Kwartalnik PRONAR Nr 1(4)
Kwartalnik PRONAR Nr 1(4)
Kwartalnik PRONAR Nr 1(4)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SPECJALIŚCI RADZĄ<br />
SPECJALIŚCI RADZĄ<br />
Oleje silnikowe<br />
Co warto o nich<br />
wiedzieć<br />
Decydując się na wymianę oleju w silniku naszego samochodu warto wiedzieć,<br />
na jakie parametry trzeba zwrócić uwagę, aby dokonać właściwego wyboru.<br />
Co to jest film olejowy<br />
Natychmiast po uruchomieniu silnika<br />
olej powinien dotrzeć do wszystkich węzłów<br />
tarcia i wytworzyć film olejowy o odpowiedniej<br />
grubości i wytrzymałości. Przy czym<br />
musi być zachowana jego ciągłość, aby zapobiec<br />
nawet punktowemu kontaktowi metal-metal.<br />
Film olejowy uszczelnia silnik, powoduje<br />
mniejsze spalanie oleju i zmniejsza<br />
hałas wywoływany dużymi luzami. Cieńszy<br />
film olejowy przyczynia się do pogłębienia<br />
luzów wywołanych dużym przebiegiem.<br />
Film olejowy rozprowadzany pomiędzy<br />
trącymi się częściami powinien być<br />
na tyle gruby, aby nie dochodziło do tarcia<br />
metal-metal, jednak nie powinien być zbyt<br />
gruby, aby nie stawiał nadmiernych oporów.<br />
Rola filmu olejowego:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
oddzielenie od siebie współpracujących<br />
części silnika,<br />
zmniejszenie tarcia,<br />
zmniejsza zużycie współpracujących<br />
elementów silnika.<br />
Głównym zadaniem oleju jest smarowanie<br />
części bezpośrednio ze sobą<br />
współpracujących. Wtłoczony między<br />
nie pod wysokim ciśnieniem, zapobiega ich<br />
stykaniu się oraz redukuje tarcie. Omywając<br />
współpracujące elementy chłodzi silnik<br />
od wewnątrz, zabezpiecza też jego wnętrze<br />
przed kwaśnymi produktami spalania paliwa<br />
i uszczelnia układ tłok-cylinder. Dodatkowo<br />
zawarte w oleju dodatki mają właściwości<br />
antykorozyjne i myjące. Dla ułatwienia prawidłowego<br />
doboru oleju opracowano dwie<br />
kwalifikacje - jakościową i lepkościową.<br />
Klasyfikacja jakościowa<br />
Klasyfikacja jakościowa określa<br />
właściwości użytkowe oleju, takie jak odporność<br />
na szybkie i wysokie wahania temperatury,<br />
możliwość stosowania go w silnikach<br />
wielozaworowych, turbodoładowanych, pracujących<br />
z dużym obciążeniem.<br />
Najbardziej znana jest klasyfikacja<br />
API opracowana w 1947 roku przez Amerykański<br />
Instytut Naftowy. Do oznaczenia stosowany<br />
jest kod dwuliterowy. Pierwsza litera<br />
oznacza rodzaj silnika: S – silnik benzynowy,<br />
C – silnik z zapłonem samoczynnym. Druga<br />
litera w każdej grupie określa jakość oleju,<br />
przy czym im dalsza litera alfabetu, tym lep-<br />
Dobrze dobrany olej oraz prawidłowy film olejowy.<br />
Metal nie ma kontaktu z metalem<br />
sza jakość oleju. SD oznacza np. mineralny<br />
olej przeznaczony do popularnych silników<br />
benzynowych, CD taki sam olej dla silników<br />
Diesla. SJ to oznaczenie najwyższej jakości<br />
oleju syntetycznego, przeznaczonego do<br />
silników z turbodoładowaniem, pracujących<br />
pod obciążeniami (np. silniki samochodów<br />
rajdowych). CF ma znaczenie podobne, ale<br />
odnosi się do silników Diesla. Oznaczenie łączone,<br />
np. SH/CE określa olej przeznaczony<br />
do stosowania w silnikach benzynowych, jak<br />
i Diesla. Najwyższą obecnie klasę jakości dla<br />
olejów z grupy S opisuje litera J, a z grupy C<br />
- litera G.<br />
Klasyfikacja lepkościowa<br />
OLEJ<br />
Źle dobrany olej i brak filmu olejowego.<br />
Metal ma kontakt z metalem<br />
OLEJ<br />
mieszczaniu się warstw oleju względem siebie.<br />
Od lepkości oleju zależy utrzymanie się<br />
trwałej jego warstwy między współpracującymi<br />
częściami. Od trwałości tej warstwy zależy<br />
szybkość zużywania się silnika. Lepkość<br />
oleju maleje wraz z nagrzewaniem się silnika,<br />
a rośnie gdy jego temperatura spada.<br />
Klasyfikację lepkościową opracował<br />
zespół amerykańskiego Stowarzyszenia Inżynierów<br />
Samochodowych SAE. Określa ona<br />
lepkość oleju w wysokich temperaturach<br />
i jego płynność w temperaturach niskich.<br />
Wartości te wyrażone są liczbowo i oddzielone<br />
literą W. Im większa jest liczba po W,<br />
tym bardziej wytrzymały jest film olejowy<br />
(im mniejsza liczba widnieje przed W, tym<br />
olej ma lepszą płynność w niskich temperaturach).<br />
Najnowsze oleje syntetyczne uzyskują<br />
oznaczenia 0W40 lub 5W50. 0W informuje,<br />
że olej zachowuje wystarczającą<br />
płynność w temperaturze –40 o C, a 5W, że<br />
w temperaturze –32 o C. Z kolei 40 oznacza<br />
zachowanie filmu olejowego w temperaturze<br />
32 o C, a 50 w temperaturze 50 o C.<br />
Lepkość oleju to miara tarcia wewnętrznego<br />
powodującego opór przy prze-<br />
Rafał Kendyś<br />
Autor jest specjalistą ds. sprzedaży w Pronarze<br />
KWARTALNIK <strong>PRONAR</strong> NR 1(4)/2008 KWARTALNIK <strong>PRONAR</strong> NR 1(4)/2008<br />
KWARTALNIK <strong>PRONAR</strong> NR 4/2008<br />
KWARTALNIK <strong>PRONAR</strong> NR 4/2008<br />
29
Change language