เล่มที่ 33 (2553) - นิสิต - มหาวิทยาลัยบูรพา

ในความเปนจริงมนุษยทุกคนมีจิตใจ เปนนักวิทยาศาสตรอยูแลว ไมมากก็
นอย จะสังเกตไดจากเด็กเล็ก ๆ อยากจะรูไปหมดทุกอยางเกี่ยวกับทุกสิ่งที่พบเห็น
และถาไดพบใครที่เด็กคิดวารู ในสิ่งเหลานั้น คําถามก็จะพรั่งพรูออกมาอยางดู
เหมือนจะไมมีวันสิ้นสุด บางครั้งก็เปนคําถามที่ยากเกินกวาที่ผูใหญจะใหคําตอบ
ผูใหญหลายคนที่ไมเขาใจในธรรมชาติความเปนนักวิทยาศาสตรตัวนอย ๆ ของเด็ก
จึงปดกั้นโอกาสทางการเรียนรูของพวกเขาโดยการไมใหความสนใจกับคําถามและ
การคนพบแบบเด็ก ๆ หรือไมไดจัดประสบการณการเรียนรูที่จะสงเสริมและตอยอด
ทักษะและแนวคิดที่ถูกตองใหกับเด็กอยางเหมาะสม เปนธรรมดาที่เด็กจะอยากรูวา
สิ่งเหลานั้นทํางานอยางไรทําไมโลกจึงเปนอยางนั้นอยางนี้ ในเรื่องเดียวกัน ขณะที่
นักวิทยาศาสตร เรียนรูแบบผูรูคือรูทั้งทฤษฎีและกระบวนการ เด็กจะเรียนรูแบบ
ธรรมชาติ นักวิทยาศาสตรมีความอยากรูอยากเห็นเหมือนเด็ก และเด็กก็คือ
นักวิทยาศาสตรนอย ๆ ที่แทจริง
ดังนั้น การสรางแรงบันดาลใจใหเด็กไทยมีหัวใจวิทยาศาสตรจึงไมใชเรื่อง
ยุงยาก เพียงแคหยิบยกเรื่องราวในชีวิตประจําวันหรือธรรมชาติรอบตัวมาสราง
บรรยากาศและกระตุนการเรียนรูใหเด็กสนุกกับการคนควาหาคําตอบไดดวย
กระบวนการทางวิทยศาสตร โดยเริ่มจากขอสงสัยตาง ๆ นั่นแหละ อยาดวนอธิบาย
ถาอยากใหเด็กรู ไมอยางนั้นจะทําใหเด็กตาบอด ถาอยากใหเด็กฟงก็อยารีบบอก
จนหมด ไมอยางนั้นเด็กจะหูหนวก แตควรประเมินวาเด็กสังเกตเห็นอะไรบาง รับรูได
แคไหน แลวเราก็คอย ๆ เพิ่มเติมเขาไปทีละนิดโดยใหเด็กเกิดความอยากรูอยากเห็น
เพิ่มมากขึ้น ขั้นตอมาคือผูใหญควรกระตุนใหเด็กคิดวาปญหาหรือขอสงสัยนั้น
เด็กเองมีแนวคิดในการหาทางออกอยางไร กับปญหาเหลานั้น เมื่อเด็กสามารถ
แกปญหา หาคําตอบของปญหา โดยไมถูกวิธี ไมมีระบบ ไมมีขั้นตอน การไดรับ
คําตอบ อาจเปนไปไดยาก และอาจจะไมสามารถแกปญหาได การสังเกตอยาง พินิจ
พิเคราะห จะนําไปสู การระบุปญหา ขั้นตอไปตองฝกใหเด็กคาดคะเนวา "เอมันมี
56
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน