เล่มที่ 33 (2553) - นิสิต - มหาวิทยาลัยบูรพา

“บัวบก สมุนไพรมหัศจรรย”
กรองจันทร รัตนประดิษฐ
ในยุคปจจุบัน ประชาชนมีความสนใจและหวงใยสุขภาพกันมากขึ้น เห็นได
จากการเลือกใชผลิตภัณฑที่มีสวนผสมจากธรรมชาติทั้งในดานอาหาร และความ
งาม แมแตดานการแพทยก็มีการศึกษาคนควาสมุนไพรชนิดตางๆ มาใชเปนยารักษา
โรคแทนยาที่มีอยูปจจุบัน ซึ่งสังเคราะหมาจากสารเคมี สมุนไพรดังกลาวนี้รวมถึง
บัวบก เนื่องจากเปนพืชพื้นบานของประเทศไทยและประเทศในเขตรอนถึงเขตอบอุน
ลักษณะของบัวบกจะเปนพืชลมลุก ลําตนสั้น มีสวนของลําตนที่แตกแขนงไปตามพื้นดิน
มีการผลัดและแตกใบอยางตอเนื่อง เปนพืชใบเดี่ยว ใบคอนขางกลม มีลักษณะคลาย
รูปไต และมีดอกสีมวงแดง บัวบกนี้เปนพืชสมุนไพรที่มีการใชประโยชนกันอยางแพร
หลายทั้งในดานการแพทย อาหาร และดานความงาม เนื่องจากใบบัวบกมีสวนประกอบ
ที่สําคัญหลายชนิด ที่สําคัญ ไดแก กรดมาดิคาสสิค กรดเอเชียติค และเอเชียติโคไซด
นอกจากนี้ สวนที่ใชประโยชนของบัวบก นอกจากใบที่ไดยินสรรพคุณกันบอยแลว
ยังมีเถาและตน ที่มีประโยชน ซึ่งแตละสวนจะใหสรรพคุณแตกตางกัน
บัวบก มีสรรพคุณในการตานอนุมูลอิสระ ลดความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง
มีฤทธิ์ปกปองอันตรายจากรังสี สมานแผล และมีฤทธิ์ฆาเชื้อแบคทีเรียที่เปนสาเหตุ
ทําใหเกิดหนอง ฆาเชื้อราและลดอาการอักเสบได การสกัดสารจากตนบัวบกดวยน้ํา
จะไดสารที่มีฤทธิ์ในการรักษาแผลในกระเพาะอาหาร และสารสกัดจากผลแหงของ
บัวบกมีฤทธิ์ยับยั้งการแบงตัวของเซลลมะเร็งบางชนิด รักษาแผลเรื้อรัง รักษาเยื่อหุม
128
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน