Pobierz - PKN Orlen

Raport Roczny 2003

Kim jesteÊmy 

Polski Koncern Naftowy ORLEN jest jednà z najwi´kszych 

grup kapita∏owych w Polsce, dostarczajàcà 

oko∏o 10% przychodów bud˝etowych paƒstwa 

i zatrudniajàcà kilkadziesiàt tysićy osób. 

ORLEN to tak˝e najwi´ksza sieç stacji paliw w Polsce 

i w∏aÊciciel jednej z najnowoczeÊniejszych 

w Europie rafinerii. Poprzez dostarczanie najlepszych 

paliw i us∏ug na rynku Europy Ârodkowej 

NADAJEMY ˚YCIU TEMPO, nie zapominajàc 

o zachowaniu najwy˝szych standardów ekonomicznych, 

ekologicznych i spo∏ecznych. 

Dokàd zmierzamy 

Dà˝ymy do zbudowania koncernu, który zajmie 

znaczàcà pozycj´ w Europie. Chcemy, by wyró˝nia∏ 

si´ wysokà jakoÊcià dzia∏ania, cieszy∏ si´ szacunkiem 

i zaufaniem. Czujemy si´ odpowiedzialni 

za Êrodowisko spo∏eczne i naturalne, poniewa˝ 

jesteÊmy znaczàcym pracodawcà i narodowym 

koncernem z tradycjà i historià. Spo∏ecznà odpowiedzialnoÊç 

uznajemy za nieod∏àczny element 

nowoczesnego zarzàdzania. Poprzez prowadzenie 

partnerskiego dialogu z interesariuszami, staramy 

si´ w procesie podejmowania decyzji operacyjnych 

coraz lepiej uwzgl´dniaç dobro wszystkich 

osób, organizacji i spo∏ecznoÊci, na które ma 

wp∏yw nasza dzia∏alnoÊç. Chcemy byç gwarantem 

sukcesu dla wszystkich, którzy nam zaufali. 

ZAWSZE, GDY NAS POTRZEBUJESZ

Podstawowe dane finansowe 

2000-2003 

wed∏ug MSSF 

2000 2001 2002 2003 

mln z∏ mln z∏ mln z∏ mln z∏ 

Przychody 18 602 17 038 16 902 24 412 

EBITDA 2 335 1 706 1 861 2 474 

EBIT 1 425 617 731 1 267 

Zysk netto 902 376 421 987 

Aktywa 14 087 14 383 15 073 17 149 

Kapita∏ w∏asny 7 596 7 958 8 329 9 510 

D∏ug netto 1) 2 542 2 549 2 341 2 402 

Operacyjne przep∏ywy pieni´˝ne netto 1 073 2 112 1 292 1 707 

Inwestycje 2) 1 459 1 533 967 1 337 

2000 2001 2002 2003 

z∏ z∏ z∏ z∏ 

Zysk na akcj´2,15 0,89 1,00 2,35 

CF z dzia∏alnoÊci operacyjnej na akcj´ 2,55 5,03 3,07 4,06 

Aktywa na akcj´33,53 34,23 35,87 40,10 

Kapita∏ w∏asny na akcj´18,08 18,94 19,82 22,23 

2000 2001 2002 2003 

w % w % w % w % 

Dêwignia finansowa 3) 33,5 32,0 28,1 25,3 

ROACE 4) 10,7 4,3 5,0 8,2 

2000 2001 2002 2003 

osób osób osób osób 

Zatrudnienie Grupa PKN ORLEN SA 13 342 17 582 5) 17 818 15 133 

1) D∏ug netto = krótkoterminowe i d∏ugoterminowe zobowiàzania odsetkowe - (Êrodki pieni´˝ne + krótkoterminowe pap.wart.) 

2) Nabycie sk∏adników rzeczowego majàtku trwa∏ego oraz WNIP 

3) Dêwignia finansowa = d∏ug netto/kapita∏ w∏asny 

4) ROACE = EBIT po opodatkowaniu wg aktualnej stawki/Êredni (kapita∏ w∏asny + d∏ug netto) 

5) W∏àcznie z ZA Anwil SA (konsolidowany metodà pe∏nà od II kwarta∏u 2001 roku)

Dane w podziale 

na segmenty dzia∏alnoÊci 

wed∏ug MSSF 

Rafineryjny Chemiczny Pozosta∏e 

2003 w mln z∏ w mln z∏ w mln z∏ 

Przychody ogó∏em 1) 24 476 4 545 1 653 

Zysk segmentu 2) 1 251 418 6 

Nieprzypisane przychody i koszty -407 

Zysk operacyjny 1 267 

Aktywa 3) 11 571 2 268 1 968 

Nak∏ady inwestycyjne 4) 756 534 128 

1) Zawiera rozliczenia miedzy segmentami (6 262 mln z∏) 

2) Zawiera wy∏àczenia (1 mln z∏) 

3) Nie zawiera akcji i udzia∏ów w jednostkach konsolidowanych metodà praw w∏asnoÊci, 

nieprzypisanych aktywów ca∏ej grupy oraz wy∏àczeƒ (1 342 mln z∏) 

4) Nie zawiera nak∏adów nieprzypisanych (35 mln z∏) 

Zysk netto 

wg MSSF 

959 

987 

421 

215 

2002 2003 

zysk netto (LIFO) 

zysk netto (Êrednia wa˝ona)

Raport Roczny 2003

Spis treÊci 

Strona 

List Prezesa Zarzàdu 5 

Zarzàd PKN ORLEN SA 9 

Rada Nadzorcza PKN ORLEN SA 9 

Raport z dzia∏alnoÊci operacyjnej 10 

Spó∏ka i jej dzia∏alnoÊç 13 

Strategia 16 

Sprzeda˝ detaliczna 19 

Sprzeda˝ hurtowa 26 

Logistyka 30 

Rafineria 33 

Petrochemia 38 

Pracownicy 41 

Wizerunek 45 

Ochrona Êrodowiska 51 

Unia Europejska 57 

Grupa Kapita∏owa 63 

Corporate Governance 77 

OdpowiedzialnoÊç spo∏eczna 80 

List Wiceprezesa Zarzàdu ds. Ekonomiczno-Finansowych 87 

Opinia Audytora 94 

Skonsolidowane Sprawozdania Finansowe 96 

3

List Prezesa Zarzàdu 

Rok 2003 by∏ dla ORLENU okresem wyt´˝onej pracy, odwa˝nych przedsi´wzi´ç i inwestycji, które przynios∏y 

oczekiwane rezultaty. Dzi´ki wysi∏kom i zaanga˝owaniu kadry zarzàdzajàcej oraz pe∏nemu wykorzystaniu 

sprzyjajàcych warunków rynkowych osiàgn´liÊmy rekordowy wynik finansowy. Wypracowany skonsolidowany 

zysk netto wyniós∏ 1 014 mln z∏ * . Po og∏oszeniu tych danych rekordowy poziom osiàgn´∏a równie˝ cena 

akcji PKN ORLEN. JesteÊmy dumni z tego, ˝e inwestorzy tak pozytywnie oceniajà naszà prac´. 

Ubieg∏y rok by∏ korzystny dla przemys∏u rafineryjnego, chocia˝ pomimo wojny w Iraku cena ropy wzros∏a tylko 

o 15,3% – do 28,86 USD/b. Bardzo korzystnie kszta∏towa∏ si´ poziom mar˝y rafineryjnej (3,06 USD/b), 

który by∏ niemal dwukrotnie wy˝szy ni˝ w 2002 roku. Dyferencja∏ ropy Ural/Brent, który równie˝ jest istotnym 

czynnikiem wp∏ywajàcym na rentownoÊç naszej firmy, wzrós∏ o 45,5% – do 1,76 USD/b. 

W 2003 roku Polska nale˝a∏a do najszybciej rozwijajàcych si´ krajów w Europie. OdnotowaliÊmy 3,7% wzrost 

PKB, co prze∏o˝y∏o si´ na prawie 6% wzrost konsumpcji paliw i 16% wzrost sprzeda˝y nowych samochodów. 

Pozytywne informacje makroekonomiczne z pierwszego kwarta∏u 2004 roku pozwalajà z optymizmem patrzeç 

w przysz∏oÊç. 

Jednym z najwa˝niejszych wydarzeƒ ubieg∏ego roku by∏o zapoczàtkowanie przez nas procesu konsolidacji 

bran˝y w naszym rejonie Europy. PodpisaliÊmy porozumienie z w´gierskim koncernem MOL, otwierajàce 

drog´ do Êcis∏ej wspó∏pracy, a w konsekwencji – do kapita∏owego po∏àczenia obu przedsi´biorstw. WygraliÊmy 

przetarg na prywatyzacj´ czeskiego Unipetrolu. Dzia∏ania te sà Êrodkami w konsekwentnym dà˝eniu do 

strategicznego celu, jakim jest zbudowanie stabilnej pozycji PKN ORLEN jako podstawowego elementu Êrodkowoeuropejskiego 

koncernu rafineryjno–petrochemicznego. 

Zbudowanie silnego, mi´dzynarodowego organizmu musi byç jednak oparte na optymalnym wykorzystaniu 

w∏asnego potencja∏u. Dlatego podj´liÊmy wysi∏ek opracowania i wdro˝enia wieloletniego projektu Zarzàdzania 

WartoÊcià Firmy (VBM). Program ten doprowadzi∏ do formalizacji strategii i prze∏o˝enia jej na 

mierzalne cele dla poszczególnych oÊrodków zarzàdzania, poczàwszy od Zarzàdu, a skoƒczywszy na kie- 

* Skonsolidowany zysk netto wed∏ug Polskich Standardów RachunkowoÊci (wed∏ug MSSF zysk netto wyniós∏ 987 mln PLN) 

5

ownictwie Êredniego szczebla. VBM dzia∏a ju˝ w systemach: bud˝etowania, sprawozdawczoÊci, oceny inwestycji, 

zarzàdzania poprzez cele, jak równie˝ w komunikacji z akcjonariuszami. W rezultacie Zarzàd 

dysponuje narz´dziem pomagajàcym ustalaç cele dla kierownictwa oraz poprawnie oceniaç skutecznoÊç 

dzia∏aƒ pracowników i w∏aÊciwie ich motywowaç. Kierownictwo wy˝szego i Êredniego szczebla posiada 

mo˝liwoÊç sprawdzenia, które dzia∏ania i w jaki sposób wp∏ynà na wartoÊç dla akcjonariuszy, co pozwala 

wybraç najskuteczniejsze rozwiàzanie. Dzi´ki temu mo˝emy rozmawiaç z naszymi akcjonariuszami 

w oparciu o jednakowe kryteria oceny – znanych i stosowanych ju˝ od wielu lat na rozwini´tych rynkach. 

Program sk∏ada si´ z pićiu g∏ównych elementów: 

• optymalizacji zatrudnienia, 

• programu redukcji kosztów, 

• reorganizacji, modernizacji i ekspansji w obszarze detalicznym, 

• zwi´kszenia wykorzystywania zdolnoÊci przerobowych w naszej rafinerii (w∏àczajàc w to ekspansj´ cz´Êci 

petrochemicznej), 

• reorganizacji i sprzeda˝y aktywów z dzia∏alnoÊci pozapodstawowej. 

Realizujàc cel podwojenia wartoÊci firmy do 2006 roku poprzez zwi´kszenie efektywnoÊci Spó∏ki oraz Grupy 

ORLEN, w 2003 roku konsekwentnie wdra˝aliÊmy poszczególne elementy tego programu. Uruchomienie 

w lipcu Kompleksowego Programu Redukcji Kosztów Operacyjnych przynios∏o w ubieg∏ym roku wymierne 

korzyÊci finansowe. Dodatkowo w tym czasie zbudowaliÊmy pe∏nà infrastruktur´ wdro˝eniowà oraz uruchomiliÊmy 

programy wspomagajàce. Program redukcji kosztów jest bardzo ambitny, ma bowiem przynieÊç Koncernowi 

800 mln z∏ rocznych oszcz´dnoÊci. Niemniej jednak motywacja i zaanga˝owanie kadry kierowniczej 

w znacznym stopniu przybli˝ajà nas do realizacji tego zobowiàzania. Program podnosi ÊwiadomoÊç za∏ogi co 

do koniecznoÊci stawiania rygorystycznych wyzwaƒ i realizacji powierzonych zadaƒ w codziennym wykonywaniu 

obowiàzków. W 2003 roku redukcja kosztów w ca∏ej spó∏ce wynios∏a 144 miliony z∏. Poziom redukcji 

jest zgodny z prognozami za∏o˝onymi na poczàtku roku. Jeden z programów wsparcia – Program Dobrowolnych 

OdejÊç Emerytalnych – przynosi wymierne wyniki (ponad 400 zg∏oszonych deklaracji), a drugi – Reorganizacja 

Struktur Regionalnych – jest przygotowany do wdro˝enia. JednoczeÊnie projekty realizowane 

w obszarach sprzeda˝y, zakupów i logistyki potwierdzi∏y dalszy potencja∏ redukcji kosztów. W 2003 roku 

w ca∏ym Koncernie obni˝yliÊmy zatrudnienie o 2,7 tys. osób, z czego redukcja o 1,5 tys. osób nastàpi∏a w wyniku 

sprzeda˝y 25 spó∏ek z dzia∏alnoÊci pozapodstawowej. W 2004 roku planujemy sprzeda˝ kolejnych 

21 spó∏ek, co pozwoli na redukcj´ zatrudnienia o dalsze 1,6 tys. osób w grupie kapita∏owej, natomiast w jednostce 

dominujàcej liczba zatrudnionych zmniejszy si´ o ok. 500 osób. ZrealizowaliÊmy rebranding naszych 

stacji, a obecnie rozszerzamy go na stacje franczyzowe. 

Zgodnie z deklaracjami, które sk∏ada∏em po objćiu obowiàzków dwa lata temu, i z planem, jaki wówczas Paƒstwu 

nakreÊli∏em, realizowaliÊmy dywersyfikacj´ naszych dzia∏aƒ i ekspansj´ w Polsce. UtworzyliÊmy spó∏k´ 

joint venture ze Êwiatowym liderem i potentatem petrochemicznym Basell. Jest to jedna z najwi´kszych inwestycji 

w polskiej gospodarce – o wartoÊci ok. 500 mln euro. Spó∏ka Basell Orlen Polyolefins zosta∏a nagrodzona 

przez magazyn „Project Finance” tytu∏em „Europejskiej transakcji roku 2003 w obszarze petrochemicznym”. 

Pomimo nierozstrzygnićia przetargu na prywatyzacj´ Grupy LOTOS nadal stoimy na stanowisku, ˝e PKN ORLEN 

jest najlepszym partnerem dla tego koncernu i b´dziemy kontynuowaç dzia∏ania, majàce na celu wdro˝enie tej 

koncepcji w ˝ycie. 

6

W roku 2003 potwierdzi∏a si´ racjonalnoÊç naszego pierwszego, powa˝nego kroku w akwizycjach zewn´trznych. 

Blisko 500 naszych stacji doskonale funkcjonowa∏o na terenie Niemiec. Pomimo wy∏àczeƒ z eksploatacji 

w trakcie zmiany marki na ORLEN i STAR stacje te ju˝ w pierwszym roku dzia∏alnoÊci przynios∏y zysk, 

chocia˝ nasz konserwatywny plan zak∏ada∏ mniej optymistyczny wynik finansowy. Dzi´ki funkcjonowaniu sieci 

stacji w Niemczech transakcje typu swap z koncernami mi´dzynarodowymi pozwoli∏y na sprzeda˝ dodatkowych 

400 tys. ton paliw na rynku krajowym, przynoszàc – zgodnie z obietnicà sprzed roku – synergie szacowane 

na ok. 10 mln euro. 

Dzia∏ania te pokazujà, ˝e oprócz pracy na rzecz zwi´kszania efektywnoÊci przedsi´biorstwa potrafimy tak˝e 

przeprowadzaç i wdra˝aç mi´dzynarodowe projekty. JesteÊmy w trakcie przygotowaƒ do nast´pnych. 

Rok 2003 dostarczy∏ dowodów, ˝e ORLEN to dobra inwestycja. Programy restrukturyzacyjne przynoszà oczekiwane 

efekty, a nasza pozycja rynkowa jest mocna i stabilna. Zrealizowanie planów fuzji i przej´ç w Europie 

Ârodkowej przyniesie dalsze, pozytywne impulsy do wyceny naszej Spó∏ki. W Êlad za wzrostem PKB polska 

gie∏da papierów wartoÊciowych odnotowuje tak˝e trend wzrostowy, a przystàpienie Polski do Unii Europejskiej 

powinno daç kolejny impuls do dalszego rozwoju gospodarki. Zespó∏ tych czynników – zrealizowany 

wzrost efektywnoÊci firmy, rozwój gospodarki kraju i satysfakcjonujàcy poziom mar˝ – powoduje, ˝e konsekwentnie 

zmierzamy do celu, jakim jest podwojenie wartoÊci ekonomicznej naszej firmy do 2006 roku. 

Rekordowe wyniki osiàgni´te w 2003 roku pozwalajà zadeklarowaç, ˝e Zarzàd b´dzie wnioskowa∏ na Walnym 

Zgromadzeniu Akcjonariuszy o wyp∏acenie dywidendy w wysokoÊci 20% zysku netto, a to oznacza ponadtrzykrotny 

wzrost w stosunku do dywidendy wyp∏aconej naszym akcjonariuszom za rok 2002. Dlatego jestem 

przekonany, ˝e zarówno wysoka dywidenda, jak i ponadpi´çdziesićioprocentowy wzrost kursu naszych 

akcji w ostatnim roku spowodujà, ˝e ca∏a spo∏ecznoÊç ORLENU zaliczy rok 2003 do wyjàtkowo udanych. 

Dzi´kuj´ wszystkim pracownikom, których wysi∏ek z∏o˝y∏ si´ na osiàgnićie naszego historycznego sukcesu. 

Jest on dla nas wszystkich êród∏em satysfakcji i powodem do dumy. Dzi´kuj´ tak˝e wszystkim akcjonariuszom, 

którzy zaufali kadrze zarzàdzajàcej i dzi´ki temu mogà teraz cieszyç si´ owocami swojej inwestycji. 

Nie liczymy na to, ˝e prezent w postaci korzystnych warunków makroekonomicznych jest nam dany raz na 

zawsze, dlatego koncentrujemy si´ na podnoszeniu naszej efektywnoÊci oraz zmniejszaniu kosztów dzia∏alnoÊci. 

Jestem przekonany, ˝e dzi´ki temu b´dziemy mogli po up∏ywie 2004 roku zaprezentowaç Paƒstwu 

wynik porównywalny do ubieg∏orocznego, a inwestycja w akcje ORLENU b´dzie ponownie udana. 

Zbigniew Wróbel 

Prezes Zarzàdu PKN ORLEN SA 

7

Zarzàd PKN ORLEN SA * 

Janusz WiÊniewski 

Wiceprezes Zarzàdu ds. Rozwoju i Produkcji 

Krzysztof Kluzek Cz∏onek Zarzàdu ** 


Andrzej Macenowicz 

Prezes Zarzàdu, Dyrektor Generalny 

Wiceprezes Zarzàdu 

ds. Zasobów Kadrowych i Systemów Zarzàdzania 

Jacek Strzelecki 


ds. Ekonomiczno-Finansowych 

S∏awomir Golonka 

Wiceprezes Zarzàdu ds. Sprzeda˝y 

W kolejnoÊci od lewej 

Rada Nadzorcza PKN ORLEN SA 

Sk∏ad od 09.04.2004 roku 

Jan Waga 

Jacek Walczykowski 

Andrzej Wieczorkiewicz 

Ryszard ¸awniczak 

Andrzej Studziƒski 

Marian Czekaƒski 

Krzysztof Szlubowski 

Janusz Zieliƒski 

Przewodniczàcy Rady Nadzorczej 

Wiceprzewodniczàcy Rady Nadzorczej 

Cz∏onek i Sekretarz Rady Nadzorczej 

Cz∏onek Rady Nadzorczej 





* Od dnia 27.04.2004 roku obowiàzuje nowy podzia∏ kompetencji: 

Janusz WiÊniewski - Wiceprezes Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem Produkcji, 

Handlu hurtowego i Logistyki 

Krzysztof Kluzek - Cz∏onek Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem Sprzeda˝y 

Detalicznej i Marketingu 

Andrzej Macenowicz - Wiceprezes Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem 

Zasobów Kadrowych i Systemów Zarzàdzania 

Jacek Strzelecki - Wiceprezes Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem 

Ekonomiczno–Finansowym oraz Biurem Informatyki 

S∏awomir Golonka - Wiceprezes Zarzàdu sprawujàcy nadzór nad obszarem Strategii 

i Inwestycji Kapita∏owych 

** Od dnia 22.04.2004 roku 

9

Raport 

z dzia∏alnoÊci 

operacyjnej 

Miniony rok rozpocz´liÊmy od przypiecz´towania 

sukcesem d∏ugich i ci´˝kich negocjacji 

kontraktów na dostawy surowca. W rezultacie 

uzyskaliÊmy warunki zapewniajàce stosunkowo 

tanie zakupy ropy do 2009 roku oraz oczekiwanà 

od nas dywersyfikacj´ êróde∏ zaopatrzenia, 

która minimalizuje niebezpieczeƒstwo 

ograniczenia dostaw ropy. Najwa˝niejszà inwestycjà 

w cz´Êci produkcyjnej Koncernu by∏a 

modernizacja instalacji Hydrokrakingu, w wyniku 

której mo˝liwoÊci przerobowe tego kompleksu 

wzros∏y o 30% (z 2,6 do 3,4 mln ton ropy 

na rok). Obecnie Hydrokraking w P∏ocku 

zaliczany jest do najwi´kszych tego typu instalacji 

na Êwiecie. W trakcie budowy jest nowoczesna 

instalacja do dozowania etanolu do 

benzyn. Sta∏y rozwój technologiczny Zak∏adu 

Produkcyjnego w P∏ocku oraz stosowanie rygorystycznych 

procedur powodujà, ˝e paliwa 

ORLENU spe∏niajà normy jakoÊci przewidziane 

dla krajów Unii Europejskiej na 2005 rok. 

W 2005 roku, po wybudowaniu instalacji odsiarczania 

benzyny krakingowej, b´dziemy 

mogli zaoferowaç klientom benzyny o zawartoÊci 

siarki do 10 ppm. 

Obecnie najwa˝niejszym projektem w naszym 

kompleksie rafineryjno–petrochemicznym jest 

intensyfikacja Olefin II. ZrealizowaliÊmy ju˝ 70% 

inwestycji, dzi´ki której zwi´kszymy produkcj´ 

podstawowych monomerów (etylen, propylen), 

przeznaczonych dla Basell Orlen Polyolefins. 

Spó∏ka ta w minionym roku osiàgn´∏a wynik finansowy 

o 150% wy˝szy od pierwotnych za∏o- 

˝eƒ. Potwierdza to trafnoÊç naszych decyzji inwestycyjnych 

w obszarze petrochemicznym. 

Rok 2003 by∏ tak˝e okresem dalszego zwi´kszania 

efektywnoÊci naszej sieci logistycznej. 

ZmniejszyliÊmy liczb´ wykorzystywanych baz 

magazynowych do 20. Dla porównania – w trak- 

10

przygotowaliÊmy i zaoferowaliÊmy naszym partnerom 

nowe warunki umów franczyzowych. 

Mamy nadziej´, ˝e pozwoli to ustabilizowaç 

i zacieÊniç wi´zi ∏àczàce nas z tà siecià. PodpisaliÊmy 

ju˝ 51 nowych umów franczyzowych 

i przygotowujemy 100 nast´pnych. Docelowo, 

pod koniec 2006 roku, w naszej sieci b´dzie 

funkcjonowa∏o ok. 250 stacji patronackich. 

UtworzyliÊmy tak˝e sieç 230 stacji stowarzyszonych. 

Obiekty te cieszà si´ coraz wi´kszym zainteresowaniem 

klientów. 

Na prze∏omie roku podpisaliÊmy umowy na dostawy 

paliw z mi´dzynarodowymi koncernami 

dzia∏ajàcymi w Polsce. Wykorzystujàc fakt funkcjonowania 

naszych stacji w Niemczech, uzyskaliÊmy 

kontrakt na sprzeda˝ dodatkowych 400 

tys. ton paliw w Polsce. Nie by∏oby to mo˝liwe 

bez dobrych rezultatów naszej dzia∏alnoÊci na 

terenie Niemiec. Rok 2003 ORLEN Deutschland 

zakoƒczy∏ wynikiem oko∏o 5 mln z∏. 

Jest to niezwykle satysfakcjonujàce, poniewa˝ 

nasz plan zak∏ada∏, ˝e z uwagi na realizacj´ procesu 

zmiany barw pierwszy rok dzia∏alnoÊci 

przyniesie ujemny wynik finansowy. Rebranding 

stacji niemieckich zamknà∏ si´ kosztem 21,2 mln 

euro, czyli o 4,9 mln euro mniej, ni˝ pierwotnie 

zak∏adano. Jest to efekt racjonalnego zarzàdzania 

projektem, w Êlad za Êwiadomà decyzjà 

o wprowadzeniu dwóch marek. Obecnie posiadamy 

7% udzia∏u w rynku sprzeda˝y detalicznej 

pó∏nocnych Niemiec. Do 2007 roku zamierzamy 

osiàgnàç 10% udzia∏ w tym regionie, m.in. 

przez przejćie od 10 do 30 stacji rocznie, oraz 

uzyskanie lokalizacji przy autostradach. 

Kolejny raz odnotowaliÊmy wzrost mar˝y 

w handlu detalicznym. W przypadku paliw 

wskaênik ten wzrós∏ o 15%, zaÊ w produktach 

pozapaliwowych poprawiliÊmy mar˝e a˝ 

o 22%. W stu procentach zrealizowaliÊmy planowany 

na 2003 rok program rebrandingu stacie 

∏àczenia si´ Petrochemii P∏ock SA z CPN SA 

do dystrybucji paliw u˝ywaliÊmy a˝ 144 baz magazynowych. 

W 2003 roku rozpocz´liÊmy modernizacj´ 

baz w MoÊciskach i Ostrowie Wielkopolskim. 

Ich modyfikacja i rozbudowa obejmujà 

dostosowywanie obiektów do nowych przepisów 

z zakresu ochrony Êrodowiska. 

Ponadto, po raz pierwszy wykorzystaliÊmy 

pierwsze dost´pne pojemnoÊci unikatowego, 

podziemnego magazynu paliw w wyeksploatowanych 

wyrobiskach (kawernach) Inowroc∏awskich 

Kopalni Soli „Solino”. Obecnie pojemnoÊç 

magazynowa wynosi 1 740 000 m 3 do 

przechowywania ropy naftowej oraz 

670 000 m 3 do oleju nap´dowego i Ekotermu. 

Jest to niezwykle tani i efektywny sposób przechowywania 

paliw. Koszt magazynowania 1 tony 

produktu jest znacznie ni˝szy ni˝ w tradycyjnych 

bazach. Dodatkowo, dzi´ki zmianie 

przepisów o zapasach obowiàzkowych, ju˝ teraz 

efektywniej wykorzystujemy podziemne 

magazyny. W zapasach, odpowiadajàcych 

obecnie 44 dniom produkcji (zgodnie z wymogami 

UE 90 dni osiàgniemy w 2008 roku), a˝ 

60% stanowi ropa naftowa, w porównaniu 

z 30%, jakie obowiàzywa∏y kilka lat temu. Jako 

towar nieprzetworzony ropa jest oczywiÊcie 

taƒsza w przechowywaniu. 

Projekt Zintegrowanego Operatora Logistycznego 

(ZOL), tworzonego wspólnie z Naftà Polskà 

SA w procesie prywatyzacji spó∏ki Naftobazy 

Sp. z o.o., znalaz∏ si´ w fazie kluczowych negocjacji 

z inwestorem strategicznym, tj. firmà VO- 

PAK. Decyzjà w∏adz PKN ORLEN ustalone zosta- 

∏y warunki kraƒcowe dla poprawy efektywnoÊci 

modelu ekonomicznego koncepcji ZOL, od 

przyjćia których zale˝y kontynuacja projektu. 

Naszym istotnym odbiorcà hurtowym jest oczywiÊcie 

sieç stacji patronackich. W 2003 roku 

11

R A P O R T Z D Z I A ¸ A L N O Â C I O P E R A C Y J N E J 

cji paliw. Obecnie wszystkie obiekty naszej sieci 

sprzeda˝y opatrzone sà ju˝ god∏em ORLENU, 

w tym ok. 400 zosta∏o poddanych kompleksowej 

zmianie barw (marki). Na tych w∏aÊnie stacjach 

odnotowujemy najwi´kszy wzrost dynamiki 

sprzeda˝y. Istotny wp∏yw na dynamiczny 

wzrost wyniku segmentu detalicznego mia∏y 

zmiany w dziedzinie obs∏ugi. To najbardziej wyrazisty 

i najcz´Êciej odnotowywany przejaw 

zmian, jakie wprowadzamy w naszej sieci detalicznej. 

Nic dziwnego – przeszkoliliÊmy ponad 

1500 osób i wdro˝yliÊmy nowe standardy obs∏ugi. 

Nasz program lojalnoÊciowy VITAY cieszy 

si´ nies∏abnàcym zainteresowaniem: 4,4 mln 

uczestników to o 100 tys. osób wićej, ni˝ prognozowaliÊmy. 

W 2004 roku zamierzamy powitaç 

naszego 5-milionowego, lojalnego klienta. 

On tak˝e przyczyni si´ do planowanego na ten 

rok 2% wzrostu sprzeda˝y w detalu. 

Spó∏ki Grupy Kapita∏owej znaczàco poprawi∏y 

wyniki finansowe, podnoszàc zysk netto do 

170,3 mln z∏. Obroty ogó∏em wszystkich spó∏ek 

konsolidowanych, wraz z jednostkà dominujàcà, 

wynios∏y prawie 40 mld z∏. Po wyeliminowaniu 

obrotów wzajemnych da∏o to przychody na 

poziomie skonsolidowanego sprawozdania finansowego 

w wysokoÊci 33,7 mld z∏ (wg Polskich 

Standardów RachunkowoÊci). 

W Êwietle wejÊcia Polski do UE Rafineria 

Trzebinia SA przygotowa∏a i rozpocz´∏a realizacj´ 

programu, zmieniajàcego profil jej dzia∏alnoÊci 

na produkcj´ i dystrybucj´ produktów 

specjalistycznych, takich jak: asfalty, produkty 

parafinowe, oleje smarowe, biokomponenty. 

Przyk∏adem mo˝e byç instalacja estryfikacji olejów 

roÊlinnych o planowanej wydajnoÊci 

100–150 tys. ton/rok lub rozbudowa instalacji 

odolejania gaczy – do 56 tys. ton/rok. Opracowano 

tak˝e program redukcji kosztów na wzór 

jednostki dominujàcej. Pomimo ogromnego zaanga˝owania 

w projekty restrukturyzacji kadra 

Grupy Kapita∏owej Rafinerii Trzebinia SA by∏a 

w stanie wypracowaç 68,2 mln z∏ zysku netto. 

Tak˝e w Rafinerii Nafty Jedlicze SA prowadzone 

by∏y intensywne prace, majàce na celu przygotowanie 

spó∏ki do nowych warunków rynkowych 

po przystàpieniu Polski do UE. Poza reorganizacjà 

produkcji uda∏o si´ zredukowaç koszty 

operacyjne, osiàgajàc w rezultacie pozytywny 

wynik finansowy. Dla ZA Anwil SA, kolejnej 

spó∏ki z naszej Grupy Kapita∏owej, rok 2003 

okaza∏ si´ najlepszy w historii. Coraz lepsza koniunktura 

oraz aktywna walka o klienta umo˝liwi∏y 

zwi´kszenie wykorzystania mocy produkcyjnych 

PCV oraz nawozów. Spó∏ka uzyska∏a 

wzrost zysku netto o 300%, do poziomu 59,3 

mln z∏. ZA Anwil SA utworzy∏ z koreaƒskim 

partnerem SK Chemicals spó∏k´ joint venture, 

majàcà na celu wytwarzanie granulatów PET, 

o zdolnoÊci produkcyjnej 120 tys. ton/rok. Instalacja 

ta planowo rozpocznie dzia∏alnoÊç 

w drugim kwartale 2005 roku. 

W 2003 roku we wszystkich segmentach naszej 

dzia∏alnoÊci kierowaliÊmy si´ dà˝eniem do poprawy 

efektywnoÊci, opierajàc si´ na szczegó- 

∏owym i racjonalnym rachunku ekonomicznym. 

Skonsolidowany wynik finansowy Koncernu 

pokazuje, ˝e nasze post´powanie by∏o 

w∏aÊciwe. PrzemyÊlane koncepcje i plany, jak 

równie˝ poprawiajàca si´ sytuacja gospodarcza 

kraju pozwalajà nam z coraz wi´kszym optymizmem 

pokonywaç kolejne wyzwania prowadzàce 

do wzrostu wartoÊci PKN ORLEN. 



12

Spó∏ka i jej dzia∏alnoÊç

Spó∏ka 

i jej dzia∏alnoÊç 

Polski Koncern Naftowy ORLEN SA z siedzibà 

w P∏ocku powsta∏ w 1999 roku w wyniku po∏àczenia 

Petrochemii P∏ock SA i Centrali Produktów 

Naftowych SA. JesteÊmy jednà z najwi´kszych 

korporacji przemys∏u naftowego w Europie 

Ârodkowej, w sk∏ad której wchodzi 88 spó- 

∏ek prawa handlowego. 

Posiadamy dominujàcà pozycj´ na krajowym 

rynku paliw i produktów petrochemicznych. 

W Polsce i w Niemczech zarzàdzamy sieciami 

stacji paliw, przez które oferujemy naszym 

klientom produkty i us∏ugi najwy˝szej jakoÊci. 

Zapleczem sieci detalicznej ORLENU jest efektywna 

infrastruktura logistyczna sk∏adajàca si´ 

z baz magazynowych i sieci rurociàgów. Nasz 

zintegrowany kompleks rafineryjno-petrochemiczny 

w P∏ocku zaliczany jest do najnowoczeÊniejszych 

i najefektywniejszych tego typu 

obiektów w Europie. 

S TRUKTURA AKCJONARIATU PKN ORLEN 

10,20% 

17,32% 

10,77% 

5,59% 

2003 

5,03% 

51,09% 

Nafta Polska SA 

Skarb Paƒstwa 

The Bank of New York 1) 

Kulczyk Holding SA 2) 

Commercial Union 3) 

Pozostali 

1) Na dzieƒ 16 lutego 2004 roku 

2) Na dzieƒ 20 czerwca 2002 roku 

3) Na dzieƒ 4 lipca 2003 roku 

14

Do g∏ównych spó∏ek Grupy ORLEN nale˝à: 

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o., ORLEN 

Deutschland, ZA Anwil SA, IKS Solino SA, 

ORLEN OIL Sp. z o.o. oraz rafinerie w Trzebini 

i Jedliczach. 

PKN ORLEN na rynku 

kapita∏owym 

Akcje PKN ORLEN notowane sà na Gie∏dzie 

Papierów WartoÊciowych w Warszawie oraz 

w formie Globalnych Kwitów Depozytowych 

(GDR) na London Stock Exchange. Obrót kwitami 

depozytowymi ma miejsce równie˝ 

w USA na pozagie∏dowym rynku OTC. Pierwsze 

notowanie akcji PKN ORLEN odby∏o si´ 

w listopadzie 1999 roku. W 2003 roku kapita∏ 

akcyjny Spó∏ki zosta∏ podniesiony 

o 9414 905 z∏ (1,8% kapita∏u) w wyniku emisji 

7 531 924 akcji przeznaczonych dla kadry 

kierowniczej w programie opcji mened˝erskiej. 

Kapita∏ akcyjny Spó∏ki dzieli si´ na 

427 709061 akcji zwyk∏ych na okaziciela 

o wartoÊci nominalnej 1,25 z∏. 

Depozytariuszem kwitów depozytowych Spó∏ki 

jest The Bank of New York. Jednostkà transakcyjnà 

na gie∏dzie londyƒskiej jest 1 GDR, na 

który przypadajà dwie akcje Koncernu. 

N OTOWANIA AKCJI PKN ORLEN W 2003 ROKU 

WIG20 

(wartoÊç w pkt.) 

ORLEN 

(kurs w z∏) 

2 000 30 

1 900 

1 800 

1 700 

1 600 

1 500 

1 400 

1 300 

1 200 

1 100 

29 

28 

27 

26 

25 

24 

23 

22 

21 

20 

19 

18 

17 

16 

2003 

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 

2004 

WIG20 

ORLEN 

15

Strategia 

Celem Zarzàdu PKN ORLEN jest zbudowanie 

w Europie Ârodkowej regionalnego, pionowo 

zintegrowanego koncernu naftowego. Zamierzamy 

w tym procesie odgrywaç rol´ lidera, natomiast 

realizacj´ naszej strategii opieramy na 

trzech podstawowych zasadach: 

• wzmocnieniu wewn´trznym, 

• rozszerzeniu i dywersyfikacji dzia∏alnoÊci 

w Polsce, 

• przejćiach i aliansach mi´dzynarodowych 

w regionie. 

Wzmocnienie wewn´trzne 

Wzmocnienie wewn´trzne osiàgniemy, opierajàc 

si´ na za∏o˝eniach programu Zarzàdzania WartoÊcià 

Firmy, którego wdra˝anie rozpocz´liÊmy 

w 2003 roku. Jego kluczowymi elementami sà: 

Kompleksowy Program Redukcji 

Kosztów Operacyjnych zak∏adajàcy: 

• do 2004 roku obni˝enie kosztów o 450 mln z∏; 

• do 2005 roku obni˝enie kosztów o 800 mln z∏. 

Redukcja zatrudnienia: 

• w 2004 roku – 2 tys. osób w ca∏ej Grupie; 

• do 2006 roku – 5 tys. osób (∏àcznie). 

Restrukturyzacja Grupy Kapita∏owej: 

• w 2004 roku – sprzeda˝ udzia∏ów 

w Polkomtelu SA i w 21 spó∏kach 

z dzia∏alnoÊci pozapodstawowej; 

• do 2006 roku – sprzeda˝ udzia∏ów 

w 40 spó∏kach (∏àcznie); 

• fuzje spó∏ek z dzia∏alnoÊci podstawowej. 

Poprawa efektywnoÊci produkcji 

i sprzeda˝y: 

• pe∏ne wykorzystanie mocy przerobowych 

ju˝ w 2004 roku; 

• maksymalizacja mar˝y dla ca∏ego ∏aƒcucha 

sprzeda˝y; 

16

• do 2006 roku – osiàgnićie sprzeda˝y na 

Êrednim poziomie 3 mln litrów paliw na stacj´ 

(1 000 stacji CODO); 

• do 2006 roku – uzyskanie 30% mar˝y na 

produktach pozapaliwowych; 

• zabezpieczenie przep∏ywów operacyjnych 

wzgl´dem wybranych elementów ryzyka zewn´trznego 

(np. zmiany kursów walutowych) – 

risk management. 

Rozszerzenie i dywersyfikacja 

dzia∏alnoÊci w Polsce 

Rozszerzenie i 

dywersyfikacja dzia∏alnoÊci 

w Polsce zmniejszy wra˝liwoÊç Koncernu na 

zmiany koniunktury w bran˝y, jak równie˝ przyniesie 

dodatkowe korzyÊci finansowe. 

Podstawowymi kierunkami dzia∏aƒ b´dà: 

• rozbudowa cz´Êci petrochemicznej we wspó∏pracy 

z Basell, w wyniku której do 2006 roku 

podwoimy sprzeda˝ poliolefin przez spó∏k´ 

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o., 

• utworzenie Zintegrowanego Operatora Logistycznego 

na bazie aktywów PKN ORLEN 

oraz Naftobaz w celu obni˝enia kosztów 

logistyki, 

• przed∏u˝enie linii produkcyjnej w obszarze petrochemicznym 

w wyniku przejćia wybranych 

jednostek wykorzystujàcych nasze pó∏produkty 

jako surowiec do produkcji. 

Przejćia i alianse mi´dzynarodowe 

w regionie 

Przejćia oraz alianse w Europie Ârodkowej 

umo˝liwià nam zbudowanie silnego koncernu 

regionalnego, b´dàcego partnerem dla spó∏ek 

z obszaru wydobywczego. 

Podstawowe kierunki dzia∏aƒ: 

• rozwój dzia∏alnoÊci na terenie Niemiec: 

– do 2005 roku – zwi´kszenie zysku netto do 

10–15 mln euro oraz uzyskanie dodatkowych 

synergii na poziomie 10–15 mln euro, 

– do 2007 roku – wzrost udzia∏u w rynku pó∏nocnych 

Niemiec na poziomie 10%, 

• pe∏na konsolidacja z w´gierskim MOL-em: 

w 2004 roku utworzenie Êcis∏ych wi´zi biznesowych, 

• przejćie kontroli nad czeskim Unipetrolem: 

w 2004 roku rozpoczćie restrukturyzacji 

Grupy. 

MOL - w pe∏ni zintegrowany w´gierski koncern naftowy: 

- wydobycie: 1 mln ton ropy naftowej, 3 mld m 3 gazu ziemnego; 

- rafineryjne moce przerobowe: 13,5 mln ton rocznie; 

- udzia∏ w rynku w´gierskim: 42% w przypadku benzyn oraz 48% w przypadku oleju nap´dowego; 

- 749 stacji paliw na terenie 6 krajów. 

Unipetrol - zintegrowany czeski koncern naftowy: 

- rafineryjne moce przerobowe: 9mln ton rocznie; 

- udzia∏ w rynku czeskim: 50% w przypadku benzyn oraz do 100% w przypadku wybranych produktów petrochemicznych; 

- 335 stacji paliw na terenie Czech. 

17

? 

Prezes Zarzàdu odpowiada 

Jak widzi Pan Koncern za 5 lat? 

Za 5 lat widz´ Regionalny Koncern Naftowy dominujàcy 

na rynku paliwowo–energetycznym 

centralnej Europy, którego jednym z g∏ównych 

elementów jest PKN ORLEN. 

W najbli˝szych 2–3 latach b´dziemy konsekwentnie 

uwalniaç potencja∏ zawarty w naszym 

Koncernie. Filarami restrukturyzacji sà program 

Zarzàdzania WartoÊcià Firmy, w tym redukcja 

kosztów o 800 mln z∏, oraz dywersyfikacja i ekspansja 

na terenie Polski, co zosta∏o opisane 

w tym rozdziale. B´dzie to tak˝e okres przej´ç 

i konsolidacji aktywów w kierunku budowy koncernu 

regionalnego. Dzi´ki takim dzia∏aniom 

akcjonariusze powinni otrzymaç pierwszà premi´ 

konsolidacyjnà. Zamierzamy tak˝e zacieÊniç 

wspó∏prac´ z du˝ymi koncernami naftowymi 

i spodziewamy si´, ˝e w rezultacie akcjonariusze 

b´dà mogli otrzymaç kolejnà premi´ konsolidacyjnà. 

Powinno to nastàpiç za oko∏o 5 lat. 

Jakich synergii spodziewacie si´ po przejćiu 

wi´kszoÊciowego udzia∏u w Unipetrolu? 

Unipetrol a. s. jest pionowo zintegrowanym holdingiem, 

dzia∏ajàcym w pe∏nym cyklu produkcyjnym 

wyrobów naftowych, poczàwszy od importu 

i przetwórstwa ropy, a˝ do sprzeda˝y paliw 

i produktów chemicznych. PKN ORLEN postrzega 

udzia∏ w przetargu na czeski holding jako 

unikalnà szans´ realizacji planów ekspansji 

regionalnej o stosunkowo du˝ym potencjale pozytywnych 

efektów skali. Po∏àczenie ORLENU 

z Unipetrolem pozwoli na zrealizowanie strategicznych 

synergii w obszarze zaopatrzenia spó∏ek 

w surowce, w wykorzystaniu struktur logistycznych 

jak równie˝ w przetwórstwie chemicznym 

oraz w wyniku aliansów spó∏ek nale˝àcych 

do Uniopetrolu z producentami polskimi. 

Zaanga˝owanie kapita∏owe w Unipetrol wprowadzi 

ORLEN na czeski rynek detaliczny, co 

podniesie naszà pozycj´ w Europie Centralnej 

w tym segmencie dzia∏alnoÊci. 

Czy Koncern zamierza poszerzyç swojà dzia∏alnoÊç 

o wydobycie ropy naftowej oraz gazu? JeÊli 

tak, w jaki sposób zostanie to zrealizowane, kiedy 

i kto b´dzie partnerem? 

Zdecydowanie tak. Natomiast nale˝y rozdzieliç 

obydwa surowce. W przypadku gazu nasze zakupy 

stanowià ok. 10% krajowej konsumpcji. W celu redukcji 

kosztów jesteÊmy zmuszeni poszukiwaç 

wspó∏pracy z operatorami na tym rynku. Dlatego 

te˝ nawiàzaliÊmy Êcis∏à wspó∏prac´ z PGNiG. Oceniamy 

obecnie zyskownoÊç potencjalnych, wspólnych 

projektów w obszarze wydobycia gazu na terenach 

za wschodnià granicà. Natomiast w przypadku 

ropy naftowej zamierzamy zdobyç dost´p 

do z∏ó˝ przez konsolidacj´ regionalnà. Budujàc silny 

regionalny koncern, b´dziemy posiadaç dominujàcà 

pozycj´ w obszarze tzw. downstream oraz 

know-how i pewne mo˝liwoÊci w obszarze wydobycia, 

czyli tzw. upstream. Dzi´ki konsolidacji b´dziemy 

dysponowaç wystarczajàcymi zasobami do 

rozszerzenia dzia∏alnoÊci w obszarze wydobycia. 


Prezes Zarzàdu 

18

Sprzeda˝ detaliczna

Sprzeda˝ 

detaliczna 

Sprzeda˝ krajowa 

Wolumeny 2003 

• W 2003 roku w naszej sieci detalicznej sprzedaliÊmy 

2 759,45 mln litrów paliw silnikowych, 

co daje wzrost o 1,1% w odniesieniu do 2002 

roku. 

• Ârednia sprzeda˝ na jednà stacj´ w sieci w∏asnej 

wynios∏a 2,1 mln litrów paliw i LPG, czyli 

o 1,7% wićej w porównaniu z 2002 rokiem. 

• W 2003 roku odnotowaliÊmy wzrost sprzeda˝y 

oleju nap´dowego i LPG oraz spadek sprzeda- 

˝y benzyn. Zmiana struktury sprzeda˝y paliw 

wynika ze zwi´kszenia, w ogólnej liczbie eksploatowanych 

pojazdów, udzia∏u samochodów 

z silnikami wysokopr´˝nymi i samochodów nap´dzanych 

LPG. 

S TRUKTURA SPRZEDA˚Y PALIW 

3,2% 

4,3% 

38,4% 

40,1% 

58,4% 

55,6% 

2002 

2003 

Benzyny 

Oleje nap´dowe 

LPG 

• WartoÊç sprzeda˝y produktów pozapaliwowych 

w 2003 roku wynios∏a 752 mln z∏ i by- 

∏a o 15% wi´ksza ni˝ w 2002 roku. 

20

Mar˝e 2003* 

• W 2003 roku osiàgn´liÊmy 15% wzrost ca∏kowitej 

mar˝y do poziomu 1 045,7 mln z∏. 

S TRUKTURA MAR˚Y W ROKU 2003 

4% 

20% 

• Mar˝a detaliczna na sprzeda˝y benzyn, oleju 

nap´dowego i LPG wynios∏a 835,5 mln z∏otych 

i by∏a o 13% wi´ksza ni˝ w 2002 roku. 

27% 

2003 

49% 

• Mar˝a detaliczna na sprzeda˝y produktów pozapaliwowych 

i us∏ug wzros∏a o 22% do kwoty 

210,2 mln z∏. 

S TRUKTURA MAR˚Y W ROKU 2002 

Sieç stacji 

Liczba stacji 

Na koniec 2003 roku posiadaliÊmy: 

– 1 311 stacji w∏asnych, 

– 564 stacje patronackie, 

– 20 stacji franczyzowych. 

W minionym roku wybudowaliÊmy 35 nowych 

stacji i przeprowadziliÊmy 271 zadaƒ modernizacyjnych. 

Rebranding 

W pierwszym pó∏roczu 2003 roku zakoƒczyliÊmy 

proces rebrandingu stacji paliw. 

W projekcie rebrandingu 281 stacji obj´liÊmy 

pe∏nà zmianà wizualizacji, polegajàcà na kompleksowym 

oznaczeniu obiektów barwami 

i markà ORLEN, natomiast na 885 stacjach 

w∏asnych przeprowadziliÊmy rebranding 

uproszczony. Na koniec 2003 roku w pe∏nym 

brandzie ORLENU funkcjonowa∏o 389 stacji, 

w tym wszystkie (20) stacje franczyzowe oraz 

872 stacje po rebrandingu uproszczonym, co 

daje liczb´ 1 261 stacji paliw z logo ORLENU. 

23% 

EfektywnoÊç 

2% 

19% 

2002 

56% 

Benzyny 


LPG 

Produkty pozapaliwowe i us∏ugi 

¸àcznie koszty i nak∏ady na rebranding na rynku 

polskim wynios∏y: 

• w roku 2002 – 59 mln z∏ ** , 

• w roku 2003 – 41,3 mln z∏. 

Analiza ∏àcznej sprzeda˝y detalicznej paliw na 

289 stacjach po zakoƒczeniu pe∏nego rebrandingu 

wykaza∏a w badanym okresie wi´kszà 

dynamik´ sprzeda˝y w porównaniu z dynamikà 

ca∏ej sieci. 

* Dotyczy sieci w∏asnej 

** Bez kosztów oko∏orebrandingowych 

21

S P R Z E D A ˚ D E T A L I C Z N A 

Franczyza 

Na koniec 2003 roku na zasadach franczyzy 

prowadziliÊmy sprzeda˝ na 20 stacjach paliw. 

PodpisaliÊmy kolejne umowy franczyzowe 

z w∏aÊcicielami 34 stacji, gdzie obecnie prowadzimy 

prace dostosowujàce obiekty do standardów 

ORLENU. 

Kierujàc si´ kryteriami: 

– lokalizacji, 

– potencja∏u sprzeda˝y (minimum 2 mln litrów 

paliw rocznie), 

– odpowiedniego standardu obiektu, 

wybraliÊmy spoÊród stacji patronackich i niezrzeszonych 

oko∏o 260 potencjalnych franczyzobiorców. 

Udzia∏ w rynku 2003 

Wed∏ug przeprowadzonych w grudniu 2003 

roku badaƒ rynku (Auto Scan i Omnibus) przez 

firm´ B.P.S. Auto Scan Consultants Poland 

udzia∏ PKN ORLEN w rynku detalicznym wyniós∏ 

w roku 2003 oko∏o 40%. 

Programy lojalnoÊciowe 

VITAY 

VITAY to program lojalnoÊciowy przeznaczony 

dla naszych klientów indywidualnych. Ka˝dy zakup 

w naszej sieci stacji premiowany jest odpowiednià 

liczbà punktów, które uprawniajà posia- 

daczy kart do ich zamiany na paliwo lub firmowe 

upominki. Do koƒca 2003 roku wydaliÊmy 

naszym klientom ponad 4,4 miliona kart VITAY. 

W ubieg∏ym roku najlepszym uczestnikom programu 

wrćzyliÊmy presti˝owe karty Super VITAY 

uprawniajàce do pakietu przywilejów. 

Flota Polska 

Program Flota Polska przeznaczony jest dla klientów 

instytucjonalnych, dysponujàcych w∏asnymi 

Êrodkami transportu. Do najliczniejszych uczestników 

programu nale˝à: firmy transportowe, przedsi´biorstwa 

produkcyjne, banki, urz´dy centralne 

i samorzàdowe, przedstawicielstwa zagraniczne. 

Oferujemy naszym klientom dwa rodzaje kart flotowych: 

kart´ typu K – wystawianà imiennie na 

kierowc´ oraz kart´ typu S – wystawianà na numer 

rejestracyjny pojazdu. Dla ka˝dej karty klient mo- 

˝e, mi´dzy innymi, okreÊliç kwotowe lub iloÊciowe 

limity zakupów poszczególnych produktów oraz 

cz´stotliwoÊç dokonywania transakcji. Ponadto 

mened˝erowie flot mogà korzystaç ze spersonalizowanej 

witryny internetowej, na której udost´pnione 

sà narz´dzia wspierajàce zarzàdzanie flotà. 

W 2003 roku do naszego programu Flota Polska 

pozyskaliÊmy firmy litewskie. 

Karty przedp∏acone 

Karty przedp∏acone oferujemy klientom instytucjonalnym 

jako narz´dzie nagradzania ich pra- 

DYNAMIKA SPRZEDA˚Y NA STACJACH OBJ¢TYCH REBRANDINGIEM 

Sprzeda˝ paliw (w mln litrów) VII VIII IX X XI XII 

Wszystkie stacje (CODO) 2001 239,6 252,3 236,9 252,3 221,4 210,0 

2003 256,3 266,3 245,0 252,0 214,3 220,9 

Dynamika 106,9% 105,5% 103,4% 99,9% 96,8% 105,2% 

Stacje obj´te rebrandingiem 2001 84,6 87,2 81,6 87,3 78,6 75,2 

2003 91,9 94,6 88,1 91,6 79,6 81,7 

Dynamika 108,6% 108,5% 107,9% 105,0% 101,3% 108,6% 

Ró˝nica w dynamice 1,7 pkt % 3,0 pkt % 4,5 pkt % 5,1 pkt % 4,5 pkt % 3,4pkt % 

wzrostu sprzeda˝y 

22


• „Tajemniczy klient” – badanie jakoÊci obs∏ugi 

przez niezale˝nych, anonimowych kontrolerów. 

Cele i plany 2004 –2006 

Plany 2004 

• Nak∏ady inwestycyjne – 450 mln z∏. 

• Liczba nowo wybudowanych 

stacji w∏asnych – 124. 

cowników oraz klientów. WÊród firm, które sà 

u˝ytkownikami kart przedp∏aconych, znajdujà 

si´ m.in. Unilever, PepsiCo, Gillette, Citroën, 

Fiat, Chrysler i Nestlé. Do koƒca 2003 roku wydaliÊmy 

oko∏o 40 000 tego rodzaju kart. 

JakoÊç obs∏ugi 

W 2003 roku w sieci sprzeda˝y detalicznej 

przeprowadziliÊmy szereg programów motywacyjnych, 

szkoleƒ i badaƒ, prowadzàcych do 

podniesienia jakoÊci obs∏ugi i wzrostu zadowolenia 

naszych klientów. WprowadziliÊmy nowe, 

wysokie standardy zarzàdzania jakoÊcià, dzi´ki 

którym PKN ORLEN postrzegany jest przez 

klientów jako firma oferujàca w kraju najlepszà 

obs∏ug´ na stacjach paliw. 

WprowadziliÊmy mi´dzy innymi nast´pujàce 

programy: 

• wdro˝enie stanowiska pracownika podjazdu 

– obs∏uga klienta od momentu podjechania 

do dystrybutora, 

• „Razem dbamy o jakoÊç” – opieka kadry mened˝erskiej 

nad wybranymi przez siebie stacjami 

paliw i ich kontrola, 

• „18 STOP” – Program Odpowiedzialnej Sprzeda˝y 

(POS), majàcy na celu ograniczenie dost´pu 

do papierosów dla dzieci i m∏odzie˝y, 

• „Akademia Or∏ów” – program szkoleƒ dla 

pracowników stacji, 

• Liczba zadaƒ modernizacyjnych 

stacji w∏asnych – 300. 

• Liczba nowych stacji franczyzowych – 130. 

Plany 2005 

• Docelowa liczba stacji franczyzowych – 250. 

Plany 2006 

• Docelowa liczba stacji w∏asnych – 1 020. 

• Ârednia sprzeda˝ na stacj´ – 3,1 mln litrów 

paliw rocznie. 

• Udzia∏ w polskim rynku detalicznym – 40%. 

23


Sprzeda˝ zagraniczna 

ORLEN Deutschland 

W 2003 roku sfinalizowaliÊmy zakup od BP/Aral 

494 stacji w pó∏nocnych Niemczech. Obecnie 

na terenie Niemiec, poza sprzeda˝à detalicznà, 

prowadzimy równie˝ sprzeda˝ hurtowà. 

Rebranding 

W 2003 roku zakoƒczyliÊmy rebranding naszych 

stacji paliw. Koszt zmiany wizerunku zamknà∏ 

si´ kwotà 21,2 mln euro i by∏ o 4,9 mln 

euro (19%) ni˝szy od planowanego bud˝etu. 

Obecnie w naszej sieci detalicznej w Niemczech 

posiadamy: 

Wolumeny 2003 

• W 2003 roku w naszej sieci detalicznej 

w Niemczech sprzedaliÊmy 1 381,30 mln 

litrów paliw. 

• Ârednia sprzeda˝ na jednà stacj´ przekroczy- 

∏a 2,8 mln litrów. 

• WartoÊç sprzeda˝y produktów pozapaliwowych 

przekroczy∏a 81 mln euro. 

Mar˝e 2003 

• W 2003 roku mar˝a na sprzeda˝y paliw wynios∏a 

69,6 mln euro. 

• Ârednia mar˝a wynios∏a 5,47 eurocent na litr 

paliwa. 

Sieç stacji 

Liczba stacji 

W sk∏ad naszej sieci detalicznej na terenie Niemiec 

wchodzi 490 stacji paliw, z czego: 

– 392 stacje nale˝à do sieci w∏asnej (CODO), 

– 98 stacji funkcjonuje na zasadzie franczyzy. 

– 126 stacji pod markà ORLEN, 

– 320 stacji pod markà STAR, 

– 44 stacje na terenach hipermarketów. 

Wprowadzenie dwóch marek na rynku niemieckim 

jest zgodne ze strategià marketingowà 

Koncernu. 

Cele i plany 2004–2007 

2004 

• Rozszerzenie istniejàcej sieci przez akwizycje, 

budow´ nowych lub przebudow´ istniejàcych 

stacji (ok. 30 stacji rocznie). 

• Wzrost wolumenu sprzeda˝y o ok. 1,2% 

w stosunku do roku 2003. 

• Osiàgnićie wyniku finansowego na poziomie 

4,5 mln euro. 

• Optymalizacja kosztów przez uproszczenie 

struktury organizacyjnej. 

• Zamknićie kilku stacji nierentownych. 

2007 

Zwi´kszenie do 10% udzia∏u w rynku pó∏nocnych 

Niemiec. 

24

? 

Wiceprezes Zarzàdu odpowiada 

Czy zakup sieci stacji w Niemczech zwi´ksza 

wartoÊç Spó∏ki (dodaje wartoÊç czy jà niszczy)? 

W koƒcu w 2003 roku dzia∏alnoÊç na terenie 

Niemiec przynios∏a tylko 5 mln z∏ zysku. 

Jak Paƒstwo wiecie, w 2003 roku przej´liÊmy 

ok. 500 stacji w pó∏nocnych Niemczech, które 

funkcjonowa∏y pod trzema ró˝nymi markami. 

Ju˝ w drugiej po∏owie roku przeprowadziliÊmy 

rebranding ca∏ej sieci, wprowadzajàc dwie marki: 

ORLEN i STAR. Wiàza∏o si´ to z czasowym 

zaprzestaniem sprzeda˝y paliwa na karty flotowe. 

Dodatkowo, proces zmiany barw i marki 

zmusza∏ nas do okresowego wy∏àczania poszczególnych 

stacji z eksploatacji. Dlatego w naszym 

modelu finansowym przewidywaliÊmy nawet 

strat´ w 2003 roku. Obecnie nasze stacje 

w Niemczech pracujà na pe∏nych obrotach i ponownie 

obs∏ugujà klientów, opierajàc si´ na kartach 

flotowych. Zak∏adamy, ˝e od 2005 roku 

zysk netto b´dzie si´ kszta∏towaç na poziomie 

10–15 mln euro. Natomiast elementem przemawiajàcym 

za rozszerzeniem naszej dzia∏alnoÊci 

na terenie Niemiec by∏a mo˝liwoÊç uzyskania 

dodatkowego efektu synergii, polegajàcego na 

podpisaniu swego rodzaju umów typu swap. 

Szacujemy, i˝ zwi´kszy to zysk ORLENU o dodatkowe 

10–15 mln euro. W rezultacie jest to 

projekt zwi´kszajàcy wartoÊç dla akcjonariuszy. 

Kiedy zostanie zakoƒczona modernizacja sieci 

detalicznej? Czy oznacza to, ˝e wszystkie stacje 

b´dà mieç standard obs∏ugi co najmniej na 

poziomie firm zachodnich? Ile b´dzie to kosztowaç? 

W 2003 roku zakoƒczyliÊmy proces rebrandingu 

w sieci CODO na terenie Polski oraz, jak ju˝ 

wspomnia∏em, w ca∏ej sieci na terenie Niemiec. 

W rezultacie w Polsce dysponujemy ok. 400 

stacjami o standardzie obs∏ugi co najmniej na 

poziomie firm zachodnich. W ciàgu nast´pnych 

trzech lat zakoƒczymy proces modernizacji i reorganizacji 

ca∏ej sieci detalicznej. B´dzie to nas 

kosztowaç ok. 1 mld z∏. W 2006 roku w ca∏ej 

sieci typu CODO na terenie Polski (ok. 1 020 

stacji) b´dziemy Êwiadczyç us∏ugi o najwy˝szej 

jakoÊci i wielkoÊci sprzeda˝y na stacj´ porównywalnej 

z koncernami zachodnimi. 



25

Sprzeda˝ 

hurtowa 

Wolumeny 2003 

• W 2003 roku na rynku hurtowym (krajowym 

i eksportowym) sprzedaliÊmy 5 886 tys. ton 

paliw, czyli o 0,8% mniej w porównaniu 

z 2002 rokiem. 

• Sprzeda˝ paliw na rynku krajowym wynios∏a 

5 462 tys. ton. 

• Zwi´kszyliÊmy sprzeda˝ oleju nap´dowego 

i paliwa lotniczego (Jet A-1), natomiast odnotowaliÊmy 

spadek hurtowej sprzeda˝y benzyn 

oraz oleju opa∏owego Ekoterm Plus. 

H URTOWA SPRZEDA˚ PALIW (W TYS. TON) 

2002 2003 Zmiana 

Benzyny 1 876 1 674 -10,8% 

Oleje nap´dowe 2 207 2 3797,8% 

Jet A-1 266 294 10,5% 

Ekoterm Plus 1 585 1 539-2,9% 

Razem5 933 5 886 -0,8% 

Eksport 

Sprzeda˝ eksportowa paliw w 2003 roku stanowi∏a 

7,2% ca∏kowitej sprzeda˝y hurtowej paliw. 

• W 2003 roku za granicà sprzedaliÊmy 424 

tys. ton paliw, czyli o 30% wićej w porównaniu 

z 2002 rokiem. O 66% zwi´kszyliÊmy 

eksportowà sprzeda˝ benzyn. 

• G∏ównymi odbiorcami naszych paliw w eksporcie 

sà: Czechy, W´gry i S∏owacja. 

SPRZEDA˚ EKSPORTOWA (W TYS. TON) 

2002 2003 Zmiana 

Benzyny 136 226 66,2% 

Oleje nap´dowe 162 161 -0,6% 

Jet A-1 2937 27,6% 

Razem327 424 29,7% 

26

Mar˝e 2003 

W 2003 roku osiàgn´liÊmy premi´ làdowà 

w wysokoÊci 404 mln z∏, czyli o 29,5% ni˝szà 

w porównaniu z rokiem poprzednim. Zgodnie 

z nowo wprowadzonà metodologià liczenia dane 

za rok 2002 zosta∏y odpowiednio skorygowane, 

aby zapewniç porównywalnoÊç okresów 

(skorygowana wartoÊç premii làdowej za rok 

2002 wynosi 573 mln z∏). 

JakoÊç paliw 

• Wszystkie paliwa p∏ynne sprzedawane przez 

PKN ORLEN charakteryzujà si´ najwy˝szà jakoÊcià. 

Podlega ona ciàg∏ej kontroli – od procesu 

produkcji a˝ do momentu odbioru paliwa 

przez ostatecznego odbiorc´. 

• Koncern gwarantuje sta∏à, wysokà jakoÊç 

sprzedawanych paliw oraz ich dost´pnoÊç 

na terenie ca∏ego kraju. 

Czynniki rynkowe 

• W 2003 roku odnotowaliÊmy spadek konsumpcji 

benzyn o ok. 5% w stosunku do 2002 

roku oraz wzrost konsumpcji oleju nap´dowego 

o ok. 20%. Konsumpcja oleju opa∏owego 

utrzyma∏a si´ na poziomie 2002 roku. 

• Obserwujemy sta∏y wzrost konkurencji wynikajàcy 

z wysokich mar˝ rafineryjnych. 

• Utrzymujàca si´ szara strefa, mimo wprowadzenia 

nowych regulacji w zakresie akcyzy, ciàgle 

wywiera niekorzystny wp∏yw na wielkoÊç 

sprzeda˝y naszych paliw. 

• W 2003 roku Ekoterm Plus otrzyma∏ nominacj´ 

do nagrody god∏a promocyjnego „TERAZ 

POLSKA”. 

U DZIA¸ PKN ORLEN W KRAJOWYM RYNKU PALIW 

69% 

65% 

66% 

58% 

59% 59% 62% 59% 

54% 

Udzia∏ w rynku 2003 

W minionym roku skoncentrowaliÊmy si´ na 

maksymalizacji mar˝y, rezygnujàc z wojny cenowej, 

kosztem przejÊciowego zmniejszenia 

udzia∏u w rynku. 

2001 2002 

Benzyny 


Ekoterm 

2003 

Benzyn 

Oleje n 

Ekoterm 

27

S P R Z E D A ˚ H U R T O W A 

Cele i plany 2004 

• Zwi´kszenie sprzeda˝y produktów lekkich 

w sprzeda˝y hurtowej o 8%. 

• Zwi´kszenie iloÊci sprzeda˝y opartej na d∏ugoterminowych 

kontraktach zawartych 

z koncernami zagranicznymi. 

• Wprowadzenie kontraktów krótkoterminowych. 

Petrochemikalia 

• W roku 2003 PKN ORLEN sprzeda∏ 1 066,2 

tys. ton produktów petrochemicznych, co 

oznacza zmniejszenie sprzeda˝y o 1,9% 

w porównaniu z rokiem 2002. 

• Struktura sprzeda˝y uleg∏a istotnym zmianom 

w wyniku powstania spó∏ki joint venture 

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o, która 

jest w tej chwili g∏ównym odbiorcà etylenu 

i propylenu produkowanego w P∏ocku. Dlatego 

w przypadku tych produktów odnotowaliÊmy 

najwi´kszy wzrost sprzeda˝y. Natomiast 

wniesienie aktywów produkcyjnych 

ORLENU do nowej spó∏ki (Basell Orlen 

Polyolefins Sp. z o.o.) spowodowa∏o istotne 

zmniejszenie sprzeda˝y tworzyw sztucznych. 

• Wzrost sprzeda˝y ortoksylenu, paraksylenu, 

benzenu, fenolu i acetonu by∏ mo˝liwy dzi´ki 

planowanemu zwi´kszeniu uzysków produkcyjnych. 

S PRZEDA˚ PRODUKTÓW PETROCHEMICZNYCH 

2002 2003 Dynamika 

Grupy produktów i towarów WielkoÊç w tys. ton 2003/2002 

Polietylen 160,8 27,2 16,9% 

Polipropylen 143,3 27,6 19,2% 

Fenol 50,4 52,8 104,7% 

Aceton 31,6 33,2 105,2% 

Etylen 116,1 246,8 212,5% 

Propylen 83,3 201,2 241,6% 

Glikole 117,4 99,3 84,6% 

Tlenek etylenu 19,1 19,1 100,4% 

Butadien 52,0 44,6 85,7% 

Benzen 75,4 76,4 101,3% 

Ortoksylen 20,3 24,6 121,4% 

Paraksylen 32,2 36,8 114,5% 

Pozosta∏e produkty petrochemiczne 185,3 176,4 95,2% 

Razem produkty petrochemiczne 1 087 1 066 98,1% 

28

? 


Czy istnieje bezpoÊrednia relacja mi´dzy wysokoÊcià 

premii làdowej a kwotowaniami mar˝ rafineryjnych? 

Nie ma bezpoÊredniej relacji mi´dzy premià làdowà 

a notowaniami mar˝ rafineryjnych (crack). 

Jednak przy znacznych zmianach notowaƒ widoczny 

jest przeciwny wp∏yw na premi´ làdowà. 

Premia làdowa uzale˝niona jest od konkurencji 

na rynku krajowym, czyli w du˝ej cz´Êci tak˝e od 

op∏acalnoÊci importu oraz oczywiÊcie kosztów 

logistyki. Notowania zaÊ zale˝à od si∏ poda˝y 

i popytu panujàcych na rynkach mi´dzynarodowych. 

Jednak przy wysokich mar˝ach rafineryjnych 

(crackach) konkurenci, g∏ównie importerzy, 

cz´sto rezygnujà z cz´Êci mar˝y, stosujàc dumping 

cenowy, co bezpoÊrednio wp∏ywa na obni- 

˝enie premii làdowej w PKN ORLEN. W przypadku, 

gdy mar˝a rafineryjna (crack) jest na bardzo 

niskim poziomie, konkurenci nie majà mo˝liwoÊci 

stosowania cen dumpingowych, co z kolei 

przek∏ada si´ na wy˝szà premi´ uzyskiwanà 

przez Koncern. 

Jak przystàpienie do UE mo˝e wp∏ynàç na 

wysokoÊç premii làdowej? 

Polski rynek jest od kilku lat otwarty i w pe∏ni zliberalizowany. 

Nie sàdz´, aby przystàpienie Polski 

do UE wp∏yne∏o negatywnie na realizowanà 

przez nas premi´ làdowà (d∏ugoterminowo 

przewidywane jest jej powolne obni˝anie). Jednak 

istnieje mo˝liwoÊç zwi´kszonej konkurencji 

zza wschodniej granicy. Natomiast dzi´ki wstàpieniu 

do UE nasz rynek b´dzie dodatkowo 

chroniony przez c∏a na produkty rafineryjne, co 

powinno nam pomóc w walce z konkurencjà. 

Jaki wp∏yw na wyniki spó∏ki b´dzie mieç 

zwi´kszenie zapasów obowiàzkowych do 90 

dni produkcji (sprzeda˝y) – wymóg UE? 

Tu˝ po rozpoczćiu prac nad wstàpieniem Polski 

do UE uwzgl´dniliÊmy koniecznoÊç wype∏nienia 

tego obowiàzku. Dlatego zainteresowaliÊmy si´ 

kawernami solnymi w okolicach Inowroc∏awia. 

Mo˝na powiedzieç, ˝e koszt przechowywania zapasów 

utrzymywanych w kawernach utrzymuje 

si´ na jednolitym poziomie, tak wić nawet znaczne 

zwi´kszanie zapasów nie powinno w istotny 

sposób wp∏ynàç negatywnie na wyniki finansowe 

Koncernu. Ma to zaÊ wp∏yw na SVA przez koszt zainwestowanego 

kapita∏u. Program Zarzàdzania 

WartoÊcià Firmy umo˝liwia nam identyfikacj´ 

efektów niewidocznych w rachunku wyników, do 

których inwestorzy przywiàzujà wag´. 



29

Logistyka 

Bazy magazynowe 

Na koniec 2003 roku w naszych strukturach logistycznych 

funkcjonowa∏o 20 baz magazynowych. 

W 2004 roku planujemy wy∏àczyç z obrotu 

towarowego 7 baz. 

Restrukturyzacja baz magazynowych 

W 2003 roku ze struktur logistyki wyodr´bniliÊmy 

13 nieefektywnych baz magazynowych. 

Obiekty te nie spe∏nia∏y wymagaƒ ochrony Êrodowiska 

obowiàzujàcych w Unii Europejskiej, 

natomiast z∏y stan techniczny i nieodpowiednia 

lokalizacja wykluczajà op∏acalnoÊç ich ewentualnej 

modernizacji. 

Dostosowanie do wymagaƒ 

Unii Europejskiej 

Bazy magazynowe w Ostrowie Wielkopolskim 

i w MoÊciskach spe∏niajà wszystkie wymogi regulacji 

prawnych obowiàzujàcych w Unii Europejskiej 

dotyczàce mi´dzy innymi hermetyzacji 

procesów magazynowania i prze∏adunku. 

Z uwagi na fakt, ˝e bazy te zlokalizowane sà na 

trasach rurociàgów dalekosi´˝nych, przewidziano 

je w programie inwestycyjnym do rozbudowy 

w celu zwi´kszenia pojemnoÊci przeznaczonych 

na utrzymywanie zapasów obowiàzkowych 

paliw p∏ynnych. Przewidywany 

termin zakoƒczenia II etapu modernizacji przypada 

na drugi kwarta∏ 2004 roku. 

Baza magazynowa 

w Ostrowie Wielkopolskim 

W 2003 roku w Ostrowie Wielkopolskim sumaryczna 

sprzeda˝ produktów wynios∏a 273,6 tys. 

ton, natomiast w 2004 roku planowana jest na 

poziomie oko∏o 345 tys. ton. Baza posiada pojemnoÊç 

55 tys. m 3 paliw. 

W zwiàzku z rozpoczćiem przesy∏u paliw 

rurociàgiem P∏ock–Ostrów Wielkopolski zaoszcz´dziliÊmy 

w 2003 roku 5,2 mln z∏ na 

30

ó˝nicy taryf mi´dzy transportem kolejowym 

a rurociàgowym. 

Modernizacja 

Szacunkowe koszty modernizacji pozosta∏ych 

baz magazynowych okreÊlamy na oko∏o 

213,2 mln z∏. 

W listopadzie 2003 roku zatwierdzony zosta∏ 

bud˝et na modernizacj´ 6 baz przewidzianych 

do funkcjonowania w docelowej sieci logistycznej 

Koncernu. Decyzja Zarzàdu na temat 

ewentualnej modernizacji pozosta∏ych 5 baz, 

pozostajàcych w obrocie paliwami, b´dzie 

podj´ta w drugim kwartale 2004 roku. 

Podziemny magazyn ropy i paliw 

W 2003 roku uruchomiliÊmy na skal´ przemys∏owà 

podziemny magazyn ropy i paliw 

(PMRiP) w Górze ko∏o Inowroc∏awia. W ciàgu 

ca∏ego roku przet∏oczono do PMRiP oko∏o 

754 tys. ton ropy naftowej i paliw, osiàgajàc na 

koniec roku stan oko∏o 1 035 tys. ton. Pozwoli∏o 

to na ca∏kowite zaspokojenie potrzeb 

PKN ORLEN w zakresie tworzenia i utrzymywania 

zapasów obowiàzkowych wynikajàcych 

z ustawy. Na koniec 2006 roku, w miar´ dalszych 

inwestycji, uzyskamy pojemnoÊci magazynowe 

na ponad 4 300 tys. ton. Nale˝y nadmieniç, 

˝e opisana dzia∏alnoÊç prowadzona jest 

Naftobazy Sp. z o.o. 

Z dwudziestu dwóch naftobaz nale˝àcych do 

Skarbu Paƒstwa PKN ORLEN wykorzystuje tylko 

szeÊç. W 2003 roku obrót handlowy w tych 

obiektach wzrós∏ z 3 880 do 4 140 tys. ton. 

Zapasy obowiàzkowe 

W 2003 roku PKN ORLEN uzyska∏ od MGPiPS 

zgod´ dotyczàcà zmiany struktury utrzymywania 

zapasów obowiàzkowych: z dotychczas 

obowiàzujàcych 50% paliwa – 50% ropa, na 

40% paliwa – 60% ropa. Zmiana struktury spowodowa∏a 

zmniejszenie kosztów utrzymania 

zapasów obowiàzkowych o 8 mln z∏. 

w jednym z najwi´kszych, najnowoczeÊniejszych, 

a jednoczeÊnie najbardziej przyjaznych 

Êrodowisku podziemnych magazynów w´glowodorów 

ciek∏ych w Europie. 

W∏asne przewozy kolejowe 

W 2003 roku Dzia∏ Przewozów Kolejowych realizowa∏ 

przewozy w∏asne, opierajàc si´ na posiadanej 

koncesji. Osiàgni´to zak∏adanà 

oszcz´dnoÊç ponad 20% w stosunku do kosztów 

przewoênego, jakie nale˝a∏oby ponieÊç 

przy przewozach realizowanych przez przewoênika 

zewn´trznego. 

31

L O G I S T Y K A 

Plany i cele 2004 

• Ograniczenie jednostkowych kosztów logistyki 

pierwotnej do ok. 50,70 z∏/t (o ok. 12%) 

oraz logistyki wtórnej do ok. 26,20 z∏/litr (o ok. 

24%) oznacza osiàgnićie poziomu uzyskiwanego 

przez mi´dzynarodowe firmy naftowe. 

• Zakoƒczenie modernizacji baz w Ostrowie 

Wielkopolskim i MoÊciskach. 

• Wy∏àczenie z obrotu towarowego kolejnych 

7 nieefektywnych baz magazynowych. 

• Utworzenie Zintegrowanego Operatora Logistycznego 

w kooperacji z VOPAK – inwestorem 

strategicznym wybranym przez Naft´ 

Polskà SA w procesie prywatyzacji Naftobazy 

Sp. z o.o. Do koƒca 2003 roku opracowano 

podstawowe za∏o˝enia struktury transakcji 

oraz modelu finansowego przedsi´wzićia. 

• Dalszy rozwój w∏asnych przewozów kolejowych. 

R UROCIÑGI SUROWCOWE I PRODUKTOWE ORAZ BAZY MAGAZYNOWE 

ORLEN Morena 

S∏awno 

BM 94 ÂwinoujÊcie 

BM 31 Gdaƒsk 

BM 32 Gdaƒsk 

BM 33 Gdaƒsk 

Rurociàg 

Pomorski 

BM 61 Gutkowo 

BM 21 Sokólka 

BM 91 Szczecin 

BM 92 Szczecin 

Nowa WieÊ Wielka 

Rurociàg 

„Przyjaêƒ” 

BM 71 Mi´dzychód 

Rejowiec 

IKS Solino 

BM 13 P∏ock 

BM 101 MoÊciska 

Emilianów 

Rurociàg 

„Przyjaêƒ” 

BM 93 Nowa Sól. 

BM 74 Ostrów Wlkp. 

Koluszki 

BM 51 Lublin 

ORLEN Petroprofit 

Niemce 

Kawice 

BM 112 Boles∏awiec 

BM 111 Wroc∏aw 

BM 41 Blachownia 

Boronów 

IVG Radzionków 

BM 42 Katowice Ligota 

Rafineria Trzebinia 

BM 81 Olszanica 

ORLEN Petrotank 

Wide∏ka 

BM 82 ˚urawica 

Rurociàgi surowcowe 

Bazy Magazynowe PKN ORLEN 

Rurociàgi produktowe 

Regionalni Operatorzy Rynku 

Rurociàgi PKN ORLEN 

Naftobazy 

Rafineria w P∏ocku 

IVG Radzionków 

IKS Solino 

32

Rafineria

Rafineria 

Wolumeny 2003 

• Przerób ropy naftowej w 2003 roku wyniós∏ 

11 724 tys. ton i by∏ o 6% ni˝szy w porównaniu 

z rokiem 2002. G∏ównà przyczynà 

zmniejszenia przerobu by∏o czasowe wy∏àczenie 

instalacji Hydrokrakingu w trakcie jej 

modernizacji. Z uwagi na zmian´ struktury 

popytu na paliwa w Polsce zmniejszyliÊmy 

produkcj´ benzyn, zwi´kszajàc jednoczeÊnie 

produkcj´ oleju nap´dowego i paliwa lotniczego. 

Dzi´ki usprawnieniom procesów 

przerobu ropy i odsiarczania zmniejszyliÊmy 

udzia∏ dro˝szej ropy niskosiarkowej w ca∏ej 

puli przerabianego surowca z 3% w 2002 roku 

do zaledwie 1% w 2003 roku. 

• Uzysk produktów bia∏ych, dzi´ki modernizacji 

instalacji Hydrokrakingu, wzrós∏ z 78,40% 

w 2002 roku do 79,73% w 2003 roku. 

• WydajnoÊç produkcji paliw w 2003 roku 

zwi´kszy∏a si´ blisko o 2%: z 65,5% w 2002 roku 

do 67,26%. 

JakoÊç 

W 2003 roku dokonaliÊmy znaczàcej zmiany 

w strukturze jakoÊciowej w grupie podstawowych 

paliw silnikowych. 

W IELKOÂå PRODUKCJI W LATACH 2001–2003 (W TYS. TON) 

2001 2002 2003 Zmiana 

2003/2002 

Przerób ropy naftowej 12 318 12 474 11 724 -6% 

Paliwa ogó∏em 8 4098 175 7 886 -3,5% 

Benzyny silnikowe 3 176 2 979 2 767 -7,1% 

Oleje nap´dowe 2 7593 020 3 071 1,7% 

Paliwo lotnicze Jet A-1 283 263 301 14,4% 

Lekki olej opa∏owy „Ekoterm” 1 974 1 705 1 531 -10,2% 

Gaz p∏ynny 216 206 216 1,5% 

Uzysk paliw % 68,26 65,50 67,26 1,76% 

Uzysk produktów bia∏ych % 79,72 78,40 79,73 1,33% 

34

Benzyny 

W roku 2003 iloÊç benzyn z zawartoÊcià biokomponentu 

(EETB = min. 5%) wynosi∏a 61% 

ca∏kowitej iloÊci wyprodukowanych benzyn 

silnikowych. IloÊç benzyn o zawartoÊci siarki 

poni˝ej 150 ppm oraz o zawartoÊci benzenu 

poni˝ej 1% wynios∏a 2 767 tys. ton, co stanowi 

100% produkowanych benzyn (Êrednia zawartoÊç 

siarki i benzenu w benzynach silnikowych 

w 2002 roku wynosi∏a odpowiednio 200 

ppm i 1,17%, a w 2003 roku – 106 ppm oraz 

0,71%). 

Modernizacje 2003 

Modernizacja instalacji Hydrokrakingu 

W czerwcu i lipcu 2003 roku instalacja Hydrokrakingu 

poddana zosta∏a modernizacji, której 

celem by∏o zwi´kszenie zdolnoÊci przerobowej 

obiektu oraz wymiana katalizatora w reaktorach 

instalacji. Zastosowanie nowego katalizatora 

pozwoli∏o na zwi´kszenie uzysków frakcji 

olejów nap´dowych kosztem komponentów 

benzynowych. Wiàza∏o si´ to z wymianà cz´Êci 

aparatów i armatury ze wzgl´du na zwi´kszenie 

przerobu instalacji o 30% – z 325 ton do 

Olej nap´dowy 

W po∏owie 2003 roku rozpocz´liÊmy produkcj´ 

Oleju Nap´dowego Miejskiego „Standard 

25” i zaprzestaliÊmy produkcji ONM „Standard 

50”. Nowe paliwo zawiera dwukrotnie mniej 

siarki i charakteryzuje si´ bardzo dobrymi parametrami 

niskotemperaturowymi, które pozwalajà 

na u˝ytkowanie go w najtrudniejszych warunkach 

zimowych: do temperatury –34°C. 

ONM znacznie obni˝a zawartoÊç zwiàzków 

toksycznych w spalinach silnikowych. Olej ten 

zosta∏ wyró˝niony Medalem Europejskim przez 

Urzàd Komitetu Integracji Europejskiej oraz Business 

Centre Club. 

425 ton wsadu olejowego. W wyniku intensyfikacji 

obiektu znacznemu zwi´kszeniu uleg∏a 

iloÊç niskosiarkowych (zawartoÊç siarki poni˝ej 

1 ppm wag.) komponentów gotowych olejów 

nap´dowych. 

Wybudowanie instalacji dozowania etanolu 

do benzyn – BIOPALIWA 

Instalacja mo˝e pracowaç z wydajnoÊcià 

150 tys. ton benzyn alkoholowych na miesiàc. 

35

R A F I N E R I A 

Plany 2004–2005 

Odsiarczanie benzyny krakingowej 

W minionym roku podj´liÊmy decyzj´ 

o usprawnieniu procesu odsiarczania benzyny 

krakingowej. Inwestycja umo˝liwi nam produkcj´ 

benzyn zgodnie ze standardami, które b´dà 

obowiàzywaç w Unii Europejskiej po 2005 roku. 

WybraliÊmy ju˝ wykonawc´ na projekt 

techniczny instalacji. Instalacja b´dzie odsiarczaç 

benzyn´ z Krakingu Katalitycznego II, gdy˝ 

jest ona najwi´kszym noÊnikiem siarki wÊród 

komponentów benzynowych. Uruchomienie 

jest planowane na prze∏omie 2005 i 2006 roku. 

Ekstrakcja Aromatów 

Kolejnà inwestycjà b´dzie modernizacja instalacji 

Ekstrakcji Aromatów, która umo˝liwi optymalizacj´ 

gospodarki strumieniami aromatycznymi 

pochodzenia rafineryjnego i petrochemicznego 

w Zak∏adzie Produkcyjnym w P∏ocku. 

Modernizacja pozwoli na produkcj´ benzenu 

do 22,4 t/h i toluenu do 27,4 t/h. Zakoƒczenie 

modernizacji przewidywane jest na rok 2005. 

P RZERÓB ROPY NAFTOWEJ I UZYSK PALIW (W TYS. TON) 

S TOPA UZYSKÓW PALIW 

12 318 

12 474 

11 724 

8 409 

8 175 

7 886 

79,72% 

78,40% 

79,73% 

68,26% 

65,52% 

67,26% 

2001 

2002 

2003 

2001 

2002 

2003 

Przerób ropy naftowej 

Uzysk paliw 

Uzysk paliw 

Uzysk produktów bia∏ych 

36

? 


W jakim stopniu zak∏ad produkcyjny wymaga 

inwestycji, aby produkty paliwowe spe∏nia∏y 

normy UE 2005? 

Nasz zak∏ad jest ju˝ w pe∏ni przygotowany do 

spe∏nienia wymagaƒ norm EU2005. Wed∏ug 

Wood McKenzie Zak∏ad Produkcyjny w P∏ocku 

nale˝y do pierwszej dziesiàtki nowoczesnych, 

zintegrowanych obiektów rafineryjno-petrochemicznych 

w Europie. Natomiast obecnie 

realizujemy dwa projekty, które zbli˝à nas do 

spe∏nienia norm zapowiadanych na 2009 rok 

oraz usprawnià proces produkcyjny. Jest to 

modernizacja instalacji Ekstrakcji Aromatów 

oraz budowa instalacji Odsiarczania Benzyny 

Krakingowej. PodpisaliÊmy ju˝ kontrakty na 

wykonanie tych inwestycji i w 2004 roku 

powinniÊmy rozpoczàç prace inwestycyjne. 

Szacujemy, ˝e na realizacj´ obydwu projektów 

poniesiemy nak∏ady w kwocie 270 mln z∏. 

Jaki jest efektywny poziom mo˝liwoÊci 

przerobu ropy naftowej wzgl´dem zdolnoÊci 

destylacji ropy? 

Obecnie kompleks rafineryjno-petrochemiczny 

ORLENU w P∏ocku mo˝e efektywnie przerobiç 

13,1 mln ton ropy w ciàgu roku, tak aby 

wszystkie uzyskane produkty spe∏nia∏y 

obowiàzujàce normy jakoÊciowe przy 

za∏o˝onej ekonomice produkcji. Warto jednak 

pami´taç, ˝e projektowa wydajnoÊç naszych 

instalacji do destylacji ropy naftowej 

w zale˝noÊci od jej rodzaju znajduje si´ na 

poziomie ponad 17 mln ton/rok. Prowadzone 

inwestycje, majàce na celu zwi´kszenie 

g∏´bokiego przerobu ropy, pozwolà nam w 

przysz∏oÊci wykorzystaç w wi´kszym stopniu 

ten potencja∏. Po zakoƒczeniu revampingu 

instalacji Olefiny II nasz efektywny poziom 

przerobu ropy zostanie zwi´kszony do 13,8 

mln ton w skali roku. 



ds. Rozwoju i Produkcji 

37

Petrochemia 

Wolumeny 2003 

Ca∏kowita produkcja petrochemikaliów spad∏a 

o 3,7%, z poziomu 1 164 do 1 121 tys. ton. 

Plany 2005 

Modernizacja Wytwórni Olefin II 

Modernizacja pozwoli na zwi´kszenie mocy 

produkcyjnych instalacji do 660 tys. ton etylenu 

oraz 315 tys. ton propylenu rocznie. 

Basell Orlen Polyolefins 

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. (BOP) jest spó∏kà 

joint venture utworzonà w 2003 roku przez 

PKN ORLEN i Basell Europe Holdings B.V, najwi´kszego 

na Êwiecie producenta polipropylenu. 

Obaj w∏aÊciciele posiadajà po 50% udzia∏ów. PKN 

ORLEN wniós∏ do wspólnego przedsi´wzićia 

zorganizowanà cz´Êç przedsi´biorstwa wraz z wykwalifikowanym 

personelem. 

Dzia∏alnoÊç Spó∏ki 

BOP zajmuje si´ produkcjà i sprzeda˝à wysokiej 

jakoÊci polietylenu (PE) i polipropylenu 

(PP), pochodzàcych z instalacji PKN ORLEN 

w P∏ocku. Spó∏ka stosuje najnowoczeÊniejsze 

na Êwiecie technologie produkcji tworzyw 

sztucznych oraz posiada rozleg∏à sieç sprzeda- 

˝y, do której trafiajà produkty z P∏ocka. 

Sprzeda˝ w 2003 

– W minionym roku BOP sprzeda∏ 45 tys. ton 

nowych produktów: Hostalen ® i Moplen ® 

oraz 245 tys. ton dotychczasowego produktu 

Malen ® . 

– Przychody ze sprzeda˝y wynios∏y 

725 697 tys. z∏. 

Udzia∏ w rynku 

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. w 2003 roku 

osiàgnà∏ 50% udzia∏ w polskim rynku poliolefin. 

38

Cele i plany 2004–2005 

2004 

• Budowa Êwiatowej klasy centrum logistyczno- 

-dystrybucyjnego, umo˝liwiajàcego obs∏ug´ 

klientów oraz dystrybucj´ zwi´kszonej iloÊci 

tworzyw sztucznych. 

• Budowa instalacji reaktorów do polimeryzacji. 

2005 

• Zakoƒczenie budowy instalacji poliolefin. 

W IELKOÂå PRODUKCJI WYBRANYCH PETROCHEMIKALIÓW ( TONY) * 

Zmiana 

2002 2003 2003/2002 

Etylen 116 111 246 899 112,6% 

Propylen 81 551 201 000 146,5% 

Butadien 51 377 44 055 -14,3% 

Fenol 50 726 52 577 3,6% 

Aceton 31 430 33 277 5,9% 

Glikole 115 870 96 665 -16,6% 

P∏yny ch∏odnicze 16 717 16 7190,0 % 

Rozpuszczalniki 48 383 18 082 -62,6% 

Aromaty 222 461 236 618 6,4% 

Siarka 111 032 104 331 -6,0% 

* Dotyczy PKN ORLEN 

39

? 


Szacuje si´, i˝ na rynku UE wyst´puje nadpoda˝ 

poliolefin. Dlaczego PKN ORLEN zdecydowa∏ 

si´ na ekspansj´ w tym kierunku? 

Zarówno perspektywy, jak i sytuacja panujàca 

na rynku Europy Ârodkowej sà zupe∏nie inne 

ni˝ w pozosta∏ej cz´Êci Unii Europejskiej. Konsumpcja 

poliolefin przypadajàca na g∏ow´ 

mieszkaƒca jest kilkakrotnie ni˝sza, a rynek ro- 

Ênie w tempie 2-3-krotnie szybszym ni˝ w Europie 

Zachodniej. Poza tym polski rynek jest 

mocno deficytowy. Ekspansja w tym kierunku 

wydaje si´ byç oczywista. Bezpieczeƒstwo projektu 

zapewniliÊmy sobie przez dobranie najsilniejszego 

partnera na tym rynku – firm´ Basell. 

Jest ona odpowiedzialna za odbiór i dystrybucj´ 

produktów. ZyskownoÊç projektu podwy˝szajà 

dodatkowo efekt skali oraz pe∏na integracja 

cz´Êci rafineryjnej z petrochemicznà. Jeste- 

Êmy spokojni o przysz∏oÊç tego projektu. 

Zw∏aszcza, ˝e w 2005 roku planuje si´ zamknićie 

trzech wytwórni poliolefin: w Niemczech, 

Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. 

Kiedy i jakich efektów nale˝y si´ spodziewaç 

z poczynionych inwestycji? 

Pierwszych efektów mo˝na spodziewaç si´ ju˝ 

w 2005 roku. Jednak widoczna zmiana zyskownoÊci 

obszaru petrochemicznego (zwi´kszona 

produkcja etylenu i propylenu) oraz rafineryjnego 

(zwi´kszony przerób ropy) nastàpi 

w roku 2006. B´dà to efekty po stronie PKN 

ORLEN. Natomiast spó∏ka BOP powinna przynieÊç 

dodatkowe korzyÊci w wyniku konsolidowania 

50% jej zysków. 



ds. Rozwoju i Produkcji 

40

Pracownicy

Pracownicy 

Zatrudnienie 

• Wraz z Grupà ORLEN liczba zatrudnionych 

w PKN ORLEN na koniec 2003 roku wynios∏a 

15 133 osoby. 

• W spó∏ce dominujàcej na koniec 2003 roku 

pracowa∏o ok. 6 287 osób. 

• W 2003 roku zmniejszyliÊmy stan zatrudnienia 

w stosunku do roku poprzedniego o oko- 

∏o 2 700 osób, w tym o 1 000 pracowników 

w spó∏ce dominujàcej. 

• W strukturze zwolnieƒ oko∏o 20% stanowi∏y 

odejÊcia pracowników w ramach Programu 

Dobrowolnych OdejÊç Emerytalnych. 

S TAN ZATRUDNIENIA W PKN ORLEN 

7 298 

6 287 

2002 

2003 

Wykszta∏cenie 

• W 2003 roku wszystkimi formami kszta∏cenia 

i szkolenia obj´to ok. 7 200 pracowników 

Koncernu. 

• Wzrós∏ udzia∏ pracowników z wy˝szym wykszta∏ceniem 

(wzrost o 4%), co Êwiadczy o ciàg∏ym 

rozwoju zawodowym personelu. 

Wdro˝enie SAP HR 

W 2003 roku rozpocz´liÊmy wdra˝anie modu- 

∏u HR na platformie My SAP. G∏ównym celem 

wdro˝enia jest zoptymalizowanie procesów zarzàdzania 

kadrami, a tak˝e obni˝enie kosztów 

obs∏ugi personalnej. 

42

P RZYCZYNY ODEJÂå PRACOWNIKÓW W 2003 ROKU 

14% 

20% 

Zak∏adowy Fundusz 

Âwiadczeƒ Socjalnych 

KontynuowaliÊmy realizacj´ Êwiadczeƒ socjalnych 

na rzecz pracowników PKN ORLEN, pracowników 

spó∏ek, emerytów i rencistów oraz 

cz∏onków ich rodzin. W ramach dzia∏alnoÊci 

2003 

socjalnej obs∏ugiwaliÊmy pracowników 30 spó- 

∏ek z Grupy Kapita∏owej, z którymi podpisali- 

Êmy „umow´ o wspólnej dzia∏alnoÊci socjalnej”. 

W ramach zaplanowanych Êrodków, 

opierajàc si´ na Regulaminach Zak∏adowej 

Dzia∏alnoÊci Socjalnej, zrealizowaliÊmy ogó∏em 

36 578 Êwiadczeƒ socjalnych. 

Restrukturyzacja 

Emerytura 

i Êwiadczenia przedemerytalne 

Pozosta∏e 

66% 

W YKSZTA¸CENIE PRACOWNIKÓW 

(STAN NA 31.12.2003 ROKU) 

W YKSZTA¸CENIE PRACOWNIKÓW 

(STAN NA 31.12.2002 ROKU) 

11% 

4% 

33% 

12% 

6% 

29% 

2003 

2002 

52% 

53% 

Wy˝sze 

Ârednie 

Zasadnicze zawodowe 

Podstawowe 

Wy˝sze 

Ârednie 

Zasadnicze zawodowe 

Podstawowe 

43

P R A C O W N I C Y 

Nagrody i wyró˝nienia 

W marcu 2004 roku PKN ORLEN zajà∏ pierwsze 

miejsce w kategorii bran˝owej w rankingu 

„Pracodawca roku”, prowadzonym przez tygodnik 

„Newsweek”. 

R EALIZACJA PROGRAMU 

DOBROWOLNYCH ODEJÂå EMERYTALNYCH (PDOE) 

400 

luty 2004 

520 

cel PDOE 

do koƒca 

marca 2004 

Wprowadzenie nowych 

Regulaminów Pracy w PKN ORLEN 

W zwiàzku z nowelizacjà Kodeksu pracy i zmianami 

strukturalnymi Koncernu niezb´dne sta∏o 

si´ stworzenie nowych regulaminów pracy dla 

wszystkich pracodawców wewn´trznych 

PKN ORLEN. Prace w tym zakresie rozpocz´∏y 

si´ w grudniu 2002 roku. W styczniu 2003 roku 

powsta∏ projekt, na podstawie którego opracowano 

poszczególne regulaminy pracy dla ka˝dego 

pracodawcy, uwzgl´dniajàce specyfik´ 

ka˝dego z nich. 

Zgodnie z wymogami ustawowymi ka˝dy pracodawca 

wewn´trzny PKN ORLEN uzgodni∏ 

w∏asny regulamin pracy z w∏aÊciwymi zak∏adowymi 

organizacjami zwiàzkowymi. 

W maju nowe regulaminy pracy obowiàzywa∏y 

ju˝ w ca∏ej Spó∏ce. 

Plany 2004 

W celu z∏agodzenia skutków restrukturyzacji 

wprowadziliÊmy w 2003 roku kolejny program 

zachćajàcy pracowników nabywajàcych prawo 

do Êwiadczeƒ emerytalnych i przedemerytalnych 

do skorzystania z tych uprawnieƒ. Szacuje 

si´, ˝e z programu do koƒca 2004 roku 

skorzysta ok. 550 pracowników. 

44

Wizerunek

Wizerunek 

Marka ORLEN 

• Rok 2003 by∏ kolejnym rokiem budowania 

wizerunku marki ORLEN oraz dalszego 

wdra˝ania systemu to˝samoÊci wizualnej 

Koncernu i Grupy ORLEN. S∏usznoÊç podejmowanych 

dzia∏aƒ potwierdzajà wyniki 

badaƒ. 

• PKN ORLEN w ciàgu pierwszego pó∏rocza 

2003 roku odnotowa∏ bardzo wyraêny wzrost 

spontanicznej znajomoÊci marki ORLEN: 

z 40% * w 2002 roku do 66% * w 2003 roku. 

ORLEN kojarzony jest przez respondentów 

przede wszystkim z: 

• liderem w dziedzinie dystrybucji paliw 

(59%) * , 

• wysokà jakoÊcià paliw (52%) ** , 

• nowoczesnym Koncernem (39%) * , 

• markà produktu (31%) * , 

• najnowoczeÊniejszà siecià stacji paliw (30%) * , 

• dynamicznie rozwijajàcà si´ firmà (26%) * . 

Lider gospodarczy 

Koncern jako jedna z najwi´kszych polskich 

firm wp∏ywa na rozwój gospodarczy kraju i regionu. 

Program LIDER GOSPODARCZY umo˝liwia 

prezentacj´ ORLENU jako lidera zmian, 

firm´ o formacie mi´dzynarodowym. W ramach 

tego programu wspieramy liczne konferencje 

naukowe i ekonomiczne. Do najwa˝niejszych 

z nich w 2003 roku nale˝a∏y: 

• XIII Forum Ekonomiczne w Krynicy pod has∏em 

„Rozszerzenie Unii Europejskiej. Pierwszy czy 

ostatni etap integracji?”. W ramach Forum, 

zwanego polskim Davos, odby∏a si´ konferencja 

„2 nd Polish International Oil & Gas Summit”, 

której PKN ORLEN by∏ patronem honorowym 

oraz aktywnym uczestnikiem. 

* èród∏o: BPS Consultans Poland, 06/2003 – Badania – spontaniczna znajomoÊç nazwy stacji paliw oraz skojarzenie z markà 

** èród∏o: Pentor, 07/2003 – Badanie opinii na temat paliw oferowanych na stacjach 

46

• Szóste Forum Ekonomiczne Inicjatywy Ârodkowoeuropejskiej, 

które w zwiàzku z prezydencjà 

Polski w IÂE odby∏o si´ w Warszawie. W Forum 

wzi´li udzia∏ cz∏onkowie rzàdów 17 paƒstw 

z Europy Ârodkowo–Wschodniej, przedstawiciele 

organizacji mi´dzynarodowych (m.in. 

OECD, FAO, UNIDO), instytucji finansowych 

(m.in. Europejski Bank Inwestycyjny, Bank 

Âwiatowy) oraz biznesmeni z ca∏ej Europy. 

firmy jako mecenasa wa˝niejszych wydarzeƒ 

kulturalnych – wystaw i imprez organizowanych 

w Muzeum. 

Aukcje i wystawy 

Grupa Kapita∏owa ORLEN uzyska∏a status „Z∏otego 

sponsora aukcji i wystaw” organizowanych 

przez Fundacj´ „Bliêniemu swemu…”, 

dzia∏ajàcà na rzecz Towarzystwa Brata Alberta. 

Mecenas kultury 

PKN ORLEN, w ramach programu MECENAS 

KULTURY, wspiera kultur´ polskà, uczestniczàc 

w wa˝nych wydarzeniach kulturalnych. 

Potwierdzeniem tego jest sponsorowanie 

w 2003 roku m.in. takich wydarzeƒ, jak: 

• Festiwal Wielkanocny Ludwiga van Beethovena 

w Krakowie, 

• Festiwal im. Bu∏ata Okud˝awy w Krakowie, 

• Festiwal Dialogu Czterech Kultur w ¸odzi, 

• Koncert „Nieszpory Ludêmierskie” w P∏ocku, 

• Koncerty Szantowe organizowane na Pojezierzu 

Mazurskim. 

Muzeum Narodowe w Warszawie 

Wspó∏praca Koncernu z tak presti˝owà instytucjà 

jak Muzeum wzbogaca wizerunek naszej 

Ekspert bran˝owy 

Koncern jako EKSPERT BRAN˚OWY sponsorowa∏ 

najwi´ksze motorowe imprezy w kraju: 

• Rajd Polski, 

• Rajd Kormoran, 

• ORLEN Trophy „4x4” – rajd przeprawowy, 

• Szko∏´ Bezpiecznej Jazdy. 

JesteÊmy obecnie jedynà polskà firmà, która 

stworzy∏a od podstaw w∏asny, profesjonalny zespó∏ 

w rajdach terenowych – ORLEN Team. 

Pierwsze kroki w rajdzie Pary˝–Dakar, który odby∏ 

si´ w 1999 roku, stawiali motocykliÊci Jacek 

Czachor i Marek Dàbrowski. W aktualnym sk∏adzie 

zespó∏ ORLEN Team wyst´puje od czerwca 

2002 roku i z ka˝dym startem potwierdza wysoki 

poziom sportowych umiej´tnoÊci. Oprócz wspomnianych 

Jacka Czachora i Marka Dàbrowskiego, 

47

W I Z E R U N E K 

do zespo∏u nale˝à ¸ukasz Komornicki i Rafa∏ Marton, 

którzy tworzà za∏og´ samochodu terenowego. 

Zespó∏ bierze udzia∏ w najwa˝niejszych imprezach 

sportowych, m.in. w cyklu eliminacji Mistrzostw 

Âwiata FIM, w których w 2003 roku Marek 

Dàbrowski wywalczy∏ tytu∏ wicemistrza Êwiata. 

W najbardziej presti˝owym przedsi´wzićiu 

motoryzacyjnym Êwiata, Rajdzie Dakar, obaj 

motocykliÊci zajmowali miejsca w pierwszej 

strategia koncentracji Êrodków na wybranym 

polu sponsoringu, jakim jest zespó∏ ORLEN 

Team, przynios∏a wymierne efekty, pokazujàc, 

i˝ warto byç pionierem na rynku. Dzi´ki 

ORLEN Team marka ORLEN jest przez coraz 

wi´kszà grup´ kierowców postrzegana jako nowoczesna, 

dynamiczna, oferujàca wysokiej jakoÊci 

produkty, co w konsekwencji przek∏ada 

si´ bezpoÊrednio na wzrost sprzeda˝y. 

dziesiàtce. Zawodnicy ORLEN Team sà pierwszymi 

Polakami w historii tego rajdu, którym uda∏o 

si´ go ukoƒczyç i osiàgnàç doskona∏e wyniki. 

Podczas Rajdu Dakar 2004 ORLEN Team potwierdzi∏ 

te˝ ogromny potencja∏ medialny. Dzi´ki 

bie˝àcym informacjom m.in. w TVP1, Radiu 

ZET i „Super Expressie” marka ORLEN pojawi∏a 

si´ wielokrotnie w mediach. W czasie trwania 

rajdu prowadzono tak˝e akcj´ w ramach programu 

lojalnoÊciowego VITAY. Klienci mogli wymieniç 

zebrane punkty na nagrody z limitowanej 

kolekcji upominków ORLEN Team Dakar 

2004. WÊród promocyjnych towarów pojawi∏y 

si´ mi´dzy innymi przygotowane specjalnie na 

t´ okazj´ napoje energetyczne pod markà 

ORLEN Team. Wed∏ug ekspertów z bran˝y reklamowej 

sponsoring zespo∏u rajdowego 

ORLEN Team jest jednym z najwi´kszych projektów 

tego typu na rynku. Przyj´ta przez nas 

JACEK CZACHOR – motocyklista, kapitan zespo∏u. 

Uprawia sport motorowy od 1981 roku. Wielokrotny 

Mistrz i Wicemistrz Polski w Rajdach 

Enduro. Trener i instruktor m∏odzie˝y. Pićiokrotny 

uczestnik Rajdu Dakar. W 2000 roku 

zosta∏ pierwszym polskim motocyklistà, który 

ukoƒczy∏ ten najtrudniejszy terenowy rajd 

Êwiata. W 2004 roku zajà∏ 10. pozycj´ tu˝ za 

fabrycznym zespo∏em KTM. Jacek po zawodach 

zawsze ma czas na jeszcze jedno spojrzenie 

na motocykl. Chwile wolne, których ma 

coraz mniej, sp´dza z rodzinà. 

Data urodzenia: 22 VI 1967 roku w Warszawie, 

wzrost: 176 cm, waga: 80 kg, hobby: sporty 

motorowe, sukces: pierwszy start w Rajdzie Dakar 

w 2000 roku, jako pierwszy polski motocyklista 

ukoƒczy∏ ten najtrudniejszy rajd Êwiata. 

48


MAREK DÑBROWSKI – motocyklista. 

Uprawia sporty motorowe od 1989 roku. 

Wicemistrz Âwiata 2003. Drugi Wicemistrz 

Âwiata 2002. Wielokrotny Mistrz i Wicemistrz 

Polski w Rajdach Enduro. Dru˝ynowy Mistrz 

Âwiata w Rajdach Enduro z 1993 roku. 

Czterokrotny uczestnik legendarnego Rajdu 

Dakar. W 2003 roku jako pierwszy Polak 

w historii ukoƒczy∏ ten najtrudniejszy maraton 

Data urodzenia: 7 VIII 1965 roku w Krakowie, 

wzrost: 175 cm, waga: 76 kg, hobby: sport 

(narty, enduro, squash), sukces: 14. miejsce 

w klasyfikacji generalnej Rajdu Dakar 2004. 

RAFA¸ MARTON – pilot. 

Uczestnik Rajdowych Mistrzostw Âwiata, 

Europy oraz Mistrzostw Polski, by∏y 

wspó∏pracownik Leszka Kuzaja i Krzysztofa 

Jacek Czachor ¸ukasz Komornicki Marek Dàbrowski Rafa∏ Marton 

w pierwszej dziesiàtce, zajmujàc 9. miejsce 

w klasyfikacji generalnej. Marek po treningach 

i zawodach najch´tniej przesiada si´ na desk´ 

surfingowà lub snowboard. 

Data urodzenia: 16 XII 1972 roku w Warszawie, 

wzrost: 183 cm, waga: 76 kg, hobby: 

snowboard, windsurfing, sporty motorowe, 

sukces: rodzina i synek. 

Ho∏owczyca. Zdobywca 4. miejsca w Pucharze 

Âwiata 2003 w kategorii pilotów. Doskona∏e 

14. miejsce w Rajdzie Dakar 2004. 

Data urodzenia: 7 V 1971 roku w Warszawie, 

wzrost: 175 cm, waga: 78 kg, hobby: enduro, 

windsurfing, narty wodne, w´dkarstwo, sukces: 

14. miejsce w klasyfikacji generalnej Rajdu 

Dakar 2004. 

¸UKASZ KOMORNICKI – kierowca rajdowy. 

Kierowca rajdowy cross-country w ORLEN Team, 

syn Krzysztofa Komornickiego (najs∏ynniejszego – 

obok Sobies∏awa Zasady – polskiego kierowcy 

rajdowego lat 60. i 70.). Pierwsze rajdowe kroki 

stawia∏ w imprezach off-roadowych w Polsce. 

Zdobywca 5. miejsca w Pucharze Âwiata 2003. 

Rajd Dakar 2004 ukoƒczy∏ na doskona∏ej 

14. pozycji, wyprzedzajàc w tabeli m.in. Colina 

McRae i Jutt´ Kleinschmidt. 

49


Lokalny partner 

Koncern, b´dàc LOKALNYM PARTNEREM, anga˝uje 

si´ w szereg istotnych wydarzeƒ w ˝yciu 

spo∏ecznoÊci P∏ocka. Oprócz wieloletniej 

wspó∏pracy sponsorskiej z Wis∏à P∏ock Sportowà 

Spó∏kà Akcyjnà wspiera równie˝ inne przedsi´wzićia, 

nie tylko o charakterze sportowym. 

W 2003 roku wspólnie z Uniwersytetem Gdaƒskim 

przeprowadziliÊmy akcj´ na rzecz ratowania 

jedynego ba∏tyckiego ssaka – morÊwina, gatunku 

znajdujàcego si´ na Czerwonej LiÊcie 

Gatunków Zagro˝onych Mi´dzynarodowej Rady 

Przyrody. 

Jako przyk∏ady mo˝na wymieniç: 

• p∏ocki koncert Wielkiej Orkiestry Âwiàtecznej 

Pomocy, 

• Mistrzostwa Polski w tenisie na wózkach 

ORLEN POLISH OPEN, które rokrocznie odbywajà 

si´ w P∏ocku, 

• Piknik Europejski, 

• organizacj´ obchodów Dnia Chemika, 

• wspó∏prac´ z Muzeum Mazowieckim, Towarzystwem 

Naukowym P∏ockim, P∏ockim Stowarzyszeniem 

Regatowym, polegajàcà na organizacji 

wielu wa˝nych dla miasta przedsi´wzi´ç. 

Przyjaciel Êrodowiska 

Jako aktywny uczestnik spraw wa˝nych i poruszajàcych 

opini´ publicznà PKN ORLEN przeprowadzi∏ 

kampani´ na rzecz zalesiania Puszczy 

Piskiej, zniszczonej przez huragan w 2002 roku. 

Projekt powiàzany zosta∏ z programem VITAY, 

dzi´ki czemu mogli w nim uczestniczyç klienci 

naszych stacji. 

KontynuowaliÊmy równie˝ dzia∏ania zmierzajàce 

do poprawy komfortu i bezpieczeƒstwa turystyki 

na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, 

realizujàc program PRZYJACIEL ÂRODO- 

WISKA. We wspó∏pracy z Mazurskim WOPR 

oznaczyliÊmy przeszkody nawigacyjne na szlaku 

˝eglugowym Wielkich Jezior Mazurskich 

i przekazaliÊmy paliwo do ∏odzi ratowniczych. 

Mecenas sportu 

PKN ORLEN, jako aktywny lider ˝ycia gospodarczego 

i kulturalnego kraju, wspiera tak˝e 

sport. W ramach programu MECENAS SPOR- 

TU sponsorujemy przygotowania polskich zawodników 

do udzia∏u w letnich igrzyskach 

olimpijskich ATENY 2004 i zimowych – TURYN 

2006. 

50

Ochrona Êrodowiska

Ochrona 

Êrodowiska 

Wysoka jakoÊç produktów i obs∏ugi klientów 

przy pe∏nym respektowaniu wymogów ochrony 

Êrodowiska by∏a i jest celem dzia∏alnoÊci 

produkcyjnej i handlowej PKN ORLEN. 

Cel ten jest jednym z elementów wdra˝anego 

w roku 2003 zintegrowanego podejÊcia do zagadnieƒ 

ochrony Êrodowiska. Przez ca∏y ubieg∏y 

rok prowadziliÊmy prace dotyczàce przygotowania 

wniosku o zintegrowane pozwolenie 

dla Zak∏adu Produkcyjnego w P∏ocku, które jest 

swoistym „paszportem ekologicznym” niezb´dnym 

do dalszego funkcjonowania Spó∏ki. Zakoƒczenie 

prac i z∏o˝enie przygotowanego 

wniosku planowane jest w drugim pó∏roczu 

2004 roku. 

Polityka Êrodowiskowa 

Âwiadomi wp∏ywu dzia∏alnoÊci ORLENU na Êrodowisko 

deklarujemy systematyczne dostosowywanie 

zarówno metod planowania, jak i prowadzenia 

procesów do wymogów ochrony Êrodowiska. 

Celowi temu podporzàdkowujemy 

swojà strategi´ prze∏o˝onà zarówno na istniejàce, 

jak i przysz∏e programy rozwoju, a tak˝e na 

wszelkie inne dzia∏ania realizowane na 

podstawie wdro˝onego w kompleksie rafineryjno-petrochemicznym 

Systemu Zarzàdzania 

Ârodowiskowego wed∏ug wymagaƒ normy 

PN – EN ISO 14001. Zobowiàzujemy si´ do jego 

rozszerzenia na pozosta∏e jednostki Koncernu 

w Polsce i zbudowania zintegrowanego systemu 

gwarantujàcego ciàg∏e zmniejszanie wp∏ywu 

na Êrodowisko we wszystkich obszarach 

dzia∏alnoÊci ORLENU. 

Systemy zarzàdzania Êrodowiskiem 

System zarzàdzania Êrodowiskiem oparty jest 

na wymaganiach normy ISO 14001 i funkcjonuje 

w Zak∏adzie Produkcyjnym w P∏ocku od 

1999 roku. W marcu 2000 roku zgodnoÊç sys- 

52

temu z wymaganiami normy potwierdzi∏ certyfikat 

przyznany przez Bureau Veritas Quality International 

(BVQI). W 2003 roku BVQI przed∏u- 

˝y∏o wa˝noÊç certyfikatu na kolejne trzy lata. 

Inwestycje na ochron´ Êrodowiska 

W 2003 roku nak∏ady inwestycyjne na zadania 

zwiàzane z ochronà Êrodowiska w kompleksie 

rafineryjno–petrochemicznym w P∏ocku wynios∏y 

ponad 147 mln z∏. 

Na stacjach paliw w sieci ORLENU, bazach magazynowych 

i zak∏adach odr´bnych Koncernu 

wykonaliÊmy oko∏o 526 zadaƒ Êrodowiskowych, 

na które wydaliÊmy ponad 42,5 mln z∏otych. 

Szacujemy, ˝e ∏àczne nak∏ady inwestycyjne 

na ochron´ Êrodowiska wynios∏y w minionym 

roku oko∏o 190 mln z∏. 

E MISJA G¸ÓWNYCH ZANIECZYSZCZE¡ Z OBIEKTÓW ZAK¸ADU PRODUKCYJNEGO W ROKU 1996 I 2003 

Emisja [tys. ton/rok] 

60 

58,40 

Przerób ropy naftowej [tys. ton/rok] 

13 000 

11 724 

45 

43,94 

30 

10 410 

32,70 

24,46 

9 000 

15 

0 

1996 

3,18 

2003 

1,16 

5 000 

Emisja ∏àczna (bez dwutlenku w´gla) 

Dwutlenek siarki 

Suma w´glowodorów 


53

O C H R O N A Â R O D O W I S K A 

P OBÓR WÓD i ZRZUT ÂCIEKÓW OCZYSZCZONYCH W ROKU 1996 I 2003 

Pobór wody/zrzut Êcieków [tys. m 3 /rok] 

Przerób ropy naftowej [tys. ton/rok] 

25 000 

11 724 

13 000 

20 000 

15 000 

20 705 

10 410 

15 997 

17 715 

9 000 

10 000 

8 358 

5 000 

0 

1996 

2003 

5 000 

IloÊç pobranej wody 


Zrzut Êcieków do Wis∏y 

Ekologiczny Program Dostosowawczy 

Rok 2003 by∏ ostatnim rokiem realizacji Ekologicznego 

Programu Dostosowawczego, którego 

efektem by∏o zmniejszenie zasi´gu i skali oddzia- 

∏ywania Zak∏adu Produkcyjnego w P∏ocku na 

wszystkie komponenty Êrodowiska. Najwa˝niejsze, 

wymierne i odczuwalne efekty osiàgn´liÊmy 

w zakresie ochrony powietrza i gospodarki wodno–Êciekowej. 

¸àczna emisja zanieczyszczeƒ 

w okresie realizacji programu, tj. w latach 1997- 

-2003, zmniejszy∏a si´ o 44%, a iloÊç odprowadzanych 

Êcieków o ponad 47%. Znacznie ograniczyliÊmy 

równie˝ iloÊç pobieranej wody. 

Przeprowadzone w 2003 roku kontrole potwierdzi∏y 

uzyskanie trwa∏ych efektów ekologicznych 

zapewniajàcych dotrzymanie obowiàzujàcych 

norm. Efekty te osiàgn´liÊmy w czasie 

dynamicznego rozwoju zak∏adu, któremu towarzyszy∏o 

powstanie nowych instalacji b´dàcych 

potencjalnymi êród∏ami Êcieków i ha∏asu. 

Kwestia ograniczenia emisji ha∏asu nie znalaz∏a 

ostatecznego rozwiàzania w programie dostosowawczym, 

jednak w tym zakresie odnotowaliÊmy 

tendencj´ spadkowà. 

OdpowiedzialnoÊç i Troska 

(„Responsible Care”) 

Rok 2003 by∏ siódmym rokiem realizacji Programu 

„OdpowiedzialnoÊç i Troska” („Responsible Care”), 

zainicjowanego przez kanadyjskie Stowarzyszenie 

Przemys∏u Chemicznego. 

W ramach programu podj´te zosta∏y mi´dzy innymi 

nast´pujàce dzia∏ania: 

• wspó∏praca z organizacjami pozarzàdowymi 

dzia∏ajàcymi w obszarze ochrony Êrodowiska, 

• prowadzenie dzia∏aƒ dotyczàcych wdra˝ania 

Systemu Zarzàdzania Bezpieczeƒstwem i Higienà 

Pracy w kolejnych jednostkach zak∏adu, 

• przygotowanie broszury „Karta bezpieczeƒstwa 

dla osób przebywajàcych na terenie Zak∏adu 

Produkcyjnego Polskiego Koncernu 

Naftowego ORLEN Spó∏ka Akcyjna”, 

• wydanie ksià˝ki „Zasady bezpieczeƒstwa pracy 

w Polskim Koncernie Naftowym ORLEN 

Spó∏ka Akcyjna”, 

• bie˝àca aktualizacja „Poradnika ekologicznego 

pracownika Polskiego Koncernu Naftowego 

ORLEN Spó∏ka Akcyjna”, 

• udzia∏ w pracach grupy ekologicznej „Forum 

dla P∏ocka” – inicjatywy partnerstwa publiczno– 

54

O C H R O N A Â R O D O W I S K A 

Ochrona powietrza 

W 2003 roku zanotowaliÊmy zmniejszenie sumarycznej 

emisji zanieczyszczeƒ pochodzàcych 

z Zak∏adu Produkcyjnego w P∏ocku o oko- 

∏o 1,2%. Ponadto w ubieg∏ym roku w znacznym 

stopniu zmniejszyliÊmy emisj´ w´glowodorów 

alifatycznych i aromatycznych (o ponad 29% 

w stosunku do 2002 roku). 

–prywatnego, której celem by∏o opracowanie 

strategii zrównowa˝onego rozwoju P∏ocka. 

Zak∏adowa Inspekcja Ekologiczna 

Dzia∏alnoÊç Zak∏adowej Inspekcji Ekologicznej 

ORLENU jest wyrazem sta∏ej troski Spó∏ki 

o kontrol´ i pe∏ny monitoring procesów mogàcych 

mieç ujemny wp∏yw na Êrodowisko w 

wyniku naszej dzia∏alnoÊci, zw∏aszcza w sytuacjach 

wystàpienia zak∏óceƒ w normalnej pracy 

instalacji. Inspekcja monitoruje te˝ odbiór 

Spó∏ki przez lokalnà spo∏ecznoÊç mieszkaƒców, 

przyjmujàc i wyjaÊniajàc przyczyny ich interwencji 

zwiàzanych z ucià˝liwoÊcià Koncernu. 

W 2003 roku spad∏a o ponad 60% liczba takich 

interwencji, co jest dowodem na to, ˝e systematycznie 

eliminujemy ucià˝liwoÊci zwiàzane 

z funkcjonowaniem zak∏adu. 

Nagrody 

Nasze osiàgnićia w dziedzinie ochrony Êrodowiska 

zosta∏y docenione przez Jury IV edycji 

Konkursu Ekologicznego Przyjaêni Ârodowisku, 

organizowanego pod patronatem honorowym 

Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Podczas 

konkursu otrzymaliÊmy prawo pos∏ugiwania si´ 

tytu∏em „Firma Przyjazna Ârodowisku” w roku 

2003, zaÊ Stacja Paliw 682, znajdujàca si´ przy 

Al. SolidarnoÊci w Warszawie, otrzyma∏a z∏oty 

medal w konkursie „Najczystsza stacja paliw 

w 2003 roku”. 

55

? 


Które z dzia∏aƒ Êrodowiskowych realizowanych 

w Spó∏ce w 2003 roku uwa˝a Pan za najwa˝niejsze? 

Niewàtpliwie najwa˝niejsze dzia∏ania dotyczy∏y 

zakoƒczenia realizacji Ekologicznego Programu 

Dostosowawczego. Program ten pozwoli∏ na 

znaczne zmniejszenie skali oddzia∏ywania 

obiektów produkcyjnych Spó∏ki na praktycznie 

wszystkie komponenty Êrodowiska. 

Miarà zmniejszenia ucià˝liwoÊci Zak∏adu Produkcyjnego 

jest liczba interwencji zg∏aszanych 

do Zak∏adowej Policji Ekologicznej. W 2003 roku 

odnotowaliÊmy spadek liczby zg∏aszanych 

interwencji. Potwierdzajà to równie˝ wyniki ciàg∏ego 

monitoringu powietrza prowadzonego 

w czterech punktach wokó∏ zak∏adu, w których 

nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych 

norm emitowanych zanieczyszczeƒ. 

Przed jakimi zadaniami z zakresu ochrony Êrodowiska 

stoi Koncern w najbli˝szym czasie? 

Najwa˝niejszym wyzwaniem jest uzyskanie pozwolenia 

zintegrowanego na instalacj´ Zak∏adu 

Produkcyjnego w P∏ocku. Prace dotyczàce tego 

projektu rozpocz´liÊmy w 2003 roku. Ten nowy 

instrument zarzàdzania Êrodowiskiem wprowadzony 

w Unii Europejskiej (Dyrektywa IPPC) 

opiera si´ na zupe∏nie nowych za∏o˝eniach 

w zakresie oceny wp∏ywu prowadzonej przez 

zak∏ad dzia∏alnoÊci na Êrodowisko ∏àcznie we 

wszystkich komponentach. Wymaga równie˝ 

dokonania Êrodowiskowej oceny stosowanych 

technologii. Dokonanie takiej oceny dla wielu 

skomplikowanych procesów produkcyjnych b´dzie 

kontynuowane w 2004 roku. 



ds. Zasobów Kadrowych 

i Systemów Zarzàdzania 

56

Unia Europejska

Unia 

Europejska 

Przygotowanie PKN ORLEN do spe∏nienia 

wymagaƒ wynikajàcych z regulacji 

Unii Europejskiej 

• W 2003 roku przeprowadziliÊmy przeglàd 

procesu dostosowania PKN ORLEN do przepisów 

wynikajàcych z regulacji UE w obszarach 

swobodnego przep∏ywu towarów, prawa 

spó∏ek, polityki konkurencji, transportowej, 

spo∏ecznej i zatrudnienia, podatków, 

energii, Êrodowiska, ochrony konsumentów 

i zdrowia. 

• Od 2001 roku produkujemy paliwa o jakoÊci 

okreÊlonej przez dyrektywy 1998/70/WE 

i 2003/17/WE, zaÊ niektóre parametry obecnie 

produkowanych paliw majà wartoÊci lepsze 

ni˝ wymagane w krajach UE (np. produkujemy 

oleje nap´dowe o zawartoÊci siarki 

poni˝ej 30 ppm, tj. ponaddziesićiokrotnie 

ni˝szej ni˝ dopuszczona przepisami powy˝szych 

dyrektyw – 350 ppm). 

• Aktywnie uczestniczymy w przygotowaniu 

krajowego i rozwijamy firmowy system monitoringu 

jakoÊci paliw silnikowych, dost´pnych 

na rynku polskim. 

• Zgodnie z krajowymi przepisami znacznie 

wyprzedzamy realizacj´ obowiàzków zwiàzanych 

z wprowadzaniem na rynek paliw 

pochodzàcych ze êróde∏ odnawialnych (dyrektywa 

2003/30/WE). 

• Wdra˝amy przepisy Wspólnoty regulujàce 

zasady oddzia∏ywania na Êrodowisko instalacji 

przemys∏owych. 

• Wdra˝anie dyrektywy 94/63/WE, dotyczàcej 

emisji lekkich w´glowodorów podczas magazynowania, 

transportu i prze∏adunku benzyn 

silnikowych z terminali do stacji paliw, przebiega 

zgodnie z harmonogramem krajowym. 

• Bierzemy udzia∏ w procesie transpozycji 

prawa UE, wspó∏pracujàc z administracjà 

oraz czynnie wspierajàc inicjatywy i organizacje 

dzia∏ajàce w tym zakresie. 

58

• Aktywnie uczestniczymy w przygotowaniu 

krajowego obrotu emisjami tlenków siarki 

i azotu, wdra˝ajàc dyrektyw´ 2001/80/WE, 

a tak˝e w przygotowaniach krajowych do 

proponowanych regulacji UE dotyczàcych 

substancji chemicznych – systemu REACH. 

• Uczestniczymy w pracach nad wdro˝eniem 

dyrektywy 2003/87/WE o obrocie emisjami 

gazów cieplarnianych, b´dàcej sposobem 

realizacji zobowiàzaƒ UE wynikajàcych 

z Protoko∏u z Kioto i przygotowujemy naszà 

Spó∏k´ do uczestnictwa w tym systemie. 

• Od 1999 roku tworzymy i utrzymujemy zapasy 

obowiàzkowe paliw ciek∏ych (cz´Êciowo 

w postaci ropy naftowej), zwi´kszajàc 

rocznie ich iloÊç o 2% wielkoÊci produkcji 

i realizujàc okreÊlony w traktacie akcesyjnym 

harmonogram udzia∏u Polski w systemie bezpieczeƒstwa 

energetycznego UE, wynikajàcym 

z przepisów dyrektywy 98/93/WE. 

Reprezentacja interesów 

na forum europejskim 

• JesteÊmy cz∏onkiem Stowarzyszenia EUROPIA 

(European Petroleum Industry Association) 

zrzeszajàcego europejskie firmy rafineryjne, 

które reprezentujà ponad 90% rynku naftowego 

UE. Bierzemy udzia∏ w pracach grup, które 

przygotowujà stanowiska i strategi´ lobbingowà 

w sprawach kluczowych dla przemys∏u 

naftowego. Cz∏onkostwo w tym stowarzyszeniu 

gwarantuje nam bezpoÊredni dost´p do 

aktualnych informacji i mo˝liwoÊç przedstawienia 

naszego stanowiska dotyczàcego propozycji 

nowych uregulowaƒ prawnych UE. 

KorzyÊci dla PKN ORLEN 

wynikajàce z przystàpienia Polski 

do Unii Europejskiej 

• Mo˝liwoÊç zdyskontowania poniesionych 

nak∏adów: 

a. na przystosowanie techniczne do wymagaƒ 

zawartych w dyrektywach UE: 

– inwestycje w budow´ nowoczesnych instalacji 

przerobu ropy naftowej (ponad 

2 mld dolarów); 

– zaawansowanie w przygotowaniu instalacji 

rafineryjnych i sieci dystrybucji do ograniczenia 

emisji szkodliwych substancji do 

Êrodowiska naturalnego, tj. do wprowadzenia 

przepisów zintegrowanego systemu 

zapobiegania zanieczyszczeniom 

(IPPC) i redukcji emisji lotnych zwiàzków 

organicznych podczas operacji logistycznych 

benzyn (dyrektywa 94/63); 

– aktywne tworzenie systemu zapasów obowiàzkowych 

i infrastruktury do ich przechowywania 

(np. Inowroc∏awskie Kopalnie 

Soli „Solino” SA); 

59

U N I A E U R O P E J S K A 

b. na zdobycie umiej´tnoÊci operowania 

w warunkach wolnego i otwartego rynku – 

modernizacja i restrukturyzacja sieci dystrybucji 

tworzy nowoczesny i efektywny system, 

zapewniajàcy obs∏ug´ klienta na najwy˝szym 

poziomie, co sprawia, ˝e ju˝ dzisiaj odnosimy 

sukcesy na rynku polskim, na którym: 

– nie ma ograniczeƒ logistycznych ani formalnych 

importu paliw, 

– regulacje finansowe sà ju˝ zgodne z wymaganiami 

UE – dla paliw obowiàzujà zerowe 

stawki celne, zaÊ stawki podatku akcyzowego 

przekraczajà minimum okreÊlone 

przez UE, 

– konkurujemy z sieciami dystrybucyjnymi 

najwi´kszych Êwiatowych koncernów. 

• Efektywniejsze egzekwowanie przepisów 

dotyczàcych kontroli jakoÊci paliw oraz zasad 

konkurecji: 

– utrudnienie stosowania przez innych 

uczestników rynku praktyk nieuczciwej 

konkurencji – monitoring i kontrola jakoÊci 

paliw silnikowych, 

– ograniczenie mo˝liwoÊci pomocy paƒstwa 

przedsi´biorstwom nieefektywnym. 

• Szansa na szybszy wzrost gospodarczy, co 

prze∏o˝y si´ na rozwój rynku paliw i wyniki finansowe 

Koncernu. 

• Mo˝liwoÊç wykorzystania funduszy Unii Europejskiej 

do restrukturyzacji firmy przez w∏àczenie 

si´ w realizacj´ Narodowego Planu 

Rozwoju, zw∏aszcza w zakresie dzia∏aƒ majàcych 

na celu wzrost innowacyjnoÊci i wzmocnienie 

pozycji konkurencyjnej przedsi´biorstw 

dzia∏ajàcych na jednolitym rynku europejskim. 

ug publiczny 

ane w proc. 

D ¸UG PUBLICZNY W KRAJACH PRZYJ¢TYCH DO UNII EUROPEJSKIEJ W DNIU 1 MAJA 2004 ROKU 

(DANE W %PKB) 

70,9 70,9 

64,2 64,2 

74,6 

76,9 

40,6 

42,4 

58,7 58,0 

73,9 75,9 

49,1 50,3 

45,1 46,1 

16,0 16,1 

22,8 23,2 

28,3 28,2 

5,4 

5,3 

strefa 

euro 

Unia 

Europejska 

Cypr 

Czechy 

Estonia 

W´gry 

¸otwa 

Litwa 

Malta 

Polska 

S∏owacja 

S∏owenia 

t prognozy na 2004 rok 

t prognozy na 2005 rok 

60

U N I A E U R O P E J S K A 

Zagro˝enia dla PKN ORLEN wynikajàce 

z przystàpienia Polski do Unii 

Europejskiej 

• Zaostrzenie wymagaƒ jakoÊciowych dla paliw 

silnikowych – od 2009 roku maksymalna 

dopuszczalna zawartoÊç siarki to 10 ppm, 

• Wzrost kosztów wynikajàcy z zaostrzenia 

przepisów dotyczàcych ochrony Êrodowiska, 

m.in. odpowiedzialnoÊci za zanieczyszczenie 

Êrodowiska i zapobieganie nadmiernemu 

ska˝eniu, a tak˝e ograniczenia emisji 

gazów cieplarnianych. 

zaÊ od 2005 roku obowiàzek zapewnienia 

dost´pnoÊci takich paliw na rynku oraz postulat 

wprowadzenia odr´bnego gatunku 

oleju nap´dowego dla silników pozadrogowych 

i maszyn rolniczych, a tak˝e obni˝enie 

dopuszczalnej zawartoÊci siarki w olejach 

˝eglugowych. 

• Rozszerzenie zakresu obowiàzkowych badaƒ 

substancji chemicznych wprowadzanych 

na rynek – pakiet legislacyjny systemu 

REACH. 

• Os∏abienie pozycji paliw pochodzenia naftowego, 

wynikajàce z projektowanych regulacji 

UE, dotyczàcych oszcz´dnoÊci energii (ograniczenie 

zu˝ycia energii o 1% rocznie w ka˝dym 

kraju, zmniejszenie zu˝ycia paliw silnikowych 

do 5,8 l/100 km, rozszerzenie wykorzystania 

paliw alternatywnych – wodoru, 

CNG, paliw ze êróde∏ odnawialnych). 

61

? 

Prezes Zarzàdu odpowiada 

Czy wstàpienie do UE pozytywnie wp∏ynie na 

pozycj´ oraz wyniki Koncernu? 

Tak. KorzyÊci, które przedstawiliÊmy w tym rozdziale, 

zdecydowanie przewy˝szajà potencjalne 

zagro˝enia. Mam tu na myÊli dwa najwa˝niejsze 

elementy. Pierwszym jest mo˝liwoÊç 

zdyskontowania nak∏adów poniesionych na aktywa 

produkcyjne i sieç dystrybucji, równie˝ 

w aspekcie uzyskania efektu skali, czyli ekspansji 

krajowej. Drugim zaÊ – coraz skuteczniejsze 

egzekwowanie przepisów dotyczàcych kontroli 

jakoÊci paliw oraz zasad konkurencji. Ju˝ teraz 

widzimy znacznà popraw´ na tym polu. Maleje 

szara strefa, klienci zaczynajà przywiàzywaç 

coraz wi´kszà wag´ do jakoÊci paliw oraz obs∏ugi. 

Dlatego te˝ pozycja oraz wizerunek 

ORLENU ju˝ teraz ulegajà wzmocnieniu. Jest to 

równie˝ widoczne w wynikach Koncernu. 

Czy nale˝y si´ spodziewaç zmiany w strukturze 

akcjonariatu polskiego i zagranicznego? 

Naszà Spó∏kà zaczynajà interesowaç si´ inwestorzy 

lokujàcy swoje aktywa w UE. Polityka inwestycyjna 

zakazywa∏a im interesowania si´ 

przedsi´biorstwami operujàcymi na rynkach 

rozwijajàcych. ORLEN, wchodzàc do UE, sta∏ 

si´ dla nich bardzo atrakcyjny. Sam mia∏em 

przyjemnoÊç spotkaç si´ i porozmawiaç z niektórymi 

z nich. Dlatego jest to chyba najlepszy 

moment, aby Skarb Paƒstwa rozwa˝y∏ powa˝nie 

mo˝liwoÊç wykorzystania sprzyjajàcej koniunktury 

i zredukowania swojego udzia∏u 

w PKN ORLEN i w ramach dope∏nienia transformacji 

ustrojowej wprowadzi∏ w ˝ycie III etap 

prywatyzacji ORLENU. 


Prezes Zarzàdu 

62

Grupa Kapita∏owa

Grupa 

Kapita∏owa 

Struktura Grupy ORLEN 

Na koniec grudnia 2003 roku PKN ORLEN posiada∏ 

udzia∏y bàdê akcje w 88 spó∏kach, z czego: 

• 51 spó∏ek by∏o spó∏kami zale˝nymi od PKN 

ORLEN (udzia∏ powy˝ej 50%), 

• 1 spó∏ka to spó∏ka wspó∏zale˝na (udzia∏ 

w kapitale równo 50%), 

• 5 spó∏ek by∏o spó∏kami stowarzyszonymi 

(udzia∏ od 20% do 50%), 

• w 31 spó∏kach posiadaliÊmy udzia∏y mniejszoÊciowe 

(poni˝ej 20%). 

Sprzeda˝ udzia∏ów w spó∏kach 

Zgodnie z politykà przyj´tà przez Zarzàd 

w 2003 roku dokonaliÊmy sprzeda˝y udzia∏ów 

w 25 spó∏kach z dzia∏alnoÊci uzupe∏niajàcej, 

uzyskujàc wp∏ywy ze sprzeda˝y w wysokoÊci 

154 mln z∏ i realizujàc zysk ze sprzeda˝y 

w kwocie 51 mln z∏. 

Najwi´ksze transakcje dotyczy∏y mi´dzy innymi 

sprzeda˝y: 

• 35% udzia∏ów Niezale˝nego Operatora 

Mi´dzystrefowego za cen´ 111 511 tys. z∏, 

realizujàc zysk ze sprzeda˝y w kwocie 

27 508 tys. z∏, 

• 51,23% udzia∏ów ORLEN Remont Sp. z o.o. 

za cen´ 4 866 tys. z∏, realizujàc zysk w kwocie 

4 057 tys. z∏, 

• 51% udzia∏ów ORLEN Eltech Sp. z o.o. za 

cen´ ca∏kowità 3 680 tys. z∏, osiàgajàc zysk 

na transakcji w wysokoÊci 2 687 tys. z∏. 

64

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o. o. 

Istotnym elementem Grupy Kapita∏owej jest spó∏ka 

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o., spó∏ka joint 

venture z Basell Europe Holding B.V., która prowadzi 

dzia∏alnoÊç w zakresie produkcji polipropylenu 

i polietylenu oraz ich sprzeda˝y na rynkach 

europejskich. W maju 2003 roku kapita∏ zak∏adowy 

spó∏ki Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 

zosta∏ podwy˝szony z kwoty 50 tys. z∏. do kwoty 

907 398 tys. z∏. W tak podwy˝szonym kapitale 

zak∏adowym 907 398 nowych udzia∏ów zosta∏o 

z tych produktów b´dzie docelowo wytwarzana 

w P∏ocku, a niektóre z nich, jak np. polietylen 

wysokiej g´stoÊci HDPE, b´dà produkowane 

w Polsce po raz pierwszy. Przewidujemy, 

˝e spó∏ka osiàgnie pe∏ne zdolnoÊci produkcyjne 

do koƒca 2005 roku. 

obj´tych przez PKN ORLEN w zamian za wk∏ad 

niepieni´˝ny w postaci zorganizowanej cz´Êci 

przedsi´biorstwa (nieruchomoÊci, instalacje 

i urzàdzenia, a tak˝e kapita∏ obrotowy, wykorzystywane 

do produkcji oraz dystrybucji poliolefin) 

oraz 907 398 nowych udzia∏ów zosta∏o obj´tych 

przez Basell Europe Holdings B.V. w zamian za 

wk∏ad pieni´˝ny. Po zarejestrowaniu podwy˝szenia 

kapita∏u zak∏adowego PKN ORLEN oraz 

Basell Europe Holdings B.V. posiadajà takà samà 

liczb´ udzia∏ów w kapitale zak∏adowym Basell 

Orlen Polyolefins Sp. z o.o. – to jest po 907 398 

udzia∏ów, stanowiàcych 50% kapita∏u zak∏adowego, 

reprezentujàcych 907 398 g∏osów na zgromadzeniu 

wspólników tej Spó∏ki. 

Od 1 marca 2003 roku Spó∏ka oferuje swoim 

klientom nowe gatunki polimerów. Cz´Êç 

Nowe spó∏ki wydzielone z majàtku 

PKN ORLEN 

ORLEN Laboratorium Sp. z o.o. 

W roku 2003 kontynuowaliÊmy prace restrukturyzacyjne 

zmierzajàce do wydzielenia spó∏ek 

ze struktur PKN ORLEN. W wyniku tego procesu 

1 stycznia 2003 roku rozpocz´∏a dzia∏alnoÊç 

spó∏ka ORLEN Laboratorium Sp. z o.o. utworzona 

na bazie pracowni laboratoryjnych funkcjonujàcych 

w strukturach Koncernu. Szacujemy, 

˝e powsta∏y podmiot do koƒca 2005 roku 

zainwestuje w nowy sprz´t, badania i w∏asny 

rozwój ok. 15 mln z∏. 

65

G R U P A K A P I T A ¸ O W A 

Plany 2004 

W roku 2004 b´dziemy kontynuowaç sprzeda˝ 

udzia∏ów w 21 spó∏kach niezwiàzanych z podstawowà 

dzia∏alnoÊcià PKN ORLEN. Zak∏adamy, 

˝e w wyniku przeprowadzenia tych 

transakcji osiàgniemy zysk ze sprzeda˝y w wysokoÊci 

ok. 24 mln z∏. 

ORLEN Asfalt Sp. z o.o. 

Majàc na celu utworzenie silnego podmiotu zajmujàcego 

si´ produkcjà i sprzeda˝à asfaltów 

drogowych, przemys∏owych oraz lepiku asfaltowego, 

powo∏aliÊmy komórk´ organizacyjnà 

o nazwie Zak∏ad Asfaltów. Na bazie tego zak∏adu 

oraz aktywów Rafinerii Trzebinia SA zosta∏a 

utworzona spó∏ka ORLEN Asfalt Sp. z o.o. o docelowych 

zdolnoÊciach produkcyjnych ok. 750 

tys. ton rocznie. W lipcu 2003 roku zosta∏y zarejestrowane 

zmiany w strukturze w∏aÊcicielskiej 

oraz zmiana nazwy z Bitrex Sp. z o.o. na ORLEN 

Asfalt Sp. z o.o. Dotychczasowy kapita∏ zak∏adowy 

spó∏ki o wartoÊci 10 635 tys. z∏ zosta∏ podwy˝szony 

o kwot´ 50 mln z∏. Po podwy˝szeniu 

kapita∏u zak∏adowego spó∏ki ORLEN Asfalt 

Sp. z o.o. udzia∏ PKN ORLEN wynosi 82,46%, 

a pozosta∏e udzia∏y, tj. 17,54%, sà w posiadaniu 

Rafinerii Trzebinia SA. 

Wyniki finansowe Grupy 

ORLEN 

Spó∏ki zale˝ne i stowarzyszone PKN ORLEN 

osiàgn´∏y ∏àczne przychody ze sprzeda˝y w wysokoÊci 

ok. 15,20 mld z∏. Wzrost w stosunku do 

2002 roku wyniós∏ ok. 105%. Zysk netto spó∏ek 

w 2003 roku wyniós∏ 170,3 mln z∏ co stanowi 

wzrost o ponad 90% w stosunku do 2002 roku. 

66


Rafineria Trzebinia SA 

Rafineria Trzebinia SA jest czwartà pod wzgl´dem 

zdolnoÊci przerobowej, po rafineriach 

w P∏ocku, Gdaƒsku i Czechowicach. 

STRUKTURA AKCJONARIATU NA 31.12.2003 ROKU 

9,18% 

13,75% 

Przedmiotem dzia∏alnoÊci Spó∏ki jest m.in.: 

• przerób ropy naftowej, 

• produkcja i sprzeda˝ paliw, w tym benzyn, 

etylin, olejów nap´dowych i olejów opa∏owych, 

• komponowanie i konfekcjonowanie olejów 

smarowych, 

• przerób gaczy parafinowych, 

• produkcja asfaltów i specyfików asfaltowych. 

2003 

77,07% 



Pozostali 

Plany PKN ORLEN w stosunku do Spó∏ki 

Trwajà prace nad koncepcjà restrukturyzacji 

„aktywów po∏udniowych”, w sk∏ad których 

wchodzà: Rafineria Trzebinia SA, Rafineria Nafty 

Jedlicze SA i ORLEN OIL Sp. z o.o. 

Przychody ze sprzeda˝y – 1 626 500,44 tys. z∏ * 

Kapita∏ zak∏adowy – 43 042 tys. z∏ 

Zatrudnienie na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku – 890 osób 

Zysk netto – 68 210,6 tys. z∏ 

Kapita∏ w∏asny na koniec 2003 roku – 325 856,7 tys. z∏ 

Spó∏ka posiada udzia∏y w 7 spó∏kach zale˝nych i stowarzyszonych 

* Dane skonsolidowane dotyczàce Grupy Kapita∏owej Rafinerii Trzebinia SA 

67


Rafineria Nafty Jedlicze SA 

Rafineria Nafty Jedlicze SA po∏o˝ona jest na 

po∏udniowym wschodzie kraju w pobli˝u 

Krosna. Spó∏ka zajmuje drugie miejsce w Polsce 

pod wzgl´dem wielkoÊci produkcji olejów 

smarowych. 

S TRUKTURA AKCJONARIATU NA 31.12.2003 ROKU 

14,99% 

10,01% 

2003 

Przedmiotem dzia∏alnoÊci Spó∏ki jest: 

• transport, przetwarzanie, magazynowanie 

i obrót ropà naftowà oraz produktami 

ropopochodnymi, a tak˝e olejami przepracowanymi 

i innymi odpadami, 

• zbiórka olejów przepracowanych, 

• komponowanie olejów smarowych i innych 

p∏ynów eksploatacyjnych, 

75,00% 



Pozostali 

• produkcja rozpuszczalników naftowych 

i paliw, 

• produkcja smarów i asfaltów, 

• produkcja opakowaƒ oraz konfekcjonowanie 

olejów i innych p∏ynów eksploatacyjnych. 




wchodzà: Rafineria Trzebinia SA, Rafineria Nafty 

Jedlicze SA i ORLEN OIL Sp. z o.o. 

Przychody ze sprzeda˝y – 477 359,3 tys. z∏ * 






* Dane skonsolidowane dotyczàce Grupy Kapita∏owej Rafinerii Nafty Jedlicze SA 

68


Naftoport Sp. z o.o. 

Spó∏ka jest najwi´kszym operatorem prze∏adunkowym 

ropy naftowej importowanej drogà 

morskà. Podstawowà dzia∏alnoÊcià spó∏ki jest 

wykonywanie us∏ug prze∏adunkowych ropy 

naftowej i produktów naftowych dla polskich 

rafinerii. 


25,64% 

17,94% 

2003 

Naftoport jest istotnà dla Koncernu spó∏kà ze 

wzgl´du na mo˝liwoÊç zabezpieczenia alternatywnych 

dostaw surowca. JednoczeÊnie jest to 

wa˝ne przedsi´biorstwo dla Skarbu Paƒstwa ze 

wzgl´du na bezpieczeƒstwo energetyczne kraju. 

3,85% 

3,85% 


Rafineria Gdaƒska 

PERN „Przyjaêƒ” SA 

48,72% 


PKN ORLEN zamierza utrzymaç swoje zaanga- 

Port Pó∏nocny Sp. z o.o. 

J&S Service and Investment Ltd. 

˝owanie w Spó∏ce. 

Przychody ze sprzeda˝y – 56 613,22 tys. z∏ 


Zysk netto – 22 921 tys. z∏ 


ZdolnoÊci prze∏adunkowe Naftoport SA – 23 000 tys. ton rocznie 

69


Inowroc∏awskie Kopalnie Soli 

„Solino” SA 

Spó∏ka zajmuje si´ wydobyciem i przetwórstwem 

solanki, wytwarzajàc solank´ przemys∏owà, 

która dostarczana jest m.in. rurociàgiem do 

Zak∏adów Azotowych Anwil SA we W∏oc∏awku 

– spó∏ki z Grupy Kapita∏owej ORLEN. Ze 

wzgl´du na charakter prowadzonej dzia∏alnoÊci 

podstawowej Spó∏ka posiada idealne warunki 

do taniego magazynowania du˝ych iloÊci ropy 

naftowej i paliw. 


25,19% 

4,27% 

2003 

70,54% 



Pozostali 


• magazynowanie ropy naftowej i produktów 

rafineryjnych, 

• produkcja solanki przemys∏owej, 

• przerób i konfekcjonowanie soli pró˝niowej, 

• handel wyrobami w∏asnymi na rynku krajowym 

i zagranicznym, 

• dzia∏alnoÊç handlowa w bran˝ach: górniczej, 

mechanicznej, elektrycznej, budowlanej 

i transportowej. 





Kapita∏ zak∏adowy – 19 145,6 tys. z∏ 

Zatrudnienie na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku – 323 osoby 



70


Zak∏ady Azotowe Anwil SA 


Zak∏ady Azotowe Anwil SA sà jednym z najwi´kszych 

przedsi´biorstw w regionie kujawsko-pomorskim 

i wiodàcym przedsi´biorstwem 

w bran˝y chemicznej w kraju. 

15,00% 

3,73% 

5,00% 


• wytwarzanie nawozów azotowych i pó∏produktów 

oraz innych pokrewnych wyrobów, 

• produkcja polichlorku winylu (PCW) oraz 

innych zwiàzanych z nim produktów, 

• wytwarzanie opakowaƒ polietylenowych, 

• handel i us∏ugi na podstawie posiadanej bazy. 

Spó∏ka jest najwi´kszym krajowym producentem 

polichlorku winylu (PCW) i jednym z najwi´kszych 

producentów nawozów azotowych. Etylen, 

b´dàcy g∏ównym surowcem do produkcji PCW, 

dostarcza PKN ORLEN. Pozycj´ na krajowym 

i mi´dzynarodowym rynku zawdzićza przede 

wszystkim wysokiej jakoÊci swoich produktów, 

czego dowodem sà certyfikaty jakoÊci ISO 9001 

i 9002 oraz znak jakoÊci Q dla saletry amonowej. 

2003 

76,27% 



ZE Toruƒ SA 

Pozostali 


W perspektywie najbli˝szych kilku lat ORLEN 

nie wyklucza mo˝liwoÊci zwi´kszenia zaanga- 

˝owania kapita∏owego w Spó∏ce. 

Przychody ze sprzeda˝y – 1 284 040,5 tys. z∏ * 


Zatrudnienie na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku – 2 439 osób 




* Dane skonsolidowane dotyczàce Grupy Kapita∏owej Zak∏adów Azotowych Anwil SA 

71


ORLEN OIL Sp. z o.o. 

ORLEN OIL Sp. z o.o. jest producentem olejów 

smarowych i kosmetyków samochodowych, 

które sà dost´pne na rynku pod markà ORLEN 

oraz dystrybutorem produktów wytwarzanych 

w ramach Grupy ORLEN. 


9,00% 

2003 

7,71% 


• produkcja i sprzeda˝ olejów smarowych, 

baz olejowych i artyku∏ów chemicznych, 

• handel na rynku krajowym i zagranicznym 

produktami chemicznymi, rafineryjnymi 

i petrochemicznymi, 

• Êwiadczenie us∏ug magazynowych i transportowych. 

75,58% 



Rafineria Nafty Jedlicze SA 

Rafineria Czechowice SA 

7,71% 




wchodzà: Rafineria Trzebinia SA, Rafineria 

Nafty Jedlicze SA i ORLEN OIL Sp. z o.o. 

Przychody ze sprzeda˝y – 434 080 tys. z∏ * 






* Dane skonsolidowane dotyczàce Grupy Kapita∏owej ORLEN OIL Sp. z o.o. 

72


Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. (BOP), spó∏ka 

joint venture utworzona w marcu 2003 roku 

przez PKN ORLEN SA i Basell Europe Holdings 

B.V, najwi´kszego na Êwiecie producenta polipropylenu. 

PKN ORLEN i Basell majà po 50% 

udzia∏ów w joint venture, w którà zainwestowali 

217 mln euro. Dodatkowo w 2003 roku 

Spó∏ce przyznano kredyt w wysokoÊci 350 mln 

euro, który w po∏àczeniu z poczàtkowym kapita∏em 

inwestycyjnym gwarantuje stabilnoÊç finansowà 

przedsi´wzićia. 


50,00% 

2003 

50,00% 


Basell Europe Holdings B.V. 

BOP zajmuje si´ produkcjà i sprzeda˝à polietylenu 

(PE) i polipropylenu (PP) pochodzàcych 

z fabryk w P∏ocku oraz sprzeda˝à PE, PP i zaawansowanych 

poliolefin produkowanych 

w mi´dzynarodowej sieci zak∏adów produkcyjnych 

firmy Basell. PKN ORLEN wniós∏ do 

wspólnego przedsi´wzićia zorganizowanà 

cz´Êç przedsi´biorstwa wraz z wykwalifikowanym 

personelem posiadajàcym gruntownà wiedz´ 

na temat rynku lokalnego. Dodatkowo 

PKN ORLEN dostarcza surowce, media oraz 

us∏ugi niezb´dne do dzia∏alnoÊci operacyjnej 

Spó∏ki. Basell wniós∏ do firmy niezb´dne know- 

-how dotyczàce nowoczesnych technologii, 

procedur operacyjnych oraz udost´pni∏ swojà 

sieç sprzeda˝y. 




Nowe procedury sprzeda˝y i marketingu, standardy 

obs∏ugi klienta, a tak˝e wysoka jakoÊç 

produktów, przyczyni∏y si´ do wypracowania 

przez BOP w 2003 roku 50% udzia∏u w polskim 

rynku poliolefin. 





Kapita∏ w∏asny spó∏ki na koniec 2003 roku – 951 398,4 tys. z∏ 

73


ORLEN Deutschland 

ORLEN Deutschland GmbH w 2003 roku sfinalizowa∏ 

zakup 494 stacji paliw w Niemczech 

w tzw. Pakiecie Pó∏nocnym za 140 mln euro. 

Przej´liÊmy 323 stacje z logo BP-ARAL oraz 

171 stacji pod nazwà Eggert – firmy wczeÊniej 

nabytej przez ARAL, co daje nam oko∏o 3% 

udzia∏u w ca∏ym rynku niemieckim i 7% udzia- 

∏u w rynku lokalnym, w pó∏nocnych Niemczech. 

Niemiecka sieç ORLENU skoncentrowana 

jest w 16 regionach, a trzy g∏ówne obszary 

zag´szczenia lokalizacji obiektów wyst´pujà 

w okolicach Berlina, Hamburga i Zag∏´bia 


100,00% 

2003 


W 2003 roku ORLEN Deutschland koncentrowa∏ 

si´ g∏ównie na rebrandingu nabytych stacji. 

W grudniu zakoƒczyliÊmy proces zmiany wizerunku 

stacji benzynowych na terenie pó∏nocnych 

Niemiec. W zwiàzku z tym spe∏niliÊmy 

wszystkie warunki umowy mi´dzy PKN ORLEN 

a BP Group. Zakoƒczenie procesu zmiany wizerunku 

spowodowa∏o wyp∏acenie PKN ORLEN 

przez BP Group premii za terminowe przeprowadzenie 

rebrandingu w wysokoÊci 5 mln euro. 


Ruhry. Docelowo w 2010 roku ORLEN 

Deutschland chce osiàgnàç 10% udzia∏ w rynku 

pó∏nocnych Niemiec. 



Przychody ze sprzeda˝y – 6 269 563,3 tys. z∏ 





74


ORLEN Asfalt Sp. z o. o. 

W 2003 roku PKN ORLEN podpisa∏ umow´ 

sprzeda˝y majàtku Zak∏adu Asfaltów spó∏ce 

Bitrex Sp. z o.o. z siedzibà w Trzebini oraz na 

podstawie uchwa∏y Zwyczajnego Zgromadzenia 

Wspólników spó∏ki Bitrex wniós∏ wk∏ad pieni´˝ny 

na objćie udzia∏ów w podwy˝szonym 

kapitale zak∏adowym spó∏ki. Rejestracja podwy˝szenia 

kapita∏u zak∏adowego spó∏ki 

Bitrex Sp. z o.o. oraz zmiana nazwy na ORLEN 

Asfalt Sp. z o.o. nastàpi∏a w dniu 15 lipca 2003 

roku. 


17,54% 

2003 

82,46% 



Przedmiotem dzia∏alnoÊci ORLEN Asfalt Sp. z o.o. 

jest wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji 

ropy naftowej. Podstawowymi produktami 

sà asfalt drogowy i przemys∏owy oraz specyfiki 

asfaltowe. Spó∏ka zamierza rozwijaç dzia- 

∏alnoÊç w kierunkach asfaltów modyfikowanych 

i specjalnych, bioràc jednoczeÊnie udzia∏ w rynku 

w segmencie asfaltów drogowych. 

Spó∏ka posiada obecnie znaczàcy udzia∏ w polskim 

rynku asfaltów. W pierwszej po∏owie 2003 

roku, na podstawie oryginalnej technologii 

i komponentów, spó∏ka rozpocz´∏a produkcj´ 

asfaltów modyfikowanych polimerami o nazwie 

handlowej ORBITON, idealnie nadajàcych 

si´ do budowy autostrad. 








Kapita∏ w∏asny na koniec 2003 roku – 83 246 tys. z∏ 

75


Polkomtel SA 

Polkomtel SA, oferujàcy swoje us∏ugi pod dwoma 

markami: Plus GSM i Simplus, jest jednym 

z trzech krajowych operatorów telefonii komórkowej 

w systemie GSM 900 i DCS 1800, 

obecnie drugim pod wzgl´dem liczby abonentów 

podmiotem bran˝y na polskim rynku. 


19,61% 

19,61% 

19,61% 

2003 

5,51% 

Ze wzgl´du na swà wartoÊç Polkomtel SA jest 

spó∏kà o istotnym znaczeniu dla Grupy ORLEN, 

choç nie podlega konsolidacji. 


• Êwiadczenie us∏ug w zakresie telefonii 

komórkowej, 

• sprzeda˝ produktów i us∏ug zwiàzanych 

z systemem GSM, 

• projektowanie, instalacja, eksploatacja 

oraz zarzàdzanie systemem GSM. 

16,05% 19,61% 


KGHM SA 

Vodafone American Asia, Inc. 

TeleDenmark A/S 

PSE SA 

Inne polskie firmy 


Aktywa w postaci akcji Polkomtel SA stanowià 

inwestycj´ finansowà PKN ORLEN i przeznaczone 

sà do sprzeda˝y w Êrednioterminowym 

horyzoncie czasowym. 

Przychody ze sprzeda˝y – 5 176 mln z∏ 

Kapita∏ zak∏adowy – 2 050 mln z∏ 

Zysk netto – 757 mln z∏ 

76

Corporate Governance

Corporate 

Governance 

Etyka 

PKN ORLEN, dbajàc o utrwalenie dobrych obyczajów 

korporacyjnych, wprowadzi∏ wewn´trzny 

kodeks etyczny. Dokonujemy zmian, które 

sà niezb´dne i korzystne dla wszystkich. Dà˝ymy 

do tego, aby nasze systemy zarzàdzania 

i procedury operacyjne by∏y na najwy˝szym 

poziomie. Równie wa˝na jest dla nas solidnoÊç. 

Dlatego te˝ rygorystycznie przestrzegamy norm 

technologicznych i zasad moralnych, wychodzàc 

z przekonania, ˝e regu∏y wspó∏˝ycia spo- 

∏ecznego decydujà o sukcesie w biznesie. 

W∏adze Spó∏ki – odpowiedzialne 

i Êwiadome 

Dà˝ymy do tego, aby nasza Spó∏ka by∏a konkurencyjna, 

skuteczna w realizacji postawionych 

zadaƒ i dobrze zarzàdzana. Zarzàd odpowiada 

za swoje dzia∏ania zarówno przed Radà Nadzorczà, 

jak i akcjonariuszami. JesteÊmy Êwiadomi, ˝e 

nawet doskonale stosowane dobre praktyki nie 

wystarczà. Niezb´dne jest rzetelne zarzàdzanie 

oraz wspó∏praca kadry zarzàdzajàcej na wszystkich 

szczeblach. Dok∏adamy wszelkich staraƒ, 

aby dobre praktyki i dobre zarzàdzanie wspólnie 

przyczynia∏y si´ do wzrostu wartoÊci Spó∏ki. 

Dobro akcjonariuszy i interesariuszy 

Konsekwentnie zwi´kszamy zaufanie do naszej 

Spó∏ki. Udost´pniamy wszystkim zainteresowanym 

niezb´dne informacje dotyczàce naszej 

dzia∏alnoÊci. Upowszechniamy kultur´ dialogu, 

zapewniajàc najwy˝szej jakoÊci i przejrzystoÊci 

informacje dla akcjonariuszy i uczestników rynku 

kapita∏owego. Publikujemy je w raportach 

o bie˝àcej dzia∏alnoÊci Spó∏ki, jak równie˝ 

w trakcie osobistych spotkaƒ, konferencji i telekonferencji. 

Informacje o PKN ORLEN udost´pniamy 

równie˝, wykorzystujàc najnowsze 

techniki prezentacji multimedialnych oraz na 

naszej stronie internetowej: www.orlen.pl 

78

OdpowiedzialnoÊç 

spo∏eczna 

Dà˝àc do zbudowania nowoczesnego Koncernu, 

który b´dzie zajmowa∏ znaczàcà pozycj´ w zjednoczonej 

Europie, czujemy si´ zobowiàzani do 

coraz lepszego spe∏niania oczekiwaƒ wszystkich 

naszych interesariuszy w obszarach: ekonomicznym, 

ekologicznym i spo∏ecznym. Chcemy, aby 

strategia rozwoju firmy ∏àczy∏a sukces gospodarczy 

z odpowiedzialnoÊcià za budowanie korzystnych 

warunków dla rozwoju spo∏ecznego 

i ochrony Êrodowiska. Nawiàzywany w tym celu 

dialog oraz partnerstwo na poziomie lokalnym 

stanowià innowacyjne instrumenty zarzàdzania, 

które pozwolà naszej firmie nie tylko osiàgnàç 

przewag´ konkurencyjnà, ale tak˝e rozwijaç si´ 

zgodnie z zasadami zrównowa˝onego rozwoju. 

Zasada partnerstwa jest podstawowà w systemie 

wartoÊci firmy i znajduje zastosowanie 

w jej codziennej dzia∏alnoÊci produkcyjnej 

i handlowej. JesteÊmy zainteresowani podejmowaniem 

dialogu w istotnych kwestiach 

zwiàzanych z naszym obszarem dzia∏ania i dlatego 

zamierzamy prowadziç systematycznà 

ocen´ realizacji zasad partnerstwa spo∏ecznego, 

odpowiednio do potrzeb i oczekiwaƒ. 

Przyj´liÊmy nast´pujàce zasady: 

• PKN ORLEN prowadzi oraz rozwija dzia∏alnoÊç 

gospodarczà w taki sposób, aby maksymalizowaç 

pozytywne efekty spo∏eczne (zarówno 

bezpoÊrednie, jak i poÊrednie) przez 

wspieranie ró˝nych form zaanga˝owania, 

wynikajàcych zarówno z moralnej powinno- 

Êci, jak i z dobrze poj´tego interesu firmy 

w bli˝szej lub dalszej perspektywie. 

• PKN ORLEN, jako znaczàcy podmiot gospodarczy 

na rynku, pragnie wykorzystywaç 

swoje atuty, aby stawaç si´ motorem koniecznych 

zmian strukturalnych w wymiarze 

regionalnym, krajowym i europejskim, a tak- 

˝e aktywnie w∏àczaç si´ w dzia∏ania na rzecz 

zrównowa˝onego rozwoju, stwarzania szans 

80

zatrudnienia i budowania nowoczesnej kultury 

przemys∏owej. 

• PKN ORLEN dà˝y do budowania opartych 

na wzajemnym zaufaniu i korzyÊciach trwa- 

∏ych relacji ze wszystkimi osobami, organizacjami 

i spo∏ecznoÊciami, na które ma wp∏yw 

w swojej dzia∏alnoÊci. Motywujàc pracowników 

do zaanga˝owania spo∏ecznego, 

PKN ORLEN przestrzega praw cz∏owieka, 

przyj´tych przez spo∏ecznoÊç mi´dzynarodowà, 

sformu∏owanych m.in. w dokumencie 

Global Compact, zaproponowanym 

przez Sekretarza Generalnego Organizacji 

Narodów Zjednoczonych, Kofi Annana. 

partnerskich relacji na lokalnym poziomie jego 

dzia∏ania. Dla w∏adz miasta ma wartoÊç nowatorskiego 

projektu, który ma prowadziç do 

uspo∏ecznienia procesu zarzàdzania miastem. 

Ponad 40 organizacji lokalnych, reprezentujàcych 

lokalny biznes, organizacje pozarzàdowe, 

mieszkaƒców oraz samorzàd, przez pó∏ roku 

wspó∏pracowa∏o przy tworzeniu i opracowaniu 

priorytetów rozwojowych miasta do 2012 roku 

oraz przy ustaleniu wskaêników monitorowania 

post´pów ich wdra˝ania. W ten sposób powsta- 

∏a nieformalna grupa – Forum dla P∏ocka – sk∏adajàca 

si´ z przedstawicieli spo∏ecznych Êrodowisk 

lokalnych (biznesu, organizacji pozarzàdo- 

Forum dla P∏ocka – partnerstwo 

na poziomie lokalnym 

Przyk∏adem d∏ugofalowej inwestycji na rzecz 

wspólnego dobra jest uruchomiony wraz 

z Organizacjà Narodów Zjednoczonych ds. 

Rozwoju (UNDP) i w∏adzami P∏ocka program 

partnerstwa spo∏ecznego Forum dla P∏ocka. Jest 

to pierwszy w Polsce projekt partnerskiej wspó∏pracy 

sektora publicznego oraz prywatnego, 

realizowany na tak du˝à skal´, najwi´kszy jak 

dotàd w Europie Ârodkowej i Wschodniej. Dla 

Koncernu stanowi on swoiste „laboratorium” 

spo∏ecznej odpowiedzialnoÊci i budowania 

wych, samorzàdu). Wy∏oni∏a si´ grupa lokalnych 

liderów, którzy majà wspólny cel, jakim 

jest szybszy rozwój P∏ocka. 

W fazie wst´pnej dokonano przeglàdu strategii 

rozwoju P∏ocka, a tak˝e przeprowadzono zajćia 

dla uczestników Forum przy wspó∏udziale m.in. 

ekspertów UNDP i Fundacji Partnerstwo dla Ârodowiska. 

W pracach uczestniczyli przedstawiciele 

lokalnych instytucji (kultury, KoÊcio∏a, organizacji 

sportowych, charytatywnych, ekologicznych, 

akademickich i Policji) oraz licznie reprezentowanych 

firm i w∏adz lokalnych. Spotkania 

pomog∏y uczestnikom lepiej si´ poznaç, uczyç 

81

O D P O W I E D Z I A L N O Â å S P O ¸ E C Z N A 

si´ od siebie, rozwijaç nowe umiej´tnoÊci i odkrywaç 

potencja∏ kolektywnego dzia∏ania. 

Nowa strategia zrównowa˝onego rozwoju P∏ocka, 

zatwierdzona przez Rad´ Miasta, przedstawia 

wizj´, której realizacja zapewni mieszkaƒcom 

rozwój spo∏eczny i czyste Êrodowisko, a firmom 

i pracownikom – doskona∏e warunki 

wzrostu gospodarczego. 

Wspólnie ustalono trzy kierunki rozwoju: z obszaru 

spo∏ecznego, ochrony Êrodowiska oraz 

rozwoju gospodarczego. Szczegó∏owa strategia 

znajduje si´ na stronie www. forum.ump.pl 

Fundusz dla P∏ocka 

W ramach partnerskiego programu Forum dla 

P∏ocka uruchomiono Fundusz dla P∏ocka – instrument 

motywujàcy pracowników do wspó∏dzia∏ania 

na rzecz zaanga˝owania spo∏ecznego, 

który pomo˝e wcieliç w ˝ycie nowà wizj´ rozwoju 

P∏ocka. Fundusz wspiera finansowo p∏ockie 

organizacje pozarzàdowe z przeznaczeniem 

na realizacj´ wybranych zadaƒ wpisanych 

do nowej strategii. Poczàtkowy bud˝et Funduszu 

dla P∏ocka wynosi∏ 1 300 000 z∏. Sk∏ada∏y 

si´ na niego Êrodki: PKN ORLEN (500 000 z∏), 

Miasta P∏ock (600 000 z∏) i Levi Straussa 

(200 000 z∏). Dodatkowym, wa˝nym celem tego 

projektu jest podnoszenie zdolnoÊci organizacyjnych 

sektora pozarzàdowego. Ma temu 

s∏u˝yç poddanie si´ organizacji rygorom pisania 

wniosków grantowych oraz transparentnym zasadom 

ich oceny i monitoringu realizacji. Darczyƒcy 

powierzyli decyzje o rozdziale dotacji 

Komitetowi Sterujàcemu, w którego sk∏ad wesz∏y 

osoby zaufania publicznego: laureaci dorocznych 

plebiscytów P∏occzanin Roku (3 osoby) 

i laureat konkursu Lekarz 30-lecia. 

projektów realizowanych przez dotowane organizacje 

(ma∏e – do 40 000 z∏ i du˝e – do 80 000 z∏). 

Funkcj´ monitorowania realizacji Funduszu 

Grantowego spe∏nia Forum dla P∏ocka, które 

s∏u˝y tak˝e doradztwem, dostarcza wiedzy 

o lokalnych problemach rozwojowych oraz 

upowszechnia informacje o dzia∏aniach Funduszu, 

a tym samym w∏àcza wićej jednostek i organizacji 

w jego dzia∏ania. Rolà UNDP jest po- 

Êrednictwo w partnerskiej wspó∏pracy oraz pomoc 

w zbudowaniu przejrzystych i stabilnych 

mechanizmów dzia∏ania Funduszu. Partnerzy 

oczekujà, ˝e na poczàtku 2005 roku obowiàzki 

administracyjne UNDP przejmie specjalnie 

w tym celu za∏o˝ona organizacja. Wskaênikiem 

popularnoÊci i innowacyjnoÊci projektu jest zamiar 

jego replikacji w 2004 roku na terenie 

siedmiu miast wielkoÊci P∏ocka: we W∏oc∏awku, 

w Ostrowie Wielkopolskim, Tarnowie, Nowym 

Sàczu, Olsztynie, Trzebini i Gliwicach. 

Projekt by∏ ju˝ przedstawiany i dyskutowany na 

sesjach w Nowym Jorku, Salzburgu, Warszawie, 

Krynicy i Brukseli. 

Proces budowy Forum, Funduszu oraz szczegó- 

∏owy opis wszystkich nagrodzonych wniosków 

mo˝na znaleêç na na stronie internetowej: 

www. fundusz.ump.pl 

Ârodki wydane przez PKN ORLEN zosta∏y pomno˝one 

przez udzia∏y innych partnerów, co spowodowa∏o, 

˝e firma ma udzia∏ w ka˝dym z 33 

82


P∏ocki Park Przemys∏owo– 

–Technologiczny 

P∏ocki Park Przemys∏owo–Technologiczny to 

projekt PKN ORLEN realizowany wraz z miastem 

P∏ock w formule partnerstwa publiczno– 

P∏ocki Park Przemys∏owo–Technologiczny b´dzie 

stanowi∏ pomost mi´dzy naukà a gospodarkà 

nie tylko dzi´ki koncentracji podmiotów 

z obydwu sfer, ale tak˝e dzi´ki roli inicjatora 

i organizatora. 

TERENY POD BUDOW¢ P¸OCKIEGO PARKU PRZEMYS¸OWO–TECHNOLOGICZNEGO 

–prywatnego. Ideà Parku jest zapewnienie perspektyw 

d∏ugofalowego rozwoju gospodarczego 

opartego na wiedzy i nowoczesnej technologii, 

co w efekcie doprowadzi do powstania w regionie 

P∏ocka nowych firm i miejsc pracy. 

P¸OCKI PARK PRZEMYS¸OWO–TECHNOLOGICZNY - 

MAPA ZAGOSPODAROWANIA TERENU 

t STREFA I - ok. 38 ha. 

PT-PP - Strefa Produkcyjna - produkcji rafineryjno–petrochemicznej. 

Preferowana aktywnoÊç: przemys∏owa, technologiczna, 

badawczo–wdro˝eniowa - ze szczególnym uwzgl´dnieniem produkcji 

chemicznej, biochemicznej, przetwórstwa produktów ropy naftowej 

i surowców powsta∏ych z produkcji ropy naftowej. 

t STREFA II - ok. 21 ha. 

PT-PP - Strefa Produkcyjna - produkcji rafineryjno–petrochemicznej. 

Preferowana aktywnoÊç: przemys∏owa, technologiczna, badawczo– 

–wdro˝eniowa - ze szczególnym uwzgl´dnieniem produkcji 

chemicznej, biochemicznej, przetwórstwa produktów ropy naftowej 

i surowców powsta∏ych z produkcji ropy naftowej. 

t STREFA III - ok. 54 ha. 

PT-UP i PT-U - us∏ugowo–produkcyjna i us∏ugowo–biurowa. 

Preferowana aktywnoÊç: administracyjno–biurowa, naukowa, 

us∏ugowa, technologiczna, przemys∏owa z niskà ucià˝liwoÊcià dla 

otoczenia. 

t STREFA IV - ok. 33 ha. 

PT-UP - us∏ugowo–produkcyjna 


us∏ugowa, technologiczna, przemys∏owa. 

t STREFA V - ok. 23 ha. 

PT- UP - us∏ugowo–produkcyjna. 

Preferowana aktywnoÊç: administracyjno–biurowa, naukowa, us∏ugowa, 

technologiczna, przemys∏owa z niskà ucià˝liwoÊcià dla otoczenia. 

t STREFA VI - ok.12 ha. 

PT- UP - us∏ugowo–produkcyjna. 


us∏ugowa, rekreacyjno–wypoczynkowa. 

t STREFA VII - ok. 22 ha. 

PT-UP i PT - U - us∏ugowo–produkcyjna i us∏ugowo–biurowa. 

Preferowana aktywnoÊç: administracyjno–biurowa, 

naukowo–badawcza, badawczo–wdro˝eniowa, produkcja 

nieucià˝liwa dla otoczenia. 

83


W∏adze Miasta i ORLENU – na mocy podpisanego 

w 2003 roku porozumienia – powo∏a∏y 

wspólny zespó∏ projektowy. Prowadzone analizy 

wskazujà, ˝e przedsi´wzićie daje szans´ 

stworzenia w ciàgu 25 lat nawet kilkunastu tysićy 

nowych miejsc pracy. 

rencyjnoÊci przedsi´biorstw dzia∏ajàcych 

w Parku; 

• wspó∏dzia∏anie w procesie restrukturyzacji 

Koncernu przez tworzenie w PPP-T nowych 

miejsc pracy; 

• rozwój spó∏ek z Grupy Kapita∏owej ORLENU. 

Projekt budowy P∏ockiego Parku Przemys∏owo– 

–Technologicznego pojawi∏ si´ przed kilkoma 

laty. Prace nabra∏y tempa w zwiàzku ze zbli˝ajàcym 

si´ wejÊciem Polski do Unii Europejskiej 

i wynikajàcà z tego faktu mo˝liwoÊcià wykorzystania 

funduszy Unijnych. Realizacja projektu 

w partnerstwie publiczno–prywatnym pozwala 

na szersze wykorzystanie tej szansy. 

G∏ównà ideà Parku jest tworzenie nowych firm, 

a tym samym kreowanie miejsc pracy. Podstawowe 

cele tego przedsi´wzićia to: 

• zapewnienie trwa∏ego rozwoju gospodarczego 

i spo∏ecznego miasta i regionu; 

• zwi´kszenie nap∏ywu kapita∏u inwestycyjnego; 

• tworzenie nowych i trwa∏ych miejsc pracy, 

podniesienie poziomu ˝ycia mieszkaƒców; 

• lepsze wykorzystanie potencja∏u ludzkiego 

i materialnego, a tak˝e podniesienie konku- 

Filozofià Parku jest dzia∏anie na zasadzie 

„wszystko w jednym miejscu”. 

Jedno miejsce pracy w sektorze nowoczesnych 

technologii prowadzi do powstania 5–10 

miejsc pracy w sektorach tradycyjnych, a wiedza 

jest obecnie uwa˝ana za najwa˝niejszy 

czynnik produkcji i sukcesu gospodarczego. 

Istotnym elementem prowadzàcym do sukcesu 

w biznesie jest zdolnoÊç do szybkiego wdra˝ania 

i komercjalizacji wyników badaƒ naukowych 

i innowacji. 

84

? 


W trakcie obchodów Dnia Chemika przedstawiony 

zosta∏ spis zasad, b´dàcych swoistym kodeksem 

etycznym Spó∏ki. Które z tych zasad sà 

wed∏ug Pana najwa˝niejsze? 

Powy˝szy kodeks sk∏ada si´ z oÊmiu g∏ównych 

zasad, które sà efektem konsultacji przeprowadzonych 

wÊród blisko 2 tys. osób. Wszystkie sà 

dla nas równie wa˝ne, trudno wić szczególnie 

wyró˝niç któràÊ z nich. Zale˝y nam, aby wszystkie 

by∏y wyznacznikami naszego codziennego 

dzia∏ania. Chcemy, dzia∏ajàc zgodnie z nimi, 

konsekwentnie udoskonalaç standardy dzia∏ania 

Koncernu, spe∏niajàc oczekiwania naszych 

interesariuszy. 

Jest Pan liderem projektu P∏ockiego Parku Przemys∏owego-Technologiczno. 

Prosz´ powiedzieç 

kilka s∏ów o genezie tego przedsi´wzićia i zwiàzanych 

z nim oczekiwaniach. 

O podjćiu projektu zdecydowa∏o kilka czynników, 

m.in. trwajàca restrukturyzacja Koncernu 

oraz bardzo wysoki poziom bezrobocia w P∏ocku 

i regionie. Tworzàc Park, wykorzystujemy 

atut, jakim jest obecnoÊç w P∏ocku PKN 

ORLEN. Mo˝liwe synergie z zak∏adem produkcyjnym, 

a jednoczeÊnie pe∏niejsze spo˝ytkowanie 

potencja∏u miasta i Koncernu powinny staç 

si´ zalà˝kiem boomu gospodarczego w regionie. 

Dà˝ymy do stworzenia miejsca, które b´dzie 

dynamicznie rozwijajàcym si´ oÊrodkiem 

produkcyjnym, ale tak˝e naukowo-badawczym, 

gdzie ulokujà si´ du˝e firmy, ale szans´ 

na rozwój dostrzegà tak˝e niewielkie przedsi´biorstwa. 

Naszym zamiarem jest, aby dzia∏ania, 

które podj´liÊmy wspólnie z w∏adzami miasta, 

przynios∏y efekty ju˝ wkrótce i stanowi∏y inspiracj´ 

dla wszechstronnego rozwoju miasta 

i regionu przez nast´pne lata. 



ds. Zasobów Kadrowych 

i Systemów Zarzàdzania 

85

List Wiceprezesa 

Zarzàdu 

ds. Ekonomiczno- 

-Finansowych 

Jestem niezmiernie zaszczycony i dumny, ˝e mog´ zaprezentowaç Paƒstwu wyniki ekonomiczno– 

–finansowe Koncernu i Grupy Kapita∏owej PKN ORLEN za rok 2003. By∏ to rok wyjàtkowy nie tylko 

ze wzgl´du na rekordowe rezultaty finansowe naszego Koncernu. W tym okresie, kontynuujàc 

procesy wewn´trznej restrukturyzacji, rozpocz´liÊmy tak˝e ekspansj´ na rynki Europy Ârodkowej, 

udanie przejmujàc sieç detalicznà w pó∏nocnych Niemczech i aktywnie w∏àczajàc si´ w procesy prywatyzacyjne 

w Czechach. Ujmujàc to obrazowo, przekroczyliÊmy Rubikon: od firmy lokalnej do 

podmiotu o mi´dzynarodowym obszarze dzia∏ania. O s∏usznoÊci wybranej koncepcji przekonujà nas 

rosnàce ceny naszych akcji – dowód wiary inwestorów w mo˝liwoÊç sukcesu Koncernu. 

Jako cz∏onek Zarzàdu, odpowiedzialny za finanse PKN ORLEN, chcia∏bym przedstawiç Paƒstwu 

swoje refleksje i przemyÊlenia odnoÊnie do zjawisk i trendów w sferze ekonomiki Koncernu oraz 

zaprezentowaç wizj´ dalszej przebudowy naszej firmy w kierunku nowoczesnego, sprawnie zarzàdzanego 

organizmu, gotowego sprostaç wyzwaniom globalizujàcej si´ gospodarki. 

Po ponaddwuletnim okresie gospodarczego zwolnienia gospodarka polska nabiera dynamiki. 

Z wst´pnych danych G∏ównego Urz´du Statystycznego wynika, ˝e Êrednioroczny wzrost PKB 

w 2003 roku wynosi∏ ponad 3,7%, przy czym ostatni kwarta∏ cechowa∏ ju˝ ponad 4,7% wzrost. 

W 2003 roku produkcja sprzedana przemys∏u ukszta∏towa∏a si´ na poziomie o 8,7% wy˝szym ni˝ 

w roku poprzednim (wobec wzrostu odpowiednio o 1,5% w 2002 roku). Wzrost produkcji przemys∏owej 

w IV kwartale (12,1%) by∏ ju˝ znacznie wi´kszy od notowanego w poprzednich okresach. 

JednoczeÊnie poziom cen towarów i us∏ug konsumpcyjnych w 2003 roku by∏ ni˝szy ni˝ w 2002 roku 

(0,8%, wobec 1,9%), a tak˝e ni˝szy od za∏o˝onego w ustawie bud˝etowej (o 1,5 pkt). Jedynym, 

aczkolwiek bardzo istotnym, negatywnym elementem obecnej sytuacji makroekonomicznej Polski 

jest utrzymujàca si´ wcià˝ na bardzo wysokim poziomie stopa bezrobocia. W 2003 roku wskaênik 

ten wynosi∏ 18%, jedynie o 0,1% mniej ni˝ w roku ubieg∏ym. 

87

Wed∏ug danych firmy Samar w rezultacie o˝ywienia na rynku motoryzacyjnym w 2003 roku sprzedano 

w Polsce 358 tys. nowych pojazdów, czyli o 16,3% wićej ni˝ w 2002 roku, z czego 37,6 tys. 

w grudniu. 

W rezultacie po raz pierwszy od kilku lat konsumpcja paliw w Polsce w 2003 roku wzros∏a w stosunku 

do roku ubieg∏ego (o 5,9%), zaÊ w IV kwartale 2003 roku w stosunku do analogicznego kwarta∏u 

2002 roku a˝ o 9,6%. 

Otoczenie rynkowe w sektorze naftowym równie˝ by∏o sprzyjajàce. Wzrost cen ropy naftowej, 

w ciàgu roku Êrednio o 15,3% do poziomu 28,86 USD/bbl, by∏ skorelowany z blisko 200% wzrostem 

mar˝y rafineryjnej z notowaƒ (do poziomu 3,06 USD/bbl). JednoczeÊnie jak˝e istotny dla PKN 

ORLEN SA poziom dyferencja∏u pomi´dzy cenà ropy BRENT a ropy URAL wzrós∏ o ponad 45% – 

do poziomu 1,76 USD/bbl. Jedynie kurs dolara wykazywa∏ niekorzystnà dla Koncernu tendencj´ 

spadkowà (o oko∏o 5%) do poziomu 3,89 PLN/USD. 

W tej sytuacji podstawowym dylematem polityki sprzeda˝owej PKN ORLEN by∏o wyznaczenie optimum 

cenowego, maksymalizujàcego dochód Koncernu w warunkach gwa∏townie wzrastajàcej presji 

ze strony konkurencyji. Realizacja strategii maksymalizacji wolumenu mar˝y uwidoczni∏a si´ we 

wzroÊcie wyniku segmentu rafineryjnego (produkcja, logistyka, hurt) o ponad 55% w porównaniu z 

rokiem 2002, przy jednoczesnym znaczàcym spadku premii làdowej (o blisko 170 mln z∏), spadku 

wolumenu sprzeda˝y produktów lekkich (o 2,8%) i wzroÊcie eksportu paliw o oko∏o 35%. RentownoÊç 

tego segmentu istotnie poprawi∏y te˝ realizowane inicjatywy redukcji kosztów w logistyce i produkcji 

(o blisko 120 mln z∏). Warto zauwa˝yç, i˝ zysk segmentu rafineryjnego w ujćiu LIFO, które 

najlepiej oddaje efektywnoÊç biznesu rafineryjnego, wzrós∏ a˝ o 150%. 

W obszarze sprzeda˝y detalicznej, podobnie jak w sprzeda˝y hurtowej, wyraênie widoczny by∏ 

trend spadkowy dla wolumenu benzyn, przy jednoczesnym silnym wzroÊcie wolumenów oleju nap´dowego 

i LPG. Przyj´ta, podobnie jak w segmencie rafineryjnym, strategia maksymalizacji mar˝y 

przynios∏a znaczàcà popraw´ wyników detalu (o 66 mln z∏), przy 1,1% wzroÊcie sprzeda˝y paliw 

i du˝ym, zw∏aszcza dla oleju nap´dowego, wzroÊcie mar˝ jednostkowych. Wzrost wolumenu mar˝ 

by∏ szczególnie widoczny w obszarze sprzeda˝y pozapaliwowej i us∏ug, które wzros∏y o kolejne 22%. 

Wyniki segmentu petrochemicznego równie˝ znaczàco wzros∏y (o 109%), g∏ównie dzi´ki poprawie 

koniunktury w obszarze nawozów, zwi´kszonej sprzeda˝y monomerów do powsta∏ej spó∏ki Basell 

Orlen Polyolefins Sp. z o.o. (BOP), które w strukturze produktowej PKN ORLEN zastàpi∏y sprzeda˝ 

poliolefin, oraz wp∏ywowi wniesienia aportu do BOP na wynik segmentu (wzrost o 112 mln z∏ na 

poziomie sprawozdaƒ skonsolidowanych). 

W sytuacji gdy czynniki zewn´trzne mogà wp∏ywaç równie˝ zdecydowanie niekorzystnie na rentownoÊç 

PKN ORLEN, zaÊ pole manewru po stronie przychodowej jest ograniczane przez mo˝liwoÊci 

rynku, g∏ównym procesem, który ma zapewniç odpowiedni poziom rentownoÊci Spó∏ki, jest zapoczàtkowany 

w ubieg∏ym roku kompleksowy program redukcji kosztów operacyjnych (KPRKO). 

W 2003 roku g∏ównymi filarami KPRKO by∏y redukcje w obszarach logistyki (84 mln z∏) i produkcji 

88

(36 mln z∏), pozwalajàce – wraz z oszcz´dnoÊciami w innych komórkach (24 mln) – przekroczyç zak∏adany 

na ten rok cel programu co najmniej o kilkanaÊcie milionów z∏otych. 

Mimo, ˝e proces redukcji kosztów zosta∏ przygotowany i zainicjowany w 2003 roku, to w moim odczuciu 

2004 rok b´dzie decydujàcy dla powodzenia ca∏ego programu. Po raz pierwszy efekty zg∏oszonych 

inicjatyw oszcz´dnoÊciowych zosta∏y wprowadzone do bud˝etów czàstkowych i do systemu 

motywacyjnego dla kadry mened˝erskiej (tzw. KPI). 

Program zwi´kszenia wartoÊci firmy, obok inicjatyw redukcji kosztów, zawiera jeszcze szereg innych 

projektów nakierowanych na popraw´ efektywnoÊci lub optymalizacj´ dzia∏aƒ w poszczególnych 

obszarach. Ubieg∏oroczne zawirowania na rynkach Êwiatowych zwiàzane z wojnà w Iraku zwróci∏y 

naszà uwag´ na kwesti´ optymalizacji mar˝y i odpowiednià polityk´ cenowà prowadzonà w Koncernie. 

Realizowane w∏aÊnie projekty kompleksowej optymalizacji mar˝ oraz centralizacji cen w detalu 

majà za zadanie wdro˝yç, oparte na najlepszych praktykach Êwiatowych, zintegrowane systemy 

zarzàdzania mar˝à rafineryjnà i cenami detalicznymi w Spó∏ce. W ich efekcie spodziewamy si´ poprawy 

efektywnoÊci naszej polityki sprzeda˝owej, maksymalizacji poziomu uzyskiwanych mar˝ oraz 

pe∏nego wykorzystania posiadanych mocy przerobowych. SkutecznoÊç tych programów w sprzeda- 

˝y hurtowej b´dzie wspierana przez implementacj´ cen regionalnych oraz profesjonalnego systemu 

zarzàdzania relacjami z klientami (CRM). 

B´dàc, jak ju˝ wspomina∏em, podmiotem bardzo nara˝onym na dzia∏anie efektów zewn´trznych, 

próbujemy ograniczaç ryzyko przez rozwój strategii zabezpieczajàcych (hedging), opartych na wdra- 

˝anych w Spó∏ce narz´dziach zarzàdzania ryzykiem. Koƒczymy faz´ testowà systemu analiz i pomiaru 

ryzyka oraz opracowujemy procedury zwiàzane z zarzàdzaniem ryzykiem i jego integracjà z innymi 

procesami biznesowymi wyst´pujàcymi w PKN ORLEN. 

Bardzo du˝e znaczenie dla powodzenia programu zwi´kszenia wartoÊci firmy majà procesy restrukturyzacji 

naszej sieci detalicznej, których efektem ma byç zarówno znaczàcy wzrost efektywnoÊci 

sprzeda˝y paliw (cel na rok 2006 - wzrost Êredniej sprzeda˝y na stacj´ do 3 mln l/rok), jak i istotny 

wzrost mar˝y pozapaliwowej (do 25% udzia∏u w mar˝y detalicznej ogó∏em). 

Obok dzia∏aƒ wewnàtrz samego PKN ORLEN zak∏adamy intensyfikacj´ procesów restrukturyzacji 

i dezinwestycji spó∏ek z Grupy Kapita∏owej. W roku bie˝àcym za∏o˝yliÊmy sprzeda˝ kolejnych 

21 podmiotów z Grupy Kapita∏owej, która ma przynieÊç redukcj´ zatrudnienia na poziomie 1,6 tys. 

etatów. Najwa˝niejszà transakcjà b´dzie jednak sprzeda˝ udzia∏ów w Polkomtelu, b´dàcym g∏ównym 

aktywem kapita∏owym Koncernu. Dodatkowe Êrodki mo˝e przynieÊç sprzeda˝ majàtku wykorzystywanego 

przez spó∏ki z Grupy Kapita∏owej. Wygenerowane w ten sposób Êrodki, razem z rosnàcymi 

przep∏ywami operacyjnymi oraz zwi´kszonà dêwignià finansowanà, majà zabezpieczyç 

rosnàce potrzeby inwestycyjne Koncernu. 

Ca∏oÊç tych prac jest koordynowana przez, majàcy priorytetowe znaczenie, program zarzàdzania 

wartoÊcià firmy (VBM). Osià tego programu jest wdro˝enie systemu zarzàdzania strategicznego opartego 

na strategicznej karcie wyników (SKW). 

Strategiczna karta wyników Koncernu b´dzie budowana jako zestaw celów, mierników efektywno- 

Êci, oczekiwanych wartoÊci tych˝e mierników oraz, co wa˝niejsze, programów dzia∏ania, które sà 

89

pogrupowane wed∏ug czterech perspektyw: finansowej, klientów, procesów wewn´trznych oraz 

rozwoju. Cele stanowià zapis zamierzeƒ strategicznych, które nasza organizacja chce zrealizowaç. 

Mierniki efektywnoÊci, przypisane do ka˝dego z celów, pozwolà na wartoÊciowe wyra˝enie tych celów 

oraz pomiar post´pów w ich realizacji. WartoÊci mierników wyznaczà punkt, który ma byç 

osiàgni´ty przez realizacj´ sformu∏owanych inicjatyw lub programów dzia∏ania. Strategiczna karta 

wyników pozwoli zatem w prosty i logiczny sposób opisaç zale˝noÊci przyczynowo–skutkowe mi´dzy 

poszczególnymi celami strategicznymi. Dzi´ki niej mo˝liwe b´dzie zachowanie odpowiedniej 

równowagi pomi´dzy wynikami krótkoterminowymi (perspektywa finansowa) a inwestowaniem 

w przysz∏y rozwój i sukces (perspektywa klienta, procesów wewn´trznych i rozwoju). Ta równowaga 

stanowi podstaw´ d∏ugoterminowego sukcesu PKN ORLEN. Zarzàdzanie strategiczne b´dzie 

wspierane przez obejmujàcy 3–5-letnià perspektyw´ proces planowania Êrednioterminowego, przek∏adajàcy 

inicjatywy i mierniki z SKW na j´zyk sprawozdaƒ finansowych. 

W ramach programu VBM przygotowujemy równie˝ nowy proces bud˝etowania, który ma 

uelastyczniç ca∏à procedur´, czyniàc z niej efektywne narz´dzie realizacji celów strategicznych. 

G∏ówne wyró˝niki nowej metody bud˝etowania to: 

• wprowadzenie bud˝etów kroczàcych, 

• wprowadzenie metody bud˝etów elastycznych (analiza odchyleƒ kontrolowalnych), 

• sformu∏owanie rocznych celów biznesowych dla dyrektorów na podstawie celów wzrostu warto- 

Êci, z uwzgl´dnieniem kluczowych mierników efektywnoÊci (KPI), 

• zredefiniowanie procesu weryfikacji bud˝etów w oparciu o kalkulacj´ zysku ekonomicznego SVA 

dla jednostek biznesowych oraz kluczowe mierniki efektywnoÊci (KPI), 

• pe∏na integracja z systemami SKW planowania Êrednioterminowego i zarzàdzania przez cele 

(MBO) w p∏aszczyênie narz´dziowej. 

Aby strategia tworzenia wartoÊci nie pozosta∏a zestawem pustych hase∏, zak∏adamy jej wsparcie 

przez wdro˝enie systemu ocen i motywacji dla kadry kierowniczej, opartego na strategicznej karcie 

wyników i zgodnego z filozofià MBO (Management by Objectives). Proces ten b´dzie wspomagany 

przez system informatyczny, który jednoczeÊnie umo˝liwi kadrze obj´tej programem zarzàdzania 

przez cele monitorowanie zadanych celów i stopnia ich realizacji. 

Rok 2004 b´dzie szczególnie istotny nie tylko w kontekÊcie budowy fundamentów d∏ugookresowego 

programu wzrostu wartoÊci, ale tak˝e – kluczowych rozstrzygni´ç w procesie konsolidacji Êrodkowoeuropejskiej. 

Planowane akwizycje, zw∏aszcza nabycie akcji czeskiego Unipetrolu czy zapoczàtkowany 

proces ∏àczenia si´ z w´gierskim MOL-em, na nowo okreÊlà pozycj´ g∏ównych graczy 

na rynku Oil & Gas w tej cz´Êci Europy. W tej sytuacji niezwykle wa˝ne jest zapewnienie odpowiednich 

Êrodków finansowych na realizacj´ ca∏ego programu, przy zachowaniu odpowiedniego standingu 

finansowego, potwierdzonego ocenà ratingowà na poziomie inwestycyjnym. 

W lipcu 2003 roku podpisaliÊmy umow´ d∏ugoterminowego, dwuwalutowego kredytu w wysoko- 

Êci 500 mln euro. Kredyt, który zosta∏ udzielony przez konsorcjum 18 banków krajowych i zagranicznych 

na okres 5 lat, nie jest zabezpieczony na majàtku Spó∏ki, zaÊ mar˝a kredytowa, w zale˝noÊci 

od poziomu zad∏u˝enia finansowego do EBITDA, b´dzie oscylowaç w przedziale 0,4% – 

90

0,6%. Kredyt jest podzielony na dwie transze, terminowà i rewolwingowà w wysokoÊci odpowiednio 

350 mln euro oraz 150 mln euro. Ârodki z tego kredytu zosta∏y przeznaczone na sp∏at´ zapadajàcego, 

3-letniego kredytu konsorcjalnego (200 mln USD) oraz finansowanie innych potrzeb 

spó∏ki zarówno o charakterze inwestycyjnym, jak i bie˝àcym. Nowe finansowanie pozwala na wi´kszà 

ni˝ dotychczas elastycznoÊç w kszta∏towaniu polityki finansowej oraz b´dzie stanowiç êród∏o 

stabilnoÊci i bezpieczeƒstwa przep∏ywów pieni´˝nych Spó∏ki w najbli˝szej przysz∏oÊci. 

Szanowni Paƒstwo, 

przyj´ta przed dwoma laty zmiana orientacji produkcyjnej na rynkowà zaowocowa∏a ca∏kowicie nowà 

filozofià funkcjonowania Koncernu na rynku. Spojrzenie na procesy sprzeda˝owe PKN ORLEN 

z perspektywy klienta doprowadzi∏o do zainicjowania rebrandingu, stworzenia w pe∏ni profesjonalnej 

oferty dla klientów i podniesienia standardu oferowanych us∏ug do najlepszych standardów na 

rynku. W tej chwili nasze dzia∏ania cechuje sta∏e dà˝enie do doskona∏oÊci w realizowanych procesach, 

tak aby w pe∏ni wykorzystaç naturalne w tym biznesie efekty skali. Generowane, dzi´ki poprawie 

efektywnoÊci, zwi´kszone przep∏ywy operacyjne, wraz ze Êrodkami pochodzàcymi z dezinwestycji 

i zwi´kszonej dêwigni finansowej, stanowià baz´ dla nowych inwestycji, które majà w za∏o˝eniach, 

przez wyst´pujàce synergie, maksymalizowaç uzyskiwane efekty skali. 

W efekcie rosnàce przep∏ywy gotówki zarówno z dotychczasowych, jak i nowych aktywów Koncernu 

w sposób mno˝nikowy prze∏o˝à si´ na nadrz´dny cel naszych dzia∏aƒ – stworzenie wartoÊci dla 

akcjonariuszy. 




91

? 


Filarem planu podwojenia wartoÊci Spó∏ki jest 

program redukcji kosztów. Jakiej redukcji mo˝na 

si´ spodziewaç w 2004 roku i w jakich obszarach? 

Rok 2004 b´dzie kluczem do pe∏nej realizacji 

programu. Na ten rok zaplanowaliÊmy 450 mln 

z∏ oszcz´dnoÊci. Znaczy to, i˝ pod koniec roku 

wi´kszoÊç z inicjatyw musi przynosiç po˝àdane 

efekty. Jestem przekonany, i˝ jest to cel realistyczny. 

Mamy za sobà ju˝ trzy kwarta∏y skutecznej 

implementacji programu. Prosz´ natomiast 

pami´taç o jednorazowych kosztach 

wprowadzenia programu i tak jak zapowiadaliÊmy, 

w 2004 roku spodziewamy si´, i˝ dodatkowe 

koszty wyniosà ok. 100 mln z∏. 

Co to oznacza? Czy redukcja kosztów b´dzie 

widoczna w rachunku wyników? JeÊli tak, to 

gdzie? 

Oznacza to, i˝ w rachunku wyników widoczne 

b´dzie 450 minus 100, czyli ok. 350 mln z∏ 

oszcz´dnoÊci. Cz´Êç inicjatyw dotyczy poprawy 

efektywnoÊci, polegajàcej na wzroÊcie przychodów, 

przy niezmienionych kosztach. Natomiast 

zdecydowana wi´kszoÊç to inicjatywy kosztowe. 

B´dà one widoczne w redukcji kosztów w∏asnych 

sprzeda˝y, kosztów ogólnego zarzàdu oraz kosztów 

sprzeda˝y. Patrzàc zaÊ na obszary dzia∏alno- 

Êci, to najwi´kszych oszcz´dnoÊci spodziewamy 

si´ w produkcji oraz logistyce. 

Inwestycje we wzrost organiczny w 2004 roku 

planowane sà na poziomie ok. 2 mld z∏. Czy 

przez kolejne lata Spó∏ka nadal b´dzie tak du- 

˝o inwestowaç? 

Przez ostatnie dwa lata ORLEN istotnie ograniczy∏ 

wydatki inwestycyjne. Natomiast lata 2004 

oraz 2005 to czas ekspansji oraz dywersyfikacji 

dzia∏alnoÊci Koncernu na rynku krajowym. ZdecydowaliÊmy 

si´ na dodatkowe wydatki 1 mld z∏ 

na rozwój cz´Êci petrochemicznej oraz sieci detalicznej. 

Dlatego inwestycje we wzrost organiczny 

PKN ORLEN w dwóch kolejnych latach wyniosà 

1,5 do 2 mld z∏. Nast´pnie planujemy powróciç 

do poziomu ok. 1 mld z∏. Jest to kwota 

ni˝sza nawet od amortyzacji, gdy˝ po realizacji 

powy˝szych inwestycji b´dziemy dysponowaç 

nie tylko nowoczesnym kompleksem produkcyjnym, 

ale tak˝e siecià sprzeda˝y. Sàdz´, i˝ kwota 

1 mld z∏ jest wystarczajàca na modernizacj´ oraz 

umiarkowanà ekspansj´. W rezultacie nasze 

wolne przep∏ywy gotówkowe (FCF) powinny byç 

na satysfakcjonujàcym poziomie nawet dla najbardziej 

wymagajàcych akcjonariuszy. 

Czy Spó∏ka posiada polityk´ wyp∏aty dywidendy? 

JeÊli tak, to czego majà oczekiwaç inwestorzy 

w kolejnych latach? 

Polityka wyp∏aty dywidendy zosta∏a okreÊlona 

ju˝ podczas pierwszego IPO. Jest ona konsekwentnie 

realizowana. PostawiliÊmy sobie za 

cel, aby po zakoƒczeniu restrukturyzacji Koncernu 

poziom wyp∏aty dywidendy wynosi∏ 

30%. Znaczy to, i˝ corocznie 30% zysku netto 

b´dzie wyp∏acane naszym akcjonariuszom. 

Dotychczas zwi´kszyliÊmy powy˝szy wspó∏czynnik 

z ok. 3% w 1999 roku do ok. 15% 

w 2002 roku. Za rok 2004 b´dziemy rekomendowaç 

WZA wyp∏at´ ok. 188 mln z∏, czyli 20% 

wypracowanego zysku. B´dzie to najwy˝sza 

dywidenda w historii Spó∏ki. 




92

Skonsolidowane 

Sprawozdania 

Finansowe 

za okresy roczne zakoƒczone 31 grudnia 2003 roku 

oraz 31 grudnia 2002 roku, przygotowane zgodnie 

z Mi´dzynarodowymi Standardami SprawozdawczoÊci Finansowej, 

wraz z opinià audytora 

93

Opinia Audytora 

Do Rady Nadzorczej Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN SA 

PrzeprowadziliÊmy badanie za∏àczonego skonsolidowanego bilansu Polskiego Koncernu Naftowego 

ORLEN SA („Spó∏ki”), sporzàdzonego na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku oraz skonsolidowanego 

rachunku zysków i strat, rachunku przep∏ywów pieni´˝nych i zestawienia zmian w skonsolidowanym 

kapitale w∏asnym za rok obrotowy zakoƒczony 31 grudnia 2003 roku. OdpowiedzialnoÊç za 

powy˝sze skonsolidowane sprawozdanie finansowe ponosi Zarzàd Spó∏ki. Nasza odpowiedzialnoÊç 

obejmuje wydanie opinii o tym sprawozdaniu na podstawie naszego badania. 

Nasze badanie przeprowadziliÊmy zgodnie z Mi´dzynarodowymi Standardami Rewizji Finansowej. 

Standardy te wymagajà, abyÊmy tak zaplanowali i przeprowadzili nasze badanie, aby uzyskaç opartà 

na racjonalnych przes∏ankach pewnoÊç, ˝e badane sprawozdanie finansowe nie zawiera istotnych 

nieprawid∏owoÊci. Badanie obejmuje sprawdzenie metodà testowà dowodów stanowiàcych 

podstaw´ kwot i informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym, a tak˝e ocen´ stosowanych zasad 

rachunkowoÊci i znaczàcych szacunków dokonywanych przez Zarzàd oraz ocen´ ogólnej prezentacji 

sprawozdania finansowego. Uwa˝amy, ˝e przeprowadzone przez nas badanie stanowi wystarczajàcà 

podstaw´ do wyra˝enia przez nas opinii. 

Mi´dzynarodowy Standard RachunkowoÊci 29 „SprawozdawczoÊç finansowa w warunkach hiperinflacji” 

(MSR 29) wymaga, aby wykazywane w okresie hiperinflacji wartoÊci aktywów i pasywów by- 

∏y wyra˝one w cenach bie˝àcych na koniec hiperinflacyjnego okresu sprawozdawczego i stanowi∏y 

podstaw´ do wyceny aktywów i pasywów w sprawozdaniach finansowych nast´pnych okresów. Gospodarka 

polska do koƒca 1996 roku spe∏nia∏a kryteria gospodarki hiperinflacyjnej, natomiast od 

1997 roku nie spe∏nia∏a tych kryteriów. Spó∏ka dokona∏a ostatniego przeszacowania Êrodków trwa- 

∏ych na dzieƒ 1 stycznia 1995 roku w celu odzwierciedlenia skutków inflacji na ich wartoÊç bilansowà 

generalnie poprzez zastosowanie wskaêników przeszacowania ustalonych przez G∏ówny Urzàd 

Statystyczny dla poszczególnych grup Êrodków trwa∏ych. Przeszacowanie to nie zosta∏o dokonane 

zgodnie z wymogami MSR 29, poniewa˝ Spó∏ka nie korzysta∏a ze wskaêników ogólnego wzrostu cen 

oraz nie dokona∏a nast´pnie przeszacowania Êrodków trwa∏ych na dzieƒ 31 grudnia 1996 roku. 

W rezultacie skumulowane salda Êrodków trwa∏ych na 31 grudnia 2003 roku, które pochodzà 

sprzed 31 grudnia 1996 roku, nie zosta∏y wyra˝one w jednostkach miary obowiàzujàcych na dzieƒ 

31 grudnia 1996 roku. Spó∏ka nie zastosowa∏a równie˝ zasad przeszacowania zgodnie z Mi´dzynarodowym 

Standardem RachunkowoÊci 16 „Rzeczowe aktywa trwa∏e” wymagajàcym, aby wartoÊç 

Êrodków trwa∏ych odpowiada∏a ich wartoÊci godziwej na dzieƒ przeszacowania. 

94

Naszym zdaniem, z wyjàtkiem skutków kwestii przedstawionej powy˝ej, za∏àczone skonsolidowane 

sprawozdanie finansowe przedstawia rzetelnie, we wszystkich istotnych aspektach, skonsolidowanà 

sytuacj´ finansowà Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN SA na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku 

oraz skonsolidowane wyniki finansowe i skonsolidowane przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych w roku 

zakoƒczonym tà datà, zgodnie z wymogami Mi´dzynarodowych Standardów Sprawozdawczo- 

Êci Finansowej. 

Nie zg∏aszajàc dalszych zastrze˝eƒ, zwracamy uwag´ na nast´pujàcà kwesti´: 

WydaliÊmy równie˝ oddzielnà opini´ z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego 

Spó∏ki za rok obrotowy zakoƒczony 31 grudnia 2003 roku, sporzàdzonego zgodnie z Polskimi Standardami 

RachunkowoÊci („PSR”). Istotne ró˝nice mi´dzy PSR a Mi´dzynarodowymi Standardami 

SprawozdawczoÊci Finansowej, które odnoszà si´ do za∏àczonego skonsolidowanego sprawozdania 

finansowego, zosta∏y zaprezentowane w Nocie 33 za∏àczonego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. 

Warszawa, Polska 

19 kwietnia 2004 roku 

95

Skonsolidowane bilanse 

na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku oraz 31 grudnia 2002 roku 

Nota 31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

AKTYWA 

Majàtek trwa∏y 

Rzeczowy majàtek trwa∏y 6 9 807 9 089 

Ujemna wartoÊç firmy 7 (273) (222) 

WartoÊci niematerialne 8 121 107 

Aktywa finansowe 9 534 601 

Akcje i udzia∏y w jednostkach konsolidowanych 

metodà praw w∏asnoÊci 10 493 199 

Podatek odroczony – aktywa 26 15 25 

Pozosta∏y majàtek trwa∏y 18 15 

Majàtek trwa∏y razem 10 715 9 814 

Majàtek obrotowy 

Zapasy 11 3 058 2 868 

Nale˝noÊci z tytu∏u dostaw i pozosta∏e 12 2 513 2 056 

Nale˝noÊci z tytu∏u podatku dochodowego 65 32 

Krótkoterminowe papiery wartoÊciowe 13 67 44 

Czynne rozliczenia mi´dzyokresowe kosztów 14 80 57 

Ârodki pieni´˝ne 15 562 178 

Inne aktywa finansowe 23 89 24 

Majàtek obrotowy razem 6 434 5 259 

Aktywa razem 17 149 15 073 

Za∏àczone noty objaÊniajàce sà integralnà cz´Êcià niniejszych skonsolidowanych sprawozdaƒ finansowych. 

96

Nota 31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

PASYWA 

Kapita∏ w∏asny 21 

Kapita∏ akcyjny 534 525 

Kapita∏ zapasowy 1 359 1 174 

Kapita∏ rezerwowy z aktualizacji wyceny 856 859 

Ró˝nice kursowe z przeliczenia jednostek podporzàdkowanych 62 - 

Zyski zatrzymane 6 699 5 771 

Kapita∏ w∏asny razem 9 510 8 329 

Kapita∏ akcjonariuszy mniejszoÊciowych 16 427 412 

Zobowiàzania d∏ugoterminowe 

Kredyty i po˝yczki 17 1 836 402 

Rezerwy 18 616 576 

Rezerwa na podatek odroczony 26 293 431 

Zobowiàzania d∏ugoterminowe razem 2 745 1 409 

Zobowiàzania krótkoterminowe 

Zobowiàzania i rozliczenia mi´dzyokresowe bierne 19 3 258 2 747 

Zobowiàzania z tytu∏u podatku dochodowego – – 

Kredyty i po˝yczki 17 1.195 2.161 

Przychody przysz∏ych okresów 20 14 15 

Zobowiàzania krótkoterminowe razem 4 467 4 923 

Pasywa razem 17 149 15 073 


97

Skonsolidowane rachunki zysków i strat 

za lata zakoƒczone 31 grudnia 2003 roku oraz 31 grudnia 2002 roku 

rok zakoƒczony rok zakoƒczony 

Nota 31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Przychody ze sprzeda˝y 24 412 16 902 

Koszt w∏asny sprzeda˝y 24 (19 986) (13 455) 

Zysk na sprzeda˝y 4 426 3 447 

Pozosta∏e przychody operacyjne 422 256 

Koszty sprzeda˝y 24 (2 259) (1 787) 

Koszty ogólnego zarzàdu 24 (934) (891) 

Pozosta∏e koszty operacyjne 24 (388) (294) 

Zysk operacyjny 1 267 731 

Przychody finansowe 25 279 211 

Koszty finansowe 25 (377) (220) 

Udzia∏ w wyniku finansowym jednostek 

konsolidowanych metodà praw w∏asnoÊci 50 13 

Zysk przed opodatkowaniem 1 219 735 

Podatek dochodowy 26 (198) (285) 

Zysk po opodatkowaniu 1 021 450 

(Zysk) akcjonariuszy mniejszoÊciowych (34) (29) 

Zysk netto 987 421 

Zysk na jednà akcj´ (w z∏otych na akcj´) 2,35 1,00 


98

Skonsolidowane rachunki przep∏ywów 

pieni´˝nych 


Przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych z dzia∏alnoÊci operacyjnej 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 


Korekty o pozycje: 

Zysk akcjonariuszy mniejszoÊciowych 34 29 

Udzia∏ w wyniku finansowym jednostek 

konsolidowanych metodà praw w∏asnoÊci (50) (13) 

Amortyzacja 1 207 1 130 

Odsetki i dywidendy, netto 29 128 

Podatek dochodowy od zysku przed opodatkowaniem 198 285 

Strata/(Zysk) na dzia∏alnoÊci inwestycyjnej 59 (80) 

(Zwi´kszenie) stanu nale˝noÊci (114) (171) 

(Zwi´kszenie) stanu zapasów (158) (668) 

(Zmniejszenie)/Zwi´kszenie stanu 

zobowiàzaƒ i rozliczeƒ mi´dzyokresowych biernych (111) 382 

Zwi´kszenie stanu rezerw 25 29 

Pozosta∏e korekty 14 49 

Podatek dochodowy zap∏acony (413) (229) 

Ârodki pieni´˝ne netto z dzia∏alnoÊci operacyjnej 1 707 1 292 


99

Skonsolidowane rachunki przep∏ywów 

pieni´˝nych (cd.) 


Przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych z dzia∏alnoÊci inwestycyjnej 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Nabycie sk∏adników rzeczowego majàtku trwa∏ego 

oraz wartoÊci niematerialnych (1 337) (967) 

Wp∏ywy z tytu∏u sprzeda˝y sk∏adników rzeczowego majàtku trwa∏ego 40 38 

Wp∏ywy z tytu∏u sprzeda˝y aktywów dost´pnych do sprzeda˝y 17 106 

Nabycie aktywów dost´pnych do sprzeda˝y oraz udzia∏ów 

w jednostkach wycenianych metodà praw w∏asnoÊci (56) (65) 

Nabycie dzia∏alnoÊci w Niemczech pomniejszone 

o saldo nabytych Êrodków pieni´˝nych (279) – 

Nabycie krótkoterminowych papierów wartoÊciowych (62) (267) 

Wp∏ywy z tytu∏u sprzeda˝y krótkoterminowych 

papierów wartoÊciowych 55 235 

Dywidendy i odsetki otrzymane 85 34 

Po˝yczki udzielone/sp∏acone 83 – 

Pozosta∏e 73 (22) 

Ârodki pieni´˝ne netto wykorzystane w dzia∏alnoÊci inwestycyjnej (1 381) (908) 

Przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych z dzia∏alnoÊci finansowej 

Wp∏ywy z d∏ugoterminowych i krótkoterminowych 

po˝yczek i kredytów 4 452 1 686 

Sp∏ata d∏ugoterminowych i krótkoterminowych 

po˝yczek i kredytów (4 207) (1 879) 

Zap∏acone odsetki (116) (156) 

P∏atnoÊci dywidend na rzecz akcjonariuszy (59) (50) 

Pozosta∏e (12) (10) 

Ârodki pieni´˝ne netto uzyskane z / (wykorzystane) 

w dzia∏alnoÊci finansowej 58 (409) 

- 

Zmiana stanu Êrodków pieni´˝nych netto 384 (25) 

Ârodki pieni´˝ne na poczàtku okresu 178 203 

Ârodki pieni´˝ne na koniec okresu 562 178 


100

Sprawozdania ze zmian 

w skonsolidowanych kapita∏ach 

w∏asnych 


Ró˝nice 

kursowe 

Kapita∏ z przeliczenia 

rezerwowy jednostek Kapita∏ 

Kapita∏ Kapita∏ z aktualizacji podporzàd- Zyski w∏asny 

akcyjny zapasowy wyceny kowanych zatrzymane razem 

1 stycznia 2002 525 1 174 859 - 5 400 7 958 

Wycena aktywów dost´pnych 

do sprzeda˝y do wartoÊci godziwej - - 42 - - 42 

Zbycie aktywów dost´pnych 

do sprzeda˝y wycenianych 

wg wartoÊci godziwej - - (42) - - (42) 

Dywidenda - - - - (50) (50) 

Zysk netto za rok 2002 - - - - 421 421 

31 grudnia 2002 525 1 174 859 - 5 771 8 329 

1 stycznia 2003 525 1 174 859 - 5 771 8 329 

Emisja akcji 9 - - - - 9 

Nadwy˝ka wartoÊci emisyjnej 

nad nominalnà - 185 - - - 185 

Ró˝nice kursowe z konsolidacji - - - 62 - 62 

Dywidenda - - - - (59) (59) 

Utrata wartoÊci majàtku trwa∏ego - - (6) - - (6) 

Pozosta∏e - - 3 - - 3 

Zysk netto za rok 2003 - - - - 987 987 

31 grudnia 2003 534 1 359 856 62 6 699 9 510 


101

Noty do skonsolidowanych 

sprawozdaƒ finansowych 

1. Podstawowa dzia∏alnoÊç Grupy 

Jednostkà dominujàcà grupy kapita∏owej Polski Koncern Naftowy ORLEN („Grupa”) jest Polski Koncern 

Naftowy ORLEN SA („Spó∏ka”, „PKN ORLEN”) z siedzibà w P∏ocku przy ul. Chemików 7. 

Spó∏ka zosta∏a utworzona aktem notarialnym z dnia 29 czerwca 1993 roku jako jednoosobowa 

spó∏ka Skarbu Paƒstwa Mazowieckie Zak∏ady Rafineryjne i Petrochemiczne „Petrochemia P∏ock” SA 

i wpisana do rejestru handlowego w P∏ocku dnia 1 lipca 1993 roku. Zgodnie z uchwa∏à Walnego 

Zgromadzenia Akcjonariuszy z dnia 19 maja 1999 roku, zarejestrowanà w Sàdzie Rejonowym 

w P∏ocku w dniu 20 maja 1999 roku, Spó∏ka zmieni∏a nazw´ na Polski Koncern Naftowy Spó∏ka 

Akcyjna. Zgodnie z uchwa∏à Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy z dnia 

3 kwietnia 2000 roku, zarejestrowanà w Sàdzie Rejonowym w P∏ocku dnia 12 kwietnia 2000 roku, 

Spó∏ka zmieni∏a nazw´ na Polski Koncern Naftowy ORLEN Spó∏ka Akcyjna. 

Spó∏ka prowadzi dzia∏alnoÊç w zakresie przetwórstwa ropy naftowej i wytwarzania szerokiej gamy 

produktów naftowych i petrochemicznych, a tak˝e transportu oraz sprzeda˝y hurtowej i detalicznej 

tych produktów. Inne podmioty z Grupy prowadzà przewa˝nie pokrewnà dzia∏alnoÊç, obejmujàcà 

produkcj´ i dystrybucj´ produktów naftowych, jak równie˝ produkcj´ i sprzeda˝ wyrobów 

chemicznych. 

Do czasu drugiej oferty publicznej akcji, majàcej miejsce w lipcu 2000 roku, Spó∏ka, poÊrednio 

i bezpoÊrednio, pozostawa∏a pod kontrolà Skarbu Paƒstwa Rzeczpospolitej Polskiej z mniejszoÊciowym 

udzia∏em pracowników i innych podmiotów. Skarb Paƒstwa sprawowa∏ nadzór nad Spó∏kà 

przez kontrol´ nad podmiotem dominujàcym Spó∏ki, Naftà Polskà SA. Na 31 grudnia 2003 roku 

Skarb Paƒstwa Rzeczpospolitej Polskiej posiada∏ bezpoÊrednio lub poÊrednio 28% akcji Spó∏ki, Bank 

of New York (Globalne Kwity Depozytowe – GDR) – 10%, a pozostali akcjonariusze posiadali 62% 

akcji Spó∏ki. W dniu 20 czerwca 2002 roku Spó∏ka og∏osi∏a, ˝e Kulczyk Holding SA, wraz z podmiotami 

zale˝nymi, jest w posiadaniu 23 911 206 akcji PKN ORLEN, co stanowi 5,591% (z uwzgl´dnieniem 

podwy˝szenia kapita∏u zak∏adowego z dnia 20 listopada 2003 roku) ogólnej liczby g∏osów 

na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. 

W dniu 4 lipca 2003 roku Spó∏ka og∏osi∏a, ˝e Commercial Union OFE BPH CU WBK posiada∏ 

21 533 539 akcji PKN ORLEN, co stanowi∏o 5,035% (z uwzgl´dnieniem podwy˝szenia kapita∏u zak∏adowego 

z dnia 20 listopada 2003 roku) g∏osów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. 


102

2. Zasady prezentacji 

a. Standardy rachunkowoÊci 

Grupa zastosowa∏a w niniejszych skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych wszystkie Mi´dzynarodowe 

Standardy SprawozdawczoÊci Finansowej („MSSF”) obowiàzujàce w odpowiednich 

okresach, z wyjàtkiem ujćia efektów hiperinflacji wymaganego przez Mi´dzynarodowy Standard 

RachunkowoÊci 29 „SprawozdawczoÊç finansowa w warunkach hiperinflacji” („MSR 29”) oraz przeszacowania 

Êrodków trwa∏ych zgodnie z Mi´dzynarodowym Standardem RachunkowoÊci 16 „Rzeczowe 

aktywa trwa∏e” („MSR 16”), co szerzej wyjaÊniono w Nocie 3. 

Podmioty Grupy prowadzà ksi´gi rachunkowe zgodnie z zasadami rachunkowoÊci i praktykà stosowanà 

w Polsce i zgodnie z wymogami Polskich Standardów RachunkowoÊci („PSR”) okreÊlonymi 

w Ustawie o RachunkowoÊci („Ustawa o RachunkowoÊci”) i wydanymi na jej podstawie przepisami. 

Niniejsze sprawozdania finansowe zawierajà korekty nieuj´te w ksi´gach Spó∏ki, ani ksi´gach 

podmiotów Grupy. Korekty te zosta∏y dokonane w celu prezentacji tych sprawozdaƒ zgodnie ze 

standardami oraz interpretacjami wydanymi przez Rad´ Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci 

(„RMSR”) oraz Komitet ds. Interpretacji Mi´dzynarodowej SprawozdawczoÊci Finansowej 

(poprzednio Sta∏y Komitet ds. Interpretacji), z wyjàtkiem korekt wymaganych przez MSR 29 i MSR 

16, co szerzej wyjaÊniono w Nocie 3. Korekty wynikajàce z zastosowania Mi´dzynarodowych Standardów 

SprawozdawczoÊci Finansowej oraz ich wp∏yw na zysk netto i aktywa netto zosta∏y przedstawione 

w Nocie 33. 

Sprawozdanie finansowe zosta∏o sporzàdzone przy za∏o˝eniu kontynuowania dzia∏alnoÊci gospodarczej 

przez spó∏ki Grupy w dajàcej si´ przewidzieç przysz∏oÊci. Na dzieƒ autoryzacji niniejszych 

sprawozdaƒ finansowych nie stwierdza si´ istnienia okolicznoÊci wskazujàcych na zagro˝enie kontynuowania 

dzia∏alnoÊci przez spó∏ki Grupy. 

b. Reorganizacja Grupy 

W wyniku realizacji Programu Restrukturyzacji i Prywatyzacji Sektora Naftowego Skarb Paƒstwa, poprzez 

spó∏k´ zale˝nà Nafta Polska SA, dokona∏ w latach 1997–1999 reorganizacji podmiotów polskiego 

sektora naftowego. Grupa w obecnym kszta∏cie powsta∏a w rezultacie reorganizacji kilku znaczàcych 

spó∏ek, które dzia∏a∏y pod wspólnà kontrolà Nafty Polskiej SA i Skarbu Paƒstwa. Istotne 

transakcje zawarte w celu przeprowadzenia wspomnianej reorganizacji polskiego sektora naftowego 

zosta∏y przedstawione poni˝ej: 

• po∏àczenie z Centralà Produktów Naftowych „CPN” SA („CPN”) – g∏ówny dystrybutor w zakresie 

sprzeda˝y detalicznej paliw w Polsce, 


103

N O T Y D O S K O N S O L I D O W A N Y C H S P R A W O Z D A ¡ F I N A N S O W Y C H 

• aport w postaci akcji Rafinerii Trzebinia SA oraz nabycie Rafinerii Nafty Jedlicze SA, 

• wydzielenie Dyrekcji Eksploatacji Cystern Sp. z o.o. ze struktur CPN – przedsi´biorstwo zajmujàce 

si´ eksploatacjà cystern kolejowych s∏u˝àcych do przewozu produktów naftowych, 

• zbycie udzia∏ów w Naftobazach Sp. z o.o. przez CPN – operator du˝ych obiektów magazynowych 

s∏u˝àcych do sk∏adowania produktów naftowych. 

W zakresie odpowiadajàcym udzia∏owi Skarbu Paƒstwa w reorganizowanych podmiotach polskiego 

sektora naftowego transakcje te wykazano jako transakcje pod wspólnà kontrolà, poprzez zastosowanie 

metody ∏àczenia udzia∏ów analogicznie do Mi´dzynarodowego Standardu Rachunkowo- 

Êci 22 „Po∏àczenie jednostek gospodarczych” („MSR 22”). 

c. Spó∏ki obj´te sprawozdaniami skonsolidowanymi 

Niniejsze skonsolidowane sprawozdania finansowe za lata koƒczàce si´ 31 grudnia 2003 roku 

i 31 grudnia 2002 roku obejmujà wszystkie istotne jednostki zlokalizowane w Polsce i w Niemczech, 

wchodzàce w sk∏ad Grupy, wymienione poni˝ej: 

Udzia∏ w ogólnej liczbie g∏osów 2) 

31 grudnia 2003 31 grudnia 2002 

(w pe∏nych %) (w pe∏nych %) 


Jednostka dominujàca 

ORLEN Deutschland GmbH 1) 100% - 

ORLEN Deutschland Immobilien GmbH 1) 100% - 

ORLEN Gaz Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN PetroCentrum Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Medica Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Budonaft Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Polimer Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Powiernik Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN KolTrans Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Transport Szczecin Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN ASFALT Sp. z o.o. (dawniej Bitrex Sp. z o.o.) 5) 100% 100% 

Petrogaz ¸apy Sp. z o.o. 100% 90% 

ORLEN Transport Lublin Sp. z o.o. 98% 98% 

ORLEN Transport Kraków Sp. z o.o. 98% 98% 

ORLEN Transport P∏ock Sp. z o.o. 98% 98% 

ORLEN Transport Nowa Sól Sp. z o.o. 97% 97% 

Zak∏ad Budowy Aparatury SA 97% 97% 

ORLEN Transport S∏upsk Sp. z o.o. 97% 96% 

ORLEN Transport Poznaƒ Sp. z o.o. 96% 96% 

ORLEN Laboratorium Sp. z o.o. 4) 95% - 

ORLEN Transport Olsztyn Sp. z o.o. 95% 92% 

104


ORLEN Transport Warszawa Sp. z o.o. 94% 94% 

Grupa kapita∏owa ORLEN – OIL Sp. z o.o. 92% 92% 

ORLEN Petro – Tank Sp. z o.o. 90% 90% 

ORLEN Transport K´dzierzyn-Koêle Sp. z o.o. 89% 89% 

Petrotel Sp. z o.o. 89% 89% 

Grupa kapita∏owa ORLEN Petroprofit Sp. z o.o. 85% 85% 

ORLEN WodKan Sp. z o.o. 6) - 82% 

Grupa kapita∏owa Rafineria Trzebinia SA 77% 77% 

Grupa kapita∏owa Anwil SA 76% 76% 

Grupa kapita∏owa Rafineria Nafty Jedlicze SA 75% 75% 

Inowroc∏awskie Kopalnie Soli „Solino” SA 71% 71% 

ORLEN Mechanika Sp. z o.o. 3) - 68% 

Grupa kapita∏owa Ship-Service SA 56% 56% 

ORLEN Automatyka Sp. z o.o. 52% 52% 

ORLEN PetroZachód Sp. z o.o. 52% 52% 

Petrogaz Wroc∏aw Sp. z o.o. 52% 52% 

ORLEN Remont Sp. z o.o. 3) - 51% 

Petrolot Sp. z o.o. 51% 51% 

ORLEN Eltech Sp. z o.o. 3) - 51% 

ORLEN Projekt Sp. z o.o. 51% 51% 

ORLEN EnergoRem Sp. z o.o. 3) - 51% 

ORLEN Wir Sp. z o.o. 51% 51% 

ORLEN Morena Sp. z o.o. 51% 51% 

1) Jednostki zarzàdzajàce nabytà dzia∏alnoÊcià w Niemczech, transakcja szerzej opisana w Nocie 5b. 

2) Udzia∏ w ogólnej liczbie g∏osów jest zgodny z udzia∏em w kapitale zak∏adowym z wyjàtkiem Grupy Kapita∏owej 

Ship Service SA, gdzie udzia∏ w kapitale wynosi 61%. 

3) Jednostki sprzedane w II kwartale 2003 roku. 

4) Jednostka utworzona przez PKN ORLEN SA w I kwartale 2003 roku. 

5) Od II kwarta∏u 2003 roku jednostka zale˝na bezpoÊrednio od PKN ORLEN (uprzednio jednostka zale˝na od Rafinerii Trzebinia). 

6) Spó∏ka sprzedana w IV kwartale 2003 roku. 

105


3. Waluta pomiaru i waluta sprawozdaƒ finansowych 

Walutà pomiaru i walutà sprawozdawczà niniejszych skonsolidowanych sprawozdaƒ finansowych 

jest z∏oty polski. Skonsolidowane sprawozdania finansowe nie zawierajà korekt odzwierciedlajàcych 

skutki hiperinflacji, wymaganych przez MSR 29. 

MSR 29 wymaga, aby spó∏ki, które sporzàdzajà sprawozdania w walucie gospodarki hiperinflacyjnej, 

korygowa∏y wycen´ aktywów i pasywów do ich cen bie˝àcych na dzieƒ bilansowy. Skumulowana 

trzyletnia stopa inflacji pod koniec 1996 roku wynios∏a poni˝ej 100%. Bioràc to pod uwag´, 

polska gospodarka przesta∏a byç uwa˝ana za hiperinflacyjnà, poczàwszy od 1997 roku. W takim 

przypadku MSR 29 wymaga, aby aktywa zosta∏y wykazane w cenach bie˝àcych na koniec okresu 

gospodarki hiperinflacyjnej. 

Grupa dokona∏a przeszacowania Êrodków trwa∏ych (ostatnio na dzieƒ 1 stycznia 1995 roku) generalnie 

przy zastosowaniu wskaêników opublikowanych przez G∏ówny Urzàd Statystyczny („GUS”) 

w celu odzwierciedlenia wp∏ywu inflacji na ich wartoÊç bilansowà. Przeszacowanie to nie zosta∏o 

dokonane zgodnie z wymogami MSR 29, poniewa˝ Spó∏ka nie korzysta∏a ze wskaêników ogólnego 

wzrostu cen oraz nie doprowadzi∏a ich wartoÊci do cen bie˝àcych na dzieƒ 31 grudnia 1996 roku. 

Grupa nie jest w stanie oszacowaç, jaki wp∏yw na niniejsze sprawozdanie finansowe mia∏oby 

spe∏nienie wymogów MSR 29. 

Przeszacowanie to nie zosta∏o równie˝ dokonane zgodnie z wymogami MSR 16, poniewa˝ sposób 

dokonania przeszacowania nie zapewni∏, ˝eby przeszacowana wartoÊç Êrodków trwa∏ych odpowiada∏a 

ich wartoÊci godziwej na dzieƒ przeszacowania. 

4. Zasady rachunkowoÊci 

Sprawozdanie finansowe zosta∏o przygotowane zgodnie z konwencjà kosztu historycznego, która 

zosta∏a zmodyfikowana w przypadku majàtku trwa∏ego i instrumentów finansowych. 

a. Zasady konsolidacji 

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy obejmuje Polski Koncern Naftowy ORLEN SA oraz 

spó∏ki b´dàce pod jego kontrolà. Przyjmuje si´, ˝e Grupa sprawuje kontrol´, je˝eli posiada bezpo- 

Êrednio lub poÊrednio wićej ni˝ 50% praw g∏osu w danej jednostce gospodarczej lub posiada w inny 

sposób zdolnoÊç do kierowania politykà finansowà i operacyjnà jednostki gospodarczej w celu 

uzyskania korzyÊci z jej dzia∏alnoÊci. Kapita∏ oraz zysk netto nale˝àcy do akcjonariuszy mniejszo- 

Êciowych wykazywany jest odpowiednio w bilansie i rachunku zysków i strat. 

Metoda nabycia jest stosowana przy nabyciu udzia∏ów jednostek gospodarczych. Zasady wykazywania 

reorganizacji zosta∏y omówione w Nocie 2b. Jednostki nabyte lub zbyte w ciàgu roku zosta∏y 

uwzgl´dniane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym odpowiednio od dnia nabycia lub 

do dnia sprzeda˝y. 

106


Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych (generalnie inwestycje od 20% do 50% w kapitale jednostki), 

w stosunku do których Grupa wywiera znaczny wp∏yw, wyceniane sà zgodnie z metodà 

praw w∏asnoÊci. Ocena inwestycji w spó∏ki stowarzyszone ma miejsce, kiedy istniejà przes∏anki 

wskazujàce na to, ˝e nastàpi∏a trwa∏a utrata wartoÊci lub odpis trwa∏ej utraty wartoÊci dokonany 

w latach poprzednich ju˝ nie jest wymagany. 

Inwestycje w jednostkach wspó∏zale˝nych, w stosunku do których Grupa sprawuje wspó∏kontrol´, 

wyceniane sà zgodnie z metodà praw w∏asnoÊci. Ocena inwestycji w spó∏ki wspó∏zale˝ne ma miejsce, 

kiedy istniejà przes∏anki wskazujàce na to, ˝e nastàpi∏a trwa∏a utrata wartoÊci lub odpis trwa∏ej 

utraty wartoÊci dokonany w latach poprzednich ju˝ nie jest wymagany. 

Wszystkie inne udzia∏y sà ujmowane zgodnie z MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena” 

w sposób przedstawiony w Nocie 4m. 

Sprawozdania finansowe spó∏ek zale˝nych, wspó∏zale˝nych i stowarzyszonych, zosta∏y sporzàdzone 

za rok zakoƒczony dnia 31 grudnia 2003 roku. 

b. Rzeczowy majàtek trwa∏y 

Sk∏adniki rzeczowego majàtku trwa∏ego zosta∏y wykazane wed∏ug cen nabycia pomniejszonych 

o dotychczasowe umorzenie i dotychczasowy odpis z tytu∏u trwa∏ej utraty wartoÊci, z wyjàtkiem 

Êrodków trwa∏ych podlegajàcych przeszacowaniom, których wartoÊç ksi´gowa jest skorygowana 

o przeszacowania. Przeszacowania Êrodków trwa∏ych by∏y przeprowadzane w Polsce na podstawie 

przepisów wydawanych przez Ministra Finansów i mia∏y na celu odzwierciedlenie skutków inflacji. 

Przeszacowania by∏y generalnie przeprowadzane przy u˝yciu wskaêników ustalonych przez G∏ówny 

Urzàd Statystyczny dla grup Êrodków trwa∏ych. Przeszacowania te nie spe∏ni∏y wymogów MSR 29, 

który wymaga zastosowania wskaêników ogólnego wzrostu cen. Przeszacowania te równie˝ nie zosta∏y 

dokonane zgodnie z wymogami MSR 16, poniewa˝ sposób dokonania przeszacowania nie zapewni∏, 

˝eby przeszacowana wartoÊç Êrodków trwa∏ych odpowiada∏a ich wartoÊci godziwej na dzieƒ 

przeszacowania. Ostatnie przeszacowanie zosta∏o przeprowadzone na dzieƒ 1 stycznia 1995 roku 

i mia∏o na celu doprowadzenie wartoÊci Êrodków trwa∏ych do poziomu cen z wrzeÊnia 1994 roku. 

W rezultacie tego przeszacowania zarówno wartoÊç ksi´gowa, jak i podatkowa tych aktywów zosta∏a 

zwi´kszona, powodujàc wzrost kapita∏u rezerwowego z aktualizacji wyceny, a zatem równie˝ wzrost kapita∏ów 

w∏asnych. Grupa nie dokona∏a przeszacowania Êrodków trwa∏ych na dzieƒ 31 grudnia 1996 roku, 

co jest niezgodne z MSR 29, który wymaga aby Êrodki trwa∏e zosta∏y skorygowane na koniec okresu 

hiperinflacji wed∏ug cen bie˝àcych. Grupa dokona∏a zgodnie z polskimi przepisami przeszacowaƒ, 

które zwi´kszy∏y wartoÊç Êrodków trwa∏ych o 859 milionów z∏otych. Kwota równa ró˝nicy pomi´dzy 

amortyzacjà przeszacowanego Êrodka trwa∏ego a amortyzacjà wynikajàcà z kosztu nabycia Êrodka trwa- 

∏ego nie jest przeklasyfikowana z kapita∏u rezerwowego z aktualizacji wyceny na niepodzielony zysk lub 

strat´ z lat ubieg∏ych. Inwestycje w toku nie podlega∏y przeszacowaniom. Amortyzacja Êrodków trwa∏ych 

jest oparta na wartoÊciach po przeszacowaniu. Grupa nie zamierza ujmowaç w swoich skonsolidowanych 

sprawozdaniach finansowych, sporzàdzonych zgodnie z MSSF, efektów ewentualnych dalszych 

107


przeszacowaƒ, chyba ˝e polska gospodarka znów znalaz∏aby si´ w warunkach hiperinflacji. 

Ârodki trwa∏e amortyzowane sà przez okreÊlony z góry oraz okresowo aktualizowany okres u˝ytkowania 

przy u˝yciu metody liniowej. Stosowane sà nast´pujàce stawki amortyzacji: 

Budynki i budowle 1,5 – 10,0 % 

Urzàdzenia techniczne i maszyny 4,0 – 30,0 % 

Ârodki transportu i pozosta∏e 6,0 – 25,0 % 

Okres u˝ytkowania oraz metody amortyzacji podlegajà okresowemu przeglàdowi, aby przyj´ty 

okres i stosowana metoda amortyzacji odpowiada∏y oczekiwanemu okresowi uzyskiwania korzyÊci 

ekonomicznych ze Êrodków trwa∏ych. 

Grunty oraz inwestycje rozpocz´te nie podlegajà amortyzacji. 

Spó∏ki Grupy dokonujà analizy wartoÊci netto rzeczowych sk∏adników majàtku trwa∏ego w celu 

okreÊlenia, czy wartoÊç ta odzwierciedla ekonomicznà przydatnoÊç majàtku w przypadkach, gdy 

zdarzenia lub zmiany w otoczeniu mogà wskazywaç na trwa∏à utrat´ ich wartoÊci. 

c. Leasing finansowy 

Aktywa u˝ytkowane na podstawie umowy najmu, dzier˝awy, leasingu lub podobnej, spe∏niajàce 

odpowiednie kryteria Ustawy o rachunkowoÊci zaliczane sà do aktywów trwa∏ych i wykazywane 

w kwocie ni˝szej z dwóch: wartoÊci godziwej przedmiotu leasingu na poczàtku obowiàzywania 

umowy leasingowej i wartoÊci bie˝àcej minimalnych op∏at leasingowych. 

Aktywa oddane do u˝ytkowania na podstawie umowy najmu, dzier˝awy, leasingu lub podobnej 

spe∏niajàce odpowiednie kryteria Ustawy o rachunkowoÊci, zaliczane sà do nale˝noÊci d∏ugoterminowych 

i wykazywane w kwocie równej wartoÊci netto inwestycji leasingowej. 

d. WartoÊç firmy i ujemna wartoÊç firmy z konsolidacji 

WartoÊç firmy / ujemna wartoÊç firmy z konsolidacji powstaje w rezultacie zakupu jednostki. WartoÊç 

firmy z konsolidacji stanowi nadwy˝k´ ceny zakupu nad udzia∏em Spó∏ki w wartoÊci godziwej aktywów 

netto zakupionej jednostki. Ujemna wartoÊç firmy z konsolidacji stanowi nadwy˝k´ udzia∏u Spó∏ki 

w wartoÊci godziwej aktywów netto zakupionej jednostki nad cenà zakupu. WartoÊç firmy z konsolidacji 

jest rozpoznawana w momencie zakupu i amortyzowana metodà liniowà w czasie oczekiwanego 

okresu uzyskiwania korzyÊci ekonomicznych. WartoÊç firmy z konsolidacji, powsta∏a w wyniku 

po∏àczenia z CPN w 1999 roku, jest amortyzowana przez okres 10 lat. Okres amortyzacji odzwierciedla 

najlepsze oszacowanie okresu, w którym spodziewane jest odnoszenie korzyÊci dla Grupy. 

Ujemna wartoÊç firmy z konsolidacji jest ujmowana w rachunku zysków i strat w nast´pujàcy sposób: 

w zakresie, w jakim ujemna wartoÊç firmy odnosi si´ do oczekiwanych do poniesienia przysz∏ych 

strat i kosztów – które uwzgl´dniono w planie przejćia opracowanym przez jednostk´ 

108


przejmujàcà i które mo˝na wiarygodnie wyceniç oraz która nie odnosi si´ do mo˝liwych do zidentyfikowania 

zobowiàzaƒ na dzieƒ przejćia – ujmowana jest (odpowiednia cz´Êç ujemnej wartoÊci 

firmy) jako przychód w rachunku zysków i strat w momencie, gdy dojdzie do ujćia w sprawozdaniu 

powy˝szych przysz∏ych strat i kosztów; kwot´ ujemnej wartoÊci firmy, nieprzekraczajàcà warto- 

Êci godziwych przej´tych, mo˝liwych do zidentyfikowania aktywów niemonetarnych, ujmuje si´ 

systematycznie jako przychód w okresie odpowiadajàcym Êredniej wa˝onej pozostajàcego okresu 

u˝ytkowania mo˝liwych do zidentyfikowania, przyj´tych i umarzalnych aktywów; nadwy˝k´ ujemnej 

wartoÊci firmy ponad wartoÊci godziwe przej´tych, mo˝liwych do zidentyfikowania aktywów 

niemonetarnych, ujmuje si´ bezzw∏ocznie jako przychód. Okres odpisywania wykazywanej ujemnej 

wartoÊci firmy wynosi 10-12 lat od momentu zakupu akcji. 

e. WartoÊci niematerialne 

WartoÊci niematerialne sà wykazywane wed∏ug ceny nabycia pomniejszonej o umorzenie i o skumulowane 

odpisy z tytu∏u trwa∏ej utraty wartoÊci. WartoÊci niematerialne sà amortyzowane liniowo 

w okresie odpowiadajàcym szacowanemu okresowi ich ekonomicznej u˝ytecznoÊci. Stawki amortyzacji 

dla wartoÊci niematerialnych wynoszà od 7% do 50%. 

Spó∏ki Grupy dokonujà analizy wartoÊci netto sk∏adników niematerialnych i prawnych w celu okre- 

Êlenia, czy wartoÊç ta odzwierciedla ekonomicznà przydatnoÊç tych sk∏adników w przypadkach, 

gdy zdarzenia lub zmiany w otoczeniu mogà wskazywaç na trwa∏à utrat´ ich wartoÊci. 

f. Zapasy 

Zapasy sà wyceniane w cenie nabycia lub po koszcie wytworzenia albo wed∏ug wartoÊci netto mo˝liwej 

do uzyskania, w zale˝noÊci od tego, która z kwot jest ni˝sza, z uwzgl´dnieniem odpisów z tytu∏u 

utraty przydatnoÊci ekonomicznej. WartoÊç netto mo˝liwa do uzyskania jest to cena sprzeda- 

˝y ustalona w toku zwyk∏ej dzia∏alnoÊci gospodarczej, pomniejszona o koszty niezb´dne do doprowadzenia 

sprzeda˝y do skutku. Koszt ustalany jest na podstawie Êredniej wa˝onej. Dla produktów 

gotowych koszt obejmuje w∏aÊciwà alokacj´ sta∏ych i zmiennych kosztów poÊrednich ustalonych 

dla normalnego poziomu produkcji. 

g. Nale˝noÊci 

Nale˝noÊci z tytu∏u dostaw i us∏ug na dzieƒ ich powstania sà wykazywane w wartoÊci godziwej i ujmowane 

w okresach póêniejszych wed∏ug zamortyzowanego kosztu oraz pomniejszane o odpisy 

aktualizujàce nale˝noÊci wàtpliwe. 

h. Ârodki pieni´˝ne i ekwiwalenty Êrodków pieni´˝nych 

Ârodki pieni´˝ne obejmujà gotówk´ w kasie i w banku. Ekwiwalenty Êrodków pieni´˝nych sà krótkoterminowymi 

inwestycjami o du˝ej p∏ynnoÊci, ∏atwo wymienialnymi na okreÊlone kwoty Êrodków 

pieni´˝nych oraz nara˝onymi na nieznaczne ryzyko zamiany wartoÊci. 

i. Przychody 

Przychody sà rozpoznawane, kiedy istnieje prawdopodobieƒstwo, ˝e Grupa uzyska korzyÊci eko- 

109


nomiczne z tytu∏u transakcji oraz ˝e kwot´ przychodu mo˝na wyceniç w wiarygodny sposób. Przychody 

sà rozpoznawane po pomniejszeniu o podatek od towarów i us∏ug (VAT) i podatek akcyzowy 

oraz rabaty. Przychody ze sprzeda˝y towarów i produktów sà uznawane w chwili wydania towaru 

lub produktu, kiedy nastàpi∏o przeniesienie ryzyka i korzyÊci. 

j. Po˝yczki i kredyty 

Koszty po˝yczek i kredytów, w tym ró˝nice kursowe powstajàce w zwiàzku z po˝yczkami i kredytami 

w walucie obcej w stopniu, w jakim sà uznawane za korekt´ kosztów odsetek, sà rozpoznawane 

w okresie, którego dotyczà, z wyjàtkiem tych, które mo˝na bezpoÊrednio przyporzàdkowaç nabyciu, 

budowie lub wytworzeniu sk∏adnika aktywów, a wić kapitalizowaç. Kapitalizacja kosztów 

po˝yczek i kredytów rozpoczyna si´, gdy ponoszone sà koszty po˝yczek i kredytów oraz dzia∏ania 

niezb´dne do przygotowania sk∏adnika aktywów do jego zamierzonego u˝ytkowania lub sprzeda˝y 

sà w toku. Ârednie stopy kapitalizacji liczone sà jako stosunek kapitalizowanych kosztów finansowych 

do Êredniego salda inwestycji w toku. Koszty po˝yczek i kredytów sà kapitalizowane do momentu, 

kiedy sk∏adnik aktywów jest w istotnych aspektach przygotowany do zamierzonego u˝ytkowania. 

W przypadku gdy wartoÊç bilansowa sk∏adnika aktywów przewy˝sza jego wartoÊç mo˝liwà 

do odzyskania, wartoÊç bilansowà pomniejsza si´ o odpis z tytu∏u trwa∏ej utraty wartoÊci. 

Po˝yczki i kredyty sà poczàtkowo ujmowane w wartoÊci godziwej otrzymanych wp∏ywów, pomniejszonych 

o koszty transakcyjne. Nast´pnie wykazywane sà wed∏ug zamortyzowanej ceny nabycia, 

pos∏ugujàc si´ metodà efektywnej stopy procentowej. Ró˝nica pomi´dzy wp∏ywami netto 

a wartoÊcià wykupu jest wykazywana w zysku lub w stracie netto w okresie wykorzystywania kredytu 

lub po˝yczki. 

k. Odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe 

Zgodnie z zak∏adowymi systemami wynagradzania pracownicy niektórych spó∏ek Grupy majà prawo 

do nagród jubileuszowych oraz odpraw emerytalnych. Nagrody jubileuszowe sà wyp∏acane pracownikom 

po przepracowaniu okreÊlonej liczby lat. Odprawy emerytalne sà wyp∏acane jednorazowo, 

w momencie przejÊcia na emerytur´. WysokoÊç odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych zale- 

˝y od sta˝u pracy oraz Êredniego wynagrodzenia pracownika. Spó∏ki nie wydzielajà aktywów, które 

w przysz∏oÊci s∏u˝y∏yby uregulowaniu zobowiàzaƒ z tytu∏u odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych. 

Spó∏ki Grupy tworzà rezerw´ na przysz∏e zobowiàzania z tytu∏u odpraw emerytalnych i nagród 

jubileuszowych w celu przyporzàdkowania kosztów do okresów, których dotyczà. Wed∏ug MSR 19 nagrody 

jubileuszowe sà innymi d∏ugoterminowymi Êwiadczeniami pracowniczymi, natomiast odprawy 

emerytalne sà programami okreÊlonych Êwiadczeƒ po okresie zatrudnienia. WartoÊç bie˝àca tych zobowiàzaƒ 

zosta∏a obliczona przez niezale˝nego aktuariusza przy stopie dyskontowej 5% p. a. oraz stopie 

przyrostu p∏ac do 3% p. a. Naliczone zobowiàzania sà równe zdyskontowanym p∏atnoÊciom, które 

w przysz∏oÊci zostanà dokonane, z uwzgl´dnieniem rotacji zatrudnienia, i dotyczà okresu do dnia 

bilansowego. Informacje demograficzne oraz informacje o rotacji zatrudnienia oparte sà na danych 

historycznych. Zyski i straty z obliczeƒ aktuarialnych sà rozpoznawane w rachunku zysków i strat. 

W ciàgu lat zakoƒczonych 31 grudnia 2003 roku i 31 grudnia 2002 roku spó∏ki Grupy wyp∏aci∏y nagrody 

jubileuszowe i odprawy emerytalne odpowiednio w wysokoÊci 27 oraz 21 milionów z∏otych. 

110


l. Transakcje w walutach obcych 

Transakcje przeprowadzane w walutach obcych sà ksi´gowane po przeliczeniu na walut´ pomiaru 

(z∏oty) po kursie wymiany z dnia przeprowadzenia transakcji. Monetarne aktywa i pasywa wyra˝one 

w obcych walutach sà wykazywane wed∏ug kursów walut na dzieƒ bilansowy. Zyski i straty powsta∏e 

w wyniku zmian kursów walut po dacie transakcji sà wykazywane jako przychody lub koszty finansowe 

w rachunku zysków i strat, poza tymi podlegajàcymi kapitalizacji, a wymienionymi w punkcie 4 j. 

Monetarne aktywa wyra˝one w walutach obcych sà prezentowane po kursie ni˝szym z: kursu kupna 

banku komercyjnego i Êredniego kursu NBP, podczas gdy pasywa monetarne sà wykazywane 

po kursie wy˝szym z: kursu sprzeda˝y banku komercyjnego i Êredniego kursu NBP. 

m. Instrumenty finansowe 

Aktywa finansowe dzielone sà na nast´pujàce kategorie: aktywa finansowe utrzymywane do up∏ywu 

terminu zapadalnoÊci, przeznaczone do obrotu oraz dost´pne do sprzeda˝y. Aktywa finansowe utrzymywane 

do up∏ywu terminu zapadalnoÊci sà to inwestycje o okreÊlonych lub mo˝liwych do okreÊlenia 

p∏atnoÊciach oraz ustalonym terminie zapadalnoÊci, które Grupa zamierza i ma mo˝liwoÊç utrzymaç 

w posiadaniu do up∏ywu zapadalnoÊci z wyjàtkiem kredytów i wierzytelnoÊci w∏asnych Grupy. 

Aktywa finansowe nabyte w celu generowania zysku dzi´ki krótkoterminowym wahaniom ceny sà 

klasyfikowane jako przeznaczone do obrotu. Wszystkie pozosta∏e aktywa finansowe, nieb´dàce kredytami 

i wierzytelnoÊciami w∏asnymi Grupy, sà aktywami finansowymi dost´pnymi do sprzeda˝y. 

Aktywa finansowe utrzymywane do up∏ywu terminu zapadalnoÊci zawierajà si´ w aktywach d∏ugoterminowych, 

je˝eli ich zapadalnoÊç przekroczy 12 miesićy od dnia bilansowego. Aktywa przeznaczone 

do obrotu zaliczane sà do aktywów obrotowych, je˝eli zarzàd ma zamiar zrealizowaç je 

w ciàgu 12 miesićy od dnia bilansowego. 

Nabycie i sprzeda˝ aktywów finansowych rozpoznawane sà na dzieƒ dokonania transakcji. W momencie 

poczàtkowego ujćia sà one wyceniane po cenie nabycia, czyli w wartoÊci godziwej, obejmujàcej 

koszty transakcji. 

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu sà wyceniane w wartoÊci godziwej, nie potràcajàc kosztów 

transakcji, uwzgl´dniajàc ich wartoÊç rynkowà na dzieƒ bilansowy. 

Aktywa finansowe dost´pne do sprzeda˝y sà ujmowane wed∏ug wartoÊci godziwej, nie potràcajàc 

kosztów transakcji, uwzgl´dniajàc ich wartoÊç rynkowà na dzieƒ bilansowy. W przypadku braku notowaƒ 

gie∏dowych na aktywnym rynku i braku mo˝liwoÊci wiarygodnego okreÊlenia ich wartoÊci godziwej 

metodami alternatywnymi, aktywa finansowe dost´pne do sprzeda˝y wyceniane sà w cenie 

nabycia skorygowanej o odpis z tytu∏u trwa∏ej utraty wartoÊci. 

Dodatnià i ujemnà ró˝nic´ pomi´dzy wartoÊcià godziwà a cenà nabycia, po pomniejszeniu o podatek 

odroczony, aktywów dost´pnych do sprzeda˝y, jeÊli istnieje cena rynkowa ustalona na aktywnym 

rynku regulowanym albo których wartoÊç godziwa mo˝e byç ustalona w inny wiarygodny sposób, od- 

111


nosi si´ na kapita∏ rezerwowy z aktualizacji wyceny. Spadek wartoÊci aktywów dost´pnych do sprzeda˝y 

spowodowany trwa∏à utratà wartoÊci odnosi si´ w rachunek zysków i strat jako koszt finansowy. 

Zmiany wartoÊci godziwej aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu uwzgl´dniane sà w przychodach 

lub kosztach finansowych. Aktywa finansowe utrzymywane do up∏ywu terminu zapadalno- 

Êci wyceniane sà wed∏ug zamortyzowanej ceny nabycia przy u˝yciu efektywnej stopy procentowej. 

Udzielone po˝yczki ujmowane sà wed∏ug zamortyzowanego kosztu. 

Instrumenty pochodne, które nie sà okreÊlane jako instrumenty zabezpieczajàce i sà klasyfikowane 

jako aktywa lub zobowiàzania finansowe przeznaczone do obrotu, wykazywane sà w wartoÊci godziwej, 

z uwzgl´dnieniem zmian wartoÊci godziwej w rachunku zysków i strat. 

Instrumenty pochodne, które sà okreÊlane jako instrumenty zabezpieczajàce przep∏ywy Êrodków 

pieni´˝nych wykazywane sà w wartoÊci godziwej, z uwzgl´dnieniem zmian tej wartoÊci: 

• w cz´Êci uznanej za skuteczne zabezpieczenie, bezpoÊrednio w kapitale w∏asnym w sprawozdaniu 

ze zmian w kapitale w∏asnym; 

• w cz´Êci uznanej za nieskutecznà w rachunku zysków i strat. 

Wbudowane instrumenty pochodne sà oddzielane od umów i traktowane jak instrumenty pochodne, 

je˝eli wszystkie z nast´pujàcych warunków sà spe∏nione: 

• charakter ekonomiczny i ryzyko wbudowanego instrumentu nie sà ÊciÊle zwiàzane z ekonomicznym 

charakterem i ryzykiem umowy, w którà dany instrument jest wbudowany; 

• samodzielny instrument z identycznymi warunkami realizacji jak instrument wbudowany spe∏nia∏by 

definicje instrumentu pochodnego; 

• instrument hybrydowy (z∏o˝ony) nie jest wykazywany w wartoÊci godziwej, a zmiany jego wartoÊci 

godziwej nie sà odnoszone w zysk/strat´ netto. 

Wbudowane instrumenty pochodne sà wykazywane w podobny sposób jak samodzielne instrumenty 

pochodne, które nie sà okreÊlone jako instrumenty zabezpieczajàce. 

WartoÊç bilansowa Êrodków pieni´˝nych, nale˝noÊci, zobowiàzaƒ i rozliczeƒ mi´dzyokresowych 

biernych jest zbli˝ona do ich wartoÊci godziwych. 

Sk∏adniki aktywów finansowych, wobec których nastàpi∏a utrata kontroli dotyczàca tych sk∏adników, 

nie sà ujmowane w sprawozdaniu finansowym. 

n. Podatek dochodowy 

Podatek dochodowy obliczany jest od zysku brutto z uwzgl´dnieniem podatku odroczonego. Podatek 

odroczony obliczany jest przy u˝yciu metody bilansowej. Podatek odroczony odzwierciedla 

efekt podatkowy netto przejÊciowych ró˝nic pomi´dzy wartoÊcià bilansowà danego sk∏adnika akty- 

112


wów lub pasywów a jego wartoÊcià podatkowà. Aktywa oraz rezerwy z tytu∏u odroczonego podatku 

dochodowego sà obliczane z u˝yciem obowiàzujàcych stawek podatku dochodowego przewidywanych 

na przysz∏e lata, w których oczekuje si´, ˝e przejÊciowe ró˝nice zrealizujà si´ wed∏ug 

stawek podatkowych og∏oszonych lub ustanowionych na dzieƒ bilansowy. 

Aktywa z tytu∏u podatku odroczonego od ró˝nic przejÊciowych sà uznawane tylko wówczas, jeÊli jest 

prawdopodobne wystàpienie w przysz∏oÊci wystarczajàcej wielkoÊci podstawy opodatkowania, od 

której te ró˝nice b´dà mog∏y byç odliczone. Do celów obliczenia podatku odroczonego premia od 

ulgi inwestycyjnej traktowana jest jako ró˝nica przejÊciowa, wykazywana jako pozycja aktywów z tytu∏u 

podatku odroczonego i ujmowana w roku dokonania odliczenia z tytu∏u ulgi inwestycyjnej. 

Rezerwy z tytu∏u odroczonego podatku dochodowego sà tworzone w odniesieniu do wszystkich 

przejÊciowych ró˝nic podatkowych, z wyjàtkiem przypadków, gdy rezerwa z tytu∏u odroczonego 

podatku dochodowego wynika z wartoÊci firmy, której amortyzacja nie stanowi kosztu uzyskania 

przychodu. 

Aktywa oraz rezerwy z tytu∏u podatku odroczonego sà tworzone bez wzgl´du na to, kiedy ma nastàpiç 

ich realizacja. 

Aktywa oraz rezerwy z tytu∏u podatku odroczonego nie sà dyskontowane i sà klasyfikowane jako 

aktywa trwa∏e lub zobowiàzania d∏ugoterminowe w bilansie. 

o. Zysk na jednà akcj´ 

Zysk na jednà akcj´ dla ka˝dego okresu jest obliczany przez podzielenie zysku netto za dany okres 

przez Êrednià wa˝onà iloÊç akcji w danym okresie. Rozwodniony zysk na jednà akcj´ dla ka˝dego 

okresu jest obliczany przez podzielenie zysku netto za dany okres skorygowanego o zmiany zysku wynikajàce 

z zamiany potencjalnych akcji zwyk∏ych przez przewidywanà Êrednià wa˝onà liczb´ akcji. 

p. Rezerwy 

Grupa tworzy rezerwy w przypadku, kiedy w nast´pstwie przesz∏ych zdarzeƒ powstaje prawdopodobne, 

mo˝liwe do oszacowania zobowiàzanie, które w przysz∏oÊci mo˝e z du˝ym prawdopodobieƒstwem 

spowodowaç wyp∏yw z Grupy aktywów generujàcych korzyÊci ekonomiczne. WysokoÊç 

utworzonych rezerw jest weryfikowana na dzieƒ bilansowy w celu skorygowania do wysoko- 

Êci szacunków zgodnych ze stanem wiedzy na dzieƒ sporzàdzenia sprawozdania finansowego. 

W przypadku, gdy wp∏yw zmian wartoÊci pieniàdza w czasie jest istotny, wysokoÊç rezerwy ustalana 

jest na poziomie bie˝àcej wartoÊci spodziewanych przysz∏ych wydatków koniecznych do uregulowania 

zobowiàzania. 

q. Rezerwy zwiàzane z ochronà Êrodowiska 

Spó∏ki wchodzàce w sk∏ad Grupy tworzà rezerwy na przysz∏e zobowiàzania z tytu∏u kosztów rekultywacji 

ska˝onych gruntów lub eliminacji szkodliwych substancji w przypadku wyst´powania praw- 

113


nego lub praktycznego obowiàzku wykonania tych czynnoÊci. WysokoÊç rezerwy na rekultywacj´ 

podlega okresowej weryfikacji przez niezale˝nych ekspertów. 

r. Program motywacyjny 

Obligacje zamienne wyemitowane przez Spó∏k´ w ramach programu motywacyjnego sà rozpoznawane 

w momencie przyznania pracownikom opcji zakupu obligacji zamiennych. WartoÊç godziwa 

przyznanych opcji na zakup obligacji na dzieƒ bilansowy jest wykazywana jako koszt wynagrodzeƒ 

i pozosta∏e zobowiàzania krótkoterminowe. WartoÊç godziwa podlega oszacowaniu na podstawie 

estymacji historycznej zmiennoÊci notowaƒ akcji i modelu Blacka–Scholesa. 

s. Szacunki Zarzàdu Spó∏ki 

Sporzàdzenie skonsolidowanych sprawozdaƒ finansowych zgodnie z MSSF wymaga od Zarzàdu 

Spó∏ki dokonania pewnych szacunków i za∏o˝eƒ, które znajdujà odzwierciedlenie w tych sprawozdaniach 

oraz w notach objaÊniajàcych do tych sprawozdaƒ. Rzeczywiste wyniki mogà si´ ró˝niç 

od tych szacunków. 

5. Nietypowe zdarzenia znaczàco wp∏ywajàce na pozycje prezentowane 

w niniejszych sprawozdaniach finansowych 

a. Joint Venture PKN ORLEN – BASELL 

W dniu 28 lutego 2003 roku PKN ORLEN objà∏ 50% udzia∏ów w spó∏ce BASELL ORLEN POLYOLE- 

FINS Sp. z o. o. (dawniej Poliolefiny Polska Sp. z o.o.) z siedzibà w P∏ocku („BOP”) w zamian za 

wk∏ad niepieni´˝ny w postaci zorganizowanej cz´Êci przedsi´biorstwa Spó∏ki (aktywa i pasywa 

zwiàzane z produkcjà i sprzeda˝à poliolefin). Pozosta∏e 50% udzia∏ów objà∏ Basell Europe Holdings 

B. V. („BEH”) w zamian za wk∏ad pieni´˝ny. Po podwy˝szeniu kapita∏ zak∏adowy BOP wynosi 907 

milionów z∏otych. 

W wyniku wniesienia zorganizowanej cz´Êci przedsi´biorstwa Spó∏ki do BOP Grupa rozpozna∏a 

zysk w wysokoÊci 82 milionów z∏otych po uwzgl´dnieniu efektu podatku odroczonego. Rozpoznany 

zysk w sprawozdaniu finansowym wynika z 50% udzia∏u w aktywach netto BOP odpowiednio 

do udzia∏u BEH w kapita∏ach tej spó∏ki. Zysk wykazano w pozosta∏ych przychodach operacyjnych 

w kwocie 112 milionów z∏otych. Na dzieƒ transakcji przypadajàcy na 1 marca 2003 roku inwestycja 

w BOP zosta∏a uj´ta po koszcie wynoszàcym 342 miliony z∏otych. 

W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostka wspó∏zale˝na, poczàwszy od 1 marca 

2003 roku, jest ujmowana i wyceniana metodà praw w∏asnoÊci. 50% wyniku netto tej spó∏ki w skonsolidowanym 

sprawozdaniu finansowym skorygowane jest o zyski odnoszàce si´ do 50% aktywów 

netto tej spó∏ki zwiàzanych z transakcjà wniesienia aportu i bie˝àcych transakcji wzajemnych. 

b. D∏ugoterminowe inwestycje w Niemczech 

W dniu 28 lutego 2003 roku Spó∏ka naby∏a 494 stacji paliw w Niemczech (323 stacje pod znakiem 

BP – Aral oraz 171 stacji pod nazwà Eggert wraz z udzia∏ami w spó∏ce Eggert – firmy wczeÊniej nabytej 

przez ARAL). Dzia∏alnoÊç w Niemczech realizowana jest przez 6 spó∏ek w 100% zale˝nych 

(bezpoÊrednio lub poÊrednio) od PKN ORLEN. 

114


Transakcja zosta∏a rozliczona metodà nabycia w sposób nast´pujàcy: 

Cena nabycia zgodnie z umowà 589 

Skorygowana cena nabycia (Êrodki pieni´˝ne) w zwiàzku ze zmianà 

kapita∏u obrotowego spowodowanà g∏ównie wzrostem zobowiàzaƒ 300 

WartoÊç godziwa nabytych aktywów i pasywów, skorygowana o zap∏acone przez 

PKN zobowiàzania do BP (w tym 21 milionów z∏otych nabytych Êrodków pieni´˝nych) (371) 

Ujemna wartoÊç firmy (71) 

WartoÊç aktywów i pasywów na dzieƒ nabycia w podziale na g∏ówne kategorie: 

Rzeczowy majàtek trwa∏y 683 

Pozosta∏y majàtek trwa∏y 28 

Zapasy 62 

Nale˝noÊci z tytu∏u dostaw i pozosta∏e 87 

Ârodki pieni´˝ne 21 

Pozosta∏y majàtek obrotowy 2 

Rezerwy (16) 

Zobowiàzania d∏ugoterminowe (145) 

Zobowiàzania krótkoterminowe (351) 

Razem 371 

PKN ORLEN objà∏ konsolidacjà metodà pe∏nà dzia∏alnoÊç na terenie Niemiec od dnia nabycia, 

tj. od 1 marca 2003 roku. 

c. Dywidenda Polkomtel SA 

W dniu 31 marca 2003 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Polkomtel SA zatwierdzi∏o wyp∏at´ 

dywidendy dla akcjonariuszy z zysku za 2002 rok. PKN ORLEN posiada 19,61% udzia∏ów w kapitale 

akcyjnym Polkomtel SA (4 019 780 akcji). Spó∏ka rozpozna∏a przychody z tytu∏u dywidendy 

w wysokoÊci 47 milionów z∏otych. 

d. Zbycie udzia∏ów w NOM Sp. z o.o. 

Zarzàd Spó∏ki w dniu 20 maja 2003 roku z∏o˝y∏ oÊwiadczenie o przyjćiu oferty wynikajàcej z opcji 

sprzeda˝y wszystkich udzia∏ów posiadanych w spó∏ce Niezale˝ny Operator Mi´dzystrefowy Sp. z o.o. 

(„NOM”) na rzecz Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA („PSE”) za cen´ w wysokoÊci 111,5 milionów 

z∏otych, b´dàcà sumà wartoÊci nominalnej sprzedawanych udzia∏ów oraz skumulowanej 

premii inwestycyjnej, obliczonà zgodnie z zasadami okreÊlonymi w umowie z dnia 8 czerwca 2000 

roku regulujàcej warunki wspó∏pracy wspólników NOM. 

W dniu 20 paêdziernika Spó∏ka PSE z∏o˝y∏a pozew do Sàdu Arbitra˝owego przy Krajowej Izbie Gospodarczej 

w Warszawie dotyczàcy ustalenia niewa˝noÊci umowy sprzeda˝y udzia∏ów przez PKN 

115


ORLEN. Do czasu sporzàdzenia niniejszego sprawozdania nie zosta∏o rozpocz´te post´powanie 

przed Sàdem Arbitra˝owym. 

W ocenie Zarzàdu Spó∏ki, opartej dodatkowo na niezale˝nych analizach prawnych, Spó∏ka zrealizowa∏a 

opcj´ sprzeda˝y udzia∏ów do PSE i w zwiàzku z tym rozpozna∏a zysk na transakcji w wysokoÊci 

27,5 milionów z∏otych (ró˝nica mi´dzy cenà nabycia udzia∏ów a cenà sprzeda˝y udzia∏ów wynikajàcà 

z wykonania opcji), a ca∏a nale˝noÊç z tytu∏u sprzeda˝y udzia∏ów w kwocie 111,5 milionów 

z∏otych zostanie zrealizowana. 

6. Rzeczowy majàtek trwa∏y 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Grunty 365 137 

Budynki i budowle 5 385 5 131 

Urzàdzenia techniczne i maszyny 2 886 3 029 

Ârodki transportu i pozosta∏e 314 306 

Inwestycje w toku 857 486 

Razem 9 807 9 089 

Nast´pujàce zmiany wartoÊci mia∏y miejsce w poszczególnych latach: 

Koszt 

Urzàdzenia Ârodki 

Budynki techniczne transportu Inwestycje 

Grunty i budowle i maszyny i pozosta∏e w toku Razem 

mln z∏ mln z∏ mln z∏ mln z∏ mln z∏ mln z∏ 

1 stycznia 2002 121 7 926 8 580 900 904 18 431 

Zwi´kszenia 16 795 455 114 902 2 282 

Nabycie spó∏ek zale˝nych - 8 6 18 - 32 

Sprzeda˝ spó∏ek zale˝nych - - - - - - 

Reklasyfikacje - 7 (4) (3) - - 

Zmniejszenia, w tym: - (105) (138) (52) (1 320) (1 615) 

transfery do pozosta∏ych 

grup Êrodków trwa∏ych - - - - (1 306) (1 306) 

31 grudnia 2002 137 8 631 8 899 977 486 19 130 

1 stycznia 2003 137 8 631 8 899 977 486 19 130 

Zwi´kszenia 27 403 417 138 1 301 2 286 

Nabycie spó∏ek zale˝nych * 210 418 334 11 - 973 

Sprzeda˝ spó∏ek zale˝nych - - (16) (17) - (33) 


116


Zmniejszenia, w tym: (9) (194) (739) (61) (930) (1 933) 

transfery do pozosta∏ych grup 

Êrodków trwa∏ych - - - - (868) (868) 

31 grudnia 2003 365 9 262 8 893 1 046 857 20 423 

Skumulowane umorzenie 

1 stycznia 2002 - 3 207 5 297 606 - 9 110 

Amortyzacja - 341 687 95 - 1 123 

Inne zwi´kszenia - - 2 - - 2 

Odpisy aktualizujàce - 17 2 - - 19 

Nabycie spó∏ek zale˝nych - 4 4 14 - 22 

Sprzeda˝ spó∏ek zale˝nych - - - - - - 


Zmniejszenia - (75) (118) (42) - (235) 

31 grudnia 2002 - 3 500 5 870 671 - 10 041 

1 stycznia 2003 - 3 500 5 870 671 - 10 041 

Amortyzacja - 389 700 106 - 1 195 

Inne zwi´kszenia - 4 4 - - 8 

Odpisy aktualizujàce - 48 5 - - 53 

Nabycie spó∏ek zale˝nych ** - 59 140 8 - 207 

Sprzeda˝ spó∏ek zale˝nych - - (11) (13) - (24) 


Zmniejszenia - (126) (700) (38) - (864) 

31 grudnia 2003 - 3 877 6 007 732 - 10 616 

WartoÊç ksi´gowa netto 

31 grudnia 2002 137 5 131 3 029 306 486 9 089 

31 grudnia 2003 365 5 385 2 886 314 857 9 807 

* W tym razem ró˝nice kursowe 105 milionów z∏otych. 

** W tym razem ró˝nice kursowe 22 miliony z∏otych. 

117


Przeniesienia z inwestycji rozpocz´tych na poszczególne grupy Êrodków trwa∏ych wykazane sà 

w pozycji zwi´kszenia. 

Grunty przekazane nieodp∏atnie w wieczyste u˝ytkowanie spó∏kom Grupy na mocy przepisów prawa 

spe∏niajà definicj´ aktywów. Zgodnie z „Za∏o˝eniami Koncepcyjnymi Sporzàdzania i Prezentacji 

Sprawozdaƒ Finansowych” opracowanymi przez Rad´ Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci 

aktywo jest to zasób kontrolowany przez jednostk´ w wyniku zdarzeƒ z przesz∏oÊci, z którego, 

wed∏ug przewidywaƒ, jednostka osiàgnie w przysz∏oÊci korzyÊci ekonomiczne. WartoÊç takiego 

aktywa powinna zostaç uj´ta w sprawozdaniu finansowym wed∏ug ceny nabycia. Na dzieƒ zastosowania 

po raz pierwszy MSSF jako podstawy rachunkowoÊci oraz na dzieƒ sporzàdzenia niniejszego 

sprawozdania finansowego spó∏ki Grupy nie by∏y w stanie wiarygodnie ustaliç historycznej 

ceny nabycia, dlatego grunty w wieczystym u˝ytkowaniu nie zosta∏y uj´te w niniejszym sprawozdaniu 

finansowym, zgodnie z Interpretacjà Nr 8 Sta∏ego Komitetu ds. Interpretacji (SKI). 

Sk∏adniki rzeczowego majàtku trwa∏ego o wartoÊci bilansowej 464 milionów z∏otych stanowi∏y zabezpieczenie 

zobowiàzaƒ Grupy na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku, a na dzieƒ 31 grudnia 2002 roku 

– 259 milionów z∏otych. 

Odpisy aktualizujàce wykazane w ruchu rzeczowego majàtku trwa∏ego przedstawiajà kwot´, o którà 

wartoÊç ksi´gowa netto aktywów przewy˝sza∏a oszacowanà wartoÊç realizacji tego majàtku. Odpisy 

aktualizujàce wartoÊç majàtku trwa∏ego powi´kszajà koszty operacyjne. Odpisy aktualizujàce 

z tytu∏u trwa∏ej utraty wartoÊci Êrodków trwa∏ych rozpoznane w roku 2002 i 2003 wynikajà z procesu 

restrukturyzacji Spó∏ki i odnoszà si´ g∏ównie do magazynów sk∏adowania paliw p∏ynnych oraz 

stacji paliw. 

Sk∏adniki rzeczowego majàtku trwa∏ego Grupy nie stanowià inwestycji w nieruchomoÊci w rozumieniu 

MSR 40. 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 i 31 grudnia 2002 roku inwestycje w toku obejmowa∏y: 

Rewamping wytwórni Olefin II 471 68 

Zwi´kszenie zdolnoÊci produkcyjnej instalacji Biturox 66 32 

Infrastruktura Olefin II 48 9 

Budowa magazynu paliw w Ostrowie Wielkopolskim 38 - 

Intensyfikacja IFP, Pyrotolu, Butadienu 33 13 

Modernizacja bazy magazynowej w MoÊciskach 26 - 

Budowa podziemnego magazynu ropy i paliw 9 59 

Intensyfikacja Instalacji Ekstrakcji Aromatów 8 - 

Modernizacja kot∏a - 54 

118


Intensyfikacja instalacji Hydrokrakingu - 38 

Budowy zbiorników - 29 

Pozosta∏e inwestycje w toku 158 184 

Razem 857 486 

Spó∏ki Grupy rozpoznajà koszty utrzymania i remontów w momencie ich poniesienia. W odniesieniu 

do kosztów rekultywacji ska˝onych gruntów lub eliminacji szkodliwych substancji tworzone sà 

rezerwy w momencie, gdy wyst´puje prawny bàdê praktyczny obowiàzek dokonania rekultywacji 

lub eliminacji szkodliwych substancji (Nota 18). 

Kwoty skapitalizowanych kosztów finansowych za rok zakoƒczony 31 grudnia 2003 roku wynoszà 

(1) milion z∏otych, a za rok zakoƒczony 31 grudnia 2002 roku wynoszà 40 milionów z∏otych. 

Ârednie stopy kapitalizacji wynosi∏y (1)% w roku zakoƒczonym 31 grudnia 2003 roku i 7% w roku 

zakoƒczonym 31 grudnia 2002 roku. 

7. Ujemna wartoÊç firmy z konsolidacji, netto 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Centrala Produktów Naftowych „CPN” SA 61 72 

Anwil SA (276) (315) 

ORLEN Deutschland (75) - 

Pozosta∏e 17 21 

Razem (273) (222) 

W latach zakoƒczonych 31 grudnia 2003 roku i 31 grudnia 2002 roku wystàpi∏y nast´pujàce zmiany 

ujemnej wartoÊci firmy z konsolidacji, netto: 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

WartoÊç brutto na poczàtek okresu (322) (334) 

Zwi´kszenie ujemnej wartoÊci firmy z konsolidacji 

powsta∏ej w wyniku nabycia akcji spó∏ki Anwil SA w 2002 roku - (8) 

Zwi´kszenie ujemnej wartoÊci firmy z konsolidacji powsta∏ej 

w wyniku nabycia dzia∏alnoÊci w Niemczech 3) (71) - 

Ró˝nice kursowe dotyczàce nabytej dzia∏alnoÊci w Niemczech 

z przeliczenia ujemnej wartoÊci firmy 

spó∏ki ORLEN Deutschland na dzieƒ bilansowy (9) - 

Pozosta∏e zwi´kszenia wartoÊci firmy/(ujemnej wartoÊci firmy) - 20 

Koniec okresu (402) (322) 

119


Umorzenie na poczàtek okresu 100 70 

Amortyzacja ujemnej wartoÊci firmy, netto w okresie 29 1) 30 2) 

Koniec okresu 129 100 

WartoÊç netto na koniec okresu (273) (222) 

Ujemna wartoÊç firmy z konsolidacji nie odnosi si´ do oczekiwanych przysz∏ych strat i kosztów i jest 

ujmowana w rachunku zysków i strat jako przychód systematycznie w okresie odpowiadajàcym 

Êredniej wa˝onej pozostajàcego okresu u˝ytkowania mo˝liwych do zidentyfikowania przej´tych 

i umarzalnych aktywów. 

8. WartoÊci niematerialne 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Oprogramowanie 12 3 

Patenty i znaki towarowe 66 84 


Razem 121 107 

1) Z tego (16) milionów dotyczy amortyzacji wartoÊci firmy oraz 45 milionów dotyczy odpisu ujemnej wartoÊci firmy, zaprezentowane 

w pozosta∏ych przychodach/(kosztach) operacyjnych, netto w skonsolidowanym rachunku zysków i strat. 

2) Z tego (12) milionów dotyczy amortyzacji wartoÊci firmy oraz 42 miliony dotyczà odpisu ujemnej wartoÊci firmy, zaprezentowane 

w pozosta∏ych przychodach/(kosztach) operacyjnych, netto w skonsolidowanym rachunku zysków i strat. 

3) Sposób ustalenia ujemnej wartoÊci firmy opisano szerzej w Nocie 5b. 

120


Zmiany stanu wartoÊci niematerialnych przedstawia∏y si´ nast´pujàco: 

WartoÊç ksi´gowa brutto 

Oprogramowanie Patenty Pozosta∏e Razem 

i znaki towarowe 

mln z∏ mln z∏ mln z∏ mln z∏ 

1 stycznia 2002 16 146 30 192 

Zwi´kszenia 1 29 13 43 

Nabycie spó∏ek zale˝nych - - - - 

Sprzeda˝ spó∏ek zale˝nych - - - - 

Zmniejszenia (1) - (10) (11) 

31 grudnia 2002 16 175 33 224 

1 stycznia 2003 16 175 33 224 

Zwi´kszenia 7 15 15 37 

Nabycie spó∏ek zale˝nych * 7 - 21 28 


Zmniejszenia (2) (2) (3) (7) 

31 grudnia 2003 28 188 66 282 

Umorzenie 

1 stycznia 2002 12 60 12 84 


Nabycie spó∏ek zale˝nych - - - - 


Zmniejszenia (1) - (3) (4) 

31 grudnia 2002 13 91 13 117 

1 stycznia 2003 13 91 13 117 


Nabycie spó∏ek zale˝nych ** 2 - 5 7 


Zmniejszenia (2) (1) (1) (4) 

31 grudnia 2003 16 122 23 161 

WartoÊç ksi´gowa netto 

31 grudnia 2002 3 84 20 107 

31 grudnia 2003 12 66 43 121 

* w tym razem ró˝nice kursowe 3 mln z∏otych 

** w tym razem ró˝nice kursowe 1 mln z∏otych 

121


9. Aktywa finansowe 

a. Inwestycje dost´pne do sprzeda˝y 

Udzia∏ Grupy 

w kapitale Prawa 

na g∏osu Podstawowa 

31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 Grupy dzia∏alnoÊç 

Polkomtel SA 436 436 19,61% 19,61% Operator telefonii 

komórkowej GSM 

NFI Piast SA 2) - 9 - - Fundusz inwestycyjny 

AW SA Holland II B. V. 61 61 9,22% 9,22% Podmiot dominujàcy 

spó∏ki Autostrady 

Wielkopolskiej SA 


Razem 552 545 

Odpis z tytu∏u trwa∏ej 

utraty wartoÊci (40) (42) 

WartoÊç netto inwestycji 

dost´pnych do sprzeda˝y 512 503 

b. Udzielone po˝yczki 

Polkomtel SA wartoÊç netto 3) - 98 

Pozosta∏e po˝yczki 22 - 

Razem 22 98 

c. Inwestycje utrzymywane do up∏ywu terminu zapadalnoÊci 

Telewizja Familijna SA 

obligacje 1) 26 26 

Odpis z tytu∏u trwa∏ej 

utraty wartoÊci (26) (26) 

WartoÊç netto inwestycji 

utrzymywanych 

do up∏ywu zapadalnoÊci - - 

Razem wartoÊç netto 

aktywów finansowych 534 601 

1) W dniu 8 kwietnia 2003 roku og∏oszono upad∏oÊç spó∏ki Telewizja Familijna SA; wartoÊç ksi´gowa akcji i obligacji na 31 grudnia 

2003 roku i na 31 grudnia 2002 roku jest obj´ta rezerwà w pe∏nej wysokoÊci. 

2) W 2003 roku Spó∏ka zby∏a akcje NFI Piast SA. Uzyskane przychody wynios∏y 2 miliony z∏otych, cena nabycia pomniejszona 

o odpis z tytu∏u trwa∏ej utraty wartoÊci 2 miliony z∏otych, a wynik na sprzeda˝y akcji wyniós∏ zero. 

3) W dniu 17 grudnia 2003 roku spó∏ka Polkomtel SA dokona∏a wczeÊniejszej sp∏aty po˝yczki. 

Inwestycje dost´pne do sprzeda˝y sà ujmowane wed∏ug ceny nabycia pomniejszonej o odpis z tytu∏u 

trwa∏ej utraty wartoÊci, poniewa˝ nie sà notowane na aktywnym rynku i ich wartoÊç godziwa 

nie mo˝e zostaç wiarygodnie okreÊlona metodami alternatywnymi. 

122


Akcje spó∏ki Polkomtel SA, polskiego operatora telefonii komórkowej GSM, zosta∏y wykazane wed∏ug 

kosztu nabycia w wysokoÊci 436 milionów z∏otych (19,61% udzia∏u w kapitale akcyjnym) na 

dzieƒ 31 grudnia 2003 roku. WÊród pozosta∏ych akcjonariuszy Polkomtel SA znajdujà si´ trzy 

podmioty posiadajàce po oko∏o 19% akcji oraz kilku innych, z mniejszymi pakietami akcji. 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku PKN ORLEN posiada∏ udzia∏y stanowiàce 9,22% udzia∏ów w kapitale 

zak∏adowym spó∏ki AW SA Holland II B.V. o ∏àcznej cenie nabycia 61 milionów z∏otych. Spó∏ka 

ta jest podmiotem dominujàcym spó∏ki Autostrada Wielkopolska SA, która posiada licencje na budow´ 

autostrad w Polsce. Akcje nie sà notowane na aktywnym rynku, a ich wartoÊç godziwa nie 

mo˝e zostaç wiarygodnie okreÊlona. W zwiàzku z tym akcje zosta∏y uj´te w bilansie po cenie nabycia. 

Spó∏ka posiada opcj´ sprzeda˝y akcji AW SA spó∏ce Kulczyk Holding SA po cenie nabycia nie 

ni˝szej ni˝ wykazana wartoÊç bilansowa na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku. Opcja mo˝e byç wykorzystana 

do 2038 roku. W ocenie Zarzàdu Spó∏ki opcja sprzeda˝y jest w pe∏ni realizowalna. Akcje 

AW SA nie sà notowane na aktywnym rynku, a ich wartoÊç godziwa zdaniem Zarzàdu nie mo˝e byç 

wiarygodnie okreÊlona. W zwiàzku z tym opcja sprzeda˝y nie zosta∏a wyceniona. 

10. Akcje i udzia∏y w jednostkach konsolidowanych metodà praw w∏asnoÊci 

a. Na dzieƒ 31 grudnia 2003 i 31 grudnia 2002 roku Grupa posiada∏a udzia∏y i akcje w nast´pujàcych 

jednostkach konsolidowanych metodà praw w∏asnoÊci: 

WartoÊç bilansowa Udzia∏ Grupy Podstawowa 

na dzieƒ w kapitale dzia∏alnoÊç 

31.12.2003 31.12.2002 na 31.12.2003 

mln z∏ 

mln z∏ 

BOP 1) 384 - 50% Produkcja, dystrybucja 

i sprzeda˝ poliolefin 

Naftoport Sp. z o.o. 52 49 48,71% Budowa, eksploatacja 

i utrzymanie stanowisk 

prze∏adunkowych 

paliw p∏ynnych 

NOM 2) - 84 35% Us∏ugi telekomunikacyjne 

Inne 57 66 

Razem 493 199 

1) W dniu 28 lutego 2003 roku PKN ORLEN wniós∏ zorganizowanà cz´Êç przedsi´biorstwa do jednostki wspó∏zale˝nej BOP, co 

szerzej zosta∏o opisane w Nocie 5 a. 

2) W 2003 roku Spó∏ka zby∏a udzia∏y w NOM. Przychody uzyskane wynios∏y 111,5 milionów z∏otych (na dzieƒ bilansowy kwota 

wykazana w nale˝noÊciach krótkoterminowych), cena nabycia 84 miliony z∏otych, a wynik na sprzeda˝y udzia∏ów wyniós∏ 

27,5 miliona z∏otych – transakcja szerzej opisana w Nocie 5 d. W zwiàzku z posiadanà opcjà sprzeda˝y na 31 grudnia 2002 

roku wartoÊç bilansowa NOM wykazana jest w cenie nabycia. 

123


b. Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku i za rok zakoƒczony tà datà udzia∏ w aktywach, zobowiàzaniach, 

przychodach i kosztach wspólnego przedsi´wzićia w spó∏ce BOP przedstawia∏ si´ nast´pujàco: 

Aktywa obrotowe (krótkoterminowe) 173 

Aktywa trwa∏e (d∏ugoterminowe) 526 

Zobowiàzania krótkoterminowe 179 

Zobowiàzania d∏ugoterminowe - 

Przychody operacyjne 363 

Koszty operacyjne (332) 

Zysk brutto 29 

Obcià˝enie z tytu∏u podatku dochodowego (7) 

Zysk netto 22 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku spó∏ka BOP mia∏a zawarte kontrakty na przysz∏e prace inwestycyjne 

w kwocie 200 milionów EUR. Zobowiàzania warunkowe na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku w spó∏ce 

BOP wynosi∏y 59 milionów EUR. 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku na wszystkich posiadanych przez PKN ORLEN udzia∏ach w BOP 

by∏ ustanowiony zastaw jako zabezpieczenie zobowiàzaƒ BOP, co szerzej opisano w Nocie 30 m. 

11. Zapasy 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Wyroby gotowe 971 1.079 

Pó∏produkty i produkty w toku 285 341 

Towary 260 85 

Materia∏y 1 542 1 363 

Zapasy netto 3 058 2 868 

Odpisy aktualizujàce wartoÊç zapasów do wartoÊci netto mo˝liwej do uzyskania wynios∏y 1 milion 

z∏otych w roku zakoƒczonym 31 grudnia 2003 roku i 6 milionów z∏otych w roku zakoƒczonym 31 

grudnia 2002 roku. 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku wartoÊç bilansowa zapasów wycenionych wed∏ug wartoÊci netto 

mo˝liwej do uzyskania wynios∏a 71 milionów z∏otych, a na dzieƒ 31 grudnia 2002 roku 69 milionów 

z∏otych. 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku i 31 grudnia 2002 roku na zapasach o wartoÊci bilansowej odpowiednio 

37 i 13 milionów z∏otych na ka˝dy dzieƒ bilansowy by∏ ustanowiony zastaw jako zabezpieczenie 

zobowiàzaƒ Grupy. 

124


Zgodnie z Ustawà z dnia 30 maja 1996 roku o rezerwach paƒstwowych i zapasach obowiàzkowych 

paliw (Dz.U. Nr 90, poz. 404, z póêniejszymi zmianami) Spó∏ka by∏a zobowiàzana w 1998 roku 

utrzymywaç poziom zapasów paliw ciek∏ych, który odpowiada∏ 2% produkcji lub importu zrealizowanym 

w roku poprzednim. 

Poczàwszy od roku 2002 wymagany poziom zapasów obowiàzkowych tworzy si´ na podstawie 

harmonogramu zgodnie z Rozporzàdzeniem Ministra Gospodarki z dnia 14 czerwca 2002 roku 

(Dz.U. 84, poz. 756), tak, aby na koniec 2008 roku ich wielkoÊç osiàgn´∏a poziom 76 dni produkcji 

i importu paliw ciek∏ych, osiàgni´tych w poprzednim roku kalendarzowym, pomniejszonych 

o eksport (ponadto Minister w∏aÊciwy do spraw gospodarki odpowiedzialny jest za tworzenie rezerw 

gospodarczych paliw ciek∏ych w iloÊci równej 14-dniowej konsumpcji paliw w danym roku). 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku wartoÊç zapasów obowiàzkowych w Grupie wynios∏a 1 064 milionów 

z∏otych. 

12. Nale˝noÊci z tytu∏u dostaw i pozosta∏e 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Nale˝noÊci z tytu∏u dostaw i us∏ug 2 027 1 614 

Nale˝noÊci z tytu∏u podatków 500 518 

Zaliczki - 93 

Nale˝noÊci inwestycyjne (z tytu∏u sprzeda˝y udzia∏ów w NOM) 112 - 

Pozosta∏e nale˝noÊci 191 123 

Nale˝noÊci brutto 2 830 2 348 

Odpis nale˝noÊci wàtpliwych (317) (292) 

Nale˝noÊci netto 2 513 2 056 

Nale˝noÊci obejmujà nale˝noÊci w walutach obcych w wysokoÊci odpowiednio 421 milionów z∏otych 

na 31 grudnia 2003 roku i 71 milionów z∏otych na 31 grudnia 2002 roku. Nale˝noÊci z tytu- 

∏u dostaw i us∏ug wynikajà g∏ównie ze sprzeda˝y wyrobów gotowych i towarów handlowych. 

Koncentracja ryzyka zwiàzanego z nale˝noÊciami z tytu∏u dostaw i us∏ug jest ograniczona ze wzgl´du 

na du˝à liczb´ kontrahentów, którym zosta∏ udzielony kredyt kupiecki, rozproszonych w ró˝nych 

sektorach gospodarki polskiej i niemieckiej. 

Przyj´ty okres sp∏aty nale˝noÊci zwiàzany z normalnym tokiem sprzeda˝y wynosi 14–30 dni. 

Maksymalne ryzyko kredytowe zwiàzane z kredytem kupieckim wynosi 2 513 milionów z∏otych. 

W ocenie Zarzàdu ryzyko zagro˝onych nale˝noÊci jest odzwierciedlone przez utworzenie rezerw 

na nale˝noÊci wàtpliwe. 

125


Odpis z tytu∏u trwa∏ej utraty wartoÊci nale˝noÊci i ich zmiany w latach zakoƒczonych 31 grudnia 

2003 roku i 31 grudnia 2002 roku by∏y nast´pujàce: 

Odpis z tytu∏u trwa∏ej utraty wartoÊci nale˝noÊci 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Poczàtek okresu 292 226 

Utworzenie 118 193 

Rozwiàzanie (84) (92) 

Wykorzystanie (9) (35) 


13. Krótkoterminowe papiery wartoÊciowe 

Krótkoterminowe papiery wartoÊciowe na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku i 31 grudnia 2002 roku zawiera∏y 

papiery wartoÊciowe klasyfikowane jako przeznaczone do obrotu. 

14. Czynne rozliczenia mi´dzyokresowe kosztów 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Przedp∏aty 37 38 


Razem 80 57 

15. Ârodki pieni´˝ne i ekwiwalenty Êrodków pieni´˝nych 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Ârodki pieni´˝ne w kasie i banku 514 144 

Inne Êrodki pieni´˝ne 48 34 

Razem 562 178 

Stan Êrodków pieni´˝nych w walutach obcych wynosi∏ 331 milionów z∏otych na 31 grudnia 2003 r., 

11 milionów z∏otych na 31 grudnia 2002 roku. 

Z uwagi na wspó∏prac´ spó∏ek Grupy g∏ównie z ró˝nymi renomowanymi polskimi i mi´dzynarodowymi 

bankami wystàpienie koncentracji ryzyka zwiàzanego z lokowaniem Êrodków pieni´˝nych 

jest ograniczone. 

126


16. Kapita∏ akcjonariuszy mniejszoÊciowych 

Kapita∏ akcjonariuszy mniejszoÊciowych obejmuje cz´Êç aktywów netto podmiotów zale˝nych, która 

nie jest w sposób bezpoÊredni lub poÊredni w∏asnoÊcià Spó∏ki. 

Kapita∏ akcjonariuszy mniejszoÊciowych 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Poczàtek okresu 412 395 

Zmniejszenie kapita∏u udzia∏owców mniejszoÊciowych (19) (27) 

Udzia∏ akcjonariuszy mniejszoÊciowych w zyskach/(stratach) Grupy 34 29 

Objćie konsolidacjà nowych spó∏ek - 15 


Kapita∏ akcjonariuszy mniejszoÊciowych w podziale na spó∏ki: 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Grupa kapita∏owa Anwil SA 207 194 

Grupa kapita∏owa Rafineria Trzebinia SA 75 59 

Grupa kapita∏owa Rafineria Nafty Jedlicze SA 33 33 

Inowroc∏awskie Kopalnie Soli “Solino” SA 22 23 


Razem 427 412 

17. Kredyty i po˝yczki 

Nota 31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Kredyty bankowe (a) 2 918 2 152 

Po˝yczki (b) 36 71 

Krótkoterminowe papiery d∏u˝ne (c) 77 340 

Razem 3 0312 563 

W tym: 

Cz´Êç krótkoterminowa 1 195 2 161 

Cz´Êç d∏ugoterminowa 1 836 402 

127


ZapadalnoÊç rat kapita∏owych na 31 grudnia 2003 roku przedstawia∏a si´ nast´pujàco: 

31.12.2003 

Do 31.12.2004 1 195 

2005-2006 254 

Sp∏aty póêniejsze 1 582 

mln z∏ 

Razem 3 031 

WartoÊç kredytów i po˝yczek zaciàgni´tych przez Grup´ wzros∏a o 468 milionów z∏otych netto 

w okresie 12 miesićy zakoƒczonym 31 grudnia 2003 roku. 

Zmiana zad∏u˝enia wynika przede wszystkim ze: 

- zmniejszenia salda krótkoterminowych papierów d∏u˝nych o kwot´ 263 milionów z∏otych, 

- zwi´kszenia stanu kredytów w wysokoÊci 429 milionów z∏otych w zwiàzku z objćiem konsolidacjà 

dzia∏alnoÊci w Niemczech, 

- zaciàgnićia kredytów z∏otówkowych: 

11 milionów z∏otych w BH w W-wie SA, 

6 milionów z∏otych w BPH PBK SA, 

- zaciàgnićia kredytu konsorcjalnego: 

115 milionów EUR i 218 milionów USD w ramach Umowy Kredytu Dwuwalutowego*, 

- sp∏aty kredytów walutowych: 

200 milionów USD (kredyt konsorcjalny), 

25 milionów EUR w BPH PBK SA, 

25 milionów EUR w BH SA, 

- sp∏aty kredytów z∏otówkowych: 

53 miliony z∏otych w Banku Milenium SA, 

47 milionów z∏otych w BPH PBK SA, 

30 milionów z∏otych w CITI Bank International, 

27 milionów z∏otych w BH SA, 

4 miliony z∏otych w PKO BP SA. 

Pomimo, ˝e Jednostka Dominujàca posiada 18% zaanga˝owania kredytowego w jednym banku, to 

w ocenie Zarzàdu Spó∏ki nie wyst´puje istotne ryzyko koncentracji zad∏u˝enia w jednym banku. 

Banki zabezpieczajà swoje interesy odnoÊnymi zapisami w umowach kredytowych. Na wypadek nag∏ego 

i istotnego pogorszenia si´ sytuacji finansowej kredytobiorcy majà one prawo za˝àdaç wcze- 

Êniejszej sp∏aty kredytów. 

* Umowa Konsorcjalnego Kredytu Dwuwalutowego na kwot´ 500 milionów EUR zosta∏a zawarta 29 lipca 2003 roku. Kredyt 

zostanie sp∏acony w ca∏oÊci w 2008 roku. Kredyt mo˝e byç wykorzystywany zarówno w EUR, jak i USD. 

128


a. Kredyty bankowe w podziale na waluty 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Z∏oty polski (1) 897 1 273 

Dolar amerykaƒski (2) 839 791 

Frank szwajcarski (3) 22 26 

EUR (4) 1 160 62 

Razem 2 918 2 152 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku i 31 grudnia 2002 roku wysokoÊç sta∏ych stóp procentowych oraz 

wysokoÊç mar˝ dotyczàcych kredytów o zmiennym oprocentowaniu kszta∏towa∏a si´ nast´pujàco: 

31 grudnia 2003 Saldo zad∏u˝enia Najni˝sza mar˝a Najwy˝sza mar˝a 

Z∏oty polski (1) 

Stopa zmienna 897 

T/N WIBOR 0,15% 1,00% 

1T WIBOR 0,60% 2,50% 

1M WIBOR 0,02% 3,20% 

3M WIBOR 0,40% 1,00% 

6M WIBOR - 0,95% 

Stopa redyskontowa NBP 0,250 0,375 

Razem z∏oty polski 897 

Dolar amerykaƒski (2) 


1W LIBOR - 0,60% 

1M LIBOR - 1,00% 

3M LIBOR - 0,45% 

Razem dolar amerykaƒski 839 

Frank szwajcarski (3) 


3M LIBOR - 1,00% 

Razem frank szwajcarski 22 

EUR (4) 

Sta∏a stopa procentowa 163 4,17% 7,90% 


3M LIBOR 0,45% 1,00% 

1M EURIBOR 0,16% 0,50% 

129


3M EURIBOR - 0,45% 


Razem EUR 1 160 

Razem 2 918 

31 grudnia 2002 Saldo zad∏u˝enia Najni˝sza mar˝a Najwy˝sza mar˝a 

Z∏oty polski (1) 

Sta∏a stopa 2 6,0% 8,0% 

Stopa zmienna 1 271 

T/N WIBOR 0,15% 1,10% 

1T WIBOR - 1,00% 

1M WIBOR 0,00% 3,20% 

3M WIBOR 0,30% 1,00% 

6M WIBOR - 0,95% 

1M WIBID - 0,50% 

Stopa redyskontowa NBP 0,250 0,375 

Razem z∏oty polski 1 273 

Dolar amerykaƒski (2) 


1M LIBOR - 1,00% 

3M LIBOR - 0,35% 

Razem dolar amerykaƒski 791 

Frank szwajcarski (3) 


3M LIBOR - 1,00% 

Razem frank szwajcarski 26 

EUR (4) 


1W LIBOR - 0,60% 

1M LIBOR - 1,70% 

3M LIBOR 1,00% 2,00% 



Razem EUR 62 

Razem 2 152 

130


Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku i 31 grudnia 2002 roku stopy procentowe kszta∏towa∏y si´ nast´pujàco 

dla wybranych baz: 

31.12.2003 31.12.2002 

T/N WIBOR 5,33% 7,19% 

1T WIBOR 5,35% 7,04% 

1M WIBOR 5,41% 6,98% 

3M WIBOR 5,60% 6,87% 

6M WIBOR 5,69% 6,60% 

1M WIBID - 6,69% 

1M EURIBOR 2,101% 2,8980% 

3M EURIBOR 2,124% 2,8650% 

6M EURIBOR 2,168% 2,8040% 

1W LIBOR (USD) 1,0888% 1,36% 

1M LIBOR (USD) 1,12% 1,38% 

3M LIBOR (USD) 1,1519% 1,38% 

1M LIBOR (EUR) 2,1001% 2,8966% 

3M LIBOR (EUR) 2,1230% 2,8613% 

3M LIBOR (CHF) 0,26% 0,62% 

Stopy redyskontowe NBP 5,75% 7,50% 

W latach 2003 i 2002 efektywna stopa oprocentowania dla kredytów w walucie polskiej kszta∏towa∏a 

si´ odpowiednio na poziomie 6,04% i 10,31%, a dla kredytów walutowych kszta∏towa∏a si´ 

odpowiednio na poziomie 2,14% i 2,39%. 

b. Po˝yczki 

31.12.2003 31.12.2002 

Wojewódzki Fundusz Ochrony Ârodowiska i Gospodarki Wodnej 1 4 

Narodowy Fundusz Ochrony Ârodowiska 35 67 

Razem 36 71 

Po˝yczki mia∏y zmiennà stop´ procentowà na 31 grudnia 2003 roku na poziomie 1,44%–9%, a na 

31 grudnia 2002 roku na poziomie 3,0%–10%. 

c. Obligacje wyemitowane przez PKN ORLEN 

Obligacje wyemitowane przez PKN ORLEN wykazywane w bilansie na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku 

sà denominowane w z∏otych i sà oprocentowane wed∏ug stóp 5,4%–5,73% oraz zapadalne 

w I kwartale 2004 roku. 

131


Grupa monitoruje mo˝liwoÊç uzyskania kredytów i po˝yczek na bardziej dogodnych warunkach 

w wyniku zmian warunków rynkowych. 

Grupa korzysta z kredytów i po˝yczek zarówno w z∏otych polskich, jak i w walutach obcych oprocentowanych 

g∏ównie wed∏ug zmiennych stóp procentowych. 

Na 31 grudnia 2003 roku wed∏ug zawartych umów z bankami Grupa posiada∏a niewykorzystanà 

kwot´ przyznanych kredytów i po˝yczek o zmiennym oprocentowaniu w wysokoÊci 1 740 milionów 

z∏otych. 

WartoÊç godziwa kredytów i po˝yczek jest zbli˝ona do wartoÊci bilansowej ze wzgl´du na to, ˝e 

w znaczàcej wi´kszoÊci przypadków warunki oprocentowania odpowiadajà warunkom rynkowym. 

Jak opisano w odpowiednich notach, na 31 grudnia 2003 roku na aktywach Grupy zabezpieczone 

by∏y po˝yczki i kredyty w kwocie 554 miliony z∏otych, a na 31 grudnia 2002 roku w kwocie 570 

milionów z∏otych. 

18. Rezerwy 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Rezerwy na rekultywacje 407 380 

Nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne 159 150 

Kary, odszkodowania i inne 22 29 

Pozosta∏e rezerwy 28 17 

Razem 616 576 

Spó∏ki tworzàce Grup´ sà prawnie lub praktycznie zobowiàzane do rekultywacji ska˝onych gruntów 

w obr´bie obiektów przemys∏owych, stacji paliw oraz baz magazynowych. W okresach obj´tych niniejszym 

sprawozdaniem finansowym zosta∏a dokonana ocena zanieczyszczonych obiektów oraz 

szacunek przysz∏ych wydatków na rekultywacje w oparciu o analizy niezale˝nych ekspertów, 

uwzgl´dniajàc obowiàzujàce przepisy i bie˝àcà praktyk´ dotyczàcà rekultywacji ska˝onych gruntów. 

Potencjalne przysz∏e zmiany regulacji i praktyki dotyczàce ochrony Êrodowiska mogà wp∏ynàç na 

wielkoÊç tej rezerwy w przysz∏ych okresach. Zarzàd dokona∏ aktualizacji szacunku rezerwy na rekultywacj´ 

na podstawie raportu przygotowanego przez niezale˝nych ekspertów wed∏ug stanu na dzieƒ 

31 grudnia 2003 roku. Kwota rezerwy odpowiada najlepszemu szacunkowi Zarzàdu odnoÊnie do 

przysz∏ych wydatków, bioràc pod uwag´ Êredni poziom parametrów okreÊlajàcych oszacowane 

koszty. 

132


W poszczególnych okresach wystàpi∏y nast´pujàce zmiany stanu rezerw: 

Nagrody 

jubileuszowe 

Kary, 

Rezerwy i odprawy odszkodowania Pozosta∏e 

na rekultywacje emerytalne i inne rezerwy Razem 

mln z∏ mln z∏ mln z∏ mln z∏ mln z∏ 

1 stycznia 2002 412 135 20 34 601 

Utworzenie 1 40 16 19 76 

Wykorzystanie (10) (21) (5) (6) (42) 

Rozwiàzanie (23) (4) (2) (30) (59) 

31 grudnia 2002 380 150 29 17 576 

Utworzenie 51 62 1 21 135 

Wykorzystanie (13) (27) (1) (30) (71) 

Rozwiàzanie (13) (13) (7) (9) (42) 

Zmiana sk∏adu Grupy 2 (13) - 29 18 

31 grudnia 2003 407 159 22 28 616 

19. Zobowiàzania i rozliczenia mi´dzyokresowe bierne 

Zobowiàzania i rozliczenia mi´dzyokresowe bierne obejmowa∏y: 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Zobowiàzania z tytu∏u dostaw i us∏ug 2 172 1 658 

Podatki i ubezpieczenia spo∏eczne 836 887 

Fundusz Êwiadczeƒ socjalnych 46 46 

Rezerwa na urlopy pracownicze 23 17 

Zobowiàzania z tytu∏u wynagrodzeƒ 14 34 

Program lojalnoÊciowy 48 44 

Wycena opcji na obligacje zamienne 11 

Rozliczenia mi´dzyokresowe kosztów i pozosta∏e zobowiàzania 119 50 

Razem 3 258 2 747 

Fundusz Êwiadczeƒ socjalnych, klasyfikowany jako krótkoterminowe Êwiadczenia na rzecz pracowników, 

jest funduszem obowiàzkowym i jego wysokoÊç jest kalkulowana na podstawie liczby pracowników 

i minimalnego miesićznego wynagrodzenia w Polsce. Fundusz ten mo˝e byç wykorzystany 

jedynie na potrzeby pracownicze. 

Zobowiàzania z tytu∏u dostaw i us∏ug, pozosta∏e zobowiàzania oraz bierne rozliczenia mi´dzyokresowe 

kosztów denominowane w walutach obcych na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku wynios∏y 1 986 

milionów z∏otych, a na dzieƒ 31 grudnia 2002 roku 947 milionów z∏otych. WartoÊç bilansowa 

133


krótkoterminowych zobowiàzaƒ z tytu∏u dostaw i 

wzgl´du na ich krótkoterminowy charakter. 

us∏ug odpowiada ich wartoÊci godziwej ze 

20. Przychody przysz∏ych okresów 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Subwencje 8 8 


Razem 14 15 

21. Kapita∏ w∏asny 

Kapita∏ akcyjny na 31 grudnia 2003 roku reprezentowany jest przez kapita∏ akcyjny Polskiego Koncernu 

Naftowego ORLEN SA i wynosi 534 miliony z∏otych. Podzielony jest na 427 709 061 akcji 

o wartoÊci nominalnej 1,25 z∏otych ka˝da. 

Kapita∏ akcyjny na 31 grudnia 2003 roku oraz na 31 grudnia 2002 roku sk∏ada∏ si´ z nast´pujàcych 

serii akcji: 

Seria IloÊç IloÊç akcji IloÊç akcji IloÊç akcji 

wyemitowanych wyemitowanych zatwierdzonych zatwierdzonych 

akcji na akcji na do emisji na do emisji na 

31 grudnia 2003 31 grudnia 2002 31 grudnia 2003 31 grudnia 2002 

Seria A 336 000 000 336 000 000 336 000 000 336 000 000 

Seria B 6 971 496 6 971 496 6 971 496 6 971 496 

Seria C 77 205 641 77 205 641 77 205 641 77 205 641 

Seria D 7 531 924 - 11 344 784* 11 344 784* 

427 709 061 420 177 137 431521921 431521921 

* IloÊç akcji zatwierdzonych przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy przed ostatecznym rozliczeniem programu motywacyjnego. 

Ka˝da nowa emisja akcji w Polsce jest oznaczana jako nowa seria akcji. Wszystkie powy˝sze serie 

majà dok∏adnie takie same prawa. 

W dniu 15 maja 2000 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN podj´∏o 

uchwa∏´ o podwy˝szeniu kapita∏u akcyjnego w drodze emisji 11 344 784 akcji zwyk∏ych serii D 

na okaziciela przeznaczonych do objćia przez posiadaczy obligacji zamiennych serii A w ramach 

Programu Motywacyjnego, z wy∏àczeniem prawa poboru dla dotychczasowych akcjonariuszy. 

W ramach realizacji programu opcji mened˝erskiej dokonano w 2003 roku zamiany 7 531 924 

liczby obligacji na akcje PKN ORLEN. W dniu 20 listopada 2003 roku Sàd Rejonowy dla m. st. War- 

134


szawy zarejestrowa∏ podwy˝szenie kapita∏u zak∏adowego PKN ORLEN. W wyniku podwy˝szenia 

kapita∏u zak∏adowego ∏àczna liczba akcji wynosi 427 709 061. 

Kapita∏ z przeszacowania Êrodków trwa∏ych powsta∏ w wyniku obowiàzkowego w Polsce przeszacowania 

Êrodków trwa∏ych. Przeszacowanie to zosta∏o przeprowadzone zasadniczo w oparciu 

o wspó∏czynniki przeszacowania ustalone przez G∏ówny Urzàd Statystyczny w celu odzwierciedlenia 

poziomu inflacji. Kapita∏ ten nie podlega podzia∏owi. 

Zakumulowane zyski podlegajàce podzia∏owi zgodnie z polskim prawem (Kodeks Spó∏ek Handlowych 

nak∏ada okreÊlone ograniczenia przy okreÊlaniu okresów, za jakie dywidendy mogà byç wyp∏acone) 

na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku wynosi∏y 2 204 miliony z∏otych (okres 2003-2000) oraz 

na dzieƒ 31 grudnia 2002 roku 1 879 milionów z∏otych (okres 2002-1999). PKN ORLEN ma prawo 

wyp∏aty dywidend tylko do wysokoÊci dost´pnych rezerw wykazywanych w jednostkowym 

sprawozdaniu finansowym Spó∏ki, sporzàdzonym zgodnie z Polskimi Standardami RachunkowoÊci. 

W roku zakoƒczonym 31 grudnia 2003 roku Spó∏ka wyp∏aci∏a akcjonariuszom dywidend´ w wysokoÊci 

59 milionów z∏otych, co daje 14 groszy na akcj´. W roku zakoƒczonym 31 grudnia 2002 

roku Spó∏ka wyp∏aci∏a akcjonariuszom dywidend´ w wysokoÊci 50 milionów z∏otych za rok 2001, 

co daje 12 groszy na akcj´. 

W marcu 2004 roku Zarzàd Spó∏ki zaproponowa∏ wyp∏at´ dywidendy z zysku w roku 2003 w wysokoÊci 

188 milionów z∏otych, co daje 44 grosze na akcj´. 

Wyliczenie zysku na jednà akcj´ oraz rozwodnionego zysku na jednà akcj´ znajduje si´ poni˝ej: 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Ârednia wa˝ona liczba wyemitowanych akcji zwyk∏ych 420 804 797 420 177 137 

Zysk oraz rozwodniony zysk na jednà akcj´ (w z∏otych) 2,35 1,00 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku oraz 31 grudnia 2002 nie wystàpi∏ efekt rozwodnienia w odniesieniu 

do obligacji zamiennych. 

22. Dane segmentowe 

Segmenty bran˝owe 

Dzia∏alnoÊç operacyjnà Grupy podzielono na dwa g∏ówne segmenty: Segment Rafineryjny oraz Segment 

Chemiczny. 

• Segment Rafineryjny obejmuje przetwórstwo ropy naftowej oraz sprzeda˝ hurtowà i detalicznà 

produktów rafineryjnych. 

135


• Segment Chemiczny obejmuje produkcj´ i sprzeda˝ petrochemikaliów przez PKN ORLEN, nawozów 

sztucznych i PCW przez Anwil SA oraz udzia∏ w wyniku spó∏ki wspó∏zale˝nej BOP. 

W sk∏ad pozosta∏ej dzia∏alnoÊci wchodzà mi´dzy innymi dzia∏alnoÊç pomocnicza w PKN ORLEN, 

transportowa oraz dzia∏alnoÊç serwisowo–konserwacyjna i budowlana prowadzona przez pozosta- 

∏e spó∏ki zale˝ne PKN ORLEN. 

Segmentowe zyski oraz aktywa okreÊlono przed dokonaniem wy∏àczeƒ mi´dzysegmentowych. Ceny 

sprzeda˝y w transakcjach pomi´dzy segmentami sà zbli˝one do cen rynkowych. Koszty operacyjne 

segmentu sà odpowiednio alokowane do w∏aÊciwego segmentu. Pozosta∏e koszty, których nie mo˝na 

racjonalnie przyporzàdkowaç, sà ujmowane w pozycji Nieprzypisane koszty ca∏ej Grupy jako pozycja 

uzgodnieniowa mi´dzy sumarycznym zyskiem w podziale na segmenty a zyskiem operacyjnym. 

Przychody, koszty i wynik finansowy w podziale na segmenty bran˝owe 

Segment Segment Pozosta∏a 

Rafineryjny Chemiczny dzia∏alnoÊç Wy∏àczenia Razem 

za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony 

31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 

2003 2002 2003 2002 2003 2002 2003 2002 2003 2002 

Przychody 

Sprzeda˝ zewn´trzna 20 717 13 635 3 145 2 870 550 397 - 24 412 16 902 

Sprzeda˝ mi´dzy segmentami 3 759 2 627 1 400 1 296 1 103 1 242 (6 262) (5 165) - - 

Przychody ogó∏em 24 476 16 262 4 545 4 166 1 653 1 639 (6 262) (5 165) 24 412 16 902 

Koszty ogó∏em (23 161) (15 403) (4 266) (4 004) (1 616) (1 600) 6 261 5 165 (22 782) (15 842) 

Pozosta∏e przychody operacyjne 187 161 173 59 42 25 402 245 

Pozosta∏e koszty operacyjne (251) (227) (34) (21) (73) (19) (358) (267) 

Wynik 

Wynik segmentu 1 251 793 418 200 6 45 (1) - 1 674 1 038 

Nieprzypisane przychody 

ca∏ej grupy 20 11 

Nieprzypisane koszty ca∏ej grupy (427) (318) 

Zysk operacyjny 1267 731 

Przychody finansowe 279 211 

Koszty finansowe (377) (220) 

Udzia∏ w wyniku finansowym 

jednostek konsolidowanych 

metodà praw w∏asnoÊci (1) - 45 2 6 11 50 13 

Zysk przed opodatkowaniem 1219 735 

Podatek dochodowy 

od osób prawnych (198) (285) 

Zysk akcjonariuszy 

mniejszoÊciowych (34) (29) 


136


Pozosta∏e informacje w podziale na segmenty bran˝owe 


Rafineryjny Chemiczny dzia∏alnoÊç Wy∏àczenia Razem 

za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony 

31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 

2003 2002 2003 2002 2003 2002 2003 2002 2003 2002 

Aktywa segmentu 11 571 10 242 2 268 2 050 1 968 1 688 (101) (96) 15 706 13 884 

Akcje i udzia∏y w jednostkach 

konsolidowanych metodà 

praw w∏asnoÊci 3 4 394 8 96 187 493 199 

Nieprzypisane aktywa ca∏ej grupy 950 990 

Skonsolidowane aktywa ogó∏em 17 149 15 073 

Zobowiàzania segmentu 2 798 2 778 367 203 369 351 (100) (94) 3 434 3 238 

Nieprzypisane zobowiàzania 3 778 3 094 

Skonsolidowane zobowiàzania 

ogó∏em 7 212 6 332 

Pozosta∏e informacje w podziale na segmenty bran˝owe cd. 


Rafineryjny Chemiczny dzia∏alnoÊç Razem 

za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony 

31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 

2003 2002 2003 2002 2003 2002 2003 2002 

Nak∏ady na Êrodki trwa∏e i wartoÊci niematerialne 756 554 534 183 128 183 1 418 920 

Nak∏ady na nieprzypisane do segmentów 

Êrodki trwa∏e i wartoÊci niematerialne 35 28 

Nak∏ady na Êrodki trwa∏e i wartoÊci niematerialne ogó∏em 1453 948 

Amortyzacja segmentu 834 754 198 208 168 165 1 200 1 127 

Amortyzacja nieprzypisanych aktywów grupy 36 33 

Amortyzacja ogó∏em 1236 1160 

Niepieni´˝ne koszty inne ni˝ amortyzacja 159 147 18 16 41 27 218 190 

Segmenty geograficzne 

W zwiàzku z transakcjà nabycia d∏ugoterminowych aktywów finansowych w Niemczech, poczàwszy 

od 1 marca 2003 roku, Grupa prowadzi swojà dzia∏alnoÊç na terenie Polski i Niemiec. Poni˝sza 

tabela prezentuje skonsolidowanà sprzeda˝ Grupy w podziale geograficznym rynku za rok 2002 

i 2003. 

137


Przychody ze sprzeda˝y w podziale na segmenty geograficzne: 


Rafineryjny Chemiczny dzia∏alnoÊç Razem 

za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony za rok zakoƒczony 

31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 31 grudnia 

2003 2002 2003 2002 2003 2002 2003 2002 

Sprzeda˝ eksportowa 771 947 791 800 17 15 1 579 1 762 

Sprzeda˝ krajowa 13 676 12 688 2 354 2 070 533 382 16 563 15 140 

Sprzeda˝ na terenie Niemiec 6 270 - - - - - 6 270 - 

Sprzeda˝ zewn´trzna razem 20 717 13 635 3 145 2 870 550 397 24 412 16 902 

Wszystkie aktywa Grupy na 31 grudnia 2003 roku znajdujà si´ na terenie Polski i Niemiec, gdzie 

równie˝ poniesiono wszystkie wydatki inwestycyjne w roku zakoƒczonym 31 grudnia 2003 roku. 

23. Instrumenty finansowe 

31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Aktywa finansowe (patrz Nota 9) 534 601 

Jednostki uczestnictwa 52 - 

Instrumenty pochodne, w tym: 89 23 

Instrumenty pochodne – PKN 79 - 

Instrumenty pochodne – jednostki zale˝ne 3 - 

Wbudowane instrumenty pochodne – PKN 7 23 


Razem 690 572 

Zobowiàzania 

Instrumenty pochodne, w tym: 27 3 

Instrumenty pochodne – PKN 26 - 

Wbudowane instrumenty pochodne – PKN 1 3 

Razem 27 3 

a. Transakcje pochodne typu swap 

Celem zarzàdzania ryzykiem jest ograniczanie zmiennoÊci przep∏ywów pieni´˝nych oraz wyniku finansowego 

przy u˝yciu instrumentów pochodnych majàcych zastosowanie do hedgingu/zabezpieczenia 

g∏ównych czynników wp∏ywajàcych na ich zmiennoÊç. 

Celem nadrz´dnym w zakresie zarzàdzania ryzykiem rynkowym jest ograniczenie zmiennoÊci przep∏ywów 

pieni´˝nych zwiàzanych z dzia∏alnoÊcià statutowà Spó∏ek Grupy. Spó∏ki Grupy zarzàdzajà ryzykiem, 

na które sà nara˝one, ograniczajà zmiennoÊç przysz∏ych przep∏ywów pieni´˝nych i potencjalne 

straty ekonomiczne powsta∏e na skutek wystàpienia zdarzeƒ mogàcych mieç negatywny wp∏yw na wyniki 

jednostek bàdê zagra˝ajàcych ciàg∏oÊci dzia∏alnoÊci jednostek. Polityka i strategia wykorzystania instrumentów 

pochodnych jest okreÊlona i monitorowana przez Zarzàdy Spó∏ek Grupy. 

138


Celem zawartych w 2003 roku transakcji pochodnych przez jednostk´ dominujàcà by∏o zmniejszenie 

wra˝liwoÊci przychodów ze sprzeda˝y produktów petrochemicznych denominowanych w euro. Przychody 

z tytu∏u realizacji kontraktów na sprzeda˝ petrochemikaliów, mimo i˝ wyra˝one w polskich z∏otych, 

uzale˝nione sà od kszta∏towania si´ kursu euro wzgl´dem z∏otego. Do zabezpieczenia przychodów 

nara˝onych na ryzyko walutowe wykorzystywane sà walutowo-procentowe transakcje swap. 

Dzi´ki zawarciu transakcji pochodnych, których charakterystyka zmian rynkowych jest odwrotnie 

skorelowana ze zmianami przychodów z tytu∏u sprzeda˝y produktów petrochemicznych, w czwartym 

kwartale 2003 roku w znacznym stopniu ograniczono wahania przychodów w PLN ze sprzeda˝y 

ww. grupy produktów. 

Spó∏ki Grupy nie zawierajà transakcji w celach spekulacyjnych. 

Spó∏ki w 2003 roku nie zastosowa∏y rachunkowoÊci zabezpieczeƒ w stosunku do powy˝szych instrumentów 

pochodnych, zatem zmiana ich wartoÊci godziwej zosta∏a odniesiona do rachunku zysków i strat. 

Transakcje pochodne – cd. 

Transakcje typu swap – w Jednostce Dominujàcej 

Stopa 

Kwota procentowa 

kupiona dla kwoty 

Typ transakcji Data zawarcia na termin kupionej 

Podmiot terminowej transakcji Czas transakcji (w z∏) na termin * Kurs * 

PKN ORLEN SA 

Swap walutowo– 

–procentowy 

amortyzowany liniowo 08.10.2003 20.10.2003-29.09.2006 224 2,4% 4,5 




–procentowy 



–procentowy 



Swap walutowy 


* Stopa procentowa oraz kurs walutowy podany w przybli˝eniu do 1 miejsca po przecinku. 

Daty p∏atnoÊci od kwoty kupionej na termin 

Ostatni dzieƒ roboczy miesiàca 

Daty p∏atnoÊci od kwoty sprzedanej na termin - 

Kwota otrzymana przez PKN ORLEN SA w okresie 12 miesićy do 31 grudnia 2003 roku 3 

Kwota zap∏acona przez PKN ORLEN SA w okresie 12 miesićy do 31 grudnia 2003 roku - 

¸àczna wartoÊç godziwa netto na 31 grudnia 2003 roku 53 

¸àczna wartoÊç godziwa netto na 31 grudnia 2002 roku - 

139


Transakcje pochodne – cd. 

- w Jednostce Zale˝nej 

Jednostka zale˝na Anwil SA zawar∏a kontrakty swap walutowo–procentowe w celu zabezpieczenia 

si´ przed ryzykiem walutowym pochodzàcym z zaciàgni´tego kredytu dewizowego. Dane dotyczàce 

tego kontraktu na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku i 31 grudnia 2002 roku zosta∏y przedstawione 

poni˝ej: 

Podmiot 

Bank 

Typ transakcji terminowej 

Anwil SA 

Bank Millennium SA 

swap walutowo–procentowy 

Data zawarcia transakcji 03/01/2003 

Data zamknićia transakcji 08/04/2004 

Kwota kupiona na termin 

Kwota sprzedana na termin 

12 EUR 

49 PLN 

Stopa procentowa dla kwoty kupionej na termin 6M EURIBOR + 0,0% 

Stopa procentowa dla kwoty sprzedanej na termin 6M WIBOR + 0,05% 

Daty p∏atnoÊci od kwoty kupionej na termin co 6 miesićy od 08/10/2003 do 08/04/2004 

Daty p∏atnoÊci od kwoty sprzedanej na termin co 6 miesićy od 08/10/2003 do 08/04/2004 

Kwota otrzymana przez Grup´ w okresie 12 miesićy do 31 grudnia 2003 roku 1 

Kwota zap∏acona przez Grup´ w okresie 12 miesićy do 31 grudnia 2003 roku 2 

WartoÊç godziwa na 31 grudnia 2003 roku 3 

WartoÊç godziwa na 31 grudnia 2002 roku - 

b. Zmiany instrumentów finansowych wg kategorii 

Zmiany poszczególnych kategorii aktywów finansowych (z wyjàtkiem Êrodków pieni´˝nych i innych 

aktywów pieni´˝nych) i zobowiàzaƒ finansowych Grupy w okresach 12 miesićy koƒczàcych 

si´ 31 grudnia 2003 roku i 31 grudnia 2002 roku przedstawia∏y si´ nast´pujàco: 

Aktywa Aktywa finansowe Aktywa Po˝yczki Zobowiàzania 

finansowe utrzymywane finansowe udzielone finansowe 

WartoÊci bilansowe przeznaczone do terminu dost´pne i nale˝noÊci przeznaczone 

netto do obrotu wymagalnoÊci do sprzeda˝y w∏asne do obrotu 

1 stycznia 2002 roku 15 11 483 105 - 

- zwi´kszenia 19 190 120 19 3 

- zmniejszenia (11) (159) (101) (18) - 

31 grudnia 2002 roku 23 42 502 106 3 

Ujćie bilansowe 

140


Inwestycje d∏ugoterminowe - - 502 100 - 

Nale˝noÊci krótkoterminowe - - - 3 - 

Krótkoterminowe papiery wartoÊciowe - 42 - 2 - 

Inne aktywa finansowe 23 - - 1 - 

Zobowiàzania krótkoterminowe - - - - 3 

Razem 23 42 502 106 3 

WartoÊç d∏ugoterminowych aktywów finansowych dost´pnych do sprzeda˝y, wycenionych wed∏ug 

skorygowanej ceny nabycia na dzieƒ 31 grudnia 2002 roku, wynosi∏a 499 milionów z∏otych i obejmowa∏a 

g∏ównie akcje i udzia∏y, dla których nie istnieje aktywny rynek. 

Grupa wykazuje transakcje pochodne o dodatniej wartoÊci godziwej jako aktywa finansowe przeznaczone 

do obrotu, natomiast transakcje pochodne o ujemnej wartoÊci godziwej jako zobowiàzania 

finansowe przeznaczone do obrotu. 

Aktywa Aktywa finansowe Aktywa Po˝yczki Zobowiàzania 

finansowe utrzymywane finansowe udzielone finansowe 

WartoÊci bilansowe przeznaczone do terminu dost´pne i nale˝noÊci przeznaczone 

netto do obrotu wymagalnoÊci do sprzeda˝y w∏asne do obrotu 

1 stycznia 2003 roku 23 42 502 106 3 

– zwi´kszenia 150 1 066 29 38 29 

– zmniejszenia (32) (1 093) (19) (122) (5) 

31 grudnia 2003 roku 141 15 512 22 27 

Ujćie bilansowe 

Inwestycje d∏ugoterminowe - 1 512 22 - 

Nale˝noÊci krótkoterminowe - - - - 

Krótkoterminowe papiery wartoÊciowe 52 14 - 1 - 

Inne aktywa finansowe 89 - - - - 

Zobowiàzania krótkoterminowe - - - - 27 

Razem 141 15 512 22 27 

WartoÊç d∏ugoterminowych aktywów finansowych dost´pnych do sprzeda˝y, wycenionych wed∏ug 

skorygowanej ceny nabycia na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku wynosi∏a 511 milionów z∏otych i obejmowa∏a 

g∏ównie akcje i udzia∏y, dla których nie istnieje aktywny rynek. 

WartoÊç godziwa aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku 

obejmowa∏a instrumenty pochodne oraz wbudowane instrumenty pochodne o ∏àcznej wartoÊci 

89 milionów z∏otych oraz jednostki uczestnictwa o wartoÊci 52 milionów z∏otych. 

141


24. Koszty wed∏ug rodzaju 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Zu˝ycie materia∏ów i energii 11 005 10 331 

WartoÊç sprzedanych towarów i materia∏ów * 7 537 1 836 

Us∏ugi obce 1 789 1 539 

Wynagrodzenia i Êwiadczenia na rzecz pracowników 1 055 1 016 


Podatki i op∏aty 263 239 


Razem 23 480 16 634 

Korekty: 

Zmiana stanu zapasów i rozliczeƒ mi´dzyokresowych 188 (143) 

Âwiadczenia na w∏asne potrzeby (101) (64) 

Koszty operacyjne 23 567 16 427 

* Zwi´kszenie wartoÊci sprzedanych towarów i materia∏ów w roku zakoƒczonym 31 grudnia 2003 roku wynika z nabycia dzia- 

∏alnoÊci w Niemczech, która zajmuje si´ sprzeda˝à towarów. 

25. Przychody i koszty finansowe, netto 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Koszty z tytu∏u odsetek (111) (153) 

Nadwy˝ka ujemnych ró˝nic kursowych (185) (22) 

Przychody z tytu∏u odsetek 62 71 

Nadwy˝ka dodatnich ró˝nic kursowych 81 21 

Zysk ze zbycia akcji, udzia∏ów i innych papierów wartoÊciowych 33 63 

Dywidendy otrzymane 49 - 

Pozosta∏e (koszty)/przychody (27) 11 

Razem (98) (9) 

142


26. Podatek dochodowy 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Podatek dochodowy bie˝àcy (379) (227) 

Podatek odroczony 181 (58) 

Razem (198) (285) 

Grupa nie stanowi podatkowej grupy kapita∏owej wed∏ug polskich przepisów, w zwiàzku z czym 

ka˝dy z podmiotów wchodzàcych w jej sk∏ad jest oddzielnym podatnikiem. 

Zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi stawka podatku dochodowego w roku 2003 wynosi∏a 

27%, a w roku 2002 wynosi∏a 28%. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych zosta∏a 

zmieniona w listopadzie 2002 roku, wprowadzajàc stawk´ podatku w wysokoÊci 27% w roku 2003 

i w latach kolejnych. Przed tà zmianà stawki podatku mia∏y wynosiç 24% w 2003 roku i 22% w roku 

2004 i w latach kolejnych. Zmiana spowodowa∏a przeszacowanie zobowiàzaƒ w roku zakoƒczonym 

31 grudnia 2002 roku z tytu∏u podatku odroczonego, netto o 75 milionów z∏otych (zwi´kszenie rezerwy 

na podatek odroczony, netto). 

W 2003 roku zatwierdzona zosta∏a zmiana stawek podatku dochodowego, poczàwszy od 2004 roku 

do wysokoÊci 19%. Dlatego te˝ spó∏ki Grupy przeszacowa∏y rezerwy i aktywa podatkowe z tytu∏u 

podatku odroczonego, ujmujàc to przeszacowanie (zmniejszenie rezerwy na podatek odroczony, 

netto) w wyniku 2003 roku w kwocie 104 miliony z∏otych. 

Ró˝nica mi´dzy kwotà podatku wykazanego w rachunku zysków i strat a kwotà obliczonà wed∏ug 

stawki od zysku przed opodatkowaniem wynika z nast´pujàcych pozycji: 


31.12.2003 31.12.2002 

Zysk przed opodatkowaniem 1 219 735 

Podatek dochodowy obliczony wed∏ug obowiàzujàcej stawki 

(27% w roku 2003 i 28% w roku 2002) (329) (206) 

Wp∏yw premii od ulgi inwestycyjnej - (14) 

Zmiany stawek podatkowych 104 (75) 

Pozosta∏e 27 (18) 

mln z∏ 

mln z∏ 

Podatek dochodowy (198) (285) 

Efektywna stawka podatku 16% 38% 

143


Rezerwa netto na podatek odroczony na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku oraz 31 grudnia 2002 roku 

sk∏ada si´ z nast´pujàcych pozycji: 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Podatek odroczony – aktywa: 

Podatek odroczony od rezerwy na ochron´ Êrodowiska 77 102 

Premia z tytu∏u ulgi inwestycyjnej - 14 

Koszty nagród jubileuszowych i odpraw emerytalnych 30 39 

Niezrealizowane ujemne ró˝nice kursowe 10 - 


Podatek odroczony – aktywa razem 169 221 

Rezerwa na podatek odroczony: 

Ulga inwestycyjna (225) (369) 

Kapitalizacja kosztów po˝yczek i kredytów (86) (140) 

Niezrealizowane dodatnie ró˝nice kursowe - (32) 

Ró˝nica amortyzacji ksi´gowej i podatkowej (60) (53) 

Przeszacowanie aktywów do wartoÊci godziwej w zwiàzku 

z nabyciem udzia∏u wi´kszoÊciowego w Anwil SA (20) (26) 

Ró˝nica w aporcie BOP (Nota 5a) (19) - 

Wycena instrumentów finansowych (37) (7) 

Rezerwa na podatek odroczony – razem (447) (627) 

Podatek odroczony – rezerwa, netto (278) (406) 

Ze wzgl´du na to, ˝e spó∏ki Grupy sà odr´bnymi podatnikami, podatek odroczony – aktywa oraz 

rezerwa na podatek odroczony muszà byç obliczone indywidualnie w poszczególnych spó∏kach. 

W rezultacie skonsolidowane bilanse prezentujà podatek odroczony – aktywa w wysokoÊci 15 milionów 

z∏otych na 31 grudnia 2003 roku i 25 milionów z∏otych na 31 grudnia 2002 roku oraz rezerw´ 

na podatek odroczony w wysokoÊci 293 milionów z∏otych na 31 grudnia 2003 roku i 431 

milionów z∏otych na 31 grudnia 2002 roku. 

Wed∏ug polskiego prawa podatkowego podatnicy mogli zmniejszyç dochód podlegajàcy opodatkowaniu 

o kwot´ spe∏niajàcych kryteria wydatków inwestycyjnych poniesionych w danym roku podatkowym 

(ulga inwestycyjna). Dochód podlegajàcy opodatkowaniu móg∏ byç dodatkowo obni˝ony 

w roku nast´pnym o 50% kwoty ulgi z ubieg∏ego roku (premia inwestycyjna). 

144


Zarówno ulga inwestycyjna, jak i premia inwestycyjna podlega∏y limitom okreÊlonym w Ustawie z dnia 

15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych. Niewykorzystane kwoty odliczeƒ 

z powodu zbyt niskiej podstawy opodatkowania nie mog∏y byç przenoszone na lata nast´pne. 

Z powodu zmian w przepisach o podatku dochodowym powy˝sze ulgi podatkowe by∏y wykorzystane 

w roku 2002 tylko w przypadku kontynuowania przedsi´wzi´ç inwestycyjnych rozpocz´tych 

przed 2001 rokiem. W ka˝dym innym przypadku skorzystanie z ulgi nie jest mo˝liwe. Uzyskana 

premia z tytu∏u ulgi inwestycyjnej 2002 zosta∏a odliczona od podatku w okresie roku zakoƒczonym 

31 grudnia 2003 roku. 

27. Leasing 

Umowy leasingowe i umowy o podobnym charakterze dotyczà g∏ównie budynków, sprz´tu komputerowego 

i samochodów. Koszty leasingu w 2003 roku wynios∏y 4 miliony z∏otych, a w 2002 roku 

6 milionów z∏otych. 

Przysz∏e minimalne p∏atnoÊci z tytu∏u zawartych nierozwiàzywalnych umów leasingu operacyjnego 

na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku przedstawia∏y si´ nast´pujàco: 

31.12.2003 

2004 5 

2005 2 

2006 1 

2007 i póêniej - 

mln z∏ 

Razem minimalne p∏atnoÊci z tytu∏u umów leasingu 8 

28. Przysz∏e zobowiàzania z tytu∏u wydatków inwestycyjnych 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku przysz∏e zobowiàzania z tytu∏u podpisanych do tego dnia kontraktów 

wynoszà 1 011 milionów z∏otych, zaÊ przyj´te przez Zarzàd i nieobj´te kontraktami wydatki 

inwestycyjne w latach nast´pnych wyniosà 3 663 miliony z∏otych. 

29. Transakcje ze stronami powiàzanymi 

a. Transakcje z cz∏onkami Zarzàdu i Rady Nadzorczej Spó∏ki, ich ma∏˝onkami, rodzeƒstwem, 

wst´pnymi, zst´pnymi lub innymi bliskimi im osobami 

Na dzieƒ 31 grudnia 2003 roku spó∏ki Grupy nie udzieli∏y zaliczek, po˝yczek, kredytów, gwarancji 

i porćzeƒ oraz innych umów zobowiàzujàcych do Êwiadczeƒ na rzecz Spó∏ki i jednostek wobec 

niej powiàzanych osobom zarzàdzajàcym i nadzorujàcym oraz ich bliskim. 

W 2003 roku cz∏onkowie Zarzàdu i Rady Nadzorczej Spó∏ki oraz ich ma∏˝onkowie, rodzeƒstwo, 

wst´pni, zst´pni lub inne bliskie im osoby nie zawar∏y innych znaczàcych transakcji ze Spó∏kà. 

145


Stan posiadania akcji przez Zarzàd oraz Rad´ Nadzorczà w 2003 roku: 

Liczba akcji, opcji roku Nabycie Zbycie Liczba akcji, opcji 

na dzieƒ 1.01.2003 na dzieƒ 31.12.2003 

Zarzàd * - 254 493 254 493 - 

Rada Nadzorcza - - - - 

* Transakcja dotyczy∏a nabycia obligacji skonwertowanych na akcje w ramach programu motywacyjnego. 

b. Transakcje z podmiotami powiàzanymi by∏y zawierane na warunkach rynkowych i przedstawia∏y 

si´ nast´pujàco: 

Podmioty konsolidowane metodà praw w∏asnoÊci 

Sprzeda˝ 

Rok zakoƒczony 31 grudnia 2003 roku 780 


Zakupy 



Nale˝noÊci krótkoterminowe brutto 

31 grudnia 2003 roku 103 


Zobowiàzania krótkoterminowe 



Powy˝sze transakcje z podmiotami powiàzanymi obejmujà sprzeda˝ i zakupy produktów petrochemicznych 

oraz zakupy us∏ug remontowych, transportowych i innych. Ceny stosowane w transakcjach 

z podmiotami powiàzanymi sà zbli˝one do warunków rynkowych. 

c. Pozosta∏e istotne transakcje 

• Jak szerzej opisano w Nocie 9, Spó∏ka posiada opcj´ sprzeda˝y akcji AW SA spó∏ce Kulczyk Holding 

SA, b´dàcej akcjonariuszem Spó∏ki; 

• Jak szerzej opisano w Nocie 5a., Spó∏ka wnios∏a zorganizowanà cz´Êç przedsi´biorstwa do BOP, która 

jest Spó∏kà wspó∏zale˝nà PKN ORLEN. 

146


30. Zobowiàzania warunkowe i ryzyka 

a. Gwarancje i inne zobowiàzania warunkowe 

1. Gwarancje i porćzenia 

Spó∏ki Grupy udzieli∏y gwarancji i porćzeƒ. Kwoty udzielonych gwarancji i porćzeƒ wynosi∏y 107 

milionów (w tym jednostkom stowarzyszonym i spó∏ce wspó∏zale˝nej 100 milionów z∏otych) oraz 

16 milionów z∏otych (w tym jednostkom stowarzyszonym 1 milion z∏otych) odpowiednio na 31 

grudnia 2003 i 31 grudnia 2002 r. 

2. Pozosta∏e zobowiàzania warunkowe 

– 33 miliony z∏otych dotyczàce zobowiàzania zabezpieczajàcego trzy umowy najmu 

firmie „Locum” Sp. z o.o. w Szczucinie, 

– 16 milionów z∏otych dotyczàcych cesji wierzytelnoÊci na rzecz banku, 

– 11 milionów z∏otych dotyczàce przew∏aszczenia na zabezpieczenie majàtku. 

b. Roszczenia i spory sàdowe 

Zgodnie z umowà zawartà dnia 20 grudnia 2002 roku Tankpol Sp. z o.o. przeniós∏ na rzecz PKN 

ORLEN tytu∏em przew∏aszczenia 40% udzia∏ów w spó∏ce ORLEN PetroTank Sp. z o. o. w zamian 

za nale˝noÊci od Tankpol Sp. z o.o. Ostateczne rozliczenie warunków tej umowy powinno nastàpiç 

po dokonaniu wyceny wartoÊci udzia∏ów w ORLEN PetroTank Sp. z o. o. W dniu 30 paêdziernika 

2003 roku wp∏ynà∏ do sàdu pozew wobec PKN ORLEN o odszkodowanie w kwocie 70 milionów 

z∏otych lub zwrot przew∏aszczonych udzia∏ów. W dniu 26 stycznia 2004 roku Tankpol 

Sp. z o.o. zmodyfikowa∏ swoje powództwo. Obecnie ˝àda zap∏aty 36 milionów z∏otych lub zwrotu 

przew∏aszczonych udzia∏ów. Wraz z pozwem Tankpol Sp. z o.o. przedstawi∏ nowà wycen´ spó∏ki 

ORLEN PetroTank Sp. z o.o. na kwot´ 232 milionów z∏otych. W dniu 22 stycznia 2004 roku 

Tankpol Sp. z o.o. zwróci∏ si´ z propozycjà ugody, zgodnie z którà w zamian za zap∏at´ przez PKN 

ORLEN 33 milionów z∏otych cofnie powództwo. W dniu 18 lutego 2004 roku na pierwszej rozprawie 

Sàd zawiesi∏ post´powanie na okres trzech miesićy w celu osiàgnićia ugody mi´dzy stronami. 

W ocenie Zarzàdu opartej na niezale˝nej opinii prawnej ostateczny rezultat sporu nie powinien 

istotnie wp∏ynàç na przedstawione wyniki finansowe. 

c. Regulacje podatkowe w Polsce 

W Polsce obowiàzujà liczne regulacje dotyczàce podatku od towarów i us∏ug, podatku akcyzowego, 

podatku dochodowego od osób prawnych i sk∏adek na ubezpieczenia spo∏eczne. Przepisy podatkowe 

sà cz´sto nowelizowane, co powoduje wyst´powanie w nich niejasnoÊci i niespójnoÊci. 

Cz´sto wyst´pujàce ró˝nice w opiniach co do interpretacji prawnej przepisów podatkowych zarówno 

wewnàtrz organów paƒstwowych, jak i pomi´dzy organami paƒstwowymi i podatnikami, 

powodujà powstawanie obszarów niepewnoÊci i konfliktów. Rozliczenia podatkowe oraz inne obszary 

dzia∏alnoÊci podlegajàce regulacjom (na przyk∏ad kontroli celnej lub dewizowej) mogà byç 

przedmiotem kontroli odpowiednich w∏adz, które sà uprawnione do nak∏adania wysokich kar 

i sankcji wraz z odsetkami karnymi. Zjawiska te powodujà, ˝e ryzyko podatkowe w Polsce jest znaczàco 

wy˝sze ni˝ istniejàce zwykle w krajach o bardziej rozwini´tym systemie podatkowym. 

147


W Polsce nie istniejà formalne procedury dotyczàce uzgadniania ostatecznego poziomu wymiaru 

podatku. Rozliczenia podatkowe mogà byç przedmiotem kontroli przez okres pićiu lat od koƒca 

roku kalendarzowego, w którym up∏ynà∏ termin p∏atnoÊci podatku. Istnieje ryzyko, ˝e odpowiednie 

w∏adze zajmà odmienne ni˝ spó∏ki Grupy stanowisko w zakresie interpretacji przepisów, co mog∏oby 

mieç znaczàcy wp∏yw na zobowiàzania podatkowe spó∏ek Grupy. 

d. Zobowiàzanie warunkowe Rafinerii Trzebinia SA z tytu∏u podatku akcyzowego 

Spó∏ka zale˝na Rafineria Trzebinia SA w dniu 15 listopada 2002 roku na podstawie Ustawy o restrukturyzacji 

niektórych nale˝noÊci publicznoprawnych od przedsi´biorców z∏o˝y∏a kompletny 

wniosek o restrukturyzacj´ nale˝noÊci publicznoprawnych z tytu∏u podatku akcyzowego i VAT za 

okres od czerwca do grudnia 1998 roku. W dniu 30 grudnia 2002 roku organ skarbowy wyda∏ decyzj´ 

o warunkach restrukturyzacji zobowiàzaƒ z tytu∏u podatku od towarów i us∏ug oraz podatku 

akcyzowego na ∏àcznà kwot´ 35,3 milionów z∏otych, w której okreÊli∏ jednoczeÊnie op∏at´ restrukturyzacyjnà 

w wysokoÊci 5,3 miliona z∏otych. Op∏ata ta zosta∏a uiszczona w pe∏nej wysokoÊci 

w styczniu 2003 roku. W wyniku kontroli przeprowadzonej przez Urzàd Kontroli Skarbowej w Krakowie 

zakwestionowana zosta∏a ulga w podatku od towarów i us∏ug z tytu∏u produkcji oleju nap´dowego 

z udzia∏em komponentu uzyskanego z przeróbki oleju przepracowanego za miesiàce I-XII 

1999, I-XII 2000 oraz I-XII 2001 r. W dniu 22 grudnia 2003 roku do Spó∏ki wp∏yn´∏y decyzje Dyrektora 

Urz´du Kontroli Skarbowej w Krakowie, w których ustalono zobowiàzanie podatkowe z tytu∏u 

podatku VAT wraz z sankcjami, na ∏àcznà kwot´ 79,8 milionów z∏otych. Zarzàd Rafinerii Trzebinia 

SA, w zwiàzku z otrzymanymi decyzjami, ze wzgl´du na wa˝ny interes podatnika oraz fakt 

niejednoznacznoÊci przepisów regulujàcych zakres obowiàzujàcej ulgi z tytu∏u przeróbki oleju przepracowanego, 

wystàpi∏ do Urz´du Skarbowego w Chrzanowie o umorzenie cz´Êci przedmiotowych 

zobowiàzaƒ. Wniosek Zarzàdu Rafinerii Trzebinia SA o umorzenie zobowiàzaƒ uzyska∏ pozytywnà 

opini´ Kolegium Skarbowego w Krakowie. W dniu 29 grudnia 2003 roku Rafineria Trzebinia SA 

wp∏aci∏a kwot´ 11,8 milionów z∏otych z tytu∏u zaleg∏ych zobowiàzaƒ podatkowych obj´tych decyzjami 

Dyrektora Urz´du Kontroli Skarbowej. W dniu 31 grudnia 2003 roku Naczelnik Urz´du Skarbowego 

w Chrzanowie, po uzyskaniu pozytywnej opinii Kolegium Skarbowego w Krakowie, wyda∏ 

decyzj´ o umorzeniu pozosta∏ych zobowiàzaƒ podatkowych w kwocie 68 milionów z∏otych. 

e. Post´powanie skarbowe z tytu∏u podatku VAT 

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej w dniu 30 czerwca 2003 roku wyda∏ wobec PKN ORLEN 

cztery decyzje podatkowe okreÊlajàce zobowiàzanie w podatku VAT za miesiàc grudzieƒ 1997 roku 

oraz za miesiàce: sierpieƒ, wrzesieƒ, paêdziernik 1998 roku, na ∏àcznà kwot´ zaleg∏oÊci podatkowej 

15 milionów z∏otych plus odsetki w wysokoÊci 20 milionów z∏otych. Decyzje te zosta∏y zaskar˝one 

w trybie przewidzianym w art. 26 ust. 2 Ustawy z dnia 28 wrzeÊnia 1991 roku o kontroli 

skarbowej. 

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w odniesieniu do ka˝dej 

z czterech wskazanych decyzji – uchyli∏ poprzednie decyzje i w dniu 19 wrzeÊnia 2003 roku 

umorzy∏ post´powanie. 

148


f. Op∏ata systemowa w rozliczeniach z Zak∏adem Energetycznym P∏ock SA 

Rozporzàdzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 grudnia 2000 roku w sprawie szczegó∏owych zasad 

kszta∏towania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeƒ w obrocie energià elektrycznà (Dz.U. 

Nr 1 z dnia 15 stycznia 2001 roku) zgodnie z §36 zmieni∏o sposób rozliczania op∏aty systemowej 

stanowiàcej sk∏adnik op∏aty przesy∏owej, wprowadzajàc zgodnie z §37 mo˝liwoÊç innego sposobu 

ustalenia tej op∏aty. Decyzjà Prezesa Urz´du Regulacji Energetyki zosta∏a zawarta umowa sprzeda˝y 

energii elektrycznej mi´dzy Zak∏adem Energetycznym P∏ock SA a PKN ORLEN bez rozstrzygnićia 

kwestii rozliczeƒ spornych op∏aty systemowej za okres od dnia 5 lipca 2001 roku do dnia 

30 czerwca 2002 roku, uznajàc ˝e ma ona charakter cywilnoprawny i jako taka powinna byç rozstrzygni´ta 

przez w∏aÊciwy sàd powszechny. Zak∏ad Energetyczny P∏ock SA zawezwa∏ 

PKN ORLEN SA do próby ugodowej, jak te˝ Sàd Okr´gowy w Warszawie wezwa∏ PKN ORLEN 

SA,jako przypozwanego w sprawie Polskie Sieci Energetyczne przeciwko Zak∏ad Energetyczny P∏ock 

SA. Zarzàd Spó∏ki dokona∏ szacunku kwoty spornej op∏aty i utworzy∏ rezerw´ na ten cel. 

g. Post´powania antymonopolowe 

W 2003 roku Spó∏ka by∏a stronà w dwóch post´powaniach antymonopolowych. 

W toku poni˝szego post´powania Urzàd Ochrony Konkurencji i Konsumentów („UOKiK”) wyda∏ decyzj´ 

nak∏adajàcà kar´ pieni´˝nà. Post´powanie to dotyczy: 

Kszta∏towania cen p∏ynu niezamarzajàcego do ch∏odnic „Petrygo” i cen glikolu monoetylenowego – 

Spó∏ka z∏o˝y∏a odwo∏anie do Sàdu Antymonopolowego od negatywnej decyzji UOKiK nak∏adajàcej 

na nià kar´ w wysokoÊci 40 milionów z∏otych. Sàd Antymonopolowy dnia 13 sierpnia 2001 roku 

uchyli∏ w ca∏oÊci decyzj´ UOKiK zarzucajàcà PKN ORLEN stosowanie praktyk monopolistycznych, 

tym samym uchyli∏ na∏o˝onà kar´ pieni´˝nà, w zwiàzku z tym w 2001 roku w PKN ORLEN ca∏kowicie 

rozwiàzano rezerw´. Od powy˝szego wyroku w dniu 4 paêdziernika 2001 roku z∏o˝ona zosta∏a 

przez UOKiK kasacja. W dniu 10 lipca 2003 roku Sàd Najwy˝szy rozpatrzy∏ kasacj´ Prezesa UOKiK 

od wyroku Sàdu Okr´gowego z dnia 13 sierpnia 2001 roku i uchyli∏ wyrok z powodów formalnych. 

W tych warunkach sprawa b´dzie ponownie rozpatrywana przez Sàd Okr´gowy w Warszawie, Sàd 

Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dawniej Sàd Antymonopolowy). Skonsolidowane Sprawozdanie 

Finansowe nie zawiera rezerw zwiàzanych z powy˝szym post´powaniem, zdaniem bowiem Zarzàdu 

PKN ORLEN ostateczne obcià˝enie Spó∏ki tymi kosztami nie jest prawdopodobne. 

W zakresie ni˝ej wymienionego post´powania w 2003 roku wydano ostatecznà decyzj´, post´powanie 

to dotyczy∏o: 

Cen paliw – Spó∏ka z∏o˝y∏a odwo∏anie do Sàdu Antymonopolowego od negatywnej decyzji UOKiK 

nak∏adajàcej na nià kar´ w wysokoÊci 5 milionów z∏otych. Sàd Antymonopolowy uchyli∏ decyzj´ 

UOKiK zarzucajàcà PKN ORLEN stosowanie praktyk monopolistycznych, w zwiàzku z tym uchyli∏ 

na∏o˝onà kar´ pieni´˝nà. W zwiàzku z tym w roku 2000 rozwiàzano rezerw´ na 5 milionów z∏otych, 

utworzonà w roku 1999. W dniu 21 lutego 2001 roku UOKiK wystàpi∏ z kasacjà od pozy- 

149


tywnego dla Spó∏ki wyroku do Sàdu Najwy˝szego. Sàd Najwy˝szy w dniu 16 maja 2003 roku oddali∏ 

kasacj´ Prezesa UOKiK. Orzeczenie Sàdu Najwy˝szego jest ostateczne i nie podlega zaskar- 

˝eniu. 

h. Program kompensacyjny dla pracowników 

Dnia 23 grudnia 2002 roku mi´dzy Spó∏kà a zwiàzkami zawodowymi dzia∏ajàcymi w Spó∏ce zosta- 

∏o podpisane porozumienie w sprawie uregulowania sytuacji pracowników w przypadku prowadzenia 

dzia∏aƒ restrukturyzacyjnych w PKN ORLEN. Spó∏ka gwarantuje pracownikom zatrudnienie do 

czasu zakoƒczenia procesu restrukturyzacji, przy czym okres ten nie zosta∏ jednoznacznie okreÊlony. 

Je˝eli Spó∏ka nie wywià˝e si´ z tego zobowiàzania zwolnionym pracownikom b´dà wyp∏acone 

odszkodowania wg nast´pujàcych zasad: 

• równowartoÊç 7-miesićznego wynagrodzenia pracownika, o ile rozwiàzanie umowy o prac´ nastàpi 

w okresie do dnia 31 grudnia 2003 roku; 


w okresie od dnia 31 grudnia 2003 roku do dnia 31 grudnia 2005 roku; 


po 31 grudnia 2005 roku. 

Kwoty te nie obejmujà odprawy przewidzianej w art. 8 Ustawy z dnia 28 grudnia 1989 roku 

o szczególnych zasadach rozwiàzywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczàcych 

zak∏adu pracy. 

i. Ulga inwestycyjna 

W okresie 1997 – 2002 spó∏ki Grupy dokona∏y odliczeƒ wydatków inwestycyjnych opisanych 

w Nocie 25. Zgodnie z przepisami spó∏ki Grupy dokona∏y bie˝àcych odliczeƒ na kwot´ 2 009 milionów 

z∏otych, zwiàzanych z wydatkami inwestycyjnymi obj´tymi ulgà. W okresie 1998–2003 

spó∏ki Grupy równie˝ wykorzysta∏y dodatkowà premi´ inwestycyjnà zwiàzanà z tymi wydatkami. 

Ulgi i premie wp∏yn´∏y na obni˝enie obcià˝eƒ podatkowych Grupy o 300 mln z∏otych i 174 mln 

z∏otych odpowiednio w okresie 1998 – 2003. 

Rok finansowy Ulga inwestycyjna Premia inwestycyjna 

1998 111 63 

1999 95 46 

2000 62 38 

2001 28 12 

2002 4 13 

2003 - 2 

Razem 300 174 

150


Powy˝ej opisane ulgi inwestycyjne i premie majà charakter warunkowy. Zgodnie z przepisami podatkowymi 

podatnicy zobowiàzani sà do zwrotu wykorzystanej ulgi, tj. sà zobowiàzani do zwi´kszenia 

podstawy opodatkowania lub zmniejszenia wysokoÊci wykazywanej straty o wartoÊç dokonanych 

odliczeƒ, je˝eli przed up∏ywem trzech lat od koƒca roku, w którym dokonano odliczeƒ wystàpi 

choçby jedna z nast´pujàcych okolicznoÊci: 

(i) u podatnika wystàpià zaleg∏oÊci za poszczególne lata we wp∏acaniu poszczególnych podatków stanowiàcych 

dochody bud˝etu paƒstwa oraz sk∏adek na ubezpieczenie spo∏eczne, przekraczajàce odr´bnie 

z ka˝dego tytu∏u (w tym odr´bnie w ka˝dym z podatków) 3% kwot nale˝nych za te lata; 

w przypadku podatku od towarów i us∏ug zaleg∏oÊci we wp∏atach nie mogà przekroczyç 3% kwoty 

podatku nale˝nego, 

(ii) podatnicy przeniosà – w jakiejkolwiek formie – w∏asnoÊç sk∏adników majàtkowych, z którymi zwiàzane 

by∏y odliczenia od dochodu lub obni˝ki podatku; nie dotyczy to przeniesienia w∏asnoÊci w wyniku 

przekszta∏cenia formy prawnej, ∏àczenia lub podzia∏u dotychczasowych podmiotów gospodarczych 

dokonywanych na podstawie przepisów Kodeksu handlowego, 

(iii) usta∏y okolicznoÊci do zaliczania Êrodków trwa∏ych przej´tych do odp∏atnego korzystania na podstawie 

umów najmu, dzier˝awy lub umów o podobnym charakterze – do sk∏adników majàtku podatnika, 

(iv)podatnik zostanie postawiony w stan likwidacji lub zostanie og∏oszona jego upad∏oÊç, 

(v) podatnik otrzyma∏ w jakiejkolwiek formie zwrot wydatków inwestycyjnych. 

Ponadto podatnik mo˝e dokonaç odliczeƒ tylko w przypadku spe∏nienia okreÊlonych warunków 

przed dokonaniem tych odliczeƒ, w tym braku zaleg∏oÊci podatkowych. JeÊli warunki te nie by∏y 

spe∏nione w momencie dokonania przez Spó∏k´ odliczeƒ, organy podatkowe mogà zakwestionowaç 

prawo do skorzystania z mo˝liwoÊci odliczeƒ. 

Ustawa zmieniajàca Ustaw´ o podatku dochodowym od osób prawnych z 20 listopada 1998 roku 

(DZ.U. z 1998 r. Nr 144, poz. 931) przewiduje, ˝e podatnik nie traci prawa ulgi, je˝eli skoryguje 

swoje zeznanie podatkowe i ureguluje istniejàce zaleg∏oÊci podatkowe wraz z odsetkami za zw∏ok´ 

w terminie przewidzianym w tych regulacjach. W tej sytuacji punkt (i) opisany powy˝ej nie ma 

zastosowania. 

j. Ârodki trwa∏e znajdujàce si´ na gruntach o nieuregulowanej sytuacji prawnej 

Grupa posiada i wykazuje w aktywach szereg stacji paliw i innych obiektów, które sà po∏o˝one na 

gruntach o nieuregulowanym statusie prawnym. WartoÊç ksi´gowa Êrodków trwa∏ych znajdujàcych 

si´ na gruntach o nieuregulowanym statusie prawnym wynosi∏a 25 milionów z∏otych na dzieƒ 

31 grudnia 2003 roku i 29 milionów z∏otych na dzieƒ 31 grudnia 2002 roku. 

151


k. Odprawy dla cz∏onków Zarzàdu 

Na mocy umów o prac´ cz∏onkom Zarzàdu PKN ORLEN przys∏uguje prawo do odpraw w wysoko- 

Êci od szeÊciu do dwunastu miesićznych pensji w przypadku rozwiàzania z nimi umowy o prac´. 

l. Zbycie udzia∏ów w NOM Sp. z o.o. 

Grupa wykaza∏a w bilansie nale˝noÊç z tytu∏u zrealizowania opcji sprzeda˝y udzia∏ów w spó∏ce 

NOM w wysokoÊci 111,5 miliona z∏otych, kwestia realizowalnoÊci tej nale˝noÊci zosta∏a opisana 

w Nocie 5d. 

m. Zastaw na udzia∏ach BOP 

Na mocy umowy zastawu rejestrowego na udzia∏ach z dnia 19 grudnia 2003 roku PKN ORLEN 

ustanowi∏ na rzecz Kredyt Banku SA z siedzibà w Warszawie pe∏niàcego funkcje Agenta Zabezpieczenia 

(„Agent Zabezpieczenia”) zastaw rejestrowy oraz, jako zabezpieczenie tymczasowe do czasu 

wpisu zastawu rejestrowego do rejestru zastawów, zastaw zwyk∏y (to jest zastaw, o którym mowa 

w art. 327 i nast´pne Kodeksu cywilnego) na wszystkich posiadanych przez PKN ORLEN udzia- 

∏ach w kapitale zak∏adowym Spó∏ki Joint Venture, to jest 907 398 udzia∏ach o wartoÊci nominalnej 

500 z∏otych ka˝dy, reprezentujàcych 50% kapita∏u zak∏adowego Spó∏ki Joint Venture oraz uprawniajàcych 

do 50% praw g∏osu wykonywanym na Zgromadzeniu Wspólników Spó∏ki Joint Venture. 

Warunkiem skutecznego ustanowienia zastawu rejestrowego jest jego wpisanie w rejestrze zastawów 

prowadzonym przez w∏aÊciwy sàd rejestrowy. Z momentem rejestracji zastawu rejestrowego 

zastaw zwyk∏y wygaÊnie. 

Zastaw ustanowiony na mocy umowy zastawu z dnia 19 grudnia 2003 roku zabezpiecza sp∏at´ 

przez Spó∏k´ Joint Venture obecnych i przysz∏ych roszczeƒ pieni´˝nych przys∏ugujàcych zastawnikowi 

z tytu∏u umowy Zabezpieczenia Finansowego zawartej pomi´dzy podmiotami udzielajàcymi 

finansowania na rzecz Spó∏ki Joint Venture do najwy˝szej kwoty zabezpieczenia wynoszàcej 

750 mln EUR. 

W dniu 23 stycznia dokonano wpisu do rejestru zastawów na wszystkie udzia∏y posiadane przez 

Spó∏k´. 

n. Inne ryzyka 

W zwiàzku z informacjami publicznymi dotyczàcymi transakcji zakupowych Spó∏ki Rada Nadzorcza 

podj´∏a czynnoÊci, w tym zaanga˝owanie firm audytorskich do przeprowadzenia okreÊlonych procedur 

testowych, majàcych na celu weryfikacj´ wspomnianych informacji, w szczególnoÊci analiz´ 

okreÊlonych transakcji zakupowych wyst´pujàcych w Spó∏ce. Raporty b´dàce wynikiem prac zosta- 

∏y przedstawione Radzie Nadzorczej do oceny, równoczeÊnie Zarzàd z∏o˝y∏ zawiadomienia do Prokuratury 

o podejrzeniu pope∏nienia przest´pstw zwiàzanych z: 

- ujawnieniem poufnych informacji zawartych w raportach; 

- nieprzestrzeganiem procedur zakupowych obowiàzujàcych w Spó∏ce. 

Ostateczny rezultat wynikajàcy z powy˝szych zawiadomieƒ na dzieƒ sporzàdzenia sprawozdania 

nie jest znany. 

152


Niemniej jednak w ocenie Zarzàdu nie ma przes∏anek do stwierdzenia, ˝e powy˝sze informacje 

dotyczà kwestii, które mog∏yby wp∏ynàç w sposób istotny na prawid∏owoÊç i rzetelnoÊç jednostkowego 

sprawozdania finansowego za okres 12 miesićy zakoƒczony 31 grudnia 2003 roku. 

31. Wynagrodzenie, ∏àcznie z wynagrodzeniem z zysku, wyp∏acone Zarzàdowi 

i Radzie Nadzorczej 

Wynagrodzenie cz∏onków Zarzàdu obejmuje wynagrodzenia zasadnicze, premie, nagrod´ rocznà 

i Êwiadczenie pieni´˝ne za czas niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. 

Wynagrodzenie Zarzàdu i Rady Nadzorczej wynios∏o: 


31.12.2003 31.12.2002 

tys. z∏ 

tys. z∏ 

Zarzàd 13 043 11 439 

Rada Nadzorcza 856 859 

Razem 13 899 12 298 

32. Struktura zatrudnienia 

Ârednie zatrudnienie w podziale na grupy wynosi∏o: 


31.12.2003 31.12.2002 

Pracownicy fizyczni 8 852 10 012 

Pracownicy umys∏owi 7 534 7 798 

Razem 16 386 17 810 

Stan zatrudnienia wynosi∏ na 31 grudnia 2003 roku 15 133 osoby i na 31 grudnia 2002 roku 17 818 

osób. 

33. Wydarzenia po dacie bilansu i inne dodatkowe informacje 

1. W dniu 12 stycznia 2004 roku Spó∏ka z∏o˝y∏a wst´pnà ofert´ („Oferta”) nabycia 62,99% akcji w kapitale 

zak∏adowym UNIPETROL, a.s., spó∏ki dzia∏ajàcej w czeskim sektorze naftowym („UNIPE- 

TROL”), oraz nabycia wierzytelnoÊci Česká konsolidační agentura („ČKA”) wobec pewnych podmiotów 

znajdujàcych si´ bezpoÊrednio lub poÊrednio w posiadaniu UNIPETROL, jak równie˝ potencjalnego 

nabycia 9,76% akcji w kapitale zak∏adowym spó∏ki Spolana, a.s., znajdujàcych si´ obecnie w posiadaniu 

ČKA (zwanych dalej ∏àcznie „Aktywami ČKA”). Oferta stanowi wczesny etap negocjacji i niewià˝àcy 

dokument potwierdzajàcy zainteresowanie PKN ORLEN procesem prywatyzacji UNIPETROL. 

153


2. W dniu 1 marca 2004 roku Skarb Paƒstwa, w zwiàzku ze z∏o˝onà przez Jacka Bartkiewicza rezygnacjà, 

odwo∏a∏ Jacka Bartkiewicza ze sk∏adu Rady Nadzorczej PKN ORLEN. JednoczeÊnie 

w dniu 1 marca 2004 roku powo∏a∏ w sk∏ad Rady Nadzorczej PKN ORLEN Grzegorza Mroczkowskiego. 

Nast´pnie w dniu 2 kwietnia 2004 roku Skarb Paƒstwa odwo∏a∏ ze sk∏adu Rady Nadzorczej 

PKN ORLEN Grzegorza Mroczkowskiego, a na jego miejsce powo∏a∏ Macieja Kruka. W dniu 

8 kwietnia Skarb Paƒstwa odwo∏a∏ ze sk∏adu Rady Nadzorczej Macieja Kruka, jednoczeÊnie powo- 

∏ujàc Janusza Zieliƒskiego. 

3. W dniu 8 kwietnia Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN odwo∏a∏o ze 

sk∏adu Rady Nadzorczej: Macieja Giereja, Edwarda Grzyw´, Andrzeja Kratiuka, Oresta Nazaruka, 

jednoczeÊnie powo∏ujàc Jacka Walczykowskiego, Andrzeja Wieczorkiewicza, Andrzeja Studziƒskiego, 

Mariana Czakaƒskiego. 

4. W dniu 20 listopada 2003 roku Zarzàd PKN ORLEN poinformowa∏, i˝ PKN ORLEN oraz MOL 

Hungarian Oil and Gas Plc. („MOL”) podpisa∏y Porozumienie, w którym uzgodni∏y ch´ç rozpoczćia 

wspó∏pracy w ramach sektora naftowego w Europie Ârodkowo-Wschodniej. Strony podzielajà 

poglàd, ˝e taka wspó∏praca pozwoli zarówno MOL, jak i PKN ORLEN odnieÊç korzyÊci wynikajàce 

z efektów synergii oraz mog∏aby stworzyç mo˝liwoÊç bardziej efektywnego konkurowania z wiodàcymi 

Êwiatowymi koncernami dzia∏ajàcymi w sektorze naftowym. Porozumienie przewiduje, i˝ 

w poczàtkowym okresie prowadzone b´dà na zasadzie wy∏àcznoÊci konsultacje mi´dzy MOL 

i PKN ORLEN odnoszàce si´ do mo˝liwej wspó∏pracy. Strony uzgodni∏y równie˝, i˝ powo∏ajà zespo∏y 

robocze w celu dokonania oceny mo˝liwoÊci realizacji dalszych mo˝liwych inicjatyw w zakresie 

wspó∏pracy w celu stworzenia struktury oraz harmonogramu ich realizacji. Pomimo i˝ Porozumienie 

w zakresie cz´Êci swoich postanowieƒ nie jest wià˝àce dla stron, to strony wyra˝ajà jednak 

przekonanie, i˝ na obecnym etapie nada ono po˝yteczny wymiar w relacjach mi´dzy nimi oraz 

z nadziejà oczekujà konstruktywnych rozmów mi´dzy zespo∏ami MOL i PKN ORLEN. 

34. Korekty do celów MSSF 

Grupa prowadzi swoje ksi´gi zgodnie z zasadami i praktykà rachunkowoÊci przyj´tà przez przedsi´biorstwa 

w Polsce tak, jak to jest wymagane Ustawà o RachunkowoÊci z dnia 29 wrzeÊnia 1994 

roku oraz wydanymi na jej podstawie przepisami. Przedstawione powy˝ej sprawozdania finansowe 

odzwierciedlajà pewne korekty, nieprzedstawione w statutowych ksi´gach spó∏ek tak, aby 

przedstawiç niniejsze sprawozdania finansowe zgodnie z MSSF obowiàzujàcymi w 2003 roku, 

z wyjàtkiem MSR 29 i MSR 16, jak opisano w Nocie 3. 

154


Korekty do skonsolidowanych sprawozdaƒ finansowych sporzàdzonych zgodnie z Polskimi Standardami 

RachunkowoÊci wed∏ug zasad przyj´tych w Spó∏ce zosta∏y przedstawione poni˝ej: 

Zysk netto za Zysk netto za 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Skonsolidowane wed∏ug PSR 1 014 479 

Wyp∏aty z zysku na dzia∏alnoÊç socjalnà (4) - 

Kapitalizacja kosztów finansowych pomniejszona o amortyzacj´ (68) (25) 

Amortyzacja wartoÊci firmy CPN (10) (11) 

Korekta MSSF odnoÊnie ujemnej wartoÊci firmy 17 8 

Podatek odroczony wynikajàcy z powy˝szych korekt 53 (17) 

Inne (15) (13) 

Skonsolidowane wed∏ug MSSF 987 421 

Aktywa netto na Aktywa netto na 


31.12.2003 31.12.2002 

mln z∏ 

mln z∏ 

Skonsolidowane wed∏ug PSR 9 130 7 927 

Wyp∏aty z zysku na dzia∏alnoÊç socjalnà - - 

Kapitalizacja kosztów finansowych pomniejszona o amortyzacj´ 458 526 

WartoÊç firmy CPN, netto 62 72 

Korekta MSSF odnoÊnie ujemnej wartoÊci firmy (54) (71) 

Podatek odroczony wynikajàcy z powy˝szych korekt (87) (140) 

Inne 1 15 

Skonsolidowane wed∏ug MSSF 9 510 8 329 

a. Wyp∏ata z zysku na dzia∏alnoÊç socjalnà 

Zgodnie z polskà praktykà gospodarczà akcjonariusze Spó∏ki mogà dokonaç podzia∏u z zysku na 

cele pracownicze, tj. wyp∏aty premii lub zasilenia funduszu socjalnego. Takie wyp∏aty sà ujmowane 

w statutowych sprawozdaniach finansowych, podobnie jak wyp∏ata dywidendy, poprzez zmian´ 

w stanie kapita∏u w∏asnego. W sprawozdaniach sporzàdzonych wed∏ug MSSF takie wyp∏aty zosta∏y 

zaklasyfikowane jako koszty operacyjne roku, w którym dokonano podzia∏u zysku. 

155


b. Kapitalizacja kosztów finansowych 

Zgodnie z PSR koszty finansowe sà ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia 

po pomniejszeniu o kwoty skapitalizowane w nak∏ady inwestycyjne, wynikajàce ze zobowiàzaƒ 

specyficznie odnoszàcych si´ do okreÊlonych projektów inwestycyjnych. Koszty finansowe wynikajàce 

z ogólnego zad∏u˝enia odnoszone sà w ca∏oÊci w koszty. Koszty finansowe sà kapitalizowane 

jako cz´Êç kosztów odnoszàcych si´ do Êrodków trwa∏ych do dnia oddania do u˝ytkowania 

gotowych Êrodków trwa∏ych i odnoszone sà w koszty wraz z amortyzacjà. 

W sprawozdaniach finansowych koszty finansowe podlegajà kapitalizacji zgodnie z alternatywnym 

rozwiàzaniem zawartym w MSR 23 „Koszty finansowe”, opisanym w Nocie 4 (i). 

c. WartoÊç firmy wynikajàca z zakupu akcji od by∏ych pracowników CPN 

Akcje zakupione od pracowników CPN zosta∏y wykazane do celów MSSF wed∏ug metody nabycia. 

W zwiàzku z tym rozpoznano wartoÊç firmy w kwocie 107 milionów z∏otych, wynikajàcà z zakupu 

19,43% akcji CPN b´dàcych w posiadaniu jej pracowników. 

Dla celów skonsolidowanych sprawozdaƒ finansowych wed∏ug PSR inkorporacja CPN, w tym równie˝ 

nabycie udzia∏ów akcjonariuszy mniejszoÊciowych, zosta∏o wykazane wed∏ug metody ∏àczenia udzia∏ów. 

d. Korekta MSSF odnoÊnie do ujemnej wartoÊci firmy z konsolidacji 

Zgodnie z PSR przed wejÊciem w ˝ycie znowelizowanej Ustawy o RachunkowoÊci Spó∏ka rozlicza- 

∏a w przychody ujemnà wartoÊç firmy z konsolidacji w okresie 2 do 5 lat. W sprawozdaniach finansowych 

sporzàdzonych wed∏ug MSSF ujemna wartoÊç firmy jest rozpoznawana w sposób opisany 

w Nocie 4(c). 

e. Podatek odroczony 

W zwiàzku z koniecznoÊcià dokonania odpowiednich korekt zwiàzanych z powy˝ej zaprezentowanymi 

ró˝nicami pomi´dzy PSR a MSSF korekty te stanowi∏yby podstaw´ do naliczenia podatku odroczonego. 

f. Przychody ze sprzeda˝y wg MSSF 

Zgodnie z PSR przychody ze sprzeda˝y oraz koszty sprzeda˝y obejmujà kwoty podatku akcyzowego, 

naliczonego przez Spó∏k´ oraz inne podmioty Grupy od wyrobów obj´tych podatkiem akcyzowym 

oraz zawartego w zrealizowanych przychodach. 

Dla celów sprawozdaƒ finansowych sporzàdzonych wed∏ug MSSF kwoty podatku akcyzowego zosta∏y 

wyeliminowane z przychodów ze sprzeda˝y produktów oraz kosztów sprzeda˝y w wysokoÊci 

9 309 milionów z∏otych w roku zakoƒczonym 31 grudnia 2003 roku oraz 9 426 milionów z∏otych 

w roku zakoƒczonym 31 grudnia 2002 roku. 

156


35. Pozosta∏e 

Niniejsze skonsolidowane sprawozdania finansowe zosta∏y autoryzowane przez Zarzàd Spó∏ki w jej 

siedzibie w dniu 19 kwietnia 2004 roku. 

157

Qal jest niskokrzepnàcym, gotowym do u˝ycia 

p∏ynem ch∏odzàcym o du˝ej trwa∏oÊci 

i bardzo wysokim stopniu czystoÊci. Qal to 

produkt najnowszej generacji wÊród p∏ynów 

do ch∏odnic, który mo˝na stosowaç do 

wszystkich rodzajów pojazdów. Zosta∏ przewidziany 

na najbardziej ekstremalne temperatury, 

czyli od letnich upa∏ów do ochrony 

przed mrozem (do -35°C). Qal zosta∏ uhonorowany 

tytu∏em i god∏em promujàcym najlepsze 

polskie produkty „Teraz Polska”. 

Lekki olej opa∏owy EKOTERM PLUS jest produktem 

najwy˝szej jakoÊci, spe∏niajàcym normy 

Êwiatowe zarówno pod wzgl´dem parametrów 

eksploatacyjnych, jak i wymagaƒ ochrony 

Êrodowiska. Ekoterm Plus zosta∏ nagrodzony 

Medalem Europejskim przez Urzàd Komitetu 

Integracji Europejskiej i Business Center Club. 

W roku 2003 EKOTERM PLUS otrzyma∏ 

nominacj´ do nagrody god∏a promocyjnego 

„Teraz Polska”. 

Tworzywa sztuczne MALEN-E i MALEN-P 

dzi´ki w∏aÊciwoÊciom takim jak elastycznoÊç, 

odpornoÊç na dzia∏anie czynników chemicznych 

i fizycznych znajdujà szerokie zastosowanie 

w medycynie, budownictwie, przemyÊle samochodowym 

i elektrotechnicznym. 

Oleje Platinum z formu∏à New Extreme Technology 

zapewniajà idealne smarowanie ju˝ od momentu 

startu, rewelacyjnie chronià przed gromadzeniem 

si´ w silniku szkodliwych osadów. 

Oleje Platinum to najwy˝sza jakoÊç potwierdzona 

licznymi aprobatami renomowanych 

producentów samochodów, tj. DaimlerChrysler, 

Volkswagen, BMW, Porsche. 

Orbiton produkowany jest z asfaltów specjalnie 

przygotowanych do modyfikacji elastomerem 

P∏yn do ch∏odnic samochodowych PETRYGO 

doskonale sprawdza si´ we wszystkich typach 

uk∏adów ch∏odniczych pojazdów silnikowych. 

Nagrodzony na Mi´dzynarodowych Targach 

Motoryzacyjnych we Lwowie AWTOTEX 2002 

statuetkà „Lider Rynku”. 

termoplastycznym. Przeznaczony jest do stosowania 

w in˝ynierii komunikacyjnej do wykonywania 

warstw bitumicznych nawierzchni drogowych 

w technologii „na goràco”. 

158

Profesjonalny polski zespó∏ rajdowy ORLEN 

Team tworzà motocykliÊci: Jacek Czachor i Marek 

Dàbrowski oraz za∏oga samochodowa: ¸ukasz 

Komornicki i Rafa∏ Marton. 

Olej nap´dowy EKODISEL PLUS 50 wyró˝nia 

si´ siedmiokrotnie ni˝szà zawartoÊcià siarki, ni˝ 

jest to wymagane w krajach UE. Charakteryzuje 

si´ wy˝szym wskaênikiem jakoÊci spalania, 

gwarantuje ∏atwiejszy zimny rozruch i wydajniejszà 

eksploatacj´ samochodu. 

Zastosowane w benzynie EUROSUPER 95 najwy˝szej 

jakoÊci dodatki uszlachetniajàce ograniczajà 

zu˝ycie paliwa, tworzenie si´ osadu, 

zmniejszajà ryzyko uszkodzeƒ i chronià silnik. 

Gaz p∏ynny propan-butan charakteryzuje si´ 

bardzo dobrymi w∏aÊciwoÊciami palnymi, wysokà 

kalorycznoÊcià oraz doskona∏ymi w∏aÊciwoÊciami 

ekologicznymi. 

Benzyna silnikowa bezo∏owiowa SUPER PLUS 

o liczbie oktanowej badawczej 98 jest najwy˝ej 

oktanowà benzynà do silników samochodowych 

dost´pnà w dystrybucji. Zapewnia prawid∏owe 

osiàgi, równomiernà prac´ silnika oraz 

korzystnà ekonomik´ paliwowà. 

W 2003 roku liczba uczestników Programu 

VITAY przekroczy∏a ju˝ 4,4 miliona, a karty 

VITAY honorowane sà na ponad 1 500 stacjach 

sieci PKN ORLEN. 

Paliwowe Karty Flotowe emitowane w ramach 

Bezo∏owiowa benzyna silnikowa UNIWERSAL- 

NA U 95 ma wszystkie w∏aÊciwoÊci benzyny 

bezo∏owiowej o liczbie oktanowej 95, zawiera 

dodatki uszlachetniajàce, gwarantujàce utrzymanie 

czystoÊci uk∏adu odlotowego silnika. 

Stosowana w silnikach bez katalizatorów. 

programu FLOTA pozwalajà na bezgotówkowe 

zakupy paliw, towarów i us∏ug na stacjach paliw 

PKN ORLEN. 

159

Polski Koncern Naftowy ORLEN Spó∏ka Akcyjna 

ul. Chemików 7, 09-411 P∏ock 

centrala: tel. 24/365 00 00, fax 24/365 40 40 

Biuro w Warszawie 

ul. Pankiewicza 4 

00-950 Warszawa 

tel. 22/695 35 50 

fax 22/628 77 28 

www.orlen.pl 

Biuro Prasowe 

tel. 22/695 34 25, fax 22/695 35 27 

tel. 24/365 41 50, 365 59 29 

fax 24/ 365 50 15, 365 59 49 

e-mail: media@orlen.pl 

e-mail: centrumprasowe@orlen.pl 

Biuro Kontaktów z Inwestorami 

tel. 24/365 56 51, 365 33 90 

fax 24/ 365 56 88 

e-mail: ir@orlen.pl 

ORLEN Deutschland GmbH 

Ramskamp 71-75 

25337 Elmshorn 

tel. + 49 41/21 47 11 

fax + 49 41/21 47 12 71 

www.orlen-deutschland.de 

Regionalne Biura Handlu Hurtowego i Logistyki 

Warszawa 

ul. J. Gordona Bennetta 2b 


tel. 22/584 68 86 

fax 22/584 68 87 

Gdaƒsk 

D∏ugi Targ 30 

80-830 Gdaƒsk 

tel. 58/323 23 10 

fax 58/323 23 93 

Lublin 

ul. Zemborzycka 116B 

20-445 Lublin 

tel. 81/744 30 71 w. 133 

fax 81/441 86 38 

P∏ock 

ul. Zglenickiego 44 

09-411 P∏ock 

tel. 24/365 53 81 

fax 24/365 54 48 

Rzeszów 

ul. Ujejskiego 3 

35-959 Rzeszów 

tel. 17/850 64 72 

fax 17/861 12 24 

Wroc∏aw 

ul. Ko∏∏àtaja 15 

50-950 Wroc∏aw 

tel. 71/374 63 21 

fax 71/374 63 22 

Bia∏ystok 

ul. Ogrodowa 31 

15-950 Bia∏ystok 

tel. 85/740 72 72 

fax 85/740 43 11 

Katowice 

ul. Chorzowska 50 

40-121 Katowice 

tel. 32/731 57 55 

fax 32/731 57 64 


ul. Przemys∏owa 1 

86-060 Nowa WieÊ Wielka 

tel. 52/581 12 27 

fax 52/581 12 28 

Poznaƒ 

ul. Âredzka 10/12 

61-023 Poznaƒ 

tel. 61/873 6905 

fax 61/873 6900 

Szczecin 

ul. Rayskiego 29 

70-952 Szczecin 

tel. 91/485 21 00 

fax 91/489 40 99 

Regionalne Biura Inwestycji i Remontów 

Gdaƒsk 

ul. WiÊlna 20A 


tel./fax 58/348 18 98 

Kraków 

Al. Mickiewicza 45 

31-120 Kraków 

tel. 12/ 630 43 04 

fax 12/630 43 17 

Poznaƒ 

ul. Wrzesiƒska 4 


tel. 61/653 42 41 

fax 61/877 12 92 

Szczecin 

ul. Gen. L. Rayskiego 29 


tel. 91/485 22 15 

fax 91/488 22 97 

Warszawa 

ul. Estrady 8 

05-080 Izabelin 

tel. 22/835 37 06 

fax 22/835 35 98 

Wroc∏aw 



tel. 71/ 374 66 01 

fax 71/ 374 66 09 

Regionalne Biura Finansowe 

Bia∏ystok 



tel. 85/740 72 15 

fax 85/740 72 42 

Kraków 



tel. 12/633 26 76 

fax 12/630 43 50 

Poznaƒ 



tel. 61/877 57 03 

fax 61/879 17 22 

Szczecin 



tel. 91/433 28 35 

fax 91/433 44 50 

Wroc∏aw 



tel. 71/374 66 01 

fax 71/374 66 09 

¸ódê 

ul. Gdaƒska 70 

91-613 ¸ódê 

tel. 42/664 02 13 

fax 42/664 02 87 

Gdaƒsk 

ul. D∏ugi Targ 30 


tel. 58/301 47 38 

fax 58/346 27 34 

Lublin 

ul. Narutowicza 63 

20-017 Lublin 

tel. 81/532 80 14 

fax 81/532 47 33 

Rzeszów 

ul. Ujejskiego 3 

35-959 Rzeszów 

tel. 17/861 28 61 

fax 17/861 25 63 

Warszawa 

ul. Gordona Benetta 2B 


tel. 22/584 68 75 

fax 22/584 68 71 

Kielce 

Pl. WolnoÊci 10 

25-367 Kielce 

tel. 41/349 02 13 

fax 41/344 55 26 

Olsztyn 

Gutkowo 54 

11-041 Olsztyn 

tel. 89/523 85 90 

fax 89/524 38 00 

Katowice 



tel. 32/731 57 00 

fax 32/731 57 01 


ul. Przemys∏owa 

86-060 Nowa WieÊ Wielka 

tel. 52/581 13 28 

fax 52/581 12 20 

Regionalne Biura Handlu Detalicznego 

Bia∏ystok 



tel. 85/732 00 32 

fax 85/741 63 04 

Katowice 



tel. 32/731 57 71 

fax 32/731 00 01 

Kraków 



tel. 12/630 43 01 

fax 12/630 43 08 

Olsztyn 

Gutkowo 54, Skr. Poczt. 1 

11-041 Olsztyn 

tel. 89/523 85 90 

fax 89/524 38 00 

Szczecin 



tel. 91/433 28 35 

fax 91/433 44 50 

Wroc∏aw 



tel. 71/374 66 00 

fax 71/374 66 09 

Gdaƒsk 

ul. D∏ugi Targ 30 


tel. 58/301 56 41 

fax 58/301 24 23 

Kielce 

Pl. WolnoÊci 10 

25-367 Kielce 

skr. poczt. 161 

tel. 41/349 02 25 

fax 41/349 03 26 

¸ódê 

ul. Gdaƒska 70 

90-613 ¸ódê 

tel. 42/664 02 00 

fax 42/633 53 89 

Poznaƒ 



tel. 61/873 68 03 

fax 61/879 17 22 

Warszawa 

ul. ¸opuszaƒska 28 


tel. 22/868 82 30 

fax 22/868 82 29 

Wydawca: PKN ORLEN SA • Koncepcja i realizacja: BPiM FILMAR • Ilustracje: Rafa∏ Olbiƒski

Pobierz - PKN Orlen

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?