You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Artykuł poglądowy<br />
parasymapatykomimetików i symaptykomimetików<br />
oraz analogów prostaglandyn. Do dyspozycji lekarza<br />
są ponadto preparaty złożone zawierające dwie różne<br />
substancje czynne. Nie wszystkie preparaty są dobrze<br />
tolerowane. Często nie można osiągnąć efektu terapeutycznego<br />
w postaci stabilnego w ciągu doby ciśnienia<br />
wewnątrzgałkowego o wartości odpowiadającej ciśnieniu<br />
docelowemu. Przyczyny mogą być prozaiczne (niewłaściwa<br />
technika zapuszczania kropli, nieprzestrzeganie<br />
częstotliwości podawania leku) i <strong>dla</strong>tego niezbędne<br />
jest monitorowanie procesu leczenia. Ponieważ leczenie<br />
trwa wiele (bywa, że i dziesiątki) lat, musi być jak<br />
najmniej obciążające <strong>dla</strong> pacjenta. Stąd dążenie, by lek<br />
był aplikowany raz, najwyżej dwa razy dziennie i by<br />
leków nie było więcej niż trzy. Nie wolno zapomnieć<br />
o ubocznym, szkodliwym <strong>dla</strong> przedniej powierzchni<br />
gałki ocznej działaniu chlorku benzalkonium, który<br />
będąc popularnym konserwantem miejscowych leków<br />
okulistycznych i działając jak detergent może skutecznie<br />
przez lata uszkadzać nabłonek spojówki i rogówki,<br />
powodując kolejne patologie przedniej powierzchni<br />
oka. Dziś na szczęście dysponujemy już lekami niezawierającymi<br />
konserwantów bądź konserwowanymi<br />
znacznie bezpieczniejszym polyquadem. Zdarza się, że<br />
mimo dobrej tolerancji podawanego leku nie udaje się<br />
osiągnąć ciśnienia docelowego. Wówczas rozważa się<br />
stosowanie metod niefarmakologicznych.<br />
A jeśli krople to za mało?<br />
Są sytuacje, w których nie podejmuje się farmakoterapii<br />
i leczeniem z wyboru staje się chirurgia. Dotyczy<br />
to jaskry wrodzonej, gdzie przyczyna problemu leży<br />
w dysgenezie kąta przesączania oraz jaskry pierwotnej<br />
zamykającego się kąta z całkowitym lub prawie całkowitym<br />
zamknięciem kąta przesączania.<br />
Kiedy w innych typach jaskry z różnych przyczyn<br />
nie można stosować farmakoterapii, często konieczny<br />
staje się zabieg laserowy, a jeśli nadal obserwuje się progresję<br />
choroby, trzeba przeprowadzić operację przeciwjaskrową<br />
i zależnie od uzyskanego efektu kontynuować<br />
farmakoterapię lub jej zaprzestać.<br />
W leczeniu niefarmakologicznym celem nadal pozostaje<br />
obniżenie wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego.<br />
Laserowe zabiegi przeciwjaskrowe są z pewnością<br />
mniej traumatyzujące <strong>dla</strong> tkanek oka i od czasu pierwszych<br />
zastosowań w okulistyce w cyklodestrukcyjnych<br />
zabiegach zmniejszających produkcję cieczy wodnistej<br />
oraz w trabekuloplastyce poprawiającej odpływ cieczy<br />
wodnistej na poziomie beleczkowania wykorzystywano<br />
kolejne grupy urządzeń. Przeprowadzane dzisiaj zabiegi<br />
cyklodestrukcji to wykonywana laserem diodowym<br />
cyklofotokoagulacja i endocyklofotokoagulacja, a także<br />
cyklokrioaplikacja i cyklodiatermia pod płatkiem<br />
twardówki.<br />
Kiedy już ani krople, ani laser…<br />
W największym uproszczeniu chirurgiczne leczenie<br />
jaskry to chirurgia inwazyjna z dostępu ab externo<br />
oraz chirurgia minimalnie inwazyjna z dostępu ab<br />
interno.<br />
Wśród obecnie wykonywanych rodzajów operacji<br />
przeciwjaskrowych najdłuższą historię ma trabekulektomia,<br />
której zasadą jest wykonanie przetoki łączącej<br />
obie komory oka z przestrzenią śródtwardówkową.<br />
Aby to osiągnąć, wycina się część niedrożnego utkania<br />
beleczkowego wraz z fragmentem kanału Schlemma.<br />
To ciągle złoty standard zabiegów przeciwjaskrowych,<br />
chociaż obarczony niemałymi wadami (bliznowacenie<br />
i zarastanie przetoki filtracyjnej zmniejszającej efekt,<br />
ryzyko infekcji pęcherzyka filtracyjnego i pooperacyjny<br />
dyskomfort <strong>dla</strong> pacjenta). Znacznie mniej powikłań<br />
obserwuje się w wyniku niepenetrujących zabiegów<br />
filtracyjnych (sklerektomia głęboka czy wiskokanalostomia)<br />
oraz przy wprowadzaniu sztucznych implantów<br />
drenujących.<br />
W grupie operacji stwarzających nowe drogi<br />
odpływu cieczy wodnistej poza trabekulektomią znajdują<br />
się procedury wprowadzające sztuczne zastawki<br />
drenujące (setony i minisetony). Wśród operacji wspomagających<br />
naturalne drogi odpływu trzeba wspomnieć<br />
o kanaloplastyce ukierunkowanej na konwencjonalne<br />
drogi odpływu.<br />
Z uwagi na priorytet zachowania maksymalnego<br />
bezpieczeństwa i ograniczenie do minimum traumatyzacji<br />
tkanek podczas operacji, w ostatnim okresie<br />
chirurgia w jaskrze zwraca się w kierunku zabiegów<br />
12 4_<strong>2014</strong> kwiecień
Change language