listopad 2009 - Puls UM

Puls UM 

Drodzy Czytelnicy! 

„Nie lubię jesieni! Nie lubię 

i już” – powtarzam sobie 

co roku już od połowy października. 

Bo budzik dzwoni 

za wcześnie. Bo wychodzę, 

gdy jeszcze, a wracam, gdy 

już ciemno na dworze. Bo 

kolejna kawa nie pomaga, 

a przyswojenie choćby minimalnej 

partii materiału przychodzi 

coraz trudniej... Ale 

może to tylko kwestia złego 

podejścia? A gdyby zacząć myśleć bardziej pozytywnie? 

Czy coś mogłoby się zmienić? 

Spróbowałam! I muszę przyznać, że... nie jest tak źle! 

Pomijając poranne wstawanie (problem do tej pory nie do 

przeskoczenia), reszta maluje się w jaśniejszych kolorach. 

Może wystarczy podnieść głowę i zobaczyć niesamowitą 

różnorodność barw, jaka króluje w parkach i skwerach. 

Można także trzymać się myśli, że ani się nie obejrzymy, 

a będzie grudzień i wyczekiwane przez cały rok świąteczne 

przygotowania. 

Nadal Was nie przekonałam? W takim razie mam jeszcze 

ostatnią propozycję... Właśnie trzymacie ją w rękach. 

To listopadowy numer „Pulsu UM” – niezapomniany od 

pierwszej do ostatniej strony (nie myślcie, że piszę tak tylko 

dlatego, ponieważ to obowiązek redaktor naczelnej). 

Opowiadanie, felieton, recenzje, wspomnienia podróżnicze 

czy ciekawostki medyczne – naprawdę jest z czego 

wybierać. No i oczywiście humor (choć pewnie od niego 

rozpoczynacie lekturę każdego numeru...). A gdyby nawet 

to nie pomogło na jesienną chandrę, polecam uwadze pokaźny 

artykuł o tym, gdzie szukać pomocy w przypadku 

chorób duszy i ciała. 

Zapraszam do lektury! 

Ewa Kubacka 

Spis treści 

SPIS TREŚCI 

Mikroskop........................................................................4 

– Krążenie pozaustrojowe podczas CABG jednak korzystne 

– Lepsze poznanie regulacji poziomu żelaza w komórce 

– Krytyczne zdarzenia w lotniczym transporcie ratowniczym 

Wariograf.........................................................................5 

– dr n. farm., mgr biologii Marcin Ożarowski 

Dr Miś Dzieciom..............................................................6 

Miesiąc wiedzy o..............................................................7 

– Radzie Uczelnianej Samorządu Studenckiego 

Student na ścieżce do zdrowia......................................10 

Symulator mózgu – szansa czy zagrożenie?................12 

Listopadowa zaduma z nutką fizjoterapii...................15 

Dziennik pokładowy......................................................16 

Stomatologia po węgiersku...........................................17 

Ukraińskie czopki..........................................................18 

Darmowy kurs języka japońskiego..............................20 

Z repertuaru Filharmonii Poznańskiej.......................21 

– Wygraj bilety! 

Odpowiedzi na niełatwe pytania..................................22 

– Wywiad z dominikanem, Ojcem Janem Górą 

Kącik filmowy................................................................24 

– Młody poeta i komunistyczna rzeczywistość 

„Zanim umrę”...............................................................25 

– Recenzja książki 

3 miliony..........................................................................26 

Ekstremalne choroby – część II...................................28 

Wspomnieniem przez świat..........................................30 

– To nie jest kraj dla młodych ludzi 

Krzyżówka.....................................................................32 

Humor............................................................................34 

“Puls UM” Gazeta Studentów Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu 

Redaktor Naczelna: 

Ewa Kubacka (e.kubacka@pulsum.pl) 

Z-ca Redaktor Naczelnej: 

Maciej Tomczak (m.tomczak@pulsum.pl) 

Sekretarz: 

Beata Leszczak (b.leszczak@pulsum.pl) 

Redaktor Techniczny: 

Dawid Brudnicki (d.brudnicki@pulsum.pl) 

Grafik: Michał Maliński (m.malinski@pulsum.pl) 

Rysunki: Agnieszka Gut 

Kolegium Redakcyjne: Marta Kamińska, Agnieszka 

Leszczyńska, Anika Mielewczyk, Marta Mozol, 

Katarzyna Paczkowska 

Współpracownicy: Aleksandra Chojnowska, 

Łukasz Chojnowski, Agata Duszyńska, Jan Nowak, 

Patryk Nowak, Marta Ptaszyk, Piotr Skrobich 

Adres redakcji: ul. Przybyszewskiego 39, DS „Eskulap”, pok. 3 (obok administracji), 60-356 Poznań, tel./faks (061) 658-44-35, 

www.pulsum.pl; e-mail: pulsum@ump.edu.pl, 

Prosimy o przesyłanie tekstów na adres teksty@pulsum.pl. Nadesłanych tekstów nie zwracamy. 

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. 

Druk: Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, nakład 4000 egz. Numer zamknięto 8.11.2009 

Projekt okładek: Michał Maliński (foto: D. Brudnicki) Skład: Dawid Brudnicki, Patryk Nowak, Maciej Tomczak

MIKROSKOP 

Gazeta Studentów 

MIKROSKOP 

czyli porcja interesujących 

nowinek ze świata nauki 

specjalnie dla Was!!! 

 

Krążenie pozaustrojowe podczas CABG jednak korzystne 

Lepsze poznanie regulacji poziomu żelaza w komórce 

Stężenie żelaza w komórce jest utrzymywane na odpowiednim 

poziomie dzięki funkcji białek regulatorowych 

IRP1 i IRP2. Przykładowo, kiedy w komórce jest 

mało żelaza, IRP łączą się z mRNA kodującym ferrytynę, 

uniemożliwiając jej syntezę. Dzięki temu poziom ferrytyny, 

która składowałaby żelazo, nie wzrasta, co sprzyja 

lepszej dostępności żelaza dla zachodzących w komórce 

procesów. Do niedawna nie było jasne, skąd IRP „wiedzą”, 

jaki jest w komórce poziom żelaza. Ostatnie badania 

wyjaśniają tą zagadkę – okazuje się, że czujnikiem 

wiążącym działanie mechanizmów regulacyjnych ze stężeniem 

żelaza jest białko FBXL5, które zawiera hemery- 

Krytyczne zdarzenia w lotniczym transporcie ratowniczym 

Kanadyjscy badacze określili, jak często w lotniczym 

transporcie ratowniczym w Ontario występowały 

krytyczne zdarzenia, takie jak śmierć, resuscytacja 

krążeniowo-oddechowa, znaczące pogorszenie parametrów 

hemodynamicznych, przypadkowa ekstubacja czy 

zatrzymanie oddychania. Dotyczyły one 5.1% spośród 

19 228 pacjentów, co daje średnio jedno zdarzenie na 

każde 12.6 godzin lotu. Odnotowywano głównie nagły 

W Polsce wykonuje się rocznie do 20 000 operacji pomostowania 

aortalno-wieńcowego (CABG; dane AOTM 

z 2008r.). Już w 2005 roku co trzeci zabieg CABG w Polsce 

był wykonywany bez wykorzystania krążenia pozaustrojowego 

(OPCAB), co miało pozwolić na uniknięcie 

powikłań spowodowanych użyciem płucoserca. Jak wykazało 

nowe studium przeprowadzone na ponad dwóch tysiącach 

pacjentów, po upływie roku od operacji wskaźnik 

zgonów, dodatkowych zabiegów rewaskularyzacji i zawałów 

(złożony punkt końcowy), był bardziej korzystny dla 

pacjentów operowanych metodą z wykorzystaniem krążenia 

pozaustrojowego. Co więcej, analiza angiografii ponad 

tysiąca pacjentów pozwoliła zidentyfikować istotną różnicę 

w drożności pomostów aortalno-wieńcowych, również 

na korzyść pacjentów, którzy podłączeni byli do oksygenatora. 

U pacjentów w obu badanych podgrupach parametry 

neuropsychologiczne uległy podobnym zmianom. 

(Shroyer et al., NEJM, 5. listopada 2009 r.) 

trynę, umożliwiającą interakcje FBXL5 z żelazem. Kiedy 

w komórce jest dużo żelaza, FBXL5 prowadzi do zniszczenia 

IRP, gdy zaś w komórce jest mało żelaza, FBXL5 

samo ulega rozkładowi. Zatem, gdy w komórce poziom 

żelaza jest niski, występuje więcej IRP, co prowadzi do 

zmniejszenia stężenia ferrytyny i zwiększenia produkcji 

receptora dla transferyny, przez który do komórki zostaje 

dostarczone żelazo. Odkrycie występowania hemerytryny 

u ssaków jest zaskakujące, ponieważ wcześniej uważano, 

że jest ona obecna wyłącznie w komórkach bakteryjnych 

i u bezkręgowców. 

(Vashisht et al., Science, 30. października 2009 r.) 

spadek ciśnienia oraz zablokowanie dróg oddechowych. 

Zdarzenia były najsilniej powiązane ze sztuczną 

wentylacją i niestabilnością hemodynamiczną przed 

transportem. Autorzy analizy wskazują, że dane te należy 

uwzględnić w programach kształcenia lotniczych 

zespołów ratunkowych. 

(Singh et al., CMAJ, 27. października 2009 r.) 

Opracował: Jan Nowak


WARIOGRAF 

Imię i nazwisko: 

Stopień naukowy, stanowisko, miejsce pracy: 

dr n. farm., mgr biologii, adiunkt w Katedrze i Zakładzie 

Botaniki Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin 

(poprzednie miejsce pracy: Instytut Roślin i Przetworów 

Zielarskich) 

Staż na Uczelni: 2 lata 

Marcin Ożarowski 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

Trzy słowa, które najtrafniej mnie opisują: pracowity, 

pasjonat, idealista. 

Jestem mistrzem w: wyszukiwaniu sobie pracy. 

Mam słabość do: książek, zarówno tych w antykwariatach, 

jak i tych, które jeszcze pachną drukarnią. Godziny 

snu zabierają mi również e-booki. 

Nie potrafię: przewidywać przyszłości oraz jeszcze 

prowadzić negocjacji, które kończyłyby się zawsze 

układem „win-win”. 

Zawsze chciałem nauczyć się: sztuki aktorstwa. 

Chciałbym jeszcze: chyba wszystko jeszcze przede 

mną, ale tak naprawdę chciałbym doczekać czasów, 

kiedy będą uleczalne choroby neurodegeneracyjne, 

np. choroba Alzheimera, czy stwardnienie rozsiane. 

Autorytetem jest dla mnie: doc. dr hab. n. farm. 

Aleksander Ożarowski – farmakolog i farmakognosta 

odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Kawalerskim 

Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla roz- 

Gdy na ból głowy cierpią kokoszki, do aptekarza idą po 

proszki. (Wanda Chotomska) 

Palmiarnia Lubiechowska (Wałbrzych), 

widok na agawę (fot. Barbara Ożarowska) 

woju polskiego zielarstwa i ziołolecznictwa oraz za 

osiągnięcia w pracy naukowej. 

8. Kiedy kłamię: jestem przekonany, że kłamstwo nie 

zawsze jest niemoralne, bo przecież zdarza się, że niepełna 

prawda oszczędza ran innym. 

9. Słowa, których nadużywam: jeszcze takich nie mam. 

10. Irytuje mnie: obojętność i lekceważenie ludzi i ważnych 

spraw, odkładanie terminów na później, skrajny 

egoizm, brak perspektywicznego myślenia itd. 

11. Kim lub czym chciałbym być, gdybym nie był tym, 

kim jestem? Pewnie neuropsychologiem. Oprócz studiowania 

farmacji i biologii, jako student uwielbiałem 

uczestniczyć w seminariach poświęconych naturze 

człowieka, również w wymiarze przemocy, uzależ-

12. 

13. 

14. 

15. 

16. 

17. 

18. 

WARIOGRAF 

nień, zachowań suicydalnych i w aspekcie neurokognitywistyki. 

Studentom zazdroszczę: jednoczenia się w grupach, 

pomysłów na zdobywanie wiedzy oraz wielu możliwości 

wyboru kierunków w swojej karierze zawodowej. 

Kiedy stoję w korku: zastanawiam się, ile jeszcze 

mam do zrobienia, przeczytania i napisania e-maili, 

ale też nad tym, że znowu mam pustą lodówkę. 

Zawsze mam przy sobie: okulary, bo bez nich świat 

byłby pewnie inny, może gorszy? 

Niezwykła umiejętność, którą posiadam: patrząc 

studentowi w oczy, wiem, że znowu nie zdążył się 

przygotować do zajęć, zarywając kolejną noc... 

Moje ulubione miejsce na Ziemi: na razie objęte 

tylko marzeniami: to Ameryka Południowa (Brazylia, 

Kolumbia, Peru), skąd pochodzą moje ulubione pnącza 

z rodzaju Passiflora, wprowadzone do kultury in 

vitro przeze mnie i dr hab. Barbarę Thiem. 

Muzyka, przy której się bawię: techno, trance (DJ Tiesto, 

ATB, Armin van Buuren itd.). 

Muzyka, przy której odpoczywam: utwory w wykonaniu 

Sarah Brightman, Il Divo, Vangelis, tzw. muzyka 

filmowa. 

19. 

20. 


Energii dodaje mi: przekonanie, że to, co robię, ma 

sens i oczywiście silna kawa. 

Moja dobra rada dla studentów: wyćwiczcie w czasie 

studiów dobre nawyki skutecznego działania, poznajcie 

metody prowadzenia negocjacji, nigdy nie 

idźcie na kompromis z uczciwością, pamiętajcie o innych, 

a nade wszystko wykształćcie w sobie mądrość 

i pasję podczas uniwersyteckiej nauki zawodu farmaceutycznego, 

tak ważnego w opiece zdrowotnej, nie 

zapominając przy tym o uśmiechu na co dzień. 

Niech Waszej wędrówce towarzyszą słowa Dantego: 

„Niechaj nie sądzą ludzie tak pochopnie, 

jak ten, co sądzi ruń co w polu rośnie, 

zanim ta kłosów dojrzałości dopnie. 

Ileż to razy widziałem o wiośnie, 

jako tarnina suche kolce szczerzy, 

A potem różą zakwita radośnie.” 

Dante Boska Komedia. Raj. Pieśń trzynasta. Grono świętych 

mędrców...”, Wydawnictwo Antyk, Wydanie II., Kęty 

2003, w. 130-135, s. 458 

Doktor Miś Dzieciom 

„Alteri vivas oportet si vis tibi vivere” 

Jest listopad, sklepowe witryny nie 

są jeszcze przybrane świątecznie, na 

każdym kroku nie towarzyszą nam kolędy, 

a przed wejściem do sklepu nie stoją 

sztuczni-prawdziwi Mikołajowie wołający: 

„Merry Christmas”. 

Jest listopad, nie spadł jeszcze śnieg, 

a drzewa pokrywają barwne liście. 

Jest listopad, a my już myślimy o tym, 

że grudzień coraz bliżej. Nie dlatego, że 

święta to powrót do domu i dwa tygodnie 

wolnego (chociaż dla każdego studenta 

jest to niewątpliwie przyjemna perspektywa), 

ale dlatego, że rozpoczynamy akcję „Doktor Miś 

Dzieciom”. 

Jest to już kolejna edycja, podczas której wszystkie organizacje 

studenckie naszej Uczelni rozpoczynają wspólną 

pracę, której zwieńczeniem jest finał i towarzysząca mu 

radość małych pacjentów. 

Na akcję składa się impreza andrzejkowa w klubie 

Eskulap, projekcja filmu w kinie Rialto, kiermasz słodyczy, 

koncert Chóru, 

a także sprzedaż 

cegiełek w poznańskich 

kościołach. 

Finał to moment 

dający potwierdzenie 

dla wszystkich, 

nawet tych najbardziej 

wątpiących, że 

jest sens poświęcić 

swój czas, by umilić 

Święta dzieciom 

i chociaż na parę 

chwil stworzyć w szpitalu świąteczną atmosferę. 

Szczerze zachęcam wszystkich do pomocy i udziału 

w organizowanych akcjach – wyjście z kolegami do kina, 

czy wspólna impreza okazują się szansą na podarowanie 

małym pacjentom radości towarzyszącej atmosferze 

Świąt. Szczegóły wkrótce znajdziecie na plakatach. 

ZAPRASZAMY! 

Katarzyna Paczkowska


RUSS 

MIESIĄC WIEDZY O... 

O CZYM? 

O RUSS-ie, czyli Radzie Uczelnianej Samorządu Studenckiego. 

CO TO JEST RUSS? 

Rada Uczelniana to organ kolegialny i uchwałodawczy Samorządu Studenckiego, który tworzy 16 przedstawicieli 

różnych wydziałów (5 przedstawicieli Wydziału Lekarskiego I, po 4 z Wydziału Lekarskiego II 

i Wydziału Farmaceutycznego oraz 3 przedstawicieli Wydziału Nauk o Zdrowiu). 

ZARZĄD RADY UCZELNIANEJ SAMORZĄDU STUDENCKIEGO: 

PRZEWODNICZĄCA: Weronika Pelczar – studentka III roku kierunku lekarskiego 

ZASTĘPCY PRZEWODNICZĄCEJ: Anna Zajączkowska – studentka IV roku kierunku lekarskiego, 

Katarzyna Jarząbek – studentka V roku kierunku lekarsko-dentystycznego 

KIM JEST WOLONTARIUSZ RUSS? 

Wolontariusz to osoba, która nie została wybrana w wyborach, nie ma prawa głosu, ale pomaga członkom 

RUSS-u w wykonywaniu różnych zadań. Wolontariuszem może być każdy, kto ma mnóstwo pomysłów, 

czas i lubi pracować w organizacjach takich jak RUSS. 

JAKA JEST STRUKTURA RUSS-u? 

Aby praca w RUSS-ie była bardziej uporządkowana, podzieliliśmy ją pomiędzy dwa piony i komisję. 

Pion I (socjalno-dydaktyczny) tworzą komisje: ds. Socjalnych, ds. Finansów, ds. Biurowych i Zarządzania 

Danymi, ds. Dydaktyki, ds. Informatyki oraz ds. Kontaktów Międzyuczelnianych. 

Do pionu II (kulturalnego) należą Komisja ds. Kultury i ds. Promocji. 

CZYM ZAJMUJE SIĘ PION I? 

Trudno wymienić wszystkie zadania tego pionu. Do najważniejszych należą: opiniowanie, zwłaszcza 

w kwestiach: Funduszu Pomocy Materialnej, kalendarza wypłat stypendiów, przyznawania miejsc w domach 

studenckich, zajmuje się problemami studenckimi związanymi z procesem nauczania, współpracuje 

z Działem Współpracy Międzynarodowej, a także zajmuje się organizacją biura i aktualizuje stronę internetową 

RUSS. 

CZYM ZAJMUJE SIĘ PION II? 

Ten Pion zajmuje się przede wszystkim organizacją imprez, takich jak: Otrzęsiny, Dr Miś Dzieciom, Bal 

Medyka, Podkoziołek, Medykalia, Juwenalia, Campus, a także wyjazdy do Chaty Studenckiej „Jagoda”. 

Pomagamy także pracownikom Działu Promocji m.in. w organizacji Drzwi Otwartych. 

CHCĘ Z WAMI WSPÓŁPRACOWAĆ, CO MAM ZROBIĆ? 

Zebrania wszystkich członków i wolontariuszy RUSS-u odbywają się w poniedziałki o godzinie 19:00. 

Poza tym Pion I spotyka się w środy, natomiast Pion II w czwartki. 

Więcej informacji na stronie: www.samorzad.ump.edu.pl. 

MAM PROBLEM, CO MAM ZROBIĆ? 

Możecie pisać do nas na adres: samorząd@ump.edu.pl lub do nas przyjść: nasze biuro mieści się w DS 

„Medyk” w pokoju 018. Zapraszamy także na naszą stronę: www.samorzad.ump.edu.pl. 

Biuro RUSS, DS Medyk 

ul. Rokietnicka 4, pokój 018 

Ania Zajączkowska 

Rada Uczelniana Samorządu Studenckiego

OPIEKA ZDROWOTNA 


 

Student na ścieżce do zdrowia 

Na UM w Poznaniu kształcą się przyszli lekarze, stomatolodzy, 

farmaceuci, pielęgniarki, położne, fizjoterapeuci 

i wiele innych osób, które w przyszłości staną się częścią 

tzw. „ochrony zdrowia”. Czy jednak oni sami, w czasie 

studiów, mogą liczyć na należytą pomoc w chorobie oraz 

zrozumienie pracowników Uczelni? Czy na Uniwersytecie 

Medycznym w Poznaniu można chorować? 

Od czego zacząć? 

Wyobraźmy sobie najprostszą i najczęstszą sytuację 

– jest środek roku akademickiego, a nas właśnie dopadł 

katar i ból gardła. Myślimy sobie – „to tylko proste przeziębienie, 

przejdzie”. Eliminujemy objawy choroby rozmaitymi 

preparatami, jednak ona sama nie zamierza nas 

opuścić. Stwierdzamy, że to musi być coś poważniejszego. 

Normalnie poszlibyśmy do swojego lekarza rodzinnego, 

który zbadałby nas, osłuchał i dał receptę. Problem polega 

na tym, że jest on 300 km stąd, a my nie bardzo wiemy, 

kto może nam pomóc. Pomijam tutaj wizytę prywatną – na 

pewno mnóstwo lekarzy za 100 zł przepisze nam antybiotyk. 

Umówmy się jednak, że jesteśmy biednymi studentami, 

znamy milion lepszych sposobów, jak zagospodarować 

wspomnianą „stówę” i chcemy dowiedzieć się, co 

nam przysługuje i z tego skorzystać. 

Logika podpowiada nam, że lekarza najłatwiej znaleźć 

w szpitalu. Kierujemy się więc do najbliższego – np. do 

111 Szpitala Wojskowego. Tam jednak nie zawsze zostaniemy 

obsłużeni, a na pewno nie w miłej atmosferze. – Ja 

w Wojskowym czekałam 1,5 godziny po to, żeby lekarka 

mi powiedziała, że mam jechać na Rycerską, 

mimo że tłumaczyłam wcześniej w rejestracji, 

że jestem studentką spoza Poznania i nie mam 

tu rodzinnego – mówi aniQue z forum „Pulsu 

UM”. Nie tylko ona została skierowana do Rejonowej 

Stacji Pogotowia Ratunkowego przy 

ul. Rycerskiej. – Przyjęła mnie pani doktor, 

która na początku mnie objechała, że dlaczego 

przychodzę do niej z anginą – że powinnam 

iść do rodzinnego „studenckiego”, który mi 

przysługuje z uczelni. Ona nie wie, gdzie, ale 

w dziekanacie powinni mi powiedzieć – wspomina 

Polcia. – Najlepszym źródłem informacji 

w tej sprawie jest nasza Przychodnia Medycyny 

Pracy, która mieści się na tyłach DS 

czyli gdzie szukać pomocy 

Eskulap. My też tam dzwonimy, gdy mamy wątpliwości 

– mówi mgr Barbara Chyczewska, kierownik Dziekanatu 

Wydziału Lekarskiego II. – Nasza przychodnia jest stworzona 

do tego, żeby wykonywać badania profilaktyczne. 

My nie leczymy, nie możemy nawet tego robić – informuje 

lek. med. Beata Ziemska, kierownik Przychodni 

Medycyny Pracy. – Odsyłamy studentów do lekarza rodzinnego, 

najczęściej do Katedry Medycyny Rodzinnej, 

znajdującej się na terenie szpitala przy ul. Przybyszewskiego 

– dodaje. 

Lekarz rodzinny 

Najwyraźniej przychodnia ta spełnia oczekiwania 

studentów. – Zapisałam się do rodzinnego na Przybysza 

i jestem bardzo zadowolona, bo bez problemów, z dnia 

na dzień, a nawet tego samego dnia, jestem przyjmowana, 

jeśli jest taka potrzeba – mówi Marzena, studentka III 

roku farmacji. Nie musimy jednak korzystać z usług tej 

przychodni – możemy zdecydować się na każdego innego 

lekarza rodzinnego. W Poznaniu mamy do wyboru aż 95 

przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Natomiast 

w czasie, gdy zwykłe przychodnie nie pracują, działa tzw. 

nocna i świąteczna ambulatoryjna opieka lekarska w POZ, 

czyli lekarz rodzinny, który zajmuje się stanami zbyt poważnymi, 

by czekać do kolejnego roboczego dnia, a zbyt 

błahymi, by zajmowały się nimi Szpitalne Oddziały Ratunkowe. 

Pamiętaj, iż musisz udać się do konkretnej poradni. 

Do której? Taką informację uzyskasz u swojego lekarza 

rodzinnego. Natomiast jeśli nie masz lekarza rodzinnego 

Nocna i świąteczna ambulatoryjna opieka lekarska w POZ 

111 Szpital Wojskowy, ul. Grunwaldzka 16/18 

Pomoc Doraźna Lekarzy Rodzinnych „Grunwald”, ul. Kasprzaka 16 

Rejonowa Stacja Pogotowia Ratunkowego, ul. Rycerska 10 

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Salvia, Os. Lecha 120 

Przychodnia Lekarska Medeo, Os. Rzeczypospolitej 6 

Rejonowa Stacja Pogotowia Ratunkowego, Al. Solidarności 36 

Praktyka Lekarza Rodzinnego „Amicus”, Osiedle Pod Lipami 101 

NZOZ Falck Medycyna Region Wielkopolska, ul. Strzelecka 49 

Centrum Medyczne HCP, ul. 28 czerwca 1956 194 

Tutaj możesz się udać, jeśli Twój problem nie może poczekać do kolejnego 

dnia roboczego, jednak Twój stan jest stabilny i nie ma zagrożenia 

zdrowia lub życia. Twoja przychodnia lekarza rodzinnego przypisana 

jest do jednej, konkretnej przychodni spośród powyższych.



w Poznaniu, w stanach nagłych 

powinieneś uzyskać 

pomoc u każdego innego 

lekarza rodzinnego, który 

właśnie przyjmuje, także 

w nocy. 

Sytuacje nagłe 

Od infekcji górnych 

dróg oddechowych nie 

umiera się, dlatego czasem 

można zacisnąć zęby 

i odwiedzić swojego czy 

innego lekarza w dogodnym 

terminie. Są jednak 

Szpitale pełniące ostry dyżur 

111 Szpital Wojskowy, ul. Grunwaldzka 16/18 

ZOZ MSWIA, ul. Dojazd 34 

Szpital Wojewódzki w Poznaniu, ul. Juraszów 7/19 

ZOZ Poznań Stare Miasto, ul. Szwajcarska 3 

NZOZ Centrum Medyczne HCP, ul. 28 czerwca 1956 194 

Ginekologiczno-położniczy Szpital Kliniczny, ul. Polna 33 

Szpital Kliniczny im. Karola Jonschera, ul. Szpitalna 27/33 

Szpital Ortopedyczno-Rehabilitacyjny im. Wiktora Degi, ul. 28 czerwca 1956 r. 135/147 

Zakład Opieki Zdrowotnej Poznań-Jeżyce, ul. Mickiewicza 2 

Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej Nad Matką i Dzieckiem, ul. Krysiewicza 7/8 

Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego, ul. Przybyszewskiego 37 

Tutaj powinniśmy się zgłosić, jeśli występuje zagrożenie zdrowia lub życia, a także w 

sprawach nagłych, w szczególności po wypadku, urazie czy zatruciu. 

sytuacje, kiedy potrzebujemy pomocy teraz i zaraz, a na 

dodatek jest noc. Żeby operować konkretami, uznajmy, że 

dopadł nas ostry, nagły ból brzucha lub złamaliśmy sobie 

nogę. Możemy zadzwonić na 999 lub 112. Zastanawiamy 

się jednak, czy to dobry pomysł, czy nasza sytuacja jest na 

tyle poważna. Ostatecznie prosimy zaprzyjaźnionego kolegę, 

by pomógł nam doczołgać się do najbliższego szpitala. 

Nie wszystkie jednak prowadzą ostry dyżur – warto 

wcześniej sprawdzić, do którego możemy się udać. Tam 

powinniśmy uzyskać pomoc w stanie nagłym. 

A jeśli choruję przewlekle? 

Są choroby, które towarzyszą człowiekowi przez całe 

życie. Można tu wymienić cukrzycę, nadciśnienie czy 

astmę. Zdarza się, że chorujemy na jedną z nich. Musimy 

brać leki, od czasu do czasu robić badania laboratoryjne 

i co kilka miesięcy odwiedzić lekarza, który sprawdzi, 

czy wszystko jest w porządku i w razie potrzeby skoryguje 

schemat leczenia. Krótko mówiąc – zamierzamy 

skorzystać z pomocy lekarza specjalisty. W tym celu 

należy poprosić lekarza rodzinnego o skierowanie do 

poradni specjalistycznej (np. kardiologicznej), a następnie 

znaleźć lekarza, który „przyjmuje na kasę chorych” 

i umówić się na wizytę. W tym przypadku nie ma rejonizacji 

– skierowanie od lekarza z Białegostoku można 

zrealizować np. w Poznaniu. Inaczej ma się sprawa z ba- 

daniami diagnostycznymi – zarówno lekarz Podstawowej 

Opieki Zdrowotnej, jak i specjalista, 

powinni wskazać nam, gdzie dokładnie mamy się 

udać, by je wykonać. Dotyczy to badań laboratoryjnych, 

EKG, USG i RTG. Jeśli chcemy takie badanie 

zrealizować w Poznaniu, musimy korzystać 

z opieki poznańskiego lekarza. 

Warto wspomnieć, iż do niektórych lekarzy 

specjalistów dostaniemy się bez skierowania – jest to dermatolog, 

ginekolog-położnik, okulista, onkolog, psychiatra, 

wenerolog, a także dentysta. 

Pomoc stomatologiczna 

Jeśli nasz problem zdarzy się w nocy lub w dni wolne 

od pracy, pomoc zostanie nam udzielona w jednej z dwóch 

przychodni pełniących dyżury stomatologiczne. W ciągu 

dnia jest prościej – możemy udać się do każdego gabinetu, 

który ma podpisany kontrakt z NFZ. Z otwartymi ramionami 

wita nas też Collegium Stomatologicum. – Studentów 

przyjmujemy na takich samych zasadach, jakie dotyczą 

innych obywateli – czyli albo w ramach ubezpieczenia 

w NFZ na podstawie ważnej legitymacji studenckiej, albo 

na zasadzie częściowej lub całkowitej odpłatności – mówi 

dr Przemysław Bury, Z-ca Dyrektora ds. Administracyjno-Ekonomicznych 

Centrum Stomatologii UM. – Terminy 

zależą od tego, z jakim problemem mamy do czynienia. 

Jeśli pacjent ma dolegliwości bólowe, przyjmujemy 

w dniu zgłoszenia. W przypadku leczenia zachowawczego, 

w przeciągu 2-3 tygodni – dodaje P. Bury. 

Jeżeli zależy nam na krótszym terminie, możemy udać 

się do studentów stomatologii. – Zakres usług jest szeroki 

(wykonujemy właściwie wszystkie świadczenia, poza 

implantami). Przyjmujemy w Collegium Stomatologicum. 

Umówić można się telefonicznie lub osobiście w każdej 

Jednostki pełniące ostry dyżur stomatologiczny: 

NZOZ Falck Medycyna Region Wielkopolska, ul. Strzelecka 49 

Pozdent Stomatologia, ul. Czajcza 1a 

W te miejsca warto się udać, jeśli Twoje zęby strajkują w nocy. 

W weekendy pomoc zostanie Ci udzielona także w Collegium 

Stomatologicum, jednak będziesz musiał za nią zapłacić.


z klinik – informuje Anna Łukanowska, Prezes Poznańskiego 

Oddziału Polskiego Towarzystwa Studentów Stomatologii. 

Przegląd uzębienia kosztuje 10 zł, plomba 

30-50 zł, usuwanie kamienia nazębnego 20 zł, a ekstrakcja 

zęba od 20 zł. W ten sposób studenci od 3 do 5 roku 

kierunku lekarsko-dentystycznego pod nadzorem lekarza 

ćwiczą wykonywanie zabiegów stomatologicznych. 

Choroby duszy 

Każdemu z nas zdarzają się chwile słabości. Nic się 

nie dzieje, jeśli jest to popołudniowy „dół”, spowodowany 

niezaliczeniem sprawdzianu z anatomii czy chemii organicznej. 

Gorzej jednak, jeśli smutek towarzyszy nam 

przewlekle, a w naszej głowie pojawiają się myśli nie tylko 

o rezygnacji ze studiów, ale też o pozostawieniu ziemskiego 

życia i przeniesieniu się w „lepsze miejsce”. Problem ten 

zapewne najczęściej dotyka studentów I roku, od których 

wymaga się niewyobrażalnie więcej niż w liceum, czasem 

też wyśmiewając ich za każdą niewiedzę. – Ogrom stresu 

poczułam właśnie dopiero pod koniec I semestru, kiedy 

wszystko się skumulowało. Narobiłam sobie zaległości 

z anatomii, poza tym przerażał mnie asystent, z którym 

miałam ćwiczenia z biofizyki i cała biofizyka, której nauka 

mi mocno nie szła... – wspomina Ewa z II roku lekarskiego. 

Aby sytuacja taka nie skończyła się tragicznie, należy 

w porę zwrócić się do specjalisty. W tym celu należy udać 

się do jednej z Poradni Zdrowia Psychicznego – tam będziemy 

mogli skorzystać z usług psychiatry i/lub psychologa. 

Wizyta na pewno nie zaszkodzi. – Byłam chodzącym kłębkiem 

nerwów, czułam, że wpadłam w jakieś błędne koło, 

beznadziejną sytuację, z której nie wiedziałam, jak wyjść... 

uważam, że pójście do specjalisty było dobrą decyzją. Możliwość 

wygadania się bez skrupułów, że zamartwiasz kogoś 

swoimi problemami. Było to dla mnie takie oczyszczające 

uczucie – dodaje Ewa. 

Pomocy można szukać także w organizacjach katolickich 

– w Archidiecezjalnej Poradni Rodzinnej (przy 

kościele Najświętszego Zbawiciela, ul. Fredry 11, tel./fax 

61 851-90-21) oraz w Ośrodku Pomocy Psychologicznej 

(ul. Konarskiego 6/2, tel. 61 877-42-11). Niektórzy mogą 

być zainteresowani rozmową w cztery oczy. – Ja nic innego 

nie robię, tylko przyjmuję, rozmawiam, wysłuchuję 

– mówi ojciec Jan Góra, Duszpasterz Akademicki przy 

Klasztorze OO. Dominikanów w Poznaniu. – Większość 

księży zajmuje się pomocą duchową na co dzień. W każdej 

parafii są konkretne godziny spowiedzi, a na rozmowy 

z reguły umówić się można osobiście z konkretnym księdzem 

– mówi Tomasz Kalisz, Duszpasterz Akademicki 

przy kościele OO. Pallotynów w Poznaniu. – W naszym 


Duszpasterstwie Konsultacje Duchowe (jak to ładnie nazwała 

jedna ze studentek) są we wtorki i czwartki w godz. 

16-18. Trzeba wcześniej umówić się z Duszpasterzem, 

najlepiej mailem (gosciniec@pallotyni.pl) lub przez GG: 

9692881 – dodaje ksiądz Tomasz. W sytuacji kryzysowej 

warto też wykręcić numer telefonu zaufania. W całej 

Polsce jest ich kilkadziesiąt. W Poznaniu działa Katolicki 

Telefon Zaufania (tel. 61 865-10-00). 

Niestety, na naszej Uczelni nie ma studenckiego psychologa 

dla Polaków – wielu z nas na pewno doceniłoby 

możliwość udania się do takiej osoby, która w razie potrzeby 

kierowałaby do odpowiedniego specjalisty. 

Jakie dokumenty będą mi potrzebne? 

Aby uzyskać darmową pomoc, musimy być ubezpieczeni 

w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz posiadać potwierdzenie 

tego ubezpieczenia. Studenci mają jednak tylko 

książeczkę zdrowia. – Nie mogłam na nią otrzymać pomocy 

w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. Zadzwoniłam wcześniej 

na informację (był weekend i nikt nie przyjmował w przychodniach) 

do szpitala z pytaniem, gdzie mam się zgłosić. 

Powiadomiono mnie, że na Grunwaldzką do Szpitala Wojskowego. 

Pojechałam tam, a pani w rejestracji oznajmiła mi, 

że taka książeczka nie uprawnia mnie do korzystania z opieki 

tego typu – mówi Ania, studentka II roku elektroradiologii. 

– W przypadku lekarza rodzinnego czy leczenia specjalistycznego, 

nie ma problemu – dodaje. Okazuje się jednak, 

że dokumentem potwierdzającym nasze ubezpieczenie nie 

jest książeczka zdrowia, tylko legitymacja studencka wraz 

z legitymacją ubezpieczeniową rodzica, który do 26 roku 

życia opłaca za nas ubezpieczenie zdrowotne (w przypadku 

starszych studentów robi to uczelnia) oraz potwierdzenie 

dokonywania opłat. Jeśli jednak mieszkasz daleko od swojej 

rodziny, nie musisz zabierać im dokumentów. Wystarczy, że 

poprosisz rodziców, by złożyli do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 

druk ZCNA (zgłoszenie danych o członkach rodziny, 

których adres zamieszkania nie jest zgodny z adresem zamieszkania 

ubezpieczonego) oraz RMUA. Więcej informacji 

na ten temat otrzymasz w ZUS-ie. 

Jeśli szpital czy przychodnia nas nie przyjmie, nie oznacza 

to wcale, że zostaniemy bez opieki. Pamiętajmy też 

o tym, iż w stanie zagrożenia życia lub zdrowia brak dokumentu 

potwierdzającego prawo do korzystania z bezpłatnej 

opieki zdrowotnej nie może być powodem odmowy udzielenia 

świadczenia – jeśli akurat nie mamy go przy sobie, 

możemy dostarczyć go później. Gdy uważamy, że zostaliśmy 

źle potraktowani lub gdy nie udzielono nam pomocy, 

a naszym zdaniem powinniśmy ją uzyskać, możemy zwrócić 

się do Rzecznika Praw Pacjenta (tel. 61 850-60-75). 

10


Chorować – tak, ale tylko po zajęciach 

Byliśmy u lekarza, mamy leki i pewnie wkrótce poczujemy 

się lepiej. Większość schorzeń lepiej „odchorować” 

leżąc w łóżku. Czy student UM może sobie pozwolić 

na kilka dni nieobecności? Weźmy pod lupę kilka regulaminów 

katedr. I Katedra Pediatrii na V roku kierunku 

lekarskiego dopuszcza tylko 2 usprawiedliwione nieobecności, 

które trzeba zaliczyć u asystenta prowadzącego 

zajęcia. Większa absencja skutkuje koniecznością 

odrobienia trzytygodniowego bloku zajęć z inną grupą 

studencką. Tylko jak to zrobić, jeśli w czasie całego roku 

akademickiego mamy 3 luki w klinikach po 1 tygodniu 

każda? A gdy musimy poleżeć tydzień lub dwa? – Może 

wychodzą z założenia, że albo studenci UMP nigdy nie 

chorują, albo wszyscy mamy w rodzinie lekarzy, którzy 

nas leczą (...), albo ze wszystkiego potrafimy wyleczyć się 

sami (najlepiej w ciągu 1 popołudnia, żeby nie opuszczać 

zajęć) – twierdzi Polcia. – Ja znam podejście w stylu: „student 

nie ma prawa chorować: to nie szkoła, to są studia” 

– mówi aniQue. – Już chyba na Politechnice Poznańskiej 

mają bardziej humanitarny stosunek do studentów, niż 

nasza wspaniała uczelnia MEDYCZNA – ocenia Edyta, 

przyszła pani doktor. Na zajęciach cotygodniowych jest 

łatwiej – Katedra Farmakognozji na III roku farmacji nie 

podaje limitu nieobecności usprawiedliwionych zwolnieniem 

lekarskim, a do tego dodaje gratis 1 nieobecność 

nieusprawiedliwioną. Niestety, wszystkie zajęcia trzeba 

będzie odrobić. Bardziej liberalnie podchodzi do sprawy 

Klinika Protetyki, prowadząca przedmiot „Protetyka stomatologiczna” 

na IV roku kierunku lekarsko-dentystycznego 

– dopuszcza aż 3 nieusprawiedliwione nieobecności, 

a w przypadku „licznych usprawiedliwionych nieobecności 

(z powodu choroby lub innych poważnych przyczyn 

losowych)” dopuszcza „odrobienie całości cyklu ćwiczeń 

w innym terminie”, które jednak „musi być uzgodnione 

z kierownikiem Kliniki Protetyki.”. 


Czasem lepiej się nie przyznawać 

Czy wobec tego mamy faszerować się paracetamolem 

i pseudoefedryną i normalnie uczestniczyć w zajęciach? 

Nie jest to do końca jasne. Na niektórych zajęciach prowadzący 

proszą, by studenci z infekcjami zgłosili to wcześniej 

swojemu asystentowi. Dotyczy to szczególnie oddziałów, 

gdzie przebywają pacjenci o upośledzonej odporności np. 

hematologii czy neonatologii. Student taki stoi wtedy przed 

oddziałem i nic nie robi. Ale do domu pójść nie może. 

Zdarzają się przypadki, kiedy przyznawać się do choroby 

zdecydowanie nie warto. – Byłam chora w ciągu roku 

akademickiego. Schorzenie było zaraźliwe, ale nie drogą 

kropelkową. Po wielu bojach i wizytach w szpitalu udało 

mi się dowiedzieć, że zajęcia mam odrobić w dodatkowym 

terminie, we wrześniu – donosi Magda z VI roku lekarskiego. 

A przecież czasem wystarczy założyć maseczkę. 

Lepszy przepływ informacji 

Okazuje się, że aby uzyskać fachową i darmową pomoc 

lekarską, trzeba się nieźle nachodzić i nastarać. Najczęściej 

jednak osoba mająca w danym momencie problemy ze 

zdrowiem nie ma na to najmniejszej ochoty. W efekcie nasze 

infekcje nie są do końca wyleczone, a schorzenia przewlekłe 

nieprawidłowo kontrolowane. Winny temu stanowi 

rzeczy wcale nie jest system opieki zdrowotnej tylko brak 

informacji. Dlatego mam nadzieję, że dzięki temu artykułowi 

oszczędzicie sobie w przyszłości kilku kilometrów niepotrzebnego 

spaceru, wielu telefonów i kilku godzin straconych 

na poszukiwaniu miejsca, w którym uzyskacie pomoc. 

Natomiast problemy z nieobecnościami możecie rozwiązać 

tylko Wy – informując o zauważonych problemach dziekanów 

swoich wydziałów czy Radę Uczelnianą Samorządu 

Studenckiego. Zawsze w trudnej sytuacji możecie też zwrócić 

się do kierownika katedry, któremu przedstawicie swoją 

sprawę – być może znajdziecie jakieś rozwiązanie? 

Maciej Tomczak 

Gdzie dowiem się więcej? 

W powyższym artykule znajdują się tylko podstawowe informacje na temat opieki zdrowotnej, ze szczególnym 

uwzględnieniem świadczeń istotnych z punktu widzenia studenta. Warto jednak już teraz poszerzyć wiedzę na ten 

temat, by w razie jakiegoś problemu zdrowotnego wiedzieć, dokąd się udać. Jeśli interesuje Cię ogólna organizacja 

ochrony zdrowia w Polsce, zajrzyj do Vademecum przygotowanego przez NFZ (http://www.nfz.gov.pl/new/art/3824/ 

vademecum_2009.pdf). Tam też znajdziesz szczegółowy wykaz problemów zdrowotnych wraz z informacją, czy 

w danej sytuacji należy wezwać karetkę pogotowia, udać się do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego czy do nocnej 

i świątecznej ambulatoryjnej opieki lekarskiej w POZ. Warto zapoznać się z tymi informacjami także dlatego, iż 

niedługo sami staniemy się częścią tej wielkiej machiny zwanej służbą zdrowia i będziemy musieli wiedzieć, czy 

pacjenta możemy lub musimy przyjąć i jak z nim dalej postępować. 

Przydatny będzie też informator „Gdzie się leczyć?” (http://www.nfz-poznan.pl/gdzie_leczyc/) – tutaj bardzo łatwo 

odnajdziemy najbliższego lekarza rodzinnego, specjalistę czy poradnię. 

Informacje uzyskamy też telefonicznie pod numerem bezpłatnej infolinii 0800-800-805. 

11

ROZMAITOŚCI 


Symulator mózgu – szansa czy zagrożenie? 

Skrzynia biegów w najnowszym modelu mercedesa 

zawiera od kilku do kilkudziesięciu neuronów. Twój mózg 

posiada ich 100 miliardów oraz ok. 10 15 połączeń między 

nimi. Widzisz różnicę? 

Pewnie zastanawiasz się, co ma wspólnego skrzynia biegów 

z dziedziną tak bliską naszemu sercu – medycyną. Pojęcie-klucz 

to Sztuczna Sieć Neuronowa (w skrócie SSN). 

W jaki sposób można wykorzystać to wielkie osiągnięcie 

technologiczne w naszej codziennej pracy? Zanim 

odpowiem na to pytanie, postaram się wyjaśnić, czym są 

SSN. Odpowiedź jest stosunkowo prosta – to sieć sztucznych 

neuronów, składających się z części, które w uproszczony 

sposób działają na zasadzie takiej, jak prawdziwe 

neurony w naszym mózgu. 

Najprostsza taka sieć to perceptron, składający się 

z elementów, które działają podobnie do swoich naturalnych 

wzorców: 

1. Wejścia to dendryty, przez które przekazywane są sygnały. 

2. Wagi to cyfrowe odpowiedniki modyfikacji dokonywanych 

na sygnałach przez synapsy. 

3. Blok sumujący to odpowiednik jądra wykonującego 

obliczenia. 

4. Wynik z jądra przekazywany jest na wzgórek aksonu 

czyli blok aktywacji, gdzie staje się argumentem funkcji. 

5. Wynik tej funkcji jest przekazywany do wyjścia, czyli 

do aksonu. 

Najprostszą siecią neuronową można nazwać pojedynczy 

neuron, jednak by możliwe było wykorzystanie 

sieci do poważnych celów, neurony łączy się – tworząc 

warstwy. Neuron może mieć jeden lub więcej dendrytów 

i dokładnie jeden akson. 

Aby otrzymać zadowalające wyniki, wystarczy zbudować 

sieć o jednej, dwóch lub trzech warstwach, gdyż 

zbyt rozbudowane sieci działają zbyt długo i często 

mało efektywnie. 

Z czego wynika ich potencjał? Prawdziwa moc SSN 

pochodzi z ich zastosowań i możliwości adaptacji do warunków 

pracy oraz umiejętności nauki (gdzie nie wszystko 

poddawane jest badaniom empirycznym, tzn. doświadczalnym). 

W ujęciu medycznym możemy je zastosować 

między innymi do: 

» Inteligentnego wspomagania decyzji przy diagnozach 

medycznych, zalecenia dodatkowych testów w nagłych 

przypadkach. 

» Klasyfikacji struktur: rozpoznawanie symptomów, 

klasyfikacja stanu zdrowia, zachowań człowieka, sensu 

wypowiedzi. 

» Kontroli farmaceutycznej: sprawdzanie dawek leków, 

możliwych interakcji oraz potencjalnych przeciwwskazań. 

» Planowania właściwej terapii, diety i optymalizacji 

działań w trakcie jej przebiegu. 

» Sterowania i monitorowania urządzeń podtrzymujących 

funkcje życiowe, w tym przypadku system 

ostrzega o sytuacjach kryzysowych, które mogą nastąpić. 

» Analizy obrazów (metoda najbardziej rozpowszechniona), 

gdzie rozpoznawane i interpretowane są obrazy 

z aparatury medycznej, a na ich podstawie separowane 

są np. uszkodzone komórki. 

» Detekcji regularności, czyli wykrywania niebezpiecznych 

symptomów w sygnałach EKG, EEG i innych. 

» Separacji sygnałów z wielu źródeł: oczyszczania obrazów 

z szumów, filtracji sygnałów elektrycznych (np. 

mrugania powiek z EEG). 

» Predykcji, czyli przewidywania rozwoju choroby. 

Aby uzyskać dodatkowe informacje o genezie powstania 

oraz możliwościach wykorzystania SNN w szeroko 

pojętej nauce, spotkałem się ze specjalistą – prof. dr. hab. 

Piotrem Bonieckim, wykładowcą na Uniwersytecie Przyrodniczym 

w Poznaniu. 

Fascynacja ludzkim mózgiem czy chęć skonstruowania 

pierwszej jednostki myślącej – dlaczego ludzie 

zainteresowali się SSN oraz jakie były ich pierwotne 

dążenia? 

Zainteresowanie procesem modelowania neuronowego 

trwało ok. 50 lat. Czy to jest dużo, czy mało – trudno 

mi ocenić. Jeżeli chodzi o rozwój nauki – jest to chwila, 

ale jeśli weźmiemy pod uwagę dynamikę rozwoju infor- 

12


ROZMAITOŚCI 

nazwy sieci neuronowe, a mówi o sieciach 

jednostkowych. Podobieństwo to 

za mocne słowo. Sztuczne neurony są 

uproszczoną wersją struktur naturalnych. 

Jednak, co fascynujące, właśnie 

te małe, bardzo uproszczone jednostki 

„nauczone” i powiązane w sieć, potrafią 

rozwiązywać pewną klasę zagadnień, co 

w okresie ich powstawania było dużym 

zaskoczeniem dla naukowców. 

Prof. dr hab. Piotr Boniecki 

matyki, w której obowiązuje zasada Moore’a – robi się 

już spory szmat czasu. 

Zwyczajowo za ojca-protoplastę SSN uznaje się Franka 

Rosenblatt’a, który je wytworzył i uruchomił. Aczkolwiek, 

moim zdaniem, za twórcę idei sztucznych sieci 

neuronowych należy uznać Johna von Neumanna, który 

jako pierwszy wskazał kierunek badań nad modelowaniem 

neuronowym. Był to wybitny wizjoner oraz genialny 

matematyk, fizyk i chemik. Uważam, że można go zaliczyć 

do grona „największych mózgów” XX wieku. Brał 

m.in. udział w Projekcie Manhattan, w którym na polecenie 

prezydenta F. D. Roosevelta w Los Alamos (w stanie 

Nowy Meksyk), najmądrzejsi ludzie, żyjący w latach 

czterdziestych, pracowali nad budową bomby atomowej, 

mającej zakończyć wojnę. Wraz z grupą matematyków 

„obsługiwał” aspekt matematyczny tego zagadnienia. 

Trzeba podkreślić, że było to w czasach, w których nikt 

nie wiedział, czym jest tranzystor, a co dopiero mikroprocesor. 

Von Neumann twierdził, że w przyszłości powstanie 

maszyna, która będzie w stanie wykonywać przetwarzanie 

informacji w sposób równoległy i rozproszony, podobnie 

jak czyni to człowiek. Już wtedy postulował, że najlepiej 

byłoby zbudować coś, co będzie działało jak ludzki mózg, 

ale technologia, jaka była dostępna w tamtym okresie, 

na to oczywiście nie pozwalała. Po jego śmierci, w 1957 

roku, ukazała się książka pt.: „Komputer i mózg”, w której 

John von Neumann zawarł swoje idee. 

Czy wykazane jest podobieństwo pomiędzy naturalnym 

a sztucznym neuronem? 

Inspiracja biologiczna jest oczywista: stąd wzięła się 

przecież nazwa sztucznego neuronu. Dziś odchodzi się od 

Jaka jest geneza powstania pierwszej 

sieci neuronowej? Do czego została 

wykorzystana? 

Pierwsza sieć neuronowa miała pracować 

na zasadzie podobnej do pracy 

mózgu, z jego zaletami i wadami. Jednak 

wytworzenie czegoś z materii, z której zbudowany jest 

ludzki umysł, było niemożliwe. W mózgu znajduje się ok. 

10 11 neuronów, dlatego trudno sobie wyobrazić, aby człowiek 

mógł wyprodukować coś na tyle skomplikowanego. 

Frank Rosenblatt zbudował sieć jako urządzenie elektromechaniczne 

składające się z kilkudziesięciu neuronów 

i zajmujące pół pokoju. To urządzenie potrafiło rozwiązać 

bardzo proste zadania klasyfikacyjne: rozpoznawało znaki 

alfanumeryczne. Można powiedzieć, że Rosenblatt był 

protoplastą programów typu OCR. Rozwój symulatorów 

sieci neuronowych był ściśle związany z rozwojem komputerów 

oraz ich oprogramowania. Jednak trzeba sobie 

jasno powiedzieć, że modele neuronowe nie są metodą na 

całe zło i nie rozwiążą wszystkich problemów. Czasami 

trzeba „schylić czoła” przed zwykłym komputerem szeregowym, 

który poradzi sobie z niektórymi zadaniami szybciej 

i precyzyjniej. 

W jakich dziedzinach nauki można wykorzystać 

sieci neuronowe? 

Obszar potencjalnych aplikacji jest ogromny i cały 

czas się powiększa. Mogę podać przykład zastosowania 

w mojej pracy naukowej na Uniwersytecie Przyrodniczym. 

Okazuje się, że wszędzie tam, gdzie wykorzystujemy 

metody statystyczne, sieć neuronowa okazuje się niezwykle 

przydatnym narzędziem. Nasi studenci, podczas 

pisania prac magisterskich, wytworzyli sieci neuronowe, 

które rozwiązywały różne zadania z zakresu nauk empirycznych. 

Powstało także kilka doktoratów dotyczących 

tego problemu. Myślę, że inżynieria rolnicza jest doskonałym 

obszarem do wykorzystania różnych aspektów SSN. 

Ale oczywiście nie tylko ona. Sieci neuronowe można 

13

ROZMAITOŚCI 

wykorzystać właściwie wszędzie. Dziś zajmują się nimi 

ludzie z wielu, często zróżnicowanych obszarów 

naukowych. Nadal „wielkie mózgi” tego 

świata pracują nad rozwojem szeroko 

rozumianego modelowania neuronowego, 

tworząc kolejne ciekawe 

projekty. 

Sieci neuronowe wykorzystywane 

są do analizy 

obrazu. Czy to prawda, że 

znajdują zastosowanie w medycynie, 

np. w wyszukiwaniu 

komórek rakowych? 

W tym temacie chciałbym być ostrożny. 

Nasz Instytut współpracuje m.in. z Zakładem Radioterapii 

Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie 

w Gliwicach. Wykonują tam całą masę różnego rodzaju 

zdjęć (rentgenowskich, ultrasonograficznych itp.) i byłoby 

dobrze, gdyby jakiś automat zastąpił pracę techników 

przy diagnozowaniu wstępnym. Jednak takiego narzędzia 

jak SSN nie można uznawać za decydujące – to człowiek, 

w tak ważnej kwestii, musi podjąć ostateczną decyzję. 

Modele neuronowe można wykorzystywać jedynie 

do wstępnego przetwarzania informacji, wybrania grup 

o zwiększonym ryzyku zachorowania itd. 

Z sieciami neuronowymi kojarzone jest pojęcie 

„sztucznej inteligencji”. Czy coś stworzonego przez 

człowieka może nosić miano inteligentnego? A może to 

określenie jest nadużywane w dzisiejszych czasach? 

Myślę, że inteligentny jest pewnie ten, kto wymyślił 

ten „chwyt marketingowy”. Stworzył klucz, który otwiera 

kieszeń klienta. Trudno odtworzyć rzeczywistą pracę mózgu, 

ponieważ do końca nie znamy mechanizmu jego pracy. 

Możemy jedynie wyróżnić obszary odpowiedzialne za dane 

czynności. Natomiast jeśli chodzi o sztuczne neurony – pojedynczo 

wykonują one bardzo proste zadania, jednak ich 

siłą jest to, że gdy odpowiednio je ze sobą połączymy i dostroimy, 

zaczyna pojawiać się nowa, funkcjonalna jakość. 

Czy SSN mogą być zagrożeniem? Technologie cyfrowe 

coraz częściej biorą udział w naszym życiu, rozwiązują 

skomplikowane zadania. Czy niekontrolowane dążenie 

do zastąpienia człowieka może okazać się zgubne? 

Trudno wyrokować czy grozi nam coś takiego, jak 

pokazano w filmie „Terminator”. Wydaje się, że jesteśmy 

na początku tej ścieżki. Obecnie tworzy się koprocesory 

w postaci sieci zawierających kilkadziesiąt lub 


nawet kilkaset neuronów, dedykowane do wykonywania 

konkretnego zadania. Nie można ich np. 

uczyć. Aczkolwiek może pojawić się 

inna, nowa technika procesorowa, 

która wprowadzi istotne zmiany 

w sposobie przetwarzania informacji 

(np. procesor kwantowy). 

Naukowcy kierują się 

zasadą, stanowiącą motto 

jednego z filmów o Jamesie 

Bondzie: „nigdy nie 

mów nigdy”. Przecież coś, 

co jeszcze kilka lat temu było 

niedościgłe i nieosiągalne, dziś 

traktujemy jako codzienność. 

Dziękuję za rozmowę. 

Na zakończenie chciałbym powołać się na przykład 

opisany w artykule „Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych 

w diagnostyce raka piersi z wykorzystaniem 

scyntymammografii” umieszczonym w czasopiśmie 

„Współczesna Onkologia” (2007) vol. 11; 8 (385–389). 

Celem badania była próba oszacowania przydatności diagnostycznej 

sztucznych sieci neuronowych w ocenie parametrów 

klinicznych w rozpoznaniu raka piersi. Porównano 

wyniki sieci neuronowej z oceną dwóch niezależnych 

lekarzy specjalistów medycyny nuklearnej. Materiał stanowiły 

dane uzyskane na podstawie badania scyntymammograficznego 

grupy 103 pacjentów. 

Wyniki były zdumiewające – czułość oceny dokonanej 

przez lekarzy wyniosła 78%, natomiast SSN uzyskały 

71%. Tym samym sztuczne sieci neuronowe udowodniły, 

że stanowią przydatne narzędzie wykorzystujące techniki 

sztucznej inteligencji. Pamiętajmy jednak, że takie 

badanie było przeprowadzone dla celów naukowych. 

W prawdziwym świecie pewnie niewielka grupa osób 

pozwoliłaby się przebadać takiej sieci, a tym bardziej 

zaufała postawionej przez nią diagnozie. Dlatego, póki 

co, SSN będą wspierać lekarzy, ale to oni muszą podejmować 

kluczowe decyzje. 

Mam nadzieję, że w tych kilku zdaniach, udało mi się 

przedstawić zarys działania i zastosowania SSN. Oby ta 

wielka szansa, jaką daje nam technika, została przez nas 

prawidłowo wykorzystana. Nie oddajmy komputerom 

tego, co nadal należy do ludzi – świadomego podejmowania 

decyzji. 

Seweryn Socha (z małą pomocą Ewy) 

14


IMAGO 

Listopadowa zaduma z nutką fizjoterapii 

Kiedy będziecie czytać ten tekst, święto zmarłych 

będzie dawno za nami. Ale cały listopad jest takim miesiącem 

zadumy nad odchodzeniem, jesiennej nostalgii, 

odwiedzania grobów. 

Osobiście bardzo to lubię – może dlatego, że mam 

tylko dwie takie mogiły, które kojarzą mi się z ludźmi, 

których kiedyś znałam. Pozostałe z opowieściami moich 

rodziców i dziadków, które powtarzają się co roku, ale 

wcale mi to nie przeszkadza. I tak za każdym razem moje 

wyobrażenia tych „bliskich, których nie znałam” są pełniejsze, 

nieco inne, barwniejsze. Z każdym rokiem mam 

wrażenie, jakbym więcej o nich wiedziała. 

Szczególnie wujka Fredka, ojca chrzestnego mojego 

taty, o którym zawsze wszyscy wypowiadają się w samych 

superlatywach. Musiał być naprawdę wyjątkowym człowiekiem. 

Tato zawsze powtarza, że jeśli wiedziałby to, co 

dziś wie, gdyby wujek żył, to byłby dla niego inny. Nie 

przysparzałby mu tylu zmartwień. 

I dla mnie listopad jest właśnie takim miesiącem. 

Może to zabrzmi mało optymistycznie, ale to okres żałowania 

za późno. 

Można jednak spojrzeć z drugiej, bardziej radosnej 

strony. Zamiast wyrzucać sobie, jacy byliśmy kiedyś dla 

tych, którzy odeszli, możemy się postarać dla tych, którzy 

są z nami. Żeby nie było potem czego żałować. 

Nasi zmarli są pewnie w znacznie lepszym miejscu 

i nie mają już do nas pretensji. Za to na co dzień spotykamy 

setki ludzi, którzy dzielą z nami ten najlepszy 

ze światów. Nie tylko bliskich. 

Dlatego fajnie by było, żeby listopad był miesiącem 

troskliwej pamięci o zmarłych, ale także 

sympatii dla wszystkich wokół, bo im należy 

się nie mniejszy szacunek. Przecież ci, który 

odeszli, nie są dla nas ważni tylko poprzez 

swoją śmierć. To byłoby absurdalne. 

Uśmiechnijmy się więc do nieznajomego 

na ulicy, pomóżmy komuś nieść ciężkie torby, 

sami zresztą wiecie, co mam na myśli, więc 

oszczędzę sobie pozostałych przykładów. 

Mam też prywatny apel do Pani z zakładu 

fizjoterapii na Przybysza. 

Droga, szanowna, miła Pani, ja już skończyłam 

zajęcia z neurologii, ale przyjdą następne 

grupy. I następni studenci będą chcieli korzystać 

z toalety na tym samym piętrze, gdzie mają zajęcia. 

Może przyjdą dziewczyny, które, podobnie 

jak ja, spodziewają się dziecka. Proszę nie 

wyrzucać ich z toalety! Może pośród nich skrywa 

się np. Pani przyszła synowa? Albo znów, 

na Pani nieszczęście – domorosła dziennikarka 

studenckiej gazetki. Także proszę o nieco więcej 

wyrozumiałości. Chociażby w tym szczególnym 

miesiącu, kiedy tak dużo myślimy 

o innych ludziach. Z góry dziękuję. 

Miłych listopadowych zadum. Nie 

sądzicie, że w tym miesiącu jest najlepszy 

klimat na czytanie? 

Marta Mozol 

15

RELACJA 


Dziennik pokładowy 

Spływ górską rzeką do morza, czyli rzecz o wywrotkach, przyrodzie i 24 śmiałkach, co z Bożą pomocą, przewodnikiem 

Pascala posługiwać się nie boją... 

Podróż pierwszą klasą – bo w drugiej nie wcisnęłaby 

się już nawet mysz – wysiadka w Słupsku, jeszcze tylko 

godzinka jazdy autokarem i już jesteśmy na miejscu, Gowidlinek 

wita. Ustalamy, kto z kim i gdzie śpi w namiotach 

i zabieramy się za ich ustawienie. Potem już tradycyjne 

formowanie sekcji: kuchennej, ogniowej, muzycznej, 

liturgicznej i medycznej. Msza na molo, przeżycie ciekawe 

i czyniące przyszłe spływowe doznania bardzo obiecującymi. 

Późnym wieczorem, przy ognisku, wzajemne 

poznawanie się, śpiewanie no i oczywiście, jedzenie. 

W nocy przeszła burza, skutkiem było zalanie jednego 

namiotu. Jak się miało potem okazać, jedyne oberwania 

chmury były w pierwszą i ostatnią noc. Natomiast przez 

resztę spływu Dobry Bóg uraczył nas przepiękną pogodą. 

Jezioro Gowidlińskie zaskoczyło nas całkiem niezłymi 

falami, ale chrzest bojowy wypadł pomyślnie. Choć 

sam Admirał (ks. Tomasz – nasz Duszpasterz Akademicki) 

przyznał się później do nucenia pod nosem: „Gdy na 

morzu wielka burza, Jezus ze mną w łodzi jest”. 

W środę, po odstawce bagaży i wymianie kajaków 

oraz wioseł na bardziej bojowe modele, zaatakowaliśmy 

słynną Rynnę Sulęczyńską. Liczyliśmy się z możliwością 

„rozerwania lub przepołowienia kajaków” (wg przewodnika 

Pascala). Tymczasem tzw. „premia górska” okazała 

się dla większości z nas rozczarowaniem. Niektóre ekipy 

w ogóle nie były zmuszone wychodzić z kajaków, nie mówiąc 

już o ryzyku ich zniszczenia. 

W piątek załadowaliśmy się z bagażami do „starych” 

kajaków i ruszyliśmy w dalszą drogę. Wieczorem nasze 

kochane dziewczyny zrobiły jajecznicę z 60 jaj, którą 

wszyscy zjedliśmy ze smakiem i poszliśmy spać. Sobota 

miała się okazać najcięższym dniem całego spływu. Wtedy 

dopiero poznaliśmy znaczenie bardzo ostatnio modnego 

słowa „hardcore”: pełno powalonych drzew, wąskie przejścia, 

powtarzające się do znudzenia opuszczania kajaków 

w celu ich przepchnięcia przez przeszkody. Było ciężko. 

Dwie ostatnie ekipy uznały, że nie uda się im dopłynąć do 

obozowiska przed zapadnięciem zmierzchu. Na szczęście 

znalazły nocleg w leśniczówce, gdzie akurat bardzo mili 

leśniczy mieli imprezę. Tymczasem marynarze z głównej 

eskadry uczestniczyli we mszy pod pięknie rozgwieżdżonym 

niebem. O trudności tego odcinka spływu może 

świadczyć fakt, że w czasie mszy gitarę zastąpiło... chrapanie 

Kuby-gitarzysty. 

W niedzielę maruderzy dopłynęli do sił głównych, 

które robiły sobie całodniowy odpoczynek. Wieczorem 

znowu kajak posłużył za ołtarz. Ogólnie, mimo że spływ 

nie miał charakteru tak rekolekcyjnego, jak według pierwotnego 

planu (zmęczenie dawało się ostro we znaki), 

to i tak wspólnotę ludzi zjednoczonych wokół Chrystusa 

dało się wyraźnie odczuć. Wtorek w pamięci wielu osób 

pozostanie pod znakiem wywrotek i dyskusji przy ognisku 

pt. „Czy piekło naprawdę istnieje?”. Czasem wnioski czy 

pytania były piekielnie... śmieszne. 

Środa – przepływamy przez Słupsk. Kierowanie się 

Przewodnikiem Pascala przy wyborze właściwej odnogi 

rzeki skończyło się dla czołowych ekip na wiosłowaniu 

z powrotem pod prąd. Na szczęście, suty, miejski obiad 

wynagrodził im to całkowicie. Po dopłynięciu do Ustki, 

rozładowaliśmy swoje klamoty na luksusowym (bo wyposażonym 

w prysznice) polu kempingowym. Potem co 

zuchwalsi (za zgodą bosmanatu) wpłynęli do portu, a następnie 

na morze. Dla plażowiczów musiał być to niezwykły 

widok: 12 kajaków w szyku torowym, opływających 

falochron i lądujących na plaży. Tutaj nastąpił oficjalny 

koniec spływu i chrzest nowicjuszy. 

Po mszy na kempingu najbardziej wytrwali 

udali się do miasta w poszukiwaniu dobrej imprezy. 

Znaleźliśmy ją oczywiście na... pokładzie okrętu 

„Dragon” – pirackim statku zakotwiczonym w usteckim 

porcie. 

A następnego dnia trzeba było wracać do domu. 

W przedziałach pośpiewaliśmy sobie z gitarą po raz 

ostatni. Na dworcu PKP w Poznaniu pożegnaliśmy 

się, ale nie na długo. Wiemy bowiem, że dzięki 

Chrystusowi jeszcze nieraz będziemy mieli się okazję 

spotkać, choćby na mszy. A poza tym, jest już 

zaplanowana wspólna impreza! 

A zatem, do niedługiego Ahoj! 

Marek Janczyszyn – student IV roku 

16


PTSS 

Stomatologia po węgiersku 

Polak, Węgier – dwa bratanki, 

i do szabli, i do szklanki! 

Magyar, Lengyel – két jó barát, 

együtt harcol, s issza barát! 

Podczas naszego dwutygodniowego pobytu w ojczyźnie 

Ignacego Semmelweisa, nie dowiedzieliśmy się na 

szczęście, jak się walczy szabla w szablę razem z Węgrami, 

sprawdziliśmy natomiast drugą cześć tego znanego powiedzenia 

i oficjalnie potwierdzamy jego głęboką prawdę. 

Do tego tradycyjna polsko-węgierska zażyłość sprawiała, 

że nasze „Lengyel vagyok” (jestem Polakiem) zawsze witane 

było ze szczerym uśmiechem. 

Buda i Peszt 

Zatłoczone ulice Budapesztu wciągają gwarem, zapachami 

i dynamizmem. Węgrzy mogą poszczycić się 

naprawdę piękną stolicą. Widok bogato zdobionych kamienic 

sprawia, że przenosimy się myślami wprost do 

dawnych czasów. Parlament, Plac Bohaterów, zabytkowa 

(powstała w XIX wieku), aczkolwiek całkiem szybka linia 

metra M1, cała masa innych zabytków i atrakcji powodują, 

że w Budapeszcie nie sposób się nudzić. Mając za 

towarzyszy naszych magyar barátaim (węgierskich przyjaciół), 

również studentów stomatologii, poznaliśmy Buda 

i Peszt za dnia i nocą, najpełniej, jak tylko mogliśmy w tak 

krótkim czasie. Codziennie rano, wyruszając z akademika 

przy Nagyvárad tér (plac Nagyvárad), wsłuchiwaliśmy się 

w uliczne rozmowy, starając się wyłapać znane wyrazy, 

zazwyczaj bezskutecznie. Melodia tego języka hipnotyzuje 

obcymi dźwiękami i zaśpiewem. Tutaj mowa zdecydowanie 

nie przypomina niczego, co do tej pory znaliśmy. 

I tak każdego dnia przemierzaliśmy to miasto, nie mogąc 

pozbyć się tego rozkosznego zdumienia i fascynacji językiem, 

miastem i kulturą węgierską. 

Fájdalom – znaczy ból 

– Faj? Boli? 

– Nem faj. Nie Boli. 

– Jól. To dobrze. 

Całkiem sporą i bardzo ciekawą częścią naszego wyjazdu 

były zajęcia na klinikach stomatologicznych. Odwiedziliśmy 

klinikę chirurgii stomatologicznej, stomatologii 

zachowawczej, periodontologii i protetyki. Najwspanialsze 

było doświadczenie uniwersalizmu medycyny, przekonanie, 

a nawet pewność, że jej podstawy są wszędzie 

takie same. Oczywiście występują różnice, koloryt lokalny, 

ale niezależnie od tego, skąd pochodzimy, to jako me- 

dycy zmierzamy w tym samym kierunku. Język również 

nie stanowił problemu. Co prawda trudno było nawiązać 

bezpośredni kontakt z pacjentami, ale zawsze z pomocą 

przychodzili asystenci i studenci węgierscy. Przyzwoita 

znajomość angielskiego pozwoliła nam wykorzystywać 

wiedzę zdobytą w Polsce, ale i czerpać z doświadczeń budapeszteńczyków. 

Na Węgrzech znaleźliśmy się dzięki międzynarodowemu 

programowi wakacyjnych wymian studenckich 

International Asossiation of Dental Students (IADS), 

którego wieloletnim członkiem jest Polskie Towarzystwo 

Studentów Stomatologii (PTSS). 

IADS jest to organizacja zrzeszającą przyszłych stomatologów 

z 30 krajów. Istnieje od 1951 roku. Prowadzi 

szereg ciekawych programów skierowanych dla studentów 

stomatologii w tym: Voluntary Work Abroad Program 

– poświęcony pracy wolontariuszy w odległych krańcach 

świata oraz International Dental Research Program 

– program dla osób zainteresowanych prowadzeniem 

prac badawczych w najlepszych światowych ośrodkach. 

Nie można także pominąć pisma IADS Newsletter, zawierającego 

ciekawe prace naukowe przygotowane przez 

młodych dentystów, nowinki stomatologiczne oraz relacje 

z wymian. Czasopismo to wysyłane jest do wszystkich 

szkół dentystycznych na całym świecie. 

Jednak stale najbardziej popularnym programem, 

w którym uczestniczą wszystkie kraje członkowskie 

IADS, jest Międzynarodowy Program Wymian Studenckich. 

Oferta wyjazdów jest bardzo bogata i obejmuje 

m.in. takie kraje jak: Niemcy, Armenię, Chorwację, Czechy, 

Danię, Egipt, Gruzję, Węgry, Włochy, Grecję, Irak, 

Ghanę, Nigerię, Rumunię, Rosję, Słowenię, Serbię, Turcję, 

a nawet Tajwan. 

Sprawna współpraca sieci narodowych i lokalnych 

koordynatorów wymian, umożliwia wyjazdy na 2- lub 4- 

tygodniowe praktyki wakacyjne w wybranym kraju. Jest 

to doskonała okazja nie tylko do poszerzenia umiejętności 

zdobywanych w ciągu roku akademickiego na studiach, 

ale także do ćwiczenia języka angielskiego, zawarcia nowych 

znajomości oraz poznania kraju i kultury w sposób 

niedostępny dla zwykłych turystów. 

Dodatkowym atutem tych wyjazdów jest bardzo prosta 

procedura aplikacyjna, polegająca na wypełnieniu druku 

i dostarczeniu go do lokalnego koordynatora wymian. 

Naturalnie, żeby ubiegać się o wymianę, należy być członkiem 

PTSS-u. 

Z węgierskim pozdrowieniem Viszontlátásra! 

Małgorzata Bachanek i Adam Dreksler 

17

RELACJA 


Lwów – niegdyś jedno z najpiękniejszych polskich 

miast, miejsce narodzin i działalności wielu rodzimych 

twórców, artystów czy naukowców. Miasto, które choć 

dziś nie jest już polskie, wciąż ma swoje miejsce, jeśli nie 

w naszych, to przynajmniej w sercach i pamięci naszych 

przodków. 

Tego lata szóstka studentów farmacji Uniwersytetu 

Medycznego w Poznaniu pod opieką mgr Katarzyny Kosickiej, 

udała się do owego wspaniałego, przesiąkniętego 

polskością miasta w ramach wymiany z Narodowym 

Uniwersytetem Medycznym we Lwowie. Jest ona owocem 

wieloletniej współpracy pomiędzy prof. Lucjuszem 

Zaprutko a prof. Romanem Lesykiem, który pełni funkcję 

Dziekana tamtejszego Wydziału Farmaceutycznego. 

Nasza wyprawa rozpoczęła się dokładnie 16 sierpnia 

na dworcu w Poznaniu. Dzielnie znieśliśmy trudy ponad 

czternastogodzinnej podróży, a na miejscu czekało nas 

gorące powitanie pracowników i studentów lwowskiego 

„Medyka”. Już następnego dnia, tuż po oficjalnym powitaniu, 

rozpoczęliśmy naszą ukraińską przygodę. Na wstępie 

pragnę zaznaczyć, iż nie musieliśmy się o nic troszczyć, 

gdyż dzięki staraniom tamtejszych studentów, z którymi 

zaprzyjaźniliśmy się niemal od razu, każdy dzień był zaplanowany. 

Co prawda niejednokrotnie zmuszało to nas 

do zachowania pewnej dyscypliny czasowej, jednakże 

plan dnia był na tyle elastyczny, iż każdy mógł znaleźć 

czas również i na „swoje sprawy”. 

Nie sposób by wymienić wszystkich miejsc, jakie 

mieliśmy okazję zobaczyć. Oprócz zwiedzania zabytków, 

będących niejako „żelaznymi pozycjami” w planach każdego 

turysty odwiedzającego Lwów (tj. Stary Rynek wraz 

z Ratuszem, Opera Lwowska, czy Cmentarz Łyczakowski, 

ze słynnym Pomnikiem i Cmentarzem Orląt Lwowskich 

18 

Wizyta w jednej z najstarszych lwowskich aptek 

Ukraińskie czopki 

– miejscem hołdu dla wszystkich Polaków, którzy oddali 

swe życie za wolność i polskość Lwowa), zobaczyliśmy 

także wiele innych ciekawych budynków, kościołów, placów 

– obiektów nadających wspaniały klimat i charakter 

temu miastu. Wieczorami natomiast zgłębialiśmy tajniki 

nocnego życia mieszkańców, poznając ich obyczaje, miejsca 

spotkań i zabawy. Warto również wspomnieć, że dzięki 

uprzejmości Dziekana Lesyka, zwiedziliśmy również trzy 

zamki, ściśle związane z historią Rzeczpospolitej Obojga 

Narodów. Szczególnie jeden z nich – Zamek w Olesku 

– wywarł na nas ogromne wrażenie. 

Nasi ukraińscy opiekunowie, z Profesorem Lesykiem na 

czele, postarali się również, abyśmy choć w części poznali 

ich Uniwersytet oraz warunki kształcenia studentów farmacji. 

Dzięki temu mieliśmy okazję zwiedzić najważniejsze 

budynki należące do uczelni, w tym katedrę anatomii wraz 

z mieszczącym się w niej muzeum, ogród botaniczny oraz 

katedrę farmacji klinicznej, w której dowiedzieliśmy się od 

tamtejszych pracowników, na jakich zasadach ukraińscy 

studenci otrzymują dyplom, prawo do wykonywania zawodu 

oraz w jaki sposób podnoszą swoje kwalifikacje. 

Osobną część naszej wyprawy stanowiły wycieczki 

związane z branżą farmaceutyczną – odwiedziliśmy jedną 

z najstarszych aptek we Lwowie, hurtownię farmaceutyczną 

„3I” oraz przedsiębiorstwo „Pharmalife”. Największe 

wrażenie wywarła na nas wizyta w aptece – urzekł nas jej 

specyficzny stary klimat (co ciekawe, w aptece znajdował 

się jeden z kilku egzemplarzy oryginalnej lampy naftowej 

wynalezionej przez polskiego farmaceutę – Ignacego 

Łukasiewicza). Podczas tej wizyty zostaliśmy również 

zaproszeni do wykonania kilku leków recepturowych, co 

było niezwykłym doświadczeniem, zważywszy na fakt, iż 

w aptece tej w powszechnym użyciu znajdowały się jeszcze 

archaiczne wagi szalkowe :-) 

Mnogość atrakcji oraz niezliczona ilość niezwykłych 

miejsc, jaką oferował Lwów, sprawiła, iż dni mijały bardzo 

szybko, a koniec zbliżał się nieubłaganie. Towarzysząca 

nam przez cały wyjazd piękna pogoda powodowała, 

że nikt nie myślał o powrocie do kraju i zakończeniu tej 

wspaniałej wakacyjnej przygody. Jednakże 29 sierpnia 

wybiła godzina naszego powrotu. 

Dzisiaj, kiedy z perspektywy czasu wspominam tamten 

wyjazd, myślę, iż były to niezwykłe wakacje, tak jak 

niezwykły jest sam Lwów. I jedno wiem na pewno – jeszcze 

kiedyś tam powrócę... 

Tomasz Koczorowski

ZAPROSZENIE 


Darmowy kurs języka japońskiego 

Chęć poznania kultury krajów wschodnioazjatyckich 

na dobre zagościła w stolicy Wielkopolski. Ogromna 

liczba mieszkańców Pyrlandii posiada w swoich domach 

część Azji: drzewka bonsai, wietrzne dzwonki, 

lampiony. Nieobca jest kuchnia japońska, sporty walki 

czy Feng Shui. 

Już teraz ambitniejsza młodzież pragnie znać kilka 

języków zachodnioeuropejskich, a także jeden z azjatyckich. 

Jednakże największą przeszkodą są środki finansowe. 

Dla ambitnych i systematycznych przygotowano 

bezpłatny kilkumiesięczny kurs nauki języka japońskiego. 

Projekt kierowany jest do młodzieży, która chce się systematycznie 

uczyć oraz uczestniczyć w poznawaniu kultury 

„Kraju kwitnącej wiśni”. Organizatorem jest Poznańskie 

Stowarzyszenie Aikido Nishio, a zajęcia praktyczne odbywać 

się będą w dwóch liceach ogólnokształcących. Kursant 

w ciągu 10 miesięcy jest w stanie nauczyć się ponad 

1000 słów i podstaw piśmiennictwa higarana katagana 

oraz zaawansowanej kanji. To wystarczy w swobodnym 

komunikowaniu się. 

pracowników. To wszystko świadczy o tym, że nauka języka 

japońskiego jest bardzo dobrą inwestycją. 

Informacje o kursach uzyskacie pod adresem: 

nihongo@interia.eu lub tel. 697-015-553. 

Karol Kroll 

Dla miłośników języka japońskiego organizator już na 

wiosnę przygotował „Sakura day”, czyli: pokazy bonsai, 

wystawę kaligrafii wykonaną przez adeptów „japońskiego”, 

origami, pokazy iaido, zakładanie kimona, degustacje 

sushi i ceremonie parzenia herbaty. 

Umiejętność posługiwania się dodatkowym egzotycznym 

językiem to szansa na lepszą pracę w przyszłości. 

Korporacje chętnie zatrudniają osoby posiadające niestandardowe 

kompetencje, co podnosi prestiż i rozszerza 

możliwości rozwoju przedsiębiorstw. W Polsce jest ponad 

250 przedstawicielstw firm japońskich, które czekają na 

20


ARS MUSICA 

Z repertuaru Filharmonii Poznańskiej 

20 listopada 2009 (piątek) godz. 19:00, 

Aula Uniwersytecka 

WIELKIE POWROTY 

MALTAŃSKI KONCERT CHARYTATYWNY 

Chór Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki, Jan 

Krenz – dyrygent 

Adam Kruszewski – baryton 

Program: Ludwig van Beethoven: Symfonia D-dur op. 36, 

nr 2, Jan Krenz: Requiem 

23 listopada 2009 (poniedziałek) godz. 18:30, 

Kościół OO. Bernardynów, Plac Bernardyński 

MONIUSZKO ZNANY I NIEZNANY – Z OKAZJI 190. 

ROCZNICY URODZIN KOMPOZYTORA 

Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej Poznańskie 

Słowiki 

Program: Stanisław Moniuszko (fragmenty z opery Halka), 

Pozdrowienie Anielskie, Agnus Dei – Z krzyża boleści (do 

słów J. Kraszewskiego) 

Msza Piotrowińska: Kyrie – Przed wielkim miłości Majestatem, 

Gloria – Cześć Tobie chwała, Graduale – Przemówiła, 

Święta mowa, Credo – Wierzę w Boga Ojca, Offertorium 

– Tobie Boże na ofiarę, Sanctus – Święty Boże, Benedictus 

– Błogosławiona chwilo Ofiary, Agnus – Baranku Boży 

27 listopada 2009 (piątek) godz. 19:00, 


GWIAZDY JUTRA 

Julian Bliss – klarnet, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej 

5 grudnia 2009 (sobota) godz. 18:00, 


398. KONCERT POZNAŃSKI 

KLASYKA Z MERKURYM 

Jakub Chachulski – organy 

Program: Georg Friedrich Händel, Koncert organowy F- 

dur Kukułka i słowik, Józef Haydn, Symfonia nr 43 Merkury, 

Franciszek Lessel, Siergiej Prokofiew 

7 grudnia 2009 (poniedziałek), godz. 9:30, godz. 11:00, 


KOLOROWE NUTKI 

11 grudnia 2009 (piątek) godz. 19:00, 


GWIAZDY ŚWIATOWYCH SCEN OPEROWYCH 

Francesco Meli – tenor, Łukasz Borowicz – dyrygent, 

Krzysztof Zanussi – prowadzenie koncertu 

Program: Ignacy Feliks Dobrzyński, Gaetano Donizetti, 

Józef Elsner, Maciej Kamieński, Karol Kurpiński, Vedi 

(Preludio do opery Bal maskowy), Stanisław Moniuszko 

(fragmenty z opery Hrabina i z baletu Monte Christo), 

Giuseppe Verdi (aria z opery Luisa Miller oraz z opery 

Lombardczycy) 

12 grudnia 2009 (sobota) godz. 11:00, godz. 15:00, 


PRO SINFONIKA – STOPIEŃ TĘCZOWY 

NOKTURN NA BOŻE NARODZENIE 

HEJ, KOLĘDA DESKA! 

18 grudnia 2009 (piątek) godz. 19:00, 


GWIAZDA PRZED GWIAZDKĄ 

Alexandra Soumm – skrzypce 

Łukasz Borowicz – dyrygent, prowadzenie koncertu, 

Orkiestra Filharmonii Poznańskiej 

Zainteresowanym większą ilością informacji polecamy stronę: www.filharmoniapoznanska.pl. 

Agnieszka Leszczyńska 

Jeśli odpowiesz prawidłowo na pytania konkursowe, możesz wygrać bilety na następujące koncerty w Filharmonii: 

1. 5 grudnia 2009 (sobota) KLASYKA Z MERKURYM – 2 podwójne bilety 

2. 11 grudnia 2009 (piątek) GWIAZDY ŚWIATOWYCH SCEN OPEROWYCH – 2 podwójne bilety 

3. 18 grudnia 2009 (piątek) GWIAZDA PRZED GWIAZDKĄ – 2 podwójne bilety 

Odpowiedzi proszę przesyłać na: a.leszczynska@pulsum.pl. 

Proszę wskazać na zgłoszeniu wybrany koncert. Ostateczne terminy przesyłania odpowiedzi to: na koncerty nr 1) 

5 grudnia – do 27.11.09, nr 2) 11 grudnia – do 4.12.09, 3) 18 grudnia – do 11.12.09. 

Po każdym z tych terminów odbędzie się losowanie wśród zgłoszeń nadesłanych na dany koncert. 

A oto pytania: 

I. Jaki nie-muzyczny kierunek studiował Georg Friedrich Händel? Jaki inny, bardzo znany niemiecki kompozytor 

urodził się w tym samym roku, co Händel? 

II. Podaj lata życia Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego. Podaj 2 nazwy tej samej symfonii, za którą zdobył II nagrodę 

na konkursie kompozytorskim w Wiedniu w 1835 roku i która wykonywana była także w Lipsku pod dyrekcją 

Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego. 

21

WYWIAD 


22 

Odpowiedzi na niełatwe pytania 

Wywiad z dominikanem, Ojcem Janem Górą 

CZĘŚĆ 2 

A. L.: Krótkie spojrzenie? 

O. J. G.: Tak, krótkie spojrzenie. 

Agnieszka Leszczyńska: Jest takie pojęcie, które nie 

jest dobrze zdefiniowane, mimo swojej powszechności: 

czym jest głupota według Ojca? 

Ojciec Jan Góra: Głupota jest zniewoleniem. Nie jest 

defektem umysłu – jest defektem człowieka w ogóle. Znamy 

ludzi niewykształconych, chociaż niegłupich. I znamy 

świetnie wykształconych, a przecież koszmarnie głupich. 

Głupota jest defektem i jest słabością charakterologiczną, 

kiedy ludzie nie mają odwagi głosić poznanej prawdy albo 

w jakimś konformizmie głoszą prawdy utylitarne oraz takie, 

które opłaca się głosić. Wydaje się, że głupota bardziej 

funkcjonuje, będąc pod naciskiem władzy. Władza 

jednych, potrzebuje głupoty drugich. 

Myślę, że szkoda czasu na rozmowę z głupim, dlatego, 

że na niego argumenty nie działają. Trzeba przed głupim 

uciekać. Tak jak przed Szatanem i grzechem – a to nie jest 

odruch słabości. Myślę, że wyleczenie z głupoty będzie 

polegać na totalnym wyzwoleniu człowieka. Głupota bardziej 

grozi ludziom obracającym się w środowisku, w którym 

jest parcie na szkło, na sitko, na znaczenie, w którym 

rozpycha się łokciami, aniżeli ludziom refleksyjnym. 

W samotności głupota nie jest taka groźna i raczej się nie 

pojawia w takiej postaci, jak w różnych środowiskach. 

Głupota ostatecznie jest przeciwstawieniem się mądrości. 

Kiedy mądrość jest widzeniem świata, człowieka, 

samego siebie, wszystkiego, w świetle wieczności 

– subspecia aeternitatis – przyczyn ostatecznych, czy- 

li: Boga, końca świata i Sądu Ostatecznego, 

to głupota jest doraźna i nie jest widzeniem, 

jest absolutną ślepotą na przyczyny ostateczne. 

Jest może erudycją i kompetencją – ale 

przyczyn bezpośrednich, że to krzesło robił 

stolarz, książkę zrobiła drukarnia itd., ale jest 

ciemnotą i ślepotą, jeśli chodzi o dalsze, finalne 

odniesienia. 

wiedzieć – nie obrażając nikogo – że Bóg jest najlepszym 

psychologiem? Może gdyby ludzie mieli silniejszy szkielet 

duchowy lub ideowy, to ich sposoby rozwiązywania 

problemów odnosiłyby większy skutek? 

O. J. G.: To jest prawda, co powiedziałaś, to jest święta 

prawda. Ale myślę, że piękno człowieka, kobiety i mężczyzny, 

polega na tym, że nie jesteśmy zaprogramowani. 

Jesteśmy obdarowani wolnością ze wszystkimi jej konsekwencjami. 

Człowiek może Bogu powiedzieć „Nie!”. 

I czasami mówi. Tylko co w zamian? Co damy sobie, 

innym, co damy społeczeństwu? To jest straszna potęga 

wolności. I tutaj wracamy – akt decyzyjny wyboru Chrystusa 

mieści się tutaj. Nad Lednicą wybieramy Chrystusa. 

To jest potęga jądrowa, to jest potęga, która stanowi o nowym 

bycie, która nas określa, która nas zobowiązuje. Akt 

wyboru. I ta decyzyjność w człowieku jest potężną mocą. 

I okrutną mocą, bo Ty nic nie musisz. Ty tylko możesz. I to 

„możesz” nas dobija, prawda? 

A. L.: Poprosimy kilka słów o Lednicy, która jest 

„dzieckiem” Ojca. 

O. J. G.: Lednica to jest dziecko moje, ale w większym 

stopniu Jana Pawła II, a w jeszcze większym – Ducha 

Świętego. Byłbym nieskromny, gdybym powiedział, 

że Lednica to moje dzieło. Pobłogosławił je Jan Paweł II 

i razem z nami budował je, przesyłając nam swoje przesłanie, 

a inspiracje pochodziły od Ducha Świętego. 

A. L.: Prawie każdy człowiek bez względu 

na wiek ma problemy, które przeżywa w mniejszym 

lub większym stopniu. Czy można by pofot.: 

Mikołaj Rutkowski


Lednica była wyborem 

Chrystusa przez Mieszka. Był to 

genialny akt, bo pewnego dnia 

Mieszko stwierdził, że Jezus jest 

mocniejszym Bogiem niż inni 

pogańscy bogowie. I uwierzył. 

A to sprawiło, że Polska zaczęła 

być inną Polską. Ludzie w Polsce 

zaczęli się uczyć czytać i pisać 

(Mieszko był niepiśmienny). 

Proszę sobie zdać sprawę z tego, 

że Chrystus w synagodze w Kafarnaum 

czytał. Mija tysiąc lat, 

a nasz władca nie umie czytać. 

Chrześcijaństwo nauczyło Polskę 

czytać – weszliśmy w krąg 

kultury europejskiej. Udziela 

nam się entuzjazm wiary. I wybór 

Chrystusa powtarzamy nad 

Lednicą. 

Nawiązując do chrztu Polski 

– dominikanie współcześni, 

w mojej skromnej osobie i tych, którzy się angażują, dają 

polskiej młodzieży w skali kraju – nie Poznania, nie Wielkopolski, 

ale skali kraju – wybór Chrystusa. I ten wybór 

ma służyć również Ojczyźnie. Podobnie jak w XIII wieku: 

polscy dominikanie zgromadzeni wokół Wincentego 

z Kielc, ukuli przesłanie, że tak jak posiekane przez nienawiść 

ciało świętego Stanisława zrosło się cudownie, tak 

cudownie zrośnie się Polska. I Polska się zrosła. Tak i dzisiaj 

polscy dominikanie dają coś polskiej młodzieży – jest 

to wybór Chrystusa, dany jako wybór podstawowy. 

A. L.: Jaka powinna być wiara? Ile powinno być 

w niej emocji i uniesień, a ile świadomego uczestnictwa 

i przemyśleń? 

O. J. G.: Wiara jest odpowiedzią na objawiającą się 

Bożą miłość. Jeżeli jest odpowiedzią, to musi być odpowiedzią 

rozumną i godną człowieka. A nie może być tylko 

emocjonalnym ślimaczeniem się. Śmiem powiedzieć, że 

do wiary emocje nie są wcale potrzebne. Wiara musi być 

rozumna, następnie musi być świadoma, musi być poparta 

życiem i musi być wspólnotowa. Dlatego, że człowiek 

jest istotą społeczną. Krzywdę zrobiono w romantyzmie – 

wierzono w odzyskanie niepodległości przez Polskę, chociaż 

wszystko wskazywało na to, że jest to niemożliwe. Na 

bazie wiary w zmartwychwstanie Chrystusa, rodziła się 

wiara w zmartwychwstanie Polski. To wiara romantyczna 

najpierw zaraziła wiarę polskiej inteligencji lenistwem 

fot.: Archiwum DA 

WYWIAD 

umysłowym, niechęcią do myślenia, 

do poznawania, a następnie 

sentymentalizmem, czyli redukcją 

postaw religijnych do uczuć 

religijnych. Chęci czucia i przeżycia 

zamiast do siły charakteru 

i dorastania do wyzwań. Oraz 

indywidualizmem, czyli przekonaniem, 

że to jest moja prywatna 

sprawa. Stąd też inteligencja polska 

nie czyta, ucieka od rozumowania 

w wierze, chce przeżywać 

konsumpcyjnie i paść się emocjami, 

które są niezdolne do kreacji 

wielkich czynów i wizji. 

A. L.: Same emocje nie wystarczą... 

O. J. G.: Oczywiście. Wreszcie 

– samotność – indywidualizm. 

Jak nie ma zaplecza wspólnotowego, 

to człowiek po prostu jest 

sam, a wiara jest wspólnotą. Także wiara powinna być 

świadoma, mocna i pewna, wbrew temu, że dzisiejsza 

umysłowość człowieka porażona jest zwątpieniem. Od 

czasów nowożytnych umysłowość intelektualistów porażona 

jest zwątpieniem. Tylko że zwątpienie jest chorobą 

duszy. Ale o tym by można dłużej mówić... Tak samo o samotności. 

A wiara, to przecież radość bycia we wspólnocie. 

Komunio-wspólnota. 

A. L.: Kim są młodzi ludzie dla Ojca? Ojciec ich kocha, 

bo... 

O. J. G.: Młodzi ludzie są dla mnie towarzyszami mojej 

drogi, są drugą stroną dialogu, który od lat prowadzę, 

są tymi, z którymi dzielę się tym, czym sam żyję, są tymi, 

z którymi Chrystus dokonuje przedziwnej, wewnętrznej 

zmiany. Oni mi coś dają i ja staram się im coś dać. Przynoszą 

mi swoje zaufanie, entuzjazm, młodość i przysuwają 

horyzont, a ja staram się im dać Boga, siebie, swój 

czas, swoje doświadczenie i swoje umiejętności. Są to moi 

przyjaciele, o których jestem... zazdrosny, ale których bardzo 

kocham i staram się o jedno – aby to, że oni są ze mną, 

ani na chwilę nie przeszkodziło, aby oni byli sobą. Bardzo 

precyzyjnie. Nic mnie tak nie cieszy, jak ich ogień i ich 

autentyzm – to, kiedy są sobą. 

Z Ojcem Janem Górą rozmawiała 

Agnieszka Leszczyńska 

23

KĄCIK FILMOWY 


Młody poeta i komunistyczna rzeczywistość 

O komunizmie chyba pierwszy raz usłyszałam od mojego 

dziadka. Jako kilkuletnie dziecko z pewnością nie rozumiałam, 

co to słowo tak naprawdę znaczy. Teraz, mimo 

że mam 22 lata, nadal nie potrafię uzmysłowić sobie, jak to 

możliwe, że ustrój polityczny mógł kiedyś tak dalece ingerować 

w ludzkie życie – od przynależności do jakiejś partii 

socjalistów miałyby zależeć np. moje studia?! Wybierając 

się do kina na nowy film Janusza Morgensterna „Mniejsze 

zło” miałam nadzieję, że pomoże mi on odpowiedzieć na 

kilka pytań dotyczących tych dziwnych czasów. 

Film przedstawia historię 

Kamila (Lesław Żurek), 

młodego studenta filologii 

polskiej, borykającego się na 

co dzień z komunistyczną rzeczywistością. 

Chłopak urodził 

się w wymarzonym dla siebie 

okresie, gdyż nieprzyjazne 

politycznie czasy dostarczały 

mu wielu inspiracji. Pisanie 

wierszy do pierwszego tomiku 

poezji pochłonęło go tak bardzo, 

iż nie zdołał przygotować 

się do ważnych egzaminów. 

Skutkuje to niestety usunięciem 

z listy studentów. Aby 

uniknąć „ścigającego” go wojska, 

może wstąpić do partii socjalistów 

albo załatwić sobie 

tzw. żółte papiery. „Szlachetnie” 

wybiera tę drugą opcję. 

Pobyt w zakładzie psychiatrycznym 

owocuje wydaniem 

jego pierwszej antysocjalistycznej powieści. Czyżby 

towarzystwo osób z problemami psychicznymi było dla 

niego aż tak inspirujące? Otóż nic bardziej mylnego. Powieść 

tą znajduje w poduszce jednego z pacjentów szpitala 

i podpisuje ją jedynie swoim nazwiskiem (to jeden z nielicznych 

wątków, w którego wiarygodność trudno mi było 

uwierzyć). Dodam też, że nie jest to jedyne „przestępstwo 

literackie”, które popełnia dwudziestolatek... 

Wspomniałam wcześniej, że książka, którą udało się 

wydać Kamilowi, była o tematyce antysocjalistycznej. 

W czasach komunizmu, jak doskonale wiemy, wszystko, 

co „oficjalnie” publikowano, musiało zostać wcześniej 

ocenzurowane. Istniał jednak drugi, podziemny obieg i, 

jak nie trudno się domyślić, był on przez władze zakazany, 

a praca w nim groziła dotkliwymi karami. Mogłoby się 

wydawać, że młody literat, podpisując się pod niedozwoloną 

lekturą, postępuje odważnie. Jednak czynami chłopaka 

kieruje jedynie chęć wzbogacenia się i odniesienia 

sukcesu. Nie interesuje go sprzeciwianie się systemowi 

i walka o wolność słowa. 

Przełomowym momentem w jego życiu staje się 

śmierć rodziców. Dopiero wtedy postanawia się zrehabilitować 

i poświęcić dla idei wolności. 

Janusz Morgenstern 

w swoim filmie, obok ludzi 

zdeterminowanych w walce 

o prawa wyrażania własnych 

poglądów, przedstawia 

przede wszystkim osoby zagubione, 

które nie robią nic, 

aby coś zmienić. Mógł oczywiście 

nakręcić film w stylu 

amerykańskim – o wielkich 

bohaterach narażających 

życie swoje i bliskich dla 

szeroko rozumianej wolności. 

Ale ile taki film miałby 

wspólnego z rzeczywistością? 

W czasach komunizmu 

jedynie jednostki było stać 

na heroiczne czyny, zdecydowana 

większość wpierała 

walczących głównie... 

myślami. Czy można zatem 

potępiać kogoś za członkostwo 

w socjalistycznej partii, 

w celu zapewnienia bytu rodzinie albo uniknięcia represji 

ze strony władz? Na to pytanie każdy indywidualnie powinien 

sobie odpowiedzieć i może przy okazji też pomyśleć, 

ile sam robi dla innych teraz, w czasach ku temu bardziej 

sprzyjających... 

Tych, których polityczne tło „Mniejszego zła” odstrasza, 

uspokajam, że sama niewiele mam wspólnego 

z tą dziedziną, a film obejrzałam naprawdę z przyjemnością. 

Gorąco polecam go nie tylko tej nieco starszej 

części społeczeństwa, która na własnej skórze doświadczyła, 

czym był komunizm, ale także osobom młodszym, 

którym pomoże w zrozumieniu tej, wcale nie tak odległej 

przecież, historii. Jeśli jeszcze kogoś nie przekonałam, 

24


takie nazwiska jak Gajos, Szyc, Cielecka są kolejnymi 

trzema powodami, dla których po prostu trzeba zobaczyć 

„Mniejsze zło”. 

RECENZJA 

Moja ocena 7/10 

Marta Kamińska 

O filmie 

Tytuł: Mniejsze zło 

Gatunek: Obyczajowy 

Produkcja: Polska, premiera: 2009.10.23 

Reżyseria: Janusz Morgenstern 

Scenariusz: Janusz Morgenstern 

Obsada: Lesław Żurek (Kamil), Janusz Gajos (ojciec Kamila), Wojciech Pszoniak (pacjent), 

Anna Romantowska (matka Kamila), Magdalena Cielecka (aktorka), Tamara Arciuch (lekarka), 

Borys Szyc (Mareczek) 

Zdjęcia: Andrzej Ramlau 

Muzyka: Michał Lorenc 

„Zanim umrę” 

Nie można zobaczyć ani dotknąć najpiękniejszych rzeczy na świecie. Można poczuć je w sercu. 

Gdybyś dowiedział się, że umierasz, co chciałbyś zrobić? 

Czy jest taka rzecz, choćby jedna, o której marzysz, 

ale boisz się spróbować ją zrealizować? A gdybyś wiedział, 

że zostało Ci niewiele czasu na tę próbę, że nie masz 

przed sobą całego życia, czy odważyłbyś się? 

Tessa ma szesnaście lat, a od czterech walczy z białaczką. 

Jej stan jest coraz cięższy. Zdaje sobie sprawę, że 

powoli umiera. Jenny Downham w książce „Zanim umrę” 

nie przedstawiła jednak tylko historii chorej dziewczynki. 

Jej opowieść nie koncentruje się na współczuciu i litości, 

a ogromnej woli życia. 

Dziewczyna sporządziła listę, na której umieściła 

wszystkie rzeczy, które chciałaby jeszcze przeżyć. Zapisała 

na niej to, na realizację czego miałaby całe życie. Ale ona 

dostała tylko te ostatnie tygodnie. Łamie prawo i naraża się 

na niebezpieczeństwo, żeby każdy dzień stał się bardziej 

namacalny, żeby poczuć, że nie straciła żadnej minuty. Ciągle 

gdzieś gna, realizując kolejne marzenia, bojąc się, że 

jeśli na chwilę się zatrzyma, będzie to cała wieczność. 

Tessa nie zastanawia się, dlaczego to się jej przytrafiło. 

Nie chce litości ani współczucia. Jedyne, czego pragnie, to 

wiedzieć, że żyje. Czasem tylko pojawia się myśl, że może 

wszystko jest kłamstwem, a ona jest zdrowa, że obudzi się 

któregoś dnia i zniknie ból. 

Nie jest to również książka o rozpaczliwej walce 

i dniach między kolejnymi dawkami chemio- czy radioterapii. 

Nie znaczy to jednak, że opisuje utratę nadziei lub 

poddanie się – rodzina walczy o Tessę, jednak pozwala jej 

Helen Keller 

podjąć samodzielną decyzję. Bohaterka postanawia przerwać 

leczenie, kiedy rozumie, że nie ma już szansy. Na 

początku dziewczyna czuje, że wszystko, co jej dotyczy, 

jest nieistotne. Później dociera do niej, że jakość jej życia 

zależy tylko od niej. Pewnie można by kwestionować, czy 

osoba mająca szesnaście lat powinna odpowiadać za tak 

ważną kwestię, ale jednocześnie, czy etycznym byłoby 

wykluczyć ją z kręgu decyzyjnego? Kazać spędzić ostatnie 

tygodnie w szpitalu, zamiast pozwolić nacieszyć się 

tymi dniami? 

Jest to poruszająca książka – historia młodości, której 

towarzyszy śmierć. Cały czas mam w głowie słowa Tessy, 

gdy jej stan znacznie się pogorszył: „Nie chcę umierać. 

Zbyt krótko byłam kochana”. Z tylu rzeczy i możliwości, 

które oferuje nam świat, których ona nie zdążyła doświadczyć, 

najważniejsza okazuje się miłość. Stanowi wartość, 

której nie da się kupić – może tylko i wyłącznie zostać 

nam ofiarowana przez drugiego człowieka. 

Życie nie jest dane nikomu na własność. Młodość nie 

jest opieczętowana napisem „długo i szczęśliwie”, nie jest 

gwarancją, że jeszcze wiele lat przed nami. A jednak często 

tak myślimy i odkładamy marzenia, plany – to, co dla 

nas ważne – „na później”. Tessa w ostatnich swoich chwilach 

dochodzi do wniosku, że „umierała przez całe życie”. 

Myślę, że jej słowa niosą ze sobą zapomnianą prawdę 

– każdego dnia jest nas coraz mniej... 

Katarzyna Paczkowska 

25

OPOWIADANIE 


26 

3 miliony... 

Adam, od kiedy pamięta, był zły. Lubił robić to, na co ma ochotę, nie patrząc na to, czy innym to sprawia ból. Było 

mu obojętne cierpienie innych. Liczył się tylko on: Adam i jego osoba. Egoista? Niewątpliwie. Złodziej? Zdarzało się. 

Morderca? ... 

Przez ostatnie pół godziny nie spuszczał oka z tej dziewczyny. Była ona była warta więcej niż kilka prywatnych wysp 

Johnnego Deppa razem wziętych, do tego ze trzy odrzutowce Angeliny Jolie i może ze dwie peruki Izy Miko. Ale nie 

tylko dlatego nie spuszczał z niej oka. Były jeszcze dwa powody. Była najpiękniejszą dziewczyną, jaką kiedykolwiek 

widział i... miał ją zabić. 

*** 

Doktor Karol Roztocki, jak zwykle o 19:00, zaczynał dyżur w izbie przyjęć. Dzisiaj był jego szczęśliwy dzień. Razem 

z nim dyżurowała jego ulubiona ekipa: doktor Maciej Wertigl, przyjaciel ze studiów, oraz doktor Oliwia Nowicka. 

Jeśli chodzi o tego pierwszego, to stało się co najmniej dziwaczne, że doktor Karol został przyjacielem doktora Macieja 

właśnie wtedy, gdy ten wypowiedział się wszystkim co do swojej orientacji. Nie znaczy to wcale, że doktor Karol widział 

w nim partnera, bo jego orientacja jest, jakby to powiedziała osoba zupełnie nietolerancyjna, normalna. Doktor Karol jest 

osobą jak najbardziej tolerancyjną. A Wertigl kochał go... jak brata. 

Jeśli chodzi o panią doktor Oliwię, to pracuje w szpitalu dopiero od roku, ale jak się okazało, jest osobą niezwykle 

inteligentną i ma świetny kontakt z pacjentami i z personelem. Miliony wyróżnień za prace naukowe, stypendia. Ma 

dopiero 28 lat, a pracuje, jakby miała tyle lat... doświadczenia. Zazwyczaj pracuje na pediatrii, bo kocha dzieci, ale dziś, 

dla odmiany, dyżurowała również w izbie przyjęć. 

– Karolku, jak tam ta nowa dziewczyna? Jak ona miała na imię? Paulina? – spytał doktor Wertigl popijając kakao w dyżurce 

lekarskiej. 

– Renata. Ale to nie jest moja dziewczyna – odpowiedział z niesmakiem, wypisując historię choroby pani Zasławskiej. 

– To nawet i dobrze. Bo miała krzywo pasemka pofarbowane – uśmiechnął się do doktor Oliwii, biorąc kolejny łyk. 

– Maciej, od kiedy to zwracasz uwagę na krzywo pofarbowane pasemka, co? – spytała doktor Nowicka, nachylając się 

nad biurkiem z badaniami laboratoryjnymi jej 15 pacjentów. 

– Twoje włosy są w porządku, nie martw się Skarbie – i mrugnął oczkiem, czym skopiował swój uśmiech na twarz doktor 

Nowickiej. 

– Maciuś, a moje? – pogładził się po włosach Roztocki, robiąc minę playboya. 

– Zawsze tobie mówiłem, że przypominasz mi Jacka Schepperda z ,,Lostów’’. 

Nagle otworzyły się drzwi wejściowe (zwykle ktoś pukał), wbiegła pielęgniarka i powiedziała szybko: 

– Można kogoś z doktorów prosić? Mamy ciężki przypadek. 

– Z wypadku? – spytał Roztocki. 

– Nie. Ale to nagłe. 

– Już idę – rzekła Oliwia, odsunęła się od biurka i poszła w stronę drzwi. 

– W sumie, to chyba nie mam co robić... – powiedział na odchodne doktor Wertigl. 

– Co my tu mamy? – spytała doktor Oliwia, podążając za noszami z około 30-letnim mężczyzną. 

– Facet szedł sobie ulicą. Ścisnął się za brzuch i zaczął wymiotować krwią. Zasłabł i ludzie wezwali karetkę. Tyle wiemy. 

Podaliśmy mu tlen w karetce, ale nadal nie odzyskał przytomności – tłumaczył sanitariusz. 

– Uraz wewnętrzny? – spytała Oliwia, zbliżając się do pacjenta już na sali. 

– Nie ma siniaków na brzuchu ani na plecach. O! Budzi się chyba! – wskazał palcem. 

– Świetnie, dziękuję – spojrzała szybko pani doktor. 

Sanitariusz odszedł, a doktor Oliwia została z dwiema pielęgniarkami i doktorem Wertiglem, który przez cały czas 

szedł za nimi. 

– Dzień dobry, wie pan, gdzie jest? – spytała przybliżając się do jego twarzy. Mężczyzna miał przystawioną do ust 

maskę tlenową. Rozszerzył lekko oczy i rozejrzał się dookoła. Cały obraz widział bardzo zamazany, ale domyślił się po 

kolorze ścian i tym podstawowym pytaniu, które jest chyba w każdym filmie, kiedy bohater budzi się w...


OPOWIADANIE 

– W szpitalu? – spytał, cicho zaciskając oczy i przystawiając pięść do głowy, jakby ktoś właśnie go w nią uderzył. 

– Tak. Wie pan dlaczego? Proszę opowiedzieć, co się stało. 

– Hmmm... – zastanawiał się, obracając głowę. 

– Może zdejmiemy mu tę maskę tlenową? – zaproponował doktor Maciej. 

– Jak się pan czuje? Da pan radę sam oddychać? – przytaknął. 

Doktor Nowicka nachyliła się nad nim, podniosła delikatnie głowę i ściągnęła plastikową maskę. 

– Proszę powiedzieć, co teraz pana boli. 

– Brzuch – powiedział cicho i ścisnął się w pasie. 

– Może zjadł pan coś nieświeżego albo coś, na co jest pan uczulony? – spytał doktor Maciej z tyłu. 

– Nic, czego wcześniej nie jadłem. 

– Sanitariusz powiedział, że wymiotował pan krwią. Czy wcześniej uległ pan jakiemuś wypadkowi? Albo uderzył się pan 

w brzuch, plecy lub klatkę piersiową? – spytała pani doktor, rozpinając mu koszulę. 

– Zróbmy mu prześwietlenie – szepnął doktor Maciej. 

– Nie. Wszystko było ok. Auu! 

– Tak, zrobimy prześwietlenie. Maciej, uszykuj sprzęt – spojrzała na doktora. – Czyli objawy nastąpiły nagle? – teraz 

na pacjenta. 

– Auuu! – przytaknął głową. 

– I co z nim? – spytał doktor Roztocki, gdy Maciej i Oliwia po około godzinie weszli do dyżurki lekarskiej. 

– Krwawią mu ściany jelita cienkiego. Ma powiększoną wątrobę i śledzionę. Spuchnięty żołądek. Z niego pluł. Wydaje mi się, 

że to może być... – Maciej skrzyżował ręce na piersi. To jego charakterystyczny gest, gdy chce powiedzieć coś mądrego. 

– Wiem! – krzyknęła Oliwia i wybiegła z dyżurki. 

Ciąg dalszy w kolejnym numerze... 

Agata Duszyńska 

27

ROZMAITOŚCI 


28 

Ekstremalne choroby – część II 

Alicja w Krainie Czarów. 

Naukowcy z całego świata do dziś się spierają czy Alice 

In Wonderland Syndrome jest zaburzeniem o podłożu 

neurologicznym czy też może psychicznym. Nazwa schorzenia, 

zaczerpnięta z niezwykłego opowiadania Lewisa 

Carrolla, wyjątkowo intryguje. Synonimiczne określenie 

– mikropsja – zdecydowanie traci na tajemniczości. 

Chorzy dotknięci 

mikropsją 

postrzegają ludzi, 

zwierzęta 

oraz przedmioty 

jako relatywnie 

mniejsze niż 

w rzeczywistości. 

Jako że 

„verba docent, exempla trahunt” – labrador ma dla mikroptyków 

wymiary myszy. Alice In Wonderland Syndrome 

jest często związany z migrenami, guzami mózgu oraz 

zażywaniem substancji psychoaktywnych. Niektórzy naukowcy 

podejrzewają, że jest też pierwszym symptomem 

infekcji wirusem Epsteina-Barr. 

Podstępne pasożyty. 

Słoniowacizna jest wywoływana przez nicienia Wuchereria 

bancrofti przenoszonego przez komary. To zadziwiające, 

że jedno malutkie ukłucie owada tak bardzo 

może zmienić ludzkie życie. Filarie akumulują się bowiem 

w naczyniach limfatycznych, powodując ich obstrukcję 

i gromadzenie płynu w przyległych tkankach. Zazwyczaj 

dotknięte są kończyny, męskie narządy rozrodcze 

oraz gruczoły piersiowe. Uruchomcie wyobraźnię – nogi 

chorych wyglądają, jakby należały do słonia, a zainfekowana 

moszna może nawet przybrać rozmiary piłki do koszykówki. 

Przerażające, prawda? Szacuje się, że aż 120 

milionów ludzi, głównie Afrykańczyków, jest zarażonych 

filariami, z czego choruje 40 milionów (Czy macie w tym 

momencie wizję wszystkich Polaków ze zniekształconymi, 

beczkowatymi nogami? Bo ja tak). Stopień rozwoju 

choroby zależy od wielu czynników, a także interakcji pomiędzy 

nimi – samych pasożytów, rezydujących w nich 

symbiotycznych bakterii Wolbachia, infekcji oportunistycznych 

oraz odpowiedzi immunologicznej gospodarza. 

Właśnie dlatego w 2003 roku, poza typowo przeciwpasożytniczym 

albendazolem, zaczęto stosować doksycyklinę 

– antybiotyk, w nadziei, że wytępienie bakterii przyczyni 

się do śmierci pasożytów. 

Pica. 

Nazwa tego schorzenia 

pochodzi od 

słowa „magpie”, oznaczającego 

wszystkożerną 

srokę. Osoby 

nań cierpiące mają 

niepohamowane napady 

łaknienia na niespożywcze 

substancje, 

tj. klej, papier, odchody, 

mydło, kredę, czy 

piach. Podejrzewa 

się, że jest to wyraz 

niedoboru minerałów 

– szczególnie żelaza. Pica bardzo często dotyka ciężarne 

kobiety, a także niepotrafiące się kontrolować dzieci, dla 

których choroba stanowi bezpośrednie zagrożenia życia. 

Syndrom wilkołaka 

– hypertrychoza. 

Hypertrychoza odnosi się 

do nadmiernej gęstości oraz 

długości włosów – ostatecznych, 

pierwotnych, a także 

lanugo. Co ciekawe, przerost 

włosów dotyczy obszarów 

niezależnych od wpływów 

androgenów. Dotknięci hypertrychozą 

rzeczywiście 

przypominają mityczne wil-


kołaki – poza ostrymi pazurami i kłami. Do tego stopnia, że 

w XIX wieku oraz początkach wieku XX wchodzili w skład 

trup cyrkowych i byli prezentowani jako wybryki natury 

czy dziwolągi. Hypertrychoza jest schorzeniem zarówno 

dziedzicznym (delecja lub addycja milionów nukleotydów 

na chromosomie 17.) jak i nabytym (oznaka podskórnego 

nowotworzenia). Leczenie ogranicza się głównie do usuwania 

nadmiaru owłosienia. Na szczęście współczesne terapie 

z wykorzystaniem laserów są bardzo skuteczne. 

80-letnie dzieci. 

Progeria należy do chorób dziedziczonych w sposób 

autosomalny dominujący i – co najbardziej mnie przeraża 

– dotyczy pojedynczej punktowej mutacji genu LMNA. 

Cytozyna zostaje zamieniona na tyminę i w wyniku konwersji 

powstaje 

nieprawidłowa 

forma laminy 

A – białka wchodzącego 

w skład 

otoczki jądrowej. 

Z pozoru 

niewinna mutacja 

niesie ze 

sobą wyjątkowo 

poważne konsekwencje. 

Procesy starzenia ulegają u chorujących na progerię 

ekstremalnemu przyspieszeniu. Dzieci o twarzyczkach 

przypominających oblicza starców, wycieńczone 

ROZMAITOŚCI 

współtowarzyszącymi schorzeniami, tj. przedwczesnym 

łysieniem, chorobami serca, zapaleniami stawów, ścieńczeniem 

kości, umierają najpóźniej w wieku 13 lat. 

Niebiescy ludzie. 

W XX wieku na terenach Troublesome Creek w Kentucky 

żyli tzw. „Blue Fugates”. Byli całkiem zwyczajni – zakładali 

rodziny, pracowali, od czasu do czasu oddawali się 

rozrywkom, jak wszyscy przeżywali radości i smutki ziemskiej 

egzystencji. Od 

innych ludzi różnili się 

tylko jednym – kolorem 

skóry – i to niebieskim. 

Już widzę Wasze 

zdziwione miny. Przecież 

to niemożliwe, 

myślicie sobie. A jednak. 

Martin Fugate, cierpiący na autosomalną recesywną 

methemoglobinemię poślubił kobietę, która była nosicielką 

zmutowanego genu. Ich potomkowie byli błękitni, turkusowi 

albo całkiem fioletowi. Nie mieli żadnych niepokojących 

objawów – tylko ten niespotykany odcień powłok skórnych. 

Dotknięci blue skin syndrome w wyniku mutacji NADH 

reduktazy methemoglobinowej, jak się zapewne domyślacie, 

mają znacznie podwyższony poziom niefunkcjonalnej 

methemoglobiny, co sprawia, że ich tkanki są w stanie permanentnej 

hipoksji, nadającej im tak nietypową barwę. 

Daria Adamczak 

Jeśli rozpoczynać rok akademicki, to tylko od integracji 

z Kociakami. 27 października w Klubie Studenckim 

„Eskulap”, z myślą o naszych pierwszoroczniakach, odbyły 

się Otrzęsiny. Otwarcie bram nastąpiło o godzinie 20:00. 

Mimo że na początku duża sala klubu świeciła pustkami, 

nie można powiedzieć, że było nudno. Punktualnie 

o 20:30 zaczęli przybywać najważniejsi goście. Swoją 

obecnością zaszczycili nas przedstawiciele Władz Uczelni, 

a Pan prof. dr hab. Jacek Wysocki – Rektor Naszego Uniwersytetu 

– uroczyście otworzył niezapomnianą zabawę. 

Największym zainteresowaniem, jak zwykle, cieszyło 

się karaoke, odbywające się w małej sali na piętrze, 

gdzie każdy mógł spróbować swoich sił jako piosenkarz. 

W tym roku mieliśmy okazję po raz pierwszy usłyszeć 

bardziej profesjonalne podkłady muzyczne. Kolejkom 

śpiewających nie było końca. Każdy chciał porwać swoim 

Kici Kici Otrzęsiny! 

talentem innych studentów do tańca, dlatego też w górnej 

części klubu panowała gorąca atmosfera. Na dużej 

sali dominowała muzyka lat 80-tych – czyli to, co każdy 

lubi najbardziej. Niezapomniane utwory nieśmiertelnego 

Michaela Jacksona, rozkręciły imprezę i porwały do tańca 

niesamowite tłumy. Z godziny na godzinę przybywało 

coraz więcej osób. 

Nie zabrakło również konkursów, w których nasze 

Kociaki mogły wygrać ciekawe nagrody oraz pobawić się 

w miłej atmosferze. Liczę na to, że imprezy organizowane 

przez Radę Uczelnianą Samorządu Studenckiego będą się 

cieszyć coraz większą popularnością. 

Ania Jeżewska 

PS Zdjęcia z Otrzęsin znajdziecie na drugiej okładce oraz 

stronie internetowej www.pulsum.pl/album 

29

WSPOMNIENIEM PRZEZ ŚWIAT 


To nie jest kraj dla młodych ludzi 

Koniec XI stulecia na peryferiach Europy; Turcy Seldżuccy 

najeżdżają południową Anatolię, maleńki skrawek 

Cesarstwa Bizantyjskiego, które lata świetności ma już 

za sobą i które same nie jest w stanie dłużej opierać się 

najeźdźcom. Cesarz Bizantyjski – Aleks I Komnen apeluje 

o pomoc do świata chrześcijańskiego. Wojna, jakich 

w historii ludzkości były setki, a może i tysiące, nie zasłużyłaby 

sobie pewnie na wzmiankę w jakiejkolwiek publikacji 

historycznej, gdyby nie posłaniec, który przekazał tę 

wieść papieżowi Urbanowi II. Informacja padła na podatny 

grunt. Od tej chwili ta mała, lokalna wojenka wywołała 

lawinę, która zmieniła cały ówcześnie znany świat, rozpoczynając 

prawie 200-letnią epokę wojen religijnych. 

Wojny te nie toczyły się jednak bezinteresownie. Trudno 

przeceniać wątek religijny, ale wydaje się, że czasem 

decydowały rzeczy bardziej znaczące. Rycerstwo paliło 

się do walki wiedzione widmem grabieży i nadzieją szybkiego 

wzbogacenia się, Cesarstwo Bizantyjskie liczyło na 

odzyskanie dawno utraconych ziem i przywrócenie granic 

z czasów Justyniana, papieże liczyli na wzmocnienie swojej 

władzy i wizerunku nadszarpniętego niedawną Wielką 

Schizmą, państewka włoskie, takie jak Wenecja czy Genua, 

zarabiały krocie na transporcie Krzyżowców, Święte Cesarstwo 

Narodu Niemieckiego chciało umocnić swój autorytet 

(zdruzgotany sporem o inwestyturę) w walce z papiestwem. 

Z wielkich „europejskich graczy” pozostało jeszcze Królestwo 

Francji. Co chcieli „ugrać” królowie Francji, którzy 

tak licznie i hojnie wspierali krucjaty? 

Z biegiem czasu okazało się, że na krucjatach 

stracili niemal wszyscy, którzy brali 

w nich czynny udział. Uczestnicy oszukiwani 

byli przez swoich wodzów, Cesarstwo Bizantyjskie 

samo padło ofiarą Krzyżowców (IV 

krucjata), autorytet cesarza zmalał ostatecznie, 

a papiestwo przechodziło groźny kryzys 

schizmy zachodniej, czyli tzw. niewoli awiniońskiej. 

Zarobili jak zwykli ci, którzy od 

wojny trzymali się daleko, w tym wypadku 

handlarze włoscy. A co na krucjatach zyskało 

Królestwo Francji? 

W wieku XII Francja terytorialnie była 

dużo mniejsza niż obecnie. Na terenach Prowansji, 

Langwedocji, Masywu Centralnego, 

Akwitanii rządzili udzielni władcy: hrabiowie 

i książęta. Dla Francji był to łakomy kąsek do 

zdobycia. Najsilniejszym spośród tych państewek było rządzone 

przez Rajmunda – Hrabstwo Tuluzy. Władcy Francji 

wykorzystali fakt, że w Hrabstwie schronienie znaleźli 

Katarzy – odłam religijny uznany oficjalnie przez papieży 

za heretyków. W roku 1207 papież Innocenty III wezwał 

do krucjaty przeciw Katarom (notabene, zapewniając sobie 

poparcie króla Francji – Filipa w walce z cesarzem 

Niemiec – Ottonem IV). Na czele krucjaty stanął Simon 

de Montfort. Jedna i druga strona rozpoczęła przygotowania 

do wojny, która trwała ponad ćwierć wieku, przyniosła 

całkowitą zagładę Katarom i spowodowała trwałe przyłączenie 

Hrabstwa Tuluzy do Królestwa Francji. 

Właśnie w tych realiach historycznych próbowałem 

się umiejscowić, lecąc na pokładzie samolotu, który prostą 

drogą zmierzał do Carcassonne, historycznej stolicy 

Katarów. I rzeczywiście! Nie minęła chwila i poczułem, 

jakbym przeniósł się w czasie do średniowiecza. Carcassonne 

głównie jest znane ze swojego La Cite. Myślę, że 

nie ma osoby, która by owej starówki nie widziała chociażby 

na plakatach reklamujących filmy o tematyce batalistyczno-rycerskiej, 

ale nie spodziewałem się aż takiego 

widoku, takiej wspaniałości i ogromu warowni, murów 

i wież strażniczych, które dumnie strzegą tych kilkunastu 

wąskich uliczek, do tej pory zamieszkałych, ale jakby 

żywcem przeniesionych ze średniowiecza. Jeśli tak wyglądały 

siedziby Katarów, trudno uwierzyć, że zostali oni 

pokonani. 

Potęga murów Carcassonne 

30


WSPOMNIENIEM PRZEZ ŚWIAT 

Ciąg warowni Lastours 

Ale jednak to prawda. To, co prezentuje Carcassonne, 

to jedynie wierna kopia zabudowań, które wpadły w ręce 

Krzyżowców i zostały doszczętnie zniszczone. Jak to się 

mogło stać? Przecież taka twierdza mogłaby się bronić 

latami! XIII-wieczni najeźdźcy też zdawali sobie sprawę 

z umocnień katarskich. Znaleźli na to jednak sposób. 

Pierwszym miastem, które stawiło zbrojny opór Krzyżowcom 

było Beziers. To tam podobno, po udanym szturmie 

miasta, legat papieski na pytanie, jak rozpoznać Katarów 

wśród mieszkańców miasta, miał odpowiedzieć: „Zabijcie 

ich wszystkich, Bóg rozpozna swoich” (Katarów było 500, 

wszystkich mieszkańców kilkanaście tysięcy). Po takiej 

zbrodni, obrońcy innych miast nie chcieli ryzykować podobnego 

losu, co przyczyniło się do początkowych sukcesów 

najeźdźców. Katarzy umocnili jednak swoje pozycje 

głęboko w górach Masywu Centralnego i na przedgórzu 

Pirenejów. Tymczasem stosy ciał, które zapłonęły w wyniku 

inkwizycji, skłoniły ludność do powstania, a tychże 

poparł także Rajmund z Tuluzy. 

Regularna wojna trwała jeszcze ćwierć wieku, a Krzyżowcy 

zmuszeni byli stoczyć wiele bitew. Nawet zwycięstwa 

pod Mureth czy Tuluzą nie miały decydującego znaczenia, 

gdyż Katarzy walczyli po prostu o lepszą śmierć 

– w walce, a nie na stosie. Tak więc każdy z zamków 

trzeba było zdobywać osobno. Obrońcy nie byli skłonni 

łatwo się oddawać. Ostatni Katarzy padli wraz z upadkiem 

zamku Queribus dopiero w 1255 roku. 

Aż trudno uwierzyć, że ta, teraz tak spokojna ziemia, 

pełna winnic i słońca, była świadkiem takich okrucieństw. 

Dookoła Carcassonne, wśród wzgórz, poukrywane są jednak 

widome znaki minionych dziejów: Queribus, Peyepertuse, 

Montsegur, czy przede wszystkim Lastours. Dojazd 

tam jest niestety utrudniony, gdyż komunikacja publiczna 

nie obsługuje tych szlaków. Autostop działa jednak wyśmienicie. 

Warto się tam wybrać nie tylko po to, by zobaczyć 

ruiny. Warte uwagi są również krajobrazy. Szczególnie 

trasa do Lastours obfituje w wiele atrakcji. Po drodze zobaczyć 

można między innymi czynną kopalnię złota, która od 

kilkunastu lat jest w stanie permanentnego strajku. Samo 

zaś Lastours składa się z grani, na której wybudowane są 4 

zamki (2 niestety zostały odbudowane na miejscu ruin już 

w epoce post-katarskiej), tak, że jeden zamek broni drogi 

do każdego kolejnego, a na samym końcu stoi największy 

z nich – Cabaret – siedziba lokalnych władców wspomagających 

Katarów. Układ warowni wprost nie do zdobycia. 

Historia i krajobrazy nie są jedynym atutem tych regionów. 

O godzinę drogi pociągiem od Carcassonne znajduje 

się Narbonne. Jest to równie ładne miasto o historycznym 

znaczeniu i z wieloma zabytkami, wśród których prym wiedzie 

niedokończona katedra gotycka, jedna z najwyższych 

w Europie. Prawdziwą jednak atrakcją wabiącą turystów 

nie są budowle, ale otaczające miasto niezwykłe plaże Zatoki 

Lwiej. Na przestrzeni wielu kilometrów wiją się one, 

wytyczając ogromną ilość zatoczek – naturalnych portów 

będących rajem dla żeglarzy i surferów. Szeroka, piaszczysta, 

niemal bezludna plaża i świetny klimat pozwolą 

wypocząć każdemu turyście. Natomiast dla spragnionych 

spacerów wytyczone są liczne i długie promenady, gdzie 

w klimacie średniowiecznej wioski rybackiej zjeść można 

pyszne i pachnące półmiski pełne ostryg i małży. 

Będąc w Langwedocji – krainie, która stanowiła centrum 

hrabstwa Tuluzy, wyczuć można, że teren ten jest inny 

od reszty Francji. Przede wszystkim mieszkańcy posługują 

się własnym, trudno zrozumiałym językiem, tzw. langue 

d`oc., podczas gdy reszta Francuzów mówi odmianą langue 

d`oil. Mieszkańcy na każdym kroku podkreślają swoją odmienność, 

dumę, że pochodzą właśnie z Langwedocji, a nie 

z innej krainy. Być może złożyła się na to trudna i bolesna 

historia sprzed kilkuset lat. Być może jednak to bieda, która 

często gościła tam w późniejszych latach, miała ogromny 

wpływ na charakter mieszkańców. Langwedocja położona 

była bowiem z dala od głównych szlaków komunikacyjnych, 

co pozwalało jej pozostać w izolacji przez długi czas. 

Nawet teraz, gdy walory tej krainy są powszechnie znane, 

turystyczna brać okupuje jedynie La Cite w Carcassonne 

na drodze tranzytu do Hiszpanii i nie zapuszcza się w inne 

okolice. Przypadkowo napotkany podczas jeżdżenia stopem 

młody kierowca, zapytany, czy warto zwiedzić Langwedocję, 

stwierdził: „Langwedocja to kraj ludzi starych, 

konserwatywnych. Pełno tu zamków i nic poza tym. Żadnych 

imprez i zabaw. Tu nie ma miejsca dla mnie. Nie to, co 

w Montpellier i dalej na wschód w Prowansji.” 

Piotr Skrobich 

31

KRZYŻÓWKA 


Jolka 

Odgadnięte hasła należy wpisać w odpowiednie miejsce w diagramie – jak je znaleźć? Myślę, że każdy musi 

wypracować sobie własną taktykę. Litery z pól ponumerowanych od 1 do 23 utworzą rozwiązanie – łacińską sentencję. 

Do wygrania atrakcyjne nagrody. Miłej zabawy i powodzenia! 

13 16 

23 1 7 

25 

18 26 12 

22 

15 8 

24 3 

11 

2 

10 

14 19 6 

4 9 

21 5 

27 

28 

17 20 

Rozwiązanie: 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 

Prawidłowe odpowiedzi, podpisane imieniem i nazwiskiem, wraz z tytułem wybranej nagrody możecie przesłać 

smsem pod numer 661-767-024 lub pocztą elektroniczną na adres pulsum@wp.pl. 

Czekamy do 1 grudnia 2009 roku. 

Uwaga! Większa ilość prawidłowych rozwiązań dostarczona przez jedną osobę nie zwiększa jej szansy na wygraną! 

W tym miesiącu możecie wybierać spośród następujących nagród: „Psychologia w praktyce medycznej” (Anna 

Jakubowska-Winecka, Dorota Włodarczyk), „Badania laboratoryjne” (Franciszek Kokot, Stefan Kokot), „Interakcje 

leków w praktyce klinicznej” (Elżbieta Kostka-Trąbka, Jarosław Woroń), „Leki stosowane w chorobach: układu 

sercowo-naczyniowego, (...)” (Zbigniew S. Herman). 

Nazwiska zwycięzców ogłosimy w następnym numerze! 

32 

Kasia&Marta


KRZYŻÓWKA 

Pionowo: 

– warzywo nielubiane przez dzieci 

– studencka lub owoc 

– alkaloid stosowany w okulistyce 

– razem z moździerzem do mikronizacji 

– ślubny lub ryba 

– pierwsza studencka impreza 

– przed DVD 

– więzienie 

– ... na ugorze 

– zapach 

– ... Gołaś 

– dystrofia 

– rzeka w Egipcie 

– ... odniesienia lub pomysły 

– stan uniesienia 

– ... przestworzy 

– wąż z rodziny dusicieli 

– zajmuje się obrazowaniem ciała człowieka 

– adrenalina 

– mydła lub masła 

– mały koń 

– 1000 lat 

– np. Colin Firth 

– posiada grupę -COOH i -NH 2 

– szybko 

– stan ..., np. po wniknięciu drobnoustrojów do organizmu 

– książka Terakowskiej, film Szumowskiej 

– rodzina ptaków z rzędu kazuarowych 

– dawna waluta Niemiec 

Nagrodzeni! 

Za prawidłowe rozwiązanie krzyżówki z numeru 118 „Pulsu UM” nagrody otrzymują: 

Sandra Brzeszczyńska („Profilaktyka profesjonalna w stomatologii”), Dariusz Młynarczyk („Farmakokinetyka”), 

Dorota Urbankiewicz („Poradnik dyżuranta”), Hanna Teichert („Ginekologia. Podręcznik dla 

położnych, pielęgniarek i fizjoterapeutów”). 

Rozwiązanie Jolki: „Cibi condimentum est fames”. 

W październikowej edycji konkursu „Zgadnij, kto to?” prezentowaliśmy zdjęcia prof. dr. hab. Jacka 

Wysockiego – Rektora naszej Uczelni. Nagrody otrzymują Ewa Norberciak oraz Danuta Adamska. 

Wszystkim nagrodzonym gratulujemy! 

Poziomo: 

– „... dusz” z W. Smithem albo thriller z Bradem Pittem 

– postara się znaleźć Ci męża 

– dom studencki 

– Woody ..., mistrz dialogów w okularach 

– medyk 

– przeciwieństwo redukcji 

– bohaterka książki Paula Coelho 

– choroba genetyczna polegająca na toksycznym wpływie 

nadmiaru fenyloalaniny 

– in vino ... 

– kawałek pokarmu 

– kłębki ... lub sala w Anatomicum 

– obok kationu w soli 

– pogody 

– ... magisterska 

– w chlebaku ucznia 

– bieg na dystansie 42,195 km 

– antygenowa 

– składnik układu RAA 

– na nowy rok 

– początkujący 

– bóg Słońca 

– dobry na żonę lub w pasmanterii 

– białka 

– oddział 

– anatomiczna struktura, którą się „zalewa” 

– mały dla człowieka, wielki dla ludzkości 

– rodu lub herbata 

– nie liryka i nie dramat 

– atomowa 

Po odbiór nagród zapraszamy na dyżury redakcji w każdy poniedziałek od 18:00 do 19:00 

Koncert świąteczny Sursum Corda!!! 

Już 11 grudnia Uniwersytet Medyczny wraz z IFMSA organizują charytatywny koncert 

świąteczny. Całość zebranych pieniędzy zostanie przeznaczona na Stowarzyszenie Pomocy 

Dzieciom z Chorobami Serca i Nerek, założone przez prof. dr hab. n. med. Aldonę Siwińską. 

Koncert odbędzie się o godzinie 19:00 w Centrum Stomatologii UM. 

Serdecznie zapraszamy! 

Więcej informacji znajdziecie na stronie: www.ifmsa.ump.edu.pl 

33

HUMOR 

Przemiana poimprezowa: 

NA KOPCIUSZKA – budzisz się w jednym bucie; NA 

REJTANA – budzisz się pod drzwiami z rozdartą koszulą; 

NA KRÓLEWNĘ ŚNIEŻKĘ – budzisz się i dostrzegasz 

jeszcze siedmiu nieprzytomnych facetów; NA CZERWO- 

NEGO KAPTURKA – budzisz się w łóżku babci; NA 

KRZYSZTOFA KOLUMBA – budzisz się i nie wiesz, 

gdzie jesteś; NA ŚPIĄCĄ KRÓLEWNĘ – budzisz się 

i czujesz, że ktoś cię całuje, otwierasz oczy i widzisz, że 

pies ci mordę liże... 

*** 

Młodzi rodzice usypiają rozkapryszone maleństwo. 

– A może powinnam mu coś zaśpiewać? – zastanawia się 

bardzo już zmęczona żona. 

– Poczekaj, kochanie, spróbujmy jeszcze po dobroci. 

*** 

Kiedy kończy się miesiąc miodowy? 

Kiedy mąż przestaje pomagać żonie zmywać naczynia 

i robi to sam... 

*** 

Skazali gościa na śmierć. Jednak był tak gruby, że się nie 

mieścił na krześle elektrycznym. Zarządzili dietę. Po tygodniu 

o chlebie i wodzie – koleś zamiast schudnąć, przytył 

10 kilo. Na krzesło nijak się nie mieści. 

Zarządzili tylko wodę – znów przytył 10 kilogramów... 

Postanowili nic mu nie dawać. Kolo zamiast chudnąć, poprawił 

się o 10 kg. 

– Co jest, czemu nie chudniesz? 

– Jakoś k... nie mam motywacji... 

*** 

Do McDonalda wchodzi małżeństwo staruszków (ok. 90 

lat). Babcia siada przy stoliku, a Dziadek idzie zamówić 

zestaw (cola, hamburger, frytki). Dziadek siada przy stoliku, 

bierze dwa kubeczki i patrząc nalewa do nich równiutko 

po połowie, potem bierze frytki i robi dwie równiutkie 

porcje, następnie wyjmuje nożyk i kroi równiutko hamburgera 

na pół. Całą tą sytuację obserwuje student, żal mu 

się ich zrobiło podchodzi i mówi: 

– Przepraszam, że przeszkadzam, ale może kupić państwu 

drugi taki zestaw? 

Babcia: 

– Bardzo pan uprzejmy, ale dziękujemy, jesteśmy małżeństwem 

od 70 lat i my się tak wszystkim po równo dzielimy. 

Student odchodzi, ale zauważa, że babcia siedzi cichuteńko, 

a dziadek się zajada. Podchodzi znowu i pyta: 

– Dlaczego pani nie je? 

Babcia na to: 

– Czekam na zęby. 


Przychodzi facet do lekarza i mówi: 

– Panie doktorze proszę mnie wykastrować. 

Na to lekarz ze zdumieniem pyta pacjenta dlaczego? 

– Niech Pan nie wnika, ale robi co swoje!!! 

Doktor bierze się do dzieła, ale po skończonym zabiegu 

pyta się ponownie pacjenta: 

– Tak z ciekawości – dlaczego Pan to zrobił? 

– No bo wie Pan, moja narzeczona to Żydówka, a dzisiaj 

jest nasz ślub! 

– No tak, ale przecież oni się obrzezują. 

– No tak... A jak ja powiedziałem...? 

*** 

Dlaczego tak trudno kobiecie znaleźć mężczyznę, który 

byłby wrażliwy, troskliwy i przystojny? 

– Bo on przeważnie już ma chłopaka. 

*** 

Wraca mąż wcześniej z pracy do domu. Wchodzi do sypialni. 

Żona w szoku szybko chowa wibrator za plecy i rozedrganym 

głosem mówi: 

– A co ty tak wcześnie dzisiaj? 

– Daj spokój! Wywalili mnie z roboty! Niedługo wszystko 

za ludzi maszyny będą robiły... 

*** 

Do starszego pacjenta podchodzi pielęgniarka i pyta: 

– Ile pan ma lat? 

– Osiemdziesiąt dwa – odpowiada pacjent. 

– Nie dałabym panu – mówi pielęgniarka. 

– Nie śmiałbym prosić. 

*** 

Spotyka się dwóch przyjaciół. Jeden z nich jest od niedawna 

żonaty. 

– Dlaczego nie chodzisz już na ryby? 

– Żona mi nie pozwala. 

– Spróbuj zrobić tak jak ja. W piątek przygotowuję sobie 

sprzęt wędkarski i chowam go w piwnicy. W sobotę rano 

kiedy wstaję z łóżka, odkrywam kołdrę i patrzę na cielsko 

mojej żony, i mówię: 

– I to ma być moja żona? Taki hipopotam? 

Wtedy zaczyna się awantura, ona wygania mnie z domu, 

a ja zabieram sprzęt z piwnicy i idę nad rzekę. Wieczorem 

wracam do domu z rybami, żona jest zadowolona i godzimy 

się do następnej soboty... Spróbuj tej metody! 

Świeżo upieczony małżonek przygotował wszystko za 

radą przyjaciela. Wstaje rano w sobotę, odkrywa kołdrę 

pod którą śpi naga małżonka i mówi: 

– A do diabła z rybami! 

Przygotowała: 

Marta Kamińska 

34

listopad 2009 - Puls UM

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?