Funksionimi i Sistemit: - Solidar

More documents

Recommendations

Info

Bosnja dhe Hercegovina Çfarë është e veçantë në lidhje me Bosnjë & Herzegovinën (B&H) është se ka katër juridiksione të ndryshme (Niveli i Shtetit, dy entitete - Republika Srpska dhe Federata e BiH si dhe Distrikti i Brcko), të cilat rregullojnë secila marrëdhëniet e veta të punës. Kjo e bën çdo lloj koordinimi dhe zbatimi jashtëzakonisht të vështirë. Shkeljet e të drejtave që rrjedhin nga marrëdhëniet e punës në BiH janë të shpeshta,sepse mekanizmat mbrojtës nuk funksionojnë siç duhet. Siguria e brëndshme - e cila përfshin procedurën për vendin e punës, të iniciuar nga punëdhënësit në formën e nxjerrjes së akteve individuale juridike që rregullojnë të drejtat dhe detyrimet në lidhje me marrëdhëniet e punës dhe procedurat për mbrojtjen e punëtorëve brenda mjedisit të punës – jane të pazhvilluara për shkak të mungesës së zbatimit të Aktit të Këshillit të Punëtorëve. Për më tepër, këshillat e punëtorëve nuk janë përdorur në praktikë, sidomos në sektorin privat për shkak të mungesës së dijenisë se ekzistences së tyre nga punëtorët për këto institucione dhe për shkak të mosdëshirës së punëdhënësve për të mbështetur operacionet e tyre. Kjo ndikon në zbatimin e pakët të të drejtave të punëtorëve meqë punëdhënësit shpesh miratojnë rregulla proceduriale që nuk përputhen me Ligjin e Punës dhe lidhin kontrata të paligjshme me puntorët duke u bazuar në këto rregulla, pa konsultimin e detyrueshëm me këshillin e punëtorëve ose sindikatën. Duke pasur parasysh që shpesh punëdhënësit ndalojnë organizimin e këshillave të punëtorëve, punëdhënësit mund të shkelin ligjin dhe të drejtat e punëtorëve pa u ndëshkuar. 42 Ky numër është i bazuar në përgjigjet e paraqitura në një sondazh të kryer në 54 gjykata nga 70 që ekzistojnë. 43 Metodat Alternative të Zgjidhjeve të Kontestimeve dhe të konflikteve përfshijnë metodat extra-juridikale për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve dhe metodave të ndërmjetësimit, të pajtimit dhe arbitrimit të inicuar nga ndërmjetës. Ndërmjetësimi është një procedurë në të cilën një palë e tretë ndihmon në arritjen e një marrëveshje ndërmjet dy ose më shumë njerëzve në mosmarrëveshje dhe arbitrimi përfshin një proces të ngjashëm por në të cilën një palë e tretë merr një vendim detyrues. Strukturat e jashtme të mbrojtjes së marrëdhënieve të punës - të cilat përfshijnë procedura para institucioneve të treta të paanshme - karakterizohen nga një numër i madh mangësish. Mbrojtja gjyqësore, për shkak të mënyrës se si sistemi i marrëdhënies së punës është themeluar, është shpesh shkalla e parë e cila mbron të drejtat e punëtorëve, por në të njëjtën kohë ai është procesi më i komplikuar, më i shtrenjtë dhe më i gjatë. Një numër i madh i cështjeve të prapambetura (një sondazh i kohëve të fundit tregon se ka aktualisht në procedura të paktën 22,887 cështje 42 në fushën e marrëdhënieve të punës), procedura të gjata dhe të shtrenjta gjyqësore, korrupsion i përhapur dhe problematika në ekzekutimin e vendimeve gjyqësore janë vetëm disa nga faktorët që karakterizojnë zgjidhjet gjyqësore të mosmarrëveshjeve në marrëdhëniet e punës. Mbrojtja e të drejtave extra-juridiciale, e cila përfshin metoda alternative të zgjidhjeve të mosmarrëveshjes 43 , është ende në një fazë të fillestare, pa mbështetje institucionale për zhvillimin e këtyre mekanizmave. Megjithëse ndërmjetësimi si metodë është futur në sistemin ligjor në BiH në vitin 2004, autoritetet qeveritate nuk kanë ndarë ende fondet për promovimin e planifikuar dhe zbatimin e këtij mekanizmi. Aplikimi i arbitrazhit është gjithashtu në një fazë të fillestare dhe është aplikuar vetëm në Republikën Srpska. Vitin e kaluar u krijua në këtë Republikë Agjensia për Zgjidhjen Paqësore të Mosmarrëveshjeve të Punës. Mbrojtja e të drejtave përmes procedurave administrative të kryera nga inspektimet është gjithashtu e dobët dhe e pamjaftueshme. Inspektoriatet e punës nuk kanë burime të mjaftueshme njerëzore, përballen me mungesë fondesh dhe pajisjesh të nevojshme, kanë përgjegjësi të kufizuar dhe politikat ndëshkuese që ato aplikojnë jane shumë të vogla. Fatkeqësisht, organizimi i sindikatave karakterizohet nga probleme të shumta. Problemi më i spikatur në zbatimin e së drejtës së organizimit sindikal,është përdorimi i tij i dobët dhe i pamjaftueshëm në praktikë, sidomos në sektorin privat. 18
Për shembull, në Distriktin e Brckos, Organizata Ndërkombëtare e Punës (ILO) tashmë ka theksuar problemin e mungesës së sanksioneve për punëdhënësit në rastet e diskriminimit të bazuar në përkatësinë sindikale. Është e rëndësishme të theksohet se nuk është mbajtur asnjë raport zyrtar i rasteve të shkeljeve të ligjit. Punëtorët, nëse ballafaqohen me probleme gjatë organizimit sindikal, shpesh heqin dorë nën presionin e ushtruar nga ana e punëdhënësve dhe nga frika e humbjes së vendit të punës. Inicimi i procedurës gjyqësore është i rrallë dhe është i vështirë për të gjetur të dhënat e këtyre rasteve. Ka mungesë harmonizimi midis legjislacionit të punës me konventat ndërkombëtare të miratuara dhe me standardet e BE-së kur është fjala për përfaqësimin e sindikatave dhe për pushimin e sindikatave të administratorëve të dyqaneve. Çështja e përfaqësimit, e cila zakonisht lidhet direkt me regjistrimin apo krijimin e sindikatave, nuk është adresuar ende duke ndikuar negativisht në zhvillimin e dialogut social në nivel kombëtar. Në mënyrë të veçantë, "mungesa e qartësisë” lidhur me njohjen e sindikatave ka bllokuar përparimin e mëtejshëm në fillimin e marrëveshjeve kolektive" 44 në nivel shtetëror. Problemi doli kur partnerët socialë (sindikatat dhe punëdhënësit) nga entitetet e ndryshme juridike filluan të kundërshtojnë përfaqësimin e të tjerëve dhe jozyrtarisht të parandalojnë regjistrimin e Federatave dhe Konfederatave Sindikale. Për shkak të këtyre problemeve, themelimi i Këshillit Social dhe Ekonomik ne nivel shtetëror është bllokuar për disa vite. Këto rrethana kanë penguar përdorimin e dialogut trepalësh social në nivel kombëtar si dhe harmonizimin e politikave sociale-ekonomike midis 4 entiteteve ne BiH. Kjo gjithashtu dobëson rolin e sindikatave dhe për rrjedhojë punëtorët. ILO, në kërkesën e saj për Bosnje&Herzegovinën lidhur me zbatimin e Konventës nr 78, vuri në dukje obligimin e BiH-së dhe institucioneve të saj që të mbajnë një regjistër të organizatave sindikale. Deri tani vetëm Republika Srpska ka miratuar një Rregullore për Regjistrimin e Sindikatave në regjistër. ILO ka kërkuar ndryshime në rregullore për të lejuar sindikatat për të formuar federata dhe konfederata dhe për t'u bashkuar me organizatat ndërkombëtare. Edhe pse Republika Srpska ka miratuar ndryshimet e kërkuara, në praktice asgjë nuk ka ndryshuar 45 . Në nivelin e Bosnje& Hercegovinës, Federata e Bosnje&Hercegovinës dhe Distrikti i Brcko, nuk kanë mbajtur regjistra të veçanta për sindikatat, por të dhënat janë bërë në përputhje me ligjet që aplikohen për shoqatat dhe fondacionet. Është e rëndësishme të theksohet se ajo që u përmend më parë për organizinim e dobët sindikal është e lidhur ngushtë me statusin dhe me kapacitetet e tyre. Duke mos pasur 'baza' në kompanitë dhe duke pasur një rol mjaft pasiv në bërjen e politikave publike nuk është për t'u habitur që sindikatat nuk kanë sukses në mbrojtjen e interesave të anëtarëve të tyre dhe të punëtorëve tjerë ." 46 Për më tepër, autoritetet kanë neglizhuar sindikatat për vite me rradhë, duke mos i përfshirë ato në procesin e vendim-marrjes në përputhje me legjislacionin ekzistues, ndërsa nga ana tjetër, I kanë përdorur sindikatat për qëllime politike, dhe për këtë qëllim I kanë organizuar sipas ndarjet etnike që ekzistojnë në BiH. Ka afërsisht 37 degë sindikatash dhe sindikata, të cilat rrallë bashkëpunojnë së bashku. Si të tilla ato aktualisht nuk funksionojnë në favor të punëtorëve. Prandaj nuk është çudi që punëtorët kanë pak besim tek sindikatat dhe rrallë bashkohen me to. Një studim i fundit i besimit të qytetarëve në institucione të ndryshme tregon se besimi në sindikata është i ulët. 31.1% e njerëzve të anketuar deklaruan se qytetarët në përgjithësi nuk kanë besim në sindikatat, ndërsa 20.2% nuk kanë aspak besim tek sindikatat. Qytetarët kanë më shumë besim tek organizatat fetare, tek ushtria, tek policia, tek institucionet gjyqësore, tek organizatat ndërkombëtare, tek mediat dhe tek OJF-të. 44 Friedrich Ebert Stiftung, 2009 45 Qendra për të drejtat e njeriut e Universitetit të Sarajevës dhe Fondacioni Heinrich Boll, 2010 46 Mbrojtja e të drejtave në Bosnje dhe Hercegovinë: Dy studime ligjore për të vlerësuar nivelin e përputhjes së legjislacioneve të brendshme dhe praktikave me standardet e aplikueshme ndërkombëtare . (Obradovic, 2010) 19
Page 1 and 2: Funksionimi i Sistemit: Sigurimi i
Page 3 and 4: Parathënie Procesi i zgjerimit Evr
Page 5 and 6: Rekomandimet Rajonale 1 Për Bashki
Page 7 and 8: Sfidat e Punës së Denjë në 2Bal
Page 9 and 10: Bosnja dhe Hercegovina Bosnje& Herz
Page 11 and 12: Identifikimi i dobësive në zbatim
Page 13 and 14: Rekomandimet • Të hartohet një
Page 15 and 16: Rekomandimet • Të rritet numri i
Page 17 and 18: Rekomandimet • Qeveria dhe parlam
Page 19: Gjithashtu është vënë në dukje
Page 23 and 24: Konkluzionet Dështimi në implemen

Funksionimi i Sistemit: - Solidar

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?