James Dean - EUROSTYL Nowe Spojrzenie

4/2008, cena 5,90 zł (w tym 7% VAT) 

Land Cruiser V8 

Luksusowy 

off-roader 

Grecja 

odkryta 

na nowo 

James Dean 

Żyć, jakby się 

miało umrzeć jutro 

Michał 

Żebrowski 

Lubię się 

wspinać 

Irena Eris 

Bywam 

nieśmiała

Smak nowej generacji 

Urzàdzenia Miele to harmonia pi´kna i funkcjonalnoÊci. To Êwiat 

wyrafinowanego smaku i niepowtarzalnych rozwiàzaƒ. Nowa generacja 

Miele zachwyca jeszcze bardziej, bo wszystko inne to kompromis. 

Informacje: 022 548 40 27/28 i www.miele.pl

4/2008 

W numerze: 

POSTACI 

14 Michał Żebrowski 

Lubię się wspinać 

18 James Dean 

Buntownik 

22 Irena Eris 

Nie biegają za mną paparazzi 

52 Andrzej Malinowski, 

Prezydent Konfederacji Pracodawców Polskich 

Możemy być Irlandią 

KRAJ 

26 Pantelis Carcabassis, Ambasador Grecji w Polsce 

Greckie przemiany 

30 Odkryta na nowo 

Grecja 

PASJE 

34 Cygarowe menu 

Cygara 

EKSKLUZYWNE MARKI 

48 Land Cruiser V8 

50 AGD do zadań specjalnych 

Electrolux, LG 

Wydawnictwo AN-PRESS 

adres redakcji 

ul. Siennicka 23 lok. 4 

04-394 Warszawa 

tel.: 022 490 42 15 

fax: 022 810 22 23 

e-mail: eurostyl@e-eurostyl.pl 

www.e-eurostyl.pl 

www.anpress.pl 

redaktor naczelna 

Aneta Polak-Myszka 

a.polak-myszka@e-eurostyl.pl 

zastępca redaktor naczelnej 

Anna Zawadzka 

a.zawadzka@e-eurostyl.pl 

zespół redakcyjny 

Katarzyna Bajer, Przemysław Bogusz, 

Borys Czonkow, Rafał Gałecki, 

Lucyna Kocicka, Juliusz Krasny, 

Magdalena Krawczak, 

Katarzyna Krzymińska, Marek Kukiel, 

Maciej Łabudzki, Ilona Miluszewska, 

Robert Sławiński, Ewa Zarzycka 

reklama i marketing 

Ewa Firlej 

e.firlej@e-eurostyl.pl 

tel.: 022 490 42 12 

Tomasz Polak 

t.polak@e-eurostyl.pl 

tel.: 022 490 42 12 

Alicja Chałan 

a.chalan@e-eurostyl.pl 

tel.: 022 490 41 72 

korekta 

Daria Wolska 

skład 

Apla Press 

tel.: 022 668 92 91 

druk 

Drukarnia Imprima 

Redakcja nie odpowiada za treść 

zamieszczonych reklam. Materiałów 

niezamówionych nie zwracamy. 

Zastrzegamy sobie prawo do redagowania 

i skracania nadesłanych tekstów

BIZNES 

56 Grzegorz Grzeszkowiak, prezes zarządu SM Gostyń 

O krok przed konkurencją 

58 Wyjątkowe miejsca dla wyjątkowych ludzi 

Nieruchomości 

66 Karolina Karwowska-Dworak 

Najważniejszy jest rozwój 

TU WARTO BYWAĆ 

62 Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni 

Gdynia lubi biznes z wzajemnością 

68 Spacer po Gdyni 

ZDROWIE & SPA 

70 Odnajdźmy swój klucz do szczęścia i zdrowia 

Manor House Pałac Odrowążów 

74 Z myślą o sercu 

77 Cudowny olej zamknięty w kapsułkach 

FELIETON POETYCKI 

78 Anakreont z Teos – grecki poeta biesiadny 

W praktyce wiele razy sprawdzi³em jak 

niemo¿liwe staje siê mo¿liwe i jak pomóc 

innym. Ty dziś te¿ masz tak¹ mo¿liwośæ. Zanim 

zechcesz nas wspomóc i uczyniæ tym samym 

krok w kierunku swojego bieguna, wyobraź 

sobie co mo¿e staæ siê Twoj¹ zas³ug¹. 

W tym roku: 

– kontynuujemy zbiórkê dla Roberta na sprzêt rehabilitacyjny, protezê 

bioelektryczn¹ oraz dalsz¹ rehabilitacjê, 

– rozpoczynamy zbiórkê dla Pani Aleksandry Oliwiak, której walka 

z chorob¹ wymaga podawania bardzo drogich leków oraz ci¹g³ej 

i intensywnej rehabilitacji, 

– zbieramy na niezwykle kosztowne konsultacje oraz leczenie 1,5-rocznego 

Joachima, u którego stwierdzona nowotwór oczu, 

– pragniemy równie¿ pomóc Sylwii Strugale w zebraniu niezbêdnej sumy 

na zakup kosztownej protezy. 

Podaruj 1% na rzecz Fundacji Marka Kamiñskiego 

80-266 Gdañsk Al. Grunwaldzka 212 tel. (058) 554 45 22 

KRS 0000133671 

www.kaminski.pl

Świat rodzi się kolejny raz... 

Wszystko wskazuje na to, że kolejnego ataku zimy nie będzie. 

I dobrze chyba, wiosna przecież to najpiękniejsza 

pora roku. Rozkwita przyroda, pierwsze pączki pojawiają 

się na krzewach. Rozkwitają i ludzie na nowo, a w ich głowach 

rodzą się wspaniałe pomysły. 

Czy wiosną Michał Żebrowski postanowił stworzyć własny 

teatr? Do nowego wyzwania przygotowuje się niezwykle 

profesjonalnie. Rozpoczął nawet, jak opowiada, studia na 

kierunku zarządzanie. Czy będzie tak wspaniałym dyrektorem 

teatru jak aktorem? Zapewne, przecież jego teatr będzie wyjątkowy. 

Dlaczego? O tym w naszej rozmowie. 

Wiosna to doskonały moment do planowania zbliżających się małymi kroczkami 

urlopów. Tym razem polecamy Grecję. Dla pragnących spokojnego odpoczynku 

najwspanialsze kurorty. Dla poszukiwaczy nowych doznań jedne z najpiękniejszych 

na świecie zabytków. I temperatura, o której my Polacy marzymy 

przez większość roku. 

Nim jednak do Grecji się udamy, warto zajrzeć do kilku sklepów. Sezon wiosna/lato 

2008 w modzie niejednego zachwyci nowymi wzorami, kolorystyką 

i jakością.

Męska strona życia 

VARTA Consumer Bateries wprowadza na polski rynek latarkę 1W LED 

Sportsman Light. To wspaniała latarka dla sportowców i aktywnych 

użytkowników. Posiada aluminiową obudowę w kolorze tytanu, jest 

wodoodporna oraz wyposażono ją w diody 1W LED, które są 20 razy 

jaśniejsze niż diody 5mm LED. Zasilana dwoma bateriami AA, daje 

silny i jasny strumień światła o zasięgu ponad 40 metrów. Umożliwia 

uzyskanie skupionego i rozproszonego światła. 

Cena: 89,99 zł 

Ocuvite® Lutein jest nowoczesnym suplementem, którego 

receptura została opracowana w taki sposób, aby zapewnił 

wzmocnienie naturalnych mechanizmów obronnych oczu. 

Preparat Ocuvite zawiera wyjątkowe połączenie dwóch 

karotenoidów – luteiny i zeaksantyny, witamin C i E oraz 

pierwiastków śladowych – cynku i selenu o działaniu 

antyoksydacyjnym. Składniki te mają istotne znaczenie 

dla zachowania prawidłowego widzenia centralnego oraz 

przeciwdziałają szeroko rozpowszechnionej chorobie oczu 

– AMD, czyli zwyrodnieniu plamki związanemu z wiekiem. 

Cena: ok. 100 zł (op./180 szt.) 

REMINGTON poleca nowoczesną golarkę X120 – wyposażono ją 

w elastyczną, niklowaną folię golącą, która zapewnia doskonałą 

jakość golenia. Dodatkowo urządzenie posiada trymer 

(tzw. 2 w 1) do przycinania dłuższych włosów oraz do stylizacji 

baków i wąsów. Golarka jest zasilana akumulatorowo, pełne 

ładowanie uzyskuje się po 16 godzinach i wystarcza ono na 

45 minut bezprzewodowej pracy. Urządzenie posiada wskaźnik 

ładowania i niskiego poziomu baterii, specjalną szczoteczkę 

do czyszczenia oraz etui podróżne. Golarka wyróżnia się 

ponadto nowoczesnym design’em, który z pewnością 

docenią młodzi, aktywni mężczyźni. 

Cena 159 zł 

Nowy preparat – żel pod prysznic do ciała 

i włosów dołączył do cieszącej się powodzeniem 

serii męskiej FLOSMEN. Opracowana 

w Laboratorium Kosmetycznym FLOSLEK 

receptura sprawia, że żel ten bardzo dobrze 

zmywa naturalne zabrudzenia skóry, odświeża 

ją i pielęgnuje. Nie powoduje nadmiernego 

wysuszania i złuszczania naskórka, utrzymuje 

w równowadze ochronny płaszcz lipidowy skóry. 

Jest to preparat łagodny, o delikatnym zapachu, 

przeznaczony do mycia ciała i krótkich włosów 

pod prysznicem. Polecany do każdego rodzaju 

skóry. Dodatkowo sprawia, że po umyciu skóra 

jest czysta, gładka, odpowiednio nawilżona 

i o zdrowym kolorycie. 

Cena ok. 15,50 zł (op./200ml) 

HUB firmy Roncato – to kolekcja obejmująca walizko-wózki, torby 

podróżne, torbę podręczną, kuferek i kosmetyczkę. Cechą wyróżniającą 

walizko-wózki HUB jest możliwość poszerzania pojemności 

oraz wzmocniona termicznie tylna ścianka, wykonana z wytrzymałego 

tworzywa EVA wykorzystywanego do produkcji obuwia 

sportowego, skutecznie chroniąca przewożone rzeczy. Wysuwana 

rączka teleskopowa oraz miękkie, a jednocześnie wytrzymałe 

uchwyty sprawiają, że walizko-wózki HUB są bardzo wygodne 

w użytkowaniu. Wysoka estetyka wykonania, „świeża” kolorystyka, 

dopracowane szczegóły dopełniają obrazu produktów z tej linii. 

Przykładowe ceny: 

Wózek duży (poj. 90/105 l, waga 5,60 kg) – 449 zł 

Wózek średni (poj. 60/72 l, waga 4,60 kg) – 399 zł 

Wózek mały (poj. 36/43 l, waga 3,70 kg) – 329 zł 

Torba podróżna na kołach (poj. 80 l, waga 3,00 kg) – 379 zł 

Torba podróżna (poj. 48 l, 1,40 kg) – 169 zł

Postaci 

Michał Żebrowski 

o recepcie na sukces, 

nowych rolach filmowych 

i marzeniach 

14 

Lubiê 

siê 

wspinaæ 

rozmawiała: Ewa Zarzycka 

foto: MWMedia


Jakoś się cicho o Panu zrobiło. Nad czym Pan 

obecnie pracuje? 

Zająłem się produkcją spektakli teatralnych, gram 

sporo w Rosji, rozpocząłem studia na wydziale 

zarządzania, a oprócz tego wprowadzam w życie 

mój projekt na prywatny teatr. Jestem też w trakcie 

zdjęć do nowego filmu Magdaleny Piekorz według 

scenariusza Wojtka Kuczoka, „Senność”. Magda 

po czterech latach niemal dramatycznych poszukiwań 

szczęśliwie zdobyła pieniądze i w marcu 

zaczęliśmy zdjęcia. 

Otwiera Pan teatr. Skąd taki pomysł? 

Pomysł zrodził się z istoty rynku. Jest owocem 

mojej współpracy z Eugeniuszem Korinem – dyrektorem, 

reżyserem, producentem, na którego 

teatrze wychowywałem się jako student. Teraz 

związaliśmy swoje losy producenckie i artystyczne 

na stałe i zamierzamy zrobić teatr, który będzie 

oblegany przez widzów. 

W Warszawie działają już dwa prywatne teatry. 

Czy stolica potrzebuje kolejnego? 

Stolica potrzebuje przede wszystkim dobrego 

teatru. Niekoniecznie prywatnego. Ważne, aby 

było to miejsce, do którego walą tłumy, a bilety są 

wyprzedawane z wyprzedzeniem. Przykładem takiego 

miejsca w Warszawie może być Teatr Roma. 

Jest to jeden z 24 teatrów państwowych, a bilety 

są wyprzedawane na długo przed datą spektaklu. 

Ma Pan receptę na to, by publiczność waliła 

drzwiami i oknami, a wszystkie bilety były wykupione 

na długo przed premierą? 

Teatr musi przede wszystkim mieć dobrego szefa. 

To powinien być człowiek, który wie, co wystawiać, 

z kim i dla kogo. 

W jednym z wywiadów powiedział Pan, że teatr 

nie może istnieć bez wodza artystycznego. Kto 

będzie wodzem artystycznym Pańskiego? 

Jestem zwolennikiem mądrze pojętej artystycznej 

konkurencji. Oczywiście dobrze by było, gdyby 

ambasadorem mojego teatru był artysta kojarzący 

się z wysokim poziomem zawodowym i cieszący 

się uznaniem swoich kolegów. To powinien być 

autorytet, a jednocześnie ktoś, kto daje kolegom 

możliwość rozwoju, grania znakomitych ról. Obowiązkiem 

takiego przywódcy jest otaczanie się 

lepszymi od siebie. Mam człowieka, z którym chcę 

ten teatr budować. Jest to osoba najodpowiedniejsza, 

jeśli chodzi o merytoryczną i artystyczną stronę. 

Ze sprawami zarządzania i marketingu sobie 

poradzę. Działam rozważnie krok po kroku i wiem, 

że trzeba dbać o jakość pracy, by nie kojarzyć się 

z fuszerką. 

Jakie miejsce dla siebie szykuje Pan w teatrze? 

Czy przyjdzie czas na reżyserię? 

Nie zamierzam zajmować się reżyserią. 

Dlaczego postanowił Pan otworzyć swój teatr 

w Warszawie? 

Jedynym innym miastem, gdzie można byłoby otworzyć 

taki prywatny teatr, jest Wrocław. Jednak 

ja urodziłem się w Warszawie, jestem warszawianinem. 

Chcę stworzyć mój teatr tam, gdzie jest 

centrum biznesu i kultury. To właśnie w Warszawie 

jest największa widownia i najwięcej spragnionych 

teatru ludzi. Stolica świetnie nadaje się 

do tego typu inicjatyw. 

Produkuje Pan przedstawienia, otwiera teatr, 

studiuje zarządzanie. Czy to oznacza przemianę 

aktora, artysty w biznesmena? 

To raczej pogłębienie chęci bycia lepszym artystą. 

Moja idea teatru nie wynika z tego, że chcę mieć 

wizytówkę z wydrukowanym stanowiskiem „dyrektor”. 

Chcę być po prostu lepszym aktorem. 

Emilian Kamiński podczas prac nad otwarciem 

własnego teatru schudł 12 kilo. Jak zamierza Pan 

radzić sobie z taką masą stresu? 

Czasem zastanawiam się, po co biorę na barki 

tego typu wysiłek. Jednak zawsze dochodzę do 

wniosku, że gdybym go nie brał, to bym się cofał. 

W życiu podejmowałem się różnych zadań. Dziesięć 

lat temu produkowałem sam swoje płyty, które 

wydawałem potem w pokaźnych, platynowych 

nakładach. Wybudowałem dom 500 km od Warszawy, 

bo po prostu uważałem, że tam jest jego 

miejsce. Wyprodukowałem swoje pierwsze przedstawienia 

z Eugeniuszem Korinem. Te wszystkie 

sytuacje i zadania były bardzo stresogenne 

i obciążone dużym ryzykiem. Wówczas wydawało 

mi się, że są to rzeczy nie do pokonania. To, co robię 

teraz, również jest wspinaniem się na olbrzymią 

górę. A ja lubię chodzić po górach. I nie są to 

wyzwania dla samych wyzwań. To konsekwencja 

rynkowego myślenia o dzisiejszej sztuce. A receptę 

oczywiście posiadam: jak mam stres, to sobie 

myślę, że nie ma się czym przejmować, bo i tak 

niedługo wszyscy umrzemy. 

Czy obok prywatnego teatru zamierza Pan również 

śladem Jandy i Kamińskiego otworzyć fundację 

kulturalną? 

Bardzo kibicuję wszystkim kolegom, ale mam 

własne plany. Moja ścieżka jest od dawna sprecyzowana. 

Teatr Krystyny Jandy jest teatrem na przyzwoitym 

poziomie, ale drogim. Czy Pan również planuje 

stworzyć teatr dla wybranych? 

Umówmy się tak – kupi pani bilet na nasze 

przedstawienie „Fredro dla dorosłych” do Teatru 

Komedia za 95 złotych. To obecnie najdroższe 

przedstawienie w stolicy, a bilety można kupić 

najwcześniej na czerwiec. Kiedy obejrzy pani to 

przedstawienie odpowie mi, czy warto zapłacić 

95 złotych za ten perfekcyjnie wyreżyserowany 

spektakl i powie mi pani, czy to zbyt wygórowana 

stawka. Czy lepiej za 70 złotych dostać coś, co nie 

ma znamion sztuki, czy wydać 95 złotych i dziękować 

artystom, że dzięki nim zapomniała pani, że 

życie bywa czasem smutne i trudne. Oczywiście 

w sytuacji, jeśli przedstawienie się pani nie spodoba 

zwrócę pani pieniądze. 

Ludzie, którzy nie są zamożni też mogą korzystać 

z tych dobrodziejstw. W teatrze, który stworzę, będzie 

mnóstwo inicjatyw prospołecznych, proedukacyjnych 

teatralnie. Miasto może przyczynić się 

do tego, żeby ci, których nie stać na bilet na drogie 

przedstawienia, mogli przyjść i je obejrzeć. 

W jaki sposób? 

Część z nich musi być dotowana. Wyobraźmy sobie, 

że chcemy wystawić „Króla Leara” w budżecie 

takim, jaki powinien być na ten spektakl przeznaczony. 

U mnie w teatrze widownia będzie liczyła 

600 miejsc. Choćby wszystkie zostały sprzedane, 

to z biletów nie bylibyśmy w stanie opłacić takiego 

przedstawienia. Jeżeli przedstawicielom polityki 

kulturalnej zależy na tym, by wielcy aktorzy grali 

15

Postaci 

w wielkiej literaturze, to muszą zrozumieć, że lepiej 

przyznać dotację teatrowi prywatnemu. Lepiej dofinansować 

taki teatr niż za grube pieniądze utrzymywać 

kilkadziesiąt polskich zespołów, które i tak 

nie zrealizują spektaklu na wymaganym poziomie. 

We współczesnym showbiznesie można zauważyć 

pewien trend. Aktorskie gwiazdy są już nie tylko 

ikonami mody, ale wyznaczają obyczaje czy nawet 

polityczne zachowania. Z czego wynika Pana zdaniem 

taka nadinterpretacja zawodu aktora? 

Z możliwości zarobienia na aktorze pieniędzy. Artyści 

są bardzo medialnymi osobami, ale rzadko 

znają się na rzeczach, które promują. Często są 

wykorzystywani bezwiednie. Kapitalizm stwarza 

możliwość zarobienia i zarabia się również na 

popularnych twarzach. Staram się jak najmniej 

angażować w takie rzeczy, ale z drugiej strony nie 

widzę w tym nic złego. 

A co dziś Pana najbardziej drażni w ludziach? 

Chamstwo i lenistwo. 

A czego się dziś Pan boi? 

Tego, co większość ludzi. To znaczy, by nie spotkało 

ich coś niespodziewanego. Jednak nie lubię 

myśleć o tych rzeczach. 

Na jednym z chatów internetowych powiedział 

Pan, że obserwuje kryzys mężczyzny. Jakie są 

według Pana jego przyczyny? 

Przede wszystkim odwieczna chęć robienia pieniędzy 

na ludzkich słabościach i na głupocie. Dziś zarobić 

można na wszystkim. Kiedyś świat był mniej 

16


kolorowy. Podziały były bardziej wyraziste. Łatwiej 

było jasno określić, co przynależy mężczyźnie, a co 

kobiecie. Dziś się to wszystko zaciera. 

Pytam Pana o te sprawy dlatego, że w pewnym 

momencie przylgnęła do Pana łatka amanta. Jak 

Pan reaguje na takie etykietki? 

W przeciwieństwie do innych amantów, którzy się boją 

tego określenia, ja się z tego cieszę i nie bronię. Nie 

mam problemu z tym, żeby na scenie czy na ekranie 

udowodnić, że takie etykietki nie robią na mnie żadnego 

wrażenia. Wydaje mi się, że tylko aktor ograniczony 

w swoim aktorstwie może się pieklić i denerwować. 

Bycie amantem to nie tylko uroda, ale też odpowiedni 

sposób zachowania... 

Sposób zachowania? A jaki? 

Na przykład pewność siebie... 

Mogę panią zapewnić, że mężczyzna zaczyna się 

tam, gdzie czegoś nie wie, albo tam gdzie nie jest 

pewny siebie. 

Robi Pan w życiu zawodowym wiele rzeczy: gra 

w teatrze, filmie, nagrywa płyty, dubbinguje Pan 

głosy bohaterów filmów dla dzieci i dla dzieci nagrywa 

Pan także bajki. Która z tych działalności 

sprawia Panu największą frajdę? 

Największą frajdę sprawia mi spotykanie w pracy 

interesujących osób. Ostatnio podkładałem głos 

do postaci Hortona w hollywoodzkiej bajce „Horton 

słyszy Ktosia”. Przy tej okazji spotkałem Miriam 

Aleksandrowicz, legendarną reżyserkę dubbingową. 

Kilka dni pracowaliśmy razem w Budapeszcie. 

Podczas tego pobytu praca przeplatana była dowcipnymi 

anegdotami o naszym środowisku. Nie 

dość, że się ubawiłem, to jeszcze zrobiliśmy kawał 

dobrej roboty. Lubię też wspominać współpracę 

z poszczególnymi twórcami. Kiedy spotykam się 

przy realizacji filmu z takimi osobami jak Magda 

Piekorz, Wojciech Kuczok i Marcin Koszałka mam 

wrażenie, że ta praca to coś więcej niż tylko zawód. 

Do tej pory nie grywał Pan w serialach. Dlaczego? 

Jakoś na razie nie zdarzyło się. 

W internecie można było ostatnio przeczytać, 

że zagra Pan w nowym filmie o Janosiku. 

Jest to próba powrotu do niezwykle ciekawej 

produkcji, którą robiliśmy kilka lat temu. 

Mówi Pan, że nie umie śpiewać, ale zdecydował 

się Pan nagrać płytę z melorecytacją Pana Tadeusza. 

Czy to z miłości do muzyki, czy realizacja 

jednego z marzeń? 

Już to mówiłem setki razy, bo to było dziesięć lat 

temu. Tak naprawdę zrobiłem to z przekory. Ktoś 

mi nie chciał tego wydać. Pomyślałem: jak to jest 

możliwe, żebym ja tego nie zrobił? No i zrobiłem. 

• 

17

Postaci 

18



– buntownik 

tekst: Rafał Gałecki 

foto: TCM 

„Kiedy aktor odgrywa scenę dokładnie 

według poleceń reżysera, to nie jest 

żadna gra. To wykonywanie instrukcji. 

Każdy o fizycznych predyspozycjach 

może to robić. Zadaniem reżysera 

jest prowadzić, wskazywać kierunek. 

Wtedy aktor przejmuje kontrolę. Musi 

mieć przestrzeń, swobodę wyrażania 

siebie w swej roli. Bez tej przestrzeni 

aktor jest niczym więcej niż tylko 

bezmyślnym robotem z piersią 

pełną przycisków.” 

– James Dean 

19

Postaci 

James Byron Dean, zodiakalny wodnik, urodził się 

8 lutego 1931 r. w Stanach Zjednoczonych, w Marion, 

malutkim miasteczku stanu Indiana, przez 

długi czas znanym tylko z tego, że właśnie tam 

przyszedł na świat aktor, który podbił serca młodzieży 

na całym świecie. Tam też spędził pierwszych 

pięć lat szczęśliwego dzieciństwa, póki jego 

ojciec Winton Dean, technik dentystyczny, nie 

otrzymał propozycji pracy dla rządu i nie przeniósł 

się wraz z rodziną do Los Angeles. W Kalifornii 

James mieszkał przez cztery ciężkie lata, patrząc, 

jak jego ukochaną matkę powoli wyniszcza nowotwór. 

Choć mały James widział cierpienie matki, 

rodzice ukrywali przed nim tę smutną prawdę, 

co stało się później przyczyną jego udręki. Choroba 

i śmierć nie dawały mu spokoju przez długi 

czas i wywarły wielki wpływ na jego dalsze życie 

i karierę. Kiedy Mildred Dean zmarła, jej zapracowany 

mąż oddał dziewięcioletniego syna pod 

opiekę wujostwu, uznając, że tak będzie dla niego 

lepiej. W ten sposób James powrócił do Indiany, 

gdzie na farmie ciotki i wujka spędził kolejnych 

kilka lat swego życia, rozwijając swoje artystyczne 

zdolności. Później wspominał, że życie na farmie 

wiele go nauczyło: „Obserwacja krów, świń i kurczaków 

może być pomocna dla aktora i wzmocnić 

jego charakter. Tyle się od zwierząt nauczyłem. Na 

przykład przestały mnie przerażać. Pozostawałem 

w bliskości z naturą i dzięki temu mogę teraz docenić 

piękno stworzenia świata.” 

Był bardzo wrażliwy i utalentowany. Uczył się gry 

na skrzypcach i zagrał w kilku kameralnych koncertach, 

tańczył na scenie i wyrażał się twórczo, 

lepiąc z gliny. W wolnych chwilach zajmował się 

tym, czym większość jego rówieśników, zgodnie 

z ówczesną amerykańską modą, czyli promowanym 

w szkołach sportem. Lekkoatletyka pozwoliła 

nabrać mu tężyzny fizycznej i ukształtowała jego 

sylwetkę, dzięki której mógł być później narodowym 

symbolem seksu dla wszystkich przedstawicielek 

płci przeciwnej, i nie tylko. Choć skrzypce, 

a później także i taniec porzucił, zamiłowanie do 

lepienia figurek z gliny przetrwało, a rzeźbiarstwo 

zmieniło się w jego hobby, jedno z wielu, takich 

jak na przykład jazda konna. 

Prawdziwą pasją była natomiast motoryzacja – od 

dziecka pociągały go szybkie motory i samochody, 

interesował się ich mechaniką i wyścigami. Jego 

przygoda z motoryzacją zaczęła się w wieku 16 lat 

od czeskiego motoru Whizzer. Później był Harley, 

Norton, Indian, włoski skuter Lancia i brytyjski 

Triumph T-110. Jego pierwszym samochodem był 

Chevy z 1939 r., którego sprezentował mu ojciec, 

gdy James skończył 18 lat. Pięć lat później, już za 

własne pieniądze kupił sobie czerwonego MG, 

a następnie białego Forda. Gdy w 1955 r. wraz z 

premierą „Na wschód od Edenu” zyskał sławę i 

pieniądze, mógł pozwolić sobie na zakup wymarzonego 

Porsche 356 Super Speedster, którym 

startował w trzech wyścigach. W Palm Springs 

Road Races James zajął trzecie miejsce i dzięki 

dyskwalifikacji rywala przeskoczył na drugie. 

W kalifornijskich wyścigach Minter Field Bakersfield 

zajął trzecie miejsce i pierwsze w swojej 

klasie. W Santa Barbara osiągnął czwartą pozycję, 

zanim zepsuł mu się samochód. Wtedy, po kolejnym 

sukcesie w filmie „Buntownik bez powodu”, 

zakupił Porsche 550 Spyder. Samochód stuningował, 

pomalował na srebrno i nadał mu numer 

„130” oraz przydomek „Mały Bękart”. Niecałe 

dwa miesiące później jego pasja okazała się jednak 

zgubna, a „Mały Bękart” pechowy... 

Pod opieką wujostwa przebywał James do czasu 

ukończenia liceum. Wówczas powrócił do Kalifornii, 

gdzie podjął dalszą naukę w Junior Celledge 

w Santa Monica, a później studia na UCLA, Uni- 

wersytecie Kaliornijskim w Los Angeles. To właśnie 

wtedy rozpoczął swoją przygodę z aktorstwem, 

uczęszczając na warsztaty aktorskie Jamesa 

Withmore’a. Jego pierwszą płatną pracą związaną 

z zawodem aktora było wystąpienie w reklamówce 

Pepsi. James wystąpił jeszcze w kilku innych 

reklamach, odegrał kilka drobnych ról w filmach i 

na deskach sceny teatralnej, po czym zimą 1951 r. 

za radą Withmore’a wyjechał szukać szczęścia w 

Nowym Jorku. Wyjazd szybko okazał się słuszną 

decyzją, bo niecały rok później, w liście do rodziny 

z Fairmount, napisał: „Poczyniłem wielkie postępy 

w rzemiośle. Po miesiącach przesłuchań, z dumą 

zawiadamiam, że zostałem członkiem Actors Studio. 

To największa szkoła teatralna. Należą do niej 

wielcy ludzie, tacy jak Marlon Brando, Julie Harris, 

Arthur Kennedy, Mildred Dunnock... Tylko nieliczni 

się do niej dostają i jest całkowicie bezpłatna. 

To najlepsza rzecz, jaka może spotkać aktora. 

Jestem jednym z najmłodszych. Jeśli się utrzymam 

i nic nie zakłóci mojego rozwoju, pewnego dnia 

będę mógł odpłacić się czymś światu.” Actors 

Studio było renomowanym stowarzyszeniem, 

zrzeszającym zawodowych aktorów, reżyserów teatralnych 

i dramatopisarzy, założonym w 1947 r. 

przez Elię Kazana, Cheryla Crawforda i Roberta 

Levisa. Były to raczej warsztaty aktorskie, a nie 

20


nera w jednym z lokali na Broadwayu. Tak żył do 

czasu premiery sztuki „See the Jaguar”. Zanim 

porzucił pracę kelnera, zdążył wystąpić jeszcze 

w siedmiu programach telewizyjnych. Sztuka „See 

the Jaguar” okazała się przełomem w jego życiu 

i od tej chwili zaczął regularnie otrzymywać drobne 

role w filmach oraz sztukach teatralnych, kon- 

szkoła, rozwijające metodę Stanisławskiego, 

a więc kierujące się zasadą realizmu gry aktorskiej. 

James zaprzyjaźnił się z wieloma spośród 

członków Actors Studio, zwłaszcza tymi, których 

wymienił z nazwiska w swoim liście. Z Arthurem 

Kennedym pracował przy sztuce „See the Jaguar”, 

wystawianej na Broadwayu, z Mildred Dunnock 

w „Padlocks”, natomiast w 1955 r. razem z Julie 

Harris wystąpił w głośnej ekranizacji powieści 

noblisty Johna Steinbecka „Na wschód od Edenu” 

w reżyserii samego Elii Kazana, czyli w jednym 

z trzech filmów, które zapewniły mu wieczną sławę. 

Zagrał tam rolę zbuntowanego i skłóconego 

z ojcem Caleba, za co został później wyróżniony 

przez Akademię Filmową. 

Jego kariera aktorska zaczęła się rozkręcać na dobre 

od chwili, kiedy w 1951 r. zamieszkał w Nowym 

Jorku. Szczęśliwie uczestnictwo w warsztatach artystycznych 

Actors Studio było bezpłatne. James 

mógł sobie na nie pozwolić. Trzeba wiedzieć, że 

początkowo utrzymywał się jedynie z malutkiej 

pensji i napiwków, pracując jako pomocnik keltynuując 

jednocześnie swą karierę telewizyjną. 

W 1951 r. zagrał uczestnika wojny koreańskiej 

w filmie „Bagnet na broń”, rok później marynarza 

w „Żeglarze, strzeżcie się” i młodego chłopaka 

w komedii „Has Anybody Seen My Gal?” Na Broadway 

powrócił jeszcze raz, w 1954 r. w głośnej sztuce 

„The Immoralist”. 

Jako bohater pierwszoplanowy, James Dean wystąpił 

jedynie w trzech filmach. Wszystkie trzy zrobiono 

w pamiętnym 1955 roku. Rola Cala w „Na 

wschód od Edenu” przyniosła mu światową sławę 

i duże pieniądze, które pozwoliły mu zrealizować 

swoje marzenia i kupić sportowy samochód Porsche 

550 Spyder. W „Buntowniku bez powodu” 

zagrał zbuntowanego nastolatka Jima Starka, 

a rola ta uczyniła z niego nieśmiertelny symbol 

buntu wobec zastanego porządku świata, ikonę 

nonkonformistycznej postawy życiowej. Sukces 

sprawił, że przeniósł się do Hollywood. W swoim 

ostatnim filmie „Olbrzym”, którego premiera odbyła 

się w 1956 r., partnerował Elizabeth Taylor 

i Rockowi Hudsonowi. Za rolę w „Na wschód od 

Edenu” i „Olbrzymie” Akademia Filmowa wyróżniła 

go dwiema nominacjami do Oscara. Obie nominacje, 

jako jedyny aktor w historii kina, otrzymał 

już pośmiertnie. 

Zginął tragicznie 30 września 1955 r. w wypadku na 

kalifornijskiej autostradzie w Cholame, w zderzeniu 

czołowym, w drodze na kolejne swoje wyścigi. Do 

końca pozostał wierny swojej życiowej maksymie: 

„Trzeba marzyć tak, jakby miało się żyć całą wieczność 

i żyć tak, jakby się miało umrzeć jutro.” 

• 

21

Postaci 

Ryzyko jest napędem biznesu, 

napędem rozwoju. Trzeba 

ryzykować, ale w mądry 

sposób. Nie rzucać na szalę 

wszystkiego, co się ma. 

Rozmowa z dr Ireną Eris 

Nie biegają 

rozmawiała: Ewa Zarzycka 

foto: A. Tyszko 

za mną paparazzi 

JDla mnie Pani historia.. 

Jeszcze nie skończona... (śmiech) 

To polska wersja amerykańskiego mitu od pucybuta do milionera. Wszak wszystko 

zaczęło się w budynku po piekarni, mąż maluchem rozwoził kremy do sklepów... Sądziłam, 

że w polskich warunkach taki start do sukcesu jest niemożliwy. 

Kiedy postanowiłam założyć własną firmę, nie miałam w planach stworzenia dużego 

przedsiębiorstwa. Marzyłam o takim miejscu, w którym mogłabym realizować się 

zawodowo, spełniać marzenia. Nie postrzegałam własnej działalności jako wejścia 

w sferę wielkiego biznesu. po prostu byłam niezadowolona z dotychczasowej pracy 

i chciałam pracować „na swoim”. 

To znaczy? 

Pracowałam w warszawskiej Polfie, w Zakładzie Badawczo-Wdrożeniowym. Wydawało 

mi się, że będzie to ciekawe zajęcie, ale nazwa zakładu nie pokrywała się z tym, co 

się tam robiło. Nie o takiej pracy marzyłam. Znałam dwa języki obce, miałam doktorat 

Uniwersytetu Humboldta i chciałam czerpać satysfakcję z tego, co robię. Tamta posada 

mi tego nie oferowała. 

Wzięła Pani sprawy w swoje ręce na długo przedtem, nim były prezydent do tego zaczął 

nawoływać... 

Tak. To był 1983 rok. Wtedy myślałam, że do końca życia będę pracowała w swoim 

małym laboratorium. Chciałam, żeby się utrzymało, żebym mogła je unowocześniać, 

rozwijać. W tamtych czasach, rzemieślnicy, za jakiego byłam uważana, nie cieszyli się 

uznaniem władz. We wszystkim bardzo pomagał mi mój mąż. Na samym początku zrobiliśmy 

prostą kalkulację na kartce papieru – teraz to się nazywa businessplan: tyle 

na podatki, takie przychody, czy będzie z czego zapłacić pracownicy – zatrudnialiśmy 

wtedy jedną osobę. Wynik naszych obliczeń był taki: jak uda nam się produkować miesięcznie 

pięć tysięcy kremów, to będę w stanie prowadzić laboratorium. Zaczęłam od 

22

jednego kremu, a marzyłam o produkcji serii, gamy różnorodnych kosmetyków, które 

kobiety mogłyby dobierać do indywidualnych potrzeb... I to było tyle, nie pragnęłam, 

niczego ponad to. 

Wydaje mi się, że Pani ma duszę nie tyle biznesmena, ile naukowca, badacza. 

Dla mnie ważny jest produkt. Na tym się znam, wiem, jak powinien wyglądać, z czego 

powinien się składać, co mieć w środku. Sama jestem kobietą, intuicyjnie czuję, 

czego kobiety potrzebują. Obserwuję nieustannie rynek zarówno z punktu widzenia 

zawodowego, jak i z moich naukowych zainteresowań. Cały czas wprowadzam nowe 

produkty, wychodzę naprzeciw oczekiwaniom moich klientów. Po 1989 roku, kiedy 

pojawiły się większe możliwości rozwoju, zaczęłam myśleć o tym, by realizować tzw. 

holistyczne podejście do piękna. Czyli całościowe podejście do człowieka, oparte na 

skutecznej pielęgnacji, indywidualnej i profesjonalnej kosmetyce oraz na zrównoważonym 

wypoczynku. Zaczęliśmy tworzyć produkty do profesjonalnych zabiegów kosmetycznych, 

budować sieć Kosmetycznych Instytutów Dr Irena Eris. Dziś jest ich już 

29, w tym trzy za granicą – w Bogocie, Pradze, Kaliningradzie. W 2001 roku powstało 

wyjątkowe Centrum Naukowo–Badawcze, gdzie prowadzimy m.in. bardzo zaawansowane 

badania na wyizolowanych hodowlach komórek skóry (In vitro) oraz badania 

aplikacyjne w pracowni In vivo. Nieustanie szukamy nowych kompleksów substancji 

aktywnych, tak aby tworzyć naprawdę innowacyjne, bezpieczne i coraz skuteczniejsze 

produkty. 

Więc ta nowa rzeczywistość nie przestraszyła Pani? 

Pod koniec 1989 r. Laboratorium było już dużą firmą. Zaczęliśmy się wyróżniać w sektorze 

rzemiosła. Rzemiosło było dozwolone w socjalistycznej rzeczywistości, ale nie 

mogło się zbytnio rozrastać. Były narzucone granice. Więc w 1989 roku bałam się tego, 

że zaraz nastąpią jakieś działania, żeby ukrócić moją „rzemieślniczą” działalność. 

A nie konkurencji czy tego, że nie znajdzie się Pani na rynku? 

Nie. Zawsze interesowało mnie i nadal interesuje to, co robię ja i moja firma, a nie 

konkurencja. Jest to nasza żelazna zasada, wpisana też już oficjalnie w strategię 

firmy: cenimy konkurencję, ale nie naśladujemy jej. Idziemy swoją drogą. To jest 

nasz sposób na biznes. Robię swoje, to, do czego jestem przekonana, co uważam za 

słuszne. Naśladując konkurencję, nie można być przecież innowacyjnym, a mnie nie 

dawałoby to satysfakcji. 

Kiedy dziesięć lat temu pomyśleliśmy o działalności hotelarskiej, ludzie z branży kosmetycznej 

dziwili się czemu „wchodzimy” w hotelarstwo. Dla nas, decyzja o budowie 

pierwszego hotelu, zawiązana była z potrzebą stworzenia w Polsce SPA. Miejsca, którego 

do tej pory w naszym kraju nie było, w którym, w luksusowych warunkach można 

zadbać zarówno o ciało, jak i o duszę. Choć decyzja o budowie hotelu była ryzykowna, 

instynktownie czułam, że idziemy w dobrym kierunku. I miałam rację. 

Z tą decyzją wiązało się duże ryzyko? Nie bała się Pani? 

Tak. To oczywiście wiązało się z ryzykiem. Nigdy do końca nie jesteśmy pewni, czy 

nowa droga, na jaką wkraczamy będzie zaakceptowana, czy to jest to, czego klient 

oczekuje. Uważam, że ryzyko jest napędem biznesu, napędem rozwoju. Trzeba ryzykować. 

Tylko w mądry sposób, nie rzucać na szalę wszystkiego, co się ma. Nie robić z 

biznesu ruletki. Ale po to, aby się rozwijać, trzeba przecież podejmować nowe wyzwania. 

Nie wolno stać w miejscu. 

Jest Pani odważną kobietą? 

Jestem pewna tego, co robię zawodowo. Jednak do odważnych osób raczej nie można 

mnie zaliczyć. Bywam na pewien sposób nieśmiała. Nie pociąga mnie podniesiony 

poziom adrenaliny. Cenię sobie spokój. Odważny człowiek, to moim zdaniem taki, 

który potrafi wykazać się ową odwagą na każdym polu, zarówno tym osobistym, jak 

zawodowym. 

Czy można się nauczyć biznesu? 

Oczywiście, że można. Tak, jak można nauczyć się w życiu wszystkiego, opanować 

teorię na pamięć. Tylko pozostaje pytanie, czy nie mając słuchu muzycznego, będziemy 

czysto grać na skrzypcach? Do tego, by być dobrym, w tym, co się robi potrzebne 

jeszcze jest to coś. 

23

Postaci 

Talent? 

Tak, chociaż, czym jest talent to trudno określić. Może bardziej intuicja? 

A czy kobieta prowadzi inaczej przedsiębiorstwo niż mężczyzna? 

Często sama się nad tym zastanawiam. Wydaje mi się, że nie można dzielić zarządzających 

firmami na kobiety i mężczyzn. Każdy człowiek jest inny i ma odmienny 

sposób zarządzania. 

foto: Beata Wielgosz 

Z ostatnich badań publikowanych przez CBOS wynika, że niechęć do ludzi bogatych, 

do bogacenia się już Polakom przeszła. Ale nadal pokutuje hasło, że pierwszy milion 

w biznesie trzeba ukraść. Czy warto z tym walczyć? Może poczekać, aż samo zgaśnie? 

Na pewno nie można tego akceptować, chociaż walka z takim myśleniem jest bardzo 

trudna. Łatwo jest spekulować, trudniej zacząć pracować na własny rachunek, podjąć 

ryzyko i zrobić coś samemu. Takie narzekanie i brak wiary we własne możliwości, to 

już nasza narodowa przywara. Boleśnie prawdziwe jest w naszym kraju powiedzenie: 

skoro ja nie mam krowy, a sąsiad ma, to daj Boże, by mu zdechła. Taka niczym nieodparta 

zazdrość, to usprawiedliwienie swojej niemocy, tego, że mi się nie udało, a 

może po prostu nie chciało? 

Odniosła Pani sukces zawodowy, ma Pani udane życie prywatne. 

Udane życie rodzinne czy zawodowe w pewnym sensie zależą od nas. To prywatne, 

trzeba pielęgnować. Żeby zaś praca zawodowa przynosiła satysfakcję, pamiętajmy, 

aby czerpać z niej jak największą radość, aby nie spowszedniała, stając się codzienną 

rutyną. Nie jestem pracoholikiem, i bardzo nad tym pracuję, żeby nim się nie stać. 

Uważam, że wszystko ma swoje miejsce. Staram się oddzielać życie zawodowe od 

sfery prywatnej. Mimo, że czasami jest ciężko, bo moja firma, to moje życie. Nie traktuję 

jednak pracy jako obowiązku, tylko jako. 

Rozwój? 

Jak rozwój, jak hobby, coś przyjemnego. A jeżeli coś lubimy robić, to nie przeliczamy 

czasu, jaki w to wkładamy. 

Ale nawet od najbardziej ulubionej pracy trzeba odpocząć. Jak Pani to robi? 

Po to są weekendy. W weekendy nigdy nie pracuję, firma też. I tak było od początku. 

Nawet wtedy, gdy jeszcze funkcjonowało coś takiego, jak robocza sobota, my mieliśmy 

wolne. Bo wiem, jak ważny jest odpoczynek. W weekendy zazwyczaj wyjeżdżamy 

z mężem za miasto, a kiedy czujemy się bardziej zmęczeni, to gdzieś dalej. Na urlop. 

Na tydzień, dziesięć dni. Więcej czasu nie potrzebuję. Na długim urlopie, powiem 

szczerze, zaczynam się nudzić – troszkę brakuje mi pracy. Wolę odpoczywać częściej, 

ale krócej. 

Jak to jest, gdy się prowadzi z mężem firmę? W pracy razem, w domu razem... 

Ale my nie zasiadamy do domowego stołu i nie rozmawiamy o firmie. Po prostu żyjemy 

razem! Normalnym, rodzinnym życiem. 

Czyli w domu już nie prowadzicie państwo firmy? 

Nie ma na to czasu. Jest jeszcze dziecko. Pochłaniają nas sprawy domowe. Nie prowadzimy 

firmy przez 24 godziny. Praca przestałaby być wtedy przyjemnością. 

Czuje się Pani osobą publiczną? 

Niestety tak. 

Niestety? 

Bardzo często to przeszkadza, bo nie jestem osobą anonimową, nawet jak mi się 

wydaje, że tak jest. Na szczęście nie biegają za mną paparazzi. Oczywiście w byciu 

osobą publiczną jest trochę przyjemności, bo jest to pewne wyróżnienie i ogromna 

radość, kiedy ludzie na ulicy dziękują za to, co robię. Ale z drugiej strony jest to 

w pewnym stopniu pozbawienie prywatności, którą bardzo pielęgnuję i która jest dla 

mnie niezwykle istotna. 

Marka Pani kosmetyków jest uznana, ale to się stało bez epatowania klientów spotami 

reklamowymi w telewizji. To przyjęta strategia? 

Kiedy wkraczaliśmy w nowy świat gospodarczy w 1989 roku, firma była już znana. 

Jej rozwój, od 1983 do 1989, roku nie był stymulowany przeze mnie, tylko przez naszych 

klientów, którzy cenili jakość produkowanych przez nas kosmetyków i pocztą 

pantoflową polecali sobie moje produkty. Przyjeżdżali do nas także ajenci sklepów 

kosmetycznych, ustawiali się w kolejce i prosto z maszyny pakującej zabierali produkty 

do swoich sklepów. 

Nie może chyba być większej satysfakcji dla producenta? 

Cieszyłam się, że to co robię, spotkało się z tak dużym zainteresowaniem. To dodaje 

skrzydeł, producentowi, stawiającemu w biznesie pierwsze kroki. W 1989 roku marka 

była już znana, miałam zaufanie klientów, ale nie byłam w stanie wyprodukować 

takiej ilości kosmetyków, ile potrzebował rynek. Wtedy zdecydowaliśmy z mężem, 

że zbudujemy własny supernowoczesny zakład. Zbudowaliśmy i nadal dostawiamy 

do niego kolejne części. Jak w klockach lego. 

Nie pożarła was też zachodnia konkurencja, chociaż ona wydaje olbrzymie pieniądze 

na reklamę. 

Zachodnie koncerny chyba troszeczkę zlekceważyły nasz rodzimy teren. Uważały, że 

Polska jest białą plamą, gdzie nic nie ma i wszystko się sprzeda. Okazało się, że tak 

nie jest. Długo byliśmy liderem na polskim rynku i nadal nim jesteśmy. Więc jak widać, 

nie ważne są krociowe wydatki na reklamę, ale zaufanie klienta. Bez niego nie 

można istnieć na rynku. 

• 

24

Jedyne takie miejsce w Polsce 

SPA 

Posiadłość Manor House oferuje wypoczynek w historycznych budynkach: XVII wiecznym Pałacu Odrowążów, XIX wiecznej 

Stajni Platera oraz w Termach Zamkowych, otoczonych parkiem ze starodrzewem i stawami. Dla Gości przygotowano 

programy Wellness & SPA o wspólnej nazwie „PIĘĆ KLUCZY DO SZCZĘŚCIA I ZDROWIA” opartych na filozofii życia 

w harmonii z samym sobą i otoczeniem: 

Łaźnie Rzymskie – zmysłowy relaks ciała i duszy przez wodę 

Studio Odnowy – dotyk piękna i energii życia 

Pokoje ofuro SPA – kąpiel ciała i duszy 

Witalna Wioska SPA – harmonia energii czterech żywiołów Ognia, Powietrza, Wody i Ziemi 

Ogród Medytacji – energia Ziemi, Drzew i moc Kamiennych Kręgów 

W ofercie SPA: pobyty z pakietami zabiegowymi na ciało, twarz, kręgosłup i wiele innych 

Zapraszamy na weekendy SPA oraz w okresie sylwestrowym i Świąt Bożego Narodzenia 

Pałac Odrowążów Stajnia Platera Termy Zamkowe 

Manor House Sp. z o.o. ul. Czachowskiego nr 56, 26-510 Chlewiska, 

25 

recepcja tel. +48 (0) 48 628 70 61, +48 (0) 44 682 12 21, www.manorhouse.pl, biuro@manorhouse.pl

Kraj 

O tym, co Grecji dała Wspólnota Europejska, 

z jakich doświadczeń może czerpać Polska, 

o produktach regionalnych, które warto 

chronić patentami oraz o sympatii jaką darzy 

nasz kraj opowiada Pantelis Carcabassis, 

ambasador Republiki Grecji w Polsce 

26

Grecja 

Greckie przemiany 

rozmawiał: Grzegorz Zieliński 

foto: Borys Czonkow 

NW latach 1981 – 1990 nastąpiły w Grecji znaczne 

przeobrażenia gospodarcze i rozpoczął się szybki 

rozwój ekonomiczny. Jaką rolę odegrało tu członkostwo 

i pomoc Wspólnoty Europejskiej? 

Wstąpienie do Unii zmieniło oblicze mojego 

kraju. Unia nadal zmienia Grecję, tak samo 

jak zmienia całą Europę. Otrzymaliśmy od Unii 

wszystko, na co tak bardzo liczyliśmy. Grecja 

zmieniła się z kraju średnio rozwiniętego, 

z ekonomią w znacznym stopniu opartą na rolnictwie, 

w rozwinięty i uprzemysłowiony kraj, 

którego gospodarka stale się rozwija. Mając 

takie doświadczenia, cieszyliśmy się mogąc 

powitać Wasz kraj w Unii cztery lata temu 

w Atenach. Jestem pewny, że i Wy już teraz odczuwacie 

wpływ Unii Europejskiej na Wasze życie. 

Dziś gospodarka Grecji w dużej mierze opiera się 

na turystyce. Na czym jeszcze? Czy rolnictwo nadal 

jest ważną gałęzią gospodarki kraju? 

Turystyka jest jedną z najważniejszych gałęzi 

naszej gospodarki. Cieszy nas, że nasz kraj odwiedza 

tak wielu turystów z Polski. Jednak rolnictwo 

jest wciąż ważne, ma bowiem związek 

z położeniem geograficznym Grecji, któremu 

zawdzięczamy znakomite warunki klimatyczne. 

Mamy też bardzo żyzne ziemie. Nasze produkty, 

podobnie jak te pochodzące z południa 

Francji i z Włoch, zdobyły zasłużoną renomę 

w Unii i na całym świecie. W związku z tym stale 

staramy się rozwijać przemysł rolniczy. Pozostaje 

on, wraz z turystyką, podstawą naszej 

ekonomii. Kolejną ważną dziedziną naszego 

przemysłu jest branża budowlana, która stale 

jest unowocześniana i rozwijana. 

Czy sądzi Pan, że w Polsce moglibyśmy czerpać 

z greckich doświadczeń gospodarczych? 

Wszyscy uczą się z doświadczeń innych. My korzystaliśmy 

z doświadczeń krajów, które wstąpiły 

do Unii przed nami. Nigdy nie jest się bowiem 

w 100 proc. gotowym do przystąpienia do Unii. 

Oczywiście można wszystko dostosować wcześniej, 

ale prawdziwa próba zaczyna się już po dołączeniu 

do tej organizacji. Tak jak my kiedyś, tak i 

Wy musicie się jeszcze wiele nauczyć. Na szczęście 

wielu Polaków mieszka w innych krajach Unii 

(w Grecji Wasi rodacy są jedną z największych 

mniejszości – jest ich około 100 tys.). Są jednymi 

z najlepszych pracowników, jakich mamy, a później 

wracają do Polski ze wszystkimi zdobytymi 

u nas umiejętnościami i doświadczeniem. To samo 

robili Grecy, kiedy wstąpiliśmy do ówczesnego 

EWG. Pracowali w Niemczech, we Francji i w innych 

krajach. Musicie się jeszcze wiele nauczyć, 

ale jesteśmy gotowi odpowiedzieć na każde Wasze 

pytanie, zresztą nie tylko my, ale i wszyscy 

członkowie Unii. 

Nawiązując do tego tematu. Kilka lat temu słynna 

grecka feta uzyskała status PDO, czyli Chronionej 

Nazwy Pochodzenia, czy uważa Pan, że Polska 

również powinna starać się uczestniczyć w tego 

rodzaju unijnych inicjatywach? 

My nauczyliśmy się tego od Francuzów i Włochów, 

którzy walczą o zachowanie świetnych 

regionalnych produktów. Ostatnio Włosi z Neapolu 

starają się zdobyć status PDO dla tradycyjnej 

Pizzy. Francuzi zastrzegli nazwy cognac, 

roquefort i szampan, my zaczęliśmy od fety, 

ale mamy zaplanowanych jeszcze kilka kolejnych 

produktów. Doradzamy naszym sąsiadom 

– Albanii, Bułgarii, Rumunii – by scharakteryzowali 

swoje specjalności, starali się jak 

najbardziej poprawić ich jakość i zatrzymać 

je u siebie. Wcześniej byłem ambasadorem 

w Albanii i od tego czasu powtarzam, że śliwowica 

jest dobra, nasza grecka rakija też jest 

niezła, ale nic nie dorównuje rakii, którą robią 

w Albanii. Oczywiście, żeby zastrzec tę nazwę, 

musieliby pokonać wiele przeciwności, bo trunek 

ten produkowany jest również w innych 

krajach, choćby w Turcji. Podobnie jest z bułgarskim 

kashkavalem czy Waszym oscypkiem. 

To wyjątkowe produkty, które warto opatentować. 

Według mnie nie powinniście ograniczać 

się do prostych produktów, jak sery, ale postarać 

się rozpropagować Wasze potrawy, jak 

27

Kraj 

wcześniej wymieniliśmy, czynią z Grecji wspaniałe 

miejsce na wypoczynek. 

bigos czy żurek. Ja mówię znajomym, że warto 

przyjechać do Polski, choćby po to, żeby spróbować 

tych jakże smacznych dań. 

Jak wygląda wymiana handlowa między naszymi 

krajami? 

Nie znam szczegółów, tym zajmuje się attache 

handlowy, ale chyba w Polsce najbardziej 

popularne są greckie produkty żywnościowe. 

Jednak to nie wszystko. Bardzo cieszy mnie 

fakt, że w Polsce działa wiele greckich firm 

budowlanych, zresztą w Grecji działają również 

polskie firmy. Oprócz tego nie kojarzę 

żadnej większej wymiany handlowej. Jednak 

mamy solidne podstawy, na których możemy 

tę wymianę budować. Dziś rano spotkałem 

się z greckim bankierem działającym w 

Polsce i z tego, co usłyszałem, wynikało, że 

możemy spodziewać się znaczącego wzrostu 

w tej dziedzinie. 

28 

Grecja jest w naszym kraju jednym z najbardziej 

popularnych kierunków turystycznych. Przyciąga 

nas bogata historia waszego kraju, mnóstwo antycznych 

zabytków, grecka kuchnia oraz klimat. 

A co Pan najbardziej lubi w swoim kraju? 

Historia, zabytki, kuchnia i klimat to wielkie 

zalety Grecji. Jednak według mnie, tym co czyni 

nasz kraj wyjątkowym jest niepowtarzalna 

kombinacja tych wszystkich elementów. Ci, 

którzy przyjadą do nas, żeby smacznie zjeść 

i napić się, będą zadowoleni. Ci, którzy przyjadą 

zwiedzać muzea, również się nie zawiodą. 

Także ci, którzy przyjadą odpocząć na plaży, 

znajdą to, czego szukają. Połączenie tych elementów 

sprawia, że Grecja jest wyjątkowa. Ale 

tak samo wyjątkowa jest Polska. Można tu znaleźć 

wszystko, od interesujących koncertów, po 

żurek, o którym już wspominałem. Te rzeczy 

sprawiają, że Polska jest dla mnie wyjątkowym 

krajem, tak samo jak wszystkie te rzeczy, które 

Co się Panu w Polsce i Polakach najbardziej podoba, 

a co przeszkadza, razi, co powinniśmy zmienić, 

poprawić? 

Nie tylko ja, ale i wszyscy zagraniczni dyplomaci 

bardzo sobie chwalą życie w Polsce. Mamy 

dostęp do tak wielu wydarzeń kulturalnych. To 

piękny kraj i wyjątkowo mili ludzie, którzy zawsze 

witają nas z uśmiechem na ustach. I fakt, 

że nie znam polskiego, jeszcze nigdy nie przeszkodził 

mi w porozumiewaniu się z Polakami. 

Nie miałem w Polsce nieprzyjemnych doświadczeń, 

może za wyjątkiem podróży Waszymi drogami, 

ale akurat to się wyraźnie poprawia. Jest 

jedna rzecz, którą zauważyłem, kiedy przyjechałem 

tutaj ponad dwa lata temu. Polska była jak 

kraj tuż po wewnętrznym konflikcie. Urodziłem 

się w 1951 roku, niedługo po naszej wojnie domowej, 

w tamtym okresie wszyscy patrzyli na 

wszystkich podejrzliwie, wszyscy się wszystkich 

bali. Podobne reakcje zaobserwowałem u Polaków, 

kiedy tu przyjechałem. Te długie dyskusje 

o przeszłości, lustracja, to wszystko zatruwało 

tutejsze życie. Teraz jest to mniej widoczne, co 

moim zdaniem jest czymś pozytywnym. Politycy 

zaczynają zajmować się obecnymi problemami 

i Polska powoli, ale pewnie włącza 

się do głównego nurtu polityki europejskiej. 

Zaczynają się liczyć współpraca, wspólnota 

z rodziną krajów europejskich i solidarność – 

a przecież to tutaj został wykuty ten termin. 

Jakie są najważniejsze zadania greckiej misji dyplomatycznej 

w Polsce? 

Wszyscy dyplomaci muszą lubić swoją pracę, 

pokochać miejsce, w którym się znajdują. Ich 

najważniejszym zadaniem jest przekazanie 

tych uczuć i pewnego zrozumienia, bo przecież, 

żeby coś pokochać, trzeba to zrozumieć. 

Dzięki temu można budować bardziej trwałe 

i mocne związki między krajami. Tym właśnie się 

zajmuję. I wydaje mi się, że osiągam w tym sukcesy, 

a przy tym poznaję ciekawych ludzi, a dla 

mnie to właśnie przyjaźń jest najważniejsza. 

•

Kraj 

Grecja jest krainą, która zachwyca prawie 

każdego turystę. Miłośników górskich wędrówek, 

amatorów pływania i nurkowania, fanów starożytności 

i archeologii, oraz prawdziwych smakoszy 

Grecja 

tekst: Maciej Kocuj 

foto: Gracka Organizacja Turystyczna 

odkryta na nowo 

30

Grecja 

Letnie miesiące, to bardzo gorący okres w tym regionie 

Morza Śródziemnego. Temperatury dochodzą 

do 40 stopni w cieniu, a w dużych miastach brakuje 

czasem wody. Jest tak sucho, że nawet drobna iskra 

może spowodować pożar lasu. Jeśli ktoś nie jest 

miłośnikiem upałów, to powinien zabezpieczyć sobie 

dostęp do apartamentu z klimatyzacją i basenu 

z chłodną wodą. Najlepiej jest jednak zwiedzać Grecję 

wiosną lub jesienią. Pogoda dopisuje tu przez 

cały rok. Średnie roczne temperatury wahają się 

w okolicach 19 stopni. 

Góry 

Na tych, którzy przepadają za górami, czeka potężny 

Olimp wznoszący się prawie na 3000 metrów. 

Jego szczyt spowity jest zawsze mgłą, ponieważ 

mieszkający tam greccy bogowie nie lubią, gdy się 

ich podgląda. Wędrować po górach można nie tylko 

w okolicach Olimpu. Prawie 80 proc. powierzchni 

Grecji stanowią góry. Malownicze szlaki prowadzą 

przez góry Pindos w Epirze, przez południową część 

górzystego Peloponezu, przez Rodopy, rozciągające 

się wzdłuż granicy z Bułgarią i centralną część Krety. 

Piękno greckich gór opisywali już starożytni poeci. 

Na przykład Horacego najbardziej zachwyciły czerwono 

błyszczące skały doliny Tempe porośnięte 

częściowo wawrzynami i ozdobione wiecznie leżącym 

na stokach śniegiem. 

Największe wrażenie na miłośnikach górskich 

widoków robią jednak „klasztory zawieszone na 

niebie”. Są to budowle sakralne zbudowane między 

XIV a XVI wiekiem w Tesalii na niedostępnych 

szczytach piaskowych ostańców skalnych wznoszących 

się pionowo nawet na wysokość 300 metrów. 

Ich tradycyjna nazwa pochodzi od głównego 

31

Kraj 

klasztoru – Meteoris. Budowle dawały schronienie 

prawosławnym mnichom przed obcymi wojskami 

najeżdżającymi tereny ówczesnego Cesarstwa 

Bizantyjskiego. Klasztory są tak niedostępne, że 

do niektórych z nich można wejść tylko podróżując 

w koszu wciąganym na linie. Kilka sakralnych 

budowli dostępnych jest dla turystów. Można tam 

w chłodnych, częściowo wykutych w skale wnętrzach 

podziwiać zabytkowe freski i ikony. Wyruszając 

na zwiedzanie, pamiętać trzeba o długich 

spodniach i bluzkach z długim rękawem. Osoby 

z gołymi ramionami nie są przez mnichów wpuszczane. 

Do naszych czasów w Tesalii przetrwały 24 

bizantyjskie klasztory zbudowane na piaskowych 

skałach. Cały kompleks wpisany jest na Listę Światowego 

Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. 

Kuchnia 

Prawdziwym bogactwem Grecji są oliwki. Najczęściej 

spotykanym krajobrazem są oliwne gaje, które ciągną 

się całymi kilometrami. Podróżując przez pagórki 

Tesalii lub Peloponezu możemy podziwiać zbocza 

porośnięte drzewkami oliwnymi. Najprzyjemniej jest 

robić to zatrzymując się na zacienionym poboczu, 

popijając wodę z przydrożnego źródełka. Czasem 

od miejscowego gospodarza można kupić trochę 

świeżych owoców. Soczyste winogrona, dojrzałe 

pomarańcze, wielkiego arbuza. Wszystko to bardzo 

zaostrza apetyt. 

Kuchnia grecka zdaniem smakoszy zaliczana jest do 

najlepszych kuchni świata. Greckie potrawy są zdrowe 

i proste w przygotowaniu. Sięgające starożytności 

i przekazywane z pokolenia na pokolenie tradycje 

kulinarne sprawiają, że Grecy to dobrzy kucharze. 

Pod upalnym niebem Grecji rośnie, dojrzewa i nabiera 

najlepszego smaku nieprzebrana ilość jarzyn, ziół 

i owoców. Dlatego miejscowa kuchnia charakteryzuje 

się częstym stosowaniem oliwek, czosnku, winorośli, 

pomidorów i papryki. Gyros, pita, tzatziki, musaka, 

ser feta, fasolada, sałatka grecka. Nazwy te są dobrze 

znane smakoszom na całym świecie. Kuchnia 

grecka jest smaczna i bardzo urozmaicona. Opiera 

się nie tylko na warzywach i owocach, ale również na 

baraninie, serach owczych, wieprzowinie i owocach 

morza. Nieodzownym dodatkiem greckiej kuchni jest 

miejscowe wino. Doskonałe wina produkowane są 

na wulkanicznej wyspie Santorini, równie zasłużoną 

sławą cieszy się białe wino „Robola”, pochodzące 

32

Grecja 

z Kefallonii. Kreta słynie głownie z wina „Logado”, 

a działająca na Półwyspie Chalcydyckim winiarnia 

Carras produkuje wyśmienite wino „Porto Carras”. 

Morze 

Jak mawiają Grecy, morze nie dzieli lądów, ale je 

łączy. Łatwo może zrozumieć tę sentencję każdy, 

kto płynął przez Morze Egejskie. Przy dobrej pogodzie 

i przejrzystym powietrzu można dostrzec tu ląd 

z odległości ponad 60 kilometrów. W ten właśnie 

sposób starożytni Grecy podróżowali przez Morze 

Śródziemne. Na Morzu Egejskim całymi miesiącami 

można żeglować wzdłuż linii brzegowej, która liczy 

sobie kilkanaście tysięcy kilometrów. Nic dziwnego, 

że Odyseusz wracał spod Troi przez 10 lat. 

dżając z północy do środkowej Grecji drogą przeciskającą 

się między górami, a morskim wybrzeżem, 

trafiamy na wielki pomnik spartańskiego wojownika. 

Stoi on przy Przesmyku Termopilskim w miejscu, 

gdzie rozegrała się słynna bitwa, w której 300 Spartan 

powstrzymało przez kilka dni wielką armię perską. 

Dzięki ich bohaterstwu miasta greckie mogły się 

przygotować do obrony i uniknąć podboju. 

Zabytki 

W Grecji podziwiać można wspaniałe ruiny antycznych 

budowli. Sławne cyklopowe mury w Tirynsie, liczne 

świątynie, amfiteatry, stadiony, kolumnady. Zobaczyć je 

można prawie wszędzie. W Atenach, Delfach, Epidauros, 

Koryncie, Olimpii, a także na wyspach Morza Egejskiego. 

ruiny Partenonu – najważniejszej budowli na Akropolu. 

Była to wielka świątynia poświęcona bogini 

Atenie, patronce Aten. To tutaj stał słynny posąg bogini 

stworzony przez Fidiasza. Posąg miał 12 metrów 

wysokości i zrobiony był ze złota i kości słoniowej. 

Nie przetrwał do naszych czasów, możemy tylko podziwiać 

jego niewielkie kamienne kopie. U podnóża 

Akropolu podziwiać można najsłynniejszy amfiteatr 

grecki – Teatr Dionizosa. To na nim były wzorowane 

wszystkie późniejsze teatry greckie i rzymskie. 

W roku olimpijskim trudno nie wspomnieć o Olimpii, 

najważniejszym miejscu kultu poświęconemu Zeusowi. 

Znajdują się tu ruiny stadionu, na którym starożytni Grecy 

co cztery lata rozgrywali igrzyska. Zwycięzcom zawodów 

stawiano pomniki. Zgodnie z tradycją zapalany jest 

Na tych, którzy lubią nurkować, czekają wspaniałe morskie 

głębiny. Dużo światła słonecznego i czysta woda 

gwarantują doskonałą widoczność. Po kamienistym 

dnie Zatoki Korynckiej i Morza Egejskiego niespiesznie 

przechadzają się kraby. Można tu zaobserwować setki 

gatunków ryb i innych morskich stworzeń. Jeśli ktoś 

wie, gdzie szukać, może zwiedzić zatopione wraki statków 

lub ruiny, które znalazły się pod wodą w wyniku 

dawnych trzęsień ziemi i wybuchów wulkanów. 

Starożytność 

Każdy miłośnik starożytności czuje się w Grecji jak 

ryba w wodzie. Na każdym kroku można tu trafić na 

zabytkowe ruiny i miejsca historycznych bitew. Wjeż- 

Najwspanialszy kompleks architektoniczny starożytnych 

budowli znajduje się na wysokim wzgórzu Akropolu 

w samym sercu Aten. Droga na wzgórze wiedzie 

przez Propyleje – monumentalną bramę z fasadami 

kolumn, której budowy nigdy nie ukończono. Tuż 

obok bramy stoi świątynia Nike. Jest to niewielka, ale 

dobrze zachowana budowla z pięknymi płaskorzeźbami 

przedstawiającymi bitwę pod Platejami. Została 

zbudowana dla uczczenia zwycięstwa Alkibiadesa. 

Dalej znajduje się Erechtejon z kariatydami, czyli 

pięknymi kolumnami wyrzeźbionymi w kształcie kobiet. 

Jedna z kariatyd została w czasach kolonialnych 

wycięta i wywieziona. Można ją podziwiać obecnie 

w British Museum. Wreszcie na końcu stoją wielkie 

tu znicz olimpijski, który potem wędruje przez cały świat, 

by dotrzeć na miejsce kolejnych igrzysk. Na półwyspie Peloponez 

warto też odwiedzić Mykeny. Tutaj znajdują się 

ruiny prawdopodobnie najstarszego greckiego miasta. 

Ruiny pałacu i grobowców odkrył w 1874 roku Henryk 

Schliemann. Jedną z odkopanych budowli był podziwiany 

przez Juliusza Słowackiego grób Agamemnona. 

Najbardziej interesującą z greckich wysp jest Kreta. Znajdują 

się na niej liczne pozostałości kultury minojskiej 

z II tysiąclecia przed Chrystusem. Najlepiej zachowane 

zabytki znajdują się w Knossos, Fajstos, Mallos i Gurni. 

Są to ruiny pałaców królewskich i świątyń, nekropolie, 

ponadto zabytki sztuki bizantyńskiej i weneckiej. 

• 

33

Pasje 

Cygarowe 

menu 

34 

Zwyczajowo cygara i cygaretki kojarzone są z luksusem i zamkniętym kręgiem 

Gentlemen’s Club. I choć powoli zaczyna sięgać po nie coraz więcej osób 

spoza tego kręgu, nie straciły one swojego ekskluzywnego charakteru. 

Palenie cygar pozostaje wciąż rytuałem. Warto znać rządzące nim reguły 

C 

tekst i foto: Altadis Polska 

Cygaro można wypalić o dowolnej porze dnia. 

Ogólna zasada głosi, że we wcześniejszych 

godzinach należy palić gatunki lżejsze, a wraz 

z upływającymi godzinami – mocniejsze. Cygaro 

możemy zapalić po dowolnym posiłku – lunchu 

lub kolacji. Tytoń sprawia większą przyjemność, 

gdy żołądek jest pełny, a choćby drobna przekąska 

gwarantuje, że palenie nie wywoła nudności. 

W kwestii doboru właściwego cygara do potrawy 

nie ma zasad, kluczowe znaczenie ma przeznaczenie 

na tę przyjemność odpowiednio długiego 

czasu. Na ogół trudno znaleźć go po śniadaniu 

lub lunchu, gdyż posiłki te spożywa się w porze 

załatwiania rozmaitych spraw. Jeśli jednak mamy 

ochotę na dopełnienie go cygarem, odpowiedni 

będzie niewielki format, który zajmie nam do pół 

godziny. np. Demi Tasse. Kolacja, jako ostatni 

posiłek dnia, stwarza na ogół najlepszą okazję 

do wypalenia cygara. Przed głównym posiłkiem 

możemy wypalić mniejszy format, jak Perla czy 

Coronita. Natomiast już po kolacji możemy pozwolić 

sobie na większe cygaro, takie jak Churchill 

czy Robusto. Również cygara mocniejsze

Cygara 

należy raczej zachować na czas po głównym 

posiłku. Jeśli mamy ochotę pogryzać coś w trakcie 

palenia, wybierajmy lekkie, proste przekąski, 

które nie będą kolidować ze smakiem cygara, jak 

na przykład solone migdały lub winogrona. 

Cygaro nie lubi słodkości 

Słodki deser często stanowi zwieńczenie posiłku. 

Niestety, cygara i słodycze to dość niedobrana 

para. Jeśli mimo wszystko mamy ochotę i na 

deser, i na cygaro, to powinniśmy unikać takich 

słodkości, których istotnym składnikiem jest 

śmietana (wszelkie kremy lub lody). Zostawiają 

one na ogół trwały posmak, który kłóci się z aromatami 

wydobywającymi się z cygar. Zasada jest 

prosta: im mniej słodko, tym lepiej. Oto przykłady 

deserów nadających się na „kolację cygarową”: 

winogrona, sery, orzechy, ciemne i gorzkie 

czekolady lub lekki sorbet. Zaleca się jednak, 

aby deseru nie jeść w trakcie palenia. Najpierw 

konsumujemy deser, następnie spłukujemy podniebienie 

wodą lub drinkiem i dopiero zapalamy 

cygaro. Dla prawdziwych koneserów najlepszym 

deserem jest wyłącznie dobre cygaro. 

Alkohol – dopełnienie smaku 

Różnorodne alkohole mogą dopełniać smaku 

cygara, choć w tej kwestii zdania, w zależności 

od osobistych upodobań i preferencji, są podzielone. 

Wielu smakoszy twierdzi na przykład, 

że cygaro i wino to połączenie niestosowne, ale 

Vitola 

Rozmiar i kształt (vitola) mają kluczowe znaczenie dla walorów smakowych cygar. 

Po pierwsze, im dłuższe cygaro, tym dłużej można się nim delektować. Cygaro 

Presidente można palić nawet trzy godziny, Churchilla – półtorej godziny, Robusto 

– około godziny. Po drugie, długie cygaro posiada większy potencjał do zmian 

smakowych – cygara najwyższej jakości zmieniają swój smak co najmniej trzy 

razy w ciągu palenia; takie, które nie posiadają tej właściwości, określane są lekceważąco 

„nudnymi”. Równie istotna, jak długość, jest również średnica cygara 

– im mniejsza średnica, tym cygaro pali się intensywniej i tym ostrzejszy jest jego 

smak. Cygara o dużych średnicach charakteryzują się łagodniejszym, bardziej 

subtelnym i wyrafinowanym smakiem, dlatego są bardziej popularne wśród koneserów. 

Istnieją również cygara o tzw. zmiennej średnicy, cenione właśnie za swoją 

zmienność smaku oraz ze względu na fakt, że technikę ich wytwarzania są w stanie 

opanować tylko najbardziej utalentowani torcedores. 

są i tacy, którzy z wielką przyjemnością je łączą. 

Istnieje też grupa palaczy, którzy twierdzą, że 

pewne cygara doskonale współgrają z piwem, 

kawą, a nawet wodą sodową. 

Klasyczne uzupełnienie tytoniu stanowią mocne, 

destylowane alkohole. Sącząc (np. koniak), powinniśmy 

pić je czyste, w temperaturze pokojowej, 

ogrzane tylko ciepłem dłoni. Również whisky 

cieszy się opinią doskonałego kompana cygar. 

Whisky, podobnie jak koniak, z wiekiem zyskuje 

bardziej zrównoważony smak oraz bogatszy 

i bardziej złożony bukiet, dlatego do obu trunków 

stosuje się ta sama zasada generacyjna: starszy 

pasuje lepiej do cięższych cygar, młodszy – do 

lżejszych. Wyjątek stanowią jedynie niektóre 

whisky, które mają nadzwyczaj wyrazisty, indywi- 

35

Pasje 

dualny charakter, jak na przykład posmak jodyny 

czy palonego torfu. Te specyficzne esencje mogą 

przytłaczać łagodniejsze cygara. Zatem tego 

rodzaju whisky niekiedy kojarzyć można tylko 

z prawdziwie mocnym tytoniem. Dla tych, którzy 

lubią pić whisky z lodem, ważna będzie informacja, 

że zimny trunek znieczula podniebienie 

i zmniejsza przyjemność degustacji cygara. 

Inne alkohole i koktajle, które mogą również 

stanowić świetny dodatek do cygara, to rum (stary, 

dojrzały, którego smak przypomina brandy), 

tequila (czysta, z najwyższej półki, choć odznacza 

się pikantnym smakiem, nie tłumi bukietu 

cygar), grappa (o owocowym bukiecie i chociaż 

prawdziwie pali podniebienie, bywa doskonała 

w roli towarzyszki cygara). 

Zrównoważony, bogaty i oleisty smak wielu mocnych 

alkoholi sprawia, że dobre cygaro smakuje 

jeszcze lepiej. Rytuał sączenia alkoholu wspaniale 

dopełnia rytm palenia cygara. Jedno jest 

stworzone dla drugiego i trzeba tylko wybrać ulubiony 

trunek oraz cygaro i połączyć je ze sobą. 

Tradycjonaliści stanowczo wykluczają łączenie 

Anatomia cygara 

W budowie zewnętrznej cygara można wyróżnić trzy podstawowe elementy: 

stopę, korpus oraz głowę. Elementem dodatkowym, występującym w cygarach 

wytwarzanych ręcznie jest kapturek – doklejany na końcu głowy krążek 

tytoniu, który niejako „zamyka” cygaro, zabezpieczając korpus przed rozwijaniem 

się. Kapturki są charakterystyczne dla cygar wykonywanych ręcznie 

(„hecho a mano”) – żadna maszyna nie jest w stanie nakleić tego elementu. 

Cygara wykonane maszynowo nie potrzebują zabezpieczenia w postaci kapturka, 

ponieważ wykonane są z tytoniu ciętego, nie grozi im więc rozwinięcie. 

Niemniej jednak niektórzy producenci cygar maszynowych ręcznie doklejają 

kapturki, w ten sposób roszczą sobie prawo do nazywania swoich wyrobów 

„hecho a mano”. 

W celu uniknięcia nieporozumień, producenci cygar wytwarzanych ręcznie 

zaczęli nazywać swoje produkty „totalmente a mano”, co już nie pozostawia 

wątpliwości co do sposobu ich wykonania. Kapturek jest właśnie tą częścią 

cygara, która jest odcinana przed jego degustacją. 

Zasadnicza różnica pomiędzy cygarami wytwarzanymi ręcznie i maszynowo 

tkwi w ich budowie wewnętrznej. Cygara „ręczne” określane są mianem 

„long filler”, ponieważ wypełnia je kilka całych liści zwiniętych równolegle 

wzdłuż cygara. Cygara produkowane maszynowo – „short filler” – zawierają 

rozdrobnioną mieszankę tytoniową. 

36

Cygara 

tytoniu i wina, czyniąc jedyny wyjątek dla porto. 

Nie wszyscy są jednak tak kategoryczni. Powszechne 

jest łączenie cygar z winami czerwonymi 

– im pełniejsza jego kompozycja smakowa, 

tym lepiej. 

Do cygar nie pasują jednak młode, czerwone 

wina (np. beaujolais nouveau) – mogą przytępić 

wrażliwość kubków smakowych i stłumić bardziej 

subtelne smaki większości cygar. 

Przechowywanie 

Cygara maszynowe przechowuje się w temperaturze pokojowej, należy unikać ich 

zbytniego zawilgocenia (pleśń) i wysokich temperatur, które mogą spowodować pęknięcia 

w ich pokrywie. Cygar maszynowych nie należy przechowywać w humidorze 

(zapleśnieją) – w procesie produkcji uzyskują optymalną wilgotność (zwłaszcza jeżeli 

opakowane są w folię). Jeśli chodzi natomiast o cygara ręczne, te powinny być 

przechowywane tylko w odpowiednio do tego przystosowanych humidorach. Optymalne 

warunki to temperatura 18 – 22 o C i wilgotność 65 – 75 proc. Cygara najwyższej 

jakości pakowane są w pudełka z drewna cedrowego, które niezmiennie od XIX 

wieku zdobione są kolorowymi ornamentami. 

Do win stanowiących doskonałą parę dla cygar 

można zaliczyć: większość hiszpańskich 

i włoskich czerwonych win stołowych oraz wina 

z udziałem winogron merlot, a także kalifornijski 

cabernet sauvignon. Smakowitym i odświeżającym 

kompanem cygara w upalny letni dzień jest 

sangria, czyli bardzo lubiany w Hiszpanii napój 

z chłodzonego czerwonego wina i kawałków 

owoców. Wina białe są delikatniejsze i właściwie 

z zasady nie są w stanie sprostać cygaru. Jednakże, 

eksperymentując, można dokonać ciekawych 

odkryć: lekkie, rześkie, wytrawne białe wina 

w rodzaju włoskiego pinot grigio dobrze pasują 

do cygara. Również dojrzałe, dębowe chardonnay 

z Kalifornii lub Australii dzielnie stawia czoła 

wielu cygarom. Także szampan bywa dobrym 

towarzystwem dla cygara – warto spróbować go 

z Pléiades. W kwestii łączenia cygar z piwem, nie 

jest to powszechne, ale jego ciemniejsze gatunki 

mogą stanowić towarzystwo dla dobrego tytoniu. 

Kawa – godna polecenia 

Palenie cygar można łączyć też z sączeniem rozmaitych 

napojów bezalkoholowych, a prawdziwie 

godną polecenia jest aromatyczna, klasyczna kawa, 

czyli espresso. Zdecydowanie nie są polecane napoje 

musujące, gdyż bąbelki dwutlenku węgla przytępiają 

receptory smakowe, choć są i tacy, którzy 

z przyjemnością piją do cygara wodę sodową, tonik 

lub colę. Oczywiście w trakcie palenia niekoniecznie 

trzeba czymkolwiek popijać, wystarczy od czasu 

do czasu odświeżać usta i podniebienie odrobiną 

chłodnej wody. W pełni uzasadnione jest stwierdzenie, 

że cygaro, podobnie jak perfumy, ma swoją wyjątkową 

nutę, która dominuje nad pozostałymi. Na 

zakończenie należy zatem podkreślić, że jedyną drogą 

do odnalezienia właściwego połączenia są eksperymenty 

na własnym podniebieniu. Dzięki temu 

poznamy wszystkie smaki oferowane przez cygara 

i trafimy na ten jeden jedyny, ulubiony. • 

37

Sklepy firmowe 

Bydgoszcz, ul. Niedźwiedzia 9, tel.: (052) 349 31 59 

Częstochowa, ul. Kościuszki 1a, tel.: (034) 369 38 06 

Gdynia, ul. Świętojańska 110/112, tel.: (058) 661 34 34 

Poznań, ul. 27-Grudnia 5, tel.: (061) 853 13 54 

Chorzów, ul. Wolności 4, tel.: (032) 249 39 79 

Elbląg, ul. Kowalska 8A, tel.: (055) 642 06 78 

Gliwice, ul. Zwycięstwa 41, tel.: (032) 331 54 84 

Warszawa, ul. Marszałkowska 9/15, tel.: (022) 825 63 05 

Warszawa, ul. Meander 2a, tel.: (022) 649 73 20 

www.bianca.pl 

39

Ekskluzywne marki 

Shiseido Hydro-Powder Eye 

Shadow – nawilżający kremowy 

cień, zmieniający się 

w długotrwały lśniący puder 

Podkład Revlon z formułą ColorStay Mineral 

Foundation zawiera kochające skórę minerały 

– kwarc różowy, masę perłową i topaz 

Cienie do powiek w wiosennych kolorach skomponowane 

w zestaw w kasetce z kolekcji The New Romantic Look 

z przepięknym, romantycznym motywem kwiatowym 

Wiosenny makijaż Guerlain 

– dyskretna elegancja i naturalne 

wyrafinowanie ze szczyptą 

frywolności i beztroski 

F for Fascinating 

– zapach Salvatore 

Farragamo dla kobiet, 

które urzekają 

i zniewalają 

Skrzący się brązujący 

puder Shiseido, 

który nadaje skórze 

naturalny, muśnięty 

słońcem wygląd 

Tusz Guerlain 

z dwoma 

szczoteczkami. 

Makijaż z jego pomocą uczyni 

doskonałymi wszystkie rzęsy, 

nawet te najmniejsze 

Pomadka Shiseido, 

która delikatnie 

prześlizguje się 

po ustach, tworząc 

błyszczące, 

ponętne wargi 

Romantyczna, pastelowa, inspirowana kwiatami magnolii, 

subtelnie rozświetlająca, kobieca – kolekcja IsaDora Pastel 

Breeze urzeka delikatnością i powabem 

40


Delikatny zegarek 

biżuteryjny, 

efektownie łączący 

kolor złota 

z metalicznym 

brązem 

Kosmetyczna marka Pupa 

wkracza w świat biżuterii, 

oferując bransoletki, 

eleganckie breloki 

oraz zawieszki 

z błyszczykami do ust 

Zegarek Burberry 

na atrakcyjnie 

prezentującym się 

długim pasku 

Niezwykły design koperty imitującej 

zapięcie paska zegarka lub damskiej 

torebki. Dopełnieniem jest szeroki 

skórzany pasek w kolorze czekolady 

Aqua Allegoria Guerlain 

w wersji Lukrecja-Laur to 

smakowity, aromatyczny 

zapach, który jednoczy 

słodką lukrecję, 

przypominającą 

dzieciństwo 

z oszałamiającą 

świeżością wawrzynu 

Klara – subtelna 

i elegancka linia 

parasoli Wittchen 

Buty Bata z akcentami 

nadającymi nie tylko 

modnego, ale wręcz 

odważnego szyku. 

Elementem wyróżniającym 

kolekcję Wood są 

drewniane obcasy 

Dzikość serca 

według Salvatore 

Farragamo 

42

wiosna / lato 2008 

Świeżość i wyrafinowany smak 

Nowa kolekcja marki Wittchen to z jednej strony modele oparte 

na klasyce, z drugiej idealne dla osób lubiących swobodny styl. 

Wszystkie proponowane wzory, jak zawsze, wykonano 

z wielką dbałością o detale. Nie zapomniano także 

o komforcie użytkowania. 

A kolorystyka? W tym sezonie niezwykle modna 

jest żółć, ale nie brakuje również niezawodnych 

brązów i beży. W szerokiej gamie wzorów 

obecna jest także czerwień i biel. 

Proponowane modele wykonane są z najwyższej 

jakości skór o subtelnej i delikatnej strukturze. 

www.wittchen.com 

43


Model Cambridge Valjoux 

oraz Colosseum Skeleton 

to kolejne modele zegarków 

Bulova – marki z ponad 

130-letnią tradycją 

F by Farragamo – dla tych 

najbardziej fascynujących 

AEG-Electrolux łączy nowoczesną 

technologię z dbałością o stylowe 

wzornictwo swoich produktów. Urządzenia 

dzięki perfekcji formy i funkcji doskonale 

nadają się do nowoczesnej kuchni 

Vertu Ascent – wykuty z litego tytanu. 

Wykończenia z ceramiki i szafirowego 

szkła. Usługa „Concierge” dostępna 

24 godziny na dobę. Kunszt ręcznego 

wykonania 

Notebook Acer serii 

Aspire – atrakcyjne 

wzornictwo i obraz 

o rozdzielczości HD 

Odtwarzacz ZEN, rozmiarami 

przypominający kartę kredytową, w nowej wersji 

o pojemności 32GB pomieści do 16 tys. utworów, 

do 110 godzin filmów, lub dziesiątki tysięcy zdjęć 

44

www.caprice.pl 

45


EM-DESK, nowa mobilna 

pamięć USB oparta na 

technologii Open Source 

Kolejny popis 

projektantów marki 

Diesel – ciekawy 

zegarek z kwadratową 

tarczą z wyrazistymi 

żółtymi elementami 

Klasyka i elegancja. 

Czy może być 

coś lepszego? 

Szeroki wachlarz funkcji, 

elegancki kształt 

i oryginalne wzornictwo 

– jeden z najbardziej 

zaawansowanych 

technologicznie zegarków, 

wykorzystujących moc 

światła z każdego źródła 

Nowy telefon LG KF510 

– klasyczna elegancja 

w połączeniu z najnowszymi 

osiągnięciami technicznymi 

Specjalnie dla miłośników 

wzornictwa lśniąco biały 

notebook z limitowanej 

kolekcji firmy 

Packard Bell 

Samsung G800 – połączenie 

multimedialnego telefonu 

komórkowego z aparatem 

fotograficznym o rozdzielczości 

5 megapikseli z trzykrotnym 

zoomem optycznym 

Mobilne centrum 

rozrywki i biuro 

w jednym – 17-calowy 

panoramiczny notebook 

LG Express Dual R700 

46

Naszym Klientom proponujemy kompleksową obsługę w zakresie sprzedaży samochodów nowych i używanych, wynajmu 

krótko i długoterminowego, ubezpieczeń oraz serwisu mechanicznego i blacharsko-lakierniczego. Posiadamy szeroką gamę 

samochodów testowych, przeznaczonych do jazd próbnych. Przy zakupie nowego auta, istnieje możliwość zostawienia 

w rozliczeniu posiadanego samochodu dowolnej marki, bądź zostawienia go w naszym komisie. 

Zapewniamy profesjonalną obsługę, 

której celem jest pełna satysfakcja oraz całkowite zadowolenie klientów 

Zapraszamy do naszego salonu: 

02-219 Warszawa-Okęcie 

Al. Krakowska 204 

tel. (022) 492 00 00 

fax. (022) 492 00 02 

Salon sprzedaży: 

pon - pt w godz. 8.00 - 19.00 

soboty w godz. 9.00 - 15.00 

tel. (022) 492 00 10 

e-mail: salon@toyota-okecie.pl 

e-mail: uzywane@toyota-okecie.pl 

Serwis: 

pon - pt w godz. 7.30 - 19.00 

soboty w godz. 9.00 - 15.00 

tel. (022) 492 00 20 

e-mail: serwis@toyota-okecie.pl 

Części zamienne: 

pon - pt w godz. 7.30 - 19.00 

soboty w godz. 9.00 - 15.00 

tel. (022) 492 00 30 

e-mail: czesci@toyota-okecie.pl


Po pięciu latach intensywnych prac 

koncern Toyota wypuścił gigantyczny 

krążownik – limuzynę z duszą off-roadera. 

I kto powiedział, że luksus wyklucza 

najlepsze osiągnięcia w terenie? 

Land 

Cruiser V8 

48

Land Cruiser V8 

NW standardzie Land Cruiser ma pięć bardzo 

wygodnych miejsc, chociaż w samochodzie 

tej wielkości bez problemu zmieszczą się trzy 

rzędy siedzeń. Takie rozwiązanie oczywiście 

za dopłatą jest możliwe. Obicia foteli w skórze 

(bardzo dobrej jakości), bo jakże by inaczej, 

drewniane wstawki w desce rozdzielczej, no 

i czterostrefowa klimatyzacja z 28 wywietrznikami. 

Jazdę umili system audio Pioneera 

z dziewięcioma głośnikami, a parkowanie 

kamera cofania. W zakresie bezpieczeństwa 

mało kto może Toyocie dorównać 

– 14 poduszek powietrznych i system wczesnego 

reagowania w razie niebezpieczeństwa. 

Silnik godny polecenia to 4,5-litrowy turbodiesel 

– pierwszy V8 Toyoty wyposażony w układ 

bezpośredniego wtrysku Common Rail. 286 

KM na każdym zrobi wrażenie, tym bardziej, 

że w 8,2 sekundy osiągamy setkę przy masie 

2,5 tony. A przy tym Land Cruiser pali tylko 

12,1/100 km. 

Druga możliwość to silnik benzynowy, tak 

cichy, że po odpaleniu samochodu usłyszymy 

miły szum zza okna. 4,7 litra (podstawowa 

jednostka w LC V8) z 288 KM wystarczy, 

by setkę osiągnąć w 9,2 s. Spalanie 

jest jednak nieporównywalnie wyższe 

– 19 litrów na 100 km. 

A jak Land Cruiser V8 zachowuje się w terenie? 

I tu Toyota okazała się mistrzem. Samochód 

wypada rewelacyjnie na tle konkurencji, wspina 

się pod stromą górę jak wytrawny alpinista, 

a spełza z niej z prędkością od 1 – 5 km/h bez 

dotykania pedałów dzięki systemowi Crawl 

Control. W porównaniu z poprzednikiem LC 

100, LC V8 ma większy rozstaw kół. 

Wyposażono go w Kinetic Dynamic Suspension 

System stabilizujący nadwozie, a także 

układ kontroli trakcji. 

• 

Toyota Okęcie 

Prestige Auto Sp. z o.o. 

Al. Krakowska 204 

02-219 Warszawa 

Tel. (022) 492 00 00 

www.toyota-okecie.pl 

49


tekst: Anna Zawadzka 

Dzisiejsze tempo życia sprawia, że zaczynamy poszukiwać rozwiązań, 

które pozwolą nam jak najszybciej i najefektywniej uporać się z domowymi 

obowiązkami. Producenci sprzętów domowych – niczym bondowski Q 

– wyposażają swoje produkty w dodatkowe funkcje. I tak: pralka uprasuje 

nam koszulę, a lodówka napełni szklankę krystalicznie czystą wodą 

50

Nowoczesne technologie 

AGD 

Aby zaoszczędzić nasz cenny czas i uprzyjemnić nam 

życie, koncern LG zaprojektował i wyprodukował pralkę 

parową, która nie tylko pierze, ale działa również jak 

żelazko. A zatem, zanim zabierzemy się za śniadanie, 

suchą koszulę wystarczy wrzucić do pralki i uruchomić 

program „odświeżanie parowe”. Potem niespieszna 

kawa i przegląd prasy... Tu warto nadmienić, że pralka 

nie będzie nas w tym czasie niepokoić odgłosami prania 

(producent wyposażył urządzenie w system bezpośredniego 

napędu Direct Drive, który gwarantuje bardzo 

cichą, niemal niesłyszalną pracę). Po 20 minutach rozwieszamy 

koszulę na trzy minuty. W tym czasie myjemy 

zęby i już jesteśmy gotowi do wyjścia, a nasza kreacja 

razem z nami. 

Oprócz odświeżania parowego, pralka charakteryzuje 

się specjalnym systemem trzystopniowego prania 

z wykorzystaniem pary. Umożliwia on przyłączenie się 

cząsteczek pary do tkanin, w efekcie czego rozluźniają 

się wiązania pomiędzy tkaniną, a zanieczyszczeniami. 

Łatwiej więc o pozbycie się brudu. Zaletą pary jest również 

wyeliminowanie efektu elektryzowania się ubrań, 

dzięki ujemnemu ładunkowi elektrycznemu. 

Pralka parowa LG Direct Drive posiada specjalny generator 

pary, który dodatkowo przy pomocy pary ogrzewa 

wodę. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie optymalnej 

temperatury prania w szybkim tempie i krótszym czasie. 

Jednocześnie para ociepla równomiernie zbiornik, 

dzięki czemu zmniejsza straty energii i podnosi skuteczność 

działania detergentów. Pralka potrzebuje 

też mniej wody, a także energii niż tradycyjne sprzęty 

do zadań 

specjalnych 

w klasie A, uzyskując równocześnie lepszy rezultat prania. 

Zaletą pary wykorzystanej w procesie prania jest 

również skuteczna eliminacja bakterii (gronkowiec, coli) 

w temperaturze 99°C. A dzięki specjalnej funkcji Baby 

Care – pralka wyeliminuje roztocza, detergenty, czy 

alergeny, które mogą być przyczyną dolegliwości u osób 

z wrażliwą skórą. 

Producenci sprzętu AGD zadbali również o to, abyśmy 

z zakupów nie wracali zbyt obładowani. Koniec z noszeniem 

zgrzewek butelkowanej wody. Tym bardziej, że 

ekolodzy alarmują, iż produkcja plastikowych butelek, 

a także ich transport i utylizacja przynoszą duże szkody 

dla środowiska naturalnego. WWF (międzynarodowa organizacja 

ekologiczna) zachęca więc do picia wody wodociągowej 

zamiast butelkowanej, wszędzie tam, gdzie 

jest to bezpieczne. Jakość wody w polskich kranach 

– jak zapewnia MPWiK – odpowiada w pełni normom 

prawa polskiego i europejskiego. Są to te same normy, 

które obowiązują butelkowane wody źródlane. Idąc tym 

tropem, Electrolux wpadł na prosty sposób i swoją chłodziarko-zamrażarkę 

wyposażył w nowoczesny filtr do 

wody Brita Maxtra. Dzięki temu czystą, świeżą i przyjemnie 

schłodzoną wodę otrzymamy prosto z dystrybutora 

umieszczonego w drzwiach lodówki. Dodatkowo dzięki 

4-etapowej filtracji woda jest uzdatniona, ze zredukowaną 

zawartością metali ciężkich oraz substancji negatywnie 

wpływających na jej smak i zapach. 

Do tego Electrolux Brita, dzięki systemowi Frost Free nie 

wymaga czasochłonnego rozmrażania. W urządzeniu 

nie wytwarza się bowiem szron i lód, którego nawarstwianie 

nie tylko utrudnia zamykanie szuflad i wyjmowanie 

przymarzniętych produktów, lecz także zwiększa 

zużycie energii elektrycznej. 

• 

51

Postaci biznesu 

Przeprowadźmy prawdziwą reformę 

finansów publicznych – zmniejszmy rozdęte, 

politycznie motywowane, wydatki publiczne. 

I jeszcze jedno, wprowadźmy rozwiązania 

aktywizujące zawodowo społeczeństwo oraz 

przywróćmy wolność gospodarczą. To działania, 

bez których „cud irlandzki” będzie niemożliwy 

– Andrzej Malinowski, Prezydent Konfederacji 

Pracodawców Polskich 

rozmawiała: Alicja Chałan 

foto: Borys Czonkow 

52

Andrzej Malinowski 

Możemy 

być Irlandią 

Pracodawca czy pracownik – z kim trzyma 

obecna władza, komu sprzyjają przepisy? 

Z całą stanowczością mogę stwierdzić, że 

obecna władza stoi po stronie gospodarki. 

A to, czy sprzyja pracownikom, czy pracodawcom 

to kwestia punktu widzenia. Uważam, 

że sprzyja jednym i drugim. Przecież 

na rozwój gospodarczy kraju w głównej 

mierze wpływa poziom dochodu narodowego. 

Wypracowują go przedsiębiorcy, ale nie 

zrobiliby tego bez zaangażowania pracowników 

i wykorzystywania know-how – wiedzy 

i technologii. Jeśli jakaś cząstka tej triady 

zawodzi, cały „mechanizm” działa kiepsko. 

Rząd jest tego świadomy i dlatego stara 

się dbać o całą tę „maszynerię”. Myśląc 

o przedsiębiorcach, przygotował nowelizację 

ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, 

nowelizację ustawy o podatku 

VAT, proponuje zmiany w Kodeksie spółek 

handlowych. Dbając o nowoczesny knowhow, 

przygotował zmiany w tzw. ustawie 

o innowacyjności, a także w ustawie o specjalnych 

strefach ekonomicznych. Zaś mając 

na względzie interes pracowników, przygotował 

program aktywizacji osób w wieku 50+ 

oraz zmiany w kodeksie pracy o prorodzinnym 

charakterze. 

Z jakimi przeszkodami przychodzi dziś 

borykać się pracodawcy i przedsiębiorcy 

w Polsce? 

Przedsiębiorcy przede wszystkim działają 

w wyjątkowo nieprzyjaznym otoczeniu 

prawnym. Przepisy są niejasne i często 

się zmieniają. Zwłaszcza te podatkowe, ze 

stosowaniem których kłopot mają nawet 

urzędnicy organów skarbowych. Tymczasem 

nawet nieświadome przekroczenie 

tych przepisów skutkuje sankcjami, prowadzącymi 

nawet do bankructwa firmy. Nie 

zostały wypracowane standardy urzędowe, 

których wypełnianie gwarantowałoby przedsiębiorcy, 

że jego postępowanie w takich 

okolicznościach nie zostanie automatycznie 

uznane za niezgodne z prawem. Wolność 

gospodarcza ma wciąż charakter bardziej 

deklaratywny, iluzoryczny niż zobowiązujący 

wszystkie strony konstytucyjnym zapisem. 

Ustawa o swobodzie gospodarczej – choć 

w swej zasadniczej części pozytywnie oceniana 

przez przedsiębiorców – wymaga zmian. 

Musimy wrócić do słynnej maksymy: „co nie 

zabronione, jest dozwolone”, dzięki której, 

na progu lat 90 z taką mocą eksplodowała 

ekonomiczna aktywność milionów Polaków. 

Obecnie w zbyt dużym wciąż stopniu reglamentuje 

się działalność gospodarczą. To 

zresztą jedna z przyczyn tego, że prowadzenie 

firmy wiąże się z wypełnianiem mnóstwa 

biurokratycznych, często nieuzasadnionych, 

obowiązków. Kolejny problem to gwałtowny 

wzrost kosztów pracy. Jak podaje Eurostat, 

koszty te w IV kwartale 2007 roku w Polsce 

wzrosły, w porównaniu z analogicznym 

okresem roku poprzedniego, o 11,1 proc. 

A nie towarzyszył temu równie wysoki wzrost 

wydajności pracy – i w konsekwencji, koszty 

funkcjonowania przedsiębiorstw wzrosły. 

Trzeba pamiętać, że działają one w warunkach 

silnej, międzynarodowej konkurencji. 

Bez działań ukierunkowanych na poprawę 

warunków prowadzenia działalności oraz 

dalszego obniżania pozapłacowych kosztów 

pracy, nasza konkurencyjność – a więc i rentowność 

firm – będzie spadać. 

Problem ten jest wynikiem także niedoboru 

siły roboczej. Polski rynek pracy potrzebuje 

obecnie około 250 tys. pracowników. Tymczasem 

system oświaty jest niedostosowany 

do potrzeb biznesu, a szkolnictwo zawodowe 

praktycznie nie istnieje – w samej branży 

budowlanej brakuje kilkadziesiąt tysięcy 

pracowników. Na domiar złego, mury uczelni 

wyższych opuszczają absolwenci kierunków, 

53


na których na rynku nie ma zbyt wielkiego 

zapotrzebowania. A polskie i zagraniczne 

firmy, nierzadko daremnie, poszukują specjalistów 

technicznych. 

Jaki Konfederacja ma pomysł, aby zatrzymać 

pracowników w kraju? 

Ponieważ emigracja ma podłoże ekonomiczne, 

najprostszym rozwiązaniem byłoby podnoszenie 

płac do poziomu, jaki oferują przedsiębiorcy 

na zachodzie. Niestety, nasze firmy 

funkcjonują w zupełnie innych warunkach, 

przez co możliwości podwyżek są mocno ograniczone. 

Ale nawet mimo tego, w zeszłym roku 

średnia płaca wzrosła o 12 proc. Wprawdzie 

pojawiają się już przypadki powrotu pracowników, 

to jednak jeszcze nie można mówić 

o skali masowej. Zatem pytanie co robić, nadal 

pozostaje aktualne. Jedynym rozsądnym i godnym 

realizacji jest pomysł, który Konfederacja 

forsuje od dawna: stworzenie takich warunków, 

które pozwolą naszym przedsiębiorcom 

osiągnąć poziom rozwoju porównywalny do 

firm zachodnich. Tylko wówczas, będą oni mogli 

zaoferować pracownikom wynagrodzenie 

porównywalne z płacami na zachodzie. Jestem 

optymistą i uważam, że możemy tego dokonać 

– jeśli projekty i zapowiedzi obecnego rządu 

uda się zrealizować. Jednak na efekty trzeba 

będzie poczekać. Gospodarka ma to do siebie, 

że na zmiany negatywne reaguje natychmiast, 

a na pozytywne z pewnym opóźnieniem. 

Zatem rząd powinien zachować wytrwałość 

i determinację w działaniu, a społeczeństwo 

cierpliwość. 

Jednak klimat wyraźnie się zmienił – tegorocznymi 

Super Wektorami nagrodziliście Premiera Donalda 

Tuska oraz Ministra Gospodarki Waldemara 

Pawlaka – za stworzenie wizji państwa opartego 

na rozwoju gospodarczym, wolności ekonomicznej, 

wyzwoleniu społecznej energii oraz zaufaniu 

i partnerskim dialogu. 

Rzeczywiście, zapowiedzi nowego rządu 

przyjęliśmy z nadzieją i zadowoleniem. 

Wydaje się, że w rządzie PO – PSL doczekaliśmy 

się władzy, która rozumie, że bez 

przedsiębiorców niemożliwy jest rozwój 

kraju i poprawa jakości życia społeczeństwa. 

Miejmy tylko nadzieję, że na samych 

zapowiedziach się nie skończy. Wprawdzie 

ustawowych zmian wciąż mamy niewiele, 

to jednak pierwsze pozytywne sygnały już 

można zaobserwować. Przedsiębiorcy nie 

są traktowani przez władzę jako grupa, która 

– a priori – jest podejrzewana o naginanie, 

a nawet łamanie prawa w celu maksymalizacji 

zysku, szczególnie w zakresie prawa pracy. 

Cieszymy się, że rząd prowadzi prawdziwy, 

realny dialog społeczny. Widać wreszcie, że 

kierownictwo rządu dostrzega rolę, jaką odgrywają 

przedsiębiorcy w rozwoju społeczno 

– gospodarczym kraju. Dawno już od władzy 

pracodawcy nie usłyszeli słowa „dziękuję” 

– a padło ono z ust obecnego premiera 

podczas I Kongresu Pracodawców, którego 

zresztą KPP była inicjatorem. 

Czy jest w Polsce szansa na powtórzenie 

sukcesu Irlandii? 

Oczywiście, że tak. Irlandia na początku swej 

drogi reform, była w jeszcze gorszej sytuacji 

niż my. Przed rokiem 1988 tempo jej wzrostu 

gospodarczego oscylowało wokół 2 proc. Rok 

wcześniej stopa bezrobocia wynosiła 17,6 

proc. Deficyt budżetowy w najgorszym momencie 

wynosił prawie 11,5 proc. PKB. Dług 

publiczny – przez rozdęty system przywilejów 

socjalnych – sięgnął na koniec 1987 roku 

116 proc. PKB. Postawiono tam na klasyczne 

rozwiązania ekonomiczne, które okazały 

się skuteczne. Sytuacja wyjściowa była więc 

nawet gorsza, czemu więc nie zastosować 

podobnej kuracji u nas? Przeprowadźmy 

prawdziwą reformę finansów publicznych – 

zmniejszmy rozdęte, politycznie motywowane, 

wydatki publiczne. Dzięki temu uzyskamy 

możliwość znaczącej obniżki podatków i pozapłacowych 

kosztów pracy oraz skierowania 

większych środków na sferę B+R – a przecież 

innowacyjność to dziś element, bez którego 

sukces jest nieosiągalny. I jeszcze jedno, 

wprowadźmy rozwiązania aktywizujące zawodowo 

społeczeństwo oraz przywróćmy 

wolność gospodarczą. To także działania, bez 

których „cud irlandzki” będzie niemożliwy. 

Takie kroki uwolnią energię ludzi przedsiębiorczych, 

których przecież w Polsce nie 

brakuje. Potrafią oni z sukcesem działać nie 

tylko na rynku krajowym, ale także międzynarodowym. 

Realizacja tych recept, przełoży 

się na ogólny wzrost poziomu życia. Obniżenie 

podatków, po pewnym czasie – tak jak 

miało to miejsce w przypadku obniżenia CIT 

– zwiększy wpływy z ich tytułu do budżetu. 

Jak istotny wpływ na sytuację polskich 

przedsiębiorców ma nasze członkostwo 

w UE? Czy potrafią oni w pełni wykorzystać 

możliwości, jakie daje Wspólnota? 

Członkowstwo w UE otworzyło przed polskimi 

przedsiębiorstwami całkowicie nowe 

możliwości. Rozszerzenie miało pozytywny 

wpływ na przedsiębiorstwa, zwłaszcza dla 

przepływów handlowych i inwestycyjnych, 

ponieważ jednolity rynek ułatwił wejście do 

krajów unijnych, a przez to zaoferował nowe 

możliwości. Zderzenie naszego rynku z europejskim 

zmusiło polskie przedsiębiorstwa 

do głębokiej restrukturyzacji. Dzisiaj firmy 

te działają w warunkach zwiększonej konkurencji 

i zgodnie z unijnymi standardami. 

Jednakże polscy przedsiębiorcy powinni nauczyć 

się odpowiednio reagować na szybko 

zmieniające się realia ekonomiczne. Musimy 

postawić na innowacyjność, na rozwój nauki 

i badań. Niestety, w Polsce relacje między 

gospodarką i nauką są nadal zbyt słabe. 

Nie można zapomnieć, iż polskie firmy 

otrzymały jednocześnie ogromną szansę na 

rozwój dzięki unijnym funduszom strukturalnym. 

Pieniądze te pozwalają modernizować 

przedsiębiorstwa i szkolić pracowników. 

Zwiększa to konkurencyjność i poprawia 

warunki pracy. Należy jednak podkreślić, że 

Polska nadal w niewystarczającym stopniu 

wykorzystuje przyznane jej pieniądze, głównie 

ze względu na zbyt dużą biurokrację, 

brak doświadczenia i słabe przygotowanie 

administracji – w szczególności tej terenowej 

– do opracowywania projektów inwestycyjnych 

i tworzenia długoterminowych 

programów rozwojowych. 

• 

54

Andrzej Malinowski 

55


O krok 

przed 

Spółdzielnia Mleczarska w Gostyniu 

została założona w 1889 roku. 

Obecnie zakład wyposażony 

jest w nowoczesne linie do produkcji 

mleka zagęszczonego, smakowego 

w tubach, śmietanek i mleka UHT, 

masła, mleka w proszku oraz całej 

gamy wyrobów świeżych. Produkty 

zdobywają liczne nagrody branżowe 

i uznanie konsumentów. Właścicielami 

zakładu wciąż pozostają rolnicy, 

a za zarządzanie od lat odpowiedzialny 

jest Grzegorz Grzeszkowiak, który 

opowiada nam o sukcesach firmy 

Na stronie internetowej namawiacie Państwo do 

codziennego stosowania maksymy: ze smakiem 

rozpocznij dzień – do kawy mleko z Gostynia 

wlej! Czy zagęszczone mleko do kawy to flagowy 

produkt Spółdzielni Mleczarskiej w Gostyniu? Na 

jakim poziomie kształtuje się jego sprzedaż? 

Uruchomienie produkcji tego mleka nastąpiło 

ponad 30 lat temu. Do dziś jest ono faktycznie naszym 

produktem flagowym. Potwierdzają to liczby. 

W 2007 roku nasz przychód wyniósł 314 mln 

złotych, 55 proc. tej kwoty pochodzi właśnie ze 

sprzedaży mlek zagęszczonych. W tym segmencie 

SM Gostyń ma 93-procentowy udział w rynku. 

konkurencją 


Także inne produkty znalazły uznanie konsumentów. 

Podczas zeszłorocznej Polagry mleko 

zagęszczone słodzone gotowane kakaowe zostało 

nagrodzone Złotym Medalem. Jakie jeszcze 

cenne nagrody zostały przyznane SM Gostyń? 

Z których jesteście szczególnie dumni? 

Tych nagród jest wiele. Szczególnie cenimy sobie 

te zdobywane podczas odbywających się co roku 

targów Polagra w Poznaniu. Medali Złotych zdobyliśmy 

na przestrzeni ostatnich lat kilka – między 

innymi za mleko słodzone, mleko light i ostatnio 

mleko słodzone zagęszczone gotowane z różnymi 

dodatkami, akurat to nagrodzone jest z dodatkiem 

kakao. 

Skąd pomysł na produkcję akurat takiego mleka, 

z dodatkami? 

Historia jest dość prozaiczna. Na rynku polskim 

zaczęło się pojawiać takie właśnie mleko produkcji 

litewskiej. Uznaliśmy, że skoro Litwini potrafią 

takie mleko wyprodukować, to my także, zwłaszcza, 

że mamy wieloletnie doświadczenie. Postawiliśmy 

sobie zadanie i udało się. I właśnie to 

mleko wykazuje duże tendencje rozwojowe, jeśli 

chodzi o sprzedaż. Tym samym produkcja rośnie 

z każdym rokiem. 

W ubiegłym roku spółdzielnia wprowadziła do 

obrotu szeroką gamę nowych produktów. To 

oznacza, że rynek mleczarski jest bardzo rozwojowy. 

Jakie panują na nim trendy, czego poszukują 

konsumenci? 

56

Grzegorz Grzeszkowiak 

Generalnie rok 2007 był bardzo dobry dla SM 

Gostyń, a także całego mleczarstwa polskiego 

i unijnego. Wzrosła sprzedaż i ceny. Była super 

koniunktura, jeśli chodzi o eksport, szczególnie 

w segmentach serów dojrzewających, mleka 

w proszku i masła. Natomiast rok 2008 jest już 

znacznie słabszy. Tak to już jest z koniunkturą 

i dekoniunkturą w mleczarstwie. W branży pracuję 

od lat. Z moich doświadczeń i obserwacji wynika, 

że to swego rodzaju sinusoida. Po lepszym roku 

przychodzi gorszy, a potem znów lepszy. 

Jeśli chodzi o rynek i upodobania, to klient zawsze 

oczekuje czegoś nowego. Bardzo dbamy o funkcjonalność 

opakowań, ich wygląd, estetykę. Dążymy 

do zmniejszenia opakowań zbiorczych. Klienci bardzo 

cenią sobie na przykład kartony z nakrętkami. 

W odpowiedzi na oczekiwania rynku kupiliśmy maszyny 

firmy TetraPak, które umożliwiają produkcję 

mlek zagęszczonych w bardzo atrakcyjnych opakowaniach 

TETRA PRIZMA z nakrętką. 

W Państwa ofercie znalazło się również mleko dla 

osób cierpiących na nietolerancję laktozy? 

Faktycznie od kilku lat produkujemy mleko o obniżonej 

zawartości laktozy, przede wszystkim dla 

osób starszych, u których występuje naturalna 

nietolerancja, związana z wiekiem. Nie muszą one 

już rezygnować z mleka. Sprzedaż produktu wzrasta 

z każdym rokiem. 

W krajowym rankingu spółdzielni mleczarskich 

SM Gostyń plasuje się corocznie na czołowym 

miejscu. Czemu zawdzięczacie ten sukces? 

O naszym sukcesie stanowią ludzie – rolnicy, producenci 

mleka, czyli właściciele tej spółdzielni, 

których jest 1370. Dużo mniej by się nam udało, 

gdyby nie wielkopolska pracowitość, zaangażowanie 

i sumienność. Poza tym, przez te wszystkie 

lata staraliśmy się być o krok przed konkurencją. 

Przykładem może być chociażby kwestia przestrzegania 

standardów obowiązujących w Unii 

Europejskiej, głównie jakościowych. Te wszelkie 

normy spełnialiśmy jeszcze przed naszą akcesją. 

SM Gostyń wciąż pozostaje spółdzielnią. 

Właścicielami są rolnicy, kapitał jest w 100 proc. 

polski. Wiele mleczarni w trudnych momentach 

szukało silnego partnera. My nigdy nie stanęliśmy 

przed taką koniecznością. Chociaż myślę, że 

przyjdzie taki moment, że korzystnie będzie przyłączyć 

się do jakiegoś większego podmiotu. Dziś 

natomiast nic takiego nie planujemy. 

Ale ofert od inwestorów, także zagranicznych, 

jest zapewne wiele? 

Owszem. Każdorazowo zarząd i ja jako prezes 

przedstawiamy ofertę właścicielom, ale dotąd byli 

zawsze na nie. Co będzie dalej, trudno przewidzieć, 

ale jakaś zmiana będzie musiała nastąpić. 

Właściciele jednak nie mogą na niej stracić. 

Jest Pan prezesem spółdzielni od 1988 roku. Jakie 

są Pana marzenia zawodowe? O czym marzy 

Grzegorz Grzeszkowiak prywatnie? 

W tej spółdzielni zdobyłem swoje pierwsze doświadczenia 

zawodowe. Trafiłem tu zaraz po studiach, 

w 1977 roku. Ta firma jest mi więc niezwykle 

bliska. Moim marzeniem jest utrzymanie naszego 

93-proc. udziału w rynku mleka zagęszczonego. 

A to możemy osiągnąć między innymi poprzez ciągły 

rozwój technologii, stosowanie coraz to nowszych 

maszyn. Nadal musimy być o krok przed innymi. 

A prywatnie? Marzę o podróżach, podróżach 

i może jeszcze o podróżach. To moja pasja. Wiele 

miejsc na świecie już odwiedziłem, ale to skrawek 

tego, co chciałbym zobaczyć. 

• 

57

Biznes 

Oferta deweloperów dla najbardziej wymagających klientów 

nie jest wcale tak bogata. Wiele firm, aby przyciągnąć uwagę, 

poprawić samopoczucie nabywców lokali, nazywa je apartamentami. 

Tymczasem, aby mówić, iż mieszkanie spełnia najwyższe standardy, 

potrzeba kilku podstawowych warunków 

Wyjątkowe 

miejsca 

dla 


wyjątkowych ludzi 

58

AAby o oferowanych lokalach móc powiedzieć apartamenty, 

ważna jest lokalizacja – albo centrum miasta, 

albo dobrze skomunikowana dzielnica willowa. Budynki 

muszą być otoczone zielenią, z gustownymi miejscami 

do siedzenia i dobrze dobranym oświetleniem. Sam budynek 

powinien być obłożony – choćby we fragmentach 

– szkłem, kamieniem czy drewnem. Podobnie wewnątrz 

– mahoń i piaskowiec to częste elementy zdobiące, 

a barierki to zwykle kute żelazo. Przy wejściu – portiernia, 

przed klatką – podjazd dla taksówek. W budynku 

fitness, basen i spa. Pod budynkiem garaż z podgrzewanym 

wjazdem. Wysokość apartamentów to minimum 

2,80 m. W środku dwie łazienki, garderoba, taras i wielki 

salon – co najmniej 25 m 2 . Wykończenie z najwyższej 

klasy materiałów, dużo gniazdek elektrycznych, okna 

drewniane. Jako opcja – wykończenie pod klucz – najlepiej 

w kilku wersjach do wyboru. Powinniśmy też mieć 

dostęp do usług typu pranie, usługi kurierskie, sprzątanie 

mieszkania. 

Przyjrzyjmy się więc wybranym propozycjom polskiego 

rynku 

Gdynia – Sea Towers 

Kompleks apartamentowo-biurowo-usługowy, który w swej 

najwyższej partii ma 36 kondygnacji, jest doskonale 

widoczny daleko z morza, a także z każdego niemal 

punktu Gdyni. Sea Towers stanowią dwie połączone wieże, 

jedna o wysokości 28, a druga, która wraz z masztem 

antenowym osiągnie wysokość 138 m – 36 kondygnacji. 

Wyższa wieża dwukrotnie przewyższy pobliską Kamienną 

Górę, dlatego mieszkańcy będą mieli wyjątkowy 

w całym Trójmieście widok na Zatokę Gdańską, Półwysep 

Helski, Sopot, Gdańsk oraz wzgórza morenowe. 

Koszt metra kwadratowego uzależniony jest od walorów 

widokowych lokalu i jego nasłonecznienia. Najdroższe 

są lokale na najwyższych kondygnacjach, z których roztacza 

się piękny widok na Zatokę Gdańską, dysponujące 

loggiami, balkonami bądź tarasami. Najwięcej zapłacą 

nabywcy penthousów o podwyższonej wysokości pomieszczeń 

do 3 m. Penthousy oraz najatrakcyjniej usytuowane 

apartamenty zostaną wyposażone w klimatyzację. 

W wielu lokalach pokoje dzienne będą posiadały 

całkowicie przeszklone ściany – od podłogi do sufitu, co 

także znajduje odbicie w cenie. Najniższa cena za m 2 . 

dotyczy lokali bez widoku na morze. Standard wszystkich 

mieszkań, niezależnie od kosztu ich zakupu, będzie 

identyczny. W cenę wliczone jest wykończenie lokali 

„pod klucz”, z zastosowaniem włoskiej lub hiszpańskiej 

glazury i terakoty, luksusowej armatury sanitarnej, drzwi 

w drewnianej okleinie oraz wysokiej jakości wykładzin 

podłogowych. W obu wieżach planuje się oddanie do 

użytku łącznie 264 mieszkań o powierzchni od 43 do 

291 m 2 . Samodzielnych lokali może jednak być mniej, 

ponieważ niektóre z nich, na życzenie klientów, mogą 

zostać połączone. Ceny metra kwadratowego zaczynają 

się od 12 tys. zł, najwyższe to 25 tys. zł. Obecnie sprze- 


59

Biznes 

danych zostało prawie 70 proc. apartamentów, zaś biorąc 

pod uwagę termin realizacji inwestycji – luty 2009 

– nie warto liczyć na ich dostępność po tej dacie. 

Sea Towers oferować będzie usługi typowe dla hotelu, 

a więc np. sprzątanie apartamentów, możliwość korzystania 

z serwisu pralniczego, telefoniczne budzenie, 

dostawę prasy i świeżego pieczywa, a także innych artykułów 

pierwszej potrzeby. Dzieci będzie można, bez 

obaw o ich bezpieczeństwo, pozostawić pod opieką 

wykwalifikowanych wychowawców. Trzy dolne kondygnacje 

przeznaczono na zaplecze techniczne i parkingowe 

obiektu, a w wyodrębnionej strefie także na usługi, 

handel i rekreację. 

Na 4 kondygnacji, nad garażami, powstanie zespół rekreacyjno-rozrywkowy 

o powierzchni 1300 m 2 , dysponujący 

rozległym tarasem. Poza dwoma basenami pod 

wspólnym szklanym dachem znajdą się jacuzzi oraz trzy 

sauny, zaś w tzw. strefie aktywnego wypoczynku – sale 

do gry w squasha, aerobiku i jogi oraz bogato wyposażona 

siłownia. Z kolei w strefie odnowy biologicznej będzie 

działać m.in. gabinet masażu i hydromasażu, solarium, 

salon fryzjerski i kosmetyczny. 

Gdańsk – Szafarnia 

Kompleks apartamentowo-usługowy Szafarnia w Gdańsku, 

zlokalizowany będzie nad samym brzegiem Nowej 

Motławy, nieopodal Mariny. Dzięki takiemu położeniu 

zapewni ona swoim mieszkańcom widok na Stare Miasto 

oraz cumujące w przystani jachty. 

Ulica Szafarnia to miejsce z charakterem, gdzie niegdyś 

ciągnął się nadmotławski bulwar. Okolica przez lata 

zapomniana i zaniedbana zaczyna się zmieniać. Dzięki 

uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania 

przestrzennego oraz działaniom deweloperów w kierunku 

rewitalizacji tego obszaru, Szafarnia odzyskuje swój 

dawny blask. Inwestycja powstająca na terenie dawnej 

fabryki konserw i przetworów jest jednym z elementów, 

które składają się na nowe oblicze tego miejsca. Z jednej 

strony sąsiaduje ona z remontowanym spichlerzem 

„Nowej Pakowni”, w którym znajdzie się hotel i restauracja. 

Po drugiej stronie kompleksu znajduje się pięknie 

odrestaurowany hotel Podewils, znany niegdyś jako 

„Dom pod Murzynkiem”. W 1997 roku na brzegu Nowej 

Motławy wybudowana została nowa przystań jachtowa, 

a w planach jest już jej rozbudowa. 

Inwestycja Szafarnia składać się będzie z czterech pięciopiętrowych 

budynków, w których znajdą się 202 lokale 

mieszkalne oraz 10 usługowych. Ukłonem w stronę tradycji 

jest elewacja i projekt budynku, które nawiązywać będą 

stylem architektonicznym do starych gdańskich kamienic. 

– Szafarnię zaliczamy do segmentu nieruchomości 

prestiżowych, nie tylko ze względu na wyjątkową lokalizację, 

ale również projekt architektoniczny nawiązujący 

do tradycyjnych gdańskich kamienic – mówi Ryszard 

Danielewicz, Prezes Zarządu Pirelli Pekao Real Estate. 

– Mamy nadzieję, że realizując inwestycję przyczynimy 

się do podniesienia atrakcyjności tej części Gdańska. To 

m.in. dzięki takim działaniom miasto ma szansę odzyskać 

swój dawny blask. 

Sprzedawane w Szafarni mieszkania dostępne będą 

w metrażach od 25 do 160 m 2 . Najprzestronniejsze 

apartamenty, pięcio- i sześciopokojowe, będą dwupoziomowe, 

a większość mieszkań będzie posiadała 

balkony. Apartamenty znajdujące w pierzei od strony 

Nowej Motławy wyposażone będą w panoramiczne okna 

z widokiem na gdańską starówkę oraz historycznego 

Żurawia. 

Całość kompleksu stworzy wewnętrzny, zazieleniony 

dziedziniec, zapewniający mieszkańcom osiedla miejsca 

odpoczynku, zabawy dla dzieci oraz bezpośredni wjazd 

od ul. Angielska Grobla. Od strony frontowej, wzdłuż 

ulicy Szafarnia nad brzegiem Nowej Motławy znajdą się 

lokale usługowe, o metrażach od 22 do 210 m 2 . 

Budynek zostanie wyposażony w podziemny garaż 

z miejscami postojowymi dla mieszkańców. Szybkie 

przemieszczanie się pomiędzy kondygnacjami zapewnią 

windy, łączące garaż podziemny z mieszkaniami na 

piętrach. Całość osiedla będzie zamknięta oraz monitorowana. 

Wrocław – Ogrody Hallera 

Ogrody Hallera to enklawa spokoju w jednym z najbardziej 

dynamicznych i wielokulturowych miast Polski, 

jakim jest Wrocław. Rezydencję zaprojektowano dla 

najbardziej wymagających mieszkańców – w otoczeniu 

zieleni, w harmonii z naturą, blisko wszystkich wygód 

niezbędnych dla stylu życia w XXI wieku. Projekt osiedla 

nawiązuje do najlepszych osiągnięć architektonicznych 

Wrocławia. Dzięki rewitalizacji zabytkowego klubu 

sportowego oraz koncepcji kompleksu apartamentów 

i obiektów użyteczności publicznej inwestycja przypomina 

o statusie Wrocławia i jego pozycji w Europie. 

Lokalizacja w cichej i zielonej dzielnicy Krzyki nieopodal 

Parku Grabiszyńskiego podkreśla prestiż inwestycji. By 

dojechać do Rynku samochodem lub tramwajem, wystarczy 

zaledwie kilkanaście minut. Niewiele więcej potrzeba, 

aby dojechać do lotniska i parków handlowych 

wzdłuż A4 na południowym krańcu miasta. 

Trzy eleganckie apartamentowce z prywatnymi ogrodami, 

otoczone starannie zagospodarowaną strefą parkową 

oraz bezpośredni dostęp do parków miejskich, stanowią 

idealne rozwiązanie dla tych, którzy cenią sobie 

spokój i komfort. Tradycyjna architektura, trwałe materiały 

i nuta nowoczesności wspaniale komponują się 

z przyrodą i genius loci miejsca. Wysokie, pełne światła 

apartamenty z tarasami lub balkonami zostały zaprojektowane 

w sposób umożliwiający ich łatwą aranżację 

i dostosowanie do indywidualnych potrzeb. Wykończone 

ponadczasowymi i wytrzymałymi materiałami wnętrza 

stwarzają wiele możliwości realizacji własnych pomy- 

60


słów i kreowania niepowtarzalnego stylu. Apartamenty 

wyposażono w najnowocześniejsze instalacje i rozwiązania 

teleinformatyczne, sceny świetlne i klimatyzację. 

Zapewniono specjalnie dobrany, wieloelementowy 

system kontroli złożony z personelu ochrony, alarmów, 

specjalnych czujników i kamer CCTV. Poza standardowymi 

usługami recepcyjnymi o komfort i serwis w zakresie 

codziennych spraw (taksówka, pralnia, kwiaty, catering 

itp.) zadba consierge. 

Kamień, drewno, ceramika i szkło ma nadać budynkom 

stylowy i niepowtarzalny wygląd, a przestronne dziedzińce 

wewnętrzne o charakterze ogrodowym oraz wewnętrzny 

park zaplanowany w centralnej części osiedla 

– zapewnić kameralność i unikatowość rezydencji. 

Podobnie jak elewacje budynku, również wnętrza holi 

i korytarzy ma charakteryzowć wysoka jakość i estetyka 

materiałów. Komfortową komunikację w budynkach 

zapewnią ciche, szybkobieżne windy, umożliwiające 

szybki dostęp do mieszkań i podziemnych garaży oraz 

przestronne klatki schodowe. 

W pierwszym etapie realizowane będą 3 budynki 5 kondygnacyjne, 

w których znajdować się będzie 205 mieszkań 

– od funkcjonalnych 31 m 2 kawalerek do przestronnych 

i wygodnych apartamentów o powierzchni 140 m 2 . 

Przy wjeździe na osiedle powstanie wewnętrzny Plac 

Hallera ze sklepami, kawiarenkami, delikatesami oraz 

usługami, które ułatwią realizację podstawowych potrzeb. 

Podobnie, jak włoskie piazza czy dawne agory, 

plac Hallera ma w założeniu projektantów emanować 

niepowtarzalną aurą. Jedną z jego atrakcji będzie Clubhouse 

– centrum wellness, fitness, miejsce spotkań, 

klub tenisowy. To miejsce, gdzie historia przenika współczesność, 

bowiem odrestaurowany budynek Clubhousu, 

który wzniesiono w 1897r. kontynuuje tradycję klubu 

sportowego „Schlesien”, który powstał w 1913r. z kortami 

tenisowymi, jednymi z pierwszych we Wrocławiu. 

Realizacja inwestycji rozpocznie się w kwietniu bieżącego 

roku, a jej zakończenie jest planowane na grudzień 

2009 (I etap ) i czerwiec 2010 (II etap). Inwestorem jest 

firma Archicom-Cadenza, a proces inwestycyjny prowadzi 

firma Archicom. 

Warszawa – Wilanów One 

Osiedle Wilanów One to jedno z największych ekskluzywnych 

osiedli mieszkaniowych w Warszawie, z takimi 

udogodnieniami jak: centrum handlowe, spa i centrum 

sportowe. Deweloper planuje również zaprojektowanie 

nowoczesnego ujęcia wody. Wartość inwestycji to prawie 

miliard złotych. 

Pierwszy budynek w ramach osiedla Wilanów One powstanie 

w czwartym kwartale 2008 roku. Cena powierzchni 

użytkowej apartamentów została ustalona na poziomie 

7 – 14 tysięcy złotych za m 2 . W I etapie zostanie oddanych 

ok. 200 apartamentów. Czterokondygnacyjny budynek 

zostanie postawiony w reprezentacyjnej części Wilanowa 

Zachodniego – u zbiegu ulic Królowej Marysieńki oraz 

Płaskowickiej. Największą część I fazy osiedla stanowią 

mieszkania 3-pokojowe o powierzchni pomiędzy 

70 - 100 m 2 oraz 2-pokojowe o powierzchni pomiędzy 

40 a 60 m 2 . W sprzedaży znalazło się również kilka 

apartamentów5-pokojowych o powierzchni ok. 150 m 2 

oraz kilka 1-pokojowych o powierzchni ok. 40 m 2 . 

W kolejnym etapie firma planuje oddanie ok. 600 mieszkań, 

co nastąpi w drugim kwartale 2009 roku. Do końca 

2015 roku zbudowanych zostanie około dwa tysiące 

apartamentów. Budynki zostaną wykonane z najwyższej 

jakości materiałów i wyposażone w nowoczesne 

rozwiązania m.in. w standardzie każdego apartamentu 

zastosowany zostanie system klimatyzacji. Większość 

mieszkań będzie miała okna przeszklone do podłogi, 

a wysokość ścian będzie wyższa niż standardowa 

– 2,90 m i 3,40 m, co daje wyniki porównywalne z wysokością 

mieszkań w luksusowych zabytkowych kamienicach. 

Każdy kupujący będzie mógł również skorzystać 

z usługi wykończenia wnętrz swojego apartamentu oferowanej 

w kilku standardach. 

W ramach projektu Wilanów One powstaną: centrum 

handlowe oraz liczne punkty usługowe, ułatwiające 

życie mieszkańcom. Duży nacisk ma być położony na architekturę 

terenów zielonych. Specjalnie projektowane 

patio budynków oraz plany zagospodarowania terenów 

zielonych w całym osiedlu mają mieć na celu maksymalną 

wygodę mieszkańców, udostępnienie im możliwości 

i miejsca na relaks, spacer, itp. 

• 

61

Tu warto bywać 

62

Gdynia 

Gdynia 

lubi 

biznes 

z wzajemnoœci¹ 

rozmawiała: Anna Zawdzka 

Gdynia to sympatyczne miasto, 

w którym dobrze się pracuje, 

wygodnie mieszka i atrakcyjnie 

wypoczywa – udowadnia 

Wojciech Szczurek, 

prezydent Gdyni 

foto: Tomasz Kamiński 

63


W rankingu miesięcznika Forbes (luty 2008 r.) 

Gdynia została oceniona jako najatrakcyjniejsze 

miasto dla biznesu, w tym także dla kapitału 

zagranicznego wśród średnich miejscowości. Co 

Wam zapewniło ten wynik? Jakimi sposobami 

Gdynia przyciąga inwestorów? 

Nasza satysfakcja jest potrójna – bo pismo 

opiniotwórcze, nagroda przyznana nam już po 

raz drugi, no i konkurencja niemała (miejscowości 

liczących od 100 do 300 tys. mieszkańców 

jest w Polsce 28). Gdynia zajęła I miejsce 

w kategorii „Najlepsze miasto dla biznesu 

według liczby nowo zarejestrowanych spółek” 

oraz I miejsce w kategorii „Najlepsze miasto 

dla biznesu według atrakcyjności dla inwestorów 

zagranicznych” . 

My, jako samorząd, staramy się tworzyć najdogodniejsze 

warunki dla przedsiębiorców – 

w granicach prawa, które obowiązuje w kraju. 

Nasze pole manewru właściwie sprowadza 

się do jakości obsługi przedsiębiorców, by 

ich mitręgę z formalnościami ograniczyć do 

minimum. Dlatego stworzyliśmy Gdyńskie Centrum 

Wspierania Przedsiębiorczości, w którym 

– jeszcze nie przy jednym okienku, ale – 

w jednym pomieszczeniu można złożyć stosowne 

dokumenty, opłacić należne kwoty 

– przed założeniem firmy. Zachęcamy do tworzenia 

własnej firmy, np. konkursami Gdyński 

Biznes Plan, w którym startują już od ośmiu lat 

ludzie z pomysłami, energią i odwagą. Z roku 

na rok jest ich coraz więcej! 

Myślę, że biznes chętnie lokuje się w Gdyni, 

bo to po prostu bardzo sympatyczne miasto, 

w którym dobrze się pracuje, wygodnie mieszka 

i atrakcyjnie wypoczywa. Na to staramy się 

mieć spory wpływ. 

Jakie firmy najchętniej inwestują w Gdyni? 

Małe i średnie firmy to domena Gdyni, poza 

stoczniami i portem. Specjalności? Różne, ale 

cieszymy się, że coraz więcej jest tych, które decydują 

o szybkim rozwoju miasta – w branżach 

IT, biotechnologii, wzornictwie przemysłowym, 

ochronie środowiska, także w budownictwie, 

finansach i w ogóle – w usługach, zwłaszcza turystycznych. 

foto: K. Romański 

Na stronie internetowej miasta czytamy, iż 

długofalowym celem rozwoju Gdyni jest „osiągnięcie 

trwałego, akceptowanego społecznie 

i bezpiecznego ekologicznie rozwoju, pozwalającego 

dorównać europejskim standardom 

życia, przy pełnym wykorzystaniu zasobów 

przyrodniczych, ludzkich i kapitałowych oraz 

walorów położenia miasta”. Co to oznacza 

w praktyce? Czego jeszcze brak, aby móc powiedzieć, 

iż cel został osiągnięty? 

Zapis w strategii według mnie jest dość jasny. 

Zależy nam na tym, żeby miasto rozwijało się 

harmonijnie i pozostało miejscem przyjaznym 

dla mieszkańców i dla coraz liczniejszych gości 

– biznesmenów i turystów. To jest długotrwały 

i chyba niekończący się nigdy proces – podnoszenia 

jakości życia, według stale rosnących 

standardów i wymagań. Mamy się czym szczycić 

już dziś, ale ciągle jest coś jeszcze do zrobienia. 

Teraz naszym wielkim projektem, chyba na 

miarę niegdysiejszej budowy portu, jest uruchomienie 

w Gdyni portu lotniczego. Mamy od 

68 lat lotnisko wojskowe – nowoczesne, jedno 

z największych w kraju, bardzo bezpieczne i 

położone znakomicie – tuż obok miasta, węzła 

komunikacyjnego, jakim jest port morski oraz 

trzeci co do wielkości w Polsce – węzeł kolejowy. 

Ostateczne decyzje powinny zapaść na szczeblu 

ministerialnym – niebawem. Bardzo na to liczymy. 

Innym wielkim projektem jest realizacja 

jeszcze przedwojennej idei Forum Morskiego. 

Jesteśmy już po rozstrzygnięciu międzynarodowego 

konkursu na koncepcję architektoniczną 

dzielnicy kulturalnej, na którą składać się będą 

gmachy teatru dramatycznego, galerii sztuki oraz 

mediateki, czyli biblioteki dysponującej nie tylko 

tradycyjnymi zbiorami, ale również zapisanymi 

na nowoczesnych nośnikach elektronicznych. 

Będzie realizacja właśnie owego Forum Morskiego. 

Bo obok tych trzech gmachów będzie także 

reprezentacyjny plac miejski. Wszystko zaś w 

bezpośrednim sąsiedztwie brzegu morskiego. 

64

Gdynia 

Jednym z ciekawszych miejskich planów rewitalizacyjnych 

jest przygotowany przez Gdynię projekt 

budowy terminalu promowo-pasażerskiego 

połączonego z nowoczesną dzielnicą mieszkalno-usługową. 

Czy jego realizacja już się rozpoczęła, 

w jakich etapach będą prowadzone prace 

i jaki ma być ostateczny efekt? Jak dużą część 

inwestycji pokryją fundusze z UE? 

To są plany Zarządu Portu Gdynia, który w istocie 

do 2011 r. przy wsparciu Unii Europejskiej 

zamierza zrealizować nowy terminal promowopasażerski. 

Miasto z pewnością zyska wiele na 

tej inwestycji. 

Jak w ogóle Gdynia radzi sobie z pozyskiwaniem 

unijnych pieniędzy? 

Radzimy sobie dobrze. Mamy profesjonalnie 

przygotowane projekty, które dotyczą prorozwojowych 

inwestycji i przedsięwzięć natury 

społecznej. Skutecznie aplikujemy o unijne 

dotacje. Unia wsparła już wiele zrealizowanych 

przez nas zadań. Właśnie oddaliśmy do użytku 

ostatni odcinek jednej z największych inwestycji 

drogowych w Gdyni, która pochłonęła w ciągu 

8 lat 142 mln zł – tzw. Drogę Różową, a już za 

kilka tygodni będziemy przekazywać kolejne 

dwie – Trasę Kwiatkowskiego i ul. Janka Wiśniewskiego 

– wszystkie wspierane funduszami UE. 

Także dzięki tym funduszom uruchomiliśmy 

przed kilku laty pierwszy w regionie Pomorski 

Park Naukowo-Technologiczny, który jest dziś naszą 

„krzemową doliną”, w której powstają rewelacyjne 

produkty wysokich technologii. Unia pomogła 

nam też w modernizacji mariny, czyli portu 

jachtowego, dzięki któremu Gdynia jest atrakcyjnym 

dziś miejscem dla żeglarzy krajowych 

i zza granicy, uprawiających turystykę rodzinną 

i sport żeglarski. Unijne pieniądze bardzo nam 

się przydały w budowie jednego z najnowocześniejszych 

w Europie zakładów utylizacji odpadów 

– o romantycznej nazwie Eko-Dolina, który 

eksploatujemy wraz z sąsiednimi gminami (ok. 

450 tys. mieszkańców). 

Tworzymy także, wspólnie z Gdańskiem oraz 

Sopotem, przy pomocy UE, TRISTAR, system inteligentnego 

zarządzania ruchem, dzięki któremu 

po naszej aglomeracji jeździć się będzie bez 

korków i bezpieczniej. Doprawdy, trudno wymienić 

wszystkie projekty, dla których znajdujemy 

wsparcie Unii. 

W mieście panuje jeden z najniższych w kraju 

poziom bezrobocia. Czy to sprawia, że w Gdyni 

spotkamy więcej szczęśliwych i uśmiechniętych 

osób niż w innych miastach? Jacy są mieszkańcy 

Gdyni, za co ich Pan lubi, może podziwia? 

To prawda, Gdynia, to w kraju drugie miejsce po 

stolicy, z najniższą stopą bezrobocia (w lutym br. 

2,5 proc). Na pewno przekłada się to na nastroje 

gdynian, którzy zresztą zawsze byli i są ludźmi 

w zdecydowanej większości usposobionymi do 

życia optymistycznie, a do otoczenia – życzliwie. 

Są także znani z miłości do swego miasta. Dobrym, 

naukowym świadectwem takiej opinii jest 

pierwsze miejsce Gdyni wśród 19 największych 

miast Polski, ocenianych w socjologicznym badaniu 

Diagnoza 2007 – pod względem jakości 

życia i samopoczucia mieszkańców. 

Urząd prezydenta piastuje Pan od 1998. W wyborach 

w 2006 roku uzyskał Pan ponad 85 proc. 

poparcie. Jak Pan sądzi, czym zasłużył Pan sobie 

na uznanie mieszkańców? Czy gdynianie są bardzo 

wymagający wobec prezydenta swojego miasta? 

Tak naprawdę dałem się poznać gdynianom już 

w 1990 r. I pewnie ten właśnie kilkunastoletni 

staż – najpierw w roli radnego, potem przewodniczącego 

Rady Miasta, wreszcie prezydenta Gdyni 

– pomógł mi uzyskać aż tak wysokie poparcie 

wyborców. Nie obiecywałem gruszek na wierzbie, 

ale zdałem relacje z tego, co także z moim udziałem 

w Gdyni się dobrego zdarzyło przez minione 

lata, przedstawiłem plan, co będziemy kontynuować, 

by Gdynia harmonijnie się rozwijała i była 

miejscem najbardziej przyjaznym pod słońcem! 

I wystarczyło. Gdynia jest dla mnie fascynującym 

miejscem, wyzwaniem do odważnych, wielkich 

decyzji, również przez swoje dziedzictwo. Myślę, 

że jestem dla gdynian po prostu wiarygodnym 

człowiekiem, który nie rzuca słów na wiatr, nie 

jest też karierowiczem, który Gdynię traktowałby 

jak trampolinę i dlatego wyborcy mi zaufali, powierzając 

po raz kolejny swój mandat tak licznie. 

foto: K. Romański 

Pana ulubione miejsca w Gdyni to.... 

Oczywiście Bulwar Nadmorski, ale także leśne zakątki, 

których w Gdyni nie brak. Jesteśmy bowiem 

miastem szczęśliwym, które jest położone wspaniale 

– nad wodą, pośród zalesionych wzgórz. 

• 

65

Postaci 

Najważniejszy jest rozwój 

Naszym celem jest uzyskanie pozycji 

lidera na rynkach, które wybieramy. 

Chcemy, aby Jotun był firmą silną 

i coraz bardziej rozpoznawalną 

na polskim rynku, identyfikowaną 

z wysoką jakością produktów 

i profesjonalną obsługą 

– Karolina Karwowska-Dworak, 

prezes zarządu Jotun Polska 


66

Karolina Karwowska-Dworak 

Jotun to firma wywodząca się z Norwegii 

i specjalizująca się w zabezpieczeniach 

antykorozyjnych zarówno 

w przemyśle stoczniowym, jak i na 

lądzie. Proszę opowiedzieć o początkach 

firmy w naszym kraju i jak to się 

stało, że kobieta stanęła na jej czele? 

W Polsce działamy, tak jak Pani wspomniała, 

w dwóch kluczowych branżach: 

okrętownictwo (przemysł stoczniowy) 

i tzw. przemysł „lądowy”. 

Jotun w Polsce pojawił się w zasadzie 

już w latach sześćdziesiątych ubiegłego 

wieku, ale głównie w przemyśle stoczniowym 

– naszymi farbami malowano statki 

budowane dla zagranicznych armatorów 

w stoczniach Gdyni i Szczecina. 

W 1999 roku w Sopocie powstała firma 

Jotun Polska Sp. z o.o., czyli poprzednia 

działalność została sformalizowana. 

Natomiast od 2000 roku w strategii firmy 

pojawiła się też oferta dla szeroko 

rozumianego przemysłu lądowego, czyli zabezpieczenia 

antykorozyjne konstrukcji stalowych, mostów, 

zbiorników, energetyki. Tak w dużym skrócie 

można przedstawić początki firmy Jotun w Polsce. 

W tej chwili myślę, że mamy już ugruntowaną pozycję 

na rynku. 

Z firmą Jotun związana jestem prawie od samego początku 

działalności. Trudno jest mi odpowiedzieć na 

pytanie, jak to się stało, że kobieta stanęła na czele 

tej firmy. Myślę, że otrzymałam szansę, którą potrafiłam 

we właściwy sposób wykorzystać. A pomogły mi 

w tym zdecydowanie: ciężka praca, zaangażowanie, 

lojalność no i oczywiście ambicje zawodowe. 

Farbami Jotun pomalowana jest wieża Eiffla, tunel 

pod kanałem La Manche, Biblioteka Aleksandryjska 

w Egipcie i wiele innych spektakularnych 

obiektów. Jakie realizacje w Polsce firma ma na 

swoim koncie? 

Mając już spory udział w rynku, możemy oczywiście 

przedstawić bogatą listę referencyjną obiektów 

malowanych naszymi specjalistycznymi farbami. 

Należą do nich m.in. mosty na Wiśle (w Dęblinie 

i Szczucinie), most główny i objazdowy na rzece 

Wieprz w Kośminie, mosty w Poznaniu (św.Rocha 

i Królowej Jadwigi), zbiorniki magazynowe w bazie 

OLLP (Naftobaz), zewnętrzne malowania dwóch 

największych zbiorników magazynowych paliw na 

Plebance, liczne konstrukcje i zbiorniki w rafinerii 

Glimar, projekty typu off-shore dla Norwegii, energetyczny 

projekt Łagisza i wiele innych. 

Z jak pokaźną konkurencją rywalizujecie i jaka 

jest pozycja Jotuna w naszym kraju? 

Na rynku stoczniowym mamy ugruntowaną pozycję 

wśród najsilniejszych graczy. Udział w tym 

rynku możemy oszacować na ponad 20 proc. Dostarczamy 

farby do wszystkich stoczni w Polsce. 

Największe kontrakty realizujemy tradycyjnie dla 

stoczni Gdyni i Szczecina. 

Rynek tzw „lądowy”, w który zaangażowaliśmy 

się od 2000 roku jest rynkiem perspektywicznym, 

o bardzo dużym potencjale inwestycyjnym 

ale też bardzo silnej i licznej konkurencji. Mimo 

tego możemy się już pochwalić kilkuprocentowym 

udziałem w rynku. W tej branży przed nami nadal 

bardzo duże wyzwania i bardzo ambitne plany 

rozwoju, zwiększenia poziomu sprzedaży, a co za 

tym idzie wzrostu udziału w rynku i osiągnięcia 

pozycji lidera w wybranych segmentach. 

Jakim czynnikom zawdzięczacie swój sukces? 

Jest wiele czynników, które pomagają nam w realizacji 

naszych planów i w osiąganiu sukcesu. 

Oprócz profesjonalnej organizacji i struktury 

firmy, zastosowania odpowiednich procesów biznesowych, 

doświadczonego zespołu ważna jest 

również bogata kultura organizacji, wartości, jakie 

firma sobą reprezentuje. To jest niezwykle istotny 

czynnik w międzynarodowej działalności Jotuna. 

Nasza firma cały czas inwestuje i pracuje nad 

rozwojem i umacnianiem światowej pozycji. Jest 

jednostką biznesową o bogatej kulturze organizacyjnej, 

sprecyzowanych zasadach 

działania i fantastycznej, motywującej 

atmosferze pracy. Jotun to przede 

wszystkim ludzie, największy i najistotniejszy 

kapitał, dlatego nasza firma tak 

dużo inwestuje w fachowe szkolenia 

(techniczne, menadżerskie, handlowe) 

prowadzone przez najlepszych szkoleniowców 

i trenerów. Jotun Polska działa 

oczywiście zgodnie z przyjętą kulturą 

organizacyjną i korzysta z bogatych doświadczeń 

i zasobów koncernu. 

Jotun zawsze przykładał ogromną wagę 

do poszukiwania nowych rozwiązań 

i ulepszeń. Każdego roku rozszerza ofertę 

o nowe, lepsze produkty, a ich jakość, 

spełnianie oczekiwań klientów i zgodność 

z wymogami dotyczącymi ochrony 

środowiska pozwala firmie Jotun na stałą 

i silną obecność w branżowej czołówce 

producentów farb. 

W jakim stylu zarządza Pani firmą – czy bardziej 

na sposób polski czy norweski? Czy jako szef jest 

Pani bardziej kobieco delikatna, choć wytrwała 

w dążeniu do celu czy po męsku stanowcza i wymagająca 

wszystkiego na już? 

Nigdy się nad tym nie zastanawiałam. Od każdej 

osoby zarządzającej firmą oczekuje się przede 

wszystkim wyniku. Zysk firmy jest miernikiem 

sposobu i stylu zarządzania. I to jest chyba 

najważniejsze. Oczywiście na mój sposób zarządzania 

ogromny wpływ ma kultura organizacji, 

zasady i wartości dominujące w Jotunie, 

procedury i oczekiwania, jakie stawia przede 

mną zarząd firmy. 

Jaką przyszłość widzi Pani dla swojej firmy? Jakie 

są Pani plany zawodowe? 

Naszym celem jest uzyskanie pozycji lidera na 

rynkach, które wybieramy. Jotun cały czas inwestuje 

i pracuje nad rozwojem i umacnianiem 

marki na świecie. Chcemy, aby była ona silna 

i coraz bardziej rozpoznawalna na polskim rynku, 

identyfikowana z wysoką jakością produktów 

i profesjonalną obsługą. 

Nasi norwescy udziałowcy wiążą z polskim rynkiem 

duże nadzieje. 

Jestem pewna, że dzięki zaufaniu, jakim zdążyli 

nas obdarzyć polscy przedsiębiorcy w połączeniu 

z prestiżem międzynarodowej i silnej marki Jotun, 

uda nam się zrealizować zamierzone cele. 

• 

67


Spacer po Gdyni 

Wiosna to idealny moment na krótki 

weekendowy wyjazd. Polecamy Gdynię, w której 

nawet przez tydzień nie będziemy się nudzić 

tekst: Maciej Kocuj 

foto: K. Kowalski 

KKiedy po I wojnie światowej Polska odzyskała niepodległość, 

okazało się, że wybrzeże morskie odrodzonego 

kraju ma tylko kilkadziesiąt kilometrów długości 

i pozbawione jest dużego portu. W 1920 roku 

zdecydowano, że w małej miejscowości letniskowej 

nad zatoką Gdańską powstanie wielki port. Budowę 

rozpoczęto w 1921 roku, a kilka lat później nadano 

Gdyni prawa miejskie. Dynamiczny rozwój miejscowości 

był niezwykły jak na owe czasy. W ciągu kilkunastu 

lat z niewielkiej wioski powstało nowoczesne 

miasto liczące 120 tysięcy mieszkańców. To jedno 

z największych dokonań w całej historii Polski i unikalne 

w skali europejskiej. 

W Gdyni znajduje się wiele budynków zaprojektowanych 

w stylu międzywojennego modernizmu. Typowe 

elementy architektury lat 30. XX wieku to proste 

formy i gładkie elewacje często z przeszklonymi 

i zaokrąglonymi fragmentami budynków. Utrzymane 

w tym stylu budowle to między innymi: siedziba Zakładu 

Ubezpieczeń Społecznych, kamienica Orłowskich 

przy ulicy Świętojańskiej, budynek mieszkalny 

Banku Gospodarstwa Krajowego, budynek Urzędu 

Miasta w alei Piłsudskiego, kamienica Krenskich 

i Dom Żeglarza Polskiego. Inaczej wyglądają budynki 

powstałe w latach 20. XX wieku. Ich architektura nawiązuje 

do stylów dawnych epok. Mamy tu zdobione 

fasady, wysokie kolumny i piękne sklepienia. Typowym 

przykładem jest tu bogato zdobiona siedziba 

Banku Polskiego przy ulicy 10 Lutego i budynek „Żeglugi 

Polskiej” przy ulicy Waszyngtona. 

Jest kilka miejsc w Gdyni, które powinien odwiedzić 

każdy turysta. 

Przy skrzyżowaniu ulic 10 Lutego i Świętojańskiej 

znajduje się dom Jana Radtkego, pierwszego, po 

długoletnim okresie zaborów, polskiego wójta Gdyni. 

Budynek powstały w 1912 roku gościł wielu letników 

wypoczywających nad morzem. Bywał tu między innymi 

Stefan Żeromski, Feliks Nowowiejski i budowniczy 

gdyńskiego portu, inżynier Tadeusz Wenda. 

Podczas spaceru po Gdyni warto zajrzeć do Kościoła 

Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski przy ulicy 

68

Gdynia 

Świętojańskiej, zbudowanego z datków mieszkańców 

Gdyni. Budowla zaprojektowana przez Mariana Baranowskiego 

i Romana Wojkiewicza została poświęcona 

w 1924 roku. Architektura kościoła nawiązuje do 

renesansowych i barokowych świątyń. 

Stałym punktem wszystkich wycieczek odwiedzających 

Trójmiasto jest wizyta w Akwarium Gdyńskim. 

W przeszklonej rotundzie można tu podziwiać unikalne 

okazy fauny z mórz całego świata. 

foto: T. Węgrzyn 

Najbardziej reprezentacyjne miejsce Gdyni to Molo 

Południowe znajdujące się na przedłużeniu Skweru 

Kościuszki. Jest to szeroki na 120 metrów pirs, wcinający 

się w morze na długość 600 metrów. Stoi tu 

zacumowany niszczyciel ORP „Błyskawica”, który 

brał udział w walkach pod Narwikiem i Dunkierką, 

a także uczestniczył w słynnym desancie w Normandii. 

Okręt pełni funkcję muzeum prezentującego dzieje 

Polskiej Marynarki Wojennej. Nieopodal można 

podziwiać wspaniały żaglowiec „Dar Pomorza”, który 

zacumował tu po swoim ostatnim rejsie w 1981 roku. 

Statek ten nazywany „białą fregatą” został zbudowany 

w Hamburgu w 1909 roku i na dziesiątki lat stał 

się symbolem związków Polski z morzem. Służył jako 

okręt szkoleniowy dla wielu pokoleń oficerów marynarki. 

Odbył ponad sto rejsów, opłynął kulę ziemską 

i wygrał regaty wielkich żaglowców. 

Na tyłach kamienic stojących przy placu Kaszubskim 

zachował się najstarszy na terenie miasta budynek 

mieszkalny. Jest to powstały w XIX wieku parterowy 

dom rybacki. W jego wnętrzu mieści się obecnie stylowa 

kawiarnia. 

foto: Pomorska Fundacja Filmowa 

foto: T. Węgrzyn 

W Gdyni Chyloni, koło ruchliwej ul. Morskiej znajduje 

się niezwykle urokliwe i tajemnicze wzniesienie zwane 

Górą św. Mikołaja lub Świętą Górą. Wzgórze to 

było otoczone kultem jeszcze w czasach pogańskich. 

W czasach chrześcijańskich miejsce to zaczęło słynąć 

z objawień św. Mikołaja. W 1770 roku ówczesny sołtys 

Gdyni, człowiek pochodzący z zacnej kaszubskiej 

rodziny Kurów, wzniósł na Świętej Górze kaplicę. Na 

ołtarzu umieszczono figurę św. Mikołaja. Miejscowa 

ludność przybywała tam na odpusty, które odbywały 

się zawsze 6 grudnia. Kapliczka została jednak 

zniszczona i na wiele lat zapomniano o tym miejscu. 

W 1996 roku mieszkańcy Chylonii postanowili przywrócić 

wzgórzu dawny urok. Na szczycie Góry zbudowano 

kamienne kapliczki i postawiono ławki. 

• 

69

OdnajdŸmy 

swój klucz 

do szczêœcia 

i zdrowia 

Ofertę odnowy biologicznej, Wellnes & SPA ma coraz więcej wyspecjalizowanych ośrodków. 

Nieliczne jednak mogą pochwalić się tak nietuzinkowym wystrojem i nieprzeciętnym 

klimatem, jaki odnajdziemy w Manor Hause. Tylko tu nasze ciała i dusze zostaną otwarte 

na szczęście i zdrowie za pomocą „Pięciu kluczy”. 

70 

Posiadłość Manor House położona jest w Chlewiskach, niewielkiej miejscowości u podnóża 

Gór Świętokrzyskich, 140 km na południe od Warszawy. Wrażenie robi już sam park, 

w którym odnajdziemy perełki architektury i dobrego klimatu. Do dyspozycji klientów 

oddany został odrestaurowany i zmodernizowany XVII wieczny Pałac Odrowążów oraz XIX 

wieczna kamienna Stajnia Platera. W każdym z tych budynków czeka na nas inny nastrój 

– pokoje w dawnej stajni mają rustykalny charakter, który tworzą kamienne ściany i zachowane 

fragmenty starej więźby dachowej. W pałacu zaś apartamenty i sypialnie mają 

dostojny, rezydencjonalny styl. 

To oczywiście nie wszystko. Nie można też nie wspomnieć o stadninie z 14 końmi hucułami 

i angloarabami, bryczkach, saniach, rowerach, łódkach wiosłowych, minigolfie, figloparku 

i minizoo. Kogo po tych wszystkich wyczynach siły opuściły, powinien wstąpić do Ogrodu 

Medytacji z kamiennymi kręgami mocy lub do karczmy z kominkami, serwującej tradycyjne 

polskie dania. 

Program „Pięciu kluczy” 

W Manor Hause możemy poddać nasze spracowane ciała, dusze i umysły jednemu z programów 

Wellness & SPA lub przejść całą drogę „Pięciu kluczy do szczęścia i zdrowia”. Jest 

ona oparta na filozofii życia w harmonii z samym sobą i otoczeniem. 

Pierwsze kroki skierujmy więc do Studia Odnowy w nowo wybudowanych Termach Zamkowych. 

Jest to oaza spokoju, harmonii i wyciszenia. Wszechobecna woda – strumienie, 

wodospady i rozlewiska – sprzyjają wypoczynkowi ciała i ducha. Można się tutaj poddać

óżnorodnym masażom – klasycznemu, aromaterapeutycznemu, limfatycznemu, 

ciepłymi kamieniami lub misami dźwiękowymi. Warte polecenia są także wyjątkowo 

ekskluzywne zabiegi łączące wiedzę naukową z siłami natury i tradycjami 

pięciu odległych zakątków świata (Amazonia, Polynesja, Asia, Atlantic i Orient). 

Ponadto gabinety oferują maseczki upiększające z cytryny i śmietany, z miodu, 

żółtka, twarogu i pyłku kwiatowego oraz zabiegi na twarz na bazie glinek. W gabinecie 

błotnym można umówić się z przyjaciółmi na okłady z glinki zielonej, 

czerwonej i białej, borowiny TOŁPA, a także z błota z Morza Martwego. 

Termy Zamkowe mają dla nas jeszcze jedną niespodziankę – Pokoje Ofuro SPA. 

Jest to urzekająca przestrzeń pełna zmysłowych bodźców, zaprojektowana 

z myślą o komforcie, relaksie, odprężeniu. Łazienka tworzy z pokojem integralną 

całość – wystarczy tylko otworzyć drzwi, aby uświadomić sobie, że jest ona miejscem 

psycho-fizycznej energii, sprzyjającym wyciszeniu, odpoczynkowi i zdrowiu. 

Zapach olejków, łagodna muzyka relaksacyjna, delikatne światło, antyczne 

płaskorzeźby z kamienia za przesuwną taflą szkła, kamienne brodziki, egzotyczne 

drewno na podłodze, drewniane meble i niepowtarzalna, wysoka wanna 

zabudowana drewnem, służąca do japońskich głębokich kąpieli ofuro. Można 

zanurzyć się w niej w winie, piwie, borowinie czy mleku z miodem i cytrusami. 

Po rozkoszach w termach warto skierować swoje kroki do Łaźni Rzymskich. Jest 

to bowiem jedyny w swoim rodzaju kompleks 18-tu parowych, wodnych, masujących 

kąpieli oraz saun, wanien, a także zdrowotnych i relaksujących atrakcji: 

parowa łaźnia rzymska, sauna fińska, sauna podczerwieni, grota z natryskami 

wrażeń z oceanicznymi muszlami i perłami, prysznic doznań dla pań i panów, 

lodospad, brodzik z zimną wodą, kamienna wanna, wanna SPA z masażami, 

swim SPA (basen z przeciwprądami), gejzery inhalacyjno-parowe, kuracja świetlno–powietrzna 

w oranżerii zimowej, frigidarium, tepidarium, oranżeria lodowo–solna, 

rzymski bar. 

Niezwykle wyjątkową propozycją jest Witalna Wioska SPA. To pierwszy tego typu 

kompleks SPA w Polsce – o sielskim charakterze, w bezpośrednim kontakcie 

z naturą. Na wioskę składa się osiem chat wykonanych z drewna, pokrytych gontem 

z osiki – chata Solna, Grillowa, Barmana, Gospodarza, Chata z Ruską Banią, 

Sauną Fińską, Beczką polską z gorącą wodą. 

Piątego elementu – klucza do szczęścia i zdrowia warto poszukać w Ogrodzie 

Medytacji. To 10-hektarowy park wokół Pałacu Odrowążów. Na niepowtarzalny 

charakter jego krajobrazowego ogrodu składa się wspaniały, zabytkowy drzewostan, 

woda będąca duszą ogrodu oraz dzika promenada – leśny obszar parku, 

w którym znajduje się Kamienny Krąg Mocy. 

Relaks i odnowa przyda się większości z nas. Nie wykręcajmy się brakiem czasu. 

Nadarza się bowiem doskonała okazja – nadchodzący długi weekend majowy. 

Z oferty Manor House wybierzmy dwu- lub pięciodniowy pakiet pobytowy lub 

chociażby zajrzyjmy na dzień, by skorzystać z jednego z pakietów zabiegowych. 

Odnajdźmy swój klucz do szczęścia i zdrowia! 

W 2007 roku to magiczne miejsce zostało wyróżnione przez Przegląd Gospodarczy 

jako najlepszy obiekt SPA w Polsce i zajęło Pierwsze miejsce 

w rankingu ośrodków SPA. Prezes Manor Hause – pani Grażyna Wrona, 

otrzymała natomiast tytuł Menedżera Polskiego Hotelarstwa Roku 2007, 

zaś obiekt, którym zarządza – tytuł Po Prostu Najlepszy 2007 – Wzorcowe 

Przedsiębiorstwo Hotelowe w kategorii Pałac – Obiekt zabytkowy. 

Manor House Pałac Odrowążów 

26-510 Chlewiska, ul. Czachowskiego nr 56, 

Recepcja tel. (0 48) 628 70 61, 

www.manorhouse.pl, biuro@manorhouse.pl 

71

Zdrowie & SPA 

Aksamitnie gładka, pozbawiona 

zbędnego owłosienia skóra 

jest marzeniem każdej kobiety. 

Zadbany wygląd gwarantuje 

dobre samopoczucie 

i poczucie atrakcyjności 

Pielęgnacja nawilżająca 

Shiseido The Skincare 

– uzupełnia poziom nawilżenia 

i utrzymuje skórę 

w idealnej kondycji przez 

cały dzień i noc 

Nawilżanie według 

Mary Kay – w wersji 

intensywnego kremu 

lub beztłuszczowego 

żelu 

72

Mleczko ujędrniające z koenzymem Q10 

do każdego rodzaju skóry oraz Mleczko pielęgnujące 

z witaminą E do skóry suchej 

Niesamowicie delikatny, 

bladoróżowy, migocący puder 

oraz owalny pędzel kabuki z naturalnego 

różowego włosia. Zestaw idealny 

do rozświetlenia dekoltu i ramion 

Sprawdzona, doustna 

metoda redukcji cellulitu 

– działa od wewnątrz, 

koncentrując się 

na usprawnieniu 

drenażu tkankowego 

i metabolizmie tkanki 

tłuszczowej 

73

Zdrowie & SPA 

Z myœl¹ o sercu 


Na większość czynników, od których zależy zdrowie 

naszego serca, mamy lub możemy mieć wpływ. 

Na początek warto sobie uświadomić, że profilaktyka 

chorób układu sercowo-naczyniowego, choć wymaga 

wprowadzenia zmian w naszych przyzwyczajeniach, 

nie musi się wiązać z rezygnacją z radości życia 

Statystyki nie napawają optymizmem. Ponad 

osiem milionów Polaków ma nadciśnienie tętnicze, 

co druga osoba dorosła ma podwyższony 

poziom cholesterolu, nadwagę lub otyłość. Ponad 

60 procent z nas prowadzi niekorzystny dla zdrowia, 

siedzący tryb życia, a z braku czasu aktywność 

fizyczną ogranicza do minimum. Ponad osiem milionów 

dorosłych nadal pali papierosy. Niezdrowy 

styl życia powoduje, że co trzeci mężczyzna i co 

szósta kobieta w Polsce umiera z powodu choroby 

serca lub naczyń krwionośnych. 

Tymczasem chorobom układu krążenia można 

skutecznie zapobiegać poprzez właściwą profilaktykę. 

W praktyce sprowadza się to do przestrzegania 

kilku zasad. Wśród nich jest oczywiście 

dbałość o utrzymywanie prawidłowej 

wagi ciała, systematyczna aktywność fizyczna, 

modyfikacja sposobu żywienia, rezygnacja z na- 

łogu palenia tytoniu oraz umiejętność radzenia 

sobie ze stresem. Warto również regularnie wykonywać 

badania kontrolne. Pozwoli to w porę 

wychwycić początki nadciśnienia tętniczego, 

podwyższonego poziomu cholesterolu, czy nawet 

cukrzycy. 

Centymetry w pasie miarą zdrowia 

Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 

wynika, iż 11 – 38 proc. populacji dorosłych 

Europejczyków charakteryzuje otyłość, będąca 

podłożem wielu niekorzystnych procesów w organizmie. 

Lekarze mówią o nadwadze jako o „nowej 

epidemii”. Liczba zaatakowanych nią ludzi wciąż 

rośnie. Tymczasem obwód pasa jest traktowany 

jako bezpośredni wskaźnik zdrowia. Najzdrowsi 

są mężczyźni z obwodem pasa poniżej 102 cm 

i kobiety mające w talii nie więcej niż 88 cm. 

Dlatego w profilaktyce chorób układu sercowonaczyniowego 

systematyczna aktywność ruchowa 

jest uznawana za jeden z podstawowych czynników 

zapobiegających chorobie niedokrwiennej 

serca. Pocieszający jest fakt, że hipoteza o pozytywnej 

roli fizycznego wysiłku zyskała akceptację 

społeczną w wielu krajach. Regularna aktywność 

fizyczna hamuje zjawiska sprzyjające powstawaniu 

i rozwojowi miażdżycy i jej powikłań. 

Dieta zdrowia 

Dla zwiększenia skuteczności leczenia nadciśnienia 

tętniczego ogromne znaczenie ma również 

odpowiednia dieta. Tradycyjna polska kuchnia 

niestety nie jest najzdrowsza – zawiera zbyt dużo 

soli i cholesterolu. 

Z badań przeprowadzonych nad ludnością Europy 

wynika, że dobrym zdrowiem najdłużej cieszą się 

Włosi – aż do 71 roku życia. To nie dziwi, jeśli pod 

uwagę weźmie się fakt, iż za najzdrowszą dietę 

uznaje się kuchnię śródziemnomorską. Jej podstawę 

stanowią pełnoziarniste produkty zbożowe 

(chleb, ryż), owoce i warzywa, oliwa z oliwek oraz 

nabiał pod postacią jogurtów i serów. Wszystkie 

te produkty powinny znaleźć się w codziennej diecie. 

Kilka razy na tydzień należy spożywać ryby, 

drób, oliwki, orzechy oraz nasiona roślin strączkowych 

(np. groch). Stanowczo rzadziej, bo 1-3 razy 

na tydzień można raczyć się ziemniakami, jajkami 

lub słodyczami, a zaledwie parę razy w miesiącu 

sięgać po czerwone mięso. Równie ważne jest 

spożywanie dużych ilości wody oraz zastępowanie 

soli ziołami pod postacią oregano, bazylii lub 

tymianku. Pozytywny wpływ na organizm ma również 

spożywanie umiarkowanych ilości czerwonego 

wina (tzn. jeden kieliszek na dzień). 

74

Klinika stomatologiczna 

Implantologia kosmetyczna 

Nowoczesna protetyka pełnoceramiczna 

na bazie implantów 

Ortodoncja - aparaty stałe, kosmetyczne 

Leczenie dzieci małych i trudnych 

Leczenie osób niepełnosprawnych 

Endodoncja w mikroskopie 

Pełna diagnostyka radiologiczna 

- pantanogram 

- przekroje poprzeczne 

- RTG cyfrowy 

Dyżury w soboty 

i niedziele 

w godz. 9 - 14, 

ul. Bracka 18 

76 

Klinika Stomatologiczna Union DENTAL 

Warszawa, ul. Bracka 18, tel.: (022) 826 03 32, (022) 828 54 45 

Warszawa, ul. Fabryczna 16/22 (od Górnośląskiej), tel.: (022) 622 46 09, (022) 622 55 36 

www.union-dental.com.pl, e-mail: info@union-dental.com.pl

D 

Cudowny olej 

zamknięty 

w 

kapsułkach 

Wiesiołek – roślina jeszcze do niedawna 

niedoceniana. Dziś, na bazie wiedzy 

o jej właściwościach leczniczych, powstaje 

nowa gałąź medycyny naturalnej 

– oeparoterapia. Nasiona wiesiołka 

są naturalnym lekiem przeciwmiażdżycowym 

i łagodzącym objawy alergii 

Do Europy wiesiołek przybył z Ameryki Północnej na początku XVII w. 

i przez bardzo długi czas był uznawany za chwast. Rozprzestrzeniał się 

w szybkim tempie, zwłaszcza polski klimat okazał się dla niego korzystny. 

Szczególnie cenne składniki nasion rej rośliny to NNKT (niezbędne 

nienasycone kwasy tłuszczowe). Uzupełnianie ich niedoboru poprzez 

zażywanie oleju z wiesiołka zamkniętego w kapsułkach daje znakomite 

rezultaty w leczeniu miażdżycy i chorób układu sercowo-naczyniowego. 

Obniża też ciśnienie krwi. Badania kliniczne potwierdziły również, że 

wiesiołek wspomaga leczenie alergicznych zmian wrodzonych, zwłaszcza 

atopowego zapalenia skóry. 

Specjaliści zalecają stosowanie oleju z nasion wiesiołka przy menopauzie, 

syndromie przedmiesiączkowym i przeroście gruczołu krokowego 

u mężczyzn. Preparaty z tej rośliny wykorzystywane są także przez psychiatrów 

i neurologów. Oeparoterapia daje dobre rezultaty w łagodzeniu 

objawów stwardnienia rozsianego, schizofrenii, demencji starczej, 

a nawet w chorobie Alzheimera. 

•

Felieton poetycki 

Leonardo da Vinci „Bachus”, źródło: Wikimedia Commons 

Anakreont z Teos – poeta biesiadny 

Antyczna Grecja, uznawana za kolebkę europejskiej cywilizacji, wniosła olbrzymi wkład w rozwój światowej kultury, 

w tym także poezji. Obok dzieł o zdecydowanie poważnym charakterze jak „Iliada” i „Odyseja” Homera, powstawały 

również utwory nieco bardziej frywolne. Odnaleźć w nich można tak charakterystyczną dla tamtych czasów pochwałę 

zabawy, wina, biesiady, erotyki. Wiele z tych utworów wykonywano z akompaniamentem liry czy fletu. 

Jednym z przedstawicieli tego nurtu w greckiej liryce był Anakreont z Teos żyjący w VI w. p.n.e. Bawił on swoimi utworami 

m.in. możnych władców. Był poetą bardzo popularnym. W Teos bito monety z jego podobizną, a po śmierci 

postawiono mu pomniki w Atenach i Teos. Jego wiersze znalazły wielu naśladowców wśród poetów doby aleksandryjskiej 

i rzymskiej, a także poetów nowożytnych. Tzw. anakreontyki pisali m.in. Jan Kochanowski, Jan Andrzej 

Morsztyn, Adam Naruszewicz. 

Dziś, tak bogatą i docenianą za życia poety twórczość możemy podziwiać we fragmentach. Zachowały się zaledwie 

trzy wiersze w całości i ok. 100 niekompletnych fragmentów. 

Ejże! Chłopcze, przynieś czarę, 

Żebym popił, ale w miarę! 

Dziesięć kubków zmieszaj wody, 

A pięć wina – dla osłody, 

Bym przy takim mógł napoju 

W miłym bawić się nastroju. 

Nam ucztować nie na czasie 

Wśród okrzyków i w hałasie 

Jak u Scytów. – Lecz przy winie 

Niechaj pieśń wesoła płynie. 

78

VelaVes SPA 

Kto szuKa pieKna, znajduje je... 

VelaVes spa 

Velaves to oaza spokoju… 

Obiekt oferuje 400 miejsc noclegowych przy samej 

plaży we Władysławowie. Pokoje, apartamenty i przestrzenie 

publiczne mają współczesne wzornictwo i wyposażone 

są w szereg udogodnień. Do standardu należą mini bar, 

telefon, TV SAT z bogatą propozycją programową i sejf. 

Restauracje kuszą różnorodnym menu i świetnie dobraną 

kartą win, a eleganckie kawiarnie i cocktail bary zachwycają 

ofertą najlepszych kaw i egzotycznych herbat. 

Velaves dla ciała i ducha… 

W 17 nowych gabinetach SPA specjaliści odnowy 

biologicznej proponują gościom indywidualnie dopasowany 

program dla ciała i ducha. Wachlarz usług obejmuje 

zabiegi ajurwedyjskie, masaże Siatsu i Tajskie, stemplami 

Karite i ziołowymi oraz szereg pakietów. Gabinet dermatologii 

specjalistycznej umożliwia fachowe konsultacje. 

Mogą tu Państwo korzystać z jacuzzi, jednego z trzech 

basenów, zajęć fitness, sauny suchej i parowej. Dodatkowo 

odprężeniu sprzyja gra w ricochet oraz zajęcia z jogi, taichi 

czy nordic walking, które odbywają się na słonecznej 

plaży pod okiem instruktora. Na gości czekają otwarte 

w tym roku: nowoczesna kręgielnia, Night Club na pół 

tysiąca osób czy nowa łódź przy nadbrzeżu - Velaves Fun. 

Velaves to najwyższa jakość… 

Oferta dla biznesu umożliwia pracę w wyśmienitym 

otoczeniu i wyrafinowany odpoczynek. Cztery sale konferencyjne 

z funkcjonalnym system ścian przesuwanych 

pozwalają na różne konfiguracje. Do spotkań mniej oficjalnych 

przygotowane są sale bankietowe. Najwyższej klasy sprzęt 

audiowizualny umożliwia świetną oprawę imprez szkoleniowo 

– konferencyjnych oraz imprez kulturalnych i rodzinnych. 

Rozwiązania techniczne umożliwiają wystawy i targi. 

…Velaves Hotel&spa 

to miejsce dla Ciebie. 

ul. Hryniewieckiego 7B, 84-120 Władysławowo, tel. 0 58 771 00 00 79 

www.velaves.pl

www.francoferuzzi.pl 

Gdańsk: Fashion House Outlet, Galeria Bałtycka; Gliwice: Galeria Forum, ul. Lipowa 1; Gorzów Wielkopolski: Galeria Askana; 

Inowrocław: ul. Królowej Jadwigi 28; Katowice: Silesia City Center; Kraków: Galeria Kazimierz; 

Lublin: Galeria Olimp, Galeria Handlowa E.Leclerc; Luboń: Factory Outlet Luboń; Łódź: Galeria Łódźka; Olsztyn: C.H. Alfa; 

Piotrków Trybunalski: ul. Rynek Trybunalski 11; Płock: C.H. Echo; Poznań: Galeria Marcelin; Rzeszów: C.H. Plaza; 

Rybnik: Galeria Focus Park; Sosnowiec: Fashion House Outlet; Toruń: ul. Wielkie Garbary 15; 

Warszawa: Arkadia, Blue City, C.H. Targówek, C.H. Wileńska, Fashion House Outlet Piaseczno, Factory Outlet Ursus, Galeria Ursynów; 

Wrocław: Pasaż Grunwaldzki, C.H. Factory Outlet; Litwa: Kłajpeda C.H. Akropolis, Vilnius C.H. Akropolis; 

Łotwa: Liepaja C.H. Kurzeme; Węgry: Showroom, Reményi Ede U. 1-3, Budapeszt 

www.sklep.francoferuzzi.pl

James Dean - EUROSTYL Nowe Spojrzenie

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?