy<br />
prace, jednocześnie minimalizując ryzyko<br />
popełniania błędów. Najnowsze propozycje<br />
producentów stanowczo przeczą stereotypowej<br />
opinii, że przenośne drukarki<br />
nadają się tylko przy małych instalacjach<br />
budynkowych, a zastosowanie przemysłowe<br />
wymaga od elektryka dźwigania ze sobą<br />
pokaźnych rozmiarów urządzenia stołowego.<br />
P-touch E100VP to przykład profesjonalnej<br />
drukarki etykiet klasy przemysłowej<br />
dedykowanej elektrykom i elektroinstalatorom<br />
oraz innym osobom odpowiedzialnym<br />
za utrzymanie infrastruktury technicznej.<br />
Wyróżnia ją przede wszystkim kompaktowa<br />
konstrukcja, niewielkie rozmiary oraz mały<br />
ciężar (waży niecałe 400 g, a po uwzględnieniu<br />
baterii i kasety z taśmą – niewiele<br />
więcej). Ergonomiczny kształt urządze-<br />
Fot. 1. P-touch E100VP.<br />
Fot. 2.<br />
P-touch E300VP.<br />
60 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
nia umożliwia łatwe i szybkie drukowanie<br />
etykiet na miejscu przeprowadzania prac.<br />
Czytelny wyświetlacz LCD o dużym kontraście,<br />
wygodna klawiatura numeryczna<br />
oraz wbudowana, ręczna gilotyna pozwalają<br />
na wygodną obsługę. Podczas tworzenia<br />
etykiet możemy operować 168 najczęściej<br />
używanymi symbolami elektrycznymi i telekomunikacyjnymi<br />
zapisanymi w pamięci<br />
urządzenia.<br />
Niezawodna<br />
Z kolei drukarka etykiet P-touch E300VP<br />
wyróżnia się przede wszystkim niezawodnością<br />
działania. Posiada wiele różnych<br />
źródeł zasilania – baterie AA, dołączony<br />
zasilacz sieciowy oraz baterię litowo-jonową,<br />
elektryk nie musi więc martwić się,<br />
że urządzenie wyłączy się i odmówi posłuszeństwa<br />
w trakcie przeprowadzania prac.<br />
Warto zwrócić uwagę także na zaawansowane<br />
funkcjonalności, jak chociażby drukowanie<br />
sekwencyjne do 50 etykiet i tworzenie<br />
opisów do 5 linijek tekstu za pomocą<br />
7 dostępnych czcionek (o rozmiarach od 6<br />
do 42 punktów) na etykietach o szerokości<br />
do 18 mm. Oznaczenie jest więc zindywidualizowane<br />
pod względem parametrów<br />
tekstu oraz jego wielkości, dostosowując się<br />
do wymogów danej powierzchni, przewodu<br />
czy kabla. Dodatkowo, P-touch E300VP<br />
posiada aż 384 wbudowanych symboli<br />
elektrycznych, teleinformatycznych, audio-<br />
-wizualnych, AV i bezpieczeństwa, a także 9<br />
kodów kreskowych. Dzięki temu przygotowywanie<br />
różnorodnych oznaczeń do systemów<br />
i elementów sieci jest niezwykle łatwe.<br />
Inteligentne urządzenie drukujące<br />
<strong>Elektryk</strong>om, którzy cenią sobie pracę<br />
z komputerem, polecany jest zaś model<br />
P-touch E550WVP – wystarczy, że do podłączenia<br />
użyjemy kabla USB. W przygotowaniu<br />
zindywidualizowanych projektów<br />
etykiet (o szerokości do 24 mm) pomaga<br />
intuicyjne oprogramowanie firmy Brother.<br />
Oprócz podstawowych znaków dostępnych<br />
w aplikacji możemy dodawać własne symbole<br />
elektryczne. Co istotne, nie musimy<br />
tworzyć nowych etykiet, opisując kolejną<br />
instalację lub przeprowadzając prace po raz<br />
pierwszy w danym obiekcie. Wszystkie<br />
realizowane przez nas oznaczenia mogą<br />
zostać zapisane w pamięci komputera. Połączenie<br />
z pamięcią zewnętrzną pozwala<br />
Fot. 3.<br />
P-touch E550WVP wraz z akcesoriami dostępnymi w zestawie.<br />
również na przechowywanie baz danych,<br />
czyli np. informacji dotyczących specyfiki<br />
przeprowadzonych prac lub opisu sieci<br />
w konkretnej lokalizacji. Bardzo przydatną<br />
funkcją jest też możliwość połączenia<br />
bezprzewodowego oraz zarządzanie pracą<br />
drukarki za pomocą smartfona lub tabletu<br />
– producent oferuje w tym celu specjalne<br />
aplikacje Brother iPrint & Label oraz Mobile<br />
Cable Label Tool (dostępne do bezpłatnego<br />
pobrania w App Store lub Google Play).<br />
Dzięki nim przygotowanie etykiety poprzez<br />
mobilne urządzenia jest banalnie proste.<br />
Aplikacje prowadzą nas krok po kroku<br />
po kolejnych etapach tworzenia oznaczenia,<br />
pozwalają wybrać jeden z wielu szablonów<br />
etykiet, dodawać obrazy, a także wysyłać<br />
pliki bezpośrednio z poczty e-mail lub<br />
Dropboxa do pamięci urządzenia.<br />
Warto dodać, że każde z urządzeń dostępne<br />
jest w zestawie z wygodną, podręczną walizką,<br />
pozwalającą na bezpieczny transport<br />
na miejsce przeprowadzania prac. Oprócz<br />
drukarki znajdziemy w niej również zasilacz<br />
sieciowy oraz materiały eksploatacyjne<br />
- taśmy TZe - umożliwiające tworzenie<br />
oznaczeń.<br />
Niezwykle trwałe taśmy<br />
Nie zapominajmy jednak, że nawet profesjonalne<br />
urządzenia, jak drukarki P-touch,<br />
nie gwarantują zachowania wytrzymałości<br />
i czytelności oznaczeń, jeśli w ich produkcji<br />
nie zostaną wykorzystane najlepsze jakościowo<br />
materiały. Wspomniane laminowane<br />
taśmy TZe zdecydowanie wyróżniają się<br />
spośród innych tego typu produktów dostępnych<br />
na rynku – dzięki 6 warstwom (w tym<br />
polietylenowej powłoce ochronnej) etykieta<br />
osiąga bardzo dobre parametry oraz charakteryzuje<br />
się wyjątkową odpornością na warunki<br />
otoczenia. Materiał nie traci swoich<br />
właściwości mimo długotrwałego działania<br />
promieniowania słonecznego, wysokich i niskich<br />
temperatur, chemikaliów, wilgoci, zachowuje<br />
trwałość nawet przy oddziaływaniu<br />
niesprzyjających czynników, jak zadrapania,<br />
ścieranie oraz zmywanie. Wykorzystanie<br />
technologii druku termotransferowego oraz<br />
metoda umieszczania opisu pomiędzy dwoma<br />
warstwami folii sprawia, że oznaczenie<br />
jest praktycznie niezniszczalne. Co więcej,<br />
laminowane etykiety Brother nadają się nawet<br />
do bardzo wymagających powierzchni,<br />
jak malowane proszkowo, zagięte rury, szafy<br />
rozdzielcze i krosownice, zapewniając bardzo<br />
dobrą przyczepność. Oznaczenia instalacji<br />
elektrycznej stają się czymś w rodzaju<br />
autografu instalatora, warto więc zadbać<br />
o ich jakość. Ponadto na etykiecie – oprócz<br />
wybranych symboli przemysłowych – możemy<br />
nadrukować także dyskretne, ale widoczne<br />
logo naszej firmy.<br />
Iwona Bortniczuk<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
61
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Systemy znakowania<br />
kabli i przewodów firmy 3M<br />
Systemy znakowania oferowane przez firmę 3M są w stanie sprostać wymaganiom szerokiej<br />
rzeszy użytkowników – niezależnie czy chodzi o oznakowanie setek szaf automatyki<br />
sterującej (już na etapie produkcji), oznakowanie obwodów na miejscu instalacji czy<br />
szybkie skorygowanie oznaczeń na placu budowy. Firma 3M posiada trzy odrębne systemy<br />
oznakowania, które wzajemnie się uzupełniają.<br />
System oznakowania<br />
Grafoplast SI2K<br />
Bazuje na stacjonarnej drukarce termotransferowej,<br />
która zapewnia wysoką<br />
jakość oraz trwałość nadruku<br />
przy bardzo wysokiej wydajności<br />
systemu.<br />
Drukarka termotransferowa umożliwia<br />
uniwersalne oznaczanie przewodów<br />
i kabli, wiązek kablowych,<br />
przycisków i lampek sygnalizacyjnych<br />
oraz złączek i styczników.<br />
Uzupełnieniem systemu są etykiety,<br />
tabliczki i paski samoprzylepne oraz<br />
tabliczki do drukowania tabliczek<br />
znamionowych.<br />
Przygotowanie druku odbywa się<br />
za pomocą łatwego w obsłudze<br />
oprogramowania SIMPLO HIP, które<br />
dostępne jest w polskiej wersji<br />
językowej. Proces drukowania jest<br />
bardzo szybki. Oznaczniki po wyjściu<br />
z drukarki są suche i gotowe<br />
do natychmiastowej aplikacji. Zastosowana<br />
w drukarce technologia<br />
termo transferowa w połączeniu z automatycznym<br />
systemem ładowania<br />
znaczników czyni z systemu SI2K<br />
idealne narzędzie do masowej produkcji<br />
oznaczników.<br />
System umożliwia oznakowanie różnorodnych<br />
obiektów i elementów<br />
na setki różnych sposobów. Dzięki<br />
szerokiemu wachlarzowi rozmiarów<br />
tabliczek i oznaczników, można<br />
Fot. 1.<br />
Stacjonarna drukarka termotransferowa Grafoplast SI2K zapewnia doskonałą jakość<br />
i trwałość nadruku przy bardzo wysokiej wydajności systemu.<br />
je dostosować do każdej aplikacji. Różne<br />
materiały z jakich wykonane są oznaczniki<br />
pozwalają nie tylko na wybór koloru, ale<br />
także na spełnienie przez oznaczniki wymagań<br />
takich jak niepalność czy odporność<br />
na różnorodne substancje np. kwasy, oleje.<br />
Dodatkowo użytkownik ma możliwość wyboru<br />
szeregu różnych sposobów instalacji<br />
oznacznika, dzięki czemu system sprawdzi<br />
się podczas oznakowania zarówno nowych<br />
urządzeń i instalacji, jak również przy różnego<br />
rodzaju modernizacjach i przebudowach<br />
instalacji.<br />
System oznakowania<br />
Grafoplast TRASP<br />
System TRASP umożliwia kompletne i uniwersalne<br />
oznaczanie przewodów i kabli,<br />
wiązek kablowych, końcówek kablowych,<br />
aparatów i urządzeń, złączek oraz wszystkich<br />
elementów szaf sterowniczych.<br />
Podstawą systemu są gotowe elementy z cyframi,<br />
literami i symbolami, które umieszczane<br />
są w różnych nośnikach. Dzięki temu<br />
szybko i efektywnie można oznaczyć dowolne<br />
przedmioty. TRASP jest systemem<br />
prefabrykowanym łączącym najwyższą ja-<br />
62 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 2.<br />
kość oznakowania ze swobodą kreowania<br />
oznaczeń.<br />
System składa się z kasety montażowej wypełnionej<br />
paskami z oznacznikami (litery,<br />
cyfry, symbole) oraz różnego rodzaju nośników.<br />
Za pomocą dedykowanego uchwytu<br />
montażowego oznaczniki w łatwy sposób<br />
umieszczane są wewnątrz nośnika.<br />
Zestawy montażowe TRASP dzięki funkcjonalnym,<br />
przenośnym walizkom można<br />
Fot. 3.<br />
Fot. 4.<br />
Zestawy montażowe TRASP dzięki<br />
funkcjonalnym, przenośnym walizkom<br />
można zabrać w dowolne miejsce,<br />
gdzie jest do wykonania praca.<br />
Flagi - idealnie rozmieszczone<br />
etykiety flagowe zapewniające widoczność<br />
pod każdym kątem.<br />
zabrać w dowolne miejsce realizacji zlecenia.<br />
Doskonale sprawdzają się w pracach<br />
montażowych i serwisowych. Walizki dostępne<br />
są w 6 rodzajach, dzięki czemu można<br />
dobrać odpowiednią dla swoich potrzeb.<br />
System TRASP jest bardzo elastycznym<br />
rozwiązaniem, które pozwala na wykonywanie<br />
oznaczeń w terenie bez rezygnacji<br />
z jego jakości i czytelności. Posiada<br />
on także zbliżone możliwości montażowe<br />
do systemu SI2K. Cechy te czynią system<br />
TRASP wręcz idealnym uzupełnieniem systemu<br />
SI2K w mniejszych projektach lub<br />
wymagających korekty bądź uzupełnienia<br />
oznakowania na miejscu instalacji.<br />
System oznakowania 3M by Dymo<br />
System znakowania oferowany przez firmę<br />
3M pod marką Dymo obejmuje trzy przemysłowe<br />
drukarki termotransferowe, wytłaczarki<br />
oznaczników metalowych oraz pełną<br />
gamę materiałów eksploatacyjnych. Urządzenia<br />
i etykiety zostały zaprojektowane w<br />
oparciu o wskazówki profesjonalnych instalatorów.<br />
Oferują liczne funkcje usprawniające<br />
pracę i zwiększające efektywność.<br />
Linia obejmuje trzy modele drukarek:<br />
PL150, PL200, PL300 oraz wytłaczarkę<br />
PLE. Do urządzeń oferowane są materiały<br />
do tworzenia oznaczeń w postaci taśm przemysłowych<br />
serii PL, które są dostępne jako:<br />
elastyczny nylon, trwałe taśmy poliestrowe,<br />
taśmy wewnętrzne/zewnętrzne winylowe,<br />
rurki termokurczliwe, etykiety nieprzylepne<br />
oraz samolaminujące. System zaprojektowano<br />
do zastosowań przemysłowych. Drukarki<br />
jak i oznaczenia są odporne na trudne<br />
warunki panujące w tym środowisku.<br />
Zespoły zacisków i krosownice - błyskawiczne formatowanie i szeregowanie etykiety<br />
do paneli, zespołów zacisków i podzespołów modułowych.<br />
Fot. 5.<br />
Aby usprawnić pracę instalatora oraz zwiększyć<br />
efektywność oznaczania, rozwiązanie<br />
wyposażono w szereg przydatnych funkcji:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Drukarka PL300.<br />
zaawansowane funkcje owijania pozwalające<br />
na automatyczny dobór odpowiedniego<br />
rozmiaru tekstu i etykiety w oparciu<br />
o średnicę przewodu lub kabla bądź jego<br />
typ oraz szybkie formatowanie i szeregowanie<br />
etykiet do paneli, zespołów zacisków<br />
i podzespołów modułowych,<br />
możliwość tworzenia równo rozmieszczonych<br />
etykiet flagowych zapewniających<br />
widoczność pod każdym kątem<br />
oraz klawisz automatycznie środkujący<br />
i drukujący etykiety o stałej długości,<br />
zgodnie z wymaganiami; dodatkowo<br />
jednym naciśnięciem przycisku można<br />
ustawić tekst pionowo,<br />
wstępne formatowanie w celu tworzenia<br />
etykiet dla paneli elektrycznych, wyłączników<br />
i aparatów modułowych,<br />
biblioteka symboli i terminów zapewniająca<br />
szybki dostęp do wielu symboli<br />
telekomunikacyjnych, elektrycznych,<br />
audio-wideo i symboli bezpieczeństwa,<br />
takich jak znak Ω, uziemienie, telefon,<br />
dane i faks itp.<br />
Po podłączeniu drukarki (PL300) do komputera<br />
oprogramowanie Rhino Connect<br />
umożliwia tworzenie etykiet, po czym przesłanie<br />
ich do drukarki. Zapewnia to szybkie<br />
etykietowanie w miejscu pracy. Niewielkie<br />
rozmiary oraz długi czas działania na baterii<br />
znacząco zwiększają mobilność drukarek<br />
Dymo, co czyni je idealnym narzędziem do<br />
oznakowania wykonywanego na co dzień.<br />
www.3m.pl/elektro<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
63
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Złącza dystrybucyjne<br />
firmy ELEKTRO<br />
Listwa rozgałęźna HVS<br />
Czeski producent aparatury łączeniowej<br />
firma ELEKTRO posiada w swojej<br />
ofercie listwę zaciskową rozgałęźną<br />
przeznaczoną do dystrybucji<br />
energii elektrycznej z wewnętrznych<br />
linii zasilających typu HVS.<br />
Listwa ta charakteryzuje się następującymi<br />
cechami:<br />
<br />
można podłączać do niej przewody<br />
miedziane i aluminiowe.<br />
<br />
wykonana jest w dwóch typach<br />
(HVS 95, HVS 120).<br />
<br />
obciążenie prądowe do 160 A.<br />
<br />
możliwość podłączenia przewodów<br />
WLZ od 50 do 150 mm².<br />
<br />
możliwość rozgałęzienia do 16<br />
obwodów (przekroje do 10 mm²).<br />
<br />
zakres temperatury pracy -30<br />
do +110°C.<br />
<br />
stopień ochrony: IP 20.<br />
Listwa HVS składa się z zacisku przelotowego,<br />
który ma zdejmowaną górną część<br />
oraz z rozgałęźnych listew dystrybucyjnych.<br />
Odizolowany przewód WLZ wkłada<br />
się do zacisku przelotowego bez konieczności<br />
przecinania. Do tego zacisku od góry<br />
wkładamy również dwie listwy rozgałęźne,<br />
wsuwamy górną część zacisku i dokręcamy<br />
śrubą imbusową. Listwy rozgałęźne można<br />
zabezpieczyć przed dotykiem stosując<br />
specjalne osłony wykonane z tworzywa<br />
sztucznego.<br />
Uniwersalne i kompaktowe bloki<br />
dystrybucyjne OJL<br />
Bloki dystrybucyjne OJL umożliwiają rozdział<br />
energii elektrycznej wszędzie tam,<br />
gdzie liczą się wysokie parametry elektryczne<br />
oraz małe gabaryty.<br />
Wymiary zewnętrzne obu typów: OJL 70<br />
(szer. 32,4 mm oraz wys. 75,8 mm) oraz<br />
OJL 120 (szer. 44,4 mm i wys. 97 mm) gwarantują,<br />
że bloki nie zajmują dużo miejsca,<br />
a dzięki podwójnym zaczepom możliwe jest<br />
ich mocowanie zarówno na szynie TH 35,<br />
jak i na płycie montażowej w rozdzielnicy.<br />
Fot. 2.<br />
OJL 120.<br />
Fot. 1.<br />
Listwa rozgałęźna HVS.<br />
Wysoka jakość<br />
zastosowanych materiałów<br />
Obudowa została wykonana z niepalnego<br />
tworzywa sztucznego bezhalogenkowego<br />
w kolorze jasnoszarym (RAL 7035).<br />
Dzięki przemyślanej konstrukcji i odpowiedniej<br />
sztywności wytrzymuje ona pełne<br />
obciążenie prądowe elementów przewodzących<br />
oraz zapewnia pracę w układach o na-<br />
64 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 3. OJL 70.<br />
pięciu znamionowym do 1000 V. Maksymalna<br />
temperatura pracy wynosi 80°C.<br />
Części przewodzące są wykonane ze specjalnego<br />
stopu aluminium, w których umieszczono<br />
śruby imbusowe mocujące przewody<br />
elektryczne. Powierzchnie styku elektrycznego<br />
są pokryte specjalnym smarem chroniącym<br />
przewody przed utlenianiem.<br />
Duże możliwości<br />
połączeń<br />
Zarówno OJL 70, jak i OJL 120, przystosowane<br />
są do podłączenia przewodów zasilających<br />
miedzianych oraz aluminiowych,<br />
natomiast wszystkie przewody odpływowe<br />
muszą być wykonane z miedzi.<br />
Do bloku OJL 70 można podłączyć przewód<br />
zasilający o przekroju od 10 do 70 mm²,<br />
natomiast rozgałęzienia to sześć zacisków<br />
na przewody o przekroju od 2,5 do 16 mm².<br />
Znamionowe obciążenie prądowe bloku<br />
wynosi 160 A (przewód zasilający Al) lub<br />
200 A (przewód Cu).<br />
Do bloku OJL 120 można podłączyć<br />
przewód zasilający o przekroju od 35<br />
do 120 mm², natomiast rozgałęzienia to:<br />
<br />
dwa zaciski 6...35 mm²,<br />
<br />
pięć zacisków 2,5...16 mm²,<br />
<br />
cztery zaciski 2,5...10 mm².<br />
Obciążenie znamionowe to 250 i 280 A<br />
(odpowiednio dla przewodów zasilających<br />
Al i Cu).<br />
Bezpiecznie, wygodnie<br />
i zgodnie z normą<br />
Stopień ochrony bloków OJL wynosi IP 20.<br />
Ponadto obudowy posiadają uchylne osłony<br />
z czarnego tworzywa, ułatwiające dostęp<br />
do śrub podczas podłączania lub odłączania<br />
przewodów.<br />
Produkty spełniają wymagania europejskch<br />
norm EN 61238‐1 i EN 60947‐7-1.<br />
Wyłącznym przedstawicielem ELEKTRO<br />
na terenie Polski jest firma ISTPOL Sp. z o.o.<br />
REKLAMA<br />
Bogdan Mędrek<br />
ISTPOL Sp. z o.o.<br />
www.istpol.pl<br />
Produkty dla wymagających<br />
Przedstawicielstwo w Polsce<br />
03-565 Warszawa<br />
ul. Borzymowska 32<br />
tel./fax (22) 663 48 15<br />
639 86 48<br />
743 69 79<br />
fax (22) 743 69 77<br />
e-mail: istpol@istpol.pl<br />
www.istpol.pl<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
65
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Wyłączniki<br />
kompaktowe<br />
firmy Chint<br />
Chint to czołowy producent aparatów elektrycznych<br />
na rynku azjatyckim, dobrze widoczny również na rynkach<br />
europejskich. Aparaty tej firmy posiadają szereg certyfikatów<br />
wiodących na świecie laboratoriów certyfikujących. Dbałość<br />
o wysoką jakość produktów zapewnia ścisła kontrola<br />
produkcji na każdym etapie jego wytworzenia. Temu<br />
procesowi towarzyszy również kontrola dostaw surowców<br />
wykorzystywanych do produkcji.<br />
Aparaty te są zgodne z normą wyłącznikową<br />
IEC/EN 60947‐2. Przed<br />
wprowadzeniem tych aparatów na rynek<br />
polski spółka Chint Poland zleciła<br />
testy sprawdzające w Instytucie<br />
Elektrotechniki w Warszawie. Badania zostały<br />
zakończone pozytywnymi wynikami,<br />
a rezultaty dostępne są na stronie internetowej<br />
www.chintpoland.pl.<br />
Zakres prądów znamionowych całej gamy<br />
Fot. 1.<br />
Zakres prądów znamionowych całej<br />
gamy wyłączników Chint mieści<br />
się w przedziale 16 – 1600 A.<br />
Fot. 2.<br />
Wyłączniki kompaktowe Chint zostały przebadane w Instytucie Elektrotechniki<br />
w Warszawie<br />
wyłączników mieści się w przedziale<br />
16 – 1600 A. Spełniają one funkcję zabezpieczeń<br />
przed skutkami prądów zwarciowych<br />
oraz przeciążeniowych. Ze względu<br />
na rodzaj wyzwalacza oferta obejmuje<br />
wyłączniki z wyzwalaczem termomagnetycznym<br />
NM8, elektronicznym NM8S<br />
oraz magnetycznym NM8M (do zabezpieczeń<br />
silników). Wyłączniki serii NM8<br />
oferowane są w czterech rozmiarach w zależności<br />
od prądów znamionowych oraz<br />
typu wyzwalacza.<br />
Zakres nastaw prądu znamionowego<br />
(I n ) wyłącznika w zależności od typu<br />
wyzwalacza.<br />
Wyłącznik z wyzwalaczem termomagnetycznym:<br />
<br />
<br />
zakres nastaw zabezpieczenia przeciążeniowego:<br />
0,8 - 1,0 × I n ,<br />
zakres nastaw zabezpieczenia zwarciowego:<br />
5,0 - 10,0 × I n (10 I n dla 125 A),<br />
66 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Rys. 1.<br />
Ze względu na rodzaj wyzwalacza oferta obejmuje<br />
wyłączniki z wyzwalaczem termomagnetycznym NM8,<br />
elektronicznym NM8S oraz magnetycznym NM8M.<br />
Fot. 3.<br />
Wyłaczniki Chint spełniają funkcję zabezpieczeń przed<br />
skutkami prądów zwarciowych oraz przeciążeniowych.<br />
Wyłącznik z wyzwalaczem elektronicznym:<br />
<br />
zakres nastaw zabezpieczenia przeciążeniowego: 0,4 - 1,0<br />
× I n ,<br />
<br />
zakres nastaw zabezpieczenia zwarciowego: 1,5 - 12,0 × I n .<br />
Oferta firmy Chint Poland zawiera również bardzo szeroki<br />
zakres akcesoriów zewnętrznych, jak i wewnętrznych do oferowanych<br />
wyłączników. Są to m.in.:<br />
<br />
rączki obrotowe mocowane na wyłączniku oraz wydłużone<br />
do montażu na drzwiach rozdzielnicy (5)<br />
<br />
napędy silnikowe umożliwiające ręczne lub zdalne załączenie<br />
lub wyłączenie wyłącznika. Posiadają one wskaźniki<br />
stanu położenia aparatu (6)<br />
<br />
blokada na kłódkę umożliwiającą za pomocą do trzech<br />
kłódek blokadę wyłącznika w pozycji wyłączonej (13)<br />
<br />
osłony zacisków (15,16)<br />
<br />
podstawy wtykowe (4)<br />
<br />
adapter do szyny TH-35 (16)<br />
<br />
zaciski przyłączeniowe (11,12)<br />
<br />
wyzwalacze napięciowe (8)<br />
<br />
wyzwalacze podnapięciowe (7)<br />
<br />
styki pomocnicze (lewe, środkowe oraz prawe) (10)<br />
<br />
styki alarmowe (9)<br />
<br />
blokady mechaniczne (18)<br />
<br />
zaciski umożliwiające podłączenie bezpośrednie kabli do<br />
wyłącznika (17).<br />
•<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
67
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
HYUNDAI U-Series MC<br />
Nowa seria bezgłośnych styczników magnetycznych<br />
Fot. 1.<br />
Styczniki U-series.<br />
HYUNDAI HEAVY INDUSTREIS<br />
to globalny lider w wielu gałęziach<br />
przemysłu, m.in. w budowie okrętów,<br />
energetyce, transporcie, budowie maszyn.<br />
Pośród wielu dywizji korporacji,<br />
jedną z najdynamiczniej rozwijających<br />
się jest HYUNDAI HEAVY<br />
INDUSTRIES ELECRO ELECTRIC<br />
SYSTEMS DIV. (HHI-EES), skupiająca<br />
swoją działalność w sektorze<br />
energetycznym. Polityka ciągłego<br />
rozwoju i udoskonalania produktów<br />
w ofercie HYUNDAI, zaowocowała<br />
wprowadzeniem do produkcji nowej<br />
serii styczników magnetycznych<br />
UMC U-series.<br />
Warto nadmienić, że genezą powstania<br />
aparatury elektrycznej HYUNDAI<br />
było zapotrzebowanie stoczni na wysokiej<br />
jakości sprzęt, który miał niezawodnie<br />
i przez wiele lat pracować na okrętach.<br />
Dzięki temu konstrukcje opracowane przez<br />
koreańskich inżynierów radzą sobie w ekstremalnych<br />
warunkach.<br />
Przedsiębiorstwo SLAViTECH Sp. z o.o.,<br />
bazując na kilkunastolet nim doświadczeniu<br />
w dostawach aparatury zabezpieczeniowej<br />
nN, na mocy umowy z HYUNDAI<br />
HEAVY INDUSTRIES, zostało OFI-<br />
CJALNYM DYSTRYBUTOREM marki<br />
w Polsce.<br />
Dzięki zorganizowanym strukturom sprzedaży,<br />
przedsiębiorstwo jest w stanie zapewnić<br />
klientom profesjonalną obsługę przed<br />
jak i po sprzedażową, zaczynając od dobrze<br />
wyposażonego magazynu w Polsce, poprzez<br />
kompetencje techniczne załogi oraz wsparcie<br />
projektowe, kończąc na fachowym serwisie.<br />
Styczniki U-series charakteryzują się doskonałymi<br />
parametrami technicznymi zachowując<br />
przy tym niewielkie wymiary.<br />
Nowoczesny design i bogata oferta dostępnych<br />
akcesoriów czynią z produktów<br />
HYUNDAI bardzo interesującą alternatywę<br />
dla integratorów automatyki przemysłowej,<br />
jak również producentów urządzeń rozdzielczych.<br />
Fot. 2. Stycznik UMC-100 z przekaźnikiem<br />
Fot. 3.<br />
termicznym.<br />
Zastosowanie<br />
i charakterystyka techniczna<br />
Styczniki przeznaczone są do łączenia<br />
obwodów oraz urządzeń elektrycznych.<br />
Koncepcja budowy styczników MC serii<br />
U wykorzystuje zaawansowane technologie<br />
optymalizujące produkt pod kątem rozmiaru,<br />
modułowości oraz wysokich parametrów<br />
technicznych.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Główne cechy<br />
Napięcie robocze: do 1000 V (uniwersalne<br />
napięcie robocze AC/DC),<br />
prąd roboczy: 2,5 - 800 A dla kat. AC3,<br />
BEZGŁOŚNA PRACA,<br />
żywotność mechaniczna do 25 tys. cykli,<br />
Szybki dostęp i ocena stanu styków<br />
głównych.<br />
68 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 4.<br />
Stycznik wyposażony w blok rezystorów<br />
rozładowczych do łączenia<br />
kondensatorów.<br />
Fot. 6.<br />
Boczne styki pomocnicze.<br />
REKLAMA<br />
<br />
<br />
system „ONE TOUCH” umożliwiający<br />
montaż akcesoriów i wymianę cewki<br />
jednym kliknięciem,<br />
do 100 A montaż na szynie DIN 35 mm,<br />
<br />
IP 20,<br />
<br />
<br />
<br />
zastosowanie materiałów przyjaznych<br />
dla środowiska naturalnego, tj. bez Cd,<br />
Pb, Hg, Cr6+, PBB and PBDE,<br />
GWARANCJA JAKOŚCI potwierdzona<br />
badaniami DEKRA, KEMA, KERI,<br />
wyprodukowane zgodnie ze standardami<br />
IEC 60947‐4‐1,<br />
<br />
zgodne z normami: CE, ISO 18001<br />
14001 9001, KS, GOST-R, BV, LR, UL,<br />
ABS, GL, KR, CCC, NK, GB.<br />
Styczniki UMC HYUNDAI U-Series<br />
skonstruowane są zgodnie z wymaganiami<br />
normy IEC60947‐4‐1, co potwierdzone<br />
zostało w międzynarodowych jednostkach<br />
akredytujących takich jak DEKRA,<br />
KEMA, KERI dla standardu NEMA AB-1.<br />
Ponadto styczniki UMC posiadają badania<br />
umożliwiające zastosowanie ich w elektrowniach<br />
nuklearnych oraz na jednostkach<br />
morskich.<br />
Fot. 5.<br />
Przekaźnik termiczny.<br />
Główne cechy konstrukcyjne<br />
Styczniki UMC U Series dostępne są w:<br />
<br />
wykonaniu stacjonarnym<br />
<br />
wykonaniu wysuwnym<br />
W zależności od konstrukcji rozdzielnicy,<br />
a w szczególności od systemu montażu torów<br />
prądowych, firma SLAViTECH oferuje<br />
swoim klientom wyłączniki wyposażone<br />
w przyłącza poziome, pionowe oraz auto.<br />
Wyposażenie dodatkowe i akcesoria<br />
Akcesoria dostępne dla styczników UMS<br />
U-series:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Fot. 7.<br />
Zestaw styków pomocniczych montowanych<br />
czołowo.<br />
mechaniczne blokady jednoczesnego<br />
załączenia,<br />
dodatkowe styki pomocnicze czołowe<br />
oraz boczne,<br />
przekaźniki termiczne,<br />
elektroniczne moduły czasowe,<br />
ograniczniki przepięć,<br />
moduły do łączenia kondensatorów,<br />
osłony przycisków oraz wiele innych<br />
akcesoriów.<br />
SLAViTECH oferuje swoim klientom również<br />
układy automatyki SZR dedykowane<br />
dla styczników UMC U-series.<br />
Jacek Stryszyk<br />
Slavitech<br />
GENERALNY<br />
DYSTRYBUTOR<br />
Czereśniowa 19<br />
02-457 Warszawa<br />
tel. +48 22 863 15 21<br />
fax +48 22 873 33 45<br />
info@hhi.com.pl<br />
www.hhi.com.pl<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
69
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Skuteczne i bezpieczne<br />
zwodzenie prądów piorunowych<br />
Są takie obiekty, w przypadku których kluczowe jest, aby zwodzenie prądów piorunowych<br />
nie było tylko skuteczne i bezpieczne, ale gdzie bezpieczeństwo ludzi i sprzętu ma wymiar<br />
nadrzędny. Niech za przykłady posłużą tutaj dachy centrów handlowych, będące ogródkami<br />
kawiarni, organy drewnianego kościoła, wymagające strojenia po każdym uderzeniu<br />
pioruna, centra przetwarzania informacji, oparte o magnetyczne nośniki danych czy też<br />
biurowce ze stali i szkła. Wszędzie tam sprowadzenie przechwyconych prądów piorunowych<br />
tradycyjnymi przewodnikami jest niewystarczające.<br />
Fot. 1.<br />
Prawdą jest, że można stosować<br />
rury grubościenne do prowadzenia<br />
zwodów odprowadzających. Rury<br />
te jednak w żadnym stopniu nie zapobiegają<br />
powstawaniu silnego pola<br />
elektromagnetycznego wokół zwodu,<br />
a to jest właśnie istota zagadnienia.<br />
W swojej praktyce, ostatnim przykładem,<br />
w którym mierzyłem się z sytuacją,<br />
gdzie konstruktor poszukiwał<br />
rozwiązania tego problemu, był most<br />
Przewód odprowadzający Ericore.<br />
autostradowy w Mszanie (w biegu A1 -<br />
fot. 2). Projektant chciał, aby system ochrony<br />
odgromowej był nie tylko bezpieczny<br />
dla przemierzających most samochodów,<br />
ale także aby wyładowania atmosferyczne<br />
spływając do ziemi nie powodowały indukcji<br />
prądów na cięgnach podtrzymujących<br />
most. Zjawisko to w długim terminie z pewnością<br />
doprowadziłoby do ograniczenia żywotności<br />
cięgien, a przez to do znacznego<br />
wzrostu kosztów przyszłych remontów.<br />
Pełna fizyczna separacja zwodów – również<br />
w kwestii indukcji pola elektromagnetycznego<br />
– była więc kluczowa. Bezkompromisowym<br />
rozwiązaniem został przewód<br />
odprowadzający Ericore od Erico.<br />
Kabel Ericore jest ekranowanym i izolowanym<br />
przewodem odprowadzającym<br />
prąd piorunowy do uziemiania. Zapewnia<br />
przy tym minimalizację ryzyka przeskoku<br />
iskry, a unikalna półprzewodnikowa<br />
osłona zewnętrzna, wraz z obejmami mocującymi<br />
przewód, pozwala na elektrostatyczne<br />
połączenie przewodu z obiektem<br />
chronionym. Przewód ten zbudowany<br />
jest z materiałów dielektrycznych, które<br />
zapewniają równowagę pojemnościową<br />
w warunkach silnego impulsu, a przy tym<br />
zapewniają trwałość izolacji.<br />
Zwód ten zaprojektowano z myślą o spełnieniu<br />
4 wymagań:<br />
1. niskiej induktancji na jednostkę długości,<br />
2. niskiej impedancji udarowej,<br />
3. starannie kontrolowanej wewnątrz dystrybucji<br />
pola elektromagnetycznego<br />
w celu zminimalizowania oddziaływania<br />
na pole w warunkach impulsu prądu,<br />
Fot. 2.<br />
4. redukowaniu napięcia zwodzonego poprzez<br />
specjalną konstrukcję górnej głowicy<br />
przewodu.<br />
W przypadku klasycznych przewodów induktancję<br />
wynoszącą 1,6 μH/m uznaje się<br />
za małą. Jednak, jeśli przyjmiemy prąd narastający<br />
z prędkością 10 10 A na sekundę<br />
i pojedynczy 60 m odcinek przewodu, to napięcie<br />
na nim, będące spływającym średnio-<br />
-silnym wyładowaniem, przekroczy 1 MV.<br />
Dla porównania induktancja Ericore wynosi<br />
22 nH/m, czyli ponad 70 razy mniej. Sytua-<br />
Fot. 3.<br />
Most w Mszanie - autostrada A1.<br />
Siedziba Nextel i wieża<br />
telekomunikacyjna.<br />
70 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
cja jest analogiczna w przypadku porównania każdej z 3 faz trwania<br />
zejścia prądów piorunowych. Przedstawia to rys. 1 i tab. 1.<br />
W kwestii awaryjności przewodu – przebicia w powietrzu przy nominalnym<br />
natężeniu pola elektrycznego 3 MV/m i napięciu końcowym<br />
250 kV – producent wylicza, że maks. wartość prądu piorunowego<br />
będzie przekraczana tylko przy ok. 5% wyładowań. Co<br />
- przy średniej ilości wyładowań w Polsce w ilości 2,7 szt. na km 2<br />
- daje średnio 1 awarię raz na około 50 lat. Ogólnie można przyjąć,<br />
że przewód ten gwarantuje ekwiwalent 4,5 m odstępu separacyjnego<br />
w powietrzu klasycznego przewodnika.<br />
Dodać trzeba, że Ericore jest elementem Systemu 3000, będącego<br />
zaawansowanym rozwinięciem systemów pasywnych w ochronie<br />
odgromowej, do zapoznania się z czym zachęcam poza niniejszym<br />
artykułem.<br />
Podobnym rozwiązaniem jest zwód ISODC. Traktować go można<br />
jako „młodszego brata” Ericore’a. Przewód ISODC dedykowany<br />
jest obiektom, gdzie konieczna długość zwodu jest mniejsza, a wymagany<br />
ekwiwalent odstępu separacyjnego w powietrzu wynosi<br />
1 m. Jest to również przewód izolowany, gdzie grubość powłok<br />
ochronnych wynosi 6 mm, a przewodnikiem jest linka pleciona<br />
aluminiowa o przekroju poprzecznym równym 50 mm 2 . Przewód,<br />
podobnie jak Ericore, mocowany jest ściśle obejmami do konstrukcji<br />
obiektu, co umożliwia elektrostatyczne współdziałanie i minimalizuje<br />
ryzyko przeskoku iskry. Został on zaprojektowany do samodzielnej<br />
pracy z pojedynczymi masztami. Stosuje się go jednak<br />
też jako zastępnik klasycznych zwodów odprowadzających. O czym<br />
warto wspomnieć, przewód można stosować wybiórczo tj. tylko<br />
REKLAMA<br />
Nasze technologie – Twoje bezpieczeństwo!<br />
Od samego początku, tj. od roku 2000, naszą ambicją było<br />
dostarczanie najlepszych rozwiązań z zakresu ochrony<br />
odgromowej. Z całym przekonaniem stwierdzamy, że cel ten<br />
z sukcesem realizujemy. Udaje się to dzięki kooperacji<br />
z najlepszymi specjalistami z branży ochrony odgromowej,<br />
współpracy ze światowymi liderami technologicznymi, ciągłym<br />
zbieraniu doświadczeń w praktyce i ciężkiej pracy całego<br />
naszego zespołu.<br />
Jesteśmy firmą, która nie tylko dostarcza i wykonuje, ale również<br />
doradza, pomaga, projektuje i szkoli. Priorytetem fhu PARTNER<br />
jest znalezienie właściwego rozwiązania dla klienta –<br />
satysfakcjonującego zarówno zapewnianym poziomem<br />
ochrony, jak i pod względem jakości i ceny.<br />
W naszej ofercie produktowej wyróżniamy:<br />
>> systemy ochrony odgromowej klasy premium,<br />
Rys. 1. Podsumowanie trzech głównych faz działania przewodu<br />
Ericore.<br />
Tab. 1 Charakterystyka przewodu Ericore<br />
Podstawowe parametry<br />
Impedancja charakterystyczna [Ω] 4,5<br />
Induktancja [nH/m] 22<br />
Kapacytancja [pF/m] 1100<br />
Pole przekroju przewodnika [mm 2 ] 55<br />
Oporność RDC [mΩ/m] 0,5<br />
Oporność R impulsowa [mΩ/m] (ze względu na efekt naskórkowości) 6<br />
Napięcie wytrzymywane przez górną głowicę przewodu [kV] 250<br />
Waga [kg/m] 1,2<br />
Średnica [mm] 36<br />
>> najlepsze rozwiązania uziomowe,<br />
>> zgrzewy egzotermiczne.<br />
Jesteśmy autoryzowanymi dystrybutorami światowego lidera<br />
w uziemieniach pomiedziowanych i systemach zgrzewów<br />
egzotermicznych – ERICO, producenta znakomitych<br />
uziomów kutych – KLK z Hiszpanii, osprzętu odgromowego<br />
VV z Czech. Wyraźna część asortymentu to nasze własne produkty.<br />
fhu PARTNER Janusz Budniok<br />
t: 32 737 57 15<br />
f: 32 737 57 16<br />
e: biuro@fhupartner.pl<br />
www.fhupartner.pl<br />
ul. Narutowicza 79<br />
43-502 Czechowice-Dziedzice<br />
zeskanuj ten kod swoim<br />
smartfonem, aby wejść<br />
na naszą wizytówkę<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
71
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Tab. 2 Dedykowane przeznaczenie<br />
Ericore<br />
• szpitale,<br />
• serwerownie i centra informatyczne,<br />
• biurowce – w tym budynki wysokościowe,<br />
• zakłady produkcyjne i przetwórcze,<br />
• kominy,<br />
• centra handlowe – np. te gdzie na dachach<br />
zlokalizowane są tarasy, restauracje<br />
i ogrody,<br />
• lotniska, porty morskie,<br />
• terminale i zbiorniki paliw i gazu,<br />
• platformy wiertnicze.<br />
ISODC<br />
• maszty kratownicowe z systemami<br />
antenowymi,<br />
• zabytki drewniane i murowane,<br />
• wieżowe turbiny wiatrowe,<br />
• wszędzie tam, gdzie zwody prowadzone<br />
są w bezpośrednim sąsiedztwie traktów<br />
pieszych (również w zastosowaniu tylko<br />
odcinkowym),<br />
• mniejsze centra biurowe i informatyczne,<br />
• zakłady obróbcze i przetwórcze<br />
o większej niewrażliwości na impulsy<br />
elektromagnetyczne.<br />
Fot. 4.<br />
Wieża do spalania gazu (ISODC).<br />
na niektórych – wrażliwych – zwodach, czy<br />
też na ich odcinkach, np. tam gdzie przebywają<br />
ludzie, czy znajduje się czuły na impulsy<br />
elektromagnetyczne sprzęt.<br />
Podsumowując - zaprezentowane wyżej<br />
technologie pozwalają spojrzeć w zupełnie<br />
Fot. 6.<br />
Szyna z ułożonym przewodem<br />
Ericore.<br />
Zastosowanie zwodów Ericore jest bezkonkurencyjne<br />
poprzez:<br />
<br />
minimalizację ryzyka przeskoku iskry,<br />
<br />
minimalizację ryzyka wewnętrznej<br />
usterki dielektryka,<br />
<br />
brak generowania impulsu pola elektromagnetycznego,<br />
<br />
pełne bezpieczeństwo dla ludzi i pracy<br />
wrażliwego sprzętu,<br />
<br />
możliwość zastosowania tylko pojedynczego<br />
przewodu – jako rozwiązania zamierzenie<br />
ponadnormatywnego,<br />
<br />
łatwość instalacji i prowadzenia,<br />
<br />
minimalne nakłady konserwacyjne.<br />
Zwody Ericore pozwalają „zapomnieć”<br />
projektantom, inwestorom i użytkownikom<br />
o wielu popularnych problemach, pozwalając<br />
im skupić się na istocie chronionych<br />
obiektów.<br />
nowy sposób na problemy ochrony odgromowej<br />
w miejscach, wymagających maksymalnego<br />
bezpieczeństwa.<br />
Rafał Budniok,<br />
dyrektor w FHU PARTNER<br />
www.fhupartner.pl<br />
Fot. 5.<br />
Radar lotniskowy - Sidney.<br />
Referencje Ericore – również jako całego Systemu 3000 (przykłady<br />
zastosowania):<br />
Przykłady z Polski:<br />
1. Most autostradowy w Mszanie (MA532)<br />
2. CH Sfera 2 w Bielsku Białej<br />
3. Leutron – Zakład Produkcyjny w Zgorzelcu<br />
4. Frito Lav – Zakład Produkcyjny w Tomaszowie Maz.<br />
Przykłady ze świata:<br />
5. Lotnisko międzynarodowe w Dubaju<br />
6. Siedziba Bosch-Thermotechnik w Wernau<br />
7. Szpitale we Włoszech: COT w Mesynie, w Reggio di Calabria, ICOT<br />
w Latinie<br />
8. Muzeum Porsche w Stuttgarcie<br />
9. Kampus uniwersytecki Króla Abdula Aziza w Dżudda, w Arabii<br />
Saudyjskiej<br />
… i kilkaset innych lokalizacji.<br />
72 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
KOS-66 Plus<br />
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Polski producent KOS-ELEKTRO SYSTEM, przez 30 lat zdążył przyzwyczaić nas do konsekwentnego<br />
poszerzania swojej oferty o innowacyjne rozwiązania. Tak jest i tym razem z linią nowatorskich<br />
ramek składanych KOS-66 PLUS dedykowanych do systemu ramkowego KOS-66.<br />
Ramki składane mają tę zaletę, że można z nich tworzyć wielokolorowe<br />
kompozycje idealnie wpisujące się w aktualne trendy aranżacji<br />
pomieszczeń. Zestawy kolorystyczne występują w połączeniu z bazowym<br />
kolorem aluminiowym lub grafitowym - to właśnie do tych<br />
dwóch kolorów osprzętu jest dedykowana seria ramek KOS-66<br />
Plus, która wzbogacona została o wyraziste kolory tj. czerwony,<br />
niebieski czy soczysta limonka. Trafionym wyborem okazuje się też<br />
być królujący we wnętrzach chrom.<br />
Przemyślana konstrukcja ramek pozwala na tworzenie nieskończenie<br />
długich wielokrotności ramek, w poziomie lub pionie – dzięki elementowi<br />
n-krotnemu. Producent odszedł od jednokolorowych zestawów,<br />
dzięki czemu osprzęt wydaje się być smuklejszy i atrakcyjniejszy.<br />
Oferta została skompletowana w przyjazny i intuicyjny dla użytkownika<br />
sposób, bazując wyłącznie na dwóch elementach:<br />
<br />
<br />
ramka składana x1 – dostępna w 5 kombinacjach kolorystycznych<br />
dla obu kolorów osprzętu, aluminium i grafitowym (łącznie 10),<br />
element n-krotny ramki składanej – dostępny w 5 kombinacjach<br />
kolorystycznych, identycznych z ramkami pojedynczymi.<br />
Kolorystyka dla ramki składanej x1<br />
i elementu n-krotnego:<br />
aluminium + grafit<br />
aluminium + chrom<br />
aluminium + czerwony<br />
aluminium + limonka<br />
aluminium + niebieski<br />
grafit + aluminium<br />
grafit + chrom<br />
grafit + czerwony<br />
grafit + limonka<br />
grafit + niebieski<br />
Kompletując ramkę, niezależnie od krotności, zaczynamy od ramki<br />
składanej x1. Jest to ramka bazowa, gotowa do użycia bez potrzeby<br />
składania (w przypadku pojedynczego osprzętu). Tworząc zestaw<br />
oparty o ramkę wielokrotną, jednym ruchem obrotowym demontujemy<br />
górną część ramki x1, następnie element boczny, w którego<br />
miejsce wkładamy wymaganą ilość elementów n-krotnych. Zdemontowany<br />
element boczny zamyka całość, tak samo jak miało<br />
to miejsce w ramce pojedynczej. Nie sposób się pomylić.<br />
•<br />
Rys. 1.<br />
Przykładowy zestaw gniazda i łącznika w systemie KOS-66<br />
z ramką podwójną składaną.<br />
Rys. 2.<br />
Rozbudowa ramek składanych.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
73
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Nowości w serii DECO<br />
firmy Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o.<br />
Firma Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o. wprowadziła do oferty nowe produkty (elektronikę),<br />
dostępne w serii DECO. Bogata oferta gniazd i łączników uzupełniona została o elektroniczne<br />
regulatory temperatury i oświetlenia, czujnik ruchu oraz produkty uzupełniające. Produkty<br />
występują w kolorach: białym, beżowym, grafitowym, czarnym mat oraz metalizowanych<br />
- srebrnym, złotym i brązowym. Dostępne są w kombinacjach z ramkami z drewna<br />
naturalnego, tworzywa oraz o efekcie szkła.<br />
ELEKTRONIKA<br />
W SERII DECO<br />
Elektroniczny regulator<br />
oświetlenia przyciskowoobrotowy<br />
Najczęściej stosowanym łącznikiem<br />
elektrycznym z regulacją jest regulator<br />
natężenia światła, czyli popularny<br />
regulator (ściemniacz) oświetlenia.<br />
Regulatory umożliwiają bezstopniową<br />
regulację natężenia światła<br />
od 0 do 100% pełnej mocy oświetlenia,<br />
przy użyciu prawie każdej oprawy.<br />
Zwiększają w ten sposób komfort<br />
i codzienną oszczędność energii elektrycznej,<br />
której zużycie jest proporcjonalne<br />
do poziomu oświetlenia.<br />
Ściemniacz oświetlenia serii DECO<br />
służy do sterowania poziomem świecenia<br />
typowego oświetlenia żarowego.<br />
Sterowanie odbywa się przy pomocy<br />
potencjometru z wyłącznikiem.<br />
Układ umożliwia inteligentne sterowanie<br />
systemami oświetleniowymi<br />
dając komfort, wygodę i oszczędność<br />
w użytkowaniu. Ściemniacz wyposażony<br />
jest w zabezpieczenie przeciążeniowe<br />
oraz zwarciowe.<br />
Elektroniczny regulator<br />
temperatury<br />
Za pomocą elektronicznego regulatora<br />
temperatury serii DECO odbywa<br />
się precyzyjne sterowanie systemu<br />
Fot. 1.<br />
Szeroka paleta kolorystyczna zaślepek do ramek serii DECO.<br />
elektrycznego lub wodnego ogrzewania<br />
podłogowego. Umożliwia on utrzymanie<br />
nastawionej temperatury powietrza lub podłogi<br />
w sposób automatyczny. Każdy z obwodów<br />
stanowi niezależny system grzejny,<br />
który można indywidualnie programować.<br />
Jest to szczególnie ważne w przypadku, gdy<br />
elektryczne lub wodne ogrzewanie podłogowe<br />
stanowi jedyny systemem ogrzewania.<br />
Elektroniczny czujnik ruchu<br />
Jednym z elementów wpływających na<br />
energooszczędność, jakość i komfort w dziedzinie<br />
oświetlenia - oprócz wymiany źródeł<br />
światła ze zwykłych żarówek na np. oświetlenie<br />
LED i sterowania oświetleniem poprzez<br />
ściemniacze - jest zastosowanie systemu<br />
oświetlenia z czujnikami ruchu.<br />
Elektroniczny czujnik ruchu serii DECO<br />
służy do automatycznego załączania źródeł<br />
światła oraz sprzętu sygnalizacyjnego<br />
(np. w domowych systemach alarmowych).<br />
Konstrukcja czujnika umożliwia jego zastosowanie<br />
do budowania szeregowych instalacji<br />
złożonych z dowolnej liczby czujników,<br />
jak również z innymi standardowymi<br />
łącznikami do użytku domowego (np. jednobiegunowy).<br />
74 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
REKLAMA<br />
Fot. 2.<br />
Przyciskowo-obrotowy regulator oświetlenia.<br />
Oświetlenie sterowane czujnikami ruchu serii DECO zapewnia<br />
bezpieczeństwo, komfort życia, elastyczność oszczędność energii<br />
i pieniędzy. Elektroniczne czujniki ruchu doskonale sprawdzają<br />
się w pomieszczeniach i miejscach odwiedzanych sporadycznie,<br />
w których jest się aktywnym i przebywa się krótko,<br />
takich jak klatki schodowe, pokoje socjalne, piwnice, parkingi,<br />
korytarze, podwórza, podejścia i podjazdy, garaże, garderoby,<br />
spiżarnie czy przedpokoje. Nie sprawdzą się natomiast w łazienkach,<br />
salonach czy biurach - ze względu na ograniczoną charakterystykę<br />
czułości i funkcję automatycznego wyłączania się<br />
po określonym czasie. Elektroniczne czujniki ruchu możemy<br />
stosować jako pojedyncze komponenty, jak również jako kompletny<br />
system oświetlenia.<br />
PRODUKTY UZUPEŁNIAJĄCE<br />
W SERII DECO<br />
Zaślepka do ramki<br />
Zaślepka do ramki serii DECO przeznaczona jest do zamaskowania<br />
zapasowego miejsca na dodatkowy osprzęt w ramce pojedynczej<br />
lub wielokrotnej. Zaślepka dostępna jest we wszystkich<br />
kolorach serii DECO.<br />
Firma Karlik oferuje szeroką gamę osprzętu elektroinstalacyjnego<br />
w bogatej palecie kolorystycznej, bardzo dobrej jakości przy<br />
optymalnej cenie. Serdecznie zapraszamy na stronę internetową,<br />
gdzie otrzymają Państwo szczegółowe informacje dotyczące pełnej<br />
oferty, kolorystyki, danych technicznych i cen produktów.<br />
Jesteśmy do Państwa dyspozycji dziś i w przyszłości.<br />
www.karlik.pl<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
75
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
lumina 2<br />
Nowocześnie prosta,<br />
tradycyjnie niezawodna<br />
Nowoczesne projekty budynków wielomieszkaniowych, powierzchni biurowych segmentu<br />
standard oraz urzędów, wymagają stosowania bardzo korzystnych dla inwestora rozwiązań<br />
ekonomicznych. Jednocześnie jakość materiałów oraz sposób ich wykonania muszą<br />
spełniać wymogi technologiczne, zapewniać wysoki standard estetyczny oraz funkcjonalny.<br />
Nowa seria osprzętu elektroinstalacyjnego<br />
lumina 2 stanowi odpowiedź<br />
firmy Hager na potrzeby<br />
współczesnego rynku wymagającego<br />
optymalnych rozwiązań ekonomicznych,<br />
gdzie atrakcyjność cenowa<br />
staje się istotnym czynnikiem decydującym<br />
o zakupie. Seria lumina 2<br />
jest podtynkową, montowaną w standardowych<br />
puszkach Ø 60 mm serią<br />
osprzętu, która doskonale sprawdza<br />
się wszędzie tam, gdzie oprócz korzystnej<br />
ceny, standard wykończenia<br />
i jakość wykonania mają istotne<br />
znaczenie. Osprzęt lumina 2 montować<br />
można w ramkach modułowych<br />
w kombinacji od jedno do czterokrotnych,<br />
dedykowanych do montażu<br />
pionowego lub poziomego. Łączniki<br />
i gniazda wykonane są z wysokiej jakości<br />
tworzywa – zgodnie z dyrektywą RoHs.<br />
Elementy serii lumina 2 dostępne są w kolorze<br />
białym lub kremowym, a tworzywo,<br />
z którego są wykonane, charakteryzuje się<br />
nie tylko wysokim połyskiem, ale również<br />
wysoką odpornością na zarysowania i łatwością<br />
utrzymania w czystości. Gniazda<br />
z uchylną pokrywą oraz łączniki klawiszowe<br />
mają możliwość podwyższenia stopnia<br />
bryzgoszczelności do IP44 poprzez zastosowanie<br />
kołnierza uszczelniającego, co pozwala<br />
stosować je w środowiskach o podwyższonej<br />
wilgotności.<br />
Podstawowe mechanizmy posiadają rozwiązania,<br />
które pozwalają utrzymać neutralną<br />
pozycję łapek rozporowych bez stosowania<br />
kłopotliwych gumek ściągających. Ich konstrukcja<br />
zapewnia skuteczne zamocowanie<br />
osprzętu przy dokręceniu śrub montażowych,<br />
natomiast odkręcenie tych śrub powoduje samoczynne<br />
chowanie się łapek w obrys cokołu.<br />
Łatwy i trwały montaż wyrobów gwarantują<br />
przede wszystkim solidne stalowe ramki<br />
szkieletowe, które oprócz montażu konwencjonalnego,<br />
mają możliwość mocowania<br />
od frontu mechanizmu za pomocą wkrętów<br />
do różnorodnych puszek montażowych.<br />
Gniazda zasilające 230 V AC o obciążalności<br />
do 16 A dostępne są w wersji z zaciskami<br />
śrubowymi, również w wykonaniu<br />
z przesłonami styków, gwarantują tym<br />
samym bezpieczeństwo użytkowania zabezpieczając<br />
przez włożeniem jakichkolwiek<br />
przedmiotów do otworów stykowych<br />
((ochrona dzieci przed prądem)).<br />
Mechanizm łącznika serii lumina 2 zapewnia<br />
możliwości łączeniowe prądu<br />
76 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
do wartości 10 AX; łączniki standardowo<br />
wyposażone są w zaciski bezśrubowe, zapewniając<br />
szybkość i łatwość montażu.<br />
Możliwość stosowania klawiszy z różnymi<br />
symbolami oraz łączników w wersji z podświetleniem<br />
pozwala na ich wszechstronne<br />
zastosowanie.<br />
Podążając za potrzebami klientów rozszerzyliśmy<br />
ofertę serii lumina 2 o gniazda<br />
zasilające i łączniki klawiszowe w wersji<br />
IP44, a także gniazdo zasilające w kolorze<br />
czerwonym z nadrukiem „DATA”,<br />
wykorzystywane do zasilania obwodów<br />
specjalnych.<br />
Każdy z elementów serii lumina 2 pakowany<br />
jest w indywidualny worek, dzięki<br />
czemu produkty zabezpieczone są w czasie<br />
transportu oraz podczas składowania<br />
na budowie.<br />
Komfort sterowania<br />
i funkcjonalność<br />
Estetyczność i funkcjonalność serii oraz<br />
niezawodność działania powodują, że pełna<br />
kontrola systemów elektrycznych budynku,<br />
takich jak oświetlenie, żaluzje,<br />
markizy, jest realizowana przez asortyment<br />
konieczny do zapewnienia wszystkich<br />
podstawowych funkcji. System osprzętu<br />
elektroinstalacyjnego lumina 2 oferuje -<br />
obok łączników instalacyjnych i gniazd<br />
zasilających - ściemniacze, gniazda antenowe<br />
i teleinformatyczne.<br />
Seria lumina 2 charakteryzuje się profesjonalnym<br />
asortymentem do instalacji komercyjnych<br />
i mieszkaniowych, w swoim zakresie<br />
zawiera m.in.:<br />
<br />
łączniki 1-, 2-biegunowe, seryjne<br />
(świecznikowe), 3-obwodowe, schodowe,<br />
krzyżowe, zwierne, żaluzjowe klawiszowe,<br />
<br />
ściemniacz obrotowy,<br />
<br />
gniazda zasilające z uziemieniem i bez<br />
uziemienia (pojedyncze i podwójne),<br />
gniazda z uchylną osłoną, gniazdo podwójne<br />
do ramki modułowej,<br />
<br />
gniazdo czerwone z nadrukiem „DATA”<br />
do obwodów specjalnych,<br />
<br />
gniazda telefoniczne (pojedyncze<br />
i podwójne), telefoniczno-komputerowe,<br />
komputerowe nieekranowane kategorii<br />
5E (pojedyncze i podwójne),<br />
<br />
<br />
gniazda antenowe RTV, RTV-SAT,<br />
łączniki klawiszowe oraz gniazdo<br />
z pokrywą, po zastosowaniu kołnierza<br />
uszczelniającego posiadają możliwość<br />
podniesienia klasy szczelności do wersji<br />
IP44.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Zalety<br />
Wysokiej jakości tworzywo – zgodność<br />
z RoHs.<br />
Możliwość podwyższenia stopnia bryzgoszczelności<br />
gniazd oraz łączników<br />
do IP44.<br />
Budowa modułowa osprzętu – ramki<br />
wielokrotne.<br />
Dostępne kolory: RAL 9016 (biały),<br />
RAL 9001 (kremowy).<br />
Każdy z elementów serii lumina 2 pakowany<br />
jest w indywidualny worek,<br />
dzięki czemu produkty zabezpieczone<br />
są w czasie transportu oraz podczas<br />
składowania na budowie.<br />
Dane techniczne<br />
Napięcie znamionowe: 250 V~, 50‐60 Hz<br />
Prąd znamionowy: 10 AX, obciążenie<br />
lampami fluorescencyjnymi i lampami<br />
żarowymi.<br />
Przekroje zacisków:<br />
• samozaciski łączników: dla drutu:<br />
min. 2×1 mm 2 ; max. 2×2,5 mm 2 ,<br />
• zaciski śrubowe gniazd: dla drutu:<br />
max. 2×2,5 mm 2 .<br />
Gniazda zasilające: zgodność z normą<br />
PN-IEC 60884‐1:2006.<br />
www.hager.pl<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
77
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Nowe puszki odgałęźne<br />
firmy Hensel<br />
Nieprzerwanie od 1931 roku, kiedy to niemiecki inżynier Gustav Hensel skonstruował<br />
pierwszą na świecie puszkę odgałęźną z tworzyw sztucznych, firma Hensel skupia<br />
się na dostarczaniu swoim klientom oryginalnych, niezwykle solidnych i jednocześnie<br />
nowoczesnych rozwiązań. W tym roku została zaprezentowana całkowicie nowa generacja<br />
puszek odgałęźnych charakteryzująca się niespotykanymi wcześniej właściwościami.<br />
Po raz kolejny okazuje się, że doświadczenie technologiczne firmy oraz codzienny kontakt<br />
z fachowcami owocują produktami wyśmienicie spełniającymi swoje funkcje zarówno<br />
w trakcie montażu, jak i późniejszego, wieloletniego użytkowania.<br />
Użytkownicy otrzymują najbardziej<br />
wytrzymałą mechanicznie w swojej<br />
klasie puszkę (IK 09), do stosowania<br />
na zewnątrz lub wewnątrz budynków,<br />
nawet w najtrudniejszych warunkach<br />
pogodowych, zapylenia czy wilgoci<br />
(IP 66/ IP 67), wykonaną z samogasnącego<br />
i nierozprzestrzeniającego<br />
ognia materiału (próba palności:<br />
960°C). Wreszcie należy wspomnieć<br />
o unikatowym, bardzo atrakcyjnym<br />
wzornictwie i kompletnej ofercie rynkowej,<br />
w której znajduje się 8 wielkości<br />
oraz 56 typów puszek do wyboru,<br />
co czyni nową serię odpowiednią<br />
dla wyjątkowo szerokiego zakresu<br />
zastosowań.<br />
Fot. 1. Gdy to rzeczywiście ma<br />
znaczenie! Puszki odgałęźne<br />
do instalacji zewnętrznych<br />
nieosłoniętych.<br />
Fot. 2.<br />
Puszki odgałęźne do wymagających zadań: na mrozie, na słońcu i w strugach<br />
wody.<br />
78 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 5. Listwy zaciskowe z podwójnymi<br />
Fot. 6.<br />
zaciskami dla<br />
każdego potencjału.<br />
Zaciski chronią żyły przed<br />
uszkodzeniami, także żyły<br />
elastyczne bez tulejek.<br />
REKLAMA<br />
Fot. 7. Różne przekroje oraz typy Fot. 8.<br />
przewodów.<br />
Wysoko montowane listwy<br />
zaciskowe zwiększają<br />
przestrzeń na okablowanie.<br />
Nowe puszki odgałęźne<br />
Fot. 9. Kilka możliwości montażu<br />
Fot. 10.<br />
oraz różne wielkości<br />
zacisków.<br />
Uchwyty do mocowania<br />
zawsze pod ręką w razie<br />
potrzeby.<br />
Ewolucja<br />
oryginału<br />
Fot. 11.<br />
Uchwyty do mocowania<br />
zawsze pod ręką w razie<br />
potrzeby.<br />
Fot. 12.<br />
Wprowadzanie przewodów<br />
możliwe także<br />
przez tylną ściankę.<br />
Firma Hensel, wynalazca puszek<br />
odgałęźnych z tworzyw sztucznych<br />
i lider europejskiego rynku,<br />
wprowadza wiele innowacyjnych<br />
i użytecznych funkcji w kolejnej<br />
odsłonie swojego oryginału. Oto<br />
najnowsza puszka do instalacji<br />
zewnętrznych.<br />
1931<br />
<strong>2014</strong><br />
Fot. 13.<br />
Wielorozmiarowe przetłoczenia<br />
dla dławnic<br />
o różnych wielkościach.<br />
Fot. 14.<br />
Parametr palności przy<br />
próbie rozżarzonego<br />
drutu: 960°C.<br />
Hensel Polska Sp. z o.o.<br />
www.enycase.eu<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
79<br />
PL_ENYCASE-Die_Evolution_versch-formate.indd 2 05.08.<strong>2014</strong> 11:27:20
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Sztywne złączki kątowe<br />
AKS ZIELONKA nieustannie pracuje nad uzupełnieniem swojej oferty. Dział konstrukcyjny<br />
firmy ma za zadanie przygotowywać propozycje nowych projektów oraz uzupełniać istniejące<br />
już grupy asortymentowe. Kolejnym istotnym elementem tworzonego przez AKS spójnego<br />
systemu rozprowadzania instalacji elektrycznych są sztywne złączki kątowe.<br />
Powszechnie znany jest fakt, że popularne<br />
złączki elastyczne oprócz wielu<br />
zalet mają też duże wady. W wielu<br />
przypadkach niedopuszczalny jest<br />
montaż z powodu stosowania niewłaściwych<br />
surowców. Stosowanie<br />
tworzywa takiego jak w rurkach<br />
RL jest trudne technologicznie.<br />
Złączki elastyczne, które produkowane<br />
są z niewłaściwych tworzyw<br />
są nieodporne na promienie słoneczne<br />
(UV), a więc następuje szybka degradacja,<br />
kruszą się i rozpadają.<br />
AKS ZIELONKA produkuje i oferuje<br />
swoje złączki wykonane z tworzywa<br />
PVC, takiego samego, jak rurki RL.<br />
Nie grozi im degradacja przyśpieszonego<br />
rozpadu. Złączki znakujemy<br />
nadrukiem, że są wykonane z PVC,<br />
więc mogą być montowane w takich<br />
samych warunkach, jak rurki RL.<br />
Niestety - po licznych przykrych doświadczeniach<br />
- wielu wykonawców, a zwłaszcza<br />
zakłady energetyczne, w swoich wytycznych<br />
często wykluczają zastosowanie złączek elastycznych.<br />
W związku z tym AKS ZIELON-<br />
KA rozpoczął produkcję złączek sztywnych,<br />
umożliwiających pewne, kątowe łączenie<br />
elementów instalacji o przekroju okrągłym.<br />
Specjalnie w tym miejscu podkreślony jest<br />
fakt, iż nie jest to zwykłe łączenie rurek<br />
typu RL, ponieważ innowacyjność nowego<br />
produktu firmy polega na poszerzeniu jego<br />
zastosowania: można połączyć nimi rury karbowane<br />
ze sobą, można również konfigurować<br />
połączenia mieszane – rury karbowanej<br />
z rurą prostą.<br />
W złączkach kątowych, w ramach poprawienia<br />
już istniejących rozwiązań technicznych<br />
dołożone zostały wewnętrzne pierścienie,<br />
zapewniające pewne połączenie elementów.<br />
Istotną cechą nowego produktu, jest jego<br />
uniwersalność. Jeśli jest potrzeba doboru<br />
odpowiedniej obciążalności mechanicznej<br />
instalacji osłonowej, to stosując nowe złączki<br />
AKS, wykonawca ma absolutną pewność<br />
spełnienia wszystkich, nawet najbardziej wyśrubowanych<br />
norm.<br />
Utrzymując europejską standaryzację wymiarów<br />
dostępne są złączki o wymiarach<br />
DIN-owskich, o średnicach od 16 do 50 mm.<br />
Stosowane w procesie produkcyjnym pierwotne<br />
tworzywo PVC zapewnia odporność<br />
na UV, dokładnie tak samo jak cała reszta<br />
wyrobów AKS ZIELONKA.<br />
W najbliższej przyszłości firma planuje<br />
dalsze rozszerzanie oferty, uzupełnianie<br />
już istniejących grup produktowych<br />
i wprowadzanie nowych, nie znanych<br />
jeszcze na polskim rynku rozwiązań technicznych.<br />
•<br />
Fot. 1.<br />
Złączki mogą służyć do połączenia zarówno dwóch rur prostych, jak i rur karbowanych lub rury prostej z rurą karbowaną.<br />
80 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Cyfrowe liczniki<br />
Simlic<br />
Przedsiębiorstwo Simet oferuje serię cyfrowych liczników zużycia energii elektrycznej pod<br />
nazwą Simlic. To seria wskaźników wielkości zużycia energii elektrycznej, stosowana dla<br />
celów wydzielania ze zbiorczego odczytu – odczytów cząstkowych. Popularnie urządzenia<br />
te nazywane są „podlicznikami”, ze względu na funkcję, jaką pełnią w układzie odczytu<br />
zużycia energii.<br />
Simlic<br />
Seria zawiera aparaturę jednofazową<br />
i trójfazową. Odczyt zużycia energii<br />
wyświetlany na wyświetlaczu kwarcowym<br />
w sposób ciągły. W odróżnieniu<br />
do liczników starego typu<br />
seria Simlic jest aparaturą elektroniczną<br />
opartą na zliczaniu przepływu<br />
prądu za pomocą modułów<br />
cyfrowych. Produkty nie posiadają<br />
legalizacji zakładów energetycznych<br />
(certyfikat MID), stąd nie mogą być<br />
podstawą do rozliczeń z Zakładami<br />
Energetycznymi. Jednak dokładność<br />
pomiaru wskaźników jest nie<br />
mniejsza, a czasami większa niż<br />
liczniki MID. Dlatego mogą one być<br />
podstawą do oceny zużycia energii<br />
elektrycznej przez urządzenia lub<br />
poboru prądu przez wydzielone obszary<br />
zasilania. Ich niewątpliwą zaletą<br />
jest mocny i wygodny system<br />
osadzania na szynie DIN 35 mm<br />
z łatwym czołowym demontażem.<br />
Ważną cechą jakościową są zaciski<br />
do przewodów. Specjalnie dobrane<br />
wkręty i elementy konstrukcyjne zacisku<br />
zapewniają mocne trzymanie<br />
przewodu w długim okresie czasu.<br />
Wkręty użyte w zaciskach dociskowych<br />
dają możliwość bezproblemowego<br />
uzyskania odczytów po przyłożeniu urządzeń<br />
pomiarowych.<br />
Typowymi zastosowaniami są pomiary<br />
na pojedynczych urządzeniach lub ich grup<br />
oraz dla pomiaru zużycia w mieszkaniach,<br />
garażach, halach fabrycznych itp. Marginalne<br />
wielkości prądów upływu urządzeń nie<br />
mają praktycznego wpływu na sumaryczne<br />
zliczanie kosztów odseparowanych obszarów<br />
zasilania.<br />
Licznik LCD-1F<br />
To podstawowy wskaźnik zużycia wykorzystywany<br />
do pomiarów zużycia energii<br />
w układach jednofazowych. Najczęstszym<br />
przykładem zastosowania takiego wskaźnika<br />
to odczyt zużycia energii: w pojedynczym<br />
pomieszczeniu (garażu, pokoju,<br />
warsztacie), a także mieszkaniu czy zespole<br />
pomieszczeń biurowych. Nadaje się<br />
również dla bezpośredniego opomiarowania<br />
jednofazowych urządzeń o stosunkowo<br />
niewielkim poborze mocy. Ograniczeniem<br />
jest tu maksymalny prąd o wartości szczytowej<br />
45 A. Zainstalowana dioda informuje<br />
o procesie zliczania impulsów (nie jest ona<br />
wskaźnikiem zasilania – czyli po podłączeniu<br />
do instalacji, bez poboru przez nią prądu<br />
– nie pali się). Korpus urządzenia jest<br />
fabrycznie zaplombowany, a podłączone<br />
przewody mogą być zakryte plombowaną<br />
pokrywą uniemożliwiającą niepożądane<br />
ich odłączenie ich od licznika. Zaciski wejściowe<br />
i wyjściowe dają możliwość przyłączenia<br />
przewodów do 6 mm 2 . Licznik<br />
LCD-1F można podłączyć do urządzenia<br />
zliczającego.<br />
Licznik LCD-3F/4M<br />
Licznik LCD-3F/4M jest urządzeniem stosowanym<br />
do uzyskiwania wartości poboru<br />
prądu w układach trójfazowego prądu<br />
przemiennego. To znacznie bardziej rozbudowany<br />
licznik od 1 modułowego licznika<br />
jednofazowego. Pozwala na pracę pod maksymalnym<br />
obciążeniem 80 A co predysponuje<br />
go do zastosowań urządzeń, maszyn<br />
lub obiektów pracujących w okładzie trójfazowym.<br />
Licznik LCD-3F/7M<br />
7-modułowa wersja licznika Simlic pozwala<br />
na pracę pod większym obciążeniem<br />
(do 100 A prądu maksymalnego). Dodatkowo<br />
posiada moduł wyjściowy do zdalnego<br />
odczytu danych prądowych. Diody zainstalowane<br />
na przednim panelu w tym liczniku<br />
są wskazaniem podłączenia zasilania.<br />
www.simet.com.pl<br />
82 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Tab. 1 Zestawienie liczników prądowych Simlic<br />
Nazwa handlowa LCD1-F LCD-3F/4M LCD-3F/7M<br />
Nr katalogowy 85401000 85402000 85403000<br />
Napięcie odniesienia 230 V AC 3 × 230 V / 400 V AC 3 × 230 V / 400 V AC<br />
Częstotliwość znamionowa 50 / 60 Hz 50 / 60 Hz 50 / 60 Hz<br />
Ilość zacisków przyłączeniowych 6 10 9<br />
Przekrój przewodów przył. 0,2 ÷ 6 mm 2 4 ÷ 25 mm 2 4 - 25 mm 2<br />
Temperatura pracy -10°C - +50°C -20°C - +55°C -10°C - +50°C<br />
Pobór własny licznika 2 W /10 VA 2 W /10 VA 2 W /10 VA<br />
Prąd bazowy / maksymalny 5 A/45 A 3 × 5 A/80 A 3 × 10 A/100 A<br />
Dokładność pomiaru klasa 1 (wg IEC62053-21) klasa 1 (wg IEC62053-21) klasa 1 (wg IEC62053-21)<br />
Wyjście impulsowe SO+ SO- typu OC (otw. kolektor) typu OC (otw. kolektor) typu OC (otw. kolektor)<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
83
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Nowe kolumny sygnalizacyjne<br />
PROMOCJA<br />
SL4 i SL7<br />
Firma Eaton wprowadziła do swojej oferty nowe kolumny sygnalizacyjne o poprawionej<br />
funkcjonalności i przyciągającym uwagę wyglądzie, zgodnym z obecnymi trendami<br />
projektowania maszyn.<br />
Standardowa wersja SL7 i mniejszy<br />
wariant SL4 o średnicy 40 mm (fot. 1)<br />
wyróżniają się ze względu na swoją<br />
wyjątkową widoczność. Pozwala ona<br />
operatorom zakładowym na szybszą<br />
identyfikację stanu systemu oraz zapobieganie<br />
na czas usterkom, co przekłada<br />
się na zwiększoną dostępność<br />
maszyn i instalacji. Nie są wymagane<br />
żadne narzędzia do operacji montażu<br />
i demontażu kolumn w trakcie transportu<br />
maszyn. System mocowań bagnetowych<br />
ogranicza czas montażu<br />
do minimum.<br />
Kolumny sygnalizacyjne opracowane<br />
są jako logiczny, modułowy zestaw<br />
składający się z podstawy oraz<br />
modułów świetlnych i akustycznych<br />
– maksymalnie pięć poszczególnych<br />
modułów może stanowić kolumnę<br />
(lub 10 przy zastosowaniu podstawy<br />
obustronnej). Firma Eaton zwiększyła<br />
jasność i głośność produktów oraz<br />
opracowała kilka wariantów akustycznych<br />
dla lepszego efektu sygnalizacyjnego.<br />
Dzięki temu istotne zmiany<br />
stanu instalacji, takie jak brak materiału,<br />
awarie i możliwość wystąpienia<br />
zagrożenia są teraz efektywnie i jednoznacznie<br />
sygnalizowane.<br />
Rodzaj i ważność sygnału generowanego<br />
przez kolumny muszą być<br />
zawsze jednoznacznie i natychmiast<br />
rozpoznawane nawet ze znacznej odległości.<br />
W tym celu Eaton ulepszył<br />
skuteczność sygnałów poprzez użycie<br />
diod LED oraz LED-ów mocy (tylko<br />
w wersji SL7), co sprawiło, że kolum-<br />
Fot. 1.<br />
Nowe kolumny SL4/SL7 o wysokim stopniu ochrony IP66.<br />
84 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRODUKTY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
raz, a następnie na stałe przykręca się ją śrubami<br />
do maszyny. Po transporcie, kolumna<br />
sygnalizacyjna może być zamontowana<br />
w trakcie jednej operacji. Oprócz adaptera<br />
umożliwiającego szybki montaż, dostępny<br />
jest także szeroki zakres uchwytów mocujących<br />
i kątowników.<br />
Wszystkie kolumny sygnalizacyjne są bardzo<br />
wytrzymałe i posiadają stopień ochrony<br />
IP66 (ochrona przed silnymi strumieniami<br />
wody z każdej strony). Firma Eaton wzięła<br />
pod uwagę także ogólne wrażenia wizualne<br />
maszyn i instalacji: zaokrąglony kształt kolumn<br />
w połączeniu z urządzeniami kontrolnymi<br />
RMQ-Titan zapewnia spójny i atrakcyjny<br />
wygląd.<br />
Wydajność kolumn sygnalizacyjnych może<br />
być jeszcze zwiększona dzięki połączeniu ich<br />
z systemem SmartWire-DT (fot. 3) umożliwiającym<br />
inteligentną transmisję danych<br />
zgodnie z koncepcją Lean Solution. Swoista<br />
funkcja wczesnego ostrzegania kolumn sygnalizacyjnych<br />
sprawia, że stają się one istotnym<br />
elementem tej zintegrowanej koncepcji,<br />
ponieważ pozwalają operatorom reagować<br />
z wyprzedzeniem zanim wystąpią poważne<br />
uszkodzenia, co przekłada się na zwiększoną<br />
dostępność instalacji i zakładów.<br />
Product Manager<br />
Krystian Czerkas<br />
Fot. 2.<br />
System szybkiego montażu/<br />
demontażu.<br />
ny są lepiej widoczne. Sygnalizatory są dostępne<br />
w wersjach zasilania 24 V AC/DC,<br />
120 V AC i 230 V AC oraz 24 V AC/DC dla<br />
LED-ów wysokiej wydajności. Użytkownicy<br />
mają obecnie do wyboru sześć kolorów, różne<br />
tryby świetlne (światło ciągle, pulsujące,<br />
błyskowe oraz błyskowe o zmiennej częstotliwości),<br />
jak również moduły akustyczne<br />
z możliwością wyboru do 8 tonów sygnałów<br />
dla różnych rodzajów usterek i ustawieniem<br />
głośności do 100 dB, co pozwala na użytkowanie<br />
nawet w szczególnie hałaśliwym<br />
środowisku. Poszczególne moduły świetlne<br />
są dostępne we wszystkich ważnych kolorach<br />
o jednolitej jasności – czerwonym, żółtym,<br />
zielonym, niebieskim, przezroczystym,<br />
jak również w pomarańczowym/bursztynowym<br />
– dla rynku międzynarodowego, co pozwala<br />
na użytkowanie kolumn sygnalizacyjnych<br />
w zakresie globalnym.<br />
Nowy, szybki system montażu z mocowaniem<br />
bagnetowym (fot. 2) uprościł i przyspieszył<br />
tę operację o 50%, a tym samym<br />
zredukował koszt montażu. Podłączenia<br />
elektryczne dolnej sekcji adaptera umożliwiającego<br />
szybki montaż montuje się tylko<br />
Fot. 3.<br />
Podstawa do podłączenia się z systemem SmartWire-DT zwiększająca funkcjonalność<br />
kolumn.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
85
PRZEGLĄD<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />
Producent BEMKO BEMKO CHINT<br />
Model N7-2 N7-4 NL1<br />
Napięcie znamionowe [V] 230/400 230/400 230/400 - 240/415<br />
Prąd znamionowy [A] 25, 40, 63 25, 40, 63 25<br />
Prąd różnicowy [mA] 30, 100, 300 (typ AC, A) 30, 100, 300 (typ AC, A) 0,03, 0,1, 0,3<br />
Wytrzymałość zwarciowa [kA] 6 6 6/10<br />
Szybkość wyzwalania bezzwłoczna bezzwłoczna<br />
≤0,1 (typ normalny), 10 ms<br />
(typ G), 150 ms - 500 ms (typ S)<br />
Ilość biegunów 1P+N 3P+N 1<br />
Ilość modułów 2 4 2+N<br />
Szerokość [mm] 36 72 36<br />
Zakres przekrojów przewodów<br />
przyłączeniowych [mm 2 ] max. 16 max. 16 25/35<br />
Temperatura pracy [°C] -25 … +40 -25 … +40 -25 … +40<br />
Sposób montażu szyna TS35 mm szyna TS35 mm szyna TH-35<br />
Cechy charakterystyczne<br />
• zaciski/śruby ze stali ocynkowanej<br />
• możliwość łączenia za pomocą szyn<br />
grzebieniowych<br />
• możliwość plombowania<br />
• kontrolka sygnalizująca zadziałanie<br />
• tor prądowy wykonany<br />
z wysokogatunkowej miedzi<br />
• zaciski/śruby ze stali ocynkowanej<br />
• możliwość łączenia za pomocą szyn<br />
grzebieniowych<br />
• możliwość plombowania<br />
• kontrolka sygnalizująca zadziałanie<br />
• tor prądowy wykonany<br />
z wysokogatunkowej miedzi<br />
• zacisk N z lewej strony<br />
Badania i certyfikaty TUV, GOST, CE TUV, GOST, CE<br />
CE, badania i certyfikat IEL, KEMA,<br />
zgodne z PN<br />
Cena katalogowa netto [PLN] 59,36 78,44 96,36<br />
86 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRZEGLĄD<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />
CHINT DOEPKE DOEPKE<br />
NL1 DFS 4 040-4/0,03A DFS 4B 063-4/0,03A-B SK<br />
230/400-240/415 230/400 230/400<br />
40 0,03 0,03<br />
0,03, 0,1, 0,3 30 30<br />
6/10 10 5 kA, prąd wyładowania 8/20 µs<br />
≤0,1 (typ normalny), 10 ms<br />
(typ G), 150 ms - 500 ms (typ S)<br />
5 x I∆ n ≤ 40 ms 5 x I∆ n ≤ 40 ms<br />
3+N 4 biegunowe 4 biegunowe<br />
4 4 TE (4 moduły) 4 TE (4 moduły)<br />
72 72 72<br />
2<br />
25/35 50 mm max przekrój przewodu 50 mm2<br />
-25 … +40 od -25 do +40 od -25 do +40<br />
Szyna TH-35 szyna znormalizowana TH35 szyna znormalizowana TH35<br />
• zacisk N z lewej strony<br />
• wytrzymałość zwarciowa 10 kA<br />
• sygnalizacja zadziałania<br />
• zaciski do 50 mm 2<br />
• wytrzymałość zwarciowa 10 kA<br />
• sygnalizacja zadziałania<br />
• zaciski do 50 mm 2<br />
CE, badania i certyfikat IEL, KEMA, zgodne z PN VDE VDE<br />
139,41 108,20 3 725,10<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
87
PRZEGLĄD<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />
Producent EATON EATON ETI<br />
Model CFI6-40/4/003 FRCmM-40/4/003 EFI-4 B<br />
Napięcie znamionowe [V] 230/400 240/415 230/400<br />
Prąd znamionowy [A] 40 40 25, 40, 63<br />
Prąd różnicowy [mA] 30 30 30, 100, 300<br />
Wytrzymałość zwarciowa [kA] 6 (z dobezpieczeniem) 10 (z dobezpieczeniem) 10<br />
Szybkość wyzwalania bezzwłoczny bezzwłoczny bezzwłoczny<br />
Ilość biegunów 4 4 4<br />
Ilość modułów 4 4 4<br />
Szerokość [mm] 70 70 72<br />
Zakres przekrojów przewodów<br />
przyłączeniowych [mm 2 ]<br />
pojedynczy 1,5 - 35 mm 2<br />
wielożyłowy 2 x 16 mm 2 pojedynczy 1,5 - 35 mm 2<br />
wielożyłowy 2 x 16 mm 2 1 - 25<br />
Temperatura pracy [°C] -25 … +40 -25 … +40 -25 … +55<br />
Sposób montażu szyna TS35 mm szyna TS35 mm szyna TH35<br />
Cechy charakterystyczne<br />
• optyczny wskaźnik stanu styków<br />
• możliwość wyposażenia w styki<br />
pomocnicze<br />
• aparat do ponownego załączania<br />
i zdalnego zał/wył<br />
• możliwość stosowania w instalacjach<br />
bez przewodu N oraz instalacjach<br />
1-fazowych<br />
• możliwość zasilania od góry lub<br />
od dołu<br />
• zaciski windowe/szynowe od góry<br />
i od dołu<br />
• seria FRCmM do zastosowań<br />
przemysłowych obejmuje także<br />
wyłączniki czułe na prąd sinusoidalny<br />
i wyprostowany pulsacyjny<br />
w wykonaniu selektywnym (typ S) oraz<br />
do zastosowań z przemiennikami<br />
częstotliwości (typ U)<br />
• optyczny wskaźnik stanu styków<br />
• możliwość wyposażenia w styki<br />
pomocnicze<br />
• możliwość stosowania w instalacjach<br />
bez przewodu N oraz instalacjach<br />
1-fazowych<br />
• dowolny kierunek zasilania<br />
• zaciski windowe/szynowe od góry<br />
i od dołu<br />
• czuły na prąd różnicowy:<br />
- przemienny – do 1 kHz<br />
- pulsujący stały<br />
- stały wygładzony<br />
• odporność burzowa – 3 kA (8/20 µs)<br />
Badania i certyfikaty znak CE znak CE OVE, CE<br />
Cena katalogowa netto [PLN]<br />
cennik do pobrania na<br />
www.moeller.pl<br />
cennik do pobrania na<br />
www.moeller.pl<br />
wg cennika firmowego<br />
88 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRZEGLĄD<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />
ETI HAGER HAGER<br />
EFI-4 B+ CDH440J CDB463D<br />
230/400 230/400 230/400<br />
25, 40, 63 40 63<br />
30, 100, 300 30 30<br />
10 6 10<br />
krótkozwłoczny<br />
(zwłoka czasowa – 10 ms)<br />
zgodnie z PN-EN 61008-1 zgodnie z PN-EN 61008-1<br />
4 4 4<br />
4 4 4<br />
72 70 70<br />
1 – 25 1,5 – 25 mm² 1,5 – 50 mm²<br />
-25 … +55 -25 ... +40 -25 ... +40<br />
szyna TH35 szyna montażowa 35 mm szyna montażowa 35 mm<br />
• czuły na prąd różnicowy:<br />
- przemienny – do 20 kHz<br />
- pulsujący stały<br />
- stały wygładzony<br />
• odporność burzowa – 3 kA (8/20 µs)<br />
• wyłącznik różnicowoprądowy typu A<br />
• wykrywanie prądów różnicowych sinusoidalnych<br />
oraz zawierających składowe stałe<br />
• wykonanie krótkozwłoczne (HI) – odporność<br />
na krótkotrwałe, zanikające udarowe prądy różnicowe<br />
(zwiększanie ciągłości zasilania w obiektach<br />
biurowych, itp.)<br />
• optyczny wskaźnik zadziałania od prądu różnicowego<br />
• możliwość stosowania szyn grzebieniowych<br />
pionowych i poziomych,<br />
• wyłącznik różnicowoprądowy typu B<br />
• wykrywanie prądów różnicowych zawierających<br />
składowe stałe i wygładzone (fotowoltaika,<br />
napędy przekształtnikowe, układy elektroniczne<br />
zasilania i sterowania)<br />
• podwyższona konstrukcyjnie odporność mechaniczna<br />
i elektryczna.<br />
OVE, CE CE, BBJ-SEP, KEMA CE, VDE, inne<br />
wg cennika firmowego 530,00 5 356,00<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
89
PRZEGLĄD<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />
Producent HYUNDAI- SLAVITECH LEGRAND<br />
Model HIRC63-N 5A 30mA 2P nr ref: 4020 24<br />
Napięcie znamionowe [V] 240 230<br />
Prąd znamionowy [A] 16, 25, 32, 40, 63 25<br />
Prąd różnicowy [mA] 10, 30, 100, 300, 500 30<br />
Wytrzymałość zwarciowa [kA] 6 10<br />
Szybkość wyzwalania 0,1 s -<br />
Ilość biegunów 2 (1+N), 4 (3+N) 2<br />
Ilość modułów 2, 4 2<br />
Szerokość [mm] 35, 70 35<br />
Zakres przekrojów przewodów<br />
przyłączeniowych [mm 2 ]<br />
16 od 0,75 do 50<br />
Temperatura pracy [°C] -25 ... +60 -25 ... +60<br />
Sposób montażu 35 mm szyna DIN wspornik TH35<br />
Cechy charakterystyczne<br />
• samogasnące, wysokoudarowe tworzywo obudowy<br />
• możliwość przyłączania przewodem lub szyną miedzianą<br />
• zaciski z możliwością jednoczesnego<br />
przyłączania szyn łączeniowych<br />
i przewodów<br />
Badania i certyfikaty<br />
IEC60898, IEC60947-2 (KEMA, CE, TSE, PCT, IEC)<br />
Deklaracja zgodności CE, zgodność<br />
z normą EN 61008‐1, certyfikat VDE<br />
Cena katalogowa netto [PLN] od 45,00 87,95<br />
90 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PRZEGLĄD<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />
LEGRAND SCHNEIDER ELECTRIC SCHNEIDER ELECTRIC<br />
RX3 40A 30mA 4P nr ref: 4020 63 A9Z11225 - iID-AC30-25-2 A9Z11440 - iID-AC30-40-4<br />
400 230-240 400-415<br />
40 25 40<br />
30 30 30<br />
10 1,5 1,5<br />
- 0,04 – 0,3 s 0,04 – 0,3<br />
4 2 P 4 P<br />
4 4 8<br />
70 9 9<br />
od 0,75 do 50<br />
Z szyną sztyftową z tyłu/przewodem z przodu:<br />
• (tył) szyna sztyftowa: grubość bolców 1,5 mm<br />
• (przód) przewody miedziane: sztywny 1 do 35 mm 2 ,<br />
elastyczny lub z tulejkami 1 do 25 mm 2<br />
Łączenie przewodami:<br />
• (tył) przewody miedziane: sztywny 1 do 16 mm 2 ,<br />
elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />
• (przód) przewody miedziane: sztywny 1 do 16 mm 2 ,<br />
elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />
Przewody z tyłu/szyny sztyftowe z przodu:<br />
• (tył) przewody miedziane: sztywny 1 do 25 mm 2 ,<br />
elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />
• (przód) szyna sztyftowa: grubość bolców 1,5 mm<br />
Z szyną sztyftową z tyłu/przewodem z przodu:<br />
• (tył) szyna sztyftowa: grubość bolców 1,5 mm<br />
• (przód) przewody miedziane: sztywny 1 do 35 mm 2 ,<br />
elastyczny lub z tulejkami 1 do 25 mm 2<br />
Łączenie przewodami:<br />
• (tył) przewody miedziane: sztywny 1 do 16 mm 2 ,<br />
elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />
• (przód) przewody miedziane: sztywny 1 do 16 mm 2 ,<br />
elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm2<br />
Przewody z tyłu/szyny sztyftowe z przodu:<br />
• (tył) przewody miedziane: sztywny 1 do 25 mm 2 ,<br />
elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />
• (przód) szyna sztyftowa: grubość bolców 1,5 mm<br />
-25 ... +60 -5 ... +60 -5 ... +60<br />
wspornik TH35 mocowane zatrzaskowo na szynie DIN 35 mm mocowane zatrzaskowo na szynie DIN 35 mm<br />
• zaciski z możliwością jednoczesnego<br />
przyłączania szyn łączeniowych i<br />
przewodów<br />
deklaracja zgodności CE, zgodność z normą<br />
EN 61008-1, Certyfikat VDE<br />
• -przycisk testowania<br />
• -wskaźnik stanu styków (VisiSafe)<br />
• -wskaźnik wyzwolenia (VisiTrip)<br />
• -zatrzaski do usuwania aparatu bez narzędzi<br />
• -duże pole na oznacznik obwodu<br />
• -izolowane zaciski IP20<br />
IEC/EN 61008-1, IEC/EN 60947-2, KEMA KEUR, VDE,<br />
OVE<br />
• -przycisk testowania<br />
• -wskaźnik stanu styków (VisiSafe)<br />
• -wskaźnik wyzwolenia (VisiTrip)<br />
• -zatrzaski do usuwania aparatu bez narzędzi<br />
• -duże pole na oznacznik obwodu<br />
• -izolowane zaciski IP20<br />
IEC/EN 61008-1, IEC/EN 60947-2, KEMA KEUR, VDE,<br />
OVE<br />
118,85 132,67 180,00<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
91
INTELIGENTNY<br />
budynek<br />
PROMOCJA<br />
Budynki naszpikowane<br />
elektroniką<br />
Technologia wkracza już praktycznie w każdą dziedzinę życia. Ostatnio coraz<br />
powszechniejsze stają się inteligentne instalacje w budynkach. Ekologiczne ściany<br />
i nowoczesna bryła budynku to nie wszystko, czego oczekują dzisiejsi klienci. Nowoczesny<br />
budynek podobnie jak nowoczesny samochód powinien być naszpikowany elektroniką.<br />
Certyfikacja obiektu<br />
Potwierdzeniem, że budynek jest ekologiczny<br />
jest uzyskanie przez obiekt amerykańskiego<br />
certyfikatu LEED lub brytyjskiego<br />
BREEAM. W ostatnich latach certyfikacja<br />
energetyczna w Polsce staje się coraz ważniejszym<br />
aspektem zasady zrównoważonego<br />
rozwoju. Głównym powodem tych<br />
zmian jest ogólnoświatowy trend obniżania<br />
zużycia energii i redukcji emisji gazów cieplarnianych.<br />
Inwestorzy coraz chętniej inwestują<br />
w ekologiczne rozwiązania mające<br />
na celu obniżenie późniejszego wieloletniego<br />
kosztu utrzymania budynku. Jest to jeden<br />
z głównych powodów coraz większego zainteresowania<br />
inwestorów inteligentnymi<br />
instalacjami w budynku.<br />
Inteligentne instalacje wymagają<br />
od fachowców rzetelnej wiedzy,<br />
a tylko prawidłowo przeprowadzone<br />
wdrożenie systemu inteligentnego<br />
budynku usprawni funkcjonowanie<br />
obiektu. Rzetelną wiedzę można pozyskać<br />
na licznych konferencjach<br />
i warsztatach oraz szkoleniach organizowanych<br />
przez producentów poszczególnych<br />
systemów automatyki<br />
budynkowej.<br />
Wiedzę nie tylko z zakresu systemu<br />
inteligentnego budynku, ale również<br />
innych systemów wchodzących<br />
w skład inteligentnych instalacji<br />
można uzyskać odbywając szkolenie<br />
w firmie APAInnovative (producent<br />
jednego z czołowych polskich systemów<br />
BMS). Na szkoleniu w będą mogli Państwo<br />
zdobyć wiedzę nie tylko na temat systemu<br />
Vision BMS, ale również z zakresu topologii<br />
systemów BMS, typowych magistral stosowanych<br />
w budownictwie i wielu innych.<br />
Nowe spojrzenie na komfort<br />
Na komfort bardzo duży wpływ ma oświetlenie<br />
wnętrz budynku. Obecnie architekci,<br />
aby uzyskać właściwy efekt chętnie stosują<br />
oświetlenie składające się z bardzo<br />
wielu punktów świetlnych. Coraz częściej<br />
w budynkach występuje również oświetlenie<br />
o zmiennej barwie LED. Ponadto, aby<br />
uchronić użytkowników budynku przez<br />
zbyt mocnym światłem stosowane są żaluzje<br />
zewnętrzne lub elektryczne karnisze,<br />
które wymagają sterowania. Jednoczesną<br />
kontrolę nad tak wieloma obwodami może<br />
zapewnić tylko system, który przynajmniej<br />
część decyzji podejmie samodzielnie, dostosowując<br />
budynek do pory dnia i kąta padania<br />
promieni słonecznych. Bez inteligentnej<br />
instalacji niemożliwe będzie również szybkie<br />
i płynne dopasowanie koloru i barwy<br />
wielu punktów świetlnych, aby osiągnąć<br />
żądany efekt.<br />
Analiza zużycia mediów – sposób<br />
na cięcie kosztów<br />
Systemy HVAC są w automatyce budynkowej<br />
najczęściej sterowanymi podsystemami<br />
w ramach BMS, czyli odgórnego systemu<br />
zarządzania budynkiem. Wynika to przede<br />
wszystkim z wysokich kosztów utrzymania<br />
tego typu systemów. Koszty mediów<br />
92 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
INTELIGENTNY<br />
budynek<br />
niezbędnych do zasilania HVAC, to zwykle<br />
60% kosztów utrzymania całego obiektu.<br />
Jest wobec czego o co walczyć. Zmniejszenie<br />
zużycia mediów przez te systemy nawet<br />
o 10% daje znaczne oszczędności. W przypadku<br />
inteligentnego sterowania HVAC<br />
poprzez BMS możliwe są oszczędności<br />
od 30% w przypadku prostego rozwiązania<br />
do 50% w przypadku rozwiązania bardziej<br />
zaawansowanego.<br />
Automatyka budynkowa generuje oszczędności<br />
przede wszystkim w trzech obszarach.<br />
Po pierwsze zapobiega jednoczesnemu<br />
grzaniu i chłodzeniu. Po drugie - inteligentnie<br />
wentyluje budynek w odpowiednich<br />
porach doby oraz przy maksymalnym wykorzystaniu<br />
temperatury powietrza wychodzącego<br />
z budynku. Po trzecie - uzależnia<br />
pracę systemów HVAC od obecności ludzi<br />
w poszczególnych pomieszczeniach i strefach<br />
budynku.<br />
Świadome oszczędności<br />
Inteligentna instalacja na bieżąco pobiera informacje<br />
z liczników energii, wody i gazu.<br />
Analiza zebranych danych odpowie na pytanie,<br />
w jaki sposób można uniknąć wielu niepotrzebnych<br />
wydatków oraz pozyskać wiedzę<br />
na temat, co tak naprawdę zużywa dużo energii,<br />
a tym samym „zjada” dużo pieniędzy.<br />
Inteligentny budynek nie tylko zoptymalizuje<br />
zużycie mediów, ale również nauczy<br />
jego użytkowników w jaki sposób i na czym<br />
warto oszczędzać. Wiele oszczędności<br />
można uzyskać po prostu zmieniając swoje<br />
przyzwyczajenia.<br />
Technologia VoIP<br />
w inteligentnym budynku<br />
Dla klientów coraz częściej bardzo istotną<br />
funkcją jest połączenie systemu BMS<br />
z instalacją wideodomofonową lub budynkowym<br />
interkomem. Taka integracja<br />
jest możliwa dzięki cyfrowej technologii<br />
przesyłania sygnału VoIP, pozwalającej<br />
na zbudowanie całej sieci takich urządzeń<br />
w budynku. Technologia pozwala na przesyłanie<br />
dźwięku, obrazu na żywo w obrębie<br />
budynku łącząc dowolne urządzenia, które<br />
ją wykorzystują.<br />
Fuzja jest możliwa dzięki systemowi Vision<br />
BMS, który ma wbudowaną funkcję<br />
komunikacji z urządzeniami pracującymi<br />
w technologii VoIP. Połączenie pozwala<br />
na zintegrowanie systemu wideodomofonu<br />
z systemem monitoringu, systemem alarmowym<br />
oraz oświetleniem budynku. System<br />
inteligentnego budynku tworzy centralę telefoniczną<br />
wraz z automatyczną sekretarką,<br />
udostępniając wiele ciekawych funkcji.<br />
Podsumowanie<br />
Rozwój systemów inteligentnego budynku<br />
rozpoczął się w latach osiemdziesiątych<br />
poprzedniego wieku, natomiast dopiero<br />
ostatnie lata rozpowszechniły tego typu systemy.<br />
Jest to związane przede wszystkim<br />
z coraz niższą ceną inteligentnych instalacji,<br />
a obecność nowoczesnych technologii<br />
na każdym kroku naszego życia wydaje się<br />
czymś zupełnie naturalnym.<br />
Po rozpowszechnieniu się telewizorów,<br />
komputerów i telefonów komórkowych…<br />
teraz przyszła kolej na inteligentne budynki.<br />
Artur Met<br />
REKLAMA<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
93
INTELIGENTNY<br />
budynek<br />
PROMOCJA<br />
EXTA FREE CONTROLLER<br />
mini EFC-02 firmy ZAMEL<br />
- sterowanie domem za pomocą urządzeń mobilnych<br />
Firma ZAMEL wprowadziła do oferty jednostkę centralną EXTA FREE CONTROLLER mini<br />
EFC-02. Jednostka centralna EXTA FREE CONTROLLER mini sprzężona z systemem EXTA<br />
FREE umożliwia sterowanie oświetleniem, roletami okiennymi oraz innymi urządzeniami<br />
w budynku nie tylko z poziomu nadajników radiowych, ale także za pomocą smartfonów<br />
i tabletów. Na tle rozwiązań konkurencyjnych system EXTA FREE wyróżnia łatwy<br />
i szybki montaż, intuicyjna obsługa oraz najniższe koszty instalacji (najtańszy zestaw dostępny<br />
jest już od kilkuset złotych).<br />
Jednostka centralna EXTA<br />
FREE CONTROLLER EFC-02 –<br />
charakterystyka<br />
EFC-02 umożliwia sterowanie<br />
systemem z poziomu urządzeń<br />
mobilnych, takich jak tablety<br />
i smartfony z systemem Android.<br />
Ponadto możliwe jest sterowanie<br />
z poziomu szerokiej gamy nadajników<br />
EXTA FREE. Jednostka wyposażona<br />
jest w interfejs LAN przystosowany<br />
do połączenia z routerami Wi-Fi. Wbudowana<br />
w jednostkę EFC-02 karta<br />
MicroSD służy do zapisu wszystkich ustawień<br />
konfiguracyjnych – takie rozwiązanie<br />
pozwala na bezproblemowe odtworzenie<br />
ustawień w przypadku awarii. Aplikację<br />
cechuje przyjazny interfejs zaprojektowany<br />
w taki sposób, aby sterowanie i zarządzanie<br />
całym systemem było intuicyjne i błyskawiczne.<br />
System konfigurowany jest z poziomu<br />
urządzeń mobilnych za pośrednictwem<br />
aplikacji EXTA FREE. Jednostka centralna<br />
EXTA FREE CONTROLLER mini stworzona<br />
przez konstruktorów firmy ZAMEL,<br />
to połączenie wysokiej jakości i funkcjonalności<br />
za przystępną cenę. Integracja bramki<br />
z odbiornikami EXTA FREE z poziomu<br />
smartfonów/tabletów jest intuicyjna i bezproblemowa.<br />
system alarmowy<br />
ogrzewanie<br />
klimatyzacja<br />
oświetlenie<br />
dzwonki<br />
rolety, zasłony<br />
bramy wjazdowe<br />
Fot. 1.<br />
Współpraca EFC-02 z elementami systemu EXTA FREE.<br />
94 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
INTELIGENTNY<br />
budynek<br />
EXTA FREE CONTROLLER<br />
– cechy<br />
<br />
możliwość błyskawicznego sterowania<br />
urządzeniami przy zachowaniu minimalnej<br />
liczby „kliknięć”<br />
<br />
przyjazny i przejrzysty interfejs użytkownika,<br />
<br />
sterowanie bez opóźnień czasowych,<br />
<br />
różne wersje językowe,<br />
<br />
możliwość tworzenia na pulpicie urządzeń<br />
mobilnych skrótów z wielu poziomów<br />
aplikacji,<br />
<br />
swobodna edycja nazw i układu ikon,<br />
<br />
możliwość dodawania ikon użytkownika.<br />
Urządzenie EXTA FREE CONTROLLER<br />
mini jest w 100% kompatybilnym uzupełnieniem<br />
bezprzewodowego systemu EXTA<br />
FREE.<br />
System EXTA FREE wzbogacony o EXTA<br />
FREE CONTROLLER to:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
brak konieczności prowadzenia okablowania<br />
urządzeń dzięki zastosowaniu<br />
rozwiązań bezprzewodowych, a tym<br />
samym niskie koszty i krótki czas wykonania<br />
całej instalacji,<br />
komfortowa adaptacja systemu do istniejących<br />
instalacji bez konieczności przeróbek<br />
i modyfikacji,<br />
możliwość zwiększenia funkcjonalności<br />
już zainstalowanych elementów systemu<br />
EXTA FREE poprzez montaż jednostki<br />
centralnej (bramki) EXTA FREE<br />
CONTROLLER,<br />
intuicyjna i bezproblemowa konfiguracja<br />
i obsługa systemu z poziomu aplikacji<br />
mobilnej,<br />
<br />
rozbudowana funkcjonalność dzięki<br />
zróżnicowanej ofercie odbiorników<br />
i nadajników EXTA FREE<br />
Sterowanie za pomocą systemu EXTA<br />
FREE – przykłady zastosowania<br />
Oświetlenie<br />
EXTA FREE CONTROLLER przy współpracy<br />
z odpowiednimi odbiornikami systemu<br />
EXTA FREE umożliwia sterowanie<br />
oświetleniem tradycyjnym oraz oświetleniem<br />
LED. Sterowanie możliwe jest z poziomu<br />
urządzeń mobilnych oraz nadajników<br />
EXTA FREE (pilot radiowy, nadajnik<br />
klawiszowy itp.). Oświetlenie może być<br />
sterowane indywidualnie lub grupowo.<br />
Poza typową funkcjonalnością załącz/wyłącz<br />
oraz regulacją natężenia oświetlenia<br />
użytkownik ma możliwość tworzenia indywidualnych<br />
scen świetlnych oraz programowania<br />
funkcji czasowych. Dzięki nim<br />
oświetlenie będzie załączało się automatycznie<br />
zgodnie z ustawieniami zaprogramowanymi<br />
przez użytkownika, bądź wtedy<br />
gdy jest to konieczne. Sterowanie oświetleniem<br />
może mieć zarówno charakter pojedynczego<br />
zdarzenia, jak i powtarzać się<br />
cyklicznie (zgodnie z zadaną datą, godziną,<br />
dniem tygodnia itp.).<br />
Rolety<br />
System EXTA FREE to nie tylko pełna<br />
kontrola nad roletami okiennymi w całym<br />
budynku, ale także bramami garażowymi<br />
i wjazdowymi. Aplikacja umożliwia<br />
zarządzanie roletami z podziałem<br />
na poziomy i pomieszczenia budynku. Skróty<br />
widoczne na pulpicie smartfona pozwalają<br />
na błyskawiczne otwieranie bram wjazdowych<br />
i garażowych oraz opuszczanie/<br />
podnoszenie wszystkich rolet jednym kliknięciem.<br />
Opcja zaprogramowania funkcji<br />
czasowych umożliwia użytkownikom systemu<br />
sterowanie roletami zgodnie z zadanym<br />
harmonogramem. W ramach systemu<br />
EXTA FREE roletami można zarządzać<br />
również z poziomu nadajników EXTA<br />
FREE oraz tradycyjnych łączników żaluzjowych<br />
(sterowanie lokalne, centralne,<br />
ustawienia komfortowe).<br />
Ogrzewanie i klimatyzacja<br />
Exta Free Controller EFC-02 współpracuje<br />
z bezprzewodowymi czujnikami temperatury<br />
(RCL-01 oraz RCT-01). Możliwa jest wizualizacja<br />
temperatury z podziałem na pomieszczenia<br />
co pozwala użytkownikowi na szybką<br />
ocenę panujących w budynku warunków.<br />
Czujniki<br />
EXTA FREE CONTROLLER współpracuje<br />
z różnymi typami czujników. Dzięki tej<br />
współpracy użytkownicy systemu zyskują<br />
komfort automatyzacji procesów sterowania<br />
w obrębie domu, ogrodu, miejsca<br />
pracy i wypoczynku. Analiza temperatury,<br />
stopnia nasłonecznienia, to niezastąpiona<br />
pomoc, a przede wszystkim oszczędność<br />
czasu w procesie sterowania roletami<br />
okiennymi czy utrzymaniu komfortu cieplnego<br />
w domu. Natomiast czujniki kontaktronowe<br />
czuwają nad bezpieczeństwem<br />
domowników.<br />
Fot. 2.<br />
Obsługa ekranowa aplikacji Exta Free<br />
jest bardzo przejrzyście i intuicyjnie<br />
opracowana.<br />
Funkcje<br />
czasowe<br />
Użytkownik systemu może także w prosty<br />
sposób definiować czas realizacji, a także<br />
liczbę powtórzeń dla zaprogramowanych<br />
zdarzeń, sekwencji i scen. Funkcje czasowe<br />
pozwalają na całkowitą automatyzację<br />
wybranych procesów w budynku.<br />
Szczegółowe informacje dotyczące jednostki<br />
centralnej EFC-02 dostępne są na stronie<br />
www.extafree.pl.<br />
•<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
95
PROGRAMY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
BMEcat w MEGACENNIKU<br />
BMECat jest standardem wymiany danych katalogowych pomiędzy producentami<br />
i odbiorcami. Został wprowadzony w 1999 roku we współpracy z BME e.V. (German Federal<br />
Association for Materials-Management, Procurement and Logistics).<br />
Szybki rozwój technologii, nowe<br />
produkty, otwarcie rynków spowodowały<br />
chaos informacyjny<br />
dla obiorców i dystrybucji. Zaszła<br />
więc potrzeba uniwersalnego<br />
sklasyfikowania produktów oraz<br />
opracowania standardów wymiany<br />
danych o produktach.<br />
Odpowiedzią na pierwsze wyzwanie<br />
jest ETIM czyli ujednolicona<br />
klasyfikacja produktów obejmująca<br />
klasę oraz parametry opisane w jednoznaczny<br />
wspólny dla danej klasy<br />
znormalizowany sposób. Aby użytkownikom<br />
łatwiej było się posługiwać<br />
znanym sobie językiem potocznym<br />
dodatkowo uwzględniono<br />
w klasyfikacji synonimy.<br />
Wprowadzenie klasyfikacji ETIM<br />
daje dla rynku elektrotechnicznego<br />
wiele korzyści:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
dokładny opis produktu- co umożliwia<br />
użytkownikowi precyzyjny<br />
wybór produktu po jego parametrach<br />
technicznych niezależnie<br />
od producenta artykułu,<br />
Rys. 1. Widok sklasyfikowanych danych wg ETIM.<br />
poprawia efektywność komunikacji<br />
w łańcuchu dostaw,<br />
eliminuje błędy w identyfikacji<br />
produktu,<br />
daje możliwość wielokrotnego<br />
użycia zgromadzonych w systemach<br />
informatycznych danych np. przy<br />
tworzeniu kart katalogowych itp.<br />
Klasyfikacja ETIM wprowadzana jest sukcesywnie<br />
od trzech lat w MEGACENNIKU<br />
(www.megacennik.eu). Na rys. 1 przedstawiono<br />
przykład klasyfikacji ETIM dla popularnego<br />
przekaźnika R15.<br />
Po uporządkowaniu formy danych za pomocą<br />
ETIM przyszła kolej na wykorzystanie<br />
standardu wymiany danych BMEcat.<br />
Dane produktowe klasyfikacji zapisane<br />
są w postaci struktury xml (Extensible Markup<br />
Language). Taka struktura może być<br />
generowana przez każdy system informatyczny<br />
(np. SAP, ERP XL) a także pobierana<br />
automatycznie i zapisywana przez te<br />
systemy. Tę strukturę wykorzystują również<br />
standardy elektronicznej wymiany dokumentów<br />
(EDI).<br />
Co zawierają dane?<br />
Dane w formacie BMEcat zawierają podstawowe<br />
dane opisujące produkt (nazwa<br />
u producenta, kod, EAN itp., cena cennikowa,<br />
klasyfikacja wg ETIM), dane logistyczne<br />
(jednostka miary, waga, wymiary,<br />
opakowanie zbiorcze itp.) a także dołączone<br />
dodatkowe informacje (np. szczegóły,<br />
skrócona nazwa itp.) i pliki (zdjęcia, karty<br />
katalogowe, instrukcje montażu, certyfikaty<br />
i dopuszczenia).<br />
Informacje zapisane w tym formacie zawierają<br />
wszystkie dane związane z produktem.<br />
Dane mogą być wykorzystane przez odbiorcę<br />
na wiele sposobów:<br />
<br />
<br />
<br />
tworzenie baz danych do sklepów internetowych,<br />
katalogów (wielojęzycznych),<br />
ulotek, ofert,<br />
tworzenie baz danych w systemach informatycznych<br />
ERP zarówno u producentów,<br />
jak i u odbiorców,<br />
wykorzystanie danych przy elektronicznym<br />
przesyle e-dokumentów (EDI) zarówno<br />
przy zamówieniach, potwierdzeniach<br />
zamówień i fakturach.<br />
Organizacja SHE, zrzeszająca ponad 70%<br />
polskiego rynku elektrotechnicznego, od kilku<br />
lat wprowadza w relacje biznesowe standardy<br />
danych produktowych. Jako pierwszą<br />
standaryzację opracowano szablon cennika<br />
SHE, kolejno wprowadzono klasyfikację<br />
ETIM (w tym celu powstała celowa spółka<br />
ETIM Polska), a od ubiegłego roku - standard<br />
wymiany danych BMEcat.<br />
Na stronie www.etim.org.pl można uzyskać<br />
więcej informacji zarówno o klasyfikacji<br />
ETIM, jak i standardzie BMEcat. Producenci<br />
i dostawcy stosujący dotychczas szablon cennika<br />
SHE mogą bez problemu zastąpić ten<br />
szablon standardem BMEcat, bowiem na wymienionej<br />
wyżej stronie ETIM znajduje się<br />
bezpłatny konwerter, a dla zainteresowanych<br />
tworzeniem bazy w tej klasyfikacji - dokładny<br />
opis wraz z instrukcją.<br />
W kilku krokach prześledzimy funkcjonowanie<br />
BMEcat w Megacenniku.<br />
1. Pobieranie danych od producenta.<br />
2. Specyfikacja danych posiadających<br />
klasyfikację ETIM. Dane posiadające<br />
klasyfikację ETIM zaznaczono opisem<br />
„ETIM”.<br />
3. Widok sklasyfikowanych danych<br />
(ETIM). Widok ten zamieszczono<br />
na początku artykułu. Zgromadzone<br />
w MEGACENNIKU dane można<br />
wyeksportować w formacie BMEcat<br />
do każdego systemu ERP.<br />
4. Eksport danych.<br />
Funkcjonowanie ogólnodostępnej bazy danych<br />
MEGACENNIK z sukcesywnie uzupełnionymi<br />
klasyfikacjami daje ogromne<br />
korzyści dla rynku:<br />
96 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
PROGRAMY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Rys. 2. Pobieranie danych od producenta.<br />
<br />
Rys. 3. Eksport danych.<br />
PRODUCENCI: mają możliwość korzystania<br />
z aplikacji ETIM-Mapper,<br />
która w sposób intuicyjny pomaga nadać<br />
klasyfikację produktom. Po ukończeniu<br />
klasyfikacji swojej bazy mogą<br />
tę bazę w formacie BMEcat wyeksportować<br />
do własnego sytemu ERP lub<br />
przekazać do innych firm dystrybucyjnych.<br />
Oczywiście możliwa jest aktualizacja<br />
bazy (całkowita lub częściowa)<br />
za pomocą eksportu do MEGACEN-<br />
NIKA lub poprzez używanie aplikacji<br />
ETIM-Mapper. Dane można wykorzystać<br />
do tworzenia wielojęzycznych katalogów,<br />
ulotek, sklepów firmowych,<br />
zestawień i dla celów marketingowych.<br />
<br />
ODBIORCY (DYSTRYBUCJA):<br />
<br />
możliwość eksportu danych w formacie<br />
BMEcat do lokalnych systemów<br />
informatycznych ERP. Dane zgromadzone<br />
w lokalnych systemach mogą<br />
być wykorzystane do codziennej obsługi<br />
klienta przez handlowców, eksportowane<br />
do sklepów internetowych,<br />
do tworzenia katalogów, ulotek, ofert,<br />
zestawień oraz dla szeroko pojętych<br />
celów marketingowych.<br />
UŻYTKOWNIK MEGACENNIKA:<br />
możliwość przeglądania danych różnych<br />
produktów, różnych producentów<br />
na jednej stronie www bez konieczności<br />
dodatkowego korzystania z katalogów,<br />
cenników, stron producentów.<br />
Ma też możliwość eksportu wyspecyfikowanych<br />
danych.<br />
Aplikacja ETIM-Mapper i funkcjonalności<br />
związane z klasyfikacją ETIM<br />
oraz standardem BMEcat prezentowane<br />
będą na Targach ENERGETAB<br />
w Bielsku Białej. Zapraszamy na stoisko<br />
nr 26 w pawilonie A.<br />
•<br />
REKLAMA<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
97
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Kamera termowizyjna<br />
– podstawowe narzędzie elektryka<br />
Już nie tylko w filmach szpiegowskich! Kamera termowizyjna powinna znaleźć się<br />
w wyposażeniu warsztatu każdego elektryka. W błyskawiczny sposób poinformuje go<br />
o stanie instalacji elektrycznej i zbliżającej się awarii.<br />
Od kamery video do użytku domowego<br />
urządzenie termowizyjne<br />
odróżniają matryce detektorów promieniowania<br />
podczerwonego oraz<br />
układ odwzorowania promieniowania<br />
podczerwonego na obraz widzial-<br />
Fot.: FLUKE<br />
Fot.: TESTO<br />
Fot. 2.<br />
Urządzenia pozwalają na wczesne wykrycie przegrzań związanych z obciążeniem<br />
prądowym bądź wysoką rezystancją na obwodach.<br />
Fot. 1.<br />
Najwięcej dzieje się w dziedzinie<br />
bezprzewodowej łączności kamery<br />
z laptopem i smartfonem.<br />
ny. Kamera termowizyjna rejestruje rozkład<br />
promieniowania podczerwonego emitowanego<br />
przez każdy obiekt i ciało, którego<br />
temperatura jest wyższa od zera bezwzględnego,<br />
a następnie przekształca go w światło<br />
widzialne, czyli w praktyce: obraz na wyświetlaczu.<br />
Dzięki temu możemy w precyzyjny<br />
i bezdotykowy sposób ocenić rozkład<br />
temperatury na powierzchni danego ciała.<br />
Urządzenia znajdują zastosowanie w wielu,<br />
czasami zupełnie odmiennych dziedzinach<br />
– choć nasze pierwsze skojarzenie dotyczy<br />
filmów szpiegowskich czy przedstawiających<br />
tajne misje wojskowe. Kamera termowizyjna<br />
to podstawowe narzędzie elektryka<br />
pozwalające na możliwie wczesne wykrycie<br />
usterek w dziedzinie energetyki i utrzymania<br />
ruchu, tzn. jeszcze przed wystąpieniem<br />
awarii i kosztownych przestojów w pracy –<br />
szczególnie przegrzań związanych z obciążeniem<br />
prądowym bądź wysoką rezystancją<br />
na obwodach. Za ich pomocą przeprowadza<br />
98 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot.: SONEL<br />
nieszczelność w ociepleniu). Zaawansowane<br />
modele umożliwiają pomiary temperatury<br />
w zakresie od -20°C do nawet +1200°C,<br />
choć w warsztacie „statystycznego” elektryka<br />
sprawdzi się raczej prostsza kamera,<br />
pozwalająca na pomiary temperatury<br />
do ok. 120°C, a maksymalnie 350°C. Kamera<br />
termowizyjna do zastosowania w energetyce<br />
to również urządzenie, które możemy<br />
swobodnie i w każdym miejscu ładować lub<br />
samodzielnie wymienić akumulator. Modele,<br />
w których każdorazowa wymiana baterii<br />
odbywa się w serwisie są dość niefunkcjonalne,<br />
poza tym mogą powodować przestoje<br />
w pracy.<br />
Fot.: VIGO<br />
Fot. 3.<br />
Obraz w obrazie czy system regulacji<br />
ostrości – to tylko nieliczne<br />
z wielu nowych funkcji.<br />
Funkcjonalności kamer<br />
Wprowadzane przez producentów usprawnienia<br />
sprawiają, że kamery termowizyjne<br />
coraz częściej przypominają urządzenia<br />
„przeciętnych Kowalskich” – kręcących<br />
filmy z rodzinnych imprez i wakacyjnych<br />
wyjazdów. Nie chodzi jednak o gadżeciar-<br />
Fot. 4.<br />
Termowizyjny obraz przekaźników<br />
i styczników.<br />
się przede wszystkim konserwację prognostyczną<br />
opierającą się na diagnostyce temperaturowej<br />
na rozdzielnicach, przełącznikach,<br />
podstacjach, transformatorach itd.<br />
Z kolei instalatorzy i serwisanci wykorzystują<br />
je m.in. do zlokalizowania wycieków<br />
z ogrzewania podłogowego i instalacji<br />
grzewczej. Wiąże się z tym również zastosowanie<br />
w branży termoizolacji – kamery<br />
pozwalają na wykrycie mostków termicznych,<br />
np. wskutek nieprawidłowego montażu<br />
okien czy błędów popełnionych podczas<br />
budowy. Oprócz tego używane są przez specjalistów<br />
branży wentylacyjnej, chłodniczej<br />
oraz instalacji fotowoltaicznych.<br />
Kamera, akcja!<br />
Poszczególne modele kamer termowizyjnych<br />
lub urządzeń oferowanych przez<br />
producentów różnią się pomiędzy sobą<br />
możliwościami pomiarowymi, parametrami<br />
optyki i wyświetlacza oraz oczywiście<br />
– dodatkowymi opcjami. Wybierając<br />
kamerę termowizyjną, zwróćmy uwagę<br />
na to, aby ściśle odpowiadały przeznaczeniu.<br />
Jeśli np. urządzenie wykorzystywane<br />
będzie w budownictwie, powinno charakteryzować<br />
się lepszymi parametrami niż<br />
w energetyce (mostki termiczne zazwyczaj<br />
niewiele różnią się od otoczenia, nie każda<br />
kamera będzie więc w stanie wychwycić<br />
Fot. 5.<br />
Z pozoru kamery termowizyjne niczym nie różnią się od standardowych.<br />
Różnica tkwi jednak przede wszystkim w matrycach detektorów promieniowania<br />
podczerwonego.<br />
Fot.: SONEL<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
99
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot.: FLUKE<br />
Fot. 6.<br />
stwo, a takie funkcjonalności, które sprawiają,<br />
że korzystanie z kamery nie wymaga<br />
wnikliwego studiowania instrukcji obsługi<br />
– jest za to łatwe, niemal intuicyjne.<br />
Fot. 7.<br />
Oprócz dobrego jakościowo sprzętu liczą się również warunki przeprowadzania<br />
pomiarów.<br />
Fot.: FLUKE<br />
W przeprowadzaniu badania pomaga<br />
ergonomiczny kształt urządzenia<br />
oraz jego niewielki ciężar.<br />
Nawet już modele w średniej klasie cenowej<br />
mają coraz wyższy współczynnik rozdzielczości<br />
przestrzennej (ok. 5,6 mRad) oraz<br />
pola widzenia (np. 26°×26° lub 19,5°×26°).<br />
Za wygodną obsługę kamery odpowiada<br />
m.in. wyświetlacz – technologia LCD,<br />
a dodatkowo duża rozdzielczość (przekątna<br />
ekranu ok. 3,5 cala) sprawia, że wyniki badania<br />
są możliwe do odczytania nawet w niekorzystnych<br />
warunkach. Wbudowany aparat<br />
(najczęściej ok. 2 megapikseli) umożliwia<br />
wykonywanie zdjęć cyfrowych, co pomaga<br />
w prowadzeniu dokumentacji i pozwala<br />
na osadzenie zdjęć termowizyjnych w przestrzeni.<br />
W niektórych modelach znajdziemy<br />
też funkcję łączenia obrazów termowizyjnych<br />
z widzialnymi poprzez odpowiednie<br />
oprogramowanie – w trybie obraz w obrazie,<br />
przenikania obrazów termicznego i widzialnego,<br />
wyświetlania pełnego obrazu termicznego<br />
oraz alarmu temperatury, w którym<br />
na obrazie widzialnym zaznaczone są tylko<br />
elementy o zbyt wysokiej lub niskiej temperaturze.<br />
Obraz odświeżany jest do ok. 30 razy<br />
na sekundę.<br />
Oprócz tego niektóre urządzenia mają<br />
wbudowaną funkcję asystenta obrazu panoramicznego,<br />
umożliwiającego analizę<br />
i dokumentację całkowitego obrazu skomponowanego<br />
z pojedynczych zdjęć. Inne<br />
zaś – rejestracji obrazu w trybie video,<br />
pozwalając na prowadzenie monitoringu<br />
w czasie rzeczywistym oraz przechwytywanie<br />
pojedynczych obrazów termicznych.<br />
Termografy zapisywane są w formacie jpg,<br />
oprócz samego obrazu pliki zawierają informacje<br />
o temperaturze każdego punktu obrazu,<br />
widok rzeczywisty, notatki głosowe itd.;<br />
do jego przeglądania możemy użyć dowolnego<br />
programu graficznego.<br />
Wśród przydatnych usprawnień jest wspomaganie<br />
lampą LED pozwalającą na rejestrację<br />
obrazu również przy słabych warunkach<br />
oświetleniowych oraz wskaźnik laserowy<br />
pokazujący, w który punkt skierowany jest<br />
obiektyw kamery. Praktyczną funkcjonalnością<br />
jest możliwość zapisywania notatek<br />
głosowych – np. do każdego zapisanego<br />
obrazu 60-sekundowy komentarz. Przydaje<br />
się to szczególnie przy pomiarze w wymagających<br />
warunkach, kiedy nie mamy możliwości<br />
na ręczne zapisywanie. Innowacyjną,<br />
warto zaakcentowania opcją jest też automatyczny<br />
system regulacji ostrości. Jak działa?<br />
Przed pomiarem temperatury dokonuje<br />
się laserowego pomiaru odległości kamery<br />
od mierzonego obiektu – wystarczy skierować<br />
laser na obiekt poddawany kontroli oraz<br />
naciśnięcie odpowiedniego przycisku. Na tej<br />
podstawie system automatycznie reguluje<br />
Fot.: TESTO<br />
Fot. 8.<br />
Za pomocą kamery przeprowadzimy<br />
konserwację prognostyczną<br />
opierającą się na diagnostyce<br />
temperaturowej na rozdzielnicach,<br />
przełącznikach, podstacjach,<br />
transformatorach itd.<br />
100 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot.: SONEL<br />
Fot. 9.<br />
Dokonując pomiaru pamiętajmy<br />
o minimalnych wymiarach mierzonego<br />
obiektu, zależnych od odległości,<br />
rozdzielczości matrycy<br />
kamery i użytego obiektywu.<br />
ostrość, dzięki czemu uzyskujemy najlepszej<br />
jakości obraz oraz dokładne pomiary.<br />
Kamera online<br />
Najwięcej wydarzyło się w dziedzinie komunikacji<br />
– łączności bezprzewodowej,<br />
przesyłu danych oraz współpracy z urządzeniami<br />
mobilnymi i tabletami. Specjalne aplikacje<br />
pozwalają np. na połączenia video life,<br />
co znacznie usprawnia prace w przypadku<br />
większych inwestycji, systemów czy obiektów<br />
wielkopowierzchniowych. Istotną opcją<br />
jest również dostęp do danych przechowywanych<br />
w chmurze, dzięki czemu praktycznie<br />
w każdym momencie czy z dowolnego<br />
miejsca możemy sprawdzić, jakie prace były<br />
przeprowadzane w danym dniu czy budynku.<br />
Oprócz tego producenci oferują rozszerzenie<br />
możliwości starszych czy też standardowych<br />
modeli kamer, np. poprzez dołączenie bezprzewodowej<br />
karty SD.<br />
Poszczególni producenci przygotowują<br />
aplikacje (zarówno na Androida, jak i iOS)<br />
umożliwiające współpracę kamery termowizyjnej<br />
z popularnymi urządzeniami mobilnymi,<br />
jak smartfony, tablety czy laptopy.<br />
Zapisywanie danych, tworzenie raportów<br />
z pomiarów oraz analizę obrazów – wszystko<br />
to zrobimy za pomocą telefonu. Dzięki<br />
temu błyskawicznie prześlemy wyniki przełożonemu<br />
lub zleceniodawcy. Oczywiście,<br />
do standardu (w przypadku „inteligentnych”<br />
kamer) należy już możliwość transferowania<br />
danych za pomocą złącza USB lub zapis<br />
danych na karcie SD (lub micro SD).<br />
Możliwe, że miłośników nowinek technologicznych<br />
przekona również kamera termowizyjna<br />
nakładana na telefon komórkowy<br />
typu smartfon, której prototyp zaprezentował<br />
przed rokiem jeden z producentów.<br />
Oczywiście, przynajmniej pierwsze modele<br />
tego urządzenia nie będą oferowały fantastycznych<br />
pod względem jakości obrazów,<br />
jednak należy przyznać: to zupełnie nowy<br />
i bardzo perspektywiczny kierunek w rozwoju<br />
dziedziny termowizji.<br />
Iwona Bortniczuk<br />
Na podstawie materiałów firm:<br />
Fluke, Testo, Sonel, Flir<br />
REKLAMA<br />
Ad Ex-series_175x117_IND_PL.indd 1 11/12/13 13:21<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
101
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Kamery termowizyjne Fluke Ti90 i Ti95<br />
w systemie Fluke Connect<br />
PROMOCJA<br />
Nowe, przemysłowe kamery termowizyjne Fluke Ti 90 i 95 zapewniają wysoką jakość<br />
pomiarów i szeroki wachlarz zastosowań w przystępnej cenie. Oba modele współpracują<br />
z systemem Fluke Connect umożliwiającym łączność bezprzewodową ze smartfonami,<br />
przechowywanie danych w chmurze oraz współpracę całego zespołu techników bez<br />
względu na dzielące ich odległości.<br />
Fot. 1.<br />
Kamera termowizyjna<br />
Fluke Ti 95<br />
Firma Fluke wprowadziła na polski<br />
rynek dwie nowe kamery termowizyjne<br />
z klasy ekonomicznej – Fluke Ti90<br />
i Ti95. To odpowiedź na oczekiwania<br />
Klientów potrzebujących mniej zaawansowanego,<br />
lecz gwarantującego<br />
najwyższą jakość sprzętu w przystępnej<br />
cenie. Kamery Ti90 i 95 wyróżnia<br />
najwyższy w swojej klasie cenowej<br />
współczynnik rozdzielczości przestrzennej<br />
oraz pola widzenia, a także<br />
3,5 calowy wyświetlacz LCD. Możliwość<br />
wykonywania zdjęć cyfrowych,<br />
dzięki wbudowanemu aparatowi,<br />
ułatwia prowadzenie dokumentacji<br />
oraz osadzenie zdjęć termowizyjnych<br />
w przestrzeni. Funkcję łączenia<br />
obrazów termowizyjnych z widzialnymi<br />
zapewnia, dostępna w programie<br />
SmartView, funkcja IR Fusion<br />
z trybem Autoblend. Model Ti95<br />
umożliwia ponadto zapis obrazu<br />
w obrazie (PictureInPicture). Kamery Ti95<br />
i Ti90 są w pełni kompatybilne z systemem<br />
Fluke Connect umożliwiającym współpracę<br />
przyrządów pomiarowych ze smartfonami.<br />
Fluke Connect obejmuje ponad<br />
20 przyrządów Fluke (mierniki wartości<br />
elektrycznych, temperatur, multimetry) oraz<br />
aplikację Fluke Connect, na urządzenia<br />
mobilne z systemem iOS i Android.<br />
Najważniejsze właściwości kamer<br />
Fluke Ti90 i Ti95<br />
<br />
Rozdzielczość przestrzenna (IFOV)<br />
5,6 mRad.<br />
<br />
Pole widzenia: 26°×26° (dla Ti95)<br />
i 19,5°×26° (Ti90).<br />
<br />
Rozdzielczość: 80×60 (dla Ti90)<br />
i 80×80 (Ti95).<br />
<br />
<br />
<br />
Czułość termiczna: 150 mK (dla Ti90)<br />
i 100 mK (Ti95).<br />
Aparat cyfrowy 2 megapiksele.<br />
3,5 calowy, pionowy wyświetlacz.<br />
Fot. 2.<br />
<br />
<br />
<br />
Wymienna karta pamięci SD 8 GB.<br />
Odporność na upadki z 2 m oraz klasa<br />
szczelności IP54.<br />
Waga (z akumulatorem): 0,726 kg.<br />
Najważniejsze obszary zastosowań<br />
Nowe kamery termowizyjne Fluke Ti90<br />
i Ti95 przeznaczone są do mniej zaawansowanych<br />
zastosowań w diagnostyce układów<br />
mechanicznych, elektrycznych i systemów<br />
HVAC. Użyte w codziennych działaniach<br />
prewencyjnych pozwolą szybko wykryć, niewidoczne<br />
gołym okiem, obszary potencjalnych<br />
usterek. W układach mechanicznych<br />
najczęstsze problemy, które można wykryć<br />
dzięki badaniu termograficznemu to: niewydajne<br />
chłodzenie, problemy w zakresie jakości<br />
energii elektrycznej, niewspółosiowość,<br />
problemy z łożyskami, tarcie spowodowane<br />
zużyciem, nieprawidłowym wyrównaniem<br />
lub niewystarczającym smarowaniem. W klimatyzacji<br />
i chłodnictwie wykorzystanie ka-<br />
Kamery Fluke Ti90 i Ti95 przeznaczone są do zastosowań w diagnostyce układów<br />
mechanicznych, elektrycznych i systemów HVAC.<br />
102 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
mer termowizyjnych pozwoli na badanie<br />
rozkładu temperatur w pomieszczeniu, wykrywanie<br />
mostków termicznych i nieszczelności,<br />
badanie stanu izolacji cieplnej, wykrywanie<br />
zawilgoceń, badanie poziomu cieczy<br />
w zbiornikach oraz diagnostykę stanu komponentów<br />
systemów HVAC i wykrywanie<br />
symptomów zużycia. W instalacjach elektrycznych<br />
wykrycie anomalii termicznych<br />
może wskazywać na nierównomierne obciążenia,<br />
problemy ze składowymi harmonicznymi,<br />
przeciążenia układu, poluzowane lub<br />
skorodowane połączenia, uszkodzenia izolacji<br />
czy błędy w okablowaniu.<br />
Fot. 3.<br />
Funkcja EquipmentLog umożliwia<br />
automatyczne skojarzenie<br />
pomiarów z badanym urządzeniem,<br />
tworzenie historii pomiarów i archiwizowanie<br />
jej w chmurze.<br />
Najważniejsze funkcjonalności<br />
systemu Fluke Connect ułatwiające<br />
pracę z kamerami termowizyjnymi<br />
We wszystkich wskazanych powyżej przypadkach,<br />
kluczem do wykrycia symptomów<br />
usterek jest prowadzenie regularnej diagnostyki<br />
pozwalającej na wykrywanie odchyleń<br />
temperatur od stanu normalnego. Z pomocą<br />
przychodzi tu funkcja EquipmentLog, będąca<br />
integralną częścią systemu Fluke Connect.<br />
Umożliwia ona automatyczne skojarzenie<br />
pomiarów z badanym urządzeniem,<br />
tworzenie historii pomiarów i archiwizowanie<br />
jej w chmurze. Możemy więc badać dany<br />
obiekt w założonych odstępach czasu, a wyniki<br />
naszych pomiarów będą automatycznie<br />
archiwizowane oraz dostępne dla innych<br />
użytkowników. Dzięki temu każda osoba<br />
prowadząca pomiar może mieć natychmiastowy<br />
dostęp do danych porównawczych,<br />
co umożliwi szybkie wykrycie anomalii. Kolejną<br />
niezwykle przydatną funkcją oferowaną<br />
przez Fluke Connect są rozmowy wideo<br />
ShareLive. Pozwalają one na komunikację<br />
między użytkownikami aplikacji i przesyłanie<br />
obrazów w czasie rzeczywistym. Ponieważ<br />
anomalie termiczne mogą być spowodowane<br />
przez szereg różnych czynników,<br />
poprawna interpretacja obrazów termicznych<br />
może wymagać większej wiedzy i doświadczenia.<br />
Funkcja ShareLive pozwala na natychmiastowe<br />
„podzielenie” się wynikami<br />
pomiarów z innymi członkami zespołu czy<br />
przełożonymi, konsultację i podjęcie decyzji<br />
o kolejnych działaniach.<br />
Bezprzewodowe kamery termowizyjne<br />
Fluke Ti90 i Ti95 współpracujące z systemem<br />
Fluke Connect to doskonałe rozwiązanie<br />
dla zespołów prowadzących<br />
diagnostykę prewencyjną w zakładach przemysłowych<br />
czy budynkach komercyjnych.<br />
Więcej informacji znajduje się na stronie<br />
www.fluke.pl/newir.<br />
•<br />
REKLAMA<br />
Kamera termowizyjna<br />
na każdą sytuację<br />
i kieszeń.<br />
Ti95/90 - 2 NOWE MODELE<br />
Najwyższa jakość obrazu<br />
Do 84% lepsza rozdzielczość<br />
przestrzenna i do 32% większy<br />
ekran<br />
Funkcja bezprzewodowego<br />
udostępniania danych<br />
bezpośrednio z miejsca pomiaru<br />
Korzystaj z usprawnień Fluke<br />
Connect - największego systemu<br />
bezprzewodowych przyrządów<br />
pomiarowych<br />
Połączenia<br />
wideo<br />
ShareLive<br />
Wykresy<br />
TrendIt<br />
Pomiary<br />
AutoRecord<br />
Historia<br />
EquipmentLog<br />
Pamięć<br />
w chmurze<br />
Fluke Cloud<br />
W porównaniu do przemysłowych kamer termowizyjnych innych producentów w tym samym przedziale cenowym w oparciu o MSRP z dnia 1 maja <strong>2014</strong> r.<br />
Modele Fluke Ti9X, Ti1XX, Ti2XX, Ti3XX, Ti4XX są kompatybilne z systemem Fluke Connect. <strong>2014</strong> Fluke Corporation. Wszystkie znaki towarowe są<br />
własnością odpowiednich podmiotów. Smartfon, bezprzewodowy internet oraz abonament nie są częścią zestawu. Kompatybilne z systemami Android<br />
(4.4.x lub nowszym) oraz iOS (7 lub nowszym). Apple i logo Apple stanowią znaki towarowe firmy Apple Inc. zarejestrowane w USA i innych krajach.<br />
App Store to znak usługowy firmy Apple Inc. Google Play to znak towarowy firmy Google Inc.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
103
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Kamera termowizyjna testo 870<br />
PROMOCJA<br />
Nowa generacja kamer testo 870 to odpowiedź firmy Testo na wciąż rosnące zapotrzebowanie<br />
rynku termowizyjnego w ostatnich latach. Potrzeba wykonywania zdjęć termowizyjnych<br />
o zwiększonych dokładnościach z wysoką rozdzielczością daje szanse na wykorzystanie<br />
kamer termowizyjnych jako urządzeń wielofunkcyjnych zarówno w budownictwie, jak<br />
i w przemyśle. Nowa generacja testo 870 to wyższa czułość termiczna (do 100 mK), wbudowany<br />
aparat cyfrowy (tylko w wersji testo 870‐2) i zakres pomiarowy do 280°C. W połączeniu<br />
z szerokokątnym obiektywem 34×26° kamera pozwala m.in. na wykrywanie przeciążeń<br />
elektrycznych i uszkodzeń izolacji, ocenę stanu instalacji elektrycznych, weryfikację pracy<br />
podstacji, rozdzielni i szaf elektrycznych, systematyczne monitorowanie podzespołów na halach<br />
produkcyjnych czy też monitoring linii procesowej.<br />
stalacji, czyli generowaniem dodatkowych<br />
kosztów...<br />
sobie z takimi problemami, to jak ustrzec się<br />
usterki w modułach, w których występuje<br />
brak przenoszenie obciążeń i tarć przez smary?<br />
Jak zdiagnozować złe chłodzenie w układach<br />
mechanicznych, niewspółosiowość<br />
i problemy z przekładniami czy łożyskami?<br />
Tylko dzięki termowizji. Dzięki czułości kamery<br />
testo 870 sięgającej poniżej 100 mK<br />
możliwe jest wykrycie nawet najmniejszych<br />
różnic temperaturowych na instalacjach<br />
Fot. 1.<br />
Kamera termowizyjna testo 870.<br />
Instalacje elektryczne<br />
W odniesieniu do energetyki i utrzymania<br />
ruchu głównym problemem<br />
stawianym przed użytkownikiem<br />
są przeciążenia instalacji, a co za tym<br />
idzie występowanie przegrzań związanych<br />
z nadmiernym obciążeniem<br />
prądowym lub wysoką rezystancją<br />
występującą na obwodach. Nierównomierne<br />
obciążenia, uszkodzenia<br />
izolacji czy zbyt wysokie natężenie<br />
prądu powoduje znaczące zmiany<br />
termiczne na instalacji co może<br />
skutkować występowaniem awarii<br />
i przestojami w funkcjonowaniu in-<br />
Fot. 2.<br />
Diagnostyka instalacji elektrycznych.<br />
Instalacje mechaniczne<br />
W dziale mechaniki dość często mamy<br />
do czynienia z występowaniem niepożądanych<br />
tarć lub obciążeń komponentów czego<br />
efektem są znaczne wahania temperatur<br />
na funkcjonujących podzespołach. O ile<br />
współczesna technologia pozwala nam radzić<br />
Fot. 3.<br />
Diagnostyka instalacji mechanicznych.<br />
104 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
co pozwoli na wczesne wykrycie powstającej<br />
usterki i podjęcie działań naprawczych.<br />
Fot. 4.<br />
Diagnostyka instalacji fotowoltaicznych.<br />
Fotowoltaika<br />
W przypadku fotowoltaiki termowizja znalazła<br />
głównych odbiorców wśród instalatorów<br />
i serwisantów PV. Każda, nawet najlepiej<br />
wykonana instalacja z biegiem czasu<br />
podlega procesowi starzenia, mniejszym<br />
lub większym defektom, czy też jest poddawana<br />
działaniu nieprzewidzianych czynników<br />
zewnętrznych. Dodając do tego cały<br />
szereg niewidzialnych gołym okiem defektów<br />
m.in. wadliwych ogniw, uszkodzeń<br />
diod bypass, mikropęknięć, rozwarstwień<br />
występujących pomiędzy taśmą przewodzącą<br />
a ogniwem, czy niedopasowania<br />
parametrycznego samych modułów może<br />
dojść do sytuacji, że nie będziemy w pełni<br />
zadowoleni z wydajności zainstalowanej instalacji.<br />
Z doświadczenia wiemy, że moduł<br />
fotowoltaiczny jest tak mocny, jak najsłabsze<br />
z jego ogniw w segmencie. Po wykryciu<br />
wadliwego ogniwa serwisant jest w stanie<br />
znacznie szybciej usunąć defekt, co nam<br />
jako użytkownikom pozwala na zaoszczędzenie<br />
dodatkowych kosztów wynikających<br />
z niesprawnej instalacji.<br />
SuperResolution – dwukrotne<br />
zwiększenie rozdzielczości obrazu<br />
termowizyjnego!!!<br />
Nowością na rynku jest opatentowana<br />
przez producenta, firmę Testo A.G., funkcja<br />
SuperResolution. Technologia ta pozwala<br />
na dwukrotne poprawienie rozdzielczości<br />
wszystkich kamer Testo, również tych już<br />
eksploatowanych. Przykładowo wykorzystując<br />
funkcję SuperResolution w kamerze<br />
testo 870 o rozdzielczości detektora 160×120<br />
pikseli, otrzymujemy na zdjęciu termowizyjnym<br />
320×240 pikseli. Firmware urządzenia<br />
wykorzystuje obrazy powstające w kamerze<br />
na skutek naturalnych ruchów ręki podtrzymującej<br />
kamerę. W ciągu 1/2 s kamera rejestruje<br />
równocześnie 5 zdjęć o standardowej<br />
rozdzielczości i z wykorzystaniem odpowiedniego<br />
logarytmu zdjęcia zostają zapisywane<br />
już w podwyższonej rozdzielczości.<br />
By uatrakcyjnić ofertę i możliwości samych<br />
kamer termowizyjnych producent<br />
do 30.09.<strong>2014</strong> wprowadził nową promocję<br />
– do każdej nowo zakupionej kamery z serii<br />
testo 870 funkcja SuperResolution dodawana<br />
jest GRATIS!<br />
REKLAMA<br />
Nie czekaj!<br />
Dołącz do profesjonalistów<br />
z TESTO już dziś!<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
105
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Pomiary jakości<br />
Więcej<br />
informacji<br />
na temat<br />
przyrządów<br />
pomiarowych<br />
na<br />
www.fachowy<br />
elektryk.pl<br />
energii elektrycznej<br />
Nie ma wątpliwości co do tego, że przyczyną pogarszającej się jakości energii elektrycznej,<br />
oprócz wzrostu ilości odbiorników nieliniowych, mogą być awarie odbiorników dużej mocy<br />
oraz gwałtowne zmiany wartości pobieranego prądu.<br />
Tym sposobem dochodzi do nagłych<br />
skoków napięcia, a w konsekwencji,<br />
do niewłaściwej pracy urządzeń wytwarzających<br />
energię elektryczną.<br />
Warto wspomnieć, że parametry<br />
jakościowe energii elektrycznej,<br />
która dostarczana jest odbiorcom<br />
z uwzględnieniem poszczególnych<br />
grup przyłączeniowych wynika<br />
z rozporządzenia Ministra Gospodarki<br />
i Pracy z dnia 20 grudnia 2004 r.<br />
w sprawie szczegółowych warunków<br />
przyłączenia podmiotów do sieci<br />
elektroenergetycznych, ruchu i eksploatacji<br />
tych sieci (Dz.U. z 2005 r.<br />
nr 2, poz. 6). Istotną rolę odgrywa<br />
również doprecyzowanie parametrów<br />
w tym zakresie przez rozporządzenie<br />
Ministra Gospodarki z dnia 4 maja<br />
2007 r. w sprawie szczegółowych<br />
warunków funkcjonowania systemu<br />
elektroenergetycznego.<br />
W kontekście parametrów energii<br />
elektrycznej kluczową rolę odgrywa<br />
norma PN-EN 50160 „Parametry<br />
napięcia zasilającego w publicznych<br />
sieciach rozdzielczych”. To właśnie<br />
z tego dokumentu wynikają podstawowe<br />
parametry napięcia w złączu<br />
elektroenergetycznym sieci rozdzielczych<br />
niskiego napięcia (nn) i średniego<br />
napięcia (SN) w normalnych<br />
warunkach pracy tych sieci.<br />
Podczas pomiarów w obwodach nieliniowych<br />
śledzi się przede wszystkim<br />
napięcia pod kątem wartości średnich,<br />
minimalnych, maksymalnych<br />
Fot. 1.<br />
Ważną rolę odgrywa pomiar i analizowanie mocy czynnej, biernej, odkształcenia<br />
i pozornej.<br />
i chwilowych. Nie bez znaczenia pozostaje<br />
również analizowanie prądów. W tym zakresie<br />
można więc zyskać informacje na temat<br />
wartości średnich, minimalnych i maksymalnych<br />
oraz chwilowych. Mierzy się<br />
Fot.: TOMTRONIX<br />
również bieżący pobór prądu bezpośrednio<br />
lub za pomocą przekładników prądowych.<br />
Analizie poddaje się współczynniki szczytu<br />
dla prądu i napięcia. Istotny jest również pomiar<br />
częstotliwości.<br />
106 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 2.<br />
Warto zwrócić uwagę na oprogramowanie komputerowe, wspomagające analizowanie<br />
jakości energii. Stąd też z pewnością komfort pracy zapewniają wykresy.<br />
Fot.: SONEL<br />
Ważną rolę odgrywa pomiar i analizowanie<br />
mocy czynnej, biernej, odkształcenia<br />
i pozornej. Kluczowe jest przy tym określenie<br />
charakteru mocy – pojemnościowa<br />
lub indukcyjna. Rzecz jasna moc może być<br />
również rejestrowana. Nie bez znaczenia<br />
pozostaje określenie współczynnika mocy<br />
(cos φ, tg φ) oraz analizowanie przeciążenia<br />
transformatora, które bardzo często jest<br />
efektem działania harmonicznych. Analizowane<br />
są harmoniczne łącznie ze śledzeniem<br />
współczynnika zniekształceń harmonicznych<br />
THD dla prądu i napięcia. Niejednokrotnie<br />
określa się wskaźnik krótkotrwałego<br />
oraz długotrwałego migotania światła. Nie<br />
mniej ważne jest zdefiniowanie asymetrii<br />
napięć i prądów. Wszystkie przepięcia, zapady<br />
oraz przerwy napięcia są rejestrowane.<br />
Podobne analizy przeprowadza się względem<br />
natężenia prądu.<br />
Analizatory<br />
jakości zasilania<br />
W nowoczesnych analizatorach jakości zasilania<br />
przewiduje się rejestrację szybkich<br />
zmian w napięciu. Oprócz tego jest możliwe<br />
analizowanie sygnałów sterujących. Należy<br />
podkreślić, że minimalny czas zmiany, która<br />
może być zarejestrowana wynosi 650 ns.<br />
Niektóre modele spełniają standardy wieloarkuszowej<br />
normy IEC 61000 dla analizatorów<br />
klasy A. Dotyczy to niepewności<br />
pomiarowych, metod pomiarowych oraz<br />
synchronizacji czasu z sygnałem wzorcowym.<br />
Ostatni warunek zapewniony jest<br />
dzięki wbudowanemu modułowi GPS z wewnętrzną<br />
anteną. W przypadku instalowania<br />
analizatora wewnątrz pomieszczeń można<br />
zastosować dodatkową antenę z przewodem<br />
o długości 10 m. Po umieszczeniu<br />
anteny na zewnątrz, sygnał GPS będzie<br />
bez problemu osiągalny i wykorzystywany<br />
do synchronizacji wewnętrznego zegara.<br />
Urządzenie może pracować w sieciach jednofazowych,<br />
dwufazowych ze wspólnym<br />
przewodem N, trójfazowych gwiazdowych<br />
z i bez przewodu N, trójfazowych o układzie<br />
trójkąt oraz napięcia stałego.<br />
Warto zwrócić uwagę na oprogramowanie<br />
komputerowe wspomagające analizowanie<br />
jakości energii. Stąd też z pewnością komfort<br />
pracy ułatwią wykresy. I tak np. skorzystać<br />
można z wykresu czasowego, który<br />
przedstawia przebiegi wskazanych parametrów<br />
w czasie. Z kolei oscylogramy ilustrują<br />
przebiegi chwilowe napięć i prądów w zdarzeniach<br />
lub na końcu czasu uśredniania<br />
oraz wykresy dla zarejestrowanych szybkich<br />
zmian w napięciu. Nie mniej istotny<br />
jest przy tym wykres harmonicznych, czyli<br />
wykres przedstawiający poziom harmonicznych,<br />
a także wykres interharmonicznych.<br />
Oprogramowanie pozwala na pokazanie<br />
w postaci punktów zdarzenia w funkcji czasu<br />
trwania tych zdarzeń. Skorzystać można<br />
również z funkcji pozwalającej na sporządzenie<br />
wykresu zdarzeń od napięcia, nałożonych<br />
na krzywe ANSI lub CBEMA. Tym<br />
sposobem przedstawiana jest ilość zdarzeń,<br />
które są potencjalnie niebezpieczne dla<br />
sprzętu teleinformatycznego.<br />
Na rynku nabyć można również mierniki<br />
cęgowe, które również pomogą przy pracach<br />
związanych z wykrywaniem nieprawidłowości<br />
zasilania. Stąd też mierniki<br />
cęgowe to nie tylko możliwość pomiaru<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
107
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
podstawowych wielkości elektrycznych takich<br />
jak prąd stały i przemienny, rezystancja,<br />
pojemność, częstotliwość, temperatura<br />
czy też ciągłość obwodu elektrycznego.<br />
Dodatkową, co najważniejsze przydatną<br />
funkcjonalność, uzyskuje się dzięki możliwości<br />
analizowania widm harmonicznych<br />
oraz filtrowi dolnoprzepustowemu,<br />
usuwającemu szumy o wysokich częstotliwościach.<br />
Z pewnością przydatna okaże<br />
się możliwość rejestrowania przebiegów<br />
w określonym zakresie czasowym, celem<br />
oceny trendów lub problemów z jakością<br />
energii, które mogą powstać w efekcie<br />
działania krótkotrwałych zakłóceń.<br />
Warto zwrócić uwagę na fakt, że niektóre<br />
modele mierników cęgowych pozwalają<br />
na pomiar wartości skutecznej TrueRMS<br />
prądu przemiennego oraz mocy czynnej,<br />
biernej oraz pozornej w zakresie<br />
do 600 kW/kVA/kVAR (nawet do 51.<br />
harmonicznej).<br />
Zapady napięcia<br />
Nieprawidłowości jakie mogą wystąpić<br />
w zasilaniu energią elektryczną stanowią<br />
bardzo obszerne zagadnienie. Dla przykładu<br />
warto przybliżyć jedno ze zjawisk,<br />
które zdecydowanie obniża jakość energii<br />
elektrycznej.<br />
Fot. 3.<br />
Nowoczesne analizatory jakości<br />
zasilania cechują się kolorowymi<br />
wyświetlaczami, intuicyjną obsługą<br />
oraz kompaktową obudową.<br />
Zjawisko w postaci zapadu napięcia<br />
(ang. voltage dip, voltage sag) jest nagłym<br />
zmniejszeniem napięcia zasilającego<br />
do wartości mieszczącej się pomiędzy<br />
90% a 1 % napięcia deklarowanego.<br />
Po krótkim czasie trwania zapadu następuje<br />
wzrost napięcia do poprzedniej wartości.<br />
Czas trwania zapadu napięcia wynosi<br />
od 10 ms do 1 minuty. W praktyce<br />
definiuje się również głębokość zapadu.<br />
Jest to bowiem różnica pomiędzy minimalną<br />
wartością skuteczną w czasie zapadu,<br />
a napięciem deklarowanym.<br />
Przyczyny zapadów napięcia dzieli się<br />
na zewnętrzne i wewnętrzne. Przyczyny<br />
o charakterze zewnętrznym przybierają<br />
również formę naturalnych zjawisk, które<br />
bardzo często powstają w sposób niezależny<br />
od pracy systemu zasilającego. Są to przede<br />
wszystkim wyładowania atmosferyczne,<br />
mgła, śnieg itp. Z kolei źródło przyczyn<br />
wewnętrznych leży po stronie systemu zasilającego.<br />
Chodzi między innymi o zwarcia<br />
i uszkodzenia izolacji.<br />
Za najczęstszą przyczynę zjawiska zapadów<br />
napięcia uznaje się jednak zwarcia, które<br />
Fot.: MERSERWIS<br />
EKSPERT Fachowego<br />
<strong>Elektryk</strong>a<br />
Wybieramy analizator jakości energii<br />
Z uwagi na mnogość dostępnych modeli analizatorów<br />
jakości energii, aby dokonać właściwego wyboru należy<br />
odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań. Przede<br />
wszystkim musimy określić czy potrzebujemy urządzenia<br />
stacjonarnego czy przenośnego. W przypadku<br />
potrzeby ciągłego monitorowania jakości zasilania lub<br />
utworzenia zsynchronizowanego systemu pozwalającego<br />
na analizę jakości energii w różnych punktach<br />
sieci jednocześnie należy wybrać rozwiązanie oparte<br />
o analizatory stacjonarne, z kolei jeśli zależy nam<br />
przede wszystkim na mobilności i intuicyjnej obsłudze<br />
Inż. Marcin Barczyk rozwiązaniem jest analizator przenośny. Kolejnym elementem,<br />
który musimy wziąć pod uwagę są funkcje pomiarowe;<br />
podstawowa analiza jakości energii zgodnie<br />
MERSERWIS<br />
z normą PN-EN 50160 opiera się na badaniu występowania<br />
zdarzeń napięciowych, zjawiska migotania światła (flicker) oraz zawartości<br />
wyższych harmonicznych, ale analizatory wyższej klasy pozwalają dodatkowo<br />
na rejestrację stanów nieustalonych, składowych interharmonicznych czy sygnałów<br />
sterujących – parametrów, które mogą okazać się bardzo istotne. Nie mniej<br />
istotnym kryterium wyboru jest klasa przyrządu wg normy PN-EN 61000‐4-30.<br />
Najwyższe dokładności zapewniają analizatory jakości energii w klasie A, która<br />
narzuca synchronizację czasu oraz stosowanie ujednoliconych algorytmów obliczeniowych,<br />
dzięki czemu wyniki pomiarowe powinny być identyczne niezależnie<br />
od producenta przyrządu, w przypadku mniej restrykcyjnych klas B oraz S nie<br />
mamy takiej gwarancji.<br />
108 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
występują w systemie elektroenergetycznym.<br />
To właśnie one powodują przepływ<br />
prądów o dużej wartości w efekcie czego<br />
dochodzi do znacznych spadków napięć<br />
na impedancjach sieci zasilającej. Podaje<br />
się, że poszczególne elementy sieci elektroenergetycznej,<br />
takie jak generatory czy też<br />
odbiorniki, łącznie z impedancjami sprzęgającymi,<br />
tworzą zintegrowany system<br />
dynamiczny. Tym sposobem każda zmiana<br />
napięcia, prądu czy też innego parametru<br />
sieci w dowolnym punkcie jest przyczyną<br />
natychmiastowej zmiany właściwości<br />
w pozostałych punktach systemu. Jeżeli<br />
w miejscu wystąpienia zwarcia wartość napięcia<br />
maleje, to zjawisko to wystąpi niemal<br />
w każdym innym punkcie sieci. Warto dodać,<br />
że zapady napięcia są zdarzeniami nieprzewidywalnymi.<br />
Częstotliwość ich występowania<br />
w dużej mierze zależy od rodzaju<br />
sieci zasilającej.<br />
W praktyce przynajmniej kilka parametrów<br />
opisuje zapady napięcia. Jest to przede<br />
wszystkim czas trwania zapadu, napięcie<br />
resztkowe zapadu, strata napięcia zapadu,<br />
energia zapadu napięcia, indeks zapadu napięcia<br />
oraz indeks jakości energii (ang. Power<br />
Quality Index, RPM).<br />
Zapady napięcia bardzo często wywołuje<br />
załączanie odbiorników dużej mocy.<br />
Są to na przykład napędy elektryczne zasilane<br />
prądem o znacznym natężeniu. Jak wiadomo<br />
proces rozruchu urządzeń tego typu<br />
niejednokrotnie pociąga za sobą kilkakrotne<br />
przekroczenie wartości prądu roboczego.<br />
Ze względu na to, że obwód zasilający<br />
i okablowanie instalacji są przystosowane<br />
do nominalnego prądu roboczego, wyższa<br />
wartość prądu początkowego może spowodować<br />
spadek napięcia w sieci. Głębokość<br />
zapadu zależy wtedy od tego, jak mała jest<br />
wartość jej impedancji zastępczej w punkcie<br />
wspólnego przyłączenia oraz jaka jest wartość<br />
impedancji przyłączanego odbiornika.<br />
Można zapobiegać<br />
W przemysłowych instalacjach elektrycznych<br />
bazujących na odbiornikach nieliniowych<br />
należy pamiętać o urządzeniach<br />
i elementach zapobiegających zakłóceniowym.<br />
Stąd też filtry znajdują zastosowanie<br />
w falownikach oraz innych urządzeniach<br />
przekształtnikowych, w których duże stromości<br />
impulsów oraz znaczna częstotliwość<br />
zmian prądu, wywołują pola elektromagnetyczne,<br />
mogące być przyczyną zakłóceń<br />
innych urządzeń. Nowoczesne filtry cechują<br />
się przede wszystkim prostym montażem,<br />
bowiem można je instalować bezpośrednio<br />
pod falownikiem.<br />
Większość firm produkujących falowniki<br />
oferuje również dławiki, mające na celu<br />
ochronę przed zakłóceniami pozostałych<br />
maszyn i urządzeń zasilanych z tej samej<br />
sieci. Elementy te ograniczają rozprzestrzenianie<br />
się wyższych harmonicznych<br />
w obwodach zasilania. Oprócz tego tłumione<br />
są przepięcia komutacyjne, które<br />
występują najczęściej podczas przełączania<br />
tyrystorów, wykorzystywanych w przemiennikach<br />
częstotliwości. Podzespoły te<br />
produkowane są jako jednofazowe oraz trójfazowe.<br />
Dławiki sieciowe instalowane<br />
są na wejściu falownika, natomiast dławiki<br />
silnikowe znajdują zastosowanie między innymi<br />
w przypadku długich połączeń pomiędzy<br />
silnikiem i falownikiem. Istotną kwestię<br />
stanowi również kompensacja pojemności<br />
linii zasilania, poprawa współczynnika<br />
mocy, a także ograniczenie wartości prądu<br />
zwarciowego, co zyskujemy dzięki zastosowaniu<br />
dławików silnikowych.<br />
Podsumowanie<br />
Skutków używania energii o niskiej jakości<br />
jest wiele. Są one szczególnie odczuwalne<br />
w zakładach przemysłowych, realizujących<br />
skomplikowane procesy produkcyjne. Urządzenia<br />
elektryczne, zasilane energią o niewłaściwych<br />
parametrach, mogą pracować<br />
niestabilnie oraz wykazywać podwyższoną<br />
temperaturę. Wyższy poziom hałasu, drgania,<br />
nieplanowane wyłączenia, zaburzenia<br />
pracy napędów, uszkodzenia czułych odbiorników<br />
czy też migotanie źródeł światła<br />
to tylko podstawowe, negatywne konsekwencje<br />
zasilania urządzeń energią o niskiej<br />
jakości. Warto również zwrócić uwagę<br />
na skutki w postaci niepożądanego zadziałania<br />
wyłączników RCD oraz przegrzewania<br />
przewodów neutralnych.<br />
Damian Żabicki<br />
REKLAMA<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
109
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Zaawansowana analiza jakości<br />
energii w przystępnej formie<br />
PROMOCJA<br />
Do przeprowadzenia skutecznej analizy jakości zasilania oraz diagnostyki zaburzeń w sieci<br />
niezbędne jest przede wszystkim odpowiednie narzędzie. Na polskim rynku dostępnych jest<br />
wiele analizatorów jakości energii, ale urządzenia o najbardziej rozbudowanych funkcjach<br />
wymagają od użytkownika szerokiej wiedzy z zakresu nie tylko samego zagadnienia jakości<br />
energii, ale również przeszkolenia z zakresu skomplikowanej i mało intuicyjnej obsługi<br />
przyrządu, podczas gdy prostsze urządzenia o stosunkowo prostej obsłudze mają znacznie<br />
ograniczoną funkcjonalność.<br />
Z początkiem <strong>2014</strong> roku firma Metrel<br />
wprowadziła na rynek nowy przenośny<br />
analizator jakości energii MI 2892<br />
Power Master, który łącząc w sobie<br />
rozbudowane funkcje pomiarowe,<br />
dostępne tylko w najwyższej klasy<br />
urządzeniach z intuicyjną i przyjazną<br />
dla użytkownika obsługą, stanowi<br />
idealne narzędzie zarówno dla doświadczonych<br />
specjalistów JEE, jak<br />
i osób dopiero rozpoczynających pracę<br />
nad tym zagadnieniem.<br />
Prostota obsługi<br />
Podstawowym punktem odniesienia<br />
przy ocenie jakości zasilania jest<br />
zgodność zarejestrowanych danych<br />
z normą PN-EN 50160 określającą<br />
dopuszczalne parametry napięcia<br />
zasilającego w publicznych sieciach<br />
rozdzielczych. MI 2892 Power Master<br />
pozwala na błyskawiczne uruchomienie<br />
rejestracji wszystkich parametrów<br />
niezbędnych do oceny zgodności napięcia<br />
zasilania z normą PN-EN 50160 bez zbędnej<br />
konfiguracji. Zawarte w przyrządzie ekrany<br />
pomocy przystępnie obrazują sposób podłączenia<br />
cęgów prądowych oraz przewodów<br />
napięciowych w zależności od wybranego<br />
układu sieci, nie pozostawiając w tym zakresie<br />
żadnych wątpliwości. Cęgi prądowe typu<br />
„Smart” (cewki Rogowskiego), oferowane<br />
w zestawie standardowym, są automatycznie<br />
rozpoznawane przez przyrząd, a ich zakres<br />
ustawiany jest zgodnie z natężeniem prądu<br />
płynącego w badanym obwodzie.<br />
Mnogość funkcji<br />
Poza rejestracją podstawowych parametrów<br />
jakości napięcia, takich jak zdarzenia<br />
napięciowe, wyższe harmoniczne i THD,<br />
niesymetria oraz wskaźnik migotania światła<br />
(flicker), przyrząd udostępnia dodatkowo<br />
zaawansowane funkcje diagnostyczne, takie<br />
jak badanie sygnałów sterujących, rejestrowanie<br />
stanów nieustalonych, interharmonicznych,<br />
prądów rozruchowych i innych<br />
przebiegów szybkozmiennych.<br />
Analiza<br />
efektywności energetycznej<br />
Kolejną kluczową funkcją przyrządu Power<br />
Master jest rejestracja mocy i energii, która<br />
pozwala na wnikliwą analizę efektywności<br />
energii w danym obiekcie. Koszt energii<br />
elektrycznej stanowi coraz większy odsetek<br />
całości kosztów funkcjonowania szeroko<br />
pojętego przemysłu, dlatego też redukcja<br />
zużycia nawet o kilka procent nierzadko<br />
przekłada się na wielotysięczne oszczędności.<br />
MI 2892, wykorzystując najnowocześniejsze<br />
algorytmy obliczeniowe zgodne<br />
z normą IEEE 1459, pozwala na dokładny<br />
pomiary mocy i energii również w przypadku<br />
przebiegów niesinusoidalnych, które<br />
to z uwagi na coraz szersze występowanie<br />
odbiorników nieliniowych występują bardzo<br />
powszechnie. Pomiary zrealizowane<br />
przez MI 2892 nie tylko mogą wskazać<br />
miejsca, w których zużycie energii można<br />
znacznie ograniczyć, ale również stanowią<br />
kompletne dane do doboru aparatury<br />
do kompensacji mocy biernej.<br />
Fot. 1.<br />
Czytelny ekran znacznie ułatwiający obsługę.<br />
Oprogramowanie PowerView<br />
Jeśli chodzi o analizę jakości energii wysokiej<br />
klasy przyrząd to tylko połowa sukcesu.<br />
Nie mniej istotnym elementem zestawu<br />
jest oprogramowanie. Nowoczesny program<br />
PowerView 3.0 dostarczany wraz z przyrządem<br />
stanowi doskonałe dopełnienie funkcjonalności<br />
MI 2892. Funkcje PowerView<br />
to między innymi prezentacja wyników<br />
pomiarowych w formie wykresów lub tabe-<br />
110 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 2.<br />
Fot. 3.<br />
Ekran wykresu obciążenia oraz<br />
oceny zgodności z normą PN-EN<br />
50160 w programie PowerView.<br />
Obsługa MI 2892 w praktyce.<br />
li, automatyczna ocena zgodności z normą<br />
PN-EN 50160, wbudowany edytor tekstu<br />
pozwalający na tworzenie niestandardowych<br />
raportów adekwatnie do potrzeb, zarządzanie<br />
bazą danych klientów i badanych<br />
lokalizacji, zdalny odczyt danych i konfiguracja<br />
przyrządu oraz wiele innych.<br />
Inteligentne rozwiązania<br />
Wychodząc naprzeciw wymaganiom współczesnej<br />
kadry inżynierskiej, przyrząd został<br />
wyposażony w szereg nowoczesnych rozwiązań,<br />
w tym w port Ethernet, pozwalający<br />
na zdalną kontrolę nad przyrządem. Komunikacja<br />
odbywa się przez internet za pośrednictwem<br />
serwera w firmie Metrel, co sprawia,<br />
że połączenie nie wymaga żmudnej konfiguracji<br />
środowiska sieciowego. Miernik wystarczy<br />
podłączyć do internetu, a następnie<br />
z poziomu oprogramowania PowerView<br />
uzyskać do niego dostęp zdalny podając<br />
numer seryjny. Idąc z duchem czasu przyrząd<br />
wyposażono w obsługę kart MicroSD,<br />
których pojemność (nawet do 32 GB) pozwala<br />
na wielomiesięczną rejestrację.<br />
Pełna klasa A normy PN-EN<br />
61000‐4‐30<br />
Doświadczenie pokazuje, że niezbędne<br />
do dochodzenia roszczeń od dostawców<br />
energii elektrycznej jest przeprowadzenie<br />
pomiaru przyrządami zgodnymi z klasą<br />
A normy PN-EN 61000, która określa<br />
dopuszczalne niepewności pomiarowe oraz<br />
metody pomiaru i obliczeń. Firma Metrel<br />
sprostała temu wymaganiu – MI 2892 rejestruje<br />
parametry w pełni zgodnie z klasą<br />
A normy PN-EN 61000‐4‐30, pozwalając<br />
również na synchronizację czasu przez opcjonalny<br />
odbiornik GPS.<br />
Nowoczesne rozwiązanie<br />
dla każdego<br />
Mimo najwyższej klasy specyfikacji i rozbudowanych<br />
funkcji pomiarowych przyrząd<br />
MI 2892 Power Master dostępny jest<br />
w korzystnej cenie, co czyni go doskonałym<br />
wyborem dla firm i specjalistów poszukujących<br />
zaawansowanego analizatora jakości<br />
energii.<br />
•<br />
REKLAMA<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
111
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Nowa rodzina luksomierzy<br />
firmy SONEL<br />
– dokładniejsze z nowymi funkcjonalnościami<br />
PROMOCJA<br />
Firma SONEL SA wprowadziła do swojej oferty trzy nowe mierniki LXP, pierwszy z nich<br />
LXP-2 jest bezpośrednim następcą LXP-1 i w stosunku do poprzednika poprawione zostały<br />
parametry pomiarowe, zaspokoi on potrzeby specjalistów wykonujących badania oświetlenia<br />
stanowisk pracy. Dla osób wymagających dokładności pomiarowej na dużo wyższym<br />
poziomie SONEL opracował dwa nowe przyrządy: LXP-10B w klasie B z rozdzielczością<br />
0,01 lx oraz LXP-10A w klasie A z rozdzielczością pomiarową rzędu 0,001 lx oraz bardzo<br />
wysoką dokładnością pomiaru.<br />
W miernikach, jako element światłoczuły<br />
zastosowano fotodiodę krzemową<br />
oraz filtr czułości widmowej. Fotoogniwo<br />
jest skorygowane kierunkowo<br />
do krzywej cosinus i umieszczone<br />
jest w zewnętrznej sondzie łączonej<br />
z panelem sterującym przewodem<br />
o długości 1,5 m. Luksomierze serii<br />
LXP-10 dodatkowo pozwalają<br />
na bezprzewodową transmisję danych<br />
do komputera za pomocą opcjonalnego<br />
adaptera OR-1.<br />
Do podstawowych cech przyrządów<br />
należą:<br />
<br />
minimalne rozdzielczości pomiaru<br />
światła dla LXP-2 od 0,1<br />
lx, dla LXP-10B od 0,01 lx, dla<br />
LXP-10A od 0,001 lx,<br />
<br />
<br />
<br />
funkcja Data-hold służąca zatrzymywaniu<br />
wyświetlanych wartości<br />
pomiarowych na ekranie,<br />
brak konieczności stosowania<br />
współczynników korekcyjnych<br />
dla różnych źródeł światła dzięki<br />
bardzo dobremu dopasowaniu<br />
czułości spektralnej gwarantującemu<br />
prawidłowy pomiar natężenia<br />
oświetlenia niezależnie<br />
od charakteru promieniowania,<br />
krótkie czasy reakcji na zmianę<br />
natężenia oświetlenia,<br />
112 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
funkcja zatrzymania wartości<br />
szczytowej (Peak-hold) pozwalająca<br />
na pomiar sygnału szczytowego<br />
impulsu świetlnego o czasie trwania<br />
dłuższym niż 0,1 s (0,4 s dla LXP-2<br />
z sondą LP-1) i krótszym niż 1 s,<br />
cztery zakresy pomiarowe – LXP-2,<br />
pięć zakresów – LXP-10B, sześć zakresów<br />
– LXP-10A,<br />
możliwość wyboru jednostek pomiarowych<br />
lx (luksy) lub Fc (stopokandele),<br />
pomiary wartości maksymalnych i minimalnych,<br />
odczyty względne REL,<br />
duży i łatwy w odczycie podświetlany<br />
wyświetlacz,<br />
ergonomiczna obudowa,<br />
złącze USB pozwalające na połączenie<br />
urządzenia z komputerem,<br />
<br />
zapis w pamięci 99 (dla LXP-2) lub 999<br />
(dla LXP-10B, LXP-10A) wartości, które<br />
mogą zostać odczytane w mierniku<br />
lub komputerze,<br />
<br />
rejestrator danych o możliwości zapisu<br />
ponad 16000 wartości,<br />
<br />
automatyczne wyłączenie zasilania<br />
po 5, 10 lub 15 minutach lub wyłączenie<br />
funkcji automatycznego wyłączania,<br />
<br />
zegar czasu rzeczywistego wraz z datą<br />
pomiaru,<br />
<br />
współpraca z programem do tworzenia<br />
protokołów z badania oświetlenia<br />
„FOTON 2”.<br />
Aby wykonać pomiar wystarczy włączyć<br />
zasilanie miernika, zdjąć pokrywę sondy<br />
i skierować sondę w kierunku źródła światła.<br />
Miernik zawsze po włączeniu uruchamia<br />
Fot. 1.<br />
Miernik natężenia oświetlenia<br />
LXP-10A/B firmy SONEL S.A.<br />
się w funkcji automatycznego doboru zakresu,<br />
eliminując w ten sposób konieczność<br />
ręcznej zmiany zakresu, funkcja AUTO<br />
w razie potrzeb może być wyłączona w luksomierzu.<br />
Miernik na wyświetlaczu wskaże<br />
aktualną wartość natężenia oświetlenia.<br />
Ze względu na dużą czułość fotoogniwa<br />
wyświetlana wartość może się nieznacznie<br />
wahać dlatego należy zapewnić niezmienność<br />
warunków pomiarowych (brak ruchu<br />
osób w otoczeniu, nieruchoma sonda). Aby
POMIARY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Rys. 1. Struktura obiektu w protokole.<br />
Rys. 2. Definicja pomieszczenia.<br />
Rys. 3. Wstawianie danych z miernika.<br />
zapisać bieżący wynik do pamięci, należy<br />
wcisnąć przycisk ENTER/MEM.<br />
Jeżeli wartość się waha, użytkownik może<br />
wyznaczyć, w zależności od potrzeby, minimalną<br />
lub maksymalną wartość jaka została<br />
zarejestrowana przez miernik i taką wprowadzić<br />
do pamięci – funkcja MIN/MAX.<br />
Miernik może być uruchomiony w trybie rejestratora<br />
danych. Funkcja ta jest pomocna<br />
w sytuacji, gdy użytkownik chce zarejestrować<br />
zmienność oświetlenia w określonym<br />
czasie np. przy przejściu korytarzem z drogą<br />
ewakuacyjną.<br />
Miernik jest bardzo lekki i wygodny w użytkowaniu.<br />
Standardowe wyposażenie stanowi<br />
miernik, sonda z przewodem, instrukcja obsługi,<br />
przewód USB oraz płyta CD z darmowym<br />
programem do odczytywania danych,<br />
a wszystko to zamknięte jest w wygodnej<br />
i odpornej na uderzenia, plastikowej walizce.<br />
Uzupełnieniem miernika jest oprogramowanie<br />
FOTON 2 do wykonywania protokołów<br />
z badania oświetlenia. Program ten komunikuje<br />
się z miernikiem LXP-2, LXP-10B<br />
oraz LXP-10A, pobiera dane i pozwala<br />
użytkownikowi poddać je analizie w specjalnie<br />
do tego przygotowanych tabelach.<br />
W zależności od rodzaju oświetlenia opracowane<br />
są normy, które określają kryteria<br />
oceny oświetlenia oraz sposób wykonywania<br />
badań. Program dokonuje analizy wyników<br />
w oparciu o normę PN-EN 12464<br />
„Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc<br />
pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”<br />
– dla badania oświetlania stanowisk<br />
pracy oraz PN-EN 1838 „Zastosowanie<br />
oświetlenia. Oświetlenie awaryjne” – dla<br />
badania oświetlenia awaryjnego.<br />
Protokół ma strukturę drzewiastą, dzięki<br />
czemu użytkownik może przenieść strukturę<br />
budynku na drzewo odzwierciedlające<br />
rozkład pomieszczeń. Do każdego pomieszczenia<br />
można przypisać trzy rodzaje badań<br />
(ogólne, awaryjne i stanowisk pracy).<br />
Dodając pomieszczenie do struktury, użytkownik<br />
definiuje rodzaj tego pomieszczenia<br />
zgodnie z klasyfikacją określoną w normie<br />
PN-EN-12464‐1. Program automatycznie<br />
wyświetla kryteria oceny dla wybranego rodzaju<br />
pomieszczenia.<br />
Wyniki wprowadzane przez użytkownika<br />
z klawiatury lub odczytane z miernika<br />
są automatycznie poddane analizie i ocenie.<br />
Na bieżąco wyliczana jest średnia natężenia<br />
oświetlenia i równomierność oraz inne niezbędne<br />
współczynniki.<br />
Program zawiera szereg funkcji przyspieszających<br />
tworzenie dokumentacji, takich jak:<br />
<br />
klonowanie pomieszczeń,<br />
<br />
wpis wielu punktów pomiarowych<br />
za jednym kliknięciem,<br />
<br />
obliczenie minimalnej ilości punktów<br />
w danym pomieszczeniu,<br />
<br />
seryjne wypełnianie nazw punktów pomiarowych,<br />
<br />
możliwość przypisania szkiców, obrazów<br />
do obiektów,<br />
<br />
wydruk kontrolek pomiarowych.<br />
Wydruk protokołu składa się z kilku części:<br />
<br />
strona tytułowa, gdzie podane są informacje<br />
o wykonawcy, miejscu pomiarów,<br />
rodzajach badań, warunkach pomiarów,<br />
<br />
spis treści wraz ze spisem wszystkich<br />
pomieszczeń,<br />
<br />
teoria pomiarów, gdzie podane są podstawowe<br />
definicje związane z pomiarami<br />
oświetlenia oraz wyjaśnione są oznaczenia<br />
użyte w programie,<br />
<br />
podsumowanie, gdzie podane są informacje<br />
o osobach wykonujących badania,<br />
użytych miernikach oraz podane<br />
jest orzeczenie o pozytywnym lub negatywnym<br />
rezultacie badań.<br />
Dane przechowywane są w plikach (dokumentach),<br />
dzięki czemu łatwo mogą<br />
być archiwizowane na dowolnym nośniku<br />
i przesyłane np. pocztą internetową. Istnieje<br />
również możliwość wydrukowania dokumentu<br />
w postaci pliku PDF.<br />
Program jest na bieżąco aktualizowany<br />
a wersja demonstracyjna dostępna jest<br />
na stronie producenta.<br />
Witold Ślirz, Marcin Wojewoda<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
113
OŚWIETLENIE<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Lena Lighting<br />
LED Technology<br />
114 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
OŚWIETLENIE<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Modułowa konstrukcja opraw<br />
Kompleksowa oferta<br />
Modułowa konstrukcja opraw LENA<br />
Lena Lighting<br />
LIGHTING LED GO! umożliwia bezproblemową<br />
i bezpieczną wymianę modułu<br />
elektrycznego, który zawiera panel LED,<br />
zasilacz oraz kostkę przyłączeniową. Dzięki<br />
temu klient po okresie gwarancji może<br />
samodzielnie i niedrogo zmodernizować posiadane<br />
Dział Badań i Rozwoju Lena Lighting konstruuje<br />
nowe produkty wykorzystując najnowsze,<br />
światowe rozwiązania technologii<br />
LED. Wybrane produkty posiadają wzór<br />
przemysłowy zastrzeżony w Urzędzie Harmonizacji<br />
Rynku Wewnętrznego (OHIM).<br />
oprawy bez potrzeby wymiany ca-<br />
łych opraw i zmian w instalacji elektrycznej.<br />
LENA LIGHTING gwarantuje dostępność<br />
modułów elektrycznych wykonanych<br />
Obecnie w naszej ofercie znajdują się<br />
oprawy pozwalające na kompleksowe<br />
wyposażenie:<br />
w aktualnej technologii LED do typowych <br />
biur,<br />
opraw produkowanych w wersji LED.<br />
Wielu dostawców opraw LED, zakładając<br />
<br />
obiektów przemysłowych i magazynowych,<br />
bardzo długą żywotność diod LED oferuje<br />
<br />
obiektów użyteczności publicznej,<br />
swoje oprawy w odpowiednio wysokiej <br />
budynków mieszkalnych.<br />
cenie, często wykonane w konstrukcji zamkniętej,<br />
bez możliwości ingerowania, naprawy<br />
Oferujemy także wysokiej jakości oświetlenie<br />
uliczne i drogowe.<br />
i serwisowania takich opraw. Ozna-<br />
cza to w praktyce, że klient drogo kupując Nasze oprawy, produkowane w zaawansowanej<br />
technologii LED, są przystosowane<br />
takie oprawy zgadza się na sytuację, w której<br />
efekt STUDIUM oszczędności związany PRZYPADKU<br />
z nową inwestycją<br />
do współpracy z nowoczesnymi systemami<br />
pokryje koszty tej inwestycji do-<br />
zarządzania oświetleniem.<br />
ZAOSZCZĘDŹ 44% ENERGII DZIĘKI MODULUS LED<br />
piero za kilka lat, a każda awaria wymagać<br />
będzie Przy wymiany okazji rozbudowy całych hali opraw. produkcyjnej Inwestor podjął decyzję o rozbudowie Lena Lighting części biurowej dla biura swojej siedziby.<br />
Z<br />
Oprawy LENA<br />
uwagi na<br />
LIGHTING<br />
nieplanowany wcześniej<br />
LED GO!<br />
dodatkowy<br />
objęte<br />
koszt tych prac otrzymaliśmy<br />
– studium<br />
polecenie<br />
przypadku<br />
przeprowadzenia<br />
audytu oświetleniowego i wskazania najbardziej opłacalnej opcji.<br />
są trzyletnią gwarancją oraz oferowane w cenach<br />
Przy okazji rozbudowy hali produkcyj-<br />
uwzględniających zwrot z inwestycji nej inwestor podjął decyzję o rozbudowie<br />
Biorąc pod uwagę fakt, że Inwestorowi zależało na najbardziej ekonomicznym rozwiązaniu, rozważyliśmy dwa<br />
sposoby oświetlenia przestrzeni biurowej i towarzyszących jej pomieszczeń użytkowych, przedstawionych na<br />
w ciągu rysunku 2 poniżej. - 3 lat. Oznacza to, że kupujący części biurowej swojej siedziby. Z uwagi<br />
je klient W pierwszym jest w komfortowej wariancie skupiliśmy sytuacji, się na bo tradycyjnym efekt oświetleniu na nieplanowany opartym na wysokosprawnych wcześniej świetlówkach.<br />
dodatkowy<br />
Lista materiałowa<br />
oszczędności związany<br />
liczyła<br />
z nową<br />
5 rodzajów<br />
inwestycją<br />
opraw a ich łączna<br />
koszt<br />
liczba<br />
tych<br />
wynosiła<br />
prac<br />
– 75<br />
otrzymaliśmy<br />
szt. W drugim wariancie<br />
polecenie<br />
wzięliśmy pod uwagę wyłącznie oświetlenie LED. W tym przypadku lista materiałowa liczyła 4 rodzaje opraw<br />
pokryje a ich koszty ilość spadła już do po 61 2 szt. - Warto 3 latach, podkreślić, a w przypadku<br />
że oba warianty przeprowadzenia zapewniały optymalne, audytu zgodne oświetleniowego<br />
z obowiązująca<br />
awarii oprawy wciąż są na gwarancji. normą oświetlenie podłogi liczonych pomieszczeń.<br />
i wskazania najbardziej opłacalnej<br />
opcji.<br />
WARIANT A - EVG<br />
• 10 x downlight 2x18W EVG,<br />
• 03 x downlight 2x26W EVG<br />
• 12 x downlight IP44 2x26W EVG<br />
• 47 x raster paraboliczny 4x18W EVG<br />
• 03 x raster z płytą matową 4x18W EVG<br />
WARIANT B - LED<br />
• 28x MODULUS LED 48W PLX 4000K<br />
• 15x MODULUS LED 48W PRM 4000K<br />
• 11x DL 185 LED 14W 4000K<br />
• 7x DL 185 LED 21W 4000K<br />
75 opraw 61 opraw<br />
Rys. 1. Rozkład natężenia oświetlenia.<br />
Wstępne zestawienie obu wariantów już na pierwszy rzut oka pokazuje przewagę oświetlenia LED. Z punktu<br />
widzenia Inwestora ten wariant oświetlenia był bardziej jednorodny i nie generował potrzeby okresowej obsługi<br />
technicznej. Oświetlenie tradycyjne pociągało za sobą konieczność zakupu wielu różnych źródeł światła,<br />
ich częstej wymiany oraz powodowało nieuzasadnione <strong>Fachowy</strong> zróżnicowanie <strong>Elektryk</strong> opraw na suficie 4•<strong>2014</strong> co wpływało 115 negatywnie<br />
na walory estetyczne.
OŚWIETLENIE<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Koszty<br />
10 598<br />
Rys. 2.<br />
Rys. 3.<br />
5 890<br />
Biorąc pod uwagę fakt, że inwestorowi<br />
zależało na najbardziej ekonomicznym<br />
rozwiązaniu, rozważyliśmy dwa sposoby<br />
oświetlenia przestrzeni biurowej i towarzyszących<br />
jej pomieszczeń użytkowych,<br />
przedstawionych na rys. 1.<br />
W pierwszym wariancie skupiliśmy się<br />
na tradycyjnym oświetleniu opartym<br />
SZCZEGÓŁY TECHNICZNE<br />
POZNAJ OPRAWĘ MODULUS LED<br />
14,12<br />
7,85<br />
Porównanie zużycia energii - korzyści dla inwestora.<br />
Wykres oszczędności w czasie.<br />
9432<br />
4190<br />
5242<br />
Zużycie energii [kWh/rok]<br />
2<br />
Zużycie energii [kWh/m ] Prognozowana emisja CO2<br />
w badanym okresie [kg]<br />
Amortyzacja Zwrot<br />
po z inwestycji<br />
3 latach<br />
w ciągu 3 lat<br />
Okres (lata)<br />
Oprawa<br />
świetlówkowa<br />
}<br />
OSZCZĘDNOŚĆ<br />
OSZCZĘDNOŚĆ<br />
Oprawa LED<br />
Oprawa<br />
świetlówkowa<br />
Oprawa LED<br />
STEROWNIK LED<br />
Odpowiednio dobrany sterownik diod LED, dzięki bardzo<br />
małej tolerancji prądu(80<br />
i o trwałości 50 tys. godzin (L70B50) t a = 25°C.<br />
na wysokosprawnych świetlówkach. Lista<br />
materiałowa liczyła 5 rodzajów opraw, a ich<br />
łączna liczba wynosiła 75 sztuk. W drugim<br />
wariancie wzięliśmy pod uwagę wyłącznie<br />
oświetlenie LED. W tym przypadku<br />
lista materiałowa liczyła 4 rodzaje opraw<br />
a ich ilość spadła do 61 sztuk. Warto podkreślić,<br />
że oba warianty zapewniały optymalne,<br />
zgodne z obowiązująca normą<br />
oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach liczonych<br />
pomieszczeń.<br />
Wstępne zestawienie obu wariantów już<br />
na pierwszy rzut oka pokazuje przewagę<br />
oświetlenia LED. Z punktu widzenia<br />
inwestora ten wariant oświetlenia był<br />
bardziej jednorodny i nie generował potrzeby<br />
okresowej obsługi technicznej.<br />
Oświetlenie tradycyjne pociągało za sobą<br />
konieczność zakupu wielu różnych źródeł<br />
światła, ich częstej wymiany oraz powodowało<br />
nieuzasadnione zróżnicowanie<br />
opraw na suficie, co wpływało negatywnie<br />
na walory estetyczne.<br />
Analiza porównawcza wykazała szereg<br />
korzyści płynących z zastosowania opraw<br />
LED. Obliczenia dowiodły przede wszystkim,<br />
iż zużycie całkowite energii w przeliczeniu<br />
na 1 m 2 jest o 44% niższe dla opraw<br />
LED niż w przypadku tradycyjnej technologii<br />
świetlówkowej. Efekt ten został osiągnięty<br />
nie tylko dzięki niższemu jednostkowemu<br />
poborowi opraw LED ale także<br />
poprzez zainstalowanie mniejszej ich liczby.<br />
Dodatkowo, co było szczególnie istotne<br />
dla Inwestora, mniejsza liczba punktów<br />
świetlnych obniżyła koszty instalacji<br />
i robocizny tej nieplanowanej inwestycji.<br />
Obniżenie prognozowanej emisji CO 2 pozwalało<br />
wesprzeć prowadzone od lat działania<br />
wizerunkowe.<br />
Po uwzględnieniu wszystkich kosztów zakupu<br />
i instalacji, szacunkowy okres zwrotu<br />
z inwestycji został wyznaczony na 3 lata.<br />
Po tym okresie inwestor odczuje stały, dynamiczny<br />
przyrost zysków z tytułu użytkowania<br />
opraw LED (zielone pole na wykresie<br />
oszczędności). Inwestor przekonany o przyszłych<br />
zyskach, zaakceptował konieczność<br />
poniesienia wyższych kosztów i zdecydował<br />
się na wybór oświetlenia LED.<br />
SYSTEM OPTYCZNY<br />
Pryzmatyczna lub mleczna przesłona akrylowa<br />
zapewniająca równomierne rozproszenie światła bez<br />
widocznych punktów zachowuje jednocześnie wysokie<br />
parametry świetlne oprawy oraz redukuje niskie<br />
efekty olśnienia.<br />
Rys. 4.<br />
Modulus LED - widok konstrukcyjny.<br />
STALOWA RAMA I KONSTRUKCJA<br />
Estetyczna malowana proszkowo rama stalowa<br />
utrzymuje przesłonę w prawidłowej pozycji.<br />
Częściowo widoczna tworzy wraz z optyką jednorodny<br />
design.<br />
Lena Lighting S.A.<br />
ul. Kórnicka 52<br />
63-000 Środa Wielkopolska<br />
tel. +48 61 28 60 300<br />
e-mail: office@lenalighting.pl<br />
www. lenalighting.pl<br />
38<br />
LED GO!<br />
116 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
Kompleksowa<br />
oferta LED<br />
NOWY KATALOG<br />
NAJLEPSZA OFERTA LED <strong>2014</strong>!<br />
Lena LED Technology<br />
<strong>2014</strong><br />
Oszczędność do 90%<br />
Gwarancja do 5 lat<br />
Polski producent<br />
pobierz (pdf)<br />
zamów wersję<br />
drukowaną<br />
Katalog do pobrania na www.lenalighting.pl Wersja drukowana<br />
dostępna bezpłatnie u przedstawiciela handlowego.<br />
SMART LED<br />
MODULUS LED<br />
CODAR RS LED<br />
DL 220 LED<br />
CORONA LED<br />
PROXIMA LED<br />
CORONA LED<br />
www.lenalighting.pl<br />
Lena Lighting S.A., ul. Kórnicka 52, 63-000,<br />
Środa Wielkopolska, tel. +48 (61) 2860300<br />
e-mail: office@lenalighting.pl
OŚWIETLENIE<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Porównywanie opraw LED<br />
– właściwa interpretacja podstawowych danych znamionowych.<br />
PROMOCJA<br />
Stosowanie rozwiązań oświetleniowych wykorzystujących technologię LED może bardzo<br />
korzystnie wpłynąć na poprawę funkcjonalności realizowanej instalacji oświetleniowej.<br />
Najczęściej podkreśla się spory potencjał w zakresie redukcji poboru energii elektrycznej<br />
na cele oświetleniowe, ale nie mniej ważna jest możliwość wytwarzania światła wysokiej<br />
jakości, co w połączeniu z odpowiednią oprawą oświetleniową, zapewnia wysoki komfort<br />
widzenia i przebywania w danym otoczeniu oświetleniowym.<br />
Potencjalne możliwości, które stwarza<br />
technologia LED, mogą być<br />
zrealizowane jedynie przy pomocy<br />
opraw oświetleniowych odpowiedniej<br />
jakości i właściwego projektu<br />
oświetlenia. Proces transformacji<br />
opraw oświetleniowych ze stosunkowo<br />
prostego urządzenia elektrycznego,<br />
w zaawansowany produkt<br />
elektroniczny, wymaga odmiennego<br />
postrzegania zagadnień związanych<br />
z jakością takich produktów. Niskiej<br />
jakości klasyczna żarówka miała<br />
ograniczoną trwałość, ale nie miało<br />
to wpływu na jakość produkowanego<br />
przez nią światła. W przypadku złej<br />
jakość produktów LED poza znikomą<br />
trwałością, bardzo często pogorszeniu<br />
ulegają także parametry jakościowe<br />
wytwarzanego światła.<br />
Jednym z elementów odpowiedniego<br />
wyboru oprawy LED jest prawidłowa<br />
interpretacja jej parametrów znamionowych.<br />
Jednak dynamiczny rozwój<br />
technologii LED wyprzedza wprowadzanie<br />
opracowań normalizacyjnych,<br />
które regulowałyby sposób przedstawiania<br />
przez producentów podstawowych<br />
danych technicznych produktów<br />
LED. Tym samym producenci<br />
i dystrybutorzy mogą w elastyczny<br />
sposób określać parametry techniczne<br />
opraw LED, co może utrudniać ich<br />
rzetelne porównywanie. Ci nierzetelni<br />
bądź nieświadomi decydują się na podawanie<br />
tak zdefiniowanych danych,<br />
które lepiej wyglądają na papierze,<br />
ale nie przekładają się na rzeczywiste<br />
warunki pracy oprawy. W rezultacie<br />
utrudniony jest proces wyboru<br />
właściwego produktu, co może skutkować<br />
problematyczną i nie spełniającą<br />
oczekiwań inwestycją. Rosnąca liczba<br />
takich nieudanych realizacji negatywnie<br />
wpływa na wizerunek branży oświetleniowej<br />
i postrzeganie technologii LED.<br />
Obecnie istnieją różne sposoby podawania<br />
informacji o oprawach LED, nawet<br />
w przypadku tak podstawowych danych<br />
znamionowych jak ich moc i strumień<br />
świetlny. W przypadku części dostępnych<br />
na rynku rozwiązań, ich producenci bądź<br />
dystrybutorzy, deklarują wyżej wymienione<br />
parametry dla samego półprzewodnikowego<br />
źródła światła w oprawie. Tym samym kopiując<br />
bezrefleksyjnie, a czasami celowo, tradycyjny<br />
sposób ich podawania, dla sytuacji<br />
gdzie oprawa oświetleniowa i źródło światła,<br />
stanowiły dwa osobne produkty. W oprawach<br />
oświetleniowych wykorzystujących klasyczne<br />
źródła światła takich jak np. świetlówki<br />
liniowe, które wymagały zastosowania oddzielnego<br />
układu zasilającego i podlegały<br />
okresowej wymianie, zwykle podawano moc<br />
oprawy i strumień świetlny, jako katalogową<br />
moc i strumień świetlny źródła/źródeł światła<br />
zainstalowanych w danej oprawie. Świadomi<br />
użytkownicy zdawali sobie sprawę,<br />
że całkowity pobór mocy oprawy jest sumą<br />
poboru mocy źródła/eł światła i strat występujących<br />
w układzie zasilającym, a strumień<br />
świetlny oprawy oświetleniowej jest strumieniem<br />
źródła światła pomniejszonym o straty<br />
występujące w układzie optycznym oprawy.<br />
Standard podawania mocy źródeł światła<br />
jako mocy oprawy, miał ułatwić użytkownikowi<br />
zakup odpowiedniego typoszeregu<br />
lamp. Zaś określanie strumienia świetlnego<br />
źródeł światła, umożliwiało dobór odpowiednich<br />
zamienników, pod kątem ilości<br />
emitowanego światła. W przypadku opraw<br />
LED mamy do czynienia z sytuacją, gdzie<br />
LED-owe źródła światła zwykle są elementem<br />
niewymiennym. Dodatkowo, w zależności<br />
od założeń projektanta oprawy i jakości<br />
użytych komponentów do budowy oprawy,<br />
pobór mocy i strumień świetlny danego elementu<br />
LED mogą być różne. Producenci powinni<br />
zatem podawać dane istotne dla użytkownika,<br />
czyli moc znamionową oprawy,<br />
która jest całkowitą mocą pobieraną przez<br />
oprawę i znamionowy strumień świetlny<br />
oprawy, który jest strumieniem świetlnym<br />
emitowanym przez oprawę. Należy podkreślić,<br />
iż racjonalne podawanie mocy i strumienia<br />
świetlnego dla danej oprawy LED może<br />
w interpretacji użytkowników mylnie zaniżyć<br />
jej jakość w stosunku do oprawy LED,<br />
dla której zadeklarowano te parametry jedynie<br />
dla samego źródła LED w oprawie, bez<br />
uwzględnienia występujących strat.<br />
Niejasności w deklarowaniu mocy, strumienia<br />
świetlnego i innych danych znamionowych<br />
opraw LED, zaburzają proces uczciwej<br />
konkurencji rynkowej. Związek Producentów<br />
Sprzętu Oświetleniowego Pol-lighting zrzeszający<br />
czołowych producentów i importerów<br />
oświetlenia profesjonalnego działających<br />
na rynku polskim, którego ES-SYSTEM SA<br />
jest członkiem-założycielem, dostrzegając<br />
problem deklarowania parametrów znamionowych<br />
opraw LED, opublikował stosowny<br />
komunikat pt. „Jak prawidłowo porównywać<br />
oprawy oświetleniowe LED różnych producentów…<br />
i uniknąć porównywania jabłek<br />
z gruszkami”. W tym opracowaniu, bazując<br />
na projektach stosownych norm, opublikowanych<br />
w procedurze Public Available Specification<br />
tj.: IEC 62717 i IEC 62722‐2‐1, a także<br />
zaleceniach europejskiej organizacji zrzeszających<br />
producentów oświetlenia Lighting Europe,<br />
podał rekomendowany sposób podawania<br />
podstawowych danych technicznych<br />
opraw oświetleniowych LED wraz z zaleceniem<br />
„aby inwestorzy, projektanci i instalatorzy<br />
wymagali od oferentów przedstawiania<br />
118 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
OŚWIETLENIE<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
danych technicznych opraw oświetleniowych<br />
LED według zestawu standardowych pojęć<br />
i unormowanych, a więc porówn ywalnych,<br />
kryteriów jakościowych, uwiarygodnionych<br />
potwierdzeniem przeprowadzenia badań<br />
technicznych”.<br />
Rekomendowana przez Pol-lighting<br />
prezentacja podstawowych<br />
parametrów technicznych opraw<br />
oświetleniowych LED<br />
Znamionowy strumień świetlny [lm]<br />
Całkowity strumień świetlny emitowany<br />
z oprawy oświetleniowej pracującej w warunkach<br />
znamionowych. Jest to więc strumień<br />
świetlny emitowany przez zamontowane<br />
w oprawie źródło LED, pomniejszony<br />
o straty wynikające z konstrukcji oprawy,<br />
głównie straty na optyce.<br />
Znamionowa moc oprawy [W]<br />
Jest to całkowita moc jaką można zmierzyć<br />
na zaciskach zasilających oprawy, będąca<br />
sumą mocy pobieranej przez źródła światła<br />
i pozostałe wyposażenie elektryczne oprawy<br />
(np. zasilacz).<br />
Skuteczność świetlna [lm/W]<br />
Jest to stosunek znamionowego strumienia<br />
świetlnego emitowanego z oprawy oświetleniowej,<br />
do mocy znamionowej tej oprawy.<br />
Wskaźnik Ra (CRI)<br />
Wskaźnik oddawania barw światła emitowanego<br />
przez oprawę (rodzaj klosza,<br />
soczewki lub odbłyśnika może wpłynąć<br />
na wskaźnik oddawania barw światła emitowanego<br />
przez oprawę, który może być różny<br />
od wskaźnika oddawania barw światła<br />
wytwarzanego przez źródła LED).<br />
Tc (CCT) – temperatura barwowa<br />
światła<br />
Temperatura barwowa światła wyraża się<br />
w skali Kelwina [K]. Określenie temperatury<br />
barwowej światła dotyczy światła barwy<br />
białej. Im wyższa jest temperatura barwowa<br />
światła tym większa jest domieszka barwy<br />
niebieskiej nadającej światłu chłodny odcień.<br />
Typowe temperatury barwowe światła wytwarzane<br />
przez LED zawierają się w zakresie<br />
od 2700 K (światło barwy ciepłej) do 6500 K<br />
(światło barwy chłodnej).<br />
Komunikat Związku Pol-lighting zwraca<br />
również uwagę na problematykę deklarowania<br />
trwałości opraw LED, podkreślając brak<br />
kompletnych procedur wyznaczania trwałości<br />
tych produktów dla rynku europejskiego,<br />
także w wyżej wymienionych projektach<br />
norm. Zaleca się sprawdzanie dla jakich konkretnie<br />
parametrów producent podaje trwałość<br />
danego rozwiązania LED, aby upewnić<br />
się, czy istnieją podstawy do porównywania<br />
deklarowanych wartości czasu.<br />
Deklarowanie przez producentów parametrów<br />
znamionowych opraw LED, według<br />
przedstawionej wyżej rekomendacji Związku<br />
Pol-lighting, szczególnie w zakresie<br />
mocy znamionowej i znamionowego strumienia<br />
świetlnego, wspiera uczciwą konkurencję<br />
rynkową i pomaga w podejmowaniu<br />
racjonalnych decyzji przez inwestorów<br />
i projektantów.<br />
Bogdan Skorupka<br />
Dyrektor Sprzedaży<br />
Manager ds. Efektywności<br />
Energetycznej Oświetlenia<br />
ES-SYSTEM SA<br />
www.essystem.pl<br />
REKLAMA<br />
ON<br />
system TRANSPARENT<br />
Oprawa zwieszana do zastosowań biurowych<br />
OFF<br />
Oszczędność energii do 30%<br />
w odniesieniu do rozwiązań świetlówkowych<br />
Unikalna technologia dystrybucji światła<br />
Lekka aluminiowa konstrukcja<br />
CRI >80<br />
3000K / 4000K<br />
DIM DALI<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
119
OŚWIETLENIE<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Technologie IHF oraz ULTRASONIC<br />
w produktach Steinel<br />
PROMOCJA<br />
Steinel jako światowej sławy producent automatycznego oświetlenia wprowadził do swojej<br />
oferty produkty działające w technologii iHF (Inteligent High Frequency).<br />
Fot. 1.<br />
Dlaczego ta technologia jest wyjątkowa?<br />
Czujnik w tej technologii<br />
wykrywa ruch, tak jak standardowy<br />
czujnik HF (wysokiej częstotliwości),<br />
czyli wysyła falę i odsłuchuje<br />
echo. W przypadku wykrycia różnicy<br />
pomiędzy odebraną a wcześniejszą<br />
falą powrotną, czujnik decyduje aby<br />
załączyć światło. Wykrywanie ruchu<br />
w technologii HF możliwe jest tylko<br />
wewnątrz pomieszczeń, ze względu<br />
na wykrywanie każdego ruchu<br />
(człowieka, zwierzęcia, rośliny lub<br />
kropli deszczu). Dopiero detekcja<br />
ruchu w technologii iHF gwarantuje,<br />
że możemy ten produkt zastosować<br />
na zewnątrz. Elimina cja włączeń<br />
światła przy ruchu ma łych zwierząt<br />
oraz drzew, krzewów możliwa jest<br />
dzięki temu, że czujnik w technologii<br />
iHF oprócz wykrywania ruchu,<br />
jest w stanie określić odległość tego<br />
ruchu od siebie. W przypadku detekcji<br />
ruchu, czujnik” widzi” czy poruszający<br />
się obiekt przemieszcza się,<br />
czyli zmienia miejsce położenia, czy<br />
zaburzenie fali jest cały czas w tym<br />
samym miejscu. W przypadku wykrycia<br />
ruchu, np. drzewa, czujka<br />
Oprawy L 820 iHF.<br />
Fot. 2.<br />
Czujnik zewnętrzny iHF 3D.<br />
rozpoznaje, że ruch odbywa się w tym samym<br />
punkcie, więc będzie zignorowany.<br />
Małe zwierzęta (mały pies, kot) powodują<br />
zaburzenie mniejsze niż człowiek, dlatego<br />
produkty z czujnikami iHF są w stanie wykryć<br />
małe zwierzę i okre ślić jego położenie.<br />
Technologia iHF wprowadza możliwość zabudowy<br />
czujnika, tak, że możemy cieszyć<br />
się wyglądem oprawy, a czujnik dyskretnie,<br />
ale dokładnie wykrywa ludzi.<br />
Drugi rodzaj wykrywania, który chciałbym<br />
poruszyć, oparty jest na technologii<br />
ULTRASONIC. W Europie dopiero teraz zaczyna<br />
wykorzystywać się jej zalety, a w USA<br />
od wielu lat używa się tych produktów do<br />
kontroli oświetlenia w pomieszczeniach.<br />
Czym wyróżnia się ta technologia? Pozwala<br />
wykryć ruch, który odbywa się za rogiem<br />
lub za/pod przeszkodą - wyobraźmy sobie<br />
pomieszczenie, na suficie którego zamontowano<br />
czujnik (nawet obecności) oraz ścianę,<br />
w części dzielącą nasze pomieszczenie.<br />
Ruch wykonywany za ścianą nie zostanie<br />
wykryty przez żadną czujkę i tylko detektor<br />
w technologii ULTRASONIC zobaczy<br />
ruszający się obiekt. Co nam to daje? Pozwala<br />
załączyć światło w korytarzu głównym,<br />
gdy osoba dochodzi do niego z korytarza<br />
bocznego. Kolejny przykład - biuro:<br />
sprzątamy biurko i zaczynamy sprzątać pod<br />
nim. W przypadku zamontowania standardowego<br />
czujnika światło zgaśnie po upływie<br />
ustawionego czasu, dlatego że standardowy<br />
czujnik nie będzie widział żadnego<br />
ruchu. W przypadku zamontowania czujnika<br />
w technologii ULTRASONIC ruch odbywający<br />
się pod biurkiem zostanie wykryty<br />
i światło nie zgaśnie. Czujniki ULTRASO-<br />
NIC mają szero kie możliwości zastosowania.<br />
Będzie to ide alne rozwiązanie w korytarzach,<br />
toaletach, biurach itp.<br />
Fot. 3.<br />
Czujnik DUALTECH (produkt<br />
w technologii ULTRASONIC +<br />
czujnik „obecności” w technologii<br />
PIR w jednym).<br />
Na podanych przykładach widać, że STEINEL<br />
stale rozwija nowe technologie i stosuje<br />
je w swoich produktach tak, aby jak najbardziej<br />
zwiększyć komfort i niezawodność<br />
swoich produktów.<br />
Więcej informacji na www.langelukaszuk.pl<br />
oraz na www.steinel.pl.<br />
Tomasz Milczarek<br />
Lange Łukaszuk Sp. z o.o. Sp.k.<br />
tel. 71/3980863<br />
120 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
WARSZTAT<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Narzędzia izolowane Isotools<br />
- ochrona osobista<br />
na odpowiednim poziomie<br />
PROMOCJA<br />
Jednym z najistotniejszych elementów wpływających na dynamikę rozwoju cywilizacyjnego<br />
w każdym kraju jest energia elektryczna. Prąd jest wykorzystywany niemal w każdej<br />
dziedzinie naszego życia. Energia elektryczna jest wielkim dobrem, lecz równocześnie<br />
użytkowanie jej niesie ze sobą potrzebę sprostania wielu wymaganiom eksploatacyjnym.<br />
Stąd też szczególnie osoby, które profesjonalnie parają się naprawami urządzeń<br />
elektrycznych, powinny być bezwzględnie wyposażone w doskonałej jakości narzędzia<br />
gwarantujące im bezpieczeństwo.<br />
Firma Lange Łukaszuk założona<br />
w 1987 roku jest znanym dystrybutorem<br />
markowych wyrobów przemysłowych.<br />
Duża część jej oferty jest<br />
związana z rynkiem elektrotechnicznym.<br />
Szczególnie należałoby w tym<br />
miejscu wymienić niemiecką firmę<br />
Steinel – znanego na całym świecie<br />
producenta oświetlenia automatycznego<br />
i czujników ruchu. Lange Łukaszuk<br />
posiada również w swojej ofercie<br />
handlowej bardzo bogate spektrum<br />
narzędzi ręcznych dla elektryków, zarówno<br />
do prac nie wymagających izolacji,<br />
jak i takich, gdzie ochrona przed<br />
wysokim napięciem ma fundamentalne<br />
znaczenie. W ostatnim czasie Lange<br />
Łukaszuk uzupełniła gamę proponowanych<br />
marek przeznaczonych dla<br />
elektryków o kolejną – Isotools – posiadającą<br />
w swoim portfolio narzędzia<br />
izolowane do prac pod napięciem prądu<br />
zmiennego do 1000 V.<br />
Doświadczenie gwarantujące<br />
jakość<br />
Niemiecka firma Isotools powstała<br />
w 1989 roku w Wuppertalu. Na przestrzeni<br />
ponad 20 lat osiągnęła pozycję<br />
wiodącego na świecie producenta<br />
najwyższej jakości bezpiecznych narzędzi<br />
izolowanych oraz osprzętu dla<br />
elektryków. Zabezpieczenie jakie zapewnia<br />
swoim użytkownikom przed porażeniem<br />
prądem jest punktem odniesienia przy<br />
ocenie innego sprzętu tego typu w wielu<br />
zakątkach świata. Isotools eksportuje swoje<br />
wyroby do 64 krajów na 6 kontynentach.<br />
Narzędzia Isotools charakteryzują się niezwykłą<br />
wprost precyzją wykonania, funkcjonalnością,<br />
estetyką oraz trwałością. Ergonomia<br />
jest na bardzo wysokim poziomie.<br />
Klucze Isotools trzyma się bardzo pewnie,<br />
a wysiłek towarzyszący pracy jest minimalny.<br />
Tworzywo sztuczne, którym pokryto<br />
narzędzia jest gładkie, elastyczne, miękkie,<br />
olejoodporne, przyjemne w dotyku, eliminujące<br />
poślizg dłoni. Praktycznie wszystkie<br />
narzędzia są oferowane w bardzo żywym,<br />
czerwonym kolorze.<br />
Bezpieczeństwo przede wszystkim<br />
Najważniejszą cechą sprzętu Isotools jest<br />
wysokiej klasy zabezpieczenie przed porażeniem<br />
prądem elektrycznym. Motto jakie<br />
przyświeca firmie brzmi: „Dajemy Ci ochronę<br />
osobistą na odpowiednim poziomie”.<br />
Powyższemu hasłu podporządkowane<br />
są procesy produkcyjne w fabryce i nieustanne<br />
kontrole jakości. Wyroby Isotools<br />
są poddawane specjalnym, bardzo surowym,<br />
procedurom testowym zgodnie<br />
z europejską normą EN 60900, opracowaną<br />
przez Międzynarodową Komisję Normalizacji<br />
ds. Elektrotechniki, obowiązującą<br />
w UE od 1 kwietnia 1995 roku.<br />
122 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
WARSZTAT<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
EN 60900 precyzyjnie określa jakim próbom<br />
muszą być poddane narzędzia aby mogły<br />
zostać zakwalifikowane do pracy pod napięciem<br />
1000 V prądu zmiennego oraz 1500 V<br />
prądu stałego. W rezultacie sprzęt Isotools<br />
musi pomyślnie przejść następujące testy:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Na uderzenia w niskiej temperaturze<br />
– najpierw przetrzymuje się narzędzie<br />
przez 2 godziny w temperaturze -25°C,<br />
a następnie uderza z dużą siłą. Oczywiście<br />
nie mogą pojawić się żadne trwałe<br />
odkształcenia, pęknięcia itp.<br />
Na przebicie – najpierw narzędzie przetrzymuje<br />
się w wodzie przez 24 godziny.<br />
Po tym czasie przez 3 minuty przez<br />
narzędzie przepuszcza się prąd pod napięciem<br />
10 000 V.<br />
Na przyleganie izolacji – sprawdzenie<br />
odporności narzędzie na ewentualność<br />
zsunięcia izolacji z rękojeści. Najpierw<br />
przez 168 godzin narzędzie trzyma się<br />
w temperaturze 70°C, a następnie przez<br />
3 minuty próbuje się zerwać izolację<br />
z siłą 500 N w temperaturze pokojowej.<br />
„Próba docisku” – najpierw narzędzie<br />
jest ogrzewane do temperatury 70°C,<br />
a następnie schładzane, po czym do izolacji<br />
narzędzia dociska się, z siłą 20 N<br />
i przy napięciu 5000 V, elektrodę prądu<br />
zmiennego przez okres 3 min. Bada się<br />
w ten sposób odporność na przebicie.<br />
<br />
Na odporność ogniową – przez 10<br />
sekund narzędzie jest wystawione<br />
na działanie otwartego płomienia. Płomień<br />
nie powinien się rozszerzać dłużej<br />
niż 20 sekund i nie może osiągnąć<br />
większej wysokości niż 120 mm.<br />
Niezależnie od powyższego, każde narzędzie<br />
przechodzi test napięcia polegający<br />
na zanurzeniu w cieczy, przez którą<br />
przepuszcza się prąd zmienny o napięciu<br />
10 000 V. Jeżeli taki test przejdzie - dostaje<br />
zezwolenie do pracy pod napięciem 1000 V.<br />
Warto zwrócić uwagę, że w ten sposób powstaje<br />
10-krotny margines bezpieczeństwa.<br />
Dodatkowo w celu jeszcze większego zabezpieczenia<br />
użytkownika Isotools wykorzystuje<br />
dwuwarstwową izolację. Pierwsza warstwa<br />
(spodnia) jest koloru żółtego, natomiast<br />
druga (zewnętrzna) czerwonego. W przypadku<br />
na tyle głębokiego uszkodzenia mechanicznego<br />
powierzchni narzędzia, że zaczyna<br />
być widoczny kolor żółty należy bezzwłocznie<br />
takie narzędzie wyeliminować ze wszystkich<br />
prac pod napięciem elektrycznym.<br />
Wysokiej jakości komponenty<br />
Położenie firmy w trójkącie miast Wuppertal<br />
– Solingen – Ramscheid, miejscu o długich<br />
tradycjach metalurgicznych, zapewnia<br />
łatwy dostęp do sprawdzonych i solidnych<br />
poddostawców komponentów metalowych.<br />
Dlatego narzędzia Isotools są wykonane<br />
z najwyższej jakości stali. W efekcie zachowują<br />
zdolność do przenoszenia najwyższych<br />
momentów obrotowych, a tym samym spełniają<br />
wysokie wymagania pod względem<br />
twardości oraz odporności wszystkich znanych<br />
norm technicznych. Ich ergonomiczne<br />
rękojeści umożliwiają pewny chwyt oraz<br />
minimalny wysiłek przy pracy.<br />
Szeroki wybór narzędzi<br />
Isotools stale rozszerza i optymalizuje<br />
swoją linię produktów. Obecnie posiada<br />
praktycznie każdy niezbędny elektrykowi<br />
do pracy typ narzędzi ręcznych z izolacją.<br />
Pierwszą grupę stanowią klucze płaskie,<br />
oczkowe, grzechotki, nasadki, przedłużki<br />
a także kluczyki imbusowe, klucze nastawne<br />
i krzyżowe.<br />
Odrębną grupą będą izolowane szczypce<br />
uniwersalne, nożyce do przecinania kabli<br />
o różnych średnicach - jednoręczne, oburęczne,<br />
szczypce dla hydraulików, klucze<br />
dynamometryczne.<br />
Elementem uzupełniającym są izolowane<br />
rękawice, pęsety, młotki, piły, zaciski,<br />
maty itp.<br />
Firma Isotools jest w czołówce przedsiębiorstw<br />
stosujących i rozwijających najnowsze<br />
technologie. 100% produkcji jest<br />
skupione w Niemczech. Daje to gwarancję<br />
utrzymania wysokiej jakości.<br />
Produkty Isotools znalazły zastosowanie<br />
w wielu branżach szczególnie w przemyśle<br />
motoryzacyjnym, zbrojeniowym oraz<br />
oczywiście elektrotechnice (elektrowniach<br />
klasycznych, wiatrowych, u operatorów<br />
systemów solarnych, utrzymaniu linii energetycznych,<br />
sieci trakcyjnych na kolei itp.).<br />
Więcej informacji na www.langelukaszuk.pl.<br />
Michał Ostrowski<br />
Lange Łukaszuk Sp. z o.o. Sp.k.<br />
tel. 71/3980812<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
123
WARSZTAT<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
PROMOCJA<br />
Narzędzia do<br />
montażu i naprawy kabli<br />
z ENERGOTYTANU ®<br />
Wymogi bezpieczeństwa podczas naprawy kabli, poziom skomplikowania oraz wysokie<br />
koszty, związane często z koniecznością użycia ciężkiego i specjalistycznego sprzętu wymaga<br />
nie tylko doświadczenia, ale także zastoso wania odpowiednich zestawów naprawczych,<br />
w skład których oprócz tule jek, taśm i muf, należą właściwie dobrane narzędzia. Firma<br />
Energotytan posiada w swojej ofercie szeroki wybór profesjonalnych urządzeń do cięcia,<br />
zaprasowywania tulejek i końcówek, a także obróbki izolacji naprawianych kabli i przewodów.<br />
Proces cięcia kabli energetycznych<br />
wymaga zwykle użycia bardzo dużej<br />
siły i to w miejscach o ograniczonym<br />
dostępie. Ręczne noży ce mechaniczne<br />
Energotytan wyposażone<br />
są w precyzyjne hartowane ostrza<br />
prze znaczone do cięcia kabli i przewodów<br />
Al i Cu jedno- i wielożyłowych<br />
do średni cy 100 mm. Dzięki<br />
dużemu przełożeniu dźwigni i optymalnej<br />
geometrii ostrzy wy magają<br />
one niewielkiej siły użytkownika,<br />
a uzyskane cięcie jest czyste i gładkie,<br />
bez miażdżenia i deformacji<br />
przewodu. Noży ce dostępne są także<br />
w wersji zapadkowej oraz z teleskopowymi<br />
ramionami. Nada ją się one idealnie do prac<br />
w wąskich prze strzeniach, a niewielka waga<br />
i rozmiary niektórych modeli pozwalają<br />
na ich jednoręczną obsłu gę (fot. 1, 2 i 3).<br />
Kolejną grupę stanowią noży ce hydrauliczne<br />
i akumulatorowe, wy posażone standardowo<br />
w obrotową, zamy kaną głowicę,<br />
ciśnieniowy zawór bezpieczeństwa i dwubiegowy<br />
napęd ręcz ny lub akumulatorowy,<br />
zapewniający kom fort i bezpieczeństwo<br />
pracy. Urządzenia te cechuje lekka kompaktowa<br />
konstrukcja i możliwość przerwania<br />
operacji na każ dym etapie. Umożliwiają<br />
one cięcie kabli Al i Cu do średnicy 85 mm<br />
(model HS-85 i ASE85) (fot. 4 i 5).<br />
Do cięcia kabli o największych przekrojach,<br />
polecamy hydrau liczne głowice tnące<br />
(fot. 6 i 7), do napę du których wykorzystać<br />
można wszyst kie dostępne pompy<br />
ręczne, elektryczne, akumulatorowe oraz<br />
spa linowe agregaty hydrauliczne Energotytan<br />
o ciśnieniu roboczym 700 barów<br />
(fot. 8). W razie konieczności cięcia kabli<br />
o średni cy do 120 mm, które mogą znajdować<br />
się pod napięciem, najbezpieczniejszym<br />
roz wiązaniem będzie użycie zestawu<br />
hydrau licznego IHN do bezpiecznego<br />
cięcia, któ ry zapewnia ochronę operatora<br />
w przy padku omyłkowego przecięcia przewodu<br />
pod napięciem do 30 kV (fot. 9).<br />
Fot. 1.<br />
Nożyce zapadkowe NZ-325<br />
(300 mm²).<br />
Fot. 2. Nożyce zapadkowe do wąskich<br />
Fot. 3. Nożyce zapadkowe HRES-100T Fot. 4.<br />
przestrzeni (300 mm²).<br />
(1000<br />
mm²).<br />
Nożyce akumulatorowe ASE85<br />
(Al/Cu Ø 85 mm).<br />
124 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
WARSZTAT<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
Fot. 5.<br />
Fot. 6.<br />
Fot. 7.<br />
Nożyce hydrauliczne HS85<br />
(Al/Cu Ø 85 mm).<br />
Hydrauliczna głowica tnąca S-95<br />
(Al/Cu Ø 95 mm).<br />
Hydrauliczna głowica tnąca S-120<br />
(Al/Cu Ø 120 mm).<br />
Fot. 9.<br />
IHN - zestaw hydrauliczny do bezpiecznego cięcia kabli mogących być pod<br />
napięciem do 30 kV.<br />
W celu przygotowania przewodów SN<br />
do wykonania idealnego połą czenia możemy<br />
posłużyć się walizkowym zestawem<br />
korowarek Energotytan E-002. Dwufunkcyjne<br />
urządzenie M-500 umoż liwi nam łatwe<br />
i bezpieczne usunięcie ze wnętrznego<br />
płaszcza (o średnicy 15‐50 mm) oraz izolacji<br />
XLPE (o grubości 8‐10 mm). Za pomocą<br />
korowarek serii „S” lub „KSK” usuniemy<br />
ekran półprzewodzący/wytłaczany przy zachowaniu<br />
jednolicie zdartej powierzchni.<br />
Ochronę końcówek łączących przed uszkodzeniem<br />
zapewni nam urządzenie KS-U,<br />
służące do ścinania ostrych krawędzi izolacji<br />
na ży łach do 300 mm² (fot. 10).<br />
Podobnie do narzędzi tnących, urzą dzenia<br />
do zaprasowywania końcówek i tu lejek występują<br />
w analogicznych wersjach napędu.<br />
Najbardziej uniwersalna praska mechaniczna<br />
Z-300 z teleskopowy mi rączkami, obrotową<br />
i otwieraną gło wicą oraz wymiennymi matrycami<br />
se rii M22, posiada zakres pracy Cu<br />
i Al do 300 mm². Alternatywą zapewniającą<br />
więk szy komfort przy tym przekroju są jedno<br />
i dwubiegowe ręczne praski hydrauliczne,<br />
w których zaprasowywanie końcówek<br />
do konuje się poprzez pompowanie ruchomą<br />
dźwignią oraz praski elektro hydrauliczne,<br />
zasilane akumulatorowo. Urządzenia te wyposażone<br />
są w obrotową głowicę oraz zawór<br />
bezpieczeństwa. Rozwarcie szczęk następuje<br />
samoczynnie po zwolnieniu zaworu<br />
przeciążeniowego lub zadziałaniu układu<br />
za bezpieczającego, a sama operacja zaciskania<br />
może zostać przerwana na każdym eta pie<br />
(fot. 11, 12 i 13).<br />
Fot. 10. Szczypce do zdejmowania powłoki<br />
zewnętrznej.<br />
Fot. 11. APE13C - praska akumulatorowa<br />
do 6-400 mm².<br />
Fot. 12.<br />
PH-60-CK - praska hydrauliczna<br />
do 6-300 mm².<br />
Fot. 8.<br />
Zestaw elektrohydrauliczny<br />
(pompa akumulatorowa z głowicą<br />
prasującą).<br />
Pełna oferta narzędzi dostępna jest na stronie<br />
www.energotytan.pl.<br />
Adrian Zając<br />
www.energotytan.pl<br />
Fot. 13.<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />
125
www.klauke.com<br />
WARSZTAT<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
REKLAMA<br />
Tradycja<br />
i doświadczenie<br />
w produkcji<br />
narzędzi dla<br />
elektryków<br />
W roku 1879 Gustav Klauke otworzył w miejscowości<br />
Remscheid (Niemcy, Nadrenia-Westfalia)<br />
fabrykę narzędzi. Były to początkowo proste<br />
kleszcze i obcęgi. W miarę upływającego czasu<br />
rozszerzał się zakres produkowanych narzędzi<br />
oraz wielkość zatrudnienia. Przez wiele lat firma<br />
była niewielką, zatrudniającą kilkadziesiąt<br />
osób, fabryką.<br />
Od 1996 roku firma KLAUKE należy do dywizji<br />
GREENLEE stając się tym samym członkiem<br />
grupy TEXTRON.<br />
Oferta GREENLEE koncentruje się na<br />
narzędziach do otworowania oraz osprzęcie<br />
do układania kabli i przewodów. Połączenie<br />
ofert KLAUKE i GREENLEE daje użytkownikom<br />
perfekcyjnie dopracowaną ofertę całościową.<br />
Dynamiczny rozwój Gustav Klauke GmbH zaczyna się w latach 60.<br />
XX wieku. Wówczas, obok narzędzi, firma rozpoczyna produkcję<br />
końcówek kablowych. W latach 90. firma poszerza swoją ofertę<br />
o narzędzia dla hydraulików. W fabryce pracuje już 200 osób.<br />
W roku 1996 właścicielem Klauke GmbH zostaje amerykańska firma<br />
GREENLEE, wchodząca w skład grupy TEXTRON. Gustav Klauke<br />
GmbH znajduje się tam w towarzystwie takich potęg jak Bell<br />
Helicopters czy Cessna. Mocny i stabilny właściciel zapewnia firmie<br />
pewność rozwoju. I tak, w roku 2002 w ofercie Klauke pojawiają się<br />
narzędzia serii MINI o zasilaniu akumulatorowym do cięcia i zaprasowywania<br />
kabli. Rozszerzanie i unowocześnianie oferty powodują,<br />
że dotychczasowe magazyny przy fabryce w Remscheid stają się<br />
za małe i w roku 2007 Gustav Klauke GmbH otwiera własne centrum<br />
logistyczne, zlokalizowane kilka kilometrów od fabryki. Dobra<br />
sytuacja gospodarcza pozwala na dalsze inwestycje. W roku 2007<br />
zostaje kupiony zakład w Dolnym Kubinie na Słowacji. Zatrudnienie<br />
w 2012 roku osiąga poziom 800 pracowników. Firma rozwija<br />
swoją obecność również poza Niemcami. Oprócz wspomnianego<br />
zakładu na Słowacji działają jeszcze pod logo KLAUKE: fabryka<br />
w Bernsdorf (Niemcy), organizacje handlowe we Francji, Hiszpanii,<br />
Wielkiej Brytanii, Austrii, Rosji, Indiach, Meksyku i w Polsce.<br />
Klauke Polska Sp. z o.o.<br />
ul. Piłsudskiego 243 • 05-270 Marki • Polska<br />
E-Mail: info-pl@klauke.textron.com<br />
126 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
www.klauke.com<br />
Oferta produkcyjna KLAUKE to – końcówki kablowe w różnych wykonaniach,<br />
dla przewodów i kabli, w tym do najnowocześniejszych<br />
kabli o trapezoidalnym przekroju żył, narzędzia do cięcia kabli i przewodów,<br />
do zaciskania końcówek kablowych o przekrojach od najmniejszych<br />
aż po 1600 mm 2 . Narzędzia te Klauke oferuje zarówno<br />
w wersji „ręcznej”, jak i z napędem elektrohydraulicznym. Ciekawym<br />
elementem oferty są specjalistyczne narzędzia do „otworowania”.<br />
Chodzi o wykonywanie otworów okrągłych lub prostokątnych<br />
techniką wyciskania, np. na drzwiach rozdzielni elektrycznych. Narzędzia<br />
te dostępne są w wersji ręcznej i elektrohydraulicznej. W ofercie<br />
znajdują się także typowe narzędzia elektroinstalacyjne w różnych<br />
wykonaniach (w tym zgodnych z normę DIN) oraz akcesoria<br />
dla elektroinstalatorów. Firma oferuje również produkty pod marką<br />
GREENLEE. Wśród nich aparaturę pomiarową, a także sprzęt do przeciągania<br />
instalacji elektrycznej w rurkach instalacyjnych. W tej ofercie<br />
znajduje się też taki sprzęt przeznaczony do prac w wysokościowcach.<br />
Całość oferty KLAUKE GmbH to ponad 10 tysięcy pozycji.<br />
Spełniają one najwyższe wymagania klientów, a także firm certyfikujących.<br />
Świadectwem potwierdzającym jakość są certyfikaty ISO<br />
posiadane przez KLAUKE.<br />
Produkty KLAUKE obecne są na rynku polskim od ponad dwudziestu<br />
lat. Obecnie firma postanowiła o powołaniu w Polsce własnego<br />
przedstawicielstwa, które działać będzie pod nazwą KLAUKE<br />
POLSKA Sp. z o.o. Działalność operacyjna prowadzona będzie<br />
z siedziby Spółki w Markach, przy ulicy Piłsudskiego 243. Oprócz<br />
biura handlowego w Markach mieści się również magazyn oraz<br />
będzie to centrum treningowe dla dystrybutorów i użytkowników<br />
sprzętu firm KLAUKE i Greenlee.<br />
Głównym zadaniem stojącym przed organizacją jest zbudowanie sieci<br />
dystrybucyjnej, która zapewni dostępność produktów KLAUKE<br />
i Greenlee. Celem jest obecność w magazynach hurtowni elektroinstalacyjnych,<br />
a także specjalistycznych hurtowni narzędziowych.<br />
Struktura organizacyjna spółki powinna pomóc w codziennych kontaktach<br />
zarówno z dystrybucją, jak i z użytkownikami. Oferowany<br />
jest nie tylko produkt, ale wsparcie techniczne i doradcze. Prezentacje<br />
narzędzi prowadzone będą w siedzibie spółki, ale także bezpośrednio<br />
u klientów ostatecznych. KLAUKE zapewnia też wsparcie<br />
posprzedażne. Narzędzia objęte są typową gwarancją producencką.<br />
Od niedawna istnieje możliwość przedłużenia gwarancji o kolejny<br />
rok po zarejestrowaniu narzędzia na stronie www.klauke.com. Jednak<br />
priorytetem jest zapewnienie bezpiecznej eksploatacji również<br />
po upłynięciu jej czasu. Dlatego Gustav Klauke GmbH autoryzował<br />
na rynku polskim firmę DESPOL z Warszawy, jako serwis „fabryczny”.<br />
Kontakt do tej firmy znajdą Państwo na stronie www.despoltm.pl<br />
lub w siedzibie firmy KLAUKE POLSKA.<br />
KLAUKE POLSKA Sp. z o.o.<br />
ul. Piłsudskiego 243, 05-270 Marki<br />
tel. +48 22 614 18 15, tel./fax +48 22 614 33 84<br />
e-mail: info-pl@klauke.textron.com<br />
www.klauke-polska.pl<br />
Zapraszamy na stoisko KLAUKE POLSKA<br />
podczas targów ENERGETAB <strong>2014</strong>.<br />
Hala G, stoisko 16!<br />
REKLAMA<br />
KLAUKE jest znanym na całym świecie<br />
producentem elementów łączeniowych oraz<br />
narzędzi do zaprasowywania i cięcia kabli, a<br />
także otworowania. Nasze rozwiązania w zakresie<br />
techniki łączenia oraz narzędzi spełniają<br />
oczekiwania użytkowników w każdym zakresie.<br />
Nasza oferta to ponad 10.000 produktów dla<br />
przemysłu, utrzymania ruchu, instalatorów,<br />
dostawców energii, a także dla szybko<br />
rosnącej energetyki źródeł odnawialnych.<br />
Klauke Polska Sp. z o.o.<br />
ul. Piłsudskiego 243 • 05-270 Marki • Polska<br />
E-Mail: info-pl@klauke.textron.com
HUPchemia<br />
dla zastosowań przemysłowych<br />
Czyszczenie Pokrywanie warstwami+smarowanie Klejenie+uszczelnianie Sprawdzanie<br />
Środek do czyszczenia<br />
silników elektrycznych<br />
HUPelectroClean<br />
• czyści przekaźniki, rozdzielacze,<br />
uzwojenia, styki i silniki<br />
• usuwa kurz, brud, tłuszcz i pył<br />
węglowy<br />
• wyparowuje nie zostawiając osadu<br />
Art. nr. 170114<br />
500 ml<br />
Zastosowanie HUPelectroClean:<br />
Do usuwania kurzu, brudu, olejów, tłuszczów, smarów i pyłu<br />
węglowego ze styków elektromechanicznych, przekaźników, przewodów,<br />
rozdzielaczy, zwojów itp. Może być również stosowany<br />
do wstępnego czyszczenia pod lakierowanie.<br />
Zastosowanie:<br />
Środek do czyszczenia silników elektrycznych HUPelectroClean<br />
jest mieszaniną wysokowartościowych węglowodorów i wspomagaczy<br />
czyszczących. Czyści nie pozostawiając plam i smug,<br />
ulatnia się po czyszczeniu nie tworząc osadu.<br />
Text Niepalny Überschrift środek do<br />
czyszczenia styków<br />
Text Beschreibung<br />
elektrycznych<br />
HUPcontactXtra<br />
• czyści wszystkie rodzaje styków<br />
elektrycznych nie pozostawiając<br />
osadów<br />
• wspaniałe właściwości sieciowe i<br />
pełzające<br />
• nieprzewodzący, może być<br />
stosowany pod napięciem<br />
Art. nr. 000000<br />
170120<br />
Detail<br />
400 Art. nr. ml 170174<br />
Zastosowanie HUPcontactXtra:<br />
Części lub powierzchnie styków, które chcemy oczyścić spryskać i pozostawić,<br />
aby brud spłynął. Przy mocnych zabrudzeniach czynność powtórzyć.<br />
W związku z niepalnością produktu podczas czyszczenia urządzeń pod<br />
prądem ich wyłączenie nie jest konieczne.<br />
Właściwości:<br />
HUPcontactXtra jest bezpiecznym środkiem czyszczącym na bazie nych rozpuszczalników. Produkt jest bez zapachu,<br />
fi zjologicznie obojętny, bez dodatków aromatycznych i dzięki temu bardzo<br />
przyjazny dla skóry w porównaniu z dostępnymi na rynku środkami<br />
węglowodorowymi. Posiada wspaniałe właściwości sieciowe i pełzające.<br />
Wyparowuje w bardzo krótkim czasie nie pozostawiając żadnych niepal-<br />
osadów.<br />
Uniwersalny Text Überschrift środek<br />
czyszczący HUPcleanMulti<br />
Text Beschreibung<br />
• wielofunkcyjny środek czyszczący<br />
• najlepiej usuwa oleje, tłuszcz i<br />
wosk<br />
• budynki, pojazdy i maszyny<br />
Art. nr. Art. 170104 nr. 000000<br />
500 ml Detail<br />
Spray do montażu kabli<br />
HUPcable<br />
• lekkie wsuwanie kabli<br />
• ekstremalna redukcja tarcia<br />
• oszczędność do 50% czasu<br />
i siły<br />
Art. nr. 170174<br />
400 ml<br />
Zastosowanie HUPcleanMulti:<br />
Dzięki aktywnej pianie czyści okna, lustra, kafl e, szkło, ekrany,<br />
powierzchnie z tworzyw sztucznych itp. w przemyśle i rzemiośle.<br />
Właściwości:<br />
HUPcleanMulti czyści dzięki aktywnej pianie okna, lustra, kafl e,<br />
szkło, ekrany, powierzchnie z tworzyw sztucznych w przemyśle<br />
i rzemiośle.<br />
Zastosowanie HUPcable:<br />
Przygotowane kable spryskać. Po wyparowaniu gazu<br />
napędowego (kilka sekund) wciągnąć kabel.<br />
Właściwości:<br />
Ułatwia wsuwanie kabli do osłon peszli koryt.
2-składnikowy klej o wysokiej<br />
skuteczności HUPmega<br />
• dwuskładnikowy klej o dużej<br />
wytrzymałości z automatyczną<br />
dyszą mieszającą<br />
• doskonała odporność na<br />
uderzenia, łuszczenie, ścinanie<br />
• do tworzyw sztucznych, drewna,<br />
szkła, stali, stali szlachetnej i<br />
aluminium<br />
Art. nr. 170220<br />
25 g<br />
CrimpStar<br />
Zastosowanie HUPmega:<br />
HUPmega jest mieszany automatycznie. W ciągu 4 minut klejone<br />
części połączyć i pozostawić do stwardnienia na 24 godziny (ok.<br />
75% trwałości końcowej już po 2 godzinach w temperaturze<br />
pokojowej). Odporność na temperaturę: -55°C do +120°C, czas<br />
zachowania plastyczności: ok. 5 minut.<br />
Właściwości:<br />
odporność na temperaturę: -55°C do +120°C,<br />
czas zachowania plastyczności: ok. 5 minut<br />
obróbka mechaniczna: po ok. 30 minutach<br />
twardość końcowa: po 24 godzinach<br />
temperatura obróbki: od +10°C do +30°C<br />
odporny na czynniki atmosferyczne, dobra odporność na media,<br />
temperatura przechowywania +6°C i maks. +28°C.<br />
Text Klej Überschrift montażowy HUPfix+<br />
Text • ekstremalnie Beschreibungwysoka przyczepność<br />
początkowa<br />
• do klejenia kanałów kablowych,<br />
puszek i kabli na murach, drewnie i<br />
metalu<br />
• bez konieczności wstępnego<br />
przyłożenia podczas prac nad głową<br />
i na powierzchniach pionowych<br />
• daje się malować<br />
Art. nr. 170206 000000<br />
Detail 310 ml<br />
• Końcówki tulejkowe<br />
• Otwarte końcówki mosieżne<br />
• Koax<br />
• Fotowoltaika<br />
Video 213080<br />
Zastosowanie HUPFix+:<br />
Klejenie metali, drewna i tworzyw sztucznych ze sobą i pomiędzy<br />
sobą w sektorze elektrycznym, budowlanym, przemyśle meblarskim,<br />
przy montażu kontenerów, obróbce blach, budowie<br />
urządzeń, klimatyzacji, budowie jachtów/łodzi, karoseriach,<br />
budowie pojazdów i okien. Możliwy do zastosowań w dziedzinach,<br />
gdzie silikon nie daje się obrabiać. Klej, który charakteryzuje się<br />
nie spotykaną do tej pory przyczepnością początkową. Z pomocą<br />
HUPfi x+ można przyklejać także ciężkie elementy, takie jak kable,<br />
kamienie, drewno, kafelki i metale na sufi tach i ścianach, gdzie<br />
tradycyjne kleje ustępują i zsuwają się.<br />
Właściwości:<br />
Klejone elementy muszą być czyste, wolne od oleju i tłuszczu.<br />
HUPfix+ nanieść jednostronnie, ustalić położenie i mocno przycisnąć.<br />
Klej chwyta natychmiast. Powłoka przyschnięta tworzy<br />
się po 10 do 15 minut. Prędkość twardnienia 3 mm/24 godz.<br />
Odporność na temperaturę: -40 do +100°C (przez krótki czas 2-3<br />
godz. do 130°C). Temperatura obróbki: +5 do +40°C.<br />
Nasadka dozująca „Target Control System“<br />
Spray testowy do wykrywania<br />
dymu HUPdetect<br />
• symuluje bezpośrednio dym<br />
pożarowy<br />
• możliwość przeprowadzenia ok.<br />
150-200 testów<br />
• szybki i niezawodny<br />
Art. nr. 170404 000000<br />
Detail 200 ml<br />
Zastosowanie HUPdetect:<br />
Niech sprawdzą Państwo od czasu do czasu czujniki dymu!<br />
Przykładowo niech Państwo sprawdzą raz w miesiącu działanie<br />
czujnika, aby wykluczyć jego defekt techniczny lub zanieczyszczenie.<br />
Właściwości:<br />
• symuluje bezpośrednio dym pożarowy • wystarcza na ok.<br />
150-200 testów • szybki i niezawodny<br />
Art. Nr. 170406<br />
HUPchemie-Portfolio:<br />
www.haupa.com / info@haupa.com.<br />
Dodatkowe informacje: +48 713874813, www.haupa.pl<br />
Grupa HAUPA<br />
www.haupa.com<br />
HAUPA POLSKA Sp.z.o.o., ul. Norwida 11, PL 55-100 Trzebnica<br />
Tel.: +48 713874813, Fax: +48 713874814, E-Mail: haupa@haupa.pl.<br />
Zastrzega się możliwość zmian technicznych i błędów w druku.
POZYTYWNE WIBRACJE<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
• • •<br />
Cyrkowy magik po swoim kolejnym<br />
popisie oznajmia widzom:<br />
– Za chwilę sprawię, że zniknie jedna<br />
z obecnych tu kobiet.<br />
Z ostatniego rzędu słychać męski głos:<br />
- Maryśka, zgłoś się na ochotnika!<br />
• • •<br />
Wpada kowboj do baru, wyciąga broń<br />
i wściekle się wydziera:<br />
– Kto spał z moją żoną?!<br />
– Wyluzuj – uspokaja go barman.<br />
– I schowaj ten rewolwer, bo i tak nie<br />
masz tylu naboi.<br />
• • •<br />
Trener Nawałka przychodzi do wróżki<br />
i pyta o wynik meczu Polska - Niemcy.<br />
Wróżka odpowiada:<br />
- Polacy w tym meczu strzelą... chwila...<br />
trzy bramki!<br />
Zadowolony trener odetchnął, a wróżka<br />
dodaje po chwili:<br />
- Bramki zdobędą: dwie Podolski i jedną<br />
Klose.<br />
• • •<br />
Młode małżeństwo w hotelu:<br />
- Pokój na dobę - mówi młody mąż.<br />
- Ma pani szczęście - mruga portier do<br />
żony - zwykle bierze na godzinę...<br />
• • •<br />
W samolocie rozlega się przez głośnik:<br />
- Czy wśród pasażerów jest lekarz?<br />
Jeden z pasażerów wstaje i idzie do<br />
kabiny pilota. Po chwili z głośnika<br />
słychać głos lekarza:<br />
- Czy wśród pasażerów jest pilot?<br />
• • •<br />
Górzysta droga. Facet prowadzi samochód.<br />
Naprzeciw niego jedzie drugi samochód, który<br />
prowadzi kobieta. Gdy się mijają, kobieta uchyla<br />
okno i krzyczy:<br />
- ŚWINIA!!!<br />
Facet natychmiast uchyla swoje okno i odkrzykuje:<br />
- Dziwka!!!<br />
Zamyka okno, jedzie dalej i gdy wjeżdża w następny<br />
zakręt - wpada na świnię, stojącą na środku drogi...<br />
• • •<br />
- Słyszałem, że pracujesz na poczcie.<br />
- Tak. Stempluję listy.<br />
- Nie nudzi ci się to?<br />
- Nie, czemu? Przecież codziennie na stemplu jest<br />
inna data.<br />
• • •<br />
Petent wchodzi do urzędu i pyta się sekretarki:<br />
- Naczelnik przyjmuje?<br />
- Nie odmawia...<br />
130 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>
POMYŚL, JAKIE OSZCZĘDNOŚCI OSIĄGNIESZ,<br />
UKŁADAJĄC OD DZIŚ TRASY KABLOWE<br />
W 48 MINUT.