Opracowanie Przemka H - Wrzuta.pl

Opracowanie Przemka H - Wrzuta.pl Opracowanie Przemka H - Wrzuta.pl

26.07.2014 Views

Opracowanie Adriana G. 53. Pojęcie dowodu nielegalnego oraz dowodu uzyskanego w sposób sprzeczny z ustawą Zakazy dowodowe - to normy zabraniające przeprowadzenia dowodu w określonych warunkach lub stwarzające ograniczenia w pozyskiwaniu dowodów. W procesie karnym zakazy dowodowe zapobiegają powstawaniu kolizji pomiędzy interesem wymiaru sprawiedliwości , który wymaga ustalenia prawdy, a naruszeniem określonych dóbr i interesów. Zakazy stanowią więc swoisty kompromis, ponieważ wprawdzie ograniczają podstawę dowodową procesu ale jednocześnie chronią pewne istotne dobra. Zakazy dowodowe przewidziane są w normach wyłączających dowodzenie określonej tezy dowodowej w danym procesie oraz ograniczających wprowadzenie i przeprowadzenie dowodów, a także wynikają z reguł ustanawiających warunki przeprowadzenia dowodów w procesie. Rodzaj doboru chronionego decyduje o charakterze i zakresie zakazu dowodowego. Zakazy te chronią m.in.: godność człowieka, nienaruszalność jego ciała (art 74, 171 § 6 kpk), interes państwowy (art.179 kpk), tajemnicę służbową lub zawodową (art.180 kpk), oraz określoną tajemnicę do zachowania której, zobowiązany jest duchowny, co do okoliczności o których dowiedział się przy udzieleniu pomocy prawnej (178), a także stosunki rodzinne i bliskie stosunki osobiste (art. 182) W doktrynie dokonuje się różnorodne klasyfikacje zakazów dowodowych stosując różne kryteria podziałów. Zakazy dowodowe w procesie karnym dotyczą 3 podstawowych grup ograniczeń: 1. niedopuszczalność dowodzenia określonych tematów 2. wyłączenie możliwości korzystania z danego środka dowodowego 3. niedopuszczalność sposobów przeprowadzenia dowodów Zakazy dowodowe mogą dotyczyć bądź to udowodnieniu określonych faktów, bądź jedynie korzystania z określonych dowodów. Wg. Grzegorczyka i Tylmana wyróżniamy zakazy: I Zupełne - zakazy zabraniające przeprowadzenia jakiegokolwiek dowodu na daną okoliczność A) zakaz dowodzenia prawa lub stosunku prawnego wbrew ustaleniom konstytutywnego ( kształtującego) rozstrzygnięciu innego sądu, które wiąże sąd karny (art. 8 §2kpk) B) zakaz dowodzenia przebiegu narady i głosowania nad orzeczeniem - objęte są tajemnicą nie podlegają uchyleniu (art. 108 §1) C) zakaz dowodzenia zasadności lub bezzasadności uprzedniego prawomocnego skazania jako okoliczności decydującej o powrocie do przestępstw; recydywę ustala się bowiem w oparciu o wiążące sąd poprzednie prawomocne skazanie D) zakaz wykorzystania i odtwarzania uprzednio złożonych zeznań osoby, która następnie skorzystała z prawa do odmowy zeznań lub została zwolniona od zeznawania (art. 186 §1kpk) Zakaz ten odnosi się do wyjaśnień osoby odpowiedzialnej posiłkowo w postęp.kar.skarb. Przedmiotowym zakazem objęta jest treść zeznań, a tymczasem niedopuszczalne jest jakiekolwiek odtwarzanie. E) zakaz przeprowadzenia jakiejkolwiek czynności dowodowej zmierzającej do ujawnienia okoliczności objęcia świadka koronn. i osoby mu najbliższe ochroną osobistą lub pomocą w postaci zmiany miejsca pobytu, zatrudnienia lub wydania nowych dok. II Niezupełne - zabraniają jedynie przeprowadzenia dowodu w pewnych warunkach, korzystania z określonego źródła lub środka dowodowego, albo uzyskaniu środka dowodowego w określony sposób, czyli zakaz dowodzenia za pomocą pewnych dowodów lub z zastosowaniem określonych metod A) Bezwzględne (bezwarunkowe) - czyli takie, które nigdy nie mogą być uchylone 1. Zakazy przesłuchiwania w charakterze świadka: a) obrońcy, co do faktu o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę (art.178 pkt. 1); odnosi się do obrońcy, a nie adwokata zatem obejmuje także obrońcę nie będącego adwokatem, co jest dopuszczalne w postęp. o wykroczenia. Dopełnieniem tego zakazu jest zakaz zajmowania pism i innych dok. związanych z wykonywaniem obrony 34

) duchownego co do faktów o których dowiedział się przy spowiedzi ( art. 178 §2kpk) c) osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy w zakresie ochrony zdrowia psychicznego na okoliczność przyznania się (wobec nich) osoby z zaburzeniami psychicznymi do popełnienia czynu zabronionego 2. Zakazy korzystania z niektórych innych niż świadek źródeł i środków dowodowych a) zakaz powoływania w charakterze biegłego: obrońców i duchownych osób będących najbliższymi dla oskarżonego lub pozostających z nim w szczególnie bliskim stosunku osobistym osób będących świadkami czynu, choćby nie byli powołani na świadka osób powołanych w charakterze świadków osób do których odnoszą się odpowiednio przyczyny wyłączenia sędziego (art. 40 § 1pkt 1-3i5) tzn. takich których: - sprawa dotyczy bezpośrednio - są krewnymi - konkubentami - powinowatymi strony lub jej przedstawiciela - występowali w sprawie jako prokurator, osoba prowadząca postęp. przygot. lub przedst. procesowy strony (196§1kpk) b) zakaz wykorzystywania opinii złożonej przez biegłego, wobec którego po powołaniu ujawniły się powody uzasadniające niepowoływanie go w tym charakterze. Opinia taka w ogóle nie stanowi dowodu (art. 196 §2kpk) c) zakaz przesłuchiwania w charakterze biegłego lekarza z zakresu ochrony zdrowia psychicznego na okoliczność przyznanie się osoby z zaburzeniami psychicznymi do popełnienia czynu zabronionego d) zakaz korzystania z oświadczeń oskarżonego dotyczących zamierzonego złożenia zeznania wobec jakiegokolwiek biegłego lub wobec lekarza udzielającego mu jakiejkolwiek pomocy medycznej ( art.199 ) e) zakaz wykorzystania przy przesłuchaniu oskarżonego oświadczeń tej osoby złożonych uprzednio w charakterze świadka. Zakaz ten wiąże się z możliwą zmianą ról procesowych w postęp.ch powiązanych ze sobą. 3. Zakazy związane z uzyskaniem oświadczenia dowodowego przy zastosowaniu niedopuszczalnych metod przesłuchania a) zakaz korzystania z wyjaśnień, zeznań i innych oświadczeń uzyskanych poprzez użycie wobec przesłuchanego przymusu lub groźby bezprawnej; oświadczenia takie nie mogą bowiem w ogóle stanowić dowodu b) zakaz stosowania hipnozy, środków chemicznych (tzw. narkoanalizy) oraz środków technicznych (np. wariograf, poligraf), wpływających na procesy psychiczne przesłuchiwanego. c) zakaz zastępowania wyjaśnień i zeznań treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych. Kodeks wymaga aby wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania świadka były odbierane bezpośrednio przez organ procesowy i utrwalane w postaci protokołu. B) Względne (warunkowe) - które przy zachowaniu określonych wymogów mogą być usunięte. 1. zakaz przesłuchiwania w charakterze świadka osoby, która skorzystała z prawa do odmowy zeznań 2. zakaz przesłuchiwania świadka, który uzyskał zwolnienie od zeznawania z uwagi na szczególnie bliski stosunek z oskarżon. 3. zakaz przesłuchiwania osób korzystających z immunitetu dypl./ konsul. (w zakresie okoliczności, na które się on rozciąga) 4. zakaz przesłuchiwania osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy państwowej 35

) duchownego co do faktów o których dowiedział się przy spowiedzi ( art. 178 §2kpk)<br />

c) osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy w zakresie ochrony zdrowia psychicznego na<br />

okoliczność przyznania się (wobec nich) osoby z zaburzeniami psychicznymi do popełnienia<br />

czynu zabronionego<br />

2. Zakazy korzystania z niektórych innych niż świadek źródeł i środków dowodowych<br />

a) zakaz powoływania w charakterze biegłego:<br />

obrońców i duchownych<br />

osób będących najbliższymi dla oskarżonego lub pozostających z nim w<br />

szczególnie bliskim stosunku osobistym<br />

osób będących świadkami czynu, choćby nie byli powołani na świadka<br />

osób powołanych w charakterze świadków<br />

osób do których odnoszą się odpowiednio przyczyny wyłączenia sędziego (art. 40 §<br />

1pkt 1-3i5) tzn. takich których:<br />

- sprawa dotyczy bezpośrednio<br />

- są krewnymi<br />

- konkubentami<br />

- powinowatymi strony lub jej przedstawiciela<br />

- występowali w sprawie jako prokurator, osoba prowadząca postęp. przygot. lub przedst.<br />

procesowy strony (196§1kpk)<br />

b) zakaz wykorzystywania opinii złożonej przez biegłego, wobec którego po powołaniu<br />

ujawniły się powody uzasadniające niepowoływanie go w tym charakterze. Opinia taka w<br />

ogóle nie stanowi dowodu (art. 196 §2kpk)<br />

c) zakaz przesłuchiwania w charakterze biegłego lekarza z zakresu ochrony zdrowia<br />

psychicznego na okoliczność przyznanie się osoby z zaburzeniami psychicznymi do<br />

popełnienia czynu zabronionego<br />

d) zakaz korzystania z oświadczeń oskarżonego dotyczących zamierzonego złożenia zeznania<br />

wobec jakiegokolwiek biegłego lub wobec lekarza udzielającego mu jakiejkolwiek pomocy<br />

medycznej ( art.199 )<br />

e) zakaz wykorzystania przy przesłuchaniu oskarżonego oświadczeń tej osoby złożonych<br />

uprzednio w charakterze świadka. Zakaz ten wiąże się z możliwą zmianą ról procesowych w<br />

postęp.ch powiązanych ze sobą.<br />

3. Zakazy związane z uzyskaniem oświadczenia dowodowego przy zastosowaniu niedopuszczalnych<br />

metod przesłuchania<br />

a) zakaz korzystania z wyjaśnień, zeznań i innych oświadczeń uzyskanych poprzez użycie<br />

wobec przesłuchanego przymusu lub groźby bezprawnej; oświadczenia takie nie mogą<br />

bowiem w ogóle stanowić dowodu<br />

b) zakaz stosowania hipnozy, środków chemicznych (tzw. narkoanalizy) oraz środków<br />

technicznych (np. wariograf, poligraf), wpływających na procesy psychiczne<br />

przesłuchiwanego.<br />

c) zakaz zastępowania wyjaśnień i zeznań treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych.<br />

Kodeks wymaga aby wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania świadka były odbierane<br />

bezpośrednio przez organ procesowy i utrwalane w postaci protokołu.<br />

B) Względne (warunkowe) - które przy zachowaniu określonych wymogów mogą być usunięte.<br />

1. zakaz przesłuchiwania w charakterze świadka osoby, która skorzystała z<br />

prawa do odmowy zeznań<br />

2. zakaz przesłuchiwania świadka, który uzyskał zwolnienie od zeznawania z<br />

uwagi na szczególnie bliski stosunek z oskarżon.<br />

3. zakaz przesłuchiwania osób korzystających z immunitetu dy<strong>pl</strong>./ konsul. (w<br />

zakresie okoliczności, na które się on rozciąga)<br />

4. zakaz przesłuchiwania osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy<br />

państwowej<br />

35

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!