à¹à¸¥à¹à¸¡à¸à¸µà¹ 33 (2553) - à¸à¸´à¸ªà¸´à¸ - มหาวิà¸à¸¢à¸²à¸¥à¸±à¸¢à¸à¸¹à¸£à¸à¸²
à¹à¸¥à¹à¸¡à¸à¸µà¹ 33 (2553) - à¸à¸´à¸ªà¸´à¸ - มหาวิà¸à¸¢à¸²à¸¥à¸±à¸¢à¸à¸¹à¸£à¸à¸²
à¹à¸¥à¹à¸¡à¸à¸µà¹ 33 (2553) - à¸à¸´à¸ªà¸´à¸ - มหาวิà¸à¸¢à¸²à¸¥à¸±à¸¢à¸à¸¹à¸£à¸à¸²
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน<br />
เลมที่ <strong>33</strong><br />
โครงการเผยแพรวิชาการทางวิทยุกระจายเสียง<br />
มหาวิทยาลัยบูรพา<br />
จัดทําโดย<br />
สํานักบริการวิชาการ<br />
รวมกับ<br />
คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา
สารและคํานํา
สารและคํานํา
สารจากอธิการบดีมหาวิทยาลัยบูรพา<br />
การเปนที่พึ่งทางวิชาการ สืบสานวัฒนธรรม ชี้นําแนวทางการพัฒนาแก<br />
สังคม โดยเฉพาะภาคตะวันออก คือ หนึ่งในสามของปณิธานที่มหาวิทยาลัยบูรพาได<br />
ตั้งไว เพื่อใหบรรลุตามปณิธาน มหาวิทยาลัยบูรพาไดมีการวางแนวทางพัฒนา<br />
มหาวิทยาลัยสูความเปนเลิศ เปนองคกรทางการศึกษาของชาติในระดับสากล เปน<br />
มหาวิทยาลัยวิจัยที่มีผลงานและสรางสรรคองคความรูใหม ในขณะเดียวกันก็ได<br />
พัฒนาระบบบริการวิชาการเพื่อนํางานวิจัยและองคความรูตาง ๆ ถายทอดสูสังคม<br />
การสนองตอบตอความตองการทางดานความรูของสังคมสามารถนําสังคมสูความ<br />
อยูดีมีสุขบนฐานความรูและปญญา การเปนศูนยกลางความรูของภาคตะวันออก<br />
และประเทศ รวมถึงการสรางเครือขายวิชาการที่แพรหลายทั้งในและตางประเทศ เพื่อ<br />
พัฒนาสังคมไทยใหมีความเขมแข็งและสงเสริมใหประเทศไทยมีบทบาทในประชาคม<br />
โลกได<br />
โครงการเผยแพรวิชาการทางวิทยุกระจายเสียงเปนอีกหนึ่งชองทางในการ<br />
ถายทอดความรูสูสังคมซึ่งไดรับความรวมมือจากคณะและหนวยงานตาง ๆ ภายใน<br />
มหาวิทยาลัยบูรพา และยังไดรับความรวมมืออยางดียิ่งจากสถานีวิทยุกระจายเสียง<br />
ในเครือขายอีกกวา 150 สถานีทั่วประเทศในการถายทอดความรูสูภาคประชาชน<br />
มหาวิทยาลัยบูรพาตองขอขอบคุณทุก ๆ ทานที่มีสวนเกี่ยวของในการดําเนินงาน<br />
โครงการเผยแพรวิชาการทางวิทยุกระจายเสียงใหสําเร็จลุลวงดวยดี<br />
(ศาสตราจารย นายแพทยสมพล พงศไทย)<br />
อธิการบดีมหาวิทยาลัยบูรพา
สารจากคณบดีคณะวิทยาศาสตร<br />
มหาวิทยาลัยบูรพา<br />
คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพาและสํานักบริการวิชาการไดรวมกัน<br />
ผลิตรายการวิทยุ“วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน” มาอยางตอเนื่องและสม่ําเสมอ ดวย<br />
ความตระหนักถึงความสําคัญของวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ที่มีตอการพัฒนา<br />
คุณภาพชีวิต และความเปนอยูของประชาชน ในสังคมทั้งในปจจุบันและอนาคต<br />
รวมทั้งเพื่อใหคณาจารยและบุคลากรในคณะวิทยาศาสตรไดมีโอกาสเผยแพรความรู<br />
สูสังคมผานบทความดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ที่ประชาชนทั่วไปสามารถ<br />
เขาถึงไดนําไปใชประโยชนในชีวิตประจําวันได การใหบริการวิชาการแกสังคม ถือเปน<br />
กิจสําคัญตามปรัชญาและวิสัยทัศนของคณะวิทยาศาสคร ในการที่จะสรางสังคม<br />
อุดมปญญาใหเกิดขึ้นแกประชาชนในวงกวางและประเทศชาติสืบไป<br />
ขาพเจาขอแสดงความชื่นชมตอความมุงมั่นของทานคณะกรรมการ และ<br />
ผูทรงคุณวุฒิที่รวมกันดําเนินกิจกรรมในโครงการเผยแพรวิชาการทางสถานี<br />
วิทยุกระจายเสียงรายการ “วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน” ที่นับเปนภาระงาน<br />
อันยิ่งใหญ และขอใหสําเร็จประโยชน บรรลุวัตถุประสงคดวยดี พรอมกันนี้ ขาพเจา<br />
ขอขอบคุณผูอํานวยการและหัวหนาสถานีวิทยุกระจายเสียงทุกแหงที่ไดกรุณา<br />
ใหความอนุเคราะหและอํานวยความสะดวกดานสถานที่และเวลาออกอากาศดวยดี<br />
เสมอมา<br />
(ผูชวยศาสตราจารย ดร.อุษาวดี ตันติวรานุรักษ)<br />
คณบดีคณะวิทยาศาสตร
สารจากผูอํานวยการสํานักบริการวิชาการ<br />
มหาวิทยาลัยบูรพา<br />
สํานักบริการวิชาการ คือหนวยงานบริการวิชาการกลางของมหาวิทยาลัย<br />
บูรพา โดยมีภารกิจหลักดานบริการวิชาการ ทั้งในรูปแบบของการฝกอบรม<br />
การถายทอดความรูและเทคโนโลยี การเปนที่ปรึกษา หรือบริการวิชาการผาน<br />
ชองทางสื่อตาง ๆ โครงการเผยแพรวิชาการทางวิทยุกระจายเสียงเปนอีกหนึ่งชองทาง<br />
ในการถายทอดความรูสูสังคม ซึ่งไดรับความรวมมือจากผูบริหาร คณาจารยและ<br />
บุคลากรจากคณะและหนวยงานตาง ๆ ภายในมหาวิทยาลัยบูรพา ไดแก<br />
คณะวิทยาศาสตร คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร คณะพยาบาลศาสตร<br />
คณะสาธารณสุขศาสตร และศูนยวิทยาศาสตรสุขภาพ ในการผลิตรายการ เพื่อ<br />
เผยแพรวิชาการในสาขาตาง ๆ ผานชองทางวิทยุกระจายเสียงกวา 150 สถานีใน<br />
พื้นที่ 66 จังหวัดซึ่งสามารถกระจายเสียงครอบคลุมพื้นที่ 76 จังหวัดทั่วประเทศ<br />
นอกจากนี้ยังมีการขยายการเผยแพรสูชองทางอินเตอรเน็ต ซึ่งในป <strong>2553</strong> นี้มีผูมาใช<br />
บริการแลวกวา 600,000 ครั้ง และหนังสือรวมเลมบทความที่จัดสงไปยังหองสมุด<br />
ตาง ๆ<br />
สํานักบริการวิชาการ ขอขอบคุณคณะผูบริหาร คณาจารย และบุคลากร<br />
ของมหาวิทยาลัยบูรพา และสถานีวิทยุกระจายเสียง ทุก ๆ ทานที่มีสวนรวมให<br />
โครงการเผยแพรวิชาการทางวิทยุกระจายเสียงดําเนินงานไดสําเร็จตามเปาหมาย<br />
ที่วางไว<br />
(ผูชวยศาสตราจารยฉันทนา จันทวงศ)<br />
ผูอํานวยการสํานักบริการวิชาการ
คํานํา<br />
คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา มีหนาที่หลักสําคัญประการหนึ่ง<br />
นอกจากประสิทธิ์ประสาทความรูแกนิสิตนักศึกษา คือการเผยแพรความรูทาง<br />
วิทยาศาสตรแกประชาชน ใหไดรับขาวสารทันกับการเปลี่ยนแปลงของวงการวิชาการ<br />
ดานวิทยาศาสตรที่เกิดขึ้น ซึ่งจะกอใหเกิดตนทุนทางทรัพยากรมนุษยที่มีศักยภาพ<br />
เพื่อการพัฒนาประเทศ<br />
โครงการเผยแพรวิชาการทางวิทยุกระจายเสียงรายการ “วิทยาศาสตรเพื่อ<br />
ประชาชน” เปนกิจกรรมที่สําคัญของคณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา ที่มุงเผยแพร<br />
ความรูทางดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีที่ทันสมัยสูประชาชน โดยใชภาษาที่งาย<br />
ตอการเขาใจ เพื่อใหผูฟงสามารถนําขอมูลขาวสารที่ไดรับไปประยุกตใชในการดํารงชีวิต<br />
ไดอยางเหมาะสม ตามเจตนารมณหลักประการหนึ่งของมหาวิทยาลัยบูรพา<br />
หนังสือรวมเลมบทความวิชาการของโครงการเผยแพรวิชาการทางวิทยุ<br />
กระจายเสียง รายการ “วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน”เลมที่ <strong>33</strong> ไดรวบรวมบทความที่<br />
เผยแพรทางสถานีวิทยุกระจายเสียง จํานวน 115 สถานี ตั้งแตเดือนตุลาคม 2552 ถึง<br />
เดือนกันยายน <strong>2553</strong> จํานวน 52 บทความ และการดําเนินงานดังกลาวนี้ไดทํามา<br />
อยางตอเนื่องทุกป<br />
การนําบทความตาง ๆ ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงและการรวม<br />
เลมบทความนี้ สําเร็จลุลวงดวยดี ดวยความชวยเหลือและสนับสนุนจากผูอํานวยการ<br />
และสถานีวิทยุตางๆ ที่ใหความอนุเคราะหเวลาออกอากาศ ผูเขียนบทความวิชาการที่<br />
กรุณาสละเวลาเขียนบทความเพื่อเปนวิทยาทาน รวมทั้งเจาหนาที่ฝายสงเสริมและ<br />
เผยแพรวิชาการ สํานักบริการวิชาการที่กรุณาประสานงานจนสําเร็จลุลวง ขอขอบคุณ<br />
คณะวิทยาศาสตรและสํานักบริการวิชาการที่สนับสนุนใหโครงการนี้ดําเนินมาดวยดี<br />
และขอขอบคุณมูลนิธิดํารงลัทธิพิพัฒนที่ใหการสนับสนุนงบประมาณสําหรับ<br />
ดําเนินงานของคณะกรรมการมาเปนระยะเวลานานถึง 10 ป มาแลว
คณะกรรมการฯ หวังเปนอยางยิ่งวาหนังสือเลมนี้จะเปนประโยชนตอผูอาน<br />
ทุกทานตลอดจนวงการวิชาการ<br />
คณะกรรมการรายการ “วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน”
สารบัญ<br />
หนา<br />
สารจากอธิการบดี<br />
สารจากคณบดีคณะวิทยาศาสตร<br />
สารจากผูอํานวยการสํานักบริการวิชาการ<br />
คํานํา<br />
19 ตุลาคม : วันเทคโนโลยีของไทย กรองจันทร รัตนประดิษฐ 1<br />
บรรจุภัณฑอาหารในอนาคต สวามินี ธีระวุฒิ 5<br />
ตําลึง ผักริมรั้วสารพัดประโยชน เกศราภรณ จันทรประเสริฐ 9<br />
โรคนิ้วล็อค นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร 13<br />
กินแลวสวย แนวทางสงเสริมการขาย สวามินี ธีระวุฒิ 17<br />
แบบใหม<br />
กิ้งกือมังกรสีชมพู –สิ่งมีชีวิตชนิดใหม นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร 21<br />
ของโลก<br />
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว กมล สมพันธุ 25<br />
: พระบิดาแหงการถายภาพไทย<br />
เรื่องนารูเกี่ยวกับตอมไทรอยด นุชจรินทร แกลวกลา 29<br />
ชนิดพันธุตางถิ่นที่รุกราน นุชจรินทร แกลวกลา 32<br />
ทําดีเพื่อพอกันเถอะ นุชจรินทร แกลวกลา 36<br />
สรางสีสันใหชีวิตดวยเครื่องเทศ สวามินี ธีระวุฒิ 40<br />
โรคที่มากับฤดูหนาว กรองจันทร รัตนประดิษฐ 44
สื่อสารอยางไรใหทันสมัย กันทิมา ออนละออ 48<br />
มาฉลองปใหมดวยการสรางนิสัยการกิน อนุเทพ ภาสุระ 52<br />
ใหมกันเถอะ<br />
สรางแรงบันดาลใจใหเด็กไทยหัวใจ สวามินี ธีระวุฒิ 55<br />
วิทยาศาสตร<br />
14 มกราคม : วันอนุรักษทรัพยากรปาไม กรองจันทร รัตนประดิษฐ 59<br />
แหงชาติ<br />
ไฮโดรเจน : พลังงานทดแทนที่นาสนใจ สุบัณฑิต นิ่มรัตน 63<br />
ในปจจุบัน<br />
ความรูเรื่องทรัพยสินทางปญญาเนื่องใน อนุเทพ ภาสุระ 67<br />
วันนักประดิษฐไทย 2 กุมภาพันธ <strong>2553</strong><br />
วันมะเร็งโลก (4 ก.พ.) สวามินี ธีระวุฒิ 70<br />
ชวนดื่มชา เบญจวรรณ ชิวปรีชา 74<br />
สมุนไพรลดปญหารังแค สุบัณฑิต นิ่มรัตน 78<br />
เครื่องปรุงรสจากผัก วิชมณี ยืนยงพุทธกาล 82<br />
กลูตาไทโอน..ขาว แตอันตรายถึงชีวิต กรองจันทร รัตนประดิษฐ 86<br />
ลด ละ เลิกใชโฟมกันเถอะ จุฬารัตน หงสวลีรัตน 90<br />
รูจักอุปกรณบอกชี้ตําแหนงบนพื้นโลก กันทิมา ออนละออ 94<br />
(จีพีเอส) กันเถอะ<br />
อาหารกับผูปวยเบาหวาน นุชจรินทร แกลวกลา 98<br />
เขื่อนกับการแกปญหาวิกฤติทรัพยากรน้ํา อนุเทพ ภาสุระ 102<br />
ภัยแฝงจากขวดและภาชนะพลาสติก สิริมา ชินสาร 106<br />
การปองกันตนเองจากภัยแผนดินไหว อนุเทพ ภาสุระ 110<br />
เหตุเพราะอากาศรอน สวามินี ธีระวุฒิ 113
ปูขน นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร 117<br />
การพัฒนาปรับปรุงพันธุขาวไทย กรองจันทร รัตนประดิษฐ 121<br />
22 พฤษภาคม – วันสากลแหงความ นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร 124<br />
หลากหลายทางชีวภาพ<br />
“บัวบก สมุนไพรมหัศจรรย” กรองจันทร รัตนประดิษฐ 128<br />
เลิกบุหรี่ดวยสมุนไพรไทยหญาดอกขาว กรองจันทร รัตนประดิษฐ 131<br />
ชื่อ (อาหาร) สําคัญไฉน ? อรสา สุริยาพันธ 134<br />
นาโนเทคโนโลยีในชีวิตประจําวัน รุงนภา แซเอ็ง 138<br />
วิทยาศาสตรของการทําสมาธิ อนุเทพ ภาสุระ 142<br />
อาหารและการปวดประจําเดือน สุบัณฑิต นิ่มรัตน 145<br />
ควันที่เกิดขึ้นจากการเผายางรถยนต : อนุเทพ ภาสุระ 148<br />
อันตรายที่ทานมองเห็น<br />
น้ํามันรั่ว...เคราะหรายลงทะเล สวามินี ธีระวุฒิ 151<br />
กลีส 581 ซี (Gliese 581 C ) : ดาวเคราะห อนุเทพ ภาสุระ 155<br />
ที่มีลักษณะคลายโลก<br />
จริงหรืออาหารนี้มีโซเดียมต่ํา อรสา สุริยาพันธ 158<br />
สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ กรองจันทร รัตนประดิษฐ 161<br />
นักอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและ<br />
สิ่งแวดลอม<br />
18 สิงหาคม <strong>2553</strong> : วันวิทยาศาสตร นุชจรินทร แกลวกลา 165<br />
แหงชาติ<br />
การปองกันโรคดวยอาหารมื้อเชา สุบัณฑิต นิ่มรัตน 168<br />
ประโยชนอันเกินคาดคิดจากขาวกลอง กรองจันทร รัตนประดิษฐ 172<br />
อันตรายจากเครื่องเลนเอ็มพี 3 (MP3) อนุเทพ ภาสุระ 176
ใครวาระบบขับถายไมสําคัญ สุบัณฑิต นิ่มรัตน 179<br />
16 กันยายน วันโอโซนสากล... โอโซนกับ สวามินี ธีระวุฒิ 183<br />
อาหาร<br />
เบาหวาน...ไมหวานอยางที่คิด สุบัณฑิต นิ่มรัตน 186<br />
รานอาหารริมถนน : แหลงสะสมสารพิษ<br />
ที่คุณมองขาม<br />
อนุเทพ ภาสุระ 191<br />
ภาคผนวก
19 ตุลาคม : วันเทคโนโลยีของไทย<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
ดวยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ทรงเปน<br />
นักปกครอง และทรงมีอัจฉริยภาพทางดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี จนเปนที่<br />
ประจักษไปทั่วโลก ดวยเหตุนี้ประเทศไทยจึงใหความสําคัญกับการพัฒนาวิทยาศาสตร<br />
และเทคโนโลยีและไดกําหนด ใหวันที่ 19 ตุลาคม เปนวันเทคโนโลยีของไทย<br />
เนื่องจาก เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ.2515 หรือเมื่อ 36 ปที่แลว พระบาทสมเด็จ<br />
พระเจาอยูหัวฯ ไดทรงอํานวยการสาธิตฝนเทียมสูตรใหมครั้งแรกของโลกดวย<br />
พระองคเอง ณ เขื่อนแกงกระจาน จังหวัดเพชรบุรี และทรงพระปรีชาสามารถบังคับ<br />
ใหฝนตกลงตรงเปาหมาย การสาธิตฝนเทียมครั้งนั้น ถือเปนตนกําเนิดเทคโนโลยี<br />
ฝนหลวงที่พัฒนาเปนการทําฝนเทียมมาถึงปจจุบัน และเพื่อจารึกไวเปนเหตุการณ<br />
สําคัญทางประวัติศาสตรของชาติไทย ในวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ.2543 คณะรัฐบาล<br />
จึงมีมติใหเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงเปน"พระบิดาแหง<br />
เทคโนโลยีของไทย" และกําหนดใหวันที่ 19 ตุลาคมของทุกปเปน "วันเทคโนโลยี<br />
ของไทย" เพื่อเปนการแสดงความจงรักภักดีและรําลึกในพระมหากรุณาธิคุณของ<br />
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวที่ทรงมีตอพสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอด ที่ไดทรง<br />
ศึกษาคนควา วิจัยและทรงนําเทคโนโลยีสมัยใหมมาประยุกตใช เพื่อแกไขปญหา<br />
ความเดือดรอนของประชาชน และเปนการแสดงเทคโนโลยีที่คิดคนประดิษฐและ<br />
พัฒนาโดยคนไทย เพื่อเปนการกระตุนใหสาธารณชนเกิดความเชื่อมั่นและเขารวม<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 1
พัฒนาเทคโนโลยีของไทย ดวยทรงเห็นวาประเทศไทยประสบปญหาความแหงแลง<br />
มาเปนเวลานาน พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯ จึงทรงริเริ่มโครงการพระราชดําริ<br />
ฝนหลวง หรือฝนเทียมขึ้น โดยใชกรรมวิธีการสรางฝนจริง ๆ อาศัยไอน้ําที่อยูใน<br />
บรรยากาศ คือ กอนเมฆซึ่งในหนาแลงมักจะลอยผานพื้นที่แหงแลงไป โดยไมกลายเปน<br />
น้ําฝน และใชเทคโนโลยีทางวิทยาศาสตร รวมทั้งการบิน เปนเครื่องมือสรางความ<br />
เปลี่ยนแปลงในธรรมชาติ ทําใหกอนเมฆโตขึ้น และสรางสถานการณที่ทําใหเกิด<br />
แรงลมชวยลดระดับของกอนเมฆที่โตขึ้น จนกลั่นตัวเปนหยดน้ําฝน ตกลงในพื้นที่<br />
เปาหมายไดสําเร็จ<br />
โครงการพระราชดําริฝนหลวง เปนโครงการที่กอกําเนิดจากพระมหา<br />
กรุณาธิคุณ ที่ทรงหวงใยในความทุกขยากของพสกนิกรในทองถิ่นทุรกันดาร ที่ตอง<br />
ประสบปญหาขาดแคลนน้ํา เพื่ออุปโภคบริโภค และเกษตรกรรม อันเนื่องมาจาก<br />
ภาวะแหงแลง นอกจากนี้พระองคยังทรงเปนนักประดิษฐและนักวิทยาศาสตร<br />
ทรงพัฒนาโครงการตาง ๆ ดวยพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาสามารถดานเทคโนโลยี<br />
โดยทรงคนคิด ทดลอง ดัดแปลง ปรับปรุง และแกไข ทั้งแนวคิดและแนวปฏิบัติ<br />
จนสัมฤทธิ์ผลในทางปฏิบัติ ดวยพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาสามารถดังกลาว<br />
ไดกอเกิดเปนนวัตกรรมเปนจํานวนมาก ดังจะเห็นไดจากโครงการในพระราชดําริ<br />
และที่เปนสิ่งประดิษฐตาง ๆ หลายดาน ตัวอยางเชน<br />
การออกแบบสายอากาศ เพื่อใชกับวิทยุสื่อสารใหมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น<br />
เกษตรทฤษฎีใหม เปนการบริหารจัดการที่ดินเพื่อเกษตรกร ใหมีสภาพการ<br />
ใชงานที่สรางความยั่งยืนมากกวาการทําการเกษตร โดยไมมีการแบงสวนของที่ดิน<br />
เพื่อใชทําหนาที่เปนแหลงน้ํา และเพาะพันธุสัตวน้ํา ควบคูไปกับการเพาะปลูก เปน<br />
ตน ฯลฯ<br />
โครงการ "แกลงดิน" โดยทรงพบวา ดินพรุเปนดินเปรี้ยวจัด ไมสามารถใช<br />
ประโยชนได จึงมี พระราชดําริวาควรแกลงทําใหดินเปรี้ยวจนถึงที่สุดแลวทํา"วิศวกรรม<br />
2<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ยอนรอย" หาทางปรับปรุงดินที่เปรี้ยวนั้น เพื่อจะไดรูวิธีแกไขและปองกันไมใหเกิด<br />
สภาพเปรี้ยวแบบที่เคยเปน จากนั้นจึงปรับปรุงดินเปรี้ยวโดยวิธีการตางๆ ใหพื้นดิน<br />
กลับฟนคืนสภาพสามารถทําการเพาะปลูกไดอีกครั้งหนึ่ง<br />
เทคโนโลยีคอมพิวเตอร ไดแก การประดิษฐตัวอักษรไทยดวยคอมพิวเตอร<br />
แบบจิตรลดาและแบบภูพิงค โปรแกรมคอมพิวเตอรที่ใชพิมพตัวอักษรไดทั้งภาษา<br />
สันสกฤต ภาษาไทยและโปรแกรมตัวอักษรเทวนาครี พระไตรปฎกฉบับคอมพิวเตอร<br />
ตลอดจนนวัตกรรมดาน เทคโนโลยีการสื่อสาร อุตุนิยมวิทยา การอนุรักษดินและน้ํา<br />
โดยการปลูกหญาแฝก ฝายชะลอความชุมชื้น ปาไมสาธิต การปลูกปาทดแทน<br />
การอนุรักษและการพัฒนาปาชายเลนและปาพรุ การแกปญหาน้ําเค็มจากการทํานา<br />
เกลือ เทคโนโลยีการบําบัดน้ําเสียดวยเครื่องกล สารเคมี และกระบวนการทาง<br />
ธรรมชาติ เปนตน ดวยพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาสามารถ ตลอดจนพระวิสัยทัศน<br />
อันกวางไกลของพระองคดังประจักษแกพสกนิกรชาวไทยและชาวโลก นับเปน<br />
พระมหากรุณาธิคุณเปนลนพนแกชาวไทยทั้งมวล คณะรัฐมนตรีเห็นชอบให<br />
เทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ในฐานะที่ทรงเปน “พระบิดาแหง<br />
เทคโนโลยีของไทย” และกําหนดใหวันที่ 19 ตุลาคมของทุกป เปน “วันเทคโนโลยีของ<br />
ไทย” ในวโรกาสอันเปนมงคลยิ่งที่วันเทคโนโลยีของไทยเวียนมาบรรจบครบรอบ<br />
ในปนี้ ประชาชนชาวไทยไดนอมรําลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จ<br />
พระเจาอยูหัวที่พระองคไดทรงพัฒนาเทคโนโลยีตาง ๆ ที่สามารถนํามาใชแกปญหา<br />
ตาง ๆ เพื่อประโยชนสุขของประชาชนตลอดมา ทําใหประชาชนไดมีชีวิตความเปนอยู<br />
ที่ดีขึ้นสงผลตอคุณภาพชีวิตที่ดีตอ ๆ ไป<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 3
แหลงอางอิง<br />
กระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. รายงานประจําปกระทรวงวิทยาศาสตรและ<br />
เทคโนโลยี 2548. โรงพิมพ บริษัท รําไทยเพรส จํากัด.<br />
ชาติบุตร บุณยะจิตติ. โครงการในพระราชดําริ. นิกสสรรคสรางโลกใหม. ปที่ 10(120),<br />
หนา 8-10.<br />
เย็นใจ เลาหวณิช. พระบิดแหงเทคโนโลยีของไทย. วารสารไทย. ปที่ 22 (79), หนา 4-10.<br />
4<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
บรรจุภัณฑอาหารในอนาคต<br />
สวามินี ธีระวุฒิ<br />
การเก็บอาหารไวสําหรับการบริโภคในระยะยาวไดมีมาตั้งแตยุคดึกดํา<br />
บรรพ โดยมนุษยเริ่มใชภาชนะที่ทําจากวัสดุธรรมชาติ เชน ใบไม กะลา หนังสัตว<br />
และดิน ตอมาไดวิวัฒนาการมาเปนภาชนะประเภทเครื่องปนดินเผา ถังไม เซรามิค<br />
แกว โลหะ เรื่อยมาจนถึงวัสดุสังเคราะหหลายหลากชนิด เชน พลาสติก เนื่องจาก<br />
กระบวนการผลิตสามารถผลิตไดครั้งละมาก ๆ ราคาตนทุนตอหนวยต่ํา และ<br />
สามารถกันความชื้นได แตอยางไรก็ตามในยุคปจจุบันหนาที่ของบรรจุภัณฑมีความ<br />
หลากหลายมากขึ้น ไดแก 1. เปนภาชนะบรรจุสําหรับผลิตภัณฑตาง ๆ 2. ถนอมและ<br />
ปองกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นตอผลิตภัณฑ 3. ชวยใหการนําผลิตภัณฑมาใชได<br />
อยางสะดวก 4. เปนสื่อกลางในการใหขอมูลสําคัญแกผูบริโภคและเพื่อการตลาด<br />
และ 5. คือบรรจุภัณฑตองมีรูปแบบและคุณสมบัติเหมาะสมในการผลิตดวย<br />
เครื่องจักร<br />
ปจจุบันพัฒนาการของบรรจุภัณฑไดเปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็วสืบเนื่อง<br />
จากอิทธิพลของความตองการของมนุษยในยุคที่ตองแขงขันกับเวลา คนสวนใหญไม<br />
มีเวลาที่จะมาปรุงแตงอาหารหรือพิถีพิถันกับการบริโภค ดังนั้นอาหารจานดวน<br />
อาหารแชแข็ง จึงเปนที่นิยมอยางมาก เพียงนําเขาเครื่องไมโครเวฟ 1-2 นาที ก็สามารถ<br />
รับประทานได ซึ่งจากคานิยมดังกลาวนี้เอง ทําใหอุตสาหกรรมอาหารเติบโตอยาง<br />
รวดเร็ว การแขงขันนอกจากจะขึ้นอยูกับรสชาติของอาหารแลวยังขึ้นอยูกับรูปลักษณ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 5
ของผลิตภัณฑดวย บรรจุภัณฑนับวามีอิทธิพลอยางมากในการดึงดูดความสนใจ<br />
ของลูกคา อยางไรก็ตามบรรจุภัณฑอาหารที่ดีควรสะดวกตอการใชงาน ปองกัน<br />
ความเสียหายที่จะเกิดกับผลิตภัณฑ มีอายุใชงานนาน ไมเปนอันตรายตอผูบริโภค<br />
ชวยเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตผลิตภัณฑอาหาร ชวยปรับปรุงรูปลักษณ<br />
ของผลิตภัณฑ งายตอการติดฉลาก ไมกอใหเกิดปญหาตอสิ่งแวดลอม<br />
จากแนวโนมดังกลาวผลักดันใหนักวิทยาศาสตรพยายามคิดคนวัสดุใหม<br />
ขึ้นมาทดแทนเพื่อชวยปรับปรุงคุณภาพของบรรจุภัณฑอาหาร โดยมีการพัฒนาฟลม<br />
หออาหารที่เติมสารธรรมชาติที่สามารถปองกันแบคทีเรีย เชน ไคโตซาน หรือการ<br />
พัฒนาฟลมหออาหารที่สามารถบริโภคได เชน ฟลมที่ทําจากโปรตีนไขขาวผสมกับ<br />
ไคโตซาน ซึ่งคิดคนโดยนักวิทยาศาสตรจากประเทศสหรัฐอเมริกา ปจจุบันไดทําการ<br />
จดลิขสิทธิ์แลว เพียงแคจุมผลิตภัณฑอาหาร ผัก ผลไมลงในสารละลายผสม แลว<br />
ปลอยใหแหงในอากาศ สารดังกลาวจะเกิดเปนฟลมบางเคลือบที่ผิวของผลิตภัณฑ<br />
จากการทดลองพบวาสารนี้สามารถชวยปองกันการสูญเสียของสารอาหารและ<br />
คงความสดใหมของอาหารไดนานขึ้น นอกจากนี้ยังมีการใชสารยับยั้งการเจริญเติบโต<br />
ของจุลินทรียในบรรจุภัณฑอาหาร เพื่อปกปองตัวบรรจุภัณฑหรือวัตถุดิบที่ใชผลิต<br />
บรรจุภัณฑจากจุลินทรีย และยังมีสวนชวยปกปองอาหารที่อยูในบรรจุภัณฑจาก<br />
จุลินทรียดวย สารดังกลาวสวนใหญสามารถใชกับอาหารไดไมเปนอันตรายถาใชใน<br />
ปริมาณที่พอเหมาะ แตทั้งนี้ตองคํานึงถึงวาสารนั้นจะไมสงผลกระทบกับอาหารที่อยู<br />
ในบรรจุภัณฑดวย ตัวอยางของการใชสารยับยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรียใน<br />
บรรจุภัณฑอาหาร เชน การใชนิซิน ซึ่งเปนสารยับยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรีย<br />
เปนองคประกอบในโพลิเมอรที่ใชผลิตบรรจุภัณฑอาหารหรือการใชในรูปการเคลือบ<br />
บรรจุภัณฑ<br />
การบรรจุแบบวินิจฉัย เปนรูปแบบหนึ่งของการบรรจุแบบอัจฉริยะที่<br />
สามารถพัฒนาตอไปไดในเชิงธุรกิจ วัสดุบรรจุแบบวินิจฉัยจะใชขอมูลภายในบรรจุ<br />
6<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ภัณฑอาหารซึ่งผูบริโภคไมสามารถรับรูไดจากภายนอกมาแสดงใหผูบริโภครับรูถึง<br />
คุณภาพของผลิตภัณฑอาหารภายในโดยผานตัวชี้วัด ซึ่งวัสดุบรรจุนี้สามารถสราง<br />
ประโยชนใหแกผูบริโภค เชน ความสะดวก ความปลอดภัยอาหารและคุณภาพของ<br />
ผลิตภัณฑ ตัวอยางของวัสดุบรรจุแบบวินิจฉัย ไดแก ตัวชี้วัดเวลาและอุณหภูมิ<br />
ตัวชี้วัดกาซ ตัวชี้วัดชีวภาพ ตัวชี้วัดความพรอมในการบริโภค ตัวชี้วัดการสุกของ<br />
ผลไม และตัวชี้วัดการเนาเสียของอาหาร เปนตน หลักการทํางาน คือ ตัวชี้วัดจะอาศัย<br />
ขอมูลภายในบรรจุภัณฑ เชน สารเมตาบอไลท ไดแก กาซชนิดตาง ๆ (คารบอนไดออกไซด<br />
ซัลเฟอรไดออกไซด แอมโมเนีย) กรดอินทรีย แอลกอฮอล หรือเอมีน เปนตน ซึ่งเปน<br />
สารที่เกิดจากการเจริญเติบโตของจุลินทรียในอาหาร ตัวอยางตัวชี้วัดการเนาเสีย<br />
ของอาหารทางการคา เชน สารประกอบเชิงซอนกลุมโครโมฟอรหรือกลุมแพลทตินัม<br />
เมทัลฟลูออโรฟอร ใสเขาไปในแถบตัวชี้วัด เมื่อมีกาซที่เกิดจากการเนาเสียของ<br />
อาหารที่ประกอบดวยธาตุกํามะถันหรือไนโตรเจน สารประกอบดังกลาวจะเปลี่ยนสี<br />
ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกลาวจะไมผันกลับ ตัวชี้วัดการเนาเสียของอาหารสามารถ<br />
นํามาประยุกตใชกับอาหารที่ผานกระบวนการแปรรูปขั้นต่ํา อาหารกลุมเนื้อสัตวสด<br />
จําพวกเนื้อวัว เนื้อหมู เนื้อไก อาหารทะเล ขนมอบ ผักและผลไมตัดแตง เปนตน ซึ่ง<br />
ตัวชี้วัดการเนาเสียของอาหารนี้เองจะเปนเครื่องมือสําหรับผูบริโภคเพื่อใชในการ<br />
ตัดสินใจวาควรจะซื้อบริโภคหรือไม และสําหรับผูผลิตสามารถใชในการควบคุม<br />
คุณภาพหลังการผลิต และระหวางการจําหนายได<br />
นอกจากการพัฒนาบรรจุภัณฑที่สอดคลองกับความตองการและพฤติกรรม<br />
ของผูบริโภคแลว ยังตองสอดคลองกับกฎระเบียบและมาตรฐาน โดยเฉพาะในประเด็น<br />
เกี่ยวกับสิ่งแวดลอม ซึ่งปจจุบันทุกประเทศตางใหความสําคัญ และประกาศเปน<br />
ขอกําหนดสําหรับบรรจุภัณฑดวย เชน บรรจุภัณฑตองประกอบขึ้นจากวัสดุที่ผาน<br />
การทดสอบแลววาปลอดภัย เหมาะแกการใชซ้ําและการรีไซเคิล การเผาคืนพลังงาน<br />
หรือการหมักเปนปุย และเมื่อบรรจุภัณฑถูกนํามาทิ้ง บรรจุภัณฑนั้นควรมีผลกระทบ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 7
ตอสิ่งแวดลอมนอยที่สุด รวมถึงการกําหนดใหทําเครื่องหมายระบุชนิดของวัสดุที่ใช<br />
ทําบรรจุภัณฑ เพื่อชวยใน การจัดเก็บ คัดแยก ใชซ้ํา และการรีไซเคิลขยะบรรจุภัณฑ<br />
ใหสะดวกขึ้นดวย<br />
แหลงอางอิง<br />
โครงการวิจัยการพัฒนาวิธีการวิเคราะหเพื่อประเมินการปนเปอนจากบรรจุภัณฑ<br />
อาหาร. 2552. ความสําคัญและวิวัฒนาการของบรรจุภัณฑอาหาร.สืบคน<br />
จาก http://pack.cutip.net/foodcon/gen.php (วันที่คนขอมูล 20 มิถุนายน<br />
2552)<br />
ตัวชี้วัดการเนาเสียของอาหาร : ประเด็นความปลอดภัยอาหาร. 2006. Food Focus<br />
Thailand 1(1): P 24 – 26.<br />
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงประเทศไทย. 2552. วัตถุเจือปนในบรรจุ<br />
ภัณฑอาหาร. สืบคนจาก http://www.tistr-foodprocess.net/download/<br />
article/additive_th.htm (วันที่คนขอมูล 20 มิถุนายน 2552)<br />
8<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ตําลึง ผักริมรั้วสารพัดประโยชน<br />
เกศราภรณ จันทรประเสริฐ<br />
ตําลึงผักพื้นบานขึ้นอยูตามริมรั้ว ปลูกงาย หาซื้อตามทองตลาดก็ราคา<br />
ยอมเยา มีคุณประโยชนมาก ซึ่งสามารถกินไดตั้งแตตน ใบ ไปจนถึงผล ตําลึงมีชื่อ<br />
เรียกตามภาษาถิ่นหลายชื่อดวยกัน ทาง(ภาคกลาง) เรียกวา ตําลึง สี่บาท ผักแคบ<br />
(ภาคเหนือ) ผักตํานิน (ภาคอีสาน) แคเดาะ (กระเหรี่ยงและแมฮองสอน) มีชื่อ<br />
วิทยาศาสตรวาคอกซิเนีย แกรนดิส (Coccinia grandis L) ลักษณะทั่วไป ตําลึงเปน<br />
พืชเถาเลื้อย มีมือเกาะยื่นออกมาที่ขอเปนเสนยาวและมวนงอได ดอกมีสีขาวเปน<br />
ดอกเดี่ยวและดอกคู มีลักษณะเปนรูประฆัง ออกดอกตรงที่ซอกใบ ใบเปนใบเดี่ยว<br />
เรียงสลับ มีลักษณะเปน 3 แฉก หรือ 5 แฉก กวางและยาวประมาณ 4-8 ซม. โคนใบ<br />
เวาเปนรูปหัวใจ ผลเปนผลสดรูปทรงกระบอก วาดวยเรื่องกินผักเปนเรื่องดีอยูแลว<br />
เพราะตําลึงมีคุณคาทางอาหารสูงไมวาจะเปนแคลเซียม เหล็ก ฟอสฟอรัส โปรตีน<br />
ไนอะซีน วิตามินบี 1 บี 2 วิตามินซี สวนกากใยมีผลตอการขับถาย และที่สําคัญมี<br />
วิตามินเอในรูปของเบตา-แคโรทีนที่สามารถปองกันมะเร็งได สวนใหญจะใชยอด<br />
ออน ลําตนออน หรือใบและผลมาทําอาหาร เมนูที่เปนที่นิยมของคนไทยจะเปนแกง<br />
เลียง กวยเตี๋ยวตําลึง แกงจืดตําลึงหมูสับ ยําผักตําลึง น้ําตําลึงดื่มดับกระหาย<br />
รวมถึงตําลึงลวกหรือนึ่งรับประทานกับน้ําพริก สวนผลที่ยังดิบเปนสีเขียวไมใสแกง<br />
ก็กินกับสลัด<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 9
นอกจากนี้แลวตําลึงยังมีสรรพคุณทางยา ดวยตําลึงมีวิตามินซี เอ<br />
และเบตาแคโรทีนสูง จึงชวยตานการเปนมะเร็ง บํารุงผิวพรรณ บํารุงสายตา มี<br />
แคลเซียมสูง ชวยบํารุงกระดูกและฟน มีธาตุเหล็กมากชวยสรางเม็ดเลือด มีโปรตีน<br />
ไขมัน คารโบไฮเดรต ที่ใหกําลังและบํารุงรางกาย สวนใบและเถามีน้ํายอยชื่อ<br />
อะมายเลส (amylase) และใบสดนํามาตําเปนยาพอกแกผดผื่น แกอักเสบ ลดอาการ<br />
คันจากแมลงสัตวกัดตอย ชวยปองกันโลหิตจาง โรคมะเร็ง และหัวใจขาดเลือดจาก<br />
ประสบการณตรงของดิฉันที่มีบุตรวัย 8 เดือน ซึ่งอยูในวัยคืบคลานถูกมดคันไฟกัด<br />
คุณยายไดนําใบมาขยี้และถูบริเวณที่ถูกกัด เห็นผลไดทันทีวาการอักเสบหายไป<br />
เหลือเพียงแตจุดแดงเล็ก ๆ เทานั้น จากการศึกษาการใชใบตําลึงรักษาแมลงกัดตอย<br />
ของเรืออากาศหญิงพัตรา สมิตติพัฒน หัวหนากลุมงานคุมครองผูบริโภคและสาธารณสุข<br />
สํานักงานสาธารณสุข จังหวัดนครปฐม พบวาใบตําลึงนั้นสามารถชวยใหผูปวยที่<br />
ไดรับพิษจากสัตวปก มดตะนอย มดคันไฟ ซึ่งผูปวยที่ใชจะหายจากอาการและมี<br />
อาการดีขึ้น คุณสมบัติในแตละสวนของตําลึง นั่นคือ<br />
ดอกตําลึง: ใชแกคัน<br />
เมล็ด: นํามาตําผสมกับน้ํามะพราวใชแกหิด<br />
หัว: มีคุณสมบัติดับพิษตางๆ<br />
ใบ: ใชเปนยาพอกรักษาโรคผิวหนัง แกทองอืด รักษาผื่นคันที่เกิดจากพิษ<br />
ของหมามุย ตําแย บุงราน ใชเปนยาเขียว แกไขดับพิษรอน ถอนพิษทั้งปวง แกแมลง<br />
กัดตอย แกไขหวัด แกพิษกาฬ แกเริม แกงูสวัด แกพิษฝ<br />
ตน: ใชกําจัดกลิ่นตัว น้ําจากตนรักษาเบาหวาน<br />
เถา: แกฝทําใหฝสุก พอกฝ แกปวดตา แกตาเจ็บ ตาแดง ตาฝา ตาแฉะ<br />
เปนยารักษาโรคผิวหนัง แกเบาหวาน และแกอาการวิงเวียนไดถานําไปชงในน้ําดื่ม<br />
ราก: แกดวงตาเปนฝา ลดความอวน แกไขทุกชนิด แกพิษอักเสบ แกรอน<br />
ใน แกพิษแมงปอง<br />
10<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ผล: แกฝแดงทั้งหา รักษาโรคผิวหนัง รักษาอาการอักเสบของหลอดลม<br />
รักษาเบาหวาน<br />
และจากประสบการณที่ไดรับมา จึงขอนําเอาประโยชนทางยาของสวนใบ<br />
มาเลาสูทานฟงถึงวิธีการนําใบตําลึงมาใชนั้น ทําไดโดยลางบริเวณที่ถูกพิษสัตวให<br />
สะอาดเสียกอน เด็ดใบตําลึงสด อายุของใบไมแกจัดหรือออนจนเกินไป มาลางให<br />
สะอาดขยี้จนเละ นําใบที่ขยี้ปดบริเวณที่แมลงกัดตอยจะรูสึกเย็น ถารูสึกดีขึ้นแตไม<br />
หายภายใน 15 นาที ใหเปลี่ยนใบตําลึงทําบอย ๆ จนหาย หากบริเวณที่ปดดวยใบ<br />
ตําลึงมีอาการอื่นนอกจากรูสึกเย็น แสดงวาแพ ใหรีบลางออก แลวใชยาแผนปจจุบัน<br />
ตอไป จะเห็นวาตําลึงผักริมรั้วนี้มีประโยชนนานัปการ ดังที่กลาวมา อีกทั้งการ<br />
ขยายพันธุก็ทําไดแสนงาย โดยการเพาะเมล็ดหรือปลูกดวยเถา ซึ่งวิธีปลูกดวยเมล็ด<br />
นั้นใหนําลูกตําลึงสุกมาแกะเอาแตเมล็ดและนําไปเพาะเปนตน แลวจึงนําไปปลูกลง<br />
แปลงซึ่งการเพาะเมล็ดจะใชเวลานานกวาการปลูกดวยเถา แตถานําเถามาปลูกก็<br />
ควรตัดใหสั้นประมาณ 7 นิ้ว นําไปชําไวในกระถางชํา หรือจะปลูกลงดินเลยก็ได<br />
ควรจะปลูกชวงฤดูฝน เพราะตําลึงจะงอกไดรวดเร็วกวาชวงอื่น ๆ เพราะถายิ่งเก็บ<br />
ยอดออนมากเทาใด ยอดใหมก็จะแตกมากเทานั้น ตําลึงไมตองบํารุงรักษามาก<br />
เนื่องจากเปนพืชพื้นบานที่คอนขางทนทานและสามารถปรับตัวเขากับสภาพแวดลอม<br />
เปนอยางดี เรียกวาขึ้นงาย ตายยาก การบํารุงใหตําลึงงอกงามดี ยอดอวบ มีไวกินได<br />
นาน ๆ ก็ควรรดน้ําพรวนดินและใสปุยมูลสัตว<br />
ทานผูฟงคะเมื่อไดทราบคุณประโยชนและสรรพคุณของตําลึงขนาดนี้แลว<br />
มาปลูกตําลึงกันไวติดบานกันทุกครัวเรือนดีไหม เพราะผักดี ๆ แบบนี้หาไมไดงาย ๆ<br />
แบบปลูกแลวปลูกเลย ในหนาฝนก็เติบโตไดไว ปราศจากโรคหรือแมลงรบกวน<br />
ปลอดภัยสําหรับทุกชีวิตในบานคะ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 11
แหลงอางอิง<br />
มะปราง คุณคาผักคืออาหารและยาอายุวัฒนะ. 2548. กรุงเทพฯ : ไพลินบุคเน็ต.<br />
หนา 144.<br />
วราภรณ วิชญฐ.2548. ไมเลื้อยกินได. สุรีวิยาสาสน หนา 120.<br />
ปาสงวน.2545. ผักสวนครัวไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพตั้งตรงฮวด.หนา 43.<br />
วารสารอาหารและยา ฉบับเดือน พ.ค-ส.ค 2542<br />
http://www.tungsong.com/sawunpai/drug/22_Tumlung/Index_Tumlung.html<br />
เขาถึงเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2552.<br />
12<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
โรคนิ้วล็อค<br />
นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร<br />
ทานผูฟงที่เคารพคะ มือเปนอวัยวะสําคัญที่จําเปนตอการดํารงชีวิตและ<br />
สรางสรรคสิ่งตาง ๆ มากมาย ในแตละวันมนุษยเราใชมือประกอบกิจกรรมมากมาย<br />
ความแตกตางของอาชีพ เพศ และวัย เปนปจจัยสําคัญที่ทําใหกิจกรรมการใชมือนั้น<br />
แตกตางกันออกไป ทานผูฟงทราบไหมคะวา ผูที่ใชมือประกอบกิจกรรมที่ซ้ําๆ และ<br />
รุนแรงบอย ๆ อาจนําไปสูอาการบาดเจ็บภายในของมือ ซึ่งอาจนําไปสูการเกิดความ<br />
ผิดปกติของมือ อาการบาดเจ็บหรือผิดปกติของมือที่เกิดขึ้นไดบอยที่สุดในปจจุบัน<br />
คือ อาการปวดนิ้วหรืออาการนิ้วล็อค ซึ่งจัดเปนโรคชนิดหนึ่ง ที่รูจักกันทั่วไปวา “โรค<br />
นิ้วล็อก” นั่นเอง<br />
“โรคนิ้วล็อค” เปนโรคที่ผูปวยสามารถกํามืองอนิ้วได แตเวลาเหยียดนิ้วออก<br />
นิ้วใดนิ้วหนึ่งเกิดเหยียดไมออกเหมือนโดนล็อคไว ถาเรียกกันใหถูกตองแลว โรคนี้<br />
ตองเรียกวา โรคนิ้วเหนี่ยวไกปน (Trigger Finger) โรคนิ้วล็อก หรือโรคนิ้วเหนี่ยวไกปน<br />
เปนโรคที่เกิดขึ้นจากการใชงานของมือ สามารถเกิดขึ้นไดกับคนทุกเพศทุกวัย<br />
ทุกสาขาอาชีพ ตั้งแตเด็กจนถึงผูสูงอายุ โดยเฉพาะกลุมคนที่ตองใชมือและนิ้ว<br />
ทํางานหนัก ตองใชมือจับสิ่งของ หรืออุปกรณตาง ๆ อยางตอเนื่องบอย ๆ หรือพวก<br />
ที่มีพฤติกรรมการใชมือที่รุนแรง ไมนิยมใชเครื่องทุนแรง ทํางานฝมือ งานชาง ดวย<br />
มือเปลา ไมใสถุงมือ ในผูชายมักพบในอาชีพที่ตองใชมือทํางานหนัก ๆ ซ้ํา ๆ เชน คน<br />
สงแกส คนสงน้ํา คนทําสวนใชกรรไกรตัดกิ่งไม ใชจอบเสียม มีดฟนตนไม ชางที่ตอง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 13
ใชไขควง สวาน สวนในผูหญิงมักพบมากในผูหญิงสูงอายุ โดยสวนใหญรอยละ 80<br />
จะเกิดในผูหญิงกลุมอายุ 45 ปขึ้นไป โดยเฉพาะอยางยิ่งแมบานที่ทํางานบานเอง ใช<br />
มือทํางานหนัก เชน หิ้วจายตลาด ใชนิ้วมือเกี่ยวถุงพลาสติกดวยนิ้วเพียง 1 นิ้ว หรือ<br />
2 นิ้ว หิ้วเดินเปนระยะทางไกล ๆ นาน ๆ หิ้วยกของหนักเปนประจํา หิ้วถังน้ําและบิด<br />
ผา เปนตน<br />
นิ้วล็อก เปนโรคที่ เกิดจากการอักเสบของเสนเอ็นและปลอกหุมเสนเอ็น<br />
ที่ใชในการงอขอนิ้วมือ ซึ่งโดยปรกติแลวเสนเอ็นที่ใชงอขอนิ้วมือจะทอดผานบริเวณ<br />
นิ้วมือโดยลอดผานปลอกหุมเสนเอ็นซึ่งทําหนาที่ยึดเสนเอ็นใหแนบติดกับกระดูก<br />
ทําใหเสนเอ็นไมโกงตัวออกเมื่องอนิ้ว ในขณะที่นิ้วเคลื่อนไหว เสนเอ็นที่นิ้วมือก็จะถูก<br />
ดึงเสียดสีไปมากับปลอกหุมเสนเอ็น การใหมือทํางานหนักๆ อยูซ้ําๆ เปนระยะเวลา<br />
นานทําใหเกิดการเสียดสี จนทําใหเสนเอ็นหนาแข็งตัวเสียความยืดหยุน ทําใหเอ็น<br />
ไมสามารถลอดผานปลอกหุมเอ็นได บางรายพบวามีการหนาตัวขึ้นของปลอกหุม<br />
เสนเอ็น ซึ่งอยูตรงบริเวณฝามือตรงตําแหนงโคนนิ้ว เกิดเปนพังผืด หดรั้งและขวาง<br />
การเคลื่อนตัวของเสนเอ็น เมื่อเสนเอ็นและปลอกหุมเอ็นมีการอักเสบ จะบวมและ<br />
หนาตัวขึ้นทําใหมีอาการเจ็บบริเวณเสนเอ็น และเมื่อขยับเสนเอ็น เสนเอ็นที่บวมจะ<br />
ลอดผานปลอกหุมเสนเอ็นไดลําบากทําใหเกิดอาการนิ้วล็อก<br />
อาการของโรคนิ้วล็อก แบงเปน 4 ระยะ คือ ระยะแรก มีอาการปวดเปนอาการหลัก<br />
โดยจะมีอาการปวดบริเวณโคนนิ้วมือ และจะมีอาการปวดมากขึ้น ถาเอานิ้วกด<br />
บริเวณฐานนิ้วมือดานหนา แตยังไมมีอาการติดสะดุด ระยะที่สองมีอาการสะดุด<br />
(triggering) เปนอาการหลัก และอาการปวดก็มักจะเพิ่มมากขึ้นดวย เวลาขยับนิ้ว<br />
งอ และเหยียดนิ้ว จะมีการสะดุดจนรูสึกได ระยะที่สาม มีอาการติดล็อคเปนอาการ<br />
หลัก โดยเมื่องอนิ้วลงไปแลว จะติดล็อคจนไมสามารถเหยียดนิ้วออกเองได ตองเอา<br />
มืออีกขางมาชวยแกะ หรืออาจมีอาการมากขึ้นจนไมสามารถงอนิ้วลงไดเอง ระยะที่<br />
สี่ มีการอักเสบบวมมาก จนนิ้วบวมติดอยูในทางอเล็กนอย ไมสามารถเหยียดใหตรง<br />
14<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ได ถาใชมือมาชวยเหยียดจะปวดมาก นิ้วล็อคมักเกิดกับมือขางถนัดที่ใชงาน นิ้วที่<br />
เปนบอยไดแก นิ้วหัวแมมือ นิ้วกลาง และนิ้วนาง อาจเปนเพียงนิ้วเดียว หรือเปน<br />
พรอมกันหลายนิ้วก็ได และอาจเปนที่มือขางเดียวหรือทั้ง 2 ขางก็ได อาการมักจะ<br />
เปนมากตอนเชา เมื่อใชมือไประยะหนึ่งถึงกํามือไดมากขึ้น<br />
วิธีการรักษาโรคนิ้วล็อค มีหลายวิธีแลวแตระยะเวลาหรืออาการ ที่เปน<br />
ผูปวยที่มาพบแพทยและมีอาการยังไมมาก แพทยจะใชวิธีการรักษาโดยไมผาตัดเชน<br />
ถามีอาการปวดเวลางอหรือเหยียดนิ้วหรือกํามือไมคลองก็ใชวิธีกินยาแกการอักเสบ<br />
ที่ไมใชสเตียรอยด เพื่อลดการอักเสบ ลดบวม และลดอาการปวด รวมกับพักการใช<br />
มือ การทํากายภาพบําบัดเพื่อลดอาการปวดและบวมของเสนเอ็น ไดแก การใช<br />
เครื่องดามนิ้วมือ การนวดเบา ๆ การใชความรอนประคบ การออกกําลังกายเหยียด<br />
นิ้ว การแชพาราฟน โดยการรักษาดวยยาและกายภาพบําบัด อาจใชรวมกันได และ<br />
มักใชไดผลดีเมื่อมีอาการของโรคในระยะแรก และระยะที่สอง การฉีดยาสเตียรอยด<br />
เขาในเยื่อหุมเสนเอ็นบริเวณตําแหนงที่เปน เพื่อลดการอักเสบ ลดปวดและลดบวม<br />
เปนการรักษาที่มีประสิทธิภาพคอนขางมาก สวนมากมักจะหายเจ็บ บางรายอาการ<br />
ติดสะดุดจะดีขึ้น แตการฉีดยามักถือวาเปนการรักษาแบบชั่วคราว และขอจํากัดก็คือ<br />
ไมควรฉีดยาเกิด 2 หรือ 3 ครั้ง ตอ 1 นิ้วที่เปนโรค เพราะอาจทําใหเสนเอ็นขาดได<br />
การรักษาโดยการฉีดยานี้สามารถใชไดกับอาการของโรคตั้งแตระยะแรกจนถึงระยะ<br />
ทาย ถามีอาการยึดติดที่รุนแรง หรือนิ้วติดล็อก กินยาและฉีดยาไมไดผล การรักษา<br />
โดยการผาตัด ถือวาเปนการรักษาที่ดีที่สุดในแงที่จะไมทําใหกลับมาเปนโรคอีก<br />
แพทยจะทําการผาตัดโดยการตัดปลอกหุมเสนเอ็นที่หนาอยูใหเปดกวางออก เพื่อให<br />
เสนเอ็นเคลื่อนผานไดโดยสะดวก ไมติดขัดหรือสะดุดอีก ทั้งนี้ การผาตัดแบงออกได<br />
เปน 2 วิธี คือ การผาตัดแบบเปด เปนวิธีมาตรฐาน ที่ควรทําในหองผาตัด โดยฉีดยา<br />
ชาเฉพาะที่ผาตัดเสร็จก็กลับบานได หลังผาตัดหลีกเลี่ยงการใชงานหนัก และการ<br />
สัมผัสนิ้ว ประมาณ 2 สัปดาห อีกวิธีเปนการผาตัดแบบปด โดยการใชเข็มเขี่ยหรือ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 15
สะกิดปลอกหุมเอ็นออก โดยแทบไมมีแผลใหเห็น โดยวิธีนี้อาจมีผลแทรกซอนไดถา<br />
ไปเขี่ยหรือสะกิดถูกเสนประสาท ดังนั้น จึงไมแนะนําสําหรับนิ้วที่มีโอกาสเสี่ยงตอ<br />
การบาดเจ็บของเสนประสาทสูง คือ นิ้วหัวแมมือ และนิ้วชี้ และการผาตัดแบบปดนี้<br />
ใชไดสําหรับคนไขที่มีอาการของโรคตั้งแตระยะที่สองขึ้นไป<br />
ทานผูฟงที่เคารพคะ นิ้วล็อก เปนภัยเงียบ มีสาเหตุ ปองกัน และรักษาให<br />
หายขาดได ดังนั้น ทานผูฟงควรตระหนัก และพยายามลดความเสี่ยงของการใชมือ<br />
ผิด ๆ ซื่งสามารถปองกันได โรคนิ้วล็อกนั้น หากมีอาการแลว จะรูสึกเจ็บปวดทรมาน<br />
มาก เสียนิ้วมือ หนึ่งนิ้ว เสมือนเสียมือ หนึ่งขาง เปนอุปสรรค ในการดําเนินชีวิตอยาง<br />
ปกติสุข ฉะนั้น "กันไวยอมดีกวาแก" นะคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
ชานิดา แสงสุริย.2549. นิตยสารชีวจิต ปที่ 8 ฉบับ 16 มิถุนายน 2549<br />
สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. 2549. นิตยสารหมอชาวบาน เลมที่ 344 เดือนธันวาคม 2549<br />
อดิศร ภัทราดูลย. 2549. คอลัมน “พบแพทย จุฬาฯ” หนังสือพิมพมติชน ฉบับวันศุกร<br />
ที่ 31 มีนาคม 2549<br />
16<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กินแลวสวย แนวทางสงเสริมการขายแบบใหม<br />
สวามินี ธีระวุฒิ<br />
กอนหนานี้คําวาอาหารเพื่อสุขภาพไดถูกนําไปใชโฆษณาเพื่อทําการตลาด<br />
เพื่อใหเขาถึงผูบริโภคที่พิถีพิถันในการเลือกซื้ออาหาร ทําใหอาหารและเครื่องดื่ม<br />
หลายชนิดขายดีอยางที่ไมเคยมีมากอน เชน ชาเขียว และงาดํา แตมาวันนี้นักการ<br />
ตลาดไดสรางนิยามของอาหารรูปแบบใหมขึ้นมากระตุนความตองการในตลาด<br />
เรียกวา “อาหารเพื่อความงาม” ซึ่งความเคลื่อนไหวของอาหารเพื่อความงามในตลาดโลก<br />
กําลังเจริญเติบโตอยางรวดเร็ว คานิยมของผูบริโภคในตอนนี้ไดปรับเปลี่ยน<br />
พฤติกรรมการบริโภคอาหารจากเคยใหความใสใจเฉพาะอาหารที่บํารุงสุขภาพ หัน<br />
มาแสวงหาอาหารที่จะชวยเสริมสรางความงามจากภายในมากขึ้น ผูบริโภคยุค<br />
ปจจุบันยินดีที่จะเปลี่ยนแปลงอาหารที่บริโภคประจําวันทันที หากมีขอมูลที่ทําให<br />
ความเชื่อเดิมที่เคยมีเปลี่ยนไป เชน ทําใหสวยขึ้นทันตาเห็น ผานผิวหนาที่แดงเรื่อ<br />
หรือริ้วรอยหมองคล้ําที่ลดลง กลุมอาหารที่ถูกกระตุนอยางหนักเพื่อทําใหลูกคาเกิด<br />
ความเชื่อและหันมาบริโภคเพื่อความงาม 5 กลุมไดแก<br />
- กลุมที่ 1 อาหารที่นําแครอท น้ําสม มะมวง รวมทั้งผลไมและผักสีจัดจาน<br />
ทั้งหลายมาเปนสวนผสม เพราะสีสันที่จัดจานนั้นจะมีสวนผสมตาง ๆ รวมทั้งเบตา<br />
แคโรทีนที่มีผลตอตานการเหี่ยวยนและริ้วรอยซึ่งเปนผลดีตอผิวพรรณอยางมาก<br />
ในแครอท นอกจากจะมีเบตาแคโรทีน ที่มีอํานาจตอตานการเกิดเซลลมะเร็งไดเปน<br />
อยางดีและชวยใหตับขับสารพิษออกจากรางกายแลว ยังชวยลดระดับคลอเลสเตอรอล<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 17
ลดการเกิดภาวะหัวใจลมเหลว ชวยบํารุงเซลลผิวหนังและเสนผมใหมีสุขภาพดี มี<br />
วิตามินเอสูง ชวยลดการเสื่อมของตา มีสารตางๆ ที่เปนทั้งเกลือแรและวิตามินอีก<br />
มากมาย เชน แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก วิตามินเอ บี1 บี2 และซี ในมะมวงและสม<br />
มีทั้งวิตามินซีและเบตาแคโรทีนสูง วิตามินซี นอกจากจะเปนสารตานอนุมูลอิสระ<br />
แลว ยังทําหนาที่เปนกาวชวยสรางคอลลาเจน ทําใหผิวพรรณเตงตึง ไมเหี่ยวยน<br />
แถมยังทําใหผิวหนังสะสมโปรตีนที่ชื่อวาอิลาสตินทําใหผิวหนังยืดหยุนไดดีขึ้น อีกทั้ง<br />
วิตามินซียังชวยสรางสื่อประสาทที่ชื่อวา นอรอะดีนาลีน ซึ่งควบคุมการไหลเวียนของ<br />
โลหิต และสารซีโรโทนินซึ่งชวยใหนอนหลับดวย<br />
- กลุมที่ 2 อาหารที่มีสวนผสมของถั่วและเมล็ดพืช เชน วอลนัท อัลมอนต<br />
และถั่วลิสง ที่ลวนแตมีโปรตีนและวิตามินบี อี และโอเมกา-3 ที่มีในปลา สวนผสม<br />
เหลานี้มีความสําคัญในการเสริมสรางเซลลที่สึกหรอและเหี่ยวยน เนื่องจากผนังของ<br />
เซลลตาง ๆ ในรางกายมีไขมันที่ไมอิ่มตัวเปนโครงสรางหลัก โครงสรางที่วานี้จะถูก<br />
ทําลายไดงายหากสัมผัสกับสารอนุมูลอิสระ วิตามินอีเปนสารตานการเกิดอนุมูล<br />
อิสระที่มีประสิทธิภาพ จึงปองกันการทําลายเซลล หรือลดความเสื่อมของอวัยวะ<br />
ตาง ๆ ที่มีสาเหตุมาจากอนุมูลอิสระได นอกจากนี้ยังชวยปกปองการเสื่อมสลายของ<br />
เยื่อหุมเซลลที่บุอยูตามอวัยวะตาง ๆ เชน ผิวหนัง ตา ตับ หลอดเลือดและเม็ดเลือด<br />
แดง ทําใหอวัยวะดังกลาวทํางานอยางมีประสิทธิภาพและมีความคงทนมากขึ้นดวย<br />
ในสวนของโอเมกา-3 นั้นสามารถบรรเทาอาการความดันโลหิตสูง รักษาระดับ<br />
คอเลสเตอรอลใหต่ํา ชวยลดระดับไตรกลีเซอรไรด ชวยหัวใจที่เตนผิดจังหวะใหเตน<br />
สม่ําเสมอขึ้น<br />
- กลุมที่ 3 อาหารที่มีสวนผสมของโยเกิรตที่เปนอาหารที่มีแบคทีเรียที่ชวย<br />
เรงระบบการยอยอาหารซึ่งชวยฟนฟูการทํางานของลําไส ลดการสะสมของแกสใน<br />
กระเพาะทําใหทองไมอืดและรางกายดูดซึมอาหารไดดีขึ้น นอกจากนั้นแคลเซียมที่มี<br />
ในโยเกิรตยังสงผลตอฮอรโมนที่เกี่ยวกับระบบการเผาผลาญไขมัน อีกทั้งในโยเกิรต<br />
18<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ยังมีธาตุเหล็กที่เปนประโยชนตอการขจัดรอยหมองล้ําบนใบหนาไดอยางดี<br />
เนื่องจากธาตุเหล็กเปนสวนประกอบสําคัญของฮีโมโกลบิน ซึ่งอยูในไมโอโกลบินของ<br />
เม็ดเลือดแดงที่สงออกซิเจนไปยังกลามเนื้อ ธาตุเหล็กยังเปนสวนหนึ่งของเอนไซม<br />
และสารประกอบในภูมิคุมกัน และปองกันการเปนโรคโลหิตจางไดดวย<br />
- กลุมที่ 4 อาหารที่ปรุงจากน้ํามันมะกอกบริสุทธิ์ ที่ถูกนํามาประชาสัมพันธ<br />
วาเปนน้ํามันที่ดีตอความงามและไมกอใหเกิดไขมันเลว ที่ทําลายสุขภาพและรูปราง<br />
เพราะผูบริโภคไมตองเผชิญหนากับน้ํามันที่ผานการกลั่น ซึ่งยังไมดีพอตอความงาม<br />
เทียบกับน้ํามันมะกอกที่ใชวิธีการบีบเย็นในการผลิต อีกทั้ง ในน้ํามันมะกอกยัง<br />
ประกอบดวยวิตามินเอ และอี ที่เปนสารตานอนุมูลอิสระชวยชะลอการเกิดริ้วรอย<br />
ตาง ๆ ได<br />
- กลุมที่ 5 ลงทายดวยเบอรี่ทั้งหลายอยางสตอเบอรรี่ แครนเบอรรี่<br />
ราสเบอรรี่ บลูเบอรรี่ เปนกลุมที่มีสวนผสมทางเคมีที่ลงตัว อยางสตรอเบอรรีที่อุดม<br />
ดวยวิตามินซี และธาตุเหล็ก มีคุณประโยชนตอระบบเลือดและหัวใจ ชวยลดปริมาณ<br />
คลอเลสเตอรอล ชวยการทํางานของระบบทางเดินอาหาร และอุดมไปดวยสาร<br />
แอนโทไซยานินที่มีฤทธิ์ในการตานอนุมูลอิสระ สวนบลูเบอรรี มีสารไฟโทเคมิคอล<br />
ฟลาโวนอยตซึ่งมีฤทธิ์ในการตานอนุมูลอิสระสูง ตานการอับเสบและการติดเชื้อจาก<br />
บาดแผล รวมทั้งยังชวยเรื่องการแข็งตัวของเลือด ชวยการไหลเวียนของโลหิตใน<br />
ดวงตา ชะลอการเกิดริ้วรอย และลดอัตราการเกิดของเซลลมะเร็ง<br />
จากตัวอยางกลุมอาหารที่นักการตลาดนํามาใชในการโปรโมทสินคานั้น<br />
แทที่จริงแลวมาจากพื้นฐานของทฤษฎีที่วาความงามที่สะทอนออกมาภายนอกมา<br />
จากผลของการที่ผูคนกินอาหารเขาไปมากกวาการประทินโฉมดวยเครื่องสําอางจาก<br />
ภายนอก สําหรับในประเทศไทยเมื่อกระแสนี้เริ่มขยายวงกวางมากขึ้น ทําใหใน<br />
ปจจุบันมีอาหารอีกหลายชนิด เชน สินคาในกลุมอาหารเสริม นม โยเกิรต น้ําผลไม<br />
และเครื่องดื่มชนิดตาง ๆ ตางเริ่มนําแนวคิดสวยจากภายในมาใชเปนตัวสรางจุดขาย<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 19
ใหกับสินคาของตน อยางไรก็ตามแมวาจะเสริมอาหารที่อุดมไปดวยสารตานอนูมูล<br />
อิสระแลว ยังควรตองหลบเลี่ยงสิ่งแวดลอมที่สรางปญหาเรื่องอนุมูลอิสระดวย ไมวา<br />
จะเปนแสงแดดจา ฝุนผงหรือมลพิษในอากาศ และออกอําลังกายเปนประจําหากทํา<br />
ไดอยางที่แนะนํา ทานผูฟงก็จะสามารถเพิ่มความสวยทั้งผิวพรรณ ผม เล็บ รวมทั้ง<br />
ดวงตาที่แข็งแรงไมเปนปญหาและสุขภาพที่แข็งแรงไดอยางแนนอนคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
กินแลวสวย จุดขายใหมในตลาดผลิตภัณฑอาหาร. 2548. ผูจัดการรายสัปดาห ปที่<br />
18 ฉบับที่ 965 วันที่ 30 พฤษภาคม –วันที่ 5 มิถุนายน 2548<br />
ความมหัศจรรยของแคลเซียม. 2550. สืบคนจาก http://gotoknow.org/blog/healthy<br />
foryou/21266 (วันที่คนขอมูล 30 มิถุนายน 2552)<br />
บริษัทซีพีเมจิจํากัด. 2008. มิกซเบอรรี สุดยอดผลไมตระกูลเบอรรี. สืบคนจากhttp://<br />
www.cpmeiji.com/articlemodule/tabid/62/articleType/ArticleView/ar<br />
ticleId/9/-.aspx (วันที่คนขอมูล 30 มิถุนายน 2552)<br />
บริษัท แอ็คเซส บิสเนซ กรุป จํากัด. 2552. สารอาหาร. สืบคนจาก http://www.nutrilite.<br />
com/th-th/Nature/Nutrients/omega-fatty-acids.aspx? (วันที่คนขอมูล 30<br />
มิถุนายน 2552)<br />
เรณู โคตรจรัส. 2552. วิตามินอี. สืบคนจาก http://www.doctor.or.th/node/5912<br />
(วันที่คนขอมูล 30 มิถุนายน 2552)<br />
20<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กิ้งกือมังกรสีชมพู -สิ่งมีชีวิตชนิดใหมของโลก<br />
นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร<br />
สวัสดีคะทานผูฟงที่เคารพ ทานผูฟงทุกทานคงรูจักและเคยเห็นกิ้งกือ<br />
โดยเฉพาะในสมัยที่ยังเปนเด็ก หลังฝนตกหรือในวันที่อากาศชื้น เราจะพบเห็นกิ้งกือ<br />
ออกมาเดินเพนพานเต็มไปหมด หลายคนคงเคยใชไมเขี่ยกิ้งกือ เพื่อใหมันขดตัวเปน<br />
วงกลม ซึ่งนั่นเปนการหลบภัยอยางหนึ่งของมัน กิ้งกือสวนใหญที่ทานพบเห็นจะมี<br />
สีแดง มีลําตัวยาวคลายหนอน ทานทราบหรือไมวา ประเทศไทยไดมีการคนพบกิ้งกือ<br />
ชนิดใหมของโลก ซึ่งมีสีชมพูสวยงามมาก ลักษณะรูปรางคลายมังกร จึงถูกตั้งชื่อวา<br />
“กิ้งกือมังกรสีชมพู” และการคนพบกิ้งกือดังกลาวไดถูกจัดใหเปน10 สุดยอดของการ<br />
คนพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหมของโลก ที่เคยเปนขาวฮือฮาในหนาหนังสือพิมพและวงการ<br />
วิทยาศาสตรทางดานชีววิทยาเมื่อไมนานมานี้ วันนี้เรามาลองฟงเรื่องราวที่เกี่ยวกับ<br />
สัตวชนิดใหมของโลกตัวนี้ดูบางนะคะ<br />
เมื่อปที่แลว ในวันที่ 23 พฤษภาคม 2551 คณะกรรมการคัดเลือกการคนพบ<br />
สิ่งมีชีวิตในโลกของสถาบันสํารวจสายพันธุสิ่งมีชีวิตนานาชาติหรือสถาบันไอไอเอสอี<br />
(International Institute for Species Exploration; IISE) มหาวิทยาลัยอริโซนา ประเทศ<br />
สหรัฐอเมริกา ไดประกาศรายชื่อ 10 สุดยอดการคนพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหมของโลก<br />
ซึ่ง "กิ้งกือมังกรสีชมพู" ไดรับการคัดเลือกเปนอันดับ 3 ของการคนพบสิ่งมีชีวิตใหม<br />
ครั้งนี้ดวย รองจากการคนพบปลากระเบนไฟฟาในแอฟริกาและการคนพบฟอสซิล<br />
ไดโนเสารปากเปดอายุ 75 ลานป ในสหรัฐฯ ซึ่งไดอันดับที่ 1 และ 2 ตามลําดับ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 21
กิ้งกือมังกรสีชมพูเปนผลงานการคนพบของ ศาสตราจารย ดร.สมศักดิ์ ปญหา และ<br />
คณะ จากหนวยปฏิบัติการซิสเทมาติคสของสัตว (Animal Systematics Research<br />
Unit) ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ซึ่งไดรับทุน<br />
สนับสนุนการวิจัยสํารวจจากโครงการพัฒนาองคความรูและศึกษานโยบายการ<br />
จัดการทรัพยากรชีวภาพในประเทศไทยหรือบีอารที (Biodiversity Research and<br />
Training Program; BRT) ของศูนยพันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแหงชาติ<br />
หรือไบโอเทค<br />
กิ้งกือมังกรสีชมพู (Shocking pink millipede) ถูกพบในประเทศไทยโดย<br />
สมาชิกในชมรมคนรักกิ้งกือเมื่อเดือนพฤษภาคม 2550 ในปาเขาหินปูนที่อุดม<br />
สมบูรณและมีความชื้นสูง บริเวณรอยตอระหวางภาคกลางตอนบนตอกับภาคเหนือ<br />
ตอนลาง และพบในประเทศไทยเพียงแหงเดียวในโลก เมื่อ ศาสตราจารย ดร.<br />
สมศักดิ์ ปญหา นํามาศึกษาวิจัยภายใตโครงการวิจัยกิ้งกือและไสเดือนดิน และ<br />
รวมกับ ศาสตราจารย เฮนริค อิงฮอฟ (Henrik Enghoff) ผูเชี่ยวชาญดานกิ้งกือมือ<br />
หนึ่งของโลกแหงมหาวิทยาลัยโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารก พบวาเปนกิ้งกือชนิด<br />
ใหมของโลกและใหชื่อวิทยาศาสตรวา เดสโมไซเตส เพอรพิวโรเซีย (Desmoxytes<br />
purpurosea) และไดตีพิมพเผยแพรในวารสารนานาชาติ ซูแทกซา (Zootaxa)<br />
กิ้งกือมังกรสีชมพูนั้น เปนสัตวไมมีกระดูกสันหลัง จัดอยูในไฟลัมอารโทรโพดา<br />
(Arthropoda) ไฟลัมยอย ไมเรียโพดา (Myriapoda) ชั้นไดโพลโพดา (Diplopoda)<br />
เชนเดียวกับกิ้งกือธรรมดาทั่วไป ที่มีเปลือกแข็งหุมบริเวณลําตัวสําหรับทําหนาที่<br />
ปองกันและชวยพยุงรางกายที่ออนนิ่มที่ซอนอยูภายใตเปลือกแข็งสวนหัว มีตาอยู<br />
ดานขาง เปนสัตวมีขามากที่สุดในบรรดาสัตวบก ลักษณะขาเปนขอมีหนวดสั้น<br />
มีปาก 2 สวน บนและลางเพื่อใชเคี้ยวและกด ลําตัวยาว มีขาสองคูตอหนึ่งวงปลอง<br />
ผิวมันแข็งทําหนาที่เสมือนเกราะปองกัน สวนใหญเมื่อโตเต็มที่นับปลองได ประมาณ<br />
100-200 ปลอง ขนาดลําตัวยาว 2 มิลลิเมตร ถึง 30 เซ็นติเมตร มีมากถึง 10,000 ชนิด<br />
22<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
(สปชีส) สําหรับบานเราจากการสํารวจพบกิ้งกือประมาณ 100 ชนิด มักจะเห็น<br />
บอยครั้งตามถนนหนทาง ชายปา สวนครัว ปาละเมาะ เขาหินปูน กิ้งกือที่พบเห็น<br />
โดยทั่วไป เปนกิ้งกือตัวใหญ ทรงกระบอก หรือกิ้งกือหนอน มีลักษณะสีออกแดงๆ<br />
หรือสีน้ําตาล สําหรับกิ้งกือมังกรสีชมพูนั้น จัดอยูในวงศกิ้งกือมังกรหรือพาราดอกโซ<br />
โซมาติดี (Paradoxosomatidae) จุดเดนของกิ้งกือมังกรสีชมพูนี้มีความแตกตาง<br />
จากกิ้งกือชนิดอื่น ๆ โดยมีสีชมพูสดซึ่งเปนที่มาของชื่อ กิ้งกือมังกรสีชมพู มีปุมหนาม<br />
และขนรอบตัว ลักษณะโครงสรางหนาตาคลายมังกรในเทพนิยาย ที่สําคัญยังมี<br />
ระบบปองกันตัว โดยจะขับสารพิษประเภทไซยาไนดออกมาปองกันศัตรู แตไมสงผล<br />
กระทบตอมนุษย เพราะปริมาณสารพิษที่ออกมานอยมาก นอกจากนี้ ยังพบวามี<br />
พฤติกรรมที่ชอบออกหากินตอนกลางวัน ซึ่งเปนสาเหตุของการปรับตัวใหมีสีชมพู<br />
สดใส พบไดในปาที่มีความชุมชื้นสูงและอุดมสมบูรณ เมื่อโตเต็มวัยจะมีลําตัวยาว<br />
ประมาณ 7 ซม. มีจํานวนปลองราว 20-40 ปลอง และสามารถขับสารพิษประเภท<br />
ไซยาไนดออกมาจากตอมขับสารพิษขางลําตัวเพื่อปองกันตนเองจากศัตรูธรรมชาติ<br />
จําพวกสัตวเลี้ยงลูกดวยนมขนาดเล็ก เชน หนู สารพิษดังกลาวมีสีเหลือง เมื่อถูก<br />
อากาศจะเปลี่ยนเปนสีแดงและเขมในที่สุด มีกลิ่นเหม็นคลายน้ํายาทําความสะอาด<br />
หองน้ําตามโรงพยาบาล และหากมีปริมาณมาก ๆ ยอมกอใหเกิดอันตรายตอรางกาย<br />
ได อยางไรก็ตาม ศาสตราจารย ดร.สมศักดิ์ ปญหา เตือนวา แมสารไซยาไนดที่กิ้งกือ<br />
มังกรสีชมพูขับออกมามีปริมาณนอยเกินกวาที่จะเปนอันตรายตอคนได แตทางที่ดีก็<br />
ควรปองกันไวกอนโดยไมไปแตะตองหากพบเห็นในธรรมชาติ<br />
กอนหนาการคนพบกิ้งกือมังกรสีชมพู นักวิจัยในโครงการวิจัยกิ้งกือและ<br />
ไสเดือนดิน เคยพบกิ้งกือชนิดใหมของโลกมาแลวหนึ่งชนิดคือกิ้งกือหินปูนใน จ.สระบุรี<br />
เมื่อป 2549 ซึ่งขณะนี้ก็กําลังศึกษาวิจัยการใชประโยชนจากกิ้งกือในการทําปุย<br />
อินทรียดวย คนทั่วไปมักไมคอยชอบและไมสนใจสิ่งมีชีวิตจําพวกกิ้งกือ และมีไม<br />
นอยที่สัตวเหลานี้ถูกคนสวนใหญเหยียบตายอยางไมใยดี เพราะไมมีคุณคาและ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 23
ประโยชนแกพวกเขา อีกทั้งบางสวนยังเขาใจผิดวากิ้งกือกัดคนได แทที่จริงแลวไมมี<br />
กิ้งกือชนิดไหนที่กัดคนจนเปนอันตรายได กิ้งกือเปนสัตวที่มีประโยชนตอสิ่งแวดลอม<br />
อยางมาก ชวยทําใหดินอุดมสมบูรณไปดวยแรธาตุอาหารตาง ๆ ทําใหเกิดปุยอินทรีย<br />
ตามธรรมชาติ และมีความสําคัญอยางยิ่งในระบบนิเวศ ถือไดวาเปนสิ่งมีชีวิต<br />
พื้นฐานที่สรางความมั่นคงใหกับดิน น้ํา และระบบนิเวศ การคนพบกิ้งกือมังกร<br />
สีชมพูติดอันดับโลกในครั้งนี้ ไดสรางชื่อเสียงและความนาเชื่อถือใหกับประเทศไทย<br />
และแสดงใหเห็นถึงความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย ที่ยังอุดมสมบูรณ<br />
อยูอีกมาก<br />
แหลงอางอิง<br />
ผูจัดการออนไลน http://www.enn.co.th/news/146/ARTICLE/2534/2008-06-10.html<br />
Enghoff, H., C. Sutcharit & S. Panha. 2007. The shocking pink dragon millipede,<br />
Desmoxytes purpurosea, a colourful new species from Thailand<br />
(Diplopoda: Polydesmida: Paradoxosomatidae). Zootaxa 1563: 31-36.<br />
24<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว :<br />
พระบิดาแหงการถายภาพไทย<br />
กมล สมพันธุ<br />
ปจจุบันการถายภาพไดมีสวนเกี่ยวของและจําเปนในหลาย ๆ ดานของการ<br />
ดําเนินชีวิตของคน โดยจะพบเห็นไดทั่วไปไมวาจะเปนกลองตั้งแตระดับมืออาชีพ<br />
กลองสมัครเลน หรือแมกระทั่งโทรศัพทติดตามตัวก็พัฒนาใหมีกลองถายรูปติดไป<br />
ดวย แตจะมีสักกี่คนที่จะรูถึงประวัติและความเปนมาของการถายภาพและวิชาการ<br />
ถายภาพที่เขาสูเมืองไทยในอดีต สําหรับประเทศไทยมีหนังสือเกาชื่อวา“สยามประเภท”<br />
ฉบับลงวันที่ 11 เมษายน พ.ศ.2444 กลาววาเรามีชางถายภาพครั้งแรกในปลายสมัย<br />
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัว (รัชกาลที่ 3) สวนพระมหากษัตริยพระองค<br />
แรกของไทยที่ไดทรงฉายพระบรมรูปหลงเหลือไวเปนหลักฐานคือพระบาทสมเด็จ<br />
พระจอมเกลาเจาอยูหัว (รัชกาลที่ 4)<br />
แตการถายภาพในเมืองไทยไดพัฒนาอยางมากในสมัย พระบาทสมเด็จ<br />
พระจุลจอมเกลเจาอยูหัว (รัชกาลที่ 5) กษัตริยไทยพระองคนี้ทรงสนพระทัยในวิทยาการ<br />
สมัยใหมทุกดาน และเปนที่ทราบกันดีในหมูชนชาวไทยวาทรงพัฒนาประเทศไทยให<br />
กาวหนาอยางมหาศาลเพียงไร วิชาการถายรูปก็เปนวิชาหนึ่งที่ทรงสนพระทัยเปน<br />
อันมาก ทราบไดจากการเปดรานถายภาพกันอยางแพรหลายมากขึ้น สิ่งสําคัญที่ทําให<br />
การถายภาพในเมืองไทยพัฒนาเปนผลมาจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 25
เจาอยูหัว (รัชกาลที่ 5) ทรงจัดมีการอวดรูปภาพหรือโชวรูปขึ้นเปนครั้งแรก ในวันที่<br />
21 พฤศจิกายน ร.ศ. 124 หรือ พ.ศ. 2448<br />
เพื่อเปนการรําลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ ที่มีตอวงการถายภาพไทย อีกทั้ง<br />
ยังเปนการแสดงถึงความภาคภูมิใจ และเปนศูนยรวมน้ําใจของคนในวงการถายภาพ<br />
และประชาชนชาวไทย คณะกรรมการเอกลักษณ ของชาติไดมีมติในการประชุม<br />
ครั้งที่2/2547 เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2547 เห็นสมควรใหดําเนินการเทิดพระเกียรติ<br />
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ในฐานะพระบิดาแหงการถายภาพไทย<br />
ดวยเหตุผล 6 ประการ คือ<br />
1. เปนพระมหากษัตริยไทยพระองคแรก ที่มีความสนพระราชหฤทัยอยาง<br />
มาก ในวิชาการถายภาพ จนเปนที่ประจักษ กลาวคือ ไดทรงพระราชนิพนธเรื่อง<br />
"การถายรูป" ตีพิมพในหนังสือกุมารวิทยา ซึ่งในพระราชนิพนธนี้ ไดแสดงใหเห็นวา<br />
ทรงเขาพระทัยเรื่องการถายภาพบนแผนเงิน การถายภาพแบบกระจกเปยก และ<br />
กระจกแหง เปนอยางดี นอกจากนี้ ยังโปรดที่จะทรงถายภาพเปนอยางมาก เชน การ<br />
เสด็จประพาสตน ครั้งที่ 2 ใน พ.ศ.2449 เมื่อเสด็จประพาสที่ใด ก็จะทรงหยุดเพื่อ<br />
ทรงถายภาพทิวทัศน วัดวาอาราม และชีวิตความเปนอยูของประชาชนและโปรด<br />
เกลาฯใหจัดหองสําหรับถายภาพที่งานไหวพระ ณ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม<br />
2. มีพระวิริยะและทรงอุทิศเวลาในการถายภาพทรงศึกษาทดลองและ<br />
คนควาใหไดภาพถายที่ทรงคุณคากลาวคือ ทรงสนพระราชหฤทัยในการถายภาพ<br />
อยางจริงจัง โดยมีพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหสั่งซื้อกลองมาจากตางประเทศ<br />
นอกจากนี้ พระองคยังทรงรอบรูในกระบวนการทั้งหมดของการถายภาพในสมัยนั้น<br />
ทรงแกไขกลไกสวนตางๆ ของกลองไดอยางเขาใจ และยังทรงแนะนํานายชาง<br />
ชาวตางชาติ ที่เปนผูผลิตกลอง ใหแกไขเพื่อการใชงานที่ดีขึ้น<br />
3. ทรงเปนเอตทัคคะทางดานการถายภาพ ที่มีความชํานาญทั้งในภาคทฤษฎี<br />
และภาคปฏิบัติอยางเดนชัด<br />
26<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กลาวคือ โปรดเกลาฯ ใหพระบรมวงศานุวงศ และขาราชบริพาร ฝกหัดการ<br />
ถายภาพ และเปนที่ทราบกันดีวา จะมีการนําสมุดภาพทูลเกลาฯ ถวายเพื่อทอดพระเนตร<br />
และขอพระราชทานคําแนะนําอยูเสมอ ๆ ซึ่งมีพระมหากรุณาธิคุณพระราชทาน<br />
คําแนะนํา อยางผูที่มีความรูความชํานาญ ทั้งในภาคปฏิบัติ และเชี่ยวชาญในภาคทฤษฎี<br />
เปนอยางดี แมแตชาวตางชาติยังชื่นชมภาพฝพระหัตถดวยความปลาบปสื้ม<br />
4. ทรงมีผลงานภาพถาย พระราชนิพนธ และขอพระราชวินิจฉัย ตลอดจน<br />
ทรงจดบันทึกเรื่องราวตาง ๆ ที่สอดคลองในวิชาการถายภาพ อันเปนมรดกที่ทรงคุณคา<br />
ทั้งในดานวิชาการ และประวัติศาสตรของชาติ กลาวคือ ทรงมีผลงาน ภาพฝพระหัตถ<br />
มากมาย ทั้งในประเทศและประเทศตางทุกประเทศที่ไดเสด็จประพาส พรอมทั้งทรง<br />
จดบันทึกขอคิดเห็น เกี่ยวกับกลองถายภาพ สถานที่ และ เหตุการณตางๆ ไว<br />
5. ทรงสงเสริมการถายภาพใหเปนที่แพรหลาย เพื่อถายทอดวิชาความรูในการ<br />
พัฒนา จนเกิดความเจริญกาวหนามาจนทุกวันนี้ กลาวคือ ทรงสงเสริมใหพระบรมวงศา-<br />
นุวงศและขาราชบริพารฝกหัดการถายภาพดวย การซื้อกลองและพระราชทาน<br />
เพื่อจักไดนําไปถายภาพ ในป พ.ศ. 2448 ซึ่งถือเปนประวัติศาสตรการถายภาพของ<br />
ไทยคือ โปรดเกลาฯใหจัดการประกวดภาพถายเปนครั้งแรกของประเทศไทย โดยมี<br />
การประกาศแจงขาวการจัดประกวดการถายภาพ เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2448 ซึ่งถือวา<br />
เปนวันเริ่มตนของการสงเสริมการถายภาพของไทยอยางสมบูรณ ตามแบบอยาง<br />
สากล<br />
6. ในครั้งที่พระองคเสด็จประพาสยุโรป ไดฉายพระบรมรูปกับพระเจาซาร<br />
นิโคลัส ที่ 2 แหงรัสเซีย และภาพนั้นไดเผยแพรลงหนังสือพิมพทั่วยุโรป ดวยพระปรีชา<br />
สามารถในการดําเนินวิเทโศบายตางประเทศ<br />
ดานรักษาความมั่นคงของชาติ จากภาพคูที่ปรากฏในหนังสือพิมพครั้งนั้น<br />
ทําใหประเทศมหาอํานาจตะวันตกทั้งหลายประจักษชัดถึงความสัมพันธอันดีของ<br />
ประเทศสยามและรัสเซีย จึงไมกลาที่จะหักหาญกับประเทศสยาม เชนที่ทํากับ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 27
ประเทศอื่น ๆ ในเอเซีย ทําใหประเทศสยามยังคงดํารงความเปนเอกราช อยูภายใต<br />
ประเทศเดียว จนเปนประเทศไทยทุกวันนี้<br />
ทั้งนี้สํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีไดแจงมติคณะรัฐมนตรี เรื่อง การถวาย<br />
พระราชสมัญญาแดพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว (รัชกาลที่ 5) ในฐานะ<br />
“พระบิดาแหงการถายภาพไทย” เพื่อเปนการเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จ<br />
พระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว (รัชกาลที่ 5)<br />
แหลงอางอิง<br />
สํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ทําเนียบรัฐบาล ที่ นร 0507/ว61 ลงวันที่ 17 เมษายน<br />
2549. เรื่อง การเทิดพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว<br />
ในฐานะพระบิดาแหงการถายภาพไทยและกําหนดวันนักถายภาพไทย<br />
เอนก นิวิกมูล. 2548. ประวัติการถายรูปยุคแรกของไทย สํานักพิมพสารคดี<br />
www.eppo.go.th/admin/cab/cab-2549-03-28.html#11 (วันที่คนขอมูล 10 กันยายน 2550)<br />
funscience.gistda.or.th/nearir/fatherofthaiphoto.html (วันที่คนขอมูล 10 กันยายน 2550)<br />
www.osknetwork.com/modules.php?name=News&file=article&sid=715 (วันที่คนขอมูล<br />
10 กันยายน 2550)<br />
www.taklong.com/beginner/s-be.php?No=55027 (วันที่คนขอมูล 10 กันยายน 2550)<br />
28<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
เรื่องนารูเกี่ยวกับตอมไทรอยด<br />
นุชจรินทร แกลวกลา<br />
สวัสดีคะทานผูฟง วันนี้ขอนําเรื่องใกลตัวที่หลายคนยังมีความเขาใจ<br />
คลาดเคลื่อนมาเลาสูกันฟงเกี่ยวกับตอมไทรอยด ซึ่งบางคนเขาใจวาเปนชื่อของโรค<br />
แตความจริงแลวไทรอยดเปนชื่อของอวัยวะสวนหนึ่งในรางกายคนเรา มีลักษณะเปน<br />
รูปคลายปกผีเสื้ออยูดานหนาของคอ ตอมนี้มีขนาดไมใหญ ซึ่งโดยปกติจะมองไม<br />
คอยเห็น ยกเวนคนที่ผอมมาก ๆ หนาที่หลักของตอมนี้คือการสรางและหลั่งสารเคมี<br />
ชนิดหนึ่งแลวปลอยเขาสูกระแสเลือด สารเคมีนี้คือฮอรโมนไทรอยด หรือเรียกวา<br />
“ฮอรโมนไทร็อกชิน (thyroxin)” ซึ่งฮอรโมนนี้ตอมไทรอยดสรางเองโดยอาศัยธาตุ<br />
ไอโอดีนจากอาหารที่กินเขาไปเปนวัตถุดิบ เมื่อฮอรโมนนี้สรางเสร็จจะถูกปลอยเขาสู<br />
ระบบไหลเวียนเลือดภายหลังเขาสูกระแสเลือดฮอรโมนตัวนี้จะกระจายไปควบคุม<br />
การทํางานของเซลล เนื้อเยื่อของอวัยวะตาง ๆ ทั่วรางกายในหลายลักษณะ เชน<br />
ควบคุมอุณหภูมิของรางกายใหสมดุล ควบคุมการเคลื่อนไหวของรางกายใหราบรื่น<br />
ควบคุมการเตนของหัวใจใหปกติ โดยฮอรโมนไทรอยดมีบทบาทตั้งแตเราอยูในครรภ<br />
มารดา เพราะในขณะที่ทารกอยูในครรภจนถึงระยะแรกของวัยเด็ก ฮอรโมนไทรอยด<br />
มีหนาที่ทําใหเกิดการพัฒนาการของสมองและระบบประสาท และเมื่อโตขึ้นฮอรโมน<br />
ไทรอยดมีผลตอการเผาผลาญอาหารใหไดพลังงานออกมา ตลอดจนการทํางานของ<br />
หัวใจ ระบบประสาทในสวนที่เรียกวาระบบประสาทอัตโนวัติ และการสรางโปรตีน<br />
ตาง ๆ ในรางกายของเรา โดยปกติตอมไทรอยดจะสรางฮอรโมนออกมาในปริมาณที่<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 29
เหมาะสม แตเมื่อมีความผิดปกติของการสรางและหลั่งฮอรโมนของตอมไทรอยด<br />
ยอมนําไปสูการทํางานผิดปกติในหลายระบบ และโรคตอมไทรอยดเปนความ<br />
ผิดปกติที่พบไดบอย เกิดขึ้นไดทุกเพศ ทุกวัย ในรายที่รุนแรงมีอันตรายถึงแกชีวิตได<br />
ลักษณะอาการที่สังเกตไดทําใหรูวา เปนโรคของตอมไทรอยดคืออาจมีกอนที่คอหรือ<br />
คอโตซึ่งเรียกวาคอพอก ซึ่งอาจจะโตทั่วทั้งตอม หรือโตเปนกอนเดียว หรือโตเปน<br />
กอนทั้งซายและขวา อาจไมมีอาการอื่น ๆ เกิดขึ้นนอกจากคอพอกอยางเดียว<br />
นอกจากนี้แลวอาจสังเกตความผิดปกติที่เกิดจากการทําหนาที่ของตอมไทรอยด เชน<br />
ตอมสรางฮอรโมนออกมามากเกิน ซึ่งฮอรโมนที่ออกมามากเกินความตองการของ<br />
รางกายทําใหเกิดอาการตอมไทรอยดเปนพิษ โดยมีอาการแสดงออกหลายอยาง เชน<br />
ใจสั่น มือสั่น ตื่นเตนตกใจงาย ขี้รอน เหงื่อออกมาก ขี้โมโห หงุดหงิด เครียดงาย หิว<br />
บอย กินเกง แตน้ําหนักไมขึ้น หรือน้ําหนักลดลง เหนื่อยงายกวาปกติ อุจจาระบอย<br />
ขึ้นแตไมเปนแบบทองเสีย ประจําเดือนนอยลงหรือขาดหายไป บางรายตาโปนขึ้น<br />
เปนตน ในทางตรงขามกันถาตอมไทรอยดสรางฮอรโมนตัวนี้นอยกวาปกติ รางกายก็<br />
จะถูกกระตุนใหทํางานนอยลง จะมีอาการตรงกันขามกับตอมไทรอยดเปนพิษ เชน<br />
เฉื่อยชา เบื่อ ขี้เกียจ ไมอยากทําอะไร ความสนใจลดลง งวงนอนบอย ขี้หนาว ผม<br />
รวง น้ําหนักขึ้น อวนแบบบวมฉุ ๆ เหนื่อยงาย ทําอะไรไมคอยไหว ทองผูก บางราย<br />
ประจําเดือนมามากกวาปกติ เปนตน โรคที่ตอมไทรอยดทํางานนอยกวาปกตินี้ ถา<br />
เกิดขึ้นในเด็กเล็กอาจทําใหเด็กคนนั้นโตขึ้นมาเปนเด็กที่มีปญหาปญญาออนได<br />
โดยทั่วไปแลวจะพบคนที่เปนโรคไทรอยดเปนพิษมากกวาคนที่ตอมไทรอยดทํางาน<br />
นอยกวาปกติหลายคนคงสงสัยวาเกิดขึ้นไดอยางไร โรคตอมไทรอยดที่เกิดขึ้นนี้<br />
มีสาเหตุหลายประการแตไมทราบสาเหตุที่แนชัด ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากกรรมพันธุ<br />
จากอาหาร จากสิ่งแวดลอม ยกเวนในเด็กที่คลอดจากมารดาที่เปนโรคนี้และกินยา<br />
ควบคุมโรคนี้มากเกินไป ก็อาจจะทําใหลูกเปนโรคตอมไทรอยดทํางานนอยกวาปกติ<br />
อันตรายของโรคตอมไทรอยดคือ ภาวะหัวใจลมเหลว วิกฤตตอมไทรอยด ซึ่งเปน<br />
30<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ภาวะเปนพิษอยางรุนแรง และภาวะรุนแรงจากตอมไทรอยดไมทํางาน ดังนั้นผูฟงทุก<br />
ทานคงตองหมั่นลองสังเกตตนเองดูวามีอาการผิดปกติดังกลาวขางตนหรือไม หรือมี<br />
กอนที่คอหรือไม และไมจําเปนตองรอใหมีครบทุกอยาง อาจมีอาการเดนอยางใด<br />
อยางหนึ่ง เชน เหนื่อยงาย ใจสั่น หรือน้ําหนักลดลงผิดปกติ ถาสงสัย อยาปลอยทิ้งไว<br />
รีบไปหาแพทยเพื่อทําการตรวจ วาทานมีความผิดปกติจริงหรือไม จะไดทําการรักษา<br />
ไดทันเวลา<br />
แหลงอางอิง<br />
สันต ใจยอดศิลป. เขาใจสรีรวิทยาของไทรอยดใหลึกซึ้ง กอนจะเขาใจโรคของไทรอยด.<br />
Health.Co.Th Journal 2009:1:p.10 สืบคนจาก http://www.health.co.th/Health<br />
EducationArticle4/ThyroidPhysiology.html. (วันที่คนขอมูล 14 ตุลาคม 2552)<br />
ศูนยการเรียนรูสุขศึกษาและพฤติกรรมสุขภาพ ฝายสุขศึกษาและประชาสัมพันธ<br />
โรงพยาบาลวชิระ ภูเก็ต.2551.รูไดอยางไรวาเปนโรคไทรอยด สืบคนจาก<br />
http://www.vachiraphuket.go.th/www/public-health/ (วันที่คนขอมูล14<br />
ตุลาคม 2552 )<br />
Campbell,N.A. and Reece ,J.B.2005 .Biology . 7 th edition (Internatioonal edition). Pearson<br />
Education,Inc : San fransisco.1230 pp.<br />
Randall,D.,Burggren,.W.,and French,K.2002. Ecket Animal physiology : mechanisms<br />
and adaptations .W.H.Freeman and Company ,New York.7<strong>33</strong> pp.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 31
ชนิดพันธุตางถิ่นที่รุกราน<br />
นุชจรินทร แกลวกลา<br />
สวัสดีคะทานผูฟง วันนี้ขอหยิบยกเรื่องของชนิดพันธุพืชและชนิดพันธุสัตว<br />
ที่ทําใหเกิดความเสียหายตอระบบนิเวศตามธรรมชาติ รวมทั้งระบบการผลิตทาง<br />
การเกษตรมาเลาสูกันฟง ซึ่งชนิดพันธุที่ทําใหเกิดความเสียหายนั้นสวนใหญไมใช<br />
ชนิดพันธุที่มีอยูเดิมในพื้นที่นั้น ๆ จึงเรียกชนิดพันธุเหลานั้นวาชนิดพันธุตางถิ่นหรือ<br />
ภาษาอังกฤษเรียกวาเอเลี่ยนสปชีส (alien species) ซึ่งมีความหมายถึง ชนิดพันธุ<br />
ที่ถูกนําเขาหรือเดินทางเขามาแลวมีชีวิตรอดสืบพันธุอยูไดในอีกถิ่นหนึ่ง และ<br />
ชนิดพันธุตางถิ่นบางชนิดแพรระบาดจนกลายเปนการรุกรานหรือที่เรียกวาอินวาซีฟ<br />
เอเลี่ยนสปชีร (invasive alien species) หมายถึงวาชนิดพันธุนั้นคุกคามระบบนิเวศ<br />
แหลงที่อยูอาศัย หรือชนิดพันธุอื่น ๆ โดยมีปจจัยตาง ๆ ที่เหมาะสมเกื้อหนุนให<br />
ชนิดพันธุตางถิ่นนั้นตั้งรกรากในพื้นที่ใหม และเกิดการรุกรานในที่สุด โดยความหมาย<br />
ของการรุกรานคือการไปแกงแยงอาหาร แกงแยงที่อยูอาศัยของชนิดพันธุที่มีอยูเดิม<br />
และเจริญเติบโตไดดีกวา แตกําจัดหรือทําลายยากจนไมสามารถกําจัดไดหรือ<br />
การกําจัดหรือจัดการตองเสียคาใชจายที่สูงมากเปนตน ซึ่งการรุกรานของชนิดพันธุ<br />
ตางถิ่นนี้ ประเทศตาง ๆ ทั่วโลกระบุวาเปนการคุกคามความหลากหลายทางชีวภาพ<br />
ที่รายแรงของโลก จัดเปนอันดับสองรองจากการทําลายแหลงที่อยูอาศัยตาม<br />
ธรรมชาติเชนการตัดไมทําลายปา การเปลี่ยนแปลงสภาพพื้นที่ตามธรรมชาติเพื่อ<br />
สรางโรงงานอุตสาหกรรมหรือสรางบานเรือนที่อยูอาศัยเปนตน ในบางประเทศถือวา<br />
32<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
การแพรระบาดของชนิดพันธุตางถิ่นนี้เปนการคุกคามที่สําคัญที่สุด เพราะชนิดพันธุ<br />
เหลานี้คุกคามระบบธรรมชาติและระบบการผลิต ซึ่งการแพรระบาดของชนิดพันธุ<br />
ตางถิ่นนั้นมีสาเหตุหลักมาจากมนุษยเปนผูนําเขาไปในสถานที่ตาง ๆ ดวยเหตุผล<br />
ตางกัน ทั้งตั้งใจและไมตั้งใจ นอกจากนั้นเกิดจากปรากฏการณธรรมชาติ เชน<br />
ลมพายุ กระแสน้ํา และการติดไปกับสัตวหรือพืชที่นําเขามาจากตางประเทศ การระบาด<br />
ของชนิดพันธุตางถิ่นที่รุกรานนั้นทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงระบบนิเวศอยางสิ้นเชิง<br />
เกิดการสูญพันธุของชนิดพันธุพื้นเมือง ซึ่งมักจะสงผลใหเกิดปญหาสําคัญทาง<br />
สิ่งแวดลอม เศรษฐกิจ สุขอนามัย และสังคม ที่ตองเสียคาใชจายนับลานดอลลาร<br />
สหรัฐและมีผลเสียหายรายแรงตอเศรษฐกิจของประเทศกําลังพัฒนา ตัวอยางของ<br />
ชนิดพันธุที่สหพันธเพื่อการอนุรักษแหงโลก (IUCN) ไดทําบัญชีรายชื่อไววาเปนหนึ่ง<br />
ในรอยชนิดพันธุตางถิ่นที่รายแรงของโลก เชน ผักตบชวา (Eichhornia crassipes)<br />
ไมยราบยักษ (giant sensitive plant) ผกากรอง (Lantana camera) หอยทากยักษ<br />
แอฟริกา (Achatina fulica) หอยเชอรรี่ (Pomacea canaliculata) เปนตน สําหรับ<br />
ประเทศไทยไดมีการจัดทําบัญชีรายชื่อชนิดพันธุตางถิ่นไวและมีชนิดพันธุตางถิ่นที่<br />
รุกรานแลว 82 ชนิด เชน ผักตบชวา ไมยราบยักษ บัวตอง (Tithonia diversifolia)<br />
มดคันไฟ (Solenopsis geminate) หอยเชอรี่ ปลาซักเกอร (Hypostomus plecostornus)<br />
ปลานิล (Oreochromis nilotcus) ตะพาบไตหวัน (Pilodiscus sinensis sinensis)<br />
และนกพิราบ (Columba livia) เปนตน และการนําเขาชนิดพันธุตางถิ่นทั้งพืชและสัตว<br />
ในประเทศไทยนั้นทํามาเปนเวลานานจนลืมแลววาเปนชนิดพันธุนําเขา ชนิดพันธุ<br />
และพันธุกรรมตางถิ่นที่นําเขามาเพื่อการเกษตรและการประมง เปนหัวใจในการ<br />
ผลิตและพัฒนาอาหารใหกับโลกโดยรวม เชน การนําปลาตางถิ่นเขามาทั้งเพื่อการ<br />
เลี้ยงเปนอาหารและปลาสวยงาม กรมประมงไดทําการเพาะพันธุปลาตางถิ่น<br />
ปลอยลงสูแหลงน้ํา อาทิ ปลานิล ปลายี่สก ปลาดุกยักษ ดวยวัตถุประสงคเพื่อเพิ่ม<br />
อาหารและรายไดใหแกชาวประมงและชาวบาน ปลาบางชนิดมีการเพาะเลี้ยงเปน<br />
เลมที่ <strong>33</strong> <strong>33</strong>
กิจการขนาดใหญ ซึ่งในบางกรณีมีการเล็ดรอดออกสูแหลงธรรมชาติ หรือ การนําชนิด<br />
พันธุตางถิ่นเขาและออกนอกประเทศไทยโดยรูเทาไมถึงการณ เชน นักทองเที่ยวนําเขา<br />
อาหาร หรือเมล็ดพันธุตางถิ่นติดมาในกระเปาเดินทาง เปนตน ประเทศไทยจึงเปนหนึ่งใน<br />
ประเทศตาง ๆ ทั่วโลกที่ไดรับผลกระทบจากชนิดพันธุเหลานี้ โดยพบวามีชนิดพันธุ<br />
เหลานี้แพรกระจายไปทั่วเกือบทุกภาคของประเทศไทย เชน ไมยราบยักษที่นําเขามา<br />
ในประเทศไทยเนื่องจากผูนําเกษตรกรชาวไรยาสูบไปดูงานที่ประเทศอินโดนีเซีย<br />
แลวนําเมล็ดเขามาที่อําเภอแมแตง อําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม เพื่อจะ<br />
เพาะปลูกใหไดตนกลามาทําปุยพืชสดเชนเดียวกับประเทศอินโดนีเซีย แตตอมาเกิด<br />
การกระจายรอบไรยาสูบและริมคลองชลประทาน ทางสํานักงานชลประทานจึงนํา<br />
เมล็ดมาโปรยไวตามคลองสงน้ําเพื่อปองกันตลิ่งคลองสงน้ําพังทลายจากวัวที่มากิน<br />
น้ํา ทําใหไมยราบยักษระบาดไปทั่วประเทศ เชนเดียวกับประเทศออสเตรเลียจาก<br />
รายงานการศึกษาวิจัยที่กลาวถึงไมยราบยักษไววา ไมยราบยักษเปนไมพุมเมื่อโต<br />
เต็มที่สูงประมาณ 6 เมตรมีระบบรากที่หยั่งลึกลงไปในพื้นดิน เมื่ออยูรวมกันจะ<br />
ขึ้นอยูอยางหนาแนนพืชอื่นหรือสิ่งมีชีวิตอื่นไมสามารถขึ้นหรือเจริญเติบโตได<br />
โดยเฉพาะบริเวณพื้นที่ราบน้ําทวมถึง ไมยราบยักษนี้สามารถมีชีวิตอยูไดในชวงฤดู<br />
แลงที่มีระยะเวลานานประมาณ 7 เดือนหรือในชวงฤดูฝนที่มีน้ําทวมขัง ในการ<br />
สืบพันธุนั้นไมยราบยักษหนึ่งตนนั้นสามารถสรางเมล็ดไดมากกวา 9,000 เมล็ดใน<br />
แตละป และจะรวงลงพื้นหมดในชวงกลางฤดูฝนและกลางฤดูแลง และไมยราบยักษ<br />
ที่ขึ้นอยูรวมกันเปนกลุมนั้นสามารถสรางเมล็ดไดปละประมาณ 220,000 เมล็ด และ<br />
เมล็ดของไมยราบจะอยูในฝกและเมล็ดเหลานั้นสามารถพักตัวในพื้นดินที่มีสภาพ<br />
ไมเหมาะสมไดนานประมาณถึง 23 ปกอนจะงอกขึ้นมา ไมยราบยักษ ชอบขึ้นใน<br />
บริเวณที่มีน้ําทวมขังหรือบริเวณริมฝงแมน้ําที่ดินมีลักษณะเปนดินเหนียว ดินเหนียว<br />
ปนทรายหรือดินทรายหยาบริมน้ํา ดินที่มีธาตุอาหารต่ําก็สามารถขึ้นและเจริญเติบโตได<br />
จึงทําใหบริเวณที่พบไมยราบยักษนั้นไมพบหรือพบพืชหรือสัตวตาง ๆ อยูนอยมาก<br />
34<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
จากที่เลามานี้เปนเนื้อหาเพียงบางสวนของชนิดพันธุตางถิ่นที่รุกรานซึ่งกําลังเปน<br />
ปญหาหลักของเกษตรกรทั่วประเทศ ดังนั้นเมื่อพบเห็นพืชหรือสัตวเหลานี้ไมควร<br />
นําไปเลี้ยงหรือไปขยายพันธุตอ หรือควรหาวิธีการปองกันและกําจัดตั้งแตระยะ<br />
แรก ๆ ที่มีจํานวนนอยเพื่อลดตนทุนในการกําจัดนะคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
สํานักงานนโยบายและแผนสิ่งแวดลอม. 2544. ความหลากหลายทางชีวภาพและ<br />
การจัดการชนิดพันธุตางถิ่นที่รุกราน. กระทรวงวิทยาศาสตร เทคโนโลยี<br />
และสิ่งแวดลอม. กรุงเทพฯ.<br />
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม. 2550.รายงานโลก<br />
ทัศนความหลากหลายทางชีวภาพ ฉบับที่ 2.กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ<br />
และสิ่งแวดลอม.กรุงเทพฯ 90 หนา<br />
Ecological Society of Japan. 2002. Handbook of Alien Species in Japan,<br />
Chijinshokan, Tokyo, p. 408. (In Japanese).<br />
Lonsdale, W. M., Miller, I. L. and I.W. Forno. 1995. Mimosa pigra L.. Pages 169-188<br />
in R.H. Groves, R. H., R.C. H. Shepherd, and R.G. Richardson (eds.).<br />
The Biology of Australian Weeds, Volume 1. R. G. & F. J. Richardson,<br />
Melbourne.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 35
ทําดีเพื่อพอกันเถอะ<br />
นุชจรินทร แกลวกลา<br />
พอเมื่อไดยินคํานี้ทุกคนคงนึกถึงผูชายที่ใหกําเนิดลูก หรือคําที่ลูกเรียก<br />
ผูใหกําเนิดตน แตนอยคนนักที่จะตระหนักถึงความหมายซึ่งแฝงไวถึงภาระ<br />
ความรับผิดชอบที่ผูชายคนหนึ่ง ๆ ตองพึงมีในฐานะหัวหนาหรือผูนําของครอบครัว<br />
ทานผูฟงทั้งหญิงและชายหลาย ๆ คนคงเริ่มคิดถึงผูชายคนหนึ่งซึ่งเราพบครั้งแรกใน<br />
ชีวิตที่ลืมตาดูโลก ผูชายที่ทุกคนคิดวาเกงที่สุด ดีที่สุด หรือทํางานหนักที่สุด<br />
จนตนเองตองนําลักษณะบุคลิกบางอยางไปใช หรือติดไปโดยไมรูตัว หรือแมแต<br />
บางคนที่เกิดมาแลวอาจจะไมไดพบผูชายคนนี้จะดวยเหตุผลความจําเปนใดก็ตาม<br />
แตในใจนั้นคงคิดอยากเห็นหนา หรือบางคนไดพบเจอ แตคิดวาผูชายคนนี้เปนเพียง<br />
ผูใหกําเนิดแตมิไดใหชีวิต เพราะชีวิตอาจพบเจอกับคนที่มีความรับผิดชอบต่ํา<br />
แตความคิดนี้คงมีอยูเปนสวนนอยบนผืนโลก เพราะพอสวนใหญเต็มใจและตั้งใจที่<br />
จะใหลูกเกิดมาและเมื่อลูกเกิดมาแลวสองมือของพอก็ไดพยายามหลอเลี้ยงอุมชู<br />
ลูกนั้นดวยความรักความหวงใย แมบางครั้งตนเองจะเหนื่อยกาย เหนื่อยใจก็ตองทน<br />
ดวยความรักตอชีวิตใหมที่ตนสรางขึ้นมา ตองยอมอดทนทําทุกอยาง เพื่อใหลูกนั้น<br />
เดินไดจนถึงฝงแตบางคนก็ตองตรอมใจเพราะลูกนั้นไมเขาใจในความรักที่มีให ตั้ง<br />
หนาแตจะเดินในทางของตนเอง จนลืมถึงความหวังดีที่พอมอบให แตหลายคนก็<br />
สุขใจ เพียงเพราะเห็นลูกนั้นเปนคนดี แมลูกบางคนใหความสําคัญตอทานเพียงนอย<br />
นิดก็ตาม นี่แหละคือพอผูใหกําเนิดของแตละคน แตสําหรับเราชาวไทยแลวนั้น มีพอ<br />
36<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
คนเดียวกันคือ พอของแผนดิน ที่ทรงคอยโอบอุมฟูมฟกพสกนิกรของทานทั้งแผนดิน<br />
ซึ่งนับวาโชคดีเหนือใครที่ไดเกิดมาในแผนดินสยาม อันมีพระมหากษัตริยซึ่งทรงเต็ม<br />
เปยมไปดวยทศพิธราชธรรม ทรงมีความหวงใยประชาชนชาวไทยทุกดาน จะเห็นได<br />
จากการที่พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวไดเสด็จทรงเยี่ยมราษฎรทุกหนทุกแหงทั่ว<br />
ประเทศ และเห็นความทุกขยากของพสกนิกร ซึ่งเปนคนสวนใหญของประเทศ แลว<br />
ทรงพยายามหาทางชวยเหลือประชาชนเหลานี้ใหมีชีวิตความเปนอยูที่ดีขึ้น ทรง<br />
บําบัดทุกข บํารุงสุขราษฎรใหอยูดีกินดีตามวิถีแหงความพอเพียง ดวยโครงการ<br />
พระราชดําริมากมาย เชนพระราชดําริโครงการ “ฝนเทียม” หรือ “ฝนหลวง” เพื่อ<br />
แกปญหาความแหงแลง โครงการ “แกมลิง” กักตุนแลวระบายน้ําตามแรงโนมถวง<br />
เพื่อบรรเทาปญหาน้ําทวม ปญหาดินเสื่อมโทรมจนชาวบานไมสามารถเพาะปลูกได<br />
หรือเพาะปลูกได แตใหผลผลิตต่ําจนไมคุมทุน ชาวบานยากจนและขาดแคลน เชน<br />
กรณีของชาวบานภาคใตที่ทํามาหากินบริเวณปาพรุในจังหวัดนราธิวาส ซึ่งสภาพ<br />
พื้นดินเปนดินเปรี้ยว พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวไดทรงแกไขดวยการขุดสระและ<br />
กรุดวยหินปูน และใสหินฝุนเขาไปเพื่อใหน้ําไมเปรี้ยว แลวสงไปตามคลองตามทอก็<br />
สามารถแกไขดินเปรี้ยวนี้ได จนในที่สุดชาวบานบริเวณนี้สามารถทําการเพาะปลูก<br />
ไดผลดีขึ้น ในหลวงของเราทรงเปนนักปราชญที่ทรงนําความรูซึ่งมีอยูมาใชใหเกิด<br />
ประโยชนทุกดาน เชนการนําความรูทางดานวิทยาศาสตรมาผลิตเครื่องกล<br />
เติมอากาศที่รูจักกันในชื่อของ “กังหันน้ําชัยพัฒนา” และตอมาไดนํากังหันน้ําชัยพัฒนา<br />
ไปใชแกปญหาน้ําเสียอยางแพรหลายทั่วประเทศ เหนือสิ่งอื่นใดพระบาทสมเด็จ<br />
พระเจาอยูหัวเปรียบเสมือนผูทรงหยั่งรูอนาคตของโลกที่จะเกิดการเปลี่ยนแปลง<br />
อยางมาก จะเห็นไดจากเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงที่ทานทรงเตือนพสกนิกรของทานมา<br />
นานกวา 30 ป ในการใหเราพึ่งตนเอง ภูมิใจในอาชีพ จัดการผืนดินใหเกิดประโยชน<br />
มีความพอเพียง ประหยัดอดออม มีเหตุมีผลในการตัดสินใจ มีความรอบรู รอบคอบ<br />
ดําเนินชีวิตดวยความอดทน มีความเพียร และซื่อสัตยสุจริต การเตรียมตัวใหพรอม<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 37
รับกับสถานการณตาง ๆ ที่จะเกิดขึ้น ใหเห็นถึงความสําคัญของสถาบันครอบครัวที่<br />
ควรอยูรวมกันดวยความรักความอบอุน การสรางความเขมแข็งของชุมชน และมี<br />
ความรักสมัครสมานสามัคคีตอกัน<br />
แมพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวจะทรงงานหนักเพื่อพสกนิกรทั้งประเทศแลว<br />
พระองคยังทรงเปนพระราชบิดาของพระราชโอรสและพระราชธิดา ทรงทะนุบํารุง<br />
พระราชโอรสธิดาดวยความรัก และทรงอบรมอนุศาสนใหทรงเจริญวัยสมบูรณ<br />
พระองคทรงเปน “พอ” ตัวอยางของปวงชนชาวไทยที่เปยมลนดวยพระเมตตากรุณา<br />
ทรวงหวงใยอยางหาที่เปรียบมิได และทรงเปน “พอของแผนดิน”ของชาวไทย ดังนั้น<br />
ในวโรกาสของวันที่ 5 ธันวาคมซึ่งเปนวันเฉลิมพระชนมพรรษาของพระบาทสมเด็จ<br />
พระเจาอยูหัว หรือวันพอแหงชาติของเราชาวไทย เวียนมาบรรจบอีกครั้งในป 2552 นี้<br />
เรามาทําความดีรวมกัน เพื่อแผนดินเกิดของเรา และลองหันหนามาคุยกัน รักสามัคคีกัน<br />
เพื่อความเขมแข็งของประเทศชาติ ถวายเปนราชสักการะใหในหลวงของเรากันเถอะ<br />
และในฐานะความเปนลูกของพอผูใหกําเนิด ตัวเราเองเทานั้นที่บอกไดวาไดหัน<br />
กลับไปหาทานบางหรือยัง หรือปลอยทานไวใหอยูแตเพียงลําพัง หากเปนเชนนั้น<br />
แลว ลองกลับไปหาทานตั้งแตวันนี้เพื่อสรางรอยยิ้มบนใบหนาของชายชราคนหนึ่ง<br />
ซึ่งคุณเรียกวา พอ<br />
แหลงอางอิง<br />
พันนที .2549. จากธุลีดิน เพื่อพอของแผนดิน วันที่สืบคนขอมูล 9 พฤศจิกายน 2552<br />
เขาถึงขอมูลทาง http://www.noknoi.com/magazine/article.php<br />
38<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ประมวลและกลั่นกรองจากพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวเรื่อง<br />
เศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งพระราชทานในวโรกาสตาง ๆ รวมทั้งพระราชดํารัส<br />
อื่น ๆ ที่เกี่ยวของโดยไดรับพระราชทานพระบรมราชานุญาต ใหนําไป<br />
เผยแพรเมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2542 เพื่อเปนแนวทางปฏิบัติของทุกฝาย<br />
และประชาชนโดยทั่วไป วันที่สืบคนขอมูล วันที่ 9พฤศจิกายน 2552 เขาถึง<br />
ขอมูลทาง http://km.chondaen.ac.th/km_chondaen.htm/<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 39
สรางสีสันใหชีวิตดวยเครื่องเทศ<br />
สวามินี ธีระวุฒิ<br />
เสนหแหงการปรุงแตงกลิ่น และชูรสชาติอาหารที่คนไทยเราคุนเคยกันมา<br />
แตโบราณ คนไทยสมัยกอนไดเลือกสรรใชเครื่องเทศชนิดตาง ๆ ในการปรุงแตงกลิ่น<br />
และรสชาติอาหารใหนารับประทาน และนํามาชวยดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว เพราะ<br />
ในเครื่องเทศสวนใหญนั้นจะมีน้ํามันหอมระเหยในตัวเองและที่นาทึ่งกวานั้นก็คือ<br />
ภูมิปญญาอันลึกซึ้งของคนสมัยกอน ที่เขาใจถึงคุณคาของพืชสมุนไพรเหลานี้อยางดี<br />
วาสามารถใหประโยชนตอสุขภาพไดมากเพียงไร<br />
เครื่องเทศ หมายถึง สวนตาง ๆ ของพืชที่นํามาใชเปนเครื่องปรุงรสอาหาร<br />
หรือเพื่อใหอาหารมีกลิ่นหอม สารประกอบอินทรียที่เปนกลิ่นหอมของเครื่องเทศนั้น<br />
มาจากสวนที่เปนน้ํามัน และน้ํามันหอมระเหย สวนรสชาติที่เผ็ดรอนนั้นมาจากสวน<br />
ที่เปนยาง นอกจากนี้ยังมีสารอื่นๆ อีก เชน แปง น้ําตาล แรธาตุ และวิตามินบางชนิด<br />
เปนตน เนื่องจากทั้งรสชาติที่เผ็ดรอนหรือฝาดและกลิ่นที่หอมของเครื่องเทศทําใหสิ่ง<br />
เหลานี้ไปกระตุนการหลั่งน้ํายอยและน้ําลาย ทําใหรูสึกวาอาหารอรอยขึ้น นอกจากนี้<br />
สารบางอยางในน้ํามันหอมระเหย สารมารถยับยั้งหรือทําลายแบคทีเรียกอโรค<br />
บางชนิดได โดยเครื่องเทศถูกนํามาใชประโยชนในการเปนสวนประกอบอาหาร ซึ่ง<br />
คุณคาทางอาหารของเครื่องเทศนั้นมีมากมายดวยกัน<br />
เครื่องเทศตัวแรกที่จะขอกลาวถึงคือ อบเชย ซึ่งมีหลายงานวิจัยที่พบวา<br />
อบเชยมีประโยชนตอสุขภาพหลายอยาง โดยเฉพาะชวยควบคุมปริมาณกลูโคส<br />
40<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ในเลือดใหอยูในระดับปกติ เนื่องจากมีสวนทําใหอาหารคางอยูในกระเพาะอาหาร<br />
นานขึ้น ออกมาสูลําไสเล็กชาลง ชวยอธิบายไดวาทําไมการกินอบเชยจึงมีสวนชวย<br />
ลดระดับน้ําตาลในเลือดหลังอาหารใหต่ําลงได ซึ่งหากระดับน้ําตาลในเลือดเพิ่มขึ้น<br />
เร็วหลังอาหารมักจะตามมาดวยการหลั่งฮอรโมนอินซูลินขนาดสูง ทําใหระดับ<br />
น้ําตาลในเลือดต่ําลงในเวลาตอมา ทําใหหิวงาย ออนเพลียงาย อาจมีสวนทําใหกิน<br />
มื้อตอไปหนักขึ้น และตามมาดวยโรคอวน นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่พบวา อบเชย<br />
ชวยรักษาโรคความดันโลหิตสูงอีกดวย<br />
พริกเปนเครื่องเทศอีกชนิดหนึ่งที่คนไทยคุนเคยกันเปนอยางดี พริกมีสาร<br />
แคปไซซิน ซึ่งมีฤทธิ์ระคายเคืองตอสัตวเลี้ยงลูกดวยนม โดยทําใหประสาทรับ<br />
ความรูสึกไหมที่เนื้อเยื่อ กระตุนการผลิตเมือกออกมาปองกันการระคายเคืองและ<br />
กระตุนการหลั่งน้ํายอย โดยพริกจะผลิตสารนี้ออกมาเพื่อปองกันการถูกบริโภคโดย<br />
สัตวกินพืช ในเนื้อเยื่อของผลพริกมีแคปไซซินมากกวาในเมล็ด แตแคปไซซินก็มี<br />
ประโยชนตอรางกายเชนกัน หลายงานวิจัยพบวาสารตัวนี้ชวยบรรเทาอาการ<br />
เจ็บปวดของผูปวยโรคมะเร็ง และชวยรักษาน้ําหนักหลังจากการลดน้ําหนักใหคงที่ได<br />
นอกจากนี้การกินพริกจะชวยใหระบบยอยอาหารทํางานไดมากขึ้น และทําใหระบบ<br />
ไหลเวียนเลือดดีขึ้นดวย สารสําคัญอีกอยางที่มีอยูในพริกและมีประโยชนในดาน<br />
ตานมะเร็งคือ เบตา-แคโรทีนอยด ซึ่งเมื่อถูกยอยในลําไสเล็กแลว จะกลายเปน เรตินอล<br />
ซึ่งเปนรูปแบบหนึ่งของวิตามินเอ และจะถูกเก็บสะสมไวในตับเพื่อนําไปใชในคราว<br />
จําเปน เบตาแคโรทีนเปนสารตานอนุมูลอิสระ และยังชวยเสริมสรางภูมิคุมกัน<br />
รวมทั้งชวยใหระบบสืบพันธุทํางานไดดี สารสุดทายในพริกที่จะกลาวถึงคือกรด<br />
แอสคอรบิก ซึ่งเปนรูปแบบหนึ่งของวิตามินซี ชวยเสริมสรางระบบภูมิคุมกัน และ<br />
เกี่ยวของกับการสรางคอลลาเจนซึ่งเปนโครงสรางของผิวหนังและหลอดเลือด ทั้งยัง<br />
ชวยขนสงไขมันไปยังไมโทรคอนเดรียใหสันดาปอาหารไดเปนพลังงานกับรางกาย<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 41
ขมิ้นชัน ขิง และขา เปนที่รูกันวาเครื่องเทศทั้งสามชนิดนี้ มีสารเคอรคิวมิน<br />
ซึ่งมีสรรพคุณชวยลดโคเลสเตอรอลในกระแสเลือด ลดการอักเสบของกระเพาะ<br />
อาหาร และกระตุนการหลั่งสารมิวซินออกมาเคลือบกระเพาะ จึงบรรเทาอาการปวด<br />
ทองเนื่องจากแผลในกระเพาะได นอกจากนี้น้ํามันหอมระเหยในเหงาขมิ้นชันยังมี<br />
สารพาราโทริลคารบินอล ชวยเพิ่มน้ํายอยและขับน้ําดีออกมามากขึ้น ชวยยอย<br />
อาหาร ลดการ จุกเสียดโดยเฉพาะผูที่กินไขมันมากเกินไป ปองกันการเกิดการแพ<br />
ฮีสตามีน และโรคอัลไซเมอรไดอีกดวย<br />
หัวหอมเปนครื่องเทศคูครัวไทยอีกชนิดที่มีประโยชน เนื่องจากในหัวหอมมี<br />
กรดลิโนลีนิค ซึ่งเปนสารที่ชวยลดปริมาณไขมันในเลือด และยังชวยขยายเสนเลือด<br />
ใหกวางขึ้น เปนผลใหเลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสวนตาง ๆ ของรางกายไดสะดวกยิ่งขึ้น<br />
นอกจากนี้ ยังไดมีการนําหัวหอมมาชวยกันบูด เพราะในหัวหอมประกอบดวยสาร<br />
พวกซัลไฟดตาง ๆ หลายชนิด ซึ่งนอกจากจะทําใหเกิดกลิ่นที่เปนลักษณะเฉพาะของ<br />
หัวหอมแลวยังใหผลยับยั้งการเจริญของจุลินทรียตาง ๆ ไดดี เชน ในอาหารที่มีน้ํา<br />
สกัดของหัวหอมอยูดวยจะสามารถยับยั้งการเจริญของวิบริโอ พาราฮิโมไลติคัส<br />
(Vibrio parahaemolyticus) ซึ่งเปนแบคทีเรียที่เปนสาเหตุของโรคอหิวาตเทียม นอกจากนี้<br />
ยังทําลายแบคทีเรียซึ่งเปนสาเหตุของโรคบิดและอาหารเปนพิษได นอกจากนี้ยัง<br />
พบวาในหัวหอมมีน้ํามันหอมระเหยอยูดวยเชนเดียวกับพืชที่เปนเครื่องเทศอื่นๆ<br />
นอกจากสมุนไพรทั้งสี่ชนิดที่กลาวมาแลว สมุนไพรอีกหลายอยางก็มี<br />
สรรพคุณในการรักษาโรคตาง ๆ ไดแก กระเทียมชวยลดคอเลสเตอรอลไดดีสําหรับ<br />
ผูปวยโรคหัวใจ สวนกะเพราชวยแกอาการทองอืดทองเฟอ ขับลม ขับเสมหะ และ<br />
เพิ่มน้ํานมในหญิงหลังคลอด กระชายชวยแกบิด ปวดทอง ทองอืด ทองรวง ไอ และ<br />
บํารุงหัวใจ สวนผักชีชวยขับลม แกไข แกไอ ในขณะที่ตะไครชวยขับปสสาวะ แกนิ่ว<br />
และลดความดันโลหิตสูง เครื่องเทศที่มีฤทธิ์เปนยาตามธรรมชาติเหลานี้อยูรอบ ๆ<br />
ตัวนะคะ อยาลืมเติมสักนิดในอาหารจานโปรดของคุณ<br />
42<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
กรมเศรษฐกิจการพาณิชย. 2545. เครื่องเทศและสมุนไพร. เขาถึงจาก http://mis.rmutt.ac.th/<br />
sme/Details/InvestmentExamples/I010.doc (วันที่สืบคน 28 สิงหาคม<br />
2552).<br />
วัลลภ พรเรืองวงศ. 2550. กินอะไรไมเชย ตอบ "อบเชย" (ดีกับสุขภาพ). เขาถึงจาก http://<br />
www.herbalone.net/index.php?option=com_content&task=view&id<br />
=236&Itemid=41 (วันที่สืบคน 28 สิงหาคม 2552).<br />
บัญญัติ สุขศรีงาม. 2548. หัวหอม : เครื่องเทศประจําครัวเรือนของไทย. บทความ<br />
รายการกาวไกลในโลกกวาง. สํานักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยบูรพา<br />
ชลบุรี<br />
สุทัศน ยกสาน. 2551. ขมิ้น: พืชทองของอินเดีย. ขาวดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี.<br />
สํานักหอสมุดและศูนยสารสนเทศวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. กรุงเทพฯ<br />
สุนีย จันทรสกาว. 2546. อาหารไทยเพื่อสุขภาพ. ขาวสารเชียงใหมเภสัชสนเทศ ปที่ 7<br />
ฉบับที่ 2.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 43
โรคที่มากับฤดูหนาว<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
สวัสดีคะทานผูฟงทุกทาน ตอนนี้ก็ยางเขาฤดูหนาวอีกรอบแลวนะคะ<br />
ที่ปนี้อาจมีชวงเวลาของอุณหภูมิที่ต่ําลงยาวนานกวาปกติเนื่องจากภาวะโลกรอน<br />
ทําใหอากาศแปรปรวน หลายพื้นที่ตองระมัดระวังเพิ่มมากขึ้น เพราะไมใชแตปญหา<br />
จากอุณหภูมิเทานั้น ฤดูหนาวยังนําโรคหลายประการติดมาดวย จากขอมูลของ<br />
ประกาศกรมควบคุมโรค เรื่องการปองกันโรคที่เกิดในฤดูหนาว ระบุวาอากาศที่<br />
เปลี่ยนแปลงนั้นหากรางกาย ปรับตัวไมทันอาจทําใหเกิดโรคตาง ๆ ขึ้นได โรคที่เกิดใน<br />
ฤดูหนาว มักจะเกิดกับเด็กและผูสูงอายุเปนสวนใหญ ไดแก โรคหวัด ไขหวัดใหญ<br />
ปอดบวม หัดเยอรมัน อีสุกอีใส และอุจจาระรวง จากขอมูลจากกระทรวงสาธารณสุข<br />
กลาววา จากการติดตามสถานการณฤดูหนาวที่ผานมา4 เดือน ตั้งแตเดือน<br />
พฤศจิกายน 2550 จนถึงเดือนกุมภาพันธ 2551 มีผูปวยจากโรคฤดูหนาว 6 โรค<br />
รวมกันทั่วประเทศ 515,580 ราย เสียชีวิต 315 รายมากที่สุดคือ อุจจาระรวงปวย<br />
442,187 ราย เสียชีวิต 31 ราย รองลงมาคือ ปอดบวม ปวย 43,109 ราย เสียชีวิต 280<br />
ราย โรคอีสุกอีใสปวย 22,745 ราย เสียชีวิต 2 ราย ไขหวัดใหญปวย 6,754 ราย เสียชีวิต<br />
2 ราย โรคหัดปวย 1,645 ราย และหัดเยอรมันปวย 128 ราย ไมมีการเสียชีวิต เรามา<br />
ทําความรูจักโรคเหลานี้กันนะคะ<br />
ไขหวัดและโรคไขหวัดใหญ เกิดจากเชื้อไวรัส ติดตอไดงายโดยการ<br />
หายใจ และเชื้อจะอยูในน้ํามูก น้ําลาย จึงติดตอไดโดยการสัมผัส แพรกระจายใน<br />
44<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
สถานที่ซึ่งมีคนอยูรวมกันจํานวนมาก และอากาศไมถายเท เชน โรงหนัง<br />
หางสรรพสินคา อาการจะเริ่มตนดวยการมีไขสูง ปวดศีรษะ ปวดเมื่อย น้ํามูกไหล ไอ<br />
จาม เจ็บหรือแสบคอ บางคนอาจหนาวสั่น ไขหวัดใหญจะมีอาการรุนแรงกวา คือ<br />
ตัวรอนจัด หนาวสั่น ปวดศีรษะมาก ปวดกระดูก มักคลื่นไสดวย ควรระวังโรคแทรกซอน<br />
เชน ปอดบวม หลอดลมอักเสบ คออักเสบ ในเด็กเล็ก และผูสูงอายุจะมีความเสี่ยง<br />
มากกวาชวงวัยอื่น และที่สําคัญหากอยูในพื้นที่ที่เลี้ยงสัตวปก และปวยหลังจากมี<br />
สัตวตายอยางผิดปกติ ตองระวังเรื่องของไขหวัดนก ควรพบแพทยและแจงปศุสัตว<br />
ทันที สิ่งที่ตองระวังเพิ่มขึ้นก็คือเรื่องของไขหวัดใหญสายพันธุใหม 2009 เนื่องจาก<br />
ไขหวัดใหญสายพันธุใหมนี้มีการติดตอหรือแพรเชื้อไดงายและรวดเร็วและสามารถ<br />
สงผานระหวางมนุษยสูมนุษยได ดังนั้นจึงควรปองกันตนเองเบื้องตนดวยการ<br />
หลีกเลี่ยงการไปในสถานที่ชุมชนแออัด รักษาสุขภาพใหแข็งแรง และลางมือบอย ๆ<br />
โรคอุจจาระรวง หมายถึง ภาวะที่มีการถายอุจจาระเหลว จํานวน 3 ครั้งตอ<br />
กันหรือ มากกวา หรือถายเปนน้ํามากกวา 1 ครั้ง ใน 1 วัน หรือถายเปนมูกหรือปนเลือด<br />
อยางนอย 1 ครั้ง สาเหตุเกิดจากการติดเชื้อในลําไสจากเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส โปรโตซัว<br />
ปรสิตและหนอนพยาธิ สถานีอนามัย โรงพยาบาลชุมชนในประเทศไทยมักจะหา<br />
สาเหตุของเชื้อโรคที่กอใหเกิดอาการอุจจาระรวงไมได ก็จะใหการวินิจฉัยจากอาการ<br />
อาการแสดงและลักษณะอุจจาระไดแก บิด อาหารเปนพิษ ไขไทฟอยด เปนตน แต<br />
โรคนี้เปนโรคที่ประชาชนสามารถปองกันไดดวยการดูแลสุขอนามัยในการ<br />
รับประทานอาหาร การเก็บอาหาร และการปรุงอาหารรวมทั้งลางมือหลังเขาหองน้ํา<br />
ทุกครั้ง<br />
โรคหัดเยอรมัน โรคนี้มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสที่ชื่อวา ไวรัสรูเบลลา<br />
อาการที่พบสวนใหญมักจะเริ่มดวยอาการคลายหวัดนํามากอน ในบางรายอาจจะ<br />
เล็กนอยมากจนแทบสังเกตไมพบวาตัวเองไมสบาย อาการแสดงที่สําคัญมากในโรค<br />
หัดเยอรมันคือ การที่มีตอมน้ําเหลืองที่อยูหลังใบหู และบริเวณคอดานหลังโตขึ้น<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 45
และเจ็บมากกวาโรคผื่นที่เกิดจากไวรัสตัวอื่น เมื่อมีตอมน้ําเหลืองโตขึ้นได 1 วัน ก็<br />
จะเริ่มมีผื่นขึ้น และคงอยูประมาณ 3 วัน ผื่นมักจะเริ่มที่บริเวณหนา แลวกระจายไป<br />
ทั้งตัวอยางรวดเร็ว อาการอื่นที่อาจพบไดคลายโรคหัด ไดแก คอแดง เยื่อบุตาอักเสบ ไข<br />
ต่ํา ๆ และมักพบอาการปวดตามขอรวมดวย โรคหัดเยอรมันมีความสําคัญก็เพราะ<br />
ความสามารถของตัวเชื้อในการกอใหเกิดความพิการแตกําเนิด ซึ่งจะเกิดในผูหญิง<br />
ตั้งครรภที่บังเอิญเกิดปวยดวยโรคนี้ พบวาหนึ่งในสี่ของเด็กที่คลอดจะมีความพิการ<br />
ออกมาดวยและยังทําใหอัตราการแทงและการตายในครรภสูงกวาปกติดวย<br />
โรคอีสุกอีใส มักเกิดในเด็ก อาการเริ่มดวยมีไขต่ํา ๆ เหมือนไขหวัด หัด<br />
ไขหวัดใหญ แลวจะมีผื่นแดง ตุมนูน และเปลี่ยนเปนตุมพองใสในวันที่ 2-3 นับแต<br />
เริ่มมีไขหลังจากนั้นจะเปนหนอง เริ่มแหงตกสะเก็ด ในชวง 5-20 วัน ผื่นอาจขึ้นใน<br />
คอ ตา และปาก โดยทั่วไปจะไมเกิดโรคแทรกซอน<br />
ปอดบวม เปนสาเหตุการตายอันดับหนึ่งของกลุมโรคติดเชื้อในเด็กอายุ<br />
ต่ํากวา 5 ป โดยเฉพาะเด็กแรกเกิด น้ําหนักตัวนอย เด็กในวัยขวบแรก เด็กขาด<br />
สารอาหาร เด็กที่มีความพิการแตกําเนิด สวนใหญปอดบวมจะเกิดหลังจากโรคหวัด<br />
ประมาณ 2-3 วัน หากเกิดในเด็กเล็กใหระวังอาการช็อก ทั้งนี้เมื่อทราบสาเหตุ<br />
อาการของโรคตาง ๆ ในหนาหนาวแลวเด็กเล็กและผูสูงอายุควรระมัดระวังดูแล<br />
สุขภาพรางกายใหแข็งแรงอยูเสมอ จะสามารถปองกันโรคไดทุกชนิด และใหกรม<br />
ควบคุมโรคออกประกาศการปองกันโรคในฤดูหนาว เพื่อใหทุกจังหวัดประชาสัมพันธให<br />
ความรูแกประชาชนในวงกวาง<br />
46<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
ปราโมทย ธีรพงษ. โรคหัดเยอรมัน. หมอชาวบาน. ปที่ 18 ฉ. 213, หนา 17-19<br />
หมอแก. โรคหนาหนาว. ชีวจิต. ปที่ 5(32), หนา 62-63.<br />
ธัญญณัฐ บุนนาค. หวัดหนาหนาว อันตายที่ไมควรเสี่ยง. แมและเด็ก. ปที่ 21(310),<br />
หนา 59<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 47
สื่อสารอยางไรใหทันสมัย<br />
กันทิมา ออนละออ<br />
ปจจุบัน การติดตอสื่อสารผานทางเครือขายอินเทอรเน็ต กําลังเปนที่นิยม<br />
แพรหลายในหมูผูใชงานอินเทอรเน็ตในทุกเพศทุกวัย การพูดคุยสนทนาในโลก<br />
เสมือนจริงโดยการติดตอกันผานทางหนาจอคอมพิวเตอร ทําใหผูใชกลาแสดงออก<br />
มากกวาการติดตอสื่อสารแบบเห็นหนาตาจริง ๆ นั้นเปนเหตุผลสวนหนึ่งที่ทําใหมี<br />
ผูคนเขามาอยูในโลกอินเทอรเน็ตแลวรวมเปนสังคมเพื่อติดตอสื่อสารแลกเปลี่ยน<br />
ขอมูลซึ่งกันและกันจํานวนมากมาย ในปจจุบันมีการติดตอสื่อสารทางอินเทอรเน็ต<br />
ในรูปแบบใหม ๆ เพิ่มจากแตกอน ไมวาจะเปนเฟสบุค ไฮไฟว เอ็มเอสเอ็น มายสเปส<br />
และทวิสเตอร เปนตน บทความนี้จะแนะนํารูปแบบการสื่อสารเหลานี้ ใหทานผูฟงได<br />
รูจักและรับทราบ ดังนี้<br />
เฟสบุค เปนซอฟตแวรที่ใชงานผานเครือขายอินเทอรเน็ต มีจุดกําเนิดจาก<br />
นักศึกษาในสหรัฐอเมริกา ตองการคนหาเพื่อนเกาที่เคยเรียนโรงเรียนเดียวกัน และ<br />
ตองการหาเพื่อนใหม หรืออาจกลาวไดวาเปนการทําหนังสือรุนโดยไมจัดทําเปน<br />
รูปเลมแตใชงานบนอินเทอรเน็ต ซึ่งผูใชตองลงทะเบียนโดยใชอีเมล เฟสบุคอนุญาต<br />
ใหผูใชสรางหนาเว็บของตัวเอง และใสขอมูลตาง ๆ ตามที่ตองการ จากนั้นก็เริ่ม<br />
ขยายเครือขายเพิ่มขึ้น โดยระบบสามารถคนหาผูใชที่มีความสนใจตรงกัน เชนชอบ<br />
อานหนังสือประเภทเดียวกัน หรือชอบดนตรี ชอบหนังเรื่องเดียวกันได ในหนาเว็บ<br />
ของเฟสบุคมีสวนประกอบหลักคือขอมูลผูใช จํานวนเพื่อนในเครือขาย กิจกรรมที่<br />
48<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
สนใจ และพื้นที่สาธารณะ ซึ่งผูเขาเยี่ยมชมสามารถเขียนขอความไวได โดยผูใช<br />
สามารถกําหนดใหเฉพาะเพื่อนในเครือขายเห็นหรือใหทุกคนเห็นก็ได นอกจากนี้ยัง<br />
อนุญาตใหผูใชงานสามารถอัพโหลดรูปได รวมถึงยังใหผูใชตั้งกลุม หรือตั้งแฟนคลับ<br />
ตาง ๆ ไดดวย<br />
ไฮไฟว มีการทํางานคลายตูไปรษณียที่นิยมใชเขียนขอความสงถึงกัน<br />
เปนระบบอินเตอรเน็ตออนไลนที่มีการเชิญเพื่อนจากรายชื่อเพื่อนในอีเมลตาง ๆ<br />
สมัครเขามาเปนเพื่อนของเรา โดยระบบจะทําการเพิ่มอีเมลเพื่อนให ในไฮไฟวจะมี<br />
การใสขอมูลที่ผูใชตองการ เชนรูปภาพ ซึ่งสามารถตกแตงไดตามตองการ รวมถึง<br />
ขอความที่ผูใชตองการบอกกลาวเพื่อแสดงความเปนตัวตนของผูใชคนนั้น ๆ ไดอยาง<br />
ที่ตองการ การทํางานของไฮไฟวคือระบบจะทําการคนหาเพื่อนใหมาเปนสมาชิก<br />
และยังมีรายชื่อสมาชิกคนอื่น ๆ อยูในรายชื่อของเพื่อนอีกทีหนึ่ง หากผูใชตองการ<br />
เพิ่มเพื่อนก็สามารถทําไดงายมากโดยการเลือกเพื่อน จะทําใหเพื่อนของเคากลายมา<br />
เปนเพื่อนของเราไดโดยอัตโนมัติและยังสามารถแสดงความคิดเห็นที่เรียกวา<br />
คอมเมนทไดดวย<br />
เอ็มเอสเอ็น คือโปรแกรมสงขอความผานระบบเครือขายอินเทอรเน็ต<br />
เปนที่นิยมเปนอยางมาก เพราะใชงานงาย มีคุณสมบัติตาง ๆ มากมายเชนแจงเตือน<br />
ใหผูใชทราบวามีเมลใหมเขามา อีกทั้งมีความรวดเร็วในการรับและสงขอความ<br />
โปรแกรมมีรูปแบบที่สวยงาม อีกทั้งยังสามารถเพิ่มเพื่อนที่เราตองการคุยดวยได<br />
อยางงายดายเพียงรูอีเมลของเพื่อนก็สามารถสนทนาผานเครือขายไดแลว นอกจากนี้<br />
ยังมีคุณสมบัติที่เรียกวา มายสเปส ซึ่งอนุญาตใหผูใชงานเอ็มเอสเอ็นสรางเว็บไซต<br />
สวนตัว หรือที่คนสวนมากเรียกกันทั่ว ๆ ไปวาบล็อก ซึ่งบล็อคคือการเขียนบทความ<br />
ของตนเองลงบนเว็บไซตซึ่งเขียนเรื่องอะไรก็ได ซึ่งผูที่เปนเจาของจะเปนผูที่ตั้งหัว<br />
เรื่องที่ตนเองสนในเทานั้นสมาชิกคนอื่นจะสามารถแสดงความคิดเห็นลงไปได ขอดี<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 49
ของมายสเปสคือถาเจาของไดทําการปรับปรุงหนาเว็บไซตของตนเองแลว สมาชิก<br />
คนอื่นจะสามารถทราบไดทันทีวาหนาเว็บไซตนั้น ไดมีการปรับปรุงแลว<br />
ทวิตเตอร เปนบริการที่ผูใชสามารถสงขอความที่มีความยาวไมเกิน 140<br />
ตัวอักษร โดยผูใชสามารถสงขอความของตนเองแลวเพื่อน ๆ ที่ติดตามทวิตเตอรของ<br />
เราอยูก็สามารถอานขอความเหลานั้นได และผูใชเองก็สามารถอานขอความของ<br />
เพื่อน ๆ ไดเชนกัน ซึ่งขอความที่เขียนจะไปแสดงอยูในหนาเว็บเพจของผูเขียน และ<br />
จะทําการสงขอความนี้ไปยังสมาชิกที่ติดตามผูเขียนคนนั้นโดยอัตโนมัติ สาเหตุสําคัญ<br />
ที่ทวิตเตอรเปนที่นิยมทั่วโลก เพราะวามีเครื่องมือที่อํานวยความสะดวกใหผูเขียน<br />
สามารถปรับปรุงขอมูลใหทันสมัย หรือเขียนขอความจากที่ไหนก็ได ตั้งแตหนาเว็บไซต<br />
บนโปรแกรมที่ติดตั้งลงบนเครื่องคอมพิวเตอร หรือแมกระทั่งบนโทรศัพทมือถือ จึงทําให<br />
ผูเขียนทวิตเตอรนั้นสามารถปรับปรุงขอมูลไดบอยเทาที่ตองการ<br />
จากที่กลาวมาทั้งหมด หากใชเทคโนโลยีในทางที่ผิดหรือไมเหมาะสม ก็จะ<br />
สงผลทั้งตอตัวผูใชเอง รวมถึงอาจสงผลกระทบตอสังคมไดเชนกัน จึงควรใชเครื่องมือ<br />
ตาง ๆ เหลานี้ในทางที่ถูกตอง เพื่อที่เราทุกคนจะไดใชเทคโนโลยีตาง ๆ เหลานี้เพื่อ<br />
อํานวยความสะดวก อีกทั้งยังเปนกิจกรรมที่ทําแลวมีความสุขอีกดวย<br />
แหลงอางอิง<br />
หนังสือประกอบการเรียนการสอนวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร<br />
ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา<br />
ตุลาคม 2549 (เอกสารประกอบการบรรยาย)<br />
http://www.tlcthai.com/webboard/view_topic.php?table_id=1&cate_id=2&<br />
post_id=22586 เขาถึงขอมูลวันที่ 10 พฤศจิกายน 2552<br />
50<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
http://www.expert2you.com/view_article.php?art_id=3149 เขาถึงขอมูลวันที่<br />
10 พฤศจิกายน 2552<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 51
มาฉลองปใหมดวยการสรางนิสัยการกินใหม<br />
กันเถอะ<br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
สวัสดีครับทานผูฟงทุกทาน ผูเขียนคาดวาทานผูฟงคงจะกําลังรอคอย<br />
ชวงเวลาเฉลิมฉลองในเทศกาลปใหมกันอยูนะครับ ปใหม ก็เปนวัน ๆ หนึ่งในจุดเล็ก ๆ<br />
ของชวงชีวิตที่ตอเนื่องกันไปจนสุดเสนชีวิต คุณคาของวันปใหมคงมิใชเพียงแคเปน<br />
เหตุผลที่ไดเมาหัวราน้ํา หรือไดมีโอกาสไดกินเค็กปใหม หรือไดหยุดงานโดยไมตอง<br />
ทําอะไรหลาย ๆ วันเทานั้น แตวันปใหมควรเปนจุดเล็กๆในชีวิตที่กระตุกใหเราได<br />
หยุดคิด เปนจุดที่เราจะไดตั้งตนในการทําอะไรใหมๆ ใหกับตัวเอง<br />
หากคุณกําลังคิดถึงความหวานนุมแสนอรอยของเคกอวยพรจากลูกหลาน<br />
ญาติมิตร หรือเพื่อนพองตามวัฒนธรรมที่เรารับมาจากฝรั่ง จนลืมนึกถึงน้ําหนักที่<br />
เพิ่มเอาเพิ่มเอา หลายคนอาจจะตอบวา ก็มันอดไมไดนี่นา ไวคอยไปหายาลดน้ําหนัก<br />
กินทีหลังก็แลวกัน หลายคนบอกกับตัวเองเชนนั้น แตการลดน้ําหนักโดยใชยามี<br />
ผลเสียและผลขางเคียงมากมาย ซึ่งยาลดความอวนมีอยูหลายชนิด ประเภทที่ออก<br />
ฤทธิ์ตอประสาทสวนกลาง อันนี้อาจไดผลสูงตอนที่รับประทาน แตก็ทรมานคนกิน<br />
พอสมควร เชน ทําใหนอนไมหลับ ใจสั่น คอแหง ทําใหคนจิตไมปกติได สวนใหญคน<br />
จะทนผลขางเคียงของยาชนิดนี้ไมคอยได แถมยังอวนไดมากกวาเกาเมื่อหยุดยาหรือ<br />
ที่เรียกวาปรากฏการณ โย โย เอฟเฟค (yo - yo - effect) สวนยาลดความอวนอีก<br />
ประเภทหนึ่งคือพวกที่สามารถพองในทอง ทําใหรูสึกอิ่ม ยาลดความอวนชนิดนี้<br />
52<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ไมคอยมีผลขางเคียง แตอาจทําใหขาดแรธาตุบางตัว และทําใหความอวนกลับมา<br />
หาเราใหมไดเร็วเหมือนกัน สวนชาลดความอวนทั้งหลายที่วางขายอยูในทองตลาด มักจะ<br />
เปนยาระบาย ชวยขับน้ําออกจากรางกายไมมีผลอยางแทจริงกับน้ําหนักตัวแตอยางใด<br />
นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่คนพบวา สารสกัดจากสมแขก สามารถลด<br />
น้ําหนักไดดี โดยไมมีผลขางเคียงเหมือนยาลดความอวนประเภทตาง ๆ ที่ผานมา ซึ่ง<br />
ก็เปนความหวังของวงการธุรกิจลดน้ําหนัก วาจะหากินจากสารสกัดสมุนไพรตัวนี้ได<br />
อีกมากโข แตทวาสมาคมแพทยหลายแหงทั้งในและตางประเทศ ตางก็ออกมา<br />
ประกาศวา ยาลดความอวนทั้งหลายแหลนั้น ไมไดชวยอะไรมากมาย สักพักหลังจาก<br />
หยุดกินยาก็กลับมาอวนเหมือนเดิมหรือมากกวาเกาเสียอีก<br />
ทานผูฟงคงจะเห็นแลววา การจะหวังพึ่งยาลดน้ําหนักดูเหมือนจะริบหรี่<br />
เต็มที การหันกลับมาพึ่งสมุนไพรอันเปนภูมิปญญาดั้งเดิมนาจะเปนวิธีที่ดีกวา<br />
สมัยกอนเราไมไดมีปญหาเรื่องโรคอวนแตอยางใด ยาลดความอวนจึงมิได ปรากฎ<br />
ในตํารายาโบราณเลมใด ๆ เพราะคนสมัยกอนบริโภคอาหารแตกตางจากปจจุบัน<br />
ดังนั้นการรักษาโรคอวนที่ดีที่สุดคือ การหันกลับไปบริโภคอาหารเหมือนกับ<br />
ในยุคที่ไมมีโรคอวนระบาด นิสัยการรับประทานอาหาร และรูจักใชพลังงานออกมา<br />
บางจึงเปนสิ่งจําเปนที่สุดในการลดความอวนและถายอนกลับไปดูจะพบวาคน<br />
สมัยกอนเขากินอาหารที่มีสวนประกอบของผักมากกวาเนื้อสัตว แมวาจะมีปริมาณ<br />
ขาวซึ่งเปนคารโบไฮเดรตสูงก็ตาม แตน้ําหนักตัวก็ไมไดเกินมากมายจนเปนโรคอวน<br />
เชนคนสมัยนี้ ซึ่งแตกตางจากสาว ๆ หนุม ๆ ยุคนี้ถึงแมจะพยายามกินขาวนอย ๆ<br />
เพราะกลัวอวนแตก็ยังอวนอยูดี มีเรื่องนาแปลกจากงานวิจัยที่ศึกษาเปรียบเทียบ<br />
การลดน้ําหนักของคนตางเผาพันธ พบวา คนอเมริกันที่พยายามลดน้ําหนัก ดวยการ<br />
กินอาหารที่มุงลดน้ําหนัก เชน อาหารที่มีแคลอรี่นอยที่สุดเทาที่จะทําได โดยกินอาหาร<br />
คารโบไฮเดรตไมเกิน 30 กรัม ตอวัน แตก็ลดน้ําหนักไดไมนานกับ ตารางควบคุม<br />
น้ําหนักราคาแพงจากสถาบันตาง ๆ สุดทายก็กลับมาอวนไดเหมือนเดิม ในขณะที่<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 53
คนอัฟริกาและคนเอเชียสามารถกินอาหารที่มีใหแคลอรี่สูงถึง 3,000 แคลอรี่ตอวัน<br />
และมีปริมาณคารโบไฮเดรตสูงถึง 600 กรัมตอวันตลอดชีวิต แตไมมีปญหาเรื่อง<br />
น้ําหนักเพิ่มมากเหมือนคนอเมริกัน เนื่องจากคนเอเชียและคนอัฟริการับประทาน<br />
อาหารที่มีกากมากกวาคนอเมริกัน กลาวคือการรับประทานอาหารที่มีกากจะชวยใน<br />
การควบคุมน้ําหนักไมใหเปนโรคอวนได ดังนั้นในปใหมนี้หากทานผูฟงจะใหของขวัญ<br />
กับตัวเอง ก็ลองใหนิสัยการกินแบบใหม นั่นคือเพิ่มการกินอาหารที่มีกาก เชน พวก<br />
ธัญญพืช โดยเฉพาะขาวกลองเปนอาหารหลักพรอมลดอาหารประเภทไขมัน ลดอาหาร<br />
ที่มีน้ําตาลสูง ๆ ซึ่งจะปองกันและรักษาโรคอวน ทั้งนี้เพื่อสุขภาพที่ดีตลอดปและ<br />
ตลอดไป<br />
แหลงอางอิง<br />
Smith, D. and McFall, S. 2005. The relationship of diet and exercise for weight control<br />
and the quality of life gap associated with diabetes. Journal of Psychosomatic<br />
Research, 59 (6): 385-392.<br />
Koikkalainen, M., Mykkänen, H., Julkunen, H., Saarinen, T. and Lappalainen, R.<br />
2002.Changes in eating and weight control habits after myocardial<br />
infarction. Patient Education and Counseling 46 (2): 125-130.<br />
54<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
สรางแรงบันดาลใจ<br />
ใหเด็กไทยหัวใจวิทยาศาสตร<br />
สวามินี ธีระวุฒิ<br />
ในทุก ๆ วันเสารที่สองของเดือนมกราคม เปนที่ทราบกันดีวา คือวันเด็ก<br />
แหงชาติ ดังนั้นบทความเรื่องนี้จะเปนเรื่องที่พูดถึงความเปนเด็กกับวิทยาศาสตรมี<br />
ความเกี่ยวของกันและเชื่อมโยงกันอยางไร<br />
คําวาวิทยาศาสตร ฟงดูแลวคอนขางนากลัวสําหรับหลายคน เพราะรูสึกวา<br />
เปนเรื่องที่ยาก นาปวดหัว เปนเรื่องของคนเกงเทานั้น ไมใชเปนเรื่องธรรมดาที่คน<br />
ทั่ว ๆ ไปจะเรียนรูและเขาใจได ไมสามารถพบเห็นไดในชีวิตประจําวัน คนที่จะเปน<br />
นักวิทยาศาสตรจะตองเปนคนเกง ใสแวนตาหนา ๆ ใสเสื้อคลุมสีขาว และเมื่อทดลอง<br />
จะตองใชอุปกรณทางวิทยาศาสตร เชน หลอดทดลอง กลองจุลทรรศน และตองอยู<br />
ในหองปฏิบัติการ แตแทที่จริงแลววิทยาศาสตรนั้นเปนเพียงแคการศึกษาหาความรู<br />
หรือความจริงเกี่ยวกับปรากฏการณธรรมชาติรอบ ๆ ตัวเรา ทั้งที่มีชีวิตและไมมีชีวิต<br />
อยางมีขั้นตอนและระเบียบแบบแผน ซึ่งก็คือความพยายามของมนุษยที่ตองการ<br />
คนหาความจริงของธรรมชาตินั่นเอง วิทยาศาสตร มีความสําคัญสําหรับทุกคน ทั้ง<br />
เด็กและผูใหญ ผูชายและผูหญิง ชาวกรุงและชาวชนบท วิทยาศาสตรนี่เองทําใหโลก<br />
เราเปนอยางปจจุบันนี้ วิทยาศาสตร ชวยใหเกิดความสะดวกสบาย ชวยแกปญหาใน<br />
ชีวิตประจําวันของคนเรา การใชวิทยาศาสตรอยางชาญฉลาดจะทําใหโลกนาอยูขึ้น<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 55
ในความเปนจริงมนุษยทุกคนมีจิตใจ เปนนักวิทยาศาสตรอยูแลว ไมมากก็<br />
นอย จะสังเกตไดจากเด็กเล็ก ๆ อยากจะรูไปหมดทุกอยางเกี่ยวกับทุกสิ่งที่พบเห็น<br />
และถาไดพบใครที่เด็กคิดวารู ในสิ่งเหลานั้น คําถามก็จะพรั่งพรูออกมาอยางดู<br />
เหมือนจะไมมีวันสิ้นสุด บางครั้งก็เปนคําถามที่ยากเกินกวาที่ผูใหญจะใหคําตอบ<br />
ผูใหญหลายคนที่ไมเขาใจในธรรมชาติความเปนนักวิทยาศาสตรตัวนอย ๆ ของเด็ก<br />
จึงปดกั้นโอกาสทางการเรียนรูของพวกเขาโดยการไมใหความสนใจกับคําถามและ<br />
การคนพบแบบเด็ก ๆ หรือไมไดจัดประสบการณการเรียนรูที่จะสงเสริมและตอยอด<br />
ทักษะและแนวคิดที่ถูกตองใหกับเด็กอยางเหมาะสม เปนธรรมดาที่เด็กจะอยากรูวา<br />
สิ่งเหลานั้นทํางานอยางไรทําไมโลกจึงเปนอยางนั้นอยางนี้ ในเรื่องเดียวกัน ขณะที่<br />
นักวิทยาศาสตร เรียนรูแบบผูรูคือรูทั้งทฤษฎีและกระบวนการ เด็กจะเรียนรูแบบ<br />
ธรรมชาติ นักวิทยาศาสตรมีความอยากรูอยากเห็นเหมือนเด็ก และเด็กก็คือ<br />
นักวิทยาศาสตรนอย ๆ ที่แทจริง<br />
ดังนั้น การสรางแรงบันดาลใจใหเด็กไทยมีหัวใจวิทยาศาสตรจึงไมใชเรื่อง<br />
ยุงยาก เพียงแคหยิบยกเรื่องราวในชีวิตประจําวันหรือธรรมชาติรอบตัวมาสราง<br />
บรรยากาศและกระตุนการเรียนรูใหเด็กสนุกกับการคนควาหาคําตอบไดดวย<br />
กระบวนการทางวิทยศาสตร โดยเริ่มจากขอสงสัยตาง ๆ นั่นแหละ อยาดวนอธิบาย<br />
ถาอยากใหเด็กรู ไมอยางนั้นจะทําใหเด็กตาบอด ถาอยากใหเด็กฟงก็อยารีบบอก<br />
จนหมด ไมอยางนั้นเด็กจะหูหนวก แตควรประเมินวาเด็กสังเกตเห็นอะไรบาง รับรูได<br />
แคไหน แลวเราก็คอย ๆ เพิ่มเติมเขาไปทีละนิดโดยใหเด็กเกิดความอยากรูอยากเห็น<br />
เพิ่มมากขึ้น ขั้นตอมาคือผูใหญควรกระตุนใหเด็กคิดวาปญหาหรือขอสงสัยนั้น<br />
เด็กเองมีแนวคิดในการหาทางออกอยางไร กับปญหาเหลานั้น เมื่อเด็กสามารถ<br />
แกปญหา หาคําตอบของปญหา โดยไมถูกวิธี ไมมีระบบ ไมมีขั้นตอน การไดรับ<br />
คําตอบ อาจเปนไปไดยาก และอาจจะไมสามารถแกปญหาได การสังเกตอยาง พินิจ<br />
พิเคราะห จะนําไปสู การระบุปญหา ขั้นตอไปตองฝกใหเด็กคาดคะเนวา "เอมันมี<br />
56<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
สาเหตุ มาจากอะไรนะ" หาไวหลาย ๆ ขอ อาจมีขอนึงที่ตอไปจะกลายเปนคําตอบที่<br />
ถูกตอง ซึ่งการทําอยางนี้เรียกวา การตั้งสมมุติฐาน แลวตอไปเริ่มปฏิบัติการเพื่อหา<br />
คําตอบของสมมุติฐาน ทีละขอ ๆ แบบนี้เรียกวา การทดลอง โดยมีขอแมวา ตองมี<br />
การควบคุมการทดลอง คือตองมีการกําหนดตัวแปรตาง ๆ ที่ถูกระบุในสมมุติฐาน<br />
อันนี้นะคงที่ อีกอันเปลี่ยน เจาสวนที่เปลี่ยนนี่แหละ ที่มันจะทําใหไดผลการทดลอง<br />
ตาง ๆ กัน ฝกใหเด็กทดลองหลาย ๆ ครั้ง จนแนใจ หากผลการทดลองขัดกับ<br />
สมมุติฐาน ผูใหญอาจตองฝกใหเด็กลองตั้งสมมุติฐานใหม ซึ่งอาจเกิดขึ้นได โดยการ<br />
บังเอิญ ซึ่งมีหลาย ๆเรื่องในวงการวิทยาศาสตร ที่ถูกคนพบดวยความบังเอิญ คือ<br />
ไมใชสมมุติฐาน ที่ตั้งไวแตแรก แตมาตั้งทีหลัง เมื่อทําการทดลองไปแลว เมื่อไดผล<br />
การทดลองแลว เราเองควรจะแนะนําใหเด็กมีการนําขอมูลที่ไดมาวิเคราะห แลว<br />
สรุปวาจริงตามสมมุติฐานที่ตั้งไวหรือไม ซึ่งในขั้นตอนสุดทายนี้เรียกวา การสรุปผล<br />
โดยกระบวนการทั้งหมดที่กลาวมารวมเรียกวา กระบวนการทางวิทยาศาสตร<br />
หากผูใหญสนับสนุนและเล็งเห็นถึงความสําคัญในการพัฒนาศักยภาพ<br />
ของเด็กไทย ดวยการฝกใหเด็กไดนํากระบวนการคิดทางวิทยาศาสตรไปใชบอย ๆ<br />
ในทุก ๆ เรื่องไมเฉพาะแตในแงของการเรียนในชั้นเรียน แตยังผนวกไปถึงการใชใน<br />
ชีวิตประจําวัน สิ่งตาง ๆ รอบตัว รวมถึงใชประโยชนจากมันสมองและผลงานของ<br />
เยาวชนเหลานี้ พวกเขาจะกลายเปนกําลังสําคัญในการพัฒนาประเทศใหแขงขันกับ<br />
ชาติอื่น ๆ ไดอยางแนนอน<br />
แหลงอางอิง<br />
จริยา สุจารีกุล. 2552. วิทยาศาสตรคือ.....เขาถึงจาก http://www.ipst.ac.th/article/<br />
science-p/sci-p14.html (วันที่สืบคน 5 พฤศจิกายน 2552).<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 57
พีรกิตต คมสัน. 2547.นักอยากวิจัยสําหรับเด็กไทยที่อยากเปนนักวิทยาศาสตร.<br />
กรุงเทพฯ. 117 หนา<br />
สินีนาฏ ทาบึงกาฬ. 2552. ความจําเปนที่ตองสอนวิทยาศาสตรตั้งแตเด็กปฐมวัย.<br />
หนังสือพิมพแนวหนา ฉบับวันที่ 6 มีนาคม 2552.<br />
สมศรี ตั้งมงคลเลิศ. 2552. คุณพอคุณแมจะชวยใหลูกรักวิทยาศาสตรไดอยางไร.<br />
เ ข า ถึ ง จ า ก http://www.ipst.ac.th/article/science-p/science-p17.html<br />
(วันที่สืบคน 5 พฤศจิกายน 2552).<br />
58<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
14 มกราคม :<br />
วันอนุรักษทรัพยากรปาไมแหงชาติ<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
ปาไมเปนทรัพยากรที่สําคัญของชาติ ใหประโยชนทั้งทางตรงและทางออม<br />
แกประชาชน มีความสําคัญทั้งตอระบบนิเวศวิทยา ชวยปองกันการชะลางพังทลาย<br />
ของดินทําใหดินอุดมสมบูรณ เปนตนน้ําลําธาร รวมถึงเปนที่อยูอาศัยของสัตวปา มี<br />
ความสําคัญดานเศรษฐกิจเนื่องจากทําใหเกิดผลผลิตที่นํามาใชประโยชนตอมนุษย<br />
ไดอยางมากมาย มีความสําคัญดานนันทนาการในการเปนแหลงพักผอนหยอนใจ<br />
ของมนุษย เปนแหลงศึกษาธรรมชาติวิทยา นอกจากนี้ปาไมยังชวยรักษาความสมดุล<br />
ของภาวะแวดลอมและปองกันภัยธรรมชาติ ซึ่งนําความเสียหายอยางรายแรงแกชีวิต<br />
และทรัพยสินของประชาชน<br />
สาเหตุสําคัญของการลดลงของพื้นที่ปาเกิดจากการลักลอบตัดไมทําลายปา<br />
ปริมาณปาไมที่ถูกทําลายนี้นับวันจะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ตามอัตราเพิ่มของจํานวนประชากร<br />
ยิ่งมีประชากรเพิ่มขึ้นเทาใดความตองการในการใชไมก็เพิ่มมากขึ้นตาม เมื่อ<br />
ประชากรเพิ่มสูงขึ้นความตองการใชที่ดินเพื่อปลูกสรางที่อยูอาศัยและที่ดินทํากิน<br />
ก็สูงขึ้น เปนผลผลักดันใหประชาชนเขาไปบุกรุกพื้นที่ปาไม หรือเผาปาทําไรเลื่อน<br />
ลอย นอกจากนี้ยังมีนายทุนที่ดินเขาไปทําลายปาเพื่อจับจองที่ดินไวขายตอไป การ<br />
สงเสริมการปลูกพืชหรือเลี้ยงสัตวเศรษฐกิจเพื่อการสงออก เชน มันสําปะหลัง ปอ<br />
เปนตน โดยไมสงเสริมการใชที่ดินอยางเต็มประสิทธิภาพทั้ง ๆ ที่พื้นที่ปาบางแหง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 59
ไมเหมาะสมที่จะนํามาใชในการเกษตร การกําหนดแนวเขตพื้นที่ปากระทําไมชัดเจน<br />
หรือไมกระทําเลยในหลาย ๆ พื้นที่ ทําใหประชาชนเกิดความสับสนทั้งโดยเจตนาและ<br />
ไมเจตนา การจัดสรางสาธารณูปโภคของรัฐ เชน เขื่อน อางเก็บน้ํา เสนทางคมนาคม<br />
การสรางเขื่อนขวางลําน้ําจะทําใหพื้นที่เก็บน้ําหนาเขื่อนที่อุดมสมบูรณถูกตัดโคนมา<br />
ใชประโยชน สวนตนไมขนาดเล็กหรือที่ทําการยายออกมาไมทันก็จะถูกน้ําทวม<br />
ตอมาจึงเกิดปญหาน้ําเนาไหลลงลําน้ํา ไฟไหมปา การทําเหมืองแรซึ่งมีความจําเปน<br />
ที่จะตองเปดหนาดินกอนจึงทําใหปาไมที่ขึ้นปกคลุมถูกทําลายลง สวนเสนทางขนยาย<br />
แรในบางครั้งตองทําลายปาไมลงเปนจํานวนมากเพื่อสรางถนนหนทาง และการ<br />
ระเบิดหนาดินเพื่อใหไดมาซึ่งแรธาตุ สาเหตุดังกลาวนี้สงผลถึงการทําลายปา ทําให<br />
เกิดความไมสมดุลทางภาวะแวดลอมขึ้นจนถึงขั้นเปนอันตรายตอชีวิตและทรัพยสิน<br />
จากอุทกภัยภาคใตที่เกิดขึ้นเมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2531 โดยเฉพาะที่<br />
ตําบลกระทูน อําเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช และวาตภัยจากพายุเกยที่จังหวัด<br />
ชุมพร เมื่อ พ.ศ.2532 เปนสาเหตุที่ทําใหวันที่ 14 มกราคม พ.ศ.2532 พระบาทสมเด็จ<br />
พระเจาอยูหัวทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชกําหนดแกไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.ปาไม<br />
พ.ศ.2484 และพระราชกําหนดแกไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.อุทยานแหงชาติ พ.ศ.2504<br />
พระราชกําหนดดังกลาวไดใหอํานาจรัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ<br />
โดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรีมีอํานาจสั่งการใหสัมปทานปาไมสิ้นสุดลงทั้ง<br />
แปลงได ดังนั้นการจัดวางโครงการทําไมทั่วประเทศตองยุติลงทุกโครงการและพื้นที่<br />
และกระทรวงเกษตรและสหกรณพิจารณาแลวเห็นวา ภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นเปนสวน<br />
หนึ่งมาจากสาเหตุการลักลอบตัดไมทําลายปา ดังนั้นในการแกไขปญหาการลักลอบ<br />
ตัดไมทําลายปาจึงจําเปนตองทําการรณรงคอยางตอเนื่องและระยะยาว ใหประชาชน<br />
ไดเขาใจและใหความสําคัญกับการอนุรักษทรัพยากรปาไม และทําใหเกิดความ<br />
ตระหนักตออันตรายซึ่งอาจเกิดขึ้นจากการตัดไมทําลายปาใหได โดยสรางจิตสํานึก<br />
ใหกับประชาชนเกี่ยวกับอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการตัดไมทําลายปา เพื่อตองการ<br />
60<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
อนุรักษปาไมที่มีอยูอยางจํากัดมิใหถูกทําลายตอไป และคณะรัฐมนตรีไดมีมติ<br />
กําหนดใหวันที่ 14 มกราคมของทุกปเปน"วันอนุรักษทรัพยากรปาไมแหงชาติ<br />
การกําหนดใหวันที่ 14 มกราคมของทุกปเปน "วันอนุรักษทรัพยากรปาไม<br />
แหงชาติ” วัตถุประสงคอยางหนึ่งก็เพื่อเปนการตอบสนองนโยบายการปองกันรักษา<br />
ปาและนโยบายปาไมแหงชาติ ดานสังคมและการเมือง ทําใหประชาชนมีความรูสึก<br />
รักและหวงแหนทรัพยากรปาไม ทําใหมีการใชไมอยางประหยัด และสงผลใหสามารถ<br />
อนุรักษทรัพยากรปาไมไวเปนสมบัติของประชาชนทุกคนในชาติไดตลอดไป โดย<br />
ภาครัฐมีการจัดงานวันอนุรักษทรัพยากรปาไมแหงชาติขึ้นเพื่อใหประชาชนได<br />
ตระหนักถึงความสําคัญของวันดังกลาว ซึ่งมีกิจกรรมที่สําคัญ เชน การจัดนิทรรศการ<br />
การเผยแพรความรู การบรรยายความรูในสถานศึกษา ประกวดวาดภาพปาไม แจก<br />
เอกสารเผยแพร แจกกลาไมแกประชาชน ตลอดจนจัดประชุมชี้แจงแกประชาชน<br />
ทั่วไป เชิญชวนใหประชาชนงดเวนการตัดไมทําลายปาพรอมทั้งรวมกันปลูกและ<br />
บํารุงรักษาตนไมในทุกทองที่ สวนภาคเอกชน และประชาชนควรใหการสนับสนุน<br />
และเขารวมกิจกรรมกับทางภาครัฐเทาที่สามารถจะทําได<br />
สําหรับผูมีหัวใจรักปาไมทุกทานคงเห็นดวยวาทุกวันเปนวันอนุรักษ<br />
ทรัพยากรปาไมแหงชาติ แตสําหรับทุกวันที่ 14 มกราคมนี้ ก็มีสวนชวยตอกย้ําให<br />
คนไทยทุกคนเห็นความสําคัญของปาไม และภัยธรรมชาติที่เกิดจากการตัดไม<br />
ทําลายปา เปนวันสําคัญที่ทุกฝาย ทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาชน เยาวชน จะตอง<br />
รวมมือรวมใจกันดําเนินการ จัดใหมีขึ้นทุกทองที่ในวันที่ 14 มกราคม ของทุกป<br />
เพื่อสนับสนุนนโยบายการปาไมแหงชาติ ในการอนุรักษทรัพยากรปาไมไวเปนสมบัติ<br />
ของทุกคนในชาติตลอดไป<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 61
แหลงอางอิง<br />
รจนา ระจินดา. 14 มกราคมเปนวันอนุรักษทรัพยากรปาไมของชาติ. สืบคนเมื่อวันที่<br />
1 กันยายน 2552. เขาถึงไดจาก http://www.forest.go.th/.<br />
ตฤตณัย นพคุณ. ปาไมไทย : บทสรุปของอํานาจและประโยชน (2522). กรุงเทพฯ :<br />
อาร บิซิเนส เพรส.<br />
62<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ไฮโดรเจน :<br />
พลังงานทดแทนที่นาสนใจในปจจุบัน<br />
สุบัณฑิต นิ่มรัตน<br />
สถานการณโลกในปจจุบันเรื่องราวเกี่ยวกับพลังงานเชื้อเพลิงและ<br />
สิ่งแวดลอมจัดเปนประเด็นรอนที่ทุกฝายตางใหความสําคัญและหันมาเอาใจใสกัน<br />
มากขึ้น การขาดแคลนพลังงานเปนปญหาสําคัญที่สงผลกระทบไปทั่วโลก โดยเฉพาะ<br />
น้ํามันซึ่งเปนเชื้อเพลิงที่สําคัญเริ่มมีปริมาณลดลงและนับวันยิ่งมีราคาแพงขึ้น<br />
การแสวงหาแหลงพลังงานใหมมาทดแทนจึงเปนแนวทางที่ทุกฝายหันมาใหความ<br />
สนใจ ในวันนี้ดิฉันมีพลังงานทางเลือกใหมที่นาสนใจเปนอยางยิ่งมาแนะนําทานผูฟง<br />
หลายทานคงอาจเคยรูจักมาบางแลว นั่นคือ พลังงานไฮโดรเจนคะ<br />
พลังงานไฮโดรเจนเปนเทคโนโลยีที่คอนขางใหมในปจจุบันอาจยังมีผูรูจัก<br />
กันไมแพรหลายมากนัก แตนาสนใจเนื่องจากมีจุดเดนที่เปนพลังงานที่หาไดจาก<br />
ธรรมชาติ และยังเปนพลังงานสะอาดที่ชวยลดภาวะโลกรอนและมลพิษจากไอเสียที่<br />
เกิดจากการใชน้ํามันเปนเชื้อเพลิงอีกดวย เนื่องจากพลังงานชนิดนี้มีตนกําเนิดมา<br />
จากน้ําบริสุทธิ์นั่นเอง กอนที่จะกลาวถึงกระบวนการผลิตพลังงานเรามาทําความ<br />
รูจักกับ “ไฮโดรเจน” พระเอกของเรื่องกันกอนคะ ไฮโดรเจน” จัดเปนธาตุชนิดหนึ่งที่<br />
พบอยูในรูปของสารประกอบมากกวารูปอิสระ แหลงสําคัญที่พบธาตุไฮโดรเจนเปน<br />
องคประกอบ คือ น้ําและสารอินทรีย การจะนําไฮโดรเจนมาใชจึงนํามาจากแหลงที่<br />
พบธาตุนี้และหาไดงาย คือ น้ํา นั่นเอง โดยไฮโดรเจนถือไดวาเปนพลังงานเชื้อเพลิง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 63
สําหรับการเผาไหมที่มีประสิทธิภาพสูงสะอาดและเปนมิตรกับสิ่งแวดลอม ไดรับการ<br />
คาดหมายและยอมรับวาจะเปนแหลงของพลังงานเชื้อเพลิงที่สําคัญอยางมากใน<br />
อนาคต ในปจจุบันนี้กระบวนการเปลี่ยนรูปสารไฮโครคารบอนดวยไอน้ํา (Steam<br />
reforming of hydrocarbons) เปนกระบวนการที่ใหญที่สุดสําหรับการผลิตพลังงาน<br />
ไฮโดรเจน แตปญหาหลักที่สําคัญมากของกระบวนการนี้คือ การปลดปลอยกาซ<br />
คารบอนไดออกไซดในปริมาณมากซึ่งเปนสาเหตุของสภาวะโลกรอนหรือปรากฏการณ<br />
เรือนกระจก นอกจากนี้แลวยังประสบปญหาการขาดแคลนแหลงของไฮโดรคารบอน<br />
ที่นํามาใชในกระบวนการอีกดวย ดังนั้นกระบวนการอื่นซึ่งเปนทางเลือกใหมที่<br />
ปลอดภัย และสามารถผลิตพลังงานไฮโดรเจนไดอยางมีประสิทธิภาพ จึงควรไดมีการ<br />
พัฒนาขึ้น เพื่อรองรับความตองการพลังงานไฮโดรเจนในอนาคต<br />
ไฮโดรเจนสามารถนํามาใชไดทั้งเปนเชื้อเพลิงและใชสรางพลังงานไฟฟา<br />
โดยการสรางพลังงานไฟฟาจากไฮโดรเจนมีหลักการงาย ๆ โดยเริ่มจากกระบวนการ<br />
แยกกาซไฮโดรเจนจากโมเลกุลน้ําดวยการผานกระแสไฟฟาลงไปในน้ํา แลวปลอย<br />
กาซไฮโดรเจนที่แยกไดใหวิ่งผานเซลลเชื้อเพลิงซึ่งเปนเยื่อแปลงกาซไฮโดรเจนเปน<br />
ไฟฟาที่เรียกวา เอ็มอีเอ (Membrane Electrode Assembly) ซึ่งเปนเยื่อบาง ๆ ที่มี<br />
แผนพลาสติกโพลีเทตราฟลูออรเอททีลีนอยูตรงกลาง ฉาบดวยผาคารบอนที่มีผง<br />
แพลตินั่มเล็กระดับนาโนเคลือบจับในปริมาณที่พอเหมาะ ซึ่งเมื่อกาซไฮโดรเจนวิ่ง<br />
ผานเยื่อนี้จะปลดปลอยพลังงานไฟฟามาใหเราใชงานไดโดยตรงโดยไมตองผาน<br />
แบตเตอรี่ ในปจจุบันไดมีการพัฒนามาใชกับรถยนต ซึ่งมีการพัฒนารถยนตที่ใช<br />
พลังงานไฮโดรเจนเปนเชื้อเพลิงในการเผาไหมโดยตรง และรถไฟฟาพลังงาน<br />
ไฮโดรเจน สําหรับการใชพลังงานไฮโดรเจนเปนแหลงของเชื้อเพลิงโดยตรงในการ<br />
ขับเคลื่อนรถยนต มีหลักการสําคัญคือการแยกน้ําดวยไฟฟาดวยเครื่องมือที่เรียกวา<br />
รีแอกเตอร เครื่องนี้ทํางานโดยอาศัยพลังงานไฟฟา ซึ่งในการนํามาใชกับรถยนตจะ<br />
ประยุกตใชไฟฟากระแสตรงจากแบตเตอรี่รถยนตมาเปนแหลงพลังงานใหแกเครื่อง<br />
64<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
รีแอกเตอร โดยปกติแลวแยกน้ําดวยเครื่องรีแอกเตอรนั้นจะเกิดความรอนสูงซึ่ง<br />
คอนขางเปนอันตราย แตในปจจุบันไดมีการพัฒนาใหการแยกน้ําดวยเครื่อง<br />
รีแอกเตอร สามารถควบคุมความรอนไดอยางมีประสิทธิภาพจนนํามาใชกับรถยนต<br />
ไดอยางปลอดภัย ไฮโดรเจนที่เกิดขึ้นจะนําไปใชเปนเชื้อเพลิงในการเผาไหมของ<br />
เครื่องยนตโดยตรง อีกทั้งในการแยกน้ําจะเกิดไฮโดรเจนขึ้นทีละนอยตามความ<br />
ตองการของเครื่องยนต จึงไมตองสํารองเก็บกาซไฮโดรเจนในถังความดันสูง ขอดี<br />
ของเทคโนโลยีนี้คือ วัตถุดิบราคาถูก เนื่องจากใชน้ําเปลาเปนแหลงวัตถุดิบ และที่<br />
สําคัญเปนมิตรกับสิ่งแวดลอมเนื่องจากสิ่งที่เกิดขึ้นจากการเผาไหมคือ ไอน้ํา เพียง<br />
อยางเดียว สวนรถไฟฟาพลังงานไฮโดรเจน ปจจุบันประเทศไทยสามารถผลิตรถยนต<br />
ไฟฟาพลังงานไฮโดรเจนที่วิ่งดวยความเร็ว 100 กม.ตอชั่วโมงที่เรียก วา “ไทยคาร”<br />
ซึ่งเปนรถยนตตนแบบ เชื้อเพลิงที่ใชพลังงานไฮโดรเจนจากน้ํา คันแรกที่เปนฝมือของ<br />
นักประดิษฐชาวไทย โดย พล.อ.ท.มรกต ชาญสํารวจ อดีตเจากรมสรรพาวุธทหารอากาศ<br />
เปนการนําหลักการเปลี่ยนพลังงานไฮโดรเจนดวยเซลลเชื้อเพลิงใหเปนพลังงาน<br />
ไฟฟาเพื่อใชในการขับเคลื่อนเครื่องยนต ดังที่กลาวไปขางตน<br />
ดังนั้น พลังงานไฮโดรเจนจึงเปนอีกทาง เลือกหนึ่งที่สามารถนํามาใชทดแทน<br />
พลังงานดั้งเดิมได เนื่องจากคุณประโยชนในดานตาง ๆ โดยสรุปดังนี้ (1) แหลง<br />
พลังงานดั้งเดิมกอใหเกิดกาซเรือนกระจก แตพลังงานไฮโดรเจนเปนพลังงานสะอาด<br />
ไมกอใหเกิดกาซเรือนกระจก ดังนั้นจึงไมสงผลใหเกิดภาวะเรือนกระจก (2) การเผาไหม<br />
ของเชื้อเพลิงดั้งเดิม ไมวาจะมาจากยานพาหนะหรือแหลงอุตสาหกรรมตาง ๆ<br />
กอใหเกิดกลุมควันและฝุนละออง แตพลังงานไฮโดรเจนไมกอใหเกิดมลพิษทาง<br />
อากาศเหลานี้ (3) พลังงานไฮโดรเจนสามารถนําไปประยุกตใชกับงานที่ตองใช<br />
พลังงานดั้งเดิมได เชน ใชเปนเชื้อเพลิงสําหรับครัวเรือน เครื่องยนตสันดาปภายใน<br />
เครื่องกังหันและเครื่องไอพน (4) คาพลังงานเชื้อเพลิงที่ไดจากไฮโดรเจนจะมากกวา<br />
คาพลังงานเชื้อเพลิงไฮโดรคารบอน และเชื้อเพลิงจากแอลกอฮอลเชน เมทานอลและ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 65
เอทานอลถึง 2.5 และ 5 เทา ตามลําดับ (5) กาซไฮโดรเจนสามารถนําไปใชกับเซลล<br />
เชื้อเพลิง (Fuel cell) ในการผลิตไฟฟา ซึ่งอยูระหวางการพัฒนาและคาดวาจะ<br />
นํามาใชอยางกวางขวางในอนาคตจากขอมูลทั้งหมดที่กลาวไปขางตน ทานผูฟง<br />
หลายทานคงคิดเชนเดียวกับดิฉันนะคะวา พลังงานไฮโดรเจนนั้นนับเปนพลังงาน<br />
ทางเลือกใหมที่นาสนใจอยางยิ่ง เนื่องจากมีขอดีในดานของคาใชจายที่ถูก โดยไม<br />
ตองงอน้ํามันที่ปจจุบันมีราคาแพงขึ้นและไมมีทีทาที่จะลดลง และในดานการอนุรักษ<br />
สิ่งแวดลอมที่ไมกอใหเกิดมลพิษที่สงผลใหเกิดปญหาโลกรอนและมลพิษทางเสียง<br />
ซึ่งจะเปนผลดีอยางยิ่ง หากรัฐบาลใหความสําคัญและใหการสนับสนุน แตสิ่งที่ตอง<br />
คํานึงถึงในการนําเทคโลยีพลังงานทางเลือกไฮโดรเจนใชคือ ความปลอดภัย<br />
เนื่องจากเปนเทคโนโลยีที่คอนขางใหม จึงควรตองมีการศึกษาคนควากันตอไป<br />
จนแนใจวาปลอดภัยในการนํามาใช เพื่อปองกันปญหาที่อาจเกิดขึ้นในภายหลังได<br />
แหลงอางอิง<br />
จันทรเพ็ญ เมฆาอภิรักษ. 2550. บทความพิเศษ : เซลลพลังงาน “ไฮโดรเจน” ทางเลือก<br />
หนึ่งของยุโรป. องคการพิพิธภัณฑวิทยาศาสตรแหงชาติ (National<br />
Science Museum) กระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี.<br />
พลังงานไฮโดรเจน. 2552.เขาถึงไดจาก http://www.jobpub.com/articles/showarticle.<br />
asp?id=1699<br />
พลังงานไฮโดรเจนและเซลลเชื้อเพลิง. 2548. เขาถึงไดจาก http://www.pyo.nu.ac.th/Info/<br />
Term1-49/hp_contest49/1_21/web/la4.htm<br />
พลังงานไฮโดรเจนไทยกาวไกลไปอีกขั้น. 2008. Eduzones News Network ศูนยขาว<br />
การศึกษาไทย.<br />
Thai Fuel cell Car รถยนตแหงชาติ. 2551. เขาถึงไดจาก http://www.dailynews.co.th<br />
66<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ความรูเรื่องทรัพยสินทางปญญาเนื่องใน<br />
วันนักประดิษฐไทย 2 กุมภาพันธ <strong>2553</strong><br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
เมื่อวันที่ 2 ก.พ. 2536 ผลงานสิ่งประดิษฐ “กังหันชัยพัฒนา” ซึ่งเปนสิ่งประดิษฐ<br />
เพื่อบําบัดน้ําเสียดวยวิธีการเติมอากาศของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงไดรับ<br />
การทูลเกลาฯ ถวายสิทธิบัตรการประดิษฐ ซึ่งถือไดวาเปนสิทธิบัตรที่ถวายแด<br />
พระมหากษัตริย พระองคแรกของโลก ดวยพระอัจฉริยภาพดานการประดิษฐอันเปน<br />
ที่ยอมรับในระดับสากลโลกและเปนประโยชนตอพสกนิกรไทยเปนอยางยิ่ง คณะรัฐมนตรี<br />
จึงไดมีมติเมื่อวันที่ 10 ม.ค. 2537 กําหนดให 2 ก.พ.ของทุกป เปน “วันนักประดิษฐไทย”<br />
เพื่อเปนการตระหนักถึงความสําคัญของนักประดิษฐและผลงานของนัก<br />
ประดิษฐที่ไดคิดคนขึ้นมาหรือที่เรียกกันวา ทรัพยสินทางปญญา ผูเขียนจะขอ<br />
อธิบายถึงความรูเกี่ยวกับทรัพยสินทางปญญา ซึ่งสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คือ<br />
สิทธิบัตร (Patent) และลิขสิทธิ์ (Copyright)<br />
สิทธิบัตร (Patent) หมายถึง หนังสือสําคัญที่ออกใหเพื่อคุมครองการประดิษฐ<br />
หรือการออกแบบผลิตภัณฑ ทั้งนี้ผูประดิษฐหรือออกแบบผลิตภัณฑหากตองการ<br />
ไดรับความคุมครอง จะตองยื่นคําขอรับสิทธิบัตร แตก็ไมใชวาคิดประดิษฐหรือ<br />
ออกแบบผลิตภัณฑใดขึ้นมาจะไดรับความคุมครองเสมอไป การขอรับสิทธิบัตรการ<br />
ประดิษฐมีเงื่อนไข 3 ประการ คือ 1) เปนการประดิษฐใหม คือ ยังไมเคยมีจําหนาย<br />
หรือขายมากอน หรือเผยแพร หรือยังไมเคยเปดเผยรายละเอียดของการประดิษฐ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 67
2) มีขั้นตอนการประดิษฐที่สูงขึ้น คือ ไมเปนการประดิษฐที่สามารถทําไดงาย โดยผูมี<br />
ความรูในระดับธรรมดา 3) สามารถนําไปใชประโยชนในอุตสาหกรรม หัตถกรรม<br />
เกษตรกรรม และพาณิชยกรรมได<br />
นอกจากสิทธิบัตรงานประดิษฐแลว ยังมีสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ<br />
ซึ่งหมายถึง สิทธิบัตรที่ไดรับจากการออกแบบรูปราง ลวดลาย หรือสีของผลิตภัณฑ<br />
เงื่อนไขการขอรับสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ การออกแบบผลิตภัณฑที่ขอรับ<br />
สิทธิบัตรได กฎหมายสิทธิบัตรกําหนดวาจะตองมีคุณสมบัติครบทั้ง 2 อยาง ดังตอไปนี้<br />
1) เปนการออกแบบผลิตภัณฑใหม คือ เปนการออกแบบผลิตภัณฑที่ยังไม<br />
เคยมีขายมากอน หรือยังไมเคยเปดเผยในสื่อตาง ๆ ไมวาจะเปนโทรทัศน วิทยุ<br />
นิตยสาร<br />
2) สามารถนําไปใชประโยชนในการผลิตทางอุตสาหกรรมหรือหัตถกรรมได<br />
สวนลิขสิทธิ์ (Copyright) หมายถึง สิทธิแตเพียงผูเดียวที่จะกระทําการใดๆ<br />
เกี่ยวกับงานที่ผูอื่นสรางสรรคไดทําขึ้น ลิขสิทธิ์เปนผลงานที่เกิดจากการใชสติปญญา<br />
ความรูความสามารถ ความวิริยะอุตสาหะ ในการสรางสรรคงานใหเกิดขึ้น งานสรางสรรค<br />
ที่มีลิขสิทธิ์ประกอบไปดวยงานตาง ๆ ไดแก งานวรรณกรรม งานนาฏกรรม งานศิลปกรรม<br />
ผลงานดานดนตรี งานภาพยนตร และงานอื่นใดที่เกี่ยวกับผลงานทางวรรณคดีหรือ<br />
งานศิลปะ เปนตน สิทธิในลิขสิทธิ์จะเกิดขึ้นทันที ตั้งแตผูสรางสรรคไดสรางสรรค<br />
ผลงานออกมา โดยไมตองมีการจดทะเบียนเหมือนกับเครื่องหมายการคา หรือขอ<br />
ความคุมครองเหมือนสิทธิบัตร อยางไรก็ตามผูสรางสรรคสามารถยื่นคําขอแจงงาน<br />
สรางสรรคของตนตอกรมทรัพยสินทางปญญาได<br />
เนื่องจากสิ่งที่ขอรับสิทธิบัตรไดจะตองเปนการประดิษฐคิดคน หรือการ<br />
ออกแบบผลิตภัณฑขึ้นใหม ยังไมเคยมีการเปดเผยสาระสําคัญมากอนไมวาในหรือ<br />
ตางประเทศ ดังนั้นไมวาจะมีการที่เผยแพรผานทางโทรทัศนหรือสิ่งพิมพใด ๆ มากอน<br />
จะถือวาสิ่งที่ไดประดิษฐคิดคนหรือออกแบบผลิตภัณฑขึ้นนั้นไมเปนสิ่งประดิษฐหรือ<br />
68<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ออกแบบผลิตภัณฑขึ้นใหมทันที เวนแตเปนการแสดงในงานที่หนวยงานราชการได<br />
จัดใหมีขึ้น ถือวายังมีสิทธิที่จะขอรับสิทธิบัตรได ทั้งนี้จะตองนําไปจดทะเบียนภายใน<br />
12 เดือน นับแตวันเปดงานแสดง อยางไรก็ตามการจตทะเบียนสิทธิบัตรในประเทศไทย<br />
จะใหความคุมครองเฉพาะในประเทศไทยเทานั้น หากตองการจะไดรับความคุมครอง<br />
ที่ประเทศใดก็ตองไปยื่นขอจดทะเบียนสิทธิบัตรในประเทศนั้น ๆ และการยื่นขอจด<br />
ทะเบียนในตางประเทศจะตองยื่นขอภายในเวลาที่กฎหมายของแตละประเทศ<br />
กําหนด ซึ่งสวนใหญจะอยูในชวงเวลา 12-18 เดือนนับจากวันยื่นครั้งแรก<br />
แหลงอางอิง<br />
Bissell, P. and Barker, G. 1998. The Business of Invention, Worldbase Publication,<br />
Halifax.<br />
Cheeptham, N. and Chantawannakul, P. 2001. Intellectual property management<br />
and awareness at the university level in the biotechnology era : a Thai<br />
perspective. World Patent Information. 23 (4): 373-378.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 69
วันมะเร็งโลก (4 ก.พ.)<br />
สวามินี ธีระวุฒิ<br />
ในขณะที่เรามีความกาวหนาทางการแพทยที่ดีมากในดานการปองกันและ<br />
รักษาโรคมะเร็งแตอยางไรก็ตามมะเร็งก็ยังคงเปนสาเหตุของการตายอันดับตน ๆ<br />
โดยขอมูลจากองคการอนามัยโลก ป ค.ศ. 2005 พบวา มะเร็งเปนสาเหตุการเสียชีวิต<br />
อันดับ 1 ของโลก โดยมีผูเสียชีวิตจากโรคมะเร็งถึง 7 ลานคนตอป หรือรอยละ 13 ของ<br />
สาเหตุการเสียชีวิตทั้งหมดทั่วโลก และจะมีแนวโนมสูงขึ้นเรื่อย ๆ มะเร็งเปนสาเหตุ<br />
การตายอันดับตน ๆ ของหลายประเทศในเอเชีย การปองกันมะเร็งตั้งแตวันนี้จึงเปน<br />
สิ่งสําคัญ เนื่องจากพบวารอยละ 43 ของมะเร็งทั้งหมดเปนสาเหตุที่ปองกันได ดวย<br />
เหตุนี้ องคการอนามัยโลกจึงไดรวมกับสหภาพตอตานมะเร็งระหวางประเทศ ได<br />
กําหนดให วันที่ 4 กุมภาพันธของทุกป เปนวันมะเร็งโลก เพื่อกระตุนเตือนใหบุคลากร<br />
ทางการแพทยและประชาชนไดตระหนักวามีจํานวนผูปวยโรคมะเร็งเพิ่มมากขึ้น<br />
ทั่วโลก ประชาชนจะไดปรับเปลี่ยนพฤติกรรมประจําวันที่ไมเหมาะสม และใหความ<br />
สนใจในการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งตั้งแตระยะเริ่มแรก เพื่อนําไปสูการรักษาที่<br />
หายขาดได<br />
โรคมะเร็งนับเปนสาเหตุการตายอันดับ 1 ของคนไทยโดยมะเร็งที่พบมาก<br />
เปนอันดับหนึ่ง ไดแก มะเร็งตับ มะเร็งปอด และมะเร็งปากมดลูก ตามลําดับ สวนใหญ<br />
จะพบมากในชวงอายุ 45-50 ปขึ้นไป หลายคนทอแทสิ้นหวังเมื่อทราบวาตนเองหรือ<br />
ญาติปวยเปนโรคมะเร็ง หลายคนสับสนและตื่นตระหนก เพราะเขาใจวาโรคมะเร็ง<br />
70<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ไมมีทางรักษาใหหายได ชีวิตที่เหลืออยูจึงสิ้นหวัง ในความเปนจริงมะเร็งหลายชนิด<br />
สามารถถูกวินิจฉัยไดจากการตรวจสุขภาพประจําป หรือตรวจดวยตนเองที่บาน เชน<br />
มะเร็งเตานม มะเร็งปากมดลูก เปนตน และเมื่อตรวจพบแลวก็สามารถรักษาให<br />
หายขาดได มะเร็งบางชนิดสามารถใชวิธีการรักษาหลายๆ วิธีรวมกันก็จะชวยยืด<br />
อายุออกไปไดอีก แตก็มีบางชนิดเชนกันที่ไมสามารถรักษาไดหรือใหผลการรักษาที่<br />
ไมดี บางโรงพยาบาลมีการใชเทคนิคการแพทยแบบองครวม ในการดูแลรักษาผูปวย<br />
โรคมะเร็ง นั่นคือการใชการแพทยแผนปจจุบัน ไดแก การผาตัด การฉายรังสี เคมี<br />
บําบัด รวมกับการแพทยทางเลือกในการรักษาโรคมะเร็ง เชน สมุนไพร เปนตน<br />
เพราะการแพทยแผนปจจุบันมีความสามารถในการทําลายกอนมะเร็งคอนขางสูง<br />
แตขณะเดียวกันก็ทําลายเซลลปกติของรางกายดวย จึงกอใหเกิดผลขางเคียงตามมา<br />
ดังนั้น การประยุกตใชแพทยทางเลือกดังกลาว นอกจากจะเสริมประสิทธิภาพการรักษา<br />
ใหดีขึ้นแลว ยังชวยลดความทรมานจาก ผลขางเคียง อันไมพึงประสงคที่เกิดขึ้น<br />
สงผลใหผูปวยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และชวยใหการรักษาเปนไปอยางตอเนื่องและ<br />
ครบสมบูรณ ไมตองหยุดหรือเลื่อนการรักษาและเพื่อใหการรักษาตาง ๆ มีประสิทธิผล<br />
สูงสุด อยางไรก็ตาม สมุนไพรรักษาโรคมะเร็ง ก็มีขอเสียตรงที่จะไมเห็นผลทันที แต<br />
จะคอย ๆ ออกฤทธิ์อยางชา ๆ โดยไมมีผลกระทบตอรางกาย<br />
ขอเท็จจริงที่นาตื่นเตนและนาสงเสริมคือ การพบวามะเร็งหลายชนิด<br />
สามารถปองกันไดโดยการเลือกรูปแบบการดําเนินชีวิตอยางฉลาดมาใชนั่นเอง การ<br />
ปองกันมะเร็งทําไดไมยาก ซึ่งแนวทางในการดูแลตัวเองใหแข็งแรงและลดปจจัย<br />
เสี่ยงตอมะเร็งที่สมาคมการวิจัยเพื่อปองกันโรคมะเร็งของสหรัฐอเมริกา แนะนํามี 8<br />
ขอดังนี้ ขอที่ 1. เลือกอาหารที่มาจากพืช นักวิทยาศาสตรไดทราบแลววาอาหารเปน<br />
สาเหตุของการเกิดมะเร็ง การรับประทานอาหารที่มาจากพืชรวมทั้งการรักษาน้ําหนัก<br />
ที่เหมาะสม และการออกกําลังกายจะทําใหรางกายสามารถตอตานโรคมะเร็ง เนื่องจาก<br />
สารอาหาร วิตามินในพืชทําใหรางกายซอมแซมเซลลไดดี ยับยั้งการเจริญเติบโตของ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 71
เซลลมะเร็ง และยังทําลายสารที่จะกอใหเกิดมะเร็ง ขอที่ 2. ใหรับประทานผักและผลไม<br />
เพิ่ม อาหารที่เรารับประทานควรจะมาจากพืช 2/3 เชนผัก ผลไม ธัญพืช ถั่ว สวนที่<br />
เหลือ 1/3 มาจากเนื้อสัตวและนม การรับประทานผักและผลไมรวมกับการออกกําลัง<br />
กายเพิ่มจะสามารถปองกันมะเร็งไดรอยละ 60-70 ขอที่ 3 รักษาน้ําหนักที่เหมาะสม<br />
และออกกําลังกายเปนประจํา ซึ่งน้ําหนักที่เหมาะสมควรอยูระหวางดัชนีมวลกาย<br />
18.5-23 ซึ่งคาดัชนีมวลกายนี้เปนคาดัชนีที่คํานวณจากน้ําหนักและสวนสูง เพื่อใช<br />
เปรียบเทียบความสมดุลระหวางน้ําหนักตัวตอความสูงของมนุษย คํานวณไดโดยนํา<br />
น้ําหนักตัวหารดวยกําลังสองของสวนสูงตนเอง หากมีคาดัชนีมวลกายนอยกวา 18.5<br />
แสดงวาผอมเกินไป และมากกวา 23 แสดงวาอวนเกินไป การออกกําลังกายสม่ําเสมอ<br />
ทําใหแข็งแรง ลดความเครียดได เจริญอาหารและขับถายดีขึ้น ขอที่ 4. ลดการดื่มสุรา<br />
และสูบบุหรี่ ในบุหรี่มีสารเคมีมากกวา 1,000 ชนิดที่เปนสารพิษและสารกอมะเร็ง<br />
ทําใหเกิดมะเร็งปอด มะเร็งชองปาก มะเร็งกระเพาะปสสาวะ มะเร็งกระเพาะอาหาร<br />
ทั้งนี้ความเสี่ยงดังกลาว ไมไดมีเฉพาะตัวผูสูบบุหรี่เทานั้น แตผูไดรับควันบุหรี่ก็จะมี<br />
ความเสี่ยงมากขึ้น สวนการดื่มสุราจะเพิ่มความเสี่ยงตอการเกิดมะเร็งตับ มะเร็ง<br />
หลอดอาหาร มะเร็งชองปาก โดยความเสี่ยงจะเพิ่มมากขึ้นหากสูบบุหรี่รวมดวย<br />
ขอที่ 5. เลือกรับประทานอาหารที่มีปริมาณไขมันต่ํา เชื่อวาอาหารมันและเกลือจะ<br />
เพิ่มโอกาสเปนมะเร็งโดยเฉพาะไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส ซึ่งทั้งสองตัวเปนปจจัย<br />
เสี่ยงตอมะเร็งและโรคหัวใจ แตมิไดหามรับประทานอาหารมันเพราะอาหารมันก็มี<br />
ประโยชนตอรางกายแตไมควรรับมากเกินไป ขอที่ 6. การปรุงอาหาร โดยเฉพาะการ<br />
ยางเนื้อสัตวดวยไฟอุณหภูมิที่สูงจะทําใหเกิดสารกอมะเร็ง เนื่องจากน้ํามันที่ถูกไฟ<br />
ไหมจะกอใหเกิดสารดโพลีซัยคลิค อโรมาติก โฮโดรคารบอน ซึ่งเปนสารกอมะเร็ง<br />
ควรจะเลี่ยงไปใชวิธีอื่น เชน การอบ การใชไมโครเวฟ การตม การทอดในน้ํา ขอที่ 7.<br />
การใชครีมปองกันแสงแดดโดยเฉพาะเวลา 10.00-15.00 น โดยใชครีมที่มีคาเอสพีเอฟ<br />
(SPF) อยางนอย 15 เพื่อปองกันมะเร็งผิวหนัง และขอสุดทาย ขอที่ 8. คือ การไมสําสอน<br />
72<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ทางเพศเพราะการมีเพศสัมพันธจะทําใหเกิดการติดเชื้อเริม และเชื้อไวรัสโรคเอดส<br />
ซึ่งทั้งสองโรคดังกลาวจะทําใหเกิดมะเร็ง หากสามารถปฏิบัติตัวไดดังนี้แลว เชื่อแน<br />
วาคุณก็จะเปนอีกคนหนึ่งที่มีสุขภาพดี และหางไกลจากโรคมะเร็งไดไมยาก<br />
แหลงอางอิง<br />
การปองกันโรคมะเร็ง. 2545. สืบคนจาก http://www.siamhealth.net/public_html/<br />
Disease/cancer/cancer_prevention.htm (วันที่คนขอมูล 8 มกราคม <strong>2553</strong>)<br />
สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ. 2551. 8 เคล็ดลับลดความเสี่ยง<br />
โรคมะเร็ง. สืบคนจาก http://www.thaihealth.or.th/node/4<strong>33</strong>5 (วันที่คน<br />
ขอมูล 8 มกราคม <strong>2553</strong>)<br />
อาคม เชียรศิลป. 2550. ไมอยากเปนมะเร็งตองอานเลมนี้. โรสไทยแลนดจํากัด.<br />
กรุงเทพฯ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 73
ชวนดื่มชา<br />
เบญจวรรณ ชิวปรีชา<br />
เมื่อกลาวถึงคําวา “ชา” เรามักนึกถึงเครื่องดื่มที่เปนชาจีนหรือชาฝรั่ง ซึ่งได<br />
จากการนําใบชาจากตนคาเมลเลีย มาผานกระบวนการอบแหงและชงดื่ม แตใน<br />
ปจจุบันผูคนที่นิยมสมุนไพรก็ดัดแปลงนําสวนตาง ๆ ของสมุนไพรมาตมหรือชงเปนชา<br />
ดื่มเพื่อสุขภาพมากขึ้น จึงมีคําเรียกวา “ชาสมุนไพร” หรือ “น้ําสมุนไพร” โดยคุณคา<br />
ของเครื่องดื่มดังกลาวควรประกอบดวย ใชดื่มดับกระหาย ใชในการปรับธาตุ และ<br />
ประการสุดทายใชในการบําบัดโรคบางโรคได<br />
บทความนี้ผูเขียนใครจะขอแนะนําชาและเครื่องดื่มสมุนไพรที่มีรสชาติ<br />
ละเมียดละไม ทําใหชวงเวลาดื่มเปนการผอนคลายพรอมใหประโยชนแกรางกาย<br />
และที่สําคัญจัดเตรียมเองไดงาย ไมใชอุปกรณซับซอน รวมทั้งราคาไมแพง<br />
สําหรับขอพิจารณาและขอปฏิบัติในการทําชาและเครื่องดื่มสมุนไพร ไดแก<br />
* ศึกษาสวนของสมุนไพรที่จะนํามาใช ควรเปนสวนใดที่มีสรรพคุณดี เชน<br />
ถาสรรพคุณอยูที่ดอก การนําใบมาชงก็ไมไดประสิทธิผลตามตองการ<br />
* วิธีการตมหรือชงมีความแตกตางกันตามสวนของพืชที่เลือกใช เชนถา<br />
เปนรากหรือหัวควรใสรวมกับน้ําลงตมตั้งแตเริ่มตั้งไฟ แตถาเปนสวนของใบและดอก<br />
ควรตมน้ําใหเดือดแลวจึงใสใบและดอกลงตมเพียงระยะสั้น ๆ ไมเกิน 5 นาที ทั้งนี้เพื่อ<br />
เปนการรักษากลิ่นและรสของสมุนไพร<br />
* ขั้นตอนการผลิตตองสะอาด ชิ้นสวนของสมุนไพรตองไมขึ้นรา<br />
74<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
* ภาชนะที่ใชตมควรเปนหมอเคลือบ เพื่อหลีกเลี่ยงสารโลหะจากหมอ<br />
อลูมิเนียม<br />
* ควรหลีกเลี่ยงการเติมน้ําตาล เพื่อเก็บรักษากลิ่นของชาไว แตหาก<br />
จําเปนตองเพิ่มความหวาน ควรใชน้ําตาลทรายแดงหรือน้ําผึ้งเล็กนอยเพื่อเปนการ<br />
แตงรส<br />
เมื่อทําความเขาใจและรับทราบขอควรปฏิบัติมาพอสังเขปแลว เรามาเริ่ม<br />
เมนูเครื่องดื่มชาสมุนไพรที่ทานสามารถปรุงเองไดกันเลยดีกวา<br />
หากหลังบานทานปลูกเตยหอมสักกอ เดินไปเลือกตัดใบสดที่ไมออนไมแก<br />
เกินไปมาลางแลวหั่นตามขวางเปนชิ้นเล็ก ๆ ใสหมอหลังน้ําเดือด ตมนานประมาณ<br />
5 นาที กรองกากออก ใชดื่มไดทั้งรอนและเย็น สรรพคุณบํารุงหัวใจ ขับปสสาวะและ<br />
บําบัดเบาหวาน ผูเขียนสนับสนุนใหทานหาเตยหอมมาปลูกไวสักกอ เพราะปลูกงาย<br />
เพียงนํากอเล็ก ๆ ที่มีรากติดเล็กนอย มาปกชําในดินชื้นที่ไมมีน้ําขังจนแฉะ เพียงไมกี่<br />
เดือนก็ตั้งตัวและแตกกอเปนพุมใหไดนําใบไปใชประโยชนมากมาย เชน ใสไปในการ<br />
หุงขาวสวย ขาวตมหรือนึ่งขาวเหนียว ชวยเพิ่มความหอมใหขาวนารับประทาน หรือ<br />
คั้นน้ําสีเขียวจากใบผสมลงในแปงทําขนม ไดทั้งสีสวย และกลิ่นหอม<br />
หากทานไปเดินตลาดพบรากบัวสดที่แมคามานั่งขายใหรีบซื้อไวเพราะเปน<br />
ของดีที่หาซื้อไดยากแลวจะมีมากในชวงแลงเนื่องจากชาวบานตองรอน้ําแหงจึงจะ<br />
ขุดรากบัวมาขายได นํารากบัวมาลางใหสะอาดฝานเปนชิ้นบาง ๆ ประมาณ 2 ถวย<br />
ตวง ตมจนไดน้ํารากบัวสีชมพู เนื้อรากบัวนิ่ม กรองกากทิ้งไป เติมน้ําตาลนิดหนอย<br />
น้ําตมรากบัวเปนอาหารเสริมธาตุ เหมาะกับผูที่สมองเฉื่อยชา ออนเพลีย ทนหนาวไมได<br />
ภูมิแพ หอบหืด คอเลสเตอรอลสูง ปวดขอ เบาหวาน แกรอนในกระหายน้ํา<br />
ตะไครเปนพืชสวนครัวที่นํามาทําเครื่องดื่มกลิ่นหอมรสดีได ตะไคร 2-3 ตน<br />
นํามาลางน้ําแลวทุบใหแตก หั่นเปนทอนสั้น ๆ เติมน้ํา ตั้งไฟพอเดือด อยาเคี่ยว กรอง<br />
เอาแตน้ํา เติมน้ําตาลนิดหนอย จะไดน้ําสมุนไพรสีเหลืองอมเขียวออนๆ กลิ่นหอม<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 75
กลุมแมบานเกษตรชุมชนตาง ๆ นิยมนําตะไครสดมาหั่นฝอย ตากแหง จําหนายเปน<br />
ชาตะไคร สรรพคุณของชาตะไคร แกทองอืดเฟอ แนนจุกเสียด ขับเหงื่อ ขับปสสาวะ<br />
น้ํามันตะไครมีฤทธิ์ฆาเชื้อรา แบคทีเรีย ชวยใหทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจสะอาด<br />
และปองกันหวัด<br />
หลายทานคงเคยเห็นหรือดื่มน้ําวานหางจระเขที่มีจําหนายตามตูแชตาง ๆ<br />
จริง ๆ แลวเปนเครื่องดื่มที่เราทําเองไดงาย ๆ ตนวานหางจระเขเองก็ปลูกงายโดย<br />
แยกกอออน ๆ มาปกดินไวดูแลรดน้ํา 1-2 วันในชวงแรก สักเดือนพอตนตั้งตัวไดก็ไม<br />
ตองดูแลมาก วานหางจระเขก็จะแตกกออยางรวดเร็ว น้ําวานหางจระเขเปน<br />
เครื่องดื่มที่มีสรรพคุณบํารุงรางกาย ทําใหสดชื่น ชวยระบบขับถายดี โดยเลือกใบ<br />
วานหางจระเขขนาดโตเต็มที่ 2 ใบ ปอกเปลือกลางน้ํายางเหลืองที่เคลือบออกให<br />
หมด นําเฉพาะสวนในของใบที่มีลักษณะเปนกอนวุน ไปปนกับน้ําตมสุก 1 ถวย<br />
กรองกากออกเติมน้ําตาลเล็กนอย แชเย็นควรดื่มใหหมดภายใน 2 วัน<br />
ทานที่มีปญหานอนไมหลับ ผูเขียนแนะนําชาขี้เหล็กที่มีสรรพคุณชวยให<br />
นอนหลับ ชวยเจริญอาหาร ทั้งยังเปนยาระบายออน ๆ แตไมควรใชดื่มติดตอกันเปน<br />
เวลานาน ๆ ใชดื่มเมื่อมีอาการเทานั้น วิธีทําก็ไมยุงยาก เลือกเก็บใบขี้เหล็กสดไมออน<br />
หรือแกจนเกินไป ลางใหสะอาด นําไปตากแดดใหแหง แลวนํามาคั่วดวยไฟออน ๆ<br />
ใหแหง เก็บใสขวดที่มีฝาปดมิดชิด เวลาจะดื่มก็นําใบขี้เหล็กคั่วแหง 1 หยิบมือใสแกว<br />
เทน้ําเดือดลงไปตั้งทิ้งสักครูใหน้ํารอนสกัดตัวยาออกมา ดื่มอุน ๆ<br />
จากเครื่องดื่มประเภทชานานาชนิดที่นํามาแนะนําใหทานไดทราบ จะเห็น<br />
ไดวาความอรอยก็มาคูกันไดกับสุขภาพที่ดี เลือกเครื่องดื่มคราวหนาลองชวนสมาชิก<br />
ในบานมาทําชาที่ใหประโยชนและราคาไมแพงดื่มกันดีกวานะคะ<br />
76<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
บรรจง ชุณหสวัสดิกุล. 2544. ลอมวงชงชาตั้งกาตมสมุนไพร. สํานักพิมพรวมทรรศน,<br />
กทม.<br />
พนิดา กุลประสุติดิลก. 2546. สุขภาพแข็งแรงดวยเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ. สํานักพิมพ<br />
สุขภาพใจ, กทม.<br />
คมสัน หุตะแพทย และกําพล กาหลง. 2549. คูมืออาหารปลอดสารพิษ. บริษัทรุงเรือง<br />
สาสนการพิมพ, กทม.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 77
สมุนไพรลดปญหารังแค<br />
สุบัณฑิต นิ่มรัตน<br />
สวัสดีคะทานผูฟง กลับมาพบกับดิฉันเชนเคยนะคะ จากการที่ดิฉันไดอาน<br />
นิตยสารชีวจิตเลมหนึ่งไดกลาวถึงเรื่องราวของการปองกันรักษารังแคดวยวิธีการ<br />
งาย ๆ ซึ่งดิฉันเห็นวาเปนเรื่องราวที่นาสนใจจึงอยากนําเสนอใหทานผูฟงไดทราบ<br />
ดวย เพราะปญหารังแคเปนปญหาสุขภาพเสนผมที่พบไดบอย ซึ่งสรางความรําคาญ<br />
และเสียบุคลิกภาพเปนอยางยิ่ง การแกไขสามารถทําไดหลายวิธี เชน สระผม<br />
ดวยแชมพูสูตรปองกันรังแค การเพิ่มความชุมชื้นใหแกหนังศีรษะ การดูแลเสนผม<br />
และหนังศีรษะดวยสมุนไพร หรือการรักษาดวยยา เปนตน ซึ่งสวนใหญก็ไดผล<br />
แตปญหารังแคก็มักจะกลับมาอีก ในวันนี้ดิฉันจึงมีขอแนะนําใหแกผูที่มีปญหารังแค<br />
ในเรื่องการปฏิบัติตนในระหวางที่เปนรังแคและเมื่อรักษาหายขาดแลว เพื่อไมให<br />
กลับมาเปนอีกและสูตรบํารุงหนังศีรษะรักษารังแคมาฝากคะ<br />
รังแคเกิดจากหลายสาเหตุ ไดแก เกิดจากการเกาหนังศีรษะแรงเกินไปจน<br />
ถลอกและเกิดเชื้อราจากความอับชื้นของหนังศีรษะ การอักเสบของหนังศีรษะจะ<br />
ทําใหเซลลตายเปนจํานวนมากและเกิดการหลุดลอก แลวรวมกับเชื้อราเกิดเปนแผน<br />
หรือผงขาว ๆ ทําใหศีรษะมีกลิ่นเหม็นได นอกจากนี้อาจเกิดจากลักษณะของหนัง<br />
ศีรษะที่แตกตางกัน โดยผูที่หนังศีรษะแหงจะเกิดรังแคไดงาย เนื่องจากหนังศีรษะ<br />
ขาดความชุมชื่นทําใหเซลลผิวหนังหลุดลอก ผูที่มีผมมัน จะมีการสะสมของน้ํามัน<br />
บริเวณรากผมมากเกินไปจนเกิดการระคายเคือง ทําใหเซลลรอบรากผมเจริญมาก<br />
78<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ผิดปกติและหลุดลอกออกมาเปนรังแค สวนผูที่มีหนังศีรษะปกติเกิดรังแคไดจากการ<br />
ดูแลเสนผมและหนังศีรษะไมถูกวิธีทําใหหนังศีรษะขาดความชุมชื้น แหงและหลุด<br />
ลอกได หรือขาดการทําความสะอาดทําใหเกิดเชื้อราและเกิดเปนรังแค นอกจากนี้<br />
รังแคยังเกิดจากปญหาสุขภาพหรือการปฏิบัติตนไมเหมาะสม เชน ปญหาความเครียด<br />
การบริโภคอาหารและการใชผลิตภัณฑที่ไมเหมาะสม เชน ใชแชมพูที่มีความเปน<br />
กรด-ดางสูง รวมถึงการทําสีผม ดัดผมหรือยืดผม ซึ่งอาจทําใหหนังศีรษะเกิดการ<br />
ระคายเคืองจนเกิดเปนรังแคไดเชนกัน<br />
การปองกันปญหารังแคมีหลายวิธี เชน การหลีกเลี่ยงความเครียด โดยการ<br />
ทําจิตใจใหสบาย อาจนั่งสมาธิหรือออกกําลังกาย เพื่อใหรางกายผอนคลายและหลั่ง<br />
สารแหงความสุขออกมา ลดการบริโภคอาหารที่กอใหเกิดรังแค ไดแก อาหารที่มี<br />
สวนประกอบของน้ําตาล แปง ไขมันและเครื่องเทศตาง ๆ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล<br />
อาหารเหลานี้จะกระตุนใหหนังศีรษะมัน ซึ่งจะเพิ่มโอกาสในการเกิดรังแคไดมากขึ้น<br />
นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงการดัดผม ยืดผมและทําสีผม และสุดทายคือควรใชแชมพู<br />
ที่มีสวนผสมที่ออนโยน ไมมีสารเคมีรุนแรงหรือเปนอันตรายตอหนังศีรษะ<br />
การเกิดรังแคสามารถเกิดไดกับทุกสภาพเสนผม ซึ่งการดูแลรักษาจะ<br />
แตกตางกันออกไป โดยผูที่มีผมมันควรเลือกใชแชมพูสําหรับผมมันโดยเฉพาะ และ<br />
สระดวยแชมพูรักษารังแคที่มีสวนประกอบของกํามะถัน เชน ซีบูเลกซ ซีบูโทนหรือ<br />
เซลซัน ซึ่งจะชวยลดการผลิตน้ํามันของหนังศีรษะและชวยผลัดเซลลที่ตายแลวออก<br />
และสุดทายหากมีเวลาควรใชน้ํามะนาว 1 ลูก ผสมน้ําอุน 1 ถวย นวดใหทั่วหนังศีรษะ<br />
แลวลางออกดวยน้ําเย็น สวนผูที่มีผมแหงกอนสระผมใหชโลมหนังศีรษะและเสนผม<br />
ดวยโลชั่นใหทั่ว แลวโพกศีรษะดวยผาชุบน้ําอุนบิดหมาด ๆ ประมาณ 15-20 นาที<br />
จากนั้นสระผมดวยแชมพูขจัดรังแคสูตรออนโยน แลวลางใหสะอาดดวยน้ําอุน<br />
สําหรับผูที่มีผมธรรมดาหากเกิดปญหารังแค ควรสระผมดวยแชมพูสําหรับผม<br />
ธรรมดา จากนั้นใชยาแอสไพริน 6 เม็ด ละลายในน้ําอุน 1 ถวย ชโลมใหทั่วเสนผม<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 79
และหนังศีรษะเปนเวลา 15 นาที ทําเชนนี้เปนประจํา จนกระทั่งรังแคหาย แลวจึง<br />
กลับไปดูแลเสนผมดวยวิธีการตามปกติ และสุดทายผมทําสีหรือผมดัด ควรสระผม<br />
ดวยแชมพูที่มีสวนผสมของโปรตีนหรือมีปริมาณกรดสมดุล และสระผมอีกครั้งดวย<br />
แชมพูขจัดรังแคที่มีสวนผสมของซิงกไพริไทออน ลางใหสะอาดแลวใชครีมนวดชโลม<br />
อีกครั้ง ขอควรปฏิบัติภายหลังสระผมสําหรับทุกสภาพผม คือ ไมควรปลอยใหผมแหง<br />
เอง ควรเปาหรือเช็ดผมใหแหงและไมควรนอนหรือรวบผมในขณะที่ผมยังไมแหง<br />
เพราะจะทําใหเกิดเชื้อราบนหนังศีรษะได<br />
การขจัดรังแคดวยสมุนไพรก็เปนอีกวิธีหนึ่งที่ไดผลดีและปลอดภัย ซึ่งวันนี้<br />
ดิฉันมีสูตรบํารุงหนังศีรษะ เสนผมและขจัดรังแคมาฝากคะ สูตรแรก นําไขแดงดิบมา<br />
ชโลมศีรษะสักครูแลวลางออก จากนั้นคั้นน้ํามะนาว 1 ชอนโตะ ผสมน้ําเปลา 1 ถวย<br />
แลวนํามาสระผม สูตรที่ 2 ใชมะกรูด 1-2 ลูก ตมในน้ําเดือดประมาณ 3-5 แกว จากนั้น<br />
คั้นลูกมะกรูดกรองเอาแตน้ําไว การบํารุงเริ่มจากสระผมดวยแชมพูสูตรออนโยน<br />
แลวลางใหสะอาด จากนั้นนําน้ํามะกรูดที่เตรียมไวมาชโลมผมทิ้งไว 5-10 นาที แลว<br />
ลางออก สูตรที่ 3 ใชวานหางจระเขที่ปอกเปลือกออกจนเหลือแตวุนใส ลางใหสะอาด<br />
แลวปนใหละเอียด จากนั้นนํามาหมักผม 30 นาที สูตรที่ 4 นําน้ําซาวขาวที่ตั้งทิ้งไว<br />
ใหตกตะกอนแลวเอาเฉพาะน้ําสวนที่เปนตะกอนขนดานลางมาหมักผมประมาณ<br />
15 นาที และสูตรสุดทาย หมักผมดวยน้ําตะไคร โดยทุบตะไครประมาณ 3 ตน ใหแตก<br />
แลวแชทิ้งไวในน้ํา 1 ลิตร 10 นาที จากนั้นนําน้ําที่ไดมาหมักผม 10 นาทีแลวลางออก<br />
ทําบอย ๆ ปญหารังแคจะคอย ๆ หมดไป พรอมกับเสนผมที่สุขภาพดีขึ้นดวยคะ<br />
สําหรับสาระเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพหนังศีรษะ การปองกันและรักษารังแคที่ดิฉัน<br />
นําเสนอในวันนี้ ดิฉันก็หวังวาจะเปนประโยชนแกทานผูฟง สามารถนําไปปฏิบัติให<br />
เหมาะสมกับสภาพเสนผมและหนังศีรษะของแตละคนไดเปนอยางดีนะคะ สําหรับ<br />
วันนี้ดิฉันตองลาไปกอน สวัสดีคะ<br />
80<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
กลุมงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลสตูล. 2551, พฤศจิกายน. รังแค (Dandruff).<br />
ขาวสารดานยาและสุขภาพ ฉบับที่ 6/51<br />
ชนิษฎา ตูจินดา. 2552. รังแค (Dandruff). ความรูสูประชาชน. คณะแพทยศาสตร<br />
ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล.<br />
ชีวจิต. 2548. เมื่อรังแครังควานแกไดดวยสูตรธรรมชาติ. นิตยสารชีวจิต 7(161), 87-89.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 81
เครื่องปรุงรสจากผัก<br />
วิชมณี ยืนยงพุทธกาล<br />
ผูบริโภคสวนใหญตองการความรวดเร็วและความสะดวกในการประกอบ<br />
อาหาร รวมถึงตองการปรุงอาหารใหไดรสชาติที่สม่ําเสมอ ผลิตภัณฑเครื่องปรุงรส<br />
ประเภทกึ่งสําเร็จรูปจึงไดรับความนิยมเปนอยางมาก หากพิจารณาดานการตลาด<br />
พบวาเครื่องปรุงรสหรือซุปปรุงรสกึ่งสําเร็จรูปแบงออกเปนตลาดซุปปรุงรสแบบกอน<br />
และแบบผง โดยผลิตภัณฑมีอัตราการเติบโตเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่องประมาณปละ 5%<br />
ตอป และพบวาครอบครัวไทยมีอัตราการใชซุปปรุงรสถึงประมาณ 50 % ผูผลิต<br />
พยายามเพิ่มจํานวนผูใชซุปปรุงรสใหมากขึ้น ผลิตภัณฑเครื่องปรุงรสที่จําหนายใน<br />
ทองตลาดสวนใหญยังคงมีผงชูรสเปนสวนประกอบ ซึ่งผงชูรสเปนสารเคมีสังเคราะห<br />
ไมใชสารธรรมชาติ ในผงชูรสมีกรดอะมิโนเพียง 1 ชนิดเทานั้น คือ กรดกลูตามิคและ<br />
เปนกรดอะมิโนที่ไมมีความจําเปนตอรางกาย โดยปกติรางกายไดรับกรดกลูตามิค<br />
โดยตรงจากอาหารประเภทโปรตีน ดังนั้น ผงชูรสจึงไมมีประโยชนดานคุณคาทาง<br />
อาหารแตอยางใด ทั้งอาจกอใหเกิดอาการแพผงชูรสไดอีกดวย ซึ่งมักเกิดกับคนที่มี<br />
การบริโภคผงชูรสในปริมาณมาก โดยมักมีอาการชา และรอนวูบวาบที่ปาก ลิ้น<br />
ใบหนา บางคนอาจมีผื่นแดงขึ้นตามตัว แนนหนาอก หัวใจเตนชาลง และหายใจ<br />
ไมสะดวก นอกจากนี้การบริโภคผงชูรสตอเนื่องเปนเวลานาน อาจสะสมกอใหเกิด<br />
ผลเสียตาง ๆ เชน ทําลายระบบสมอง ระบบประสาทตา และเกิดสารกอมะเร็ง<br />
นอกจากนี้ ผลิตภัณฑเครื่องปรุงรสมักมีการใชเกลือโซเดียมคลอไรดในปริมาณมาก<br />
82<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
จึงมีความเสี่ยงสําหรับผูบริโภคกับภาวะการเพิ่มระดับโซเดียมในรางกาย ที่จะ<br />
กระตุนหรือกอใหเกิดโรคความดันโลหิตสูงได<br />
ประเทศไทยมีผักหลายชนิดที่มีศักยภาพสูง กลาวคือ มีผลผลิตปริมาณ<br />
มาก ราคาไมแพงและใหคุณสมบัติปรุงรสไดคลายผงชูรสโดยธรรมชาติ นอกจากนี้<br />
ผักเหลานี้ยังมีคุณคาทางโภชนาการตาง ๆ ที่เปนประโยชนกับรางกาย และมักมีสรรพคุณ<br />
ทางสมุนไพรที่ชวยสงเสริมสมรรถนะ ฟนฟู และปองกันความเสื่อมของอวัยวะได<br />
การนําผักมาใชเปนเครื่องปรุงรส จึงเปนการหลีกเลี่ยงการใชสารสังเคราะห เชน<br />
ผงชูรส และสารปรุงแตงกลิ่นรสได โดยผักที่พบไดในประเทศไทยซึ่งสามารถใชเปน<br />
เครื่องปรุงรสไดมีหลายชนิด ตัวอยางเชน มะเขือเทศ เห็ดหอม หอมหัวใหญ และ<br />
หัวผักกาด เปนตน<br />
1) มะเขือเทศ พบวามีกรดกลูตามิคในปริมาณสูงมากเมื่อเทียบกับ<br />
กรดอะมิโนชนิดอื่น คือ มีประมาณ 250 มิลลิกรัมตอน้ําหนักมะเขือเทศ 100 กรัม จึง<br />
ทําใหมะเขือเทศมีคุณสมบัติปรุงรสไดคลายผงชูรสโดยธรรมชาติ นอกจากนี้มะเขือ<br />
เทศมีปริมาณเสนใยอาหารอยูถึง 47.2 กรัม ตอ 100 กรัมของน้ําหนักแหง และมี<br />
สรรพคุณทางสมุนไพรคือ ทําใหเจริญอาหาร แกกระหายน้ํา ชวยกระตุนและบํารุง<br />
กระเพาะอาหาร ไต และลําไสและชวยขับพิษ<br />
2) เห็ดหอม พบวามีกรดอะมิโนถึง 21 ชนิด โดยมีกรดกลูตามิกในปริมาณ<br />
สูงถึง 355 มิลลิกรัมตอน้ําหนักเห็ดหอม 100 กรัม จึงทําใหเห็ดหอมมีคุณสมบัติปรุง<br />
รสไดคลายผงชูรสโดยธรรมชาติ เห็ดหอมเปนที่รูจักและนิยมมาก มีรสชาติดี กลิ่น<br />
หอม และยังไดชื่อวาเปนยาอายุวัฒนะ เนื่องจากมีคุณคาทางโภชนาการและมี<br />
สรรพคุณมาก เห็ดหอมมีปริมาณวิตามิน บี 1 บี 2 สูง และมีวิตามินดีที่ชวยบํารุง<br />
กระดูก มีปริมาณโซเดียมต่ํา เหมาะสําหรับผูที่เปนโรคไต แตมีแคลเซียม ฟอสฟอรัส<br />
และเหล็ก ซึ่งชวยเสริมสรางกระดูกและฟนใหแข็งแรงได นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 83
ชวยลดความเปนกรดในกระเพาะอาหาร ชวยบํารุงกําลัง และบรรเทาอาการไขหวัด<br />
ได<br />
3) หอมหัวใหญ เมื่อโดนความรอนหัวหอมใหญจะมีรสหวานธรรมชาติ<br />
และมีกลิ่นรสเฉพาะเปนเอกลักษณ จึงมีความนิยมใชในการปรุงอาหาร หัวหอมใหญ<br />
มีสารที่มีคุณประโยชนมากมาย เชน มีน้ํามันหอมระเหยทีประกอบดวยสารไดอัลลิล-<br />
ไดซัลไฟด สารอินทรียซัลไฟดพวกอัลโพรพิล ไดซัลไฟด ซึ่งสารนี้มีฤทธิ์ฆาเชื้อ<br />
แบคทีเรียและเชื้อราไดบางชนิด และยังเปนผักที่มีปริมาณธาตุฟอสฟอรัสสูง<br />
มีฟลาโวนอยด ไกลโคไซด ซึ่งมีคุณสมบัติขัดขวางไขมัน ไมใหเกาะตามผนังเสนเลือด<br />
หอมหัวใหญจึงมีสรรพคุณชวยบําบัดโรคไดหลายโรค เชน ลดไขมันในเลือด โรคโลหิตจาง<br />
หลอดลมอักเสบ หืด และไขขออักเสบได มีคุณสมบัติชวยลดโคเลสเตอรอล และลด<br />
ระดับน้ําตาลในเลือด ชวยเพิ่มเอชดีแอลคลอเรสเตอรอล ซึ่งเปนไขมันที่ดี<br />
4) หัวผักกาด หรือหัวไชเทา เมื่อโดนความรอนจะมีรสหวานธรรมชาติ จึง<br />
นิยมนํามาใชทําอาหารประเภทซุป หัวผักกาดมีสารอาหาร เชน วิตามินซี กลูโคส<br />
แคลเซียม ฟอสฟอรัส และไนอาซิน ในปริมาณสูง หัวผักกาดมีฟลาโวนอยด ปริมาณ<br />
60 มิลลิกรัมในน้ําหนักหัวผักกาดแหง 1 กิโลกรัม ซึ่งเปนสารที่มีความสามารถในการ<br />
ตอตานอนุมูลอิสระได หัวผักกาดยังมีสรรพคุณเย็น ชวยละลายเสมหะ แกพิษ และ<br />
ทองอืดได<br />
นอกจากผักทั้ง 4 ชนิดที่ไดกลาวไปแลว ในประเทศไทยยังมีผักอีกหลาย<br />
ชนิดที่สามารถนํามาปรุงอาหาร ซึ่งเปนแหลงของเครื่องปรุงรสจากธรรมชาติไดอีก<br />
หลายชนิด เชน ผักหวานบาน กระเทียมตน แครอท ขิง และตนหอม เปนตน จึงขอ<br />
ฝากใหทานผูบริโภคและผูปรุงอาหาร โปรดเลือกใชผักสําหรับการปรุงรสชาติอาหาร<br />
ทดแทนการใชเครื่องปรุงรสประเภทกึ่งสําเร็จรูป หรือการใชผงชูรสเพื่อเติมแตงใน<br />
อาหาร เปนการลดโอกาสเสี่ยงตอการเกิดโรค และยังไดรับประโยชนตาง ๆ จากผัก<br />
อีกดวย<br />
84<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
ยุวดี จอมพิทักษ ทรงชัย สิมะโรจน พรชัย สิมะโรจน ธวัชชัย สิมะโรจน และมยุรี<br />
ภิรมยโสภา. 2539. ผัก อาหารที่มีพลัง กรุงเทพฯ รุงแสงการพิมพ<br />
รุงรัตน เหลืองนทีเทพ. 2540. พืชเครื่องเทศและเทศและสมุนไพร กรุงเทพฯ โอ.<br />
เอส.พริ้น ติ้งเฮาส<br />
สุพจน คิลานเภสัช. 2543. สมุนไพร เครื่องเทศ และพืชปรุงแตงกลิ่นรส กรุงเทพฯ<br />
เพอรเฟคท พริ้นทฯ<br />
www.food-resources.org/news/view.php ครอบครัวไทย 50% ใชซุปกอนปรุงรส<br />
มติชน. เขาถึงเมื่อ 11 มกราคม พ.ศ.<strong>2553</strong><br />
เลมที่ <strong>33</strong> 85
กลูตาไทโอน..ขาว แตอันตรายถึงชีวิต<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
ปจจุบันวัยรุนใหความสําคัญอยางมากในเรื่องของรูปรางหนาตาดี<br />
ผิวพรรณที่สดใส ซึ่งเปนเรื่องปกติของวัยรุนที่มักจะใสใจเรื่องความสวยงาม และก็<br />
ไมใชสิ่งที่ผิดแตอยางใดหากหนทางที่ไดมานั้นเปนไปโดยธรรมชาติ เชน จากการ<br />
รับประทานอาหารใหครบ 5 หมู และการออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอ แตในความ<br />
เปนจริงแลวกลับพบวาวัยรุนบางสวนกลับใสใจอยูกับการดูแลรูปรางหนาตาตนเอง<br />
ยอมทุมเททั้งเวลา และเงินทองกับสิ่งภายนอกเหลานี้ โดยเฉพาะเมื่อมีกระแส<br />
คานิยมผิวขาวที่ดูเหมือนวาจะเปนเรื่องที่กลาวถึงกันมาก ซึ่งที่จริงแลวนั้นคานิยม<br />
อยากมีผิวขาวนั้นไมเหมาะสมสําหรับคนไทยที่อยูในภูมิประเทศที่มีแสงแดดจัดทั้งป<br />
กระแสคานิยมอาจมาจากหลายสวน เชน จากการโหมโฆษณาเครื่องสําอาง ที่ทําให<br />
ผิวขาว ซึ่งมีงบประมาณการโฆษณาที่สูงมาก และสารในผลิตภัณฑเครื่องสําอางที่<br />
กลาวถึงกันมากคือ “สารกลูตาไทโอน” เนื่องมาจากไดมีการนําใชสารกลูตาไทโอน<br />
มาเพื่อใชในการรักษาโรค ซึ่งผูปวยจะไดรับการเสริมกลูตาไทโอนในปริมาณมาก จึง<br />
มีผลขางเคียง คือ สารกลูตาไทโอน จะมีฤทธิ์ไปยับยั้งการทํางานของเอนไซมไทโร<br />
ซิเนส ซึ่งทําใหเม็ดสีของผิวหนังเปลี่ยนจากสีน้ําตาลดําเปนเม็ดสีชมพูขาว ทําใหผิว<br />
ขาวขึ้นในเวลาอันสั้น ทําใหมีการนําสารกลูตาไทโอนมาเปนอาหารเสริมเพื่อชะลอวัย<br />
และหวังผลใหผิวขาวใส หรือผิวขาวอมชมพู ดังนั้นจึงมีหลายผลิตภัณฑที่มีสวนผสม<br />
ของกลูตาไทโอนทั้งในรูปของผลิตภัณฑสําหรับใชภายนอก เชน ครีมบํารุงผิว ใชเปน<br />
86<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
สวนผสมในอาหารเสริม และการฉีดสารกลูตาไทโอนเขารางกายโดยตรงซึ่งเปนที่<br />
นิยมมากในหมูวัยรุน โดยไมไดคํานึงถึงวาสารกลูตาไทโอนเปนสารอันตรายหรือไม<br />
สารกลูตาไทโอน เปนเปปไทดของกรดอะมิโน 3 ตัว คือ ซิสทีน กรดกลูตามิก<br />
และไกลซีน โดยปกติรางกายสามารถผลิตไดเองตามธรรมชาติ และยังไดจากอาหาร<br />
หลายอยาง เชน นม ไข สตรอเบอรรี และมะเขือเทศ หนาที่หลักของกลูตาไทโอนมีอยู<br />
3 ประการ คือ ทําหนาที่เปนสารตานอนุมูลอิสระ เปนสารกระตุนภูมิคุมกันในรางกาย<br />
และเปนสารชวยขจัดสารพิษในรางกาย ดวยเหตุผลที่สารกลูตาไทโอนจะทําหนาที่<br />
เปนสารตานอนุมูลอิสระจึงชวยในแงชะลอความเสื่อมของรางกาย และมีผลในแง<br />
เสริมภูมิตานทาน นอกจากนี้ยังชวยใหตับขจัดสารพิษออกจากรางกาย ดังนั้นการ<br />
เสริมกลูตาไทโอนโดยไมใชเพื่อมุงการรักษาโรค แตการใชสารกลูตาไทโอนเพื่อเปน<br />
อาหารเสริมโดยการรับประทานหรือโดยการฉีดเขารางกายในปริมาณมาก เพื่อ<br />
ตองการใหผิวขาวนั้นจึงเปนการกระทําที่ทําใหรายกายเกิดความผิดปกติได ในความ<br />
เปนจริงพบวาการใชกลูตาไทโอนในรูปที่เปนอาหารเสริมนั้น ไมไดมีผลทําใหผิวขาว<br />
ขึ้น เพราะสารชนิดนี้ไมสามารถดูดซึม และจะถูกขจัดออกจากรางกายในที่สุด จึงได<br />
มีการดัดแปลงนํามาผสมกับวิตามินซีแลวฉีดเขาเสนเลือดหรือกลามเนื้อครั้งละ 600<br />
มิลลิลิตร สัปดาหละครั้ง ราคา 4,000-5,000 บาท ติดตอกัน 3-5 สัปดาห ผิวจะเริ่ม<br />
ขาวขึ้นหลังฉีดครั้งแรกประมาณ 1 เดือน หลังจากนั้น 2 เดือนผิวจะกลับมาเปนสีเดิม<br />
จึงตองฉีดซ้ําอยูเปนระยะ ซึ่งขณะนี้องคการอาหารและยาไดประกาศหามใช<br />
กลูตาไทโอนเพื่อชวยผิวขาวแลว เนื่องจากกลูตาไทโอนทั้งชนิดเม็ดและชนิดฉีด<br />
เพื่อใหผิวขาว มีปริมาณกลูตาไทโอนสูงถึง 500-1,000 มิลลิกรัม ซึ่งมากกวาปริมาณ<br />
ที่แพทยอนุญาตใหผูปวยใช คือ ไมเกิน 250 มิลลิกรัมตอวัน และอาจทําใหแพยาจน<br />
ช็อกถึงขั้นเสียชีวิตเฉียบพลัน หรือสงผลในระยะยาว เชน สะสมในรางกายสงผลเสีย<br />
ตอตับและไตได นอกจากนี้ยังทําใหเกิดโรคมะเร็งผิวหนัง เนื่องจากผิวไวตอแสงแดด<br />
เพราะเม็ดสีผิวถูกทําลาย แมเมื่ออายุมากขึ้นหรือมีโรคแทรกซอน อาจทําใหปริมาณ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 87
กลูตาไทโอนที่รางกายผลิตไดลดลง ทําใหรางกายขาดสารตานอนุมูลอิสระ ผิวแหง<br />
เหี่ยวเร็ว ไมเปลงปลั่ง แนะนําใหปรึกษาแพทย (ในกรณีที่ปวย) การเลือกรับประทาน<br />
อาหารที่ชวยกระตุนรางกายใหสรางกลูตาไทโอนไดดีขึ้น หรือใชวิธีการบํารุงผิวดวย<br />
สมุนไพรที่สามารถทําไดเอง เชน การผสมขมิ้นชันกับวานหางจระเขนํามาใชเปน<br />
ครีมบํารุงผิวก็เปนทางเลือกที่จะชวยลดความหมองคล้ําของผิว และบํารุงผิวใหขาว<br />
ผองใส สวนผสมของสมุนไพรชนิดตาง ๆ ก็สามารถหาไดงายจากหนังสือเกี่ยวกับ<br />
การบํารุงผิวที่มีออกมาจําหนายมากมาย<br />
สุดทายนี้ขอฝากไววา การจะเลือกผลิตภัณฑเสริมอาหารตองพิจารณา<br />
วัตถุประสงคของเรา วาเราตองการใชผลิตภัณฑเสริมอาหารเพื่ออะไร กรณีนี้ เพื่อ<br />
ความขาวใส แลวเราก็มาพิจารณาสวนประกอบของผลิตภัณฑนั้น ๆ วามีอะไรบาง มี<br />
สารที่จะชวยใหขาวใสไดจริง มีสารที่เปนอันตรายหรือที่เราแพหรือไม และปริมาณ<br />
สวนประกอบตาง ๆ มีปริมาณมากเกินไปหรือไม เพราะอะไรที่มากเกินไปก็ไมไดให<br />
ประโยชนอยางเดียว และที่สําคัญที่สุด อยาลืมดูสัญลักษณหรือเครื่องหมายรับรอง<br />
จาก อย. ไทยเทานั้น สําหรับกลูตาไทโอนที่จะไดรับการรับรองจาก อย. นั้น จะตองมี<br />
ปริมาณไมเกิน 250 มิลลิกรัมตอแคปซูล และจะตองมีคําแนะนําในการรับประทาน<br />
อยางถูกตอง นอกจากการเลือกซื้อผลิตภัณฑดังกลาว อาจเลือกใชวิธีการบํารุงผิว<br />
ดวยวิธีอื่น ๆ ดังที่กลาวมาแลวขางตนถึงแมจะตองใชเวลานานกวา และตองมีความ<br />
เอาใจใส แตเพื่อความปลอดภัย และประหยัดคาใชจายในการซื้อผลิตภัณฑมี่มีราคา<br />
สูง ก็นาจะอีกเปนทางเลือกที่ดีนะคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
ประวิตร พิศาลบุตร.<strong>2553</strong>. หมอชาวบาน 369 (31)<br />
88<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กรวี จิตวิสุทธิ์.2550. Natural Whitening Cream เพื่อผิวขาวผองมีชีวิตชีวาดวยสูตร<br />
ธรรมชาติ. สํานักพิมพ เท็นแอนดไนน. ปทุมธานี.<br />
http://beautybeauty.exteen.com/20090712/entry กลูตาไทโอน...แบบไหนที่.<br />
เรียกวาอันตราย...ตอนที่ 1 (วันที่คนขอมูล 10 มกราคม <strong>2553</strong>)<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 89
ลด ละ เลิกใชโฟมกันเถอะ<br />
จุฬารัตน หงสวลีรัตน<br />
สวัสดีคะคุณผูฟงที่รักทุกทาน ทุกวันนี้คงไมมีใครไมรูจักกลองโฟมบรรจุ<br />
อาหาร แตคุณเคยคิดสะกิดใจบางไหมคะวากลองโฟม ชามโฟมหรือภาชนะบรรจุ<br />
อาหารอื่น ๆ ที่ทําจากโฟมนั้นปลอดภัยแคไหนในการนํามาบรรจุอาหารที่คุณ<br />
รับประทานอยูทุกวันและสรางปญหาดานสิ่งแวดลอมใหกับเมืองไทยของเรามาก<br />
เทาไร ถาคุณยังไมเคยคิด ลองฟงทางนี้สักนิดนะคะ<br />
โฟมเปนพลาสติกชนิดหนึ่งซึ่งผลิตจากสารสไตรีนหรือสไตรีนมอนอเมอร<br />
สารดังกลาวมีผลโดยตรงตอระบบประสาทและอาจกลายเปนสารกอมะเร็งไดเมื่อถูก<br />
สะสมไวในชั้นไขมันในรางกาย โฟมทนความรอนสูงสุดไดประมาณ 85 องศาเซลเซียส<br />
ซึ่งต่ํากวาอุณหภูมิน้ําเดือดอีกนะคะ ดังนั้นเราจะไมใชโฟมกับอาหารที่รอนจัด หรือมี<br />
ไขมันมาก เชน อาหารที่พึ่งปรุงเสร็จใหม ๆ และอาหารทอดดวยน้ํามัน เพราะความรอน<br />
และไขมันจะทําใหสารสไตรีนหลอมละลายออกมาปนเปอนในอาหารได นอกจากนั้น<br />
เราไมควรอุนอาหารในไมโครเวฟดวยภาชนะบรรจุอาหารที่เปนโฟม เพราะเมื่อเกิด<br />
ความรอนขึ้นสารสไตรีนจะหลอมละลายและปนเปอนออกมาในอาหารไดเชนกัน<br />
นอกจากเรื่องสุขภาพแลว โฟมที่นํามาบรรจุอาหารยังเปนสาเหตุที่สําคัญอยางหนึ่ง<br />
ของปญหาดานสิ่งแวดลอม เพราะในปจจุบันเราสามารถนําขยะโฟมไปรีไซเคิลได<br />
เพียงเล็กนอย ทําใหขยะโฟมในประเทศมีจํานวนมหาศาลถึงหนึ่งหมื่นกวาตันตอป<br />
90<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ซึ่งโฟมทําใหเกิดปญหาทั้งกับสุขภาพของเราและสิ่งแวดลอมของเมืองไทย ดังนั้นเรา<br />
มาชวยกัน ลด ละ เลิก การใชโฟมดีกวานะคะ<br />
ถาผูฟงมีคําถามตามมาวา ถาเราไมใชโฟมแลวเราจะใชอะไรในการบรรจุ<br />
อาหารที่รอนจัดหรือมีไขมันมากดีละ ขอบอกวามีมากมายเลยคะ เรามาเริ่มกันดวย<br />
วิธีงาย ๆ ที่ผูเขียนใชอยูเปนประจําก็คือ บอกทางรานอาหารวาขอใชถุงรอนแทนโฟม<br />
เพราะถุงรอนทั้งชนิดใสซึ่งเปนพลาสติกชนิดโพลีโพรพิลีน และถุงรอนชนิดขุนซึ่งเปน<br />
พลาสติกชนิดโพลีเอทธิลีนความหนาแนนสูง สามารถทนความรอนไดสูงกวา 100<br />
องศาเซลเซียส ซึ่งทางรานนาจะยินดีขายเพราะราคาของถุงรอนถูกกวาโฟม แตอาจ<br />
มีพอคาแมคาบางคนกังวลวาเราจะทานไมสะดวก จะบอกเรากลับมาวา ไดใชถุงรอน<br />
รองที่กนกลองโฟมกอนใสอาหารแลว ทานผูฟงรีบยิ้มหวานใหเลยนะคะแลวยืนยัน<br />
กลับไปอยางสุภาพวา ขอใชถุงรอนเถอะนะคะ จริง ๆ แลวยังมีความเขาใจผิดกันอยู<br />
มากที่คิดวาเมื่อนําถุงรอนรองที่กนกลองโฟมแลวจะปลอดภัยกวาการใชกลองโฟม<br />
เพียงอยางเดียว เพราะอาหารที่รอนจัดหรือมีไขมันมากก็ยังสัมผัสกับดานขางของ<br />
กลองไดอยูดี สรุปวาวิธีแรกที่จะชวยเราในการลด ละ เลิกใชโฟมก็คือ การขอใชถุง<br />
รอนแทนโฟม วิธีที่สองก็ไมยากคะ เพียงคุณเตรียมภาชนะบรรจุอาหารมาเอง เชน<br />
ปนโตหรือกลองพลาสติกที่เหมาะสําหรับบรรจุอาหารรอน แตถาคุณไมสะดวก<br />
ขอเสนอแนะวิธีที่ 3 วาใหรับประทานที่รานเลยคะ เพราะไดรับประทานอาหารที่รอน<br />
และรสชาติดีกวานํากลับไปทานที่บานอีกดวยใชมั้ยคะ<br />
นอกจากนี้ในปจจุบันกระแสการอนุรักษสิ่งแวดลอมยังเปนไปอยางตอเนื่อง<br />
ทางดานภาชนะบรรจุอาหารเองก็ไดมีงานวิจัยพัฒนาเพื่อผลิตภาชนะบรรจุอาหาร<br />
ชนิดใหม ๆ ที่สามารถนํามาใชแทนโฟมในการบรรจุอาหารโดยไมเปนอันตรายตอ<br />
ผูบริโภคอยางเราและไมมีผลกระทบตอสิ่งแวดลอม ภาชนะบรรจุอาหารที่วาก็คือ<br />
ภาชนะบรรจุอาหารยอยสลายไดทางชีวภาพ ผูฟงอาจไมคุนหูกับชื่อนี้นักใชไหมคะ<br />
แตคิดวาคุณผูฟงบางทานอาจเคยไดใชภาชนะดังกลาวมาบางโดยที่ไมทราบก็เปนได<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 91
เพราะสวนใหญถูกผลิตใหมีรูปทรงคลายกับโฟมที่เราใชบรรจุอาหารกันอยูในทุกวันนี้<br />
นั่นละคะ ภาชนะบรรจุอาหารยอยสลายไดทางชีวภาพนี้ผลิตจากวัสดุธรรมชาติ เชน<br />
มันสําปะหลัง ขาวโพดและชานออย ซึ่งสะอาด ปราศจากสารพิษปนเปอน ใชไดกับ<br />
อาหารทั้งรอนและเย็น อาหารเหลวและอาหารแหง และยังสามารถนํามาใชอุน<br />
อาหารในตูอบไมโครเวฟไดอีกดวย นอกจากนั้นเราสามารถนําเขาชองแชแข็งได<br />
ซึ่งภาชนะบรรจุอาหารยอยสลายไดทางชีวภาพไมทําใหเกิดมลพิษตอสิ่งแวดลอม<br />
ดวย เพราะจะยอยสลายไดเองในธรรมชาติ หรือเราอาจเก็บรวบรวมหลังการใชงาน<br />
แลวนําไปใชประโยชนในดานอื่น ๆ เชน อาจนําไปใชเปนสวนผสมของอาหารสัตว<br />
หรือนําไปทําปุยหมัก ชวยใหไมมีขยะเหลือทิ้งใหเปนภาระในการกําจัด ฟงจาก<br />
คุณสมบัติของภาชนะบรรจุอาหารยอยสลายไดทางชีวภาพแลว นาสนใจใชไหมคะ<br />
เพราะทั้งปลอดภัยและไมทําลายสิ่งแวดลอมดวยคะ แลวจะหาซื้อไดจากที่ไหนได<br />
บาง หลายแหงคะ ปจจุบันมีวางขายในหางสรรพสินคาทั่วไป สําหรับเรื่องราคาจากที่<br />
ผูเขียนไดสืบมาก็มีทั้งแพงและถูกกวาภาชนะบรรจุอาหารที่เปนโฟมหรือพลาสติกอื่น<br />
ซึ่งขึ้นอยูกับบริษัทผูผลิตหรือยี่หอนั่นเอง ลองไปสํารวจกันดูนะคะ รักชอบบริษัทไหน<br />
ก็อุดหนุนกันตามสะดวกคะ<br />
สุดทายนี้ผูเขียนอยากฝากไววา ลองมาลด ละ เลิกใชโฟมกันเถอะนะคะ<br />
เพื่อสุขภาพที่ดีของทานผูฟงและเพื่อชวยเมืองไทยของเราดวยคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
บรรจุภัณฑอาหารยอยสลายได. 2540. วารสารสถาบันอาหาร ปที่ 1(2) : 14-15<br />
พลาสติกจากพืชมาสูบรรจุภัณฑอาหาร. 2547. วารสารจารพา ปที่ 11(76) : 62-63<br />
เอ วรวีร .2549. กลองบรรจุภัณฑจากมันสําปะหลังและการพัฒนา ‘พลาสติก<br />
ชีวภาพ’ อุตสาหกรรมสาร ปที่ 49(2) : 26-28<br />
92<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
“Biodegradable package” 2544 วารสารสถาบันอาหาร ปที่ 4(20) : 31-35<br />
Kadoya, T. 1990 Food Packaging San diego, Academic Press, Inc.<br />
www.bcmthailand.com สนช.หนุนการใชกลองจากชานออยใสอาหาร ลดสารกอมะเร็ง<br />
(วันที่คนขอมูล 30 พฤศจิกายน 2551)<br />
www.ku.ac.th ภาชนะบรรจุยอยสลายไดทางชีวภาพจากมันสําปะหลัง (วันที่คน<br />
ขอมูล 30 พฤศจิกายน 2551)<br />
www.deqp.go.th KU-GREEN ภาชนะบรรจุยอยสลายไดทางชีวภาพ (วันที่คนขอมูล<br />
30 พฤศจิกายน 2551)<br />
www.cwweb.tu.ac.th พลาสติกบรรจุอาหารและกลองโฟม ใชอยางไรใหปลอดภัย<br />
(วันที่คนขอมูล 3 เมษายน 2552)<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 93
รูจักอุปกรณบอกชี้ตําแหนงบนพื้นโลก (จีพีเอส)<br />
กันเถอะ<br />
กันทิมา ออนละออ<br />
วิวัฒนาการของเทคโนโลยีที่มีมาอยางตอเนื่องทําใหเกิดอุปกรณที่ชวย<br />
อํานวยความสะดวกใหแกผูใชมากมาย ทั้งเพื่อประโยชนในการใชงานทรัพยากร<br />
ตาง ๆ รวมกันเชนขอมูล โปรแกรมประยุกตตาง ๆ หรือแมแตใชอุปกรณรวมกัน<br />
เปนตน อีกทั้งยังใชในการติดตอสื่อสาร เชน การมีโปรแกรมแชต เพื่อใชพูดคุย<br />
ติดตอสื่อสารผานหนาจอคอมพิวเตอร การใชโทรศัพทมือถือที่ในปจจุบันมีคุณสมบัติ<br />
เพิ่มเสริมเขาไปมากมายไมวาจะเปนถายรูปได ฟงเพลงได ดูหนังดูทีวีได หรือแมแต<br />
การใชเครื่องบอกตําแหนงบนพื้นโลกที่เราเรียกวาจีพีเอส (Global Positioning System)<br />
ก็กําลังเปนที่นิยมอยางมากในปจจุบัน<br />
บทความนี้จะนําทานมารูจักเครื่องบอกตําแหนงบนพื้นโลกหรือระบบจีพี<br />
เอสกัน อุปกรณบอกชี้ตําแหนงบนพื้นโลก หรือที่เราเรียกวาจีพีเอส คือเครื่องบอก<br />
ตําแหนงโดยใชดาวเทียมที่สงขึ้นไปโคจรอยูบนทองฟาในตําแหนงตาง ๆ เพื่อรับสง<br />
สัญญาณกับเครื่องบอกตําแหนงบนพื้นโลก เมื่อสงสัญญาณรับสงกับดาวเทียมก็จะ<br />
บอกตําแหนงพิกัดเสนละติจูด (เสนรุง) เสนลองจิจูด (เสนแวง) บนพื้นโลกไดอยาง<br />
ละเอียดตามตําแหนงที่อยู ซึ่งเครื่องรับจีพีเอสที่เราใชงานนั้นจะทําหนาที่เพียงรับ<br />
สัญญาณที่สงมาจากดาวเทียมเทานั้น ระบบจีพีเอสประกอบดวยการทํางานสามสวน<br />
ใหญ ๆ คือสวนแรกเปนสวนดาวเทียมที่จะสงขอมูลของตําแหนง สวนที่สองคือสถานี<br />
94<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ควบคุมดาวเทียมที่มียูในจุดตาง ๆ ทั่วโลก และสวนที่สามคือเครื่องรับจีพีเอส<br />
แตการใชงานโดยใชดาวเทียมนั้นก็มีขอจํากัดบางเรื่องที่ผูใชตองคํานึงถึง<br />
เมื่อใชงานจีพีเอส เชนเรื่องสัญญาณ กลาวคือสัญญาณดาวเทียมไมสามารถทะลุ<br />
ผานสิ่งกีดขวางได เชน ไมสามารถทะลุผานสิ่งปลูกสราง อาคาร โลหะ หรือมนุษยได<br />
แตสัญญาณดาวเทียมสามารถทะลุผานสิ่งกีดขวางที่ไมรกไมทึบมากนักได<br />
นอกจากนี้การใชงานอาจมีขอผิดพลาด เมื่อมีปจจัยบางอยางเชน มีฝนตกหนัก หรือ<br />
ฟามีเมฆหนาทึบ เปนตน จึงควรพิจารณาเรื่องเหลานี้เมื่อใชงานดวย<br />
เริ่มแรกเดิมที ดาวเทียมจีพีเอสนั้นใชในงานทางการทหารของประเทศ<br />
สหรัฐอเมริกา ปจจุบันจีพีเอสเขามามีบทบาทและเปนที่รูจักในชีวิตประจําวันแลว<br />
เครื่องบอกตําแหนงนี้จึงนํามาใชงานดานตาง ๆ ตัวอยางการใชงานเชน นําจีพีเอส<br />
มาใชนําทางโดยใชติดรถยนตเพื่อบอกตําแหนงรถยนต และใหคอมพิวเตอรเลือก<br />
เสนทางการเดินทางที่ดีให การใชระบบจีพีเอสในเครื่องบินโดยสาร เรือ กลุมนักผจญภัย<br />
และยังนําเทคโนโลยีจีพีเอสมาใชในโทรศัพทมือถือหลายรุน นอกจากนี้การใชงาน<br />
จีพีเอสยังใชในงานดานตาง ๆ เชน การวางแผนการใชประโยชนที่ดิน โครงขายหมุด<br />
ดาวเทียมจีพีเอสของกรมที่ดิน การชวยเหลือตาง ๆ เชน เสื้อกั๊กชูชีพที่มีเครื่องสง<br />
สัญญาณจีพีเอส นอกจากนั้นยังนํามาใชในการกีฬา เชนใชในการวัดความเร็ว<br />
ระยะทาง หรือแมแตแคลลอรี่ที่เผาผลาญของนักกีฬา หรือการนําไปใชในกระบวนการ<br />
ยุติธรรม เชนการติดตามผูราย อีกทั้งยังปองกันการโจรกรรมและติดตามทรัพยสินคืน<br />
ไดดวย<br />
ระบบจีพีเอสกําลังเปนที่นิยมแพรหลาย จึงมีผูใชที่อยากปรับเปลี่ยนการใช<br />
งานจากเดิมดูแผนที่เวลาเดินทาง เปลี่ยนมาใชเทคโนโลยีจีพีเอสแทน เหตุผลที่จีพี<br />
เอสเปนที่นิยมอยางรวดเร็วคงเปนเพราะเราสามารถหาซื้อไดทั่วไปและนํามาติดตั้ง<br />
ใชงานไดงายไมยุงยากเหมือนสมัยกอน นอกจากนี้ขอมูลตาง ๆ ของแผนที่เชนขอมูล<br />
ถนนหนทาง สถานที่ราชการ แหลงทองเที่ยว ปมน้ํามัน สะพาน จุดกลับรถ ถนนหลายเลน<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 95
รานอาหาร ก็มีความสมบูรณมากกวาแตกอน เราสามารถหาจุดหมายปลายทางได<br />
อยางรวดเร็ว ถูกตอง แมนยําและมีความละเอียดเพิ่มขึ้น ปจจุบันนี้ระบบจีพีเอส<br />
สามารถคนหาถึงระดับบานเลขที่หรือเบอรโทรศัพทและนําทางไปสูเปาหมายได<br />
อยางถูกตอง นอกจากนี้ระบบจีพีเอสยังสามารถแสดงสภาพการจราจรที่คาดวาใน<br />
อนาคตจะมี ระยะหยุดรถ จุดที่ตองระวังในการขับขี่ เชน โคงอันตราย เขตชุมชน<br />
ลดความเร็ว เปนตน นอกจากคุณสมบัติที่กลาวขางตน จีพีเอสยังมีหนาจอสวยงาม<br />
นาใช และใชงานงายอีกดวย<br />
เมื่อเราใชงานจีพีเอส เพื่อใหขอมูลที่เราใช มีการปรับปรุงใหทันสมัยอยู<br />
เสมอ เราควรจะปรับปรุงขอมูลแผนที่ปละหนึ่งครั้ง เพื่อการใชงานที่ถูกตอง แมนยํา<br />
ตรงกับความตองการของผูใชมากที่สุด แตจีพีเอสก็มีขอเสียหรือขอจํากัดอยู<br />
เหมือนกัน เชน เครื่องมีราคาสูง ปญหาเรื่องความคลาดเคลื่อนทําใหมีการคํานวณ<br />
ระยะทางผิดพลาดจึงอาจทําใหเกิดปญหาตามมาเพราะการพึ่งพาจีพีเอสมากเกินไป<br />
ปญหาเรื่องความแข็งแรงทนทานของเครื่อง ถาตองใชเครื่องทํางานในพื้นที่ทะเล<br />
หรือในปา การใชไฟและความรอนที่เกิดขึ้นก็เปนเรื่องที่เราตองพิจารณาเชนกัน<br />
แหลงอางอิง<br />
จุน ศรีสุริฉัน, ณัฐชยพงษ ศรีสวางสุข, อนุชา แตมคม และคณะ.(2549).ครบเครื่อง<br />
เรื่อง GPS .กรุงเทพฯ : กระปุกเงิน.<br />
http://www.gadgetrend.com/gps_desc.php What is GPS?. (วันที่คนขอมูล 15 ธันวาคม<br />
2552)<br />
http://www.global5thailand.com/thai/gps.htm ความรูเรื่อง GPS (วันที่คนขอมูล<br />
15 ธันวาคม 2552)<br />
96<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
http://www.thaigmap.com/article/gps-good.aspx ขอดีขอเสียของระบบ GPS (วันที่<br />
คนขอมูล 12 มกราคม <strong>2553</strong>)<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 97
อาหารกับผูปวยเบาหวาน<br />
นุชจรินทร แกลวกลา<br />
โรคเบาหวานเปนโรคที่คนไทยและคนทั่วโลกเปนกันมาก เพราะการกิน<br />
อาหารที่มีไขมันและน้ําตาลมากเกินไป ในขณะที่กินผักผลไมและธัญพืชที่ขัดสี<br />
นอยลง ประกอบกับวิถีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไปทําใหมีการออกกําลังกายนอยลง<br />
โรคเบาหวานเปนโรคที่เกี่ยวกับระดับน้ําตาลในเลือดสูง จนกระทั่งไตสกัด<br />
ไวไมได ก็ขับน้ําตาลปนมากับปสสาวะ จึงเรียกวาเบาหวาน ซึ่งระดับน้ําตาลในเลือด<br />
ที่เหมาะสมไมมากเกินไปหรือสมดุลของน้ําตาลในกระแสเลือดนั้นมีสารเคมีที่เรียกวา<br />
ฮอรโมนชื่อ อินซูลิน ซึ่งสรางมาจากตับออน ทําหนาที่คอยควบคุมการใชน้ําตาลใน<br />
รางกายทําใหระดับน้ําตาลในรางกายไมสูง แตถามีอินซูลินนอยหรืออินซูลินออกฤทธิ์<br />
ไมเต็มที่ จะทําใหเกิดปญหาน้ําตาลเหลือใชเปนเหตุใหระดับน้ําตาลในเลือดมากขึ้น<br />
จึงเปนโรคเบาหวาน โดยโรคเบาหวานนั้นมีสองชนิดคือ ชนิดที่เกิดจากระบบ<br />
ภูมิคุมกันรางกายตนเองผิดปกติและมีผลไปทําลายเซลลในตับออนที่ทําหนาที่สราง<br />
อินซูลิน ดังนั้นรางกายจึงไมมีอินซูลินหลั่งออกมาทําหนาที่นําน้ําตาลเขาไปในเซลล<br />
การรักษาโรคเบาหวานชนิดนี้ตองฉีดอินซูลิน และโรคเบาหวานอีกชนิดหนึ่งนั้นเกิด<br />
จากการที่รางกายดื้อตอฮอรโมนอินซูลิน คือเซลลในตับออนสามารถสรางอินซูลิน<br />
ออกมาได แตตัวจับกับอินซูลินบริเวณเซลลที่อินซูลินจะไปออกฤทธิ์มีความบกพรอง<br />
ทําใหอินซูลินไมสามารถออกฤทธิ์ไดหรือออกฤทธิ์ไดไมเต็มที่ รางกายจึงพยายาม<br />
สรางอินซูลินใหมากขึ้นเพื่อรักษาระดับน้ําตาลในเลือดใหปกติ<br />
98<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
และเมื่อเปนเชนนี้เปนระยะเวลานานเซลลในตับออนที่ทําหนาที่สรางอินซูลินจะ<br />
เสื่อมสภาพไมสามารถผลิตอินซูลินมาชดเชยตอความดื้อของอินซูลินระดับน้ําตาล<br />
ในเลือดจึงสูงขึ้น โดยปจจัยที่เสี่ยงตอการเปนเบาหวานนั้นมีหลายประการไดแก<br />
การมีน้ําหนักตัวเกินหรือเปนโรคอวน การรับประทานอาหารไมถูกสัดสวนคือกิน<br />
อาหารที่มีไขมันและน้ําตาลมากกวาที่รางกายตองการใช การไมออกกําลังกาย<br />
เพราะการออกกําลังกายทําใหอินซูลินทํางานไดดีขึ้น นอกจากนี้การสูบบุหรี่ซึ่งไปมี<br />
ผลกระทบตอการทํางานของอวัยวะตาง ๆ ทําใหการเผาผลาญสารอาหารผิดปกติมี<br />
โอกาสเปนเบาหวานมากขึ้น ตลอดจนผูที่มีความดันเลือดสูงหรือมีไขมันในเลือด<br />
มากกวาปกติจะมีความเสี่ยงตอการเปนเบาหวานเพิ่มขึ้น ตลอดจนความเครียด<br />
เนื่องมาจากสาเหตุตาง ๆ ทําใหการทํางานของรางกายแปรปรวน จึงทําใหระดับ<br />
น้ําตาลในเลือดสูงกวาปกติ นอกจากนี้แลวเบาหวานยังเปนโรคที่ถายทอดทาง<br />
พันธุกรรม ดังนั้นผูที่มีเครือญาติเปนโรคเบาหวานหรือผูที่สืบสายเลือดจากครอบครัว<br />
ที่มีเครือญาติเปนโรคเบาหวานมากอน มีโอกาสเปนโรคเบาหวานได สําหรับผูที่ปวย<br />
เปนโรคเบาหวานจะมีอาการปสสาวะมากและบอยผิดปกติ ดื่มน้ํามาก หิวบอย<br />
รับประทานจุ แตน้ําหนักลดและออนเพลีย ซึ่งควรรีบไปพบแพทยเพื่อขอตรวจ<br />
รางกาย สําหรับผูที่รูผลการตรวจแลว และรูวาตนเองเปนโรคเบาหวานอาจจะรูสึก<br />
เสียใจ หดหูใจซึมเศรา แตทั้งนี้ชีวิตตองดําเนินตอไป จึงตองทําความเขาใจกับวิถี<br />
ชีวิตใหม ออกกําลังกายจนเปนสวนหนึ่งของวิถีชีวิต รักษาระดับน้ําตาลในเลือดให<br />
อยูในเกณฑปกติใหไดมากที่สุด ซึ่งการรักษาระดับน้ําตาลในเลือดนั้นตองใสใจใน<br />
เรื่องอาหาร เพราะอาหารคือแหลงปลดปลอยน้ําตาลในเลือด หากควบคุมอาหารได<br />
ระดับน้ําตาลในเลือดก็ลดลงได โดยการควบคุมอาหารนั้นไมใชควบคุมเฉพาะอาหาร<br />
ประเภทแปงและน้ําตาลเทานั้น หากแตตองระวังเรื่องชนิดและปริมาณของแปงและ<br />
น้ําตาลที่เรียกรวม ๆ วาอาหารประเภทคารโบไฮเดรต และตองรับประทานอาหาร<br />
ประเภทเนื้อสัตวและไขมันใหอยูในปริมาณที่เหมาะสมไมมากเกินไป และเนื้อสัตวที่<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 99
รับประทานตองไมติดมัน ไมติดหนัง ควรรับประทานปลาเปนประจํา สําหรับไขนั้น<br />
หากมีระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูงไมควรรับประทานเกิน 3 ฟองตอสัปดาหและ<br />
รับประทานไขขาวไดทุกวัน สําหรับผูทีมีระดับคอเลสเตอรอลในเลือดปกติ สามารถ<br />
รับประทานไขไดสัปดาหละ 5-6 ฟอง และตองไดรับใยอาหารจากผักและผลไมอยาง<br />
เพียงพอ โดยในสวนของคารโบไฮเดรตนั้น ควรเปนประเภทที่ผานการขัดสีนอย เชน<br />
ขาวกลอง และควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑใด ๆ ที่มีน้ําตาลมากกวา 5 กรัมตอหนึ่ง<br />
หนวยบริโภค และอาหารที่ทําจากถั่ว เชน วุนเสนสามารถบริโภคไดประจําในสัดสวน<br />
ที่พอเหมาะ ในสวนของไขมันนั้นควรเลือกไขมันทีมีกรดไขมันไมอิ่มตัวมาประกอบ<br />
อาหารไดแก น้ํามันรําขาว น้ํามันถั่วเหลือง น้ํามันมะกอก เปนตน สวนในการทอดที่<br />
ตองใชไฟแรง น้ํามันมากนั้นควรใชน้ํามันที่มีกรดไขมันไมอิ่มตัวสูง เชน น้ํามันปาลม<br />
น้ํามันมะพราว แตกรดไขมันประเภทนี้ทําใหมีคอเลสเตอรอลในเลือดสูงได จึงควร<br />
บริโภคอาหารประเภททอดในปริมาณนอย<br />
สําหรับอาหารที่ควรรับประทานอีกพวกคือ อาหารที่มีเสนใยสูง ไดแก<br />
อาหารประเภทผักและผลไมซึ่งสามารถรับประทานทีมีน้ําตาลนอยได เชน ชมพู ฝรั่ง<br />
มะละกอสุก แตงโม และควรหลีกเลี่ยงมะมวงสุก ทุเรียน ลําไย นอยหนา กลวยตาก<br />
มะขามหวาน องุน เปนตน และธัญพืชที่ผานการขัดสีนอย เชน ขาวกลอง ธัญพืชที่มี<br />
เปลือก เชน ขาวโพด สําหรับถั่วเมล็ดแหง ไดแก ถั่วลิสง อัลมอนด หรือเม็ดมะมวง<br />
หิมพานต อันเปนแหลงโปรตีนและมีไขมันดีชวยลดไขมันในเลือด ดังนั้นสามารถ<br />
รับประทานได แตถามากเกินไปจะทําใหอวนได สวนน้ํานมนั้นควรรับประทานนมจืด<br />
ที่ไมปรุงแตงรสหวานดวยน้ําตาล น้ําผึ้ง หรือน้ําผลไม และโยเกิรตควรเลือกรส<br />
ธรรมชาติที่ไมมีน้ําตาล และควรดื่มน้ําเปลา เหลานี้ลวนเปนขอแนะนําเบื้องตนที่<br />
นํามาเลาตอทานผูฟง แตวิธีการที่ดีที่สุดคือปฏิบัติตนเพื่อหลีกเลี่ยงการเปน<br />
โรคเบาหวานเปนสิ่งที่ดีที่สุด<br />
100<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
ขนิษฐา ลุนเผ, เอื้อมพร สกุลแกว และ แกวตา สุขีทรัพย.(2548). เมนูอาหาร<br />
เบาหวาน. กรุงเทพฯ : ใกลหมอ.<br />
วันทนีย เกรียงสินยศ.(2551).โภชนการกับเบาหวาน. กรุงเทพฯ : สารคดี<br />
สุภัสสร วัฒนกิจ.(2551).หวาน “เบา” สักนิด. ชีวิตสดใส.พิมพครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ :<br />
ฐานบัณฑิต.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 101
เขื่อนกับการแกปญหาวิกฤติทรัพยากรน้ํา<br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
ปจจุบันปญหาวิกฤติทรัพยากรน้ําไดทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ปญหาน้ําที่<br />
แหงขอดลงอยางรวดเร็วในลุมน้ําหรือแหลงน้ําตาง ๆ สงผลใหวิถีชีวิตของมนุษยและ<br />
สิ่งแวดลอมเปลี่ยนแปลงไป เหตุการณที่กําลังไดรับความสนใจและสงผลกระทบ<br />
อยางเดนชัด ไดแก กรณีที่เกิดน้ําแหงขอดในแมน้ําโขงซึ่งเปนแมน้ําขนาดใหญและ<br />
ไหลผานหลายประเทศ ซึ่งปญหานี้ไดสงผลกระทบตอระบบนิเวศของแมน้ําโขงอยาง<br />
หลีกเลี่ยงไมได อันมีผลกระทบโดยตรงตอพันธุปลา พรรณพืช และวิถีชีวิตของ<br />
ชาวบานทั้งสองฝงโขงดวยเชนกัน เหตุการณดังกลาวนี้ทําใหกลุมนักอนุรักษและ<br />
กลุมนักเคลื่อนไหวตางเพงเล็งไปที่การสรางเขื่อนขนาดใหญ ที่ตั้งอยูบริเวณลุมแมน้ํา<br />
โขงตอนบนในเขตประเทศจีนวาเปนสาเหตุสําคัญที่ปดกั้นทางน้ําไมใหน้ําไหลผานไป<br />
ยังลุมน้ําโขงตอนลาง จึงเห็นไดวาการสรางเขื่อนเปรียบเสมือนดาบสองคม ที่ดาน<br />
หนึ่งมองวาเขื่อนมีความจําเปนเพราะสามารถเก็บกักน้ําไวใชไดยามขาดแคลน<br />
รวมถึงการใชประโยชนอื่นทั้งการผลิตไฟฟาหรือใชในการชลประทาน ขณะที่อีกดาน<br />
หนึ่งมองวาเขื่อนสรางผลกระทบตอสิ่งแวดลอมอยางใหญหลวงทั้งตอคน สัตว และ<br />
ระบบนิเวศในพื้นที่ จึงทําใหการสรางเขื่อนเพื่อเก็บกักน้ําในปจจุบันทําไดยากมากขึ้น<br />
เนื่องจากกระแสคัดคานในดานลบดังกลาว<br />
102<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ในอดีตมีการสรางเขื่อนกันทั่วโลกอยางรวดเร็ว ซึ่งมีเขื่อนหลายแหงที่ไมได<br />
มีการวางแผนอยางรัดกุมและสงผลเสียตอสภาพแวดลอม บทเรียนจากการสราง<br />
เขื่อนเสี่ยววานและเขื่อนจิงหงที่มีความสูงถึง 292 เมตรและขวางกั้นแมน้ําโขงใน<br />
บริเวณประเทศจีนเพื่อกักน้ําในปริมาณมากและเพียงพอใหสามารถเดินเรือบรรทุก<br />
สินคาขนาดใหญในฤดูแลงได การสรางเขื่อนขนาดใหญมาก ๆ ดังกลาวสงผล<br />
กระทบตอวัฎจักรการขึ้นลงของน้ําในแมน้ําโขงที่เปลี่ยนไป ระดับน้ําที่ขึ้น ๆ ลง ๆ ตาม<br />
อิทธิพลของการใชงานเขื่อนและการระเบิดแกงแมน้ําโขง ฝูงปลาที่อาศัยในแมน้ํานั้น<br />
ไมสามารถวายน้ําขึ้นไปวางไขบริเวณทางตนน้ําไดอยางที่เคย รวมถึงยังทําใหระบบ<br />
นิเวศบริเวณนั้น ซึ่งเดิมเปนระบบนิเวศบนบกที่รวมถึงปาไม พื้นที่ชุมน้ํา หุบเขาและ<br />
สัตวปาสูญหายไปทั้งหมดหรือบางสวนอีกทั้งยังสงผลกระทบตอระบบนิเวศของ<br />
แมน้ําโขงอยางหลีกเลี่ยงไมได รวมทั้งยังสงผลกระทบโดยตรงตอพันธุปลา พรรณพืช<br />
และวิถีชีวิตของชาวบานทั้งสองฝงโขงดวยเชนกัน จึงเห็นไดวาการสรางเขื่อนขนาด<br />
ใหญในพื้นที่ตนน้ําโดยไมคํานึงถึงระบบนิเวศเดิมสงผลเสียที่ไมสามารถประเมินคา<br />
ได<br />
อยางไรก็ตาม แงดีของการสรางเขื่อนที่มีการวางแผนอยางรอบคอบโดย<br />
คํานึงถึงพื้นที่ตั้ง ยอมสรางประโยชนอยางมหาศาลตอพื้นที่ดังกลาว ตัวอยางเชน<br />
การสรางเขื่อนปาสักชลสิทธิ์ จังหวัดลพบุรี อันเปนเขื่อนในพระราชดําริของพระบาท<br />
สมเด็จพระเจาอยูหัว ที่สืบเนื่องมาจากปญหาการเกิดน้ําทวมที่เกิดขึ้นบอยครั้งใน<br />
บริเวณลุมแมน้ําปาสักในฤดูน้ําหลาก และปญหาขาดแคลนน้ําอยางรุนแรงในชวง<br />
ฤดูรอนที่เกิดขึ้นเปนประจําทุกป พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯ จึงพระราชทาน<br />
พระราชดําริใหกรมชลประทานศึกษาความเหมาะสมถึงการสรางเขื่อนเพื่อแกปญหา<br />
ดังกลาว และเมื่อสรางแลวเสร็จพบวา สามารถแกปญหาทั้งกรณีของน้ําทวมและ<br />
และกรณีของน้ํ าแลงไดทั้งบริเวณลุมแมน้ํ าเจาพระยาตอนล างและบริเวณ<br />
กรุงเทพมหานครและปริมณฑลตามวัตุประสงคของการสรางเขื่อน<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 103
ทานผูฟงคงจะเห็นแลวนะครับวา เขื่อนสามารถนํามาเปนเครื่องมือในการ<br />
แกปญหาวิกฤติทรัพยากรน้ําทั้งในกรณีที่มีน้ํามากเกินไปหรือในสภาวะที่เกิดการ<br />
ขาดแคลนน้ําในพื้นที่ โดยเฉพาะในประเทศไทยของเราที่มีพื้นที่ทางการเกษตรกวา<br />
130 ลานไร แตกลับมีพื้นที่ชลประทานเพียง 30 ลานไร หรือประมาณ 1 ใน 4 ของ<br />
พื้นที่การเกษตรเทานั้น ซึ่งถือไดวานอยมาก ดังนั้นจึงควรมีการพิจารณาหาแนว<br />
ทางการจัดสรรทรัพยากรน้ําใหเหมาะสมและเพียงพอ โดยมีการเก็บขอมูลและมีการ<br />
คํานวณถึงฤดูกาลที่น้ํามากและน้ําแลง โดยฤดูน้ําหลากควรคํานวณถึงการจัดเก็บวา<br />
จะจัดเก็บน้ําในรูปแบบใด ทั้งน้ําที่ไหลจากลุมแมน้ําและน้ําฝนในชวงฤดูฝน โดย<br />
คํานวณถึงปริมาณการใชแตละปใหครอบคลุมการสํารองน้ําไวเพื่อใชในฤดูแลงดวย<br />
ดังนั้น การพิจารณาสรางเขื่อนเพื่อแกปญหาวิกฤติทรัพยากรน้ํา จําเปนตองศึกษา<br />
ขอมูลอยางรอบดาน ทั้งผลดีและผลกระทบจากการสรางเขื่อน โดยเฉพาะการเขา<br />
พูดคุยกับชาวบานที่อาศัยในพื้นที่ที่มีสวนไดสวนเสียตอการสรางเขื่อน เพื่อใหได<br />
ขอมูลที่จะชวยแกไขจุดบกพรองในการศึกษาผลกระทบของโครงการ และนําไปสูการ<br />
เจรจาเพื่อหาทางเลือกที่ดีที่สุดและยุติธรรมตอกลุมชาวบานผูตองรับผลกระทบ<br />
โดยเฉพาะการศึกษาถึงระบบนิเวศวาสงผลใหเปลี่ยนแปลงไปเชนไร<br />
ทานผูฟงที่เคารพครับ การแกปญหาวิกฤติทรัพยากรน้ําถือวามีความสําคัญ<br />
อยางยิ่งเพื่อใหมีการใชทรัพยากรน้ําอยางคุมคาและเกิดประโยชนสูงสุด โดยเฉพาะ<br />
ในประเทศไทยซึ่งเปนประเทศเกษตรกรรม หากประเทศไทยยังขาดการบริหาร<br />
จัดการน้ําที่ดี ยอมเปนปญหาที่ใหญหลวงและอาจกลายเปนปญหาบานปลายใน<br />
อนาคต การสรางเขื่อนอยางรอบคอบและมีการวางแผนที่ดี จะเปนอีกสวนหนึ่งที่ชวย<br />
ในการแกปญหาเรื่องวิกฤติทรัพยากรน้ําของไทยไดอยางยั่งยืน<br />
104<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
สุรวุฒิ ประดิษฐานนท. (2552). การจัดการทรัพยากรน้ํา : กรณีศึกษาเขื่อนทดน้ํา<br />
บางปะกง. วารสาร ราชบัณฑิตยสถาน. 34 (2), 450-458.<br />
สํานักงานจังหวัดสระบุรี. (2542). การดําเนินงานทฤษฎีใหมตามแนวพระราชดําริ<br />
จังหวัดสระบุรี. สํานักงานจังหวัดสระบุรี.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 105
ภัยแฝงจากขวดและภาชนะพลาสติก<br />
สิริมา ชินสาร<br />
ชีวิตที่ตองเรงรีบในปจจุบันทําใหหลายๆคนหันมาใชบริการน้ําดื่มบรรจุขวด<br />
กันมากขึ้น ทั้งพกพาสะดวก หาซื้อไดงาย มีหลายรสชาติหลายแบบใหเลือกดื่มแก<br />
กระหายในยามอากาศรอน ๆ มีทั้งน้ําเปลาบรรจุขวด น้ําอัดลม น้ําผลไม ดื่มแลวชื่น<br />
ใจแลวยังมีของแถมเปนขวดพลาสติกเปลาใหเก็บกลับบานไปลาง กรอกน้ําแชเย็นได<br />
อีก แตทานทราบหรือไมวาของแถมที่ไดมาอาจไมใชแคขวดเปลาเทานั้น จาก<br />
ผลงานวิจัยของวิทยาลัยการสาธารณสุขฮาวารด ระบุวา ขวดพลาสติกแบบโพลี<br />
คารบอเนต ขวดพลาสติกแข็ง หรือแมแตขวดนมเด็ก คงตองระมัดระวังการใชใหมาก<br />
ขึ้น เพราะจากงานวิจัย พบวา การดื่มน้ําจากขวดโพลีคารบอเนตจะทําใหปสสาวะมี<br />
สารบิสฟนอล เอ หรือ บีพีเอ (Bisphenol A; BPA) เพิ่มขึ้นถึง 1 ใน 3 สวน แสดงให<br />
เห็นวาสารบีพีเอจากขวดบรรจุน้ําดื่มปนเปอนเขาสูของเหลวในขวด ซึ่งหากดื่มเขาไป<br />
ก็จะทําใหพบสารตัวนี้เพิ่มในปสสาวะ<br />
“บีพีเอ” ใชมากในอุตสาหกรรมและพบในบรรจุภัณฑอาหารและเครื่องดื่ม<br />
ที่ทําจากพลาสติก จัดเปนสารประกอบในกลุมสารรบกวนระบบสัญญาณในการผลิต<br />
ฮอรโมนของรางกาย ผลวิจัยของสมาคมตอมไรทอสหรัฐอเมริกา เปดเผยวา บีพีเอมีผล<br />
ตอหัวใจของสตรีและทําลายดีเอ็นเอของหนูอยางถาวร สถาบันสุขภาพแหงชาติ<br />
สหรัฐอเมริกาสรุปเมื่อป 2551 วา บีพีเอเปนอันตรายตอการพัฒนาตอมลูกหมาก<br />
และสมอง รวมถึงยังทําใหทารกในครรภ เด็กเล็กและเด็กโตมีพฤติกรรมเปลี่ยนไป<br />
106<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
และจากงานวิจัยของฮารวารด พบวา บีพีเอเพียง 3 ถึง 4 สวนในลานสวนก็กอมะเร็ง<br />
ในหนูทดลองได<br />
ที่นาเปนหวง คือ ขวดพลาสติกแบบโพลีคารบอเนตยังเปนขวดน้ําที่นิยมใช<br />
กันอยางแพรหลายในหมูเด็กนักเรียนและนักทองเที่ยว สารโพลีคารบอเนตนี้ยังใช<br />
เปนสวนผสมของชิ้นสวนทางทันตกรรม กลองที่ใชใสอาหาร กาว และพบวายังถูกใช<br />
กับขวดนมเด็กอีกดวย จะเห็นไดวาสารบีพีเอนั้นอยูใกลตัวเรามาก และกําลัง<br />
กอใหเกิดโทษมหันตกับเราอยางยิ่ง ยังมีอีกสิ่งที่นากังวลคือ เด็กนักเรียนสวนใหญใช<br />
ขวดประเภทนี้ดื่มน้ําเปนประจํา แถมไมคอยลางขวด และหากเด็กกรอกน้ํารอนเขา<br />
ไปก็จะทําใหไดรับสารบีพีเอมากขึ้น เพราะความรอนจะเรงการรั่วไหลของสารบีพีเอ<br />
สวนคนทํางานอยางพวกเรา ลองหันกลับไปคํานวณดูซิวาวันหนึ่ง ๆ เราดื่มน้ําจาก<br />
ขวดเหลานี้กันเทาไหร ยิ่งถาเขาประชุมจะตองดื่มน้ําจากขวดพลาสติกเปนจํานวน<br />
มาก ทั้งชวงกอนประชุม หลังประชุม หรือชวงอาหารวาง หรือในการดํารงชีวิต<br />
ประจําวันที่มีการเดินทางและตองซื้อน้ําจากรานสะดวกซื้อ ทั้งนี้ไมไดตั้งใจวาจะให<br />
ตื่นตระหนกจนหามใชพลาสติก เพียงแตใหตระหนักไวกอนและพยายามลดการใชไว<br />
กอนจะดีกวา<br />
ลักษณะของการใชงานขวดและภาชนะพลาสติกที่เสี่ยงตอการไดรับสาร<br />
บีพีเอเปนอยางมาก พอจะสรุปไดคราว ๆ ดังนี้<br />
1. การใชขวดพลาสติกหรือแกวพลาสติกซ้ําแลวซ้ําอีก<br />
2. การใชขวดพลาสติกที่มีการกระทบกระแทกขูดขีดจากการทิ้งไวใน<br />
รถยนต<br />
3. ขวดพลาสติกที่โดนความเย็นจัดต่ํากวาศูนยหรือรอนจัดมาก เชน ใสน้ํา<br />
ตมกาแฟหรือใสเขาไปในไมโครเวฟ<br />
4. การใชกลองโฟมพลาสติกและพลาสติกใสหออาหารเขาไมโครเวฟ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 107
5. ขวดนมเด็กพลาสติกมีโอกาสที่สารบีพีเอจะหลุดปนออกมาจากการที่<br />
เด็กอม ขบกัดพลาสติก<br />
6. ของเลนตุกตาพลาสติกราคาถูกและเครื่องใชพลาสติกที่ทําจากพลาสติก<br />
รีไซเคิลคุณภาพต่ํา ทําใหตองเติมสารพิเศษใหพลาสติกเสถียรซึ่งสารนี้กอมะเร็งได<br />
เมื่อรับทราบถึงลักษณะการใชที่เสี่ยงตอการรับสารบีพีเอเขาไปในรางกาย<br />
แลว เราก็มีวิธีหนีใหไกลภัยเงียบจากพลาสติกมาฝากดวยเหมือนกัน ดังนี้คะ<br />
1. ใชขวดแกวแทนขวดพลาสติก<br />
2. ใชจานชามกระเบื้องหรือหมอกระเบื้องเคลือบแทนภาชนะพลาสติก<br />
3. รณรงคใหใชวัสดุอินทรียแทนพลาสติก เชน ใบตอง ใบบัว หรือ ใบตอง<br />
ตึงแบบที่คนอีสานสมัยกอนนิยมใชหอขาวเหนียวกันไงคะ<br />
4. ขวดน้ําพลาสติกอยาทิ้งไวในรถหรืออยานํากลับมาใชใหม<br />
5. อยาใชความรอนสูงหรือความเย็นจัดกับภาชนะพลาสติก เชน เอาไปใส<br />
ไมโครเวฟ หรือ ใสไวในชองแชแข็ง<br />
6. อยาใหภาชนะกระทบกระแทกหรือขูดขีดมาก ระวังอยาใหเด็กอมหรือกัด<br />
พลาสติกเลน<br />
7. จํากัดการดื่มน้ําจากขวดพลาสติกในแตละวันไมใหมากเกินไป อาจใช<br />
แกวหรือถวยกาแฟรองน้ําเปลาดื่มบางก็ได<br />
เมื่อทานผูฟงทราบถึงภัยแฝงที่มากับขวดและภาชนะพลาสติกที่เราคุนเคย<br />
อยางนี้แลว ในอนาคตผูเขียนหวังวาทุกทานคงจะชวยกันลด ละ เลิกการใชขวดและ<br />
ภาชนะพลาสติก หรืออยางนอยชวยกันใชภาชนะเหลานี้ดวยความระมัดระวัง และ<br />
ใชอยางถูกวิธีใหมากยิ่งขึ้น เพื่อสุขภาพที่ดีของตัวคุณเองและคนที่คุณรักนะคะ<br />
108<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
http://www.thaihealth.or.th/node/13677 “สารบีพีเอในพลาสติกตัวการรายกอ<br />
โรคหัวใจ” เขาถึงเมื่อ 20 มกราคม พ.ศ. <strong>2553</strong><br />
http://www.thaihealth.or.th/node/9165 “ขวดน้ําพลาสติกใชซ้ํา ๆ เสี่ยงมะเร็งจริงหรือ?”<br />
เขาถึงเมื่อ 20 มกราคม พ.ศ. <strong>2553</strong><br />
www.thaihealth.or.th/node/9344 “ขวดน้ําพลาสติก กอโรคเบาหวาน-หัวใจ” เขาถึงเมื่อ<br />
20 มกราคม พ.ศ. <strong>2553</strong><br />
เลมที่ <strong>33</strong> 109
การปองกันตนเองจากภัยแผนดินไหว<br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
ทานผูฟงที่เคารพคงจะยังจําเหตุการณแผนดินไหวที่เกิดขึ้นที่ประเทศเฮติ<br />
ไดนะครับ เหตุการณนั้นเปนโศกนาฏกรรมและเปนมหันตภัยใกลตัวมนุษยเราที่เกิด<br />
จากแผนดินไหวที่มีความรุนแรงมากถึง 7.0 ริกเตอร โดยศูนยกลางแผนดินไหว<br />
เกิดขึ้นหางจากกรุงปอรโตแปรงซ เมืองหลวงของประเทศไปราว 25 กิโลเมตร และยัง<br />
พบอาฟเตอรช็อกตามมาอีกไมนอยกวา 25 ครั้ง ซึ่งมีความแรงอยูที่ประมาณ 5 - 8<br />
ริกเตอร หนวยงานกาชาดสากลไดรายงานวามีมากกวา 3 ลานคนที่ไดรับผลกระทบ<br />
จากแผนดินไหวครั้งนี้ และมีคนเสียชีวิตมากกวา 300,000 คน และประเมินวา<br />
แผนดินไหวที่เฮตินี้ถือเปนหายนะครั้งรุนแรงที่สุดเทาที่องคกรสหประชาชาติเคย<br />
ประสบมา<br />
ปรากฏการณแผนดินไหว มีสาเหตุมาจากพลังงานที่สะสมอยูในเปลือก<br />
โลก ซึ่งสามารถที่จะดัน ดึง ผลัก หรือกระทําตอหินชั้นแข็งภายในโลก ทําใหเกิดแนว<br />
แตกราวขึ้น แนวแตกราวนี้จะมีการเคลื่อนตัว ขยับตัว หรือปรับตัว เสียดสีกัน<br />
ตลอดเวลา ทําใหปลอยพลังงานออกมา สามารถทําใหเกิดแผนดินไหวได ถาหาก<br />
การเคลื่อนตัวหรือการปรับตัวของแนวแตกราวเปนไปโดยสม่ําเสมอ และคอยเปน<br />
คอยไปก็จะไมมีอันตรายแตอยางใด ซึ่งตามปกติแลวจะมีการเกิดแผนดินไหวที่ไม<br />
กอใหเกิดอันตรายประมาณ 1,000 ครั้ง/วัน แตถาเปลือกโลก มีการปรับตัวผิดปกติ<br />
110<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ไปอยางรุนแรงหรือเกิดขึ้นทันทีทันใด ก็จะทําใหเกิดแผนดินไหวอยางรุนแรง จะ<br />
กอใหเกิดอันตรายอยางมหาศาลไดดังเชนเหตุการณแผนดินไหวครั้งสําคัญๆของโลก<br />
วันนี้ผูเขียนจึงอยากจะเลาถึงขอปฏิบัติและปองกันตนเองเมื่อเกิด<br />
แผนดินไหว อันจะเปนการผอนหนักใหเปนเบาในกรณีที่ผูฟงประสบเหตุการณ<br />
แผนดินไหว สิ่งที่ควรปฏิบัติ ไดแก<br />
1. ควรมีไฟฉาย นกหวีด และกระเปายาเตรียมพรอมไวในบาน และใหทุก<br />
คนในบานทราบวาอยูที่ไหน เวลาเกิดเหตุฉุกเฉินทุกคนจะหยิบเอามาใชงานไดทันที<br />
2. ควรศึกษาวิธีการปฐมพยาบาลขั้นตนเพื่อใชงานยามฉุกเฉิน และมี<br />
รายชื่อสถานพยาบาลพรอมโทรศัพทติดตอ เมื่อมีผูปวยมากจะไดจัดสงไปรักษา<br />
พยาบาลไดทันที<br />
3. ควรทราบตําแหนงของวาลวปดน้ํา วาลวแกส ตําแหนงสะพานไฟ<br />
สําหรับตัดกระแสไฟฟา เพื่อที่จะปดวาลวดังกลาวไดทันทีเมื่อมีเหตุฉุกเฉิน<br />
4. อยาวางของหนักบนชั้นหรือหิ้งสูงๆ เพราะเมื่อมีอาการสั่นไหวสิ่งของ<br />
อาจตกลงมาทําใหบาดเจ็บได<br />
5. ผูกเครื่องใชใหแนนกับพื้นและยึดเครื่องประดับบานที่หนักๆ เชน ยึดตู<br />
ถวยชามไวกับฝาผนัง<br />
6. อยูอยางสงบ ควบคุมสติ อยาตื่นตกใจ ถาอยูในบาน ก็ขอใหอยูในบาน<br />
ถาอยูนอกบานก็ขอใหหาที่หลบภัย สวนใหญคนที่ไดรับบาดเจ็บเปนเพราะวิ่งเขา<br />
และออกจากบาน ถาอยูในบานใหอยูในสวนที่มีโครงสรางแข็งแรงอยูหางจาก<br />
หนาตางและประตูกระจก ถาอยูในอาคาร ควรออกหางจากอาคารสูงใหไกลที่สุด<br />
เพราะกระจกผนังจะแตกกระเด็นไกลมาก<br />
8. ถาอยูในที่โลงใหอยูหางจากเสาไฟฟาหรือสิ่งหอยแขวนตาง ๆ เชน ปาย<br />
โฆษณาใหญ ๆ ที่อาจตกลงมา อาจทําใหเกิดอันตรายได<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 111
9. อยาใชเทียนไข ไมขีดหรือสิ่งที่ทําใหเกิดประกายไฟ เพราะบริเวณนั้น<br />
อาจมีแกสรั่วระเหยอยู<br />
10. ถากําลังขับรถยนต ใหหยุดรถชิดขอบถนนและอยูภายในรถ จนกระทั่ง<br />
การสั่นสะเทือนหยุดลง<br />
11. หามใชลิฟทขณะที่เกิดแผนดินไหว เพราะไฟฟาดับลิฟทจะติด<br />
12. ควรรีบออกไปจากตึกที่เสียหาย เพื่อความปลอดภัยจากอาคารถลม<br />
ทับซึ่งอาจเกิดขึ้นภายหลังได<br />
13. เปดวิทยุฟงคําแนะนําฉุกเฉิน อยาใชโทรศัพทถาไมจําเปน ควรเก็บแบ<br />
ตเตอรีสําหรับโทรศัพทไวรับ-สงขาวที่สําคัญเทานั้น<br />
14. อยากดน้ําลางโถสวมจนกวาจะตรวจวาสิ่งตกคางอยูในทอระบาย หรือ<br />
อาจมีแกสถูกแรงดันขึ้นมา<br />
15. สวมรองเทาหุมสน เพื่อปองกันเศษแกวและสิ่งหักพังทิ่มแทงที่เทา<br />
16. หลังจากเกิดแผนดินไหวขนาดใหญแลว จะมีแผนดินไหวยอยๆ ตามมา<br />
อีกมากมาย อาจถึงหลายสิบถึงหลายรอยครั้ง แรงสั่นสะเทือนอาจจะอยูในระดับที่<br />
คนรูสึกหรือไมก็ไดแลวแตความรุนแรง และอาจมีอาคารถลมหลังจากที่ความรูสึกสั่น<br />
ไหวสงบไปแลว<br />
แหลงอางอิง<br />
สุพรรณี ชะโลธร. (2548). ธรณีวิทยาแผนดินไหว. วารสารเกษมบัณฑิต. 7(1), 1-11.<br />
พัชรพิมพ เสถบุตร. (2550). แผนดินไหว ใกลหรือไกลตัวเรา. ผูจัดการ. 25(290), 150-154. /<br />
112<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
เหตุเพราะอากาศรอน<br />
สวามินี ธีระวุฒิ<br />
เมืองไทยเรามีสภาพอากาศรอนอยูเสมอโดยเฉพาะหนารอน หลายคนอาจ<br />
เที่ยวพักผอนชายทะเลกับครอบครัว แตบางคนอาจไมไดไปเที่ยวที่ไหนไกลๆ ทวาทุก<br />
วันนี้อากาศจะยิ่งรอนขึ้นเรื่อย ๆ จากสถานการณโลกรอน ดังนั้นการดูแลและรูจัก<br />
โรคภัยที่มากับความรอนจึงจําเปนอยางยิ่งเพี่อใหปองกันและแกไขไดทันทวงที<br />
สําหรับทุก ๆ คน โรคที่คนเปนบอยในชวงหนารอนที่จะขอพูดถึงในบทความนี้ คือ<br />
"โรคจากความรอน” ซึ่งเปนโรคที่เกิดจากการที่รางกายที่มีอุณหภูมิมากกวา 38 องศา<br />
เซลเซียส ทําใหระบบการทํางานในรางกายผิดปกติ โดยทั่วไปรางกายจะพยายาม<br />
ควบคุมอุณหภูมิรางกายไวประมาณ 37 องศาเซลเซียส ซึ่งวิธีที่รางกายทําเพื่อลด<br />
ความรอนที่เกินของรางกายมี 4 วิธีคือ 1. การนําความรอน คือ การถายเทความรอน<br />
ใหผานผิวที่สัมผัสสิ่งที่เย็น ความรอนจะถายผานไปสิ่งที่เย็นกวาเชน น้ําแข็ง วิธีนี้<br />
ถายเทความรอนไดประมาณ 2 เปอรเซ็นต วิธีที่ 2. การพาความรอน คือการถายเท<br />
ความรอนโดยการพัดผานของอากาศ ซึ่งจะนําเอาความรอนออกไปจากรางกาย เชน<br />
เมื่อมีลมพัดผานหรือการใชพัดเปนวิธีที่ถายเทความรอนได 10 เปอรเซ็นต วิธีที่ 3.<br />
การแผความรอน เปนการถายเทความรอนดวยการแผความรอนโดยไมตองการ<br />
ตัวกลางใด ๆ แตอุณหภูมิของสิ่งแวดลอมจะตองต่ํากวาอุณหภูมิของรางกาย วิธีนี้<br />
ระบายความรอนของรางกาย ไดถึง 60 เปอรเซ็นต ของความรอนที่สามารถถายเท<br />
ทั้งหมด และวิธีที่ 4. การระเหยความรอน เปนการถายเทความรอนโดยการระเหย<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 113
ของน้ํา ในที่นี้หมายถึงการสรางเหงื่อเพื่อชวยลดอุณหภูมิของรางกาย การลดความ<br />
รอนดวยวิธีนี้เปนการควบคุมอุณหภูมิของรางกายระหวางออกกําลังกายและเปน<br />
กลไกการควบคุมอุณหภูมิวิธีแรก ๆ เมื่ออุณหภูมิของรางกายสูงขึ้น วิธีนี้ระบายความ<br />
รอนออกประมาณ 30 เปอรเซ็นต แตหากรางกายไมสามารถใหกระบวนการทั้งสี่ใน<br />
การลดอุณหภูมิในรางกายใหต่ํากวา 38 องศาเซลเซียสไดก็จะเกิดโรคจากความรอนขึ้น<br />
ซึ่งสามารถแบงยอยได 3 ประเภท ไดแก โรคตะคริวความรอน โรคเพลียความรอน<br />
และโรคลมความรอน<br />
1. โรคตะคริวความรอน เปนภาวะที่กลามเนื้อหดเกร็งเองโดยที่รางกาย<br />
ไมไดสั่งใหเกร็ง หรือหดตัว แตกลามเนื้อนั้นหดเกร็งเองเปนระยะเวลาหนึ่ง รางกาย<br />
ไมสามารถควบคุมใหกลามเนื้อมัดนั้น ๆ คลายตัวหรือหยอนลงได ถาหากไมไดรับ<br />
การปฏิบัติที่ถูกตอง กลามเนื้อที่เปนตะคริวหรือหดเกร็งจะคอย ๆ คลายตัวทีละนอย<br />
ไปเอง แตกวาจะหายคนที่เปนตะคริวก็จะมีความเจ็บปวดคอนขางมาก โดยทั่วไป<br />
ตะคริวมักเกิดไมเกินสองนาที แตอาจมีบางรายเกิดนานไดถึงหานาทีหรือนานกวา<br />
นั้น การเกิดตะคริวจากความรอนนั้นเกิดไดหลายที่ แตพบมากบริเวณหนาทองและ<br />
ขา นอกจากนี้อาการที่พบรวมกันคือ อุณหภูมิรางกายเปลี่ยนไป เหงื่อออกมาก<br />
กระหายน้ําหรือหัวใจเตนเร็ว โดยผูปวยมักจะมีอาการหลังจากออกกําลังหรือทํางาน<br />
หนัก ซึ่งเกิดจากการเสียน้ําและเกลือแรทางเหงื่อที่มากเกินไป นอกจากนี้ยังคาดวา<br />
การเกิดตะคริวอาจมาจากการที่สูญเสียโซเดียมได โดยในนักกรีฑาที่ดื่มน้ําเปน<br />
จํานวนมากโดยไมชดเชยเกลือแรอาจทําใหเกิดการเจือจางของอิเล็กโตรไลทและ<br />
ทําใหกระตุนการเกิดตะคริวขึ้นได อยางไรก็ตามมีการแนะนําวิธีรักษาคือการชดเชย<br />
ดวยน้ํา หรือใหเครื่องดื่มเกลือแรที่มีจําหนายตามทองตลาด หรือใชสูตรที่ทําเอง<br />
โดยใชเกลือ 1 ชอนชาผสมกับน้ํา 500 มิลลิลิตร เพื่อชวยปองกันการสูญเสียเกลือแร<br />
มากเกินไป<br />
114<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
2. โรคเพลียความรอน เปนโรคที่เกิดขึ้นในขณะที่รางกายตองอยูในสภาพ<br />
แวดลอมที่มีอุณหภูมิสูงหรือจากการออกกําลังกายหนักจนทําใหอุณหภูมิในรางกาย<br />
มากกวา 37องศาเซลเซียส และนอยกวา 40 องศาเซลเซียส รางกายจะขาดน้ําและ<br />
เกลือแร อาการที่อาจแสดงไดแก เมื่อยลา ออนเพลีย เบื่ออาหาร คลื่นไส อาเจียน<br />
วิตกกังวล สับสน ปวดศีรษะ ความดันต่ํา หนามืด ไวตอสิ่งเรางาย นอกจากนี้ยังอาจ<br />
มีผลตอระบบไหลเวียนและทําใหอุณหภูมิในรางกายสูงมากได ในรายที่มีอาการไม<br />
รุนแรง คือมีการสูญเสียของเหลวแตไมมีภาวะของการขาดน้ํา คือสัญญาณชีพปกติ<br />
ไมมีอาเจียน อาจแกไขโดยใหอยูในที่ที่เย็นสบาย บางรายอาจใหชดเชยดวยน้ําและ<br />
เกลือแร สวนรายที่อาการรุนแรงคือมีการเปลี่ยนแปลงของจิตใจ หัวใจเตนผิดจังหวะ<br />
หรือผูที่มีการลมเหลวจากการรักษาที่ใหไปกอนหนานี้ โดยผูปวยเหลานี้ตองไดรับ<br />
การรักษาในหองฉุกเฉินเพื่อใหไดรับสารน้ําชนิดที่ใหทางหลอดเลือดดํา คือ น้ําตาล<br />
เด็กซโตส 5.5 เปอรเซ็นต ในน้ําเกลือ นาน 30 ถึง 60 นาที และตองติดตามระดับโซเดียม<br />
และโพแทสเซียมในเลือด<br />
3. โรคลมความรอน เปนโรคที่รุนแรงเกิดจากความรอนในรางกาย สูงกวา<br />
40 องศาเซลเซียส อาการคลายกับโรคเพลียความรอน แตมีรุนแรงกวาคือมีอาการ<br />
ตาง ๆ เพิ่มมา ไดแก ไมมีเหงื่อออก เพอ ชัก ไมรูสึกตัว ไตลมเหลว เซลลตับตาย<br />
หายใจเร็ว บวมบริเวณปอดจากการคั่งของของเหลว หัวใจเตนผิดจังหวะ ช็อค และ<br />
เกิดการผลิตและสะสมของไฟบริลจนไปอุดตันหลอดเลือดขนาดเล็กและทําใหเกิด<br />
การลมเหลวของอวัยวะตาง ๆ ได ชวยเหลือเบื้องตนไดโดยนําผูมีอาการเขาในที่รม<br />
นอนราบ ยกเทาสูงทั้งสองขาง ถอดเสื้อผาออก ใชผาชุบน้ําเย็นหรือน้ําแข็งประคบ<br />
ตามซอกตัว คอ รักแร เชิงกราน ศีรษะ รวมกับการใชพัดลมเปา เทน้ําเย็นราดลงบน<br />
ตัวเพื่อลดอุณหภูมิรางกายใหลดต่ําลงโดยเร็วที่สุด แลวรีบนําสงโรงพยาบาล สวนผูที่<br />
ยังมีอาการไมมาก ควรใหดื่มน้ําเปลามาก ๆ การปองกันโรคจากความรอนทั้ง 3 โรค<br />
คือ ออกกําลังกายกลางแจงอยางสม่ําเสมออยางนอยสัปดาหละ 3 ครั้ง ครั้งละอยางนอย<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 115
30 นาที เพื่อใหรางกายชินกับสภาพอากาศรอน นอกจากนี้ ควรดื่มน้ํา 1-2 แกว<br />
กอนออกจากบานในวันที่มีอากาศรอนจัด และหากตองอยูทามกลางสภาพอากาศ<br />
รอนหรือออกกําลังกลางสภาพอากาศรอน ควรดื่มน้ําใหไดชั่วโมงละ 1 ลิตร แมจะไม<br />
รูสึกกระหายน้ําก็ตาม และแมวาจะทํางานในที่รมก็ควรดื่มน้ําอยางนอยวันละ 6-8<br />
แกว หนารอนกับความรอนเปนของคูกัน ดังนั้นการเตรียมตัวที่ดีจะชวยใหทุกคนมี<br />
ความสุขและสนุกกับหนารอนไดอยางเต็มที่โดยปราศจากความกังวลใด ๆ<br />
แหลงอางอิง<br />
กองบรรณาธิการใกลหมอ. 2550. ความรอนที่ไมธรรมดา กับ Heat stroke. ใกล<br />
หมอ. 31(4): 68-69.<br />
ธีระวัฒน กุลทนันทน. 2551. อันตรายจากการออกกําลังกายกลางแดด. วารสาร<br />
กีฬา การกีฬาแหงประเทศไทย 42(3)<br />
โรงพยาบาลสมิติเวช. 2550. ลมแดด. สืบคนจาก http://www.navy22.com/smf/index.php?<br />
topic=14434.0. (วันที่คนขอมูล 8 มกราคม <strong>2553</strong>).<br />
116<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ปูขน<br />
นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร<br />
“ปูขน” จัดอยูในครอบครัวแกรพสิดีย (Grapsidae) เชนเดียวกับปูแปน<br />
และปูจาก มีชื่อวิทยาศาสตรวา อิริโอเฉีย ไซเน็นซิส (Eriocheir sinensis) คําวา อิริโอเฉีย<br />
(Eriocheir) เปนภาษาลาตินแปลวา “กามมีขน” สวนคําวา ไซเน็นซิส (sinensis) มี<br />
ความหมายวา “มาจากประเทศจีน” ดังนั้น อิริโอเฉีย ไซเน็นซิส จึงหมายถึง “ปูซึ่งมี<br />
ขนที่กามแหงประเทศจีน” ชาวจีนเรียกปูชนิดนี้วา “มอหอย” ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ<br />
ของปูขนคือ ไชนีส มิทเทิล แครบ (Chinese mitten crab) หรือ แฮรี่ แครบ (Hairy crab)<br />
สําหรับเมืองไทยเรานิยมเรียกสั้น ๆ วา ปูขน หรือปูกามขน หรือปูเซี่ยงไฮ จัดเปนปู 2 น้ํา<br />
คือ อาศัยอยูในทะเลสาบที่มีน้ําสะอาดและเย็นจัด พอชวงฤดูรอนจะอพยพไปผสม<br />
พันธุและวางไขในทะเล ที่เรียกวาปูขน เนื่องจากบริเณขาเดินและกามหนีบมีขนขึ้น<br />
เต็มไปหมด ปูขนที่สมบูรณจะมีขนเปนประกายสีเหลืองทองออน ซึ่งในชวงเดือน<br />
ตุลาคมถึงเดือนธันวาคม ซึ่งเปนชวงเทศกาลกินปูขนนั้น ปูขนจะมีความอุดมสมบูรณ<br />
มาก<br />
ปูขนมีถิ่นกําเนิดในประเทศจีน พบอาศัยอยูตามทะเลสาบในประเทศจีน<br />
เจริญเติบโตอยูในสภาพอากาศหนาว และน้ําที่เย็นจัด อุณหภูมิของน้ําต่ํากวา 10<br />
องศาเชลเชียส บริเวณที่พบมากและเปนที่รูจักกันดีคือ ทะเลสาบหยางเถิง มณฑล<br />
เวียงซู นอกจากนี้ยังพบในประเทศไตหวัน และบางสวนของเกาหลีไปจนถึงทะเลเหลือง<br />
ปจจุบันปูชนิดนี้ไดแพรกระจายไปถึงประเทศฟนแลนด สวีเดน เดนมารก ฮอลแลนด<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 117
เบลเยียม เยอรมัน และบางสวนของประเทศฝรั่งเศสและอังกฤษ สวนอีกชนิดหนึ่งที่<br />
รูจักกันดีก็คือ อิริโอเฉีย จาโปนิคัส (Eriochier japonicus) ซึ่งมีถิ่นอาศัยอยูในประเทศ<br />
ญี่ปุน ตั้งแตเกาะฮอกไกโดไปจนถึงเกาะกิวชิว โอกินาวา หมูเกาะซาคาลิน และ<br />
ครอบคลุมไปถึงแผนดินใหญของจีน เกาหลี ไตหวัน ตลอดจนฮองกง เชนเดียวกับปูขน<br />
อิริโอเฉีย ไซเน็นซิส ของประเทศจีน ปูขน อิริโอเฉีย จาโปนิคัส นี้มีลักษณะคลายคลึง<br />
กับปูขนอิริโอเฉีย ไซเน็นซิสมาก จนบางครั้งอาจเขาใจผิดวาเปนชนิดเดียวกันก็ได<br />
ปูขนมีกระดองรูปทรงสี่เหลี่ยมขนาดกวาง 7-8 เซนติเมตร สีน้ําตาลปนเหลือง<br />
จนถึงน้ําตาลเขม มีขนเปนกระจุกบนขาทุกขาซึ่งถือเปนลักษณะเดน ขาเดินคูแรก<br />
เปนกามหนีบ ขาเดินที่เหลืออีก 4 คู มีลักษณะเรียวยาว ไมเปนใบพาย กระดองสวนหนา<br />
ไมเรียบ มีตุมทู ๆ เรียงกัน 2 แถว แถวแรกมี 2 ตุม แถวถัดมามี 3 ตุม ทั้งสองแถว<br />
เรียงขนานกับริมขอบเบาตาดานใน ลักษณะเดนที่สังเกตเห็นไดชัด คือ ขอบดานขาง<br />
ของกระดองมีหนามแหลม 4 อัน ที่กามมีขนสีน้ําตาลเขมลักษณะเปนกระจุกคลาย<br />
สาหรายหางไก หอหุมหนา โดยเฉพาะบริเวณขอบดานนอกของกามหนีบ<br />
ปูขนถือเปนหนึ่งในสุดยอดอาหารจีน สาเหตุที่ชาวจีนนิยมรับประทานปู<br />
ชนิดนี้ก็เนื่องมาจากการที่ปูขนจะมีขายในตลาดใหซื้อหามารับประทานกันไดในชวง<br />
ฤดูหนาวเทานั้น (ประมาณเดือนกันยายนถึงเดือนธันวาคม) ทําใหชาวจีนเชื่อวา<br />
ปูชนิดนี้จะตองแข็งแรงมาก จึงสามารถเจริญเติบโตผานฤดูหนาวอันหนาวเหน็บมา<br />
ได ฉะนั้นผูที่ไดกินเนื้อปูชนิดนี้แลวจะทําใหแข็งแรงเหมือนปู ปราศจากโรคภัยไขเจ็บ<br />
ทําใหรางกายอบอุน แกโรคคออักเสบ รักษาอาการทางเดินอาหารไมปรกติ รวมทั้งมี<br />
ผลในการถอนพิษดวย และความคิดอันนี้ไดสืบทอดตอกันมาจนกลายเปนความเชื่อ<br />
ของชาวจีนไปในที่สุด<br />
สําหรับเมืองไทยนั้น คนไทยรูจักปูขนมานานมากกวา 30 ปแลว บรรดาเศรษฐี<br />
ทั้งหลายรูจักปูขนกันดี เมื่อกอนพอถึงฤดูหนาวทีก็ตองบินกันไปฮองกงเพื่อซื้อปูขนใส<br />
กระติกน้ําแข็งหิ้วกลับมาเมืองไทย แตเดี๋ยวนี้คนไทยทั่วไปก็สามารถหาปูขนรับประทาน<br />
118<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กันไดแลว โดยมีรานอาหารหรือภัตตาคารบางแหงสั่งปูขนเขามาทําเปนอาหารเมนู<br />
จานเด็ดขาย และไดรับความนิยมจากผูบริโภคมาก แตเศรษฐีเมืองไทยก็ยังนิยมบิน<br />
ไปกินปูขนที่ฮองกงทุกฤดูหนาว ปูขนที่ขายในฮองกงนั้นนํามาจากจีนแผนดินใหญ<br />
แถบเมืองเซี่ยงไฮอีกทีหนึ่ง วากันวาชาวจีนเมืองเซี่ยงไฮมีศิลปะในการกินปูขน เมื่อ<br />
กินเนื้อปูหมดแลวสามารถนํากระดอง กาม และขามาจัดเรียงประกอบเขาเปนรูปตัว<br />
ปูไดเหมือนเดิม สําหรับราคาปูที่ขายนั้น ถา เปนปูคัดตัวใหญประมาณ 3 ขีดกวา<br />
ราคาตัวละประมาณ 900 บาท สวนขนาดยอมลงมาหนอยตัวละ 450 บาท และ<br />
ขนาดเล็กราคาตัวละ 250 บาท วิธีกินปูขนนี้ก็แสนจะธรรมดาไมตองไปทําอยางอื่น<br />
ใหเสียรสชาติ เพียงแคนําไปนึ่ง 15 นาทีใหสุกเทานั้น ถาใหดีควรใชใบหมอนตากแหง<br />
จากเมืองจีนใสลงไปนึ่งดวย เปนภูมิปญญาชาวบานที่จะชวยสลายพิษสําหรับคนที่<br />
แพปู หากกินที่ภัตตาคารนั้น ทางรานจะมีเด็กคอยแกะเปลือก เลาะกามออกใหกิน<br />
งายขึ้น เมื่อเปดกระดองออกมาจะเห็นมันปูสีเหลืองอรามแทรกอยูเต็มอกและ<br />
กระดองปู ลองลิ้มดูจะรูสึกถึงความมันหอมกวาปูชนิดอื่นๆ สวนเนื้อนั้นทั้งแนนทั้ง<br />
หวาน ตามสูตรใหจิ้มกับ “จิ๊กโฉว” หรือซอสเปรี้ยวที่สั่งมาจากเซี่ยงไฮผสมกับขิงสับ<br />
ละเอียด กลิ่นคลายๆ กินเหลาจีนตมขิง และเมื่อกินปูขนเสร็จ ตองดับเย็นดวยน้ําขิง<br />
รอนๆ หรือเหลาจีน เนื่องจากปูขนเปนอาหารใหฤทธิ์เย็น อยางไรก็ตามมีขอเตือนใจ<br />
สําหรับเศรษฐีนักเปบวา นักพยาธิวิทยาไดศึกษาพบวา ปูขนเปนพาหะนําโรคพยาธิ<br />
ใบไมในปอด ดังนั้นจึงควรบริโภคเฉพาะปูขนที่สุกแลวเทานั้น หามบริโภคแบบสุก ๆ<br />
ดิบ ๆ เด็ดขาด<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 119
แหลงอางอิง<br />
Elizabeth Williamson & David A. Fahrenthold. 2006. "Discovery of second invasive<br />
mitten crab raises worries". http://www.washingtonpost. com/wpdyn/content/<br />
article/2006/08/07/AR2006080701309.html.<br />
Gollasch, S. 2006. Ecology of Eriocheir sinensis"http://www.issg.org/database/<br />
species/ecology.<br />
120<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
การพัฒนาปรับปรุงพันธุขาวไทย<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
สวัสดีคะทานผูฟงทุกทาน เนื่องในโอกาสวันพืชมงคลในป <strong>2553</strong> นี้ซึ่งตรง<br />
กับวันที่ 13 พฤษภาคม เปนวันสําคัญที่จัดขึ้นเนื่องจากเห็นความสําคัญของเมล็ดพืช<br />
พันธุอันเปนปจจัยสําคัญตอวิถีการผลิตแบบพึ่งธรรมชาติ และเปนการใหขวัญ<br />
กําลังใจแกเกษตรกร จึงไดกลาวถึงความสําคัญของการปรับปรุงพันธุขาวและการ<br />
ปลูกขาวอันเปนเมล็ดพันธุที่สําคัญตอเกษตรกรไทย และประชากรทั่วโลก นอกเหนือจาก<br />
การมีแผนดินที่อุดมสมบูรณ และปจจัยอื่น ๆ แลว หากไดเมล็ดพืชพันธุที่ไดรับการ<br />
เลือกสรร รวมทั้งเกษตรกรมีขวัญกําลังใจ ทําใหเกษตรกรมีความเชื่อมั่นในการลงทุน<br />
เพาะปลูก การเกษตรของประเทศจะพัฒนามากยิ่งขึ้น<br />
ขาวมีความสําคัญตอมนุษยมาก ประชากรกวาครึ่งโลกบริโภคขาวเปน<br />
อาหารหลัก การปลูกขาวมีมาแลวกวา 5,500 ป และแหลงปลูกขาวที่พบวามีอายุเกาแก<br />
ที่สุดแหงหนึ่งในโลก อยูที่จังหวัดขอนแกน ซึ่งเปนสาเหตุใหเกิดตํานานวัฒนธรรม<br />
ขาวคูกับชนชาติไทยมาตราบปจจุบัน มนุษยในสมัยกอนมีการปลูกขาวเพื่อบริโภค<br />
เทานั้น และสวนที่เหลือจากการบริโภคก็จะเก็บไวในยุงฉาง จากพฤติกรรมการ<br />
บริโภคขาวในสมัยกอนจะเห็นไดวาไมกอใหเกิดปญหาการทําลายสภาพแวดลอม<br />
ธรรมชาติ และระบบนิเวศดังเชนชวงปลายทศวรรษที่ผานมา ซึ่งมนุษยเริ่มแสวงหา<br />
การบริโภคปจจัยสี่มากขึ้น มนุษยจึงมุงมั่นทําการปลูกขาวเพื่อการคาเปนหลักไม<br />
ยกเวนแมแตประเทศไทย ซึ่งไดพยายามรับเอาเทคโนโลยีที่ไมไดปรับแตงจาก<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 121
ตางประเทศมาใชในการสงเสริมการเกษตร รวมถึงการใชสารเคมีทําใหเกิดความ<br />
เสียหายของพื้นที่เพาะปลูก จากสถานการณดังกลาวการพัฒนาพันธุขาวจึงเปนงาน<br />
ที่ตองทําการวิจัยอยางตอเนื่องและจริงจัง ตองมีหลายพันธุเพื่อสํารองไวใชในการ<br />
แกปญหาที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของสภาวะแวดลอม<br />
ในปจจุบันมีการนําความรูเกี่ยวกับเทคโนโลยีชีวภาพมาพัฒนาปรับปรุง<br />
พันธุขาว โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมาร มีพระราชดําริเรื่อง<br />
การศึกษาหนวยพันธุกรรมสําคัญที่มีอยูในขาวสายพันธุตาง ๆ ในประเทศไทย เพื่อ<br />
เปนพื้นฐานความรูในการปรับปรุงพันธุขาวของประเทศไทย ดังนั้น ศูนยพันธุวิศวกรรม<br />
และเทคโนโลยีชีวภาพแหงชาติ สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ<br />
รวมกับหนวยงานอื่นหลายแหง ไดดําเนินการโครงการถอดรหัสพันธุกรรมขาว<br />
เพื่อสนองพระราชดําริ โดยมีวัตถุประสงคหลักคือ การคนหาจีนทั้งหมดในขาวไทย<br />
ซึ่งจะทําใหไมตองพึ่งพาเทคโนโลยีจากตางประเทศ ขอมูลที่ไดสามารถนําไปสูการ<br />
จดสิทธิบัตรทางปญญาไดในอนาคต และดวยขอมูลดังกลาว และการวิจัยพัฒนา<br />
ปรับปรุงพันธุขาวที่มีมาอยางตอเนื่อง ทําใหไดพันธุขาวที่สามารถทนตอสภาพพื้นที่<br />
เพาะปลูกตาง ๆ ภายในประเทศไทยมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะขาวพันธุขาวดอกมะลิ<br />
105 หรือขาวหอมมะลิ เนื่องจากเปนขาวเศรษฐกิจหลักของไทย มีคุณภาพ เปนที่<br />
ตองการในตลาดตางประเทศมากในปจจุบัน การพัฒนาขาวขาวดอกมะลิ 105<br />
ดังเชน การพัฒนาใหทนตอพื้นที่เพาะปลูกที่เปนบริเวณน้ําทวมซึ่งเปนผลงานวิจัย<br />
รวมของศูนยพันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแหงชาติ และกรมการขาว โดยใช<br />
ขบวนการเทคโนโลยีชีวภาพระดับโมเลกุลเครื่องหมายดีเอ็นเอในการคัดเลือก<br />
รวมกับวิธีการปรับปรุงพันธุแบบผสมกลับ นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาพันธุขาวใหมี<br />
ความทนแลงเพื่อปลูกในสภาพไร และทนทานตอสารกําจัดวัชพืชไกลฟอเสท อีกทั้ง<br />
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรรวมกับศูนยพันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแหงชาติ<br />
ไดพัฒนาขาวพันธุขาวดอกมะลิ 105 ใหทนตอสภาพเครียดจากสภาพแวดลอม<br />
122<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ไมไวตอแสง และใหผลผลิตสูง แตยังคงมีคุณภาพ ความหอม และลักษณะการหุง<br />
ตมที่ผูบริโภคตองการคงเดิมดวย นอกจากการใชวิธีการปรับปรุงพันธุขาวแลว การใช<br />
ระบบการผลิตขาวอินทรียก็เปนอีกทางเลือกหนึ่งเพื่อมุงเนนไปทางอนุรักษฟนฟูพื้นที่<br />
เพาะปลูกที่ถูกทําลาย รักษาสมดุล และรูจักการใชประโยชนจากธรรมชาติเพื่อการ<br />
ผลิตขาวอยางยั่งยืน โดยการปรับปรุงความอุดมสมบูรณของดิน เพิ่มอินทรียวัตถุให<br />
มากขึ้นโดยการใชปุยอินทรีย หรือปุยพืชสดดวยวิธีการผสมผสานที่ไมใชสารเคมี<br />
การเลือกพันธุขาวที่เหมาะสม การบริหารจัดการดิน น้ํา และพืช ใหเหมาะสม<br />
จากการมุงเนนพัฒนาพันธุขาวดังกลาวจะทําใหประเทศไทยมีความ<br />
เหมาะสมตอการเพาะปลูกขาว และมีเมล็ดพันธุขาวที่มีคุณภาพและเพียงพอตอ<br />
ความตองการตอประชากรของประเทศ และเพื่อการสงออก อีกทั้งยังเปนการสนับสนุน<br />
ใหเกษตรกรผูปลูกขาว มีรายได มีขวัญกําลังใจที่จะทุมเทผลิตขาวตอไปดวย<br />
ความหวังวาจะมีเมล็ดพันธุขาวที่ดีทําใหสามารถปลูกขาวไดทุกสภาพแวดลอม<br />
แหลงอางอิง<br />
อรอนงค นัยวิกุล.2550. ขาว : วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. (พิมพครั้งที่ 2).<br />
สํานักพิมพมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. กรุงเทพฯ.<br />
บุญหงส จงคิด.2545. วารสารวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.<br />
10 (1)<br />
สุภักตร ปญญา. 2548. วารสารแมโจปริทัศน. (6) 2<br />
สงกรานต จิตรากร.2544. ขาวกับวิถีชีวิตคนไทย, น. 13-17. ใน วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี<br />
กับขาวไทย. ฝายนิเทศสัมพันธ ศูนยพันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพ<br />
แหงชาติ สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช).<br />
อภิชาต วรรณวิจิตร และ วินิตชาญ รื่นใจชน. เคหการเกษตร. (30) 12 : 2549<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 123
22 พฤษภาคม -<br />
วันสากลแหงความหลากหลายทางชีวภาพ<br />
นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร<br />
ความหลากหลายทางชีวภาพ (biological diversity หรือ biodiversity)<br />
เปนคํานิยามถึงความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตนานาชนิด เชน พืชและสัตวรวมทั้ง<br />
สิ่งมีชีวิตตาง ๆ ที่มีความแตกตางกันตามหนวยของพันธุกรรมหรือสายพันธุและ<br />
สภาพถิ่นที่อยูอาศัยบนผืนโลก หากถิ่นที่อยูอาศัยมีความแตกตางกันมากเพียงใด<br />
ก็ยิ่งมีสิ่งชีวิตหลากหลายมากยิ่งขึ้นเพียงนั้น หรืออาจกลาวไดอีกอยางหนึ่งวา<br />
ความหลากหลายทางชีวภาพหมายถึงรูปชีวิต (life form) และปฎิสัมพันธระหวาง<br />
รูปชีวิตดวยกันเอง และปฏิสัมพันธระหวางรูปชีวิตกับสภาพแวดลอม ทางกายภาพ<br />
ซึ่งสงผลใหโลกเปนแหลงที่อยูอาศัยที่เหมาะสมที่สุดสําหรับมนุษย<br />
ความวิตกกังวลเกี่ยวกับการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพและการ<br />
ตระหนักถึงบทบาทสําคัญของความหลากหลายทางชีวภาพในการสนับสนุนชีวิต<br />
ของมนุษย ไดผลักดันใหเกิดการหยิบยกเรื่องความหลากหลายทางชีวภาพมา<br />
พิจารณาตั้งแตป ค.ศ. 1988 โดยโครงการสิ่งแวดลอมแหงสหประชาชาติ (Unites<br />
Nation Environment Programme - UNEP) ไดตั้งคณะกรรมการเจรจาระหวางรัฐบาล<br />
เกี่ยวกับอนุสัญญาวาดวยความหลากหลายทางชีวภาพ (Intergovernmental Committee<br />
on the Convention on Biological Diversity : ICCBD) เพื่อมาดําเนินการเตรียมการในการ<br />
ยกรางอนุสัญญาฯ ดังกลาว ซึ่งไดรับการรับรองในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1992 ณ<br />
124<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กรุงไนโรบี ประเทศสาธารณรัฐเคนยา ตอมาอนุสัญญาวาดวยความหลากหลายทาง<br />
ชีวภาพไดถูกนําเสนอตอที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติวาดวยสิ่งแวดลอมและ<br />
การพัฒนา (The United Nations Conference on Environment Development : UNCED)<br />
หรือการประชุมสุดยอด (The Earth Summit) ที่กรุงริโอเดอเจนาโร ประเทศสหพันธ<br />
สาธารณรัฐบราซิล ระหวางวันที่ 3 - 14 มิถุนายน ค.ศ. 1992 เพื่อใหที่ประชุมดังกลาว<br />
ไดมีการพิจารณารวมลงนามและรับรองอยางเปนทางการ ซึ่งขณะนั้นมีประเทศที่ได<br />
รวมลงนามและรับรองทั้งสิ้น 157 ประเทศโดยคณะผูแทนไทยที่เขารวมประชุม<br />
ในครั้งนั้นประกอบดวยสมเด็จพระเจาลูกเธอ เจาฟาจุฬาภรณวลัยลักษณ อัครราช-<br />
กุมารี เปนองคหัวหนาคณะผูแทนไทย และผูแทนสวนพระองคพระบาทสมเด็จ<br />
พระเจาอยูหัว ไดลงนามในอนุสัญญาฯ ดังกลาวดวย แตในกรณีการใหสัตยาบัน<br />
เพื่อเขารวมเปนภาคีอนุสัญญาฯ ที่จะมีผลบังคับในทางกฏหมายและมีพันธกรณี<br />
ผูกมัดที่จะตองปฏิบัติตามอนุสัญญานั้น ปรากฏวา วันที่ 19 กรกฏาคม พ.ศ. 1995<br />
มี 120 ประเทศ ไดใหสัตยาบันเพื่อรวมเปนภาคีอนุสัญญา และในปจจุบันประเทศที่<br />
มีสวนรวมเปนภาคีอนุสัญญาฯ มีจํานวนทั้งสิ้น 192 ประเทศทั่วโลก สําหรับ ประเทศ<br />
ไทยไดเขาเปนภาคีอนุสัญญาวาดวยความหลากหลายทางชีวภาพ ในลําดับที่ 188<br />
เมื่อวันที่ 29 มกราคม 2004<br />
อนุสัญญาวาดวยความหลากหลายทางชีวภาพเปนสนธิสัญญาระดับโลก<br />
ที่มีความสําคัญมากที่สุดฉบับหนึ่ง ที่เกิดขึ้นในระหวางการประชุมสุดยอดวาดวย<br />
สิ่งแวดลอมและการพัฒนา ซึ่งเปนการประชุมครั้งแรกในระดับโลกที่เริ่มตื่นตัวเรื่อง<br />
ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม และเปนการประชุมที่ทําใหผูคนทั่วโลกรับรูโดย<br />
ทั่วกันวาการพัฒนาและการขยายตัวทางเศรษฐกิจไดทําลายทรัพยากรธรรมชาติและ<br />
สิ่งแวดลอมไปอยางที่ไมคาดคิด อนุสัญญาฯ ที่มีผลผูกพันตามกฎหมายฉบับนี้<br />
ครอบคลุมวัตถุประสงค 3 ประการที่มีความสําคัญเทาเทียมกัน และชวยสนับสนุน<br />
สงเสริมซึ่งกันและกัน คือ การอนุรักษความหลากหลายทางชีวภาพ การใชประโยชน<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 125
จากองคประกอบของความหลากหลายทางชีวภาพอยางยั่งยืน และการแบงปน<br />
ผลประโยชนที่เกิดจากการใชทรัพยากรพันธุกรรมอยางยุติธรรมและเทาเทียม ใน<br />
ปจจุบันการมีสวนรวมในอนุสัญญาฯ เปนไปในลักษณะสากล เนื่องจากมีภาคี<br />
อนุสัญญาฯ ถึง 192 ประเทศทั่วโลก จึงเปนสัญญาณอันดีที่แสดงใหเห็นวาประชาคม<br />
โลกตระหนักถึงความจําเปนในการทํางานรวมกันมีพันธกรณีระหวางประเทศ เพื่อ<br />
พิทักษโลก เพื่อใหหลักประกันในการดํารงอยูของทุกชีวิตบนผืนโลก ทั้งนี้ องคการ<br />
สหประชาชาติไดประกาศใหวันที่ 22 พฤษภาคม ของทุกป เปนวันสากลแหงความ<br />
หลากหลายทางชีวภาพ (International Day of Biological Diversity) เพื่อรําลึกถึง<br />
วันที่อนุสัญญาวาดวยความหลากหลายทางชีวภาพเริ่มมีผลบังคับใช<br />
สําหรับวันที่ 22 พฤษภาคม <strong>2553</strong> นี้ นอกจากจะเปนวันสากลแหงความ<br />
หลากหลายทางชีวภาพแลว องคการสหประชาชาติไดประกาศใหปนี้เปนปสากลแหง<br />
ความหลากหลายทางชีวภาพดวย ทั้งนี้เปนผลเนื่องมาจากการประชุมสุดยอดโลก<br />
วาดวยการพัฒนาอยางยั่งยืน ณ นครโยฮันเนสเบอรก สาธารณรัฐแอฟริกาใต เมื่อ<br />
ป ค.ศ.2002 ไดใหการรับรองเปาหมายความหลากหลายทางชีวภาพป ค.ศ.2010<br />
หรือตรงกับป พ.ศ.<strong>2553</strong> ในการ ลดอัตราการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพลง<br />
ซึ่งสํานักเลขาธิการอนุสัญญาวาดวยความหลากหลายทางชีวภาพ ไดขอความ<br />
รวมมือภาคีอนุสัญญา รัฐบาลและองคกรที่เกี่ยวของรวมกันจัดกิจกรรม ในปสากล<br />
แหงความหลากหลายทางชีวภาพ เพื่อใหบรรลุเปาหมาย ทั้งนี้ เนื่องจากความหลากหลาย<br />
ทางชีวภาพ เปนองคประกอบที่สําคัญตอความเปนอยูของมนุษย ความมั่นคงทาง<br />
อาหาร การแกไขปญหาความยากจนและการพัฒนา แตการพัฒนาโดยไมคํานึงถึง<br />
ขีดจํากัด และศักยภาพในการฟนตัวของทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพ<br />
เปนเหตุใหมีการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพอยางตอเนื่อง และเปนปญหา<br />
ระดับโลกที่ทุกประเทศตองเรงหยุดยั้ง สําหรับประเทศไทยเปนประเทศหนึ่งที่มีความ<br />
หลากหลายทางชีวภาพสูงมาก แตความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย<br />
126<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กําลังลดลงอยางตอเนื่อง ซึ่งมีสาเหตุสําคัญการใชประโยชนทรัพยากรชีวภาพ<br />
เกินศักยภาพของระบบนิเวศ เพราะประชาชนมีความตระหนักในเรื่องคุณคา และ<br />
การอนุรักษหลากหลายทางชีวภาพนอย ขาดการประชาสัมพันธ การใหการศึกษา<br />
และการสนับสนุนอยางตอเนื่องและเพียงพอ ดังนั้น คณะกรรมการอนุรักษและใช<br />
ประโยชนความหลากหลายทางชีวภาพแหงชาติ โดยรัฐมนตรีวาการกระทรวง<br />
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม เปนประธาน รวมทั้งคณะกรรมการซึ่งประกอบดวย<br />
ผูแทนจากหนวยงานตาง ๆ ที่เกี่ยวของ และผูทรงคุณวุฒิไดมีมติ เห็นควรประกาศให<br />
ป <strong>2553</strong> เปนปสากลแหงความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย เพื่อกระตุน<br />
ใหประชากรทุกกลุม ทุกสาขาอาชีพตระหนักในคุณคาความสําคัญของความ<br />
หลากหลายทางชีวภาพ และใหความรวมมือในการอนุรักษและใชประโยชนความ<br />
หลากหลายทางชีวภาพอยางยั่งยืน<br />
แหลงอางอิง<br />
เกียรติขจร อิ้วสวัสดิ์. 2552. รายงานพิเศษ “ปสากลแหงความหลากหลายทางชีวภาพ”<br />
สํานักงานขาวแหงชาติ กรมประชาสัมพันธ: http//thainews.prd.go.th<br />
วรนุช อุษณกร (2543) ประวัติวันสําคัญที่ควรรูจัก.พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:โอเดียนสโตร<br />
http://en.wikipedia.org/wiki/International_Day_for_Biological_Diversity (วั น ที่ ค น<br />
ขอมูล 2 มีนาคม <strong>2553</strong>)<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 127
“บัวบก สมุนไพรมหัศจรรย”<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
ในยุคปจจุบัน ประชาชนมีความสนใจและหวงใยสุขภาพกันมากขึ้น เห็นได<br />
จากการเลือกใชผลิตภัณฑที่มีสวนผสมจากธรรมชาติทั้งในดานอาหาร และความ<br />
งาม แมแตดานการแพทยก็มีการศึกษาคนควาสมุนไพรชนิดตางๆ มาใชเปนยารักษา<br />
โรคแทนยาที่มีอยูปจจุบัน ซึ่งสังเคราะหมาจากสารเคมี สมุนไพรดังกลาวนี้รวมถึง<br />
บัวบก เนื่องจากเปนพืชพื้นบานของประเทศไทยและประเทศในเขตรอนถึงเขตอบอุน<br />
ลักษณะของบัวบกจะเปนพืชลมลุก ลําตนสั้น มีสวนของลําตนที่แตกแขนงไปตามพื้นดิน<br />
มีการผลัดและแตกใบอยางตอเนื่อง เปนพืชใบเดี่ยว ใบคอนขางกลม มีลักษณะคลาย<br />
รูปไต และมีดอกสีมวงแดง บัวบกนี้เปนพืชสมุนไพรที่มีการใชประโยชนกันอยางแพร<br />
หลายทั้งในดานการแพทย อาหาร และดานความงาม เนื่องจากใบบัวบกมีสวนประกอบ<br />
ที่สําคัญหลายชนิด ที่สําคัญ ไดแก กรดมาดิคาสสิค กรดเอเชียติค และเอเชียติโคไซด<br />
นอกจากนี้ สวนที่ใชประโยชนของบัวบก นอกจากใบที่ไดยินสรรพคุณกันบอยแลว<br />
ยังมีเถาและตน ที่มีประโยชน ซึ่งแตละสวนจะใหสรรพคุณแตกตางกัน<br />
บัวบก มีสรรพคุณในการตานอนุมูลอิสระ ลดความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง<br />
มีฤทธิ์ปกปองอันตรายจากรังสี สมานแผล และมีฤทธิ์ฆาเชื้อแบคทีเรียที่เปนสาเหตุ<br />
ทําใหเกิดหนอง ฆาเชื้อราและลดอาการอักเสบได การสกัดสารจากตนบัวบกดวยน้ํา<br />
จะไดสารที่มีฤทธิ์ในการรักษาแผลในกระเพาะอาหาร และสารสกัดจากผลแหงของ<br />
บัวบกมีฤทธิ์ยับยั้งการแบงตัวของเซลลมะเร็งบางชนิด รักษาแผลเรื้อรัง รักษาเยื่อหุม<br />
128<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
สมองอักเสบ สงเสริมการทํางานของสมอง สารสําคัญในใบบัวบกมีฤทธิ์ในการเรง<br />
สรางเนื้อเยื่อและคอลลาเจน จึงชวยสมานแผล ทําใหเลือดไหลเวียนดี เปนยาบํารุง<br />
แกอาการออนเพลีย รักษาแผลภายนอกโดยใชทา นักวิชาการจากวิทยาลัยปโตรเลียม<br />
จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ศึกษาการใสสารสกัดจากใบบัวบกลงในกระบวนการขึ้น<br />
รูปเสนใยเจลลาติน จากนั้นศึกษาการปลดปลอยสารสกัดใบบัวบกจากเสนใย และ<br />
ศึกษาความเปนพิษของแผนเสนใยที่ใสสารสกัดใบบัวบก พบวาใบบัวบกใหสาร<br />
ไกลโคไซดหลายชนิด ชวยลดความเสื่อมของเซลล อวัยวะตาง ๆ ของรางกายได ชวย<br />
เรงการสรางสารคอลลาเจนที่เปนโครงสรางของผิว และเนื่องบัวบกมีฤทธิ์ชวยกระตุน<br />
ใหแผลสมานตัวไดเร็ว จึงสามารถนําแผนเสนใยดังกลาวไปใชเปนวัสดุปดแผล ทําให<br />
แผลหายเร็วขึ้น<br />
ดวยคุณสมบัติของบัวบกดังกลาว ในตําราอายุรเวท จัดบัวบกเปนยา<br />
อายุวัฒนะชนิดสําคัญ และบัวบกถือเปนสมุนไพรชนิดหนึ่งที่กระทรวงสาธารณะสุข<br />
เลือกใหเปนสมุนไพรที่ดีที่สุด เนื่องจากมีศักยภาพสูงที่จะพัฒนาเปนผลิตภัณฑ<br />
สุขภาพไดหลายอยาง ที่ผานมาประเทศไทย และตางประเทศมีการพัฒนาบัวบกเปน<br />
ยารักษาแผล ลดความดัน บรรเทาอาการบวมในผูสูงอายุ รักษาขออักเสบ เปนตน<br />
ในสวนของการใชบัวบกในดานความงาม นอกจากการนําใบบัวบกมาพอกผิวดวยวิธี<br />
ธรรมชาติ ปจจุบันมีผลิตภัณฑหลายชนิดที่เพิ่มสวนผสมของบัวบกรวมเขากับ<br />
สมุนไพรชนิดอื่น ชวยลดความเสื่อมของผิวและกระตุนการสรางคอลลาเจน ชวยให<br />
ผิวสดชื่น ขาวกระจางใส ลดจุดดางดํา ลดการอักเสบ ลดริ้วรอย กระตุนการสราง<br />
เซลลเนื้อเยื่อ นอกจากนี้ยังสามารถใชบัวบกในการปรุงอาหาร เชน แกงกะทิใบ<br />
บัวบก ยําบัวบกทอดกรอบ น้ําใบบัวบก ซึ่งจากงานวิจัยพบวาการรับประทานบัวบก<br />
เปนอาหารไมพบวาทําใหเกิดอาการพิษใด ๆ อยางไรก็ตามมีคําแนะนําวา ควรระวัง<br />
อยาดื่มน้ําบัวบกมากจนเกินไป โดยเฉพาะคนที่มีความดันต่ํา อีกทางเลือกหนึ่ง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 129
สําหรับการรับประทานบัวบกก็อาจรับประทานอาหารเสริมที่มีสวนผสมของบัวบก<br />
ก็ได<br />
สุดทายนี้ ขอฝากไววา การใสใจและหวงใยสุขภาพนั้นเปนเรื่องดี แตควร<br />
เลือกวิธีการดูแลตนเองใหมีความเหมาะสม การใชสมุนไพรอยางเชนบัวบกเปนเรื่อง<br />
ที่ดีตอสุขภาพก็จริง แตถาใช หรือรับประทานมากเดินไปก็มีผลเสียตอรางกายได<br />
เชนกันนะคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
Siddique, Y. H., Ara, G., Beg, T., Faisal, M., Ahmad, M. and Afzal, M. 2008.Toxicology<br />
in Vitro. 22<br />
Kima, W. J., Kim, J., Veriansyah, B., Kim, J. D., Lee, Y. W., Oh, S. G. and Tjandrawinata,<br />
R. R. 2009. Journal of Supercritical Fluids 48<br />
http://natres.psu.ac.th/radio/radio_article/radio45-46/45-460032.htm พืชผัก<br />
ผลไมไทยมีคุณคาเปนทั้งอาหารและยา ตอน “บอระเพ็ดและบัวบก” (วันที่<br />
คนขอมูล 30 มีนาคม <strong>2553</strong>)<br />
http://www.sarapee.ac.th/index.php/useful/5-2009-08-27-07-22-56/19-2009-<br />
08-29-03-39-52 'บัวบก' ประโยชนตรึม เตรียมขึ้นบัญชี 'ยาหลัก' (วันที่คน<br />
ขอมูล 30 มีนาคม <strong>2553</strong>)<br />
130<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
เลิกบุหรี่ดวยสมุนไพรไทยหญาดอกขาว<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
ในที่สุด วันที่ 31 พฤษภาคม <strong>2553</strong> “วันงดสูบบุหรี่โลก” หรือ World No<br />
Tobacco Day ก็เวียนมาอีก ครั้ง แตแทจริงแลวไมวาวันไหนก็สามารถงดสูบบุหรี่ได<br />
เหมือนกัน หากเราเล็งเห็นวาบุหรี่เปนยาเสพติดสรางอันตรายตอสุขภาพ แตอยางไร<br />
ก็ตาม ผูเขียนขอกลาวถึงความเปนมาของวันงดสูบบุหรี่โลกสักเล็กนอยกอนที่จะ<br />
กลาวถึงเนื้อหาในสวนตอไป วันงดสูบบุหรี่โลกเริ่มจัดขึ้นในป 2531 โดยองคกร<br />
อนามัยโลก (WHO) เนื่องจากเล็งเห็นอันตรายของบุหรี่ตอสุขภาพของผูสูบบุหรี่ และ<br />
ผูไมสูบบุหรี่แตไดรับควันบุหรี่ และองคกรอนามัยโลก ระบุชัดเจนวาการสูบบุหรี่เปน<br />
สาเหตุสําคัญของการปวย และเสียชีวิตกอนวัยอันควร จึงไดกําหนดใหวันที่ 31<br />
พฤษภาคม ของทุกปเปนวันงดสูบบุหรี่โลก ดังนั้น จึงมีการจัดงานวันงดสูบบุหรี่โลก<br />
เพื่อกระตุนใหผูสูบบุหรี่เลิกสูบ และใหรัฐบาล ชุมชน และประชากรโลกตระหนักถึง<br />
ความสําคัญและเขารวมกิจกรรม แตถึงแมวาจะมีการกําหนดวันงดสูบบุหรี่โลกเปน<br />
ประจําทุกป แตผูติดบุหรี่ก็ไมไดลดลงแตอยางไร ในป 2552 คนไทยติดบุหรี่มากกวา<br />
5 ลานคน และคาดวาจะเพิ่มขึ้นเปน 8 ลานคนในป 2563 ดังนั้นอาจกลาวไดวา<br />
วันงดสูบบุหรี่โลกเปนเพียงสวนชวยกระตุนใหงดสูบบุหรี่ และไมวาจะเปนปใด ๆ ที่<br />
ผานมา กิจกรรมที่จัดขึ้นในวันงดสูบบุหรี่โลกตางก็เนนไปที่การรณรงคใหประชาชน<br />
ตระหนักถึงพิษภัยของบุหรี่ดวยกลยุทธตาง ๆ ทั้งดานกฎหมายและดานสังคม แตสิ่ง<br />
ที่ทําใหเกิดความแตกตางกันในแตละป คงจะเปนเรื่องของวิธีการหลากหลายที่จะ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 131
ชวยใหผูตองการอดบุหรี่ และหนึ่งในหลายวิธีนั้นคือการใชยาเลิกบุหรี่ที่จะมีตัวยา<br />
ใหม ๆ ออกมาจําหนายอยูเสมอ เปนความจริงที่วาการจะเลิกสูบบุหรี่นั้นไมมียาใดที่<br />
จะทําใหผูสูบบุหรี่สามารถเลิกสูบบุหรี่ไดรอยเปอรเซ็นต แตการใชยาก็เปนทางเลือก<br />
ที่จะทําใหผูสูบบุหรี่เลิกสูบไดงายขึ้น<br />
จากที่กลาวมาขางตนวันนี้จึงถือโอกาสเนื่องใน “วันงดสูบบุหรี่โลก” ในปนี้<br />
กลาวถึง สมุนไพรไทยเพื่อใชในการอดบุหรี่ สมุนไพรดังกลาวคือ สมุนไพรหญาดอกขาว<br />
เนื่องจากเปนสมุนไพรที่พบมากในประเทศไทย และมีการนําสมุนไพรหญาดอกขาว<br />
มาผลิตเปนชาสมุนไพรชงดื่มเพื่อลดอาการอยากบุหรี่ของคนที่ติดบุหรี่ หญาดอกขาว<br />
หรือหญาหมอนอย เปนพืชลมลุก ขนาดเล็ก สูง 1-5 ฟุต ขึ้นงาย หางาย ลําตนเปนเหลี่ยม<br />
มีขนนุม ใบมีหลายรูป รูปไข รี ปลายและโคนแหลม ผิวคอนขางเรียบ ดอกเล็กกลม<br />
เปนพู พบมากในเอเชียตะวันออกเฉียงใต และฮาวาย มีสรรพคุณตามตําราโบราณ<br />
ระบุไววา ทั้งตนมีรสเย็นขื่น ตมดื่มลดไข แกไอ แกโรคตับอักเสบเฉียบพลัน ริดสีดวงทวาร<br />
บํารุงกําลัง แกทองรวง คั้นเอาน้ําดื่มกระตุนใหเจ็บทองคลอด ขับรก ขับระดู แกปวด<br />
ทอง ทองขึ้น อืดเฟอ สวนสรรพคุณตามการแพทยปจจุบัน หญาดอกขาว มีสรรพคุณใน<br />
การลดความตองการสูบบุหรี่ โรคหืด มาลาเรีย ภาวะขอตออักเสบ และการเกิดนิ่วใน<br />
กระเพาะปสสาวะ ปจจุบันมีการนําสมุนไพรหญาดอกขาวมาผลิตเปนชาสมุนไพรชง<br />
ดื่ม ในโรงพยาบาลของรัฐหลายแหง เชน โรงพยาบาลทาแซะ จังหวัดชุมพร เปด<br />
คลินิกอดบุหรี่ใชรูปแบบการบําบัดรักษาแบบผสมผสาน ทั้งดานรางกายและจิตใจ โดย<br />
การใชชาชงสมุนไพรหญาดอกขาว 1 ซอง ละลายน้ํา 1 แกว ดื่มวันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร<br />
รับประทานวิตามินซี (100 มิลลิกรัม) 1 เม็ด วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร และใชน้ํายาอม<br />
บวนปากเวลาที่มีอาการอยากบุหรี่ ใชเวลาประมาณ 1-2 เดือน พบวาไดผลดี<br />
นอกจากนี้ยังมีหลายงานวิจัยมารองรับถึงประสิทธิภาพของสมุนไพรหญาดอกขาว<br />
ในการลดอาการอยากบุหรี่ของคนที่ติดบุหรี่ ตัวอยางเชน การศึกษาใหชาสมุนไพร<br />
หญาดอกขาวกับผูที่ตองการเลิกสูบบุหรี่จํานวน 62 คนเปนเวลา 4 เดือน พบวา<br />
132<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ผูปวย 43 คน (69.6%) สามารถควบคุมตัวเองไมใหสูบบุหรี่ได แตผูปวยอีก 19 คน<br />
(30.6%) ไมสามารถงดสูบบุหรี่ได (ศุภกิจ อางถึงใน Chaisawad และ<br />
Makanuntachote, 2552) และรายงานของ ศุภกิจ และคณะ (2552) ไดสรุปวาหญา<br />
ดอกขาวเปนทางเลือกที่ตนทุนต่ําสําหรับบําบัดผูที่ตองการเลิกบุหรี่<br />
การจะเลิกสูบบุหรี่ไดโดยเด็ดขาดไมใชเพราะยา แตเปนเพราะตัวของผูสูบ<br />
บุหรี่เอง โดยเฉพาะในเรื่องของความเขมแข็งของจิตใจในการที่จะหยุดบุหรี่ การใชยา<br />
เลิกบุหรี่จึงเปนเพียงตัวชวย และเปนทางเลือกหนึ่งเพื่อใชในการเลิกบุหรี่เทานั้น ผูติด<br />
บุหรี่อาจใชวิธีอื่น ๆ ที่แพทยแนะนํา เชน การรับประทานอาหารที่มีฤทธิ์เปนดาง<br />
รวมทั้ง ผัก และผลไมในปริมาณมาก ๆ สุดทายนี้ ผูเขียนขอเปนกําลังใจใหผูที่กําลัง<br />
อยากเลิกสูบบุหรี่ รวมทั้งผูที่ยังสูบบุหรี่อยูใหตระหนักถึงพิษภัยที่ไดรับจากบุหรี่<br />
แคคิดจะเลิกสูบบุหรี่ก็ถือวาเปนการเริ่มตนที่ดีแลว<br />
แหลงอางอิง<br />
ไทยโพสต 31 สิงหาคม 2552<br />
บุญเติม แสงดิษฐ. 2541.วันสําคัญ. สํานักพิมพ พชรการพิมพ. กรุงเทพฯ.<br />
ศุภกิจ วงศวิวัฒนนุกิจ, ปรีดา เบญจนากาศกุล, ธนภัทร ทรงศักดิ์, สมพร สุวรรณ<br />
มาโจ และวิโรจน วีรชัย. 2552.ประสิทธิผลของหญาดอกขาวในการเลิก<br />
บุหรี่. วารสารวิจัยวิทยาศาสตรการแพทย. 23(1)<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 1<strong>33</strong>
ชื่อ (อาหาร) สําคัญไฉน?<br />
อรสา สุริยาพันธ<br />
สวัสดีคะผูฟงทุกทาน วันนี้เ นื้อหาของเรื่องที่นํามาเสนอเกี่ยวกับ<br />
ความหมายของชื่อผลิตภัณฑอาหารที่ใชบริโภคทั่วไปในชีวิตประจําวันคะ การทราบ<br />
ความหมายที่ถูกตองของชื่ออาหารทําใหสามารถเลือกซื้อใหตรงกับวัตถุประสงคการ<br />
นํามาใชหรือการบริโภคโดยเฉพาะในกลุมอาหารเพื่อสุขภาพ เชน นมและผลิตภัณฑ<br />
อาหารนม สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือที่เรียกกันทั่วไปวา “อย.” มีหนาที่<br />
ควบคุมใหผูประกอบการระบุชื่อของอาหารบนฉลากใหตรงตามที่กําหนดไวใน<br />
ประกาศกระทรวงสาธารณสุขที่แบงตามประเภทของอาหาร เพื่อเปนการควบคุม<br />
คุณภาพของอาหารใหปลอดภัยในการบริโภคและเปนการคุมครองสิทธิของผูบริโภค<br />
ปจจุบันประกาศกระทรวงฯ เกี่ยวกับอาหารมีประมาณ 300 ฉบับคะ ชื่อของอาหาร<br />
ใหขอมูลพื้นฐานที่สําคัญตอผูบริโภค เชน ชนิดของวัตถุดิบที่ใชในการผลิต กรรมวิธี<br />
การผลิต ชนิดของไขมันที่ใชเปนสวนผสม ปริมาณสารอาหารสําคัญตอสุขภาพ อายุ<br />
การเก็บรักษา และวิธีการเก็บรักษาที่เหมาะสม เปนตน ดิฉันขอยกตัวอยางอาหาร<br />
ชนิดตางๆที่มีจําหนายทั่วไป ประกอบการอธิบายเพื่อใหเกิดความเขาใจไดดียิ่งขึ้น<br />
นะคะ ในกลุมผลิตภัณฑน้ํานมพรอมดื่ม มักมีคําตอทายชื่อน้ํานมพรอมดื่ม เชน<br />
“พาสเจอรไรซ” “ยูเอชที” และ “สเตอริไลส” นั้น คําศัพทเหลานี้บงบอกถึงวิธีการฆาเชื้อ<br />
ดวยความรอน “พาสเจอรไรซ” เปนวิธีการใหความรอนแกน้ํานมที่อุณหภูมิไมต่ํากวา<br />
73 องศาเซลเซียส เปนเวลาไมนอยกวา 15 วินาที กอนการบรรจุน้ํานมลงถุง ขวด หรือ<br />
134<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กลองคะ ความรอนระดับนี้ทําลายเชื้อจุลินทรียที่กอใหเกิดโรคไดแตไมสามารถ<br />
ทําลายจุลินทรียที่ทนตอความรอนไดดี ดังนั้นน้ํานมพาสเจอรไรซตองแชตูเย็น<br />
ตลอดเวลาเพื่อชะลอการเจริญของจุลินทรียที่เหลือรอดดังกลาว จุลินทรียกลุมนี้ที่ไม<br />
กอใหเกิดโรคแตมีผลตอคุณภาพของน้ํานมดานสีและกลิ่นรส ดวยเหตุนี้ กระทรวง<br />
สาธารณสุขกําหนดใหน้ํานมพาสเจอรไรซมีระยะเวลาการจําหนายไมเกิน 10 วัน<br />
จากวันที่ผลิต สําหรับผลิตภัณฑนม“ยูเอชที” และ “สเตอริไลส” เปนผลิตภัณฑน้ํานม<br />
ที่ผานการใหความรอนในระดับที่รุนแรงขึ้นจนสามารถทําลายจุลินทรียที่มีไดทั้งหมด<br />
ทําใหสามารถเก็บรักษาที่อุณหภูมิหองได เปนเวลานานไมเกิน 1 ป ถาชื่อของผลิตภัณฑ<br />
มีคําวา “สเตอริไลส” แสดงวาบรรจุน้ํานมลงกระปองปดสนิทกอนนํากระปองไปผาน<br />
การใหความรอนที่อุณหภูมิ 110 องศาเซลเซียส เปนเวลาไมนอยกวา 30 นาที แตถา<br />
มีคําวา “ยูเอชที” แสดงวาผานกรรมวิธีการใหความรอนอุณหภูมิไมต่ํากวา 130<br />
องศาเซลเซียส เปนเวลาไมนอยกวา 1 วินาที กอนนํามาบรรจุลงกลอง ถาตองการ<br />
คุณคาทางอาหารสูงและมีกลิ่นรสของนมที่ดี ก็ควรเลือกซื้อน้ํานมพาสเจอรไรซ แต<br />
ถาตองการใหผูสูงวัยหรือผูปวยบริโภคก็ควรเลือกซื้อเปนน้ํานมสเตอริไลสมากกวา<br />
หรือถาตองการความสะดวกในการพกพาระหวางการเดินทางก็เลือกน้ํานมยูเอชทีคะ<br />
สําหรับผลิตภัณฑอาหารนม เชน นมขนจืด นมขนหวาน ขอใหทานผูฟงอานชื่อที่<br />
ฉลากใหละเอียดกอนซื้อคะ ถามีคําวา “แปลงไขมัน” ก็ใหทานทราบวาไขมันใน<br />
ผลิตภัณฑนั้นเปนไขมันปาลมหรือไขมันมะพราวทดแทนมันเนยในน้ํานม เนื่องจาก<br />
ทําใหสามารถผลิตสินคาในราคาที่ต่ําลงได ปจจุบันการผลิตนมขน ทําไดโดยการ<br />
ผสมนมผงปราศจากไขมัน น้ํา ไขมันปาลม ตามสูตรที่ตองการ นําของผสมมาผาน<br />
การใหความรอนกอนบรรจุกระปองเพื่อจําหนาย ในทํานองเดียวกัน ไอศกรีม<br />
ดัดแปลง ก็หมายความวาเปนไอศกรีมนมที่ทําขึ้นโดยใชไขมันชนิดอื่นแทนมันเนย<br />
ทั้งหมดหรือแตบางสวน สําหรับชื่อกลุมผลิตภัณฑอาหารสุขภาพนั้น มักมีคําวา<br />
“ปราศจาก” “ลด” “พรอง” “นอย” “ต่ํา” หรือ “สูง” อยูนําหนาหรือหลัง คําวา “ไขมัน”<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 135
“น้ําตาล” “คอเลสเตอรอล” “เกลือ (หรือโซเดียม)” “ใยอาหาร” หรือ “พลังงาน”<br />
แลวแตกรณี ทานผูฟงคะ ขอใหทานอานขอมูลที่แสดงในฉลากโภชนาการของ<br />
ผลิตภัณฑอาหารนั้นเพื่อใชคํานวณปริมาณการบริโภคที่เหมาะสม ดวยคะ เพราะคํา<br />
เหลานี้ตางมีความหมายเฉพาะและสัมพันธกับปริมาณเพียงหนึ่งหนวยบริโภคของ<br />
อาหาร ตัวอยางเชน “ปราศจากไขมัน (Fat Free)” ปราศจากน้ําตาล (Sugar Free)”<br />
“ปราศจากคอเลสเตอรอล (Cholesterol Free)” และ “ปราศจากเกลือ (Salt Free) ”<br />
หมายความวาในหนึ่งหนวยบริโภคของอาหารนั้นมีปริมาณไขมันไมเกิน 0.5 กรัม<br />
ปริมาณน้ําตาลไมเกิน 0.5 กรัม ปริมาณคอเลสเตอรอลไมเกิน 2 มิลลิกรัม และ<br />
ปริมาณโซเดียมไมเกิน 5 มิลลิกรัม ตามลําดับ ซึ่งถาขนาดบรรจุของผลิตภัณฑอาหาร<br />
ที่ทานซื้อมา 1 ถุง ระบุวา นับเปน 10 หนวยบริโภค และทานทานหมดในครั้งเดียว<br />
เทากับทานไดรับปริมาณสารอาหารทั้งหมด ดังนี้ ปริมาณไขมัน 5 กรัม น้ําตาล 5 กรัม<br />
คอเลสเตอรอล 20 มิลลิกรัม และโซเดียม 50 มิลลิกรัม สําหรับผลิตภัณฑอาหารที่<br />
ระบุวา “ไขมันต่ํา (Low Fat)” “คอเลสเตอรอลต่ํา (Low Cholesterol)” “โซเดียมต่ํา (Low<br />
Sodium)” แสดงวา ในหนึ่งหนวยบริโภคของอาหารนั้นมีปริมาณไขมันไมเกิน 3 กรัม<br />
ปริมาณคอเลสเตอรอลไมเกิน 20 มิลลิกรัม ปริมาณโซเดียมไมเกิน 140 มิลลิกรัม<br />
ตามลําดับ สําหรับคําวา “ลด (Reduced)” มีหมายความวาสารอาหารชนิดที่ระบุนั้น<br />
มีปริมาณ หรือใหพลังงานลดลงจากปริมาณหรือพลังงานตามปกติ อยางนอยรอยละ<br />
25 สําหรับคําวา “สูง (High)” “อุดม (Rich in)” หรือ“แหลงที่ดี (Excellent source)”<br />
มีหมายความวาสารอาหารชนิดที่ระบุนั้นมีปริมาณ เพิ่มจากปริมาณตามปกติอยาง<br />
นอยรอยละ 20 คะ สําหรับผลิตภัณฑที่มีปริมาณใยอาหารไมต่ํากวา 5 กรัมตอหนึ่ง<br />
หนวยบริโภคสามารถระบุบนฉลากวา “ ใยอาหารสูง (High Fiber)” สําหรับผลิตภัณฑ<br />
จากเนื้อสัตว สัตวปก และ อาหารทะเล นิยมใชพิมพคําวา “ลีน (Lean)” ที่ฉลากเพื่อ<br />
แสดงวาผลิตภัณฑ มีปริมาณไขมันนอยกวา 10 กรัม และปริมาณคอเลสเตอรอลต่ํา<br />
กวา 95 มิลลิกรัม ตอ 100 กรัมของผลิตภัณฑอาหารนั้น คําอีกคําที่มักพบวาพิมพบน<br />
136<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ฉลากของผลิตภัณฑอาหารที่มีปริมาณไขมันหรือปริมาณพลังงานสูง เชน เนยแข็ง และ<br />
น้ําสลัด เปนตน คือ คําวา “ไลท (Light)” ซึ่งคํานี้มี 2 ความหมายแลวแตกรณีการใช<br />
ความหมายแรก คือ เปนผลิตภัณฑที่ไดปรับสูตรใหลดปริมาณพลังงานตอหนึ่งหนวย<br />
บริโภคได 1/3 ของสูตรปกติ หรือ มีความหมายแบบที่สอง คือ เปนผลิตภัณฑที่ได<br />
ปรับสูตรใหลดปริมาณไขมันลงไดอยางนอยรอยละ 50 ของปริมาณไขมันตามปกติ<br />
สุดทายนี้ ดิฉันหวังวาทานผูฟงคงใหความสนใจกับชื่อของผลิตภัณฑอาหารที่พิมพที่<br />
ฉลากกอนการซื้อนะคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
http://www.fda.gov/Food/Labellingnutrition/defaut.htm. วันที่สืบคน 4 พฤษภาคม <strong>2553</strong><br />
http://www.fda.moph.go.th . วันที่สืบคน 4 พฤษภาคม <strong>2553</strong><br />
http://www.qmaker.com/fda/new/web_cms. วันที่สืบคน 4 พฤษภาคม <strong>2553</strong><br />
เลมที่ <strong>33</strong> 137
นาโนเทคโนโลยีในชีวิตประจําวัน<br />
รุงนภา แซเอ็ง<br />
ทานผูฟงคงเคยไดยินคําวานาโนเทคโนโลยีบอย ๆ นาโนเทคโนโลยีเปน<br />
กระแสใหมของการพัฒนาเทคโนโลยีในศตวรรษที่ 21 ซึ่งเกี่ยวของกับกระบวนการ<br />
สราง การออกแบบวัสดุ หรือผลิตภัณฑที่มีขนาดเล็กมากในระดับ 0.1 ถึง 100 นาโนเมตร<br />
เทียบเทากับระดับอนุภาคของโมเลกุลหรืออะตอม ซึ่ง 1 นาโนเมตร มีคาเทากับ 1 ใน<br />
พันลานสวนของเมตร<br />
นอกจากนี้นาโนเทคโนโลยียังรวมถึงการจัดเรียงอะตอมและโมเลกุลใน<br />
ตําแหนงที่ตองการไดอยางแมนยําและถูกตอง ทําใหไดโครงสรางของวัสดุหรือสสาร<br />
ที่มีคุณสมบัติพิเศษไปจากเดิม ไมวาทางดานฟสิกส เคมี หรือชีวภาพ สงผลประโยชน<br />
ตอผูใชสอย ถาเปรียบแลวคงเหมือนกับ "การเลนแรแปรธาตุ" ในสมัยกอนที่มีการ<br />
พยายามเปลี่ยนตะกั่วใหเปนทอง โดยการใชสารเคมีและความรอนมาชวยในการ<br />
เปลี่ยนโครงสรางโมเลกุล สมัยกอนนักเคมีทดลองโดยขาดความรูวาสสารตาง ๆมี<br />
การจัดเรียงตัวอยางไร และธาตุบริสุทธิ์มีองคประกอบทางเคมีอยางไร แตเมื่อเรา<br />
สามารถทราบถึงการจัดเรียงตัวของอะตอมที่กอใหเกิดเปนธาตุตาง ๆ และสามารถ<br />
บังคับควบคุมการจัดเรียงตัวของอะตอมใหเปนไปตามที่ตองการ การเปลี่ยนตะกั่วให<br />
เปนทองหรือการเปลี่ยนถานใหเปนเพชรก็คงไมใชเรื่องยากอีกตอไป<br />
นาโนเทคโนโลยีเขามาเกี่ยวของในชีวิตประจําวันของเรามากขึ้นเรื่อย ๆ<br />
ตัวอยางเชนผลิตภัณฑสิ่งทอเสื้อนาโนซึ่งเริ่มมีการจําหนายในบานเรา โดยเปนเสื้อที่<br />
138<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ไดประยุกตเอาเทคโนโลยีระดับนาโนมาเพิ่มประสิทธิภาพของเนื้อผาธรรมดาใหมี<br />
คุณสมบัติที่มีประโยชนหลายประการมากขึ้น เชนประการแรกคือคุณสมบัติกันน้ํา<br />
โดยการเคลือบดวยสารบางชนิดที่ไมชอบน้ํา คุณสมบัติขอตอมาคือ กันรังสียูวี โดย<br />
เคลือบดวยซิงคออกไซด (zinc oxide, ZnO) และไททาเนียมไดออกไซด (titanium<br />
dioxide, TiO 2 ) ซึ่งสามารถสะทอนแสงและรังสียูวีไดดี คุณสมบัติอยางที่สามคือกัน<br />
แบคทีเรียโดยเคลือบดวยอนุภาคเงินนาโนหรือนาโนซิลเวอร ซึ่งอนุภาคเงินนี้เมื่อทํา<br />
ปฏิกิริยากับแบคทีเรีย จะขัดขวางการแบงตัวของดีเอ็นเอของเซลลแบคทีเรียและทํา<br />
ใหแบคทีเรียตายลง อีกวิธีหนึ่งคือเคลือบดวยซิงคออกไซดหรือไททาเนียมไดออกไซด<br />
ซึ่งมีความสามารถอีกอยางหนึ่งคือฆาเชื้อแบคทีเรียไดเมื่อมีแสงและกําจัดกลิ่นได<br />
ประการที่สี่ คือกันไฟฟาสถิตย โดยเพิ่มสารที่เพิ่มความชื้นกับเนื้อผาและสารที่มี<br />
สมบัตินําไฟฟา ประการที่หาคือ กันยับ ซึ่งหลายคนคงชอบเพราะจะไดไมตอง<br />
เสียเวลาในการรีดผา โดยเฉพาะผาฝายและผาไหม โดยมีการพัฒนาใชไททาเนียม<br />
ไดออกไซดในผาฝายและนาโนซิลิกาผสมมาเลอิกแอนไฮดรายด (maleic anhydride)<br />
ในผาไหมซึ่งสามารถปองกันการยับได<br />
เสื้อนาโนนี้ยังถูกพัฒนาใหใชไดกับขาราชการตํารวจจราจร โดยทําเปนชุด<br />
ตํารวจที่เคลือบเสนใยดวยนาโนซิลเวอร ที่สามารถปองกันกลิ่นอับชื้น สวมใสสบาย<br />
เคลื่อนไหวสะดวกและคงทนแข็งแรง ผลิตภัณฑ สิ่งทออื่นที่มีนักวิจัยคิดคนขึ้น คือ<br />
เสื้อกันฝนซึ่งสามารถกันน้ําและแหงไดตลอดเวลา โดยผลิตจากเสนใยโพลีเอสเตอร<br />
ที่เคลือบดวยเสนใยซิลิกอน (silicon) เล็ก ๆ เปนจํานวนนับลานเสน ที่มีขนาดระดับ<br />
นาโน (10 -9 m) ที่มีความสามารถในการชวยปองกันหยดน้ําจากภายนอกไมใหซึมผาน<br />
เขาไปในเสนใยผาได แมจะนําผืนผานี้ไปแชในน้ํานานถึง 2 เดือน เมื่อนําขึ้นมาจาก<br />
น้ําแลวผิวสัมผัสยังแหงสนิท นอกจากผลิตภัณฑสิ่งทอที่นาโนเทคโนโลยีเขาไป<br />
เกี่ยวของแลว วัสดุที่ใชในครัวเรือน เชน กระจกก็ยังมีการนําเอานาโนเทคโนโลยี<br />
ไปพัฒนาใหเปนกระจกทําความสะอาดตัวเอง (Self-cleaning glass)<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 139
กระจกทําความสะอาดตัวเอง เปนการนําคุณสมบัติของอนุภาคนาโนบางชนิด<br />
มาประยุกตทําใหไมตองใชสารเคมีในการทําความสะอาด นักวิทยาศาสตรไดคิดคน<br />
กระจกทําความสะอาดตัวเองโดยกระจกนี้ทําจากกระจกธรรมดา แตนํามาเคลือบผิว<br />
ดวยฟลมบาง 2 ชั้น ชั้นแรกเปนสารที่มีคารบอนอะตอมตอเปนสายโซยาว ปลายขาง<br />
หนึ่งยึดติดอยูกับผิวของกระจก สวนปลายอีกขางหนึ่งออกสูภายนอกเปนหมูที่จับกับ<br />
น้ําไดดี เมื่อมีน้ําเกาะที่ผิวชั้นนี้จะทําใหโมเลกุลของน้ํากระจายไปทั่วแผนกระจกและ<br />
ระเหยไปไดอยางรวดเร็ว ไมทิ้งคราบไวบนกระจก สวนฟลมชั้นที่สองเปนฟลมบาง<br />
ของสารไททาเนียมไดออกไซด ที่ชวยยอยสลายโมเลกุลของสิ่งสกปรกซึ่งเปน<br />
สารอินทรียที่เกาะบนผิวกระจกใหเปนโมเลกุลเล็กลงและหลุดออกไปจากผิวกระจก<br />
เมื่อโดนแสงยูวี และเมื่อโดนน้ําก็ถูกชะลางออกไปไดงายดาย เมื่อใชกระจกเหลานี้<br />
กับรถยนตจะชวยทําใ หมองเห็นการจราจรไดชัดเจนขณะฝนตก กระจก<br />
ทําความสะอาดตัวเอง สามารถนําไปใชประโยชนไดไมวาจะเปน หนาตางประตูของ<br />
อาคารบานเรือน สัญญาณไฟจราจร กระจกในหองน้ํา รถยนต จอคอมพิวเตอร<br />
รวมถึงเลนสกลองถายรูป และเลนสแวนตาอีกดวย<br />
นาโนเทคโนโลยียังถูกใชในการพัฒนาผลิตภัณฑอีกมากมายทั้งเครื่องสําอาง<br />
ผลิตภัณฑเทคโนโลยีทางการแพทยและยา อุตสาหกรรมเครื่องกลและคอมพิวเตอร<br />
ที่ลวนแลวแตมีประโยชนและเกี่ยวของอยูในชีวิตประจําวันของเราทุกคนและจะมี<br />
อิทธิพลตอการดํารงชีวิตตอไปของเราเปนอยางมาก อยางไรก็ตามสิ่งที่มีประโยชนก็<br />
อาจมีโทษตามมาได ไดมีการศึกษาถึงความปลอดภัยของการใชนาโนเทคโนโลยีและ<br />
พบตัวอยางงานวิจัยดานพิษวิทยาที่แสดงใหเห็นวาหากอนุภาคนาโนเขาสูรางกาย<br />
เชน จากการหายใจ การรับประทาน หรือผานทางผิวหนัง อนุภาคเหลานั้นกอใหเกิด<br />
ความเปนพิษตอสัตวทดลองได ดังนั้นเพื่อความปลอดภัยในการใชนาโนเทคโนโลยี<br />
การสรางมาตรฐานความปลอดภัยจึงควรดําเนินไปพรอม ๆ กับการวิจัยดานนาโน<br />
เทคโนโลยี เพื่อไมกอใหเกิดโทษตามมาในภายหลัง<br />
140<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แหลงอางอิง<br />
http://www.nanotec.or.th/nanotec_th/index.php วันที่เขาถึงขอมูล 17 เมษายน <strong>2553</strong><br />
http://www.nano.kmitl.ac.th/index.php/interesting-nano วันที่เขาถึงขอมูล 17 เมษายน<br />
<strong>2553</strong><br />
http://www.chemtrack.org/News-Detail.asp?TID=5&ID=1 วันที่เขาถึงขอมูล 5 พฤษภาคม<br />
<strong>2553</strong><br />
เลมที่ <strong>33</strong> 141
วิทยาศาสตรของการทําสมาธิ<br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
การทําสมาธิเปนกิจกรรมหนึ่งที่พระสงฆและพุทธศาสนิกชนไดถือปฏิบัติ<br />
เพื่อเปนการฝกปฏิบัติตนใหมั่นคงอยูกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ซึ่งทําใหบุคคลที่ทําสมาธินั้น<br />
พนจากกิเลสเปนชวงเวลาหนึ่ง ทั้งยังเปนการฝกจิตใจ ใหนิ่งไมออนไหวงายและ<br />
มั่นคงมากขึ้นเมื่อตองเผชิญปญหาตาง ๆ ที่เกิดขึ้น ทานผูฟงทุกทานคงจะเคยไดยิน<br />
หรือมีประสบการณในเรื่องของการทําสมาธิไมมากก็นอย ไมวาจะเปนการทําสมาธิ<br />
ตามแบบของสํานักตางๆที่มุงการกําหนดลมหายใจเขา-ออก การเพงนิมิตรหรือ<br />
การเพงดวงแกว เปนตน วันนี้ผูเขียนจะขอกลาวถึงความเกี่ยวของของการทําสมาธิ<br />
กับวิทยาศาสตรในแงของกลไกในรางกายที่เกิดขึ้นในระหวางที่ทําสมาธิ<br />
การทําสมาธิทําใหรางกายมีสภาวะเหมือนกอนจะหลับ แตไมไดหลับ<br />
มีสติ รูตัวอยูเสมอ และทําใหจิตใจสดชื่นแจมใส การทําสมาธิยังชวยขจัดความ<br />
ขัดแยงในจิตใจในระหวางที่กําลังประสบปญหากับสิ่งเราภายนอก การทําสมาธิ<br />
ทําใหจิตใจอยูนิ่งทามกลางความสับสน เมื่อจิตอยูนิ่งแลวจะทําใหเขาใจสถานการณ<br />
และเรื่องราวตาง ๆ ไดดีขึ้น ยอมรับปญหาดวยความสงบและมีความสุขมากขึ้น สิ่งที่<br />
คนพบเหลานี้ทําใหกลุมแพทย มหาวิทยาลัยฮารวารดเขาใจถึงประโยชนของการทํา<br />
สมาธิที่มีการเผยแพรมาหลายพันปแลว ปจจุบันแพทยไดแนะนําใหคนไขนั่งสมาธิ<br />
เปนประจําและสม่ําเสมอมากขึ้น เพราะการทดลองทางวิทยาศาสตรจากการสแกน<br />
คลื่นสมองพบวา สมองจะมีระบบ ปดกั้นเรื่องราวตาง ๆ ไมใหเขามาและไมสงเรื่อง<br />
142<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
เขาไปยอยในสวนลึกของเนื้อสมองอยางเคย แตทําใหระบบสมองสวนควบคุมดาน<br />
อารมณและความจําดีขึ้น ทําใหอัตราการเตนของหัวใจและการเผาผลาญในรางกาย<br />
เปนปรกติ สมาธิชวยทําใหรางกายสรางภูมิคุมกันโรคไดมากขึ้น สามารถชวยรักษา<br />
โรคเรื้อรังไดดีขึ้น เชน โรคหัวใจ เอดส มะเร็ง ความดันโลหิตสูง โรคใจสั่น คนไขโรคมะเร็ง<br />
เอดส เปนตน สิ่งที่สําคัญอีกประการหนึ่งของการทําสมาธิ คือ ทําใหผูปฏิบัติมีความสุข<br />
ในชีวิตมากขึ้น<br />
จากการศึกษาของนักวิทยาศาสตรพบวาความสุขที่เกิดจากการทําสมาธิ<br />
จะทําใหรางกายอยูในสภาวะที่สุขสบาย (Pleasure experience) อันเนื่องมาจาก<br />
การกระตุนใหสมองเกิดการหลั่งสารเอ็นโดฟนส (Endophines) ขึ้นมา สารเอ็นโดฟนสนี้<br />
เปนสารเคมีจําพวกเดียวกับฝน (opioid) ซึ่งผลิตขึ้นภายในรางกายโดยธรรมชาติซึ่ง<br />
ไมกอผลเสียตอรางกายโดยหลั่งออกมาจากสมองสวนไฮโปธารามัส (Hypothalamus)<br />
และตอมใตสมอง (Pituitary gland) สารเอ็นโดฟนสเปนสารเคมีธรรมชาติที่มีมีฤทธิ์<br />
บรรเทาอาการปวด (Analgesia) และทําใหรูสึกสุขสบาย (Sense of well-being)<br />
หรืออีกนัยหนึ่งคือ สารเอ็นโดฟนสเปนสารธรรมชาติที่ทําใหรูสึกสุขสบาย นั่นเอง สาร<br />
ความสุขหรือสารเอ็นโดฟนสที่หลั่งออกมานี้จะไปจับกับตัวรับ (receptor) ชนิดหนึ่ง<br />
ในสมอง ทําใหเกิดการหลั่งของสารสื่อประสาทที่ชื่อโดปามีน(Dopamine) กอใหเกิด<br />
ผลดีตอรางกายตางๆ เชน บรรเทาความเจ็บปวด เกี่ยวของกับระบบความสมดุลของ<br />
รางกาย ความหิว การนอนหลับ ระบบไหลเวียนโลหิต ระบบหายใจ ระบบควบคุม<br />
อุณหภูมิของรางกาย นอกจากนี้ยังมีผลตอการสงเสริมการทํางานของระบบภูมิคุมกัน<br />
ของรางกาย (Immune system) โดยมีการศึกษาและรายงานถึงผลของการทําสมาธิ<br />
วา การทําสมาธิทําใหเกิดการหลั่งสารเอ็นโดฟนสในสมองมากขึ้น ซึ่งมีผลตอการกด<br />
การทํางานของฮอรโมนความเครียด (Stress hormone) หรือกดการทํางานของ<br />
ฮอรโมนที่หลั่งเมื่อรางกายเผชิญกับสภาวะที่เครียด เชน ฮอรโมนอะดรีนาลีน<br />
(Adrenaline) มีผลทําใหเนื้อเยื่อตาง ๆ ผอนคลาย ทําใหอาการปวดบรรเทาลด<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 143
นอยลง และมีผลทําใหหลอดเลือดขยายตัวไดดี เปนผลทําใหเม็ดเลือดขาวเดิน<br />
ทางเขาไปฆาเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมไดดีขึ้นโอกาสเจ็บปวยก็จะลดลง โดยสรุป<br />
คือ สงผลทําใหสุขภาพแข็งแรงนั่นเอง ดังนั้นการที่มีกิจกรรมใดก็ตามที่ทําใหเรารูสึก<br />
เปนสุข มีการหลั่งสารเอ็นเอ็นโดฟนสยอมมีสวนเสริมความแข็งแรงใหกับรางกาย<br />
ไดเสมอ<br />
เนื่องจากรางกายกับจิตใจมีความเชื่อมประสานกันอยางแยกไมได<br />
บางครั้งเวลาไมสบายกาย จิตใจก็มักหงุดหงิดหรือหดหูไปดวย หรือเวลาที่ไมสบาย<br />
ใจ รางกายก็พลอยเบื่ออาหาร นอนไมหลับ ดังนั้นเวลาที่คนเราไมสบาย นอกจาก<br />
การรับประทานยาตามแพทยสั่งแลว การประกอบกิจกรรมอื่นใหอยูในสภาวะที่มี<br />
ความสบายกายและสบายใจ หรือมีความสุขใจก็มีผลดีตออาการเจ็บปวยทาง<br />
รางกาย ดังนั้น การทําสมาธิจึงเปนอีกวิธีหนึ่งที่นอกจากจะทําใหผูเขารวมกิจกรรมมี<br />
ความรูสึกเปนสุขใจจากการไดทําจิตใจใหผองใสแลว ยังเปนการทําใหสุขกายที่เกิด<br />
จากการสรางเสริมรางกายใหมีสุขภาพดี อันเนื่องมาจากมีการหลั่งสารเอ็นโดฟนส<br />
ซึ่งจะทําใหรูสึกอบอุนใจ สบายใจขึ้นไดทันที<br />
แหลงอางอิง<br />
Debiec, J. 2007. From affiliative behaviors to romantic feelings: A role of nanopeptides.<br />
FEBS Letters. 581 (14): 2580-2586.<br />
Loving T.J, Heffner K.L, and Kiecolt-Glaser J.K. 2004. Stress hormone changes<br />
and marital conflict: Spouses' relative power makes a difference. Journal<br />
of Marriage and the Family. 66 (3): 595-612.<br />
144<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
อาหารและการปวดประจําเดือน<br />
สุบัณฑิต นิ่มรัตน<br />
สวัสดีคะทานผูฟง ในวันนี้เราก็กลับมาพบกันอีกครั้งพรอมกับเรื่องราวที่<br />
นาสนใจอีกเชนเคย สําหรับวันนี้เรื่องนารูที่ดิฉันนํามาฝากเปนเรื่องราวใกลตัวและ<br />
เปนปญหาที่พบไดบอยในผูหญิงสวนใหญ นั่นก็คือปญหาปวดประจําเดือน ในวันนี้<br />
ดิฉันจึงนําวิธีปองกันและวิธีการแกปญหาการปวดประจําเดือนโดยไมตองทานยามา<br />
เลาใหฟงคะ<br />
ผูหญิงโดยสวนใหญมักจะมีอาการบางอยางแสดงออกเมื่อใกลจะมี<br />
ประจําเดือน ซึ่งในผูหญิงแตละคนหรือในแตละเดือนอาการตาง ๆ ที่เกิดขึ้นอาจ<br />
แตกตางกันไป เชน บางรายอาจรูสึกหงุดหงิด หิวบอย หรือมีอาการเจ็บหลัง เปนตน<br />
อาการตาง ๆ เหลานี้ เรียกวา พีเอ็มเอส (PMS) ยอมาจาก Premenstrual syndrome เปน<br />
อาการของผูหญิงกอนจะมีประจําเดือน อาการที่พบบอย ๆ ไดแกอาการปวดหัว<br />
หงุดหงิด อารมณแปรปรวน อารมณที่มีความสุขอาจจะแปรเปลี่ยนเปนเศรากลับไป<br />
กลับมาไดในเวลาไมกี่นาที บวมน้ํา เจ็บคัดเตานม รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงทางดาน<br />
อาหารการกิน โดยผูหญิงที่มีอาการพีเอ็มเอสมักมีนิสัยการบริโภคที่ผิด ๆ เชน ชอบ<br />
กินอาหารหวาน ๆ และกินแปงมาก มีผลทําใหไดรับวิตามินและแรธาตุนอยลง เชน<br />
ธาตุเหล็ก แมงกานีสและสังกะสี ซึ่งเปนแรธาตุที่เปนประโยชน ซึ่งการเสริมวิตามิน<br />
แรธาตุรวมวันละเม็ดอาจชวยลดอาการพีเอ็มเอสในหญิงเหลานั้นได และหากรูจัก<br />
เอาใจใสในการบริโภคและเลือกรับประทานอาหารใหไดโภชนาการ โดยเฉพาะ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 145
ในชวงที่เปนประจําเดือนก็จะชวยลดอาการเหลานี้ได ซึ่งดิฉันมีวิธีการบริโภคเพื่อ<br />
ปองกันหรือลดอาการพีเอ็มเอส คือ<br />
1. รับประทานอาหารใหครบทั้ง 3 มื้อ ไมควรงดอาหารมื้อใดมื้อหนึ่ง<br />
นอกจากนี้อาจรับประทานอาหารวางปริมาณนอย ๆ ในระหวางมื้อได และอาหารนั้น<br />
ควรมีสวนผสมของโปรตีนและคารโบไฮเดรต<br />
2. หลีกเลี่ยงอาหารประเภทน้ําตาลและของหวาน เนื่องจากในชวงที่มี<br />
อาการพีเอ็มเอสจะมีการแกวงของระดับน้ําตาลและฮอรโมนอินซูลินเลือดในชวงที่มี<br />
ประจําเดือนทําใหรูสึกอยากรับประทานอาหารที่มีรสหวาน ดังนั้นผูหญิงที่มีอาการ<br />
พีเอ็มเอสควรเลือกอาหารคารโบโฮเดรตเชิงซอนซึ่งยอยชากวา เชน ขาวซอมมือ<br />
ขนมปงโฮลวีท เผือก มัน ฟกทอง ขาวโพดหรือแครกเกอร จะชวยลดอาการอยากของ<br />
หวานและทําใหอารมณดีขึ้น<br />
3. หลีกเลี่ยงกรดไขมันอิ่มตัวสูง ซึ่งมีมากในเนื้อสัตวบก กะทิ กรดไขมัน<br />
ชนิดนี้มีผลในการเพิ่มระดับฮอรโมนเอสโตรเจนในเลือดและกระตุนใหเกิดอาการ<br />
พีเอ็มเอส กอนมีประจําเดือนควรรับประทานอาหารที่มีกรดไขมันอิ่มตัวต่ําและ<br />
อาหารที่มีกากใยสูง เชน ปลา ถั่ว ธัญพืชไมขัดสี ผัก ผลไม ก็จะชวยลดอาการพีเอ็ม<br />
เอสได<br />
4. เลือกกรดไขมันไลโนเลอิก ซึ่งเปนกรดไขมันจําเปน ชวยปรับระดับสาร<br />
คลายฮอรโมนที่ชื่อวาพรอสตาแกลนดิน จะชวยลดอาการบวมน้ํา คัดหนาอก กรด<br />
ไขมันชนิดนี้มีมากในน้ํามันถั่วเหลือง น้ํามันดอกคําฝอย เปนตน ควรระวังอยาใช<br />
มากเกินไป จะทําใหเพิ่มน้ําหนักตัวได<br />
5. หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มกาเฟอีน เนื่องจากสารกาเฟอีนจะกระตุนใหเกิด<br />
อาการหงุดหงิด ฉุนเฉียว โกรธงาย กระวนกระวายใจ ผูหญิงที่มีปญหาพีเอ็มเอสชวง<br />
กอนมีประจําเดือนจึงควรหันมาดื่มชาสมุนไพรที่ไมมีกาเฟอีนแทนกาแฟ ชา อารมณ<br />
ที่ขึ้น ๆ ลง ๆ จะสงบได<br />
146<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
6. หลีกเลี่ยงอาหารรสเค็มจัด อาหารหมักดอง หรืออาหารที่มีโซเดียมสูง<br />
อาหารเหลานี้มีเกลือหรือโซเดียมสูง จะทําใหรางกายเก็บน้ําไวมากขึ้นและทําใหบวม<br />
น้ําได<br />
7. รับประทานอาหารใหครบทุกหมวดหมูและหลากหลาย เพื่อใหรางกาย<br />
ไดรับสารอาหารครบถวนรวมกับการออกกําลังกายอยางสม่ําเสมอ<br />
เพียงแคนี้ปญหาการปวดประจําเดือนก็จะเปนแคอดีตสําหรับคุณผูหญิง<br />
และยังทําใหผูฟงที่ไมชอบทานยาตองทรมานกับการทานยาแกปวดอีกดวยนะคะ<br />
หวังวาขอมูลในวันนี้จะเปนประโยชนอยางมากตอเพื่อนผูหญิงดวยกันนะคะ แลวพบ<br />
กันใหมพรอมเรื่องราวสาระดี ๆ ที่ดิฉันจะนํามาฝากทานผูฟงในโอกาสตอไป<br />
แหลงอางอิง<br />
อาหารบําบัดโรคกับ AIA. บริษัท AIA.<br />
ลิฟวิ่ง อิน เชป. 4 วิธีลดอาการปวดประจําเดือน. เขาถึงไดจาก http://www.livinginshape.<br />
net/Article/4%20 menes.html วันที่ 4 พฤษภาคม <strong>2553</strong>.<br />
กินตานปวดประจําเดือน. เขาถึงไดจาก http://www.bloggang.com/viewblog.<br />
php?id=sriphat&date=26-09-2005&group=8&gblog= วันที่ 8 วันที่ 4<br />
พฤษภาคม <strong>2553</strong>.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 147
ควันที่เกิดขึ้นจากการเผายางรถยนต :<br />
อันตรายที่ทานมองเห็น<br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
ทานผูฟงคงจะเคยเห็นควันไฟที่เกิดจากการเผาไหมวัสดุตาง ๆ ไมวาจะ<br />
เปนการเผาฟางขาวชวงหลังฤดูเพาะปลูก การเผาเศษหญาเศษใบไม การเผากอง<br />
ขยะ เปนตน วันนี้ผูเขียนอยากจะขอกลาวถึงปญหาที่เกิดจากการเผาไหมวัสดุ<br />
ประเภทยางรถยนต ซึ่งเปนวัสดุเชื้อเพลิงที่เปนสิ่งเหลือใชจากการใชรถยนต การเผา<br />
ไหมยางรถยนตกอใหเกิดผลกระทบในเรื่องภาวะมลพิษทางอากาศอยางเห็นไดชัด<br />
เพราะการเผาไหมของยางรถยนตจะใชเวลาในการเผานานกวาวัสดุอยางอื่น<br />
หลายเทาตัว อีกทั้งเขมาควันจากยางรถยนตจะมองเห็นไดชัดวาเปนกลุมควันสีดํา<br />
ลอยไปตามอากาศและสงผลเสียตอสุขภาพของมนุษยเปนอยางมาก<br />
ควันสีดําที่เกิดจากการเผาไหมยางรถยนตนี้ถือวาเปนสารอันตราย<br />
เนื่องจากยางรถยนตเปนวัสดุประเภทไฮโดรคารบอน ที่ผลิตขึ้นมาจากผลพลอยได<br />
จากกระบวนการกลั่นน้ํามันปโตรเลียม ซึ่งแฝงตัวอยูในรูปของยางที่เปนวัตถุดิบ<br />
สารเคมีในยางรถยนตจึงมีองคประกอบเปนสารประเภทเดียวกับสารประกอบใน<br />
น้ํามันเชื้อเพลิงซึ่งมีอยูมากถึงรอยละ 50-60 จึงถือเปนแหลงพลังงานแหลงใหญเลย<br />
ทีเดียว นักวิชาการดานปโตรเคมีเคยประเมินไววาการเผายางรถยนต 1 เสน จะให<br />
ความรอนออกมามากกวาการเผาน้ํามันทั่วไปที่มีน้ําหนักเทากันถึง 1.25 เทา สามารถ<br />
อธิบายอยางงาย ๆ คือ น้ํามันจุดติดไฟไดงายกวา แตปลดปลอยพลังงานความรอน<br />
148<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ออกมานอยกวา แตน้ํามันลุกลามไดไวกวา เนื่องจากน้ํามันมีความหนาแนนนอย<br />
กวา จึงทําใหไฟไหมอยางรวดเร็วกวาแตดับไดงายกวา ในขณะที่ยางรถยนตมีเนื้อ<br />
ยางที่มีความหนาแนนมากกวาน้ํามัน จึงติดไฟยากกวา แตเมื่อยางรถยนตจุดติดไฟ<br />
แลว จะใหพลังงานความรอนสูงมากกวา และดับไดยากกวา จึงทําใหการเผายางรถยนต<br />
มีอํานาจและเวลาในการทําลายลางมากกวา<br />
ในยางรถยนตนั้น นอกจากมีสวนประกอบสําคัญที่เปนยางสังเคราะหและ<br />
ยางธรรมชาติแลว ยังมีผงถานคารบอน(carbon black) น้ํามัน (Extender oil) ลวด<br />
และสารเคมีอื่น ๆ เชน ซิงค ออกไซด (Zinc Oxide: ZnO) และ ซัลเฟอร (Sulfur : S)<br />
เปนองคประกอบอีกดวย ดังนั้น เมื่อยางรถยนตเกิดการเผาไหมจึงไมไดปลอยเพียง<br />
แคเขมาควัน ฝุนละออง กาซคารบอนไดออกไซด กาซคารบอนมอนอกไซด แตยัง<br />
ปลอยสารพิษอีกมากมาย เชน กาซที่มีกํามะถันเปนองคประกอบ กาซไฮโดรเจนซัลไฟด<br />
(H 2 S) ที่มีกลิ่นเหม็นรุนแรง อีกทั้งกาซชนิดนี้ยังมีภาวะเปนกรด เมื่อสูดหายใจเขา<br />
รางกายอาจกอใหเกิดการกัดกรอนเนื้อเยื่อที่บริเวณทางเดินหายใจได นอกจากนี้<br />
ยางสังเคราะหที่ใชในการผลิตยางรถยนต สวนใหญจะเปนยางชนิดสไตรีนบิวทาไดอีน<br />
(Styrene-Butadiene Rubber : SBR) เมื่อเผาไหมจะเกิดกาซพิษสไตรีนออกไซด ซึ่ง<br />
นอกจากจะเปนสารกอมะเร็งแลว ยังเปนอันตรายตอระบบทางเดินหายใจ และระบบ<br />
ทางเดินอาหารอีกดวยจึงนับวาเปนอันตรายมาก<br />
ทานผูฟงจะเห็นไดวาการสูดดมควันสีดําเขาไปจะทําใหเกิดผลกระทบตอ<br />
ระบบทางเดินหายใจเปนอยางมาก โดยเฉพาะการสงผลใหผูที่หายใจเขาไปมีอาการ<br />
หายใจขัดและอึดอัดซึ่งถือวาเปนอันตรายตอสุขภาพของผูที่หายใจเขาไปอยางมาก<br />
เนื่องจากเมื่อหายใจเอาควันสีดําจากการเผาไหมยางรถยนต ซึ่งมีกาซคารบอน<br />
มอนอกไซด (Carbon monoxide : CO) เปนองคประกอบหลัก กาซดังกลาวจะเขาไปรวมตัว<br />
กับฮีโมโกลบิน (Haemoglobin) ในเม็ดเลือดแดงไดมากกวาออกซิเจนถึง 200-250 เทา<br />
เกิดเปนคารบอกซีฮีโมโกลบิน (Carboxyhaemoglobin : CoHb) ซึ่งลดความสามารถ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 149
ของเลือดในการเปนตัวนําออกซิเจนจากปอดไปยังเนื้อเยื่อตาง ๆ ของรางกาย หรือ<br />
ทําใหเกิดภาวะออกซิเจนในเลือดนอยลง ดังนั้น หากทานผูฟงอยูบริเวณใกลเคียงกับ<br />
บริเวณที่มีการเผายางรถยนตจึงควรหลีกเลี่ยงการสูดดมเขมาควันดังกลาวเขาสู<br />
รางกาย โดยไมควรอยูใตลมและหาทางปองกันตัวเองจากควันพิษนี้ โดยหากทาน<br />
ผูฟงอยูในจุดที่เกิดเพลิงไหม ทานผูฟงอาจจะมีสวนชวยในการดับไฟจากการเผายาง<br />
ได วิธีการที่แนะนํา คือ ใหใชทอเหล็กเขี่ยยางรถยนตที่สุมกันอยูหลายวงออกมา<br />
ทีละเสน วางยางแตละเสนใหอยูในลักษณะแนวราบ จากนั้นใชน้ําดับโดยราดน้ําไป<br />
รอบ ๆ ยางเพียงไมกี่ขันก็สามารถดับไฟได หรือใชโฟมฉีดไปรอบ ๆ ยางรถยนตก็<br />
สามารถดับไฟไดเชนกัน<br />
แหลงอางอิง<br />
นุชจรี ทาวไทยชนะ และ ยรรยง ศรีสม. 2548. ยางรถยนตกับสิ่งแวดลอม. เทคนิค<br />
เครื่องกล ไฟฟา อุตสาหการ. 21(245): 165-175. /<br />
Kim, J.M. and Lee, H.J. 2008. Hazards Exposed to Firefighters in Fire - Physical,<br />
Chemical, and Biologic factors. Journal of the Korean Medical<br />
Association. 51(12): 1072-1077.<br />
150<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
น้ํามันรั่ว...เคราะหรายลงทะเล<br />
สวามินี ธีระวุฒิ<br />
เหตุระเบิดที่แทนขุดเจาะน้ํามันของบริษัทบริติช ปโตรเลียม หรือ บีพี ซึ่ง<br />
เปนตนเหตุที่ทําใหน้ํามันรั่วไหลออกมาเปนจํานวนมากในอาวเม็กซิโกตั้งแตเมื่อวันที่<br />
20 เม.ย.ที่ผานมา นับเปนหายนะตอระบบนิเวศทางทะเลบริเวณอาวเม็กซิโกของ<br />
สหรัฐ รวมถึงอุตสาหกรรมประมงในพื้นที่เปนอยางมาก ปริมาณน้ํามันที่รั่วไหล<br />
ออกมาที่มากถึง 24- 47 ลานแกลลอนนั้นสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมและสัตวที่<br />
อาศัยอยูในทะเลอยางรุนแรง ภาพรางไรวิญญาณของนกที่ถูกคราบน้ํามันดิบปก<br />
คลุมขน เชนเดียวกับรางของโลมาที่พบบนชายหาดนั้น เปรียบเสมือนฝนราย วิกฤติ<br />
น้ํามันรั่วนี้ยังสรางความเสียหายเปนวงกวางตออุตสาหกรรมอาหารทะเลอีกดวย<br />
เพราะคราบน้ําจะทําใหสัตวน้ําที่โตเต็มวัยตาย เนื่องจากระดับความเปนพิษในน้ํามี<br />
สูง เปนพิษตอรางกายโดยไหลเขาทางปาก น้ํามันสามารถปนเปอนเหงือกปลา ซึ่ง<br />
นําไปสูการขาดอากาศหายใจ มลพิษที่กนทะเลทําลายแหลงวางไขของสัตวน้ํา และ<br />
แมวาบางพื้นที่จะมีความเขมขนของพิษในระดับต่ํา แตการที่ในนานน้ํามีทั้งน้ํามัน<br />
และสารขจัดคราบน้ํามันในปริมาณมากและยังผสมผสานเขาดวยกันอีกนั้น เรียกได<br />
วาเปนสิ่งแวดลอมที่ไมพึงประสงคเปนอยางยิ่งสําหรับสิ่งมีชีวิตชีวิตในโลกใตทะเล<br />
ไมวาจะเปนพืชหรือสัตวก็ตาม<br />
ซึ่งสาเหตุในการเกิดน้ํามันรั่วนั้นใชวาจะเกิดจากมนุษย เชน จากการขุดเจาะ<br />
น้ํามันหรือจากอุบัติเหตุในทะเลเพียงสาเหตุเดียว แตยังสามารถเกิดไดจากธรรมชาติ<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 151
เชน การรั่วจากแหลงน้ํามันใตดินไดอีกดวย การเกิดน้ํามันรั่วในแตละครั้งจะมี<br />
ลักษณะแตกตางกันไปขึ้นอยูกับปจจัยหลายประการ ไมวาจะเปนแหลงที่เกิด สภาพ<br />
ภูมิประเทศ ระยะหางจากฝง สภาพแวดลอมบริเวณนั้น ระดับความลึกของน้ํา ภาวะ<br />
คลื่นลม น้ําขึ้นน้ําลง ความเร็วและทิศทางลม อุณหภูมิ ปริมาณและชนิดของน้ํามันที่<br />
รั่ว ระยะเวลาที่รั่ว ปริมาณวัตถุที่ลอยน้ําบริเวณนั้น เชน เชือก ขยะหรือสาหราย แต<br />
ไมวาน้ํามันรั่วนั้นจะเกิดจากสาเหตุใดก็ตาม เปนสิ่งที่เราไมตองการ แตหากเกิดขึ้น<br />
แลว วิธีจัดการกับคราบน้ํามันเหลานี้นั้น สามารถทําได 3 วิธีดวยกัน คือ วิธีที่ 1ใชทุน<br />
กางลอมน้ํามันไมใหกระจายตัวออกไป แลวใชเครื่องดูดดูดน้ํามันขึ้นมา นับเปน<br />
วิธีการที่ดีที่สุด เนื่องจากไมสงผลกระทบตอสิ่งแวดลอม แตก็มีขอจํากัดเพราะหาก<br />
คลื่นลมแรงจะทําใหการวางทุนกักน้ํามันและการติดตั้งเครื่องดูดนน้ํามันเปนไปดวย<br />
ความยากลําบาก วิธีที่ 2 การเติมสารเคมีที่เรียกวา ดิสเพอรแซน (Dispersant) เพื่อ<br />
ทําใหน้ํามันไมจับตัว แตเกิดการกระจายออกเปนอนุภาคขนาดเล็ก ซึ่งโดยปกติเมื่อ<br />
น้ํามันรั่วไหลลงสูทะเล จะสามารถถูกยอยสลายไดดวยกระบวนการทางธรรมชาติอยู<br />
แลว แตตองใชเวลานาน ดังนั้น วิธีการนี้จึงเปนการเรงใหเกิดการยอยสลายทาง<br />
ธรรมชาติในเวลาสั้นลง อยางไรก็ตามขอจํากัดของวิธีนี้คือ ประสิทธิภาพการกําจัด<br />
น้ํามันจะดีหากเปนน้ํามันที่เพิ่งจะรั่วลงไปในทะเล เพราะหากเกิดการรั่วมานานแลว<br />
สารเคมีจะไมสามารถทําใหน้ํามันกระจายตัวไดมากนักเนื่องจากน้ํามันจะเหลือ<br />
เฉพาะสวนประกอบที่หนัก ขณะที่สวนประกอบที่เบาจําพวกสารประกอบอินทรีย<br />
ระเหยงายตาง ๆ เชน เบนซิน โทลูอีน เอธิลเบนซีน และไซลีน ซึ่งกอใหเกิดการระคาย<br />
เคืองชั่วคราวบริเวณตา จมูก คอและผิวหนังไดนั้น จะระเหยไปกอนหนานี้แลว อีกทั้ง<br />
ยังตองคํานึงถึงดวยวา การไหลเวียนของน้ําทะเลบริเวณนั้นมีมากนอยเพียงใด หาก<br />
การไหลเวียนของน้ํามีนอย อาจสงผลกระทบตอสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดลอมได<br />
นอกจากนี้ การหายใจรับไอของสารหรือการสัมผัสบิวท็อกซีเอทานอลที่มีในสารเคมี<br />
กําจัดน้ํามันมากเกินไป อาจสงผลตอระบบประสาทสวนกลาง เกิดอาการคลื่นไส<br />
152<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
อาเจียน เกิดอาการชาและทําใหหมดสติได และในระยะยาวอาจสงผลตอเซลล<br />
เม็ดเลือดแดง ไต หรือตับไดเชนกัน อีกทั้งการเลือกใชสารเคมีในการกําจัดคราบ<br />
น้ํามันนี้ตองใชกอนที่คราบน้ํามันจะเคลื่อนตัวเขาสูบริเวณปาชายเลน หรือแนวปะการัง<br />
วิธีที่ 3 คือการเผา วิธีนี้มักใชในกรณีที่น้ํามันรั่วไหลกลางทะเลเทานั้น เพราะหากใกล<br />
ชายฝงควันจากการเผาน้ํามันจะรบกวนผูคน อีกทั้งหากชั้นน้ํามัน ไมหนาพอ โอกาส<br />
ที่น้ํามันจะติดไฟก็มีนอยตามไปดวย นอกจากนี้การปองกันพื้นที่บริเวณชายฝงจาก<br />
คราบน้ํามันสามารถทําไดโดยการสรางสันทราย เพื่อกั้นคราบน้ํามันอยางไรก็ตาม<br />
ความสําเร็จในการจัดการกับน้ํามันรั่วนั้น ขึ้นอยูกับเครื่องมือที่เหมาะสมและเพียงพอ<br />
รวมถึงกําลังคนและความชํานาญของผูปฏิบัติการ การจัดลําดับความสําคัญ<br />
การสื่อสาร การมีขอมูลที่ครบสมบูรณ การสํารวจพื้นที่ การสั่งการที่มีประสิทธิภาพ<br />
และการวางแผนที่ดี เพราะหากปลอยใหน้ํามันรั่วโดยไมมีการจัดการใด ๆ ไม<br />
เพียงแตสิ่งแวดลอมหรือสัตวเทานั้นที่ไดรับผลกระทบ แตมนุษยก็หนีไมพนชะตา<br />
กรรมเชนกัน<br />
แหลงอางอิง<br />
กรมควบคุมและปองกันโรคของสหรัฐอเมริกา. <strong>2553</strong>. กลิ่นฉุนจากสถานการณน้ํามัน<br />
รั่วของบริษัท BP. เขาถึงไดจากhttp://www.deepwaterhorizonresponse.com/<br />
posted/2 9 3 1 / FMDW2 0 3 _1 0 _toCR_Odors_Compaints_Fact_Sheet_6 6 3<br />
315_Thai. 687831.pdf, วันที่ 18 มิถุนายน <strong>2553</strong>.<br />
ขาวตางประเทศ หนังสือพิมพไทยรัฐ. <strong>2553</strong>. ไทยรัฐออนไลน. เขาถึงไดจาก http://www.<br />
thairath.co.th/content/oversea/91393, วันที่ 23 มิถุนายน <strong>2553</strong>.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 153
ขาวตางประเทศ สํานักขาวอินโฟเควสท. <strong>2553</strong>. วังวนแหงวิกฤตน้ํามันรั่วไหลในอาว<br />
เม็กซิโก. เขาถึงไดจาก http://www.ryt9.com/s/iq03/916831, วันที่ 18 มิถุนายน<br />
<strong>2553</strong>.<br />
154<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กลีส 581 ซี (Gliese 581 C) :<br />
ดาวเคราะหที่มีลักษณะคลายโลก<br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
เมื่อไมนานมานี้นักดาราศาสตรไดรายงานวาไดคนพบดาวเคราะหนอก<br />
ระบบสุริยะจักรวาลที่มีลักษณะเหมือนโลกเปนครั้งแรก ดาวเคราะหที่ถูกคนพบนี้มี<br />
ความนาสนใจ คือ มีอุณหภูมิที่ระดับพื้นผิวไมสูงหรือต่ําจนเกินไปเหมือนดาวเคราะห<br />
อื่น ๆ ที่ถูกคนพบมากอนหนานี้ อุณหภูมิของดาวเคราะหดวงนี้อยูที่ประมาณ 0 ถึง<br />
40 องศาเซลเซียส ซึ่งเปนอุณหภูมิที่น้ําจะอยูในรูปของของเหลว และนั่นก็หมายถึง<br />
อาจจะมีสิ่งมีชีวิตสามารถที่จะอาศัยอยูได เพราะน้ําเปนสิ่งจําเปนในการอยูรอดของ<br />
สิ่งมีชีวิต จากโครงสรางจําลองนักวิทยาศาตรคาดวาพื้นผิวของดาวเคราะหดวงนี้<br />
นาจะเปนหินเหมือนโลกเราหรือไมก็ปกคลุมไปดวยทะเล<br />
ดาวเคราะหนอกระบบสุริยะจักรวาลดวงนี้มีขนาดเล็กที่สุดเทาที่เคยพบนี้<br />
ไดรับการตั้งชื่อวา กลีส 581 ซี (Gliese 581 C) มีรัศมีประมาณ 1.5 เทาของโลก มีมวลสาร<br />
มากกวาโลก 5 เทาและโคจรรอบดาวฤกษที่ชื่อ กลีส 581 (Gliese 581) ซึ่งเปรียบได<br />
กับดวงอาทิตยของระบบสุริยะจักรวาลเรา โดยดาวเคราะหกลีส 581 ซี ใชระยะเวลา<br />
ในการโคจรเพียงรอบดาวฤกษกลีส 581 เพียงแค 13 วันเทานั้น ทั้งนี้เพราะวามันอยู<br />
ใกลกับดาวฤกษกลีส 581 มาก เมื่อเปรียบเทียบระยะทางระหวางโลกกับดวงอาทิตย<br />
แลว ดาวเคราะหดวงนี้อยูใกลดาวฤกษกลีส 581 มากกวาถึง 14 เทา แตเนื่องจาก<br />
ดาวฤกษกลีส 581 มีขนาดเล็กกวา และอุณหภูมิต่ํากวาดวงอาทิตยของเรามาก<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 155
อุณหภูมิของดาวเคราะหกลีส 581 ซีจึงไมรอนจนเกินไป และตําแหนงที่อยูนั้นมี<br />
อุณหภูมิที่เหมาะสมที่อาจจะมีสิ่งมีชีวิตจะอาศัยอยูได<br />
ในการตรวจสอบหาดาวเคราะหที่อยูระยะไกลมาก ๆ นั้นนักดาราศาสตร<br />
ตองใชวิธีตรวจสอบทางออม โดยใชเครื่องมือที่มีความไวตอแสงสูง ที่สามารถวัดการ<br />
เปลี่ยนแปลงของอัตราความเร็วในการเคลื่อนที่ของดาวฤกษในขณะที่ถูกแรงดึงดูด<br />
จากดาวเคราะหที่อยูใกลเคียง ทั้งนี้เนื่องจากนักดาราศาสตรไมสามารถมองเห็นดาว<br />
เคราะหโดยตรงได เพราะแสงของดาวฤกษที่มันโคจรอยูสวางจามาก เทคโนโลยีของ<br />
กลองดูดาวปจจุบันยังไมสามารถจับภาพวัตถุที่อยูไกล ๆ และจางมาก ๆ ได<br />
โดยเฉพาะเมื่อวัตถุโคจรใกลกับดาวฤกษที่มีแสงสวางจา จากการศึกษาของกลุม<br />
นักดาราศาสตร พบวา ดาวฤกษกลีส 581 อยูหางจากโลกเรา 20.5 ปแสง อยูในกลุม<br />
ดาวคันชั่ง (Constellation Libra) ถูกคนพบโดยใชกลองดูดาวที่หอดูดาว European<br />
Southern Observatory ที่เมือง La Silla ในประเทศชิลี จากการสํารวจพบวาดาวฤกษ<br />
กลีส 581 มีดาวเคราะหโคจรรอบๆอยูสามดวง เริ่มจากดาวเคราะหที่มีขนาดใหญ<br />
กวาโลกเรา 15 เทาโคจรอยูรอบในสุด ถัดมาเปนดาวเคราะหกลีส 581 ซี ที่กลาวถึง<br />
และถัดมาเปนดาวเคราะหที่มีขนาดใหญกวาโลกเรา 8 เทาโคจรอยูรอบนอก<br />
การคนพบครั้งนี้สรางความตื่นเตนในวงการดาราศาสตรเปนอยางมากมาก<br />
เพราะในบรรดาดาวเคราะหนอกระบบสุริยะจักวาลที่คนพบตอนนี้ประมาณ 200<br />
กวาดวง สวนใหญจะมีลักษณะเหมือนดาวจูปเตอร คือ เปนดวงดาวที่มีลักษณะเปน<br />
กลุมกาซที่มีอุณหภูมิรอนมาก ๆ เพราะมีวงโคจรอยูใกลดาวฤกษที่รอนมาก มีดาว<br />
เคราะหนอกระบบสุริยะจักรวาลดวงนี้เปนดวงแรกที่มีบรรยากาศเหมาะสมตอ<br />
สิ่งมีชีวิต จึงจุดประกายความหวังใหกับนักดาราศาสตรที่จะใชจะดาวเคราะหดวงนี้<br />
เปนเปาหมายของโครงการทางอวกาศในอนาคตเพื่อสํารวจหาสิ่งมีชีวิตนอกโลก<br />
อยางไรก็ตามเนื่องจากดาวเคราะหดวงนี้อยูหางจากโลกเราถึง 20 ปแสง ดวย<br />
เทคโนโลยีที่มีอยูตอนนี้เรายังไมสามารถเดินทางไปสํารวจได แตเราสามารถตรวจสอบ<br />
156<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
คนหาขอมูลของมันทางกลองสองดูดาวได โครงการจะติดตั้งกลองสองดวงดาวใน<br />
อวกาศ เพื่อสังเกตการณตาง ๆ ที่อาจบงชี้หรือเชื่อมโยงถึงกระบวนการของสิ่งมีชีวิต<br />
บนดาวเคราะห โดยจะสังเกตหารองรอยของกาซ เชน กาซมีเทน (methane) และสิ่ง<br />
ที่บงชี้ถึงสารคลอโรฟลล (chlorophyll) สารสีเขียวในพืชที่ทําหนาที่ในการสังเคราะห<br />
แสง หลักฐานทางดานวิทยาศาสตรเหลานี้จะชวยไขคําตอบที่วาจะมีโลกใบที่สอง<br />
นอกระบบสุริยะจักรวาลหรือไม<br />
แหลงอางอิง<br />
One-minute world news. 2007. New 'super-Earth' found in space. วันที่คนขอมูล<br />
24 มิถุนายน <strong>2553</strong>, เขาถึงไดจาก http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/<br />
nature/6589157.stm<br />
Selsis, F. et al. 2007. Habitable planets around the star Gliese 581. Astronomy<br />
& Astrophysics. 476 (3): 1373-1387.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 157
จริงหรืออาหารนี้มีโซเดียมต่ํา<br />
อรสา สุริยาพันธ<br />
สวัสดีคะทานผูฟงทุกทาน การไดรับโซเดียมในปริมาณที่มากเกินไปอยาง<br />
ตอเนื่องอาจเปนสาเหตุของโรคความดันโลหิตสูงได สําหรับผูปวยที่มีภาวะไตทํางาน<br />
ไมปกติอาจเกิดการคั่งของโซเดียมสงผลใหรางกายอยูในสภาพบวมน้ํา และถามี<br />
ปริมาณโซเดียมที่สูงมากเกินไปในเลือด อาจทําใหเลือดแข็งตัวได ซึ่งจะนําไปสูภาวะ<br />
ตาง ๆ ที่เปนอันตรายยิ่งขึ้น คือ เสนเลือดในสมองตีบตัน ไตวาย และหัวใจวาย<br />
ทานผูฟงคะ เราไดรับโซเดียมจากอาหารที่บริโภค ปริมาณโซเดียมที่เราควรไดรับตอวัน<br />
ไมควรเกิน 2400 มิลลิกรัมคะ อาหารโซเดียมต่ํา คือ อาหารที่มีปริมาณโซเดียมต่ํา<br />
กวา 140 มิลลิกรัมคะ อาหารเกือบทุกชนิดมีโซเดียมอยูแลวในธรรมชาติ และสวน<br />
ใหญไมใหรสเค็ม โดยทั่วไป เนื้อสัตว ไข ปลา ปู กุง หอยมีปริมาณโซเดียม 100-300<br />
มิลลิกรัมตอ 100 กรัม แตในเลือดและไตของโคมีปริมาณโซเดียมสูงกวาในสวนเนื้อ<br />
ถึง 10 เทา หอยแครงลวกมีปริมาณโซเดียมสูงถึง 500-600 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม<br />
ผลไมสวนใหญมีปริมาณโซเดียมต่ํา คือ ไมเกิน 20 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม ยกเวน<br />
แอปเปล มะมวงแกว มะมวงอกรองสุก ขนุน กลวยหอม ที่มีปริมาณโซเดียมสูง<br />
ใกลเคียงกับนมโค คือ 40-60 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม ผักที่มีปริมาณโซเดียมต่ํามาก<br />
คือ คะนา มะเขือยาว หนอไมฝรั่ง และกะหล่ําปลี เปนตน แตผักขึ้นฉาย ผักชี<br />
ผักบุงจีน ผักปวยเลง มีปริมาณโซเดียมสูงใกลเคียงกับที่พบในเนื้อสัตว โดยเฉพาะ<br />
ใบชะพลูมีปริมาณโซเดียมสูงถึง 326 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม แหลงที่มาของโซเดียม<br />
158<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ในอาหารที่รับประทานทั่วไป คือ เกลือ ผงชูรส และผงฟู เพราะมีโซเดียมเปนองคประกอบ<br />
ชื่อวิทยาศาสตรของเกลือ คือ โซเดียมคลอไรด เกลือ 1 กรัม มีโซเดียม 393 มิลลิกรัม<br />
เราไมควรไดรับเกลือมากกวา 6 กรัม ตอวัน อาหารหลายชนิดเติมเกลือเพื่อใหได<br />
คุณภาพตามที่ตองการ โดยไมไดมุงเพื่อใหมีรสเค็ม เชน ลูกชิ้น หมูยอ แหนม และ<br />
ไสกรอก เติมเกลือในปริมาณรอยละ3-4 เพื่อชวยละลายโปรตีนจากเนื้อสัตวออกมา<br />
ทําใหไดโครงสรางที่แข็งแรงไดเนื้อสัมผัสที่เหนียวเดงเกาะตัวกัน อาหารกลุมนี้มี<br />
ปริมาณโซเดียมสูง 600-800 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม นอกจากนี้ แหนม ไสกรอก และ<br />
แฮม มีปริมาณโซเดียมเพิ่มเติมเล็กนอยมาจากโซเดียมไนไตรต ที่ใชในปริมาณไม<br />
เกิน 200 มิลลิกรัมตอเนื้อสัตว 1 กิโลกรัม โซเดียมไนไตรตรวมตัวกับไมโอโกลบิน<br />
ที่เปนรงควัตถุสีแดงในเนื้อสัตวไดสารใหสีชมพูและกลิ่นรสเฉพาะของผลิตภัณฑ<br />
ผงชูรสมีชื่อวิทยาศาสตรวาโมโนโซเดียมกลูตาเมต ผงชูรส 1 กรัมมีปริมาณโซเดียม<br />
136 มิลลิกรัม ผงชูรสมีจําหนายในหลายรูปแบบ เชน ซุปกอนผง และผงปรุงรส ซึ่ง<br />
นิยมนํามาเตรียมน้ําซุป น้ํากวยเตี๋ยว กวยเตี๋ยวที่ทําจากแปงขาวเจามีปริมาณ<br />
โซเดียมต่ํา แตบะหมี่ เกี๊ยว และหมี่ซั่วที่ทําจากแปงสาลีมีปริมาณโซเดียมสูง 600-<br />
1000 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม เพราะในการผลิตตองใชโซเดียมคารบอเนตซึ่งมีฤทธิ์<br />
เปนดางเปลี่ยนสีของแปงสาลีใหเปนสีเหลืองและไดเสนบะหมี่ที่เหนียว ยืดหยุน ตม<br />
ไดนานไมเปอยงาย ผงฟูมีโซเดียมไบคารบอเนตเปนสวนผสม เคก โดนัท คุกกี้ มีการ<br />
เติมผงฟู จึงมีปริมาณโซเดียมสูงกวาขนมปงที่ขึ้นฟูจากการทํางานของยีสต ใน<br />
ธรรมชาติ ถั่วลิสง อัลมอนด มีปริมาณโซเดียมต่ํามาก คือ นอยกวา 20 มิลลิกรัมตอ<br />
100 กรัม แตในระหวางการคั่ว หรือ อบ มักนิยมฉีดพนน้ําเกลือเพื่อใหไดผลิตภัณฑที่<br />
มีรสชาติที่ไมเลี่ยน ทําใหมีปริมาณโซเดียมสูง 400-1000 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม ใน<br />
กลุมเครื่องจิ้มที่มีปริมาณโซเดียมสูงแตมีรสหวานนํา ไดแก น้ําจิ้มไก น้ําจิ้มแฮกึ้น<br />
สลัดครีมและมายองเนส มีปริมาณโซเดียมสูง 600-1200 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม<br />
น้ําพริกชนิดตาง ๆ เชน น้ําพริกเผา และน้ําพริกแมงดา มีปริมาณโซเดียมสูงถึง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 159
2200-2400 มิลลิกรัม ตอ 100 กรัมซึ่งใกลเคียงกับปริมาณโซเดียมที่พบในเบคอน<br />
น้ําพริกแกงตางๆ เชน แกงมัสมั่น และแกงสม มีปริมาณโซเดียมสูงถึง 4000-5000<br />
มิลลิกรัมตอ 100 กรัม น้ําแกงเหลานี้จึงมีปริมาณโซเดียมสูงมาก อาหารจานดวน<br />
ทั่วไป เชน ขาวมันไกทอด ขาวหมูกรอบ กวยเตี๋ยวเปด ขนมจีนน้ําเงี้ยว มีปริมาณ<br />
โซเดียม 300-600 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม แตอาหารอีสาน เชน ลาบ น้ําตก คั่วไขมด<br />
แดง กอยจิ้งหรีดใสมะมวง แจวมะเขือเทศ ตํามะขามฝกออน มีปริมาณโซเดียมสูงถึง<br />
1000-1300 มิลลิกรัมตอ 100 กรัม เพราะใชน้ําปลาปรุงรส โดยทั่วไป อาหารหมักดอง<br />
พริกดอง อาหารตากแหง และผลไมแชอิ่ม มักมีปริมาณโซเดียมสูงมากกวาอาหาร<br />
อื่น ๆ ในวันนี้ดิฉันหวังวาทานผูฟงจะไดรับความรูเรื่องโซเดียมในอาหารเพิ่มเติมและ<br />
ขอคิดในการเลือกชนิดอาหารโซเดียมต่ํา และปริมาณอาหารที่ควรบริโภคตอวันได<br />
นะคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
Institute of Nutrition, Mahidol University. 2548. Food Composition Database<br />
for INMUCAL Program.<br />
รุจิรา สัมมะสุด. 2541. หลักการปฏิบัติดานโภชนบําบัด.ฝายโภชนาการ โรงพยาบาล<br />
รามาธิบดี<br />
160<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ<br />
นักอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
โลกตื่นตัวกับการรักษาสิ่งแวดลอมและอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติอยาง<br />
กวางขวาง มีพื้นที่หลายแหงสูญสิ้นหมดไปกอนไดทําการอนุรักษ เกิดทั้งมหันตภัย<br />
และความขัดแยง สวนประเทศไทยพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว และสมเด็จ<br />
พระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ทรงมีพระราชดําริ และพระราชทานแนวทางใน<br />
การแกปญหานี้มานาน มีทั้งการรักษาทรัพยากรธรรมชาติและฟนฟูสิ่งแวดลอม<br />
เพื่อใหประชาชนอยูดีกินดี และปกปองรักษาผืนแผนดินไทยใหยั่งยืน<br />
เมื่อกลาวถึงพระราชกรณียกิจในสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ<br />
สําหรับคนทั่วไป อาจคุนเคยกับภาพพระราชกรณียกิจของพระองคในดานการทรง<br />
งานเพื่อชวยเหลือราษฎรที่ยากจน ในลักษณะที่ทรงเปนนักสังคมสงเคราะห แตตาม<br />
ความเปนจริงนั้นพระองคทรงงานในดานการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและ<br />
สิ่งแวดลอมมากดวยเชนกัน จะเห็นไดจากที่พระองคไดทรงริเริ่มโครงการอนุรักษ<br />
ทรัพยากรธรรมชาติหลายโครงการ โดยเฉพาะการฟนฟูและอนุรักษปาไม ตนน้ํา<br />
ลําธาร สัตวปา และสัตวน้ํา โครงการจากพระราชดําริทั้งหมดลวนแลวแตไดพระราชทาน<br />
เพื่อเปนการสงเสริมคุณภาพชีวิต และฟนฟูบํารุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติที่มี<br />
คุณประโยชนตอการดํารงชีวิต และดวยน้ําพระราชหฤทัยเมตตาตอทุกชีวิต<br />
งานอนุรักษสิ่งแวดลอมและทรัพยากรธรรมชาติทั้งหลายก็ไดกลายมาเปนแบบอยาง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 161
ของโครงการ เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนใหกับประเทศในปจจุบัน โครงการอนุรักษ<br />
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมทุกโครงการมีความเกี่ยวของกับการยกระดับ<br />
คุณภาพชีวิตของราษฎรเสมอ สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถมีพระราช<br />
ประสงคในการแกปญหาความยากจนโดยใหราษฎรมีกินมีใชและพัฒนาคุณภาพ<br />
ชีวิตที่ดีขึ้นเปนลําดับแรก ลําดับตอมาจึงเปนการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและ<br />
สิ่งแวดลอมตามเปาประสงค ตัวอยางของโครงการในพระราชดําริ เชน<br />
โครงการอนุรักษความหลากหลายทางชีวภาพของพันธุสัตวน้ําใน<br />
พระราชดําริ โครงการนี้ไดจัดตั้งขึ้น เนื่องจากสมเด็จพระ นางเจาสิริกิติ์<br />
พระบรมราชินีนาถทรงตระหนักในความสําคัญของสัตวน้ําในประเทศไทยเปนอยางยิ่ง<br />
พระองคทรงมีความหวงใยในเรื่องของอาหารของอาณาประชาราษฎรทุกคน และ<br />
ทรงเล็งเห็นวาอาหารประเภทสัตวน้ํา เปนอาหารที่เราผลิตไดเร็ว และใชเวลาอันสั้น<br />
จึงเปนที่มาของโครงการดานการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติประเภทสัตวน้ําใน<br />
พระราชดําริหลายโครงการ เชน โครงการฟนฟูทรัพยากรชายฝงทะเลอันเนื่องมาจาก<br />
พระราชดําริ (จังหวัดปตตานี) มีวัตถุประสงคในการวิจัยและเพาะเลี้ยงสัตวน้ําเพื่อ<br />
เพาะเลี้ยงสัตวน้ําปลอยลงสูทะเลอันจะเปนการฟนฟูธรรมชาติ และเพื่ออบรมราษฎร<br />
ในบริเวณขางเคียงใหมีความรูในการเพาะ เลี้ยงและการอนุรักษทรัพยากรสัตวน้ํา<br />
โครงการสถานีสาธิตการเกษตรที่สูงอันเนื่องมาจากพระราชดําริ<br />
เปนโครงการที่จัดตั้งขึ้นเพื่อเปนแบบอยางแกราษฎรในพื้นที่ ใหราษฎรมีความรูและ<br />
นําความรูไปใชกับพื้นที่ของตนเอง ทําใหราษฎรมีคุณภาพชีวิตความเปนอยูที่ดีขึ้น<br />
สามารถแกปญหายาเสพติดและลดการทําลายทรัพยากรธรรมชาติลงได เชน<br />
โครงการสถานีพัฒนาการเกษตรที่สูงตามพระราชดําริภูพยัคฆ (จังหวัดนาน) โดยนํา<br />
พื้นที่ที่ถูกแผวถางแลวมาฟนฟูและใชประโยชนใหเกิดผลผลิตสูงสุด และจัดระเบียบ<br />
พื้นที่ชายแดนใหมีชุมชนที่เขมแข็ง อันเปนการชวยปองกันการแพรระบาดของ<br />
ยาเสพติดจากนอกประเทศ<br />
162<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
โครงการบานเล็กในปาใหญ โครงการบานเล็กในปาใหญ จัดตั้งขึ้น<br />
เพื่อใหราษฎรมีความเปนอยูอยางพอเพียงตามวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม และมีสวนรวมใน<br />
การอนุรักษฟนฟูปา มีความหวงแหนในแผนดินที่อาศัย ดังเชน โครงการบานเล็กใน<br />
ปาใหญที่อยูตามตะเข็บแนวชายแดน ตั้งแตจังหวัดเชียงราย พะเยา เชียงใหม<br />
แมฮองสอน และ ตาก<br />
โครงการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมตาง ๆ เหลานี้แสดงให<br />
เห็นถึงพระราชหฤทัยเอื้ออาทรหวงใยของของสมเด็จพระบรมราชินีนาถที่มีตอ<br />
พสกนิกรชาวไทย และแสดงใหเห็นพระอัจฉริยภาพของพระองคดวยสายพระเนตร<br />
อันยาวไกลและพระปรีชาสามารถโดยแทจริง ดวยพระเมตตาที่ทรงมีพระราชหฤทัย<br />
หวงใยราษฎรและทรัพยากรธรรมชาติของผืนแผนดินไทย ขาพระพุทธเจาในนาม<br />
ผูจัดทําโครงการเผยแพรวิชาการทางวิทยุกระจายเสียงรายการ “วิทยาศาสตรเพื่อ<br />
ประชาชน” คณะวิทยาศาสตรและสํานักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยบูรพาซาบซึ้ง<br />
ในพระมหากรุณาธิคุณเปนลนพน และเนื่องในโอกาสทรงเจริญพระชนมายุครบ 78<br />
พรรษา ในวันที่ 12 สิงหาคม <strong>2553</strong> นี้ ขาพระพุทธเจาของนอมเกลาฯ ถวายพระพร<br />
แหลงอางอิง<br />
กรมสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม.<br />
2552. สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ กับการอนุรักษ<br />
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม. กรุงเทพฯ : อมรินทรพริ้นติ้งแอนดพับ<br />
ลิชชิ่ง จํากัด (มหาชน)<br />
ธวัชชัย สันติสุข.2550. สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ กับการอนุรักษ<br />
และฟนฟูสิ่งแวดลอมไทย.สงเสริมเทคโนโลยี. 34 (194)<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 163
สายไหม จบกลศึก.2547 สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และสิ่งแวดลอม.<br />
วารสารวิชาการ. 7 (3)<br />
164<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
18 สิงหาคม <strong>2553</strong> : วันวิทยาศาสตรแหงชาติ<br />
นุชจรินทร แกลวกลา<br />
สวัสดีคะผูฟงทุกทาน วันนี้จะขอนําทุกทานมารําลึกถึงวันสําคัญอีกวันหนึ่ง<br />
ของคนไทย ที่เกี่ยวของกับวิทยาศาสตรและพระมหากษัตริย แตกอนอื่นจะพาทาน<br />
มาทําความเขาใจในความหมายของ "วิทยาศาสตร" (Science) กันกอน โดยคําวา<br />
วิทยาศาสตรนี้หมายถึง ความรูเกี่ยวกับสิ่งตาง ๆ ในธรรมชาติ ทั้งที่มีชีวิตและไมมี<br />
ชีวิต รวมทั้งกระบวนการประมวลความรูทางวิทยาศาสตร และกลุมขององคความรูที่<br />
ไดจากกระบวนการดังกลาว และการศึกษาในดานวิทยาศาสตรนั้นแบงยอยออกเปน<br />
วิทยาศาสตรธรรมชาติ และวิทยาศาสตรประยุกต และถาถามวาวิทยาศาสตรมี<br />
ความสัมพันธกับประวัติศาสตรของไทยกับพระมหากษัตริยของเราอยางไรนั้น<br />
หลายคนคงยังพอจํากันไดวาในเดือนสิงหาคมของทุกปจะมีวันวิทยาศาสตรแหงชาติ<br />
คือวันที่ 18 สิงหาคม ซึ่งเมื่อพูดถึงวันวิทยาศาสตรแหงชาติจะตองนึกถึงพระบิดาแหง<br />
วิทยาศาสตรไทย คือ พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว รัชกาลที่ 4 เนื่องจาก<br />
ในวันที่ 18 สิงหาคม 2411 เปนวันสําคัญที่ รัชกาลที่ 4 ไดทรงคํานวณวันเวลาการเกิด<br />
สุริยุปราคาดวยพระองคเอง และคํานวณไวลวงหนาถึง 2 ป โดยไมคลาดเคลื่อนแมแต<br />
วินาทีเดียว ซึ่งเกิดขึ้นที่หมูบานหัววาฬ ต.หวากอ จ.ประจวบคีรีขันธ ตอมารัฐบาลไทย<br />
จึงกําหนดใหวันนี้ของทุกปเปนวันวิทยาศาสตรแหงชาติ เพื่อเปนการนอมรําลึกถึง<br />
พระมหากรุณาธิคุณและเทิดพระเกียรติแดพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ 4<br />
โดยงานที่เกี่ยวของทั่วประเทศไดแกกระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี รวมถึง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 165
สถาบันการศึกษาทั่วประเทศไดรวมกันจัดกิจกรรม ทางดานวิทยาศาสตรและ<br />
เทคโนโลยีหลากหลายรูปแบบ อาทิ นิทรรศการ ผลงานวิจัย สิ่งประดิษฐ รวมทั้งการ<br />
แขงขันโครงการทางวิทยาศาสตร และสื่อการสอนวิทยาศาสตร นอกจากนี้ยังมีการ<br />
มอบรางวัลใหแกผูที่ไดรับการคัดเลือกใหเปนนักวิทยาศาสตรดีเดนในสาขาวิชาตางๆ<br />
อีกดวย<br />
คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา เปนหนวยงานหนึ่งที่รับผิดชอบใน<br />
การสงเสริมใหนักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไปไดเห็นถึงความสําคัญของเทคโนโลยี<br />
ที่มีผลตอการพัฒนาคนและประเทศ ซึ่งนอกจากการเรียนรูที่นักเรียน นักศึกษา จะ<br />
ไดจากหองเรียนแลว คณะวิทยาศาสตรยังไดเล็งเห็นวาควรสรางความตื่นตัวทาง<br />
วิชาการ สรางเสริมประสบการณใหม ๆ ทางดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีใหแก<br />
นักเรียนระดับมัธยมศึกษา นิสิต นักศึกษา และประชาชนทั่วไป ในเขตภาคตะวันออก<br />
เพื่อเปนการเผยแพรวิทยาการตาง ๆ ใหสังคมและชุมชน รวมทั้งภาคการผลิตตาง ๆ<br />
ใหรับทราบ สามารถนําไปดัดแปลงใหเหมาะสมกับการพัฒนาอาชีพของตน และเพื่อ<br />
เปนการประชาสัมพันธใหนักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไปไดรับทราบถึงการ<br />
ใชวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีใหเหมาะสมกับการดํารงชีวิต เพื่อการพัฒนาประเทศ<br />
ไทยที่ยั่งยืนตอไป จึงไดจัดงานสัปดาหวิทยาศาสตรแหงชาติภาคตะวันออก ครั้งที่ 27<br />
ประจําปการศึกษา <strong>2553</strong> ขึ้นในหัวขอ "จุดประกายความคิด พัฒนาชีวิต ดวยวิทยาศาสตร"<br />
ระหวางวันที่ 16-18 สิงหาคม <strong>2553</strong> บริเวณคณะวิทยาศาสตรมหาวิทยาลัยบูรพา<br />
ตําบลแสนสุข อําเภอเมือง จังหวัดชลบุรี โดยในงานมีการจัดกิจกรรมตามประเพณี<br />
ไดแก พิธีถวายพานพุมสักการะ "พระบิดาแหงวิทยาศาสตรไทย" และนิทรรศการ<br />
เทิดพระเกียรติและพระปรีชาสามารถดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีของ "พระบิดา<br />
แหงวิทยาศาสตรไทย" นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมการประกวด แขงขัน อาทิ การประกวด<br />
วาดภาพจินตนาการทางวิทยาศาสตร (ระดับประถม, ม.ตน, ม.ปลาย) การประกวดวาด<br />
ภาพการตูนทางวิทยาศาสตร (ระดับประถม) การแขงขันตอบปญหาทางวิทยาศาสตร<br />
166<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
(ระดับ ม.ตน, ม.ปลาย) การแขงขันกระบวนการแกปญหาทางวิทยาศาสตร (ระดับ<br />
ม.ตน, ม.ปลาย) การแขงขันโตวาที (ระดับ ม.ตน, ม.ปลาย) การประกวดโครงงาน<br />
วิทยาศาสตร (ระดับ ม.ตน, ม.ปลาย) การแขงขันการแสดงทางวิทยาศาสตร เปนตน<br />
และกิจกรรมเสริมทักษะและความรูดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี อาทิ การจัด<br />
นิทรรศการจากภาควิชาการนําเสนอผลงานวิจัยของคณะวิทยาศาสตร การอบรมเชิง<br />
ปฏิบัติการ เปนตน ตลอดจน การคัดเลือกครูดีเดนดานวิทยาศาสตร และคณิตศาสตร<br />
ภาคตะวันออก<br />
ดังนั้น จึงขอเชิญชวนทุกทานที่สนใจเขารวมกิจกรรมในสัปดาหวัน<br />
วิทยาศาสตรหรือรวมชมนิทรรศการทางวิทยาศาสตรในวันเวลาดังกลาว ซึ่งทาน<br />
สามารถสอบถามขอมูลเพิ่มเติมไดที่ คณะวิทยาศาตร มหาวิทยาลัยบูรพา 169<br />
ถ.ลงหาดบางแสน ต.แสนสุข อ.เมือง จ.ชลบุรี 20131 โทรศัพท 0-3810-3010, 0-<br />
3810-3011 หรือเขาดูขอมูลรายละเอียดไดทางเวบไซต http://www.sci.buu.ac.th/<br />
แหลงอางอิง<br />
วรนุช อุษณกร. ประวัติวันสําคัญที่ควรรูจัก. พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร.2543<br />
เ ข า ถึ ง ท า ง http://www.lib.ru.ac.th/journal/aug/aug1 8 -ScienceDay.html/<br />
23/07/<strong>2553</strong><br />
เสริมสรางเอกลักษณของชาติ, สํานักงาน.2547. สดุดีบุคคลสําคัญ เลม ๑๘.<br />
กรุงเทพฯ : ศรีเมืองการพิมพ.<br />
http://www.sci.buu.ac.th/ เขาถึงเมื่อ 23/07/<strong>2553</strong><br />
เลมที่ <strong>33</strong> 167
การปองกันโรคดวยอาหารมื้อเชา<br />
สุบัณฑิต นิ่มรัตน<br />
สวัสดีคะทานผูฟงทุกทาน วันนี้ดิฉันอยากจะนําขอมูลของการปรับตนเอง<br />
ใหมีสุขภาพดีโดยไมตองพึ่งใครนอกจากตนเองมาฝากคะ เพราะเมื่อเราเกิดมาเราก็<br />
จะแกทุกวินาทีโดยที่เราไมรูสึกแตจะรูสึกชัด ๆ เมื่ออายุลวงเลยมาประมาณ 40 ป<br />
เพราะสุขภาพอะไร ๆ จะแยลงทําใหนึกถึงความแกไดอยางชัดเจน และความเจ็บก็<br />
จะมาเยือนอยางสม่ําเสมอ เพราะสังขารที่แยลง เหมือนรถยนตเกาลงเรื่อย ๆ ก็ตองมี<br />
การเปลี่ยนอะไหล แตคนเราไมมีอะไหลเปลี่ยนเหมือนรถหรอกคะ ดังนั้นตองถนอม<br />
เทานั้น และสุดทายคือ ตายจากกันไป<br />
ดังนั้นผูเขียนจะขอเนนเกี่ยวกับการปองกันโรคดวยวิธีที่เรียกวา “ธรรมชาติ<br />
บําบัด” โดยในวันนี้ขอเริ่มจาก อาหารมื้อเชาที่มีสําคัญมาก ทานผูฟงทราบหรือเปลา<br />
คะ ทานผูฟงลองฟงถึงความสําคัญของเคานะคะ<br />
อาหารมื้อเชานั้นนับวาเปนมื้อที่มีความสําคัญที่สุด ที่รางกายตองการ<br />
สารอาหารในชวงเวลา 07.00-09.00 น. คะ เนื่องจากเวลาระหวางนี้สมองและใบหนา<br />
ของคนเรานั้นตองการเลือดและออกซิเจน เปนอาหารบํารุงสงไปเลี้ยงสมอง ถาเราไม<br />
รับประทานขาวเชาก็จะไมมีเลือดไปรับออกซิเจน สงขึ้นไปเลี้ยงสมอง เพราะสมอง<br />
ตองการกรดอะมิโนไปบํารุงเซลลสมองคะ ยังรวมไปถึงวิตามินบี 1 บี 6 และบี 12 คะ<br />
ทานผูฟงคะ การที่เราไมรับประทานอาหารมื้อเชานั้น อาจเปนสาเหตุที่<br />
เลือดไปเลี้ยงสมองไดนอยลงดวยคะ ถาเลือดไปเลี้ยงสมองไมเพียงพอ หรือเลือดไป<br />
168<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
เลี้ยงสมองไดนอยจะเริ่มมีอาการดังตอไปนี้คะ ผมรวง หนาแกเร็ว คออักเสบงาย<br />
นอนไมคอยหลับ นอนไมเต็มอิ่ม ฝนบอย ปวดไหล ตื่นกลางดึกบอย ๆ ปวดหัวขางเดียว<br />
ปวดหัวสองขาง ปวดหู ปวดกระบอกตา เปนไซนัส เหงือกบวม เจ็บคอ เจ็บลิ้น<br />
ปวดชายโครง ปวดหลัง ปวดเขา กระดูกสะโพกจะเคลื่อนไดงาย ปวดสะโพก ปวดขอเทา<br />
หลังเทา วิตกกังวลงายคะ อาการที่ดิฉันไดพูดไปนั้นอาจแสดงอาการทีละอยางหรือ<br />
หลายอยางพรอมกันไดคะ นอกจากนี้ยังมีสาเหตุหลาย ๆ สาเหตุที่ทําใหเลือดไป<br />
เลี้ยงสมองไดนอยลง คือ กระดูกคอขอที่หนึ่งอาจเคลื่อนไปทับเสนประสาท หรือเสน<br />
เลือดที่ไปเลี้ยงสมองคะ การที่เรารับประทานอาหารที่มีสวนผสมของน้ํามันบอย ๆ<br />
เปนเวลานาน จะทําใหเกิดไขมันเกาะตัวเหนียวสะสมอยูในลําไส ก็มีโอกาสที่เลือด<br />
ไปเลี้ยงสมองไดนอย เพราะระบบดูดซึมเสียและจะทําใหถุงน้ําดีขน อีกประการหนึ่ง<br />
ก็คือ มีพยาธิในลําไสหรือพยาธิที่ผิวหนังจะกัดกินเลือดในรางกาย ทําใหเลือดไป<br />
เลี้ยงสมองไมเพียงพอคะ<br />
เมื่อพูดถึงสมองแลวสมองของเราก็มีอยูหลายสวนดวยกันคะ แตละสวนก็<br />
มีความสําคัญไมนอยไปกวากันเลยนะคะ การที่เราไมรับประทานอาหารในตอนเชา<br />
นั้นสงผลถึงสมองแตละสวน ดังนี้คะ สมองสวนที่หนึ่งคือ สมองสวนหนา การที่เลือด<br />
ไปเลี้ยงสมองสวนหนาไดนอยลง เมื่อเวลาผานไปนาน ๆ จะทําใหมีหินปูนเกาะที่<br />
สมองสวนหนาคะ แลวจะมีอาการนอนไมคอยหลับ เปนสาเหตุทําใหเกิดตาเปนตอ<br />
จอประสาทตาเสื่อม ปสสาวะบอยขึ้น ใบหนาเปนฝา ใบหนาดําไดคะ สมองสวนที่<br />
สองคือ สมองสวนกลาง การที่เลือดไปเลี้ยงสมองสวนกลางนอยลงนั้นสงผลใหเกิด<br />
อาการงวงนอนบอย หรืองวงนอนทั้งวัน ปวดเมื่อยเนื้อตัว ปวดสนเทา ขี้โมโหทองอืด<br />
อาหารไมยอย ตอไปวันขางหนาสามารถทําใหความจําเสื่อมไดคะ แตความจําระยะ<br />
ยาวในเรื่องเกา ๆ ยังจําไดอยูคะ แตในเรื่องใหม ๆ จะคอย ๆ หลง ๆ ลืม ๆ พูดวนไป<br />
วนมาคะ และสมองสวนสุดทายที่ดิฉันจะพูดถึง คือ สมองสวนหลังคะ การที่สมอง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 169
สวนหลังมีเลือดไปเลี้ยงนอยลง จะมีอาการแขนขาไมคอยมีแรง เดินไมคอยไหว<br />
ตอนตื่นนอนบางครั้งจะมีอาการแขนขาตาย ขยับตัวไมคอยไดคะ<br />
ทานผูฟงคงเห็นความสําคัญของอาหารมื้อเชาแลวนะคะวามีความสําคัญ<br />
เพียงใด ถาทานผูฟงไมมีเวลารับประทานอาหารมื้อเชาจริง ๆ ดิฉันก็มีสูตรมาแนะนํา<br />
คะ คือ สูตร โยเกิรต + นมสด + น้ําผึ้ง + มะนาวคะ มีวิธีการทําที่งาย ๆ คือ นมสด 1<br />
กลอง เทใสแกว เติมโยเกิรตรสธรรมชาติครึ่งถวยของโยเกิรต จากนั้นเติมน้ําผึ้งและ<br />
มะนาวคะ ชิมรสชาติตามใจชอบไดเลยคะ แลวตั้งพักไวสักครูหนึ่ง เพื่อใหจุลินทรีย<br />
เพิ่มจํานวนและกินความหวานของน้ําผึ้งและชวยยอยไขมันของนมกอน แลวจึงดื่ม<br />
คะ สูตรนี้จะชวยลางลําไสเล็กไดดี (เวลาที่แนะนํานะคะคือ 13.00-15.00 น. คะ) จะ<br />
ไดผลดีมาก เพราะตรงเวลาของลําไสเล็กพอดีคะ เมื่อเรารับประทานอาหารเขาไป<br />
แลวเราก็ตองขับถายออกมาดวยนะคะ ในชวงเวลาที่เหมาะสมคือ 05.00-07.00 น. คะ<br />
เพราะวาเปนเวลาของลําไสใหญ และถาปลอยใหลวงเลยไปถึง 07.00-09.00 น. ซึ่ง<br />
เปนเวลาของกระเพาะแลวยังไมทานอาหารเชาอีก อุจจาระจะถูกดูดซึมซ้ําอีกครั้ง<br />
แกสก็จะถูกดูดซึมกลับไปและจะเขาสูกระแสเลือดดวย จึงทําใหเลือดไมสะอาด<br />
ถาเลือดที่ไมสะอาดไหลเวียนไปเลี้ยงสวนตาง ๆ ของรางกาย ไหลผานสมอง หัวใจ<br />
ปอด มาม ตับ ผิวหนัง ก็จะไดรับพิษจากแกสนั้นดวยนะคะ เพราะฉะนั้นพยายาม<br />
ขับถายระหวางเวลา 05.00-07.00 น. ถาไมขับถายนะคะ ควรรับประทานขมิ้นชัน<br />
ชวงนี้ เพื่อบริหารลําไสใหญใหทํางานคะ และควรรับประทานขาวเชาทุกวัน ระหวาง<br />
เวลา 07.00-09.00 น. ใหไดทุกวันนะคะ<br />
ทานผูฟงคะการที่เราดูแลสุขภาพตนไมใหเจ็บปวยนั้นถือวาเปนสิทธิขั้น<br />
พื้นฐานที่ทานผูฟงควรทํานะคะ เพื่อไมตองรอเวลาที่จะเจ็บปวย แลวโยนภาระหนาที่<br />
ไปใหหมออยางเดียวและที่แน ๆ คือ คาใชจายและความเจ็บปวดในระหวางที่ปวย<br />
ซึ่งมันไมคุมคานะคะ ถาเราเริ่มตนที่จะดูแลและใสใจสุขภาพของตนเองและบุคคล<br />
ในครอบครัวแลวนั้น ก็นับวายังไมสายเกินไปคะ ที่จะแกไขปญหาสุขภาพของ<br />
170<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ทานผูฟงเอง ดีกวาจะปลอยใหเวลาผานไปในแตละวันแลวเกิดเจ็บปวยขึ้นมา<br />
จนยากที่จะยอนกลับมาแกไขไดคะ วันนี้เวลาของดิฉันก็หมดลงแลวนะคะ โอกาส<br />
หนาดิฉันจะนําเรื่องราวดี ๆ มาฝากทานผูฟงอีกคะ สําหรับวันนี้สวัสดีคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
สุทธิวัสส คําภา. 2537. กินเปน ลืมปวย. กรุงเทพฯ: ภาพพิมพ<br />
ธิดา รัฐนิติสกุล. 2552. ปองกันโรครายกับมื้อเชา. เขาถึงไดจาก http://learners.in.th/<br />
bl309031 เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน <strong>2553</strong>.<br />
อาหารเชามีความจําเปนหรือไม. 2547. เขาถึงไดจาก http://www.siamhealth.net/<br />
public_html/Health/good_health_living/diet/diet_index2.htm เ มื่ อ วั น ที่ 3 0<br />
มิถุนายน <strong>2553</strong>.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 171
ประโยชนอันเกินคาดคิดจากขาวกลอง<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ<br />
ดวยพระบารมีแหงองคพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงรับสั่งเตือนสติ<br />
ชาวไทยเกี่ยวกับคุณประโยชนของขาวกลองที่มีตอสุขภาพเมื่อหลายปที่ผานมา<br />
ซึ่งถือเปนจุดเริ่มตนใหกับตลาดขาวกลองไทย เพราะประชาชนที่หวงใยสุขภาพ<br />
หันมาบริโภคขาวกลองกันมากขึ้น โดยเฉพาะความนิยมบริโภคในกลุมวัยกลางคน<br />
และสูงอายุ สวนในกลุมเด็กเล็กและวัยรุนนั้นยังคงนิยมบริโภคขาวขัดสี เนื่องจาก<br />
ลักษณะทางประสาทสัมผัสของขาวกลองจะคอนขางแข็งและมีความเปนเยื่อใยสูง<br />
จึงไมเปนที่นิยมในกลุมเด็กและวัยรุน และยังมีอีกไมนอยที่ไมสนใจ และไมเขาใจ<br />
แมแตวาขาวกลองเปนอยางไร ทําไมรับประทานขาวกลองแลวสุขภาพดี ดังนั้นเรามา<br />
ทําความรูจักกับขาวกลองกันกอนดีกวาคะ<br />
เมื่อนําขาวเปลือกมาผานกรรมวิธีการสีขาว เปลือกของเมล็ดขาวที่เรียกวา<br />
แกลบจะถูกกะเทาะออก เหลือเปนเนื้อขาวที่เรียกวา ขาวกลอง เมื่อนําขาวกลองมาสี<br />
สวนของรําขาวซึ่งประกอบดวยเนื้อหุมเมล็ดและจมูกขาว จะถูกกําจัดออกทําใหได<br />
เปนขาวขาวซึ่งนํามาขายใหกับผูบริโภค และรําขาวเปนสวนที่ทางโรงสีจะนําไปขาย<br />
เปนอาหารสัตว ดังนั้นสิ่งที่สูญหายไประหวางการขัดสีขาวกลองเปนขาวขาวก็คือ<br />
เยื่อหุมเมล็ด และจมูกขาว ดวยเหตุนี้ ขาวขาวที่รับประทานกันทั่ว ๆ ไปจึงเหลือแค<br />
เนื้อเมล็ด แตทราบกันหรือไมวาขาวขาวที่เรานิยมรับประทานนั้นมีเพียงสารอาหาร<br />
คารโบไฮเดรตเสียสวนใหญ แตขาดสารอาหารอื่น ๆ ในขณะที่สวนเนื้อหุมเมล็ดและ<br />
172<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
จมูกขาวที่ถูกทิ้งไปกลับเปนสวนที่อุดมไปดวยสารอาหารตาง ๆ ซึ่งมีประโยชนตอ<br />
รางกายอยางยิ่งที่ขาวขาวไมมี และสารอาหารบางชนิดมีปริมาณมากกวาในขาวขาว<br />
เปนรอยเทา เมื่อทราบเชนนี้แลวก็เกิดคําถามตอไปวาแลวประโยชนของขาวกลองที่<br />
กลาวถึงนั้นมีอยางไรบาง<br />
ประโยชนจากการรับประทานขาวกลองนั้นไดจากสารอาหารที่สําคัญและ<br />
มีปริมาณมากในขาวกลอง ซึ่งมีใยอาหารในปริมาณมาก ใยอาหารมีสวนสําคัญกับ<br />
ทางเดิน และระบบการยอยอาหาร รวมทั้งระบบขับถายในรางกาย หากรางกาย<br />
ไดรับปริมาณใยอาหารไมเพียงพอจะทําใหขาดสมดุลในระบบดังกลาว เกิดอาการ<br />
ทองอืดทองเฟอ จุกเสียด และอาการทองผูก หากปลอยทิ้งใหอาการนั้นเปนไปอยาง<br />
ตอเนื่องยาวนานจะเกิดอาการโรคริดสีดวงทวาร และที่รายแรงอาจถึงขั้นมะเร็งลําไส<br />
ใหญ และมะเร็งทวารหนักได นอกจากใยอาหารแลว ขาวกลองยังมีสารพฤกษเคมีที่<br />
สําคัญอีกหลายชนิด ไดแก สารอินอซิทอลเฮกซาฟอสเฟตชวยในการตานโรคได<br />
หลายโรคเชน ตานการเกิดโรคนิ่วในไต ลดความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดหัวใจโดย<br />
การไปชวยลดระดับคอเลสตอรอล และไขมันในรูปไตรกลีเซอไรดในเลือด และยัง<br />
ชวยตานการกอมะเร็ง และลดขนาดของเซลลมะเร็งได นอกจากนี้ยังมีสวนของ<br />
น้ํามันรําขาว ซึ่งนอกจากจะมีจุดเดนที่มีองคประกอบของกรดไขมันที่ใหความสมดุล<br />
เหมาะกับความตองการของรางกายแลว ยังมีสารพฤษเคมีเปนองคประกอบอยู<br />
หลายชนิดที่สงผลตอการตานโรคในแนวทางแตกตางกันไป เชน แกมมา-ออริซานอล<br />
ซึ่งมีบทบาทสําคัญในวงการเครื่องสําอาง โดยเฉพาะดานการบํารุง และปกปอง<br />
รักษาผิวกายอันเกิดจากผลของแสงอัลตราไวโอเลตไดอยางมีประสิทธิภาพ<br />
นอกจากนี้ สารออริซานอลในน้ํามันรําขาวชวยลดปริมาณคอเลสเตอรอลชนิด LDL<br />
แตจะชวยเพิ่มปริมาณของคอเลสเตอรอลชนิด HDL ซึ่งไปทําหนาที่ลดการเกาะตัว<br />
ของเกล็ดเลือดในกระแสเลือดได ดังที่กลาวมาขางตนจะเห็นแลววาการรับประทาน<br />
ขาวกลองนั้นดีกวาขาวขาวอยางไร แตไมเพียงเทานี้ นอกจากขาวกลองจะมีประโยชน<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 173
อยางยิ่งในดานของสุขภาพโดยตรงแลว ยังมีประโยชนในดานตาง ๆ อีก เชน ในดาน<br />
ของพลังงาน การรับประทานขาวกลองมีสวนชวยประหยัดพลังงานซึ่งหากมองกัน<br />
อยางผิวเผินอาจจะมองวาเรื่องของการประหยัดพลังงานกับเรื่องของขาวเปนคนละ<br />
เรื่องกัน แตมีความเกี่ยวของกันเนื่องจากการสีขาวตองใชไฟฟาจํานวนมาก<br />
จากการศึกษาการใชพลังงานในการสีขาวของการไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย<br />
(กฟผ.) พบวาการไดมาซึ่งขาวขาวที่คนไทยนิยมบริโภคนั้นตองใชพลังงานไฟฟาใน<br />
การกะเทาะขาวเปลือกออก จากนั้นตองผานกระบวนการขัดสีอีกถึง 3 ครั้ง แตหาก<br />
กะเทาะขาวเปลือกเพียง 1 ครั้งใหเปนขาวกลองจะสามารถลดการใชไฟฟาใน<br />
กระบวนการขัดสีทั้งหมดไดถึง 5 เทา นอกจากนี้ยังสามารถนําขาวกลองการนําไป<br />
แปรรูปเพื่อเปนการเพิ่มรายไดใหกับชุมชน ไดแก น้ําขาวกลอง และสบูน้ํามันรําขาว<br />
ซึ่งลวนเปนผลิตภัณฑที่เกิดจากภูมิปญญาชาวบานทั้งสิ้น อีกทั้งยังมีการผลิตเขาสู<br />
ตลาดตางประเทศอีกดวย<br />
การบริโภคขาวกลองเทากับไดทั้งอาหารและยาปองกันโรคไปในตัว และ<br />
สามารถชวยประหยัดคาใชจายดานการรักษาพยาบาลสุขภาพของทานและ<br />
ครอบครัวไดมาก เมื่อพิจารณาจากคุณประโยชนดานตาง ๆ แลว เรานาจะหันมา<br />
บริโภคขาวกลองใหมากขึ้นเพื่อสุขภาพที่ดีของตัวเราเอง แตขาวกลองก็ยังมีจุดดอย<br />
ซึ่งทําใหคนไมนิยมบริโภคนั่นคือ ขาวกลองไมนุมเทาขาวขาว ดังนั้นในการ<br />
รับประทานขาวกลองควรหุงขาวกลองใหนานกวาปกติ และเคี้ยวขาวนาน ๆ เทานี้ก็<br />
ไดรับประทานขาวกลองที่อรอย และดีตอสุขภาพแลวคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
สนม ประดิษฐดวง. 2551.ขาว ในมิติของอาหารตานโรค. กรุงเทพฯ : ธนาเพรส จํากัด.<br />
ดวงจันทร เฮงสวัสดิ์.2547.เสริมสุขภาพตามวิถีธรรมชาติดวย...ขาวกลอง อาหาร. 34(9)<br />
174<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
การไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย.2544. ขาวกลอง ของดีของไทย. อุตสาหกรรมสาร.<br />
44(กันยายน-ตุลาคม)<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 175
อันตรายจากเครื่องเลนเอ็มพี 3 (MP3)<br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
เครื่องเลนเอ็มพี 3 (MP3) หรือไอพอด (IPod) เปนสุดยอดเทคโนโลยีดาน<br />
เครื่องเสียงแบบพกพาที่กําลังไดรับความนิยมจากผูบริโภคโดยเฉพาะในกลุมวัยรุนที่<br />
นิยมชมชอบการฟงเพลง เนื่องจาก เครื่องเลน เอ็มพี3 มีขนาดเล็ก พกพาไดสะดวก<br />
สามารถบันทึกเพลงไดมาก และที่สําคัญ คือ สามารถรับฟงเสียงเพลงจากหูฟงได<br />
โดยตรง แตจากผลการสํารวจปญหาการไดยินของกลุมวัยรุนในประเทศสหรัฐอเมริกา<br />
พบวา กลุมตัวอยางจํานวนมาก มีความผิดปกติในการรับฟงเสียง สาเหตุประการหนึ่ง<br />
เปนเพราะปจจุบันเด็กวัยรุนนิยมฟงเพลงโดยใชหูฟงเอ็มพี3 รวมไปถึงการใชหูฟงของ<br />
เครื่องโทรศัพทมือถือทั้งระบบธรรมดาและบลูทูธ ซึ่งการใชหูฟงประเภทนี้ นอกจากจะ<br />
สงผลตอภาวะการไดยินแลว ยังทําใหสมองมีโอกาสที่จะไดรับรังสีคลื่นวิทยุอีกดวย<br />
โดยปกติหูคนเราสามารถรับเสียงไดประมาณ 80 เดซิเบลเทานั้น แตในการ<br />
ฟงเพลงจากเครื่องเลน เอ็มพี 3 นั้นผูฟงอาจรูสึกวาเสียงไมดังเทาไรนัก แตถาหากวัด<br />
ระดับความดังของเสียงอยางจริงจังจะพบวาบางคนฟงเพลงเสียงดังมากกวา 100<br />
เดซิเบล ซึ่งโดยทฤษฎีแลวการไดรับเสียงถึงระดับนี้ สามารถที่จะทําลายประสาท<br />
การรับเสียงหรืออาจจะกระทบตอแกวหู จนทําใหเกิดปญหาตอประสาทหูในระยะ<br />
ยาวได โดยอาการเริ่มตนของผูที่ประสาทหูผิดปกติ มีหลายอาการแตที่พบมาก คือ<br />
การไดยินเสียงวิ้ง ๆ ในหู ทั้งที่ไมไดเปดเพลงหรือถอดหูฟงออกแลว เพราะปลาย<br />
ประสาทเกิดการกระทบกระเทือนจากเสียงที่มากระตุน และยังอาจเกิดอาการทรงตัว<br />
176<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ผิดปกติ เชน ตื่นนอนแลวมีอาการมึนงง ทรงตัวไมได ฯลฯ อาการเชนนี้เกิดจาก<br />
ประสาทหูเสื่อมหรือที่เรียกงาย ๆ วา "หูเสื่อม" ซึ่งเปนภาวะที่ไดยินเสียงลดลงหรือ<br />
ไมไดยินเลย จนถึงการสูญเสียการไดยิน หูอื้อ หูหนวก หรือหูอึง องคประกอบที่ทําให<br />
ประสาทหูเสื่อมเนื่องจากเสียง ไดแก ความเขมของเสียง เสียงดังมากจะยิ่งทําลาย<br />
ประสาทหูมาก ความถี่ของเสียง เสียงที่มีความถี่สูงหรือแหลมจะทําลายประสาทหู<br />
มากกวาเสียงที่มีความถี่ต่ํา ระยะเวลาที่ไดยินเสียง ยิ่งสัมผัสกับเสียงเปนเวลานาน<br />
ประสาทหูจะยิ่งเสื่อมมาก ลักษณะของเสียงที่มากระทบ เสียงกระแทกไมเปนจังหวะ<br />
จะทําลายประสาทหูมากกวาเสียงที่ดังติดตอกันไปเรื่อย ๆ ความไวตอการเสื่อมของ<br />
หู เปนลักษณะเฉพาะตัวของแตละคน ผูปวยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง จะเกิด<br />
ประสาทหูเสื่อมไดงายกวาคนปกติ<br />
การใชหูฟงจากเครื่องเลนเอ็มพี3 ที่เปดเสียงดังมาก ๆ นอกจากจะทําให<br />
เกิดปญหาตอประสาทหูแลว ยังพบวาอาจกอใหเกิดปญหาตอสุขภาพอื่น ๆ ไดแก<br />
โรคความดันโลหิตสูง ใจสั่น หัวใจเตนเร็ว มือเทาเย็น ระบบไหลเวียนโลหิตบกพรอง<br />
ทําใหเกิดความเครียดหรือการตื่นตระหนก และอาจพัฒนาไปสูอาการซึมเศราและ<br />
โรคจิตประสาท ทําใหขาดสมาธิ การวิเคราะหขอมูล การเรียนรูและการรับฟงขอมูล<br />
ลดลง รวมถึงกระตุนพฤติกรรมกาวราว เนื่องจากเสียงดังจะเราอารมณใหสรางความ<br />
รุนแรง และอาจถึงขั้นสูญเสียการควบคุมตนเองจนทํารายผูอื่นได แมไดยินเสียงดัง<br />
เพียงเล็กนอย นอกจากนี้หูฟงที่ใชฟงเพลงนั้นที่จริงแลวเปนแหลงสะสมเชื้อแบคทีเรีย<br />
และเชื้อโรค ซึ่งจะทําใหเปนโรคหนองในหูและการอักแสบในชองหูได<br />
ทานผูฟงคงจะไดเห็นถึงอันตรายของการใชเครื่องเลนเพลงเอ็มพี 3 กันแลว<br />
นะครับ วันนี้ผูเขียนจึงอยากจะแนะนําถึงขอปฏิบัติและการปองกันตนเองเพื่อเปน<br />
การลดปญหาดังกลาว ไดแกควรเปดระดับความดังเสียงของเครื่องเลนไวไมเกิน<br />
รอยละ 60 ของระดับเสียงสูงสุดที่เครื่องมีอยู เมื่อผูฟงกําลังฟงเพลงจากเครื่องเลน<br />
เอ็มพี 3 อยูนั้นยังสามารถไดยินเสียงจากสิ่งรอบตัวได ระดับเสียงที่ฟงอยูนั้นจะตอง<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 177
ไมรบกวนการไดยินจนตองตะโกนคุยกับคนอื่นหรือทําใหมีอาการหูอื้อ รวมทั้งควร<br />
หลีกเลี่ยงการใชหูฟงรวมกับผูอื่นเพราะอาจจะทําใหติดเชื้อโรคที่สะสมอยูใน<br />
หูฟงได และสุดทายคือ การเปลี่ยนฟองน้ําและทําความสะอาดหูฟงเปนประจํา<br />
เพื่อสุขอนามัยที่ดีตอตัวทานผูฟงเอง<br />
แหลงอางอิง<br />
หมวยเล็ก. 2549. MP3 : อาจทําใหหูและปอดแย. ใกลหมอ. 30 (11): 68-69. /<br />
Vogel, I. et al. 2010. Estimating Adolescent Risk for Hearing Loss Based on Data<br />
From a Large School-Based Survey. American Journal of Public<br />
Health. 100 (6): 1095-1100.<br />
178<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ใครวาระบบขับถายไมสําคัญ<br />
สุบัณฑิต นิ่มรัตน<br />
สวัสดีคะทานผูฟงกลับมาพบกันอีกครั้งแลวนะคะ กับสาระดี ๆ ที่ดิฉัน<br />
นํามาฝากเหมือนอยางเคย ทานผูฟงทราบไหมคะวามนุษยเรานั้นไมวาจะร่ํารวยหรือ<br />
ยากดีมีจนแคไหน สุดทายแลวก็มีกิจกรรมพื้นฐานที่ทําใหมีความสุขที่แทจริง หรือ<br />
Basic need ที่ไมแตกตางกันคะ นั่นก็คือ การไดรับประทานอาหารในยามหิว การได<br />
นอนในยามงวง การไดมีกิจกรรมเปยมสุขกับคนที่เรารัก และสุดทายการไดขับถาย<br />
เมื่อลําไสเรียกรองคะ ในวันนี้เรามาคุยกันเกี่ยวกับสารอาหาร 2 กลุมใหญที่เราอาจ<br />
รับประทานกันอยูทุกวัน และมีประโยชนตอรางกายมหาศาล โดยเฉพาะในดานการ<br />
ขับถายคะ แตกลับไมคอยเปนที่รูจักในวงกวางเทาที่ควรคะ<br />
อาหารกลุมแรกนะคะ เปรียบเสมือนเพื่อนที่คอยใหความชวยเหลือเรามา<br />
โดยตลอดคะ แตเรานั้นไมคอยไดใหความสําคัญเทาไหร เพื่อนที่ถูกลืมคนนี้ชื่อวา<br />
ไฟเบอร หรือ เสนใยอาหาร เสนใยอาหารนี้จัดอยูในกลุมอาหารประเภทแปงหรือ<br />
คารโบไฮเดรต ที่มาจากพืชและไมถูกยอยสลายโดยน้ํายอยในกระเพาะหรือลําไสคะ<br />
พบไดมากใน ผัก ผลไม ถั่ว ขนมปงโฮลวีต ซีเรียลธัญพืช เสนใยอาหารแบงออกเปน<br />
สองกลุมใหญ ๆ คือ เสนใยอาหารแบบละลายน้ํากับแบบไมละลายน้ําคะ ตัวอยาง<br />
ของเสนใยอาหารแบบละลายน้ํา ไดแก ขาวโอต ถั่ว แอปเปล สตรอวเบอรรี ลูกแพร<br />
บลูเบอรรี เปนตน สวนเสนใยอาหารแบบไมละลายน้ํา ไดแก ขาวกลอง ขนมปงโฮลวีต<br />
ซีเรียลธัญพืช แครอท แตงกวา มะเขือเทศ เปนตนคะ ดวยคุณสมบัติของเสนใย<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 179
อาหารโดยเฉพาะแบบไมละลายน้ํานั้นที่มีสวนชวยในเรื่องของการเคลื่อนตัวของ<br />
อาหารที่เรารับประทานเขาไปไหลไปตามทางเดินอาหารผานกระเพาะ ลําไสเล็ก<br />
ลําไสใหญ และถูกขับออกมาอยางไดสะดวก จึงเชื่อกันวาเสนใยอาหารนี้ชวยลด<br />
การดูดซึมของสารพิษตาง ๆ จากอาหารที่เรารับประทานเขาไปสูลําไส และนอกจากนี้<br />
ยังสามารถชวยรักษาอาการทองผูกไดอีกดวยคะ<br />
คุณสมบัติหนึ่งที่สําคัญของเสนใยอาหารโดยเฉพาะเสนใยอาหารแบบ<br />
ละลายน้ําคือ ชวยลดการดูดซึมน้ําตาลในลําไส กลาวคือ หากเรารับประทานอาหาร<br />
ประเภทแปงที่มีเสนใยสูง จะทําใหแปงถูกเปลี่ยนเปนน้ําตาลในกระแสเลือดนอยลง<br />
คะ และในอัตราที่ชาลงดวย สงผลใหฮอรโมนอินซูลินไมตองทํางานหนัก ผลตอ<br />
สุขภาพที่ตามมาคือ ลดโอกาสเกิดโรคเบาหวาน หรือชวยควบคุมน้ําตาลในผูปวย<br />
เบาหวานไดดีขึ้นอีกดวยคะ นอกจากจะลดการดูดซึมของน้ําตาลแลว เสนใยอาหาร<br />
ยังไปขัดแขงขัดขากับพวกไขมัน ใหดูดซึมเขาสูรางกายไดนอยลงอีกดวย ผลที่<br />
ตามมาก็คือ ระดับไขมันในเสนเลือดลดลง และมีประโยชนตอผูปวยที่เปนโรคเสน<br />
เลือดหัวใจตีบและไขมันในเสนเลือดสูงอีกดวยคะ<br />
จากคุณสมบัติดังกลาวแลวนะคะ จึงทําใหนักวิจัยสวนใหญเชื่อวา เสนใย<br />
อาหารนาจะมีคุณสมบัติในสวนชวยในเรื่องของการปองกันมะเร็งลําไสใหญไดคะ<br />
แตจากการศึกษาในระยะหลังโดยเฉพาะการศึกษาขนาดใหญของมหาวิทยาลัย<br />
ฮารเวิรด ซึ่งใชกลุมตัวอยางในการทดลองนี้ถึง 8,000 คน พบวา การรับประทาน<br />
เสนใยอาหารในปริมาณมาก ๆ เปนประจํานั้น ไมไดชวยลดความเสี่ยงของการเปน<br />
มะเร็งลําไสใหญไดแตอยางใดคะ คุณประโยชนของเสนใยอาหารที่มีตอสุขภาพนั้น<br />
ยังมีอีกหลายประการที่ทําใหทานผูฟงที่รักสุขภาพนั้น ไมควรจะเมินเฉยตอเพื่อน<br />
คนนี้เลยคะ<br />
ทานผูฟงคะ เรามาพูดถึงเพื่อนเกาอีกคนหนึ่งที่จะมาชวยใหทานผูฟง<br />
รับประทานงาย ถายคลอง เพื่อนคนที่สองของเรานี้มีชื่อวา โพรไบโอติก (Probiotics)<br />
180<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ในลําไสของคนเรานั้นจะมีเชื้อแบคทีเรียอาศัยอยูมากมายคะ ในภาวะปกติแบคทีเรีย<br />
สายพันธุที่เปนมิตรกับเราโดยมี Lactobacillus acidophilus และLactobacillus<br />
bifidus เปนแกนนํา แบคทีเรียกลุมนี้จะมีสวนทําใหเชื้อกอโรคตาง ๆ ในลําไสของเรา<br />
ไมสามารถเจริญไดคะ แตก็มีบางครั้งที่รางกายเกิดการสูญเสียสมดุลของลําไส<br />
เนื่องมาจากสาเหตุหลายประการ เชน การรับประทานยาปฏิชีวนะ ซึ่งเปรียบเสมือน<br />
ระเบิดปรมาณูถลมลําไสคะ ทําใหเชื้อแบคทีเรียตาง ๆ ตายหมด หรือมีเชื้อโรค<br />
แปลกปลอมจากอาหารลุกลามได อาจทําใหเกิดทองเสีย เซลลในลําไสลมตาย<br />
แบคทีเรียตาง ๆ ก็ตายตามไปดวย<br />
การรับประทานโพรไบโอติกจะชวยเพิ่มปริมาณของแบคทีเรียในลําไสคะ<br />
ซึ่งชวยใหความสมดุลของลําไสกลับคืนมา การขับถายก็เปนไปอยางปกติ แกไขทั้ง<br />
อาการทองผูกทองเสีย และยังมีการศึกษาพบวา เชื้อแบคทีเรียที่ดีเหลานี้อาจมี<br />
ความสัมพันธกับภูมิคุมกันของรางกายอีกดวยคะ โดยชวยใหระบบภูมิคุมกันที่<br />
ทํางานมากเกินไปกลับมาทํางานปกติอีกดวยคะ อยางไรก็ตามคุณสมบัติในการ<br />
รักษาโรคของโพรไบโอติกยังขาดการศึกษาขนาดใหญพอที่จะยืนยันผลการรักษาได<br />
คะ ทานผูฟงสามารถเพิ่มปริมาณของแบคทีเรียที่เปนมิตรกับลําไลดวยวิธีธรรมชาติ<br />
โดยรับประทานอาหารที่ผานการหมัก เชน ถั่วหมักญี่ปุน (นัตโตะ) โยเกิรต นมเปรี้ยว<br />
เนยแข็ง เพื่อเสริมสรางกองทัพที่แข็งแรงของระบบทางเดินอาหารไดคะ<br />
แตอยางไรก็ตาม การเลือกรับประทานโยเกิรตหรือนมเปรี้ยว ควรดูปริมาณ<br />
น้ําตาลที่ผสมมาดวยนะคะวาเปนชนิดที่มีน้ําตาลสูงหรือเปลา ดังนั้นการรับประทาน<br />
โยเกิรตที่มีน้ําตาลสูงเปนประจําอาจมีโทษตอรางกายมากกวาประโยชนนะคะ<br />
นอกจากกิจกรรมที่ดิฉันไดกลาวมาขางตนแลว ยังมีกิจกรรมที่เปนพื้นฐานของการ<br />
ดํารงชีวิต นั่นก็คือ การดูแลสุขภาพของตนเองคะ เพราะหากทานผูฟงมีสุขภาพที่ดีแลว<br />
ก็จะมีสุขในการรับประทานอาหาร การนอน การขับถาย และที่สําคัญที่สุดคือการได<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 181
ใชเวลาอยูกับคนที่เรารักคะ สําหรับวันนี้เวลาก็หมดลงอีกแลวคะ ดิฉันคงตองขอลา<br />
ไปกอน แลวพบกันใหม สวัสดีคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
แพทยหญิงธิดากานต รัตนบรรณางกูร. 2551. Anti-Aging สูตรลับชะลอวัย.<br />
กรุงเทพฯ: บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จํากัด (มหาชน)<br />
สงา ดามาพงษ. 2550. กินใยอาหารจากธรรมชาติ ชวยระบบขับถายคลอง ทองไมผูก.<br />
เขาถึงไดจาก http://chuankin.com/news_articles.php? na_id=30 เมื่อ<br />
วันที่ 30 มิถุนายน <strong>2553</strong>.<br />
AMC Holistic & Natural way for health & rejuvenation. <strong>2553</strong>. โปรไบโอติก คืออะไร?<br />
(Probiotic). เ ขาถึงไดจาก http://www.amcclinic.com/probiotic.php<br />
เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน <strong>2553</strong><br />
182<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
16 กันยายน วันโอโซนสากล...<br />
โอโซนกับอาหาร<br />
สวามินี ธีระวุฒิ<br />
ในวันที่ 16 กันยายน ของทุกป องคการสหประชาชาติไดประกาศใหเปน<br />
วันโอโซนสากล เพื่อใหทุกประเทศตระหนักถึงการลดและเลิกการผลิตและการใชสาร<br />
ทําลายชั้นบรรยากาศโอโซน โดยโอโซน เปนกาซสีน้ําเงินในชั้นบรรยากาศโลกที่มี<br />
คุณประโยชนตอสิ่งมีชีวิตบนโลกอยางมาก เพราะทําหนาที่ดูดซับรังสีตาง ๆ ที่เปน<br />
อันตรายตอสิ่งมีชีวิตบนโลก โดยเฉพาะรังสียูวีบี เพื่อใหอยูในปริมาณที่เหมาะสม<br />
และยังชวยลดความรอนสะสมในบรรยากาศอันเกิดจากรังสียูวี ทําใหลดภาวะความ<br />
เสี่ยงตอการเปนมะเร็งผิวหนัง โรคตาตอกระจก และปองกันระบบนิเวศวิทยามิให<br />
เสียสมดุลได สวนสารเคมีที่ทําลายกาซโอโซนนั้น ไดแก สารเคมีที่มีองคประกอบ<br />
พื้นฐานอยาง คลอรีน ฟลูออรีน หรือ โบรมีน ซึ่งมีศักยภาพในการทําปฏิกิริยากับ<br />
โมเลกุลโอโซนที่อยูในชั้นบรรยากาศใหเกิดการแตกตัว สารทําลายโอโซนที่เรารูจักกันดี<br />
คือ สารคลอโรฟลูออโรคารบอน หรือ สารซีเอฟซี ซึ่งใชเปนสารทําความเย็นในระบบ<br />
ปรับอากาศรถยนต ตูเย็น ตูแช เปนตน สวนสารทดแทนสารซีเอฟซี คือ สารไฮโดร<br />
คลอโรฟลูออโรคารบอน หรือ เอชซีเอฟซี ใชเปนสารทําความเย็นในระบบปรับอากาศ<br />
และการผลิตโฟม ซึ่งยังคงเปนสารทําลายโอโซนเชนเดียวกัน แมจะในปริมาณที่นอย<br />
กวาก็ตาม สวนสารทําลายโอโซนอื่น ๆ เชน สารเฮลอน ที่ใชเปนสารดับเพลิง<br />
สารเมทิลคลอโรฟอรม ถูกใชในการทําความสะอาดชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกส สารคารบอน<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 183
เตตระคลอไรด ใชเปนสารทดสอบในหองปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร และสารเมทิล<br />
โบรไมด ที่ใชในการฆาแมลงกําจัดศัตรูพืช ซึ่งหากโอโซนถูกทําลายดวยสารทั้งหมดที่<br />
กลาวมานั้น จะสงผลตอการเพิ่มการสะสมความรอนในบรรยากาศอันเกิดจากรังสี<br />
ยูวี ทําใหเกิดความเสี่ยงตอการเปนมะเร็งผิวหนัง โรคตาตอกระจก และระบบนิเวศ<br />
เสียสมดุลได ซึ่งนี่คือ บทบาทหลัก ๆ ของโอโซนตอมนุษย<br />
แตอีกบทบาทของโอโซนที่ทานผูฟงหลายทานอาจไมเคยรูมากอน คือ เรา<br />
สามารถใชโอโซนในการเก็บรักษาผักและผลไมหลายชนิด เชน แอปเปล มันฝรั่ง<br />
มะเขือเทศ สตอเบอรี่ บร็อคเคอรี่ สม องุน ขาวโพด ที่เก็บรักษาในหองเย็นได โดย<br />
โอโซนที่มีความเขมขนต่ํา ๆ สามารถปองกันการเจริญของเชื้อรา แบคทีเรียในอากาศ<br />
ที่ผิวของผลิตภัณฑ และยังสามารถทําลายจุลินทรียที่ผิวของอาหารทําใหสามารถ<br />
เก็บรักษาผักและผลไมไดนานขึ้น โดยไมทําใหเกิดตําหนิและการเปลี่ยนแปลงสี<br />
ในป 1997 โอโซนไดรับการยอมรับวามีความปลอดภัยในการใชและไมมีสารเคมี<br />
ตกคางยอมใหมีการใชโอโซนในอุตสาหกรรมได โดยภาคอุตสาหกรรมไดใชโอโซนใน<br />
การเปนสารทําความสะอาดและฆาเชื้อ เนื่องจากโอโซนเปนตัวออกซิไดซที่แรงและ<br />
ดีกวาคลอรีนถึง 1.5 เทา ทั้งยังสามารถฆาเชื้อจุลินทรียที่กอใหเกิดโรคจากอาหารได<br />
ดีกวาคลอรีน และตัวโอโซนเองมีพลังโมเลกุลสูง มีครึ่งชีวิตในน้ําที่อุณหภูมิหองนาน<br />
20 นาที แตกตัวเปนออกซิเจนอยางงายและไมมีการตกคางในอาหาร นอกจากนี้<br />
โอโซนยังถูกใชในการปรับสภาพน้ําที่ใชแลวเพื่อนํากลับมาใช สําหรับกระบวนการ<br />
ผลิตผักและผลไม โดยใชสําหรับการลางทําความสะอาดผักและผลไม น้ําที่ใชในการ<br />
ทําความสะอาดนี้เปนน้ําที่ผานกระบวนการผสมดวยโอโซนและผานกระบวนการ<br />
กรอง ซึ่งเปนน้ําที่ปราศจากแบคทีเรีย สี และสารปนเปอนอื่น ๆ รวมทั้งน้ําที่ใชแลว<br />
สามารถนํากลับมาใชใหมไดอีกครั้งเพื่อลดการใชน้ําได ระบบการใชโอโซนนั้นไม<br />
เหมือนกับการใชคลอรีน กลาวคือ น้ําที่ใชแลวจะถูกคายประจุดวยโอโซน ซึ่งทําให<br />
ไมมีสารเคมีตกคาง และไมกอใหเกิดปญหากับสิ่งแวดลอมและระบบน้ําใตดิน<br />
184<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
โอโซนสามารถกําจัดยาฆาแมลงและสารเคมีที่ตกคางได เชน สารตกคางที่เกิดจาก<br />
คลอรีน เปนตน นอกจากนี้โอโซนสามารถใชเปนสารทําความสะอาดในสถานที่เก็บ<br />
อาหารได หรือใชเปนสารทําความสะอาดในระหวางการขนสงเพื่อปองกันแบคทีเรีย<br />
รา ยีสตที่ผิวของผลิตภัณฑ เราสามารถใชโอโซนกําจัดรสชาติที่ไมพึงประสงคอันเกิด<br />
จากแบคทีเรีย และยังสามารถกําจัดแกสเอทีลีนเพื่อยืดอายุการสุกของผลไมได แต<br />
โอโซนก็ไมใชพระเอกตลอดกาล เพราะเปนตัวออกซิไดซอยางแรงที่สามารถทําลาย<br />
กรดไขมันอิ่มตัว เชน กรดโอเลอิก ใหกลายเปนอัลดีไฮด และกรดอื่น ๆ ปฏิกิริยานี้มัก<br />
เกิดที่ไขมันของเยื่อหุมเซลล ทําใหเยื่อหุมเซลลเสียสภาพไป เซลลอาจตายหรือกลาย<br />
พันธุได นาน ๆ เขาอาจเปนมะเร็งได ดังนั้นการเลือกใชโอโซนในการถนอมอาหารจึง<br />
ไมควรใชในปริมาณที่มากเกินไป<br />
แหลงอางอิง<br />
กรมอุตุนิยมวิทยา. 2550. โอโซน. เขาถึงไดจาก. http://ozone.tmd.go.th/pub/20%<br />
20Q&A%20about%20the%20O3%20layer%202006%20update.pdf<br />
. วันที่ 18 มิ.ย. <strong>2553</strong><br />
สํานักงานคณะกรรมการสิ่งแวดลอมแหงชาติ. 2545. ภาวะมลพิษ ภัยใกลตัว. กรุงเทพฯ.<br />
38 หนา.<br />
อมร ศิลาสุวรรณ. 2546. การใชโอโซน เพื่อยืดอายุการเก็บรักษา ผักและผลไม.<br />
วารสารสถาบันอาหาร. 5(28), 59-61.<br />
Charles D. S, Dee M. G., Rip G. R and Jurgen H. S. 2002. Studies on the Use of<br />
Ozone in Production Agriculture and Food Processing. Proceedings of<br />
the International Ozone Association 2002.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 185
เบาหวาน...ไมหวานอยางที่คิด<br />
สุบัณฑิต นิ่มรัตน<br />
สวัสดีคะ ทานผูฟงทุกทาน วันนี้ดิฉันมีความรูเกี่ยวกับโรค ๆ หนึ่งมาฝาก<br />
กันคะ นั่นก็คือ โรคเบาหวานนั่นเองคะ ทานผูฟงบางทานอาจจะไมทราบวา<br />
โรคเบาหวานคืออะไร มีความสําคัญอยางไร<br />
กอนอื่นเรามาทําความรูจักกับโรคนี้กอนนะคะ โรคเบาหวาน เปนโรคที่<br />
ผูคนสวนใหญรูจักกันพอควร แตผูปวยสวนใหญยังไมทราบ ความสําคัญของการ<br />
รักษาโรคนี้นัก เพราะพวกเราแคทราบวา โรคเบาหวาน เปนโรคที่มีระดับน้ําตาลใน<br />
เลือดสูงแตในความเปนจริงแลวเปนโรครายที่หากไมไดรับดูแลอยางดีแลว จะเกิด<br />
ผลเสียตามมามากมายคะ แพทยโรคหัวใจและแพทยโรคไต ทราบดี เพราะผูปวย<br />
โรคหัวใจและไตวายเรื้อรังสวนใหญนั้นจะเปนเบาหวานดวย นพ.ระพีพล กุญชร<br />
ณ อยุธยา อายุรแพทยโรคหัวใจ โรงพยาบาลวิชัยยุทธ กลาววาโรคเบาหวานเปน<br />
ความผิดปกติ เนื่องจากรางกายไมสามารถนําน้ําตาลในรางกาย ไปใชไดอยางเต็มที่<br />
เนื่องจากขาดฮอรโมนอินซูลินหรือไมขาดฮอรโมนอินซูลิน แตรางกายไมตอบสนอง<br />
ตอฮอรโมนตัวนี้ ผลที่ตามมาคือ ระดับน้ําตาลในเลือดสูงกวาปกตินั้นเองซึ่งปจจุบัน<br />
หากระดับน้ําตาล ในเลือดที่เจาะหลังงดอาหาร 6 ชั่วโมงแลว ยังสูงกวา 126 มิลลิกรัม<br />
ตอเดซิลิตร เราก็เรียกไดวาเปน โรคเบาหวาน ไดแลวคะ<br />
นอกจากผูปวยโรคเบาหวานควรจะวิตกกับสภาวะตาง ๆ ของโรคนี้แลว<br />
ผูปวยเสี่ยงตอโรคแทรกซอนตอสวนตาง ๆ ไดอีกดวยคะ เชน ตา อาจเปนตอกระจก<br />
186<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
กอนวัย ประสาทตาหรือจอตาเสื่อม และอาจทําใหตาบอดในที่สุด ระบบประสาท<br />
ผูปวยอาจะเปนปลายประสาทอักเสบ มีอาการชาหรือปวดแสบปวดรอนตามปลาย<br />
มือปลาย เทา ซึ่งมักจะทําใหมีแผลเกิดขึ้นที่เทาไดงายและอาจลุกลามจนเทาเนา<br />
กระเพาะปสสาวะไมทํางาน ทําใหกลั้นปสสาวะไมอยูหรือไมมีแรงเบงปสสาวะ<br />
กระเพาะอาหารไมทํางาน มีอาการจุกเสียด อาหารไมยอย ทองผูก ทองเดิน<br />
โดยเฉพาะมื้อเชาถึงกอนเที่ยง ผูปวยชายมักมีภาวะหยอนสมรรถภาพทางเพศ ไต<br />
มักเกิดภาวะไตวาย มีอาการบวม ซีด ความดันโลหิตสูง ซึ่งเปนสาเหตุการเสียชีวิต<br />
ของผูปวยเบาหวานที่พบไดคอนขางบอย ภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง ทําใหเปน<br />
อัมพฤกษ อัมพาต และโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ถาหลอดเลือดแดงที่เทาแข็งและตีบ<br />
เลือดไปเลี้ยงเทาไมพออาจทําใหเทาเย็น เปนตะคริว ปวดขณะเดินมากๆ หรืออาจทํา<br />
ใหเปนแผลหายยากหรือนิ้วเทาเปนเนื้อตายเนา ภูมิคุมกันต่ํา เปนโรคติดเชื้อไดงาย<br />
เชน วัณโรคปอด กระเพาะปสสาวะอักเสบ กรวยไตอักเสบ กลาก โรคเชื้อรา เปนฝ<br />
หรือพุพองบอยบริเวณนิ้วเทาหรือชองคลอดคะ<br />
ดังนั้นการตรวจหาความเสี่ยงของโรคเหวานจึงเปนเรื่องที่มีความสําคัญ<br />
มากในปจจุบัน การตรวจวาจะมีความเสี่ยงหรือไมนั้นสามารถตรวจไดหลายวิธี<br />
ดวยกันคะ เชน การตรวจคาเอฟบีเอส (FBS; Fasting Blood Sugar) เปนการ<br />
ตรวจวัดระดับน้ําตาลในเลือด หลังจากอดอาหารและเครื่องดื่มใด ๆ ยกเวนน้ําเปลา<br />
เปนเวลา 8 ชั่วโมงกอนที่จะมาตรวจ ในคนปกติทั่วไปควรมีคาอยูระหวาง 70-99<br />
มิลลิกรัม/เดซิลิตร แตถามีคาเกินกวา 126 เปนตนไปจัดไดวาเปนโรคเบาหวานคะ<br />
การตรวจวัดปริมาณเม็ดเลือดแดงที่มีโมเลกุลของน้ําตาลผูกติดอยู (HbA1c)<br />
จะแสดงใหทราบถึงระดับน้ําตาลในระยะ 1-2 เดือนที่ผานมา มักใชในการตรวจผูที่<br />
เปนเบาหวานอยูแลว เพื่อดูวาควบคุมระดับน้ําตาลในเลือดไดดีมากนอยเพียงใด<br />
ในชวง 1-2 เดือน คาในคนปกติจะมีคาต่ํากวา 5% คะ การตรวจคาอารบีเอส<br />
(RBS; Random Blood Sugar) เปนการสุมตรวจระดับน้ําตาลในเลือดระหวางวัน<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 187
โดยไมมีการอดอาหารมากอนคะ วิธีนี้ไมสามารถนํามาใชในการวินิจฉัยโรคได แต<br />
พอจะเปนแนวทางไดวามีความเสี่ยงตอการเปนโรคเบาหวานมากนอยเพียงใด โดย<br />
ใชขอสมมติฐานวาในโรคปกติที่ไมมีภาวะเบาหวาน ระดับน้ําตาลจะไมสูงหรือต่ํา<br />
ผิดปกติเกินไปนัก โดยคาที่ไดควรจะอยูในชวงระหวาง 70-125 มิลลิกรัม/เดซิลิตร คะ<br />
การตรวจคาโอจีทีที (OGTT; Oral Glucose Tolerance Test) เปนการตรวจที่<br />
เนนวัดประสิทธิภาพการทํางานของฮอรโมนอินซูลิน และการตอบสนองของรางกาย<br />
ตออินซูลิน ซึ่งเปนฮอรโมนที่มีหนาที่เก็บกวาดน้ําตาลในกระแสเลือดคะ โดยมีวิธีการ<br />
ตรวจคือ ใหผูตรวจดื่มน้ําหวานหนึ่งแกว (มีน้ําตาล 100 กรัม) แลววัดระดับน้ําตาลที่<br />
1, 2 และ 3 ชั่วโมง ตามลําดับ ในคนปกติจะมีระดับน้ําตาลสูงอยูในชั่วโมงแรก แตจะ<br />
ไมเกิน 180 เมื่อฮอรโมนอินซูลินทํางาน และจะลดลงในชั่วโมงที่สองและสาม และมี<br />
คาไมควรเกิน 155 และ 140 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ตามลําดับคะ การตรวจวิธีนี้พบบอย<br />
ในการตรวจหาเบาหวานในผูหญิงตั้งครรภ และผูหญิงที่เปนโรคซิสตในรังไขคะ และ<br />
การตรวจวัดระดับของอินซูลินในภาวะอดอาหาร (Fasting Insulin) เพื่อตรวจ<br />
ภาวะดื้อตออินซูลินตั้งแตระยะที่ยังเปนไมมากคะ<br />
สวนผูที่สมควรไดรับการเจาะเลือดตรวจตรวจหาเบาหวาน คือ ผูที่มีประวัติ<br />
ครอบครัวพอแม พี่ หรือ นอง เปนเบาหวานควรจะตรวจเลือดแมวาคุณจะไมมีอาการ<br />
คะ คนอวน ที่น้ําหนักเกิน 20 เปอรเซ็นตของน้ําหนัก จะพบผูปวยเปนโรคเบาหวาน<br />
มากดังนั้นแนะนําวาควรจะเจาะเลือดตรวจเบาหวานเมื่อดัชนีมวลกายมากกวา<br />
25 คะ ผูที่มีอายุมากกวา 45 ป ผูที่ตรวจพบไอเอฟจี (IFG) คือ ระดับน้ําตาลในเลือด<br />
ภายหลังจากอดอาหารและสารใหพลังงานเปนเวลาอยางนอย 8 ชั่วโมงแลวพบวามี<br />
คาระหวาง 100-126 มิลลิกรัมตอเดซิลิตร หรือ ไอจีที (IGT) คือ สภาวะที่มีน้ําตาลใน<br />
เลือดสูงหลังไดรับกลูโคส ผูที่มีความดันโลหิตสูงมากกวา 140/90 มิลลิเมตรปรอท<br />
ระดับไขมันตัวที่ดีหรือเรียกวาแอลเอชดี (HDL) นอยกวา 35 มิลลิกรัมเปอรเซ็นต และ<br />
หรือคาทีจี (TG) หรือคาแสดงถึงระดับไขมันไตรกลีเซอรไรดมากกวา 250 มิลลิกรัม<br />
188<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
เปอรเซ็นต ผูที่ไมคอยไดออกกําลังกาย และผูที่มีประวัติเบาหวานขณะตั้งครรภหรือ<br />
น้ําหนักเด็กแรกคลอดมากกวา 4 กิโลกรัม คะ<br />
ทานผูฟงคะการที่เราดูแลสุขภาพตนไมใหเจ็บปวยนั้นถือวาเปนเรื่องที่ทาน<br />
ผูฟงควรทํานะคะ เพื่อใหหางไกลจากโรคเบาหวานคะ วันนี้ก็หมดเวลาของดิฉันก็<br />
หมดลงแลวนะคะ โอกาสหนาดิฉันจะนําเรื่องราวดี ๆ มาฝากทานผูฟงอีกคะ สําหรับ<br />
วันนี้สวัสดีคะ<br />
แหลงอางอิง<br />
นพ.ระพีพล กุญชร ณ อยุธยา. โรคเบาหวาน. เขาถึงไดจาก http://www.yourhealthy<br />
guide.com/article/ad-diabetes-disad.html . สืบคนเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม<br />
2552.<br />
เบาหวานโรคคุนหูที่ไมธรรมดา. เขาถึงไดจาก http://www.yourhealthyguide.com/<br />
article/ad-diabete-1.htm. สืบคนเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2552.<br />
โรคเบาหวาน. เขาถึงไดจาก http://www.siamhealth.net/public_html/Disease/<br />
endocrine/DM/intro.htm. สืบคนเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2552.<br />
โรงพยาบาลนครธน. โรคเบาหวาน. เขาถึงไดจาก http://www.nakornthon.com/<br />
Health_09.htm, สืบคนเมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม 2552.<br />
สมจิตร ชุมจันทร, พลอยทราย บุษราคํา, ชิงชิง ฟูเจริญ, ปณิตา ลิมปะวัฒนะ, กิตติ<br />
ศักดิ์ สวรรยาวิสุทธิ์. 2550. ผลการรักษาผูปวยโรคความดันโลหิตสูงที่<br />
คลินิกโรคความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลศรีนครินทร. ศรีนครินทรเวชสาร,<br />
22(1), 2-7.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 189
เอี่ยมศิริ กิจประเสริฐ. Genogram เสนทางสูการสรางสุขภาวะชุมชน, เขาถึงไดจาก<br />
http://www.pcuinnovation.com/pcu/873, สืบคนเมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม<br />
2552.<br />
190<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
รานอาหารริมถนน :<br />
แหลงสะสมสารพิษที่คุณมองขาม<br />
อนุเทพ ภาสุระ<br />
คงไมมีใครปฏิเสธวาการรับประทานอาหารเปนเรื่องใหญและเปนภารกิจที่<br />
ทุกคนตองกระทํา โดยเฉพาะในโลกปจจุบันที่มีแตความรีบเรง ผูคนตองแขงกับเวลา<br />
ในการเดินทางเพื่อไปประกอบกิจกรรมตางๆ ทําใหทุกคนตองประหยัดเวลา แมกระทั่ง<br />
ในเรื่องของการปรุงและการรับประทานอาหารในแตละมื้อ โดยเฉพาะเมื่อตองออก<br />
นอกบานหรือตองเดินทางไกล รานอาหารริมถนนหรือรานอาหารรถเข็นจึงเปนที่พึ่ง<br />
อยางดีสําหรับทุกคน อาหารที่ขายในรานอาหารดังกลาวมีหลายชนิดใหเลือก เชน<br />
ขาวราดแกง ขนมจีนน้ํายาหรือน้ําพริก ขาวเหนียว ไกยาง สมตํา กลวยทอด กวยเตี๋ยว<br />
ชนิดตางๆ รวมทั้งขนมหวานอาจเปนชิ้น เปนหอ จนถึงเปนถวย ๆ เครื่องดื่มมีทั้ง<br />
น้ําเปลา น้ําหวาน น้ําสมุนไพรและน้ําผลไมตามแตจะเลือก นับวาเปนแหลงศูนยรวม<br />
อาหารสําหรับผูคนที่มีเวลาจํากัดเลยทีเดียว<br />
ทานผูฟงอาจจะไมคิดวาอาหารที่มีจําหนายตามรานอาหารริมถนนอาจ<br />
เปนอันตรายตอผูบริโภคได เนื่องจากรานอาหารริมทางเหลานั้นมักจะมีทําเลที่ตั้ง<br />
ใกลถนนที่มีการจราจรหนาแนนหรืออาจจะตั้งอยูบนบาทวิถีริมถนนในเขตชุมชน<br />
ประกอบกับอาหารที่วางจําหนายในรานอาหารริมถนนมักจะเปดโลงใหผูซื้อไดเลือก<br />
โดยไมมีสิ่งปกคลุมหรือปองกันการปนเปอนของฝุนละอองหรือควันไอเสียจาก<br />
เครื่องยนตจากทั้งการสูดดมและการปนเปอนลงไปในอาหาร สิ่งเหลานี้ลวนแลวแต<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 191
ทําใหผูบริโภคเกิดความเสี่ยงจากการไดรับสารพิษจากการรับประทานอาหารจาก<br />
รานอาหารริมถนนได โดยที่นอกจากไอเสียจากควันรถยนตที่ซึมเขาไปในปอด ระหวาง<br />
การนั่งอยูในบริเวณนั้นแลว ไอเสียและควันพิษอาจจะมีการเจือปนลงไปในอาหารที่<br />
ไมมีฝาปดไดอีกดวย ควันดําของรถยนตที่ใชน้ํามันดีเซลนั้นประกอบดวยไอเสียเกิด<br />
จากการเผาไหมของน้ํามันเชื้อเพลิงในเครื่องยนตที่ไมสมบูรณและเขมาที่มี<br />
สวนประกอบของกาซหลายชนิด เชน กาซคารบอนมอนอกไซด กาซคารบอนไดออกไซด<br />
กาซไนตริกออกไซด กาซไนโตรเจน กาซซัลเฟอรไดออกไซด และสารประกอบ<br />
ไฮโดรคารบอนอื่น ๆ ซึ่งทั้งหมดนี้ลวนแตเปนสารที่เปนพิษตอรางกายเสีย โดยเฉพาะ<br />
ในสภาวะการจราจรคับคั่ง หากผูบริโภคสูดหายใจเอากาซคารบอนมอนอกไซดที่<br />
ลอยปะปนอยูในอากาศเปนจํานวนมากเขาไปในรางกายแลว กาซนี้จะไปแยงออกซิเจน<br />
โดยไปรวมกับฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง กลายเปนเม็ดเลือดแดงที่ไมสามารถ<br />
รวมตัวกับออกซิเจน รางกายจึงขาดออกซิเจนได ทําใหเกิดอาการเวียนศีรษะจนถึง<br />
ขั้นปวดศีรษะ หายใจลําบาก คลื่นไส หงุดหงิด เจ็บหนาอก และเปนลม นอกจาก<br />
ควันพิษดังกลาวแลว ยังพบวามีอนุภาคของสารเคมีทีลอยเจือปนอยูในไอเสียรถยนต<br />
ไดแก ผงคารบอน ตะกั่ว ฟนอล และยางเหนียวซึ่งเปนสารกอมะเร็งอีกดวย โดยเฉพาะ<br />
สารตะกั่วที่มีอยูในน้ํามันเชื้อเพลิง เมื่อถูกปลดปลอยออกมาจากทอไอเสียจะ<br />
สามารถเขาสูรางกายของมนุษยไดโดยผานทางอาหารที่สัมผัสกับไอเสียรถยนต<br />
องคการอนามัยโลกไดกําหนดใหคาต่ําสุดของสารตะกั่วในอาหารไดไมเกิน<br />
1 ไมโครกรัมตออาหาร 1 กรัม การรับประทานที่มีการปนเปอนของสารตะกั่ว<br />
เปนประจําและเปนเวลานานจึงเปนอันตรายตอสุขภาพได<br />
ทานผูฟงคงจะเห็นแลวนะครับวา แมรานอาหารริมถนนจะเปนที่พึ่งของ<br />
ผูมีรายไดนอย แตการรับประทานอาหารจากรานริมถนนอาจจะเปนอันตรายตอ<br />
สุขภาพของทานได ดังนั้น ผูบริโภคตองชวยตัวเองและควรตระหนักถึงความ<br />
ปลอดภัยของอาหาร โดยการเลือกรานอาหารที่ปฏิบัติถูกสุขลักษณะ เชน มีตูกระจก<br />
192<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ปองกันฝุนและควันไมไหสัมผัสกับอาหารโดยตรง และรานอาหารไมตั้งอยูในบริเวณ<br />
ที่มีรถยนตพลุกพลานจนเกินไป เพื่อใหเกิดความแนใจในความปลอดภัยจากอาหาร<br />
นั้น ซึ่งจะเปนอีกหนทางหนึ่งที่จะทําใหทานผูฟงหางไกลจากการไดรับสารพิษใน<br />
อาหารที่ทานไมคาดคิดมากอนได<br />
แหลงอางอิง<br />
ดวงจันทร เฮงสวัสดิ์. 2547. มหันตภัย...ในอาหาร. อาหาร. 34(1) : 8-10.<br />
ดวงจันทร เฮงสวัดิ์. 2549. พิษภัยในอาหาร มหันตภัยเงียบ. อาหาร. 36(2) : 89-95.<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 193
จดหมายจากผูฟง
เลมที่ <strong>33</strong> 197
198 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
เลมที่ <strong>33</strong> 199
200 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ภาคผนวก
รวมเลมบทความรายการ<br />
“วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน”<br />
บรรณาธิการ : อาจารยนุชจรินทร แกลวกลา<br />
กองบรรณาธิการ : คณะกรรมการจัดทํารายการ<br />
วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน<br />
เรียงพิมพและออกแบบ : นางสาวเฉลิมขวัญ พวงยอย<br />
นางสาวชุติมา สุวานิชย<br />
นางสาวธัญญลักษณ เหล็กพิมาย<br />
นายอุทัศน พิทักษสายชล<br />
กําหนดการเผยแพร : ธันวาคม <strong>2553</strong><br />
เลมที่ <strong>33</strong> 203
คณะกรรมการจัดทํารายการ<br />
“วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน”<br />
ตุลาคม 2552 - กันยายน <strong>2553</strong><br />
กรรมการที่ปรึกษา<br />
1. อธิการบดี ประธานกรรมการ<br />
2. รองอธิการบดีฝายวิชาการ กรรมการ<br />
3. ผูอํานวยการสํานักบริการวิชาการ กรรมการ<br />
4. คณบดีคณะวิทยาศาสตร กรรมการ<br />
มีหนาที่ใหคําปรึกษาเกี่ยวกับการดําเนินโครงการ<br />
กรรมการดําเนินงาน<br />
1. ฝายวิชาการ<br />
1.1 นางสาวนุชจรินทร แกลวกลา ประธานกรรมการ<br />
1.2 นางสาวกรองจันทร รัตนประดิษฐ รองประธานกรรมการ<br />
1.3 นายอนุเทพ ภาสุระ กรรมการ<br />
1.4 นางสาวรุงนภา แซเอ็ง กรรมการ<br />
1.5 นางสาวอรสา สุริยาพันธ กรรมการ<br />
1.6 นางสาวกันทิมา ออนละออ กรรมการ<br />
1.7 นางสาวเสาวรส ศรีสุข กรรมการ<br />
1.8 นายสรายุธ เดชะปญญา กรรมการ<br />
204 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
1.9 นางสาวอุดมลักษณ ธิติลักษณพาณิชย กรรมการ<br />
1.10 นางสาวสวามินี ธีระวุฒิ กรรมการ<br />
1.11 นางสาวสิริมาส คําเสียง กรรมการและเลขานุการ<br />
มีหนาที่จัดทํา จัดหาบทความ และตรวจสอบความถูกตองทางวิชาการของ<br />
บทความทางดานวิทยาศาสตร เพื่อนําไปเผยแพรทางวิทยุกระจายเสียง<br />
2. ฝายผลิตและเผยแพร<br />
2.1 นายอุทัศน พิทักษสายชล ประธานกรรมการ<br />
2.2 นายนวศิษฏ รักษบํารุง กรรมการ<br />
2.3 นางสาวสุภาวดี ชฏิลาลัย กรรมการ<br />
2.4 นางสาวสุรางครัตน เสมอวงษ กรรมการ<br />
2.5 นางสาวชุติมา สุวานิชย กรรมการ<br />
2.6 นางสาวจีรนันท จินตนา กรรมการ<br />
2.7 นางสาวธัญญลักษณ เหล็กพิมาย กรรมการและเลขานุการ<br />
มีหนาที่ผลิตรายการวิทยุ และจัดสงเอกสารเผยแพรทางวิทยุกระจายเสียง<br />
ตามสถานีตาง ๆ<br />
ผูอานบทความ<br />
นางสาวธัญญลักษณ เหล็กพิมาย<br />
ผูบันทึกเสียงและผลิตรายการ<br />
1. นางสาวธัญญลักษณ เหล็กพิมาย<br />
2. นายพรอมพงษ สุระประเสริฐ<br />
3. นายอุทัศน พิทักษสายชล<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 205
สถานีวิทยุกระจายเสียงที่ออกอากาศ<br />
รายการ “วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน”<br />
ภาคกลาง 14 สถานี<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
บริษัท แมจิกคิดส จํากัด<br />
http://www.mag ทุกวัน ตลอดเวลา<br />
ickidschool.co<br />
m/clip.php<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกรป.กลาง AM 1512 KHz จันทร-ศุกร 09.15-10.00<br />
อุทัยธานี<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกรป.กลาง FM 88.75 MHz จันทร-ศุกร 09.15-10.00<br />
อุทัยธานี เอฟ.เอ็ม.<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง บก. สูงสุด AM 1521 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
กรุงเทพฯ<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง บก. สูงสุด FM 99.5 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
กรุงเทพฯ<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง บก. สูงสุด FM 101.0 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
กรุงเทพฯ<br />
สถานีวิทยุกองทัพภาคที่ 1 สุพรรณบุรี AM 1404 kHz ทุกวัน 06.40<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงจากคาย AM 801 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
จิรประวัติ นครสวรรค<br />
สถานีวิทยุเสียงจากโครงการรักษไทย<br />
“ประชารวมใจตานภัยยาเสพติด”<br />
สมุทรสาคร<br />
FM 92.75 MHz ทุกวัน ไมแนนอน<br />
206 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ภาคกลาง 14 สถานี (ตอ)<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุจังหวัดทหารบก กาญจนบุรี FM 92.75 MHz อังคาร 06.30-06.45<br />
สถานีวิทยุชุมชนกาญจนบุรีวิลลา FM 93.75 MHz จันทร-ศุกร 11.30<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงมณฑลทหารบก FM 98.25 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ที่ 31 จังหวัดนครสวรรค<br />
สถานีวิทยุ วศป. ศูนยการทหารปนใหญ AM 612 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
ลพบุรี<br />
สถานีเสียงอดิศร 693 ศูนยการทหารมา<br />
สระบุรี<br />
AM 693 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
ภาคตะวันออก 25 สถานี<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
งานประชาสัมพันธ มหาวิทยาลัยบูรพา เสียงตามสาย ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
ทัณฑสถานหญิงชลบุรี เสียงตามสาย พุธ 12.30<br />
โรงเรียนชลพินิจพณิชยการ จ.ชลบุรี เสียงตามสาย ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
วิทยุออนไลน มหาวิทยาลัยบูรพา http://radio.buu. ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
ac.th/<br />
สถานีวิทยุ พล.ม.2 ระยอง (ยานเกราะ AM 774 kHz เสาร 18.20-18.30<br />
828)<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองพลทหารราบ FM 88.25 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
ที่ 2 รักษาพระองค คายพรหมโยธี<br />
ปราจีนบุรี<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงมณฑลทหารบก<br />
ที่ 14 ชลบุรี<br />
FM 98.25 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย<br />
จันทบุรี<br />
FM 90.25 MHz<br />
AM 1125 kHz<br />
ไมแนนอน<br />
ไมแนนอน<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 207
ภาคตะวันออก 25 สถานี (ตอ)<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 99.75 MHz พฤหัสบดี 09.25<br />
ชลบุรี<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย AM 1557 kHz จันทร 11.10<br />
ตราด<br />
สถานีวิทยุกองทัพภาคที่ 1 จันทบุรี AM 1530 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุกองทัพภาคที่1 สระแกว AM 1180 kHz จันทร 18.45-19.00<br />
สถานีวิทยุชุมชนคนหนองโพรง FM 89.5 MHz เสาร 12.35<br />
สถานีวิทยุชุมชนตําบลมาบไผ FM 99.20 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุชุมชนกิโลสิบสัมพันธ FM 88.25 MHz อังคาร 08.00/13.00<br />
สถานีวิทยุทหารอากาศ 016 จันทบุรี AM 954 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุ พ.ศ.น.(พระพุทธศาสนา) FM 106.25 MHz อาทิตย 18.30<br />
วัดนอก ชลบุรี<br />
สถานีวิทยุ สทร. 4 จันทบุรี FM 88.75 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุ สทร. 5 สัตหีบ AM 720 kHz ทุกวัน 18.05<br />
สถานีวิทยุ สทร. 10 ตราด FM 93.75 MHz เสาร 12.00-13.00<br />
สถานีวิทยุ อสมท. ตราด FM 107.25 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุ อสมท.พัทยา FM 107.75 MHz อาทิตย 18.50<br />
สถานีวิทยุ อสมท. ระยอง FM 96.75 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
องคการบริหารสวนตําบลมาบไผ ชลบุรี เสียงตามสาย ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุเสียงจากโครงการรักษไทย<br />
“ประชารวมใจตานภัยยาเสพติด”<br />
ปราจีนบุรี<br />
FM 96.75 MHz ทุกวัน ไมแนนอน<br />
208 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 13 สถานี<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง กองทัพภาคที่ 2<br />
คายพระยอดเมืองขวาง<br />
FM 98.75 MHz<br />
AM 1440 kHz<br />
ทุกวัน 09.00,<br />
13.00,<br />
16.00น.<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง กองทัพภาคที่ 2 FM 100.75 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
เอฟ.เอ็ม. คายสมเด็จเจาพระยามหากษัตริย<br />
ศึก<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง กองทัพภาคที่ 2 FM 95.5MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
เอฟ.เอ็ม. คายสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬา<br />
โลกมหาราช<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 106.25 MHz จันทร 21.10<br />
นครราชสีมา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยบึง FM 104.25 MHz ทุกวัน 21.00<br />
กาฬ<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 101.75 MHz อาทิตย 09.20 -09.30<br />
บุรีรัมย<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยศรีสะ FM 100.25 MHz พุธ 17.35 -17.45<br />
เกษ<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย AM 834 kHz จันทร-ศุกร 20.30<br />
สกลนคร<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 94.75 MHz จันทร-ศุกร 20.30<br />
สกลนคร<br />
สถานีวิทยุชุมชนเพื่อการศึกษาโรงเรียนรุง FM 105.75 MHz จันทร-ศุกร 14.00-16.00<br />
อรุณวิทยาปากชอง<br />
http://www.rvsradio.com/ ออนไลน ทุกวัน ตลอดเวลา<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 209
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 13 สถานี (ตอ)<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุ สทร. 9 อุบลราชธานี FM 104 MHz เสาร- 11.00-11.30<br />
AM 1161 kHz อาทิตย<br />
สถานีวิทยุ สทร. 12 หนองคาย FM 95.75 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุ อสมท.บุรีรัมย FM 92.0 MHz จันทร-ศุกร 16.30-17.00<br />
ภาคใต 21 สถานี<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง 912 กรป. กลาง AM 756 kHz พุธ 14.00<br />
เอ.เอ็ม.นราธิวาส<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง 912 กรป. กลาง FM 99.25 MHz พุธ 14.00<br />
เอฟ.เอ็ม.นราธิวาส<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงวศป.1449 ชุมพร AM 1449 KHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย AM 810 KHz จันทร-ศุกร 05.00-06.00<br />
ตรัง<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย<br />
อําเภอทุงสง นครศรีธรรมราช<br />
FM 97.0 MHz เสาร-<br />
อาทิตย<br />
13.30<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย<br />
นราธิวาส<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย<br />
พังงา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย<br />
ภูเก็ต<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย<br />
สงขลา<br />
FM 106.5 และ อาทิตย 14.10<br />
98.25 MHz<br />
FM 100 MHz อังคาร 16.10<br />
AM 1062 kHz ศุกร 22.30<br />
AM 144 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
210 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ภาคใต 21 สถานี (ตอ)<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย AM 1026 kHz อาทิตย 05.30<br />
สตูล<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 95.50 MHz จันทร- 15.10<br />
สุราษฎรธานี<br />
อังคาร<br />
สถานีวิทยุกองทัพภาคที่ 4 สุราษฎรธานี FM 92.25 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุทหารอากาศ 011 สงขลา AM 1512 kHz เสาร 06.30<br />
สถานีวิทยุ วปถ. 16 ยะลา AM 1080 kHz อังคาร 10.00-10.15<br />
สถานีวิทยุ วปถ. 17 ตรัง AM 1350 MHz อาทิตย ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุ สทร. 6 สงขลา FM 94.50 MHz ศุกร 12.20<br />
สถานีวิทยุ สทร. 14 พังงา FM 97.25 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุ สทร. 15 นราธิวาส FM 94.75 MHz พฤหัสบดี 11.30<br />
สถานีวิทยุสงเสริมศิลปะและวัฒนธรรม FM 91.75 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
ทองถิ่น จ.สุราษฎรธานี<br />
สถานีวิทยุ อสมท. พัทลุง FM 95.75 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุ อสมท. ระนอง FM 100.5 MHz อาทิตย 23.45<br />
ภาคเหนือ 40 สถานี<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 97.5 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ระบบเอฟ.เอ็ม. จังหวัดอุตรดิตถ<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 102.25 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ระบบเอฟ.เอ็ม. จังหวัดสุโขทัย<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3<br />
สวนหนา จังหวัดกําแพงเพชร<br />
AM 738 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 211
ภาคเหนือ 40 สถานี (ตอ)<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 101.75 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ระบบเอฟ.เอ็ม. จังหวัดลําปาง<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 AM 828 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
สวนหนา จังหวัดพิษณุโลก<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 107.5 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ระบบเอฟ.เอ็ม.จังหวัดลําพูน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 103.5 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ระบบเอฟ.เอ็ม. จังหวัดแพร<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 107.25 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ระบบเอฟ.เอ็ม. จังหวัดพะเยา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 99.5 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ระบบเอฟ.เอ็ม. จังหวัดนาน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 101.5 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
สวนหนา ระบบเอฟ.เอ็ม.จังหวัด<br />
เชียงใหม<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 AM 1287 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
สวนหนา จังหวัดอุตรดิตถ<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 AM 1116 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
สวนหนา เมืองสองแคว จังหวัด<br />
พิษณุโลก<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 AM 1188 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
จังหวัดพิษณุโลก<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3<br />
สวนหนา จังหวัดแพร<br />
AM 585 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
212 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ภาคเหนือ 40 สถานี (ตอ)<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 AM 1242 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
สวนหนา อ.หลมสัก จังหวัดเพชรบูรณ<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 AM 1449 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
สวนหนา จังหวัดพิจิตร<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 AM 666 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
สวนหนา จังหวัดตาก<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 AM 999 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
สวนหนา จังหวัดเชียงราย<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพภาคที่ 3 FM 105 MHz ศุกร 17.30-18.00<br />
ระบบเอฟ.เอ็ม. จังหวัดกําแพงเพชร<br />
สถานีวิทยุกองพลทหารราบที่ 4 จังหวัด AM 1377 kHz ศุกร 17.30-18.00<br />
พิษณุโลก<br />
สถานีวิทยุ 1 ปณ. ลําปาง AM 765 kHz จันทร 08.00-08.30<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง 914 กรป. กลาง<br />
เอฟ.เอ็ม เชียงราย<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง 914 กรป. กลาง<br />
เอ.เอ็ม เชียงราย<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง 914 กรป. กลาง<br />
เอ.เอ็ม เชียงราย เอฟ.เอ็ม เชียงราย<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง วส.921 กรป.<br />
กลาง เพชรบูรณ<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียง 921 กรป.กลาง<br />
เอฟ.เอ็ม. กองบัญชาการทหารสูงสุด<br />
เพชรบูรณ<br />
AM 1179 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
AM 1395 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
FM 100.25 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
AM 972 kHz พฤหัสบดี 08.00-09.00<br />
FM 99.0 MHz พฤหัสบดี 08.00-09.00<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 213
ภาคเหนือ 40 สถานี (ตอ)<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงจากทหารเรือ 8 AM 1170 kHz ทุกวัน 12.05-13.00<br />
พิษณุโลก<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 95.75 MHz พฤหัสบดี 19.30<br />
เชียงราย<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 102.00 MHz เสาร 18.45-19.00<br />
ตาก<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย AM 1368 kHz พฤหัสบดี 06.30<br />
นาน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 94.75 MHz พฤหัสบดี 06.30<br />
นาน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย AM 981 kHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
จังหวัดแมฮองสอน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย AM 1134 kHz เสาร 10.30-10.45<br />
จังหวัดลําปาง<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 95.00 MHz จันทร, ศุกร 06.30-06.45<br />
ลําพูน<br />
สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทย FM 93.75 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
จังหวัดสุโขทัย<br />
สถานีวิทยุกองทัพภาคที่ 3 เพชรบูรณ AM 1242 kHz พฤหัสบดี 22.00<br />
สถานีวิทยุ กองทัพภาคที่ 3 แพร<br />
{ทภ.3 สน.แพร (เอ.เอ็ม)}<br />
AM 585 kHz<br />
จันทร-<br />
อาทิตย<br />
สถานีวิทยุกองทัพภาคที่ 3 ลําพูน FM 107.50 MHz จันทร,<br />
อังคาร<br />
ไมแนนอน<br />
08.30-10.00<br />
214 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
ภาคเหนือ 40 สถานี (ตอ)<br />
สถานี คลื่นความถี่ วัน เวลา<br />
สถานีวิทยุชุมชนคนเชียงราย FM 106.0 MHz ไมแนนอน ไมแนนอน<br />
สถานีวิทยุมณฑลทหารบกที่ 32 ลําปาง AM 1350 kHz จันทร-ศุกร 06.00-<br />
06.30,11.30-<br />
12.30<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 215
ตารางออกอากาศบทความ<br />
รายการ “วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน”<br />
เรื่อง ชวงเวลาที่ออกอากาศ<br />
19 ตุลาคม : วันเทคโนโลยีของไทย 5 - 11 ต.ค. 2552<br />
บรรจุภัณฑอาหารในอนาคต 12 - 18 ต.ค. 2552<br />
ตําลึง ผักริมรั้วสารพัดประโยชน 19 - 25 ต.ค. 2552<br />
โรคนิ้วล็อค 26 ต.ค. - 1 พ.ย. 2552<br />
กินแลวสวย แนวทางสงเสริมการขายแบบใหม 2 - 8 พ.ย. 2552<br />
กิ้งกือมังกรสีชมพู -สิ่งมีชีวิตชนิดใหมของโลก 9 - 15 พ.ย. 2552<br />
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว : พระบิดา 16 - 22 พ.ย. 2552<br />
แหงการถายภาพไทย<br />
เรื่องนารูเกี่ยวกับตอมไทรอยด 23 - 29 พ.ย. 2552<br />
ชนิดพันธุตางถิ่นที่รุกราน 30 พ.ย. - 6 ธ.ค.2552<br />
ทําดีเพื่อพอกันเถอะ 7 - 13 ธ.ค. 2552<br />
สรางสีสันใหชีวิตดวยเครื่องเทศ 14 - 20 ธ.ค. 2552<br />
โรคที่มากับฤดูหนาว 21 - 27 ธ.ค. 2552<br />
สื่อสารอยางไรใหทันสมัย 28 ธ.ค. 2552 - 3 ม.ค.<br />
<strong>2553</strong><br />
มาฉลองปใหมดวยการสรางนิสัยการกินใหมกันเถอะ 4 -10 ม.ค. <strong>2553</strong><br />
สรางแรงบันดาลใจใหเด็กไทยหัวใจวิทยาศาสตร 11 - 17 ม.ค. <strong>2553</strong><br />
14 มกราคม : วันอนุรักษทรัพยากรปาไมแหงชาติ 18 - 24 ม.ค. <strong>2553</strong><br />
216 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
เรื่อง ชวงเวลาที่ออกอากาศ<br />
ไฮโดรเจน: พลังงานทดแทนที่นาสนใจในปจจุบัน 25 - 31 ม.ค. <strong>2553</strong><br />
ความรูเรื่องทรัพยสินทางปญญาเนื่องในวันนักประดิษฐ 1 - 7 ก.พ. <strong>2553</strong><br />
ไทย 2 กุมภาพันธ <strong>2553</strong><br />
วันมะเร็งโลก (4 ก.พ.) 8 - 14 ก.พ. <strong>2553</strong><br />
ชวนดื่มชา 15 - 21 ก.พ. <strong>2553</strong><br />
สมุนไพรลดปญหารังแค 22 - 28 ก.พ. <strong>2553</strong><br />
เครื่องปรุงรสจากผัก 1 - 7 มี.ค. <strong>2553</strong><br />
กลูตาไทโอน..ขาว แตอันตรายถึงชีวิต 8 -14 มี.ค. <strong>2553</strong><br />
ลด ละ เลิกใชโฟมกันเถอะ 15 - 21 มี.ค. <strong>2553</strong><br />
รูจักอุปกรณบอกชี้ตําแหนงบนพื้นโลก (จีพีเอส) กันเถอะ 22 - 28 มี.ค. <strong>2553</strong><br />
อาหารกับผูปวยเบาหวาน 29 มี.ค. - 4 เม.ย. <strong>2553</strong><br />
เขื่อนกับการแกปญหาวิกฤติทรัพยากรน้ํา 5 -11 เม.ย. <strong>2553</strong><br />
ภัยแฝงจากขวดและภาชนะพลาสติก 12 -18 เม.ย. <strong>2553</strong><br />
การปองกันตนเองจากภัยแผนดินไหว 19 - 25 เม.ย. <strong>2553</strong><br />
เหตุเพราะอากาศรอน<br />
26 เม.ย. - 2 พ.ค.<strong>2553</strong><br />
ปูขน 3 - 9 พ.ค. <strong>2553</strong><br />
การพัฒนาปรับปรุงพันธุขาวไทย 10 - 16 พ.ค. <strong>2553</strong><br />
22 พฤษภาคม - วันสากลแหงความหลากหลายทาง 17 - 23 พ.ค.<strong>2553</strong><br />
ชีวภาพ<br />
“บัวบก สมุนไพรมหัศจรรย” 24 - 30 พ.ค. <strong>2553</strong><br />
เลิกบุหรี่ดวยสมุนไพรไทยหญาดอกขาว 31 พ.ค. - 6 มิ.ย.<strong>2553</strong><br />
ชื่อ (อาหาร) สําคัญไฉน? 7 - 13 มิ.ย. <strong>2553</strong><br />
เลมที่ <strong>33</strong> 217
เรื่อง ชวงเวลาที่ออกอากาศ<br />
นาโนเทคโนโลยีในชีวิตประจําวัน 14 - 20 มิ.ย. <strong>2553</strong><br />
วิทยาศาสตรของการทําสมาธิ 21 - 27 มิ.ย. <strong>2553</strong><br />
อาหารและการปวดประจําเดือน 28 มิ.ย. - 4 ก.ค. <strong>2553</strong><br />
ควันที่เกิดขึ้นจากการเผายางรถยนต : อันตรายที่ทาน 5 - 11 ก.ค. <strong>2553</strong><br />
มองเห็น<br />
น้ํามันรั่ว...เคราะหรายลงทะเล 12 - 18 ก.ค. <strong>2553</strong><br />
กลีส 581 ซี (Gliese 581 C) : ดาวเคราะหที่มีลักษณะ 19 - 25 ก.ค. <strong>2553</strong><br />
คลายโลก<br />
จริงหรืออาหารนี้มีโซเดียมต่ํา 26 ก.ค. - 1 ส.ค. <strong>2553</strong><br />
สมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ นักอนุรักษ 2 - 8 ส.ค. <strong>2553</strong><br />
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม<br />
18 สิงหาคม <strong>2553</strong> : วันวิทยาศาสตรแหงชาติ 9 - 15 ส.ค. <strong>2553</strong><br />
การปองกันโรคดวยอาหารมื้อเชา 16 - 22 ส.ค. <strong>2553</strong><br />
ประโยชนอันเกินคาดคิดจากขาวกลอง 23 - 29 ส.ค. <strong>2553</strong><br />
อันตรายจากเครื่องเลนเอ็มพี3 (MP3) 30 ส.ค. - 5 ก.ย. <strong>2553</strong><br />
ใครวาระบบขับถายไมสําคัญ 6 - 12 ก.ย. <strong>2553</strong><br />
16 กันยายน วันโอโซนสากล... โอโซนกับอาหาร 13 -19 ก.ย. <strong>2553</strong><br />
เบาหวาน...ไมหวานอยางที่คิด 20 - 26 ก.ย. <strong>2553</strong><br />
รานอาหารริมถนน: แหลงสะสมสารพิษที่คุณมองขาม 27 ก.ย. - 3 ต.ค.<strong>2553</strong><br />
218 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน
แนะนําผูเขียนบทความ<br />
รายการ “วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน”<br />
ชื่อ ตําแหนง/ภาควิชา คณะ/หนวยงาน<br />
กมล สมพันธุ ผูปฏิบัติงานวิทยาศาสตร 5/เคมี วิทยาศาสตร<br />
กรองจันทร รัตนประดิษฐ อาจารย ดร./เทคโนโลยีชีวภาพ วิทยาศาสตร<br />
เกศราภรณ จันทรประเสริฐ นักวิทยาศาสตร/ ชีววิทยา วิทยาศาสตร<br />
กันทิมา ออนละออ อาจารย /วิทยาการคอมพิวเตอร วิทยาศาสตร<br />
จุฬารัตน หงสวลีรัตน อาจารย /วิทยาศาสตรการอาหาร วิทยาศาสตร<br />
นงนุช ตั้งเกริกโอฬาร ผูชวยศาสตราจารย ดร. / วาริชศาสตร วิทยาศาสตร<br />
นุชจรินทร แกลวกลา อาจารย / ชีววิทยา วิทยาศาสตร<br />
เบญจวรรณ ชิวปรีชา อาจารย / ชีววิทยา วิทยาศาสตร<br />
ประภาพรรณ เตชะเสาวภาคย อาจารย ดร. / เคมี วิทยาศาสตร<br />
รุงนภา แซเอ็ง ผูชวยศาสตราจารย / เคมี วิทยาศาสตร<br />
วนิดา โอฬารกิจอนันต อาจารย / วิทยาศาสตรการแพทย วิทยาศาสตร<br />
วิชมณี ยืนยงพุทธกาล อาจารย / วิทยาศาสตรการอาหาร วิทยาศาสตร<br />
สรายุธ เดชะปญญา อาจารย / ฟสิกส วิทยาศาสตร<br />
สวามินี ธีระวุฒิ อาจารย ดร. / วาริชศาสตร วิทยาศาสตร<br />
สิริมา ชินสาร อาจารย /วิทยาศาสตรการอาหาร วิทยาศาสตร<br />
สุบัณฑิต นิ่มรัตน รองศาสตราจารย ดร./ จุลชีววิทยา วิทยาศาสตร<br />
สุปราณี แกวภิรมย ผูชวยศาสตราจารย ดร. / เคมี วิทยาศาสตร<br />
อนุเทพ ภาสุระ ผูชวยศาสตราจารย ดร. / จุลชีววิทยา วิทยาศาสตร<br />
อรสา สุริยาพันธ ผูชวยศาสตราจารย ดร./ วิทยาศาสตร<br />
การอาหาร<br />
วิทยาศาสตร<br />
เลมที่ <strong>33</strong> 219
พิมพที่ รานสุจิตตวัฒน เทรดดิ้ง<br />
59/10 ถนน 22 กรกฎา 1 แขวงปอมปราบ เขตปอมปราบ กรุงเทพฯ 10100<br />
โทร. (02) 2243901, 2230396<br />
220 วิทยาศาสตรเพื่อประชาชน