Klasa V - PSP7
Klasa V - PSP7 Klasa V - PSP7
PLAN WYNIKOWY Z WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI PRZEDMIOTU HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO DLA KLASY V DO PROGRAMU NAUCZANIA DKOS-4014-35/02 DZIAŁ PROGRAMU Rozdział I: Pierwsi ludzie Rozdział II: Na Bliskim Wschodzie CELE OGÓLNE Omówienie warunków życia pierwszych ludzi oraz ich najważniejszych osiągnięć Przedstawienie najstarszych cywilizacji i warunków koniecznych do ich funkcjonowania Przedstawienie warunków naturalnych występujących w starożytnym Egipcie oraz zajęć poszczególnych grup społecznych TEMAT JEDNOSTKI METODYCZNEJ I TREŚCI PROGRAMOWE 1. Od jaskini do pierwszych domów - Czas i miejsce pojawienia się pierwszych ludzi - Warunki życia człowieka pierwotnego - Najważniejsze osiągnięcia pierwotnych ludzi 1. Nad wielkimi rzekami - Państwo formą organizacji społeczeństwa - Warunki konieczne i sprzyjające powstawaniu państw - Najważniejsze i największe cywilizacje starożytnego Wschodu 2. Wśród starożytnych Egipcjan - Położenie starożytnego Egiptu - Znaczenie Nilu dla funkcjonowania państwa - Społeczeństwo starożytnego Egiptu WYMAGANIA PODSTAWOWE WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE KONIECZNE I PODSTAWOWE ROZSZERZAJĄCE I DOPEŁNIAJĄCE - definiuje pojęcia: koczowniczy i osiadły - opisuje wygląd pierwszych ludzi tryb życia - wyjaśnia przyczyny zmiany trybu życia - wskazuje Afrykę Środkową jako pierwszych ludzi miejsce pojawienia się pierwszych ludzi - wymienia najważniejsze osiągnięcia pierwszych - charakteryzuje warunki życia ludzi: najdawniejszych ludzi • oswojenie dzikich zwierząt, uprawa roli jako - wyjaśnia, jak pierwsi ludzie wzniecali dokonania niezbędne do przejścia do osiadłego ogień trybu życia - wyjaśnia, jaki wpływ miała umiejętność • inne osiągnięcia, np. wytop metali, tkactwo, wzniecania ognia na zmianę warunków garncarstwo życia pierwszych ludzi - wskazuje znaczenie wymienionych osiągnięć dla zmiany trybu życia człowieka - definiuje pojęcie: system nawadniający - wskazuje na mapie wybrane cywilizacje starożytnego Bliskiego i Dalekiego Wschodu - Egipt, Mezopotamię, Indie i Chiny - wyjaśnia, dlaczego pierwsze państwa powstały nad wielkimi rzekami - wyjaśnia, na czym polega rola wielkich rzek w życiu najstarszych społeczeństw - definiuje pojęcie: faraon - wskazuje na mapie Afrykę, Egipt, Nil - charakteryzuje warunki naturalne starożytnego Egiptu - wskazuje znaczenie wylewów Nilu dla sytuacji mieszkańców Egiptu oraz funkcjonowania państwa - wyjaśnia, dlaczego Egipt nazwano „darem Nilu" - wymienia najważniejsze warstwy społeczne Egiptu (kapłani, urzędnicy, chłopi, niewolnicy) 1 - definiuje pojęcie: państwo - potrafi zaznaczyć na taśmie chronologicznej czas powstania pierwszych państw - charakteryzuje warunki niezbędne do ukształtowania się organizacji państwowych (wykształcenie się hierarchii społecznej i aparatu władzy) - wyjaśnia, na czym polegało funkcjonowanie systemów nawadniających - definiuje pojęcie: monarchia despotyczna - opowiada o zajęciach poszczególnych warstw społecznych - charakteryzuje sytuację grup społecznych w starożytnym Egipcie - wyjaśnia, na czym polegał hierarchiczny podział społeczeństwa egipskiego - charakteryzuje pozycję faraona w społeczeństwie i omawia zakres władzy faraona, posługując się pojęciem „monarchia despotyczna" i charakteryzuje jego pozycję ŚĆIEŻKI EDUKACYJNE Ed. czyt. i med. Ed. prozdr. Wych. patriot .i obyw. Ed. czyt. i med. Wych. patriot .i obyw. Ed. czyt. i med.
- Page 2 and 3: Rozdział III: W Helladzie Zapoznan
- Page 4 and 5: Przedstawienie wkładu starożytnyc
- Page 6 and 7: Rozdział VI. Polska pierwszych Pia
- Page 8 and 9: Rozdział VIII: Blaski i cienie rz
- Page 10 and 11: Rozdział IX: Zycie codzienne u sch
- Page 12: Po każdym rozdziale będą miały
PLAN WYNIKOWY Z WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI PRZEDMIOTU<br />
HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO<br />
DLA KLASY V DO PROGRAMU NAUCZANIA DKOS-4014-35/02<br />
DZIAŁ<br />
PROGRAMU<br />
Rozdział I:<br />
Pierwsi<br />
ludzie<br />
Rozdział II: Na<br />
Bliskim Wschodzie<br />
CELE OGÓLNE<br />
Omówienie warunków życia<br />
pierwszych ludzi oraz ich<br />
najważniejszych osiągnięć<br />
Przedstawienie najstarszych<br />
cywilizacji i warunków<br />
koniecznych do ich<br />
funkcjonowania<br />
Przedstawienie warunków<br />
naturalnych występujących w<br />
starożytnym Egipcie oraz zajęć<br />
poszczególnych grup<br />
społecznych<br />
TEMAT JEDNOSTKI<br />
METODYCZNEJ I TREŚCI<br />
PROGRAMOWE<br />
1. Od jaskini<br />
do pierwszych domów<br />
- Czas i miejsce pojawienia się<br />
pierwszych ludzi<br />
- Warunki życia człowieka<br />
pierwotnego<br />
- Najważniejsze osiągnięcia<br />
pierwotnych ludzi<br />
1. Nad wielkimi rzekami<br />
- Państwo formą organizacji<br />
społeczeństwa<br />
- Warunki konieczne i sprzyjające<br />
powstawaniu państw<br />
- Najważniejsze i największe<br />
cywilizacje starożytnego Wschodu<br />
2. Wśród starożytnych Egipcjan<br />
- Położenie starożytnego Egiptu<br />
- Znaczenie Nilu dla funkcjonowania<br />
państwa<br />
- Społeczeństwo starożytnego Egiptu<br />
WYMAGANIA PODSTAWOWE WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE<br />
KONIECZNE I PODSTAWOWE ROZSZERZAJĄCE I DOPEŁNIAJĄCE<br />
- definiuje pojęcia: koczowniczy i osiadły - opisuje wygląd pierwszych ludzi<br />
tryb życia<br />
- wyjaśnia przyczyny zmiany trybu życia<br />
- wskazuje Afrykę Środkową jako pierwszych ludzi<br />
miejsce pojawienia się pierwszych ludzi - wymienia najważniejsze osiągnięcia pierwszych<br />
- charakteryzuje warunki życia<br />
ludzi:<br />
najdawniejszych ludzi<br />
• oswojenie dzikich zwierząt, uprawa roli jako<br />
- wyjaśnia, jak pierwsi ludzie wzniecali dokonania niezbędne do przejścia do osiadłego<br />
ogień<br />
trybu życia<br />
- wyjaśnia, jaki wpływ miała umiejętność • inne osiągnięcia, np. wytop metali, tkactwo,<br />
wzniecania ognia na zmianę warunków garncarstwo<br />
życia pierwszych ludzi<br />
- wskazuje znaczenie wymienionych osiągnięć dla<br />
zmiany trybu życia człowieka<br />
- definiuje pojęcie: system nawadniający<br />
- wskazuje na mapie wybrane cywilizacje<br />
starożytnego Bliskiego i Dalekiego<br />
Wschodu - Egipt, Mezopotamię, Indie i<br />
Chiny<br />
- wyjaśnia, dlaczego pierwsze państwa<br />
powstały nad wielkimi rzekami<br />
- wyjaśnia, na czym polega rola wielkich<br />
rzek w życiu najstarszych społeczeństw<br />
- definiuje pojęcie: faraon<br />
- wskazuje na mapie Afrykę, Egipt, Nil<br />
- charakteryzuje warunki naturalne<br />
starożytnego Egiptu<br />
- wskazuje znaczenie wylewów Nilu dla<br />
sytuacji mieszkańców Egiptu oraz<br />
funkcjonowania państwa<br />
- wyjaśnia, dlaczego Egipt nazwano<br />
„darem Nilu"<br />
- wymienia najważniejsze warstwy<br />
społeczne Egiptu (kapłani, urzędnicy,<br />
chłopi, niewolnicy)<br />
1<br />
- definiuje pojęcie: państwo<br />
- potrafi zaznaczyć na taśmie chronologicznej czas<br />
powstania pierwszych państw<br />
- charakteryzuje warunki niezbędne do<br />
ukształtowania się organizacji państwowych<br />
(wykształcenie się hierarchii społecznej i aparatu<br />
władzy)<br />
- wyjaśnia, na czym polegało funkcjonowanie<br />
systemów nawadniających<br />
- definiuje pojęcie: monarchia despotyczna<br />
- opowiada o zajęciach poszczególnych warstw<br />
społecznych<br />
- charakteryzuje sytuację grup społecznych w<br />
starożytnym Egipcie<br />
- wyjaśnia, na czym polegał hierarchiczny podział<br />
społeczeństwa egipskiego<br />
- charakteryzuje pozycję faraona<br />
w społeczeństwie i omawia zakres władzy faraona,<br />
posługując się pojęciem „monarchia despotyczna"<br />
i charakteryzuje jego pozycję<br />
ŚĆIEŻKI<br />
EDUKACYJNE<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. prozdr.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.
Rozdział III: W<br />
Helladzie<br />
Zapoznanie z wierzeniami<br />
starożytnych Egipcjan<br />
Ukazanie warunków życia<br />
codziennego mieszkańców<br />
starożytnego Egiptu<br />
Zapoznanie z warunkami życia<br />
starożytnych Izraelitów i ich<br />
wierzeniami<br />
Ukazanie dokonań cywilizacji<br />
starożytnego Bliskiego i<br />
Dalekiego Wschodu<br />
Ukazanie starożytnej Grecji jako<br />
ojczyzny Hellenów i miejsca<br />
narodzin demokracji<br />
3. Droga Egipcjanina do wieczności<br />
- Wierzenia starożytnych Egipcjan<br />
- wyobrażenia o bogach<br />
- najważniejsze bóstwa<br />
- wiara w życie pozagrobowe<br />
- Miejsca kultu religijnego<br />
- Piramidy - grobowce faraonów<br />
4. Różne domy, różne życie<br />
- Mieszkania starożytnych Egipcjan<br />
- Ubiór mieszkańców<br />
- Jedzenie i rozrywki<br />
- Różnice w położeniu poszczególnych<br />
warstw<br />
5. W poszukiwaniu Ziemi<br />
Obiecanej<br />
- Palestyna i jej mieszkańcy. Warunki<br />
życia<br />
- Dzieje Izraelitów<br />
- Wierzenia Żydów<br />
6. Dziedzictwo dawnych ludów<br />
Bliskiego i Dalekiego Wschodu<br />
- Dokonania cywilizacji starożytnego<br />
Bliskiego Wschodu:<br />
• architektura<br />
• nauka<br />
• pismo<br />
1. W starożytnej Grecji<br />
- Położenie i warunki naturalne<br />
starożytnej Grecji<br />
- Zajęcia mieszkańców<br />
- definiuje pojęcia: wielobóstwo,<br />
piramida<br />
- opowiada o wierzeniach Egipcjan<br />
i sposobach przedstawiania bogów<br />
- wymienia najważniejsze bóstwa Egiptu<br />
(np. Ra, Amon, Ozyrys)<br />
- opisuje sposoby oddawania czci bogom<br />
- wymienia świątynię jako miejsce kultu<br />
religijnego<br />
- opisuje wygląd domów w starożytnym<br />
Egipcie<br />
- wymienia materiał stosowany do<br />
budowy domów<br />
- opowiada o sposobach ubierania się<br />
kobiet i mężczyzn w starożytnym<br />
Egipcie<br />
- wymienia potrawy spożywane przez<br />
starożytnych Egipcjan<br />
- opowiada o sposobach spędzania<br />
wolnego czasu przez Egipcjan<br />
(biesiady, tańce, gra)<br />
- definiuje pojęcia: Jahwe, Dekalog,<br />
Mesjasz, Stary Testament,<br />
- charakteryzuje postaci: Salomona,<br />
Mojżesza<br />
- wymienia przyczyny wędrówek<br />
Izraelitów<br />
- opowiada o warunkach życia i zajęciach<br />
Hebrajczyków (koczowniczy tryb życia,<br />
pasterstwo)<br />
- opowiada o zasadach religii Izraelitów<br />
- wymienia dokonania cywilizacji starożytnych<br />
w takich dziedzinach, jak:<br />
• architektura<br />
• nauka<br />
• pismo<br />
- definiuje pojęcia: polis, demokracja,<br />
Hellada, Hellenowie<br />
- wymienia najważniejsze miastapaństwa<br />
Grecji (Ateny, Sparta)<br />
- definiuje pojęcia:<br />
mumia, mumifikacja, sfinks, sarkofag<br />
- wymienia przyczyny mumifikowania zwłok<br />
- wymienia miejsca ostatniego spoczynku<br />
Egipcjan w zależności od pochodzenia<br />
społecznego<br />
- wskazuje różnice w warunkach życia<br />
codziennego mieszkańców starożytnego Egiptu<br />
- definiuje pojęcia:<br />
tora, synagoga, judaizm<br />
- wskazuje na mapie Palestynę, Jordan, Morze<br />
Martwe<br />
- wymienia najważniejsze wydarzenia z historii<br />
narodu żydowskiego<br />
- wyjaśnia, dlaczego Żydzi czekali na Mesjasza<br />
- wyjaśnia, na czym polegała odmienność<br />
judaizmu od religii egipskiej (jedynobóstwo,<br />
wyobrażenia o bogu)<br />
- definiuje pojęcia:<br />
pismo klinowe, pismo obrazkowe<br />
- wyjaśnia znaczenie pisma dla poznania dziejów<br />
starożytnych cywilizacji<br />
- wskazuje, co stanowi wkład ludów starożytnych<br />
w rozwój cywilizacji współczesnej<br />
- definiuje pojęcie: zgromadzenie ludowe<br />
- opowiada o wychowaniu spartańskim i<br />
postawach Spartan w czasie wojny<br />
- charakteryzuje położenie starożytnej Grecji,<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. prozdr.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
2
Zapoznanie z wierzeniami<br />
starożytnych Greków<br />
Przedstawienie celów i zasad<br />
organizowania igrzysk w<br />
starożytności.<br />
Ukazanie warunków życia<br />
codziennego mieszkańców<br />
starożytnej Grecji<br />
- Przyczyny wykształcenia się polis i<br />
przedstawienie form ustrojowych na<br />
przykładach Aten i Sparty<br />
- Przedstawienie elementów<br />
jednoczących Hellenów<br />
2. Z wizytą na Olimpie<br />
- Wyobrażenia o bogach<br />
- Greckie miejsca kultu religijnego i<br />
służba bogom<br />
- Najważniejsi bogowie greccy<br />
4. W drodze po laur<br />
- Powody rozgrywania igrzysk w<br />
starożytnej Grecji<br />
- Przebieg igrzysk<br />
- Konkurencje sportowe rozgrywane<br />
podczas igrzysk<br />
- Rola igrzysk w życiu starożytnych<br />
Greków i współcześnie<br />
5. W greckim domostwie<br />
- Domostwa starożytnych Greków<br />
- Ubiór i pożywienie<br />
- Sposoby spędzania czasu wolnego w<br />
Grecji<br />
- wyjaśnia, w jaki sposób doszło do<br />
wykształcenia się polis<br />
- wskazuje na mapie starożytną Grecję<br />
- opowiada o warunkach naturalnych w<br />
starożytnej Grecji<br />
- opowiada o zajęciach mieszkańców<br />
starożytnej Grecji i określa ich związek<br />
z warunkami naturalnymi<br />
- wymienia czynniki jednoczące Greków<br />
- definiuje pojęcia: bogowie olimpijscy,<br />
Olimp<br />
- wskazuje na mapie Olimp i Delfy<br />
- opowiada o tym, jak Grecy wyobrażali<br />
sobie bogów (wygląd zewnętrzny,<br />
cechy charakteru)<br />
- wymienia sposoby oddawania czci<br />
bogom<br />
- definiuje pojęcia: igrzyska, laur<br />
- wymienia Olimpię jako miejsce rozegrania<br />
pierwszych igrzysk starożytnych<br />
- wymienia Ateny jako miejsce rozegrania<br />
pierwszych igrzysk nowożytnych<br />
- wymienia dyscypliny sportowe<br />
rozgrywane podczas igrzysk<br />
- wymienia sposoby nagradzania<br />
zwycięzców<br />
- wskazuje na mapie Olimpię i Ateny<br />
- wymienia obyczaje domowników i<br />
gości związane z kultem ogniska<br />
domowego<br />
- omawia zasady funkcjonowania rodziny<br />
greckiej<br />
- wymienia produkty spożywane przez<br />
Greków w starożytności<br />
- opowiada o wyglądzie i wyposażeniu<br />
domu greckiego<br />
posługując się następującymi nazwami<br />
geograficznymi: basen Morza Śródziemnego,<br />
Morze Egejskie, południe Europy<br />
- omawia zasady funkcjonowania demokracji<br />
ateńskiej<br />
- definiuje pojęcia: wyrocznia, Pytia<br />
- wskazuje, jak wierzenia miały wpływ na życie<br />
starożytnych Greków<br />
- charakteryzuje olimpijskich bogów z<br />
uwzględnieniem ich dziedzin opiekuńczych oraz<br />
atrybutów<br />
- definiuje pojęcie: pokój boży<br />
- wymienia daty pierwszych igrzysk starożytnych<br />
(776 r. p.n.e.)<br />
oraz nowożytnych (1896 r.) i potrafi zaznaczyć je<br />
na taśmie chronologicznej<br />
- wyjaśnia, na czym polega rola współczesnych<br />
igrzysk olimpijskich<br />
- omawia rolę igrzysk w starożytności i<br />
współcześnie<br />
- omawia rolę igrzysk<br />
w życiu starożytnych Greków<br />
- opowiada o przebiegu igrzysk w Olimpii<br />
- wskazuje podobieństwa i różnice pomiędzy<br />
igrzyskami w starożytności<br />
i dzisiaj (np. ubiór, nagrody, dyscypliny, rola<br />
sportu)<br />
- sporządza jadłospis, uwzględniając produkty i<br />
potrawy spożywane<br />
w Grecji na co dzień<br />
- wyjaśnia, na czym polegał związek między<br />
warunkami życia<br />
a położeniem społecznym<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. prozdr.<br />
3
Przedstawienie wkładu<br />
starożytnych Greków w rozwój<br />
nauki i kultury<br />
Rozdział IV: Rzym Przedstawienie rozwoju form<br />
ustrojowy państwa rzymskiego i<br />
źródeł jego potęgi<br />
Ukazanie zajęć i sytuacji<br />
poszczególnych warstw<br />
społecznych w starożytnym<br />
Rzymie<br />
Przedstawienie warunków życia<br />
niewolników w starożytnym<br />
Rzymie<br />
Przedstawienie wierzeń<br />
starożytnych Rzymian<br />
6. Co zawdzięczamy starożytnym<br />
Grekom?<br />
- Architektura i sztuka grecka<br />
- Teatr grecki<br />
- Demokracja w starożytności i dzisiaj<br />
- Dokonania naukowe starożytnych<br />
Greków<br />
1. Rzym - imperium świata<br />
starożytnego<br />
- Położenie i warunki naturalne Rzymu<br />
- Początki miasta-państwa<br />
i legenda o jego powstaniu<br />
- Podboje Rzymian<br />
i powstanie imperium<br />
- Formy ustrojowe<br />
- republika, cesarstwo<br />
2. Spotkania z Rzymianami<br />
- Warunki naturalne starożytnego<br />
Rzymu<br />
- Zajęcia ludności<br />
- Położenie poszczególnych warstw<br />
społecznych<br />
3. Niewolnicy<br />
- Źródła pochodzenia niewolników<br />
- Sytuacja niewolników<br />
- Powstanie Spartakusa<br />
5. W kręgu Jowisza, Marsa i<br />
innych bogów rzymskich<br />
- Rzymskie wyobrażenia<br />
0 bogach. Wzorce greckie<br />
- Miejsca kultu religijnego<br />
1 służba bogom<br />
- Najważniejsi bogowie rzymscy<br />
- opowiada o możliwościach spędzania<br />
wolnego czasu przez starożytnych<br />
Greków<br />
- opowiada o wyglądzie teatru ateńskiego<br />
i sposobie prezentacji sztuk<br />
- wymienia dokonania starożytnych<br />
Greków w różnych dziedzinach<br />
(polityka, sport, sztuka)<br />
- definiuje pojęcia: legion, imperium<br />
- wymienia datę założenia Rzymu (753<br />
rok p.n.e.) i potrafi zaznaczyć ją na<br />
taśmie chronologicznej<br />
- wskazuje na mapie Rzym, Półwysep<br />
Apeniński, Morze Śródziemne, Tyber<br />
- opowiada legendę o założeniu Rzymu<br />
- wymienia przyczyny powstania<br />
imperium rzymskiego<br />
- wymienia źródła sukcesów militarnych<br />
Rzymian<br />
- wymienia grupy społeczne występujące<br />
w starożytnym Rzymie<br />
- omawia zajęcia poszczególnych<br />
grup społecznych w starożytnym Rzymie<br />
- definiuje pojęcia:<br />
niewolnik, niewolnictwo, gladiator<br />
- charakteryzuje postać Spartakusa<br />
- wymienia źródła pochodzenia<br />
niewolników<br />
- opowiada o walkach gladiatorów<br />
- opowiada o tym, jak Rzymianie<br />
wyobrażali sobie bogów<br />
- wymienia miejsca kultu religijnego i<br />
sposoby oddawania czci bogom<br />
(świątynie, ofiary, kapłani, kapłanki)<br />
- wymienia najważniejszych bogów<br />
rzymskich i dziedziny, którymi się<br />
opiekowali<br />
4<br />
- wymienia greckie dzieła sztuki zaliczane do 7<br />
cudów świata starożytnego<br />
- wymienia najpiękniejsze zabytki architektury i<br />
sztuki greckiej<br />
- porównuje demokrację starożytną i współczesną<br />
- wymienia wybranych przedstawicieli nauki<br />
greckiej i ich dokonania<br />
- definiuje pojęcia:<br />
republika, konsul, trybun ludowy, królestwo,<br />
cesarstwo, senat<br />
- charakteryzuje formy sprawowania władzy w<br />
państwie rzymskim w okresie królestwa,<br />
republiki i cesarstwa<br />
- wskazuje na mapie zasięg rzymskich podbojów<br />
- wyjaśnia przyczynę upadku gospodarstw<br />
chłopskich<br />
- opowiada o sytuacji poszczególnych warstw<br />
społecznych, z uwzględnieniem posiadanych<br />
przez nich praw<br />
oraz wpływu na rządy<br />
- charakteryzuje sytuację niewolników<br />
- wyjaśnia, na czym polegała zależność między<br />
pracą wykonywaną przez niewolnika a jego<br />
sytuacją życiową<br />
- wymienia przyczyny upadku powstania<br />
Spartakusa oraz jego skutki<br />
- definiuje pojęcia: westalka, triumf<br />
- wyjaśnia, jaki wpływ na wierzenia Rzymian<br />
miały wierzenia greckie<br />
- wyjaśnia, w jaki sposób religia wpływała na<br />
życie Rzymian<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Zapoznanie z naukami 6. Chrześcijaństwo - definiuje pojęcia: apostoł, Biblia, - określa wiek, w którym religię chrześcijańską Ed. czyt. i med.
Rozdział V: Na<br />
przełomie epok<br />
głoszonymi przez Jezusa z<br />
Nazaretu oraz przedstawienie<br />
podstawowych zasad religii<br />
chrześcijańskiej<br />
Przedstawienie najważniejszych<br />
dokonań starożytnych Rzymian<br />
Ukazanie rozłamu w Kościele<br />
chrześcijańskim w XI wieku.<br />
Przedstawienie charakterystyki<br />
islamu oraz roli Arabów w<br />
rozwoju cywilizacyjnym<br />
Przedstawienie państwa Karola<br />
Wielkiego -jego terytorium,<br />
organizacji oraz osiągnięć w<br />
- Działalność i nauki Jezusa z Nazaretu<br />
- Narodziny chrześcijaństwa<br />
- Rozprzestrzenienie się<br />
chrześcijaństwa<br />
7. Rzym mój widzę wspaniały<br />
- Architektura rzymska<br />
- Osiągnięcia techniczne Rzymian<br />
- Prawo rzymskie<br />
1. Chrześcijaństwo u progu<br />
średniowiecza<br />
- Chrześcijaństwo religią jednoczącą<br />
Europę po upadku cesarstwa<br />
zachodniego<br />
- Dwa ośrodki chrześcijaństwa: Rzym i<br />
Konstantynopol<br />
- Kościół prawosławny dzisiaj - jego<br />
rola i działalność<br />
2. Arabowie pomostem łączącym<br />
starożytność ze średniowieczem<br />
- Narodziny nowej religii - islam<br />
- Rola Arabów w zapoznaniu sobie<br />
współczesnych<br />
z wynalazkami ludów starożytnych<br />
- Kultura arabska i jej rola<br />
- Ekspansja islamu<br />
3. Powstaje nowa Europa<br />
- Państwo Franków<br />
- Monarchia Karola Wielkiego i jej<br />
chrześcijaństwo, Nowy Testament<br />
- charakteryzuje postać Jezusa z Nazaretu<br />
- wymienia Palestynę jako kraj,<br />
w którym narodziło się chrześcijaństwo<br />
- potrafi zaznaczyć na taśmie<br />
chronologicznej wiek, w którym<br />
narodził się i nauczał Jezus<br />
- opowiada o naukach Jezusa z Nazaretu<br />
- potrafi zapisać cyfry sposobem<br />
rzymskim<br />
- wymienia najważniejsze dokonania<br />
Rzymian w dziedzinie budownictwa i<br />
techniki<br />
- definiuje pojęcia:<br />
cerkiew, ikona, pop, papież, patriarcha<br />
- wymienia nazwy kościołów:<br />
(katolickiego i prawosławnego)<br />
powstałych<br />
w wyniku podziału chrześcijaństwa<br />
- określa czas podziału Kościoła chrześcijańskiego<br />
(XI wiek) i potrafi zaznaczyć<br />
go na taśmie chronologicznej<br />
- wskazuje na mapie Rzym i<br />
Konstantynopol<br />
- definiuje pojęcia: Arabowie, islam,<br />
Allah<br />
- wymienia Mahometa jako założyciela<br />
islamu<br />
- wymienia zajęcia Arabów<br />
- określa wiek, w którym powstał islam<br />
(VII wiek) i potrafi zaznaczyć go<br />
na taśmie chronologicznej<br />
- wskazuje na mapie Półwysep Arabski,<br />
Mekkę i Medynę oraz tereny zajęte<br />
w średniowieczu przez Arabów<br />
- definiuje pojęcia: król, państwo<br />
Franków<br />
- wymienia reformy przeprowadzone<br />
5<br />
uznano za równoprawną z innymi religiami w<br />
starożytnym Rzymie (IV wiek n.e.) i potrafi<br />
zaznaczyć go na taśmie chronologicznej<br />
- wskazuje różnice między naukami Jezusa a<br />
powszechnie w Palestynie wyznawaną religią<br />
żydowską<br />
- wskazuje judaizm jako źródło narodzin<br />
chrześcijaństwa<br />
- wymienia przyczyny rozprzestrzeniania się<br />
religii chrześcijańskiej<br />
- opowiada o prześladowaniach chrześcijan<br />
- definiuje pojęcia: Forum Romanum, termy,<br />
amfiteatry, łuk triumfalny, akwedukt, Koloseum,<br />
Panteon<br />
- opisuje najpiękniejsze i najbardziej znane<br />
budowle starożytnego Rzymu<br />
- Koloseum, łuk triumfalny, np. Tytusa<br />
- wymienia podobieństwa i różnice między religią<br />
prawosławną i katolicką<br />
- wymienia religię chrześcijańską jako czynnik<br />
jednoczący Europę po upadku imperium<br />
rzymskiego<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
- definiuje pojęcia:<br />
Ed. czyt. i med.<br />
meczet, Koran, muzułmanie<br />
- wyjaśnia, dlaczego Arabów nazywamy<br />
pomostem łączącym starożytność<br />
i średniowiecze<br />
- opowiada o roli Arabów<br />
w przekazywaniu „myśli starożytnej"<br />
- opowiada o zasadach, jakimi kierują się<br />
wyznawcy islamu<br />
- wymienia osiągnięcia i wynalazki, które<br />
zawdzięczamy Arabom<br />
- wyjaśnia, na czym polega znaczenie dokonań Ed. czyt. i med.<br />
Karola Wielkiego dla rozwoju kultury w Europie<br />
- wskazuje na mapie obszar państwa Karola
Rozdział VI. Polska<br />
pierwszych Piastów<br />
dziedzinie kultury<br />
Przedstawienie podziału plemion<br />
słowiańskich, ich wierzeń i<br />
organizacji państw<br />
Ukazanie okoliczności powstania<br />
się państwa polskiego oraz<br />
wyjaśnienie przyczyn i skutków<br />
przyjęcia chrztu<br />
Przedstawienie sytuacji Polski za<br />
panowania Bolesława Chrobrego<br />
osiągnięcia<br />
- Podział państwa Karola Wielkiego<br />
4. Nasi przodkowie Słowianie<br />
- Przedstawienie i omówienie podziału<br />
plemion słowiańskich<br />
- Ukazanie położenia pierwszych<br />
państw słowiańskich: wielkomorawskiego,<br />
czeskiego i ruskiego.<br />
Informacje o współczesnych<br />
państwach słowiańskich<br />
- Omówienie i przedstawienie wierzeń<br />
i zwyczajów Słowian, z<br />
uwzględnieniem tych, które<br />
zachowały się do czasów<br />
współczesnych<br />
- Funkcjonowanie państwa<br />
słowiańskiego<br />
1. Początki państwa polskiego<br />
- Plemiona polskie i ich siedziby<br />
- Zjednoczenie plemion polskich<br />
- Chrzest Mieszka I i jego znaczenie<br />
2. Korona dla Bolesława<br />
- Bolesław Chrobry następcą Mieszka<br />
I<br />
- Misja św. Wojciecha i zjazd<br />
gnieźnieński<br />
- Rozwój terytorialny państwa<br />
Bolesława<br />
- Koronacja Bolesława Chrobrego w<br />
1025 roku<br />
przez Karola Wielkiego<br />
- wymienia nowe państwa powstałe w<br />
wyniku rozpadu państwa Karola<br />
Wielkiego<br />
- definiuje pojęcia: wiec, plemię,<br />
Słowianie<br />
- wymienia sposoby oddawania czci<br />
bogom<br />
- podaje przykłady zwyczajów ludowych<br />
nawiązujących do obrzędów<br />
słowiańskich<br />
- wskazuje na mapie tereny zajmowane<br />
przez plemiona słowiańskie<br />
- podaje przykłady bliskości kulturowej<br />
Słowian (np. język, zwyczaje)<br />
- charakteryzuje postać Mieszka I<br />
- wymienia sposoby jednoczenia plemion<br />
w X wieku<br />
- wyjaśnia pochodzenie nazwy „Polska"<br />
- wymienia ród Piastów jako pierwszą<br />
dynastię panującą w Polsce<br />
- wskazuje na mapie Gniezno<br />
jako pierwszą stolicę państwa polskiego<br />
- określa datę przyjęcia chrztu przez<br />
Mieszka I (966 rok) i potrafi zaznaczyć<br />
ją na taśmie chronologicznej<br />
- określa daty: zjazdu gnieźnieńskiego<br />
(1000 rok), koronacji Bolesława<br />
Chrobrego (1025 rok) i potrafi<br />
zaznaczyć je na taśmie chronologicznej<br />
- charakteryzuje postaci: Bolesława<br />
Chrobrego, Ottona III<br />
- wyjaśnia znaczenie przydomka<br />
„Chrobry"<br />
- wymienia głównych uczestników zjazdu<br />
w Gnieźnie<br />
6<br />
Wielkiego<br />
- opowiada o dokonaniach<br />
i osiągnięciach Karola Wielkiego<br />
- określa datę koronacji Karola Wielkiego (800<br />
rok) i potrafi zaznaczyć ją<br />
na taśmie chronologicznej<br />
- wymienia najważniejszych bogów słowiańskich i<br />
dziedziny, jakimi się opiekowali<br />
- przedstawia podział plemion słowiańskich na<br />
trzy grupy: Słowian Wschodnich, Zachodnich<br />
i Południowych oraz przyporządkuje plemiona<br />
polskie do właściwej grupy<br />
- omawia okoliczności powstania państwa<br />
polskiego<br />
- wymienia przyczyny przyjęcia chrztu przez<br />
Mieszka I<br />
- opowiada o korzyściach wynikających z faktu<br />
przyjęcia chrztu<br />
- wskazuje na mapie obszar zajmowany przez<br />
najważniejsze polskie plemiona, np. Polan,<br />
Wiślan<br />
- określa datę misji św. Wojciecha (997 rok) i<br />
potrafi zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej<br />
- podaje cel misji św. Wojciecha i jej skutki<br />
- przedstawia korzyści, jakie wyniknęły dla Polski<br />
ze zjazdu gnieźnieńskiego<br />
- wyjaśnia znaczenie koronacji Bolesława<br />
Chrobrego dla wzmocnienia międzynarodowej<br />
pozycji Polski<br />
- na podstawie mapy wymienia ziemie<br />
przyłączone do Polski przez Bolesława<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. Regionalna<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.
Rozdział VII: Zycie<br />
i praca w kraju<br />
pierwszych Piastów<br />
Ukazanie walki Bolesława<br />
Krzywoustego o utrzymanie<br />
niezależności państwa oraz<br />
przedstawienie podziału państwa<br />
polskiego na dzielnice<br />
Ukazanie funkcjonowanie<br />
społeczeństwa polskiego we<br />
wczesnym średniowieczu<br />
Ukazanie wyglądu i funkcji<br />
grodów oraz omówienie ich<br />
znaczenia. Zapoznanie z<br />
zajęciami mieszkańców grodu i<br />
podgrodzia.<br />
Omówienie zasad<br />
funkcjonowania zakonów w X-<br />
XIII wieku<br />
3. Bolesław Krzywousty i jego<br />
testament<br />
- Walka Bolesława Krzywoustego o<br />
władzę<br />
i utrzymanie jedności państwa<br />
- Zmiany terytorialne w Polsce za<br />
czasów Bolesława Krzywoustego<br />
- Testament Bolesława Krzywoustego<br />
1. Społeczeństwo polskie za<br />
pierwszych Piastów<br />
- Władca - jego prawa i obowiązki<br />
- W kręgu władzy - pierwsze urzędy i<br />
urzędnicy<br />
- Wojsko - siła zbrojna państwa<br />
- Ludność służebna i jej obowiązki<br />
2. W grodzie i na podgrodziu w<br />
X-XIII wieku<br />
- Miejsca powstania grodów<br />
- Wygląd, funkcja<br />
i znaczenie grodów<br />
- Zajęcia mieszkańców grodu i<br />
podgrodzia<br />
- Pierwsze grody<br />
na ziemiach polskich<br />
3. Za furtą klasztorną w X-XIII<br />
wieku<br />
- Powstanie zakonów w Europie<br />
- Zakony na ziemiach polskich i ich<br />
- opowiada o przebiegu zjazdu<br />
gnieźnieńskiego<br />
- wymienia przyczyny zjazdu<br />
gnieźnieńskiego<br />
- definiuje pojęcia:<br />
statut Krzywoustego, senior<br />
- charakteryzuje postać Bolesława<br />
Krzywoustego<br />
- wyjaśnia przyczyny podziału Polski na<br />
dzielnice w XII wieku<br />
- zna datę podziału Polski na dzielnice<br />
(1138 rok) i potrafi zaznaczyć ją<br />
na taśmie chronologicznej<br />
- wskazuje na mapie Głogów, Pomorze<br />
- definiuje pojęcia: drużyna, podskarbi<br />
- wymienia obowiązki władcy i jego<br />
prawa<br />
- nazywa insygnia koronacyjne oraz<br />
symbole władzy książęcej<br />
i królewskiej i wskazuje je na ilustracji<br />
- wymienia nazwy pierwszych urzędów<br />
państwowych (wojewodę, kasztelana)<br />
- wymienia obowiązki drużyny wobec<br />
księcia<br />
- definiuje pojęcia: gród, podgrodzie,<br />
fosa<br />
- wymienia elementy obronne grodu<br />
- wymienia nazwy najważniejszych<br />
grodów istniejących w Polsce<br />
za pierwszych Piastów<br />
- wymienia miejsca powstawania<br />
grodów<br />
- opisuje wygląd grodu i podgrodzia<br />
- wskazuje na mapie Polski: Legnicę,<br />
Poznań, Gniezno, Kraków<br />
- wskazuje na schemacie gród i<br />
podgrodzie<br />
- definiuje pojęcia:<br />
zakon, klasztor, reguła zakonna<br />
- wymienia nazwy wspólnot zakonnych<br />
powstałych w Europie: benedyktyni,<br />
7<br />
Chrobrego<br />
- określa datę obrony Głogowa (1109 rok) i potrafi<br />
zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej<br />
- przedstawia zasady podziału Polski na dzielnice<br />
- wymienia przyczyny najazdu cesarza Henryka V<br />
na Polskę<br />
- wyjaśnia znaczenie przyłączenia Pomorza do<br />
państwa Piastów<br />
- wyjaśnia, na czym polegało funkcjonowanie<br />
zasady senioratu<br />
- na podstawie mapy omawia podział Polski na<br />
dzielnice<br />
- definiuje pojęcia: ludność służebna, wojewoda,<br />
kasztelan, kanclerz<br />
- wymienia grupy społeczne istniejące w państwie<br />
pierwszych Piastów<br />
- wymienia obowiązki poszczególnych grup<br />
społecznych istniejących<br />
w państwie pierwszych Piastów<br />
- przedstawia zasady organizacji państwa za<br />
pierwszych Piastów<br />
- wyjaśnia, na czym polegała rola grodu jako<br />
ośrodka życia politycznego, gospodarczego i<br />
kulturalnego<br />
- wymienia przedstawicieli grup społecznych<br />
zamieszkujących gród i podgrodzia<br />
- charakteryzuje i porównuje zajęciach<br />
mieszkańców grodu i podgrodzia<br />
- definiuje pojęcia: skryptorium, zakony rycerskie,<br />
habit, praca benedyktyńska<br />
- wyjaśnia zasady funkcjonowania wspólnoty<br />
zakonnej<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. czyt. i med
Rozdział VIII:<br />
Blaski<br />
i cienie<br />
rządów<br />
Piastów<br />
Przedstawienie cech stylu<br />
romańskiego w architekturze<br />
oraz ukazanie przykładów<br />
zabytków sztuki romańskiej w<br />
Polsce<br />
zadania<br />
- Zajęcia zakonników<br />
4. W cieniu<br />
romańskich świątyń<br />
- Sztuka romańska w Polsce - cechy<br />
stylu<br />
- Zabytki sztuki romańskiej w Polsce<br />
- Zabytki pisane: „Kronika polska"<br />
Galla Anonima, żywoty świętych<br />
Ukazanie sytuacji ziem polskich 1. Kraj wielu książąt<br />
w okresie rozbicia dzielnicowego - Statut Bolesława Krzywoustego i<br />
jego skutki<br />
- Sytuacja polityczna ziem polskich w<br />
okresie rozbicia dzielnicowego<br />
- Gospodarka w okresie rozbicia<br />
dzielnicowego<br />
Przedstawienie przyczyn<br />
tendencji zjednoczeniowychi<br />
znaczenie koronacji Władysława<br />
Łokietka na króla Polski<br />
Ukazanie działań Kazimierza<br />
Wielkiego zmierzających do<br />
umocnienia Królestwa Polskiego<br />
2. Koniec rozbicia dzielnicowego<br />
- Tendencje zjednoczeniowe<br />
- Walka Władysława Łokietka<br />
o zjednoczenie kraju<br />
- Koronacja Władysława Łokietka w<br />
1320 roku<br />
- i jej znaczenie<br />
3. Spadkobierca polityki ojca<br />
- Kazimierz Wielki królem Polski<br />
- Pokojowa polityka Kazimierza<br />
Wielkiego<br />
cystersi, dominikanie, franciszkanie<br />
- wymienia główne zadania zakonników<br />
w X-XIII wieku (szerzenie wiary<br />
chrześcijańskiej, przepisywanie ksiąg,<br />
służba władcy, szkolnictwo, uprawa<br />
roli, opieka nad chorymi)<br />
- definiuje pojęcie: styl romański<br />
- wskazuje na przykładach cechy<br />
charakterystyczne dla architektury<br />
romańskiej<br />
- z ilustracji przedstawiających zabytki<br />
sakralne wybiera te, które zostały<br />
zbudowane w stylu romańskim<br />
- definiuje pojęcia: Krzyżacy,<br />
Mongołowie<br />
- wskazuje na mapie Legnicę<br />
i ziemię chełmińską, Mazowsze, Pomorze<br />
Gdańskie<br />
- wymienia przyczyny sprowadzenia<br />
Krzyżaków do Polski<br />
- definiuje pojęcie: szczerbiec<br />
- charakteryzuje postać Władysława<br />
Łokietka<br />
- określa datę koronacji Władysława<br />
Łokietka (1320 rok) i potrafi zaznaczyć<br />
ją na taśmie chronologicznej<br />
- opowiada o dążeniach Władysława<br />
Łokietka do zjednoczenie kraju<br />
- wskazuje na mapie Wielkopolskę,<br />
Małopolskę, Pomorze, Kujawy,<br />
Państwo Zakonu Krzyżackiego<br />
- definiuje pojęcia: Akademia<br />
Krakowska, żupy solne<br />
- charakteryzuje postać Kazimierza<br />
Wielkiego<br />
8<br />
- określa wiek powstania zakonów<br />
w Europie Zachodniej (VI wiek) oraz na ziemiach<br />
polskich (X wiek) i potrafi zaznaczyć je na taśmie<br />
chronologicznej<br />
- wskazuje na mapie siedziby zakonne w swoim<br />
regionie<br />
- definiuje pojęcia: portal, sklepienie<br />
- wyjaśnia, jaką funkcję pełniły malowidła i<br />
rzeźby w kościołach romańskich<br />
- wymienia elementy obronne budowli<br />
romańskich<br />
- charakteryzuje zabytki romańskie znajdujące się<br />
w najbliższej okolicy<br />
- wymienia najcenniejsze zabytki romańskie w<br />
Polsce<br />
- wymienia przykłady polskich zabytków<br />
piśmiennictwa średniowiecznego<br />
- określa daty sprowadzenia Krzyżaków na ziemie<br />
polskie (1226 rok)<br />
oraz bitwy pod Legnicą z Tatarami (1241 rok) i<br />
oraz potrafi zaznaczyć je na taśmie<br />
chronologicznej<br />
- opowiada o rozwoju gospodarki na ziemiach<br />
polskich w XII-XIII<br />
- opowiada o sytuacji politycznej kraju w okresie<br />
rozbicia dzielnicowego, wskazując na jego<br />
słabość zewnętrzną<br />
- określa datę utraty Pomorza Gdańskiego (1308<br />
rok) i potrafi zaznaczyć ją na taśmie<br />
chronologicznej<br />
- wymienia przyczyny dążeń zjednoczeniowych<br />
- opowiada o okolocznościach utraty Pomorza<br />
Gdańskiego<br />
- wyjaśnia, na czym polegało znaczenie koronacji<br />
Władysława Łokietka<br />
- wymienia przyczyny wojen polsko--krzyżackich<br />
za Władysława Łokietka<br />
- określa datę pokoju w Kaliszu (1343 rok) i<br />
potrafi zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej<br />
- wymienia działania Kazimierza Wielkiego, które<br />
wpłynęły<br />
Ed. czyt. i med<br />
Ed. czyt. i med<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.
Rozdział IX: Zycie<br />
codzienne u<br />
schyłku<br />
średniowiecza<br />
Przedstawienie zasad<br />
funkcjonowania monarchii<br />
stanowej w XIV wieku<br />
Przedstawienie zamków i<br />
obyczajów rycerskich w<br />
średniowieczu<br />
Zapoznanie z wyglądem wsi<br />
średniowiecznej oraz omówienie<br />
zajęć i powinności mieszkańców<br />
- Dokonania Kazimierza Wielkiego - określa datę założenia Akademii<br />
Krakowskiej (1364 rok) i potrafi<br />
zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej<br />
- wymienia przyczyny prowadzenia przez<br />
Kazimierza Wielkiego pokojowej<br />
polityki<br />
- omawia znaczenie powstania Akademii<br />
Krakowskiej<br />
- wyjaśnia znaczenie powiedzenia<br />
dotyczącego Kazimierza Wielkiego:<br />
„Zastał Polskę drewnianą, a zostawił<br />
murowaną"<br />
- wyjaśnia, dlaczego króla Kazimierza<br />
Wielkiego nazwano „Wielkim"<br />
1. Polska monarchią stanową<br />
- Monarchia stanowa<br />
- Obowiązki i przywileje<br />
poszczególnych stanów:<br />
• duchownego<br />
• rycerskiego<br />
• mieszczańskiego<br />
• kmiecego (chłopskiego)<br />
2. W Polsce<br />
w rycerskich czasach<br />
- Zamki rycerskie,<br />
ich funkcje i lokalizacja<br />
- Mieszkańcy zamku, ich zajęcia w<br />
czasie wojny i pokoju<br />
- Rycerze - ich obowiązki i obyczaje<br />
- Stroje i herby<br />
- Turnieje rycerskie - wybitni rycerze<br />
3. Zycie na wsi w średniowieczu<br />
- Charakter zabudowy wiejskiej,<br />
wygląd wsi<br />
- Zajęcia mieszkańców i ich obowiązki<br />
- Narzędzia i sposoby uprawy<br />
- Życie codzienne mieszkańców<br />
średniowiecznej wsi<br />
- definiuje pojęcia:<br />
stan, monarchia stanowa<br />
- określa czas powstania monarchii<br />
stanowej w Polsce (XIV wiek) i potrafi<br />
zaznaczyć go na taśmie chronologicznej<br />
- wymienia stany, na jakie dzieliło się<br />
społeczeństwo polskie w XIV wieku<br />
- definiuje pojęcia: rycerz, turniej<br />
rycerski, herb, paź, giermek<br />
- wymienia miejsca,<br />
w których wznoszono zamki<br />
- na podstawie rysunku lub ilustracji<br />
nazywa i wskazuje elementy obronne<br />
zamku<br />
- wymienia obowiązki rycerza<br />
- opowiada o uroczystości pasowania na<br />
rycerza<br />
- wskazuje Zawiszę Czarnego jako wzór<br />
rycerza<br />
- wymienia zajęcia mieszkańców wsi w<br />
średniowieczu (rolnictwo, hodowla,<br />
rybołówstwo)<br />
- nazywa narzędzia wykorzystywane w<br />
pracy<br />
- opowiada o sposobach spędzania<br />
wolnego czasu przez mieszkańców wsi<br />
9<br />
na umocnienie pozycji Królestwa Polskiego<br />
- opowiada o sposobie rozwiązania problemu<br />
krzyżackiego<br />
przez Kazimierza Wielkiego<br />
- wyjaśnia zasady funkcjonowania monarchii<br />
stanowej<br />
- charakteryzuje prawa i obowiązki każdego stanu<br />
- wyjaśnia, jaką rolę odgrywał władca w systemie<br />
funkcjonowania monarchii stanowej<br />
- opisuje wygląd zamków rycerskich i omawia ich<br />
funkcje<br />
- na podstawie materiału ilustracyjnego opisuje<br />
strój rycerza<br />
- na podstawie materiału ilustracyjnego opisuje<br />
walki turniejowe<br />
- wskazuje cechy postępowania rycerskiego, które<br />
są aktualne do dzisiaj<br />
- definiuje pojęcia: trójpolówka, wiatrak, metoda<br />
żarowa (wypaleniskowa)<br />
- opisuje wygląd wsi średniowiecznej<br />
- charakteryzuje obowiązki chłopów wobec<br />
władcy i właściciela wsi<br />
- wymienia sposoby uprawy roli w średniowieczu<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. regionalna<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. regionalna<br />
Ukazanie zasad funkcjonowania 4. Średniowieczne miasto - definiuje pojęcia: ratusz, lokacja - definiuje pojęcia: Ed. czyt. i med.
Rozdział IX: Zycie<br />
codzienne u<br />
schyłku<br />
średniowiecza<br />
średniowiecznego miasta<br />
Ukazanie życia codziennego<br />
mieszkańców średniowiecznego<br />
miasta<br />
Ukazanie działań Kazimierza<br />
Wielkiego zmierzających do<br />
umocnienia Królestwa Polskiego<br />
Przedstawienie zasad<br />
funkcjonowania monarchii<br />
stanowej w XIV wieku<br />
- Lokacja i wygląd miasta<br />
średniowiecznego (elementy<br />
obronne)<br />
- Rynek - centrum życia miejskiego -<br />
jego wygląd i zabudowa<br />
- Słynne polskie miasta 500 lat temu<br />
5. Wśród mieszkańców miasta<br />
- Mieszkańcy miasta i ich zajęcia<br />
- Zróżnicowanie społeczne<br />
mieszkańców miast<br />
- Warsztaty rzemieślnicze<br />
- Dzień powszedni i świąteczny w<br />
średniowiecznym mieście<br />
3. Spadkobierca polityki ojca<br />
- Kazimierz Wielki królem Polski<br />
- Pokojowa polityka Kazimierza<br />
Wielkiego<br />
- Dokonania Kazimierza Wielkiego<br />
- Zasługi Kazimierza Wielkiego dla<br />
Bochni<br />
1. Polska monarchią stanową<br />
- Monarchia stanowa<br />
- Obowiązki i przywileje<br />
poszczególnych stanów:<br />
• duchownego<br />
• rycerskiego<br />
• mieszczańskiego<br />
• kmiecego (chłopskiego)<br />
- opisuje wygląd średniowiecznego<br />
miasta z uwzględnieniem elementów<br />
obronnych<br />
- wyjaśnia, na czym polegała rola rynku<br />
w średniowiecznym mieście<br />
- wymienia miejsca, w których<br />
w średniowieczu budowano miasta<br />
- definiuje pojęcie: mieszczanie<br />
- wymienia grupy społeczne<br />
zamieszkujące miasto średniowieczne<br />
- wskazuje rzemieślników i kupców jako<br />
grupy najsilniejsze ekonomicznie<br />
- wymienia zajęcia kupców i<br />
rzemieślników<br />
- opowiada o sposobach spędzania<br />
wolnego czasu w mieście<br />
- definiuje pojęcia: Akademia<br />
Krakowska, żupy solne<br />
- charakteryzuje postać Kazimierza<br />
Wielkiego<br />
- określa datę założenia Akademii<br />
Krakowskiej (1364 rok) i potrafi<br />
zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej<br />
- wymienia przyczyny prowadzenia przez<br />
Kazimierza Wielkiego pokojowej<br />
polityki<br />
- omawia znaczenie powstania Akademii<br />
Krakowskiej<br />
- wyjaśnia znaczenie powiedzenia<br />
dotyczącego Kazimierza Wielkiego:<br />
„Zastał Polskę drewnianą, a zostawił<br />
murowaną"<br />
- wyjaśnia, dlaczego króla Kazimierza<br />
Wielkiego nazwano „Wielkim"<br />
- definiuje pojęcia: stan, monarchia<br />
stanowa<br />
- określa czas powstania monarchii<br />
stanowej w Polsce (XIV wiek) i potrafi<br />
zaznaczyć go na taśmie chronologicznej<br />
- wymienia stany, na jakie dzieliło się<br />
społeczeństwo polskie w XIV wieku<br />
10<br />
rajca, waga miejska, pręgierz<br />
- wymienia budowle wznoszone na<br />
średniowiecznych rynkach<br />
- wskazuje na mapie najważniejsze miasta w<br />
średniowiecznej Polsce<br />
- definiuje pojęcia:<br />
cech, mistrz cechowy, majstersztyk<br />
- podaje przykłady specjalności rzemieślniczych<br />
- wyjaśnia zasady funkcjonowania cechów<br />
- opowiada o drodze awansu zawodowego<br />
rzemieślników od ucznia do mistrza<br />
- określa datę pokoju w Kaliszu (1343 rok) i<br />
potrafi zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej<br />
- wymienia działania Kazimierza Wielkiego, które<br />
wpłynęły<br />
na umocnienie pozycji Królestwa Polskiego<br />
- opowiada o sposobie rozwiązania problemu<br />
krzyżackiego<br />
przez Kazimierza Wielkiego<br />
- wyjaśnia zasady funkcjonowania monarchii<br />
stanowej<br />
- charakteryzuje prawa i obowiązki każdego stanu<br />
- wyjaśnia, jaką rolę odgrywał władca w systemie<br />
funkcjonowania monarchii stanowej<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. regionalna<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Wych. patriot<br />
.i obyw.<br />
Ed. czyt. i med.
Przedstawienie zamków i<br />
obyczajów rycerskich w<br />
średniowieczu<br />
Przedstawienie przyczyn i<br />
skutków wielkiej wojny z<br />
Zakonem w latach 1409-1411<br />
Zapoznanie z działaniami<br />
zmierzającymi do odzyskania<br />
Pomorza Gdańskiego za<br />
panowania Kazimierza<br />
Jagiellończyka<br />
2. W Polsce<br />
w rycerskich czasach<br />
- Zamki rycerskie,<br />
ich funkcje i lokalizacja<br />
- Mieszkańcy zamku, ich zajęcia w<br />
czasie wojny i pokoju<br />
- Rycerze - ich obowiązki i obyczaje<br />
- Stroje i herby<br />
- Turnieje rycerskie - wybitni rycerze<br />
2. „W lipcowym słońcu" -<br />
Grunwald 1410 roku<br />
- Wielka wojna z zakonem krzyżackim<br />
1409-1411<br />
- Pokój w Toruniu w 1411 roku<br />
- Spór polsko-krzyżacki na soborze w<br />
Konstancji<br />
3. Pomorze wraca do Polski<br />
- Wojna trzynastoletnia 1454-1466<br />
- II pokój w Toruniu w 1466 roku<br />
- Wzrost znaczenia spławu wiślanego<br />
- definiuje pojęcia: rycerz, turniej<br />
rycerski, herb, paź, giermek<br />
- wymienia miejsca, w których<br />
wznoszono zamki<br />
- na podstawie rysunku lub ilustracji<br />
nazywa i wskazuje elementy obronne<br />
zamku<br />
- wymienia obowiązki rycerza<br />
- opowiada o uroczystości pasowania na<br />
rycerza<br />
- wskazuje Zawiszę Czarnego jako wzór<br />
rycerza<br />
- określa daty: bitwy pod Grunwaldem<br />
(1410 rok), pokoju w Toruniu (1411 rok)<br />
i potrafi zaznaczyć je na taśmie<br />
chronologicznej<br />
- wskazuje na mapie Grunwald, Malbork,<br />
Toruń<br />
- wymienia przyczyny wojny<br />
Krzyżakami w latach 1409-1411<br />
- charakteryzuje postać Kazimierza<br />
Jagiellończyka<br />
- wyjaśnia znaczenie odzyskania<br />
Pomorza Gdańskiego przez Polskę<br />
- określa czas trwania wojny<br />
trzynastoletniej (1454-1466 rok) i datę<br />
pokoju toruńskiego (1466 rok) oraz<br />
potrafi zaznaczyć je na taśmie<br />
chronologicznej<br />
- wskazuje na mapie: Toruń, Prusy<br />
Królewskie, Prusy Zakonne<br />
- wymienia przyczyny wybuchu wojny<br />
trzynastoletniej<br />
- wymienia najważniejsze postanowienia<br />
II pokoju w Toruniu<br />
- opisuje wygląd zamków rycerskich i omawia ich<br />
funkcje<br />
- na podstawie materiału ilustracyjnego opisuje<br />
strój rycerza<br />
- na podstawie materiału ilustracyjnego opisuje<br />
walki turniejowe<br />
- wskazuje cechy postępowania rycerskiego, które<br />
są aktualne do dzisiaj<br />
- definiuje pojęcie: sobór<br />
- charakteryzuje postać Pawła Włodkowica<br />
- opowiada o przebiegu działań wojennych, ze<br />
szczególnym uwzględnieniem bitwy pod<br />
Grunwaldem<br />
- wymienia skutki bitwy pod Grunwaldem<br />
(gospodarcze osłabienie potęgi zakonu<br />
krzyżackiego) - postanowienia pokoju w Toruniu<br />
w 1411 roku<br />
- opowiada o wystąpieniu delegacji polskiej na<br />
soborze w Konstancji i poglądach Pawła<br />
Włodkowica na temat wojen<br />
- definiuje pojęcia: armia zaciężna, szkuta<br />
- opowiada o sytuacji w Państwie Zakonu<br />
Krzyżackiego przed wybuchem wojny<br />
trzynastoletniej<br />
- opowiada o działalności Zakonu zmierzającej do<br />
rozwoju gospodarczego ziem Pomorza<br />
- wymienia produkty eksportowane<br />
i importowane przez kupców polskich w XV/XVI<br />
wieku<br />
Ed. czyt. i med.<br />
Ed. regionalna<br />
Ed. czyt. i med<br />
Ed. czyt. i med<br />
11
Po każdym rozdziale będą miały miejsce lekcje powtórzeniowe oraz sprawdziany pisemne.<br />
Plan wynikowy opracowałam zgodnie z programem nauczania przytoczonym w nagłówku oraz z wykorzystaniem materiałów metodycznych dla<br />
nauczycieli przygotowanych przez jego autorki : Wiesławę Surdyk – Fertch i Bogumiłę Olszewską.<br />
Nauczyciel historii<br />
mgr Anna Jarczyk<br />
12
Change language