เล่มที่ 33 (2553) - นิสิต - มหาวิทยาลัยบูรพา

วิทยาศาสตรของการทําสมาธิ
อนุเทพ ภาสุระ
การทําสมาธิเปนกิจกรรมหนึ่งที่พระสงฆและพุทธศาสนิกชนไดถือปฏิบัติ
เพื่อเปนการฝกปฏิบัติตนใหมั่นคงอยูกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ซึ่งทําใหบุคคลที่ทําสมาธินั้น
พนจากกิเลสเปนชวงเวลาหนึ่ง ทั้งยังเปนการฝกจิตใจ ใหนิ่งไมออนไหวงายและ
มั่นคงมากขึ้นเมื่อตองเผชิญปญหาตาง ๆ ที่เกิดขึ้น ทานผูฟงทุกทานคงจะเคยไดยิน
หรือมีประสบการณในเรื่องของการทําสมาธิไมมากก็นอย ไมวาจะเปนการทําสมาธิ
ตามแบบของสํานักตางๆที่มุงการกําหนดลมหายใจเขา-ออก การเพงนิมิตรหรือ
การเพงดวงแกว เปนตน วันนี้ผูเขียนจะขอกลาวถึงความเกี่ยวของของการทําสมาธิ
กับวิทยาศาสตรในแงของกลไกในรางกายที่เกิดขึ้นในระหวางที่ทําสมาธิ
การทําสมาธิทําใหรางกายมีสภาวะเหมือนกอนจะหลับ แตไมไดหลับ
มีสติ รูตัวอยูเสมอ และทําใหจิตใจสดชื่นแจมใส การทําสมาธิยังชวยขจัดความ
ขัดแยงในจิตใจในระหวางที่กําลังประสบปญหากับสิ่งเราภายนอก การทําสมาธิ
ทําใหจิตใจอยูนิ่งทามกลางความสับสน เมื่อจิตอยูนิ่งแลวจะทําใหเขาใจสถานการณ
และเรื่องราวตาง ๆ ไดดีขึ้น ยอมรับปญหาดวยความสงบและมีความสุขมากขึ้น สิ่งที่
คนพบเหลานี้ทําใหกลุมแพทย มหาวิทยาลัยฮารวารดเขาใจถึงประโยชนของการทํา
สมาธิที่มีการเผยแพรมาหลายพันปแลว ปจจุบันแพทยไดแนะนําใหคนไขนั่งสมาธิ
เปนประจําและสม่ําเสมอมากขึ้น เพราะการทดลองทางวิทยาศาสตรจากการสแกน
คลื่นสมองพบวา สมองจะมีระบบ ปดกั้นเรื่องราวตาง ๆ ไมใหเขามาและไมสงเรื่อง
142
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน