IBM - Politechnika Łódzka
IBM - Politechnika Łódzka
IBM - Politechnika Łódzka
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
K S Z T A Ł C E N I E<br />
ŻYCIE UCZELNI 1/2007 36<br />
Każdy uczony powinien znać dobrze historię nauki, szczególnie historię dziedziny, którą uprawia, bowiem odtwarza<br />
ona jej najistotniejsze cechy. Ukazuje narodziny, trwanie i zanikanie idei, także wielkie wysiłki przeszłości, które<br />
zbudowały teraźniejszość, błąkania się umysłów wielkich, rozwój myśli podstawowych, które legły u podstaw kierunków<br />
naukowych.<br />
Czy kształcić w zakresie historii<br />
technik włókienniczych?<br />
Alegoria Nauki,<br />
Pracy i Przemysłu –<br />
miedzioryt z karty<br />
tytułowej dzieła:<br />
Lande de La: Sztuka<br />
szafiannika, nakł.<br />
Hiacynta Małachowskiego,<br />
Warszawa<br />
1770.<br />
Historia wykazuje, ¿e w trwaniu nauki<br />
tradycja jest najsilniejszym ³¹cznikiem<br />
pomiêdzy pokoleniami, wi¹¿¹c<br />
wszelkie wysi³ki w ci¹gu wieków w jednolit¹<br />
ca³oœæ.<br />
Zaznajomienie siê z histori¹ nauki<br />
uczy skromnoœci i pokory wobec œwiata,<br />
który badamy. Pozwala spojrzeæ na<br />
dzisiejszoœæ z wiêkszym dystansem<br />
i zrozumieniem, mniej emocjonalnie,<br />
bardziej twórczo. Skoro tak, to czy nie<br />
o¿ywiæ kszta³cenia w zakresie historii<br />
techniki? Wówczas istnieje du¿e prawdopodobieñstwo,<br />
¿e historia z zakresu<br />
nauk technicznych dotrze do szerszego<br />
grona odbiorców, zw³aszcza do zajmuj¹cych<br />
siê tekstyliami, które nam<br />
towarzysz¹ od momentu narodzin przez<br />
ca³e ¿ycie.<br />
Autorzy, jako ¿e s¹ z wykszta³cenia<br />
in¿ynierami i absolwentami Wydzia³u<br />
W³ókienniczego Politechniki £ódzkiej,<br />
proponuj¹ uwzglêdnienie w programach<br />
nauczania dziejów techniki i technologii.<br />
W³ókiennictwo jest dziedzin¹ wiedzy<br />
i nauki niezwykle star¹. By³o ono - poza<br />
piwowarstwem i hutnictwem - jednym<br />
z trzech przemys³ów, które mia³a dawna<br />
Polska. W tym momencie rodzi siê<br />
kolejne pytanie: jaka jest nasza wiedza<br />
o w³ókiennictwie ?<br />
Ogó³ wiadomoœci zdobytych dziêki<br />
nauczaniu nie jest zbyt du¿y. Mo¿e<br />
przyczyna tkwi w tym, ¿e w³ókiennictwo<br />
postrzegane by³o i jest, jako rzemios³o.<br />
A przecie¿ w³ókiennictwo jest<br />
bardzo obszernym dzia³em wiedzy.<br />
Jest ono - poza wy¿ywieniem - drugim<br />
podstawowym sk³adnikiem niezbêdnym<br />
do ¿ycia. Funkcje, które maj¹<br />
spe³niæ wyroby w³ókiennicze pozostaj¹<br />
przez wieki niezmienne. Obok ochrony<br />
przed ch³odem i urazami, pe³ni¹ te¿<br />
rolê bardziej osobliw¹, reprezentacyjn¹.<br />
Strój i tekstylia, które towarzysz¹<br />
nam w ¿yciu, by³y i s¹ przejawem<br />
zajmowanej przez nas pozycji<br />
spo³ecznej, poniewa¿ maj¹ one zdolnoœæ<br />
przemieniania wygl¹du cz³owieka<br />
i „ przenoszenia” go z jednej sytuacji<br />
w drug¹. A zatem strój jest elementem<br />
„teatru ¿ycia”.<br />
Wraz z postêpem cywilizacyjnym sposób<br />
realizacji podstawowych funkcji tekstyliów<br />
ulega³ zmianie. W³ókiennicy, dziêki<br />
swemu kreatywnemu stosunkowi do<br />
rzeczywistoœci, realizowali je z du¿ym<br />
powodzeniem. Przyk³adem niech bêdzie<br />
powstanie w ostatnich latach tekstyliów<br />
zintegrowanych z mikroelektronik¹,<br />
opartych na zdobyczach nanotechnologii.<br />
Powstaj¹ te¿ nowe rodzaje w³ókien<br />
i przêdz wytworzonych z polimerów<br />
o zadanych w³aœciwoœciach np. luminescencyjnych.<br />
Te nowoczesne tekstylia<br />
³¹cz¹ w sobie z powodzeniem podstawowe<br />
i nowe zadane funkcje. Nale¿y rozumieæ<br />
to bardzo szeroko, jako aktywn¹<br />
ochronê, monitoring i zaspokojenie odczuæ<br />
estetycznych.<br />
Do koñca XIV w. w³ókiennictwo rozwija³o<br />
siê w obrêbie gospodarstwa domowego,<br />
w którym pracowa³ w³aœciciel<br />
wraz z dwoma lub trzema pomocnikami.<br />
Wzrost zapotrzebowania na tekstylia<br />
i koniecznoœæ wprowadzenia unormowañ<br />
prawnych spowodowa³y, ¿e<br />
w XIV i XV wieku warsztaty przydomowe<br />
zosta³y w³¹czone w ramy organizacji<br />
cechowej sukienników, p³ócienników<br />
i specjalistów innych bran¿ w³ókienniczych.<br />
W tej fazie rozwoju spo³eczeñstwa<br />
wiedzê o w³ókiennictwie zdobywano<br />
na podstawie ustnych przekazów<br />
i praktyki warsztatowej.<br />
Dalsze zmiany zachodz¹ce we w³ókiennictwie<br />
w okresie XVII do XIX w, podobnie<br />
jak w innych dziedzinach ¿ycia<br />
gospodarczego, by³y procesem ci¹g³ym,<br />
determinowanym szeregiem faktów historycznych.<br />
Podejmowane decyzje gospodarcze<br />
spowodowa³y przekszta³canie<br />
siê organizacji cechowych w manufaktury,<br />
a nastêpnie w zak³ady przemys³owe.<br />
Przemys³ w³ókienniczy w Królestwie<br />
Kongresowym rodzi³ siê w dziewiêciu<br />
miastach. Najstarsze z nich to<br />
Ozorków, drugie – Zgierz. Trzecim by³a<br />
£ódŸ. Czwarte i pi¹te to Konstantynów<br />
i Aleksandrów. Szóste - Tomaszów Mazowiecki,<br />
ósme- Pabianice, a dziewi¹te<br />
to Kalisz – najstarsze historyczne mia-
Change language