Maszyny technologiczne konwencjonalne - Wrzuta.pl

Tokarki - zaleŜnie od przeznaczenia - moŜna podzielić na następujące grupy: tokarki ogólnego
przeznaczenia, tokarki specjalizowane i tokarki specjalne.
Tokarki ogólnego przeznaczenia: tokarki kołowe, tokarki tarczowe, tokarki karuzelowe, tokarki wielonoŜowe,
tokarki rewolwerowe, półautomaty i automaty tokarskie.
Tokarki specjalizowane: tokarki do robót bardzo dokładnych, tokarki do robót kształtowych, tokarki obcinarki.
Tokarki specjalne: tokarki specjalne dla przemysłu hutniczego do toczenia walców, tokarki specjalne dla
kolejnictwa, tokarki specjalne dla przemysłu samochodowego.
Najliczniejszą grupę tokarek uŜywanych w przemyśle stanowią tokarki kłowe, które moŜna podzielić
jeszcze na tokarki produkcyjne oraz tokarki pociągowe. Obie te grupy tokarek kłowych róŜnią się między sobą
sposobem napędu suportu przesuwającego nóŜ. podczas toczenia. Tokarki produkcyjne są do tego celu
wyposaŜone w wałek pociągowy; a tokarki pociągowe mają ponadto śrubę pociągową, która zapewnia bardzo
dokładne przesuwanie noŜa. Dzięki uŜyciu śruby pociągowej tokarki pociągowe mają znacznie szerszy zakres
zastosowania niŜ tokarki produkcyjne. MoŜna na nich bowiem wykonywać - oprócz wielu innych robót -
równieŜ nacinanie gwintów.
Rysunek poniŜej przedstawia tokarkę pociągową. Na jednym końcu łoŜa 6, wyposaŜonego w prowadnice,
znajduje się wrzeciennik 1. Na drugim końcu łoŜa jest umieszczony konik 5. Z boku łoŜa znajdują się: śruba
pociągowa 10, wałek pociągowy 12, zębatka 11 oraz skrzynka posuwu 2 przenosząca napęd z wrzeciennika na
suport. Na prowadnicach łoŜa mogą się przesuwać sanie wzdłuŜne suportu połączone ze skrzynką suportową 4,
na której jest widoczna wśród innych mechanizmów dźwignia do włączania posuwu za pomocą śruby
pociągowej. Na saniach wzdłuŜnych są umieszczone sanie poprzeczne suportu, a na nich imak narzędziowy 3.
ŁoŜe tokarki jest ustawione na dnie blaszanej wanny 9 i wraz z nią jest umocowane do podstaw 7 i 8.
We wrzecienniku znajdują się mechanizmy przenoszące napęd z silnika na wrzeciono tokarki, na którym jest
umieszczony uchwyt szczękowy, mocujący materiał podczas obróbki.
Wrzeciono tokarki to wałek z otworem przelotowym zakończonym stoŜkowo. W stoŜek ten wciska się
kieł, który wraz z kłem konika podtrzymuje niekiedy materiał podczas toczenia.
Do napędzania tokarki słuŜy silnik elektryczny, który przenosi napęd na wrzeciennik. Ruch obrotowy z
wrzeciennika jest przenoszony następnie za pomocą przekładni zębatej na przekładnię skrzynki posuwów. Ze
względu na bezpieczeństwo obsługi przekładnie są przykryte osłonami. Uruchamianie i zatrzymywanie
wrzeciona oraz zmiana kierunku ruchu obrotowego wrzeciona są dokonywane za pomocą dźwigni i wałka 13.
Wrzeciennik tokarki jest przekładnią, dzięki której z silnika o stałej prędkości obrotowej moŜna
uzyskiwać róŜne prędkości obrotowe wrzeciona. Główną częścią wrzeciennika jest wrzeciono od strony otworu
stoŜkowego zakończone gwintem zewnętrznym, na który nakręca się uchwyt tokarki lub tarczę zabierakową.
Wrzeciono moŜe obracać się w panewkach łoŜyska, z których jedno jest cylindryczne, a drugie - stoŜkowe.
Zmianę prędkości obrotowej uzyskuje się we wrzecienniku za pomocą przekładni zębatej. Liczba osiąganych
stopni prędkości zaleŜy od konstrukcji wrzeciennika. W róŜnych typach tokarek stosuje się róŜne wrzecienniki -
od bardzo prostych do skomplikowanych. Wrzecienniki są wyposaŜone w urządzenie zwane nawrotnicą, które
umoŜliwia przekazywanie skrzynce suportowej ruchu obrotowego w jednym lub drugim kierunku. Nawrotnica
jest zwykle umieszczana we wrzecienniku i stanowi jeden z jego mechanizmów.