Mistrz dobrych manier - Kuratorium Oświaty we Wrocławiu

Nazwa szkoły, w której realizowane jest działanie
Imię i nazwisko dyrektora Iwona Gorczyca
placówki
Adres 59 – 220 Legnica, Tel.
ul. Mazowiecka 3 767233240
Imię i nazwisko osoby
Beata Siek
upoważnionej do kontaktu
dydaktyka
wychowanie x
Zakres działania
opieka
organizacja
pracy szkoły
inne obszary
ZSO nr 3 w Legnicy
Fax.
76 723 32 41
E – mail
zsonr3lca@wp.pl
Temat działania: Ogólnoszkolny projekt wychowawczy ,,Mistrz dobrych manier”
wspierający rozwój kultury wśród społeczności uczniowskiej
Opis sprawdzonych efektów, rezultatów, wyników, skutków działania
Projekt ,,Mistrz dobrych manier” był bardzo ograniczony czasowo, gdyż obejmował
zaledwie 1 miesiąc, ale miał charakter ogólnoszkolny. Korelacja działań wychowawców
wszystkich klas, a przede wszystkim – zaktywizowanie wszystkich zespołów klasowych –
były trudnym przedsięwzięciem, ale udało się
gimnazjum i liceum do jego realizacji.
zaangażować prawie wszystkie klasy
Cele realizacji projektu:
Założyliśmy, iż po zakończeniu projektu większość uczniów naszej szkoły:
wzbogaci swoje umiejętności z zakresu savoir vivre’u,
będzie się częściej posługiwać słowami ,,proszę, dziękuję, przepraszam”,
będzie życzliwiej odnosić się do swoich rówieśników, koleżanek i kolegów z innych
klas, nauczycieli i pracowników szkoły,
poprawią się relacje interpersonalne na linii: nauczyciel – uczeń, uczeń – uczeń,
uczniowie będą życzliwie traktować innych ludzi, przyznając im prawo do autonomii
poglądów, zachowań,
młodzież nauczy się postawy tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka, chętniej
i częściej będzie się zachowywać asertywnie, znajdując się w trudnych sytuacjach, gdy
ktoś z rówieśników będzie wywierać na nią presję i zachęcać do niewłaściwych postaw
czy zachowań.
Korelacja z innymi programami ogólnoszkolnymi:
Program działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa na terenie ZSO nr 3 –Szkoła
Dbająca o Bezpieczeństwo 1 ,
Szkolny Program Profilaktyki w ZSO nr 3,
Program Wychowawczy ZSO nr 3,
Model Absolwenta ZSO nr 3.
Ewaluacja:
Ewaluacją projektu są wyniki uczniów z zachowania, stosunek uczniów do siebie na
terenie szkoły i poza nią oraz wypracowane przez uczniów – w wyniku realizacji projektu –
klasowe drzewa wartości i teksty literackie (wiersze, opowiadania).
1 Od 2010r. posiadamy Certyfikat Szkoły Dbającej o Bezpieczeństwo przyznany naszej placówce przez
Dolnośląskiego Kuratora Oświaty

Przebieg realizacji projektu
dobrowolny – młodzież dostarczała swoje
wiersze na konkurs, który został rozstrzygnięty w
grudniu, a najlepsze prace przeznaczono do
publikacji. Natomiast licealiści z klas pierwszych
na zajęciach języka polskiego zredagowali
krótkie teksty na temat tego, jak oceniają
współczesną młodzież (czyli siebie). Powyższe
prace
Po krótkiej kampanii
informacyjnej (komunikat przez
radiowęzeł, informacje na dużej
gazetce ściennej w głównym holu
szkoły, informacje na stronie
www szkoły) uczniowie
rozpoczęli pracę nad projektem.
Młodzież gimnazjalna
i licealna, uzdolniona literacko,
zredagowała wiersze odnoszące
się do hasła: Magiczne słowa –
proszę dziękuję, przepraszam.
Udział w tej części projektu był
złożyły się na tomik, który został profesjonalnie
wydany dzięki zaangażowaniu pani dyrektor
Iwony Gorczycy oraz wsparciu Rady Rodziców
ZSO nr 3.
Kolejnym krokiem przy realizacji projektu było
przygotowanie przez wszystkie klasy podczas spotkań na
godzinie wychowawczej ,,Klasowych drzew wartości” –
w formie plakatu lub pracy plastycznej – uczniowie
dyskutowali, jakie wartości są najważniejsze w ich życiu,
uzasadniali wybory, a następnie przygotowywali
odpowiedni plakat lub pracę przestrzenną, które zostały
wyeksponowane w ostatnim – przedświątecznym -
tygodniu na korytarzach szkoły, tworząc galerię prac
gimnazjalistów i licealistów, propagując jednocześnie te
wartości, które są ważne w życiu każdego człowieka, a
czasem…budząc także kontrowersje. Istotne jest to, iż
młodzież dokonała jakiegoś podsumowania, refleksji na
temat tego, co stanowi wartości nadrzędne, którymi
chciałaby kierować się w życiu – to także przyczynek do pracy wychowawczej, którą jako
nauczyciele prowadzimy przecież systematycznie.

Ważnym elementem realizacji projektu była także akcja ,,I ty Możesz zostać świętym
Mikołajem”, w czasie której młodzież wszystkich klas przygotowała stoiska, sprzedając
Rodzicom wykonane przez siebie świąteczne ozdoby, stroiki czy też ciasta. Akcja miała
charakter charytatywny – jej zadaniem było
zgromadzenie funduszy służących wsparciu
naszych najuboższych uczniów. Wszystkie
stoiska były atrakcyjne, a uczniowie dołożyli
wszelkich starań, aby uzyskać jak najwięcej
pieniędzy, które przeznaczono dla
potrzebujących uczniów z naszej szkoły.
Nad przebiegiem akcji czuwali
wychowawcy klas oraz opiekunki szkolnego
koła TPD, które koordynowały całą tę akcję,
a potem zajęły się podziałem
zgromadzonych funduszy, aby święta w
domach naszych najuboższych uczniów także były radosne.
Walor wychowawczy spełniał ,,Tydzień życzliwości i uśmiechu” , który przypadł na
ostatni przedświąteczny tydzień pracy
szkoły – wszystkie klasy przygotowały
sobie plakietki mające symbolizować
życzliwość wobec drugiego człowieka,
starały się być miłe i wzorowo
zachowywać. Z pewnością duży wpływ
na taką postawę miła też przedświąteczna
atmosfera oraz świadomość tego, iż
wszystkie klasy są oceniane przez
nauczycieli, a te, które przez cały tydzień
będą sprawować się nienagannie –
otrzymają certyfikat ,,Mistrza dobrych manier” wręczony po zakończeniu szkolnych jasełek
przed klasowymi wigiliami.
Dopełnieniem działań o charakterze
wychowawczym, kształtujących postawę szacunku,
tolerancji, otwarcia na drugiego człowieka i chęci
wspierania innych były ogólnoszkolne jasełka
przygotowane pod hasłem ,,Diabły i Anioły”
nasuwające czytelną analogię z postawami etyczno –

moralnymi człowieka i dokonywaniem określonych wyborów życiowych, a także
konsekwencjami tych wyborów.
Wiele dyskusji na temat postaw moralnych, etycznych człowieka, szacunku dla
poglądów innych zaowocowało także tym, iż np. klasa IC liceum po klasowej wigilii, na którą
przyniosła ogromne ilości tradycyjnych potraw, ciast,
owoców zdecydowała wybrać się z przygotowanymi
przez siebie specjałami na legnicki dworzec
i poczęstować
nimi
bezdomnych.
Ten spontaniczny
gest, który narodził się w
czasie klasowej wigilii,
świadczy o tym, iż młodzież potrafi być wrażliwa na potrzeby
innych, a umiejętnie wspierana – nie wstydzi się okazywać
współczucia, zrozumienia dla trudnej sytuacji potrzebujących.
Realizacja projektu okazała się sukcesem. Prawie wszystkie
klasy były bardzo mocno zaangażowane w prace związane
z przygotowaniem do świąt, chętnie i z zapałem uczestniczyły
w akcji charytatywnej mającej na celu wsparcie najuboższych koleżanek i kolegów,
a przede wszystkim widoczne było zaangażowanie uczniów w to, by stworzyć pozytywny
wizerunek zespołów klasowych. Atmosfera życzliwości, chęci wspierania innych
utrzymywała się nie tylko w grudniu, ale i w następnych miesiącach. Takie ogólnoszkolne
projekty wychowawcze z pewnością pozwalają też na tworzenie więzi między uczniami,
nauczycielami i pozostałymi pracownikami szkoły.
Wnioski z realizacji:
1. Realizacja ogólnoszkolnych projektów ma szansę powodzenia i przynosi pożądane
efekty, jeżeli angażuje się w nią kadra pedagogiczna i cała społeczność uczniowska.
2. Projekty ogólnoszkolne nie mogą być nazbyt rozciągnięte w czasie, gdyż wówczas
rozmywa się ich główny cel – warto, aby działania były skomasowane i eksponowane
w ciągu 2 – 3 tygodni, wtedy na pewno dostrzegalne są założone cele dydaktyczne
i wychowawcze.
3. Przy realizacji projektów edukacyjnych mają szansę zaistnieć także najsłabsi
uczniowie, co motywuje ich do dalszego inwestowania we własny rozwój.
Uwagi, komentarze dotyczące działania:
We współczesnej szkole istnieje potrzeba kształtowania określonych wzorców
i postaw etyczno – moralnych, właściwych zachowań kulturalnych wśród uczniów,
uwrażliwiania ich na potrzeby drugiego człowieka.

Wielu młodych ludzi, pozbawionych odpowiedniej opieki i wsparcia ze strony
środowiska domowego (co często wynika z tego, że rodzice są zapracowani, nie mają czasu
dla dzieci bądź nie potrafią się nimi zająć we właściwy sposób) nie potrafi się zachowywać
odpowiednio w sytuacjach oficjalnych, w relacjach ze swoimi rówieśnikami czy osobami
dorosłymi. Często nie wynika to z ich złej woli, ale z braku właściwych wzorców.
Zadaniem szkoły, kadry pedagogicznej, wychowawców jest wdrażanie uczniów do
kształtowania kulturalnych postaw i zachowań. Treści z zakresu savoir vivre’u realizowane
są na zajęciach języka polskiego (przy analizie wybranych tekstów literackich), na godzinach
wychowawczych, ale także każdego dnia – w zwykłych szkolnych sytuacjach. Grono
pedagogiczne ZSO nr 3 uznało, iż grudzień jest czasem szczególnym, a czas oczekiwania na
święta z pewnością pozwoli na efektywniejsze kształcenie u uczniów właściwych -
kulturalnych - zachowań.
Projekt ,,Mistrz dobrych manier” miał na celu uświadomienie młodzieży, jak ważna
jest umiejętność właściwego zachowania się w sytuacjach formalnych i nieoficjalnych, w jaki
sposób zachowania człowieka przekładają się na jego relacje interpersonalne z otoczeniem,
bliskimi, a przede wszystkim – wykazać, iż ,,bycie kulturalnym” świadczy
w pozytywny sposób o człowieku, nie deprecjonuje go i nie jest objawem słabości czy
postawy wycofania się. Szereg działań podejmowanych przez poszczególne zespoły klasowe
miał służyć nie tylko realizacji celów wychowawczych, ale przede wszystkim integracji
zespołów klasowych wokół postawionych im zadań, refleksji na temat tego, jak ważna jest
umiejętność prawidłowego funkcjonowania w dużej grupie społecznej i jak trudno
w niektórych sytuacjach zachować postawę asertywności.
Trudności w realizacji
Nie wszyscy wychowawcy monitorowali systematyczność realizacji projektu przez swoje
zespoły klasowe, stąd kilka klas nie zaangażowało się w realizację projektu i wykonało tylko
niektóre zadania, nie uzyskały więc certyfikatu ,,Mistrz dobrych manier”.
Wykaz załączników
1. Harmonogram realizacji projektu.
2. Wzór dyplomu dla klas.
3. Tomik poezji: Magiczne słowa – proszę dziękuję, przepraszam.

,,…Grzeczność nie jest nauką łatwą, ani małą…
Grzeczność wszystkim należy, lecz każdemu inna…”
A. Mickiewicz, Pan Tadeusz
Im kulturalniejszy jest człowiek, tym jest skromniejszy,
a im mniej kulturalny, tym wyższe ma o sobie mniemanie.
Michał Kalinin
Legnica, listopad 2009
Opracowanie: B. Siek

1.Cele realizacji projektu:
We współczesnej szkole istnieje potrzeba kształtowania określonych
wzorców i postaw etyczno – moralnych, właściwych zachowań kulturalnych
wśród uczniów, uwrażliwiania ich na potrzeby drugiego człowieka.
Wielu młodych ludzi, pozbawionych odpowiedniej opieki i wsparcia ze
strony środowiska domowego (co często wynika z tego, że rodzice są
zapracowani, nie mają czasu dla dzieci bądź nie potrafią się nimi zająć we
właściwy sposób) nie potrafi się zachowywać odpowiednio w sytuacjach
oficjalnych, w relacjach ze swoimi rówieśnikami czy osobami dorosłymi.
Często nie wynika to z ich złej woli, ale z braku właściwych wzorców.
Zadaniem szkoły, kadry pedagogicznej, wychowawców jest wdrażanie
uczniów do kształtowania kulturalnych postaw i zachowań. Treści z zakresu
savoir vivre’u realizowane są na zajęciach języka polskiego (przy analizie
wybranych tekstów literackich), na godzinach wychowawczych, ale także
każdego dnia – w zwykłych szkolnych sytuacjach.
W bieżącym roku szkolnym grono pedagogiczne ZSO nr 3 uznało, iż
grudzień jest czasem szczególnym, a czas oczekiwania na święta z pewnością
pozwoli na efektywniejsze kształcenie u uczniów właściwych - kulturalnych -
zachowań.
Projekt ,,Mistrz dobrych manier” ma na celu uświadomienie młodzieży,
jak ważna jest umiejętność właściwego zachowania się w sytuacjach formalnych
i nieoficjalnych, w jaki sposób zachowania człowieka przekładają się na jego
relacje interpersonalne z otoczeniem, bliskimi, a przede wszystkim –
uświadomić młodzieży, iż ,,bycie kulturalnym” świadczy w pozytywny sposób
o człowieku, nie deprecjonuje go i nie jest objawem słabości czy postawy
wycofania się.

2. Adresat projektu:
Projekt skierowany jest do całej społeczności uczniowskiej Zespołu Szkół
nr 3 w Legnicy: klas I – III gimnazjum i I – III liceum.
3. Osoby uczestniczące w projekcie:
W realizacji projektu uczestniczyć będą uczniowie ZSO nr 3, nauczyciele,
wychowawcy poszczególnych klas, pedagog szkolny, psycholog.
4. Ramy czasowe projektu:
Projekt ,,Mistrz dobrych manier” realizowany będzie przez trzy tygodnie
od 1 grudnia do 22 grudnia 2009r.
5. Oczekiwane efekty:
Zakładamy, iż po zakończeniu projektu większość uczniów naszej szkoły:
wzbogaci swoje umiejętności z zakresu savoir vivre’u,
będzie się częściej posługiwać słowami ,,proszę, dziękuję, przepraszam”,
będzie życzliwiej odnosić się do swoich rówieśników, koleżanek i kolegów
z innych klas, nauczycieli i pracowników szkoły,
poprawią się relacje interpersonalne na linii: nauczyciel – uczeń, uczeń –
uczeń,
będą życzliwie traktować innych ludzi, przyznając im prawo do autonomii
poglądów, zachowań,
nauczą się postawy tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka.
6. Korelacja z innymi programami ogólnoszkolnymi:
Program działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa na terenie ZSO nr 3
– Bezpieczna Szkoła,
Szkolny Program Profilaktyki w ZSO nr 3,
Program Wychowawczy ZSO nr 3,
Model Absolwenta ZSO nr 3.
7. Ewaluacja:

Ewaluacją projektu będą wyniki uczniów z zachowania, stosunek uczniów do siebie
na terenie szkoły i poza nią oraz wypracowane przez uczniów – w wyniku realizacji projektu
– klasowe drzewa wartości i teksty literackie (wiersze, opowiadania).
8. Harmonogram działań:
Lp. Zadanie do realizacji Odpowiedzialny Termin
realizacji
1. Zapoznanie uczniów z projektem ,,Mistrz dobrych wychowawcy do 4 XII
manier”
2. Konkurs na wiersz: ,,Magiczne słowa” (proszę,
dziękuję, przepraszam) – propagowanie kulturalnych
postaw wśród młodzieży.
klas
B. Siek
polonistki
3. Akcja i ,,I Ty możesz zostać św. Mikołajem” wychowawcy
4. Przygotowanie klasowego ,,Drzewa wartości” –
plakaty, na których uczniowie przedstawią, jakie
wartości są dla nich ważne. Prezentacja plakatów
w ostatnim tygodniu przed świętami.
5. Ogłoszenie wyników konkursu poetyckiego ,,Magiczne
słowa” i wręczenie nagród.
6. ,,Tydzień życzliwości i uśmiechu” – uczniowie
przygotowują sobie plakietki z symbolem życzliwości –
starają się być wobec siebie mili – ich zachowania
oceniają nauczyciele. Najgrzeczniejsze klasy otrzymają
certyfikat ,,Mistrz dobrych manier”
klas i uczniowie
wychowawcy
klas i uczniowie
2009
do 15 XII
2009
XII
2009
21 – 22
XII
2009
B. Siek 21 XII
wychowawcy
klas, uczniowie
nauczyciele
2009
21-22
XII
2009
7. Jasełka szkolne. M. Kościelna XII
2009
8. Wigilie klasowe. wychowawcy
klas i uczniowie
22 XII
2009
9. Opracowanie gazetki szkolnej ,,Mistrz dobrych B. Siek
I
manier” i informacji na stronę www – podsumowanie
projektu.
10. Udział wszystkich klas w Szkolnych Dniach Teatru
w Domu Kultury ATRIUM i przygotowanie krótkiej
sztuki propagującej walkę z używkami, postawę
asertywności i odpowiedzialności za swoje
postępowanie.
M. Wilk
wychowawcy
klas i uczniowie
2010
I
2010r.

,,Łagodzić spory, umacniać przyjaźnie, zachęcać i uczyć
ludzi miłości i życzliwości, a odwodzić
od nieżyczliwości i nienawiści –
czyż to nie najbardziej przystoi człowieczeństwu?”
A. Frycz Modrzewski
Dyplom dla
…………………..
za zdobycie I miejsca
wśród uczniów Gimnazjum nr …
w ogólnoszkolnym konkursie poetyckim
,,Magiczne słowa”
propagującym postawę szacunku, tolerancji,
życzliwości wobec koleżanek, kolegów
oraz dorosłych.
Jury w składzie:
……………., , dnia ……………..

Legnica 22 XII 2009
SPIS TREŚCI
1. Zamiast wstępu……………………………………….… s.2
2. Projekt jako metoda pracy we współczesnej szkole……. s.4
3. Człowiek jest dobry – opowiadanie……………………. s.6
4. Wiersze gimnazjalistów………………………………..s. 11
5. I miejsce – Justyna Stefańska ……………..………….. s.11
6. II miejsce – Monika Jaglińska………………..……….. s.13
7. III miejsce – Justyna Zwolska…………………………. s.15
8. Wyróżnienie – Mateusz Jagiełło …………………...… s. 16
9. Wiersze innych uczestników konkursu w gimnazjum... s. 17
10. Nagrodzone wiersze licealistów……………….……… s. 24
11. I miejsce - Julita Bonias …………………………….s. 24
12. II miejsce – Sonia Soborska …………………………. s. 25
13. III miejsce – Aneta Kowalczyk ……………………... s. 26
14. Wiersze innych uczestników konkursu w liceum…….. s. 29
15. Trochę prozy…młodzież oczyma młodzieży – opinie…s.39

Zamiast wstępu...
,,Zwyczajnie być dobrym,
a wtedy nie trzeba już niczego poprawiać”
P.Basmans
Te proste słowa niosą receptę znaną od wieków – nie należy czynić zła, a świat będzie piękny. Tylko,
dlaczego tak trudno czynić dobro?
Z problemem braku akceptacji, tolerancji, życzliwości ze strony otoczenia borykają się na co dzień
dorośli, młodzież i dzieci. W szkole, ze względu na niedojrzałość społeczną uczniów, problemy wieku
dorastania, problemy z akceptowaniem otoczenia, a często także i siebie, są wyjątkowo widoczne.
W ostatnich latach w niepokojący sposób narasta zjawisko agresji, przybierając alarmujące rozmiary i
zagrażając znacznej części młodzieży, która nie akceptuje go, jednak nie potrafi mu się przeciwstawić.
Aby zapobiegać takim sytuacjom, w ZSO nr 3 w Legnicy od lat realizowany jest program profilaktyki
agresji i inne programy profilaktyczno – resocjalizacyjne skierowane do uczniów sprawiających trudności
wychowawcze oraz niepotrafiących funkcjonować prawidłowo w grupie. W szkole funkcjonuje także
program ,,Bezpieczna szkoła”, w ramach którego dokonuje się monitorowania zjawiska agresji i
zapobiegania mu poprzez:
- treningi asertywności przeprowadzane podczas godzin wychowawczych,
- warsztaty profilaktyki agresji prowadzone przez pracowników PPP, pedagoga szkolnego, psychologa,
- pedagogizację Rodziców podczas spotkań z wychowawcami klas,
- realizację ogólnoszkolnych projektów edukacyjno – wychowawczych,
- realizację imprez kulturalnych, kształtujących właściwe postawy.
Ważną rolę odgrywa doskonalenie całego grona pedagogicznego w zakresie pracy wychowawczej z
uczniem trudnym, konfliktów, negocjacji i mediacji. Kadra ZSO nr 3 systematycznie uczestniczy w kursach
prowadzonych przez pracowników ODMiDN w Legnicy, a tym samym doskonali swoje kompetencje w
zakresie pracy wychowawczej.
Jednym z modułów programu ,,Bezpieczna szkoła” jest ogólnoszkolny projekt wychowawczy
,,Mistrz dobrych manier”, a jego częścią – konkurs na wiersze lub teksty epickie propagujące właściwą,
kulturalną, pełną empatii
i szacunku postawę. Wiersze i teksty napisane przez młodzież na konkurs miały propagować życzliwość,
otwartość wobec drugiego człowieka, gotowość wyciągnięcia pomocnej dłoni. Wśród zamieszczonych
poniżej tekstów są wiersze piękne, dojrzałe, ale także bardzo spontaniczne, pełne prostych, potocznych
sformułowań i skojarzeń, a może po prostu obserwacji... Sądzę, iż każdy uczeń ma prawo, by wypowiedzieć

się na ten tak ważny temat. Jeden uczyni to lepiej, inny nieco mniej precyzyjnie – ważne jednak, aby w ogóle
skłonić młodzież do refleksji i dostrzegania problemów oraz próby obiektywnej oceny swojego
postępowania. Uważam, iż fakt, że młodzi ludzie nie są obojętni na drugiego człowieka, dostrzegają
konieczność bezinteresownego bycia życzliwym i pomocnym wobec innych, jest dostatecznym powodem,
by przedstawić ich prace. Być może zainspiruje to niektórych z nich do dalszego pisania wierszy,
a może pozwoli im po prostu stać się lepszymi?
Wiersze poprzedzone zostały opowiadaniem poetyckim Katarzyny Wysockiej pt. ,,Człowiek jest
dobry” – przesłanie w nim zawarte skierowane jest do wszystkich, jeśli tylko wczytamy się w tekst, z
pewnością cząstka dobra zamieszka
w nas na zawsze i będziemy mogli podzielić się nią z innymi.
Iwona Gorczyca
Projekt jako metoda pracy we współczesnej szkole
Ugruntowany pod wpływem XIX-wiecznej praktyki pedagogicznej system edukacji dawał młodzieży
polskiej solidne wykształcenie dotyczące wiedzy merytorycznej, znajomości kultury polskiej, europejskiej, także
światowej. Dzięki temu szkolnictwo polskie rozwijało się prężnie, a polscy absolwenci szkół średnich
i wyższych mogli poszczycić się szeroką wiedzą wyróżniającą ich wyraźnie na tle młodzieży z innych krajów
europejskich.
W jaki sposób osiągano takie efekty? Przez wiele lat
w szkolnictwie polskim pedagodzy konsekwentnie stosowali metody podające, wpajając uczniom, iż sukces
zależy od solidnego, encyklopedycznego opanowania faktów, terminów, pojęć. Kult wiedzy solidnej, bardzo
rozległej, sprawiał, iż na plan pierwszy wysuwała się konsekwentna realizacja programu nauczania, wtłaczanie
uczniowi jak największej ilości wiedzy.
A uczeń ... pozostawał gdzieś daleko, na drugim planie, niejednokrotnie ograniczany ze swoimi
twórczymi pomysłami, podporządkowany wypracowanym już regułom i schematom.
Efekt? Polski absolwent był kopalnią wiedzy teoretycznej, którą jednak nie zawsze potrafił wykorzystać
w praktyce, bowiem
w tradycyjnym systemie nauczania brakowało kształcenia umiejętności.
Metoda projektu pozwala uczniom na samodzielne, aktywne i świadome zdobywanie nowych
wiadomości
i umiejętności, uczy współpracy w zespole, poczucia odpowiedzialności za powierzone zadania, także zdrowej
rywalizacji i co najważniejsze – pozwala na dowolne transponowanie
i wykorzystywanie raz zdobytej wiedzy w wielu dziedzinach, dąży więc do rozwijania umiejętności
ponadprzedmiotowych, zakładając kreatywność i samodzielność ucznia, czyli jego wszechstronny rozwój.
Wg Kilpatricka
PROJEKT ,,to zamierzone działanie wykonywane
z całego serca w środowisku społecznym”
Projekt w znacznej mierze posługuje się metodą poszukującą, problemową, pozwala na ustalenie przez
uczniów indywidualnej (lub grupowej) strategii działania, gromadzenia materiałów i selekcjonowania ich w celu
realizacji powierzonego zadania.
Jako element kształcenia interdyscyplinarnego, wymaga także od nauczycieli nawiązania ścisłej
współpracy, korelacji czasowej i tematycznej omawianych zagadnień – realizuje więc założenia nowoczesnej
dydaktyki.
A zatem taka forma pracy powoduje, że szkoła staje się miejscem, w którym nauczanie odbywa
się we współpracy – między nauczycielem i uczniem. Nauczyciel staje się mistrzem, który ma udzielać
wskazówek, radzić, wspierać ucznia w jego twórczych i samodzielnych działaniach i poszukiwaniach. To
nowoczesna ,,szkoła ucząca się”, w której wszystkie podmioty doskonalą systematycznie swoją wiedzę i
umiejętności, oparta na partnerstwie i stwarzaniu szans edukacyjnych wszystkim uczniom – i tym
zdolniejszym i przeciętnym oraz słabszym.
Kolejnym atutem powyższej metody jest fakt, iż motywuje ona uczniów do kształcenia umiejętności
kluczowych, przewidzianych w podstawie programowej, takich, jak:
skuteczne porozumiewanie się w języku ojczystym,

kompetencje społeczne i obywatelskie,
umiejętność uczenia się,
umiejętność rozwiązywania problemów w twórczy sposób,
inicjatywność i przedsiębiorczość,
świadomość i ekspresja kulturalna,
kompetencje informatyczne.
pobudzanie postaw kreatywnych ucznia w procesie zdobywania umiejętności i gromadzenia wiedzy.
Realizacja projektu edukacyjno - wychowawczego ,,Mistrz dobrych manier” świadczy o tym, że do
aktywności można zachęcić różnych uczniów – i ambitnych i słabszych, a efekty ich działań mogą być cennym
materiałem dydaktycznym, a przede wszystkim – pomagają uwierzyć młodzieży we własne możliwości i
aktywizują ją do aktywności na forum społeczności szkolnej.
Beata Siek
Rajski motyl przysiadł na krawędzi
fantazyjnego
komina
i począł przysłuchiwać się cudownej melodii wygrywanej na flecie przez ognistowłosego chłopca. Ciche,
cudowne nuty, delikatnie wyzwalane spomiędzy drewnianej przestrzeni instrumentu noszącego chwalebną
nazwę fletni Pana, unosiły się pośród zamglonych gwiazd - oczu nocy, przeplatały się z wieczornym wiatrem,
przemierzając Uliczkę Aniołów, unosząc starą gazetę, zwiędły, niechciany, w złości może upuszczony kwiat.
Zaglądały ukradkiem do okien mieszkańców kamienic, zakradały się do snów
i tu, we wspólnym tańcu milkły, usypiały.....
Wieczorami, pośród bajkowych kominów, na bardzo już starych dachówkach, które wciąż jednak
rumieniły się czerwienią prawdziwie wieczną, siadywał mały chłopiec z burzą rudych loków na głowie i
rozpoczynał pobudzanie swych marzeń do spełnienia za pomocą srebrzystych nut. Szmaragdowozielonymi
oczyma wypatrywał Aniołów, które – wg starej miejscowej legendy- lubiły przechadzać się tą niezwykłą uliczką
późnym wieczorem.
Uliczka Aniołów - i jak mówili co złośliwsi mieszkańcy – Uliczka Teatralnych Aniołów - była długim,
uroczym pasażem, wzdłuż którego ciągnął się rząd malowniczych kamienic, a na ich parterze umiejscowiły się
liczne, otoczone tajemniczą aurą sklepiki. Za dnia uliczka sprawiała wrażenie radosnej, całkiem zwyczajnej,
tętniącej życiem ulicy, dopiero wraz z nadchodzącym zmierzchem zaczynała ją otaczać jakaś aura
niesamowitości i magii.
Tu właśnie – w słoneczne i deszczowe dni – wiedli swój niezwykły żywot aktorzy z teatru ,,Krainy
Zwycięstwa” znajdującego się na samym początku ulicy....
Smutni mimowie stawali małymi grupkami na całej długości pasażu, a często też można było się
nieoczekiwanie zderzyć z taką bladą od trosk twarzą, wchodząc do sklepu czy do którejś
z kamieniczek.
Aktorzy ci w swej niemej egzystencji starali się jednak pokazać też świat pełen dobra i miłości,
korzystając ze starych już
i mocno zniszczonych rekwizytów, marionetek czy też kwiatów. O tak ... kwiaty miłowali najbardziej, często
wręczali je przechodniom. Nikt dotąd nie zdołał opuścić Uliczki Teatralnych Aniołów bez co najmniej jednej
pachnącej łodyżki kwiatu...
Pracowali za uśmiechy... każdy musiał zapłacić, wszyscy okazywali się uczciwi... nie znano tam obłudy,
strachu czy gniewu... była to po prostu Uliczka Teatralnych Aniołów....
Najbystrzejsze oczy nie zdołały odszukać w żadnym innym miejscu na Ziemi tak bogatej ornamentyki
witryn sklepowych jak tu. Drewniane rzeźby roślinne wiły się niczym żywe po szybach ,,ogrodów rozmaitości’”-
jak zwykło się nazywać tutejsze sklepy.
Niewielkie drzwi do nich prowadzące, pozostawały otwarte w miłym geście zapraszającym do
zwiedzania ogrodów rozmaitości, z których każdy zaopatrzony był w imponujące ilości wielkich kukieł i
całkiem małych kukiełek. Te z kolei, wywieszone na klamkach, wieszakach, małych gwoździkach u drzwi,
ukazywały inny, baśniowy świat lalek. To lalki tu rządziły ... od zawsze... i teraz ...

Ich przeróżne postaci, ubiory, wyrazy twarzy, uwiecznione zostały na zewnętrznych ścianach
kamieniczek przez Człowieka Pędzla tak dawno temu, że nawet najstarszy mieszkaniec Uliczki Teatralnych
Aniołów nie potrafił sobie przypomnieć chociażby wyglądu artysty. Przypadkowi przechodnie, którzy dotarli do
tej niezwykłej i malowniczej uliczki, nie mieli pojęcia, co kryje się pod powłoką zewnętrznego piękna i tęczowej
palety radosnych barw malowideł pokrywających ściany kamieniczek, a kryło się wiele....
Freski opowiadały o czasach, gdy uliczka ta rozpoczynała swój żywot i każdego dnia pojawiały się w niej nowe
kamienice. Na ścianach nowo wybudowanych kamienic pojawiały się wówczas uśmiechnięte lalki, ale ich twarze
wykrzywione były w szatańskim uśmiechu, spojrzenia złowrogie, odzwierciedlające pełne nienawiści i zła
wnętrze lalek. Oprócz lalek na freskach widać było także pełne radości i szczęścia, drobne, uskrzydlone istoty.
Przypadkowy obserwator, zapytany, co dostrzegł we freskach, odpowiedziałby z pewnością, iż
najbardziej baśniowy taniec wyśnionych istot. Jednak każdy mieszkaniec Uliczki Teatralnych Aniołów znał starą
legendę o walce elfów z okrutnym rodem porcelanowych lalek i każdy z nich kochał całym sercem elfy
i elfią krainę, jeśli takowa istniała....
Wczesnymi rankami Uliczka Aniołów gościła mgły tak mlecznobiałe, że wielu nabierało wiary w słowa
wędrownego bajarza, który, przesiadując na kamiennej ławeczce, snuł niestrudzenie opowieści niekiedy tak
piękne, że łzy szkliły się
w oczach słuchaczy… Jedną z jego ulubionych była historia pewnego pisarza, który cierpiał straszliwie
z powodu utraty swojej Muzy...Siedząc pewnego razu na szczycie najwyższej góry świata, dokąd wdrapał się w
poszukiwaniu Muzy, upuścił kubeczek
z ulubionym kozim mlekiem. Ten z głuchym dźwiękiem potoczył się w otchłań dolin. To były narodziny mgieł,
które wędrowały odtąd, przemierzając cały świat, rankiem i wieczorem ukazując się człowiekowi... Historia ta
opowiadana była szeptem, jakby jakaś wielka tajemnica zdradzana była małym sercom i serduszkom. Bajarz,
choć już bardzo stary, opowiadał przepięknie, a poza cudownym głosem, często częstował dzieci bajaderkami,
które maluchy wprost uwielbiały. ..
Wieczorami w Uliczce Teatralnych Aniołów płonęły pochodnie, nadając jej wyjątkowy charakter. Czuło
się niezwykłe ciepło bijące z tego miejsca. W oknach kamienic można było dostrzec płomyki świec lub chybotliwe
płomyczki lamp oliwnych- rozświetlały one kamienice od wnętrza – niczym dobroć emanująca
z człowieka..
Cichutkie, ledwie słyszalne, przepełnione nadzieją dźwięki, unosiły się na skrzydłach dziecięcych
marzeń w parze z wieczornym zefirem, docierając do serc żywych, umarłych, nieśmiertelnych
i ...namalowanych... ożywały ściany kamienic - to zaczynały bić serca porcelanowych lalek o złotych, srogich
oczach....
W świetle pochodni migotały skrzydła... rajskie blaski...
w niebiosa wzlatywały radośnie kolorowe, piękne i dobre elfy,
a Aniołowie patrzyli swoimi mądrymi oczami, z uśmiechem kiwając głowami nad tańczącymi duszami, ich
niebieskim baletem pod Królestwa Bożego sklepieniem....
Porcelanowe lalki w takt słodkiej muzyki z pozytywki bajarza, tańczyły, trzymając się za dłonie , blade i
zimne...
Nadszedł bajarz wędrowny
Z pozytywką - rajskim motylem
Rozbrzmiał cichy głos jego cudowny
,,Noc przebudzeń – jeśli się nie mylę?”

Skądże wiedzieć mógł gawędziarz o chwili tak niezwykłej? Oto raz siódmy już nabierają
błogosławionego
powietrza
w kryształowe płuca, przymykają oczy pod blaskiem ciemności
i tańczą, i pieśni, i wędrówki snują ... później walczą miedzy sobą
o marzenia, o nadziei spełnienie, o okruszki wiary w człowieka...
Owego wieczoru w niepamięć poszła tradycja... Smutny chłopiec na dachu nie dostrzegł przecie
Aniołów, wyzwalał wciąż nowe strumienie spragnionych wolności nut... przymykał oczy ze znużenia, ale potęga
wiary nie pozwoliła mu usnąć... nie dziś wieczór!
Najczarowniejsza muzyka narodzona z nadziei, stała się przyczyną zażegnania wrogości w duszach,
drzemiące w sercach ciepło rozbudziło się i poczęło obdarowywać świat jasnością niewyrażonej dotąd radości
i miłości. Boscy wysłannicy – Aniołowie, zesłali – jak się zdawało tańczącym - cud z nakazem miłości... lecz to
jedynie wieczorna pieśń małego chłopca. Tam... tam wysoko wśród dymów z komina, rozlegały się te niezwykłe,
przynoszące ukojenie całemu światu, dźwięki...
Skrzydlate elfy przeniosły delikatnie starego bajarza na dach obok małego chłopca. Ten położył swoją
dłoń na rudej czuprynce dziecka i wyszeptał:
,,Bądź świetlikiem pośród ciemności życia,
dla tych, co dobroci nie pojęli....
Bądź ognikiem i całym ich orszakiem
Dla tych, co ciepła nie zaznali...
Docieraj do ludzi, ukaż im ich wnętrza,
By uczynić ich szczęśliwymi muzyką
Twej duszy , muzyką ruczaju i konwalii,
Bo oto ja – Anioł Twój- opiekun,
Którego dziś czekałeś....
Ucichły dźwięki fletni Pana, elfy i lalki umknęły w malowideł postaci, a na jednym z najstarszych
dachów rysowały się dwie sylwetki ludzkie, niczym w arce pośród błękitnych fal niebios i obłoków... wypatrując
jedwabnych wstęg rzek baśniowej mgły....
A bajarz bajdurzył cichutko, cichutko, wręczając chłopcu ciastko zwane bajaderką....
Bądź światełkiem nadziei dla człowieka, naucz go być dobrym i dobro okazywać ... POTRAFISZ... Bądź drogą
ku dobru...- powtarzał potem chłopiec każdego wieczoru...
Katarzyna Wysocka
WIERSZE GIMNAZJALISTÓW
I MIEJSCE

Proszę, przepraszam, dziękuję
Są trzy słowa dobrze wszystkim znane,
A jednak zbyt rzadko przez nas używane.
Słowa te, gdy kłamstwa pełne, nic nie pomogą.
Gdy zaś płyną prosto z serca, wiele zmienić mogą.
Pomyśl, jak często wzniecasz bitwy kurz
I słowami miotasz ostrymi jak nóż.
Lecz jeszcze usilniej pilnujesz, by czasem
Z twych ust nie wyrwało się pokorne ,,przepraszam”.
Pomyśl, jak często, gdy czegoś się boisz,
Gdy płaczesz, śmiejesz się, ktoś przy tobie stoi.
Ktoś kocha, pomaga, od złego ratuje,
Ale czy kiedyś rzekniesz mu ,,dziękuję”?
Pomyśl, jak często czegoś żądasz, każesz…
Jeśli się ktoś sprzeciwi – z pamięci go wymażesz….
A o ile wszystko łatwiejsze być może,
Gdy choć raz, zamiast ,,żądam” – powiesz ,,proszę”…
Lecz ty żyjesz dzień po dniu, bez wstydu, bez czucia,
Zakopując gdzieś głęboko najszczersze uczucia.
Swą postawą ranisz bliskich, sam cierpisz wraz z nimi.
Przyjdzie kiedyś dzień, że zostaniesz sam z lękami swymi.
I choć jesteś tego świadom, że cię los czeka zgubny,
Nie otworzysz się, nie złamiesz, bo to czyn zbyt trudny.
I budujesz wokół siebie mały ciasny świat.
Wagi słów nie rozumiejąc, rzucasz je na wiatr.
I oddalasz się od ludzi, życie swe rujnujesz,
Stawiając egoizmu kolumny, bo jesteś nazbyt dumny
By mówić: proszę, przepraszam, dziękuję.
Justyna Stefańska III a

II MIEJSCE
Magia na słowa
Jest kilka słów, które magię w sobie mają,
Pamiętam o nich, bo mi życie upiększają.
Słowo ,,przepraszam” w kieszeni przechowuję,
Kiedy coś nabroję, zawsze wtedy je wyjmuję.
,,Dzień dobry” i ,,do widzenia” też mam przy sobie,
Jak kogoś spotkam – szybko się o tym dowie.
Rankiem, gdy mijasz swojego sąsiada,
Zawsze ,,dzień dobry” powiedzieć mu wypada.
Do przyjaciół ,,cześć” na powitanie mówimy
I nigdy się nie zdarza, że tego się wstydzimy.
Gdy komuś uprzejmie za coś podziękuję,
To zapłata za pomoc, która nic nie kosztuje.
Do tych słów zawsze swój uśmiech dodaję,
To sprawia, że im czarodziejską moc nadaję
Takie czary na słowa każdy ma szansę stosować.
Wystarczy tylko dobrze swoje dziecko wychować,
Ono podrośnie i przekaże swojemu po latach
I tak ta magia przetrwa do końca świata!!!
Monika Jaglińska III b

Rozmowa przed blokiem
Długo rozmawiał Piotr przed blokiem na ulicy
Ze swoim sąsiadem – panem Maurycym.
O tym, co wczoraj na świecie i jaka pogoda,
O tym, że o młodzieży to gadać już szkoda.
- Wie pan, że w ich słownikach wyraz ,,dziękuję”
To już dawno jest wycofany i nie funkcjonuje?
- A zwrot ,,przepraszam” też już nie istnieje,
Gdy komuś się wymknie, reszta się śmieje.
- Co pan nie powie: ,,dzień dobry” i ,,do widzenia”
Dziś dla młodzieży są nie do wypowiedzenia.
- I jak tutaj żyć spokojnie, mijając ich wkoło,
O zgrozo – czego ich dzisiaj uczysz – szkoło!
- Gdzie są oczy tych wszystkich pedagogów?
Czy nie widzą chamstwa i podłych nałogów?
Tak narzekając, minęli staruszkę z drugiej klatki
I nawet nie skinęli głową do swojej sąsiadki.
Ona jednak stanęła i grzecznie się przywitała,
A na odchodnym te słowa im przekazała:
- ,,Czego oczekiwać od młodzieży – kochani,
Jak rodzice kompletnie są niewychowani.
Dzieci – tę naukę – to z domu wynoszą
A resztę zdobędą, jeśli ładnie poproszą”
Monika Jaglińska III b
III MIEJSCE
Piękne słowa
Są słowa zwyczajne,
Wypowiadane każdego dnia,
Ale są też i słowa magiczne

W których złota magia trwa.
O tych słowach magicznych
Ludzie całkiem zapomnieli,
Pochłonięci sprawami normalnego dnia.
Chodzą zmęczeni, nie uśmiechają się,
Gdy kogoś zobaczą, nie mówią : ,,cześć”.
Jaki świat byłby piękny,
Gdyby każdy w ciągu dnia
Powiedział: dziękuję, proszę, przepraszam.
Jak miło by było usłyszeć dziękuję,
To nic nie kosztuje, a humor poprawia
Na resztę dnia.
To właśnie jest magia,
Która tkwi w pięknych słowach.
Używajmy ich na co dzień,
Bo to nic nie kosztuje,
Żadnego wysiłku, żadnego trudu,
A drugi człowiek lepiej się czuje
Gdy na początek dnia usłyszy:
,,jak to dobrze, że jesteś, dziękuję”
Niech magia tych słów trwa!
Justyna Zwolska III a
Szacunek…
Patrzę obserwuję zmiany
Dostrzegam
Moje oczy robią się
Coraz większe ze zdziwienia
Poznaję i myślę
Tego jednego nie da się odziedziczyć
Kupić załatwić wygrać
Dostać w prezencie
Na to jedno trzeba sobie zasłużyć
Samemu bez pomocy protekcji
Listu polecającego
Bez wsparcia z zewnątrz
WYRÓŻNIENIE
Trzeba zasłużyć sobie
Na SZACUNEK
Mateusz Jagiełło I a

WIERSZE INNYCH UCZESTNIKÓW
KONKURSU
W GIMNAZJUM
Przyjaźń jest wspaniała, wspanialsza od słońca,
Najlepsza jest wtedy, gdy trwa aż do końca.
Kiedy masz przyjaciela, przyjaciela drogiego,
Szanuj go koleżanko i kolego.
Bo moc przyjaźni na tym polega,
By nie tylko dla znajomego
Lecz i dla przyjaciela być ,,mega”!
Każdy powinien mieć przyjaciela wiernego
Takiego ma się na całe życie – jednego!
Kasia Tyrała Ia
Życie
Życie to niezwykle ważna rzecz
Któż nie chciałby przez życie iść
Z głową wzniesioną do chmur?
Lecz najpierw trzeba zwalić ten mur,
Co stoi nam na drodze
I ciężką pracą zdobyć to,
Co zowie się ,,szacunek”.
Gdy zegar szybko odmierza czas
Miej zawsze przy sobie kielich
Wypełniony życzliwością,
By móc nią ugasić pragnienie,
By ktoś z twych rąk mógł kielich
Wziąć i dzielić się z innymi.
Bo tolerancji warto otworzyć drzwi
I wiedzieć, że niczym się nie różnimy,

Bo cóż jest warte życie, gdy
W samotności i obojętności tkwimy?
Agata Kluczberg Ia
Są takie chwile, kiedy czyjaś pomocna dłoń
Jest niezbędna, czyjaś obecność jest ratunkiem,
Wybawieniem, otuchą, pocieszeniem.
Jak dobrze, że jest ktoś,
Do kogo możesz zwrócić się o pomoc.
Jak dobrze, że ty jesteś, by komuś przyjść z pomocą,
Po prostu przy nim być, gdy tego potrzebuje.
Jak dobrze, że jesteś….
Jarosław Płaskonos I a
Przyjaźń
Czasem w życiu ciężko bywa,
Wszystko nagle sypie się,
Życie parzy jak pokrzywa,
Lecz ty nie załamuj się.
Spójrz wokoło, jak wesoło
Przyjaciele blisko są,
Każdy dłoń już swą wyciąga,
Bo pomagać Tobie chcą.
Gdy Ci ciężko, gdy jest źle,
Mówić o tym nie bój się,
Bo przyjaciół wielu masz,
Mnóstwo miłych ludzi znasz..
Sebastian Binkiewicz Ia
Szacunek – przydatna rzecz

Szanować musisz wszystkich
Bez względu na wiek
Starszych panów i panie
Młodych ludzi też
Wszystkich bez wyjątku
Inaczej nie da się.
Gdy innych szanujesz
Ich sympatię zyskujesz
Możesz wtedy znaleźć przyjaciela
Co będzie przyczyną radości
Szacunek i sympatia staną
Się przyczyną Twojej wesołości.
Marcin Dufrat Ia
Magiczne słowa
Za dziękuję – nic się nie kupuje.
Każdemu, kto tak myśli,
Serdecznie współczuję.
Nawet zwierzę dziękować potrafi,
Tylko głupi człowiek się do tego nie kwapi.
Bo oczekuje pełnych kieszeni,
A nie wie, że od dziękuję
Złotem serce się mieni.
Proszę odwiecznym
Dawania jest znakiem
Niewypowiedziane –
Wychowania brakiem.
Nim go użyjesz,
Naucz się dawania.
Sam wiesz, że dawanie
Jest piękniejsze od brania.
Gdy ugryzie humor zły,
Gdy pokażesz komuś kły,
Powiedz przepraszam.
Odejdą w niepamięć przykre słowa
I chora duma gdzieś się schowa.
Nikt tak ognia wrogów nie zagasza
Jak twoje krótkie, szczere, przepraszam.
Estera Kołodziejska II c
Fraszka o magicznych słowach

Piękne słowa: na przykład proszę,
Są o wiele droższe niż wszystkie grosze.
I kiedy powiesz – przepraszam,
To nawet wróg na obiad zaprasza.
Kiedy się za coś dziękuje,
Ktoś na świecie szczęście zyskuje.
Paweł Dworak III d
Magiczne słowa
Proszę, przepraszam, dziękuję-
Trzy słowa, a tak wiele znaczą.
Chcesz podziękować? Użyj tego słowa!
Bo to jest nasza piękna polska mowa.
Przepraszam Cię, wiem, zrobiłem bardzo źle.
Więc proszę wybacz, nie zostawiaj mnie.
Dziękuj też, gdy coś dostaniesz,
Zawsze jedno z pięknych słów oddajesz.
Damian Skowron III d
***
Dziękuję za życie.
Dziękuję za uśmiech.
Dziękuję za cały świat.
Przepraszam za błędy.
Przepraszam za płacz.
Przepraszam za stracony czas.
Proszę jeszcze o chwilę
Proszę o kilka dni.
Proszę o szczęśliwe sny.
Paulina Damasiewicz III a

***
Dziękuję, proszę, przepraszam.
Ile razy użyłeś tych słów?
Ile razy otworzyły one ten bajkowy świat?
Ile razy nie wypowiedział ich nikt?
Może pierwszy raz je z twych ust usłyszę…
Może kolejny raz nie usłyszy ich nikt…
Może kolejny raz wyznasz mi je skrycie…
Bo tak naprawdę to liczą się tylko one…
Bo tak naprawdę nic nam więcej nie zostało…
Bo tak naprawdę istnieją tylko one…
Bo gdyby nie dziękuję, nie byłoby tyle uciechy…
Bo gdyby nie dziękuję, nie byłoby tylu wesołych serc…
Bo gdyby nie przepraszam, nie byłoby tylu uśmiechów…
Więc powiedz choć raz tych kilka słów…
Więc poświęć im tych kilka chwil…
I zobacz, jak zmienia się ten świat….
Paulina Daszkiewicz III a
Wśród wielu słówek najróżniejszych
Te trzy są takie najważniejsze.
Są małe, proste oraz skromne,
Ale znaczenie mają ogromne.
Gdy ktoś od rana jest nie w humorze
Słowo – przepraszam – tutaj pomoże.
Poczęstujesz się cukierkiem,
To – dziękuję – powiedz pięknie.
Czasem jest smutno, czasem wesoło,
Gdy słowo - proszę – słychać wokoło.
Więc wszyscy o tym pamiętamy
I takich słówek wciąż używajmy.
Kamila Florczyk III b

WIERSZE LICEALISTÓW
SZACUNEK DLA DRUGIEGO CZŁOWIEKA, TOLERANCJA,
PIĘKNO, DOBRO…
I MIEJSCE
Człowieku co z Tobą
Gdzie zgubiłeś swój piękny język
Gdzie proszę przepraszam
Dziękuję też zaginęło
Utrata szacunku boli
Gdzie zgubiła się empatia
Tolerancji brak dotkliwie
W nadmiarze i promocji
Obojętność i przemoc
Człowiek człowiekowi wilkiem
Sąsiad sąsiadowi wrogiem
Przyjaciel przyjacielowi…
Chcę być lepsza
Szukam zapomnianych wartości
Szacunek życzliwość tolerancja
Pojęcia z rezerwatu reliktów przeszłości
Pokryte patyną zapomnienia
Chcę je odszukać odkurzyć
Przywrócić im blask
Julita Bonias IC
II MIEJSCE
Piękno wokół nas
Piękno wokół nas
ukryte na dnie ludzkiego
cichutko drzemie
skulone
drży ze strachu
serca
jest bezbronne
nie wygra z agresją
chamstwem przemocą
nienawiścią
ale trwa

pełne nadziei czeka
na chwilę kiedy
wreszcie zatriumfują
prawda szacunek
życzliwość
piękno poczeka
nie brakuje mu nadziei
bo przecież dobro
musi zwyciężyć
Sonia Soborska II C
III MIEJSCE
Diamentowe serce
Widzę człowieka,
Moje serce pełne żalu i bezsilnej złości,
Widzę krew, która z jego rąk ścieka.
Pytam dlaczego i na sprawiedliwość czekam.
Widzę na twarzy zbrodniarza lęk
I coś mnie złości – jego puste oczy…
Czy on nie ma sumienia?
Czy wie coś o miłości?
Widzę też jego kompanów zbrodni,
Na ich twarzach niewinny uśmiech gości.
Lecz ze strachu coraz to płytszy oddech.
Ty widzisz parę grzecznych nastolatków.
Ja widzę zimnych i bezwzględnych oprawców.
Zabili!!!
Zabili starszego człowieka!
Co z tego, że nie miał gdzie mieszkać…
Że żywił się resztkami…
Chodził w łachmanach…
I chociaż wyglądał na nędzarza,
On też miał swoje prawa!!!
Był człowiekiem!!!
Miał marzenia i resztki godności.
Tę resztkę zabrali mu oni!!!
Kopiąc!... Bijąc!
Staruszek nawet nie próbował się bronić.
Zadając kolejne ciosy, śmiali się
Wykrzykując: ŚMIEĆ!!!
DOBRZE STAREMU MENELOWI!

Bili dalej, patrząc jak się wije w agonii,
Prosi, by go dobić…
Wszystko nagrali, bezduszne potwory…
Dlaczego?
Dla brawury … Nie wiem
Nic mnie to nie obchodzi!
Tylko jedno mnie boli, że
Człowiek nie szanuje człowieka,
A sam nie wie, co jego jeszcze
W przyszłości czeka.
Aneta Kowalczyk IC
***
W autobusie stoi starsza kobieta
Nagle mała dziewczynka z siedzenia ucieka
Matka pyta, co ona robi.
Pada odpowiedź:
- Mamusiu przecież trzeba ustąpić…
Dorosłej kobiety policzek się czerwieni.
Już dawno nie miała takich rumieni.
Przecież to ona miała dziecku świecić przykładem,
Lecz… dała taką plamę!
Obok siedział mężczyzna zamyślony
I nagle rzekł do swej żony:
- Nie chcę się chwalić moja droga,

Lecz musisz przyznać, że ja zawsze
Nawet dla wroga jestem miły
Uprzejmy i kulturalny…
Może i ten jego wybuch teatralny
Trwałby nawet wieki
Gdyby nie szczery śmiech
Starszej kobiety.
Aneta Kowalczyk IC
Rodzisz się, żyjesz, umierasz.
Cieszysz się, płaczesz
Nieraz kochasz, marzysz…
I zrywasz kolejne kartki kalendarzy.
Wszyscy żyjemy tak samo.
Wszyscy budzimy się co rano.
I zasypiamy z nadzieją na szczęście,
Że następnego dnia lepiej będzie.
Każdy z nas ma inny system wartości
I w każdego życiu inny cel gości.
I mimo wieku koloru skóry
Jeden drugiemu jest równy.
Aneta Kowalczyk IC
WIERSZE INNYCH UCZESTNIKÓW
KONKURSU
W LICEUM
***
Bądź życzliwy dobry kolego,
To może być coś przyjemnego.
Proszę, dziękuję, przepraszam -
Używaj tych słów.
Nie bluźnij, poprawnie mów.
Te wyrazy nie są chyba nazbyt trudne,
Choć czasem wydają się oklepane, nudne.
Musisz wiedzieć, kiedy ich użyć,
W innym razie możesz sens ich zburzyć.
Swoje postępowanie zmień póki czas,
Nie podążaj ścieżką w wulgaryzmów las.
Wkrocz na drogę tolerancji, życzliwości,
Niech w Twoim sercu przyjaźń i radość gości.
Tomasz Kupiec IC

Ludzie gonią za kasą,
wywyższają się nad inną nacją, rasą.
To złudne wartości tego świata,
W którym pieniądze niewolą jak więzienna krata.
Powinniśmy być na wzór Jezusa,
a nasze złe nawyki wrzucić do lamusa.
Bądźmy dobrzy dla innych,
unikajmy zachowań niegodziwych.
Powstrzymajmy się od nienawiści,
nie bądźmy tacy jak rasiści.
Stwórzmy raj Adama i Ewy
niech nikt nigdy nie zazna już gniewu.
Tomasz Kupiec IC
Tolerancja
Czym ona jest?
To taki prosty gest,
Zatrzeć dzielącą granicę
Między dwoma istnieniami.
Połączyć się wspólnymi marzeniami.
Działać razem w tym samym celu,
By spełniać pragnienia i dać
Przykład pokoleniu młodemu.
Nie dzielmy ludzi na religie,
Obyczaje, na rasy czy poglądy.
Połączmy ze sobą wszystkie lądy,
Bo ludzi się dzieli tylko
Na dobrych i złych…
Kiedy wokół nas złych już nie ma,
Spełniają się nasze piękne marzenia.
Tomasz Kupiec IC

Każdy człowiek w życiu wie,
że miłym być opłaca się.
Szacunek to ważna rzecz,
a łatwo go stracić
za różne kłamstwa
wielką cenę zapłacić.
Bądź jak polny kwiat,
który z wiatrem niesie
wiele mądrych prawd.
Życzliwości nigdy nie za wiele
Uśmiechajcie się do siebie przyjaciele.
Szanujcie innych, pomóżcie słabszemu,
a na pewno świat podąży ku lepszemu.
Ilona Lach i Dominika Grabczak IC
Zimą w czasie tych szczególnych świąt
na strunie życzliwości zagrajmy w krąg
Miłość przyjaźń tolerancja ogarnie nas
i szacunku dla wszystkich przyjdzie czas.
Piękna kolorowa świąteczna choinka
uśmiechnie się do nas jak mała dziewczynka.
W wannie pływa już karp,
a przy choince dla każdego skarb.
Nie są to prezenty pięknie pakowane.
To coś, co cenne, dzisiaj czasem zapomniane.
To wspólnie siedząca przy stole rodzina
śpiewa kolędy o narodzeniu Bożego Syna.
Gdy pierwsza gwiazdka z nami już jest,
pozwól, by magia świąt ogarnęła Cię.
Życz wszystkim szczęścia i życzliwości
niech radość i miłość w sercach zagości.
Dagmara Herbut i Monika Sobczyszyn IC

Czas nadziei jest jak widok choinki zieleni
W którą się patrzy i czeka, aż opadną igiełki
A w święta cała choinka się iskrzy i mieni.
Szacunek jest jak świąteczny podarunek
A tolerancja to gwarancja, że uda się wigilijna kolacja.
Usiądźmy do wigilii z czystym sercem pełnym nadziei,
Że świat zmieni się na lepsze, a zło się więcej nie rozpleni.
Szymon Jakowicki IA
Człowiek, szary człowiek…
Co taka osoba ma w głowie?
Czy powie ci przepraszam?
Czy to wina nasza?
Tyś powinien wyciągnąć rękę…
Masz ochotę znieść tę mękę?
Mów proszę dziękuję.
Bądź zawsze życzliwy,
Bo zegar tyka niecierpliwy.
Czas nagli człowiek stary
Tyś powinien pomóc panu, pani.
Tego czasu mamy mało.
Chcesz być cwany i najlepszy?
Żywot ludzki jest zbyt ciężki.
Bez pomocy i kultury
Nic nie zdziałasz
Bo zegar tyka a starość nie śpi
Ty i ja już wkrótce
Będziemy czekać na pomoc
Z innej młodej ręki.
Michał Jodź IA

Hej ! Człowieku, co z tobą?
Nie wkraczaj na złą
Ścieżkę życia – to niezdrowo.
Zdrowiej dobrym być
I szanować drugiego człowieka,
Każdy przecież na życzliwość czeka.
Dziś brak szacunku i grzeczności
Obojętność i nienawiść w sercach gości.
Proszę, dziękuję, przepraszam –
Używaj tych słów, uśmiechaj się do ludzi
I kulturalnie zawsze do wszystkich mów.
Mateusz Haczkowski IA
Mijając niepełnosprawnego
Nie patrz z pogardą na niego
Gdy widzisz staruszkę w autobusie
Daj jej spokojnie usiąść,
Gdy widzisz trędowatego
Nie odwracaj się ze wstrętem od niego.
Adrian Dolecki IA
Idą święta
Idą święta
Czas radości i życzliwości
Czas sięgnąć po słowa
Proszę
Dziękuję
Przepraszam
Wybacz
Czas pomagać
Obcym i bliskim
Chorym i biednym
Tomasz Łanecki IA

Każdy człowiek posiada kulturę
Każdy zna słowo przepraszam,
Tego wymaga życzliwość nasza.
Jednak trudno nam powiedzieć dziękuję,
Większość tylko pod nosem postękuje.
Proszę też można zawsze powiedzieć,
Nie wypada wciąż obrażonym siedzieć.
Warto jest pokazywać wiele grzeczności
Udowodnić, że życzliwość w nas gości.
Grzegorz Cierniak IA
***
Wybacz
zgrzeszyłem pychą młodości
arogancją nieprzemyślanych słów
bluźnierstwem głupich czynów
banałem spontanicznych kłamstw
Płacę
ceną samotności
zamknięciem w skorupie dylematów
aksamitnym krzykiem rozpaczy
uwieraniem sumienia spychanego
w głąb mojego jestestwa
Chciałbym
powiedzieć przepraszam
wybacz uśmiechnij się do mnie
daj nadzieję tak trudno
wymówić najprostsze słowa
Mateusz Siek III C

Rozsiewaj swój uśmiech
Maleńki promyk
Wiary w człowieka
Ofiaruj innym spojrzenie
Bezinteresowny gest
Życzliwości
Podaruj drugiemu
CZŁOWIEKOWI
Odrobinę tolerancji
Posuń się ustąp
Miejsca starszym
Czas biegnie
Jeszcze jesteś młody
Silny do ciebie
Należy świat
Będziesz starszy
Uszanuj CZŁOWIEKA
Kobietę
Dziecko
Staruszka
Uszanuj siebie
Mateusz Siek III C
***
Czas sięgnąć do lamusa
Odkurzyć zapomniane słowa
Czas pomyśleć o przyjaźni
Szacunku i nadziei
Czas pokazać drugie oblicze
Skrywane pod maską cynizmu ironii
Czas podziękować przeprosić
Przywrócić wiarę wartościom
Jak obco brzmią słowa
Kalokagatia virtus romana
Proszę dziękuję przepraszam

Wybacz masz rację
Jak łatwo jest krzyczeć
Nienawidzić poniewierać
Zbrukać ośmieszyć wydrwić
Stłamsić zastraszyć uderzyć
Jak trudno jest skruszyć
Maskę obojętności
Braku tolerancji
Powiedzieć
JESTEM
CZŁOWIEKIEM
Mateusz Siek III c
Trochę prozy….
Młodzież oczyma młodzieży – opinie
Tolerancja – brak tego słowa, znaczenie zapomniane, zakryte. Dziś ranić ludzi tak łatwo, trudniej
przepraszać. Szereg uczuć schowanych pod maską strachu. Bać się własnych przemyśleń, wrażliwości. Więc
zdejmij maskę, rozejrzyj się dookoła, poszukaj dobra.
Proszę, przepraszam, dziękuję, dzień dobry i do widzenia – słowa tak proste, każdy je zna: słowa tak
zapomniane, dziś tak rzadko się ich używa…
Ksenia Świątkowska I A

Pieniądze, pieniądze i jeszcze raz kasa. Tylko to jest najważniejszą wartością dla młodego człowieka.
Takie słowa, jak proszę, dziękuję, przepraszam zostały zamienione w szereg różnych wulgaryzmów, które są
nieodstępnym dodatkiem każdej naszej wypowiedzi.
Nasze pokolenie nie akceptuje takich słów jak kultura, szacunek czy dobre wychowanie. Zostały one
upchnięte głęboko do starej szafy, której nikt nie chce otworzyć, a może boi się to zrobić? Nie potrafimy być
mili w stosunku do rodziców, nauczycieli
i starszych osób. Jesteśmy jak chodzące bomby zegarowe, które po dotknięciu wybuchają ogromem złego
postępowania.
Patrycja Malczyk IA
Współczesna młodzież używa wulgaryzmów, nie jest tolerancyjna i życzliwa wobec drugiego
człowieka, bo swoim postępowaniem chce zaimponować swoim rówieśnikom. Boi się, że zostanie odsunięta od
reszty grupy.
To bzdura! Wystarczy być sobą i być tolerancyjnym, jeśli ma się prawdziwych przyjaciół, to będą nas
akceptowali takimi, jakimi jesteśmy. Bądźmy życzliwi, tolerancyjni i szanujmy innych, jeśli sami chcemy być
szanowani.
Monika Zabłocka IA
Kultura – zapomniane słowo. Współcześnie młodzi ludzie zacierają pracowicie w sobie jego obecność.
A przecież wiąże się
z nim tak ogromna moc. Czasem jedno, wydawałoby się błahe słowo, potrafi odmienić czyjeś życie. Proszę,
dziękuję, przepraszam…
,,…Żyj z całych sił i uśmiechaj się do ludzi,
bo nie jesteś sam…”
– śpiewał kiedyś Riedel, lider ,,Dżemu”. Trzeba dawać ludziom szczęście, podarować uśmiech, być może ktoś
ogrzeje się jego ciepłem, zapomni o kłopotach.
Egoizm… czy to naprawdę właściwy wybór?... Nie warto myśleć o sobie, być zamkniętym we własnym
świecie, interesować się tylko własnym ,,JA”.
Aneta Adamek IA
Współczesna młodzież ceni sobie szacunek drugiej osoby, niektórzy nie potrafią zaakceptować
wyglądu, poglądów bądź narodowości innych, a sami oczekują, by ich ceniono. Ciągła walka o to, by inni w
grupie wobec nas czuli respekt prowadzi do konfliktów, które młodzież najczęściej rozwiązuje przemocą.
Wg mnie, słowa, które oddają szacunek dla drugiego człowieka, są spotykane coraz rzadziej. Młodzież
zapomina o tych słowach, które powinny reprezentować jej dobre maniery. Coraz częściej unikamy słowa

przepraszam – być może uważamy, że jest ono niepotrzebne. W gronie przyjaciół nie wypowiadamy takich
słów, bo uważamy, że one mogą zniszczyć nasze relacje z nimi.
Uważam, że powinniśmy zwracać uwagę na to, jak się zachowujemy.
Krystian Anklewicz IA
Współczesna młodzież ceni tylko pozycję, pieniądze… lecz to w życiu nie jest najważniejsze; jest
jeszcze zdrowie, szacunek, tolerancja i wiele innych ważnych wartości. Słowa oddające szacunek drugiemu
człowiekowi są jak zaginiony gatunek. Młodzież zna więcej przekleństw niż życzliwych słów. Powinniśmy to
zmienić, ale młodzież używa przekleństw, aby stać się dorosłymi. Dorosłość nie na tym polega. Tylko jak do
tego przekonać młodych ludzi? Wszędzie używa się wulgaryzmów - w muzyce, gazetach, Internecie. Tego nie
możemy zmienić.
Sebastian Makosiej IA
Uważam, że współczesna młodzież ceni sobie przede wszystkim takie wartości, jak przyjaźń, miłość,
szacunek. Jednak w naszym społeczeństwie żyją różni ludzie, w każdym miejscu młodzież jest inna i pojęcie
,,wartości” postrzega inaczej.
Często młodzi, niedoświadczeni ludzie nie potrafią docenić drugiego człowieka, tego, jaki on jest
naprawdę. Oceniają go ,,po okładce” – wyglądzie. Ten brak szacunku, lekceważenie innych może mieć różne
przyczyny. Nie każdy przecież został wychowany w dobrej rodzinie. Nie wszystkich nauczono szanować
drugiego człowieka – skoro ktoś nie zaznał sam nigdy szacunku – to nie okaże go innym, bo nie potrafi.
Na to, jak traktujemy innych, może mieć też wpływ nieodpowiednie towarzystwo. Myślę, że sprawa
szacunku to kwestia podejścia do własnej osoby i świata, który nas otacza. Jeśli sami nie będziemy siebie
szanować i akceptować, to nie będziemy szanować również innych ludzi.
Moim zdaniem szacunek to bardzo ważna i potrzebna wartość w życiu każdego człowieka.
Magdalena Nikonowicz IA
Współczesna młodzież nie uznaje już takich wartości, jak starsze pokolenia. Honor czy patriotyzm są
już zupełnie zapomniane. Teraz liczy się tylko ochrona swojej osoby – za wszelką cenę. Przyjaźń nie ma już
takiej wartości, jak kiedyś. Nie wiadomo, czy nas przyjaciel nas nie zdradzi, np. za pieniądze.

Współczesna młodzież nie pamięta już, co jest tak naprawdę ważne, np. że starszym należy się
szacunek. Na szczęście są jeszcze tacy wśród nas, którzy potrafią zapomnieć na chwilę o sobie i pomóc
bliźniemu. Niekiedy zdarzają się takie osoby, które mają choć trochę współczucia dla innych, ale boją się reakcji
swoich kolegów - ,,twardzieli”.
Współczesna młodzież bardzo rzadko okazuje szacunek innemu człowiekowi. Wynika to z chęci bycia
lepszym, silniejszym ,ale przecież swoją siłę i hart ducha i odwagę można pokazać właśnie poprzez szacunek
dla drugiego człowieka.
Aleksander Drożdż IA
Wg mnie współczesna młodzież ceni przede wszystkim pieniądze, ubrania. Niektóre osoby są
bogatsze, noszą markowe stroje i nie chcą się przyjaźnić z biednymi, bo to dla nich wstyd zadawać się z kimś z
niższych sfer. Biedniejsi są narażeni na złośliwe uwagi, docinki, obmowę.
Współczesna młodzież nie zna takiego słowa jak szacunek dla drugiego człowieka. Nie umie przeprosić
innych za to, co zrobiła źle – to poza, którą przybiera się przed rówieśnikami. Może tylko na czas świąt
niektórzy stają się nieco lepsi, potrafią pomóc czy przeprosić, ale po świętach wszystko wraca do normy.
Martyna Zawierucha IC
Dzisiejsza młodzież najbardziej ceni pieniądze. Młodzi ludzie najwięcej czasu poświęcają temu, aby
zarobić pieniądze, a nie zabrać się solidnie do nauki. Kolejną ważną sprawą w życiu młodzieży są popisy przed
rówieśnikami. Często pod wpływem presji grupy używa wulgaryzmów, pomimo tego, że tak naprawdę nie chce
takich rzeczy czynić. Przyczyną jest strach przed wyśmianiem, odrzuceniem.
Spójrzmy prawdzie w oczy: młodzież prawie nie używa magicznych słów: proszę, dziękuję,
przepraszam – a szkoda.
Sandra Kramek IC
Ja uważam, że współczesna młodzież ceni sobie karierę, bogactwo. Jednak zdarzają się wyjątki.
Niektórzy młodzi ludzie potrafią pomagać innym. Wielu moich rówieśników nie okazuje szacunku dla drugiego
człowieka, rzadko kto spośród nas wyraża się zawsze kulturalnie, bo dzisiejsza młodzież jest nastawiona
egoistycznie, aż strach pomyśleć, co będzie za dwadzieścia lat… Człowiek człowiekowi ręki nie poda???
Michał Żurek IC
Współczesna młodzież ceni sobie
punktualność, hojność, prawdomówność i
szacunek wobec siebie, lecz nie okazuje
tego wobec osób starszych czy słabszych.
W języku młodych rzadko spotykamy

słowa oddające szacunek dla drugiego człowieka, lecz są jeszcze osoby, które używają słów ,,proszę”,
,,dziękuję”, ,,przepraszam”. Szkoda tylko, że młodzieży coraz trudniej jest je
z siebie wydobyć. Aby wyjść z twarzą, zastępujemy je sloganami, anglicyzmami. Łatwiej jest powiedzieć do
kolegi (bo nie do osoby dorosłej) ,,sorry”, ,,dzięki”. Cóż, chyba młodzież staje się coraz bardziej małoduszna.
Bartek Błoński IC
W dzisiejszych czasach ceni sobie te wartości, które są pozorne i niewiele warte. Młodzież ceni bardziej
pieniądze niż zdrowie czy przyjaźń. Nie rozumiem tych, którzy sięgają po papierosa czy alkohol, czy w ten
sposób chcą zaimponować kolegom? Często spotykam się z brakiem tolerancji z tego powodu, że nie piję, nie
palę i uczę się systematycznie. Czy to na pewno ja zasługuję na ironiczny uśmiech? A co demonstrują swoją
postawą ci, którzy nie szanują nikogo i niczego?
Dzisiejsza młodzież już prawie nie używa słów oddających szacunek dla drugiego człowieka. Dlaczego
tak jest? Większość obawia się pogardy ze strony rówieśników za to, że ustąpiła miejsca, powiedziała
przepraszam, dziękuję, chciała komuś pomóc…
Każdy człowiek powinien być sprawiedliwy wobec siebie, swojego sumienia i innych. Prawdziwy
przyjaciel nigdy nie będzie się wyśmiewał z kogoś, kto stara się szanować starszych, słabszych,
postępuje zgodnie z własnym sumieniem, kierując się dobrem każdego człowieka.
Adrian Mik IC