Opracowanie Przemka H - Wrzuta.pl

Opracowanie Ines H.
66- Oględziny i okazanie.
Oględziny to sposób przeprowadzenia dowodu polegający na zmysłowym zapoznaniu się przez organ
procesowy z miejscem, rzeczą lub ciałem osoby.
Do zadań oględzin należą:
1. utrwalenie wyglądu i stanu przedmiotu oględzin (miejsca, rzeczy lub osoby ) ze szczególnym
uwzględnieniem miejsc znalezienia śladów,
2. wykrywanie śladów mających związek z badanym zdarzeniem i ich zabezpieczenie,
3. wnioskowanie i opracowanie wstępnych wersji zdarzenia w celu rekonstrukcji jego przebiegu, przyczyn i
skutków.
Oględzin dokonuje bezpośrednio organ procesowy (może korzystać z pomocy specjalisty lub biegłego,
którzy dysponując wiadomościami specjalnymi –są w stanie dokonać gruntowniejszych spostrzeżeń czy
badań na potrzebę procesu).
W praktyce najwięcej oględzin dokonuję się w postępowaniu przygotowawczym.
Oględziny są czynnościami składającymi się z planowych i systematycznych spostrzeżeń ,które powinny
być wykonane natychmiast po uzyskaniu wiadomości o przestępstwie, aby nie nastąpiło zatarcie śladów.
Ustawa wyróżnia oględziny osób (żyjących), miejsca lub rzeczy.
1. Oględziny ciała. Oskarżony i osoba podejrzana zobowiązani są poddać się oględzinom zewnętrznym
ciała oraz innym badaniom połączonym z naruszeniem integralności ciała. Oględzin lub badań ciała,
które mogą wywołać uczucie wstydu powinna dokonać osoba tej samej płci. Od tej reguły można
odstąpić , ale tylko ze względu na szczególne istotne trudności faktyczne. Świadek zobowiązany jest
poddać się oględzinom i badaniom niepołączonym z zabiegiem chirurgicznym lub obserwacją w
zakładzie leczniczym, jeżeli karalność czynu zależy od zdrowia pokrzywdzonego że dotyczy to osób
odmawiających zeznań.
2. Oględziny miejsca. Są to oględziny miejsca w pomieszczeniu lub miejsca na otwartej przestrzeni (
np. na ulicy, podwórzu). Przeprowadzenie oględzin w pomieszczeniu wymaga najpierw dotarcia do
wnętrza pomieszczenia. Mimo, że kodeks kwestii tej wprost nie reguluje, należy przyjąć , że
oględziny pomieszczeń podlegają tym samym rygorom, co przeszukanie pomieszczeń. Obie
czynności identycznie naruszają mir domowy i prawo do intymności, podobny jest stopień
niebezpieczeństwa utraty dowodu. Oględziny miejsca na otwartej przestrzeni nie podlegają tym
rygorom. Niemniej jednak, ze względu na potrzebę zapobieżenia ewentualnym zarzutom, trzeba je
zawsze przeprowadzać w obecności przybranych świadków, którzy stają się w ten sposób
elementami społecznej kontroli procesu.
3. Oględziny rzeczy (dowodów rzeczowych). Zwykle dokonuje się ich razem z oględzinami miejsca, po
czym rzecz (dowód rzeczowy) znalezioną na miejscu zabiera się celem dalszych, bardziej
dokładnych oględzin lub badań. Czasem jednak przedmiotem oględzin są rzeczy od pierwszej chwili
oddzielone od miejsca, na którym się znajdowały, np. przedmioty znalezione w odzieniu
zatrzymanego podejrzanego. Często oględziny są tylko wstępem do badań przeprowadzanych przez
biegłych. Zarówno natura niektórych przedmiotów (np. łatwo psujące się artykuły żywnościowe,
rośliny), jak i niekiedy niszcząca metoda ekspertyzy mogą spowodować, że przestaną one istnieć.
Jeżeli przedmiot może ulec przy badaniu zniszczeniu lub zniekształceniu, część tego przedmiotu
należy w miarę możliwości zachować w stanie niezmienionym lub utrwalić ten stan w inny sposób
(zdjęcia taśmy magnetowidowej, filmu, rysunku).
- Oględziny miejsca i osób należy zaliczyć do czynności dowodowych niepowtarzalnych. Oględziny
miejsca zdarzenia przestępnego np. dopiero kilka miesięcy po zdarzeniu są częstokroć bezcelowe.
53