28.08.2014 Views

Fachowy Elektryk 4/2014

Aktualności, Nowości, Zostań producentem energii, Systemy zasilania awaryjnego, Bezpieczniki topikowe w instalacjach fotowoltaicznych, Zdalny system kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych, Gorący temat: chłodzenie szafy sterowniczej, Więcej higieny w produkcji hamburgerów, Systemy rozdzielnic teletechnicznych Hager, Rozdzielnice siłowe RS – przegląd oferty ELEKTRO-PLAST, Rozdzielnica MSF Multimedialna od Elektro-Plast Nasielsk, Cel: oznakowanie, Profesjonalnie w wersji mini, Systemy znakowania kabli i przewodów firmy 3M, Złącza dystrybucyjne firmy ELEKTRO, Wyłączniki kompaktowe firmy Chint, HYUNDAI U-Series MC, Skuteczne i bezpieczne zwodzenie prądów piorunowych, KOS-66 Plus, Nowości w serii DECO firmy Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o., lumina 2 – nowocześnie prosta, tradycyjnie niezawodna, Nowe puszki odgałęźne firmy Hensel, Sztywne złączki kątowe, Cyfrowe liczniki Simlic, Nowe kolumny sygnalizacyjne SL4 i SL7, Przegląd wyłączników różnicowoprądowych, Budynki naszpikowane elektroniką, EXTA FREE CONTROLLER mini EFC-02 firmy ZAMEL, BMEcat w MEGACENNIKU, Kamera termowizyjna – podstawowe narzędzie elektryka, Kamery termowizyjne Fluke Ti90 i Ti95 w systemie Fluke Connect™, Kamera termowizyjna testo 870, Pomiary jakości energii elektrycznej, Zaawansowana analiza jakości energii w przystępnej formie, Nowa rodzina luksomierzy firmy SONEL, Lena Lighting LED Technology, Porównywanie opraw LED – właściwa interpretacja podstawowych danych znamionowych, Technologie IHF oraz ULTRASONIC w produktach Steinel, Narzędzia izolowane Isotools – ochrona osobista na odpowiednim poziomie, Narzędzia do montażu i naprawy kabli z ENERGOTYTANU®, Tradycja i doświadczenie w produkcji narzędzi dla elektryków, Pozytywne wibracje.

Aktualności, Nowości, Zostań producentem energii, Systemy zasilania awaryjnego, Bezpieczniki topikowe w instalacjach fotowoltaicznych, Zdalny system kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych, Gorący temat: chłodzenie szafy sterowniczej, Więcej higieny w produkcji hamburgerów, Systemy rozdzielnic teletechnicznych Hager, Rozdzielnice siłowe RS – przegląd oferty ELEKTRO-PLAST, Rozdzielnica MSF Multimedialna od Elektro-Plast Nasielsk, Cel: oznakowanie, Profesjonalnie w wersji mini, Systemy znakowania kabli i przewodów firmy 3M, Złącza dystrybucyjne firmy ELEKTRO, Wyłączniki kompaktowe firmy Chint, HYUNDAI U-Series MC, Skuteczne i bezpieczne zwodzenie prądów piorunowych, KOS-66 Plus, Nowości w serii DECO firmy Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o., lumina 2 – nowocześnie prosta, tradycyjnie niezawodna, Nowe puszki odgałęźne firmy Hensel, Sztywne złączki kątowe, Cyfrowe liczniki Simlic, Nowe kolumny sygnalizacyjne SL4 i SL7, Przegląd wyłączników różnicowoprądowych, Budynki naszpikowane elektroniką, EXTA FREE CONTROLLER mini EFC-02 firmy ZAMEL, BMEcat w MEGACENNIKU, Kamera termowizyjna – podstawowe narzędzie elektryka, Kamery termowizyjne Fluke Ti90 i Ti95 w systemie Fluke Connect™, Kamera termowizyjna testo 870, Pomiary jakości energii elektrycznej, Zaawansowana analiza jakości energii w przystępnej formie, Nowa rodzina luksomierzy firmy SONEL, Lena Lighting LED Technology, Porównywanie opraw LED – właściwa interpretacja podstawowych danych znamionowych, Technologie IHF oraz ULTRASONIC w produktach Steinel, Narzędzia izolowane Isotools – ochrona osobista na odpowiednim poziomie, Narzędzia do montażu i naprawy kabli z ENERGOTYTANU®, Tradycja i doświadczenie w produkcji narzędzi dla elektryków, Pozytywne wibracje.

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

4/<strong>2014</strong><br />

sierpień <strong>2014</strong><br />

ISSN 1643-7209


204137_Anz_Esprit_Linoleum-Multiplex_222x300_PL.indd 1 14.07.14 10:57<br />

hgschmitz.de<br />

Wszystkie nowości Gira<br />

z Light + Building <strong>2014</strong> pod<br />

www.gira.com/pl<br />

Gira Esprit linoleum – sklejka<br />

Produktdesign: Gira Designteam / schmitz Visuelle Kommunikation


Gniazda multimedialne<br />

Firma Jung wprowadziła do oferty gniazda łączeniowe systemów<br />

multimedialnych, które są idealnym rozwiązaniem<br />

zarówno w mieszkaniach, jak i w biurach. Dzięki nim kino<br />

domowe, konsole do gier, ekrany wysokiej rozdzielczości,<br />

monitory LCD i wyświetlacze mogą być połączone z instalacją<br />

elektryczną w jednym punkcie.<br />

JUNG w Polsce | Intelihouse Sp. z o.o. | ul. Wiekowej Sosny 15 | 05-540 Zalesie Górne<br />

tel. +48 22 726 00 71 | biuro@intelihouse.com.pl | www.intelihouse.com.pl


Drodzy czytelnicy!<br />

www.fachowyelektryk.pl<br />

Wydawca:<br />

Wydawnictwo Target Press<br />

sp. z o.o. sp. k.<br />

Gromiec, ul. Nadwiślańska 30<br />

32-590 Libiąż<br />

Biuro w Warszawie:<br />

ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa<br />

tel. +48 22 635 05 82<br />

tel./faks +48 22 635 41 08<br />

Redaktor Naczelna:<br />

Małgorzata Dobień<br />

tel. kom. 502 255 773<br />

malgorzata.dobien@targetpress.pl<br />

Dyrektor Marketingu i Reklamy:<br />

Robert Madejak<br />

tel. kom. 512 043 800<br />

robert.madejak@targetpress.pl<br />

Dział Promocji i Reklamy:<br />

Andrzej Kalbarczyk<br />

tel. kom. 531 370 279<br />

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl<br />

Marcin Sikora<br />

tel. kom. 515 251 052<br />

marcin.sikora@targetpress.pl<br />

Ryszard Staniszewski<br />

tel. kom. 503 110 913<br />

ryszard.staniszewski@targetpress.pl<br />

Dyrektor Zarządzający:<br />

Robert Karwowski<br />

tel. kom. 502 255 774<br />

robert.karwowski@targetpress.pl<br />

Adres Działu Promocji i Reklamy:<br />

ul. Hajoty 53/2, 01-821 Warszawa<br />

tel./faks +48 22 635 41 08<br />

Prenumerata:<br />

prenumerata@fachowyelektryk.pl<br />

Skład:<br />

K2DESIGN Krzysztof Frankowski<br />

k2design.frankowski@gmail.com<br />

Druk:<br />

VMG PRINT<br />

Redakcja nie zwraca tekstów<br />

niezamówionych, zastrzega sobie prawo<br />

ich redagowania oraz skracania.<br />

Nie odpowiadamy za treść<br />

zamieszczonych reklam.<br />

ISSN 1643-7209<br />

6 Aktualności<br />

12 Nowości<br />

24 Zostań producentem energii<br />

Mam wrażenie, że zaledwie chwilę temu przygotowywaliśmy się do targów<br />

ENERGETAB, a tymczasem upłynął już cały rok i pora na kolejną<br />

edycję bielskich spotkań. Piszę o nich, ponieważ jest to największe wydarzenie<br />

w branży elektroenergetycznej i trudno je pominąć w kalendarzu.<br />

Będziemy w Bielsku-Białej także i my, cała redakcja Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a, bo ta impreza nie tylko pokazuje trendy i kierunki rozwoju<br />

branży, ale jest też barometrem jej kondycji. Ale to nie wszystko. Cieszymy<br />

się już na bezpośrednie spotkania z naszymi czytelnikami oraz<br />

możliwość wymiany myśli i spostrzeżeń. Przy tej okazji nie zapominamy<br />

też o dobrej, mniej formalnej, zabawie. W tym roku, po dwóch latach<br />

przerwy, wracamy do dobrze znanych wszystkim „targowiczom”<br />

KONKURSÓW FACHOWEGO ELEKTRYKA. Przyjdźcie do nas do pawilonu F,<br />

weźcie udział z prostej rozgrywce i wygrajcie profesjonalne narzędzia.<br />

Do zobaczenia już 16 września pod Szyndzielnią!<br />

SPIS TREŚCI<br />

26 Systemy zasilania awaryjnego<br />

30 Bezpieczniki topikowe w instalacjach<br />

fotowoltaicznych<br />

34 Zdalny system kontroli stanu wkładek<br />

bezpiecznikowych<br />

38 Gorący temat: chłodzenie szafy<br />

sterowniczej<br />

42 Więcej higieny w produkcji<br />

hamburgerów<br />

46 Systemy rozdzielnic teletechnicznych<br />

Hager<br />

50 Rozdzielnice siłowe RS – przegląd oferty<br />

ELEKTRO-PLAST<br />

52 Rozdzielnica MSF Multimedialna<br />

od Elektro-Plast Nasielsk<br />

54 Cel: oznakowanie<br />

60 Profesjonalnie w wersji mini<br />

62 Systemy znakowania kabli i przewodów<br />

firmy 3M<br />

64 Złącza dystrybucyjne firmy ELEKTRO<br />

66 Wyłączniki kompaktowe firmy Chint<br />

68 HYUNDAI U-Series MC<br />

70 Skuteczne i bezpieczne zwodzenie<br />

prądów piorunowych<br />

73 KOS-66 Plus<br />

74 Nowości w serii DECO firmy Karlik<br />

Elektrotechnik Sp. z o.o.<br />

76 lumina 2 – nowocześnie prosta,<br />

tradycyjnie niezawodna<br />

Małgorzata Dobień<br />

redaktor naczelna<br />

78 Nowe puszki odgałęźne firmy Hensel<br />

80 Sztywne złączki kątowe<br />

82 Cyfrowe liczniki Simlic<br />

84 Nowe kolumny sygnalizacyjne SL4 i SL7<br />

86 Przegląd wyłączników<br />

różnicowoprądowych<br />

92 Budynki naszpikowane elektroniką<br />

94 EXTA FREE CONTROLLER mini EFC-02<br />

firmy ZAMEL<br />

96 BMEcat w MEGACENNIKU<br />

98 Kamera termowizyjna – podstawowe<br />

narzędzie elektryka<br />

102 Kamery termowizyjne Fluke Ti90 i Ti95<br />

w systemie Fluke Connect<br />

104 Kamera termowizyjna testo 870<br />

106 Pomiary jakości energii elektrycznej<br />

110 Zaawansowana analiza jakości energii<br />

w przystępnej formie<br />

112 Nowa rodzina luksomierzy firmy SONEL<br />

114 Lena Lighting LED Technology<br />

118 Porównywanie opraw LED – właściwa<br />

interpretacja podstawowych danych<br />

znamionowych.<br />

120 Technologie IHF oraz ULTRASONIC<br />

w produktach Steinel<br />

122 Narzędzia izolowane Isotools – ochrona<br />

osobista na odpowiednim poziomie<br />

124 Narzędzia do montażu i naprawy kabli<br />

z ENERGOTYTANU®<br />

126 Tradycja i doświadczenie w produkcji<br />

narzędzi dla elektryków<br />

130 Pozytywne wibracje


NM8 Wyłączniki kompaktowe<br />

• Prąd znamionowy do 1600 A, zabezpieczenie<br />

termomagnetyczne i elektroniczne;<br />

• Dostępne 3 klasy zdolności zwarciowej S, H, R;<br />

• Regulowany człon termiczny i magnetyczny;<br />

• Zwarta konstrukcja i pełna gama akcesoriów;<br />

• Dwu-przerwowy styk główny;<br />

• Łatwa instalacja i ochrona środowiska.<br />

Jako światowy specjalista w branży elektrycznej dostarczamy również:<br />

aparaturę modułową, wyłączniki silnikowe, przekaźniki przeciążeniowe,<br />

aparaturę pulpitową, wyłączniki kompaktowe, wyłączniki powietrzne.


AKTUALNOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

MOBOTIX zdobywcą Innovation Award <strong>2014</strong><br />

Firma Mobotix AG, wiodący producent<br />

sieciowych rozwiązań wideo o wysokich<br />

rozdzielczościach, zdobyła nagrodę magazynu<br />

Benchmark – Innovation Award<br />

<strong>2014</strong>. Nagroda ta została przyznana za zastosowanie<br />

w kamerach marki Mobotix innowacyjnego<br />

algorytmu detekcji ruchu<br />

MxActivitySensor.<br />

MxActivitySensor jest inteligentnym systemem<br />

wideodetekcji ruchu. Zarówno<br />

wideodomofon IP T25M, jak i wszystkie<br />

kamery marki Mobotix z przetwornikami<br />

5 megapikseli (seria Sec) oraz kamery<br />

termowizyjne, posiadają wbudowane<br />

oprogramowanie oparte na analizie obrazu,<br />

umożliwiające wykrycie ruchu osób<br />

bądź obiektów w monitorowanym obszarze.<br />

W przeciwieństwie do stosowanych<br />

standardowo algorytmów detekcji ruchu,<br />

MxActivitySensor jest w stanie rozróżnić<br />

zmianę położenia pojazdów, ludzi lub<br />

innych obiektów wywołujących alarm<br />

od wpływu czynników mało istotnych tj.<br />

opadów, mgły, nagłych zmian w oświetleniu,<br />

kołysania się drzew na wietrze,<br />

a także kropli deszczu spływających<br />

po obiektywie. MxActivitySensor zmniejsza<br />

liczbę fałszywych alarmów o ponad<br />

90%, a do tego nie wymaga pracochłonnej<br />

konfiguracji.<br />

MxActivitySensor jest także kompatybilny<br />

z innymi, również starszymi modelami<br />

kamer, np. Q24M, M24M, D24M, T24M,<br />

S14, M14D i D14Di i V14 (tylko w wersji<br />

Sec). Dostępny jest za darmo, jako aktualizacja<br />

oprogramowania.<br />

Nagroda Innovation Awards powstała<br />

w celu nagradzania innowacji rozwiązujących<br />

problemy, na które natrafiamy w momencie<br />

projektowania i implementacji systemów<br />

bezpieczeństwa lub które ułatwiają<br />

nam korzystanie z już wdrożonych rozwiązań.<br />

Zdobywcami nagrody są rozwiązania,<br />

które dają wiele zauważalnych i namacalnych<br />

korzyści w praktyce. Tym właśnie<br />

charakteryzuje się MxActivitySensor.<br />

Źródło: Linc Polska<br />

Zagraj w memoZAMEL na targach ENERGETAB<br />

i wygraj skuter elektryczny!<br />

Firma ZAMEL dla osób odwiedzających tegoroczne bielskie targi<br />

ENERGETAB przygotowała konkurs memoZAMEL, który prezentuje<br />

produkty ZAMEL w niestandardowy sposób. Rozgrywki<br />

konkursowe prowadzone będą na stoisku ZAMEL CET 16 i 17<br />

września w godz. od 9.00 do 14.30, natomiast 18 września od 9.00<br />

do 12.30. Codziennie w konkursie do wygrania skuter elektryczny<br />

oraz zestawy urządzeń EXTA FREE.<br />

Konkurs memoZAMEL organizowany przez firmę ZAMEL wymaga<br />

od uczestników znajomości asortymentu oferowanego w ramach<br />

poszczególnych grup produktowych firmy ZAMEL. Zadanie polega<br />

na prawidłowym połączeniu pól pojawiających się na ekranie monitora<br />

dotykowego (tabletu). Pola przedstawiają zdjęcia produktów<br />

oraz nazwy grup produktowych. Uczestnik w jak najkrótszym czasie<br />

musi połączyć pola przedstawiające zdjęcia produktów z odpowiadającymi<br />

im polami z nazwami grup produktowych. W ramach konkursu<br />

każdy uczestnik może zagrać w memoZAMEL trzykrotnie,<br />

w rankingu zapisywany jest najlepszy rezultat uzyskany podczas<br />

jednej z trzech prób. Każdego dnia konkurs wygrywa uczestnik,<br />

który prawidłowo połączy pola w najkrótszym czasie. Wręczenie<br />

nagród odbędzie się 16 i 17 września o godz. 15.00, natomiast 18<br />

września o 13.00 na stoisku ZAMEL CET. Szczegóły konkursu oraz<br />

regulamin dostępne są na stronie www.memo.zamel.com.<br />

Podczas tegorocznych targów ENERGETAB ZAMEL CET zaprezentuje<br />

jednostkę centralną EXTA FREE CONTROLLER mini<br />

umożliwiającą sterowanie np. oświetleniem, roletami okiennymi<br />

za pomocą urządzeń mobilnych, EFC-02 jest nowością w ofercie<br />

pszczyńskiego producenta. Ponadto odwiedzający stoisko będą mogli<br />

zapoznać się z produktami dostępnymi w ofercie ZAMEL CET<br />

od kilku sezonów m.in.: elektrycznymi systemami antyoblodzeniowymi<br />

MATEC, inteligentnym systemem oświetlenia LED LEDIX,<br />

kablami i przewodami CET, dzwonkami i gongami SUNDI, systemami<br />

domofonowymi ENTRA oraz automatyką budynkową EXTA.<br />

Zapraszamy na stoisko ZAMEL CET: Hala A, Stoisko nr 16<br />

Źródło: Zamel<br />

6 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


Nowy Scope<br />

Jak zawsze jedyny w<br />

swoim rodzaju.<br />

I teraz jeszcze lepszy niż<br />

kiedykolwiek.<br />

15:44<br />

100%<br />

Haustür<br />

Nowy interfejs użytkownika, nowy repeater, nowa technologia -<br />

Siedle App również dla systemu In-Home-Bus.<br />

www.siedle.pl


AKTUALNOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Światowy rekord ustanowiony!<br />

PROMOCJA<br />

Czy zastanawiałeś się już, jakie oszczędności osiągniesz wybierając<br />

opatentowane rozwiązania OBO Bettermann i układając trasy kablowe<br />

zdecydowanie szybciej niż do tej pory? Rekord świata ustanowiony<br />

przez instalatorów w ostatnich dniach lipca <strong>2014</strong> na płycie<br />

lotniska pod Ostrowią Mazowiecką wskazuje, iż możliwości, jakie<br />

drzemią w systemach koryt kablowych OBO Magic, są olbrzymie,<br />

a jednocześnie wciąż w zasięgu ręki. Pomyśl o oszczędnościach<br />

jakie uzyskasz, jeśli zaczniesz od dziś układać trasy kablowe<br />

w 48 minut. W tym czasie jeden instalator był w stanie ułożyć i połączyć<br />

1000 m trasy. Ty również mógłbyś to zrobić, wybierając trasy<br />

kablowe OBO Bettermann.<br />

Światowy rekord ustanowiony<br />

Po 4 godzinach ustawiania koryt kablowych na trasie, mierzenia,<br />

dokładnego ustawiania oznaczeń trasy, przygotowania napojów,<br />

miejsca startu oraz mety montażyści wystartowali do rywalizacji<br />

z czasem i systemem OBO Bettermann. Cel jest jasny – jak najlepszy<br />

czas na odcinku 1000 m. Jeden instalator, który układa i łączy<br />

poszczególne odcinki oraz dwóch asystentów podających kolejne<br />

koryta. Chcą się zmieścić w jednej godzinie, wiedzą że jest to możliwe,<br />

ale przy mało sprzyjającej pogodzie będzie niezwykle ciężko.<br />

Ostatecznie udało się pokonać 1 godzinę, rekord jest w rękach<br />

instalatorów OBO Bettermann! Na koniec zostaje jeszcze pomiar<br />

rezystancji. Trzy pomiary, 41 mΩ, 30 mΩ oraz 37 mΩ po przeliczeniu<br />

średniej, dają w rezultacie wynik 36 mΩ. Wynik rewelacyjny,<br />

oznaczający pełną ciągłość elektryczną zgodnie z normą<br />

PN-EN 61537. Co więcej - norma wymaga wyniku poniżej 50 mΩ<br />

tylko dla jednego połączenia, tu taki wynik został osiągnięty na odcinku<br />

1000 m przy ponad 300 połączeniach. Opatentowana technologia<br />

OBO Bettermann pozwala zapomnieć o żmudnej pracy związanej<br />

z przeciąganiem żółto-zielonej linki wzdłuż każdego połączenia.<br />

Długość trasy kablowej<br />

Aby ułożyć i połączyć trasę kablową RKS-Magic ® potrzeba było<br />

48 minut i 41 sekund - wyobraź sobie, ile czasu potrzeba, aby<br />

wykonać trasę w typowym budynku biurowym. W większości<br />

przypadków wystarczyłby pewnie na to jeden dzień. A co, jeśli<br />

instalatorów układających koryta kablowe będzie więcej? Trasę<br />

z wykorzystaniem koryt RKS-Magic łączącą Warszawę z Monachium<br />

10 instalatorów wykonywałoby w niewiele ponad 3 dni,<br />

trasę wzdłuż równika Ziemi 100 instalatorów położyłoby w 27<br />

dni. Technologia RKS-Magic ® wydaje się wręcz nieziemska, jednak<br />

dostępna jest na wyciągnięcie ręki.<br />

Źródło: OBO Bettermann<br />

8 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


To wyjątkowe miejsce<br />

Dla dwojga<br />

Gniazdo z ładowarką USB. Tak niesamowite. Tak łatwe. Połączenie<br />

sprawdzonych gniazd. W jednej obudowie gniazdo 230V~ oraz gniazdo<br />

do ładowania USB. Doskonałe dla smartfonów, tabletów, cyfrowych aparatów<br />

fotograficznych lub odtwarzaczy MP3. Komfort na niespotykanym poziomie.<br />

www.busch-jaeger.com/pl<br />

ABB Contact Center<br />

tel.: 22 22 37 777<br />

e-mail: kontakt@pl.abb.com<br />

www.abb.pl


AKTUALNOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

TARGI ENERGETAB <strong>2014</strong><br />

Przed nami kolejna – już 27. edycja Międzynarodowych<br />

Energetycznych Targów<br />

Bielskich ENERGETAB <strong>2014</strong>, które odbędą<br />

się od 16 do 18 września br.<br />

ENERGETAB to największe w Polsce<br />

targi nowoczesnych urządzeń, aparatury<br />

i technologii dla przemysłu energetycznego<br />

i jedno z najważniejszych spotkań<br />

czołowych przedstawicieli sektora elektroenergetycznego.<br />

Na tegoroczne targi ENERGETAB <strong>2014</strong><br />

wpłynęły zgłoszenia od około 700 wystawców<br />

z 20 krajów Europy i Azji, którzy<br />

pragną zademonstrować swoje najnowsze<br />

produkty dla modernizującej się polskiej<br />

energetyki. Wśród wystawców spotkamy<br />

zarówno dobrze znane międzynarodowe<br />

korporacje dostarczające pełny wachlarz<br />

produktów na globalne rynki, jak też większość<br />

liczących się na polskim rynku dostawców<br />

najbardziej zaawansowanych<br />

technologicznie maszyn, urządzeń i aparatów,<br />

służących niezawodnemu wytwarzaniu<br />

i dostarczaniu energii elektrycznej. Coraz<br />

więcej eksponowanych produktów związanych<br />

jest z podnoszeniem efektywności<br />

energetycznej wytwarzania bądź użytkowania<br />

energii oraz z zastosowaniem odnawialnych<br />

źródeł energii.<br />

Zakres tematyczny ekspozycji targowej jest<br />

bardzo obszerny i obejmuje: wytwarzanie,<br />

przesyłanie i dystrybucję energii elektrycznej<br />

i cieplnej, elementy i aparaturę elektrotechniki,<br />

systemy automatyki i sterowania, a także<br />

specjalistyczne narzędzia i pojazdy oraz<br />

usługi związane z powyższymi branżami.<br />

ENERGETAB to najliczniej odwiedzane<br />

targi przez profesjonalistów z branży i doskonałe<br />

miejsce promocji i budowy wizerunku<br />

firmy, umożliwiające jednoczesne<br />

spotkania producentów z klientami, a także<br />

kooperantami czy nawet konkurentami.<br />

Najnowsze, prezentowane na targach produkty,<br />

tj. urządzenia, aparaty, osprzęt czy<br />

technologie bądź systemy informatyczne,<br />

wystawcy mogą zgłaszać do konkursu targowego.<br />

Mają one szansę zdobyć, cieszące<br />

się bardzo wysokim prestiżem, wyróżnienia.<br />

Decyzję o przyznaniu wyróżnienia<br />

i jego kategorii podejmuje Komisja Konkursowa,<br />

którą tworzą eksperci partnerów<br />

targów. Ogłoszenie decyzji Komisji Konkursowej<br />

nastąpi w godzinach popołudniowych<br />

pierwszego dnia Targów.<br />

Licznie reprezentowane na targach są media,<br />

szczególnie branżowe czasopisma i portale<br />

internetowe. Targom będą też towarzyszyły<br />

konferencje, seminaria i specjalne prezentacje<br />

przygotowane przez wystawców. Organizatorzy<br />

spodziewają się, że targi ENER-<br />

GETAB <strong>2014</strong> kolejny raz potwierdzą swój<br />

prymat wśród największych i najliczniej<br />

odwiedzanych targów branży energetycznej<br />

w środkowej Europie.<br />

Program targów oraz inne przydatne informacje<br />

są na bieżąco aktualizowane na stronie<br />

www.energetab.pl.<br />

Na tegoroczne targi ENERGETAB <strong>2014</strong> zapraszamy<br />

do ZIAD Bielsko-Biała SA (Al.<br />

Armii Krajowej 220) w dniach 16 i 17 września<br />

w godz. od 9:00 do 17:00, natomiast 18<br />

września w godz. od 9:00 do 15:00.<br />

Tradycyjnie już na targi wstęp jest bezpłatny.<br />

Źródło: Organizatorzy ENERGETAB<br />

EL-SIGMA coraz większa<br />

Szeregi Grupy EL-SIGMA zasilone zostały przez dwóch nowych<br />

Członków, hurtownie: TOP ELEKTRO z Kalisza i AMPEREK<br />

z Żywca. Obecnie Grupa liczy już 59 członków i 107 punktów<br />

sprzedaży. Podjęte w bieżącym roku przez Grupę działania handlowe<br />

i marketingowe dodatkowo wzmocniły jej silną pozycję na rynku<br />

elektroinstalacyjnym. Grupa EL-SIGMA w swoich działaniach<br />

postawiła przede wszystkim na: budowanie trwałych relacji na linii<br />

Grupa – Członkowie – Dostawcy, sprawne koordynowanie działań<br />

handlowych, dobrą organizację pracy, a także na profesjonalne<br />

zaplecze kadrowe i logistyczne. Priorytetem ma być także stałe<br />

dostosowywanie produktowego portfolio zrzeszonych hurtowni<br />

do potrzeb rynku elektroinstalacyjnego. Firma rozpoczęła wprowadzanie<br />

rozszerzonych działań marketingowych i PR-owych, na które<br />

składają się: uruchomienie nowej strony internetowej, systematyczne<br />

wprowadzanie spójnej identyfikacji wizualnej pozwalającej<br />

zbudować wizerunek silnej marki z silnymi podmiotami, obecność<br />

w mediach branżowych, a także wzmożone działania w internetowej<br />

przestrzeni reklamowej i na kanałach społecznościowych.<br />

W związku z intensywnym rozwojem Grupy, centrala EL-SIGMY<br />

zapowiedziała również przeniesienie biur do nowej lokalizacji<br />

w centrum Katowic.<br />

Źródło: EL-SIGMA<br />

10 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Liniowy<br />

system LED<br />

do szybkiego<br />

montażu<br />

LEDEX TOP to liniowy system LED<br />

do szybkiego montażu, przeznaczony<br />

do oświetlenia sklepów wielkopowierzchniowych.<br />

Ze względu na szeroką gamę oferowanych<br />

mocy i uzyskiwanych strumieni<br />

świetlnych w zakresie od 4 300 do 10 300 lm<br />

dla wersji krótkiej 1 500 mm i do 20 700 lm<br />

dla wersji o długości 3 000 mm, system idealnie<br />

nadaje się zarówno do projektowania<br />

nowych obiektów handlowych, jak i modernizacji<br />

już istniejących. Oszczędności<br />

energii elektrycznej płynące z zastosowania<br />

systemu LEDEX TOP mogą sięgać do 50%<br />

przy jednoczesnym wzroście natężenia<br />

oświetlenia na płaszczyźnie roboczej.<br />

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów<br />

ES-SYSTEM wprowadziło oprócz neutralnej<br />

temperatury barwowej 4 000 K również<br />

cieplejszą 3 000 K o wysokim stopniu<br />

odwzorowania barw CRI > 80. Dzięki temu<br />

prezentowane towary będą wyglądać atrakcyjnie,<br />

a kolory bardziej naturalnie.<br />

System LEDEX TOP doskonale oświetli nowoczesne<br />

zakłady przemysłowe z produkcją<br />

taśmową. Dzięki wyposażeniu w system<br />

ściemniania DALI oraz czujki ruchu i czujki<br />

zmierzchowe oprawy dostosują poziom natężenia<br />

do zewnętrznych warunków atmosferycznych<br />

i pozwolą na wygenerowanie<br />

dodatkowych oszczędności dla inwestora,<br />

zapewniając maksymalny komfort pracy<br />

również w systemie wielozmianowym.<br />

www.essystem.pl<br />

CORONA LED – gmina<br />

w lepszym świetle<br />

Nowoczesne oprawy oświetleniowe LED<br />

to zadowolenie i poprawa bezpieczeństwa<br />

mieszkańców w gminach. Większość<br />

miast i gmin oświetlona tradycyjnymi<br />

lampami dającymi żółte światło<br />

wygląda po zmierzchu tak samo. Białe<br />

światło LED, bardzo dobrze oddające<br />

kolory, pozwala odróżnić gminy, które<br />

zmodernizowały oświetlenie oraz dbają<br />

o rozwój i bezpieczeństwo mieszkańców.<br />

Firma Kanlux ostatnio rozszerzyła swoją<br />

serię opraw architektonicznych PIRES<br />

o nowy model, teraz ta popularna rodzina<br />

ponownie się rozrasta. Nowa oprawa<br />

oświetleniowa PIRES DL-60O NS jest<br />

dostępna bez czujnika (oznaczenie NS),<br />

stanowiąc tym samym doskonałą propozycję<br />

dla tych klientów, którzy wolą<br />

korzystać z tradycyjnych wyłączników<br />

ściennych. Podstawa oprawy zbudowana<br />

Uniwersalne oprawy oświetlenia ulicznego<br />

CORONA LED produkowane przez<br />

LENA LIGHTING, są optymalnie skonstruowane<br />

pod kątem potrzeb większości<br />

polskich gmin. Moc opraw została dobrana<br />

tak, aby przy najmniejszym zużyciu energii<br />

spełnić wymagania oświetleniowe polskich<br />

norm dotyczących oświetlenia ulicznego.<br />

Zastosowanie najwyższej jakości paneli<br />

LED GO! pozwala cieszyć się białym<br />

światłem bardzo dobrze oddającym kolory<br />

oraz niskimi kosztami eksploatacji.<br />

Oprawy o zmiennym rozsyle światłości<br />

i mocy możemy stosować zarówno<br />

do oświetlenia dróg klasy krajowej, jak<br />

i dróg i ulic lokalnych, ścieżek rowerowych,<br />

alejek, przejść dla pieszych, placów,<br />

parkingów i stref kolizyjnych na drogach.<br />

www.lenalighting.pl<br />

Kolejna plafoniera<br />

w ofercie Kanlux<br />

została z tworzywa sztucznego, a całość<br />

przykrywa odporny na uderzenia klosz<br />

z PMMA (odporność na poziomie IK03).<br />

Plafoniera może być używany do oświetlania<br />

pomieszczeń mieszkalnych, klatek<br />

schodowych, ciągów komunikacyjnych,<br />

czy zadaszonych przestrzeni przydomowych.<br />

Może być stosowana w instalacjach<br />

z zewnętrznymi czujnikami ruchu.<br />

www.kanlux.pl<br />

12 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


zapraszamy na targi<br />

ENERGETAB <strong>2014</strong><br />

Hala A, Stoisko 16<br />

16-18 IX <strong>2014</strong><br />

codziennie do wygrania<br />

skuter elektryczny<br />

www.zamel.com


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Technologia CrispWhite LED<br />

UPS Tornado<br />

Eco PLUS<br />

- maksymalna<br />

elastyczność<br />

konfiguracji<br />

Oświetlenie powierzchni handlowych odgrywa dziś znacznie większą<br />

rolę niż kiedyś, aktywnie kształtując doznania kupujących. Podczas<br />

gdy w przeszłości w centrum zainteresowania znajdował się zwykle<br />

produkt wyeksponowany za pomocą możliwie najsilniejszego źródła<br />

światła, obecnie oprócz oświetlenia statycznego coraz powszechniej<br />

stosuje się również oświetlenie dynamiczne z funkcją płynnej zmiany<br />

barwy światła, które pozwala na efektowną iluminację wnętrza sklepu.<br />

Mając to na uwadze, firma Philips opracowała technologię CrispWhite<br />

dla oświetlenia diodowego (LED), pozwalającą na perfekcyjne kreowanie<br />

atmosfery wnętrza sklepu za pomocą białego światła LED.<br />

Moduły CrispWhite LED emitują światło o temperaturze 3000 K<br />

i wskaźniku oddawania barw równym Ra 90. Parametry światła doskonale<br />

podkreślają niczym niezmąconą biel obiektów, jednocześnie<br />

perfekcyjnie wydobywając głębię pozostałych kolorów. Czysta biel<br />

powierzchni pozbawiona jest kremowego odcienia pojawiającego<br />

się we wnętrzach oświetlonych ciepłym światłem, a pozostałe kolory<br />

są intensywne i nasycone. Moduły CrispWhite Fortimo LED typu<br />

spotlight przeznaczone są głównie do zastosowań w ramach oświetlenia<br />

ogólnego i akcentowego punktów sprzedaży detalicznej.<br />

www.philips.pl<br />

FAST Group Sp. z o.o. wprowadza na rynek najnowszy<br />

produkt szwajcarskiej firmy Newave (grupa ABB) –<br />

Tornado Eco PLUS 31 i 11. To zasilacz UPS o mocach<br />

10 i 20 kVA oraz konfiguracji faz 1/1 i 3/1, które mogą<br />

być modyfikowane u klienta, zapewniając maksymalną<br />

elastyczność. UPS to produkt true on-line z podwójnym<br />

przetwarzaniem: VFI i klasy SS 111 (wg PN-EN 62040‐3),<br />

co gwarantuje najwyższą klasę urządzenia.<br />

Produkt charakteryzuje się współczynnikiem mocy 0,9,<br />

wysoką sprawnością i niskim współczynnikiem THDi. Jest<br />

zgodny z rygorystycznymi normami takimi jak IEC/EN<br />

62040‐1, IEC/EN 62040, IEC/EN 62040‐3 ISO 9001:2008<br />

czy ISO 14001:2004.<br />

Zasilacz ma możliwość konfiguracji do czterech jednostek<br />

równolegle, aby zwiększyć możliwości zasilania lub zapewnić<br />

redundancję. Dostępny jest z szeroką gamą czasów<br />

podtrzymania w zależności od wymagań klienta oraz posiada<br />

zintegrowane kółka, pozwalające na łatwy transport<br />

jednostki.<br />

www.FAST-Group.com.pl<br />

Nowy poziom ochrony zasilania<br />

Firma Eaton, globalny lider rozwiązań<br />

z zakresu zarządzania energią, rozbudowała<br />

swoją popularną serię zasilaczy bezprzerwowych<br />

UPS 93E o wersje 300 i 400 kVA.<br />

Nowe modele są szczególnie przydatne<br />

do użycia w centrach danych, gdzie wymagane<br />

są niezawodne i ekonomiczne<br />

systemy ochrony zasilania, jak również<br />

w zastosowaniach budowlanych i lekkich<br />

aplikacjach przemysłowych. Nowe modele<br />

300 i 400 kVA uzupełniają już istniejące<br />

produkty z serii 93E, która oferuje łatwe<br />

w instalacji i utrzymaniu systemy UPS o podwójnej<br />

konwersji, przeznaczone do efektywnej<br />

ochrony przed najszerszym możliwym<br />

zakresem problemów z zasilaniem.<br />

Zasilacze UPS z serii 93E, włączając<br />

w to modele 300 i 400 kVA, oferują wydajność<br />

98,5% w przypadku dobrej jakości<br />

głównego źródła zasilania – dzięki temu należą<br />

do najbardziej efektywnych urządzeń<br />

tego typu dostępnych obecnie na rynku.<br />

Charakteryzują się również współczynnikiem<br />

mocy 0,99 i współczynnikiem<br />

THDI poniżej 5% (zawartość harmonicznych<br />

prądu), co oznacza że ryzyko<br />

występowania zakłóceń z innym wyposażeniem<br />

w tej samej sieci elektrycznej<br />

jest praktycznie wyeliminowane.<br />

Opatentowana technologia HotSync umożliwia<br />

wydajne i niezawodne współdzielenie<br />

obciążenia oraz pozwala urządzeniom<br />

pracować równolegle bez potrzeby komunikacji<br />

między jednostkami.<br />

www.eaton.pl<br />

14 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


3–5 października <strong>2014</strong><br />

Warszawa, al. Księcia Józefa Poniatowskiego 1<br />

www.dominteligentny.pl


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Wytrzymała drukarka etykiet klasy przemysłowej<br />

Brother wprowadza na rynek nową,<br />

przemysłową drukarkę etykiet P-touch<br />

E550WVP. Ten wytrzymały model oferuje<br />

wysoką prędkość druku, możliwość podłączenia<br />

do komputera oraz obsługę sieci<br />

bezprzewodowej.<br />

Brother P-touch E550WVP to drukarka etykiet<br />

klasy przemysłowej, która doskonale<br />

sprawdzi się w pracy instalatorów, elektryków<br />

oraz monterów sieci teleinformatycznych,<br />

telekomunikacyjnych, systemów audio/wideo<br />

i bezpieczeństwa, potrzebujących<br />

niezawodnego narzędzia do profesjonalnego<br />

drukowania etykiet. Urządzenie pozwala<br />

na szybkie i bezproblemowe drukowanie<br />

oznaczeń kabli, przewodów, gniazdek<br />

elektrycznych, przełączników oraz paneli<br />

krosowniczych. Model P-touch E550WVP<br />

oferuje wysoką prędkość druku, wynoszącą<br />

do 30 mm/s, na etykietach o szerokości<br />

od 3,5 do 24 mm. Drukarka, posiadająca<br />

wytrzymałą obudowę, wyposażona została<br />

także w mocną automatyczną gilotynę<br />

z funkcją nacinania i możliwością ustawienia<br />

pożądanej długości etykiet.<br />

Po podłączeniu do komputera przy użyciu<br />

kabla USB, drukarka P-touch E550WVP<br />

umożliwia kompleksowe projektowanie<br />

zindywidualizowanych etykiet – użytkownicy<br />

mogą dodawać logotypy oraz symbole<br />

przemysłowe. Urządzenie pozwala także<br />

na pobieranie oraz przechowywanie etykiet<br />

oraz baz danych, dzięki czemu nie ma potrzeby<br />

tworzenia oznaczeń za każdym razem<br />

przed wydrukowaniem.<br />

www.brother.pl<br />

CATRIN – nowy, funkcjonalny osprzęt elektroinstalacyjny<br />

Firma ELEKTRO-PLAST Nasielsk wprowadza<br />

na rynek nową serię CATRIN. W nowej<br />

serii osprzętu instalacyjnego konstruktorzy<br />

postawili na funkcjonalność, dzięki temu seria<br />

zawiera szeroką gamę łączników i gniazd<br />

w atrakcyjnej formie. Seria przeznaczona<br />

jest do mieszkań i pomieszczeń użytku publicznego.<br />

Zapewniając szybką i łatwą instalację<br />

seria CATRIN wykorzystuje ramki<br />

wielokrotne do pięciu modułów w poziomie<br />

i dwóch modułów w pionie, pozwalając w ten<br />

sposób na dowolny dobór i konfigurowanie<br />

osprzętu. W konstrukcji CATRIN zastosowany<br />

został niezawodny mechanizm łączników<br />

oparty na szybkozłączach ułatwiający komfort<br />

montażu oraz ewentualnego demontażu<br />

osprzętu. W gniazdach stosowane są sprawdzone<br />

mechanizmy śrubowe. Umieszczone<br />

są w jednej linii, dzięki czemu wszystkie<br />

przewody można przyciąć w tej samej długości.<br />

Na mechanizmach serii CATRIN<br />

znajdują się czytelne oznaczenia i schematy<br />

połączeń zmniejszające niebezpieczeństwo<br />

związane z niepoprawnym podłączeniem.<br />

Bogato rozbudowany asortyment gniazd<br />

specjalistycznych pozwala w pełni wykorzystać<br />

możliwości serii CATRIN. W ofercie<br />

znajdziemy m.in. ściemniacze - w tym<br />

LED, łączniki schodowe, podwójne schodowe,<br />

zwierne, żaluzjowe, łączniki z podświetleniem<br />

(nowe referencje łączników tj.<br />

łącznik zwierny bez oznaczenia, łącznik<br />

zwierny z piktogramem klucz), gniazda<br />

podwójne do ramki wielokrotnej, gniazda<br />

DATA, wszelkiego rodzaju gniazda teleinformatyczne<br />

gwarantującą wysoką jakość<br />

połączenia i odbioru sygnału. Wzornictwo<br />

serii CATRIN charakteryzuje się<br />

nowoczesną stylistyką zgodną z obecnymi<br />

trendami. Produkty z nowej serii dostępne<br />

są w klasycznych kolorach bieli i kremu<br />

oraz metalizacji; czekoladowy, złoty, grafitowy<br />

i czarny matowy. Osprzęt został<br />

sklasyfikowany w średnio-niższej półce<br />

cenowej, co czyni serię dostępną niemal<br />

dla każdego. Poza walorami estetycznymi,<br />

bardzo istotnym aspektem konstrukcji<br />

osprzętu są rozwiązania technologiczne<br />

ułatwiające bezpieczny i solidny montaż.<br />

Wybierając produkty z serii CATRIN klienci<br />

otrzymują produkty stworzone zgodnie<br />

z obowiązującymi standardami i normami<br />

europejskimi z materiałów o wysokich parametrach,<br />

co pozwoli nam na ich długotrwałe<br />

i bezpieczne użytkowanie.<br />

www.elektro-plast.com.pl<br />

16 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


MIÊDZYNARODOWE<br />

ENERGETYCZNE TARGI BIELSKIE<br />

BIELSKO-BIA£A INTERNATIONAL<br />

POWER INDUSTRY FAIR<br />

ENERGETAB<br />

16 - 18 wrzeœnia / September <strong>2014</strong>


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Telewizja dozorowa HD najwyższej jakości<br />

Bosch prezentuje nową serię kamer sieciowych PTZ MIC<br />

7000 HD przygotowanych do pracy w ekstremalnie trudnych<br />

sytuacjach. Kamery wyróżniają się wysoką jakością obrazu<br />

HD oraz wytrzymałą obudową, spełniającą wymagania klasy<br />

IP68/NEMA 6P. Obydwie te cechy gwarantują niezawodny<br />

nadzór wideo w wymagających warunkach pogodowych, instalacyjnych<br />

oraz oświetleniowych. W związku z tym nowa<br />

seria kamer sieciowych MIC IP 7000 HD jest przeznaczona<br />

przede wszystkim do zastosowań zewnętrznych. Kamery<br />

oferują najwyższej jakości obraz i można je wykorzystywać<br />

m.in. do monitorowania centrów miast oraz infrastruktury<br />

o znaczeniu krytycznym.<br />

Kamery są optymalnie przygotowane do pracy w bardzo trudnych<br />

warunkach, np. temperaturach od -60 do +60°C oraz<br />

wilgotności dochodzącej do 100%. Są całkowicie odporne<br />

na działanie deszczu, śniegu, pyłu, uderzeń wiatru i silnych<br />

wstrząsów.<br />

www.boschsecuritysystems.pl<br />

REKLAMA<br />

Nowa generacja odbiorników<br />

sterujących xComfort<br />

Firma Eaton wprowadza na rynek nową generację odbiorników<br />

sterujących opracowanych dla sprawdzonego systemu bezprzewodowego<br />

xComfort. Urządzenia te umożliwiają szybszą i bardziej<br />

efektywną instalację systemów automatyki budynkowej w domach<br />

prywatnych, jak również w małych i średnich budynkach komercyjnych<br />

lub biurowych. Umożliwiają również łatwiejszą i bardziej<br />

wydajną modernizację budynków. Nowe odbiorniki sterujące bezprzewodowego<br />

systemu xComfort pozwalają na łatwiejsze, szybsze<br />

i bardziej efektywne wdrażanie wszechstronnych funkcji automatyki<br />

budynkowej. Wszystkie nowe urządzenia są kompatybilne<br />

z obecnie dostępnymi produktami xComfort, zapewniając łatwą<br />

integrację z już istniejącymi systemami.<br />

www.eaton.pl<br />

18 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

SENTIA<br />

Harmonia stylu<br />

- ramki szklane<br />

Świetlna gra z geometrią w tle – nowy<br />

osprzęt elektryczny KIER firmy OSPEL<br />

Najnowsza propozycja firmy Ospel to monoblokowa<br />

kolekcja osprzętu elektrycznego<br />

KIER. Elementy wchodzące w skład<br />

linii zwracają uwagę prostą, nienachalną<br />

formą przywodzącą na myśl minimalistyczne,<br />

regularne kształty. Wnętrze<br />

osprzętu jest delikatnie wypukłe, a na całościowy<br />

wyraz wpływ mają także idealnie<br />

proporcjonalne brzegi. Seria KIER dostępna<br />

jest w neutralnych kolorach: białym,<br />

brązowym i beżowym. Dzięki stonowanej<br />

kolorystyce, tak łączniki, jak i pozostałe<br />

elementy, będą idealnym, subtelnym uzupełnieniem<br />

finalnej koncepcji i z łatwością<br />

wpiszą się w wystrój każdej aranżacji.<br />

Ten typ osprzętu elektroinstalacyjnego,<br />

jaki reprezentuje seria KIER, doskonale<br />

nadaje się na inwestycje deweloperskie,<br />

dlatego nowe rozwiązania dla tego typu<br />

sprzętu, takie jak możliwość podniesienia<br />

stopnia ochrony łączników do IP44 czy<br />

gniazda wtyczkowe DATA, na pewno znajdą<br />

uznanie u potencjalnych inwestorów.<br />

www.ospel.com.pl<br />

Obsługa systemu KNX<br />

w jednym<br />

urządzeniu<br />

Nowa paleta ramek szklanych dobrze znanej<br />

na rynku serii SENTIA jest wyjściem naprzeciw<br />

wymaganiom estetycznym i indywidualnym<br />

wizji dekoratorskich klientów.<br />

Uzupełnieniem dostępnej na rynku gamy<br />

kolorów ramek szklanych są wyraziste i intensywne<br />

barwy: truskawkowy, niebieski,<br />

miodowy, limonkowy, czekoladowy. Bogata<br />

kolorystyka umożliwia komponowanie<br />

osprzętu SENTIA w różnego rodzaju wnętrzach,<br />

z zachowaniem kompatybilności poszczególnych<br />

referencji. Atutem jest również<br />

możliwość dopasowania ich do pomieszczeń<br />

o różnym stylu architektonicznym.<br />

www.elektro-plast.com.pl<br />

Gira G1 to genialne urządzenie,<br />

zastępujące panele i czujniki dotykowe,<br />

zapewniające pełną obsługę<br />

wybranych funkcji w systemach magistralnych<br />

KNX, a także bezprzewodowym<br />

eNet. Niewielkie urządzenie<br />

wykonane ze szlachetnych<br />

materiałów może być wykorzystane<br />

wszędzie. Jest przełomowym rozwiązaniem<br />

w dziedzinie instalacji<br />

domowych. Niezależnie od planowanych<br />

funkcji, w każdym miejscu,<br />

wystarczy zainstalować Gira G1.<br />

Reszta zależy wyłącznie od zaprojektowania<br />

funkcjonalności.<br />

www.gira.pl<br />

20 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


NOWOŚCI<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Nowe radio do montażu podtynkowego<br />

z ekranem dotykowym<br />

Budzik, kołysanka, rozrywka przy śniadaniu: nowe radio<br />

firmy JUNG jest prawdziwym domowym kompanem<br />

– cały dzień. Jung Smart Radio w formie wyłączników<br />

JUNG przekonuje ekranem dotykowym w kolorze białym<br />

i czarnym oraz bardzo wysokiej jakości szklanym frontem.<br />

Przyciski szybkiego wybierania ułatwiają dostęp do funkcji<br />

budzika i zegara oraz ulubionych programów. Natężenie<br />

podświetlenia ekranu i przycisków można ustawiać<br />

indywidualnie dla trybów pracy Radio i Noc. Na przykład<br />

w nocy wyświetlacz i przyciski pozostają ciemne, aby nie<br />

przeszkadzać przy zasypianiu. Radio dysponuje wejściem<br />

AUX i wyjściami umożliwiającymi podłączenie innych<br />

głośników. W trybie odbioru RDS zegar synchronizuje się<br />

automatycznie. Wysoką jakość dźwięków mono i stereo<br />

zapewniają głośniki z systemem podbijania basów. Zewnętrzna<br />

antena gwarantuje optymalny odbiór nawet przy<br />

ciężkich warunkach propagacji fal radiowych.<br />

www.intelihouse.com.pl<br />

REKLAMA<br />

DOKŁADNE<br />

W KAŻDYCH WARUNKACH<br />

+60°C<br />

-20°C<br />

Zakład Automatyki i Elektroniki<br />

AUTOMATEX Sp. z o.o.<br />

Siedziba: 60-454 Poznań, ul. Pucka 29<br />

Oddz. Prod.: 60-179 Poznań, ul. Budziszyńska 78/1<br />

tel./fax 61 867 12 30, tel. 61 868 95 09<br />

www.automatex.com.pl<br />

e-mail: biuro@automatex.com.pl<br />

Dokładność:<br />

programowalne<br />

sterowniki<br />

oświetlenia<br />

PSO-02PD<br />

PSO-03PD<br />

dla 20°C: 1 s / miesiąc<br />

dla -20°C/+60°C: 2 s / miesiąc<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

21


RYNEK ENERGII<br />

Zostań producentem energii<br />

ENERGETYKA PROSUMENCKA – modne ostatnio hasło, często<br />

pojawiające się w mediach. Cóż to takiego i z czym się wiąże?<br />

Niektórzy kojarzą to z dotacjami na mikroinstalacje energetyczne, inni<br />

z samowystarczalnymi energetycznie obiektami. Dla jeszcze innych<br />

jest to kolejny wymysł marketingowy. A dla specjalistów odległa, ale<br />

jednak przyszłość energetyczna. Różnorodność teorii może budzić<br />

niechęć do tej idei, a nawet obawy przed jej wprowadzeniem. Dlatego<br />

poprosiliśmy eksperta ze Stowarzyszenia Producentów i Importerów<br />

Urządzeń Grzewczych o rzetelne wyjaśnienia i przybliżenie tematu.<br />

Na pytania naszej redakcji odpowiada Janusz Starościk, prezes<br />

Zarządu SPIUG.<br />

Ostatnio w mediach często pojawia<br />

się termin PROSUMENT.<br />

Co on oznacza?<br />

Rzeczywiście jest to modny ostatnio<br />

termin, ale niestety można odnieść wrażenie,<br />

że nie wszyscy eksperci, którzy<br />

się tym terminem posługują, wiedzą<br />

co to właściwie jest. Jest kilka definicji<br />

dotyczących prosumenta. Jedna z nich,<br />

powielana w wielu materiałach źródłowych,<br />

mówi, że prosument to konsument<br />

zaangażowany w współtworzenie<br />

i promowanie produktów ulubionej<br />

marki czy jednoczesną produkcję oraz<br />

konsumpcję dóbr i usług”.<br />

Jest to termin wprowadzony 1980 przez<br />

Alvina Tofflera, pisarza i futurystę.<br />

Dalej, według projektu Ustawy o OZE<br />

z października 2012 roku, prosument<br />

jest to wytwórca energii elektrycznej<br />

w mikroinstalacji w celu jej zużycia<br />

na potrzeby własne lub sprzedaż energii<br />

elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji<br />

w ilości nie większej niż<br />

30% energii elektrycznej wytworzonej<br />

w mikroinstalacji w danym roku. Ww.<br />

działalność prosumenta nie jest działalnością<br />

gospodarczą i nie wymaga<br />

wpisu do rejestru wytwórców energii<br />

w mikroinstalacji. A tak naprawdę, żeby<br />

nie mącić ludziom w głowie, można powiedzieć<br />

że określenie „prosument” pochodzi<br />

z połączenia słów „producent”<br />

i „konsument”, czyli ludzie albo jednostki<br />

gospodarcze, którzy konsumują<br />

wyprodukowaną przez siebie energię<br />

w całości albo w części. Warto dodać,<br />

że prosumenci energii w Polsce formalnie<br />

jeszcze nie istnieją, bowiem jak<br />

na razie nie ma w tej kwestii przepisów,<br />

poza tzw. „małym trójpakiem”.<br />

Czy działania prosumenckie dotyczą wyłącznie<br />

energii elektrycznej?<br />

To jest następny mit podtrzymywanych przez<br />

ekspertów związanych z decydentami i tzw.<br />

„dużą energetyką”. Energia produkowana<br />

przez prosumenta może być zarówno energią<br />

elektryczną (o tym się mówi prawie wyłącznie),<br />

ale także CIEPŁEM (o czym nie wspomina<br />

się prawie wcale lub ten segment rynku się<br />

całkowicie pomija).<br />

Czym są mikroinstalacje OZE w technologii<br />

prosumenckiej?<br />

Kluczowe mikroinstalacje OZE są zdefiniowane<br />

w Krajowym Planie Działania w zakresie energii<br />

ze źródeł odnawialnych oraz w projekcie ustawy<br />

o odnawialnych źródłach energii. Do takich instalacji<br />

są zaliczane: kolektory słoneczne, kotły<br />

na biomasę, małe elektrownie wiatrowe (mikrowiatraki),<br />

mikrosystemy fotowoltaiczne, mikrosystemy<br />

kogeneracyjne na biogaz i biopłyny<br />

(do zasilania agregatów prądotwórczych z różnymi<br />

silnikami wewnętrznego spalania), pompy<br />

ciepła i małe elektrownie wodne. Takim mikroinstalacjami<br />

są oczywiście także układy hybrydowe<br />

łączące różne wymienione mikroźródła.<br />

Co to takiego MIKROKOGENERACJA?<br />

Mikrokogeneracja zgodnie z zapisami dyrektywy<br />

2004/8/EC oznacza produkcję skojarzoną,<br />

czyli tłumacząc na język zrozumiały: równoczesne<br />

wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła<br />

z maksymalną wydajnością poniżej 50 kWe<br />

(czyli 50 kW mocy elektrycznej).<br />

Jest to podstawowa definicja mikrokogeneracji,<br />

która niestety nie jest przestrzegana w wielu kluczowych<br />

dokumentach rządowych, na których<br />

potrzeby wprowadza się jej różne wersje – u nas<br />

ma to być wydajność poniżej 40 KWe. Kogeneracja<br />

jako jed noczesne wytwarzanie energii<br />

elektrycznej i ciepła znajduje szczególne zastosowanie<br />

w małych jednostkach wytwórczych<br />

ener getyki rozproszonej – chciałbym jeszcze<br />

raz podkreślić: energii elektrycznej i ciepła.<br />

Energia wyprodukowana w jednostkach mikro<br />

i małej energetyki rozproszonej trafia w pierwszej<br />

kolejności do lokalnego odbiorcy, który<br />

spożytkowuje ją do własnych celów, a nadwyżkę<br />

sprzedaje do odbiorców zlokalizowanych<br />

najczęściej w najbliższym sąsiedztwie.<br />

Jakie są perspektywy wdrożenia tych założeń<br />

na polskim rynku?<br />

Perspektywy wydają się bardzo dobre, biorąc<br />

pod uwagę oddolne zainteresowanie inwestorów<br />

tymi rozwiązaniami, nawet przy dotychczasowym<br />

braku wsparcia lub – w ostatnim okresie<br />

– wręcz zniechęcaniem obywateli do tego<br />

typu działań. Jednak oddolny ruch który można<br />

określić energetyką obywatelską, rozwija się<br />

konsekwentnie, chociaż przy wsparciu na pewno<br />

dynamika rozwoju byłaby dużo większa.<br />

Dodajmy, że wystartował program Prosument,<br />

zarządzany przez NFOŚiGW. Pomimo niedoskonałości,<br />

na które zwracało zgodnie uwagę<br />

środowisko OZE w Polsce, jest to jednak jedyny<br />

program mający na celu wsparcie rozwoju instalacji<br />

prosumenckich w Polsce. Widać zresztą<br />

bardzo duże zainteresowanie tym programem.<br />

Jak będzie funkcjonował, pokaże przyszłość.<br />

Liczymy na elastyczność NFOŚiGW w zakresie<br />

korekt zasad programu, jeżeli jego działanie nie<br />

byłoby zadowalające. W zasadzie pytanie dotyczy<br />

rozwoju w ogóle energetyki rozproszonej<br />

w Polsce. Tutaj raczej jestem optymistą, ponieważ<br />

nie jest to ruch narzucony odgórnie, tylko<br />

inicjatywa obywateli, a tego typu działania, jak<br />

uczy historia, rozwijają się najlepiej. Pewna gra,<br />

która toczy się wokół zaopatrywania w energię,<br />

powoduje niepokój społeczeństw co do pewności<br />

bezpieczeństwa energetycznego. Dlatego<br />

jedynym pewnym wyjściem z tej sytuacji jest<br />

24 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


RYNEK ENERGII<br />

rozwój wielu źródeł energetyki rozproszonej, połączonych ze sobą systemowo,<br />

pozwalając z jednej strony na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego<br />

na poziomie lokalnym, a z drugiej strony sprzedaż energii<br />

do sąsiadów, którzy mogą mieć akurat w tym czasie deficyt energii. Tego<br />

typu system budowania od dołu, w połączeniu z energetyką systemowa,<br />

dostarczająca energię wszędzie tam, gdzie tworzenie indywidualnych<br />

źródeł nie jest możliwe z uwagi na lokalne zasoby energetyczne, czy<br />

możliwości techniczne, może w znacznym stopniu zabezpieczyć na poziomie<br />

kraju coś, co nazywamy bezpieczeństwem energetycznym.<br />

Co było motorem działań tworzenia idei energetyki prosumenckiej?<br />

Czynniki opisane powyżej. Chęć zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego<br />

na lokalnym poziomie. Niezależność od zewnętrznych źródeł<br />

energii pozwala na poczucie bezpieczeństwa energetycznego. Na energię<br />

wytwarzaną przez prosumenta na miejscu nie ma wpływu tzw. czynnik<br />

ludzki, koniunktura, wzrost cen surowców energetycznych. Ograniczony<br />

jest też wpływ czynników atmosferycznych do zjawisk występujących<br />

lokalnie. Nie wspomnę także już na zagrożeniu terrorystycznym, atakach<br />

hakerów na sieci energetyczne itp. Energetyka Obywatelska, o której<br />

wspominałem wcześniej, jest niczym innym jak wprowadzaniem w życie<br />

zasad energetyki prosumenckiej w praktyce.<br />

REKLAMA<br />

Jakie korzyści dla konsumentów energii płyną z programu?<br />

Jest szereg korzyści, które płyną z prosumenckiego modelu wytwarzania<br />

energii. Produkcja energii elektrycznej w tzw. rozwiązaniu prosumenckim<br />

może w znacznym stopniu złagodzić, lub nawet pokryć potencjalne<br />

braki w dostawach energii. Wiele mniejszych elektrowni i źródeł wytwarzania<br />

energii w uzupełnieniu „dużej energetyki” pozwoli w znacznym<br />

stopniu podwyższyć bezpieczeństwo energetyczne, zarówno na poziomie<br />

lokalnym, jak i krajowym. Rozwój nowych technologii w obszarze<br />

OZE z pewnością będzie mieć pozytywny wpływ na rozwój gospodarki,<br />

społeczeństwa i regionów kraju.<br />

W połączeniu z poprawą efektywności energetycznej budynków zastosowanie<br />

rozproszonych OZE ułatwi realizację idei „budynków zeroenergetycznych”.<br />

Poza tym, co wydaje się fundamentalne, mając własne źródło energii<br />

uzyskujemy dostęp do taniej energii, niezależnej od cen rynku surowców<br />

energetycznych na światowych rynkach, co, nie oszukujmy się, może nastąpić<br />

szybciej, niż się spodziewamy, z powodu kurczącego się dostępu do paliw<br />

kopalnych. Chyba, że gospodarka światowa bardziej wejdzie w stosowanie<br />

energetyki odnawialnej, co z pewnością spowoduje obniżkę jej ceny<br />

poniżej poziomu cen, które płacilibyśmy za tzw. „czarną energię”.<br />

Czy następstwem tych działań będzie samowystarczalność energetyczna<br />

małych społeczności lokalnych?<br />

W pewnej, dłuższej perspektywie czasowej – z pewnością tak. Należy<br />

jednak być realistą. Nie wszędzie w obecnie istniejącej substancji budowlanej<br />

czy mieszkaniowej jest to możliwe. Tutaj jest pole do popisu<br />

dla energetyki systemowej, aby zagwarantować bezpieczeństwo energetyczne<br />

tej grupie obywateli, którzy nie mają możliwości skorzystania<br />

z dobrodziejstwa energetyki rozproszonej. Dotyczy to zarówno wytwarzania<br />

energii elektrycznej, jak i przede wszystkim ciepła. Jeżeli to połączymy<br />

z kwestią budownictwa energooszczędnego czy budownictwa<br />

efektywnego energetycznie, wynik będzie ten sam: redukcja kosztów<br />

eksploatacji poprzez redukcję kosztów energii dostarczanej z zewnątrz.<br />

Mając zaopatrzenie w energię opartą na lokalnych zasobach energetycznych,<br />

lokalna społeczność ma gwarancję ciepła i zasilania w energię<br />

elektryczną. Jeżeli do tego dołożymy zaimplementowanie idei inteligentnych<br />

sieci energetycznych, to sukces jest murowany. Należy jed nak<br />

pamiętać o tym, że zmiana systemu energetycznego to proces trwający<br />

nie kilka, ale dziesiątki lat. Dlatego im wcześniej zaczniemy proces<br />

zmian, tym bardziej zagwarantujemy bezpieczeństwo energetyczne dla<br />

przyszłych pokoleń.<br />

•<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

25


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Systemy<br />

zasilania awaryjnego<br />

Systemem zasilania awaryjnego nazywa się urządzenie lub zespół urządzeń, które służą<br />

do ochrony wybranych odbiorników przed zakłóceniami z sieci elektroenergetycznej. Jak<br />

wiadomo zachowanie ciągłości zasilania jest istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa<br />

użytkowania nowoczesnych budynków inteligentnych.<br />

Do konieczności zapewnienia ciągłości<br />

zasilania w budynkach inteligentnych<br />

nie trzeba nikogo przekonywać.<br />

Z jednej strony kluczową rolę odgrywa<br />

ciągłość zasilania pod kątem prawidłowej<br />

pracy urządzeń sterujących<br />

i wykonawczych. Szczególną uwagę<br />

zwraca się na ciągłość pracy serwerów<br />

i komputerów, zwłaszcza w kontekście<br />

bezpieczeństwa danych. Przy<br />

Fot.: Fast Group<br />

braku energii elektrycznej w budynku nie<br />

pracują instalacje alarmowe, monitoringu,<br />

ogrzewania, oświetlenia itp.<br />

Podstawową funkcją zasilania awaryjnego<br />

jest zapewnienie dostawy energii elektrycznej<br />

do odbiorników w czasie, gdy zanika<br />

napięcie w źródle podstawowym. Niezbędne<br />

okazują się dodatkowe źródła zasilania<br />

w przypadku urządzeń i maszyn, mających<br />

kluczowe znaczenie dla danej instalacji<br />

zasilania konkretnego budynku. Decydując<br />

się na zasilanie awaryjne należy wziąć<br />

pod uwagę kilka ważnych aspektów. Przede<br />

wszystkim istotna jest moc zasilanych urządzeń<br />

i wymagany poziom bezpieczeństwa,<br />

struktura instalacji elektrycznej, przeznaczenie<br />

oraz konfiguracja obiektu, a także<br />

możliwości ekonomiczne, czyli zarówno<br />

koszty inwestycji, jak i konfiguracji.<br />

Automatyka załączania rezerwy<br />

W automatyce załączania rezerwy zasilanie<br />

rezerwowe zazwyczaj stanowi agregat prądotwórczy<br />

lub akumulatory z włączeniem<br />

w układ zasilający podczas awarii zasilania<br />

podstawowego. Istotną rolę odgrywają systemy<br />

mające za zadanie załączenie rezerw<br />

zasilania. Tradycyjne, ręczne uruchamianie<br />

zastępują w pełni zautomatyzowane systemy<br />

załączania rezerwy zasilania wykrywające<br />

brak lub spadek napięcia zasilania<br />

głównego. W następnej kolejności załączane<br />

jest zasilanie rezerwowe, po to, aby zapewnić<br />

ciągłość dostarczania energii elektrycznej.<br />

Poszczególne elementy systemu<br />

muszą wyeliminować wpływ zakłóceń, które<br />

mogą wystąpić przy zwarciach. Systemy<br />

załączania rezerwy niejednokrotnie pracują<br />

w inteligentnych systemach bezpieczeństwa<br />

i oświetlenia budynków, a także w sieciach<br />

komputerowych i szpitalach. Montaż najczęściej<br />

odbywa się w rozdzielniach niskiego<br />

i średniego napięcia.<br />

Fot. 1.<br />

W nowoczesnych zasilaczach awaryjnych przewiduje się budowę modułową.<br />

W tandemie<br />

System zasilania awaryjnego bazujący na zasilaczu<br />

UPS oraz agregacie prądotwórczym,<br />

zastosowanie znajduje najczęściej w przypadku<br />

długotrwałych przerw w zasilaniu. Decy-<br />

26 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Wamtechnik<br />

Fot. 2.<br />

W systemach zasilania gwarantowanego najczęściej zastosowanie znajdują bezobsługowe akumulatory kwasowo-ołowiowe<br />

w technologii AGM<br />

dując się na takie rozwiązanie warto zwrócić uwagę na kilka aspektów.<br />

Przede wszystkim ważny jest odpowiedni dobór zasilacza UPS, który<br />

powinien być wykonany w technologii true on-line. Podobnie jak przy<br />

samodzielnej pracy UPS-ów, tak i w przypadku ich współpracy z agregatami<br />

należy uwzględnić odpowiednie przewymiarowanie zasilacza.<br />

Tym sposobem zyskuje się rezerwę przy wzroście obciążenia oraz zabezpieczenie<br />

w przypadku błędów, jakie mogą powstać przy obliczaniu<br />

mocy odbiorników. Nie mniej ważny jest wybór odpowiedniego agregatu,<br />

najlepiej z elektronicznym regulatorem obrotów i napięcia. Przy<br />

dobieraniu mocy generatora pamiętać należy, aby pokrywała ona zapotrzebowanie<br />

zasilacza UPS, na które składa się wejściowa moc czynna,<br />

sprawność, a także dodatkowa moc wejściowa związana z ładowaniem<br />

baterii. Moc agregatu powinna przewyższać moc zastosowaną w zasilaczu<br />

UPS o wartość kształtującą się w zakresie od 50 do 100%.<br />

Zasilacze awaryjne<br />

Przy wyborze zasilacza UPS bierze się pod uwagę przynajmniej kilka<br />

parametrów. Podstawę w tym zakresie stanowi moc zasilacza,<br />

przy czym nie może być on przeciążony i niedociążony. Warto zadbać<br />

o możliwość równoległego połączenia urządzeń UPS, dzięki<br />

czemu zyskuje się możliwość dowolnej rozbudowy systemu zarówno<br />

pod względem mocy, jak i redundancji. Kluczowym parametrem<br />

UPS-ów jest czas podtrzymania, który dobiera się przy założeniu<br />

pełnego obciążania zasilacza. Parametr ten określa czas przez jaki<br />

UPS może podtrzymywać napięcie bez zasilania z sieci elektroenergetycznej.<br />

Na etapie wyboru zwraca się też uwagę na sprawność,<br />

określającą m.in. ilość wydzielanego ciepła. To właśnie od sprawności<br />

zależy między innymi trwałość zasilacza, średni czas między<br />

awariami oraz wielkość strat energii elektrycznej.<br />

REKLAMA<br />

Automatyka<br />

Nowoczesne systemy załączania rezerwy wykorzystują zaawansowane<br />

sterowniki, które uwzględniają indywidualne właściwości<br />

obiektu. Ważne są mechaniczne blokady w elementach<br />

wykonawczych odpowiedzialne za zapobieganie jednoczesnemu<br />

podaniu napięcia z kilku źródeł. Kluczową kwestią pozostaje<br />

określenie opóźnienia czasowego odłączeń i załączeń. Należy mieć<br />

na uwadze możliwość ręcznego przełączenia blokującego sterowanie<br />

automatyczne. Funkcjonalność w tym zakresie jest bardzo<br />

istotna szczególnie z punktu widzenia bezpieczeństwa prowadzenia<br />

prac serwisowych. Zadanie ręcznego sterowania to zapobieganie<br />

niedozwolonym uruchomieniom systemu. Sterownik wraz z odpowiednim<br />

oprogramowaniem jest dobierany w zależności od stopnia<br />

złożoności systemu. Parametry elementów wykonawczych, takich<br />

jak styczniki lub wyłączniki, są dobierane z uwzględnieniem mocy<br />

dołączanych urządzeń i maszyn elektrycznych.<br />

Produkcja pakietów<br />

bateryjnych i akumulatorowych<br />

Dystrybucja baterii i akumulatorów<br />

przemysłowych<br />

Dystrybucja akumulatorów<br />

kwasowo-ołowiowych<br />

Fotowoltaika<br />

Wamtechnik Sp. z o.o.<br />

ul. Techniczna 2<br />

05-500 Piaseczno<br />

tel. +48 22 701 26 00<br />

fax +48 22 701 26 01<br />

e-mail: office@wamtechnik.pl<br />

www.wamtechnik.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

27


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 3.<br />

Dostępne na rynku agregaty prądotwórcze różnią się między sobą mocą znamionową<br />

oraz rodzajem zasilania (jedno- i trójfazowe).<br />

Nie mniej ważnym parametrem jest wejściowy<br />

współczynnik mocy (input power factor),<br />

mający za zadanie określenie charakteru obciążenia<br />

wnoszonego do sieci przez zasilacz<br />

i wpływającego na wielkość współczynnika<br />

dopasowania mocy względem zastosowanego<br />

w systemie generatora prądotwórczego.<br />

W kompleksowym podejściu do wyboru zasilaczy<br />

awaryjnych zwraca się uwagę na parametry<br />

dynamiczne czyli czas i wielkość<br />

odkształcenia napięcia wyjściowego podawane<br />

w procentach w przypadku skokowej<br />

zmiany obciążenia od 0 do 100%.<br />

Fot.: Elmeco<br />

W systemach inteligentnych budynków nie<br />

obejdzie się bez oprogramowania odpowiedzialnego<br />

za nadzorowanie pracy UPS-ów.<br />

Mówiąc o korzyściach w tym zakresie należy<br />

w pierwszej kolejności wspomnieć<br />

o zapewnieniu ochrony krytycznych danych<br />

i aplikacji, dzięki bezpiecznemu wyłączeniu<br />

chronionych komputerów, w tym serwerów.<br />

Podkreśla się korzyści w postaci zunifikowanego,<br />

a zarazem scentralizowanego<br />

nadzoru nie tylko nad wieloma zasilaczami<br />

UPS, ale również nad innymi urządzeniami<br />

przeznaczonymi do ochrony zasilania<br />

i zapewniającymi bezpieczeństwo budynku.<br />

Nie mniej ważny jest wyższy poziom<br />

zasilania w całym obiekcie dzięki globalnemu<br />

monitoringowi i zarządzaniu alarmami<br />

w czasie rzeczywistym. Z pewnością zaletą<br />

w kontekście obsługi jest zdecydowane<br />

ułatwienie pracy związanej z zarządzaniem<br />

wszystkimi urządzeniami pracującymi<br />

w sieci. W sposób automatyczny użytkownik<br />

jest powiadamiany o konieczności przeprowadzenia<br />

prac konserwacyjnych łącznie<br />

z wymianą baterii.<br />

W dodatku zastosowanie otwartych standardów<br />

komunikacyjnych oraz integracja<br />

z istniejącą siecią pozwala oszczędzić czas<br />

i zredukować koszty integracji z systemem<br />

BMS. Ważne jest przy tym podwyższenie<br />

niezawodności całej infrastruktury ochrony<br />

zasilania dzięki możliwości skorzystania<br />

z zaawansowanych narzędzi pozwalających<br />

na analizowanie trendów w zakresie zakłóceń<br />

w pracy systemu. Zwraca się uwagę<br />

na szybkie rozwiązywanie problemów<br />

i zapobieganie im zanim obniżą wydajność<br />

instalacji. Kluczową rolę odgrywa przy tym<br />

przeciwdziałanie niepotrzebnym wyłączeniom<br />

serwerów BMS, chronionych za pomocą<br />

kilku zasilaczy UPS.<br />

Agregaty prądotwórcze<br />

Dostępne na rynku agregaty prądotwórcze<br />

różnią się między sobą mocą znamionową<br />

oraz rodzajem zasilania (jedno- i trójfazowe).<br />

Pod względem rodzaju obudowy<br />

generatory są otwarte lub kompaktowe,<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

mgr inż. Łukasz Michalski<br />

Kierownik Działu Systemów<br />

Zasilania<br />

Wamtechnik Sp. z o.o.<br />

Na rynku dostępnych jest wiele<br />

technologii w jakich wykonywane<br />

są akumulatory. W systemach<br />

zasilania gwarantowanego<br />

póki co najsilniejszą pozycję<br />

nadal utrzymują akumulatory<br />

kwasowo-ołowiowe. Jednak<br />

nawet one mają swój podział<br />

ze względu na sposób wykonania<br />

i rodzaj użytych materiałów.<br />

Jak więc wybrać akumulator,<br />

który najlepiej sprawdzi się<br />

w systemach zasilania gwarantowanego<br />

do zabezpieczenia<br />

instalacji w inteligentnym<br />

domu jednorodzinnym?<br />

Najważniejsza wydaje się być wygoda użytkowania oraz bezpieczeństwo.<br />

Akumulatory mają być eksploatowane w domu<br />

jednorodzinnym, gdzie te cechy będą najważniejsze. Z tego<br />

też powodu należy dokonać wyboru akumulatorów, które będą<br />

bezobsługowe przez cały okres użytkowania. Do tego typu<br />

możemy zaliczyć akumulatory VRLA, czyli kwasowo-ołowiowe<br />

z zaworem bezpieczeństwa. Dzielą się one na dwie technologie<br />

wykonania: żelowa oraz AGM. Te pierwsze, jak sama<br />

nazwa wskazuje, mają elektrolit uwięziony w żelu, natomiast<br />

w drugim przypadku elektrolit jest uwięziony w macie. W zdecydowanej<br />

większości systemów zasilania awaryjnego są stosowane<br />

akumulatory AGM. Doskonale sprawują się one w warunkach<br />

pracy buforowej oraz są tańsze aniżeli akumulatory<br />

żelowe.<br />

Mając już wybraną technologię, następnie należałoby zastanowić<br />

się o jakich parametrach elektrycznych dobrać akumulator.<br />

W tym wypadku nie ma jednoznacznej odpowiedzi.<br />

Wszystko zależy od parametrów całego systemu zasilania<br />

gwarantowanego, czyli czasu podtrzymania, wymaganej mocy<br />

podtrzymania, typu UPS-a, itp. Dobór baterii akumulatorów<br />

najlepiej jest zlecić firmom, które się tym profesjonalnie zajmują.<br />

Mamy wtedy pewność, iż bateria zostanie optymalnie<br />

dobrana do zastanych potrzeb. Sobie możemy pozostawić<br />

możliwość wyboru, o jakiej projektowanej żywotności akumulatora<br />

chcemy użyć. Najczęściej spotykane to 6‐9 oraz 10‐12<br />

lat wg Eurobat. Należy jednak pamiętać, że jest to żywotność<br />

projektowana, która nie oznacza że w rzeczywistości akumulator<br />

będzie działał np. przez 12 lat.<br />

28 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 4.<br />

Fot. 5.<br />

Akumulatory żelo we cechuje wysoka sprawność łado wania, mniejsze wymagania<br />

wentylacyjne oraz brak efektu rozwarstwiania elektrolitu w procesie wolnego<br />

ładowania.<br />

niejednokrotnie wyciszone. Jako jednostki<br />

napędowe stosuje się zarówno silniki benzynowe,<br />

jak i wysokoprężne.<br />

Nieodzownym elementem nowoczesnych<br />

agregatów jest elektroniczna regulacja napięcia,<br />

którą bardzo często nazywa się układem<br />

AVR. Na rynku dostępne są generatory<br />

z analogowym lub cyfrowym systemem<br />

AVR. Agregaty bazujące na tej technologii<br />

bardzo dobrze sprawdzają się przy zasilaniu<br />

awaryjnym biur, a także domów wyposażonych<br />

w urządzenia elektroniczne. Jednak<br />

generatory z układem AVR mogą być również<br />

używane na placach budowy, w szczególności<br />

do zasilania zgrzewarek czy też<br />

spawarek, które wymagają stabilnego napięcia<br />

i częstotliwości.<br />

W dostępnych na rynku agregatach prądotwórczych<br />

uwzględniono szereg rozwiązań<br />

technicznych, które zdecydowanie poprawiają<br />

komfort pracy. Przydatna na pewno okaże<br />

się funkcja automatycznego startu. Tym<br />

Kluczowym elementem nowoczesnych agregatów jest elektroniczna regulacja<br />

napięcia, którą bardzo często nazywa się układem AVR.<br />

Fot.: Agnes-Elektromax<br />

Fot.: Fogo<br />

sposobem zyskuje się samoczynne załączanie<br />

generatora w przypadku zaniku napięcia<br />

w sieci oraz jego wyłączenie w momencie,<br />

gdy zasilanie powróci. Opcjonalnie agregat<br />

można wyposażyć w licznik przepracowanych<br />

motogodzin oraz zestaw transportowy.<br />

Dostępne są również agregaty o podwyższonej<br />

wytrzymałości na czynniki atmosferyczne.<br />

Może warto uwzględnić w generatorze<br />

zwiększony zbiornik paliwa? Z pewnością<br />

tak, bowiem tym sposobem zyskuje się nawet<br />

do 10 godzin pracy. W niektórych modelach<br />

przewidziano wyświetlacz, który informuje<br />

chociażby o błędach w pracy silnika oraz<br />

wartościach napięcia i pobieranego prądu.<br />

Nabyć można wersje generatorów, w których<br />

diagnozowanie nieprawidłowości w pracy<br />

odbywa się poprzez złącze komputerowe.<br />

Akumulatory<br />

W akumulatorach klasycznych elektrolit<br />

w postaci ciekłej wypełnia ogniwo. Elektrolit<br />

stanowi wodny roztwór kwasu siarkowego.<br />

Z kolei elektrody bazują na ołowiu<br />

i tlenku ołowiu PbO 2 (anoda).<br />

Osobną grupę stanowią akumulatory żelowe,<br />

gdzie elektrolit uwięziony w strukturze<br />

krzemionki zamieniono w żel. Jako zalety<br />

akumulatorów tego typu wymieniana jest<br />

przede wszystkim wysoka sprawność ładowania,<br />

mniejsze wymagania wentylacyjne<br />

oraz brak efektu rozwarstwiania elektrolitu<br />

w procesie wolnego ładowania.<br />

Coraz częściej zastosowanie znajdują akumulatory<br />

bazujące na technologii AGM<br />

(ang. Absorbed Glass Mat). Cały elektrolit<br />

jest skupiony w separatorach stanowiących<br />

maty z włókna szklanego, które umieszczone<br />

są pomiędzy ołowiowymi płytami akumulatora.<br />

Jest więc wyeliminowana możliwość<br />

wycieku elektrolitu z uszkodzonego mechanicznie<br />

akumulatora. W systemie uszczelnienia<br />

akumulatorowego wykonanego<br />

w technologii AGM przewidziano jednokierunkowy<br />

zawór ciśnieniowy (VRLA), który<br />

otwiera się wraz z nadmiernym wzrostem<br />

ciśnienia nagromadzonych gazów. Należy<br />

podkreślić, że do takiego zjawiska może<br />

dojść chociażby podczas przeładowania<br />

akumulatora. Zadaniem zaworu jest zatem<br />

odprowadzenie nadmiaru powstałego gazu<br />

na zewnątrz, przy utrzymywaniu bezpiecznego<br />

nadciśnienia wewnątrz obudowy.<br />

Damian Żabicki<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

29


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Bezpieczniki topikowe<br />

w instalacjach fotowoltaicznych<br />

Dla zapewnienia prawidłowej pracy, a co najważniejsze, bezpieczeństwa instalacji<br />

fotowoltaicznej kluczową rolę odgrywają odpowiednie zabezpieczenia nie tylko paneli, ale<br />

i pozostałych elementów systemu wytwarzania energii elektrycznej.<br />

Fot.: Viessmann<br />

Fot. 1.<br />

Systemy fotowoltaiczne są nieodzownym elementem nowoczesnych i energooszczędnych instalacji zasilania.<br />

Budowa typowej wkładki topikowej<br />

jest prosta. Dla zapewnienia dobrego<br />

przewodzenia prądu styki nożowe<br />

wykonuje się z miedzi i mosiądzu.<br />

Dodatkowo pokryte są one warstwą<br />

srebra i niklu. Korpusy wkładki wykonywane<br />

są z pełnowartościowego<br />

steatytu. Podkreślić należy, że materiał<br />

ten cechuje się bardzo dobrą<br />

odpornością na obciążenia termiczne. Wewnątrz<br />

korpusu umieszczony jest element<br />

topikowy z miedzi, przymocowany do wewnętrznej<br />

części styku. Oprócz tego wnętrze<br />

korpusu ceramicznego wypełnione jest piaskiem<br />

kwarcowym. Pokrywy produkuje się<br />

z aluminium. W przypadku wkładek, które<br />

zastosowanie znajdują np. w górnictwie,<br />

materiał na pokrywy stanowi stal. Przydatne<br />

rozwiązania w dostępnych na rynku wkładkach<br />

topikowych stanowią wskaźniki zadziałania,<br />

które umiejscowione są w przedniej<br />

części korpusu wkładki.<br />

Nie ma wątpliwości co do tego, że bezpieczniki<br />

AC i DC różnią się między sobą<br />

w szczególności jeżeli chodzi o elementy topikowe.<br />

Wystarczy tylko wziąć pod uwagę<br />

zdolność w zakresie wyznaczania prądów<br />

30 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

przemiennych lub stałych. Przykładowo<br />

przy prądzie przemiennym w bezpieczniku<br />

AC wartość prądu ponad dziesięć razy<br />

w ciągu jednej sekundy osiąga wartość<br />

zerową i w tym punkcie możliwość przerwania<br />

(zgaszenia) łuku elektrycznego jest<br />

ułatwiona. Z kolei zdecydowanie trudniej<br />

przebiega przerywanie prądu stałego. Zjawisko<br />

w tym zakresie w dużej mierze wynika<br />

z faktu, że prąd płynie tylko w jednym<br />

kierunku i praktycznie nigdy nie osiąga wartości<br />

zerowej, która sprzyja zgaszeniu łuku<br />

elektrycznego.<br />

Element topikowy, który znajduje zastosowanie<br />

w bezpiecznikach DC musi być tak<br />

dobrany aby mógł wyznaczyć zbyt duży<br />

prąd w obwodzie i w możliwie najkrótszym<br />

czasie zgasić łuk elektryczny. Bezpieczniki<br />

znajdujące zastosowanie w obwodach<br />

prądu stałego muszą uwzględniać szereg<br />

wzajemnych, a zarazem zgodnych właściwości<br />

w porównaniu z bezpiecznikami AC.<br />

Na rynku oferowane są bezpieczniki oznaczone<br />

jako AC i DC z podanymi wartościami<br />

napięć znamionowych.<br />

Fot. 2.<br />

Typowe wkładki topikowe oraz współpracujące z nimi rozłączniki, przeznaczone do<br />

ochrony ogniw fotowoltaicznych, projektowane są na napięcie 900 V i 1000 V DC.<br />

Poziomy zabezpieczeń<br />

Specjaliści zwracają uwagę na dwa poziomy<br />

zabezpieczeń uzyskane poprzez bezpieczniki<br />

topikowe. Stąd też poziom I ma za zadanie<br />

wyłączanie prądów zwarciowych DC<br />

w obszarze paneli w miejscu położonym<br />

możliwie najbliżej paneli fotowoltaicznych.<br />

W tym celu zastosować można chociażby<br />

specjalnie zaprojektowane i badane<br />

bezpieczniki topikowe cylindryczne (np. CH<br />

10 DC z oferty firmy Eti Polam), które montowane<br />

są w rozłączniku. Co zatem zyskuje<br />

się stosując poziom I zabezpieczeń? Przede<br />

wszystkim istotne jest fizyczne i elektryczne<br />

odłączenie każdego pojedynczego panelu.<br />

Należy pamiętać, aby rozłącznik był<br />

zainstalowany zarówno w biegunie „+”, jak<br />

i „-” obwodu łańcucha paneli.<br />

Nie mniej ważny jest poziom II zabezpieczeń<br />

uzyskany poprzez bezpieczniki topikowe.<br />

Poziom ten stanowi ochronę główną<br />

instalacji fotowoltaicznej a zabezpieczenia<br />

zazwyczaj instaluje się w pobliżu zacisków<br />

wejściowych przekształtnika. Istotną rolę<br />

odgrywa elektryczne połączenie z rozłącznikami<br />

pierwszego poziomu. Do montażu<br />

bezpieczników przeznaczone są podstawy<br />

bezpiecznikowe. I tu też należy pamiętać,<br />

aby bezpiecznik był zainstalowany zarówno<br />

na biegunie „+” jak i „-” przekształtnika.<br />

Trzeba sprawdzić, czy przekształtnik<br />

jest uziemiony, a jeżeli przewidziano uziemienie<br />

bezpiecznik instaluje się wyłącznie<br />

na jednym biegunie.<br />

Cechy<br />

wkładek topikowych<br />

Typowe wkładki topikowe oraz współpracujące<br />

z nimi rozłączniki, przeznaczone<br />

do ochrony ogniw fotowoltaicznych, projektowane<br />

są na napięcie 900 V i 1000 V DC.<br />

Istotną rolę odgrywa specjalna charakterystyka<br />

czasowo-prądowa t-I zbliżona do charakterystyki<br />

gR bezpieczników odpowiedzialnych<br />

za zabezpieczanie elementów<br />

półprzewodnikowych. Należy podkreślić,<br />

że ich znamionowe całki Joule’a przedłukowe<br />

i wyłączania cechują bardzo niskie<br />

wartości.<br />

Z kolei wkładki topikowe będące zabezpieczeniem<br />

głównym instalacji fotowoltaicznej<br />

cechuje napięcie znamionowe DC 750 V –<br />

1100 V. Są one umieszczane w podstawach<br />

bezpiecznikowych lub rozłącznikach, dzięki<br />

czemu zyskuje się szybkie odłączenie przekształtnika<br />

od instalacji paneli fotowoltaicznych<br />

a więc całego obwodu prądu stałego.<br />

Fot.: SIBA<br />

Przykłady<br />

doboru bezpieczników<br />

Warto przeanalizować wybór przykładowych<br />

bezpieczników topikowych. W przypadku<br />

bezpieczników CH 10 PV firmy Etipolam<br />

definiując instalację fotowoltaiczną<br />

należy określić parametr I sc (prąd zwarciowy-panel),<br />

ilość paneli oraz ilość rzędów<br />

paneli. Jeżeli ilość paneli jest większa od 2<br />

należy uwzględnić bezpiecznik PV w rzędzie<br />

paneli I n = 1,5 × I sc . Istotną rolę odgrywa<br />

również bezpiecznik PV w rzędzie paneli<br />

U n = 1,2 × U n × ilość paneli. Należy przy<br />

tym pamiętać aby zastosować bezpiecznik<br />

PV w rzędach paneli do obu biegunów („+”<br />

i „-” ) W przypadku, gdy ilość rzędów paneli<br />

nie przekracza 2 zabezpieczenie PV nie jest<br />

wymagane, a jeżeli układ jest zbudowany<br />

z trzech lub więcej rzędów paneli solarnych<br />

połączonych równolegle należy uwzględnić<br />

w każdym rzędzie zabezpieczenie za pomocą<br />

odpowiedniego bezpiecznika PV.<br />

Należy podkreślić, że systemy fotowoltaiczne<br />

z mniej niż trzema rzędami paneli solarnych<br />

nie generują takiego poziomu prądów<br />

udarowych, które mogą uszkodzić przewody<br />

lub panele. Zazwyczaj celem zabezpieczania<br />

przed przetężeniem przewodów<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

31


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 3.<br />

Specjaliści zwracają uwagę na dwa poziomy zabezpieczeń uzyskane poprzez bezpieczniki<br />

topikowe.<br />

i paneli fotowoltaicznych jednego rzędu paneli<br />

solarnych używa się 2 bezpieczników<br />

PV (biegun „+” i biegun „-”). Jeżeli dojdzie<br />

do uszkodzenia bezpieczniki odcinają<br />

uszkodzony rząd paneli, a pozostałe rzędy<br />

paneli mogą kontynuować proces wytwarzania<br />

energii elektrycznej.<br />

Przy doborze wkładek topikowych Jean<br />

Müller napięcie znamionowe wkładki topikowej<br />

jest odpowiednio określane w stosunku<br />

do najniższej spodziewanej temperatury<br />

na zewnątrz. Dla temperatury -25°C przy<br />

standardowych warunkach testowych obowiązuje<br />

U n =1,2 × UOC MOD. Z kolei przy<br />

określeniu prądu znamionowego wkładki<br />

topikowej typu PV obowiązuje odpowiednio<br />

zapis normy IEC 60269‐6: I n ≥ 1,4 ×<br />

I sc (ISC MOD względnie ISC ARRAY)<br />

przy czym brana jest pod uwagę temperatura<br />

otoczenia (współczynnik korekcyjny<br />

0,945 ‐ 1), a współczynniki odbiegające<br />

od tej normy można odczytać z wykresu.<br />

Kluczową rolę odgrywa podwyższone naświetlenie<br />

1200 W/m 2 (1,2) oraz cykliczne<br />

(0,9 ‐ 1). Poza tym dla szeregu bezpieczników<br />

obowiązuje zasada I n ≤ 0,9 × I MOD_<br />

REVERSE, jeżeli jest podana wytrzymałość<br />

na prąd zwrotny modułu.<br />

Do ochrony kabli, jeżeli inne źródła energii<br />

(np. akumulatory) mogą generować prądy<br />

przetężeniowe, powinna zostać uwzględniona<br />

dodatkowo zależność dotycząca obciążenia<br />

prądowego zastosowanych kabli I n ≤ I z .<br />

Fot. 4.<br />

Fot.: ETI POLAM<br />

Inne zabezpieczenia<br />

Na rynku oferowane są wyłączniki kompaktowe<br />

(np. Ex9MD firmy Noark Electric)<br />

zaprojektowane z myślą o pracy w instalacjach<br />

fotowoltaicznych o prądach przekraczających<br />

63 A. Najmniejsza seria aparatów<br />

jest dostępna na wartości prądu znamionowego<br />

od 16 A do 125 A. Specjalną serię<br />

przewidziano dla zakresów prądowych<br />

mieszczących się pomiędzy 125 a 250 A.<br />

Odpowiednie wyłączniki znajdują również<br />

zastosowanie w przypadku prądów osiągających<br />

do 400 A.<br />

Do wszystkich wyłączników dostępne są akcesoria<br />

wewnętrzne, takie jak wyzwalacze<br />

wzrostowe i podnapięciowe, styki pomocnicze<br />

oraz styki pomocnicze zadziałania.<br />

Warto również zwrócić uwagę na akcesoria<br />

zewnętrzne w postaci napędów obrotowych<br />

bezpośrednich oraz drzwiowych, a także<br />

napędów silnikowych, osłon końcówek zacisków<br />

zarówno w wykonaniu krótkim jak<br />

i długim. Oferowane są również elastyczne<br />

przegrody separujące.<br />

Modułowe ograniczniki przepięć<br />

(np. OBV26PV firmy Fotton), które zaprojektowano<br />

z myślą o pracy w instalacjach<br />

fotowoltaicznych, zapewniają ochronę<br />

przed przepięciami łączeniowymi pochodzącymi<br />

od wyładowań atmosferycznych<br />

pośrednich lub bezpośrednich. Ograniczniki<br />

tego typu znajdują zastosowanie zarówno<br />

Element topikowy, który znajduje zastosowanie w bezpiecznikach DC musi być tak<br />

dobrany aby mógł wyznaczyć zbyt duży prąd w obwodzie i w możliwie najkrótszym<br />

czasie zgasić łuk elektryczny.<br />

Fot.: Jean Müller<br />

32 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

CH10 gPV<br />

(zab. modułów i przewodów)<br />

NH DC (zab. przewodów)<br />

Selektywność<br />

Rząd 1<br />

F1<br />

(I1- I11)….In<br />

pole 1<br />

Rząd 2<br />

Rząd n<br />

F2<br />

I12<br />

Fn<br />

I1n<br />

I2….In<br />

REKLAMA<br />

Rząd 1<br />

F1<br />

pole 2<br />

Rząd 2<br />

F2<br />

I2<br />

F1<br />

F2<br />

Fn<br />

DC<br />

AC<br />

Rząd n<br />

Fn<br />

Rozdzielnica<br />

DC<br />

In<br />

Rząd 1<br />

F1<br />

pole n<br />

Rząd 2<br />

F2<br />

Rząd n<br />

Fn<br />

Rozdzielnice główne rzędów PV<br />

Rys. 1. Miejsce zastosowania wkładek.<br />

w obiektach wyposażonych w instalację odgromową, jak i funkcjonujących<br />

bez instalacji odgromowych. Typowy ogranicznik cechuje<br />

się klasą B+C - tym samym spełnia wymogi klas I i II. Maksymalne<br />

napięcie pracy ciągłej wynosi 1060 V DC przy poziomie napięcia<br />

ochrony nie przekraczającym 2,5 kV. Prąd próbny (10/350) I peak wynosi<br />

z kolei 8 kA, a prąd maksymalny (8/20) I max osiąga 40 kA przy<br />

prądzie próbnym (8/20) I n wynoszącym 20 kA. W zakresie parametrów<br />

istotną rolę odgrywa dobezpieczenie 125 AgL. Czas odpowiedzi<br />

nie przekracza 25 ns.<br />

Podsumowanie<br />

Do konieczności zabezpieczania instalacji fotowoltaicznej nikogo<br />

nie trzeba przekonywać. Należy pamiętać, że napięcie na nieobciążonych<br />

zaciskach zestawu paneli ma wartość znamionową również<br />

podczas niewielkiego nasłonecznia. Jedynie prąd jest zależny w sposób<br />

liniowy od nasłonecznienia promieniami. Stąd też warto zwrócić<br />

uwagę na ryzyko porażenia elektrycznego.<br />

Jeżeli dojdzie do zacienienia jednego z paneli to w tym panelu dochodzi<br />

do zwarcia, a co za tym idzie, przepływu prądu zwarciowego<br />

I sc . Stanowi on sumę prądów pochodzących z innych łańcuchów paneli<br />

PV. Z kolei w przypadku uszkodzenia wewnętrznego falownika<br />

niejednokrotnie dochodzi do przepływu prądu zwarciowego, pochodzącego<br />

zazwyczaj z głównej sieci zasilającej, do układu paneli PV.<br />

Odrębne zabezpieczenie stanowi ochrona systemów fotowoltaicznych<br />

przed przepięciami, które pochodzą od wyładowań atmosferycznych<br />

zarówno pośrednich jak i pośrednich. Rozwiązania tego<br />

typu bazują na specjalnych ogranicznikach przepięć.<br />

Damian Żabicki<br />

Literatura:<br />

Materiały informacyjne firm Eti Polam i Jean Müller.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

33


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Zdalny system kontroli stanu<br />

wkładek bezpiecznikowych<br />

PROMOCJA<br />

Rozwiązania dla obiektów niskich napięć<br />

realizowane wspólnie przez Apator i Elkomtech<br />

Dążenie do uzyskania sukcesu ekonomicznego i rozszerzania działalności zmusza operatorów<br />

sieci rozdzielczych do optymalizacji istniejących sieci elektroenergetycznych<br />

i tworzenia inteligentnych systemów dostaw energii. Realizowane wspólnie z Elkomtechem<br />

rozwiązanie, prezentowane poniżej, kontroluje pracę oraz zdalnie informuje o stanie<br />

zainstalowanych zabezpieczeń w rozdzielnicach niskich napięć.<br />

Fot. 1.<br />

Rozłącznik izolacyjny bezpiecz<br />

nikowy listwowy ARS pro.<br />

Rozłącznik izolacyjny bezpiecznikowy<br />

listwowy typu ARS pro (fot. 1) posiada<br />

możliwość zamontowania urządzenia sygnalizującego<br />

aktualny stan wkładek bezpiecznikowych.<br />

Informacja o poprawnej<br />

pracy lub przepaleniu wkładki oraz<br />

zaniku napięcia sygnalizowana jest na zamontowanych<br />

w urządzeniu diodach.<br />

Moduł kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych<br />

(fot. 2) posiada port komunikacyjny<br />

podłączony do magistrali RS-485.<br />

Informacja ze wszystkich modułów kontroli<br />

wkładek bezpiecznikowych zamontowanych<br />

w rozdzielni jest zbierana w koncentratorze<br />

danych Ex-BRG2_SMR (fot. 3),<br />

oferowanym przez Elkomtech.<br />

Urządzenie zbiera informacje o stanie wkładek<br />

bezpiecznikowych i zaniku napięcia<br />

z dokładnością do fazy, a także o stanie<br />

rozłącznika bezpiecznikowego (zamknięty/<br />

otwarty) w każdym z odpływów.<br />

Ex-BRG2_SMR pełni funkcję bramy<br />

GPRS. Jest wyposażony w zintegrowany<br />

modem GSM lub UMTS, który pozwala<br />

na komunikację z nadrzędnymi systemami<br />

sterowania i nadzoru, z wykorzystaniem<br />

pakietowej transmisji danych GPRS/<br />

EDGE lub HSDPA/HSUPA. W prezentowanym<br />

rozwiązaniu do komunikacji z systemem<br />

SCADA został użyty protokół<br />

DNP3.0. W przypadku, gdy wymagane jest<br />

Fot. 2.<br />

Moduł kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych.<br />

dostosowanie się do działającej struktury<br />

łączności z systemem nadrzędnym, możliwe<br />

jest rozwiązanie korzystające z innego<br />

protokołu komunikacyjnego, na przykład<br />

IEC60870‐5‐104. Jeżeli na danym obszarze<br />

istnieje możliwość skorzystania z cyfrowego<br />

systemu radiowej łączności rankingowej,<br />

oferowane urządzenie może być wyposażone<br />

we wbudowany lub zewnętrzny modem<br />

TETRA. W przypadku zewnętrznego modemu<br />

rozwiązanie jest oferowane z kanałem<br />

szeregowym RS232/RS422/RS485.<br />

W koncentratorze zainstalowany jest serwis<br />

SMS, który umożliwia rozsyłanie do konfi-<br />

34 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Rys. 1.<br />

Schemat łączności systemu kontroli wkładek bezpiecznikowych z systemem SCADA.<br />

Fot. 3.<br />

Koncentrator Ex-BRG2_SMR.<br />

gurowanej listy użytkowników informacji<br />

o wykrytym uszkodzeniu wkładki bezpiecznikowej<br />

lub zaniku fazy. Serwis zapewnia<br />

także możliwość odczytu bieżącego stanu<br />

przez wysłanie odpowiedniej komendy<br />

w wiadomości SMS. Usługa może zostać<br />

zdalnie zablokowana i odblokowana dla<br />

wszystkich użytkowników lub dla wybranego<br />

poprzez wysłanie specjalnego komunikatu<br />

SMS.Mnbv1234.<br />

Urządzenie jest seryjnie wyposażone w kanał<br />

diagnostyczny RS232 oraz interfejs sieci<br />

Ethernet z gniazdem RJ45 umożliwiający<br />

jego podłączenie do sieci lokalnej.<br />

Ex-BRG2_SMR jest parametryzowany<br />

za pomocą przeglądarki internetowej lub<br />

programu narzędziowego BEL_Navi zainstalowanego<br />

na komputerze PC, podłączonym<br />

do urządzenia przez kanał diagnostyczny<br />

z interfejsem RS232, gniazdo<br />

sieciowe Ethernet lub wykorzystując pakietową<br />

transmisję danych GPRS/EDGE lub<br />

HSDPA/HSUPA. Zarówno przeglądarka internetowa,<br />

jak i oprogramowanie Bel_Navi<br />

umożliwia ponadto wizualizację stanu systemu<br />

(synoptyka), diagnostykę urządzenia<br />

oraz odczyt dzienników zdarzeń.<br />

Koncentrator Ex-BRG2_SMR można<br />

dodatkowo wyposażyć w moduł sygnalizacyjno-optyczny.<br />

Dzięki dodatkowym<br />

wejściom sygnalizacyjnym oraz wyjściom<br />

sterowniczym może on pełnić funkcję prostej<br />

telemechaniki w rozdzielni. Przykładowo<br />

– moduł pozwala na wprowadzenie<br />

do systemu sygnalizacji otwarcia drzwi.<br />

Diody sygnalizacyjne ogólnego przeznaczenia<br />

informują o poziomie sygnału GSM<br />

oraz stanie łączności.<br />

Przedstawione rozwiązanie można rozwinąć<br />

o pomiar prądu fazowego w polach odpływowych.<br />

W tym celu na każdy odpływ<br />

należy zastosować przetwornik Ex CNI 5A<br />

mierzący trzy prądy fazowe za pośrednictwem<br />

przekładników prądowych umiesz-<br />

Fot. 4.<br />

Prezentacja systemu kontroli wkładek<br />

bezpiecznikowych z systemem<br />

SCADA.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

35


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 5.<br />

Prezentacja stanu wkładek bezpiecznikowych w programie<br />

narzędziowym BelNavi.<br />

Fot. 6.<br />

Prezentacja statystyki uszkodzeń wkładek bezpiecznikowych<br />

w programie narzędziowym BelNavi.<br />

Fot. 7.<br />

Prezentacja stanu wkładek bezpiecznikowych w przeglądarce<br />

internetowej.<br />

Fot. 8.<br />

Prezentacja statystyki uszkodzeń wkładek bezpiecznikowych<br />

w przeglądarce internetowej.<br />

czonych w podstawie rozłącznika bezpiecznikowego.<br />

Moduły pomiarowe komunikują<br />

się po magistrali RS485 w protokole MOD-<br />

BUS. Koncentrator przetwarza wartości<br />

chwilowe odebranych prądów i może na ich<br />

podstawie rejestrować pomiary zamrożone.<br />

Pomiary mogą być retransmitowane i przedstawione<br />

w systemie SCADA. Mierniki prądu<br />

można zastąpić prostymi analizatorami<br />

parametrów sieci podłączonymi w analogiczny<br />

sposób do koncentratora. Dzięki takiemu<br />

rozwiązaniu zyskuje się możliwość<br />

zaprezentowania w systemie SCADA pomiarów<br />

parametrów sieci elektrycznej wraz<br />

ze współczynnikiem zawartości harmonicznych<br />

THD oraz pomiaru energii.<br />

Rozbudowując koncentrator Ex-BRG2_<br />

SMR o dodatkową płytkę komunikacyjną<br />

(z interfejsem komunikacyjnym RS232/<br />

RS422/RS485 lub z kanałami światłowodowymi),<br />

otrzymuje się w rozdzielni koncentrator<br />

urządzeń komunikacyjnych z dowolnym<br />

protokołem komunikacyjnym DNP3,<br />

MST, MODBUS, MAP27, TETRA-PEI,<br />

IEC-60870‐5‐101/104.<br />

Przedstawione na fot. 4 zrzuty z ekranu systemu<br />

nadzoru SCADA pokazują w czasie<br />

rzeczywistym stan rozdzielni nn, w postaci<br />

schematów geograficznych na podkładach<br />

mapowych oraz schematów ideowych<br />

o różnym stopniu szczegółowości.<br />

Dostarczane wraz z Ex-BRG2_SMR<br />

oprogramowanie narzędziowe Bel_Navi<br />

oprócz parametryzacji pozwala użytkownikowi<br />

na edycję dowolnych plansz synoptycznych<br />

umożliwiających monitorowanie<br />

rozdzielni nn. Zbudowane w edytorze schematy<br />

semigraficzne wizualizują stan wkładek<br />

w rozłącznikach bezpiecznikowych,<br />

stan modemu GSM oraz przedstawiają statystykę<br />

uszkodzeń bezpieczników lub zaniku<br />

faz. Przedstawione powyżej zrzuty z programu<br />

inżynierskiego Bel_Navi (fot. 5)<br />

oraz przeglądarki internetowej pochodzą<br />

z dostarczanej fabrycznie konfiguracji koncentratora<br />

Ex-BRG2_SMR.<br />

Opisane rozwiązanie jest w pełni zintegrowane<br />

z systemem zdalnego nadzoru<br />

WindEx lub dowolnym innym systemem<br />

SCADA. Dzięki informacji przesłanej<br />

z urządzeń Ex zainstalowanych w rozdzielniach<br />

nn użytkownik systemu otrzymuje<br />

możliwość zdalnej kontroli stanu wkładek<br />

bezpiecznikowych, kontrolę rozpływu<br />

prądu w poszczególnych odpływach oraz<br />

dostęp do wszystkich informacji, jakie<br />

można przesłać w kanale komunikacyjnym<br />

z urządzeń innych producentów.<br />

Przedstawione w artykule rozwiązanie<br />

umożliwia tworzenie inteligentnych systemów<br />

dostaw energii, znanych powszechnie<br />

jako „smart grid”. Systemów, które umożliwiają<br />

dystrybucję usług energetycznych<br />

z wykorzystaniem środków IT, opracowanych<br />

pod kątem spełnienia wymagań<br />

stawianych przez zliberalizowany rynek<br />

energii.<br />

Krzysztof Kluszczyński<br />

36 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


Z PASJĄ dla<br />

INNOWACJI


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Gorący temat:<br />

O szafach<br />

rozdzielczych<br />

i rozdzielnicach<br />

czytaj też na<br />

www.fachowy<br />

elektryk.pl<br />

chłodzenie szafy sterowniczej<br />

Dążenie do zminimalizowania rozmiarów szaf sterowniczych oraz rozdzielnic sprawia,<br />

że ich wewnętrzny układ przypomina skrupulatnie zaprojektowany i idealnie dopasowany<br />

mechanizm. Jednocześnie rodzi problemy z nagromadzeniem ciepła i potrzebę jego<br />

odprowadzania.<br />

Fot.: RITTAL<br />

Fot. 1.<br />

Przy braku takiej ochrony dochodzi do awarii komponentów elektronicznych<br />

i w końcu do zatrzymania całych linii produkcyjnych. W wyniku awarii linii<br />

produkcyjnej powstają koszty, które mogą się sumować do ogromnych kwot.<br />

Zwiększenie gęstości upakowania poszczególnych<br />

aparatów w szafach sterowniczych<br />

i rozdzielczych może powodować problemy<br />

z wydzielaniem oraz kontrolowaniem<br />

oddawania ciepła. Zwiększona temperatura<br />

sprawia z kolei, że rośnie awaryjność<br />

i tym samym zmniejsza się trwałość układów<br />

– po podwyższeniu temperatury o 10 K<br />

powyżej maksymalnego dopuszczalnego<br />

poziomu żywotność podzespołów spada<br />

o połowę, a awaryjność podwaja się. Z drugiej<br />

strony wyposażenie szaf sterowniczych<br />

i rozdzielnic jest coraz lepszej jakości, jednak<br />

układy typu przemienniki częstotliwości,<br />

styczniki, przekaźniki, transformatory<br />

czy elementy rozdziału mocy potrzebują<br />

coraz lepszych warunków pracy. Aby zminimalizować<br />

negatywne działanie wysokiej<br />

temperatury i nie doprowadzać do przegrzania,<br />

wykorzystuje się m.in. kratki wentylacyjne,<br />

wentylatory filtrujące, wymienniki<br />

ciepła oraz klimatyzatory.<br />

O ryzyku przegrzewania się poszczególnych<br />

modułów w szafach sterowniczych<br />

i rozdzielnicach należy pomyśleć na jak<br />

najwcześniejszym etapie – najlepiej podczas<br />

projektowania systemu. Pamiętajmy<br />

m.in. o uszczelnieniu szafy sterowniczej<br />

tak, aby powietrze z otoczenia nie<br />

wnikało do jej wnętrza, tym bardziej przy<br />

wysokich temperaturach. 35°C to temperatura<br />

optymalna dla zainstalowanych elementów<br />

(o ile nie są to wrażliwe na ciepło<br />

elektroniczne komponenty; z kolei zbyt<br />

niska temperatura powoduje wytwarzanie<br />

dużej ilości kondensatu).<br />

38 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Rys.: ASTAT<br />

Przy doborze mocy urządzenia chłodzącego<br />

należy ustalić, jakie są straty mocy komponentów<br />

zainstalowanych w szafie, oprócz<br />

tego pod uwagę bierzemy ustawienie szafy<br />

(czyli: w którym miejscu w obiekcie, hali<br />

ją zamontowano, czy przylega tylnym panelem<br />

oraz bokiem do ściany, czy jest wolnostojąca<br />

itd.), jej wymiary oraz materiały,<br />

z jakich została wykonana. Poza tym musimy<br />

określić, jaka jest temperatura otoczenia<br />

oraz jaka powinna być utrzymana we wnętrzu<br />

szafy lub rozdzielnicy. Do dokładnego<br />

doboru wielu producentów udostępnia specjalne<br />

programy – w postaci prostych tabel<br />

lub intuicyjnych aplikacji komputerowych.<br />

Najprostsze urządzenia chłodnicze montujemy,<br />

zachowując odstęp min. 200 mm<br />

od ściany i innych elementów. Przepływ<br />

zimnego powietrza z układu powinien odbywać<br />

się w kierunku od dołu do góry.<br />

Strumienia powietrza nie należy kierować<br />

bezpośrednio na aparaturę, szok termiczny<br />

mógłby negatywnie wpłynąć na ich pracę<br />

– najlepiej, aby zimniejsze powietrze<br />

swobodnie krążyło wokół zainstalowanych<br />

aparatów. Aby nie blokować przepływu<br />

i prawidłowej cyrkulacji, należy oczyścić<br />

wnętrze szafy z wszelkich zbędnych<br />

elementów, czyli np. odłożyć dokumenty<br />

do specjalnej kieszeni, miast kłaść je luźno<br />

na komponentach. Nie zapominajmy również<br />

o konieczności odprowadzania kondensatu,<br />

choć wiele urządzeń umożliwia jego<br />

automatyczne odparowanie.<br />

Wentylatory filtrujące<br />

Jednak w większości przypadków do osiągnięcia<br />

wspomnianej już temperatury 35°C<br />

nie wystarczy sama konwekcja. Polecane<br />

są wentylatory filtrujące pozwalające na odprowadzenie<br />

nadmiaru ciepła, jednak ich<br />

użycie jest zasadne tylko przy względnie<br />

czystym powietrzu otoczenia oraz o temperaturze<br />

niższej od pożądanej temperatury<br />

wewnątrz szafy. Producenci polecają zastosowanie<br />

urządzenia naściennego (na ścianie<br />

szafy) lub dachowego, wentylatory mogą<br />

być montowane „z nadmuchem” do szafy<br />

lub „z wydmuchem” z szafy (urządzenia<br />

z nadmuchem instaluje się w celu uniknięcia<br />

podciśnienia w szafie sterowniczej,<br />

które mogłoby spowodować niekontrolowany<br />

przepływ powietrza). Dobór wentylatora<br />

uzależniamy od obciążenia ciepła<br />

i wielkości obudowy – dobre urządzenie<br />

odprowadza określone straty ciepła przy<br />

utrzymaniu oczekiwanej maksymalnej temperatury<br />

w szafie sterowniczej lub rozdzielnicy.<br />

Według zaleceń producentów należy<br />

dobierać wentylatory filtrujące o wydajności<br />

powietrza większej o ok. 20% do wyniku<br />

kalkulacji. Pozwoli to uwzględnić również<br />

zabrudzenie maty filtracyjnej wskutek zanieczyszczenia<br />

powietrza otoczenia.<br />

Fot.: RITTAL<br />

Rys. 1.<br />

Sposób wentylacji dobierzmy do<br />

warunków otoczenia, potrzeb aparatów<br />

oraz usytuowania szafy sterowniczej<br />

w hali.<br />

Gdy nie ma dużych strat mocy<br />

W przypadku, gdy nie odnotowaliśmy dużych<br />

strat mocy w szafie, rozważmy po prostu<br />

zamontowanie kratek wentylacyjnych<br />

z filtrem, które usprawnią proces odprowadzania<br />

ciepłego powietrza wskutek naturalnej<br />

konwekcji cieplnej – powietrze doprowadzane<br />

przez dolną część urządzenia staje<br />

się cieplejsze, lżejsze i zostaje odprowadzane<br />

przez kratkę zamontowaną w górnej części<br />

obudowy. Kratki wyposażone są w specjalne<br />

filtry zabezpieczające wnętrze szafy<br />

przed zanieczyszczeniami z zewnątrz, jak<br />

pył i kurz ze strefy roboczej obiektu. Innym<br />

rozwiązaniem stosowanym w celu polepszenia<br />

konwekcji, przy ścianach szafy sterowniczej<br />

od wewnątrz na zewnątrz, jest<br />

zamontowanie tzw. wentylatorów recyrkulacji,<br />

dzięki czemu uzyskujemy lepszy rozkład<br />

ciepła w szafie.<br />

Fot. 2.<br />

Po podwyższeniu temperatury w szafie<br />

o 10 K powyżej maksymalnej dopuszczalnej<br />

temperatury pracy,<br />

żywotność tych podzespołów spada<br />

o połowę, a awaryjność podwaja się.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

39


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Rys. 2.<br />

Rys.: ASTAT<br />

Wymienniki ciepła typu powietrze-powietrze<br />

można stosować<br />

tam, gdzie powietrze zewnętrzne<br />

może być stosowane do chłodzenia<br />

pomieszczenia w obiegu<br />

wewnętrznym.<br />

Korzystnym rozwiązaniem jest zastosowanie<br />

wentylatorów diagonalnych w roli<br />

wentylatorów filtrujących. Nowoczesna<br />

konstrukcja pozwala na równomierną i stałą<br />

wydajność powietrza przy optymalnym<br />

przepływie oraz niewielkiej głębokości<br />

montażowej (pozostawiając jednocześnie<br />

więcej miejsca w szafie sterowniczej w porównaniu<br />

ze standardowymi wentylatorami<br />

filtrującymi z technologią osiową).<br />

Wymienniki ciepła<br />

W przypadku, gdy różnica temperatur pomiędzy<br />

powietrzem otoczenia a wnętrzem<br />

szafy jest dodatnia, możemy zastosować<br />

wymienniki ciepła powietrze/powietrze –<br />

przy dużych różnicach temperatur na zewnątrz<br />

szafy sterowniczej odprowadza się<br />

większą traconą moc. Jak to działa? Ciepłe<br />

powietrze z wnętrza obudowy zasysane<br />

jest w górnej części przez wentylator, następnie<br />

transportuje się je przez krzyżowy<br />

wymiennik. Jednocześnie system doprowadza<br />

zimniejsze powietrze z otoczenia, przy<br />

czym oba strumienie, przepływając przez<br />

wymiennik, nie mieszają się. Powietrze<br />

zimniejsze schładza wymiennik, a po stronie<br />

szafy sterowniczej chłodne powietrze<br />

kierowane jest do dolnej części szafy.<br />

Nowoczesne urządzenia tego typu mają moc<br />

od 17,5 do ok. 100 W/K oraz wysoki stopień<br />

ochrony przed pyłem, olejem i wilgocią.<br />

Usprawnienia typu regulacja z cyfrowym<br />

wskaźnikiem temperatury czy bezpotencjałowy<br />

zestyk alarmu przy przekroczeniu danej<br />

temperatury sprawiają, że użytkowanie<br />

Fot.: RITTAL<br />

Rys. 3.<br />

Rys.: ASTAT<br />

Działanie klimatyzatora do zewnętrznego<br />

montażu naściennego<br />

na drzwiach lub ścianach szafy<br />

z aparaturą elektryczną.<br />

wymiennika ciepła powietrze/powietrze jest<br />

bezpieczne, a obsługa – intuicyjna.<br />

Na rynku dostępne są również wymienniki<br />

powietrze/woda – to właśnie tych produktów<br />

dotyczy najbardziej prężny rozwój.<br />

Poleca się je szczególnie przy ekstremalnych<br />

warunkach, urządzenia umożliwiają<br />

osiągnięcie najwyższej mocy chłodniczej<br />

w ograniczonej przestrzeni. Zasada działania<br />

jest podobna jak w wymiennikach<br />

powietrze/powietrze, z tą jedynie różnicą,<br />

że za źródło chłodu służy woda. Urządzenia<br />

korzystają z istniejącego obiegu wody<br />

lub podłączonego agregatu chłodniczego.<br />

Tym chętniej rozwiązanie wdrażane jest<br />

w zakładach produkcyjnych, w których<br />

centralne zasilanie w wodę chłodzącą z reguły<br />

już istnieje.<br />

Fot. 3.<br />

To, jaki rodzaj odprowadzania ciepła jest możliwy, zależy nie tylko od tego, czy szafa<br />

sterownicza jest otwarta czy zamknięta, lecz przede wszystkim od maksymalnej<br />

temperatury otoczenia w miejscu zainstalowania szaf sterowniczych oraz od maksymalnej<br />

temperatury wewnętrznej w szafie.<br />

Włączamy klimatyzację<br />

O ile przy optymalnych parametrach powietrza<br />

otoczenia możliwe jest zastosowanie<br />

standardowego urządzenia chłodniczego,<br />

o tyle w mniej pomyślnych warunkach (wysoka<br />

temperatura otoczenia, zanieczyszczone<br />

powietrze) należy sięgnąć po bardziej<br />

zaawansowane rozwiązania, jak klimatyzatory<br />

lub wymienniki ciepła. Klimatyzator<br />

40 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: RITTAL<br />

Fot. 4.<br />

Zagrożenie bezpieczeństwa działania podzespołów elektrycznych i elektronicznych<br />

w szafie sterowniczej występuje nie tylko przy zbyt wysokich, lecz także przy zbyt<br />

niskich temperaturach.<br />

dobieramy, biorąc pod uwagę m.in. straty<br />

ciepła urządzeń, współczynnik przenikalności<br />

względnej, współczynnik powierzchni<br />

i różnicę temperatur. Dzięki zamkniętemu<br />

obiegowi powietrza klimatyzatory skutecznie<br />

zapobiegają stratom energii wskutek<br />

nagromadzenia ciepła w szafie. Ciepło odprowadzane<br />

jest dzięki zastosowaniu wymienników,<br />

nagrzewających się i przejmujących<br />

energię z aparatów z wnętrza oraz<br />

zamontowanych na zewnątrz, w których<br />

czynnik chłodniczy oddaje odebrane ciepło<br />

– nagrzane powietrze zasysane jest przez<br />

kanał wlotowy, schładzane w urządzeniu<br />

oraz z dużą prędkością wdmuchiwane<br />

do rozdzielnicy, a następnie rozchodzi się<br />

po szafie, wymuszając obieg powietrza oraz<br />

schładzając urządzenia.<br />

Producenci usprawniają tradycyjne metody,<br />

sprawiając, że proces klimatyzacji<br />

szaf sterowniczych i rozdzielnic jest coraz<br />

efektywniejszy, a przy tym energooszczędny.<br />

Dotyczy to m.in. chłodzenia termoelektrycznego<br />

za pomocą klimatyzatorów<br />

Peltiera. Modułowa konstrukcja oraz niewielka<br />

masa sprawiają, że możliwe jest<br />

łączenie szeregowe i równolegle do pięciu<br />

urządzeń – a przy tym pracę nie tylko w trybie<br />

chłodzenia, ale też ogrzewania.<br />

Nie zapominajmy, jak groźne może być<br />

w skutkach przegrzanie komponentów<br />

w szafie sterującej lub rozdzielnicy. Opisane<br />

urządzenia przedstawiają jedynie wycinek<br />

szerokiej oferty producentów, w której znajdziemy<br />

również układy do bezpośredniego<br />

chłodzenia wodą, zaawansowane technologicznie<br />

klimatyzatory, a nawet mobilne aplikacje<br />

do ich obsługi. Prawidłowe dobranie<br />

systemu zapewni bezawaryjną pracę aparatów<br />

w szafie sterowniczej lub rozdzielnicy<br />

niezależnie od warunków zewnętrznych.<br />

Iwona Bortniczuk<br />

Na podstawie materiałów firm:<br />

Astat, Rittal, Depro<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Chłodzenie, klimatyzacja, wentylacja: przede wszystkim energooszczędność<br />

Marcin Lisowski<br />

Product Manager ds. Klimatyzacji<br />

i Systemów Chłodzenia, RITTAL<br />

Wzrost automatyzacji<br />

procesów produkcyjnych<br />

niewątpliwie wiąże się<br />

również ze wzrostem<br />

strat ciepła, które musimy<br />

odprowadzać z różnego rodzaju szaf sterowniczych i obudów.<br />

Coraz częściej wybór odpowiedniej metody chłodzenia<br />

obudów przemysłowych jest zdeterminowany przez energooszczędność<br />

danego rozwiązania.<br />

Jeżeli chodzi o sposób chłodzenia szaf sterowniczych i obudów,<br />

jednym z najpopularniejszych rozwiązań są układy sprężarkowe<br />

inaczej nazywane klimatyzatorami. To jeden z najmocniejszych<br />

punktów naszej firmy, jeżeli chodzi o dziedzinę<br />

chłodzenia. Obecna linia produktów Rittal TopTherm generacji<br />

„Blue e” oferuje ponadprzeciętną efektywność energetyczną,<br />

dzięki której uzyskujemy oszczędności energii nawet do 45%<br />

w stosunku do poprzednich wersji urządzeń.<br />

W związku z tym, że prawie 50% kosztów całkowitych eksploatacji<br />

klimatyzacji w rozrachunku 5 letnim stanowią koszty<br />

energii, to tutaj występuje największy potencjał oszczędności.<br />

Dlatego tak ważny jest całkowity współczynnik efektywności<br />

energetycznej „COP”. Im wyższy współczynnik COP, tym<br />

urządzenie chłodnicze jest bardziej energooszczędne. Nowa<br />

seria Klimatyzatorów „Blue e” pozwala osiągnąć współczynnik<br />

COP nawet powyżej 2,5.<br />

Trwałe oszczędności energii elektrycznej w urządzeniach Rittal<br />

jesteśmy w stanie wygenerować również poprzez wprowadzenie<br />

pionierskiej technologii Eco-Mode. Uzyskujemy w ten<br />

sposób niezwykle inteligentne i maksymalnie wydajne wykorzystanie<br />

energii. Dzięki systemowi Eco-Mode urządzenie nie<br />

działa w sposób ciągły, a jedynie w momencie rzeczywistej<br />

potrzeby chłodzenia. W celu pomiaru efektywnej temperatury<br />

wewnątrz szafy sterowniczej, co 10 minut, wentylator parownika<br />

uruchamia się na 30 sekund i na tej podstawie steruje<br />

pracą klimatyzatora.<br />

Bardzo wysoka wydajność klimatyzatorów jest również związana<br />

z doborem odpowiednich, najbardziej wydajnych podzespołów,<br />

czyli wentylatorów i sprężarek, których jakość zapewnia<br />

długą i niezawodną pracę urządzeń.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

41


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Obudowy Hygienic Design w OSI Food Solutions w Günzburgu<br />

PROMOCJA<br />

Więcej higieny<br />

w produkcji hamburgerów<br />

„Czysta higiena” – dokładnie tak można przetłumaczyć hasło, które firma OSI Food Solutions<br />

Germany umieściła na swoich sztandarach, stawiając przy tym na najnowocześniejszą<br />

technikę. Na najnowocześniejszej na świecie linii do produkcji hamburgerów firma<br />

OSI w Günzburgu produkuje codziennie 5,5 mln kotletów przeznaczonych przede wszystkim<br />

dla ogromnej sieci filii McDonald’s w Niemczech. Aby zoptymalizować produkcję pod<br />

kątem higieny OSI stale poszukuje innowacyjnych rozwiązań i korzysta z badań naukowych.<br />

Już od lat standardem są obudowy Hygienic Design (HD) firmy Rittal. Na całej produkcji<br />

szafy kompaktowe i skrzynki zaciskowe serii HD niezawodnie zabezpieczają wrażliwą<br />

technikę sterowania przed wodą i środkami czystości, zapewniając skuteczną<br />

ochronę przed mikroorganizmami i niebezpieczną kontaminacją krzyżową.<br />

Położone w bawarskim Günzburgu<br />

zakłady mięsne,produkujące ze świeżej<br />

wołowiny i wieprzowiny mrożone<br />

hamburgery, są częścią globalnej<br />

grupy OSI, której działalność zaczęła<br />

się w połowie lat 50. od zaopatrzenia<br />

pierwszej restauracji McDonald’s<br />

w Chicago. Aktualnie ten światowy<br />

lider przetwórstwa mięsnego zatrudnia<br />

ok. 20 tys. pracowników w ponad<br />

50 zakładach w 18 krajach. W samej<br />

tylko Europie grupa OSI posiada 10<br />

lokalizacji produkcyjnych.<br />

Po tym, jak w 1971 r. pierwsza niemiecka<br />

restauracja McDonald’s<br />

otrzymała zaopatrzenie z Günzburga,<br />

w 1978 r. wybudowano nową linię<br />

produkcyjną, która od tego czasu jest<br />

konsekwentnie utrzymywana na poziomie<br />

najnowszych osiągnięć techniki.<br />

Pod koniec roku 2010 do sieci<br />

dołączyła „New Concept-Line”, najnowocześniejsza<br />

na świecie linia produkcyjna<br />

hamburgerów. Umożliwiło<br />

to zwiększenie produkcji zakładów<br />

w Günzburgu do 250 ton dziennie.<br />

Ten imponujący wynik, który odpowiada<br />

w przybliżeniu 5,5 mln hamburgerów,<br />

jest zasługą 300 pracowników<br />

Fot. 1.<br />

Hamburger na taśmie – w Günzburgu codziennie produkuje się 5,5 miliona kotletów.<br />

– oraz parku maszynowego na najnowocześniejszym<br />

poziomie. Produkcja odbywa<br />

się przy 100°C w całkowicie klimatyzowanych<br />

pomieszczeniach, do których można<br />

wejść tylko w odzieży ochronnej przez śluzy<br />

higieniczne. Produkcja odbywa się w trybie<br />

dwuzmianowym. Co noc cała linia jest<br />

w całości myta i dezynfekowana. Prace te<br />

są wykonywane we własnym zakresie, a nie<br />

przez firmy zewnętrzne. - Świadomie zdecydowaliśmy<br />

się na własną załogę po to, aby<br />

i w tym zakresie uzyskiwać najlepszy wynik<br />

42 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Aby móc postawić jeszcze ściślejsze wymagania<br />

dotyczące zoptymalizowanej pod<br />

względem higieny konstrukcji nowych maszyn<br />

do przetwarzania mięsa, OSI w ostatnich<br />

latach systematycznie zlecał prowadzenie<br />

prac naukowych. Najświeższym<br />

przykładem jest praca dyplomowa, której tematem<br />

było szczegółowe zbadanie, za jakich<br />

innowacyjnych materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych<br />

możliwe jest jeszcze większe<br />

podwyższenie standardów higieny. Rezultaty<br />

tego opracowania nie trafiły do szuflady,<br />

tylko są aktywnie wykorzystywane do briefingu<br />

producentów maszyn. - Działania,<br />

w których wchodzimy w rolę wyznaczającego<br />

trendy, doskonale się sprawdziły - kontynuuje<br />

von Vegesack. - Wolimy powiedzieć<br />

z góry i otwartym tekstem, zamiast później<br />

krytykować przy odbiorze urządzeń oraz dokonywać<br />

długich i kosztownych korekt.<br />

Fot. 2.<br />

Kompletny układ sterowania nowej maszyny pakującej z rękawa tkwi w pełnogabarytowej<br />

szafie HD o wysokości 180 cm.<br />

czyszczenia w najdrobniejszych szczegółach<br />

- mówi Thomas Schnitzler, szef działu technicznego<br />

w Günzburgu. Zamiast średniego<br />

ciśnienia do mycia używa się gorącej wody<br />

pod wysokim ciśnieniem (70 barów) o temperaturze<br />

55°C. - Przy wyższych temperaturach<br />

białko przykleja się do maszyn. Dzięki<br />

wysokiemu ciśnieniu redukujemy zużycie<br />

wody, uzyskując w ten sposób lepszy bilans<br />

ekologiczny - objaśnia T. Schnitzler.<br />

Właściwa produkcja dzieli się na trzy stacje.<br />

Kilka linii mielenia w formacie XXL zajmuje<br />

się rozdrabnianiem mięsa. Mięso jest<br />

układane i dostarczane zgodnie z wymaganiami<br />

jakościowymi OSI. Zagwarantowana<br />

jest stuprocentowa identyfikowalność.<br />

Około 90% przetwarzanego mięsa pochodzi<br />

z Niemiec. Pozostałe dziesięć procent importuje<br />

się z Austrii i Holandii.<br />

Automatyczne linie formujące tworzą z mielonki<br />

dokładnie uformowane i podzielone<br />

hamburgery, które następnie zostają głęboko<br />

zamrożone na dwóch wielkich liniach<br />

zamrażania. Sama tylko nowa zamrażarka<br />

spiralna, która działa od 2010 r. w ramach<br />

New Concept-Line, jest w stanie obsłużyć<br />

7,4 ton kotletów na godzinę.<br />

Bezpieczeństwo i higiena<br />

z najwyższym priorytetem<br />

- Ten, kto chce się utrzymać w naszym biznesie,<br />

musi być na szczycie – i to pod każdym<br />

względem - objaśnia Wolfgang von Vegesack,<br />

Engineering Support Officer Europe,<br />

który dba w Günzburgu o wyposażenie<br />

techniczne i optymalizację wszystkich europejskich<br />

zakładów OSI. - Jakość, bezpieczeństwo<br />

produktu i procesów oraz higiena<br />

mają najwyższy priorytet.<br />

Imponująco prezentuje się lista certyfikatów<br />

i dopuszczeń. Rozciąga się od ISO 9001 poprzez<br />

QS (jakość i bezpieczeństwo) po IFS<br />

(International Food Standard) i BRC (British<br />

Retail Consortium).<br />

- Aby kompleksowo wywiązywać się z obowiązku<br />

dochowania staranności, intensywnie<br />

pracujemy nad dostosowaniem wszystkich<br />

maszyn i urządzeń naszej produkcji do wymagań<br />

higieny - podkreśla von Vegesack.<br />

- Nasz park maszynowy musi umożliwiać<br />

skuteczne i bezresztkowe czyszczenie. Dlatego<br />

już od dawna stawiamy na nachylone<br />

i zaokrąglone powierzchnie. Takie parametry<br />

konstrukcyjne zapisaliśmy w naszych<br />

specyfikacjach i wymaganiach dla dostawców<br />

urządzeń.<br />

Wdrażane są wszystkie ważne i prawnie<br />

obowiązujące wymagania higienicznego<br />

projektowania maszyn i urządzeń<br />

do produkcji spożywczej – przede wszystkim<br />

ścisłe wytyczne European Hygienic<br />

Engineering & Design Group (EHEDG)<br />

i wymagania higieniczne nowej europejskiej<br />

dyrektywy maszynowej.<br />

Hygienic Design w specyfikacji<br />

wymagań<br />

Już od lat OSI w projektowaniu produkcji<br />

zgodnie z wymaganiami higieny stawia<br />

na obudowy ochronne uruchomionej<br />

przez Rittal w 2007 r. serii Hygienic Design<br />

(HD), która od A do Z została dopasowana<br />

do potrzeb branży spożywczej.<br />

Dopracowane higienicznie obudowy HD<br />

szczególnie zyskują w procesach otwartych<br />

– a więc tam, gdzie przetwarzana<br />

jest niezapakowana jeszcze żywność, jak<br />

surowe mięso, ryby lub produkty białkowe.<br />

Wyprodukowane ze stali nierdzewnej<br />

obudowy ochronne, różniące się od „normalnych“<br />

już na pierwszy rzut oka skośnymi<br />

dachami, można poddawać myciu bez<br />

pozostawiania resztek. Wyeliminowane<br />

zostały szczeliny, zewnętrzne zawiasy lub<br />

niedostępne martwe przestrzenie, w których<br />

mogłyby się osadzać mikroorganizmy.<br />

Celem takiego projektowania jest zapobieganie<br />

krzyżowej kontaminacji.<br />

Znakiem firmowym HD jest znajdująca<br />

się na zewnątrz niebieska uszczelka silikonowa.<br />

Zapewnia ona bezszczelinowe<br />

uszczelnienie i ochronę przed wodą i wilgocią<br />

zainstalowanej wewnątrz obudowy<br />

elektroniki podczas nocnego mycia. Silikon<br />

jest odporny na większość środków czyszczących.<br />

Uszczelka składa się z jednego<br />

kawałka i można ją wymienić w mgnieniu<br />

oka. W przeciwieństwie do produktów sprzedawanych<br />

na metry, zespolone uszczelki HD<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

43


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 3. Kompaktowe szafy sterownicze<br />

i skrzynki zaciskowe znalazły zastosowanie<br />

w oddanej do użytku<br />

w 2010 r. New Concept-Line, najnowocześniejszej<br />

na świecie linii<br />

produkcyjnej hamburgerów.<br />

nie pozwalają na naciąganie sznura uszczelki<br />

przy montażu, co później powoduje powstawanie<br />

szczelin na końcach.<br />

Modułowy system HD, składający się<br />

z produkowanych seryjnie szaf kompaktowych<br />

oraz skrzynek zaciskowych Hygienic<br />

Design, dopełniają specjalne, zoptymalizowane<br />

pod względem higieny akcesoria.<br />

Obejmują one szerokie spektrum, zaczynając<br />

od systemu zamykania o zaokrąglonych<br />

powierzchniach, kończąc na specjalnych<br />

nóżkach poziomujących i dławikach kablowych,<br />

w przypadku których wszystkie<br />

gwinty zostały przesunięte do wewnątrz.<br />

- Już pierwsze szafy kompaktowe HD, które<br />

zobaczyliśmy na targach w Hanowerze<br />

w 2007 r. wzbudziły nasze zaciekawienie<br />

i zainspirowały do testów w praktyce - wspomina<br />

dyrektor ds. technicznych, Thomas<br />

Schnitzler. Byliśmy pod wrażeniem mogąc<br />

wykazać szczelność oraz dobre właściwości<br />

mycia obudów HD zainstalowanych<br />

w samym środku procesów – szybko trafiły<br />

do specyfikacji technicznych OSI. - Zawsze,<br />

gdy mamy w planie nowe maszyny i urządzenia,<br />

automatycznie specyfikacja obejmuje<br />

szafy kompaktowe lub skrzynki zaciskowe<br />

z systemu Hygienic Design.<br />

Praca na szerokim froncie<br />

Odpowiednio licznie prezentuje się populacja<br />

obudów HD w Günzburgu. Wszędzie<br />

w produkcji znajdują się skrzynki<br />

zaciskowe i szafy kompaktowe z programu<br />

Rittal – o najróżniejszych rozmiarach<br />

i do przeróżnych zastosowań. Obok mniejszych<br />

skrzynek zaciskowych, klasycznie<br />

wykorzystywanych do łączenia okablowania,<br />

większe egzemplarze zapewniają<br />

ochronę inteligentnym blokom magistral.<br />

Jeszcze bardziej wszechstronne okazuje<br />

się zastosowanie szaf kompaktowych HD,<br />

które seryjnie są dostępne w ośmiu różnych<br />

rozmiarach. W mniejszych szafach<br />

są zainstalowane np. układy sterownia pojedynczych<br />

silników. Dodatkowo są często<br />

wyposażone w przyciski awaryjnego<br />

zatrzymania i różne przełączniki. Większe<br />

obudowy HD służą jako podrozdzielnie<br />

do najróżniejszych części urządzeń. Typowym<br />

wyposażeniem są tutaj przetwornice,<br />

moduły zabezpieczające i różne węzły magistralowe.<br />

W niektórych obudowach HD<br />

wbudowane są wyświetlacze pomagające<br />

w przypadku problemów z urządzeniami<br />

i w diagnostyce błędów.<br />

W OSI znajdują zastosowanie również<br />

specjalne obudowy HD. Konkretnym<br />

przykładem jest tutaj kilka egzemplarzy<br />

wyprodukowanych specjalnie przez Rittal<br />

pełnogabarytowych szaf HD. Dwudrzwiowa<br />

szafa, pokazana na Anuga Foodtech<br />

2012, prezentuje szerokość 120 cm. Bazuje<br />

na dwóch szafach pojedynczych, połączonych<br />

ramą szeregową. Przy wysokości<br />

180 cm i głębokości 50 cm oferuje wystarczającą<br />

ilość miejsca na kompletną elektronikę<br />

układów sterowania skomplikowanymi<br />

urządzeniami.<br />

44 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 4.<br />

Skrzynki zaciskowe z serii HD znajdują się w wielu miejscach produkcji.<br />

Szafę tę zaprojektowano i zbudowano<br />

dla automatycznej maszyny pakującej<br />

z rękawa, której cztery egzemplarze pracują<br />

w OSI od kilku miesięcy. Pracujące w pionie<br />

urządzenie w szybkim tempie pakuje<br />

zważone wcześniej na wielogłowicowych<br />

dozownikach wagowych hamburgery w niebieskie<br />

worki z rękawa, a następnie zostają<br />

szczelnie zespawane. To pracujące na bardzo<br />

małej przestrzeni urządzenie korzysta<br />

z najnowocześniejszej techniki serwomechanizmów.<br />

Cała, kompleksowo zabezpieczona<br />

technika sterowania tkwi w nowych,<br />

pełnogabarytowych szafach HD.<br />

Pełnogabarytowa szafa HD<br />

w produkcji seryjnej<br />

- Im więcej wariantów i rozmiarów Rittal<br />

oferuje w standardzie, tym łatwiej i lepiej<br />

my i nasi konstruktorzy możemy pracować<br />

z obudowami HD przy projektowaniu naszych<br />

maszyn - uważa przedstawiciel OSI,<br />

pan Schnitzler. - Rittal jest liderem rynku,<br />

od którego oczekuje się wyprzedzenia i nowych<br />

inicjatyw.<br />

To, że Rittal wsłuchuje się w rynek, pokazała<br />

podjęta pod koniec 2012 r. decyzja<br />

o wprowadzeniu w przyszłości do asortymentu<br />

HD również obudów pełnogabarytowych.<br />

Na przełomie roku nadane zostały<br />

numery katalogowe dla obszernych szaf<br />

HD o szerokościach 60 i 80 cm. Oferowane<br />

seryjnie szafy systemowe z możliwością<br />

szeregowania oparte zostały na wytycznych<br />

EHEDG. Dysponują typowymi cechami<br />

sprawdzonego systemu Hygienic Design:<br />

spektrum rozciąga się od wewnętrznych<br />

zawiasów, przez niebieską uszczelkę, po<br />

nasadkę dachową o skosie 30°. Do zabudowy<br />

wnętrza można wykorzystać sprawdzone<br />

w milionach egzemplarzy wyposażenie<br />

montażowe i instalacyjne systemu TS 8,<br />

światowego bestsellera w programie Rittal.<br />

To zaleta, którą - pod względem szybkości<br />

i kosztów - bardzo doceniają również konstruktorzy<br />

szaf sterowniczych.<br />

REKLAMA<br />

•<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

45


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Systemy rozdzielnic<br />

teletechnicznych Hager<br />

Nowe rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 2012 r.<br />

(Dz.U. z 2012 r., poz. 1289) zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych,<br />

jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ustanawia nowe warunki prowadzenia<br />

instalacji telekomunikacyjnej w budynkach użyteczności publicznej oraz budynkach<br />

mieszkalnych wielorodzinnych.<br />

Zgodnie z nowym prawem instalacja<br />

telekomunikacyjna powinna zapewnić<br />

świadczenie usług telekomunikacyjnych,<br />

zapewniać możliwość<br />

podłączenia do publicznych sieci<br />

telekomunikacyjnych oraz powinna<br />

być wykonana w sposób gwarantujący<br />

możliwość wymiany i instalo-<br />

wania odpowiedniej ilości elementów telekomunikacyjnych<br />

oraz zapewnić instalacje<br />

dodatkowej infrastruktury, jak np. kable<br />

antenowe wraz z osprzętem i urządzeniami<br />

telekomunikacyjnymi bez naruszania konstrukcji<br />

budynku.<br />

Stosownie do nowego rozporządzenia<br />

Hager opracował systemy rozdzielnic teletechnicznych<br />

dedykowanych dla budynków<br />

użyteczności publicznej, jak i budynków<br />

mieszkaniowych wielorodzinnych. Systemy<br />

rozdzielnic FW Media, volta VDI to kompletne,<br />

metalowe rozdzielnice elektryczne<br />

zapewniające stopień ochrony IP30, które<br />

oferują wystarczająco dużo miejsca, aby<br />

oprócz systemu rozdziału energii elektrycznej<br />

pełnić równocześnie rolę centrali dla<br />

urządzeń telekomunikacyjnych i mediów<br />

TV. Konieczność instalowania dodatkowych<br />

aparatów i urządzeń takich jak routery, switche<br />

lub wzmacniacze TV stała się dziś dla<br />

instalatora standardem i koniecznością.<br />

Fot. 1.<br />

Kompleksowe rozdzielnice volta - połączenie 2 funkcji: teletechnicznej i dystrybucyjnej<br />

w montażu sąsiadującym.<br />

Rozdzielnice polowe<br />

FW Media/FWB<br />

Forma zabudowy urządzeń elektrycznych<br />

i multimedialnych, którą oferuje od dawna<br />

volta w budownictwie mieszkaniowym,<br />

może być zrealizowana również w budownictwie<br />

publicznym oraz wielomieszkaniowym<br />

dzięki rozdzielnicom polowym<br />

univers FW media.<br />

Rozdzielnice te umożliwiają zabudowę<br />

urządzeń rozdziału energii oraz urządzeń<br />

multimedialnych na bardzo wysokim poziomie<br />

technicznym. Rozdzielnice FW<br />

media oferują dodatkową przestrzeń urządzeń,<br />

do inteligentnego sterowania budynkami<br />

(KNX).<br />

Czy to wersja natynkowa, czy podtynkowa<br />

(wnęki w murze/w ścianach z karton-gipsu),<br />

rozdzielnice FW dzięki zabudowie polowej<br />

umożliwiają utworzenie centralnego punktu,<br />

w którym następuje zarówno rozdział<br />

46 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

i zabezpieczenie przewodów elektrycznych<br />

jak i rozdział różnych sygnałów multimedialnych<br />

(TV, telefon, internet, ochrona<br />

przeciwprzepięciowa) bez dodatkowych,<br />

pośrednich punktów (puszki multimedialne,<br />

dodatkowe obudowy).<br />

Najlepsze rozwiązanie:<br />

energia i dane<br />

Tak jak volta, tak i rozdzielnica polowa<br />

FW media umożliwia zabudowę urządzeń<br />

multimedialnych na uniwersalnej, perforowanej<br />

płycie montażowej. Płytę tą można<br />

zabudować obok pola z normalnym systemem<br />

zabudowy urządzeń modułowych<br />

(szyny DIN35). Następuje w tym miejscu,<br />

wydzielenie dwóch obszarów zabudowy<br />

wewnętrznej: urządzenia zabezpieczające<br />

i sterujące budynkiem (KNX) na szynach<br />

DIN oraz na płycie montażowej urządzenia<br />

multimedialne. Rozwiązanie to jest bardzo<br />

elastyczne i umożliwia swobodne modyfikacje<br />

w przyszłości.<br />

Rozdzielnice polowe natynkowe FWB<br />

przeznaczone są do montażu natynkowego,<br />

podtynkowego i częściowo wpuszczanego<br />

w ścianę. Zmodyfikowana konstrukcyjnie<br />

obudowa FWB zapewnia teraz jeszcze<br />

prostszy sposób montażu i użytkowania, łatwość<br />

instalowania oraz pełne bezpieczeństwo<br />

w postaci II klasy ochronności. Nowe<br />

obudowy dostępne są również jako puste<br />

lub wyposażone w pokrywy pełne do montażu<br />

zacisków szeregowych.<br />

Fot. 2.<br />

Rozdzielnica FW Media jako punkt<br />

centralny - połączenie części dystrybucyjnej<br />

z teletechniczną w jednej<br />

obudowie.<br />

Fot. 3.<br />

Nowa rozdzielnica polowa FW Media IP30 marki Hager – jako tzw. media center.<br />

Prosty system zabudowy wewnętrznej oraz<br />

możliwość zabudowy nawet do 336 modułów<br />

aparatów sprawiają, że obudowy te<br />

stanowią idealną ofertę dla inteligentnych<br />

rozwiązań instalacyjnych w nowoczesnym<br />

budownictwie mieszkaniowym, budownictwie<br />

komercyjnym i publicznym. Nowe<br />

rozdzielnice dostarczane są seryjnie w stopniu<br />

ochrony IP44 - rozdzielnice FWB (IP30<br />

dla FW Media) a dzięki w pełni spawanej<br />

konstrukcji można je bez żadnych obaw zastosować<br />

w obszarach krytycznych np. garażach,<br />

piwnicach, klatkach schodowych etc.<br />

Rozdzielnice FWB przy 160 mm głębokości<br />

zapewniają teraz o 20 milimetrów więcej<br />

głębokości do poprowadzenia i montażu<br />

kabli w porównaniu z wersją dotychczasową.<br />

Nowe rozdzielnice posiadają także inne<br />

zalety: duże przepusty kablowe zapewniające<br />

wygodniejszy montaż i osłony wyprowadzenia<br />

przewodów montowane wygodną<br />

metodą zatrzaskową eliminują konieczność<br />

pracochłonnego wiercenia otworów. Elektromonter/instalator<br />

może wetknąć osłonę<br />

do przesuwanych uchwytów i ostatecznie<br />

dokładnie wyregulować mechanizmem<br />

zatrzaskowym ustawienie względem powierzchni<br />

tynku.<br />

Pełna oferta obudów nowej generacji<br />

obejmuje rozdzielnice naścienne FWB<br />

w stopniu ochrony IP44 oraz rozdzielnice<br />

podtynkowe głębokości 110 mm w stopniu<br />

ochrony IP30. Rozdzielnice wykonane<br />

są z blachy stalowej malowanej proszkowo,<br />

spełniają jednocześnie najwyższe kryteria<br />

ochronności przed dotykiem zgodnie z normą<br />

PN-EN 61‐439. Rozdzielnice są idealną<br />

ofertą do budownictwa mieszkaniowego<br />

wielorodzinnego i użyteczności publicznej,<br />

zapewniając najwyższy poziom bezpieczeństwa<br />

i najwyższą jakość wykonania umożliwiają<br />

łączenie funkcji rozdziału energii<br />

elektrycznej z funkcjami dostawy mediów<br />

tj. dostarczania sygnałów teleinformatycznych,<br />

internetu, czy sygnału telewizyjnego.<br />

W celu zapewnienia łatwiejszego sposobu<br />

wprowadzania przewodów elektrycznych<br />

można wyjmować górne i dolne przepusty<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

47


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

kablowe. Jako opcja, dostępne są również<br />

przezroczyste drzwi.<br />

Rozdzielnice FW Media standardowo wyposażone<br />

są w ruszt nośny z szynami TS35,<br />

pokrywy chroniące przed dotykiem, listwy<br />

samozaciskowe QuickConnect PE/N oraz<br />

łatwo demontowalne drzwi osadzone w płaskiej,<br />

estetycznej, metalowej ramie maskującej.<br />

Maksymalna ilość modułów możliwych<br />

do zamontowania w jednej obudowie<br />

to aż 288 modułów DIN, co gwarantuje wystarczająco<br />

dużo miejsca nawet przy bardzo<br />

zaawansowanych aplikacjach sterowania<br />

z zakresu automatyki budynku.<br />

Nowa volta teletechniczna<br />

Rozdzielnica Volta jako rozdzielnica mieszkaniowa<br />

oferuje przełomowe rozwiązania nie<br />

tylko w zakresie rozdziału energii elektrycznej.<br />

Można ją także wykorzystywać jako<br />

rozdzielnicę multimedialną w bezpośrednim<br />

sąsiedztwie rozdzielnicy elektrycznej. W dzisiejszych<br />

czasach i na obecnym poziomie<br />

techniki istotną rolę odgrywa nie tylko odpowiedni<br />

rozdział energii elektrycznej, lecz<br />

także odpowiednia transmisja danych.<br />

W nowej, multimedialnej rozdzielnicy Volta<br />

mieszczą się wszystkie komponenty komunikacyjne<br />

jednego poziomu. Można je w łatwy<br />

i przejrzysty sposób zamontować na specjalnej,<br />

perforowanej, stalowej płycie montażo-<br />

Fot. 5.<br />

Rozdzielnica univers Z z częścią teletechniczną.<br />

Fot. 4.<br />

Nowa volta teletechniczna z gniazdami<br />

zasilającymi i elementami do<br />

zabudowy w komplecie.<br />

wej. Patch moduły i inne aparaty modułowe<br />

montowane są na szynie nośnej, którą połączyć<br />

można ponad dostarczonymi zaciskami<br />

z przewodem do wyrównania potencjałów.<br />

Kompatybilność techniczna<br />

i harmonia w wzornictwie<br />

– univers<br />

Rozdzielnice polowe są bardzo uniwersalne,<br />

ma to związek z systemem rozdzielnic<br />

univers i wielolicznikowym (univers<br />

Z) gdzie możliwa jest zabudowa obydwu<br />

przestrzeni obok siebie w jednej obudowie.<br />

W ten sposób można stworzyć jednolity<br />

obraz różnych funkcjonalności w instalacji<br />

elektrycznej budynku publicznego<br />

oraz wielorodzinnego.<br />

Dodatkowo, systemy szaf licznikowych<br />

i zabezpieczających są wyjątkowe pod<br />

względem estetycznym. Ramki maskujące<br />

zaprojektowano podobnie jak dla rozdzielnic<br />

volta, które doskonale wkomponowują<br />

się w ścianę budynku, nie zaburzając estetyki<br />

korytarzy czy pomieszczenia.<br />

Dobrze przemyślane<br />

– bardzo łatwe w zastosowaniu<br />

Rozdzielnice univers, projektowane są taka<br />

by gwarantować maksymalną łatwość instalacji.<br />

Np. możliwość szybkiej wymiany<br />

nowoczesnych liczników SmartGrid, bezprzerwowo<br />

i bezpiecznie, przepustów kablowych,<br />

wersji zamknięcia (zamek z kluczem,<br />

zamek z dźwignią), zaciski QuickConnect,<br />

zabudowa wewnętrzna – montaż zatrzaskowy<br />

głównych szyn UN, nośników systemu<br />

univers. Bez potrzeby wiercenia, otworowania<br />

– rozdzielnica przygotowana do wyprowadzenia<br />

przewodów wprost do osłony przepustu<br />

przewodów, która pasuje do systemów<br />

prowadzenia instalacji w kanałach elektroinstalacyjnych<br />

i posiada standardowo przygotowane<br />

miejsce na część teletechniczną.<br />

•<br />

48 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Rozdzielnice siłowe RS<br />

– przegląd oferty ELEKTRO-PLAST<br />

Bogata oferta modeli rozdzielnic RS firmy ELEKTRO-PLAST – w wersji natynkowej<br />

i przenośnej - umożliwia wygodną i bezpieczną pracę z urządzeniami elektrycznymi nawet<br />

w odległych miejscach. Dodatkowym ich atutem jest możliwość przyłączania do rozdzielnicy<br />

dużej ilości odbiorników, dzięki opcji dowolnej konfiguracji gniazd w stopniach ochrony<br />

IP 44 i IP 67. Stosowanie tego typu rozwiązań eliminuje ryzyko wypadku i dyskomfortu<br />

związanego z przedłużaczami znajdującymi się w nieładzie w miejscu pracy.<br />

Kompleksowe rozwiązanie<br />

Rozdzielnie RS firmy ELEKTRO-PLAST<br />

to kompletne urządzenia, a nie tylko puste<br />

obudowy. Rozdzielnie są wyposażone<br />

i w pełni okablowane – gotowe do podłączenia.<br />

Zastosowany w nich osprzęt tablicowy,<br />

bazuje na doświadczeniu i jakości niemieckich<br />

produktów z oferty ABL i BALS –<br />

specjalistów w zakresie osprzętu siłowego.<br />

Dobre wrażenie<br />

Bezpieczne, przemyślane miejsce pracy<br />

to najszybciej zauważalne świadectwo<br />

profesjonalnego wykonawcy. Duża ilość<br />

wiszących kabli z gniazdami i przedłużaczy<br />

sprawia wrażenie chaosu i braku zorganizowania.<br />

Rozdzielnice siłowe RS mogą<br />

więc stać się wizytówką firm, które dbają<br />

o swój prestiż, jakość wykonywanej pracy<br />

oraz bezpieczeństwo pracowników, nie tylko<br />

swoich, ale również innych ekip współpracujących.<br />

www.elektro-plast.com.pl<br />

Bezpieczeństwo ludzi i urządzeń<br />

Możliwość zabezpieczenia urządzeń<br />

wyłącznikami ochronnymi (będącymi<br />

również w ofercie firmy ELEKTRO-<br />

-PLAST) uchroni instalatora przed<br />

nieplanowanymi wydatkami na remont<br />

zniszczonego sprzętu. Natomiast<br />

w trudnych warunkach budowlanych<br />

nie bez znaczenia jest wysoka odporność<br />

używanych tam urządzeń.<br />

Wytrzymałość i niezawodność<br />

Obudowy powinny być wykonane<br />

z takich materiałów i w taki sposób,<br />

aby gwarantowały niezawodność bez<br />

względu na warunki atmosferyczne i ryzyko<br />

związane z przypadkowym uderzeniem<br />

ciężkim przedmiotem. W tym przypadku<br />

producent zadbał o każdy szczegół. Obudowy<br />

rozdzielnic siłowych RS posiadają<br />

stopień ochrony IP 65, a ich wysoki współczynnik<br />

odporności na uderzenia wynoszący<br />

IK 08 zagwarantuje wytrzymałość i niezawodność<br />

na wiele lat.<br />

Tab. 1 Rozdzielnice siłowe RS<br />

Podstawowe<br />

parametry<br />

Stopień ochrony<br />

Materiał<br />

Odporność na<br />

uderzenie<br />

Warunki pracy<br />

IP 65 - w zależności od<br />

zainstalowanych gniazd<br />

stopień ochrony zestawu<br />

może być różny<br />

ABS<br />

IK 08<br />

-20°C ... +70°C<br />

Próba termiczna 70°C<br />

Norma PN-EN 61439-3:2012<br />

50 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Rozdzielnica 9-modułowa mała<br />

6231-00<br />

Rozdzielnica 9-modułowa duża<br />

6221-00<br />

Rozdzielnica 8-modułowa<br />

6241-00<br />

Rozdzielnica 12-modułowa<br />

6250-00<br />

Rozdzielnica 13-modułowa<br />

6251-00<br />

Rozdzielnica RS-3<br />

6264-00<br />

Rozdzielnica RS-P<br />

6214-00<br />

Rozdzielnica RS-P<br />

6213-00<br />

Rozdzielnica RS-Z<br />

6275-00<br />

Rozdzielnica RS-W<br />

6200-00<br />

Rozdzielnica RS-P (gumowany)<br />

7012-00<br />

Wtyki i gniazda siłowe<br />

XS51S30<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

51


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Rozdzielnica MSF Multimedialna<br />

od ELEKTRO-PLAST Nasielsk<br />

PROMOCJA<br />

Obowiązująca od 2013 roku nowelizacja rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa<br />

i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać<br />

budynki i ich usytuowanie, wprowadza obowiązek budowy w obiektach mieszkalnych<br />

kompletnej instalacji antenowej, logicznej i światłowodowej doprowadzającej ww. media<br />

do każdego lokalu (Dz.U. z 2012 r. poz. 1289).<br />

W związku z powyższym, firma<br />

ELEKTRO-PLAST we współpracy<br />

z firmą LEVITON, wprowadziła<br />

na rynek rozwiązanie, które wyprzedza<br />

dzisiejsze standardy, jednocześnie<br />

dbając o zabezpieczenie<br />

przyszłych potrzeb użytkowników.<br />

Nowy produkt – rozdzielnica MSF<br />

Możliwości rozdzielnic MSF multimedialnych jako domowego<br />

punktu dystrybucyjnego:<br />

• podłączenie do sieci lokalnej i innych urządzeń multimedialnych<br />

w domu,<br />

• rozdzielacz telefoniczny na kilka aparatów,<br />

• podłączenie transmisji szerokopasmowej (modem od dostawcy<br />

internetu),<br />

• uporządkowana instalacja do łatwego krosowania i zarządzania<br />

usługami,<br />

• okablowanie strukturalne – zapewnia większe prędkości przesyłu<br />

danych oraz jest stabilniejsze od sieci bezprzewodowych.<br />

Fot. 1.<br />

Rozdzielnica MSF Multimedialna.<br />

Multimedialna – powstała na bazie bogatych<br />

doświadczeń w produkcji rozdzielnic<br />

elektrycznych.<br />

W nowej rozdzielnicy MSF Multimedialnej<br />

- firmy ELEKTRO-PLAST Nasielsk<br />

- zastosowano nowoczesne rozwiązania<br />

konstrukcyjne mające na celu usprawnienie<br />

codziennej pracy poprzez montaż i instalację.<br />

Podczas instalacji można wyróżnić<br />

kilka podstawowych aspektów przemawiających<br />

za wyborem MSF Multimedialnej,<br />

m.in. duża przestrzeń na wyposażenie,<br />

Cechy rozdzielnic MSF Multimedialnych przeznaczonych do<br />

mieszkań:<br />

• 3 wielkości do wyboru (2/28; 3/42; 4/56),<br />

• wersja podtynkowa z super płaskimi drzwiami metalowymi,<br />

• możliwość łączenia szafek w bezpośrednim sąsiedztwie<br />

rozdzielnicy elektrycznej,<br />

• nowe sztywne płyty przepustowe do wprowadzenia kabli o różnej<br />

średnicy,<br />

• całość tworzy uporządkowaną instalację teletechniczną.<br />

bogata oferta wyposażenia, bezpieczeństwo<br />

podczas montażu, a co za tym idzie<br />

oszczędność czasu potrzebnego do całkowitej<br />

realizacji instalacji rozdzielnicy multimedialnej.<br />

Rozdzielnicę Multimedialną<br />

możemy wykorzystywać w bezpośrednim<br />

sąsiedztwie standardowej rozdzielnicy<br />

elektrycznej MSF.<br />

Tab. 1 Rozdzielnice MSF Multimedialne<br />

- podstawowe parametry<br />

Stopień ochrony IP 30<br />

Odporność na<br />

uderzenie<br />

Klasa izolacji<br />

Kolor<br />

Napięcie znamionowe<br />

IK 07<br />

II<br />

RAL 010 (biały)<br />

AC 440 V/50 Hz<br />

Ilość modułów od 12 do 48<br />

Ilość rzędów od 1 do 4<br />

Montaż<br />

Płyta montażowa<br />

Norma<br />

podtynkowy w murze<br />

i karton-gips<br />

na wyposażeniu<br />

PN-EN 61439-3:2012,<br />

PN-EN 61439-1:2011<br />

52 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 2.<br />

Rozdzielnice MSF Multimedialne (od lewej):<br />

MSF 2-14 (28 modułów),<br />

MSF 3-14 (42 moduły)<br />

i MSF 4-14 (56-modułowa)<br />

- ta ostatnia także w pozycji otwartej.<br />

W nowej rozdzielnicy MSF Multimedialnej<br />

wszystkie niezbędne elementy wyposażenia<br />

teleinformatycznego montowane są w prosty<br />

sposób na metalowej płycie montażowej<br />

z otworami. Rozdzielnica multimedialna<br />

przystosowana jest do instalacji 12-portowego<br />

PATCH PANELA multi-operatorskiego,<br />

który mocowany jest na płycie montażowej<br />

za pomocą spinek. Panel zawiera<br />

etykiety opisowe, co ułatwia uporządkowanie<br />

instalacji wewnątrz rozdzielnicy multimedialnej<br />

oraz konfigurację i montaż gniazd<br />

sieci światłowodowej, komputerowej (internet),<br />

telefonicznej, telewizji kablowej czy<br />

systemu audio.<br />

www.elektro-plast.com.pl<br />

Instalacje i urządzenia, które można zamontować<br />

rozdzielnicach MSF multimedialnych:<br />

• przyłącze sieci światłowodowej (FIBER),<br />

• instalacja antenowa TV,<br />

• uporządkowana instalacja sieci IT (PC),<br />

• monitoring CCTV,<br />

• instalacja AUDIO,<br />

• panel multi-operatorski porządkujący instalacje,<br />

• miejsce na urządzenia teletechniczne typu modem, router Wi-Fi.<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

53


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Cel: oznakowanie<br />

Niestety, uniwersalne rozwiązania nie istnieją. Dotyczy to również obszaru oznaczania<br />

przewodów i kabli. Nie możemy zastosować tego samego rodzaju produktów na całej<br />

długości instalacji, jednak dzięki niezwykle szerokiej ofercie producentów opisywanie sieci<br />

nie jest już karkołomnym zadaniem.<br />

Niezależnie od tego, jakie oznaczenia<br />

zastosujemy i w którym momencie<br />

dokonamy identyfikacji sieci, naszym<br />

priorytetem jest czytelność i trwałość.<br />

Dobierając konkretne produkty,<br />

weźmy pod uwagę specyfikę instalacji<br />

oraz oddziaływanie na nią danych<br />

czynników otoczenia.<br />

Przed podłączeniem<br />

Instalacja podłączona lub jeszcze<br />

przed podłączeniem? To jeden<br />

z podstawowych czynników, które<br />

wpływają na dobór oznaczeń. Opisywanie<br />

niepodłączonej instalacji nie<br />

musi być bardzo pracochłonne czy<br />

problematyczne – wystarczy zastosowanie<br />

odpowiednich akcesoriów,<br />

np. zatrzaskiwanych elementów lub<br />

mocowanych za pomocą klipsów.<br />

Przy tego rodzaju przewodach sprawdzą<br />

się przede wszystkim oznaczniki<br />

o zamkniętym kształcie. Zwróćmy<br />

Fot. 2.<br />

Fot. 1.<br />

Dobrze, jeśli profil wewnętrzny umożliwia zastosowanie jednego rozmiaru<br />

oznaczników do kilku różnych średnic przewodów.<br />

Elastyczne oznaczniki mocowane za pomocą specjalnych taśm zapewniają<br />

idealne przyleganie do powierzchni kabla lub przewodu.<br />

Fot.: Hellermann Tyton<br />

Fot.: PARTEX<br />

uwagę na ich konstrukcję oraz rozwiązania<br />

usprawniające proces oznaczania, jak budowa<br />

w kształcie strzałki zapobiegająca przekręcaniu<br />

się elementów względem siebie,<br />

co jest istotne w przypadku oznaczeń wieloznakowych.<br />

Poza tym specjalnie ukształtowany<br />

profil wewnętrzny pozwala na zastosowanie<br />

jednego rozmiaru oznaczników<br />

do kabli o różnej średnicy.<br />

Inną metodą oznaczania takiej sieci jest wyposażenie<br />

przewodów w tulejki oznacznikowe<br />

stanowiące swego rodzaju system bazowy<br />

– opis nanoszony jest za pomocą paska<br />

wsuwanego w tulejkę, co umożliwia identyfikację<br />

również w późniejszym czasie. Ponadto<br />

można w nie wyposażyć także żyły,<br />

oznakowanie uzyskuje się w tym przypadku<br />

dzięki zastosowaniu pasów wtykanych.<br />

54 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Phoenix Contact<br />

Nie można zapomnieć także o taśmach<br />

do tworzenia etykiet, o wymiarach pozwalających<br />

na drukowanie na nich opisu. Producenci<br />

oferują materiały charakteryzujące<br />

się coraz lepszymi parametrami wytrzymałościowymi,<br />

np. taśmy laminowane wyróżniające<br />

się odpornością na promieniowanie<br />

słoneczne, wysokie i niskie temperatury, wilgoć,<br />

chemikalia. Warstwowa budowa taśm<br />

(w tym np. polietylenowa powłoka ochrona)<br />

oraz umieszczenie nadruku pomiędzy poszczególnymi<br />

warstwami sprawiają, że oznaczenie<br />

nie traci swoich właściwości nawet<br />

mimo wymagających warunków otoczenia.<br />

Wyróżniają się tu także materiały elastyczne<br />

– stanowią one swego rodzaju rozwiązanie<br />

problemu uszkodzeń oznaczeń, do których<br />

znacznie częściej dochodzi podczas instalacji<br />

niż na etapie eksploatacji – wykorzystanie<br />

produktów elastycznych, ściśle<br />

przylegających do kabla eliminuje ryzyko<br />

przesuwania się podczas montażu. Rozmiary<br />

tego typu oznaczników (szerokość<br />

do ok. 100 mm) umożliwiają tworzenie zindywidualizowanych<br />

opisów – od krótkiego<br />

numeru według standardu kodowania KKS,<br />

po rozbudowane informacje dotyczące przewodu,<br />

specyfiki instalacji itp.<br />

Fot.: PARTEX<br />

Fot. 3.<br />

Forma drabinki ułatwia pobieranie<br />

oznaczników.<br />

Przed podłączeniem instalacji możemy użyć<br />

również elastycznych samogasnących rurek,<br />

czyli koszulek termokurczliwych. Dokładne<br />

pokrycie powierzchni przewodu oraz ścisłe<br />

przyleganie możliwe jest dzięki skurczowi<br />

materiału – 2:1 lub nawet 3:1. Koszulki<br />

termokurczliwe mogą mieć formę drabinki<br />

ułatwiającą pobieranie oznaczników, z kolei<br />

nacięcia rurek umożliwiają wsuwanie przewodów.<br />

Dostosowanie wymiarów rurek<br />

do wymagań drukarek oraz ich spłaszczenie<br />

umożliwia nadrukowanie zindywidualizowanego<br />

opisu.<br />

Fot. 4.<br />

Wraz z ofertą oznaczników poszerza się wybór produktów do mocowania, np. taśm.<br />

Na rynku znajdziemy m.in. taśmy wzbogacone pigmentami metalu.<br />

Po podłączeniu instalacji<br />

Z kolei do mocowania na już podłączonych<br />

przewodach i kablach (np. w skrzynkach<br />

sterowniczych lub gdy system zasilania wymaga<br />

stałego podłączenia) możemy użyć<br />

produktów o takiej konstrukcji, która stabilnie<br />

utrzymuje oznaczniki w danym punkcie,<br />

nawet w instalacjach o silnych wibracjach.<br />

Taśmy i opaski<br />

Dobrej jakości oznaczniki to jednak nie<br />

wszystko. Produkty do montażu często potrzebują<br />

odpowiednich akcesoriów pozwalających<br />

na zamocowanie na danej powierzchni<br />

(inaczej jest w przypadku oznaczników<br />

zatrzaskiwanych, rurek termokurczliwych<br />

oraz samolaminujących etykiet). Równie<br />

REKLAMA<br />

3M Dział Elektroenergetyczny<br />

Przenośne drukarki etykiet<br />

Zakończ swoją pracę profesjonalnie i z poczuciem satysfakcji. Niezależnie od branży, w której pracujesz,<br />

drukarki przemysłowe DYMO zapewniają Twoim pracom instalacyjnym elegancki i profesjonalny wygląd.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

55


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

ważne są więc także specjalistyczne taśmy<br />

i opaski, zapewniające solidne mocowanie.<br />

Warto zwrócić uwagę m.in. na opaski<br />

z nylonu 6.6. charakteryzującego się dużą<br />

twardością, odpornością na uszkodzenia<br />

mechaniczne, promieniowanie UV oraz<br />

temperatury w zakresie od -40 do +100°C,<br />

a przy tym – elastyczne i umożliwiające nieskomplikowany<br />

montaż oznaczenia. Oprócz<br />

taśm do standardowego wykorzystania<br />

w ofercie producentów znajdziemy również<br />

materiały wzbogacone pigmentami metalu,<br />

dzięki czemu znajdują zastosowanie w instalacjach<br />

w specyficznych branżach, m.in.<br />

przemyśle spożywczym, farmaceutycznym<br />

i chemicznym – specjalne detektory metalu<br />

wykrywają opaskę w momencie, gdy spadnie<br />

na linię produkcyjną.<br />

Fot.: Hellermann Tyton<br />

Fot. 5.<br />

Oznaczniki zatrzaskiwane znajdują zastosowanie zarówno w przypadku niepodłączonej,<br />

jak i już podłączonej instalacji.<br />

Fot. 6.<br />

Liczy się uniwersalność: niektóre oznaczniki mogą być nakładane bezpośrednio<br />

na przewód lub w przypadku oznaczania podłączonego przewodu montowane przy<br />

pomocy specjalnych szyldów oznaczeniowych.<br />

Fot.: Hellermann Tyton<br />

za pomocą kleju na bazie akrylanów oraz<br />

kauczuków syntetycznych.<br />

Nowoczesne drukarki<br />

Oznaczenia nanoszone za pomocą gotowych<br />

oznaczników i opasek z polami opisowymi?<br />

Choć wielu elektroinstalatorów nadal<br />

je stosuje, niektórzy producenci przekonują:<br />

ręczne opisywanie to metoda, która powoli<br />

odchodzi do lamusa. Warto skorzystać<br />

z nowoczesnych metod identyfikacji, które<br />

usprawniają proces montażu i wyróżniają<br />

się większą trwałością oznaczeń. Ostatnie<br />

lata w branży oznaczeń bezsprzecznie należały<br />

do drukarek termotransferowych.<br />

(czyli opierających swoje działanie na prze-<br />

Co jeszcze?<br />

Zastosowanie w identyfikacji instalacji, rozdzielni<br />

i szaf sterowniczych mają również<br />

różnego rodzaju etykiety – samolaminujące<br />

się, przeznaczone do powierzchni płaskich,<br />

okrągłych, nadające się do opisu ręcznego<br />

lub zadrukowania. Tego typu oznaczniki<br />

składają się z nieprzezroczystego pola opisowego<br />

oraz zintegrowanego z nim laminatu<br />

zabezpieczającego. Zaklejenie pola opisowego<br />

przezroczystym końcem etykiety<br />

chroni przed wnikaniem brudu i kurzu. Wybierając<br />

dany model, powinniśmy zwrócić<br />

uwagę przede wszystkim na trwałość materiału,<br />

co zapewni niezniszczalność opisu<br />

niezależnie od szeregu czynników, a także<br />

rodzaj kleju, który powinien być dostosowany<br />

do specyfiki powierzchni. Dostępne<br />

na rynku etykiety przyklejane są głównie<br />

Fot. 7.<br />

Drukowanie z szybkością do 125 mm/s, rozdzielczość nadruku 300 dpi i podłączenie<br />

do komputera przez port USB - to nowoczesne drukarki termotransferowe.<br />

Fot.: PARTEX<br />

56 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

REKLAMA<br />

Fot.: Phoenix Contact<br />

Fot. 8.<br />

Wybór kompletnego systemu jednego producenta z pewnością<br />

pozwoli nam na usprawnienie procesu identyfikacji.<br />

niesieniu barwnika z taśmy barwiącej na oznacznik lub etykietę) –<br />

przede wszystkim z uwagi na właściwości nadruku, jak odporność<br />

na promieniowanie UV, niskie i wysokie temperatury, wilgoć, oleje,<br />

kwasy i pyły.<br />

Połączenie trzech elementów, jakimi są dobre jakościowo materiały,<br />

drukarka oraz odpowiedni rodzaj taśmy barwiącej, gwarantuje uzyskanie<br />

czytelnego i wytrzymałego opisu. Oferta producentów w zakresie<br />

urządzeń termotransferowych jest coraz szersza – to praktycznie<br />

jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się odnóg w dziedzinie<br />

produktów do identyfikacji (na rynku pojawiły się też oznaczenia<br />

tworzone w technologii nadruku UV, w których nadruk utwardzany<br />

jest za pomocą specjalnych lamp, jednak stosuje się ją jedynie w zakładach<br />

produkcyjnych). Wybierając drukarkę powinniśmy zwrócić<br />

uwagę przede wszystkim na uniwersalność urządzenia – niektóre modele<br />

dedykowane są jedynie do produktów danego producenta, inne<br />

umożliwiają wykorzystanie materiałów także pozostałych firm. Poza<br />

tym zastanówmy się, jakiej szerokości etykiety będą potrzebne, czy<br />

chcemy drukować jednostronnie, czy dwustronnie oraz czy przyda<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

57


PORADY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: Phoenix Contact<br />

Fot.: Hellermann Tyton<br />

Fot. 10.<br />

Oznaczniki przewlekane należą do jednych z najprostszych, ale wciąż chętnie stosowanych<br />

rozwiązań.<br />

Fot. 9.<br />

nam się urządzenie ręczne, czy większe, stołowe.<br />

Pamiętajmy, że oprócz tego dostępne<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Standardowo oznaczniki dostępne<br />

są w kolorze żółtym z czarnym<br />

nadrukiem, czyli liczbami 0-9, literami<br />

A-Z oraz standardowymi<br />

symbolami elektrycznymi.<br />

Paweł Zieliński<br />

Inżynier Serwisu Technicznego,<br />

3M Dział<br />

Elektroenergetyczny<br />

są również akcesoria dodatkowe usprawniające<br />

proces drukowania – przydatne<br />

szczególnie przy dużej liczbie oznaczeń –<br />

jak automatyczny podajnik profili lub podgrzewacz<br />

profili. Podajnik odwija profile<br />

z rolki oraz płynnie wprowadza je do urządzenia,<br />

z kolei podgrzewacz pomaga przede<br />

wszystkim podczas pracy i drukowania<br />

w wymagających warunkach.<br />

Ręczne, ale przemysłowe<br />

Drukarki przemysłowe kojarzymy przede<br />

wszystkim z wielkogabarytowymi, ciężkimi<br />

urządzeniami, najnowsze propozycje<br />

Współczesne metody i systemy znakowania przewodów<br />

oraz kabli umożliwiają trwały i dokładny opis.<br />

Dodatkowo różnorodność stosowanych materiałów<br />

i odporność na niekorzystne warunki sprawiają iż tym<br />

chętniej są one używane przez instalatorów. Poprawnie<br />

wykonana instalacja elektryczna czy teletechniczna<br />

to nie tylko przewody, korytka, osprzęt ale także wyraźne<br />

i zrozumiałe oznakowania okablowania, urządzeń<br />

i komponentów sieci. Za pomocą oznaczników i opisów<br />

powinny być również oznaczone składowe szaf sterowniczych,<br />

złączki, przekaźniki i wiązki kablowe. Dlaczego<br />

jest to istotne nawet dla najmniejszej instalacji?<br />

Dlatego, iż w przypadku jakiejkolwiek awarii szybka<br />

jej lokalizacja i wyeliminowanie jest kluczowym zadaniem<br />

do przywrócenia poprawności działania instalacji.<br />

Najgorsze dla instalatora w takiej sytuacji jest<br />

nieprawidłowe, niejednolite i niezrozumiałe oznakowanie,<br />

a czasem nawet jego brak. Firma 3M oferuje kompletne systemy przenośnych<br />

drukarek etykiet DYMO pomocnych w codziennych pracach jak i w profesjonalnych<br />

instalacjach przemysłowych. W drukarkach tych można zastosować<br />

szereg taśm, wliczając opaski termokurczliwe. Z ofercie firmy 3M znajduje się<br />

również system kompleksowego oznaczania w dużych ilościach GRAFOPLAST,<br />

który pozwala na perfekcyjne drukowanie oznaczników nie tylko na przewody<br />

i urządzenia, ale i opisywanie paneli, płytek znamionowych, etykiet, naklejek, tabliczek<br />

informacyjnych. Nawet najbardziej rozbudowana i rozległa instalacja dzięki<br />

temu systemowi zostanie szybko i sprawnie oznaczona.<br />

niektórych producentów mogą nas więc<br />

nieco zaskoczyć. Profesjonalne drukarki<br />

do większych instalacji to obecnie także<br />

niewielkie, ręczne urządzenia o zaawansowanych<br />

funkcjonalnościach. Szerokie<br />

możliwości tworzenia i edytowania tekstu,<br />

różne szerokości etykiet, dostęp do obszernej<br />

biblioteki symboli – to tylko podstawowe<br />

z nich. Najbardziej dynamiczny rozwój<br />

dotyczy dziedziny przesyłu danych oraz<br />

skomunikowania z urządzeniami mobilnymi.<br />

Dzięki połączeniu drukarki z laptopem,<br />

smartfonem lub tabletem (za pomocą kabla<br />

USB lub łącza internetowego) mamy możliwość<br />

przesyłania wzorów etykiet, zapamiętywania<br />

już tworzonych projektów oraz<br />

zapisania informacji dotyczących spektrum<br />

prac w danym obiekcie. Oprogramowanie<br />

komputerowe lub aplikacje na urządzenia<br />

mobilne umożliwiają intuicyjną obsługę<br />

procesu projektowania etykiety, a następnie<br />

również – wysyłania ich bezpośrednio<br />

z poczty e-mail, jak i Dropboxa do pamięci<br />

innego urządzenia.<br />

Choć właściwe i odpowiednio dobrane<br />

produkty to podstawa - doskonale, jeśli<br />

producent oferuje również sprzęt i oprogramowanie<br />

pozwalające na prawidłowe<br />

zaprojektowanie i wykonanie oznaczenia.<br />

Dokładne oznakowanie wszystkich elementów<br />

systemu umożliwi jego bezpieczne<br />

użytkowanie w przyszłości.<br />

Iwona Bortniczuk<br />

Na podstawie materiałów firm: Partex,<br />

HellermanTyton, Brother, Phoenix Contact<br />

58 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Profesjonalnie w wersji mini<br />

Profesjonalne urządzenia klasy przemysłowej zaskakują nas niewielkimi rozmiarami<br />

i prostą, intuicyjną obsługą. Ręczne drukarki oraz specjalne laminowane taśmy firmy<br />

Brother zapewniają wyjątkową trwałość oznaczeń niezależnie od warunków otoczenia.<br />

Montaż instalacji elektrycznej czy<br />

modernizacja sieci LAN? Niezależnie<br />

od tego, nad jaką realizacją aktualnie<br />

pracujemy, naszym priorytetem jest<br />

czytelne i trwałe opisanie dziesiątków<br />

metrów kabli, przewodów, setek<br />

gniazdek elektrycznych, przełączników<br />

oraz wnętrz szaf rozdzielnic.<br />

Nawet elektrycy hołdujący tradycji<br />

dawno już doszli do wniosku, że opisywanie<br />

instalacji za pomocą ręcznych<br />

aplikatorów to metoda bardzo<br />

czasochłonna, a niekiedy – nie dająca<br />

zadowalających efektów. Jeśli opis<br />

systemu ma spełniać podstawowe wymagania<br />

obowiązujących norm, czyli<br />

pozwalać na identyfikację sieci i elementów<br />

instalacji przez długie lata,<br />

potrzebny będzie profesjonalny sprzęt<br />

oraz najwyższej jakości materiały.<br />

Ręczna drukarka do instalacji<br />

przemysłowych<br />

Ręczne tworzenie etykiet? To nazbyt<br />

pracochłonne. Drukarki etykiet<br />

znacznie usprawnią proces znakowa-<br />

nia instalacji – dzięki nim przyspieszamy<br />

prace, jednocześnie minimalizując ryzyko<br />

popełniania błędów. Najnowsze propozycje<br />

producentów stanowczo przeczą stereotypowej<br />

opinii, że przenośne drukarki<br />

nadają się tylko przy małych instalacjach<br />

budynkowych, a zastosowanie przemysłowe<br />

wymaga od elektryka dźwigania ze sobą<br />

pokaźnych rozmiarów urządzenia stołowego.<br />

P-touch E100VP to przykład profesjonalnej<br />

drukarki etykiet klasy przemysłowej<br />

dedykowanej elektrykom i elektroinstalatorom<br />

oraz innym osobom odpowiedzialnym<br />

za utrzymanie infrastruktury technicznej.<br />

Wyróżnia ją przede wszystkim kompaktowa<br />

konstrukcja, niewielkie rozmiary oraz mały<br />

ciężar (waży niecałe 400 g, a po uwzględnieniu<br />

baterii i kasety z taśmą – niewiele<br />

więcej). Ergonomiczny kształt urządze-<br />

Fot. 1. P-touch E100VP.<br />

Fot. 2.<br />

P-touch E300VP.<br />

60 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

nia umożliwia łatwe i szybkie drukowanie<br />

etykiet na miejscu przeprowadzania prac.<br />

Czytelny wyświetlacz LCD o dużym kontraście,<br />

wygodna klawiatura numeryczna<br />

oraz wbudowana, ręczna gilotyna pozwalają<br />

na wygodną obsługę. Podczas tworzenia<br />

etykiet możemy operować 168 najczęściej<br />

używanymi symbolami elektrycznymi i telekomunikacyjnymi<br />

zapisanymi w pamięci<br />

urządzenia.<br />

Niezawodna<br />

Z kolei drukarka etykiet P-touch E300VP<br />

wyróżnia się przede wszystkim niezawodnością<br />

działania. Posiada wiele różnych<br />

źródeł zasilania – baterie AA, dołączony<br />

zasilacz sieciowy oraz baterię litowo-jonową,<br />

elektryk nie musi więc martwić się,<br />

że urządzenie wyłączy się i odmówi posłuszeństwa<br />

w trakcie przeprowadzania prac.<br />

Warto zwrócić uwagę także na zaawansowane<br />

funkcjonalności, jak chociażby drukowanie<br />

sekwencyjne do 50 etykiet i tworzenie<br />

opisów do 5 linijek tekstu za pomocą<br />

7 dostępnych czcionek (o rozmiarach od 6<br />

do 42 punktów) na etykietach o szerokości<br />

do 18 mm. Oznaczenie jest więc zindywidualizowane<br />

pod względem parametrów<br />

tekstu oraz jego wielkości, dostosowując się<br />

do wymogów danej powierzchni, przewodu<br />

czy kabla. Dodatkowo, P-touch E300VP<br />

posiada aż 384 wbudowanych symboli<br />

elektrycznych, teleinformatycznych, audio-<br />

-wizualnych, AV i bezpieczeństwa, a także 9<br />

kodów kreskowych. Dzięki temu przygotowywanie<br />

różnorodnych oznaczeń do systemów<br />

i elementów sieci jest niezwykle łatwe.<br />

Inteligentne urządzenie drukujące<br />

<strong>Elektryk</strong>om, którzy cenią sobie pracę<br />

z komputerem, polecany jest zaś model<br />

P-touch E550WVP – wystarczy, że do podłączenia<br />

użyjemy kabla USB. W przygotowaniu<br />

zindywidualizowanych projektów<br />

etykiet (o szerokości do 24 mm) pomaga<br />

intuicyjne oprogramowanie firmy Brother.<br />

Oprócz podstawowych znaków dostępnych<br />

w aplikacji możemy dodawać własne symbole<br />

elektryczne. Co istotne, nie musimy<br />

tworzyć nowych etykiet, opisując kolejną<br />

instalację lub przeprowadzając prace po raz<br />

pierwszy w danym obiekcie. Wszystkie<br />

realizowane przez nas oznaczenia mogą<br />

zostać zapisane w pamięci komputera. Połączenie<br />

z pamięcią zewnętrzną pozwala<br />

Fot. 3.<br />

P-touch E550WVP wraz z akcesoriami dostępnymi w zestawie.<br />

również na przechowywanie baz danych,<br />

czyli np. informacji dotyczących specyfiki<br />

przeprowadzonych prac lub opisu sieci<br />

w konkretnej lokalizacji. Bardzo przydatną<br />

funkcją jest też możliwość połączenia<br />

bezprzewodowego oraz zarządzanie pracą<br />

drukarki za pomocą smartfona lub tabletu<br />

– producent oferuje w tym celu specjalne<br />

aplikacje Brother iPrint & Label oraz Mobile<br />

Cable Label Tool (dostępne do bezpłatnego<br />

pobrania w App Store lub Google Play).<br />

Dzięki nim przygotowanie etykiety poprzez<br />

mobilne urządzenia jest banalnie proste.<br />

Aplikacje prowadzą nas krok po kroku<br />

po kolejnych etapach tworzenia oznaczenia,<br />

pozwalają wybrać jeden z wielu szablonów<br />

etykiet, dodawać obrazy, a także wysyłać<br />

pliki bezpośrednio z poczty e-mail lub<br />

Dropboxa do pamięci urządzenia.<br />

Warto dodać, że każde z urządzeń dostępne<br />

jest w zestawie z wygodną, podręczną walizką,<br />

pozwalającą na bezpieczny transport<br />

na miejsce przeprowadzania prac. Oprócz<br />

drukarki znajdziemy w niej również zasilacz<br />

sieciowy oraz materiały eksploatacyjne<br />

- taśmy TZe - umożliwiające tworzenie<br />

oznaczeń.<br />

Niezwykle trwałe taśmy<br />

Nie zapominajmy jednak, że nawet profesjonalne<br />

urządzenia, jak drukarki P-touch,<br />

nie gwarantują zachowania wytrzymałości<br />

i czytelności oznaczeń, jeśli w ich produkcji<br />

nie zostaną wykorzystane najlepsze jakościowo<br />

materiały. Wspomniane laminowane<br />

taśmy TZe zdecydowanie wyróżniają się<br />

spośród innych tego typu produktów dostępnych<br />

na rynku – dzięki 6 warstwom (w tym<br />

polietylenowej powłoce ochronnej) etykieta<br />

osiąga bardzo dobre parametry oraz charakteryzuje<br />

się wyjątkową odpornością na warunki<br />

otoczenia. Materiał nie traci swoich<br />

właściwości mimo długotrwałego działania<br />

promieniowania słonecznego, wysokich i niskich<br />

temperatur, chemikaliów, wilgoci, zachowuje<br />

trwałość nawet przy oddziaływaniu<br />

niesprzyjających czynników, jak zadrapania,<br />

ścieranie oraz zmywanie. Wykorzystanie<br />

technologii druku termotransferowego oraz<br />

metoda umieszczania opisu pomiędzy dwoma<br />

warstwami folii sprawia, że oznaczenie<br />

jest praktycznie niezniszczalne. Co więcej,<br />

laminowane etykiety Brother nadają się nawet<br />

do bardzo wymagających powierzchni,<br />

jak malowane proszkowo, zagięte rury, szafy<br />

rozdzielcze i krosownice, zapewniając bardzo<br />

dobrą przyczepność. Oznaczenia instalacji<br />

elektrycznej stają się czymś w rodzaju<br />

autografu instalatora, warto więc zadbać<br />

o ich jakość. Ponadto na etykiecie – oprócz<br />

wybranych symboli przemysłowych – możemy<br />

nadrukować także dyskretne, ale widoczne<br />

logo naszej firmy.<br />

Iwona Bortniczuk<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

61


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Systemy znakowania<br />

kabli i przewodów firmy 3M<br />

Systemy znakowania oferowane przez firmę 3M są w stanie sprostać wymaganiom szerokiej<br />

rzeszy użytkowników – niezależnie czy chodzi o oznakowanie setek szaf automatyki<br />

sterującej (już na etapie produkcji), oznakowanie obwodów na miejscu instalacji czy<br />

szybkie skorygowanie oznaczeń na placu budowy. Firma 3M posiada trzy odrębne systemy<br />

oznakowania, które wzajemnie się uzupełniają.<br />

System oznakowania<br />

Grafoplast SI2K<br />

Bazuje na stacjonarnej drukarce termotransferowej,<br />

która zapewnia wysoką<br />

jakość oraz trwałość nadruku<br />

przy bardzo wysokiej wydajności<br />

systemu.<br />

Drukarka termotransferowa umożliwia<br />

uniwersalne oznaczanie przewodów<br />

i kabli, wiązek kablowych,<br />

przycisków i lampek sygnalizacyjnych<br />

oraz złączek i styczników.<br />

Uzupełnieniem systemu są etykiety,<br />

tabliczki i paski samoprzylepne oraz<br />

tabliczki do drukowania tabliczek<br />

znamionowych.<br />

Przygotowanie druku odbywa się<br />

za pomocą łatwego w obsłudze<br />

oprogramowania SIMPLO HIP, które<br />

dostępne jest w polskiej wersji<br />

językowej. Proces drukowania jest<br />

bardzo szybki. Oznaczniki po wyjściu<br />

z drukarki są suche i gotowe<br />

do natychmiastowej aplikacji. Zastosowana<br />

w drukarce technologia<br />

termo transferowa w połączeniu z automatycznym<br />

systemem ładowania<br />

znaczników czyni z systemu SI2K<br />

idealne narzędzie do masowej produkcji<br />

oznaczników.<br />

System umożliwia oznakowanie różnorodnych<br />

obiektów i elementów<br />

na setki różnych sposobów. Dzięki<br />

szerokiemu wachlarzowi rozmiarów<br />

tabliczek i oznaczników, można<br />

Fot. 1.<br />

Stacjonarna drukarka termotransferowa Grafoplast SI2K zapewnia doskonałą jakość<br />

i trwałość nadruku przy bardzo wysokiej wydajności systemu.<br />

je dostosować do każdej aplikacji. Różne<br />

materiały z jakich wykonane są oznaczniki<br />

pozwalają nie tylko na wybór koloru, ale<br />

także na spełnienie przez oznaczniki wymagań<br />

takich jak niepalność czy odporność<br />

na różnorodne substancje np. kwasy, oleje.<br />

Dodatkowo użytkownik ma możliwość wyboru<br />

szeregu różnych sposobów instalacji<br />

oznacznika, dzięki czemu system sprawdzi<br />

się podczas oznakowania zarówno nowych<br />

urządzeń i instalacji, jak również przy różnego<br />

rodzaju modernizacjach i przebudowach<br />

instalacji.<br />

System oznakowania<br />

Grafoplast TRASP<br />

System TRASP umożliwia kompletne i uniwersalne<br />

oznaczanie przewodów i kabli,<br />

wiązek kablowych, końcówek kablowych,<br />

aparatów i urządzeń, złączek oraz wszystkich<br />

elementów szaf sterowniczych.<br />

Podstawą systemu są gotowe elementy z cyframi,<br />

literami i symbolami, które umieszczane<br />

są w różnych nośnikach. Dzięki temu<br />

szybko i efektywnie można oznaczyć dowolne<br />

przedmioty. TRASP jest systemem<br />

prefabrykowanym łączącym najwyższą ja-<br />

62 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 2.<br />

kość oznakowania ze swobodą kreowania<br />

oznaczeń.<br />

System składa się z kasety montażowej wypełnionej<br />

paskami z oznacznikami (litery,<br />

cyfry, symbole) oraz różnego rodzaju nośników.<br />

Za pomocą dedykowanego uchwytu<br />

montażowego oznaczniki w łatwy sposób<br />

umieszczane są wewnątrz nośnika.<br />

Zestawy montażowe TRASP dzięki funkcjonalnym,<br />

przenośnym walizkom można<br />

Fot. 3.<br />

Fot. 4.<br />

Zestawy montażowe TRASP dzięki<br />

funkcjonalnym, przenośnym walizkom<br />

można zabrać w dowolne miejsce,<br />

gdzie jest do wykonania praca.<br />

Flagi - idealnie rozmieszczone<br />

etykiety flagowe zapewniające widoczność<br />

pod każdym kątem.<br />

zabrać w dowolne miejsce realizacji zlecenia.<br />

Doskonale sprawdzają się w pracach<br />

montażowych i serwisowych. Walizki dostępne<br />

są w 6 rodzajach, dzięki czemu można<br />

dobrać odpowiednią dla swoich potrzeb.<br />

System TRASP jest bardzo elastycznym<br />

rozwiązaniem, które pozwala na wykonywanie<br />

oznaczeń w terenie bez rezygnacji<br />

z jego jakości i czytelności. Posiada<br />

on także zbliżone możliwości montażowe<br />

do systemu SI2K. Cechy te czynią system<br />

TRASP wręcz idealnym uzupełnieniem systemu<br />

SI2K w mniejszych projektach lub<br />

wymagających korekty bądź uzupełnienia<br />

oznakowania na miejscu instalacji.<br />

System oznakowania 3M by Dymo<br />

System znakowania oferowany przez firmę<br />

3M pod marką Dymo obejmuje trzy przemysłowe<br />

drukarki termotransferowe, wytłaczarki<br />

oznaczników metalowych oraz pełną<br />

gamę materiałów eksploatacyjnych. Urządzenia<br />

i etykiety zostały zaprojektowane w<br />

oparciu o wskazówki profesjonalnych instalatorów.<br />

Oferują liczne funkcje usprawniające<br />

pracę i zwiększające efektywność.<br />

Linia obejmuje trzy modele drukarek:<br />

PL150, PL200, PL300 oraz wytłaczarkę<br />

PLE. Do urządzeń oferowane są materiały<br />

do tworzenia oznaczeń w postaci taśm przemysłowych<br />

serii PL, które są dostępne jako:<br />

elastyczny nylon, trwałe taśmy poliestrowe,<br />

taśmy wewnętrzne/zewnętrzne winylowe,<br />

rurki termokurczliwe, etykiety nieprzylepne<br />

oraz samolaminujące. System zaprojektowano<br />

do zastosowań przemysłowych. Drukarki<br />

jak i oznaczenia są odporne na trudne<br />

warunki panujące w tym środowisku.<br />

Zespoły zacisków i krosownice - błyskawiczne formatowanie i szeregowanie etykiety<br />

do paneli, zespołów zacisków i podzespołów modułowych.<br />

Fot. 5.<br />

Aby usprawnić pracę instalatora oraz zwiększyć<br />

efektywność oznaczania, rozwiązanie<br />

wyposażono w szereg przydatnych funkcji:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Drukarka PL300.<br />

zaawansowane funkcje owijania pozwalające<br />

na automatyczny dobór odpowiedniego<br />

rozmiaru tekstu i etykiety w oparciu<br />

o średnicę przewodu lub kabla bądź jego<br />

typ oraz szybkie formatowanie i szeregowanie<br />

etykiet do paneli, zespołów zacisków<br />

i podzespołów modułowych,<br />

możliwość tworzenia równo rozmieszczonych<br />

etykiet flagowych zapewniających<br />

widoczność pod każdym kątem<br />

oraz klawisz automatycznie środkujący<br />

i drukujący etykiety o stałej długości,<br />

zgodnie z wymaganiami; dodatkowo<br />

jednym naciśnięciem przycisku można<br />

ustawić tekst pionowo,<br />

wstępne formatowanie w celu tworzenia<br />

etykiet dla paneli elektrycznych, wyłączników<br />

i aparatów modułowych,<br />

biblioteka symboli i terminów zapewniająca<br />

szybki dostęp do wielu symboli<br />

telekomunikacyjnych, elektrycznych,<br />

audio-wideo i symboli bezpieczeństwa,<br />

takich jak znak Ω, uziemienie, telefon,<br />

dane i faks itp.<br />

Po podłączeniu drukarki (PL300) do komputera<br />

oprogramowanie Rhino Connect<br />

umożliwia tworzenie etykiet, po czym przesłanie<br />

ich do drukarki. Zapewnia to szybkie<br />

etykietowanie w miejscu pracy. Niewielkie<br />

rozmiary oraz długi czas działania na baterii<br />

znacząco zwiększają mobilność drukarek<br />

Dymo, co czyni je idealnym narzędziem do<br />

oznakowania wykonywanego na co dzień.<br />

www.3m.pl/elektro<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

63


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Złącza dystrybucyjne<br />

firmy ELEKTRO<br />

Listwa rozgałęźna HVS<br />

Czeski producent aparatury łączeniowej<br />

firma ELEKTRO posiada w swojej<br />

ofercie listwę zaciskową rozgałęźną<br />

przeznaczoną do dystrybucji<br />

energii elektrycznej z wewnętrznych<br />

linii zasilających typu HVS.<br />

Listwa ta charakteryzuje się następującymi<br />

cechami:<br />

<br />

można podłączać do niej przewody<br />

miedziane i aluminiowe.<br />

<br />

wykonana jest w dwóch typach<br />

(HVS 95, HVS 120).<br />

<br />

obciążenie prądowe do 160 A.<br />

<br />

możliwość podłączenia przewodów<br />

WLZ od 50 do 150 mm².<br />

<br />

możliwość rozgałęzienia do 16<br />

obwodów (przekroje do 10 mm²).<br />

<br />

zakres temperatury pracy -30<br />

do +110°C.<br />

<br />

stopień ochrony: IP 20.<br />

Listwa HVS składa się z zacisku przelotowego,<br />

który ma zdejmowaną górną część<br />

oraz z rozgałęźnych listew dystrybucyjnych.<br />

Odizolowany przewód WLZ wkłada<br />

się do zacisku przelotowego bez konieczności<br />

przecinania. Do tego zacisku od góry<br />

wkładamy również dwie listwy rozgałęźne,<br />

wsuwamy górną część zacisku i dokręcamy<br />

śrubą imbusową. Listwy rozgałęźne można<br />

zabezpieczyć przed dotykiem stosując<br />

specjalne osłony wykonane z tworzywa<br />

sztucznego.<br />

Uniwersalne i kompaktowe bloki<br />

dystrybucyjne OJL<br />

Bloki dystrybucyjne OJL umożliwiają rozdział<br />

energii elektrycznej wszędzie tam,<br />

gdzie liczą się wysokie parametry elektryczne<br />

oraz małe gabaryty.<br />

Wymiary zewnętrzne obu typów: OJL 70<br />

(szer. 32,4 mm oraz wys. 75,8 mm) oraz<br />

OJL 120 (szer. 44,4 mm i wys. 97 mm) gwarantują,<br />

że bloki nie zajmują dużo miejsca,<br />

a dzięki podwójnym zaczepom możliwe jest<br />

ich mocowanie zarówno na szynie TH 35,<br />

jak i na płycie montażowej w rozdzielnicy.<br />

Fot. 2.<br />

OJL 120.<br />

Fot. 1.<br />

Listwa rozgałęźna HVS.<br />

Wysoka jakość<br />

zastosowanych materiałów<br />

Obudowa została wykonana z niepalnego<br />

tworzywa sztucznego bezhalogenkowego<br />

w kolorze jasnoszarym (RAL 7035).<br />

Dzięki przemyślanej konstrukcji i odpowiedniej<br />

sztywności wytrzymuje ona pełne<br />

obciążenie prądowe elementów przewodzących<br />

oraz zapewnia pracę w układach o na-<br />

64 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 3. OJL 70.<br />

pięciu znamionowym do 1000 V. Maksymalna<br />

temperatura pracy wynosi 80°C.<br />

Części przewodzące są wykonane ze specjalnego<br />

stopu aluminium, w których umieszczono<br />

śruby imbusowe mocujące przewody<br />

elektryczne. Powierzchnie styku elektrycznego<br />

są pokryte specjalnym smarem chroniącym<br />

przewody przed utlenianiem.<br />

Duże możliwości<br />

połączeń<br />

Zarówno OJL 70, jak i OJL 120, przystosowane<br />

są do podłączenia przewodów zasilających<br />

miedzianych oraz aluminiowych,<br />

natomiast wszystkie przewody odpływowe<br />

muszą być wykonane z miedzi.<br />

Do bloku OJL 70 można podłączyć przewód<br />

zasilający o przekroju od 10 do 70 mm²,<br />

natomiast rozgałęzienia to sześć zacisków<br />

na przewody o przekroju od 2,5 do 16 mm².<br />

Znamionowe obciążenie prądowe bloku<br />

wynosi 160 A (przewód zasilający Al) lub<br />

200 A (przewód Cu).<br />

Do bloku OJL 120 można podłączyć<br />

przewód zasilający o przekroju od 35<br />

do 120 mm², natomiast rozgałęzienia to:<br />

<br />

dwa zaciski 6...35 mm²,<br />

<br />

pięć zacisków 2,5...16 mm²,<br />

<br />

cztery zaciski 2,5...10 mm².<br />

Obciążenie znamionowe to 250 i 280 A<br />

(odpowiednio dla przewodów zasilających<br />

Al i Cu).<br />

Bezpiecznie, wygodnie<br />

i zgodnie z normą<br />

Stopień ochrony bloków OJL wynosi IP 20.<br />

Ponadto obudowy posiadają uchylne osłony<br />

z czarnego tworzywa, ułatwiające dostęp<br />

do śrub podczas podłączania lub odłączania<br />

przewodów.<br />

Produkty spełniają wymagania europejskch<br />

norm EN 61238‐1 i EN 60947‐7-1.<br />

Wyłącznym przedstawicielem ELEKTRO<br />

na terenie Polski jest firma ISTPOL Sp. z o.o.<br />

REKLAMA<br />

Bogdan Mędrek<br />

ISTPOL Sp. z o.o.<br />

www.istpol.pl<br />

Produkty dla wymagających<br />

Przedstawicielstwo w Polsce<br />

03-565 Warszawa<br />

ul. Borzymowska 32<br />

tel./fax (22) 663 48 15<br />

639 86 48<br />

743 69 79<br />

fax (22) 743 69 77<br />

e-mail: istpol@istpol.pl<br />

www.istpol.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

65


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Wyłączniki<br />

kompaktowe<br />

firmy Chint<br />

Chint to czołowy producent aparatów elektrycznych<br />

na rynku azjatyckim, dobrze widoczny również na rynkach<br />

europejskich. Aparaty tej firmy posiadają szereg certyfikatów<br />

wiodących na świecie laboratoriów certyfikujących. Dbałość<br />

o wysoką jakość produktów zapewnia ścisła kontrola<br />

produkcji na każdym etapie jego wytworzenia. Temu<br />

procesowi towarzyszy również kontrola dostaw surowców<br />

wykorzystywanych do produkcji.<br />

Aparaty te są zgodne z normą wyłącznikową<br />

IEC/EN 60947‐2. Przed<br />

wprowadzeniem tych aparatów na rynek<br />

polski spółka Chint Poland zleciła<br />

testy sprawdzające w Instytucie<br />

Elektrotechniki w Warszawie. Badania zostały<br />

zakończone pozytywnymi wynikami,<br />

a rezultaty dostępne są na stronie internetowej<br />

www.chintpoland.pl.<br />

Zakres prądów znamionowych całej gamy<br />

Fot. 1.<br />

Zakres prądów znamionowych całej<br />

gamy wyłączników Chint mieści<br />

się w przedziale 16 – 1600 A.<br />

Fot. 2.<br />

Wyłączniki kompaktowe Chint zostały przebadane w Instytucie Elektrotechniki<br />

w Warszawie<br />

wyłączników mieści się w przedziale<br />

16 – 1600 A. Spełniają one funkcję zabezpieczeń<br />

przed skutkami prądów zwarciowych<br />

oraz przeciążeniowych. Ze względu<br />

na rodzaj wyzwalacza oferta obejmuje<br />

wyłączniki z wyzwalaczem termomagnetycznym<br />

NM8, elektronicznym NM8S<br />

oraz magnetycznym NM8M (do zabezpieczeń<br />

silników). Wyłączniki serii NM8<br />

oferowane są w czterech rozmiarach w zależności<br />

od prądów znamionowych oraz<br />

typu wyzwalacza.<br />

Zakres nastaw prądu znamionowego<br />

(I n ) wyłącznika w zależności od typu<br />

wyzwalacza.<br />

Wyłącznik z wyzwalaczem termomagnetycznym:<br />

<br />

<br />

zakres nastaw zabezpieczenia przeciążeniowego:<br />

0,8 - 1,0 × I n ,<br />

zakres nastaw zabezpieczenia zwarciowego:<br />

5,0 - 10,0 × I n (10 I n dla 125 A),<br />

66 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Rys. 1.<br />

Ze względu na rodzaj wyzwalacza oferta obejmuje<br />

wyłączniki z wyzwalaczem termomagnetycznym NM8,<br />

elektronicznym NM8S oraz magnetycznym NM8M.<br />

Fot. 3.<br />

Wyłaczniki Chint spełniają funkcję zabezpieczeń przed<br />

skutkami prądów zwarciowych oraz przeciążeniowych.<br />

Wyłącznik z wyzwalaczem elektronicznym:<br />

<br />

zakres nastaw zabezpieczenia przeciążeniowego: 0,4 - 1,0<br />

× I n ,<br />

<br />

zakres nastaw zabezpieczenia zwarciowego: 1,5 - 12,0 × I n .<br />

Oferta firmy Chint Poland zawiera również bardzo szeroki<br />

zakres akcesoriów zewnętrznych, jak i wewnętrznych do oferowanych<br />

wyłączników. Są to m.in.:<br />

<br />

rączki obrotowe mocowane na wyłączniku oraz wydłużone<br />

do montażu na drzwiach rozdzielnicy (5)<br />

<br />

napędy silnikowe umożliwiające ręczne lub zdalne załączenie<br />

lub wyłączenie wyłącznika. Posiadają one wskaźniki<br />

stanu położenia aparatu (6)<br />

<br />

blokada na kłódkę umożliwiającą za pomocą do trzech<br />

kłódek blokadę wyłącznika w pozycji wyłączonej (13)<br />

<br />

osłony zacisków (15,16)<br />

<br />

podstawy wtykowe (4)<br />

<br />

adapter do szyny TH-35 (16)<br />

<br />

zaciski przyłączeniowe (11,12)<br />

<br />

wyzwalacze napięciowe (8)<br />

<br />

wyzwalacze podnapięciowe (7)<br />

<br />

styki pomocnicze (lewe, środkowe oraz prawe) (10)<br />

<br />

styki alarmowe (9)<br />

<br />

blokady mechaniczne (18)<br />

<br />

zaciski umożliwiające podłączenie bezpośrednie kabli do<br />

wyłącznika (17).<br />

•<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

67


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

HYUNDAI U-Series MC<br />

Nowa seria bezgłośnych styczników magnetycznych<br />

Fot. 1.<br />

Styczniki U-series.<br />

HYUNDAI HEAVY INDUSTREIS<br />

to globalny lider w wielu gałęziach<br />

przemysłu, m.in. w budowie okrętów,<br />

energetyce, transporcie, budowie maszyn.<br />

Pośród wielu dywizji korporacji,<br />

jedną z najdynamiczniej rozwijających<br />

się jest HYUNDAI HEAVY<br />

INDUSTRIES ELECRO ELECTRIC<br />

SYSTEMS DIV. (HHI-EES), skupiająca<br />

swoją działalność w sektorze<br />

energetycznym. Polityka ciągłego<br />

rozwoju i udoskonalania produktów<br />

w ofercie HYUNDAI, zaowocowała<br />

wprowadzeniem do produkcji nowej<br />

serii styczników magnetycznych<br />

UMC U-series.<br />

Warto nadmienić, że genezą powstania<br />

aparatury elektrycznej HYUNDAI<br />

było zapotrzebowanie stoczni na wysokiej<br />

jakości sprzęt, który miał niezawodnie<br />

i przez wiele lat pracować na okrętach.<br />

Dzięki temu konstrukcje opracowane przez<br />

koreańskich inżynierów radzą sobie w ekstremalnych<br />

warunkach.<br />

Przedsiębiorstwo SLAViTECH Sp. z o.o.,<br />

bazując na kilkunastolet nim doświadczeniu<br />

w dostawach aparatury zabezpieczeniowej<br />

nN, na mocy umowy z HYUNDAI<br />

HEAVY INDUSTRIES, zostało OFI-<br />

CJALNYM DYSTRYBUTOREM marki<br />

w Polsce.<br />

Dzięki zorganizowanym strukturom sprzedaży,<br />

przedsiębiorstwo jest w stanie zapewnić<br />

klientom profesjonalną obsługę przed<br />

jak i po sprzedażową, zaczynając od dobrze<br />

wyposażonego magazynu w Polsce, poprzez<br />

kompetencje techniczne załogi oraz wsparcie<br />

projektowe, kończąc na fachowym serwisie.<br />

Styczniki U-series charakteryzują się doskonałymi<br />

parametrami technicznymi zachowując<br />

przy tym niewielkie wymiary.<br />

Nowoczesny design i bogata oferta dostępnych<br />

akcesoriów czynią z produktów<br />

HYUNDAI bardzo interesującą alternatywę<br />

dla integratorów automatyki przemysłowej,<br />

jak również producentów urządzeń rozdzielczych.<br />

Fot. 2. Stycznik UMC-100 z przekaźnikiem<br />

Fot. 3.<br />

termicznym.<br />

Zastosowanie<br />

i charakterystyka techniczna<br />

Styczniki przeznaczone są do łączenia<br />

obwodów oraz urządzeń elektrycznych.<br />

Koncepcja budowy styczników MC serii<br />

U wykorzystuje zaawansowane technologie<br />

optymalizujące produkt pod kątem rozmiaru,<br />

modułowości oraz wysokich parametrów<br />

technicznych.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Główne cechy<br />

Napięcie robocze: do 1000 V (uniwersalne<br />

napięcie robocze AC/DC),<br />

prąd roboczy: 2,5 - 800 A dla kat. AC3,<br />

BEZGŁOŚNA PRACA,<br />

żywotność mechaniczna do 25 tys. cykli,<br />

Szybki dostęp i ocena stanu styków<br />

głównych.<br />

68 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 4.<br />

Stycznik wyposażony w blok rezystorów<br />

rozładowczych do łączenia<br />

kondensatorów.<br />

Fot. 6.<br />

Boczne styki pomocnicze.<br />

REKLAMA<br />

<br />

<br />

system „ONE TOUCH” umożliwiający<br />

montaż akcesoriów i wymianę cewki<br />

jednym kliknięciem,<br />

do 100 A montaż na szynie DIN 35 mm,<br />

<br />

IP 20,<br />

<br />

<br />

<br />

zastosowanie materiałów przyjaznych<br />

dla środowiska naturalnego, tj. bez Cd,<br />

Pb, Hg, Cr6+, PBB and PBDE,<br />

GWARANCJA JAKOŚCI potwierdzona<br />

badaniami DEKRA, KEMA, KERI,<br />

wyprodukowane zgodnie ze standardami<br />

IEC 60947‐4‐1,<br />

<br />

zgodne z normami: CE, ISO 18001<br />

14001 9001, KS, GOST-R, BV, LR, UL,<br />

ABS, GL, KR, CCC, NK, GB.<br />

Styczniki UMC HYUNDAI U-Series<br />

skonstruowane są zgodnie z wymaganiami<br />

normy IEC60947‐4‐1, co potwierdzone<br />

zostało w międzynarodowych jednostkach<br />

akredytujących takich jak DEKRA,<br />

KEMA, KERI dla standardu NEMA AB-1.<br />

Ponadto styczniki UMC posiadają badania<br />

umożliwiające zastosowanie ich w elektrowniach<br />

nuklearnych oraz na jednostkach<br />

morskich.<br />

Fot. 5.<br />

Przekaźnik termiczny.<br />

Główne cechy konstrukcyjne<br />

Styczniki UMC U Series dostępne są w:<br />

<br />

wykonaniu stacjonarnym<br />

<br />

wykonaniu wysuwnym<br />

W zależności od konstrukcji rozdzielnicy,<br />

a w szczególności od systemu montażu torów<br />

prądowych, firma SLAViTECH oferuje<br />

swoim klientom wyłączniki wyposażone<br />

w przyłącza poziome, pionowe oraz auto.<br />

Wyposażenie dodatkowe i akcesoria<br />

Akcesoria dostępne dla styczników UMS<br />

U-series:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Fot. 7.<br />

Zestaw styków pomocniczych montowanych<br />

czołowo.<br />

mechaniczne blokady jednoczesnego<br />

załączenia,<br />

dodatkowe styki pomocnicze czołowe<br />

oraz boczne,<br />

przekaźniki termiczne,<br />

elektroniczne moduły czasowe,<br />

ograniczniki przepięć,<br />

moduły do łączenia kondensatorów,<br />

osłony przycisków oraz wiele innych<br />

akcesoriów.<br />

SLAViTECH oferuje swoim klientom również<br />

układy automatyki SZR dedykowane<br />

dla styczników UMC U-series.<br />

Jacek Stryszyk<br />

Slavitech<br />

GENERALNY<br />

DYSTRYBUTOR<br />

Czereśniowa 19<br />

02-457 Warszawa<br />

tel. +48 22 863 15 21<br />

fax +48 22 873 33 45<br />

info@hhi.com.pl<br />

www.hhi.com.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

69


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Skuteczne i bezpieczne<br />

zwodzenie prądów piorunowych<br />

Są takie obiekty, w przypadku których kluczowe jest, aby zwodzenie prądów piorunowych<br />

nie było tylko skuteczne i bezpieczne, ale gdzie bezpieczeństwo ludzi i sprzętu ma wymiar<br />

nadrzędny. Niech za przykłady posłużą tutaj dachy centrów handlowych, będące ogródkami<br />

kawiarni, organy drewnianego kościoła, wymagające strojenia po każdym uderzeniu<br />

pioruna, centra przetwarzania informacji, oparte o magnetyczne nośniki danych czy też<br />

biurowce ze stali i szkła. Wszędzie tam sprowadzenie przechwyconych prądów piorunowych<br />

tradycyjnymi przewodnikami jest niewystarczające.<br />

Fot. 1.<br />

Prawdą jest, że można stosować<br />

rury grubościenne do prowadzenia<br />

zwodów odprowadzających. Rury<br />

te jednak w żadnym stopniu nie zapobiegają<br />

powstawaniu silnego pola<br />

elektromagnetycznego wokół zwodu,<br />

a to jest właśnie istota zagadnienia.<br />

W swojej praktyce, ostatnim przykładem,<br />

w którym mierzyłem się z sytuacją,<br />

gdzie konstruktor poszukiwał<br />

rozwiązania tego problemu, był most<br />

Przewód odprowadzający Ericore.<br />

autostradowy w Mszanie (w biegu A1 -<br />

fot. 2). Projektant chciał, aby system ochrony<br />

odgromowej był nie tylko bezpieczny<br />

dla przemierzających most samochodów,<br />

ale także aby wyładowania atmosferyczne<br />

spływając do ziemi nie powodowały indukcji<br />

prądów na cięgnach podtrzymujących<br />

most. Zjawisko to w długim terminie z pewnością<br />

doprowadziłoby do ograniczenia żywotności<br />

cięgien, a przez to do znacznego<br />

wzrostu kosztów przyszłych remontów.<br />

Pełna fizyczna separacja zwodów – również<br />

w kwestii indukcji pola elektromagnetycznego<br />

– była więc kluczowa. Bezkompromisowym<br />

rozwiązaniem został przewód<br />

odprowadzający Ericore od Erico.<br />

Kabel Ericore jest ekranowanym i izolowanym<br />

przewodem odprowadzającym<br />

prąd piorunowy do uziemiania. Zapewnia<br />

przy tym minimalizację ryzyka przeskoku<br />

iskry, a unikalna półprzewodnikowa<br />

osłona zewnętrzna, wraz z obejmami mocującymi<br />

przewód, pozwala na elektrostatyczne<br />

połączenie przewodu z obiektem<br />

chronionym. Przewód ten zbudowany<br />

jest z materiałów dielektrycznych, które<br />

zapewniają równowagę pojemnościową<br />

w warunkach silnego impulsu, a przy tym<br />

zapewniają trwałość izolacji.<br />

Zwód ten zaprojektowano z myślą o spełnieniu<br />

4 wymagań:<br />

1. niskiej induktancji na jednostkę długości,<br />

2. niskiej impedancji udarowej,<br />

3. starannie kontrolowanej wewnątrz dystrybucji<br />

pola elektromagnetycznego<br />

w celu zminimalizowania oddziaływania<br />

na pole w warunkach impulsu prądu,<br />

Fot. 2.<br />

4. redukowaniu napięcia zwodzonego poprzez<br />

specjalną konstrukcję górnej głowicy<br />

przewodu.<br />

W przypadku klasycznych przewodów induktancję<br />

wynoszącą 1,6 μH/m uznaje się<br />

za małą. Jednak, jeśli przyjmiemy prąd narastający<br />

z prędkością 10 10 A na sekundę<br />

i pojedynczy 60 m odcinek przewodu, to napięcie<br />

na nim, będące spływającym średnio-<br />

-silnym wyładowaniem, przekroczy 1 MV.<br />

Dla porównania induktancja Ericore wynosi<br />

22 nH/m, czyli ponad 70 razy mniej. Sytua-<br />

Fot. 3.<br />

Most w Mszanie - autostrada A1.<br />

Siedziba Nextel i wieża<br />

telekomunikacyjna.<br />

70 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

cja jest analogiczna w przypadku porównania każdej z 3 faz trwania<br />

zejścia prądów piorunowych. Przedstawia to rys. 1 i tab. 1.<br />

W kwestii awaryjności przewodu – przebicia w powietrzu przy nominalnym<br />

natężeniu pola elektrycznego 3 MV/m i napięciu końcowym<br />

250 kV – producent wylicza, że maks. wartość prądu piorunowego<br />

będzie przekraczana tylko przy ok. 5% wyładowań. Co<br />

- przy średniej ilości wyładowań w Polsce w ilości 2,7 szt. na km 2<br />

- daje średnio 1 awarię raz na około 50 lat. Ogólnie można przyjąć,<br />

że przewód ten gwarantuje ekwiwalent 4,5 m odstępu separacyjnego<br />

w powietrzu klasycznego przewodnika.<br />

Dodać trzeba, że Ericore jest elementem Systemu 3000, będącego<br />

zaawansowanym rozwinięciem systemów pasywnych w ochronie<br />

odgromowej, do zapoznania się z czym zachęcam poza niniejszym<br />

artykułem.<br />

Podobnym rozwiązaniem jest zwód ISODC. Traktować go można<br />

jako „młodszego brata” Ericore’a. Przewód ISODC dedykowany<br />

jest obiektom, gdzie konieczna długość zwodu jest mniejsza, a wymagany<br />

ekwiwalent odstępu separacyjnego w powietrzu wynosi<br />

1 m. Jest to również przewód izolowany, gdzie grubość powłok<br />

ochronnych wynosi 6 mm, a przewodnikiem jest linka pleciona<br />

aluminiowa o przekroju poprzecznym równym 50 mm 2 . Przewód,<br />

podobnie jak Ericore, mocowany jest ściśle obejmami do konstrukcji<br />

obiektu, co umożliwia elektrostatyczne współdziałanie i minimalizuje<br />

ryzyko przeskoku iskry. Został on zaprojektowany do samodzielnej<br />

pracy z pojedynczymi masztami. Stosuje się go jednak<br />

też jako zastępnik klasycznych zwodów odprowadzających. O czym<br />

warto wspomnieć, przewód można stosować wybiórczo tj. tylko<br />

REKLAMA<br />

Nasze technologie – Twoje bezpieczeństwo!<br />

Od samego początku, tj. od roku 2000, naszą ambicją było<br />

dostarczanie najlepszych rozwiązań z zakresu ochrony<br />

odgromowej. Z całym przekonaniem stwierdzamy, że cel ten<br />

z sukcesem realizujemy. Udaje się to dzięki kooperacji<br />

z najlepszymi specjalistami z branży ochrony odgromowej,<br />

współpracy ze światowymi liderami technologicznymi, ciągłym<br />

zbieraniu doświadczeń w praktyce i ciężkiej pracy całego<br />

naszego zespołu.<br />

Jesteśmy firmą, która nie tylko dostarcza i wykonuje, ale również<br />

doradza, pomaga, projektuje i szkoli. Priorytetem fhu PARTNER<br />

jest znalezienie właściwego rozwiązania dla klienta –<br />

satysfakcjonującego zarówno zapewnianym poziomem<br />

ochrony, jak i pod względem jakości i ceny.<br />

W naszej ofercie produktowej wyróżniamy:<br />

>> systemy ochrony odgromowej klasy premium,<br />

Rys. 1. Podsumowanie trzech głównych faz działania przewodu<br />

Ericore.<br />

Tab. 1 Charakterystyka przewodu Ericore<br />

Podstawowe parametry<br />

Impedancja charakterystyczna [Ω] 4,5<br />

Induktancja [nH/m] 22<br />

Kapacytancja [pF/m] 1100<br />

Pole przekroju przewodnika [mm 2 ] 55<br />

Oporność RDC [mΩ/m] 0,5<br />

Oporność R impulsowa [mΩ/m] (ze względu na efekt naskórkowości) 6<br />

Napięcie wytrzymywane przez górną głowicę przewodu [kV] 250<br />

Waga [kg/m] 1,2<br />

Średnica [mm] 36<br />

>> najlepsze rozwiązania uziomowe,<br />

>> zgrzewy egzotermiczne.<br />

Jesteśmy autoryzowanymi dystrybutorami światowego lidera<br />

w uziemieniach pomiedziowanych i systemach zgrzewów<br />

egzotermicznych – ERICO, producenta znakomitych<br />

uziomów kutych – KLK z Hiszpanii, osprzętu odgromowego<br />

VV z Czech. Wyraźna część asortymentu to nasze własne produkty.<br />

fhu PARTNER Janusz Budniok<br />

t: 32 737 57 15<br />

f: 32 737 57 16<br />

e: biuro@fhupartner.pl<br />

www.fhupartner.pl<br />

ul. Narutowicza 79<br />

43-502 Czechowice-Dziedzice<br />

zeskanuj ten kod swoim<br />

smartfonem, aby wejść<br />

na naszą wizytówkę<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

71


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Tab. 2 Dedykowane przeznaczenie<br />

Ericore<br />

• szpitale,<br />

• serwerownie i centra informatyczne,<br />

• biurowce – w tym budynki wysokościowe,<br />

• zakłady produkcyjne i przetwórcze,<br />

• kominy,<br />

• centra handlowe – np. te gdzie na dachach<br />

zlokalizowane są tarasy, restauracje<br />

i ogrody,<br />

• lotniska, porty morskie,<br />

• terminale i zbiorniki paliw i gazu,<br />

• platformy wiertnicze.<br />

ISODC<br />

• maszty kratownicowe z systemami<br />

antenowymi,<br />

• zabytki drewniane i murowane,<br />

• wieżowe turbiny wiatrowe,<br />

• wszędzie tam, gdzie zwody prowadzone<br />

są w bezpośrednim sąsiedztwie traktów<br />

pieszych (również w zastosowaniu tylko<br />

odcinkowym),<br />

• mniejsze centra biurowe i informatyczne,<br />

• zakłady obróbcze i przetwórcze<br />

o większej niewrażliwości na impulsy<br />

elektromagnetyczne.<br />

Fot. 4.<br />

Wieża do spalania gazu (ISODC).<br />

na niektórych – wrażliwych – zwodach, czy<br />

też na ich odcinkach, np. tam gdzie przebywają<br />

ludzie, czy znajduje się czuły na impulsy<br />

elektromagnetyczne sprzęt.<br />

Podsumowując - zaprezentowane wyżej<br />

technologie pozwalają spojrzeć w zupełnie<br />

Fot. 6.<br />

Szyna z ułożonym przewodem<br />

Ericore.<br />

Zastosowanie zwodów Ericore jest bezkonkurencyjne<br />

poprzez:<br />

<br />

minimalizację ryzyka przeskoku iskry,<br />

<br />

minimalizację ryzyka wewnętrznej<br />

usterki dielektryka,<br />

<br />

brak generowania impulsu pola elektromagnetycznego,<br />

<br />

pełne bezpieczeństwo dla ludzi i pracy<br />

wrażliwego sprzętu,<br />

<br />

możliwość zastosowania tylko pojedynczego<br />

przewodu – jako rozwiązania zamierzenie<br />

ponadnormatywnego,<br />

<br />

łatwość instalacji i prowadzenia,<br />

<br />

minimalne nakłady konserwacyjne.<br />

Zwody Ericore pozwalają „zapomnieć”<br />

projektantom, inwestorom i użytkownikom<br />

o wielu popularnych problemach, pozwalając<br />

im skupić się na istocie chronionych<br />

obiektów.<br />

nowy sposób na problemy ochrony odgromowej<br />

w miejscach, wymagających maksymalnego<br />

bezpieczeństwa.<br />

Rafał Budniok,<br />

dyrektor w FHU PARTNER<br />

www.fhupartner.pl<br />

Fot. 5.<br />

Radar lotniskowy - Sidney.<br />

Referencje Ericore – również jako całego Systemu 3000 (przykłady<br />

zastosowania):<br />

Przykłady z Polski:<br />

1. Most autostradowy w Mszanie (MA532)<br />

2. CH Sfera 2 w Bielsku Białej<br />

3. Leutron – Zakład Produkcyjny w Zgorzelcu<br />

4. Frito Lav – Zakład Produkcyjny w Tomaszowie Maz.<br />

Przykłady ze świata:<br />

5. Lotnisko międzynarodowe w Dubaju<br />

6. Siedziba Bosch-Thermotechnik w Wernau<br />

7. Szpitale we Włoszech: COT w Mesynie, w Reggio di Calabria, ICOT<br />

w Latinie<br />

8. Muzeum Porsche w Stuttgarcie<br />

9. Kampus uniwersytecki Króla Abdula Aziza w Dżudda, w Arabii<br />

Saudyjskiej<br />

… i kilkaset innych lokalizacji.<br />

72 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


KOS-66 Plus<br />

PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Polski producent KOS-ELEKTRO SYSTEM, przez 30 lat zdążył przyzwyczaić nas do konsekwentnego<br />

poszerzania swojej oferty o innowacyjne rozwiązania. Tak jest i tym razem z linią nowatorskich<br />

ramek składanych KOS-66 PLUS dedykowanych do systemu ramkowego KOS-66.<br />

Ramki składane mają tę zaletę, że można z nich tworzyć wielokolorowe<br />

kompozycje idealnie wpisujące się w aktualne trendy aranżacji<br />

pomieszczeń. Zestawy kolorystyczne występują w połączeniu z bazowym<br />

kolorem aluminiowym lub grafitowym - to właśnie do tych<br />

dwóch kolorów osprzętu jest dedykowana seria ramek KOS-66<br />

Plus, która wzbogacona została o wyraziste kolory tj. czerwony,<br />

niebieski czy soczysta limonka. Trafionym wyborem okazuje się też<br />

być królujący we wnętrzach chrom.<br />

Przemyślana konstrukcja ramek pozwala na tworzenie nieskończenie<br />

długich wielokrotności ramek, w poziomie lub pionie – dzięki elementowi<br />

n-krotnemu. Producent odszedł od jednokolorowych zestawów,<br />

dzięki czemu osprzęt wydaje się być smuklejszy i atrakcyjniejszy.<br />

Oferta została skompletowana w przyjazny i intuicyjny dla użytkownika<br />

sposób, bazując wyłącznie na dwóch elementach:<br />

<br />

<br />

ramka składana x1 – dostępna w 5 kombinacjach kolorystycznych<br />

dla obu kolorów osprzętu, aluminium i grafitowym (łącznie 10),<br />

element n-krotny ramki składanej – dostępny w 5 kombinacjach<br />

kolorystycznych, identycznych z ramkami pojedynczymi.<br />

Kolorystyka dla ramki składanej x1<br />

i elementu n-krotnego:<br />

aluminium + grafit<br />

aluminium + chrom<br />

aluminium + czerwony<br />

aluminium + limonka<br />

aluminium + niebieski<br />

grafit + aluminium<br />

grafit + chrom<br />

grafit + czerwony<br />

grafit + limonka<br />

grafit + niebieski<br />

Kompletując ramkę, niezależnie od krotności, zaczynamy od ramki<br />

składanej x1. Jest to ramka bazowa, gotowa do użycia bez potrzeby<br />

składania (w przypadku pojedynczego osprzętu). Tworząc zestaw<br />

oparty o ramkę wielokrotną, jednym ruchem obrotowym demontujemy<br />

górną część ramki x1, następnie element boczny, w którego<br />

miejsce wkładamy wymaganą ilość elementów n-krotnych. Zdemontowany<br />

element boczny zamyka całość, tak samo jak miało<br />

to miejsce w ramce pojedynczej. Nie sposób się pomylić.<br />

•<br />

Rys. 1.<br />

Przykładowy zestaw gniazda i łącznika w systemie KOS-66<br />

z ramką podwójną składaną.<br />

Rys. 2.<br />

Rozbudowa ramek składanych.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

73


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Nowości w serii DECO<br />

firmy Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o.<br />

Firma Karlik Elektrotechnik Sp. z o.o. wprowadziła do oferty nowe produkty (elektronikę),<br />

dostępne w serii DECO. Bogata oferta gniazd i łączników uzupełniona została o elektroniczne<br />

regulatory temperatury i oświetlenia, czujnik ruchu oraz produkty uzupełniające. Produkty<br />

występują w kolorach: białym, beżowym, grafitowym, czarnym mat oraz metalizowanych<br />

- srebrnym, złotym i brązowym. Dostępne są w kombinacjach z ramkami z drewna<br />

naturalnego, tworzywa oraz o efekcie szkła.<br />

ELEKTRONIKA<br />

W SERII DECO<br />

Elektroniczny regulator<br />

oświetlenia przyciskowoobrotowy<br />

Najczęściej stosowanym łącznikiem<br />

elektrycznym z regulacją jest regulator<br />

natężenia światła, czyli popularny<br />

regulator (ściemniacz) oświetlenia.<br />

Regulatory umożliwiają bezstopniową<br />

regulację natężenia światła<br />

od 0 do 100% pełnej mocy oświetlenia,<br />

przy użyciu prawie każdej oprawy.<br />

Zwiększają w ten sposób komfort<br />

i codzienną oszczędność energii elektrycznej,<br />

której zużycie jest proporcjonalne<br />

do poziomu oświetlenia.<br />

Ściemniacz oświetlenia serii DECO<br />

służy do sterowania poziomem świecenia<br />

typowego oświetlenia żarowego.<br />

Sterowanie odbywa się przy pomocy<br />

potencjometru z wyłącznikiem.<br />

Układ umożliwia inteligentne sterowanie<br />

systemami oświetleniowymi<br />

dając komfort, wygodę i oszczędność<br />

w użytkowaniu. Ściemniacz wyposażony<br />

jest w zabezpieczenie przeciążeniowe<br />

oraz zwarciowe.<br />

Elektroniczny regulator<br />

temperatury<br />

Za pomocą elektronicznego regulatora<br />

temperatury serii DECO odbywa<br />

się precyzyjne sterowanie systemu<br />

Fot. 1.<br />

Szeroka paleta kolorystyczna zaślepek do ramek serii DECO.<br />

elektrycznego lub wodnego ogrzewania<br />

podłogowego. Umożliwia on utrzymanie<br />

nastawionej temperatury powietrza lub podłogi<br />

w sposób automatyczny. Każdy z obwodów<br />

stanowi niezależny system grzejny,<br />

który można indywidualnie programować.<br />

Jest to szczególnie ważne w przypadku, gdy<br />

elektryczne lub wodne ogrzewanie podłogowe<br />

stanowi jedyny systemem ogrzewania.<br />

Elektroniczny czujnik ruchu<br />

Jednym z elementów wpływających na<br />

energooszczędność, jakość i komfort w dziedzinie<br />

oświetlenia - oprócz wymiany źródeł<br />

światła ze zwykłych żarówek na np. oświetlenie<br />

LED i sterowania oświetleniem poprzez<br />

ściemniacze - jest zastosowanie systemu<br />

oświetlenia z czujnikami ruchu.<br />

Elektroniczny czujnik ruchu serii DECO<br />

służy do automatycznego załączania źródeł<br />

światła oraz sprzętu sygnalizacyjnego<br />

(np. w domowych systemach alarmowych).<br />

Konstrukcja czujnika umożliwia jego zastosowanie<br />

do budowania szeregowych instalacji<br />

złożonych z dowolnej liczby czujników,<br />

jak również z innymi standardowymi<br />

łącznikami do użytku domowego (np. jednobiegunowy).<br />

74 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

REKLAMA<br />

Fot. 2.<br />

Przyciskowo-obrotowy regulator oświetlenia.<br />

Oświetlenie sterowane czujnikami ruchu serii DECO zapewnia<br />

bezpieczeństwo, komfort życia, elastyczność oszczędność energii<br />

i pieniędzy. Elektroniczne czujniki ruchu doskonale sprawdzają<br />

się w pomieszczeniach i miejscach odwiedzanych sporadycznie,<br />

w których jest się aktywnym i przebywa się krótko,<br />

takich jak klatki schodowe, pokoje socjalne, piwnice, parkingi,<br />

korytarze, podwórza, podejścia i podjazdy, garaże, garderoby,<br />

spiżarnie czy przedpokoje. Nie sprawdzą się natomiast w łazienkach,<br />

salonach czy biurach - ze względu na ograniczoną charakterystykę<br />

czułości i funkcję automatycznego wyłączania się<br />

po określonym czasie. Elektroniczne czujniki ruchu możemy<br />

stosować jako pojedyncze komponenty, jak również jako kompletny<br />

system oświetlenia.<br />

PRODUKTY UZUPEŁNIAJĄCE<br />

W SERII DECO<br />

Zaślepka do ramki<br />

Zaślepka do ramki serii DECO przeznaczona jest do zamaskowania<br />

zapasowego miejsca na dodatkowy osprzęt w ramce pojedynczej<br />

lub wielokrotnej. Zaślepka dostępna jest we wszystkich<br />

kolorach serii DECO.<br />

Firma Karlik oferuje szeroką gamę osprzętu elektroinstalacyjnego<br />

w bogatej palecie kolorystycznej, bardzo dobrej jakości przy<br />

optymalnej cenie. Serdecznie zapraszamy na stronę internetową,<br />

gdzie otrzymają Państwo szczegółowe informacje dotyczące pełnej<br />

oferty, kolorystyki, danych technicznych i cen produktów.<br />

Jesteśmy do Państwa dyspozycji dziś i w przyszłości.<br />

www.karlik.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

75


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

lumina 2<br />

Nowocześnie prosta,<br />

tradycyjnie niezawodna<br />

Nowoczesne projekty budynków wielomieszkaniowych, powierzchni biurowych segmentu<br />

standard oraz urzędów, wymagają stosowania bardzo korzystnych dla inwestora rozwiązań<br />

ekonomicznych. Jednocześnie jakość materiałów oraz sposób ich wykonania muszą<br />

spełniać wymogi technologiczne, zapewniać wysoki standard estetyczny oraz funkcjonalny.<br />

Nowa seria osprzętu elektroinstalacyjnego<br />

lumina 2 stanowi odpowiedź<br />

firmy Hager na potrzeby<br />

współczesnego rynku wymagającego<br />

optymalnych rozwiązań ekonomicznych,<br />

gdzie atrakcyjność cenowa<br />

staje się istotnym czynnikiem decydującym<br />

o zakupie. Seria lumina 2<br />

jest podtynkową, montowaną w standardowych<br />

puszkach Ø 60 mm serią<br />

osprzętu, która doskonale sprawdza<br />

się wszędzie tam, gdzie oprócz korzystnej<br />

ceny, standard wykończenia<br />

i jakość wykonania mają istotne<br />

znaczenie. Osprzęt lumina 2 montować<br />

można w ramkach modułowych<br />

w kombinacji od jedno do czterokrotnych,<br />

dedykowanych do montażu<br />

pionowego lub poziomego. Łączniki<br />

i gniazda wykonane są z wysokiej jakości<br />

tworzywa – zgodnie z dyrektywą RoHs.<br />

Elementy serii lumina 2 dostępne są w kolorze<br />

białym lub kremowym, a tworzywo,<br />

z którego są wykonane, charakteryzuje się<br />

nie tylko wysokim połyskiem, ale również<br />

wysoką odpornością na zarysowania i łatwością<br />

utrzymania w czystości. Gniazda<br />

z uchylną pokrywą oraz łączniki klawiszowe<br />

mają możliwość podwyższenia stopnia<br />

bryzgoszczelności do IP44 poprzez zastosowanie<br />

kołnierza uszczelniającego, co pozwala<br />

stosować je w środowiskach o podwyższonej<br />

wilgotności.<br />

Podstawowe mechanizmy posiadają rozwiązania,<br />

które pozwalają utrzymać neutralną<br />

pozycję łapek rozporowych bez stosowania<br />

kłopotliwych gumek ściągających. Ich konstrukcja<br />

zapewnia skuteczne zamocowanie<br />

osprzętu przy dokręceniu śrub montażowych,<br />

natomiast odkręcenie tych śrub powoduje samoczynne<br />

chowanie się łapek w obrys cokołu.<br />

Łatwy i trwały montaż wyrobów gwarantują<br />

przede wszystkim solidne stalowe ramki<br />

szkieletowe, które oprócz montażu konwencjonalnego,<br />

mają możliwość mocowania<br />

od frontu mechanizmu za pomocą wkrętów<br />

do różnorodnych puszek montażowych.<br />

Gniazda zasilające 230 V AC o obciążalności<br />

do 16 A dostępne są w wersji z zaciskami<br />

śrubowymi, również w wykonaniu<br />

z przesłonami styków, gwarantują tym<br />

samym bezpieczeństwo użytkowania zabezpieczając<br />

przez włożeniem jakichkolwiek<br />

przedmiotów do otworów stykowych<br />

((ochrona dzieci przed prądem)).<br />

Mechanizm łącznika serii lumina 2 zapewnia<br />

możliwości łączeniowe prądu<br />

76 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

do wartości 10 AX; łączniki standardowo<br />

wyposażone są w zaciski bezśrubowe, zapewniając<br />

szybkość i łatwość montażu.<br />

Możliwość stosowania klawiszy z różnymi<br />

symbolami oraz łączników w wersji z podświetleniem<br />

pozwala na ich wszechstronne<br />

zastosowanie.<br />

Podążając za potrzebami klientów rozszerzyliśmy<br />

ofertę serii lumina 2 o gniazda<br />

zasilające i łączniki klawiszowe w wersji<br />

IP44, a także gniazdo zasilające w kolorze<br />

czerwonym z nadrukiem „DATA”,<br />

wykorzystywane do zasilania obwodów<br />

specjalnych.<br />

Każdy z elementów serii lumina 2 pakowany<br />

jest w indywidualny worek, dzięki<br />

czemu produkty zabezpieczone są w czasie<br />

transportu oraz podczas składowania<br />

na budowie.<br />

Komfort sterowania<br />

i funkcjonalność<br />

Estetyczność i funkcjonalność serii oraz<br />

niezawodność działania powodują, że pełna<br />

kontrola systemów elektrycznych budynku,<br />

takich jak oświetlenie, żaluzje,<br />

markizy, jest realizowana przez asortyment<br />

konieczny do zapewnienia wszystkich<br />

podstawowych funkcji. System osprzętu<br />

elektroinstalacyjnego lumina 2 oferuje -<br />

obok łączników instalacyjnych i gniazd<br />

zasilających - ściemniacze, gniazda antenowe<br />

i teleinformatyczne.<br />

Seria lumina 2 charakteryzuje się profesjonalnym<br />

asortymentem do instalacji komercyjnych<br />

i mieszkaniowych, w swoim zakresie<br />

zawiera m.in.:<br />

<br />

łączniki 1-, 2-biegunowe, seryjne<br />

(świecznikowe), 3-obwodowe, schodowe,<br />

krzyżowe, zwierne, żaluzjowe klawiszowe,<br />

<br />

ściemniacz obrotowy,<br />

<br />

gniazda zasilające z uziemieniem i bez<br />

uziemienia (pojedyncze i podwójne),<br />

gniazda z uchylną osłoną, gniazdo podwójne<br />

do ramki modułowej,<br />

<br />

gniazdo czerwone z nadrukiem „DATA”<br />

do obwodów specjalnych,<br />

<br />

gniazda telefoniczne (pojedyncze<br />

i podwójne), telefoniczno-komputerowe,<br />

komputerowe nieekranowane kategorii<br />

5E (pojedyncze i podwójne),<br />

<br />

<br />

gniazda antenowe RTV, RTV-SAT,<br />

łączniki klawiszowe oraz gniazdo<br />

z pokrywą, po zastosowaniu kołnierza<br />

uszczelniającego posiadają możliwość<br />

podniesienia klasy szczelności do wersji<br />

IP44.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Zalety<br />

Wysokiej jakości tworzywo – zgodność<br />

z RoHs.<br />

Możliwość podwyższenia stopnia bryzgoszczelności<br />

gniazd oraz łączników<br />

do IP44.<br />

Budowa modułowa osprzętu – ramki<br />

wielokrotne.<br />

Dostępne kolory: RAL 9016 (biały),<br />

RAL 9001 (kremowy).<br />

Każdy z elementów serii lumina 2 pakowany<br />

jest w indywidualny worek,<br />

dzięki czemu produkty zabezpieczone<br />

są w czasie transportu oraz podczas<br />

składowania na budowie.<br />

Dane techniczne<br />

Napięcie znamionowe: 250 V~, 50‐60 Hz<br />

Prąd znamionowy: 10 AX, obciążenie<br />

lampami fluorescencyjnymi i lampami<br />

żarowymi.<br />

Przekroje zacisków:<br />

• samozaciski łączników: dla drutu:<br />

min. 2×1 mm 2 ; max. 2×2,5 mm 2 ,<br />

• zaciski śrubowe gniazd: dla drutu:<br />

max. 2×2,5 mm 2 .<br />

Gniazda zasilające: zgodność z normą<br />

PN-IEC 60884‐1:2006.<br />

www.hager.pl<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

77


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Nowe puszki odgałęźne<br />

firmy Hensel<br />

Nieprzerwanie od 1931 roku, kiedy to niemiecki inżynier Gustav Hensel skonstruował<br />

pierwszą na świecie puszkę odgałęźną z tworzyw sztucznych, firma Hensel skupia<br />

się na dostarczaniu swoim klientom oryginalnych, niezwykle solidnych i jednocześnie<br />

nowoczesnych rozwiązań. W tym roku została zaprezentowana całkowicie nowa generacja<br />

puszek odgałęźnych charakteryzująca się niespotykanymi wcześniej właściwościami.<br />

Po raz kolejny okazuje się, że doświadczenie technologiczne firmy oraz codzienny kontakt<br />

z fachowcami owocują produktami wyśmienicie spełniającymi swoje funkcje zarówno<br />

w trakcie montażu, jak i późniejszego, wieloletniego użytkowania.<br />

Użytkownicy otrzymują najbardziej<br />

wytrzymałą mechanicznie w swojej<br />

klasie puszkę (IK 09), do stosowania<br />

na zewnątrz lub wewnątrz budynków,<br />

nawet w najtrudniejszych warunkach<br />

pogodowych, zapylenia czy wilgoci<br />

(IP 66/ IP 67), wykonaną z samogasnącego<br />

i nierozprzestrzeniającego<br />

ognia materiału (próba palności:<br />

960°C). Wreszcie należy wspomnieć<br />

o unikatowym, bardzo atrakcyjnym<br />

wzornictwie i kompletnej ofercie rynkowej,<br />

w której znajduje się 8 wielkości<br />

oraz 56 typów puszek do wyboru,<br />

co czyni nową serię odpowiednią<br />

dla wyjątkowo szerokiego zakresu<br />

zastosowań.<br />

Fot. 1. Gdy to rzeczywiście ma<br />

znaczenie! Puszki odgałęźne<br />

do instalacji zewnętrznych<br />

nieosłoniętych.<br />

Fot. 2.<br />

Puszki odgałęźne do wymagających zadań: na mrozie, na słońcu i w strugach<br />

wody.<br />

78 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 5. Listwy zaciskowe z podwójnymi<br />

Fot. 6.<br />

zaciskami dla<br />

każdego potencjału.<br />

Zaciski chronią żyły przed<br />

uszkodzeniami, także żyły<br />

elastyczne bez tulejek.<br />

REKLAMA<br />

Fot. 7. Różne przekroje oraz typy Fot. 8.<br />

przewodów.<br />

Wysoko montowane listwy<br />

zaciskowe zwiększają<br />

przestrzeń na okablowanie.<br />

Nowe puszki odgałęźne<br />

Fot. 9. Kilka możliwości montażu<br />

Fot. 10.<br />

oraz różne wielkości<br />

zacisków.<br />

Uchwyty do mocowania<br />

zawsze pod ręką w razie<br />

potrzeby.<br />

Ewolucja<br />

oryginału<br />

Fot. 11.<br />

Uchwyty do mocowania<br />

zawsze pod ręką w razie<br />

potrzeby.<br />

Fot. 12.<br />

Wprowadzanie przewodów<br />

możliwe także<br />

przez tylną ściankę.<br />

Firma Hensel, wynalazca puszek<br />

odgałęźnych z tworzyw sztucznych<br />

i lider europejskiego rynku,<br />

wprowadza wiele innowacyjnych<br />

i użytecznych funkcji w kolejnej<br />

odsłonie swojego oryginału. Oto<br />

najnowsza puszka do instalacji<br />

zewnętrznych.<br />

1931<br />

<strong>2014</strong><br />

Fot. 13.<br />

Wielorozmiarowe przetłoczenia<br />

dla dławnic<br />

o różnych wielkościach.<br />

Fot. 14.<br />

Parametr palności przy<br />

próbie rozżarzonego<br />

drutu: 960°C.<br />

Hensel Polska Sp. z o.o.<br />

www.enycase.eu<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

79<br />

PL_ENYCASE-Die_Evolution_versch-formate.indd 2 05.08.<strong>2014</strong> 11:27:20


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Sztywne złączki kątowe<br />

AKS ZIELONKA nieustannie pracuje nad uzupełnieniem swojej oferty. Dział konstrukcyjny<br />

firmy ma za zadanie przygotowywać propozycje nowych projektów oraz uzupełniać istniejące<br />

już grupy asortymentowe. Kolejnym istotnym elementem tworzonego przez AKS spójnego<br />

systemu rozprowadzania instalacji elektrycznych są sztywne złączki kątowe.<br />

Powszechnie znany jest fakt, że popularne<br />

złączki elastyczne oprócz wielu<br />

zalet mają też duże wady. W wielu<br />

przypadkach niedopuszczalny jest<br />

montaż z powodu stosowania niewłaściwych<br />

surowców. Stosowanie<br />

tworzywa takiego jak w rurkach<br />

RL jest trudne technologicznie.<br />

Złączki elastyczne, które produkowane<br />

są z niewłaściwych tworzyw<br />

są nieodporne na promienie słoneczne<br />

(UV), a więc następuje szybka degradacja,<br />

kruszą się i rozpadają.<br />

AKS ZIELONKA produkuje i oferuje<br />

swoje złączki wykonane z tworzywa<br />

PVC, takiego samego, jak rurki RL.<br />

Nie grozi im degradacja przyśpieszonego<br />

rozpadu. Złączki znakujemy<br />

nadrukiem, że są wykonane z PVC,<br />

więc mogą być montowane w takich<br />

samych warunkach, jak rurki RL.<br />

Niestety - po licznych przykrych doświadczeniach<br />

- wielu wykonawców, a zwłaszcza<br />

zakłady energetyczne, w swoich wytycznych<br />

często wykluczają zastosowanie złączek elastycznych.<br />

W związku z tym AKS ZIELON-<br />

KA rozpoczął produkcję złączek sztywnych,<br />

umożliwiających pewne, kątowe łączenie<br />

elementów instalacji o przekroju okrągłym.<br />

Specjalnie w tym miejscu podkreślony jest<br />

fakt, iż nie jest to zwykłe łączenie rurek<br />

typu RL, ponieważ innowacyjność nowego<br />

produktu firmy polega na poszerzeniu jego<br />

zastosowania: można połączyć nimi rury karbowane<br />

ze sobą, można również konfigurować<br />

połączenia mieszane – rury karbowanej<br />

z rurą prostą.<br />

W złączkach kątowych, w ramach poprawienia<br />

już istniejących rozwiązań technicznych<br />

dołożone zostały wewnętrzne pierścienie,<br />

zapewniające pewne połączenie elementów.<br />

Istotną cechą nowego produktu, jest jego<br />

uniwersalność. Jeśli jest potrzeba doboru<br />

odpowiedniej obciążalności mechanicznej<br />

instalacji osłonowej, to stosując nowe złączki<br />

AKS, wykonawca ma absolutną pewność<br />

spełnienia wszystkich, nawet najbardziej wyśrubowanych<br />

norm.<br />

Utrzymując europejską standaryzację wymiarów<br />

dostępne są złączki o wymiarach<br />

DIN-owskich, o średnicach od 16 do 50 mm.<br />

Stosowane w procesie produkcyjnym pierwotne<br />

tworzywo PVC zapewnia odporność<br />

na UV, dokładnie tak samo jak cała reszta<br />

wyrobów AKS ZIELONKA.<br />

W najbliższej przyszłości firma planuje<br />

dalsze rozszerzanie oferty, uzupełnianie<br />

już istniejących grup produktowych<br />

i wprowadzanie nowych, nie znanych<br />

jeszcze na polskim rynku rozwiązań technicznych.<br />

•<br />

Fot. 1.<br />

Złączki mogą służyć do połączenia zarówno dwóch rur prostych, jak i rur karbowanych lub rury prostej z rurą karbowaną.<br />

80 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Cyfrowe liczniki<br />

Simlic<br />

Przedsiębiorstwo Simet oferuje serię cyfrowych liczników zużycia energii elektrycznej pod<br />

nazwą Simlic. To seria wskaźników wielkości zużycia energii elektrycznej, stosowana dla<br />

celów wydzielania ze zbiorczego odczytu – odczytów cząstkowych. Popularnie urządzenia<br />

te nazywane są „podlicznikami”, ze względu na funkcję, jaką pełnią w układzie odczytu<br />

zużycia energii.<br />

Simlic<br />

Seria zawiera aparaturę jednofazową<br />

i trójfazową. Odczyt zużycia energii<br />

wyświetlany na wyświetlaczu kwarcowym<br />

w sposób ciągły. W odróżnieniu<br />

do liczników starego typu<br />

seria Simlic jest aparaturą elektroniczną<br />

opartą na zliczaniu przepływu<br />

prądu za pomocą modułów<br />

cyfrowych. Produkty nie posiadają<br />

legalizacji zakładów energetycznych<br />

(certyfikat MID), stąd nie mogą być<br />

podstawą do rozliczeń z Zakładami<br />

Energetycznymi. Jednak dokładność<br />

pomiaru wskaźników jest nie<br />

mniejsza, a czasami większa niż<br />

liczniki MID. Dlatego mogą one być<br />

podstawą do oceny zużycia energii<br />

elektrycznej przez urządzenia lub<br />

poboru prądu przez wydzielone obszary<br />

zasilania. Ich niewątpliwą zaletą<br />

jest mocny i wygodny system<br />

osadzania na szynie DIN 35 mm<br />

z łatwym czołowym demontażem.<br />

Ważną cechą jakościową są zaciski<br />

do przewodów. Specjalnie dobrane<br />

wkręty i elementy konstrukcyjne zacisku<br />

zapewniają mocne trzymanie<br />

przewodu w długim okresie czasu.<br />

Wkręty użyte w zaciskach dociskowych<br />

dają możliwość bezproblemowego<br />

uzyskania odczytów po przyłożeniu urządzeń<br />

pomiarowych.<br />

Typowymi zastosowaniami są pomiary<br />

na pojedynczych urządzeniach lub ich grup<br />

oraz dla pomiaru zużycia w mieszkaniach,<br />

garażach, halach fabrycznych itp. Marginalne<br />

wielkości prądów upływu urządzeń nie<br />

mają praktycznego wpływu na sumaryczne<br />

zliczanie kosztów odseparowanych obszarów<br />

zasilania.<br />

Licznik LCD-1F<br />

To podstawowy wskaźnik zużycia wykorzystywany<br />

do pomiarów zużycia energii<br />

w układach jednofazowych. Najczęstszym<br />

przykładem zastosowania takiego wskaźnika<br />

to odczyt zużycia energii: w pojedynczym<br />

pomieszczeniu (garażu, pokoju,<br />

warsztacie), a także mieszkaniu czy zespole<br />

pomieszczeń biurowych. Nadaje się<br />

również dla bezpośredniego opomiarowania<br />

jednofazowych urządzeń o stosunkowo<br />

niewielkim poborze mocy. Ograniczeniem<br />

jest tu maksymalny prąd o wartości szczytowej<br />

45 A. Zainstalowana dioda informuje<br />

o procesie zliczania impulsów (nie jest ona<br />

wskaźnikiem zasilania – czyli po podłączeniu<br />

do instalacji, bez poboru przez nią prądu<br />

– nie pali się). Korpus urządzenia jest<br />

fabrycznie zaplombowany, a podłączone<br />

przewody mogą być zakryte plombowaną<br />

pokrywą uniemożliwiającą niepożądane<br />

ich odłączenie ich od licznika. Zaciski wejściowe<br />

i wyjściowe dają możliwość przyłączenia<br />

przewodów do 6 mm 2 . Licznik<br />

LCD-1F można podłączyć do urządzenia<br />

zliczającego.<br />

Licznik LCD-3F/4M<br />

Licznik LCD-3F/4M jest urządzeniem stosowanym<br />

do uzyskiwania wartości poboru<br />

prądu w układach trójfazowego prądu<br />

przemiennego. To znacznie bardziej rozbudowany<br />

licznik od 1 modułowego licznika<br />

jednofazowego. Pozwala na pracę pod maksymalnym<br />

obciążeniem 80 A co predysponuje<br />

go do zastosowań urządzeń, maszyn<br />

lub obiektów pracujących w okładzie trójfazowym.<br />

Licznik LCD-3F/7M<br />

7-modułowa wersja licznika Simlic pozwala<br />

na pracę pod większym obciążeniem<br />

(do 100 A prądu maksymalnego). Dodatkowo<br />

posiada moduł wyjściowy do zdalnego<br />

odczytu danych prądowych. Diody zainstalowane<br />

na przednim panelu w tym liczniku<br />

są wskazaniem podłączenia zasilania.<br />

www.simet.com.pl<br />

82 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Tab. 1 Zestawienie liczników prądowych Simlic<br />

Nazwa handlowa LCD1-F LCD-3F/4M LCD-3F/7M<br />

Nr katalogowy 85401000 85402000 85403000<br />

Napięcie odniesienia 230 V AC 3 × 230 V / 400 V AC 3 × 230 V / 400 V AC<br />

Częstotliwość znamionowa 50 / 60 Hz 50 / 60 Hz 50 / 60 Hz<br />

Ilość zacisków przyłączeniowych 6 10 9<br />

Przekrój przewodów przył. 0,2 ÷ 6 mm 2 4 ÷ 25 mm 2 4 - 25 mm 2<br />

Temperatura pracy -10°C - +50°C -20°C - +55°C -10°C - +50°C<br />

Pobór własny licznika 2 W /10 VA 2 W /10 VA 2 W /10 VA<br />

Prąd bazowy / maksymalny 5 A/45 A 3 × 5 A/80 A 3 × 10 A/100 A<br />

Dokładność pomiaru klasa 1 (wg IEC62053-21) klasa 1 (wg IEC62053-21) klasa 1 (wg IEC62053-21)<br />

Wyjście impulsowe SO+ SO- typu OC (otw. kolektor) typu OC (otw. kolektor) typu OC (otw. kolektor)<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

83


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Nowe kolumny sygnalizacyjne<br />

PROMOCJA<br />

SL4 i SL7<br />

Firma Eaton wprowadziła do swojej oferty nowe kolumny sygnalizacyjne o poprawionej<br />

funkcjonalności i przyciągającym uwagę wyglądzie, zgodnym z obecnymi trendami<br />

projektowania maszyn.<br />

Standardowa wersja SL7 i mniejszy<br />

wariant SL4 o średnicy 40 mm (fot. 1)<br />

wyróżniają się ze względu na swoją<br />

wyjątkową widoczność. Pozwala ona<br />

operatorom zakładowym na szybszą<br />

identyfikację stanu systemu oraz zapobieganie<br />

na czas usterkom, co przekłada<br />

się na zwiększoną dostępność<br />

maszyn i instalacji. Nie są wymagane<br />

żadne narzędzia do operacji montażu<br />

i demontażu kolumn w trakcie transportu<br />

maszyn. System mocowań bagnetowych<br />

ogranicza czas montażu<br />

do minimum.<br />

Kolumny sygnalizacyjne opracowane<br />

są jako logiczny, modułowy zestaw<br />

składający się z podstawy oraz<br />

modułów świetlnych i akustycznych<br />

– maksymalnie pięć poszczególnych<br />

modułów może stanowić kolumnę<br />

(lub 10 przy zastosowaniu podstawy<br />

obustronnej). Firma Eaton zwiększyła<br />

jasność i głośność produktów oraz<br />

opracowała kilka wariantów akustycznych<br />

dla lepszego efektu sygnalizacyjnego.<br />

Dzięki temu istotne zmiany<br />

stanu instalacji, takie jak brak materiału,<br />

awarie i możliwość wystąpienia<br />

zagrożenia są teraz efektywnie i jednoznacznie<br />

sygnalizowane.<br />

Rodzaj i ważność sygnału generowanego<br />

przez kolumny muszą być<br />

zawsze jednoznacznie i natychmiast<br />

rozpoznawane nawet ze znacznej odległości.<br />

W tym celu Eaton ulepszył<br />

skuteczność sygnałów poprzez użycie<br />

diod LED oraz LED-ów mocy (tylko<br />

w wersji SL7), co sprawiło, że kolum-<br />

Fot. 1.<br />

Nowe kolumny SL4/SL7 o wysokim stopniu ochrony IP66.<br />

84 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRODUKTY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

raz, a następnie na stałe przykręca się ją śrubami<br />

do maszyny. Po transporcie, kolumna<br />

sygnalizacyjna może być zamontowana<br />

w trakcie jednej operacji. Oprócz adaptera<br />

umożliwiającego szybki montaż, dostępny<br />

jest także szeroki zakres uchwytów mocujących<br />

i kątowników.<br />

Wszystkie kolumny sygnalizacyjne są bardzo<br />

wytrzymałe i posiadają stopień ochrony<br />

IP66 (ochrona przed silnymi strumieniami<br />

wody z każdej strony). Firma Eaton wzięła<br />

pod uwagę także ogólne wrażenia wizualne<br />

maszyn i instalacji: zaokrąglony kształt kolumn<br />

w połączeniu z urządzeniami kontrolnymi<br />

RMQ-Titan zapewnia spójny i atrakcyjny<br />

wygląd.<br />

Wydajność kolumn sygnalizacyjnych może<br />

być jeszcze zwiększona dzięki połączeniu ich<br />

z systemem SmartWire-DT (fot. 3) umożliwiającym<br />

inteligentną transmisję danych<br />

zgodnie z koncepcją Lean Solution. Swoista<br />

funkcja wczesnego ostrzegania kolumn sygnalizacyjnych<br />

sprawia, że stają się one istotnym<br />

elementem tej zintegrowanej koncepcji,<br />

ponieważ pozwalają operatorom reagować<br />

z wyprzedzeniem zanim wystąpią poważne<br />

uszkodzenia, co przekłada się na zwiększoną<br />

dostępność instalacji i zakładów.<br />

Product Manager<br />

Krystian Czerkas<br />

Fot. 2.<br />

System szybkiego montażu/<br />

demontażu.<br />

ny są lepiej widoczne. Sygnalizatory są dostępne<br />

w wersjach zasilania 24 V AC/DC,<br />

120 V AC i 230 V AC oraz 24 V AC/DC dla<br />

LED-ów wysokiej wydajności. Użytkownicy<br />

mają obecnie do wyboru sześć kolorów, różne<br />

tryby świetlne (światło ciągle, pulsujące,<br />

błyskowe oraz błyskowe o zmiennej częstotliwości),<br />

jak również moduły akustyczne<br />

z możliwością wyboru do 8 tonów sygnałów<br />

dla różnych rodzajów usterek i ustawieniem<br />

głośności do 100 dB, co pozwala na użytkowanie<br />

nawet w szczególnie hałaśliwym<br />

środowisku. Poszczególne moduły świetlne<br />

są dostępne we wszystkich ważnych kolorach<br />

o jednolitej jasności – czerwonym, żółtym,<br />

zielonym, niebieskim, przezroczystym,<br />

jak również w pomarańczowym/bursztynowym<br />

– dla rynku międzynarodowego, co pozwala<br />

na użytkowanie kolumn sygnalizacyjnych<br />

w zakresie globalnym.<br />

Nowy, szybki system montażu z mocowaniem<br />

bagnetowym (fot. 2) uprościł i przyspieszył<br />

tę operację o 50%, a tym samym<br />

zredukował koszt montażu. Podłączenia<br />

elektryczne dolnej sekcji adaptera umożliwiającego<br />

szybki montaż montuje się tylko<br />

Fot. 3.<br />

Podstawa do podłączenia się z systemem SmartWire-DT zwiększająca funkcjonalność<br />

kolumn.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

85


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />

Producent BEMKO BEMKO CHINT<br />

Model N7-2 N7-4 NL1<br />

Napięcie znamionowe [V] 230/400 230/400 230/400 - 240/415<br />

Prąd znamionowy [A] 25, 40, 63 25, 40, 63 25<br />

Prąd różnicowy [mA] 30, 100, 300 (typ AC, A) 30, 100, 300 (typ AC, A) 0,03, 0,1, 0,3<br />

Wytrzymałość zwarciowa [kA] 6 6 6/10<br />

Szybkość wyzwalania bezzwłoczna bezzwłoczna<br />

≤0,1 (typ normalny), 10 ms<br />

(typ G), 150 ms - 500 ms (typ S)<br />

Ilość biegunów 1P+N 3P+N 1<br />

Ilość modułów 2 4 2+N<br />

Szerokość [mm] 36 72 36<br />

Zakres przekrojów przewodów<br />

przyłączeniowych [mm 2 ] max. 16 max. 16 25/35<br />

Temperatura pracy [°C] -25 … +40 -25 … +40 -25 … +40<br />

Sposób montażu szyna TS35 mm szyna TS35 mm szyna TH-35<br />

Cechy charakterystyczne<br />

• zaciski/śruby ze stali ocynkowanej<br />

• możliwość łączenia za pomocą szyn<br />

grzebieniowych<br />

• możliwość plombowania<br />

• kontrolka sygnalizująca zadziałanie<br />

• tor prądowy wykonany<br />

z wysokogatunkowej miedzi<br />

• zaciski/śruby ze stali ocynkowanej<br />

• możliwość łączenia za pomocą szyn<br />

grzebieniowych<br />

• możliwość plombowania<br />

• kontrolka sygnalizująca zadziałanie<br />

• tor prądowy wykonany<br />

z wysokogatunkowej miedzi<br />

• zacisk N z lewej strony<br />

Badania i certyfikaty TUV, GOST, CE TUV, GOST, CE<br />

CE, badania i certyfikat IEL, KEMA,<br />

zgodne z PN<br />

Cena katalogowa netto [PLN] 59,36 78,44 96,36<br />

86 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />

CHINT DOEPKE DOEPKE<br />

NL1 DFS 4 040-4/0,03A DFS 4B 063-4/0,03A-B SK<br />

230/400-240/415 230/400 230/400<br />

40 0,03 0,03<br />

0,03, 0,1, 0,3 30 30<br />

6/10 10 5 kA, prąd wyładowania 8/20 µs<br />

≤0,1 (typ normalny), 10 ms<br />

(typ G), 150 ms - 500 ms (typ S)<br />

5 x I∆ n ≤ 40 ms 5 x I∆ n ≤ 40 ms<br />

3+N 4 biegunowe 4 biegunowe<br />

4 4 TE (4 moduły) 4 TE (4 moduły)<br />

72 72 72<br />

2<br />

25/35 50 mm max przekrój przewodu 50 mm2<br />

-25 … +40 od -25 do +40 od -25 do +40<br />

Szyna TH-35 szyna znormalizowana TH35 szyna znormalizowana TH35<br />

• zacisk N z lewej strony<br />

• wytrzymałość zwarciowa 10 kA<br />

• sygnalizacja zadziałania<br />

• zaciski do 50 mm 2<br />

• wytrzymałość zwarciowa 10 kA<br />

• sygnalizacja zadziałania<br />

• zaciski do 50 mm 2<br />

CE, badania i certyfikat IEL, KEMA, zgodne z PN VDE VDE<br />

139,41 108,20 3 725,10<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

87


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />

Producent EATON EATON ETI<br />

Model CFI6-40/4/003 FRCmM-40/4/003 EFI-4 B<br />

Napięcie znamionowe [V] 230/400 240/415 230/400<br />

Prąd znamionowy [A] 40 40 25, 40, 63<br />

Prąd różnicowy [mA] 30 30 30, 100, 300<br />

Wytrzymałość zwarciowa [kA] 6 (z dobezpieczeniem) 10 (z dobezpieczeniem) 10<br />

Szybkość wyzwalania bezzwłoczny bezzwłoczny bezzwłoczny<br />

Ilość biegunów 4 4 4<br />

Ilość modułów 4 4 4<br />

Szerokość [mm] 70 70 72<br />

Zakres przekrojów przewodów<br />

przyłączeniowych [mm 2 ]<br />

pojedynczy 1,5 - 35 mm 2<br />

wielożyłowy 2 x 16 mm 2 pojedynczy 1,5 - 35 mm 2<br />

wielożyłowy 2 x 16 mm 2 1 - 25<br />

Temperatura pracy [°C] -25 … +40 -25 … +40 -25 … +55<br />

Sposób montażu szyna TS35 mm szyna TS35 mm szyna TH35<br />

Cechy charakterystyczne<br />

• optyczny wskaźnik stanu styków<br />

• możliwość wyposażenia w styki<br />

pomocnicze<br />

• aparat do ponownego załączania<br />

i zdalnego zał/wył<br />

• możliwość stosowania w instalacjach<br />

bez przewodu N oraz instalacjach<br />

1-fazowych<br />

• możliwość zasilania od góry lub<br />

od dołu<br />

• zaciski windowe/szynowe od góry<br />

i od dołu<br />

• seria FRCmM do zastosowań<br />

przemysłowych obejmuje także<br />

wyłączniki czułe na prąd sinusoidalny<br />

i wyprostowany pulsacyjny<br />

w wykonaniu selektywnym (typ S) oraz<br />

do zastosowań z przemiennikami<br />

częstotliwości (typ U)<br />

• optyczny wskaźnik stanu styków<br />

• możliwość wyposażenia w styki<br />

pomocnicze<br />

• możliwość stosowania w instalacjach<br />

bez przewodu N oraz instalacjach<br />

1-fazowych<br />

• dowolny kierunek zasilania<br />

• zaciski windowe/szynowe od góry<br />

i od dołu<br />

• czuły na prąd różnicowy:<br />

- przemienny – do 1 kHz<br />

- pulsujący stały<br />

- stały wygładzony<br />

• odporność burzowa – 3 kA (8/20 µs)<br />

Badania i certyfikaty znak CE znak CE OVE, CE<br />

Cena katalogowa netto [PLN]<br />

cennik do pobrania na<br />

www.moeller.pl<br />

cennik do pobrania na<br />

www.moeller.pl<br />

wg cennika firmowego<br />

88 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />

ETI HAGER HAGER<br />

EFI-4 B+ CDH440J CDB463D<br />

230/400 230/400 230/400<br />

25, 40, 63 40 63<br />

30, 100, 300 30 30<br />

10 6 10<br />

krótkozwłoczny<br />

(zwłoka czasowa – 10 ms)<br />

zgodnie z PN-EN 61008-1 zgodnie z PN-EN 61008-1<br />

4 4 4<br />

4 4 4<br />

72 70 70<br />

1 – 25 1,5 – 25 mm² 1,5 – 50 mm²<br />

-25 … +55 -25 ... +40 -25 ... +40<br />

szyna TH35 szyna montażowa 35 mm szyna montażowa 35 mm<br />

• czuły na prąd różnicowy:<br />

- przemienny – do 20 kHz<br />

- pulsujący stały<br />

- stały wygładzony<br />

• odporność burzowa – 3 kA (8/20 µs)<br />

• wyłącznik różnicowoprądowy typu A<br />

• wykrywanie prądów różnicowych sinusoidalnych<br />

oraz zawierających składowe stałe<br />

• wykonanie krótkozwłoczne (HI) – odporność<br />

na krótkotrwałe, zanikające udarowe prądy różnicowe<br />

(zwiększanie ciągłości zasilania w obiektach<br />

biurowych, itp.)<br />

• optyczny wskaźnik zadziałania od prądu różnicowego<br />

• możliwość stosowania szyn grzebieniowych<br />

pionowych i poziomych,<br />

• wyłącznik różnicowoprądowy typu B<br />

• wykrywanie prądów różnicowych zawierających<br />

składowe stałe i wygładzone (fotowoltaika,<br />

napędy przekształtnikowe, układy elektroniczne<br />

zasilania i sterowania)<br />

• podwyższona konstrukcyjnie odporność mechaniczna<br />

i elektryczna.<br />

OVE, CE CE, BBJ-SEP, KEMA CE, VDE, inne<br />

wg cennika firmowego 530,00 5 356,00<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

89


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />

Producent HYUNDAI- SLAVITECH LEGRAND<br />

Model HIRC63-N 5A 30mA 2P nr ref: 4020 24<br />

Napięcie znamionowe [V] 240 230<br />

Prąd znamionowy [A] 16, 25, 32, 40, 63 25<br />

Prąd różnicowy [mA] 10, 30, 100, 300, 500 30<br />

Wytrzymałość zwarciowa [kA] 6 10<br />

Szybkość wyzwalania 0,1 s -<br />

Ilość biegunów 2 (1+N), 4 (3+N) 2<br />

Ilość modułów 2, 4 2<br />

Szerokość [mm] 35, 70 35<br />

Zakres przekrojów przewodów<br />

przyłączeniowych [mm 2 ]<br />

16 od 0,75 do 50<br />

Temperatura pracy [°C] -25 ... +60 -25 ... +60<br />

Sposób montażu 35 mm szyna DIN wspornik TH35<br />

Cechy charakterystyczne<br />

• samogasnące, wysokoudarowe tworzywo obudowy<br />

• możliwość przyłączania przewodem lub szyną miedzianą<br />

• zaciski z możliwością jednoczesnego<br />

przyłączania szyn łączeniowych<br />

i przewodów<br />

Badania i certyfikaty<br />

IEC60898, IEC60947-2 (KEMA, CE, TSE, PCT, IEC)<br />

Deklaracja zgodności CE, zgodność<br />

z normą EN 61008‐1, certyfikat VDE<br />

Cena katalogowa netto [PLN] od 45,00 87,95<br />

90 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PRZEGLĄD<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Przegląd wyłączników różnicowoprądowych<br />

LEGRAND SCHNEIDER ELECTRIC SCHNEIDER ELECTRIC<br />

RX3 40A 30mA 4P nr ref: 4020 63 A9Z11225 - iID-AC30-25-2 A9Z11440 - iID-AC30-40-4<br />

400 230-240 400-415<br />

40 25 40<br />

30 30 30<br />

10 1,5 1,5<br />

- 0,04 – 0,3 s 0,04 – 0,3<br />

4 2 P 4 P<br />

4 4 8<br />

70 9 9<br />

od 0,75 do 50<br />

Z szyną sztyftową z tyłu/przewodem z przodu:<br />

• (tył) szyna sztyftowa: grubość bolców 1,5 mm<br />

• (przód) przewody miedziane: sztywny 1 do 35 mm 2 ,<br />

elastyczny lub z tulejkami 1 do 25 mm 2<br />

Łączenie przewodami:<br />

• (tył) przewody miedziane: sztywny 1 do 16 mm 2 ,<br />

elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />

• (przód) przewody miedziane: sztywny 1 do 16 mm 2 ,<br />

elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />

Przewody z tyłu/szyny sztyftowe z przodu:<br />

• (tył) przewody miedziane: sztywny 1 do 25 mm 2 ,<br />

elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />

• (przód) szyna sztyftowa: grubość bolców 1,5 mm<br />

Z szyną sztyftową z tyłu/przewodem z przodu:<br />

• (tył) szyna sztyftowa: grubość bolców 1,5 mm<br />

• (przód) przewody miedziane: sztywny 1 do 35 mm 2 ,<br />

elastyczny lub z tulejkami 1 do 25 mm 2<br />

Łączenie przewodami:<br />

• (tył) przewody miedziane: sztywny 1 do 16 mm 2 ,<br />

elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />

• (przód) przewody miedziane: sztywny 1 do 16 mm 2 ,<br />

elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm2<br />

Przewody z tyłu/szyny sztyftowe z przodu:<br />

• (tył) przewody miedziane: sztywny 1 do 25 mm 2 ,<br />

elastyczny lub z tulejkami 1 do 16 mm 2<br />

• (przód) szyna sztyftowa: grubość bolców 1,5 mm<br />

-25 ... +60 -5 ... +60 -5 ... +60<br />

wspornik TH35 mocowane zatrzaskowo na szynie DIN 35 mm mocowane zatrzaskowo na szynie DIN 35 mm<br />

• zaciski z możliwością jednoczesnego<br />

przyłączania szyn łączeniowych i<br />

przewodów<br />

deklaracja zgodności CE, zgodność z normą<br />

EN 61008-1, Certyfikat VDE<br />

• -przycisk testowania<br />

• -wskaźnik stanu styków (VisiSafe)<br />

• -wskaźnik wyzwolenia (VisiTrip)<br />

• -zatrzaski do usuwania aparatu bez narzędzi<br />

• -duże pole na oznacznik obwodu<br />

• -izolowane zaciski IP20<br />

IEC/EN 61008-1, IEC/EN 60947-2, KEMA KEUR, VDE,<br />

OVE<br />

• -przycisk testowania<br />

• -wskaźnik stanu styków (VisiSafe)<br />

• -wskaźnik wyzwolenia (VisiTrip)<br />

• -zatrzaski do usuwania aparatu bez narzędzi<br />

• -duże pole na oznacznik obwodu<br />

• -izolowane zaciski IP20<br />

IEC/EN 61008-1, IEC/EN 60947-2, KEMA KEUR, VDE,<br />

OVE<br />

118,85 132,67 180,00<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

91


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

PROMOCJA<br />

Budynki naszpikowane<br />

elektroniką<br />

Technologia wkracza już praktycznie w każdą dziedzinę życia. Ostatnio coraz<br />

powszechniejsze stają się inteligentne instalacje w budynkach. Ekologiczne ściany<br />

i nowoczesna bryła budynku to nie wszystko, czego oczekują dzisiejsi klienci. Nowoczesny<br />

budynek podobnie jak nowoczesny samochód powinien być naszpikowany elektroniką.<br />

Certyfikacja obiektu<br />

Potwierdzeniem, że budynek jest ekologiczny<br />

jest uzyskanie przez obiekt amerykańskiego<br />

certyfikatu LEED lub brytyjskiego<br />

BREEAM. W ostatnich latach certyfikacja<br />

energetyczna w Polsce staje się coraz ważniejszym<br />

aspektem zasady zrównoważonego<br />

rozwoju. Głównym powodem tych<br />

zmian jest ogólnoświatowy trend obniżania<br />

zużycia energii i redukcji emisji gazów cieplarnianych.<br />

Inwestorzy coraz chętniej inwestują<br />

w ekologiczne rozwiązania mające<br />

na celu obniżenie późniejszego wieloletniego<br />

kosztu utrzymania budynku. Jest to jeden<br />

z głównych powodów coraz większego zainteresowania<br />

inwestorów inteligentnymi<br />

instalacjami w budynku.<br />

Inteligentne instalacje wymagają<br />

od fachowców rzetelnej wiedzy,<br />

a tylko prawidłowo przeprowadzone<br />

wdrożenie systemu inteligentnego<br />

budynku usprawni funkcjonowanie<br />

obiektu. Rzetelną wiedzę można pozyskać<br />

na licznych konferencjach<br />

i warsztatach oraz szkoleniach organizowanych<br />

przez producentów poszczególnych<br />

systemów automatyki<br />

budynkowej.<br />

Wiedzę nie tylko z zakresu systemu<br />

inteligentnego budynku, ale również<br />

innych systemów wchodzących<br />

w skład inteligentnych instalacji<br />

można uzyskać odbywając szkolenie<br />

w firmie APAInnovative (producent<br />

jednego z czołowych polskich systemów<br />

BMS). Na szkoleniu w będą mogli Państwo<br />

zdobyć wiedzę nie tylko na temat systemu<br />

Vision BMS, ale również z zakresu topologii<br />

systemów BMS, typowych magistral stosowanych<br />

w budownictwie i wielu innych.<br />

Nowe spojrzenie na komfort<br />

Na komfort bardzo duży wpływ ma oświetlenie<br />

wnętrz budynku. Obecnie architekci,<br />

aby uzyskać właściwy efekt chętnie stosują<br />

oświetlenie składające się z bardzo<br />

wielu punktów świetlnych. Coraz częściej<br />

w budynkach występuje również oświetlenie<br />

o zmiennej barwie LED. Ponadto, aby<br />

uchronić użytkowników budynku przez<br />

zbyt mocnym światłem stosowane są żaluzje<br />

zewnętrzne lub elektryczne karnisze,<br />

które wymagają sterowania. Jednoczesną<br />

kontrolę nad tak wieloma obwodami może<br />

zapewnić tylko system, który przynajmniej<br />

część decyzji podejmie samodzielnie, dostosowując<br />

budynek do pory dnia i kąta padania<br />

promieni słonecznych. Bez inteligentnej<br />

instalacji niemożliwe będzie również szybkie<br />

i płynne dopasowanie koloru i barwy<br />

wielu punktów świetlnych, aby osiągnąć<br />

żądany efekt.<br />

Analiza zużycia mediów – sposób<br />

na cięcie kosztów<br />

Systemy HVAC są w automatyce budynkowej<br />

najczęściej sterowanymi podsystemami<br />

w ramach BMS, czyli odgórnego systemu<br />

zarządzania budynkiem. Wynika to przede<br />

wszystkim z wysokich kosztów utrzymania<br />

tego typu systemów. Koszty mediów<br />

92 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

niezbędnych do zasilania HVAC, to zwykle<br />

60% kosztów utrzymania całego obiektu.<br />

Jest wobec czego o co walczyć. Zmniejszenie<br />

zużycia mediów przez te systemy nawet<br />

o 10% daje znaczne oszczędności. W przypadku<br />

inteligentnego sterowania HVAC<br />

poprzez BMS możliwe są oszczędności<br />

od 30% w przypadku prostego rozwiązania<br />

do 50% w przypadku rozwiązania bardziej<br />

zaawansowanego.<br />

Automatyka budynkowa generuje oszczędności<br />

przede wszystkim w trzech obszarach.<br />

Po pierwsze zapobiega jednoczesnemu<br />

grzaniu i chłodzeniu. Po drugie - inteligentnie<br />

wentyluje budynek w odpowiednich<br />

porach doby oraz przy maksymalnym wykorzystaniu<br />

temperatury powietrza wychodzącego<br />

z budynku. Po trzecie - uzależnia<br />

pracę systemów HVAC od obecności ludzi<br />

w poszczególnych pomieszczeniach i strefach<br />

budynku.<br />

Świadome oszczędności<br />

Inteligentna instalacja na bieżąco pobiera informacje<br />

z liczników energii, wody i gazu.<br />

Analiza zebranych danych odpowie na pytanie,<br />

w jaki sposób można uniknąć wielu niepotrzebnych<br />

wydatków oraz pozyskać wiedzę<br />

na temat, co tak naprawdę zużywa dużo energii,<br />

a tym samym „zjada” dużo pieniędzy.<br />

Inteligentny budynek nie tylko zoptymalizuje<br />

zużycie mediów, ale również nauczy<br />

jego użytkowników w jaki sposób i na czym<br />

warto oszczędzać. Wiele oszczędności<br />

można uzyskać po prostu zmieniając swoje<br />

przyzwyczajenia.<br />

Technologia VoIP<br />

w inteligentnym budynku<br />

Dla klientów coraz częściej bardzo istotną<br />

funkcją jest połączenie systemu BMS<br />

z instalacją wideodomofonową lub budynkowym<br />

interkomem. Taka integracja<br />

jest możliwa dzięki cyfrowej technologii<br />

przesyłania sygnału VoIP, pozwalającej<br />

na zbudowanie całej sieci takich urządzeń<br />

w budynku. Technologia pozwala na przesyłanie<br />

dźwięku, obrazu na żywo w obrębie<br />

budynku łącząc dowolne urządzenia, które<br />

ją wykorzystują.<br />

Fuzja jest możliwa dzięki systemowi Vision<br />

BMS, który ma wbudowaną funkcję<br />

komunikacji z urządzeniami pracującymi<br />

w technologii VoIP. Połączenie pozwala<br />

na zintegrowanie systemu wideodomofonu<br />

z systemem monitoringu, systemem alarmowym<br />

oraz oświetleniem budynku. System<br />

inteligentnego budynku tworzy centralę telefoniczną<br />

wraz z automatyczną sekretarką,<br />

udostępniając wiele ciekawych funkcji.<br />

Podsumowanie<br />

Rozwój systemów inteligentnego budynku<br />

rozpoczął się w latach osiemdziesiątych<br />

poprzedniego wieku, natomiast dopiero<br />

ostatnie lata rozpowszechniły tego typu systemy.<br />

Jest to związane przede wszystkim<br />

z coraz niższą ceną inteligentnych instalacji,<br />

a obecność nowoczesnych technologii<br />

na każdym kroku naszego życia wydaje się<br />

czymś zupełnie naturalnym.<br />

Po rozpowszechnieniu się telewizorów,<br />

komputerów i telefonów komórkowych…<br />

teraz przyszła kolej na inteligentne budynki.<br />

Artur Met<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

93


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

PROMOCJA<br />

EXTA FREE CONTROLLER<br />

mini EFC-02 firmy ZAMEL<br />

- sterowanie domem za pomocą urządzeń mobilnych<br />

Firma ZAMEL wprowadziła do oferty jednostkę centralną EXTA FREE CONTROLLER mini<br />

EFC-02. Jednostka centralna EXTA FREE CONTROLLER mini sprzężona z systemem EXTA<br />

FREE umożliwia sterowanie oświetleniem, roletami okiennymi oraz innymi urządzeniami<br />

w budynku nie tylko z poziomu nadajników radiowych, ale także za pomocą smartfonów<br />

i tabletów. Na tle rozwiązań konkurencyjnych system EXTA FREE wyróżnia łatwy<br />

i szybki montaż, intuicyjna obsługa oraz najniższe koszty instalacji (najtańszy zestaw dostępny<br />

jest już od kilkuset złotych).<br />

Jednostka centralna EXTA<br />

FREE CONTROLLER EFC-02 –<br />

charakterystyka<br />

EFC-02 umożliwia sterowanie<br />

systemem z poziomu urządzeń<br />

mobilnych, takich jak tablety<br />

i smartfony z systemem Android.<br />

Ponadto możliwe jest sterowanie<br />

z poziomu szerokiej gamy nadajników<br />

EXTA FREE. Jednostka wyposażona<br />

jest w interfejs LAN przystosowany<br />

do połączenia z routerami Wi-Fi. Wbudowana<br />

w jednostkę EFC-02 karta<br />

MicroSD służy do zapisu wszystkich ustawień<br />

konfiguracyjnych – takie rozwiązanie<br />

pozwala na bezproblemowe odtworzenie<br />

ustawień w przypadku awarii. Aplikację<br />

cechuje przyjazny interfejs zaprojektowany<br />

w taki sposób, aby sterowanie i zarządzanie<br />

całym systemem było intuicyjne i błyskawiczne.<br />

System konfigurowany jest z poziomu<br />

urządzeń mobilnych za pośrednictwem<br />

aplikacji EXTA FREE. Jednostka centralna<br />

EXTA FREE CONTROLLER mini stworzona<br />

przez konstruktorów firmy ZAMEL,<br />

to połączenie wysokiej jakości i funkcjonalności<br />

za przystępną cenę. Integracja bramki<br />

z odbiornikami EXTA FREE z poziomu<br />

smartfonów/tabletów jest intuicyjna i bezproblemowa.<br />

system alarmowy<br />

ogrzewanie<br />

klimatyzacja<br />

oświetlenie<br />

dzwonki<br />

rolety, zasłony<br />

bramy wjazdowe<br />

Fot. 1.<br />

Współpraca EFC-02 z elementami systemu EXTA FREE.<br />

94 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


INTELIGENTNY<br />

budynek<br />

EXTA FREE CONTROLLER<br />

– cechy<br />

<br />

możliwość błyskawicznego sterowania<br />

urządzeniami przy zachowaniu minimalnej<br />

liczby „kliknięć”<br />

<br />

przyjazny i przejrzysty interfejs użytkownika,<br />

<br />

sterowanie bez opóźnień czasowych,<br />

<br />

różne wersje językowe,<br />

<br />

możliwość tworzenia na pulpicie urządzeń<br />

mobilnych skrótów z wielu poziomów<br />

aplikacji,<br />

<br />

swobodna edycja nazw i układu ikon,<br />

<br />

możliwość dodawania ikon użytkownika.<br />

Urządzenie EXTA FREE CONTROLLER<br />

mini jest w 100% kompatybilnym uzupełnieniem<br />

bezprzewodowego systemu EXTA<br />

FREE.<br />

System EXTA FREE wzbogacony o EXTA<br />

FREE CONTROLLER to:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

brak konieczności prowadzenia okablowania<br />

urządzeń dzięki zastosowaniu<br />

rozwiązań bezprzewodowych, a tym<br />

samym niskie koszty i krótki czas wykonania<br />

całej instalacji,<br />

komfortowa adaptacja systemu do istniejących<br />

instalacji bez konieczności przeróbek<br />

i modyfikacji,<br />

możliwość zwiększenia funkcjonalności<br />

już zainstalowanych elementów systemu<br />

EXTA FREE poprzez montaż jednostki<br />

centralnej (bramki) EXTA FREE<br />

CONTROLLER,<br />

intuicyjna i bezproblemowa konfiguracja<br />

i obsługa systemu z poziomu aplikacji<br />

mobilnej,<br />

<br />

rozbudowana funkcjonalność dzięki<br />

zróżnicowanej ofercie odbiorników<br />

i nadajników EXTA FREE<br />

Sterowanie za pomocą systemu EXTA<br />

FREE – przykłady zastosowania<br />

Oświetlenie<br />

EXTA FREE CONTROLLER przy współpracy<br />

z odpowiednimi odbiornikami systemu<br />

EXTA FREE umożliwia sterowanie<br />

oświetleniem tradycyjnym oraz oświetleniem<br />

LED. Sterowanie możliwe jest z poziomu<br />

urządzeń mobilnych oraz nadajników<br />

EXTA FREE (pilot radiowy, nadajnik<br />

klawiszowy itp.). Oświetlenie może być<br />

sterowane indywidualnie lub grupowo.<br />

Poza typową funkcjonalnością załącz/wyłącz<br />

oraz regulacją natężenia oświetlenia<br />

użytkownik ma możliwość tworzenia indywidualnych<br />

scen świetlnych oraz programowania<br />

funkcji czasowych. Dzięki nim<br />

oświetlenie będzie załączało się automatycznie<br />

zgodnie z ustawieniami zaprogramowanymi<br />

przez użytkownika, bądź wtedy<br />

gdy jest to konieczne. Sterowanie oświetleniem<br />

może mieć zarówno charakter pojedynczego<br />

zdarzenia, jak i powtarzać się<br />

cyklicznie (zgodnie z zadaną datą, godziną,<br />

dniem tygodnia itp.).<br />

Rolety<br />

System EXTA FREE to nie tylko pełna<br />

kontrola nad roletami okiennymi w całym<br />

budynku, ale także bramami garażowymi<br />

i wjazdowymi. Aplikacja umożliwia<br />

zarządzanie roletami z podziałem<br />

na poziomy i pomieszczenia budynku. Skróty<br />

widoczne na pulpicie smartfona pozwalają<br />

na błyskawiczne otwieranie bram wjazdowych<br />

i garażowych oraz opuszczanie/<br />

podnoszenie wszystkich rolet jednym kliknięciem.<br />

Opcja zaprogramowania funkcji<br />

czasowych umożliwia użytkownikom systemu<br />

sterowanie roletami zgodnie z zadanym<br />

harmonogramem. W ramach systemu<br />

EXTA FREE roletami można zarządzać<br />

również z poziomu nadajników EXTA<br />

FREE oraz tradycyjnych łączników żaluzjowych<br />

(sterowanie lokalne, centralne,<br />

ustawienia komfortowe).<br />

Ogrzewanie i klimatyzacja<br />

Exta Free Controller EFC-02 współpracuje<br />

z bezprzewodowymi czujnikami temperatury<br />

(RCL-01 oraz RCT-01). Możliwa jest wizualizacja<br />

temperatury z podziałem na pomieszczenia<br />

co pozwala użytkownikowi na szybką<br />

ocenę panujących w budynku warunków.<br />

Czujniki<br />

EXTA FREE CONTROLLER współpracuje<br />

z różnymi typami czujników. Dzięki tej<br />

współpracy użytkownicy systemu zyskują<br />

komfort automatyzacji procesów sterowania<br />

w obrębie domu, ogrodu, miejsca<br />

pracy i wypoczynku. Analiza temperatury,<br />

stopnia nasłonecznienia, to niezastąpiona<br />

pomoc, a przede wszystkim oszczędność<br />

czasu w procesie sterowania roletami<br />

okiennymi czy utrzymaniu komfortu cieplnego<br />

w domu. Natomiast czujniki kontaktronowe<br />

czuwają nad bezpieczeństwem<br />

domowników.<br />

Fot. 2.<br />

Obsługa ekranowa aplikacji Exta Free<br />

jest bardzo przejrzyście i intuicyjnie<br />

opracowana.<br />

Funkcje<br />

czasowe<br />

Użytkownik systemu może także w prosty<br />

sposób definiować czas realizacji, a także<br />

liczbę powtórzeń dla zaprogramowanych<br />

zdarzeń, sekwencji i scen. Funkcje czasowe<br />

pozwalają na całkowitą automatyzację<br />

wybranych procesów w budynku.<br />

Szczegółowe informacje dotyczące jednostki<br />

centralnej EFC-02 dostępne są na stronie<br />

www.extafree.pl.<br />

•<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

95


PROGRAMY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

BMEcat w MEGACENNIKU<br />

BMECat jest standardem wymiany danych katalogowych pomiędzy producentami<br />

i odbiorcami. Został wprowadzony w 1999 roku we współpracy z BME e.V. (German Federal<br />

Association for Materials-Management, Procurement and Logistics).<br />

Szybki rozwój technologii, nowe<br />

produkty, otwarcie rynków spowodowały<br />

chaos informacyjny<br />

dla obiorców i dystrybucji. Zaszła<br />

więc potrzeba uniwersalnego<br />

sklasyfikowania produktów oraz<br />

opracowania standardów wymiany<br />

danych o produktach.<br />

Odpowiedzią na pierwsze wyzwanie<br />

jest ETIM czyli ujednolicona<br />

klasyfikacja produktów obejmująca<br />

klasę oraz parametry opisane w jednoznaczny<br />

wspólny dla danej klasy<br />

znormalizowany sposób. Aby użytkownikom<br />

łatwiej było się posługiwać<br />

znanym sobie językiem potocznym<br />

dodatkowo uwzględniono<br />

w klasyfikacji synonimy.<br />

Wprowadzenie klasyfikacji ETIM<br />

daje dla rynku elektrotechnicznego<br />

wiele korzyści:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

dokładny opis produktu- co umożliwia<br />

użytkownikowi precyzyjny<br />

wybór produktu po jego parametrach<br />

technicznych niezależnie<br />

od producenta artykułu,<br />

Rys. 1. Widok sklasyfikowanych danych wg ETIM.<br />

poprawia efektywność komunikacji<br />

w łańcuchu dostaw,<br />

eliminuje błędy w identyfikacji<br />

produktu,<br />

daje możliwość wielokrotnego<br />

użycia zgromadzonych w systemach<br />

informatycznych danych np. przy<br />

tworzeniu kart katalogowych itp.<br />

Klasyfikacja ETIM wprowadzana jest sukcesywnie<br />

od trzech lat w MEGACENNIKU<br />

(www.megacennik.eu). Na rys. 1 przedstawiono<br />

przykład klasyfikacji ETIM dla popularnego<br />

przekaźnika R15.<br />

Po uporządkowaniu formy danych za pomocą<br />

ETIM przyszła kolej na wykorzystanie<br />

standardu wymiany danych BMEcat.<br />

Dane produktowe klasyfikacji zapisane<br />

są w postaci struktury xml (Extensible Markup<br />

Language). Taka struktura może być<br />

generowana przez każdy system informatyczny<br />

(np. SAP, ERP XL) a także pobierana<br />

automatycznie i zapisywana przez te<br />

systemy. Tę strukturę wykorzystują również<br />

standardy elektronicznej wymiany dokumentów<br />

(EDI).<br />

Co zawierają dane?<br />

Dane w formacie BMEcat zawierają podstawowe<br />

dane opisujące produkt (nazwa<br />

u producenta, kod, EAN itp., cena cennikowa,<br />

klasyfikacja wg ETIM), dane logistyczne<br />

(jednostka miary, waga, wymiary,<br />

opakowanie zbiorcze itp.) a także dołączone<br />

dodatkowe informacje (np. szczegóły,<br />

skrócona nazwa itp.) i pliki (zdjęcia, karty<br />

katalogowe, instrukcje montażu, certyfikaty<br />

i dopuszczenia).<br />

Informacje zapisane w tym formacie zawierają<br />

wszystkie dane związane z produktem.<br />

Dane mogą być wykorzystane przez odbiorcę<br />

na wiele sposobów:<br />

<br />

<br />

<br />

tworzenie baz danych do sklepów internetowych,<br />

katalogów (wielojęzycznych),<br />

ulotek, ofert,<br />

tworzenie baz danych w systemach informatycznych<br />

ERP zarówno u producentów,<br />

jak i u odbiorców,<br />

wykorzystanie danych przy elektronicznym<br />

przesyle e-dokumentów (EDI) zarówno<br />

przy zamówieniach, potwierdzeniach<br />

zamówień i fakturach.<br />

Organizacja SHE, zrzeszająca ponad 70%<br />

polskiego rynku elektrotechnicznego, od kilku<br />

lat wprowadza w relacje biznesowe standardy<br />

danych produktowych. Jako pierwszą<br />

standaryzację opracowano szablon cennika<br />

SHE, kolejno wprowadzono klasyfikację<br />

ETIM (w tym celu powstała celowa spółka<br />

ETIM Polska), a od ubiegłego roku - standard<br />

wymiany danych BMEcat.<br />

Na stronie www.etim.org.pl można uzyskać<br />

więcej informacji zarówno o klasyfikacji<br />

ETIM, jak i standardzie BMEcat. Producenci<br />

i dostawcy stosujący dotychczas szablon cennika<br />

SHE mogą bez problemu zastąpić ten<br />

szablon standardem BMEcat, bowiem na wymienionej<br />

wyżej stronie ETIM znajduje się<br />

bezpłatny konwerter, a dla zainteresowanych<br />

tworzeniem bazy w tej klasyfikacji - dokładny<br />

opis wraz z instrukcją.<br />

W kilku krokach prześledzimy funkcjonowanie<br />

BMEcat w Megacenniku.<br />

1. Pobieranie danych od producenta.<br />

2. Specyfikacja danych posiadających<br />

klasyfikację ETIM. Dane posiadające<br />

klasyfikację ETIM zaznaczono opisem<br />

„ETIM”.<br />

3. Widok sklasyfikowanych danych<br />

(ETIM). Widok ten zamieszczono<br />

na początku artykułu. Zgromadzone<br />

w MEGACENNIKU dane można<br />

wyeksportować w formacie BMEcat<br />

do każdego systemu ERP.<br />

4. Eksport danych.<br />

Funkcjonowanie ogólnodostępnej bazy danych<br />

MEGACENNIK z sukcesywnie uzupełnionymi<br />

klasyfikacjami daje ogromne<br />

korzyści dla rynku:<br />

96 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


PROGRAMY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Rys. 2. Pobieranie danych od producenta.<br />

<br />

Rys. 3. Eksport danych.<br />

PRODUCENCI: mają możliwość korzystania<br />

z aplikacji ETIM-Mapper,<br />

która w sposób intuicyjny pomaga nadać<br />

klasyfikację produktom. Po ukończeniu<br />

klasyfikacji swojej bazy mogą<br />

tę bazę w formacie BMEcat wyeksportować<br />

do własnego sytemu ERP lub<br />

przekazać do innych firm dystrybucyjnych.<br />

Oczywiście możliwa jest aktualizacja<br />

bazy (całkowita lub częściowa)<br />

za pomocą eksportu do MEGACEN-<br />

NIKA lub poprzez używanie aplikacji<br />

ETIM-Mapper. Dane można wykorzystać<br />

do tworzenia wielojęzycznych katalogów,<br />

ulotek, sklepów firmowych,<br />

zestawień i dla celów marketingowych.<br />

<br />

ODBIORCY (DYSTRYBUCJA):<br />

<br />

możliwość eksportu danych w formacie<br />

BMEcat do lokalnych systemów<br />

informatycznych ERP. Dane zgromadzone<br />

w lokalnych systemach mogą<br />

być wykorzystane do codziennej obsługi<br />

klienta przez handlowców, eksportowane<br />

do sklepów internetowych,<br />

do tworzenia katalogów, ulotek, ofert,<br />

zestawień oraz dla szeroko pojętych<br />

celów marketingowych.<br />

UŻYTKOWNIK MEGACENNIKA:<br />

możliwość przeglądania danych różnych<br />

produktów, różnych producentów<br />

na jednej stronie www bez konieczności<br />

dodatkowego korzystania z katalogów,<br />

cenników, stron producentów.<br />

Ma też możliwość eksportu wyspecyfikowanych<br />

danych.<br />

Aplikacja ETIM-Mapper i funkcjonalności<br />

związane z klasyfikacją ETIM<br />

oraz standardem BMEcat prezentowane<br />

będą na Targach ENERGETAB<br />

w Bielsku Białej. Zapraszamy na stoisko<br />

nr 26 w pawilonie A.<br />

•<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

97


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Kamera termowizyjna<br />

– podstawowe narzędzie elektryka<br />

Już nie tylko w filmach szpiegowskich! Kamera termowizyjna powinna znaleźć się<br />

w wyposażeniu warsztatu każdego elektryka. W błyskawiczny sposób poinformuje go<br />

o stanie instalacji elektrycznej i zbliżającej się awarii.<br />

Od kamery video do użytku domowego<br />

urządzenie termowizyjne<br />

odróżniają matryce detektorów promieniowania<br />

podczerwonego oraz<br />

układ odwzorowania promieniowania<br />

podczerwonego na obraz widzial-<br />

Fot.: FLUKE<br />

Fot.: TESTO<br />

Fot. 2.<br />

Urządzenia pozwalają na wczesne wykrycie przegrzań związanych z obciążeniem<br />

prądowym bądź wysoką rezystancją na obwodach.<br />

Fot. 1.<br />

Najwięcej dzieje się w dziedzinie<br />

bezprzewodowej łączności kamery<br />

z laptopem i smartfonem.<br />

ny. Kamera termowizyjna rejestruje rozkład<br />

promieniowania podczerwonego emitowanego<br />

przez każdy obiekt i ciało, którego<br />

temperatura jest wyższa od zera bezwzględnego,<br />

a następnie przekształca go w światło<br />

widzialne, czyli w praktyce: obraz na wyświetlaczu.<br />

Dzięki temu możemy w precyzyjny<br />

i bezdotykowy sposób ocenić rozkład<br />

temperatury na powierzchni danego ciała.<br />

Urządzenia znajdują zastosowanie w wielu,<br />

czasami zupełnie odmiennych dziedzinach<br />

– choć nasze pierwsze skojarzenie dotyczy<br />

filmów szpiegowskich czy przedstawiających<br />

tajne misje wojskowe. Kamera termowizyjna<br />

to podstawowe narzędzie elektryka<br />

pozwalające na możliwie wczesne wykrycie<br />

usterek w dziedzinie energetyki i utrzymania<br />

ruchu, tzn. jeszcze przed wystąpieniem<br />

awarii i kosztownych przestojów w pracy –<br />

szczególnie przegrzań związanych z obciążeniem<br />

prądowym bądź wysoką rezystancją<br />

na obwodach. Za ich pomocą przeprowadza<br />

98 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: SONEL<br />

nieszczelność w ociepleniu). Zaawansowane<br />

modele umożliwiają pomiary temperatury<br />

w zakresie od -20°C do nawet +1200°C,<br />

choć w warsztacie „statystycznego” elektryka<br />

sprawdzi się raczej prostsza kamera,<br />

pozwalająca na pomiary temperatury<br />

do ok. 120°C, a maksymalnie 350°C. Kamera<br />

termowizyjna do zastosowania w energetyce<br />

to również urządzenie, które możemy<br />

swobodnie i w każdym miejscu ładować lub<br />

samodzielnie wymienić akumulator. Modele,<br />

w których każdorazowa wymiana baterii<br />

odbywa się w serwisie są dość niefunkcjonalne,<br />

poza tym mogą powodować przestoje<br />

w pracy.<br />

Fot.: VIGO<br />

Fot. 3.<br />

Obraz w obrazie czy system regulacji<br />

ostrości – to tylko nieliczne<br />

z wielu nowych funkcji.<br />

Funkcjonalności kamer<br />

Wprowadzane przez producentów usprawnienia<br />

sprawiają, że kamery termowizyjne<br />

coraz częściej przypominają urządzenia<br />

„przeciętnych Kowalskich” – kręcących<br />

filmy z rodzinnych imprez i wakacyjnych<br />

wyjazdów. Nie chodzi jednak o gadżeciar-<br />

Fot. 4.<br />

Termowizyjny obraz przekaźników<br />

i styczników.<br />

się przede wszystkim konserwację prognostyczną<br />

opierającą się na diagnostyce temperaturowej<br />

na rozdzielnicach, przełącznikach,<br />

podstacjach, transformatorach itd.<br />

Z kolei instalatorzy i serwisanci wykorzystują<br />

je m.in. do zlokalizowania wycieków<br />

z ogrzewania podłogowego i instalacji<br />

grzewczej. Wiąże się z tym również zastosowanie<br />

w branży termoizolacji – kamery<br />

pozwalają na wykrycie mostków termicznych,<br />

np. wskutek nieprawidłowego montażu<br />

okien czy błędów popełnionych podczas<br />

budowy. Oprócz tego używane są przez specjalistów<br />

branży wentylacyjnej, chłodniczej<br />

oraz instalacji fotowoltaicznych.<br />

Kamera, akcja!<br />

Poszczególne modele kamer termowizyjnych<br />

lub urządzeń oferowanych przez<br />

producentów różnią się pomiędzy sobą<br />

możliwościami pomiarowymi, parametrami<br />

optyki i wyświetlacza oraz oczywiście<br />

– dodatkowymi opcjami. Wybierając<br />

kamerę termowizyjną, zwróćmy uwagę<br />

na to, aby ściśle odpowiadały przeznaczeniu.<br />

Jeśli np. urządzenie wykorzystywane<br />

będzie w budownictwie, powinno charakteryzować<br />

się lepszymi parametrami niż<br />

w energetyce (mostki termiczne zazwyczaj<br />

niewiele różnią się od otoczenia, nie każda<br />

kamera będzie więc w stanie wychwycić<br />

Fot. 5.<br />

Z pozoru kamery termowizyjne niczym nie różnią się od standardowych.<br />

Różnica tkwi jednak przede wszystkim w matrycach detektorów promieniowania<br />

podczerwonego.<br />

Fot.: SONEL<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

99


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: FLUKE<br />

Fot. 6.<br />

stwo, a takie funkcjonalności, które sprawiają,<br />

że korzystanie z kamery nie wymaga<br />

wnikliwego studiowania instrukcji obsługi<br />

– jest za to łatwe, niemal intuicyjne.<br />

Fot. 7.<br />

Oprócz dobrego jakościowo sprzętu liczą się również warunki przeprowadzania<br />

pomiarów.<br />

Fot.: FLUKE<br />

W przeprowadzaniu badania pomaga<br />

ergonomiczny kształt urządzenia<br />

oraz jego niewielki ciężar.<br />

Nawet już modele w średniej klasie cenowej<br />

mają coraz wyższy współczynnik rozdzielczości<br />

przestrzennej (ok. 5,6 mRad) oraz<br />

pola widzenia (np. 26°×26° lub 19,5°×26°).<br />

Za wygodną obsługę kamery odpowiada<br />

m.in. wyświetlacz – technologia LCD,<br />

a dodatkowo duża rozdzielczość (przekątna<br />

ekranu ok. 3,5 cala) sprawia, że wyniki badania<br />

są możliwe do odczytania nawet w niekorzystnych<br />

warunkach. Wbudowany aparat<br />

(najczęściej ok. 2 megapikseli) umożliwia<br />

wykonywanie zdjęć cyfrowych, co pomaga<br />

w prowadzeniu dokumentacji i pozwala<br />

na osadzenie zdjęć termowizyjnych w przestrzeni.<br />

W niektórych modelach znajdziemy<br />

też funkcję łączenia obrazów termowizyjnych<br />

z widzialnymi poprzez odpowiednie<br />

oprogramowanie – w trybie obraz w obrazie,<br />

przenikania obrazów termicznego i widzialnego,<br />

wyświetlania pełnego obrazu termicznego<br />

oraz alarmu temperatury, w którym<br />

na obrazie widzialnym zaznaczone są tylko<br />

elementy o zbyt wysokiej lub niskiej temperaturze.<br />

Obraz odświeżany jest do ok. 30 razy<br />

na sekundę.<br />

Oprócz tego niektóre urządzenia mają<br />

wbudowaną funkcję asystenta obrazu panoramicznego,<br />

umożliwiającego analizę<br />

i dokumentację całkowitego obrazu skomponowanego<br />

z pojedynczych zdjęć. Inne<br />

zaś – rejestracji obrazu w trybie video,<br />

pozwalając na prowadzenie monitoringu<br />

w czasie rzeczywistym oraz przechwytywanie<br />

pojedynczych obrazów termicznych.<br />

Termografy zapisywane są w formacie jpg,<br />

oprócz samego obrazu pliki zawierają informacje<br />

o temperaturze każdego punktu obrazu,<br />

widok rzeczywisty, notatki głosowe itd.;<br />

do jego przeglądania możemy użyć dowolnego<br />

programu graficznego.<br />

Wśród przydatnych usprawnień jest wspomaganie<br />

lampą LED pozwalającą na rejestrację<br />

obrazu również przy słabych warunkach<br />

oświetleniowych oraz wskaźnik laserowy<br />

pokazujący, w który punkt skierowany jest<br />

obiektyw kamery. Praktyczną funkcjonalnością<br />

jest możliwość zapisywania notatek<br />

głosowych – np. do każdego zapisanego<br />

obrazu 60-sekundowy komentarz. Przydaje<br />

się to szczególnie przy pomiarze w wymagających<br />

warunkach, kiedy nie mamy możliwości<br />

na ręczne zapisywanie. Innowacyjną,<br />

warto zaakcentowania opcją jest też automatyczny<br />

system regulacji ostrości. Jak działa?<br />

Przed pomiarem temperatury dokonuje<br />

się laserowego pomiaru odległości kamery<br />

od mierzonego obiektu – wystarczy skierować<br />

laser na obiekt poddawany kontroli oraz<br />

naciśnięcie odpowiedniego przycisku. Na tej<br />

podstawie system automatycznie reguluje<br />

Fot.: TESTO<br />

Fot. 8.<br />

Za pomocą kamery przeprowadzimy<br />

konserwację prognostyczną<br />

opierającą się na diagnostyce<br />

temperaturowej na rozdzielnicach,<br />

przełącznikach, podstacjach,<br />

transformatorach itd.<br />

100 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot.: SONEL<br />

Fot. 9.<br />

Dokonując pomiaru pamiętajmy<br />

o minimalnych wymiarach mierzonego<br />

obiektu, zależnych od odległości,<br />

rozdzielczości matrycy<br />

kamery i użytego obiektywu.<br />

ostrość, dzięki czemu uzyskujemy najlepszej<br />

jakości obraz oraz dokładne pomiary.<br />

Kamera online<br />

Najwięcej wydarzyło się w dziedzinie komunikacji<br />

– łączności bezprzewodowej,<br />

przesyłu danych oraz współpracy z urządzeniami<br />

mobilnymi i tabletami. Specjalne aplikacje<br />

pozwalają np. na połączenia video life,<br />

co znacznie usprawnia prace w przypadku<br />

większych inwestycji, systemów czy obiektów<br />

wielkopowierzchniowych. Istotną opcją<br />

jest również dostęp do danych przechowywanych<br />

w chmurze, dzięki czemu praktycznie<br />

w każdym momencie czy z dowolnego<br />

miejsca możemy sprawdzić, jakie prace były<br />

przeprowadzane w danym dniu czy budynku.<br />

Oprócz tego producenci oferują rozszerzenie<br />

możliwości starszych czy też standardowych<br />

modeli kamer, np. poprzez dołączenie bezprzewodowej<br />

karty SD.<br />

Poszczególni producenci przygotowują<br />

aplikacje (zarówno na Androida, jak i iOS)<br />

umożliwiające współpracę kamery termowizyjnej<br />

z popularnymi urządzeniami mobilnymi,<br />

jak smartfony, tablety czy laptopy.<br />

Zapisywanie danych, tworzenie raportów<br />

z pomiarów oraz analizę obrazów – wszystko<br />

to zrobimy za pomocą telefonu. Dzięki<br />

temu błyskawicznie prześlemy wyniki przełożonemu<br />

lub zleceniodawcy. Oczywiście,<br />

do standardu (w przypadku „inteligentnych”<br />

kamer) należy już możliwość transferowania<br />

danych za pomocą złącza USB lub zapis<br />

danych na karcie SD (lub micro SD).<br />

Możliwe, że miłośników nowinek technologicznych<br />

przekona również kamera termowizyjna<br />

nakładana na telefon komórkowy<br />

typu smartfon, której prototyp zaprezentował<br />

przed rokiem jeden z producentów.<br />

Oczywiście, przynajmniej pierwsze modele<br />

tego urządzenia nie będą oferowały fantastycznych<br />

pod względem jakości obrazów,<br />

jednak należy przyznać: to zupełnie nowy<br />

i bardzo perspektywiczny kierunek w rozwoju<br />

dziedziny termowizji.<br />

Iwona Bortniczuk<br />

Na podstawie materiałów firm:<br />

Fluke, Testo, Sonel, Flir<br />

REKLAMA<br />

Ad Ex-series_175x117_IND_PL.indd 1 11/12/13 13:21<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

101


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Kamery termowizyjne Fluke Ti90 i Ti95<br />

w systemie Fluke Connect<br />

PROMOCJA<br />

Nowe, przemysłowe kamery termowizyjne Fluke Ti 90 i 95 zapewniają wysoką jakość<br />

pomiarów i szeroki wachlarz zastosowań w przystępnej cenie. Oba modele współpracują<br />

z systemem Fluke Connect umożliwiającym łączność bezprzewodową ze smartfonami,<br />

przechowywanie danych w chmurze oraz współpracę całego zespołu techników bez<br />

względu na dzielące ich odległości.<br />

Fot. 1.<br />

Kamera termowizyjna<br />

Fluke Ti 95<br />

Firma Fluke wprowadziła na polski<br />

rynek dwie nowe kamery termowizyjne<br />

z klasy ekonomicznej – Fluke Ti90<br />

i Ti95. To odpowiedź na oczekiwania<br />

Klientów potrzebujących mniej zaawansowanego,<br />

lecz gwarantującego<br />

najwyższą jakość sprzętu w przystępnej<br />

cenie. Kamery Ti90 i 95 wyróżnia<br />

najwyższy w swojej klasie cenowej<br />

współczynnik rozdzielczości przestrzennej<br />

oraz pola widzenia, a także<br />

3,5 calowy wyświetlacz LCD. Możliwość<br />

wykonywania zdjęć cyfrowych,<br />

dzięki wbudowanemu aparatowi,<br />

ułatwia prowadzenie dokumentacji<br />

oraz osadzenie zdjęć termowizyjnych<br />

w przestrzeni. Funkcję łączenia<br />

obrazów termowizyjnych z widzialnymi<br />

zapewnia, dostępna w programie<br />

SmartView, funkcja IR Fusion<br />

z trybem Autoblend. Model Ti95<br />

umożliwia ponadto zapis obrazu<br />

w obrazie (PictureInPicture). Kamery Ti95<br />

i Ti90 są w pełni kompatybilne z systemem<br />

Fluke Connect umożliwiającym współpracę<br />

przyrządów pomiarowych ze smartfonami.<br />

Fluke Connect obejmuje ponad<br />

20 przyrządów Fluke (mierniki wartości<br />

elektrycznych, temperatur, multimetry) oraz<br />

aplikację Fluke Connect, na urządzenia<br />

mobilne z systemem iOS i Android.<br />

Najważniejsze właściwości kamer<br />

Fluke Ti90 i Ti95<br />

<br />

Rozdzielczość przestrzenna (IFOV)<br />

5,6 mRad.<br />

<br />

Pole widzenia: 26°×26° (dla Ti95)<br />

i 19,5°×26° (Ti90).<br />

<br />

Rozdzielczość: 80×60 (dla Ti90)<br />

i 80×80 (Ti95).<br />

<br />

<br />

<br />

Czułość termiczna: 150 mK (dla Ti90)<br />

i 100 mK (Ti95).<br />

Aparat cyfrowy 2 megapiksele.<br />

3,5 calowy, pionowy wyświetlacz.<br />

Fot. 2.<br />

<br />

<br />

<br />

Wymienna karta pamięci SD 8 GB.<br />

Odporność na upadki z 2 m oraz klasa<br />

szczelności IP54.<br />

Waga (z akumulatorem): 0,726 kg.<br />

Najważniejsze obszary zastosowań<br />

Nowe kamery termowizyjne Fluke Ti90<br />

i Ti95 przeznaczone są do mniej zaawansowanych<br />

zastosowań w diagnostyce układów<br />

mechanicznych, elektrycznych i systemów<br />

HVAC. Użyte w codziennych działaniach<br />

prewencyjnych pozwolą szybko wykryć, niewidoczne<br />

gołym okiem, obszary potencjalnych<br />

usterek. W układach mechanicznych<br />

najczęstsze problemy, które można wykryć<br />

dzięki badaniu termograficznemu to: niewydajne<br />

chłodzenie, problemy w zakresie jakości<br />

energii elektrycznej, niewspółosiowość,<br />

problemy z łożyskami, tarcie spowodowane<br />

zużyciem, nieprawidłowym wyrównaniem<br />

lub niewystarczającym smarowaniem. W klimatyzacji<br />

i chłodnictwie wykorzystanie ka-<br />

Kamery Fluke Ti90 i Ti95 przeznaczone są do zastosowań w diagnostyce układów<br />

mechanicznych, elektrycznych i systemów HVAC.<br />

102 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

mer termowizyjnych pozwoli na badanie<br />

rozkładu temperatur w pomieszczeniu, wykrywanie<br />

mostków termicznych i nieszczelności,<br />

badanie stanu izolacji cieplnej, wykrywanie<br />

zawilgoceń, badanie poziomu cieczy<br />

w zbiornikach oraz diagnostykę stanu komponentów<br />

systemów HVAC i wykrywanie<br />

symptomów zużycia. W instalacjach elektrycznych<br />

wykrycie anomalii termicznych<br />

może wskazywać na nierównomierne obciążenia,<br />

problemy ze składowymi harmonicznymi,<br />

przeciążenia układu, poluzowane lub<br />

skorodowane połączenia, uszkodzenia izolacji<br />

czy błędy w okablowaniu.<br />

Fot. 3.<br />

Funkcja EquipmentLog umożliwia<br />

automatyczne skojarzenie<br />

pomiarów z badanym urządzeniem,<br />

tworzenie historii pomiarów i archiwizowanie<br />

jej w chmurze.<br />

Najważniejsze funkcjonalności<br />

systemu Fluke Connect ułatwiające<br />

pracę z kamerami termowizyjnymi<br />

We wszystkich wskazanych powyżej przypadkach,<br />

kluczem do wykrycia symptomów<br />

usterek jest prowadzenie regularnej diagnostyki<br />

pozwalającej na wykrywanie odchyleń<br />

temperatur od stanu normalnego. Z pomocą<br />

przychodzi tu funkcja EquipmentLog, będąca<br />

integralną częścią systemu Fluke Connect.<br />

Umożliwia ona automatyczne skojarzenie<br />

pomiarów z badanym urządzeniem,<br />

tworzenie historii pomiarów i archiwizowanie<br />

jej w chmurze. Możemy więc badać dany<br />

obiekt w założonych odstępach czasu, a wyniki<br />

naszych pomiarów będą automatycznie<br />

archiwizowane oraz dostępne dla innych<br />

użytkowników. Dzięki temu każda osoba<br />

prowadząca pomiar może mieć natychmiastowy<br />

dostęp do danych porównawczych,<br />

co umożliwi szybkie wykrycie anomalii. Kolejną<br />

niezwykle przydatną funkcją oferowaną<br />

przez Fluke Connect są rozmowy wideo<br />

ShareLive. Pozwalają one na komunikację<br />

między użytkownikami aplikacji i przesyłanie<br />

obrazów w czasie rzeczywistym. Ponieważ<br />

anomalie termiczne mogą być spowodowane<br />

przez szereg różnych czynników,<br />

poprawna interpretacja obrazów termicznych<br />

może wymagać większej wiedzy i doświadczenia.<br />

Funkcja ShareLive pozwala na natychmiastowe<br />

„podzielenie” się wynikami<br />

pomiarów z innymi członkami zespołu czy<br />

przełożonymi, konsultację i podjęcie decyzji<br />

o kolejnych działaniach.<br />

Bezprzewodowe kamery termowizyjne<br />

Fluke Ti90 i Ti95 współpracujące z systemem<br />

Fluke Connect to doskonałe rozwiązanie<br />

dla zespołów prowadzących<br />

diagnostykę prewencyjną w zakładach przemysłowych<br />

czy budynkach komercyjnych.<br />

Więcej informacji znajduje się na stronie<br />

www.fluke.pl/newir.<br />

•<br />

REKLAMA<br />

Kamera termowizyjna<br />

na każdą sytuację<br />

i kieszeń.<br />

Ti95/90 - 2 NOWE MODELE<br />

Najwyższa jakość obrazu<br />

Do 84% lepsza rozdzielczość<br />

przestrzenna i do 32% większy<br />

ekran<br />

Funkcja bezprzewodowego<br />

udostępniania danych<br />

bezpośrednio z miejsca pomiaru<br />

Korzystaj z usprawnień Fluke<br />

Connect - największego systemu<br />

bezprzewodowych przyrządów<br />

pomiarowych<br />

Połączenia<br />

wideo<br />

ShareLive<br />

Wykresy<br />

TrendIt<br />

Pomiary<br />

AutoRecord<br />

Historia<br />

EquipmentLog<br />

Pamięć<br />

w chmurze<br />

Fluke Cloud<br />

W porównaniu do przemysłowych kamer termowizyjnych innych producentów w tym samym przedziale cenowym w oparciu o MSRP z dnia 1 maja <strong>2014</strong> r.<br />

Modele Fluke Ti9X, Ti1XX, Ti2XX, Ti3XX, Ti4XX są kompatybilne z systemem Fluke Connect. <strong>2014</strong> Fluke Corporation. Wszystkie znaki towarowe są<br />

własnością odpowiednich podmiotów. Smartfon, bezprzewodowy internet oraz abonament nie są częścią zestawu. Kompatybilne z systemami Android<br />

(4.4.x lub nowszym) oraz iOS (7 lub nowszym). Apple i logo Apple stanowią znaki towarowe firmy Apple Inc. zarejestrowane w USA i innych krajach.<br />

App Store to znak usługowy firmy Apple Inc. Google Play to znak towarowy firmy Google Inc.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

103


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Kamera termowizyjna testo 870<br />

PROMOCJA<br />

Nowa generacja kamer testo 870 to odpowiedź firmy Testo na wciąż rosnące zapotrzebowanie<br />

rynku termowizyjnego w ostatnich latach. Potrzeba wykonywania zdjęć termowizyjnych<br />

o zwiększonych dokładnościach z wysoką rozdzielczością daje szanse na wykorzystanie<br />

kamer termowizyjnych jako urządzeń wielofunkcyjnych zarówno w budownictwie, jak<br />

i w przemyśle. Nowa generacja testo 870 to wyższa czułość termiczna (do 100 mK), wbudowany<br />

aparat cyfrowy (tylko w wersji testo 870‐2) i zakres pomiarowy do 280°C. W połączeniu<br />

z szerokokątnym obiektywem 34×26° kamera pozwala m.in. na wykrywanie przeciążeń<br />

elektrycznych i uszkodzeń izolacji, ocenę stanu instalacji elektrycznych, weryfikację pracy<br />

podstacji, rozdzielni i szaf elektrycznych, systematyczne monitorowanie podzespołów na halach<br />

produkcyjnych czy też monitoring linii procesowej.<br />

stalacji, czyli generowaniem dodatkowych<br />

kosztów...<br />

sobie z takimi problemami, to jak ustrzec się<br />

usterki w modułach, w których występuje<br />

brak przenoszenie obciążeń i tarć przez smary?<br />

Jak zdiagnozować złe chłodzenie w układach<br />

mechanicznych, niewspółosiowość<br />

i problemy z przekładniami czy łożyskami?<br />

Tylko dzięki termowizji. Dzięki czułości kamery<br />

testo 870 sięgającej poniżej 100 mK<br />

możliwe jest wykrycie nawet najmniejszych<br />

różnic temperaturowych na instalacjach<br />

Fot. 1.<br />

Kamera termowizyjna testo 870.<br />

Instalacje elektryczne<br />

W odniesieniu do energetyki i utrzymania<br />

ruchu głównym problemem<br />

stawianym przed użytkownikiem<br />

są przeciążenia instalacji, a co za tym<br />

idzie występowanie przegrzań związanych<br />

z nadmiernym obciążeniem<br />

prądowym lub wysoką rezystancją<br />

występującą na obwodach. Nierównomierne<br />

obciążenia, uszkodzenia<br />

izolacji czy zbyt wysokie natężenie<br />

prądu powoduje znaczące zmiany<br />

termiczne na instalacji co może<br />

skutkować występowaniem awarii<br />

i przestojami w funkcjonowaniu in-<br />

Fot. 2.<br />

Diagnostyka instalacji elektrycznych.<br />

Instalacje mechaniczne<br />

W dziale mechaniki dość często mamy<br />

do czynienia z występowaniem niepożądanych<br />

tarć lub obciążeń komponentów czego<br />

efektem są znaczne wahania temperatur<br />

na funkcjonujących podzespołach. O ile<br />

współczesna technologia pozwala nam radzić<br />

Fot. 3.<br />

Diagnostyka instalacji mechanicznych.<br />

104 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

co pozwoli na wczesne wykrycie powstającej<br />

usterki i podjęcie działań naprawczych.<br />

Fot. 4.<br />

Diagnostyka instalacji fotowoltaicznych.<br />

Fotowoltaika<br />

W przypadku fotowoltaiki termowizja znalazła<br />

głównych odbiorców wśród instalatorów<br />

i serwisantów PV. Każda, nawet najlepiej<br />

wykonana instalacja z biegiem czasu<br />

podlega procesowi starzenia, mniejszym<br />

lub większym defektom, czy też jest poddawana<br />

działaniu nieprzewidzianych czynników<br />

zewnętrznych. Dodając do tego cały<br />

szereg niewidzialnych gołym okiem defektów<br />

m.in. wadliwych ogniw, uszkodzeń<br />

diod bypass, mikropęknięć, rozwarstwień<br />

występujących pomiędzy taśmą przewodzącą<br />

a ogniwem, czy niedopasowania<br />

parametrycznego samych modułów może<br />

dojść do sytuacji, że nie będziemy w pełni<br />

zadowoleni z wydajności zainstalowanej instalacji.<br />

Z doświadczenia wiemy, że moduł<br />

fotowoltaiczny jest tak mocny, jak najsłabsze<br />

z jego ogniw w segmencie. Po wykryciu<br />

wadliwego ogniwa serwisant jest w stanie<br />

znacznie szybciej usunąć defekt, co nam<br />

jako użytkownikom pozwala na zaoszczędzenie<br />

dodatkowych kosztów wynikających<br />

z niesprawnej instalacji.<br />

SuperResolution – dwukrotne<br />

zwiększenie rozdzielczości obrazu<br />

termowizyjnego!!!<br />

Nowością na rynku jest opatentowana<br />

przez producenta, firmę Testo A.G., funkcja<br />

SuperResolution. Technologia ta pozwala<br />

na dwukrotne poprawienie rozdzielczości<br />

wszystkich kamer Testo, również tych już<br />

eksploatowanych. Przykładowo wykorzystując<br />

funkcję SuperResolution w kamerze<br />

testo 870 o rozdzielczości detektora 160×120<br />

pikseli, otrzymujemy na zdjęciu termowizyjnym<br />

320×240 pikseli. Firmware urządzenia<br />

wykorzystuje obrazy powstające w kamerze<br />

na skutek naturalnych ruchów ręki podtrzymującej<br />

kamerę. W ciągu 1/2 s kamera rejestruje<br />

równocześnie 5 zdjęć o standardowej<br />

rozdzielczości i z wykorzystaniem odpowiedniego<br />

logarytmu zdjęcia zostają zapisywane<br />

już w podwyższonej rozdzielczości.<br />

By uatrakcyjnić ofertę i możliwości samych<br />

kamer termowizyjnych producent<br />

do 30.09.<strong>2014</strong> wprowadził nową promocję<br />

– do każdej nowo zakupionej kamery z serii<br />

testo 870 funkcja SuperResolution dodawana<br />

jest GRATIS!<br />

REKLAMA<br />

Nie czekaj!<br />

Dołącz do profesjonalistów<br />

z TESTO już dziś!<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

105


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Pomiary jakości<br />

Więcej<br />

informacji<br />

na temat<br />

przyrządów<br />

pomiarowych<br />

na<br />

www.fachowy<br />

elektryk.pl<br />

energii elektrycznej<br />

Nie ma wątpliwości co do tego, że przyczyną pogarszającej się jakości energii elektrycznej,<br />

oprócz wzrostu ilości odbiorników nieliniowych, mogą być awarie odbiorników dużej mocy<br />

oraz gwałtowne zmiany wartości pobieranego prądu.<br />

Tym sposobem dochodzi do nagłych<br />

skoków napięcia, a w konsekwencji,<br />

do niewłaściwej pracy urządzeń wytwarzających<br />

energię elektryczną.<br />

Warto wspomnieć, że parametry<br />

jakościowe energii elektrycznej,<br />

która dostarczana jest odbiorcom<br />

z uwzględnieniem poszczególnych<br />

grup przyłączeniowych wynika<br />

z rozporządzenia Ministra Gospodarki<br />

i Pracy z dnia 20 grudnia 2004 r.<br />

w sprawie szczegółowych warunków<br />

przyłączenia podmiotów do sieci<br />

elektroenergetycznych, ruchu i eksploatacji<br />

tych sieci (Dz.U. z 2005 r.<br />

nr 2, poz. 6). Istotną rolę odgrywa<br />

również doprecyzowanie parametrów<br />

w tym zakresie przez rozporządzenie<br />

Ministra Gospodarki z dnia 4 maja<br />

2007 r. w sprawie szczegółowych<br />

warunków funkcjonowania systemu<br />

elektroenergetycznego.<br />

W kontekście parametrów energii<br />

elektrycznej kluczową rolę odgrywa<br />

norma PN-EN 50160 „Parametry<br />

napięcia zasilającego w publicznych<br />

sieciach rozdzielczych”. To właśnie<br />

z tego dokumentu wynikają podstawowe<br />

parametry napięcia w złączu<br />

elektroenergetycznym sieci rozdzielczych<br />

niskiego napięcia (nn) i średniego<br />

napięcia (SN) w normalnych<br />

warunkach pracy tych sieci.<br />

Podczas pomiarów w obwodach nieliniowych<br />

śledzi się przede wszystkim<br />

napięcia pod kątem wartości średnich,<br />

minimalnych, maksymalnych<br />

Fot. 1.<br />

Ważną rolę odgrywa pomiar i analizowanie mocy czynnej, biernej, odkształcenia<br />

i pozornej.<br />

i chwilowych. Nie bez znaczenia pozostaje<br />

również analizowanie prądów. W tym zakresie<br />

można więc zyskać informacje na temat<br />

wartości średnich, minimalnych i maksymalnych<br />

oraz chwilowych. Mierzy się<br />

Fot.: TOMTRONIX<br />

również bieżący pobór prądu bezpośrednio<br />

lub za pomocą przekładników prądowych.<br />

Analizie poddaje się współczynniki szczytu<br />

dla prądu i napięcia. Istotny jest również pomiar<br />

częstotliwości.<br />

106 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 2.<br />

Warto zwrócić uwagę na oprogramowanie komputerowe, wspomagające analizowanie<br />

jakości energii. Stąd też z pewnością komfort pracy zapewniają wykresy.<br />

Fot.: SONEL<br />

Ważną rolę odgrywa pomiar i analizowanie<br />

mocy czynnej, biernej, odkształcenia<br />

i pozornej. Kluczowe jest przy tym określenie<br />

charakteru mocy – pojemnościowa<br />

lub indukcyjna. Rzecz jasna moc może być<br />

również rejestrowana. Nie bez znaczenia<br />

pozostaje określenie współczynnika mocy<br />

(cos φ, tg φ) oraz analizowanie przeciążenia<br />

transformatora, które bardzo często jest<br />

efektem działania harmonicznych. Analizowane<br />

są harmoniczne łącznie ze śledzeniem<br />

współczynnika zniekształceń harmonicznych<br />

THD dla prądu i napięcia. Niejednokrotnie<br />

określa się wskaźnik krótkotrwałego<br />

oraz długotrwałego migotania światła. Nie<br />

mniej ważne jest zdefiniowanie asymetrii<br />

napięć i prądów. Wszystkie przepięcia, zapady<br />

oraz przerwy napięcia są rejestrowane.<br />

Podobne analizy przeprowadza się względem<br />

natężenia prądu.<br />

Analizatory<br />

jakości zasilania<br />

W nowoczesnych analizatorach jakości zasilania<br />

przewiduje się rejestrację szybkich<br />

zmian w napięciu. Oprócz tego jest możliwe<br />

analizowanie sygnałów sterujących. Należy<br />

podkreślić, że minimalny czas zmiany, która<br />

może być zarejestrowana wynosi 650 ns.<br />

Niektóre modele spełniają standardy wieloarkuszowej<br />

normy IEC 61000 dla analizatorów<br />

klasy A. Dotyczy to niepewności<br />

pomiarowych, metod pomiarowych oraz<br />

synchronizacji czasu z sygnałem wzorcowym.<br />

Ostatni warunek zapewniony jest<br />

dzięki wbudowanemu modułowi GPS z wewnętrzną<br />

anteną. W przypadku instalowania<br />

analizatora wewnątrz pomieszczeń można<br />

zastosować dodatkową antenę z przewodem<br />

o długości 10 m. Po umieszczeniu<br />

anteny na zewnątrz, sygnał GPS będzie<br />

bez problemu osiągalny i wykorzystywany<br />

do synchronizacji wewnętrznego zegara.<br />

Urządzenie może pracować w sieciach jednofazowych,<br />

dwufazowych ze wspólnym<br />

przewodem N, trójfazowych gwiazdowych<br />

z i bez przewodu N, trójfazowych o układzie<br />

trójkąt oraz napięcia stałego.<br />

Warto zwrócić uwagę na oprogramowanie<br />

komputerowe wspomagające analizowanie<br />

jakości energii. Stąd też z pewnością komfort<br />

pracy ułatwią wykresy. I tak np. skorzystać<br />

można z wykresu czasowego, który<br />

przedstawia przebiegi wskazanych parametrów<br />

w czasie. Z kolei oscylogramy ilustrują<br />

przebiegi chwilowe napięć i prądów w zdarzeniach<br />

lub na końcu czasu uśredniania<br />

oraz wykresy dla zarejestrowanych szybkich<br />

zmian w napięciu. Nie mniej istotny<br />

jest przy tym wykres harmonicznych, czyli<br />

wykres przedstawiający poziom harmonicznych,<br />

a także wykres interharmonicznych.<br />

Oprogramowanie pozwala na pokazanie<br />

w postaci punktów zdarzenia w funkcji czasu<br />

trwania tych zdarzeń. Skorzystać można<br />

również z funkcji pozwalającej na sporządzenie<br />

wykresu zdarzeń od napięcia, nałożonych<br />

na krzywe ANSI lub CBEMA. Tym<br />

sposobem przedstawiana jest ilość zdarzeń,<br />

które są potencjalnie niebezpieczne dla<br />

sprzętu teleinformatycznego.<br />

Na rynku nabyć można również mierniki<br />

cęgowe, które również pomogą przy pracach<br />

związanych z wykrywaniem nieprawidłowości<br />

zasilania. Stąd też mierniki<br />

cęgowe to nie tylko możliwość pomiaru<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

107


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

podstawowych wielkości elektrycznych takich<br />

jak prąd stały i przemienny, rezystancja,<br />

pojemność, częstotliwość, temperatura<br />

czy też ciągłość obwodu elektrycznego.<br />

Dodatkową, co najważniejsze przydatną<br />

funkcjonalność, uzyskuje się dzięki możliwości<br />

analizowania widm harmonicznych<br />

oraz filtrowi dolnoprzepustowemu,<br />

usuwającemu szumy o wysokich częstotliwościach.<br />

Z pewnością przydatna okaże<br />

się możliwość rejestrowania przebiegów<br />

w określonym zakresie czasowym, celem<br />

oceny trendów lub problemów z jakością<br />

energii, które mogą powstać w efekcie<br />

działania krótkotrwałych zakłóceń.<br />

Warto zwrócić uwagę na fakt, że niektóre<br />

modele mierników cęgowych pozwalają<br />

na pomiar wartości skutecznej TrueRMS<br />

prądu przemiennego oraz mocy czynnej,<br />

biernej oraz pozornej w zakresie<br />

do 600 kW/kVA/kVAR (nawet do 51.<br />

harmonicznej).<br />

Zapady napięcia<br />

Nieprawidłowości jakie mogą wystąpić<br />

w zasilaniu energią elektryczną stanowią<br />

bardzo obszerne zagadnienie. Dla przykładu<br />

warto przybliżyć jedno ze zjawisk,<br />

które zdecydowanie obniża jakość energii<br />

elektrycznej.<br />

Fot. 3.<br />

Nowoczesne analizatory jakości<br />

zasilania cechują się kolorowymi<br />

wyświetlaczami, intuicyjną obsługą<br />

oraz kompaktową obudową.<br />

Zjawisko w postaci zapadu napięcia<br />

(ang. voltage dip, voltage sag) jest nagłym<br />

zmniejszeniem napięcia zasilającego<br />

do wartości mieszczącej się pomiędzy<br />

90% a 1 % napięcia deklarowanego.<br />

Po krótkim czasie trwania zapadu następuje<br />

wzrost napięcia do poprzedniej wartości.<br />

Czas trwania zapadu napięcia wynosi<br />

od 10 ms do 1 minuty. W praktyce<br />

definiuje się również głębokość zapadu.<br />

Jest to bowiem różnica pomiędzy minimalną<br />

wartością skuteczną w czasie zapadu,<br />

a napięciem deklarowanym.<br />

Przyczyny zapadów napięcia dzieli się<br />

na zewnętrzne i wewnętrzne. Przyczyny<br />

o charakterze zewnętrznym przybierają<br />

również formę naturalnych zjawisk, które<br />

bardzo często powstają w sposób niezależny<br />

od pracy systemu zasilającego. Są to przede<br />

wszystkim wyładowania atmosferyczne,<br />

mgła, śnieg itp. Z kolei źródło przyczyn<br />

wewnętrznych leży po stronie systemu zasilającego.<br />

Chodzi między innymi o zwarcia<br />

i uszkodzenia izolacji.<br />

Za najczęstszą przyczynę zjawiska zapadów<br />

napięcia uznaje się jednak zwarcia, które<br />

Fot.: MERSERWIS<br />

EKSPERT Fachowego<br />

<strong>Elektryk</strong>a<br />

Wybieramy analizator jakości energii<br />

Z uwagi na mnogość dostępnych modeli analizatorów<br />

jakości energii, aby dokonać właściwego wyboru należy<br />

odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań. Przede<br />

wszystkim musimy określić czy potrzebujemy urządzenia<br />

stacjonarnego czy przenośnego. W przypadku<br />

potrzeby ciągłego monitorowania jakości zasilania lub<br />

utworzenia zsynchronizowanego systemu pozwalającego<br />

na analizę jakości energii w różnych punktach<br />

sieci jednocześnie należy wybrać rozwiązanie oparte<br />

o analizatory stacjonarne, z kolei jeśli zależy nam<br />

przede wszystkim na mobilności i intuicyjnej obsłudze<br />

Inż. Marcin Barczyk rozwiązaniem jest analizator przenośny. Kolejnym elementem,<br />

który musimy wziąć pod uwagę są funkcje pomiarowe;<br />

podstawowa analiza jakości energii zgodnie<br />

MERSERWIS<br />

z normą PN-EN 50160 opiera się na badaniu występowania<br />

zdarzeń napięciowych, zjawiska migotania światła (flicker) oraz zawartości<br />

wyższych harmonicznych, ale analizatory wyższej klasy pozwalają dodatkowo<br />

na rejestrację stanów nieustalonych, składowych interharmonicznych czy sygnałów<br />

sterujących – parametrów, które mogą okazać się bardzo istotne. Nie mniej<br />

istotnym kryterium wyboru jest klasa przyrządu wg normy PN-EN 61000‐4-30.<br />

Najwyższe dokładności zapewniają analizatory jakości energii w klasie A, która<br />

narzuca synchronizację czasu oraz stosowanie ujednoliconych algorytmów obliczeniowych,<br />

dzięki czemu wyniki pomiarowe powinny być identyczne niezależnie<br />

od producenta przyrządu, w przypadku mniej restrykcyjnych klas B oraz S nie<br />

mamy takiej gwarancji.<br />

108 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

występują w systemie elektroenergetycznym.<br />

To właśnie one powodują przepływ<br />

prądów o dużej wartości w efekcie czego<br />

dochodzi do znacznych spadków napięć<br />

na impedancjach sieci zasilającej. Podaje<br />

się, że poszczególne elementy sieci elektroenergetycznej,<br />

takie jak generatory czy też<br />

odbiorniki, łącznie z impedancjami sprzęgającymi,<br />

tworzą zintegrowany system<br />

dynamiczny. Tym sposobem każda zmiana<br />

napięcia, prądu czy też innego parametru<br />

sieci w dowolnym punkcie jest przyczyną<br />

natychmiastowej zmiany właściwości<br />

w pozostałych punktach systemu. Jeżeli<br />

w miejscu wystąpienia zwarcia wartość napięcia<br />

maleje, to zjawisko to wystąpi niemal<br />

w każdym innym punkcie sieci. Warto dodać,<br />

że zapady napięcia są zdarzeniami nieprzewidywalnymi.<br />

Częstotliwość ich występowania<br />

w dużej mierze zależy od rodzaju<br />

sieci zasilającej.<br />

W praktyce przynajmniej kilka parametrów<br />

opisuje zapady napięcia. Jest to przede<br />

wszystkim czas trwania zapadu, napięcie<br />

resztkowe zapadu, strata napięcia zapadu,<br />

energia zapadu napięcia, indeks zapadu napięcia<br />

oraz indeks jakości energii (ang. Power<br />

Quality Index, RPM).<br />

Zapady napięcia bardzo często wywołuje<br />

załączanie odbiorników dużej mocy.<br />

Są to na przykład napędy elektryczne zasilane<br />

prądem o znacznym natężeniu. Jak wiadomo<br />

proces rozruchu urządzeń tego typu<br />

niejednokrotnie pociąga za sobą kilkakrotne<br />

przekroczenie wartości prądu roboczego.<br />

Ze względu na to, że obwód zasilający<br />

i okablowanie instalacji są przystosowane<br />

do nominalnego prądu roboczego, wyższa<br />

wartość prądu początkowego może spowodować<br />

spadek napięcia w sieci. Głębokość<br />

zapadu zależy wtedy od tego, jak mała jest<br />

wartość jej impedancji zastępczej w punkcie<br />

wspólnego przyłączenia oraz jaka jest wartość<br />

impedancji przyłączanego odbiornika.<br />

Można zapobiegać<br />

W przemysłowych instalacjach elektrycznych<br />

bazujących na odbiornikach nieliniowych<br />

należy pamiętać o urządzeniach<br />

i elementach zapobiegających zakłóceniowym.<br />

Stąd też filtry znajdują zastosowanie<br />

w falownikach oraz innych urządzeniach<br />

przekształtnikowych, w których duże stromości<br />

impulsów oraz znaczna częstotliwość<br />

zmian prądu, wywołują pola elektromagnetyczne,<br />

mogące być przyczyną zakłóceń<br />

innych urządzeń. Nowoczesne filtry cechują<br />

się przede wszystkim prostym montażem,<br />

bowiem można je instalować bezpośrednio<br />

pod falownikiem.<br />

Większość firm produkujących falowniki<br />

oferuje również dławiki, mające na celu<br />

ochronę przed zakłóceniami pozostałych<br />

maszyn i urządzeń zasilanych z tej samej<br />

sieci. Elementy te ograniczają rozprzestrzenianie<br />

się wyższych harmonicznych<br />

w obwodach zasilania. Oprócz tego tłumione<br />

są przepięcia komutacyjne, które<br />

występują najczęściej podczas przełączania<br />

tyrystorów, wykorzystywanych w przemiennikach<br />

częstotliwości. Podzespoły te<br />

produkowane są jako jednofazowe oraz trójfazowe.<br />

Dławiki sieciowe instalowane<br />

są na wejściu falownika, natomiast dławiki<br />

silnikowe znajdują zastosowanie między innymi<br />

w przypadku długich połączeń pomiędzy<br />

silnikiem i falownikiem. Istotną kwestię<br />

stanowi również kompensacja pojemności<br />

linii zasilania, poprawa współczynnika<br />

mocy, a także ograniczenie wartości prądu<br />

zwarciowego, co zyskujemy dzięki zastosowaniu<br />

dławików silnikowych.<br />

Podsumowanie<br />

Skutków używania energii o niskiej jakości<br />

jest wiele. Są one szczególnie odczuwalne<br />

w zakładach przemysłowych, realizujących<br />

skomplikowane procesy produkcyjne. Urządzenia<br />

elektryczne, zasilane energią o niewłaściwych<br />

parametrach, mogą pracować<br />

niestabilnie oraz wykazywać podwyższoną<br />

temperaturę. Wyższy poziom hałasu, drgania,<br />

nieplanowane wyłączenia, zaburzenia<br />

pracy napędów, uszkodzenia czułych odbiorników<br />

czy też migotanie źródeł światła<br />

to tylko podstawowe, negatywne konsekwencje<br />

zasilania urządzeń energią o niskiej<br />

jakości. Warto również zwrócić uwagę<br />

na skutki w postaci niepożądanego zadziałania<br />

wyłączników RCD oraz przegrzewania<br />

przewodów neutralnych.<br />

Damian Żabicki<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

109


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Zaawansowana analiza jakości<br />

energii w przystępnej formie<br />

PROMOCJA<br />

Do przeprowadzenia skutecznej analizy jakości zasilania oraz diagnostyki zaburzeń w sieci<br />

niezbędne jest przede wszystkim odpowiednie narzędzie. Na polskim rynku dostępnych jest<br />

wiele analizatorów jakości energii, ale urządzenia o najbardziej rozbudowanych funkcjach<br />

wymagają od użytkownika szerokiej wiedzy z zakresu nie tylko samego zagadnienia jakości<br />

energii, ale również przeszkolenia z zakresu skomplikowanej i mało intuicyjnej obsługi<br />

przyrządu, podczas gdy prostsze urządzenia o stosunkowo prostej obsłudze mają znacznie<br />

ograniczoną funkcjonalność.<br />

Z początkiem <strong>2014</strong> roku firma Metrel<br />

wprowadziła na rynek nowy przenośny<br />

analizator jakości energii MI 2892<br />

Power Master, który łącząc w sobie<br />

rozbudowane funkcje pomiarowe,<br />

dostępne tylko w najwyższej klasy<br />

urządzeniach z intuicyjną i przyjazną<br />

dla użytkownika obsługą, stanowi<br />

idealne narzędzie zarówno dla doświadczonych<br />

specjalistów JEE, jak<br />

i osób dopiero rozpoczynających pracę<br />

nad tym zagadnieniem.<br />

Prostota obsługi<br />

Podstawowym punktem odniesienia<br />

przy ocenie jakości zasilania jest<br />

zgodność zarejestrowanych danych<br />

z normą PN-EN 50160 określającą<br />

dopuszczalne parametry napięcia<br />

zasilającego w publicznych sieciach<br />

rozdzielczych. MI 2892 Power Master<br />

pozwala na błyskawiczne uruchomienie<br />

rejestracji wszystkich parametrów<br />

niezbędnych do oceny zgodności napięcia<br />

zasilania z normą PN-EN 50160 bez zbędnej<br />

konfiguracji. Zawarte w przyrządzie ekrany<br />

pomocy przystępnie obrazują sposób podłączenia<br />

cęgów prądowych oraz przewodów<br />

napięciowych w zależności od wybranego<br />

układu sieci, nie pozostawiając w tym zakresie<br />

żadnych wątpliwości. Cęgi prądowe typu<br />

„Smart” (cewki Rogowskiego), oferowane<br />

w zestawie standardowym, są automatycznie<br />

rozpoznawane przez przyrząd, a ich zakres<br />

ustawiany jest zgodnie z natężeniem prądu<br />

płynącego w badanym obwodzie.<br />

Mnogość funkcji<br />

Poza rejestracją podstawowych parametrów<br />

jakości napięcia, takich jak zdarzenia<br />

napięciowe, wyższe harmoniczne i THD,<br />

niesymetria oraz wskaźnik migotania światła<br />

(flicker), przyrząd udostępnia dodatkowo<br />

zaawansowane funkcje diagnostyczne, takie<br />

jak badanie sygnałów sterujących, rejestrowanie<br />

stanów nieustalonych, interharmonicznych,<br />

prądów rozruchowych i innych<br />

przebiegów szybkozmiennych.<br />

Analiza<br />

efektywności energetycznej<br />

Kolejną kluczową funkcją przyrządu Power<br />

Master jest rejestracja mocy i energii, która<br />

pozwala na wnikliwą analizę efektywności<br />

energii w danym obiekcie. Koszt energii<br />

elektrycznej stanowi coraz większy odsetek<br />

całości kosztów funkcjonowania szeroko<br />

pojętego przemysłu, dlatego też redukcja<br />

zużycia nawet o kilka procent nierzadko<br />

przekłada się na wielotysięczne oszczędności.<br />

MI 2892, wykorzystując najnowocześniejsze<br />

algorytmy obliczeniowe zgodne<br />

z normą IEEE 1459, pozwala na dokładny<br />

pomiary mocy i energii również w przypadku<br />

przebiegów niesinusoidalnych, które<br />

to z uwagi na coraz szersze występowanie<br />

odbiorników nieliniowych występują bardzo<br />

powszechnie. Pomiary zrealizowane<br />

przez MI 2892 nie tylko mogą wskazać<br />

miejsca, w których zużycie energii można<br />

znacznie ograniczyć, ale również stanowią<br />

kompletne dane do doboru aparatury<br />

do kompensacji mocy biernej.<br />

Fot. 1.<br />

Czytelny ekran znacznie ułatwiający obsługę.<br />

Oprogramowanie PowerView<br />

Jeśli chodzi o analizę jakości energii wysokiej<br />

klasy przyrząd to tylko połowa sukcesu.<br />

Nie mniej istotnym elementem zestawu<br />

jest oprogramowanie. Nowoczesny program<br />

PowerView 3.0 dostarczany wraz z przyrządem<br />

stanowi doskonałe dopełnienie funkcjonalności<br />

MI 2892. Funkcje PowerView<br />

to między innymi prezentacja wyników<br />

pomiarowych w formie wykresów lub tabe-<br />

110 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 2.<br />

Fot. 3.<br />

Ekran wykresu obciążenia oraz<br />

oceny zgodności z normą PN-EN<br />

50160 w programie PowerView.<br />

Obsługa MI 2892 w praktyce.<br />

li, automatyczna ocena zgodności z normą<br />

PN-EN 50160, wbudowany edytor tekstu<br />

pozwalający na tworzenie niestandardowych<br />

raportów adekwatnie do potrzeb, zarządzanie<br />

bazą danych klientów i badanych<br />

lokalizacji, zdalny odczyt danych i konfiguracja<br />

przyrządu oraz wiele innych.<br />

Inteligentne rozwiązania<br />

Wychodząc naprzeciw wymaganiom współczesnej<br />

kadry inżynierskiej, przyrząd został<br />

wyposażony w szereg nowoczesnych rozwiązań,<br />

w tym w port Ethernet, pozwalający<br />

na zdalną kontrolę nad przyrządem. Komunikacja<br />

odbywa się przez internet za pośrednictwem<br />

serwera w firmie Metrel, co sprawia,<br />

że połączenie nie wymaga żmudnej konfiguracji<br />

środowiska sieciowego. Miernik wystarczy<br />

podłączyć do internetu, a następnie<br />

z poziomu oprogramowania PowerView<br />

uzyskać do niego dostęp zdalny podając<br />

numer seryjny. Idąc z duchem czasu przyrząd<br />

wyposażono w obsługę kart MicroSD,<br />

których pojemność (nawet do 32 GB) pozwala<br />

na wielomiesięczną rejestrację.<br />

Pełna klasa A normy PN-EN<br />

61000‐4‐30<br />

Doświadczenie pokazuje, że niezbędne<br />

do dochodzenia roszczeń od dostawców<br />

energii elektrycznej jest przeprowadzenie<br />

pomiaru przyrządami zgodnymi z klasą<br />

A normy PN-EN 61000, która określa<br />

dopuszczalne niepewności pomiarowe oraz<br />

metody pomiaru i obliczeń. Firma Metrel<br />

sprostała temu wymaganiu – MI 2892 rejestruje<br />

parametry w pełni zgodnie z klasą<br />

A normy PN-EN 61000‐4‐30, pozwalając<br />

również na synchronizację czasu przez opcjonalny<br />

odbiornik GPS.<br />

Nowoczesne rozwiązanie<br />

dla każdego<br />

Mimo najwyższej klasy specyfikacji i rozbudowanych<br />

funkcji pomiarowych przyrząd<br />

MI 2892 Power Master dostępny jest<br />

w korzystnej cenie, co czyni go doskonałym<br />

wyborem dla firm i specjalistów poszukujących<br />

zaawansowanego analizatora jakości<br />

energii.<br />

•<br />

REKLAMA<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

111


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Nowa rodzina luksomierzy<br />

firmy SONEL<br />

– dokładniejsze z nowymi funkcjonalnościami<br />

PROMOCJA<br />

Firma SONEL SA wprowadziła do swojej oferty trzy nowe mierniki LXP, pierwszy z nich<br />

LXP-2 jest bezpośrednim następcą LXP-1 i w stosunku do poprzednika poprawione zostały<br />

parametry pomiarowe, zaspokoi on potrzeby specjalistów wykonujących badania oświetlenia<br />

stanowisk pracy. Dla osób wymagających dokładności pomiarowej na dużo wyższym<br />

poziomie SONEL opracował dwa nowe przyrządy: LXP-10B w klasie B z rozdzielczością<br />

0,01 lx oraz LXP-10A w klasie A z rozdzielczością pomiarową rzędu 0,001 lx oraz bardzo<br />

wysoką dokładnością pomiaru.<br />

W miernikach, jako element światłoczuły<br />

zastosowano fotodiodę krzemową<br />

oraz filtr czułości widmowej. Fotoogniwo<br />

jest skorygowane kierunkowo<br />

do krzywej cosinus i umieszczone<br />

jest w zewnętrznej sondzie łączonej<br />

z panelem sterującym przewodem<br />

o długości 1,5 m. Luksomierze serii<br />

LXP-10 dodatkowo pozwalają<br />

na bezprzewodową transmisję danych<br />

do komputera za pomocą opcjonalnego<br />

adaptera OR-1.<br />

Do podstawowych cech przyrządów<br />

należą:<br />

<br />

minimalne rozdzielczości pomiaru<br />

światła dla LXP-2 od 0,1<br />

lx, dla LXP-10B od 0,01 lx, dla<br />

LXP-10A od 0,001 lx,<br />

<br />

<br />

<br />

funkcja Data-hold służąca zatrzymywaniu<br />

wyświetlanych wartości<br />

pomiarowych na ekranie,<br />

brak konieczności stosowania<br />

współczynników korekcyjnych<br />

dla różnych źródeł światła dzięki<br />

bardzo dobremu dopasowaniu<br />

czułości spektralnej gwarantującemu<br />

prawidłowy pomiar natężenia<br />

oświetlenia niezależnie<br />

od charakteru promieniowania,<br />

krótkie czasy reakcji na zmianę<br />

natężenia oświetlenia,<br />

112 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

funkcja zatrzymania wartości<br />

szczytowej (Peak-hold) pozwalająca<br />

na pomiar sygnału szczytowego<br />

impulsu świetlnego o czasie trwania<br />

dłuższym niż 0,1 s (0,4 s dla LXP-2<br />

z sondą LP-1) i krótszym niż 1 s,<br />

cztery zakresy pomiarowe – LXP-2,<br />

pięć zakresów – LXP-10B, sześć zakresów<br />

– LXP-10A,<br />

możliwość wyboru jednostek pomiarowych<br />

lx (luksy) lub Fc (stopokandele),<br />

pomiary wartości maksymalnych i minimalnych,<br />

odczyty względne REL,<br />

duży i łatwy w odczycie podświetlany<br />

wyświetlacz,<br />

ergonomiczna obudowa,<br />

złącze USB pozwalające na połączenie<br />

urządzenia z komputerem,<br />

<br />

zapis w pamięci 99 (dla LXP-2) lub 999<br />

(dla LXP-10B, LXP-10A) wartości, które<br />

mogą zostać odczytane w mierniku<br />

lub komputerze,<br />

<br />

rejestrator danych o możliwości zapisu<br />

ponad 16000 wartości,<br />

<br />

automatyczne wyłączenie zasilania<br />

po 5, 10 lub 15 minutach lub wyłączenie<br />

funkcji automatycznego wyłączania,<br />

<br />

zegar czasu rzeczywistego wraz z datą<br />

pomiaru,<br />

<br />

współpraca z programem do tworzenia<br />

protokołów z badania oświetlenia<br />

„FOTON 2”.<br />

Aby wykonać pomiar wystarczy włączyć<br />

zasilanie miernika, zdjąć pokrywę sondy<br />

i skierować sondę w kierunku źródła światła.<br />

Miernik zawsze po włączeniu uruchamia<br />

Fot. 1.<br />

Miernik natężenia oświetlenia<br />

LXP-10A/B firmy SONEL S.A.<br />

się w funkcji automatycznego doboru zakresu,<br />

eliminując w ten sposób konieczność<br />

ręcznej zmiany zakresu, funkcja AUTO<br />

w razie potrzeb może być wyłączona w luksomierzu.<br />

Miernik na wyświetlaczu wskaże<br />

aktualną wartość natężenia oświetlenia.<br />

Ze względu na dużą czułość fotoogniwa<br />

wyświetlana wartość może się nieznacznie<br />

wahać dlatego należy zapewnić niezmienność<br />

warunków pomiarowych (brak ruchu<br />

osób w otoczeniu, nieruchoma sonda). Aby


POMIARY<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Rys. 1. Struktura obiektu w protokole.<br />

Rys. 2. Definicja pomieszczenia.<br />

Rys. 3. Wstawianie danych z miernika.<br />

zapisać bieżący wynik do pamięci, należy<br />

wcisnąć przycisk ENTER/MEM.<br />

Jeżeli wartość się waha, użytkownik może<br />

wyznaczyć, w zależności od potrzeby, minimalną<br />

lub maksymalną wartość jaka została<br />

zarejestrowana przez miernik i taką wprowadzić<br />

do pamięci – funkcja MIN/MAX.<br />

Miernik może być uruchomiony w trybie rejestratora<br />

danych. Funkcja ta jest pomocna<br />

w sytuacji, gdy użytkownik chce zarejestrować<br />

zmienność oświetlenia w określonym<br />

czasie np. przy przejściu korytarzem z drogą<br />

ewakuacyjną.<br />

Miernik jest bardzo lekki i wygodny w użytkowaniu.<br />

Standardowe wyposażenie stanowi<br />

miernik, sonda z przewodem, instrukcja obsługi,<br />

przewód USB oraz płyta CD z darmowym<br />

programem do odczytywania danych,<br />

a wszystko to zamknięte jest w wygodnej<br />

i odpornej na uderzenia, plastikowej walizce.<br />

Uzupełnieniem miernika jest oprogramowanie<br />

FOTON 2 do wykonywania protokołów<br />

z badania oświetlenia. Program ten komunikuje<br />

się z miernikiem LXP-2, LXP-10B<br />

oraz LXP-10A, pobiera dane i pozwala<br />

użytkownikowi poddać je analizie w specjalnie<br />

do tego przygotowanych tabelach.<br />

W zależności od rodzaju oświetlenia opracowane<br />

są normy, które określają kryteria<br />

oceny oświetlenia oraz sposób wykonywania<br />

badań. Program dokonuje analizy wyników<br />

w oparciu o normę PN-EN 12464<br />

„Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc<br />

pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”<br />

– dla badania oświetlania stanowisk<br />

pracy oraz PN-EN 1838 „Zastosowanie<br />

oświetlenia. Oświetlenie awaryjne” – dla<br />

badania oświetlenia awaryjnego.<br />

Protokół ma strukturę drzewiastą, dzięki<br />

czemu użytkownik może przenieść strukturę<br />

budynku na drzewo odzwierciedlające<br />

rozkład pomieszczeń. Do każdego pomieszczenia<br />

można przypisać trzy rodzaje badań<br />

(ogólne, awaryjne i stanowisk pracy).<br />

Dodając pomieszczenie do struktury, użytkownik<br />

definiuje rodzaj tego pomieszczenia<br />

zgodnie z klasyfikacją określoną w normie<br />

PN-EN-12464‐1. Program automatycznie<br />

wyświetla kryteria oceny dla wybranego rodzaju<br />

pomieszczenia.<br />

Wyniki wprowadzane przez użytkownika<br />

z klawiatury lub odczytane z miernika<br />

są automatycznie poddane analizie i ocenie.<br />

Na bieżąco wyliczana jest średnia natężenia<br />

oświetlenia i równomierność oraz inne niezbędne<br />

współczynniki.<br />

Program zawiera szereg funkcji przyspieszających<br />

tworzenie dokumentacji, takich jak:<br />

<br />

klonowanie pomieszczeń,<br />

<br />

wpis wielu punktów pomiarowych<br />

za jednym kliknięciem,<br />

<br />

obliczenie minimalnej ilości punktów<br />

w danym pomieszczeniu,<br />

<br />

seryjne wypełnianie nazw punktów pomiarowych,<br />

<br />

możliwość przypisania szkiców, obrazów<br />

do obiektów,<br />

<br />

wydruk kontrolek pomiarowych.<br />

Wydruk protokołu składa się z kilku części:<br />

<br />

strona tytułowa, gdzie podane są informacje<br />

o wykonawcy, miejscu pomiarów,<br />

rodzajach badań, warunkach pomiarów,<br />

<br />

spis treści wraz ze spisem wszystkich<br />

pomieszczeń,<br />

<br />

teoria pomiarów, gdzie podane są podstawowe<br />

definicje związane z pomiarami<br />

oświetlenia oraz wyjaśnione są oznaczenia<br />

użyte w programie,<br />

<br />

podsumowanie, gdzie podane są informacje<br />

o osobach wykonujących badania,<br />

użytych miernikach oraz podane<br />

jest orzeczenie o pozytywnym lub negatywnym<br />

rezultacie badań.<br />

Dane przechowywane są w plikach (dokumentach),<br />

dzięki czemu łatwo mogą<br />

być archiwizowane na dowolnym nośniku<br />

i przesyłane np. pocztą internetową. Istnieje<br />

również możliwość wydrukowania dokumentu<br />

w postaci pliku PDF.<br />

Program jest na bieżąco aktualizowany<br />

a wersja demonstracyjna dostępna jest<br />

na stronie producenta.<br />

Witold Ślirz, Marcin Wojewoda<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

113


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Lena Lighting<br />

LED Technology<br />

114 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Modułowa konstrukcja opraw<br />

Kompleksowa oferta<br />

Modułowa konstrukcja opraw LENA<br />

Lena Lighting<br />

LIGHTING LED GO! umożliwia bezproblemową<br />

i bezpieczną wymianę modułu<br />

elektrycznego, który zawiera panel LED,<br />

zasilacz oraz kostkę przyłączeniową. Dzięki<br />

temu klient po okresie gwarancji może<br />

samodzielnie i niedrogo zmodernizować posiadane<br />

Dział Badań i Rozwoju Lena Lighting konstruuje<br />

nowe produkty wykorzystując najnowsze,<br />

światowe rozwiązania technologii<br />

LED. Wybrane produkty posiadają wzór<br />

przemysłowy zastrzeżony w Urzędzie Harmonizacji<br />

Rynku Wewnętrznego (OHIM).<br />

oprawy bez potrzeby wymiany ca-<br />

łych opraw i zmian w instalacji elektrycznej.<br />

LENA LIGHTING gwarantuje dostępność<br />

modułów elektrycznych wykonanych<br />

Obecnie w naszej ofercie znajdują się<br />

oprawy pozwalające na kompleksowe<br />

wyposażenie:<br />

w aktualnej technologii LED do typowych <br />

biur,<br />

opraw produkowanych w wersji LED.<br />

Wielu dostawców opraw LED, zakładając<br />

<br />

obiektów przemysłowych i magazynowych,<br />

bardzo długą żywotność diod LED oferuje<br />

<br />

obiektów użyteczności publicznej,<br />

swoje oprawy w odpowiednio wysokiej <br />

budynków mieszkalnych.<br />

cenie, często wykonane w konstrukcji zamkniętej,<br />

bez możliwości ingerowania, naprawy<br />

Oferujemy także wysokiej jakości oświetlenie<br />

uliczne i drogowe.<br />

i serwisowania takich opraw. Ozna-<br />

cza to w praktyce, że klient drogo kupując Nasze oprawy, produkowane w zaawansowanej<br />

technologii LED, są przystosowane<br />

takie oprawy zgadza się na sytuację, w której<br />

efekt STUDIUM oszczędności związany PRZYPADKU<br />

z nową inwestycją<br />

do współpracy z nowoczesnymi systemami<br />

pokryje koszty tej inwestycji do-<br />

zarządzania oświetleniem.<br />

ZAOSZCZĘDŹ 44% ENERGII DZIĘKI MODULUS LED<br />

piero za kilka lat, a każda awaria wymagać<br />

będzie Przy wymiany okazji rozbudowy całych hali opraw. produkcyjnej Inwestor podjął decyzję o rozbudowie Lena Lighting części biurowej dla biura swojej siedziby.<br />

Z<br />

Oprawy LENA<br />

uwagi na<br />

LIGHTING<br />

nieplanowany wcześniej<br />

LED GO!<br />

dodatkowy<br />

objęte<br />

koszt tych prac otrzymaliśmy<br />

– studium<br />

polecenie<br />

przypadku<br />

przeprowadzenia<br />

audytu oświetleniowego i wskazania najbardziej opłacalnej opcji.<br />

są trzyletnią gwarancją oraz oferowane w cenach<br />

Przy okazji rozbudowy hali produkcyj-<br />

uwzględniających zwrot z inwestycji nej inwestor podjął decyzję o rozbudowie<br />

Biorąc pod uwagę fakt, że Inwestorowi zależało na najbardziej ekonomicznym rozwiązaniu, rozważyliśmy dwa<br />

sposoby oświetlenia przestrzeni biurowej i towarzyszących jej pomieszczeń użytkowych, przedstawionych na<br />

w ciągu rysunku 2 poniżej. - 3 lat. Oznacza to, że kupujący części biurowej swojej siedziby. Z uwagi<br />

je klient W pierwszym jest w komfortowej wariancie skupiliśmy sytuacji, się na bo tradycyjnym efekt oświetleniu na nieplanowany opartym na wysokosprawnych wcześniej świetlówkach.<br />

dodatkowy<br />

Lista materiałowa<br />

oszczędności związany<br />

liczyła<br />

z nową<br />

5 rodzajów<br />

inwestycją<br />

opraw a ich łączna<br />

koszt<br />

liczba<br />

tych<br />

wynosiła<br />

prac<br />

– 75<br />

otrzymaliśmy<br />

szt. W drugim wariancie<br />

polecenie<br />

wzięliśmy pod uwagę wyłącznie oświetlenie LED. W tym przypadku lista materiałowa liczyła 4 rodzaje opraw<br />

pokryje a ich koszty ilość spadła już do po 61 2 szt. - Warto 3 latach, podkreślić, a w przypadku<br />

że oba warianty przeprowadzenia zapewniały optymalne, audytu zgodne oświetleniowego<br />

z obowiązująca<br />

awarii oprawy wciąż są na gwarancji. normą oświetlenie podłogi liczonych pomieszczeń.<br />

i wskazania najbardziej opłacalnej<br />

opcji.<br />

WARIANT A - EVG<br />

• 10 x downlight 2x18W EVG,<br />

• 03 x downlight 2x26W EVG<br />

• 12 x downlight IP44 2x26W EVG<br />

• 47 x raster paraboliczny 4x18W EVG<br />

• 03 x raster z płytą matową 4x18W EVG<br />

WARIANT B - LED<br />

• 28x MODULUS LED 48W PLX 4000K<br />

• 15x MODULUS LED 48W PRM 4000K<br />

• 11x DL 185 LED 14W 4000K<br />

• 7x DL 185 LED 21W 4000K<br />

75 opraw 61 opraw<br />

Rys. 1. Rozkład natężenia oświetlenia.<br />

Wstępne zestawienie obu wariantów już na pierwszy rzut oka pokazuje przewagę oświetlenia LED. Z punktu<br />

widzenia Inwestora ten wariant oświetlenia był bardziej jednorodny i nie generował potrzeby okresowej obsługi<br />

technicznej. Oświetlenie tradycyjne pociągało za sobą konieczność zakupu wielu różnych źródeł światła,<br />

ich częstej wymiany oraz powodowało nieuzasadnione <strong>Fachowy</strong> zróżnicowanie <strong>Elektryk</strong> opraw na suficie 4•<strong>2014</strong> co wpływało 115 negatywnie<br />

na walory estetyczne.


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Koszty<br />

10 598<br />

Rys. 2.<br />

Rys. 3.<br />

5 890<br />

Biorąc pod uwagę fakt, że inwestorowi<br />

zależało na najbardziej ekonomicznym<br />

rozwiązaniu, rozważyliśmy dwa sposoby<br />

oświetlenia przestrzeni biurowej i towarzyszących<br />

jej pomieszczeń użytkowych,<br />

przedstawionych na rys. 1.<br />

W pierwszym wariancie skupiliśmy się<br />

na tradycyjnym oświetleniu opartym<br />

SZCZEGÓŁY TECHNICZNE<br />

POZNAJ OPRAWĘ MODULUS LED<br />

14,12<br />

7,85<br />

Porównanie zużycia energii - korzyści dla inwestora.<br />

Wykres oszczędności w czasie.<br />

9432<br />

4190<br />

5242<br />

Zużycie energii [kWh/rok]<br />

2<br />

Zużycie energii [kWh/m ] Prognozowana emisja CO2<br />

w badanym okresie [kg]<br />

Amortyzacja Zwrot<br />

po z inwestycji<br />

3 latach<br />

w ciągu 3 lat<br />

Okres (lata)<br />

Oprawa<br />

świetlówkowa<br />

}<br />

OSZCZĘDNOŚĆ<br />

OSZCZĘDNOŚĆ<br />

Oprawa LED<br />

Oprawa<br />

świetlówkowa<br />

Oprawa LED<br />

STEROWNIK LED<br />

Odpowiednio dobrany sterownik diod LED, dzięki bardzo<br />

małej tolerancji prądu(80<br />

i o trwałości 50 tys. godzin (L70B50) t a = 25°C.<br />

na wysokosprawnych świetlówkach. Lista<br />

materiałowa liczyła 5 rodzajów opraw, a ich<br />

łączna liczba wynosiła 75 sztuk. W drugim<br />

wariancie wzięliśmy pod uwagę wyłącznie<br />

oświetlenie LED. W tym przypadku<br />

lista materiałowa liczyła 4 rodzaje opraw<br />

a ich ilość spadła do 61 sztuk. Warto podkreślić,<br />

że oba warianty zapewniały optymalne,<br />

zgodne z obowiązująca normą<br />

oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach liczonych<br />

pomieszczeń.<br />

Wstępne zestawienie obu wariantów już<br />

na pierwszy rzut oka pokazuje przewagę<br />

oświetlenia LED. Z punktu widzenia<br />

inwestora ten wariant oświetlenia był<br />

bardziej jednorodny i nie generował potrzeby<br />

okresowej obsługi technicznej.<br />

Oświetlenie tradycyjne pociągało za sobą<br />

konieczność zakupu wielu różnych źródeł<br />

światła, ich częstej wymiany oraz powodowało<br />

nieuzasadnione zróżnicowanie<br />

opraw na suficie, co wpływało negatywnie<br />

na walory estetyczne.<br />

Analiza porównawcza wykazała szereg<br />

korzyści płynących z zastosowania opraw<br />

LED. Obliczenia dowiodły przede wszystkim,<br />

iż zużycie całkowite energii w przeliczeniu<br />

na 1 m 2 jest o 44% niższe dla opraw<br />

LED niż w przypadku tradycyjnej technologii<br />

świetlówkowej. Efekt ten został osiągnięty<br />

nie tylko dzięki niższemu jednostkowemu<br />

poborowi opraw LED ale także<br />

poprzez zainstalowanie mniejszej ich liczby.<br />

Dodatkowo, co było szczególnie istotne<br />

dla Inwestora, mniejsza liczba punktów<br />

świetlnych obniżyła koszty instalacji<br />

i robocizny tej nieplanowanej inwestycji.<br />

Obniżenie prognozowanej emisji CO 2 pozwalało<br />

wesprzeć prowadzone od lat działania<br />

wizerunkowe.<br />

Po uwzględnieniu wszystkich kosztów zakupu<br />

i instalacji, szacunkowy okres zwrotu<br />

z inwestycji został wyznaczony na 3 lata.<br />

Po tym okresie inwestor odczuje stały, dynamiczny<br />

przyrost zysków z tytułu użytkowania<br />

opraw LED (zielone pole na wykresie<br />

oszczędności). Inwestor przekonany o przyszłych<br />

zyskach, zaakceptował konieczność<br />

poniesienia wyższych kosztów i zdecydował<br />

się na wybór oświetlenia LED.<br />

SYSTEM OPTYCZNY<br />

Pryzmatyczna lub mleczna przesłona akrylowa<br />

zapewniająca równomierne rozproszenie światła bez<br />

widocznych punktów zachowuje jednocześnie wysokie<br />

parametry świetlne oprawy oraz redukuje niskie<br />

efekty olśnienia.<br />

Rys. 4.<br />

Modulus LED - widok konstrukcyjny.<br />

STALOWA RAMA I KONSTRUKCJA<br />

Estetyczna malowana proszkowo rama stalowa<br />

utrzymuje przesłonę w prawidłowej pozycji.<br />

Częściowo widoczna tworzy wraz z optyką jednorodny<br />

design.<br />

Lena Lighting S.A.<br />

ul. Kórnicka 52<br />

63-000 Środa Wielkopolska<br />

tel. +48 61 28 60 300<br />

e-mail: office@lenalighting.pl<br />

www. lenalighting.pl<br />

38<br />

LED GO!<br />

116 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


Kompleksowa<br />

oferta LED<br />

NOWY KATALOG<br />

NAJLEPSZA OFERTA LED <strong>2014</strong>!<br />

Lena LED Technology<br />

<strong>2014</strong><br />

Oszczędność do 90%<br />

Gwarancja do 5 lat<br />

Polski producent<br />

pobierz (pdf)<br />

zamów wersję<br />

drukowaną<br />

Katalog do pobrania na www.lenalighting.pl Wersja drukowana<br />

dostępna bezpłatnie u przedstawiciela handlowego.<br />

SMART LED<br />

MODULUS LED<br />

CODAR RS LED<br />

DL 220 LED<br />

CORONA LED<br />

PROXIMA LED<br />

CORONA LED<br />

www.lenalighting.pl<br />

Lena Lighting S.A., ul. Kórnicka 52, 63-000,<br />

Środa Wielkopolska, tel. +48 (61) 2860300<br />

e-mail: office@lenalighting.pl


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Porównywanie opraw LED<br />

– właściwa interpretacja podstawowych danych znamionowych.<br />

PROMOCJA<br />

Stosowanie rozwiązań oświetleniowych wykorzystujących technologię LED może bardzo<br />

korzystnie wpłynąć na poprawę funkcjonalności realizowanej instalacji oświetleniowej.<br />

Najczęściej podkreśla się spory potencjał w zakresie redukcji poboru energii elektrycznej<br />

na cele oświetleniowe, ale nie mniej ważna jest możliwość wytwarzania światła wysokiej<br />

jakości, co w połączeniu z odpowiednią oprawą oświetleniową, zapewnia wysoki komfort<br />

widzenia i przebywania w danym otoczeniu oświetleniowym.<br />

Potencjalne możliwości, które stwarza<br />

technologia LED, mogą być<br />

zrealizowane jedynie przy pomocy<br />

opraw oświetleniowych odpowiedniej<br />

jakości i właściwego projektu<br />

oświetlenia. Proces transformacji<br />

opraw oświetleniowych ze stosunkowo<br />

prostego urządzenia elektrycznego,<br />

w zaawansowany produkt<br />

elektroniczny, wymaga odmiennego<br />

postrzegania zagadnień związanych<br />

z jakością takich produktów. Niskiej<br />

jakości klasyczna żarówka miała<br />

ograniczoną trwałość, ale nie miało<br />

to wpływu na jakość produkowanego<br />

przez nią światła. W przypadku złej<br />

jakość produktów LED poza znikomą<br />

trwałością, bardzo często pogorszeniu<br />

ulegają także parametry jakościowe<br />

wytwarzanego światła.<br />

Jednym z elementów odpowiedniego<br />

wyboru oprawy LED jest prawidłowa<br />

interpretacja jej parametrów znamionowych.<br />

Jednak dynamiczny rozwój<br />

technologii LED wyprzedza wprowadzanie<br />

opracowań normalizacyjnych,<br />

które regulowałyby sposób przedstawiania<br />

przez producentów podstawowych<br />

danych technicznych produktów<br />

LED. Tym samym producenci<br />

i dystrybutorzy mogą w elastyczny<br />

sposób określać parametry techniczne<br />

opraw LED, co może utrudniać ich<br />

rzetelne porównywanie. Ci nierzetelni<br />

bądź nieświadomi decydują się na podawanie<br />

tak zdefiniowanych danych,<br />

które lepiej wyglądają na papierze,<br />

ale nie przekładają się na rzeczywiste<br />

warunki pracy oprawy. W rezultacie<br />

utrudniony jest proces wyboru<br />

właściwego produktu, co może skutkować<br />

problematyczną i nie spełniającą<br />

oczekiwań inwestycją. Rosnąca liczba<br />

takich nieudanych realizacji negatywnie<br />

wpływa na wizerunek branży oświetleniowej<br />

i postrzeganie technologii LED.<br />

Obecnie istnieją różne sposoby podawania<br />

informacji o oprawach LED, nawet<br />

w przypadku tak podstawowych danych<br />

znamionowych jak ich moc i strumień<br />

świetlny. W przypadku części dostępnych<br />

na rynku rozwiązań, ich producenci bądź<br />

dystrybutorzy, deklarują wyżej wymienione<br />

parametry dla samego półprzewodnikowego<br />

źródła światła w oprawie. Tym samym kopiując<br />

bezrefleksyjnie, a czasami celowo, tradycyjny<br />

sposób ich podawania, dla sytuacji<br />

gdzie oprawa oświetleniowa i źródło światła,<br />

stanowiły dwa osobne produkty. W oprawach<br />

oświetleniowych wykorzystujących klasyczne<br />

źródła światła takich jak np. świetlówki<br />

liniowe, które wymagały zastosowania oddzielnego<br />

układu zasilającego i podlegały<br />

okresowej wymianie, zwykle podawano moc<br />

oprawy i strumień świetlny, jako katalogową<br />

moc i strumień świetlny źródła/źródeł światła<br />

zainstalowanych w danej oprawie. Świadomi<br />

użytkownicy zdawali sobie sprawę,<br />

że całkowity pobór mocy oprawy jest sumą<br />

poboru mocy źródła/eł światła i strat występujących<br />

w układzie zasilającym, a strumień<br />

świetlny oprawy oświetleniowej jest strumieniem<br />

źródła światła pomniejszonym o straty<br />

występujące w układzie optycznym oprawy.<br />

Standard podawania mocy źródeł światła<br />

jako mocy oprawy, miał ułatwić użytkownikowi<br />

zakup odpowiedniego typoszeregu<br />

lamp. Zaś określanie strumienia świetlnego<br />

źródeł światła, umożliwiało dobór odpowiednich<br />

zamienników, pod kątem ilości<br />

emitowanego światła. W przypadku opraw<br />

LED mamy do czynienia z sytuacją, gdzie<br />

LED-owe źródła światła zwykle są elementem<br />

niewymiennym. Dodatkowo, w zależności<br />

od założeń projektanta oprawy i jakości<br />

użytych komponentów do budowy oprawy,<br />

pobór mocy i strumień świetlny danego elementu<br />

LED mogą być różne. Producenci powinni<br />

zatem podawać dane istotne dla użytkownika,<br />

czyli moc znamionową oprawy,<br />

która jest całkowitą mocą pobieraną przez<br />

oprawę i znamionowy strumień świetlny<br />

oprawy, który jest strumieniem świetlnym<br />

emitowanym przez oprawę. Należy podkreślić,<br />

iż racjonalne podawanie mocy i strumienia<br />

świetlnego dla danej oprawy LED może<br />

w interpretacji użytkowników mylnie zaniżyć<br />

jej jakość w stosunku do oprawy LED,<br />

dla której zadeklarowano te parametry jedynie<br />

dla samego źródła LED w oprawie, bez<br />

uwzględnienia występujących strat.<br />

Niejasności w deklarowaniu mocy, strumienia<br />

świetlnego i innych danych znamionowych<br />

opraw LED, zaburzają proces uczciwej<br />

konkurencji rynkowej. Związek Producentów<br />

Sprzętu Oświetleniowego Pol-lighting zrzeszający<br />

czołowych producentów i importerów<br />

oświetlenia profesjonalnego działających<br />

na rynku polskim, którego ES-SYSTEM SA<br />

jest członkiem-założycielem, dostrzegając<br />

problem deklarowania parametrów znamionowych<br />

opraw LED, opublikował stosowny<br />

komunikat pt. „Jak prawidłowo porównywać<br />

oprawy oświetleniowe LED różnych producentów…<br />

i uniknąć porównywania jabłek<br />

z gruszkami”. W tym opracowaniu, bazując<br />

na projektach stosownych norm, opublikowanych<br />

w procedurze Public Available Specification<br />

tj.: IEC 62717 i IEC 62722‐2‐1, a także<br />

zaleceniach europejskiej organizacji zrzeszających<br />

producentów oświetlenia Lighting Europe,<br />

podał rekomendowany sposób podawania<br />

podstawowych danych technicznych<br />

opraw oświetleniowych LED wraz z zaleceniem<br />

„aby inwestorzy, projektanci i instalatorzy<br />

wymagali od oferentów przedstawiania<br />

118 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

danych technicznych opraw oświetleniowych<br />

LED według zestawu standardowych pojęć<br />

i unormowanych, a więc porówn ywalnych,<br />

kryteriów jakościowych, uwiarygodnionych<br />

potwierdzeniem przeprowadzenia badań<br />

technicznych”.<br />

Rekomendowana przez Pol-lighting<br />

prezentacja podstawowych<br />

parametrów technicznych opraw<br />

oświetleniowych LED<br />

Znamionowy strumień świetlny [lm]<br />

Całkowity strumień świetlny emitowany<br />

z oprawy oświetleniowej pracującej w warunkach<br />

znamionowych. Jest to więc strumień<br />

świetlny emitowany przez zamontowane<br />

w oprawie źródło LED, pomniejszony<br />

o straty wynikające z konstrukcji oprawy,<br />

głównie straty na optyce.<br />

Znamionowa moc oprawy [W]<br />

Jest to całkowita moc jaką można zmierzyć<br />

na zaciskach zasilających oprawy, będąca<br />

sumą mocy pobieranej przez źródła światła<br />

i pozostałe wyposażenie elektryczne oprawy<br />

(np. zasilacz).<br />

Skuteczność świetlna [lm/W]<br />

Jest to stosunek znamionowego strumienia<br />

świetlnego emitowanego z oprawy oświetleniowej,<br />

do mocy znamionowej tej oprawy.<br />

Wskaźnik Ra (CRI)<br />

Wskaźnik oddawania barw światła emitowanego<br />

przez oprawę (rodzaj klosza,<br />

soczewki lub odbłyśnika może wpłynąć<br />

na wskaźnik oddawania barw światła emitowanego<br />

przez oprawę, który może być różny<br />

od wskaźnika oddawania barw światła<br />

wytwarzanego przez źródła LED).<br />

Tc (CCT) – temperatura barwowa<br />

światła<br />

Temperatura barwowa światła wyraża się<br />

w skali Kelwina [K]. Określenie temperatury<br />

barwowej światła dotyczy światła barwy<br />

białej. Im wyższa jest temperatura barwowa<br />

światła tym większa jest domieszka barwy<br />

niebieskiej nadającej światłu chłodny odcień.<br />

Typowe temperatury barwowe światła wytwarzane<br />

przez LED zawierają się w zakresie<br />

od 2700 K (światło barwy ciepłej) do 6500 K<br />

(światło barwy chłodnej).<br />

Komunikat Związku Pol-lighting zwraca<br />

również uwagę na problematykę deklarowania<br />

trwałości opraw LED, podkreślając brak<br />

kompletnych procedur wyznaczania trwałości<br />

tych produktów dla rynku europejskiego,<br />

także w wyżej wymienionych projektach<br />

norm. Zaleca się sprawdzanie dla jakich konkretnie<br />

parametrów producent podaje trwałość<br />

danego rozwiązania LED, aby upewnić<br />

się, czy istnieją podstawy do porównywania<br />

deklarowanych wartości czasu.<br />

Deklarowanie przez producentów parametrów<br />

znamionowych opraw LED, według<br />

przedstawionej wyżej rekomendacji Związku<br />

Pol-lighting, szczególnie w zakresie<br />

mocy znamionowej i znamionowego strumienia<br />

świetlnego, wspiera uczciwą konkurencję<br />

rynkową i pomaga w podejmowaniu<br />

racjonalnych decyzji przez inwestorów<br />

i projektantów.<br />

Bogdan Skorupka<br />

Dyrektor Sprzedaży<br />

Manager ds. Efektywności<br />

Energetycznej Oświetlenia<br />

ES-SYSTEM SA<br />

www.essystem.pl<br />

REKLAMA<br />

ON<br />

system TRANSPARENT<br />

Oprawa zwieszana do zastosowań biurowych<br />

OFF<br />

Oszczędność energii do 30%<br />

w odniesieniu do rozwiązań świetlówkowych<br />

Unikalna technologia dystrybucji światła<br />

Lekka aluminiowa konstrukcja<br />

CRI >80<br />

3000K / 4000K<br />

DIM DALI<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

119


OŚWIETLENIE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Technologie IHF oraz ULTRASONIC<br />

w produktach Steinel<br />

PROMOCJA<br />

Steinel jako światowej sławy producent automatycznego oświetlenia wprowadził do swojej<br />

oferty produkty działające w technologii iHF (Inteligent High Frequency).<br />

Fot. 1.<br />

Dlaczego ta technologia jest wyjątkowa?<br />

Czujnik w tej technologii<br />

wykrywa ruch, tak jak standardowy<br />

czujnik HF (wysokiej częstotliwości),<br />

czyli wysyła falę i odsłuchuje<br />

echo. W przypadku wykrycia różnicy<br />

pomiędzy odebraną a wcześniejszą<br />

falą powrotną, czujnik decyduje aby<br />

załączyć światło. Wykrywanie ruchu<br />

w technologii HF możliwe jest tylko<br />

wewnątrz pomieszczeń, ze względu<br />

na wykrywanie każdego ruchu<br />

(człowieka, zwierzęcia, rośliny lub<br />

kropli deszczu). Dopiero detekcja<br />

ruchu w technologii iHF gwarantuje,<br />

że możemy ten produkt zastosować<br />

na zewnątrz. Elimina cja włączeń<br />

światła przy ruchu ma łych zwierząt<br />

oraz drzew, krzewów możliwa jest<br />

dzięki temu, że czujnik w technologii<br />

iHF oprócz wykrywania ruchu,<br />

jest w stanie określić odległość tego<br />

ruchu od siebie. W przypadku detekcji<br />

ruchu, czujnik” widzi” czy poruszający<br />

się obiekt przemieszcza się,<br />

czyli zmienia miejsce położenia, czy<br />

zaburzenie fali jest cały czas w tym<br />

samym miejscu. W przypadku wykrycia<br />

ruchu, np. drzewa, czujka<br />

Oprawy L 820 iHF.<br />

Fot. 2.<br />

Czujnik zewnętrzny iHF 3D.<br />

rozpoznaje, że ruch odbywa się w tym samym<br />

punkcie, więc będzie zignorowany.<br />

Małe zwierzęta (mały pies, kot) powodują<br />

zaburzenie mniejsze niż człowiek, dlatego<br />

produkty z czujnikami iHF są w stanie wykryć<br />

małe zwierzę i okre ślić jego położenie.<br />

Technologia iHF wprowadza możliwość zabudowy<br />

czujnika, tak, że możemy cieszyć<br />

się wyglądem oprawy, a czujnik dyskretnie,<br />

ale dokładnie wykrywa ludzi.<br />

Drugi rodzaj wykrywania, który chciałbym<br />

poruszyć, oparty jest na technologii<br />

ULTRASONIC. W Europie dopiero teraz zaczyna<br />

wykorzystywać się jej zalety, a w USA<br />

od wielu lat używa się tych produktów do<br />

kontroli oświetlenia w pomieszczeniach.<br />

Czym wyróżnia się ta technologia? Pozwala<br />

wykryć ruch, który odbywa się za rogiem<br />

lub za/pod przeszkodą - wyobraźmy sobie<br />

pomieszczenie, na suficie którego zamontowano<br />

czujnik (nawet obecności) oraz ścianę,<br />

w części dzielącą nasze pomieszczenie.<br />

Ruch wykonywany za ścianą nie zostanie<br />

wykryty przez żadną czujkę i tylko detektor<br />

w technologii ULTRASONIC zobaczy<br />

ruszający się obiekt. Co nam to daje? Pozwala<br />

załączyć światło w korytarzu głównym,<br />

gdy osoba dochodzi do niego z korytarza<br />

bocznego. Kolejny przykład - biuro:<br />

sprzątamy biurko i zaczynamy sprzątać pod<br />

nim. W przypadku zamontowania standardowego<br />

czujnika światło zgaśnie po upływie<br />

ustawionego czasu, dlatego że standardowy<br />

czujnik nie będzie widział żadnego<br />

ruchu. W przypadku zamontowania czujnika<br />

w technologii ULTRASONIC ruch odbywający<br />

się pod biurkiem zostanie wykryty<br />

i światło nie zgaśnie. Czujniki ULTRASO-<br />

NIC mają szero kie możliwości zastosowania.<br />

Będzie to ide alne rozwiązanie w korytarzach,<br />

toaletach, biurach itp.<br />

Fot. 3.<br />

Czujnik DUALTECH (produkt<br />

w technologii ULTRASONIC +<br />

czujnik „obecności” w technologii<br />

PIR w jednym).<br />

Na podanych przykładach widać, że STEINEL<br />

stale rozwija nowe technologie i stosuje<br />

je w swoich produktach tak, aby jak najbardziej<br />

zwiększyć komfort i niezawodność<br />

swoich produktów.<br />

Więcej informacji na www.langelukaszuk.pl<br />

oraz na www.steinel.pl.<br />

Tomasz Milczarek<br />

Lange Łukaszuk Sp. z o.o. Sp.k.<br />

tel. 71/3980863<br />

120 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Narzędzia izolowane Isotools<br />

- ochrona osobista<br />

na odpowiednim poziomie<br />

PROMOCJA<br />

Jednym z najistotniejszych elementów wpływających na dynamikę rozwoju cywilizacyjnego<br />

w każdym kraju jest energia elektryczna. Prąd jest wykorzystywany niemal w każdej<br />

dziedzinie naszego życia. Energia elektryczna jest wielkim dobrem, lecz równocześnie<br />

użytkowanie jej niesie ze sobą potrzebę sprostania wielu wymaganiom eksploatacyjnym.<br />

Stąd też szczególnie osoby, które profesjonalnie parają się naprawami urządzeń<br />

elektrycznych, powinny być bezwzględnie wyposażone w doskonałej jakości narzędzia<br />

gwarantujące im bezpieczeństwo.<br />

Firma Lange Łukaszuk założona<br />

w 1987 roku jest znanym dystrybutorem<br />

markowych wyrobów przemysłowych.<br />

Duża część jej oferty jest<br />

związana z rynkiem elektrotechnicznym.<br />

Szczególnie należałoby w tym<br />

miejscu wymienić niemiecką firmę<br />

Steinel – znanego na całym świecie<br />

producenta oświetlenia automatycznego<br />

i czujników ruchu. Lange Łukaszuk<br />

posiada również w swojej ofercie<br />

handlowej bardzo bogate spektrum<br />

narzędzi ręcznych dla elektryków, zarówno<br />

do prac nie wymagających izolacji,<br />

jak i takich, gdzie ochrona przed<br />

wysokim napięciem ma fundamentalne<br />

znaczenie. W ostatnim czasie Lange<br />

Łukaszuk uzupełniła gamę proponowanych<br />

marek przeznaczonych dla<br />

elektryków o kolejną – Isotools – posiadającą<br />

w swoim portfolio narzędzia<br />

izolowane do prac pod napięciem prądu<br />

zmiennego do 1000 V.<br />

Doświadczenie gwarantujące<br />

jakość<br />

Niemiecka firma Isotools powstała<br />

w 1989 roku w Wuppertalu. Na przestrzeni<br />

ponad 20 lat osiągnęła pozycję<br />

wiodącego na świecie producenta<br />

najwyższej jakości bezpiecznych narzędzi<br />

izolowanych oraz osprzętu dla<br />

elektryków. Zabezpieczenie jakie zapewnia<br />

swoim użytkownikom przed porażeniem<br />

prądem jest punktem odniesienia przy<br />

ocenie innego sprzętu tego typu w wielu<br />

zakątkach świata. Isotools eksportuje swoje<br />

wyroby do 64 krajów na 6 kontynentach.<br />

Narzędzia Isotools charakteryzują się niezwykłą<br />

wprost precyzją wykonania, funkcjonalnością,<br />

estetyką oraz trwałością. Ergonomia<br />

jest na bardzo wysokim poziomie.<br />

Klucze Isotools trzyma się bardzo pewnie,<br />

a wysiłek towarzyszący pracy jest minimalny.<br />

Tworzywo sztuczne, którym pokryto<br />

narzędzia jest gładkie, elastyczne, miękkie,<br />

olejoodporne, przyjemne w dotyku, eliminujące<br />

poślizg dłoni. Praktycznie wszystkie<br />

narzędzia są oferowane w bardzo żywym,<br />

czerwonym kolorze.<br />

Bezpieczeństwo przede wszystkim<br />

Najważniejszą cechą sprzętu Isotools jest<br />

wysokiej klasy zabezpieczenie przed porażeniem<br />

prądem elektrycznym. Motto jakie<br />

przyświeca firmie brzmi: „Dajemy Ci ochronę<br />

osobistą na odpowiednim poziomie”.<br />

Powyższemu hasłu podporządkowane<br />

są procesy produkcyjne w fabryce i nieustanne<br />

kontrole jakości. Wyroby Isotools<br />

są poddawane specjalnym, bardzo surowym,<br />

procedurom testowym zgodnie<br />

z europejską normą EN 60900, opracowaną<br />

przez Międzynarodową Komisję Normalizacji<br />

ds. Elektrotechniki, obowiązującą<br />

w UE od 1 kwietnia 1995 roku.<br />

122 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

EN 60900 precyzyjnie określa jakim próbom<br />

muszą być poddane narzędzia aby mogły<br />

zostać zakwalifikowane do pracy pod napięciem<br />

1000 V prądu zmiennego oraz 1500 V<br />

prądu stałego. W rezultacie sprzęt Isotools<br />

musi pomyślnie przejść następujące testy:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Na uderzenia w niskiej temperaturze<br />

– najpierw przetrzymuje się narzędzie<br />

przez 2 godziny w temperaturze -25°C,<br />

a następnie uderza z dużą siłą. Oczywiście<br />

nie mogą pojawić się żadne trwałe<br />

odkształcenia, pęknięcia itp.<br />

Na przebicie – najpierw narzędzie przetrzymuje<br />

się w wodzie przez 24 godziny.<br />

Po tym czasie przez 3 minuty przez<br />

narzędzie przepuszcza się prąd pod napięciem<br />

10 000 V.<br />

Na przyleganie izolacji – sprawdzenie<br />

odporności narzędzie na ewentualność<br />

zsunięcia izolacji z rękojeści. Najpierw<br />

przez 168 godzin narzędzie trzyma się<br />

w temperaturze 70°C, a następnie przez<br />

3 minuty próbuje się zerwać izolację<br />

z siłą 500 N w temperaturze pokojowej.<br />

„Próba docisku” – najpierw narzędzie<br />

jest ogrzewane do temperatury 70°C,<br />

a następnie schładzane, po czym do izolacji<br />

narzędzia dociska się, z siłą 20 N<br />

i przy napięciu 5000 V, elektrodę prądu<br />

zmiennego przez okres 3 min. Bada się<br />

w ten sposób odporność na przebicie.<br />

<br />

Na odporność ogniową – przez 10<br />

sekund narzędzie jest wystawione<br />

na działanie otwartego płomienia. Płomień<br />

nie powinien się rozszerzać dłużej<br />

niż 20 sekund i nie może osiągnąć<br />

większej wysokości niż 120 mm.<br />

Niezależnie od powyższego, każde narzędzie<br />

przechodzi test napięcia polegający<br />

na zanurzeniu w cieczy, przez którą<br />

przepuszcza się prąd zmienny o napięciu<br />

10 000 V. Jeżeli taki test przejdzie - dostaje<br />

zezwolenie do pracy pod napięciem 1000 V.<br />

Warto zwrócić uwagę, że w ten sposób powstaje<br />

10-krotny margines bezpieczeństwa.<br />

Dodatkowo w celu jeszcze większego zabezpieczenia<br />

użytkownika Isotools wykorzystuje<br />

dwuwarstwową izolację. Pierwsza warstwa<br />

(spodnia) jest koloru żółtego, natomiast<br />

druga (zewnętrzna) czerwonego. W przypadku<br />

na tyle głębokiego uszkodzenia mechanicznego<br />

powierzchni narzędzia, że zaczyna<br />

być widoczny kolor żółty należy bezzwłocznie<br />

takie narzędzie wyeliminować ze wszystkich<br />

prac pod napięciem elektrycznym.<br />

Wysokiej jakości komponenty<br />

Położenie firmy w trójkącie miast Wuppertal<br />

– Solingen – Ramscheid, miejscu o długich<br />

tradycjach metalurgicznych, zapewnia<br />

łatwy dostęp do sprawdzonych i solidnych<br />

poddostawców komponentów metalowych.<br />

Dlatego narzędzia Isotools są wykonane<br />

z najwyższej jakości stali. W efekcie zachowują<br />

zdolność do przenoszenia najwyższych<br />

momentów obrotowych, a tym samym spełniają<br />

wysokie wymagania pod względem<br />

twardości oraz odporności wszystkich znanych<br />

norm technicznych. Ich ergonomiczne<br />

rękojeści umożliwiają pewny chwyt oraz<br />

minimalny wysiłek przy pracy.<br />

Szeroki wybór narzędzi<br />

Isotools stale rozszerza i optymalizuje<br />

swoją linię produktów. Obecnie posiada<br />

praktycznie każdy niezbędny elektrykowi<br />

do pracy typ narzędzi ręcznych z izolacją.<br />

Pierwszą grupę stanowią klucze płaskie,<br />

oczkowe, grzechotki, nasadki, przedłużki<br />

a także kluczyki imbusowe, klucze nastawne<br />

i krzyżowe.<br />

Odrębną grupą będą izolowane szczypce<br />

uniwersalne, nożyce do przecinania kabli<br />

o różnych średnicach - jednoręczne, oburęczne,<br />

szczypce dla hydraulików, klucze<br />

dynamometryczne.<br />

Elementem uzupełniającym są izolowane<br />

rękawice, pęsety, młotki, piły, zaciski,<br />

maty itp.<br />

Firma Isotools jest w czołówce przedsiębiorstw<br />

stosujących i rozwijających najnowsze<br />

technologie. 100% produkcji jest<br />

skupione w Niemczech. Daje to gwarancję<br />

utrzymania wysokiej jakości.<br />

Produkty Isotools znalazły zastosowanie<br />

w wielu branżach szczególnie w przemyśle<br />

motoryzacyjnym, zbrojeniowym oraz<br />

oczywiście elektrotechnice (elektrowniach<br />

klasycznych, wiatrowych, u operatorów<br />

systemów solarnych, utrzymaniu linii energetycznych,<br />

sieci trakcyjnych na kolei itp.).<br />

Więcej informacji na www.langelukaszuk.pl.<br />

Michał Ostrowski<br />

Lange Łukaszuk Sp. z o.o. Sp.k.<br />

tel. 71/3980812<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

123


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

PROMOCJA<br />

Narzędzia do<br />

montażu i naprawy kabli<br />

z ENERGOTYTANU ®<br />

Wymogi bezpieczeństwa podczas naprawy kabli, poziom skomplikowania oraz wysokie<br />

koszty, związane często z koniecznością użycia ciężkiego i specjalistycznego sprzętu wymaga<br />

nie tylko doświadczenia, ale także zastoso wania odpowiednich zestawów naprawczych,<br />

w skład których oprócz tule jek, taśm i muf, należą właściwie dobrane narzędzia. Firma<br />

Energotytan posiada w swojej ofercie szeroki wybór profesjonalnych urządzeń do cięcia,<br />

zaprasowywania tulejek i końcówek, a także obróbki izolacji naprawianych kabli i przewodów.<br />

Proces cięcia kabli energetycznych<br />

wymaga zwykle użycia bardzo dużej<br />

siły i to w miejscach o ograniczonym<br />

dostępie. Ręczne noży ce mechaniczne<br />

Energotytan wyposażone<br />

są w precyzyjne hartowane ostrza<br />

prze znaczone do cięcia kabli i przewodów<br />

Al i Cu jedno- i wielożyłowych<br />

do średni cy 100 mm. Dzięki<br />

dużemu przełożeniu dźwigni i optymalnej<br />

geometrii ostrzy wy magają<br />

one niewielkiej siły użytkownika,<br />

a uzyskane cięcie jest czyste i gładkie,<br />

bez miażdżenia i deformacji<br />

przewodu. Noży ce dostępne są także<br />

w wersji zapadkowej oraz z teleskopowymi<br />

ramionami. Nada ją się one idealnie do prac<br />

w wąskich prze strzeniach, a niewielka waga<br />

i rozmiary niektórych modeli pozwalają<br />

na ich jednoręczną obsłu gę (fot. 1, 2 i 3).<br />

Kolejną grupę stanowią noży ce hydrauliczne<br />

i akumulatorowe, wy posażone standardowo<br />

w obrotową, zamy kaną głowicę,<br />

ciśnieniowy zawór bezpieczeństwa i dwubiegowy<br />

napęd ręcz ny lub akumulatorowy,<br />

zapewniający kom fort i bezpieczeństwo<br />

pracy. Urządzenia te cechuje lekka kompaktowa<br />

konstrukcja i możliwość przerwania<br />

operacji na każ dym etapie. Umożliwiają<br />

one cięcie kabli Al i Cu do średnicy 85 mm<br />

(model HS-85 i ASE85) (fot. 4 i 5).<br />

Do cięcia kabli o największych przekrojach,<br />

polecamy hydrau liczne głowice tnące<br />

(fot. 6 i 7), do napę du których wykorzystać<br />

można wszyst kie dostępne pompy<br />

ręczne, elektryczne, akumulatorowe oraz<br />

spa linowe agregaty hydrauliczne Energotytan<br />

o ciśnieniu roboczym 700 barów<br />

(fot. 8). W razie konieczności cięcia kabli<br />

o średni cy do 120 mm, które mogą znajdować<br />

się pod napięciem, najbezpieczniejszym<br />

roz wiązaniem będzie użycie zestawu<br />

hydrau licznego IHN do bezpiecznego<br />

cięcia, któ ry zapewnia ochronę operatora<br />

w przy padku omyłkowego przecięcia przewodu<br />

pod napięciem do 30 kV (fot. 9).<br />

Fot. 1.<br />

Nożyce zapadkowe NZ-325<br />

(300 mm²).<br />

Fot. 2. Nożyce zapadkowe do wąskich<br />

Fot. 3. Nożyce zapadkowe HRES-100T Fot. 4.<br />

przestrzeni (300 mm²).<br />

(1000<br />

mm²).<br />

Nożyce akumulatorowe ASE85<br />

(Al/Cu Ø 85 mm).<br />

124 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

Fot. 5.<br />

Fot. 6.<br />

Fot. 7.<br />

Nożyce hydrauliczne HS85<br />

(Al/Cu Ø 85 mm).<br />

Hydrauliczna głowica tnąca S-95<br />

(Al/Cu Ø 95 mm).<br />

Hydrauliczna głowica tnąca S-120<br />

(Al/Cu Ø 120 mm).<br />

Fot. 9.<br />

IHN - zestaw hydrauliczny do bezpiecznego cięcia kabli mogących być pod<br />

napięciem do 30 kV.<br />

W celu przygotowania przewodów SN<br />

do wykonania idealnego połą czenia możemy<br />

posłużyć się walizkowym zestawem<br />

korowarek Energotytan E-002. Dwufunkcyjne<br />

urządzenie M-500 umoż liwi nam łatwe<br />

i bezpieczne usunięcie ze wnętrznego<br />

płaszcza (o średnicy 15‐50 mm) oraz izolacji<br />

XLPE (o grubości 8‐10 mm). Za pomocą<br />

korowarek serii „S” lub „KSK” usuniemy<br />

ekran półprzewodzący/wytłaczany przy zachowaniu<br />

jednolicie zdartej powierzchni.<br />

Ochronę końcówek łączących przed uszkodzeniem<br />

zapewni nam urządzenie KS-U,<br />

służące do ścinania ostrych krawędzi izolacji<br />

na ży łach do 300 mm² (fot. 10).<br />

Podobnie do narzędzi tnących, urzą dzenia<br />

do zaprasowywania końcówek i tu lejek występują<br />

w analogicznych wersjach napędu.<br />

Najbardziej uniwersalna praska mechaniczna<br />

Z-300 z teleskopowy mi rączkami, obrotową<br />

i otwieraną gło wicą oraz wymiennymi matrycami<br />

se rii M22, posiada zakres pracy Cu<br />

i Al do 300 mm². Alternatywą zapewniającą<br />

więk szy komfort przy tym przekroju są jedno<br />

i dwubiegowe ręczne praski hydrauliczne,<br />

w których zaprasowywanie końcówek<br />

do konuje się poprzez pompowanie ruchomą<br />

dźwignią oraz praski elektro hydrauliczne,<br />

zasilane akumulatorowo. Urządzenia te wyposażone<br />

są w obrotową głowicę oraz zawór<br />

bezpieczeństwa. Rozwarcie szczęk następuje<br />

samoczynnie po zwolnieniu zaworu<br />

przeciążeniowego lub zadziałaniu układu<br />

za bezpieczającego, a sama operacja zaciskania<br />

może zostać przerwana na każdym eta pie<br />

(fot. 11, 12 i 13).<br />

Fot. 10. Szczypce do zdejmowania powłoki<br />

zewnętrznej.<br />

Fot. 11. APE13C - praska akumulatorowa<br />

do 6-400 mm².<br />

Fot. 12.<br />

PH-60-CK - praska hydrauliczna<br />

do 6-300 mm².<br />

Fot. 8.<br />

Zestaw elektrohydrauliczny<br />

(pompa akumulatorowa z głowicą<br />

prasującą).<br />

Pełna oferta narzędzi dostępna jest na stronie<br />

www.energotytan.pl.<br />

Adrian Zając<br />

www.energotytan.pl<br />

Fot. 13.<br />

<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong><br />

125


www.klauke.com<br />

WARSZTAT<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

REKLAMA<br />

Tradycja<br />

i doświadczenie<br />

w produkcji<br />

narzędzi dla<br />

elektryków<br />

W roku 1879 Gustav Klauke otworzył w miejscowości<br />

Remscheid (Niemcy, Nadrenia-Westfalia)<br />

fabrykę narzędzi. Były to początkowo proste<br />

kleszcze i obcęgi. W miarę upływającego czasu<br />

rozszerzał się zakres produkowanych narzędzi<br />

oraz wielkość zatrudnienia. Przez wiele lat firma<br />

była niewielką, zatrudniającą kilkadziesiąt<br />

osób, fabryką.<br />

Od 1996 roku firma KLAUKE należy do dywizji<br />

GREENLEE stając się tym samym członkiem<br />

grupy TEXTRON.<br />

Oferta GREENLEE koncentruje się na<br />

narzędziach do otworowania oraz osprzęcie<br />

do układania kabli i przewodów. Połączenie<br />

ofert KLAUKE i GREENLEE daje użytkownikom<br />

perfekcyjnie dopracowaną ofertę całościową.<br />

Dynamiczny rozwój Gustav Klauke GmbH zaczyna się w latach 60.<br />

XX wieku. Wówczas, obok narzędzi, firma rozpoczyna produkcję<br />

końcówek kablowych. W latach 90. firma poszerza swoją ofertę<br />

o narzędzia dla hydraulików. W fabryce pracuje już 200 osób.<br />

W roku 1996 właścicielem Klauke GmbH zostaje amerykańska firma<br />

GREENLEE, wchodząca w skład grupy TEXTRON. Gustav Klauke<br />

GmbH znajduje się tam w towarzystwie takich potęg jak Bell<br />

Helicopters czy Cessna. Mocny i stabilny właściciel zapewnia firmie<br />

pewność rozwoju. I tak, w roku 2002 w ofercie Klauke pojawiają się<br />

narzędzia serii MINI o zasilaniu akumulatorowym do cięcia i zaprasowywania<br />

kabli. Rozszerzanie i unowocześnianie oferty powodują,<br />

że dotychczasowe magazyny przy fabryce w Remscheid stają się<br />

za małe i w roku 2007 Gustav Klauke GmbH otwiera własne centrum<br />

logistyczne, zlokalizowane kilka kilometrów od fabryki. Dobra<br />

sytuacja gospodarcza pozwala na dalsze inwestycje. W roku 2007<br />

zostaje kupiony zakład w Dolnym Kubinie na Słowacji. Zatrudnienie<br />

w 2012 roku osiąga poziom 800 pracowników. Firma rozwija<br />

swoją obecność również poza Niemcami. Oprócz wspomnianego<br />

zakładu na Słowacji działają jeszcze pod logo KLAUKE: fabryka<br />

w Bernsdorf (Niemcy), organizacje handlowe we Francji, Hiszpanii,<br />

Wielkiej Brytanii, Austrii, Rosji, Indiach, Meksyku i w Polsce.<br />

Klauke Polska Sp. z o.o.<br />

ul. Piłsudskiego 243 • 05-270 Marki • Polska<br />

E-Mail: info-pl@klauke.textron.com<br />

126 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


www.klauke.com<br />

Oferta produkcyjna KLAUKE to – końcówki kablowe w różnych wykonaniach,<br />

dla przewodów i kabli, w tym do najnowocześniejszych<br />

kabli o trapezoidalnym przekroju żył, narzędzia do cięcia kabli i przewodów,<br />

do zaciskania końcówek kablowych o przekrojach od najmniejszych<br />

aż po 1600 mm 2 . Narzędzia te Klauke oferuje zarówno<br />

w wersji „ręcznej”, jak i z napędem elektrohydraulicznym. Ciekawym<br />

elementem oferty są specjalistyczne narzędzia do „otworowania”.<br />

Chodzi o wykonywanie otworów okrągłych lub prostokątnych<br />

techniką wyciskania, np. na drzwiach rozdzielni elektrycznych. Narzędzia<br />

te dostępne są w wersji ręcznej i elektrohydraulicznej. W ofercie<br />

znajdują się także typowe narzędzia elektroinstalacyjne w różnych<br />

wykonaniach (w tym zgodnych z normę DIN) oraz akcesoria<br />

dla elektroinstalatorów. Firma oferuje również produkty pod marką<br />

GREENLEE. Wśród nich aparaturę pomiarową, a także sprzęt do przeciągania<br />

instalacji elektrycznej w rurkach instalacyjnych. W tej ofercie<br />

znajduje się też taki sprzęt przeznaczony do prac w wysokościowcach.<br />

Całość oferty KLAUKE GmbH to ponad 10 tysięcy pozycji.<br />

Spełniają one najwyższe wymagania klientów, a także firm certyfikujących.<br />

Świadectwem potwierdzającym jakość są certyfikaty ISO<br />

posiadane przez KLAUKE.<br />

Produkty KLAUKE obecne są na rynku polskim od ponad dwudziestu<br />

lat. Obecnie firma postanowiła o powołaniu w Polsce własnego<br />

przedstawicielstwa, które działać będzie pod nazwą KLAUKE<br />

POLSKA Sp. z o.o. Działalność operacyjna prowadzona będzie<br />

z siedziby Spółki w Markach, przy ulicy Piłsudskiego 243. Oprócz<br />

biura handlowego w Markach mieści się również magazyn oraz<br />

będzie to centrum treningowe dla dystrybutorów i użytkowników<br />

sprzętu firm KLAUKE i Greenlee.<br />

Głównym zadaniem stojącym przed organizacją jest zbudowanie sieci<br />

dystrybucyjnej, która zapewni dostępność produktów KLAUKE<br />

i Greenlee. Celem jest obecność w magazynach hurtowni elektroinstalacyjnych,<br />

a także specjalistycznych hurtowni narzędziowych.<br />

Struktura organizacyjna spółki powinna pomóc w codziennych kontaktach<br />

zarówno z dystrybucją, jak i z użytkownikami. Oferowany<br />

jest nie tylko produkt, ale wsparcie techniczne i doradcze. Prezentacje<br />

narzędzi prowadzone będą w siedzibie spółki, ale także bezpośrednio<br />

u klientów ostatecznych. KLAUKE zapewnia też wsparcie<br />

posprzedażne. Narzędzia objęte są typową gwarancją producencką.<br />

Od niedawna istnieje możliwość przedłużenia gwarancji o kolejny<br />

rok po zarejestrowaniu narzędzia na stronie www.klauke.com. Jednak<br />

priorytetem jest zapewnienie bezpiecznej eksploatacji również<br />

po upłynięciu jej czasu. Dlatego Gustav Klauke GmbH autoryzował<br />

na rynku polskim firmę DESPOL z Warszawy, jako serwis „fabryczny”.<br />

Kontakt do tej firmy znajdą Państwo na stronie www.despoltm.pl<br />

lub w siedzibie firmy KLAUKE POLSKA.<br />

KLAUKE POLSKA Sp. z o.o.<br />

ul. Piłsudskiego 243, 05-270 Marki<br />

tel. +48 22 614 18 15, tel./fax +48 22 614 33 84<br />

e-mail: info-pl@klauke.textron.com<br />

www.klauke-polska.pl<br />

Zapraszamy na stoisko KLAUKE POLSKA<br />

podczas targów ENERGETAB <strong>2014</strong>.<br />

Hala G, stoisko 16!<br />

REKLAMA<br />

KLAUKE jest znanym na całym świecie<br />

producentem elementów łączeniowych oraz<br />

narzędzi do zaprasowywania i cięcia kabli, a<br />

także otworowania. Nasze rozwiązania w zakresie<br />

techniki łączenia oraz narzędzi spełniają<br />

oczekiwania użytkowników w każdym zakresie.<br />

Nasza oferta to ponad 10.000 produktów dla<br />

przemysłu, utrzymania ruchu, instalatorów,<br />

dostawców energii, a także dla szybko<br />

rosnącej energetyki źródeł odnawialnych.<br />

Klauke Polska Sp. z o.o.<br />

ul. Piłsudskiego 243 • 05-270 Marki • Polska<br />

E-Mail: info-pl@klauke.textron.com


HUPchemia<br />

dla zastosowań przemysłowych<br />

Czyszczenie Pokrywanie warstwami+smarowanie Klejenie+uszczelnianie Sprawdzanie<br />

Środek do czyszczenia<br />

silników elektrycznych<br />

HUPelectroClean<br />

• czyści przekaźniki, rozdzielacze,<br />

uzwojenia, styki i silniki<br />

• usuwa kurz, brud, tłuszcz i pył<br />

węglowy<br />

• wyparowuje nie zostawiając osadu<br />

Art. nr. 170114<br />

500 ml<br />

Zastosowanie HUPelectroClean:<br />

Do usuwania kurzu, brudu, olejów, tłuszczów, smarów i pyłu<br />

węglowego ze styków elektromechanicznych, przekaźników, przewodów,<br />

rozdzielaczy, zwojów itp. Może być również stosowany<br />

do wstępnego czyszczenia pod lakierowanie.<br />

Zastosowanie:<br />

Środek do czyszczenia silników elektrycznych HUPelectroClean<br />

jest mieszaniną wysokowartościowych węglowodorów i wspomagaczy<br />

czyszczących. Czyści nie pozostawiając plam i smug,<br />

ulatnia się po czyszczeniu nie tworząc osadu.<br />

Text Niepalny Überschrift środek do<br />

czyszczenia styków<br />

Text Beschreibung<br />

elektrycznych<br />

HUPcontactXtra<br />

• czyści wszystkie rodzaje styków<br />

elektrycznych nie pozostawiając<br />

osadów<br />

• wspaniałe właściwości sieciowe i<br />

pełzające<br />

• nieprzewodzący, może być<br />

stosowany pod napięciem<br />

Art. nr. 000000<br />

170120<br />

Detail<br />

400 Art. nr. ml 170174<br />

Zastosowanie HUPcontactXtra:<br />

Części lub powierzchnie styków, które chcemy oczyścić spryskać i pozostawić,<br />

aby brud spłynął. Przy mocnych zabrudzeniach czynność powtórzyć.<br />

W związku z niepalnością produktu podczas czyszczenia urządzeń pod<br />

prądem ich wyłączenie nie jest konieczne.<br />

Właściwości:<br />

HUPcontactXtra jest bezpiecznym środkiem czyszczącym na bazie nych rozpuszczalników. Produkt jest bez zapachu,<br />

fi zjologicznie obojętny, bez dodatków aromatycznych i dzięki temu bardzo<br />

przyjazny dla skóry w porównaniu z dostępnymi na rynku środkami<br />

węglowodorowymi. Posiada wspaniałe właściwości sieciowe i pełzające.<br />

Wyparowuje w bardzo krótkim czasie nie pozostawiając żadnych niepal-<br />

osadów.<br />

Uniwersalny Text Überschrift środek<br />

czyszczący HUPcleanMulti<br />

Text Beschreibung<br />

• wielofunkcyjny środek czyszczący<br />

• najlepiej usuwa oleje, tłuszcz i<br />

wosk<br />

• budynki, pojazdy i maszyny<br />

Art. nr. Art. 170104 nr. 000000<br />

500 ml Detail<br />

Spray do montażu kabli<br />

HUPcable<br />

• lekkie wsuwanie kabli<br />

• ekstremalna redukcja tarcia<br />

• oszczędność do 50% czasu<br />

i siły<br />

Art. nr. 170174<br />

400 ml<br />

Zastosowanie HUPcleanMulti:<br />

Dzięki aktywnej pianie czyści okna, lustra, kafl e, szkło, ekrany,<br />

powierzchnie z tworzyw sztucznych itp. w przemyśle i rzemiośle.<br />

Właściwości:<br />

HUPcleanMulti czyści dzięki aktywnej pianie okna, lustra, kafl e,<br />

szkło, ekrany, powierzchnie z tworzyw sztucznych w przemyśle<br />

i rzemiośle.<br />

Zastosowanie HUPcable:<br />

Przygotowane kable spryskać. Po wyparowaniu gazu<br />

napędowego (kilka sekund) wciągnąć kabel.<br />

Właściwości:<br />

Ułatwia wsuwanie kabli do osłon peszli koryt.


2-składnikowy klej o wysokiej<br />

skuteczności HUPmega<br />

• dwuskładnikowy klej o dużej<br />

wytrzymałości z automatyczną<br />

dyszą mieszającą<br />

• doskonała odporność na<br />

uderzenia, łuszczenie, ścinanie<br />

• do tworzyw sztucznych, drewna,<br />

szkła, stali, stali szlachetnej i<br />

aluminium<br />

Art. nr. 170220<br />

25 g<br />

CrimpStar<br />

Zastosowanie HUPmega:<br />

HUPmega jest mieszany automatycznie. W ciągu 4 minut klejone<br />

części połączyć i pozostawić do stwardnienia na 24 godziny (ok.<br />

75% trwałości końcowej już po 2 godzinach w temperaturze<br />

pokojowej). Odporność na temperaturę: -55°C do +120°C, czas<br />

zachowania plastyczności: ok. 5 minut.<br />

Właściwości:<br />

odporność na temperaturę: -55°C do +120°C,<br />

czas zachowania plastyczności: ok. 5 minut<br />

obróbka mechaniczna: po ok. 30 minutach<br />

twardość końcowa: po 24 godzinach<br />

temperatura obróbki: od +10°C do +30°C<br />

odporny na czynniki atmosferyczne, dobra odporność na media,<br />

temperatura przechowywania +6°C i maks. +28°C.<br />

Text Klej Überschrift montażowy HUPfix+<br />

Text • ekstremalnie Beschreibungwysoka przyczepność<br />

początkowa<br />

• do klejenia kanałów kablowych,<br />

puszek i kabli na murach, drewnie i<br />

metalu<br />

• bez konieczności wstępnego<br />

przyłożenia podczas prac nad głową<br />

i na powierzchniach pionowych<br />

• daje się malować<br />

Art. nr. 170206 000000<br />

Detail 310 ml<br />

• Końcówki tulejkowe<br />

• Otwarte końcówki mosieżne<br />

• Koax<br />

• Fotowoltaika<br />

Video 213080<br />

Zastosowanie HUPFix+:<br />

Klejenie metali, drewna i tworzyw sztucznych ze sobą i pomiędzy<br />

sobą w sektorze elektrycznym, budowlanym, przemyśle meblarskim,<br />

przy montażu kontenerów, obróbce blach, budowie<br />

urządzeń, klimatyzacji, budowie jachtów/łodzi, karoseriach,<br />

budowie pojazdów i okien. Możliwy do zastosowań w dziedzinach,<br />

gdzie silikon nie daje się obrabiać. Klej, który charakteryzuje się<br />

nie spotykaną do tej pory przyczepnością początkową. Z pomocą<br />

HUPfi x+ można przyklejać także ciężkie elementy, takie jak kable,<br />

kamienie, drewno, kafelki i metale na sufi tach i ścianach, gdzie<br />

tradycyjne kleje ustępują i zsuwają się.<br />

Właściwości:<br />

Klejone elementy muszą być czyste, wolne od oleju i tłuszczu.<br />

HUPfix+ nanieść jednostronnie, ustalić położenie i mocno przycisnąć.<br />

Klej chwyta natychmiast. Powłoka przyschnięta tworzy<br />

się po 10 do 15 minut. Prędkość twardnienia 3 mm/24 godz.<br />

Odporność na temperaturę: -40 do +100°C (przez krótki czas 2-3<br />

godz. do 130°C). Temperatura obróbki: +5 do +40°C.<br />

Nasadka dozująca „Target Control System“<br />

Spray testowy do wykrywania<br />

dymu HUPdetect<br />

• symuluje bezpośrednio dym<br />

pożarowy<br />

• możliwość przeprowadzenia ok.<br />

150-200 testów<br />

• szybki i niezawodny<br />

Art. nr. 170404 000000<br />

Detail 200 ml<br />

Zastosowanie HUPdetect:<br />

Niech sprawdzą Państwo od czasu do czasu czujniki dymu!<br />

Przykładowo niech Państwo sprawdzą raz w miesiącu działanie<br />

czujnika, aby wykluczyć jego defekt techniczny lub zanieczyszczenie.<br />

Właściwości:<br />

• symuluje bezpośrednio dym pożarowy • wystarcza na ok.<br />

150-200 testów • szybki i niezawodny<br />

Art. Nr. 170406<br />

HUPchemie-Portfolio:<br />

www.haupa.com / info@haupa.com.<br />

Dodatkowe informacje: +48 713874813, www.haupa.pl<br />

Grupa HAUPA<br />

www.haupa.com<br />

HAUPA POLSKA Sp.z.o.o., ul. Norwida 11, PL 55-100 Trzebnica<br />

Tel.: +48 713874813, Fax: +48 713874814, E-Mail: haupa@haupa.pl.<br />

Zastrzega się możliwość zmian technicznych i błędów w druku.


POZYTYWNE WIBRACJE<br />

Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />

• • •<br />

Cyrkowy magik po swoim kolejnym<br />

popisie oznajmia widzom:<br />

– Za chwilę sprawię, że zniknie jedna<br />

z obecnych tu kobiet.<br />

Z ostatniego rzędu słychać męski głos:<br />

- Maryśka, zgłoś się na ochotnika!<br />

• • •<br />

Wpada kowboj do baru, wyciąga broń<br />

i wściekle się wydziera:<br />

– Kto spał z moją żoną?!<br />

– Wyluzuj – uspokaja go barman.<br />

– I schowaj ten rewolwer, bo i tak nie<br />

masz tylu naboi.<br />

• • •<br />

Trener Nawałka przychodzi do wróżki<br />

i pyta o wynik meczu Polska - Niemcy.<br />

Wróżka odpowiada:<br />

- Polacy w tym meczu strzelą... chwila...<br />

trzy bramki!<br />

Zadowolony trener odetchnął, a wróżka<br />

dodaje po chwili:<br />

- Bramki zdobędą: dwie Podolski i jedną<br />

Klose.<br />

• • •<br />

Młode małżeństwo w hotelu:<br />

- Pokój na dobę - mówi młody mąż.<br />

- Ma pani szczęście - mruga portier do<br />

żony - zwykle bierze na godzinę...<br />

• • •<br />

W samolocie rozlega się przez głośnik:<br />

- Czy wśród pasażerów jest lekarz?<br />

Jeden z pasażerów wstaje i idzie do<br />

kabiny pilota. Po chwili z głośnika<br />

słychać głos lekarza:<br />

- Czy wśród pasażerów jest pilot?<br />

• • •<br />

Górzysta droga. Facet prowadzi samochód.<br />

Naprzeciw niego jedzie drugi samochód, który<br />

prowadzi kobieta. Gdy się mijają, kobieta uchyla<br />

okno i krzyczy:<br />

- ŚWINIA!!!<br />

Facet natychmiast uchyla swoje okno i odkrzykuje:<br />

- Dziwka!!!<br />

Zamyka okno, jedzie dalej i gdy wjeżdża w następny<br />

zakręt - wpada na świnię, stojącą na środku drogi...<br />

• • •<br />

- Słyszałem, że pracujesz na poczcie.<br />

- Tak. Stempluję listy.<br />

- Nie nudzi ci się to?<br />

- Nie, czemu? Przecież codziennie na stemplu jest<br />

inna data.<br />

• • •<br />

Petent wchodzi do urzędu i pyta się sekretarki:<br />

- Naczelnik przyjmuje?<br />

- Nie odmawia...<br />

130 <strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 4•<strong>2014</strong>


POMYŚL, JAKIE OSZCZĘDNOŚCI OSIĄGNIESZ,<br />

UKŁADAJĄC OD DZIŚ TRASY KABLOWE<br />

W 48 MINUT.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!