Korg TR Music Workstation - Mega Music
Korg TR Music Workstation - Mega Music Korg TR Music Workstation - Mega Music
TEST DVD\Artykuły CD (11) Korg TR Music Workstation muzyczna stacja robocza TR 61 – 3.561 zł TR 76 – 3.924 zł TR 88 – 6.475 zł PRODUCENT Korg www.korg.com DOSTARCZYŁ Mega Music Sopot t e l . 0 5 8 ‐ 5 51‐18 ‐ 8 2 www.megamusic.pl Remi Mierzicki Korg TR dostępny jest na polskim rynku od kilkunastu miesięcy i radzi sobie na nim całkiem dobrze. Skąd się wziął TR, jak się sprawdza w praktyce oraz dla kogo jest on przeznaczony? Firma Korg słynie z produkcji nadzwyczaj inspirujących instrumentów klawiszowych. Keyboardy, syntezatory, stacje robocze – wszystkie z nich robią ogromne zamieszanie na rynku, wzbudzając zachwyt wśród użytkowników i zrozumiałą zazdrość u konkurencji. M1, Prophecy, Karma, Triton, Pa1X i OASYS to tylko niektóre urządzenia Korga, które na stałe wpisały się w „klawiszowe annały”. Czy w owych księgach i encyklopediach zagości kiedyś model TR? Pierwsze wrażenie TR stworzony został na bazie kilku wcześniejszych, niezwykle popularnych modeli Korga: Triton Classic, Triton Le oraz Triton Extreme. Charak terystyczną cechą wymienionych instrumentów i chyba zarazem najważniejszą ich zaletą jest synteza, dzięki której funkcjonują. Mowa o HI, czyli Hyper Integrated. To dzięki niej instrumenty te generują dźwięk z pełną cyfrową obróbką sygnału, gwarantując jednocześnie bardzo realistyczne symulacje barw. Nie inaczej jest w przypadku testowanego modelu. TR w pełni korzysta z technologii HI, oferując całą gamę pierwszorzędnych programów i kombinacji. Instrument jest lekki (wersja z 76 klawiszami waży tylko 9,2 kg), zgrabny i ładnie się prezentuje na tle innych klawiszy. Korg przyzwyczaił nas do jasnych, grafitowych stacji roboczych (nie licząc Extreme), a w tym przypadku otrzymujemy czarnego konia. Obudowa jest metalowa w kolorze czarnym, z lekkim połyskiem (pod względem utrzymania czystości znacznie lepsza niż ta, która była zastosowana w Tritonie Classic). Boki instrumentu zabudowane są tworzywem sztucznym, również w czarnym, lecz matowym kolorze, subtelnie 60 Estrada i Studio • kwiecień 2008
- Page 2 and 3: kontrastując z płytą główną.
- Page 4 and 5: Procesor efektów pełni bardzo ist
TEST<br />
DVD\Artykuły<br />
CD (11)<br />
<strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> <strong>Music</strong> <strong>Workstation</strong><br />
muzyczna stacja robocza<br />
<strong>TR</strong> 61 – 3.561 zł<br />
<strong>TR</strong> 76 – 3.924 zł<br />
<strong>TR</strong> 88 – 6.475 zł<br />
PRODUCENT <strong>Korg</strong><br />
www.korg.com<br />
DOSTARCZYŁ<br />
<strong>Mega</strong> <strong>Music</strong><br />
Sopot<br />
t e l . 0 5 8 ‐ 5 51‐18 ‐ 8 2<br />
www.megamusic.pl<br />
Remi Mierzicki<br />
<strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> dostępny jest na polskim<br />
rynku od kilkunastu miesięcy<br />
i radzi sobie na nim całkiem<br />
dobrze. Skąd się wziął <strong>TR</strong>, jak się<br />
sprawdza w praktyce oraz dla kogo<br />
jest on przeznaczony?<br />
Firma <strong>Korg</strong> słynie z produkcji<br />
nadzwyczaj inspirujących instrumentów<br />
klawiszowych.<br />
Keyboardy, syntezatory, stacje robocze<br />
– wszystkie z nich robią ogromne<br />
zamieszanie na rynku, wzbudzając<br />
zachwyt wśród użytkowników<br />
i zrozumiałą zazdrość u konkurencji.<br />
M1, Prophecy, Karma, Triton, Pa1X<br />
i OASYS to tylko niektóre urządzenia<br />
<strong>Korg</strong>a, które na stałe wpisały się<br />
w „klawiszowe annały”. Czy w owych<br />
księgach i encyklopediach zagości<br />
kiedyś model <strong>TR</strong>?<br />
Pierwsze wrażenie<br />
<strong>TR</strong> stworzony został na bazie kilku<br />
wcześniejszych, niezwykle popularnych<br />
modeli <strong>Korg</strong>a: Triton Classic,<br />
Triton Le oraz Triton Extreme. Charak<br />
terystyczną cechą wymienionych<br />
instrumentów i chyba zarazem najważniejszą<br />
ich zaletą jest synteza,<br />
dzięki której funkcjonują. Mowa o HI,<br />
czyli Hyper Integrated. To dzięki<br />
niej instrumenty te generują dźwięk<br />
z pełną cyfrową obróbką sygnału,<br />
gwarantując jednocześnie bardzo<br />
realistyczne symulacje barw. Nie<br />
inaczej jest w przypadku testowanego<br />
modelu. <strong>TR</strong> w pełni korzysta z technologii<br />
HI, oferując całą gamę pierwszorzędnych<br />
programów i kombinacji.<br />
Instrument jest lekki (wersja z 76 klawiszami<br />
waży tylko 9,2 kg), zgrabny<br />
i ładnie się prezentuje na tle innych<br />
klawiszy. <strong>Korg</strong> przyzwyczaił nas do<br />
jasnych, grafitowych stacji roboczych<br />
(nie licząc Extreme), a w tym przypadku<br />
otrzymujemy czarnego konia.<br />
Obudowa jest metalowa w kolorze<br />
czarnym, z lekkim połyskiem<br />
(pod względem utrzymania czystości<br />
znacznie lepsza niż ta, która była zastosowana<br />
w Tritonie Classic). Boki<br />
instrumentu zabudowane są tworzywem<br />
sztucznym, również w czarnym,<br />
lecz matowym kolorze, subtelnie<br />
60 Estrada i Studio • kwiecień 2008
kontrastując z płytą główną. Jedyny<br />
srebrny blask zauważalny jest w samym<br />
centrum przedniego panelu, wokół<br />
dużego wyświetlacza.<br />
Przyciski na pulpicie sterowania<br />
(w niektórych przypadkach podświetlane<br />
na czerwono) są solidnie umiejscowione,<br />
działają bardzo dobrze<br />
(z przyjemnym odgłosem podczas<br />
wciskania) i nie powinno być z nimi<br />
problemów po dłuższym czasie używania.<br />
Tak jak w przypadku testu<br />
<strong>Korg</strong>a M3 (EiS 09/2007) zaznaczałem,<br />
że mam obawy o trwałość zbyt<br />
delikatnych przycisków, tak w przypadku<br />
opisywanego dzisiaj <strong>TR</strong>‐a,<br />
obaw takich nie mam. Pierwsze wrażenie<br />
jest jak najbardziej pozytywne.<br />
Czas zajrzeć głębiej.<br />
Panel przedni<br />
<strong>Korg</strong> przyzwyczaił nas (w syntezatorach<br />
workstation) do małej liczby<br />
przycisków na płytach czołowych.<br />
Gdy weźmiemy pod uwagę nieśmiertelny<br />
model M1, Trinity czy Tritona,<br />
to wszystkie te instrumenty nie grzeszyły<br />
liczbą przycisków. Producent<br />
wyszedł z założenia, że im mniej<br />
na zewnątrz, tym łatwiej w obsłudze.<br />
Czy to się sprawdza? Pamiętam,<br />
jak wiele lat temu rzesze muzyków<br />
i sprzedawców były przeciwne takiemu<br />
rozwiązaniu, sugerując, że nie<br />
przyjmie się to na stałe (czy nie było<br />
tak samo w kwestii automatycznego<br />
akompaniamentu?). Kiedy pierwszy<br />
raz zasiadałem do Trinity, też zastanawiałem<br />
się, jak instrument z tak<br />
małą liczbą przycisków może być profesjonalnym<br />
sprzętem. I moje późniejsze,<br />
pozytywne rozczarowanie<br />
było ogromne. Trzeba przyznać, że<br />
<strong>Korg</strong> znakomicie rozwiązał sprawę<br />
obsługi takich instrumentów. Każdy<br />
tryb pracy jest w miarę prosty i intuicyjny.<br />
Zbędne są liczne przyciski<br />
Każdy tryb pracy jest w miarę prosty i intuicyjny. Zbędne są<br />
liczne przyciski na pulpicie, ponieważ otrzymujemy duże, czytelne<br />
wyświetlacze i tematyczne odsyłacze.<br />
na pulpicie, ponieważ otrzymujemy<br />
duże, czytelne wyświetlacze i tematyczne<br />
odsyłacze.<br />
W testowanym <strong>Korg</strong>u <strong>TR</strong> sprawa<br />
ma się podobnie. Instrument zaopatrzony<br />
jest w solidny ekran LCD o rozmiarach<br />
240×64 (choć nie tak duży,<br />
jak w Tritonie – 320×240). Informacje<br />
podane na nim w kolorze niebieskim<br />
są przejrzyste i czytelne. Pod wyświetlaczem<br />
umieszczono 8 przycisków<br />
funkcyjnych, niezbędnych podczas<br />
pracy z instrumentem. Tak jak w M3<br />
czy Extreme mamy wyświetlacz dotykowy<br />
i pasek zakładek odsyłających<br />
do kolejnych stron, tak w przypadku<br />
<strong>TR</strong> mamy 8 przycisków‐odsyłaczy.<br />
Po lewej stronie od wyświetlacza<br />
umieszczone są: gniazdo słuchawkowe<br />
(w miejscu, gdzie Triton<br />
Classic miał stację dyskietek), dżojstik<br />
PITCH BENDER (wychylający<br />
się w lewo, prawo, przód i w tył<br />
– znacznie sprawniej niż w Rolandzie<br />
Juno G), przyciski funkcyjne SW1,<br />
SW2 (np. do edycji barw podczas gry<br />
na żywo), potencjometr głośności<br />
VOLUME, SELECT A–C obsługujący<br />
4 gałki – kontrolery czasu rzeczywistego,<br />
PROG (pojedyncze barwy),<br />
SEQ (sekwencer), GLOBAL (ustawienia<br />
globalne instrumentu), MEDIA<br />
(m.in.: ładowanie, zapis danych),<br />
COMPARE (funkcja cofnięcia polecenia),<br />
SAMPLING (sampler).<br />
Po prawej stronie wyświetlacza<br />
nie znajdziemy niczego nowego poza<br />
tym, do czego <strong>Korg</strong> przyzwyczaił nas<br />
w znacznie droższych modelach serii<br />
Triton: kółko VALUE (zmiana wielu<br />
parametrów), oraz 34 przyciski: DEC<br />
i INC (zwiększają lub zmniejszają parametr<br />
o 1 stopień), CATEGORY (kategorie<br />
kombinacji i barw pojedynczych),<br />
AUDITION (pozwala na odsłuchanie<br />
demo barwy w trybie<br />
PROG, bez konieczności używania<br />
klawiatury; w trybie COMBI funkcja<br />
ta nie działa), kursory (znacznie<br />
ułatwiają poruszanie się po wyświetlaczu),<br />
EXIT i MENU. Ten ostatni<br />
przycisk otwiera kolejne strony ekranowe,<br />
dzięki którym mamy dostęp do<br />
wszystkich parametrów, m.in.: oscylatory,<br />
efekty insektowe, efekty master.<br />
Do dyspozycji mamy wreszcie<br />
10 przycisków numerycznych, przyciski<br />
HOLD, ENTER, A, B, C, D i GM<br />
(banki w kategorii PROG i COMBI<br />
– tylko A – C) oraz przyciski sterowania<br />
napędem sekwencera i obsługą<br />
samplera.<br />
Panel tylny<br />
We współczesnej stacji roboczej tylny<br />
panel musi być bogato wypo sa żony<br />
i zawierać nowe rozwiąza nia technologiczne.<br />
Na przestoje nie ma tu<br />
czasu, bo konkurencja nie śpi (w tym<br />
wypadku Yamaha MO6, Roland Juno<br />
G). W <strong>Korg</strong>u <strong>TR</strong> na uwagę zasługuje<br />
slot SD (Triton Classic miał stację dyskietek,<br />
Triton Le – Smart Media, Extreme<br />
– Compact Flash). <strong>TR</strong> obsługuje<br />
karty SD o pojemności do 1 GB<br />
Cztery gałki do regulacji parametrów w czasie<br />
rzeczywistym obsługują takie funkcje jak: częstotliwość<br />
odcięcia filtru, rezonans, parametry<br />
obwiedni, poziom bramkowania arpeggiatora,<br />
jego Velocity i tempo. Do regulatorów można<br />
też przypisać cztery dowolne, zdefiniowane<br />
przez użytkownika parametry.<br />
Klawiatura: 61 klawiszy syntezatorowych,<br />
76 klawiszy syntezatorowych,<br />
88 klawiszy ważonych<br />
(Real Weighted Action).<br />
System: HI (Hyper Integrated),<br />
częstotliwość próbkowania<br />
48 kHz, polifonia 62 głosy<br />
(Single Mode), 31 głosów<br />
(Double Mode), 64 MB próbek<br />
(470 multisampli, 518 sampli<br />
perkusyjnych); 512 programów<br />
(PROG), 384 kombinacje<br />
(COMBI), 24 zestawy perkusyjne<br />
(16 załadowanych),<br />
128 brzmień GM, 9 zestawów<br />
perkusyjnych GM.<br />
Tryby pracy: Combination<br />
(COMBI), Program (PROG),<br />
Sequencer (SEQ), Sampling<br />
(EXG‐SMPL), Global, Media.<br />
Sekcja efektów: 1 efekt<br />
Insert, 2 efety Master, 1 efekt<br />
Master EQ (3‐pasmowy),<br />
89 algorytmów efektowych,<br />
funkcja dynamicznej modulacji<br />
parametrów efektów.<br />
Arpeggiator: pojedynczy<br />
w trybie PROG, podwójny polifoniczny<br />
w trybie COMBI i SEQ,<br />
5 zaprogramowanych paternów,<br />
216 paternów użytkownika.<br />
Sekwencer: 16 ścieżek MIDI<br />
(1 Track Master), 200.000<br />
zdarzeń MIDI ( maksymalnie<br />
128 utworów), Cue List<br />
(20 list po 99 utworów), Song<br />
Template (16 szablonów,<br />
150 gotowców), RPPR, obsługa<br />
formatu SMF (0 i 1).<br />
Sampling (opcja): 16 bitów/48<br />
kHz, 16 MB RAM (rozszerzalne<br />
maksymalnie do<br />
64 MB), pojemność 4.000<br />
sampli/1.000 multisampli,<br />
zgodność z AIFF, AKAI<br />
(S1000/S3000), WAV, <strong>Korg</strong>.<br />
Wyświetlacz: LCD z podświetleniem,<br />
240×64 znaków.<br />
Kontrolery: dżojstik Pitch<br />
Bender, przyciski SW1 i SW2,<br />
pokrętła Realtime Controls<br />
1‐4, ARP On/Off, Category,<br />
Audition.<br />
Wyjścia i wejścia: Audio<br />
Output L/MONO R, INDIVI<br />
DUAL‐1, 2, słuchawkowe<br />
– 1/4”, MIC/LINE, MIDI IN/<br />
OUT/THRU, Switch/Pedal,<br />
Damper (obsługuje half damper),<br />
USB‐B (USB 1.1), slot<br />
karty pamięci SD (2,7–3,6 V,<br />
16 MB – 1 GB).<br />
Wymiary:<br />
1.045×302×95 mm (61 klawiszy),<br />
1.257×302×95 mm<br />
(76 klawiszy),<br />
1.414×365×123 mm (88 klawiszy).<br />
Waga: 7,8 kg (61 klawiszy),<br />
9,2 kg (76 klawiszy), 24,1 kg<br />
(88 klawiszy).<br />
Estrada i Studio • kwiecień 2008<br />
61
TEST<br />
<strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> <strong>Music</strong> <strong>Workstation</strong><br />
Najmniejszy instrument<br />
z serii <strong>TR</strong> <strong>Music</strong> Work station<br />
– wyposażony w 61<br />
klawiszy <strong>TR</strong>61.<br />
i przypuszczam, że taka przestrzeń na<br />
muzyczne dokonania powinna zadowolić<br />
znakomitą większość muzyków.<br />
Z tyłu widzimy też złącze EXB‐SMPL<br />
(moduł samplera, którego zabrakło<br />
w konkurencyjnych Roland Juno G<br />
i Yamaha MO6). Znajdziemy tutaj<br />
2 gniazda wejściowe audio, przełącznik<br />
MIC/LINE (sygnały mikrofonowe<br />
lub liniowe), pokrętło LEVEL (pozwala<br />
na korektę sygnałów zewnętrznych<br />
źródeł audio) oraz złącze SCSI umożliwiające<br />
podłączenie zewnętrznego<br />
dysku twardego lub napędu CD‐ROM.<br />
Reszta złączy to typowy zestaw,<br />
jaki możemy spotkać w prawie<br />
wszyst kich stacjach roboczych. Mamy<br />
tutaj gniazdo kabla sieciowego (instrument<br />
ma wbudowany zasilacz),<br />
Barwy: programy i kombinacje<br />
Kwestia brzmień w stacjach roboczych zawsze wzbudza największe<br />
emocje. Fora internetowe pękają od postów na ten temat.<br />
Ciągle toczy się walka, czy M3 jest lepszy od Motifa, czy<br />
Juno G to to samo co Fantom X, czy barwy w <strong>TR</strong> pochodzą<br />
z OASYS, czy może z Tritona Le. W wielu przypadkach mamy<br />
do czynienia z mało konstruktywnym pisaniem, trącającym tylko<br />
o wiedzę zaczerpniętą ze specyfikacji urządzeń lub też z demówek<br />
dostępnych w Internecie. Warto więc usystematyzować<br />
sprawę pochodzenia próbek w <strong>Korg</strong>u <strong>TR</strong> oraz zobrazować, jak<br />
to się ma do Classica, Studio, Le i Extreme.<br />
<strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> ma 64 MB próbek ROM, na podstawie których stworzono<br />
470 multisampli instrumentalnych i 518 sampli perkusyjnych.<br />
Jego protoplasta – Triton Classic – oferował jedynie<br />
32 MB próbek (co w 1999 r., kiedy to swą premierę miał Triton,<br />
było pokaźną ilością). Owe dodatkowe 32 MB w <strong>TR</strong> to sample<br />
oznaczone w tabeli Mulitsample jako EX: 000‐040 (m.in.:<br />
St.Piano, EP.Dark, Vibraphone, Flute, Voice, String, Nylon<br />
Guitar, Trumpets, Harmonica) i w tabeli Drumsample jako EX:<br />
000‐100 (m.in.: BD‐Dance, SD‐Dance, H.Hat, Ride Edge, DJ<br />
VinylSliced). W głównym trybie pracy – PROG (pojedyncze barwy)<br />
– <strong>TR</strong> oferuje 16 kategorii brzmieniowych: 00 Keyboard,<br />
złącze USB (komunikacja z komputerem),<br />
sekcję wyjść sygnałowych<br />
AUDIO OUTPUT (Main – L/MONO, R<br />
oraz trzy wyjścia indywidualne),<br />
3 gniazda pedałów (ASSIGNABLE<br />
PEDAL – obsługuje np. ogólną głośność<br />
instrumentu, ASSIGNABLE<br />
SWITCH – służy jako np. Start/Stop<br />
w sekwencerze, DAMPER – klasyczny<br />
pedał, wydłużający dźwięk) oraz 3<br />
złącza MIDI (IN, OUT, THRU).<br />
01 Organ, 02 Bell/Mallet, 03 Strings, 04 Vocal/Airy, 05 Brass,<br />
06 Woodwind/Reed, 07 Guitar/Plucked, 08 Bass, 09 Slow<br />
Synth, 10 FastSynth, 11 LeadSynth, 12 MotionSynth, 13 SE,<br />
14 Hit/Arpg, 15 Drums. Do dyspozycji otrzymujemy w sumie<br />
512 barw i 24 zestawy perkusyjne w bankach A, B, C, D. W banku<br />
G mamy 128 barw GM i 9 zestawów perkusyjnych niepodlegających<br />
edycji.<br />
W trybie COMBI (kombinacje brzmieniowe składające się maksymalnie<br />
z ośmiu barw) instrument również oferuje 16 kategorii:<br />
00 Keyboard, 01 Organ, 02 Bell/Mallet, 03 Strings, 04 Brass/<br />
Reed, 05 Orchestral, 06 World, 07 Guitar/Plucked, 08 Pads,<br />
09 Motion 10 Synth, 11 LeadSplit, 12 BassSplit, 13 Complex<br />
& SE, 14 User, 15 DS./Hits. Daje nam to w sumie 384 zestawy<br />
brzmieniowe przyporządkowane do banków A, B i C.<br />
<strong>TR</strong> ma oczywiście nowe barwy, stworzone specjalnie dla niego,<br />
jednak zdecydowana większość programów i kombinacji<br />
pochodzi prosto z Tritona. Co się za tym kryje? Bardzo dobra<br />
jakość, czystość, selektywność i głębia. <strong>TR</strong> oferuje 62‐głosową<br />
polifonię (taką samą jak w modelu Classic), tak więc z powodzeniem<br />
wydobędziemy z syntezatora bogate aranżacje sekwencerowe<br />
i tłuste kombinacje brzmieniowe.<br />
Klawiatura<br />
<strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> dostępny jest w trzech<br />
wersjach klawiaturowych: 61 klawiszy<br />
syntezatorowych, 76 klawiszy<br />
syntezatorowych i 88 klawiszy ważonych<br />
z systemem Real Weighted<br />
Hammer Action 2. Wszystkie klawiatury<br />
obsługują funkcję Aftertouch.<br />
W tym miejscu warto zaznaczyć, że<br />
konkurencyjna Yamaha MO dostępna<br />
jest tylko w wersji 61 i 88, a Roland<br />
Juno G tylko w wersji 61. <strong>TR</strong>‐88 zaopatrzony<br />
jest w klawiaturę z takim<br />
samym systemem, jaki posiada<br />
OASYS, więc nie mam pytań na ten<br />
temat, a nawet dodam, że zwycięskiego<br />
składu się nie zmienia. Inaczej<br />
sprawa wygląda z pozostałymi modelami<br />
<strong>TR</strong>. Wersja 61 i 76 ma lekką,<br />
nieco płytką, plastikową klawiaturę<br />
(zupełnie inną niż w Tritonie Classic),<br />
której daleko do ideału. Powinniśmy<br />
się jednak przyzwyczaić to tego<br />
i uznać to za zło konieczne, ponieważ<br />
Yamaha MO6 i Roland Juno G<br />
nie wypadają wcale lepiej. Choć przyznam<br />
szczerze, że na pierwszym<br />
miejscu postawiłbym jednak MO6.<br />
Nie zapominajmy też, że mamy do<br />
czynienia z nieco okrojonymi wersjami<br />
starszych braci (Triton, Motif,<br />
Fantom) i że żaden producent nie zaoferuje<br />
nam najlepszych klawiatur<br />
syntezatorowych.<br />
Edycja i procesor efektów<br />
Wszystkie pojedyncze barwy<br />
i kombinacje brzmieniowe (patrz<br />
ramka „Barwy: programy i kombinacje”<br />
– przyp. red.) możemy edytować,<br />
a zmiany zachować w instrumencie.<br />
W trybie PROG otrzymujemy<br />
dostęp do najważniejszych elementów<br />
składowych barwy, m.in.: parametry<br />
oscylatora (Ed‐Basic) i wysokości<br />
dźwięku (Ed‐Pitch), parametry<br />
filtrów (Ed‐Filter) i wzmacniacza (Ed<br />
‐Amp), parametry arpeggiatora (Ed<br />
‐Arp) oraz parametry efektów insertowych<br />
(Ed‐InsertFX) i efektów master<br />
(Ed‐MasterFX).<br />
Tryb COMBI również oferuje spore<br />
możliwości ingerencji w swoje zestawy,<br />
m.in.: edycja programu i miksera<br />
(Ed‐Prog/Mix) – wybór barwy,<br />
ustalanie jej pozycji w panoramie stereo<br />
i głośności; edycja parametrów<br />
(Ed‐Param) – OSC, Pitch, Scale; edycja<br />
filtrów transmisji/odbiorów komunikatów<br />
MIDI (ED‐MIDI Filter)<br />
– czyli Program Change, After Touch,<br />
JS, Ribbon Ctrl, SW, Realtime Control<br />
Knob; edycja arpeggiatora (Ed‐Arp)<br />
– wybór rytmu, przyporządkowanie<br />
do barw; edycja efektów insertowych<br />
(Ed‐InsertFX) i efektów master (Ed<br />
‐MasterFX) – wybór i ustalanie efektów<br />
i ich parametrów na poszczególne<br />
barwy zestawu oraz ustawienia<br />
korektora Master EQ.<br />
62 Estrada i Studio • kwiecień 2008
Procesor efektów pełni bardzo istotną rolę<br />
w każdej stacji roboczej. To dzięki niemu barwa,<br />
kombinacja czy utwór otrzymuje ostateczny<br />
szlif. Blok efektów w <strong>TR</strong> jest nieco okrojony<br />
w porównaniu z Tritonem i zawiera tylko<br />
jeden efekt Insert, dwa efekty Master, korektor<br />
EQ (3‐pasmowy) oraz mikser umożliwiający<br />
kontrolę nad wszystkimi komponentami.<br />
W instrumencie na stałe zapisano 89 typów<br />
efektów (m.in.: compressor, phaser, rotary speaker,<br />
chorus, delay, reverb). Parametry wszystkich<br />
zgromadzonych algorytmów możemy<br />
edytować, łączyć, dzielić i wysyłać do dowolnych<br />
wyjść audio. Z dobrodziejstw procesora<br />
możemy korzystać podczas pracy w trybach:<br />
PROG, COMBI, SEQ i SAMPLING.<br />
Arpeggiator<br />
Instrument wyposażony jest w podwójny<br />
polifoniczny arpeggiator z 200 fabrycznie załadowanymi<br />
przebiegami. Ilość na pewno nie<br />
zwala z nóg, jednak charakteryzują się one<br />
wysoką jakością. Wszystkie arpeggia są naprawdę<br />
starannie przygotowane i godne polecenia.<br />
W trybie PROG (pojedyncze barwy),<br />
instrument pracuje tylko z jednym arpeggiatorem.<br />
W trybie COMBI (kombinacje brzmieniowe)<br />
i SEQ (sekwencer) instrument pozwala<br />
na użycie dwóch arpeggiatorów w czasie<br />
rzeczywistym (dual arpeggiator), gdzie<br />
jednemu przyporządkujemy np. schemat basowy,<br />
a drugiemu np. loop perkusyjny. Owych<br />
kombinacji jest mnóstwo, a wszystkie pozwalają<br />
wykorzystać je w zależności od upodobań<br />
i potrzeb użytkownika.<br />
Sekwencer<br />
<strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> oferuje dość zaawansowany sekwencer<br />
wewnętrzny. Do dyspozycji mamy 16<br />
śladów MIDI, 1 ścieżkę Master, 200.000 zdarzeń/nut<br />
oraz 200 songów (po 999 sekwencji<br />
w każdym). Instrument umożliwia tworzenie<br />
własnych list utworów (Cue List) w nieprzekraczalnej<br />
liczbie 20 pozycji po 99 songów<br />
w każdej, które będą odtwarzane i powtarzane<br />
według uznania. Sekwencer zaopatrzony<br />
został w szereg niezbędnych funkcji<br />
przydatnych podczas tworzenia utworów: nagrywanie<br />
krokowe (Step Recording), nagrywanie<br />
jednej lub kilku ścieżek w czasie rzeczywistym<br />
(Multi Rec), wyłączanie poszczególnych<br />
ścieżek (Mute), odtwarzanie w pętli<br />
(Loop), mikroedycja zdarzeń (Event Edit), kopiowanie<br />
i przenoszenie ścieżek w ramach jednego<br />
lub kilku utworów (Copy/Move Measure,<br />
Copy Track, Copy From Song), kasowanie nagranych<br />
zdarzeń, ścieżek i całych utworów<br />
(Erase Measure/Track, Delete Measure/Song)<br />
oraz kwantyzacja i RPPR – Realtime Pattern<br />
Play/Recording (umożliwia przypisanie do<br />
klawisza sekwencji i odtwarzanie jej podczas<br />
utworu). Warto też wspomnieć o funkcji<br />
Load Template Song, którą <strong>TR</strong> zapożyczył<br />
od Tritona. Template Song zawiera 150 przykładowych<br />
ustawień barw, loopów perkusyjnych<br />
ze wstępem, przejściem, zakończeniem<br />
oraz efektów Insert, Master i Total<br />
odpowiednich do różnych stylów muzycznych.<br />
W pamięci instrumentu zapisanych na<br />
stałe jest 16 gotowych muzycznych kategorii,<br />
obejmujących w zasadzie wszystkie gatunki<br />
muzyczne: Pop/Ballade, Rock/Metal<br />
Rock, R&B, Jazz, Latin, Reggae, Country, Folk,<br />
European Trad., Orchestral, Techno/EuroBeat,<br />
House, Drum‘n’Bass, Acid Jazz, HipHop/Rap,<br />
BeakBeat.<br />
Sampler<br />
<strong>TR</strong> wyposażony jest w tryb samplingu. Aby<br />
móc jednak w pełni z niego korzystać, należy<br />
dokupić opcjonalny moduł rozszerzający EXB<br />
‐SMPL. Zakupu można dokonać u polskiego<br />
dystrybutora (<strong>Mega</strong> <strong>Music</strong>), a użytkownicy<br />
posiadający instrument z gwarancją wydaną<br />
przez <strong>Mega</strong> <strong>Music</strong> mogą liczyć na zniżki.<br />
Do testu otrzymałem moduł samplera wyposażony<br />
w standardowo posiadaną pamięć<br />
16 MB RAM. Pozwala ona na nagrania<br />
niecałych 3 minut dźwięku mono lub 1 minuty<br />
i 30 sekund dźwięku stereo. Z taką objętością<br />
pamięci świata na pewno nie zawojujemy,<br />
dlatego producent przewidział możliwość<br />
zainstalowania dodatkowych 64 MB<br />
RAM. Instrument pozwala na utworzenie do<br />
1000 multisampli i 4000 pojedynczych sampli.<br />
<strong>TR</strong> odczytuje próbki w formacie <strong>Korg</strong>, Akai<br />
S1000/3000, AIFF i WAV. Opisywany sampler<br />
wyposażony jest w szereg funkcji potrzebnych<br />
podczas pracy z samplami, m.in.: Time Stretch<br />
(modyfikacja tempa odtwarzania próbki bez<br />
zmiany jej wysokości), Time Slice (izolowanie<br />
poszczególnych elementów próbki), Crossfade<br />
Looping (zapętlanie sampli, eliminacja nierówności<br />
dźwiękowych) oraz kasowanie, wycinanie,<br />
przenoszenie i kopiowanie. Sampler<br />
w pełni współpracuje z trybem PROG, COMBI<br />
i SEQ, tak więc nic nie stoi na przeszkodzie,<br />
aby spróbkowany dźwięk przekształcić w program<br />
brzmieniowy (PROG) i korzystać<br />
z niego w kombinacjach czy utworach.<br />
Global<br />
Global jest ważnym trybem w testowanym<br />
instrumencie. To właśnie tutaj dokonuje<br />
się wielu ustawień parametrów, które<br />
mają istotny wpływ na pracę całej stacji.<br />
Najważniejsze z nich, jakie zauważyłem podczas<br />
kilkudniowych manewrów, a które powinny<br />
być również zauważone przez innych<br />
użytkowników, to: wysokość stroju (Master<br />
Tune), transpozycji (Key Transpose), ustawienia<br />
krzywych Velocity i Aftertouch, edycja<br />
nazw programów i kombinacji oraz ustawienia<br />
parametrów MIDI i przycisków nożnych<br />
(pedałów). W Global tworzy się też i edytuje<br />
zestawy perkusyjne (Drum Kit).<br />
Estrada i Studio • kwiecień 2008
TEST<br />
<strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> <strong>Music</strong> <strong>Workstation</strong><br />
ROM w przypadku barw i kombinacji<br />
brzmieniowych). Funkcja UTILITY<br />
umożliwia też zmianę nazwy oraz<br />
kopiowanie i kasowanie zapisanych<br />
danych, tworzenie nowych folderów<br />
oraz ustawienie daty i godziny.<br />
Poniżej wyświetlacza znajdują<br />
się przyciski, których<br />
przypisanie do poszczególnych<br />
zakładek pozwala<br />
na sprawną obsługę instrumentu.<br />
+ brzmienia serii Triton<br />
+ prosta obsługa<br />
+ opcja samplera<br />
– klawiatura w modelach<br />
61 i 76<br />
– zewnętrzny zasilacz<br />
Media<br />
Tryb Media w połączeniu z kartą<br />
SD (którą należy dokupić), oferuje<br />
trzy istotne funkcje: SAVE, LOAD<br />
i ULILITY. Jeśli stworzymy własne<br />
barwy czy kombinacje brzmieniowe<br />
i zapiszemy je do pamięci instrumentu,<br />
to nie zapominajmy o zrobieniu<br />
kopii zapasowej naszych dokonań<br />
(Save pcg). Jeśli za pomocą<br />
pokładowego sekwencera skomponujemy<br />
nowy hit, a w samplerze stworzymy<br />
megamultisampla, to nie zapomnijmy<br />
tego wszystkiego zapisać<br />
(Save sng, Save ksc/wav/aiff).<br />
Pamiętajmy o tym, że większość stacji<br />
roboczych (a w tym również <strong>Korg</strong><br />
<strong>TR</strong>) w trakcie pracy korzysta z pamięci<br />
RAM – okrutnie ulotnej po wyłączeniu<br />
instrumentu. Używajmy<br />
więc często funkcji SAVE – zapisywanie<br />
danych. Kiedy dane będą już<br />
zapisane na karcie SD (którą wcześniej<br />
należy sformatować, korzystając<br />
z odpowiedniej opcji w zakładce<br />
UTILITY) i zechcemy je ponownie<br />
edytować, to musimy skorzystać<br />
z funkcji LOAD – ładowanie danych<br />
do pamięci instrumentu (RAM<br />
w przypadku sampli i utworów,<br />
Podsumowanie<br />
<strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> jest najmniejszą stacją roboczą<br />
w ofercie japońskiego producenta.<br />
Instrument charakteryzuje<br />
się ciekawym wyglądem, niewielką<br />
wagą, bardzo dobrymi brzmieniami,<br />
i – co jest bardzo istotne – łatwością<br />
w obsłudze i atrakcyjną ceną. Podwójne<br />
arpeggio i wewnętrzny profesjonalny<br />
sekwencer pozwoli na stworzenie<br />
wielu znakomitych utworów,<br />
a możliwość tworzenia własnych list<br />
songów na pewno przyda się podczas<br />
występów estradowych. Dużym atutem<br />
modelu <strong>TR</strong> jest pozostawienie<br />
użytkownikowi możliwości zamontowania<br />
opcjonalnego samplera. Jeśli<br />
ktoś nie potrzebuje sampli, to sprawa<br />
jest jasna, nie musi dodatkowo płacić<br />
za funkcje, z których nie będzie korzystał.<br />
Natomiast amatorzy zabawy<br />
próbkami powinni skorzystać z tego<br />
rozszerzenia. Najsłabszym punktem<br />
instrumentu z pewnością jest plastikowa<br />
klawiatura. Drugim minusem<br />
jest zewnętrzny zasilacz, ale w tym<br />
przedziale cenowym jest to niestety<br />
standard. Sądzę że <strong>Korg</strong> <strong>TR</strong> z powodzeniem<br />
sprawdzi się w studiu jako<br />
instrument wytwarzający znakomite,<br />
charakterystyczne dla produktów<br />
tej firmy brzmienie. Jego miejsce jest<br />
także na estradzie, gdzie można go<br />
wykorzystać między innymi do odtwarzania<br />
utworów i plików SMF. Jak<br />
każdy instrument klawiszowy <strong>TR</strong> ma<br />
swoje mocne i słabsze strony, ale zalety<br />
zdecydowanie przeważają nad wadami,<br />
dlatego zachęcam wszystkich<br />
zainteresowanych do bliższego zapoznania<br />
się z tym produktem. EiS<br />
64 Estrada i Studio • kwiecień 2008