Funksionimi i Sistemit: - Solidar
Funksionimi i Sistemit: - Solidar
Funksionimi i Sistemit: - Solidar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Shqipëri<br />
Në Shqipëri, Kodi i Punës ka nevojë të rishikohet në mënyrë që të përafrohet me<br />
legjislacionin e BE dhe të përshtatet me kërkesat e propozuara nga sindikatat për të<br />
hequr kufizimet në lidhje me zbatimin në të ardhme të Kartës Sociale Evropiane, të<br />
ndryshohen nenet që lejojnë shkarkimin pa ndonjë arsye apo motiv duke respektuar<br />
një periudhë njoftimi, të hiqet tarifat gjyqësore për cështjet e të drejtave të puntorëve<br />
në mënyrë që të lehtësohet mbrojtja e të drejtave të punëtorve, të hiqet paqartësia në<br />
ligjin për grevën e përgjithshme dhe të riformulohen termat ligjore mbi lirinë e<br />
organizimit. Instrumentet ligjore ekzistuese në dispozicion të punëtorëve, në rast të<br />
shkeljes së të drejtave të tyre, janë të kufizuara meqënëse mund të zgjasë deri në tre<br />
vjet marrja e një vendimi për një rast shkelje, pasi gjykatat civile janë të mbingarkuara.<br />
Shumë pak ndërmarrje inspektohen dhe kontrollohen nga inspektorët, pavarësisht<br />
denoncimeve të shumta të sindikatave në organet përkatëse shtetërore si Inspektorati<br />
i Punës. Përveç kësaj, raportet nuk janë bërë publike, as në rastin e njohura të<br />
shkeljeve të ligjit për mbrojtje sociale, dhe as sanksionet shpesh nuk janë vendosur.<br />
Kjo është kryesisht për shkak të mungesës së kapacitetit të Inspektoratit të Punës dhe<br />
të legjislacionit të paqartë që rregullon funksionimin e këtij të fundit. Për shembull,<br />
struktura e Inspektoratit bazohet në 12 drejtori rajonale, por ato të gjitha kane<br />
mungesë të pajisjeve të nevojshme. Për më tepër, deri tani vetëm një nga 24 zyrat e<br />
planifikuara lokale është themeluar plotësisht. Sipas sindikatave numri i inspektorëve<br />
është shumë e ulët duke marrë parasysh madhësinë e zonës që mbulojnë dhe numrin<br />
e fabrikave që kanë nevojë për të mbikqyrur. Në vitin 2008 numri total i inspektorëve<br />
ishte 90, numër i cili është i pamjaftueshëm për të kryr detyrat e tyre në 5 40 fabrikat<br />
e fasoneve, madje edhe duke e krahasuar me vendet e tjera në rajon. Kjo tregon se<br />
ekziston një nevojë urgjente për të rritur burimet njerëzore, fizike dhe financiare të<br />
Inspektoratit Shtetëror të Punës.<br />
Një çështje tjetër që është ngritur nga sindikata është mungesa e transparencës në<br />
punën e Inspektoriatit Shtetëror të Punës. Pavarësisht kërkesave të shpeshta nga<br />
sindikatat që të jenë pjesë dhe të monitorojnë procesin e inspektimit, Inspektorati<br />
nuk ka qenë i gatshëm të përfshijë sindikatat në këtë aktivitet. Përveç kësaj, nenit<br />
1240 të Ligjit për Inspektoratin e Punës ende i mungon një Vendimi i Këshillit të<br />
Ministrave (VKM), i nevojshëm për rregullimin e bashkëpunimit mes të gjitha grupeve<br />
të interest, i cili ka krijuar konfuzion se si sindikatat duhet të përfshihen në strukturen<br />
konsultuese 41 dhe nëse ajo do të vazhdojë të ekzistojë.<br />
40<br />
Ligji nr. 9634, "Për inspektimin e Punës<br />
dhe Inspektoratin Shtetëror të Punës"<br />
41<br />
Struktura është një forumi ku inspektorati,<br />
ministritë dhe përfaqësuesit e sindikatave<br />
takohen.<br />
16<br />
Dialogu social në nivel ndërmarrjeje është më pak i zhvilluar meqënëse si organizatat<br />
e punëdhënësve ashtu edhe ato të punonjësve nuk janë të organizuara mirë akoma.<br />
Kjo është veçanërisht e vërtetë në industrinë e veshjeve dhe të këpucëve, ku ka 5<br />
organizata punëdhënësish dhe është shumë e vështirë për të kordinuar të gjithë<br />
partnerët së bashku. Në nivel kombëtar dialogu social është i rregulluar nga Këshilli<br />
Kombëtar i Punës, por sindikatat kanë bërë shumë ankesa në lidhje me takimet e tij,<br />
cështjet e agendës dhe procesin e vendim-marrjen fiktive të tij. Kjo tregon një<br />
mospërfillje totale për sindikatat dhe ka çuar në një dialog social trepalësh shumë të<br />
kufizuar. Liria e organizimit dhe e drejta për marrëveshjet kolektive janë të përcaktuara<br />
në konventat e ILO-së 87 dhe 98 të ratifikuara nga Shqipëria dhe të stipuluara në<br />
Kodin e Punës. Pavarësisht nga kjo bazë ligjore, për shkak të kërcënimit për shkarkim<br />
nga puna dhe shkarkimit real, përpjekjet për të rritur anëtarësimin në sektorin e<br />
tekstileve dhe këpucëve kanë prodhuar pak rezultate. Për kundërshtuar këtë<br />
sindikatat janë përpjekur për bërë një "marrëveshje paraprake" me pronarët e<br />
fabrikave duke përdorur ndërmjetësit. Për fat të keq kjo rrugë dështoi meqënëse nga<br />
marrëdhëniet e varësisë të cilën u ngritën midis sindikatave dhe punëdhënësve<br />
vetem u përkeqësua perceptimi në publik për sindikatat si i korruptuara dhe<br />
rrjedhimisht u ul kredibiliteti i tyre.