You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Artykuł poglądowy<br />
wywołujących hipokalcemię należą: niedobór lub brak<br />
PTH, idiopatyczna niedoczynność przytarczyc, niedobór<br />
witaminy D, krzywica witamino-D-zależna, choroba<br />
proksymalnych cewek nerkowych (zespół Falconiego),<br />
niewydolność nerek, niedobór magnezu, ostre zapalenia<br />
trzustki, hipoproteinemia oraz wstrząs septyczny.<br />
Hipokalcemia w wielu przypadkach przebiega<br />
bezobjawowo. Objawy kliniczne dotyczą najczęściej<br />
układu nerwowego, a najbardziej swoistym symptomem<br />
niedoboru wapnia jest tężyczka jawna lub utajona.<br />
W obrębie układu krążenia u pacjentów z hipokalcemią<br />
można stwierdzić zaburzenia rytmu serca,<br />
wydłużenie odcinka QT oraz zaburzenia okresu repolaryzacji.<br />
Rola jonu wapniowego<br />
w schorzeniach<br />
układu sercowo-naczyniowego<br />
Zagadnieniu właściwego spożycia i roli jonu wapniowego<br />
w schorzeniach układu sercowo-naczyniowego<br />
poświęconych jest wiele doniesień epidemiologicznych,<br />
klinicznych oraz doświadczalnych. Wykazano zwiększone<br />
stężenie jonów wapnia w komórce u pacjentów<br />
z nadciśnieniem tętniczym, ale nie ustalono w sposób<br />
jednoznaczny przyczyny tego zjawiska. Być może<br />
jest ono następstwem obniżonej aktywności błonowej<br />
ATP-azy sodowo-potasowej, którą wykazano w badaniach<br />
doświadczalnych. Zaburzeniu temu towarzyszy wzrost<br />
stężenia sodu wewnątrzkomórkowego i zwiększona<br />
wrażliwość białek kurczliwych na wapń. Brana jest<br />
również pod uwagę wrodzona lub nabyta dysfunkcja<br />
błony komórkowej u osób z nadciśnieniem tętniczym.<br />
Zwiększone stężenie wapnia wewnątrzkomórkowego<br />
przyczynia się do wzrostu oporu obwodowego,<br />
który jest jednym z wcześniejszych zaburzeń hemodynamicznych<br />
w nadciśnieniu tętniczym. Badania epidemiologiczne<br />
na temat zależności pomiędzy wapniem<br />
a nadciśnieniem tętniczym nie przynoszą jednoznacznych<br />
opinii. Zdaniem niektórych autorów zwiększone<br />
spożycie wapnia w diecie lub dodatkowa suplementacja<br />
powoduje obniżenie ciśnienia krwi.<br />
Metaanaliza przeprowadzona przez Griffitha<br />
i wsp. wykazała, że suplementacja wapniem powoduje<br />
obniżenie ciśnienia skurczowego krwi o 1,44 mmHg,<br />
a rozkurczowego o 0,84 mmHg. Nie jest to jednak powszechnie<br />
podzielany pogląd. Zdaniem profesora N.M.<br />
Kaplana obniżenie ciśnienia krwi w następstwie suplementacji<br />
wapniem następuje u pacjentów, u których<br />
dochodzi do łagodnej, wtórnej nadczynności przytarczyc<br />
z powodu zwiększonego wydalania wapnia z moczem.<br />
Tak więc pacjenci, którzy reagują na obniżenie ciśnienia<br />
krwi w wyniku suplementacji wapniowej, mają wyjściowo<br />
nieco podwyższony poziom parathormonu i obniżony<br />
poziom wapnia w surowicy krwi. Warto też odnotować,<br />
że u 50-70% pacjentów z nadczynnością przytarczyc<br />
występuje nadciśnienie tętnicze.<br />
Badanie epidemiologiczne Nurses’ Health Study,<br />
obejmujące 85 764 kobiety w wieku 34-59 lat wykazało,<br />
że zbyt małe spożycie wapnia może zwiększać ryzyko<br />
udaru mózgu u kobiet w średnim wieku.<br />
Norweskie badania epidemiologiczne, przeprowadzone<br />
w miejscowości Tromso i obejmujące 7543<br />
mężczyzn oraz 8053 kobiety wykazały, że zwiększonemu<br />
spożyciu wapnia towarzyszy obniżenie ciśnienia krwi.<br />
Autorzy wyrażają opinię, że choć wpływ wapnia na<br />
obniżenie ciśnienia jest stosunkowo niewielki, to jon<br />
ten ma istotne znaczenie w pierwotnej profilaktyce<br />
schorzeń układu sercowo-naczyniowego.<br />
W badaniach Sacks i wsp., przeprowadzonych na<br />
125 pacjentach (82 mężczyzn i 43 kobiety) z łagodnym<br />
i umiarkowanym nadciśnieniem tętniczym stwierdzono,<br />
że istotną rolę odgrywa kompleksowe uzupełnianie<br />
niedoborów jonów wapnia, magnezu i potasu. Zdaniem<br />
autorów suplementacji nie należy ograniczać do jednego<br />
jonu, lecz powinna ona mieć charakter kompleksowy.<br />
Postępowanie w przypadkach<br />
niedoboru wapnia<br />
Postępowanie jest uzależnione od stopnia niedoboru.<br />
Poza oznaczeniem stężenia wapnia we krwi niekiedy<br />
może zachodzić konieczność oznaczenia poziomu<br />
parathormonu, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości<br />
– skierowania pacjenta na konsultację endokrynologiczną.<br />
W przypadkach łagodnego lub umiarkowanego<br />
niedoboru wapnia zalecane jest uzupełnianie za pomocą<br />
preparatów doustnych. To codzienna praktyka lekarska.<br />
21 9_<strong>2012</strong> listopad
Change language