Kwartalnik PRONAR Nr 1/2007

TECHNOLOGIE
TECHNOLOGIE
Formowanie rotacyjne
Większe, lżejsze
i bardziej odporne
W najnowszych generacjach ciągników
Pronaru zbiorniki paliwa produkuje
się metodą formowania rotacyjnego.
Dzięki temu mają one większą pojemność
i są lżejsze od tradycyjnych.
Formowanie rotacyjne (inaczej:
rotomoulding) jest jedną z technik
wytwarzania elementów z
tworzyw sztucznych, w wyniku której
powstają detale puste w środku.
Metodę formowania rotacyjnego tworzyw
opracowano w latach czterdziestych
XX wieku dla płynnych poliwinylochlorków.
Wykonywano tą metodą
rękawice, części lalek czy butów.
Rozkwit procesu formowania
rotacyjnego z zastosowaniem tworzyw
termoplastycznych nastąpił w
latach sześćdziesiatych ubiegłego stulecia
wraz z wprowadzeniem do obrotu
proszku PE (pulweryzatorów).
Proces formowania rotacyjnego
można podzielić na cztery etapy:
1. Załadunek form
2. Ogrzewanie
3. Chłodzenie
4. Rozładunek
Formy, w zależności od komplikacji
detalu, mogą być dwu- lub więcej
dzielne. Wykonuje się je z aluminium lub
Poszczególne fazy procesu formowania
rotacyjnego
stali. W trakcie procesu produkcyjnego do
form wsypywany jest proszek. Następnie całość
jest ogrzewana (temperatura około
190 0 C) z równoczesnym obrotem formy w
dwóch prostopadłych do siebie osiach. Następuje
w tym czasie roztopienie proszku,
który pozostaje na ściankach formy, odwzorowując
jej kształt. Po wystudzeniu z formy
wyjmowany jest gotowy detal.
Wszystkie procesy produkcji mają
swoje wady i zalety. Podobnie jest z formowaniem
rotacyjnym.
Do zalet formowania rotacyjnego
możemy zaliczyć:
1. Relatywnie niski koszt form
(w porównaniu np. z wtryskiem).
2. Możliwość formowania detali o
..............dużych wymiarach.
3. Łatwa zmiana koloru.
4. Brak odpadu technologicznego.
5. Brak ciśnienia.
Natomiast wadą formowania rotacyjnego
jest ograniczona wydajność (wysoka
czasochłonność procesu).
Pronar wykorzystuje proces formowania
rotacyjnego do produkcji zbiorników
paliwa w najnowszych generacjach ciągników.
Elementy te produkowane są na Wydziale
Tworzyw Sztucznych. Zbiorniki wykonane
z termoplastów mają szereg zalet w
porównaniu z wykonanymi metodą tradycyjną.
Najistotniejszą zaletą jest możliwość zagospodarowania
wolnych przestrzeni przez
co możliwe jest zwiększenie pojemności.
Zbiorniki z PE (polietylenu) przy tej samej
pojemności są o 30 proc. lżejsze od metalowych.
Do produkcji zbiorników paliwa wykorzystywany
jest polietylen sieciowany.
Posiada on - w stosunku do zwykłego PE
- zdecydowanie lepsze właściwości zarówno
mechaniczne, jak i odporność na destrukcję
chemiczną.
Jarosław Kołnier
Autor jest zastępcą kierownika Wydziału
Tworzyw Sztucznych w firmie Pronar
Przykładowe zbiorniki paliwa produkowane
w Pronarze
40 KWARTALNIK PRONAR NR 1/2007
KWARTALNIK PRONAR NR 1/2007
41