13.04.2014 Views

Best OF përgjigjet në 40 pyetje - Koha Ditore

Best OF përgjigjet në 40 pyetje - Koha Ditore

Best OF përgjigjet në 40 pyetje - Koha Ditore

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

CyanMagentaYellowBlack<br />

C2 • KOHA <strong>Ditore</strong><br />

mespërmes 2013<br />

<strong>Best</strong> <strong>OF</strong><br />

30, 31 dhjetor 2012 • 1, 2 e 3 janar 2013<br />

Nëntor Fetiu, aktor<br />

30. Cilin politikan të Republikës<br />

së Shqipërisë <strong>në</strong> këta<br />

20 vjetët e fundit e vlerësoni<br />

më shumë?<br />

Nuk mund të përgjigjem<br />

me emra. Politika<strong>në</strong>t <strong>në</strong><br />

Shqipëri e ka<strong>në</strong> përçarë<br />

shoqëri<strong>në</strong>, për këtë arsye<br />

nuk kam ndonjë simpati<br />

për ta.<br />

Sanije Matoshi, mexosoprano<br />

15. A do të ishit e gatshme të<br />

luftonit <strong>në</strong> rast se rrezikohet<br />

liria e vendit?<br />

Po, edhe kam qe<strong>në</strong> e gatshme,<br />

sepse jam kthyer nga<br />

Parisi një ditë para se te fillonin<br />

bombardimet <strong>në</strong> vitin<br />

1999! Sidoqoftë, sot kur<br />

jemi të lirë mendoj që një<br />

vend është gjithmo<strong>në</strong> i<br />

rrezikuar ta humbasë liri<strong>në</strong>...<br />

Prandaj çdo ditë luftojmë për mbrojtjen e tij.<br />

Me pu<strong>në</strong>, rregull, kreativitet, korrektësi, vizion. Kur<br />

nuk ja<strong>në</strong> këto beteja, humbet. Sepse humbjen e<br />

lirisë së një vendi askush nuk e rrezikon më tepër<br />

sesa vetë banorët e tij!<br />

Shkëlzen Maliqi, filozof<br />

20. Sikur të kishit pushtetin<br />

politik, çfarë do të ndry sho -<br />

nit së pari?<br />

E kam menduar ide<strong>në</strong> e<br />

ndryshimit kur më patën<br />

lajmëruar, jozyrtarisht, se<br />

edhe u<strong>në</strong> jam përmendur<br />

<strong>në</strong> listën e kandidatëve për<br />

kryeministër, atëherë kur u<br />

emërua Bajram Rexhepi.<br />

Isha <strong>në</strong> një udhëtim me<br />

Mehmet Behlulin, <strong>në</strong> Düsseldorf dhe gjithë kohën<br />

bënim shaka dhe shikonim vitrinat me këpucë të<br />

shtrenjta, dy mijë e më shumë marka (nuk kishte<br />

dalë akoma euro). Pyesnim cilat këpucë dhe<br />

veshje i shkonin një kryeministri. Atëherë e kuptova<br />

se kur vishesh me pushtet, së pari duhet ta<br />

ndryshosh veten.<br />

32. A ka Josip Broz Tito ndonjë meritë për zhvillimin<br />

politik, arsimor, ekonomik dhe kulturor të Kosovës?<br />

Kontributi më i madh i Titos dhe i brezit të tij ka<br />

qe<strong>në</strong> afirmimi hap pas hapi i Kosovës si njësi autonome<br />

territoriale-politike <strong>në</strong> kuadër të Jugosllavisë.<br />

Kur vdiq Titoja më 1980, Kosova më nuk ishte<br />

thjesht një provincë e humbur, por e kishte autonomi<strong>në</strong><br />

e gjerë politike, ekonomike, kulturore<br />

dhe arsimore, madje kishte edhe përfaqësim të<br />

barabartë me republikat e tjera <strong>në</strong> federatë. Serbia<br />

ka humbur 9 vjet duke luftuar për anulimin e autonomisë<br />

së Kosovës, dhe çmimi për këtë ka qe<strong>në</strong><br />

shkatërrimi i federatës, ku edhe Kosova, me disa<br />

peripeci, doli si shtet i pavarur.<br />

Hazir Reka, fotograf<br />

8. Kur keni udhëtuar për<br />

herë të parë jashtë shtetit<br />

dhe <strong>në</strong> cilin vend keni qe<strong>në</strong>?<br />

Në Gjermani, <strong>në</strong> vitin 1985.<br />

Ishim më një koleg të babait<br />

tim, kur e dëgjuam lajmin<br />

se kishte vdekur Enver<br />

Hoxha. Shkuam te një mik i<br />

tyre, adhurues i flakët i diktatorit,<br />

dhoma e të cilit ishte<br />

mbuluar me fotot e Enverit.<br />

Erdhi një tjetër mërgimtar, adhurues i flakët i<br />

Zogut. Njëri qeshte, tjetri qante.<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Në vitin 1993. Kam punuar <strong>në</strong> një projekt me një<br />

etnologe norvegjeze, Berit Becker, që kishte krijuar<br />

një fond për t'u ndihmuar ish-të burgosurve politikë.<br />

Bridhnim <strong>në</strong>për Shqipëri duke dokumentuar<br />

me fotografi fukarallëkun. Projekti mbeti <strong>në</strong><br />

gjysmë, Berita vdiq, por edhe shumë foto të mia<br />

nuk arritën kurrë <strong>në</strong> destinacion, humbën rrugës.<br />

Alberta Troni, pianiste<br />

20. Sikur ta kishit pushtetin politik, çfarë do të<br />

ndryshonit së pari?<br />

Siguria dhe mirëqenia e po pullatës, shëndetësia,<br />

sigu rimet shëndetësore, ci lë si<strong>në</strong> e arsimit, ekonomi<strong>në</strong><br />

- decentralizimin e saj<br />

<strong>në</strong> komuna dhe fshatra të<br />

Ko sovës, higjie<strong>në</strong>n dhe<br />

mirëmbajtjen e qytetit,<br />

stimulimin për decentralizim<br />

të popullatës <strong>në</strong> tërë<br />

Kosovën. Prishtina nuk ka<br />

kapacitet ta përpijë tërë<br />

Kosovën, si duket, nuk po i<br />

vjen radha kulturës edhe<br />

pse u<strong>në</strong> vij nga sfera e kulturës,<br />

por ka aq shumë për t’u bërë <strong>në</strong> këtë vend,<br />

dhe pa kode dhe etikë urbane zhvillimi kulturor<br />

është edhe më tutje i largët.<br />

Besim Sllamniku, mjek<br />

<strong>40</strong>. Cila është ëndrra juaj<br />

më e madhe?<br />

U<strong>në</strong> i përkas një gjenerate<br />

e cila ka kaluar periudha<br />

tepër të rënda. Pas Luftës<br />

së Dytë Botërore mbre -<br />

tëronte varfëri dhe skamje<br />

e madhe, ishte periudhë e<br />

grumbullimit të çdo gjëje<br />

nga prodhimet ushqimore<br />

(“otkupi”, siç quhej zyrtarisht),<br />

me të cilat shërbeheshin qytetarët. Kjo periudhë<br />

zgjati deri <strong>në</strong> vitin 1948, kur Tito e ndau<br />

ish-Jugosllavi<strong>në</strong> nga Rusia staliniste. Pastaj pasoi<br />

periudha e politikës serbomadhe të Rankoviqit. Kjo<br />

periudhë mbahet <strong>në</strong> mend për shkak të represionit<br />

të egër ndaj popullatës shqiptare, duke përfshirë<br />

burgosjet politike, maltretimet dhe kërcënimet deri<br />

te detyrimi për shpërngulje të mbi gjysmë milioni<br />

shqiptarëve <strong>në</strong> Turqi. Isha pjesëmarrës i demonstratave<br />

të vitit 1953-1954, kur si nxë<strong>në</strong>s i shkollës<br />

tetëvjeçare, së bashku me profesorët ta<strong>në</strong> patriotë,<br />

si Enver Dukagjini, Mark Kaçinari e të tjerë, i ndoqëm<br />

nga Gjilani deri <strong>në</strong> fshatin Livoç inspektorët<br />

nga Prishtina, të cilët kishin ardhur me kërkesa për<br />

ta mbyllur gjimnazin, të vetmin institucion arsimor<br />

të shkollimit të mesëm <strong>në</strong> rrethin e Gjilanit. Në vitin<br />

1959 mbarova gjimnazin dhe madje si nxë<strong>në</strong>s<br />

shembullor, i liruar prej provimit të maturës, vendosa<br />

të realizoja ëndrrën time për t’u bërë mjek.<br />

Babai im tashmë ishte liruar nga burgu, të cilin e<br />

kishte vuajtur mes viteve 1953-1956, dhe kishte<br />

vetëm një rrogë si <strong>në</strong>pu<strong>në</strong>s i Komu<strong>në</strong>s së Gjilanit,<br />

kështu që nuk ishte <strong>në</strong> gjendje të financonte<br />

studimet e mia <strong>në</strong> cilëndo qendër universitare <strong>në</strong><br />

ish-Jugosllavi. Së pari u<strong>në</strong> kërkova bursë nga Komuna<br />

e Gjilanit, ata më refuzuan me arsyetim se<br />

nuk ka<strong>në</strong> nevojë për mjek, edhe pse <strong>në</strong> atë kohë<br />

nuk kishte asnjë mjek shqiptar. U detyrova të<br />

kërkoja bursë <strong>në</strong> nivel krahinor. Bursa m’u nda dhe<br />

<strong>në</strong> tetor të vitit 1959 fillova studimet <strong>në</strong> Fakultetin e<br />

Mjekësisë <strong>në</strong> Shkup, të cilin e kreva për 5 vjet, duke<br />

diplomuar <strong>në</strong> muajin tetor të vitit 1964 <strong>në</strong> moshën<br />

22-vjeçare. Menjëherë u pu<strong>në</strong>sova <strong>në</strong> Spitalin e Prishti<strong>në</strong>s.<br />

Aty pata rastin, gjatë kryerjes së stazhit<br />

mjekësor njëvjeçar, të punoja me doaje<strong>në</strong>t e mjekësisë<br />

kosovare, siç ishin dr. Xheladin Deda, dr. Ali<br />

Sokoli, dr. Izedin Osmani, dr. Talat Pallaska, dr.<br />

Hysen Ukmata, dr. Qamil Haxhiu, dr. Fehmi Henci,<br />

dr. Gazmend Shaqiri dhe dr. Xhemajl Ahmedi,<br />

kurse të gjithë mjekët e tjerë ishin të komunitetit<br />

serb, malazez e të tjerë. Ishte periudhe mjaft e<br />

rëndë, me patologji tepër vdekjeprurëse, sidomos<br />

te fëmijët dhe tuberkulozi i mushkërive te të rriturit,<br />

sëmundjet infektive e të tjera. Fatmirësisht, <strong>në</strong><br />

vitin 1966 ra nga pushteti sistemi rankoviqist, dhe<br />

për një periudhë 2-3-vjeçare, <strong>në</strong>n udhëheqjen e dr.<br />

Izedin Osmanit, u pranua numër i madh i mjekëve<br />

shqiptarë me të cilët i vumë themelet e Fakultetit të<br />

Mjekësisë <strong>në</strong> Universitetin e Prishti<strong>në</strong>s, i cili startoi<br />

pu<strong>në</strong>n <strong>në</strong> vitin akademik 1969-1970 <strong>në</strong>n udhëheqjen<br />

e dekanit të parë prof. dr. Osman Imami. Tani po<br />

i kthehem <strong>pyetje</strong>s suaj, duke u nisur nga fjalët të<br />

cilat m’i ka thë<strong>në</strong> prof. dr. Branimir Gusiq <strong>në</strong><br />

Klinikën ORL <strong>në</strong> Zagreb, gjatë qëndrimit tim <strong>në</strong><br />

vitin e fundit të specializimit <strong>në</strong> vitin 1970. Ai gjithmo<strong>në</strong><br />

më ka përshëndetur me fjalën “Tungatjeta<br />

Sllamniku” dhe një ditë më ftoi <strong>në</strong> zyrën e tij dhe<br />

pasi biseduam për angazhimin tim <strong>në</strong> klinikë, më<br />

pyeti se a ka ende te ne, te populli shqiptar,<br />

vëllavrasje e gjakmarrje, meqe<strong>në</strong>se e kishte vizituar<br />

Malësi<strong>në</strong> e Gjakovës dhe të Bajram Currit <strong>në</strong> vitin<br />

1938 gjatë një hulumtimi të gushës (sëmundje e<br />

gjëndrës tiroide). U<strong>në</strong> nuk e prisja një <strong>pyetje</strong> të tillë,<br />

por i thashë se fatkeqësisht ende ka, por shpresoj se<br />

me arritjet e gjeneratës së re kjo dukuri do të zhduket.<br />

Dr. Gusiq <strong>në</strong> atë moment i ngriti katër gishta<br />

të dorës dhe më tha: “Duhet të kaloj<strong>në</strong> katër gjenerata<br />

derisa të zhduket”. U<strong>në</strong> tani po e shoh se<br />

kaluan <strong>40</strong> vjet nga kjo bisedë dhe ëndrra ime më e<br />

madhe do të ishte sikur e tërë kjo të jetësohej <strong>në</strong> 60<br />

vjetët e ardhshëm.<br />

Ilir Bajri, pianist e kompozitor i muzikës jazz<br />

19. Cilit komb dhe cilës kulturë<br />

do t’i kishit takuar me<br />

qejf?<br />

Asnjërit! Me zemër e me<br />

mendje u<strong>në</strong> i takoj sho që -<br />

risë globale njerëzore dhe<br />

kulturës globale njerëzore.<br />

Shpëtime Kamberi, arkitekte<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të<br />

parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Në vitin 1988, bashkë me<br />

familjen për pushime<br />

verore. Isha vetëm pesëvjeçare,<br />

por më ka<strong>në</strong> ngelur<br />

shumë përshtypje e kujtime<br />

nga ky pushim. Udhëtoja<br />

për herë të parë me aeroplan,<br />

me kompani<strong>në</strong> zvicerane<br />

Swissair - nga Zürichu<br />

<strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>. Ishte pushim i organizuar me grup turistësh<br />

dhe me përcjellje të udhërrëfyesve të vendit.<br />

Gjatë këtij pushimi kemi vizituar të gjitha qytetet<br />

dhe vendet më të njohura të Shqipërisë, duke filluar<br />

me Tira<strong>në</strong>n, ku më pëlqente hapësira e madhe<br />

para hotelit dhe atmosfera <strong>në</strong> muzg pra<strong>në</strong> fonta<strong>në</strong>s<br />

dhe s’mbaj mend të ketë pasur automjete që na<br />

pengonin të lëviznim lirshëm edhe pse ndodheshim<br />

<strong>në</strong> qendër të qytetit. Gjatë gjithë pushimit kishte<br />

mbrëmje argëtuese me këngë dhe valle, vizita <strong>në</strong><br />

muze të ndryshme, darka <strong>në</strong> të cilat shoqëroheshim<br />

edhe nga personalitete të ndryshme si Ismail<br />

Kadare dhe Sulejman Krasniqi. Udhëtimin me autobus<br />

nga veriu <strong>në</strong> jug; gjithashtu e kujtoj shumë<br />

mirë udhëtimin <strong>në</strong> jug, sepse plot një ditë na mori<br />

për të shkuar nga Durrësi për <strong>në</strong> Himarë dhe gjelbërimi<br />

i maleve dhe natyra e vendit ja<strong>në</strong> gjithashtu<br />

imazhe që i kam ruajtur nga fëmijëria dhe që ka<strong>në</strong><br />

ndikuar te u<strong>në</strong> ashtu sikur Gjirokastra me mure,<br />

rrugë dhe çati prej guri. Kur para 12 vjetësh vizitova<br />

sërish Shqipëri<strong>në</strong>, këto pamje morën krejtësisht<br />

tjetër ngjyrë.<br />

20. Sikur të kishit pushtetin politik çfarë do të<br />

ndryshonit së pari?<br />

Bindjen që pushteti është zgjidhja e vetme për<br />

ndryshim. Çdo individ duhet të vetëdijesohet dhe të<br />

kontribuojë aktivisht <strong>në</strong> zhvillimin e vendit.<br />

Vjosa Osmani, deputete<br />

4. Cili është personaliteti më<br />

i rëndësishëm historik për<br />

ju?<br />

Dr. Ibrahim Rugova. Sepse<br />

<strong>në</strong> kohët më të vështira për<br />

ne arriti <strong>në</strong>përmjet vizionit<br />

të tij të sjellë Kosovën <strong>në</strong><br />

hartën botërore dhe të krijojë<br />

miqësi të përhershme<br />

me SHBA-<strong>në</strong> dhe aleatët e<br />

tjerë evropia<strong>në</strong>, miqësi që<br />

edhe sot e kësaj dite e gëzojmë. Ishin pikërisht këto<br />

miqësi që shpëtuan popullin e Kosovës nga shfarosja<br />

e sigurt.<br />

Vlora Çitaku, ministre<br />

21. Cili është personi më i<br />

rëndësishëm për ju?<br />

Nana. Krejt çka jam, dhe<br />

krejt çka kam ia dedikoj<br />

asaj. Ta bëj krenare me<br />

mua e kam frymëzimin<br />

kryesor. Nuk ka qe<strong>në</strong> e<br />

lehtë për të të vinte nga<br />

fshati dhe të bëhej profesoreshë<br />

<strong>në</strong> Universitet të<br />

Prishti<strong>në</strong>s. Më ka treguar,<br />

herën e parë që ka ardhur <strong>në</strong> Prishtine ka qe<strong>në</strong> për<br />

provim pranues <strong>në</strong> vitin 1971. Kushërinjtë ia kishin<br />

vizatuar <strong>në</strong> një letër rrugën nga stacioni i autobusëve<br />

deri <strong>në</strong> Fakultetin Filozofik. Forcën për të<br />

luftuar dhe për të pasur ëndrra besoj që e kam<br />

trashëguar nga ajo.<br />

Arbnor Murati, arkitekt<br />

1. Në cilin vend dëshironi të jetoni <strong>në</strong> hapësirën e<br />

banuar me shqiptarë?<br />

Sinqerisht <strong>në</strong> atë vend ku<br />

nuk arrij<strong>në</strong> as engjëjt. Nuk<br />

besoj <strong>në</strong> vende, ato ja<strong>në</strong> abstrakte<br />

dhe ja<strong>në</strong> të tilla,<br />

sepse ne i duam ashtu. Por<br />

<strong>në</strong> realitet nuk ekzistoj<strong>në</strong><br />

<strong>në</strong> veten e tyre.<br />

Kështu që jam <strong>në</strong> kërkim e<br />

sipër të një vendi ku vetja<br />

ime e lartë të gjejë veten <strong>në</strong><br />

këtë jetë dhe <strong>në</strong> këtë realitet<br />

duke ndier veten të përmbushur m’u <strong>në</strong> atë<br />

vend po sikur të ishte <strong>në</strong> parajsë. E kuptoni çfarë<br />

ndjenje e mirë?<br />

Adem Mikullovci, aktor<br />

10. Çfarë do të ishte për ju<br />

fatkeqësia më e madhe?<br />

Fatkeqësia më e madhe për<br />

mua veç ka filluar, dhe kjo<br />

fatkeqësi ka marrë tatëpjetën<br />

e madhe e cila nuk e<br />

di se ku e ka skajin. Fjalën e<br />

kam për Kosovën to<strong>në</strong><br />

“shtet i pavarur dhe so -<br />

vran”. Na ka kapluar varfëria<br />

e skajshme <strong>në</strong> njërën<br />

a<strong>në</strong> e <strong>në</strong> a<strong>në</strong>n tjetër <strong>në</strong> shkencë e ekonomi dhe art<br />

ka<strong>në</strong> zë<strong>në</strong> postet matrapazët, kuaziintelektualë dhe<br />

njerëz gjysmë të arsimuar dhe gjitha këto së<br />

bashku na paralajmëroj<strong>në</strong> një ardhmëri të zymtë<br />

dhe shumë të keqe.<br />

Zake Prelvukaj, piktore<br />

1. Në cilin vend dëshironi të<br />

jetoni <strong>në</strong> hapësirën e banuar<br />

me shqiptarë?<br />

Në Prishti<strong>në</strong> ose Tira<strong>në</strong>,<br />

jam rritur <strong>në</strong> qendër të<br />

Prishti<strong>në</strong>s, prandaj edhe<br />

Tirana më kishte konvenuar.<br />

Jeton Neziraj, dramaturg dhe pu<strong>në</strong>tor kulture<br />

8. Kur keni udhëtuar për<br />

herë të parë jashtë shtetit<br />

dhe <strong>në</strong> cilin vend keni qe<strong>në</strong>?<br />

Në vitin 1996. Dhe deri më<br />

tani, ky mbetet udhëtimi<br />

im më i çuditshëm dhe më<br />

i veçantë. Ka qe<strong>në</strong> një udhëtim<br />

që ka nisur nga<br />

Shkupi dhe ka përfunduar<br />

diku <strong>në</strong> Biberach, një qytet<br />

i vogël gjerman. Mbasi<br />

kisha përfunduar shkollën e mesme, vendosa t’ia<br />

mësyj Gjermanisë. Nga Shkupi, bashkë më një<br />

grup prej rreth dhjetë vetash, u nisëm me një furgon<br />

të vogël, drejt Bullgarisë, pastaj përmes Rumanisë<br />

deri <strong>në</strong> Budapest, ku bëmë një pushim<br />

disaditor. Nga aty, pastaj, kufijtë hungarezë-sllovakë,<br />

sllovako-çekë, dhe çeko-gjerma<strong>në</strong> i kaluam<br />

<strong>në</strong> këmbë. Sidomos, kufiri i fundit i hyrjes <strong>në</strong> Gjemani<br />

ka qe<strong>në</strong> i komplikuar dhe i vështirë. Asgjë<br />

spektakulare, natyrisht, por për mua, si një 18-<br />

vjeçar, ky udhëtim me tërë ata njerëz të çuditshëm<br />

përreth, ka pasur një influencë të jashtëzakonshme.<br />

Sikur kalimi nga ferri <strong>në</strong> parajsë. Por,<br />

kalime të këtilla “ilegale” të kufijve kam bërë disa<br />

herë, para dhe gjatë luftës <strong>në</strong> Kosovë.<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Ka qe<strong>në</strong> viti 2000, më duket, shtator. Në Butrint po<br />

mbahej edicioni i parë ose i dytë i një festivali<br />

teatror dhe u<strong>në</strong> udhëtova me ide<strong>në</strong> që të përcillja<br />

festivalin si bashkëpu<strong>në</strong>tor i revistës “Ekskluzive”.<br />

Kam qe<strong>në</strong> natyrisht i shokuar me shumëçka, por<br />

para së gjithash me varfëri<strong>në</strong> e qyteteve dhe fshatrave.<br />

Por <strong>në</strong> Sarandë gjeta një pritje të ngrohtë.<br />

Natyrisht, ishte kohë e pasluftës <strong>në</strong> Kosovë, kur<br />

kureshtja pozitive për njëri-tjetrin kishte filluar të<br />

rritej. Kishte paragjykime akoma, por ato ishin<br />

zbehur ndjeshëm. Disa vjet më vo<strong>në</strong>, kur jam<br />

kthyer për herë të tretë <strong>në</strong> Sarandë, gati sa nuk<br />

jam grushtuar me një antikosovar të përbetuar.<br />

Nuk dua t’ia përmend emrin, por bëhet fjalë për<br />

një plak matuf të persekutuar nga regjimi i Enver<br />

Hoxhës.<br />

Arian Krasniqi, dramaturg<br />

31. A ka Enver Hoxha ndo një meritë për Kosovën?<br />

- Asnjë! Veprat e tij ja<strong>në</strong> monstruoze. Krimet e tij<br />

CyanMagentaYellowBlack


CyanMagentaYellowBlack<br />

30, 31 dhjetor 2012 • 1, 2 e 3 janar 2013<br />

mespërmes 2013<br />

KOHA <strong>Ditore</strong> • C3<br />

tejkaloj<strong>në</strong> çdo kufi të lo -<br />

gjikës njerëzore. Ai për 50<br />

vjet u ka bërë dëm shqiptarëve<br />

ndoshta më shumë<br />

sesa edhe vetë armiqtë<br />

tradicionalë.<br />

Maksut Vezgishi, artist<br />

8. Kur keni udhëtuar për<br />

herë të parë jashtë shtetit,<br />

dhe <strong>në</strong> cilin vend keni qe<strong>në</strong> ?<br />

Në vitin 1967, me “Fiat”, me<br />

regjistrimin PZ*28-02, ba -<br />

bai im si shofer i ri na ka<br />

ofruar aventurat e para<br />

kampeve me tenda të Bullgarisë<br />

dhe Turqisë. Kemi<br />

kampuar shumë qyteza e<br />

qytete, njohëm shumë<br />

njerëz, babai im bëri miqësi të shumta. Më kujtohet<br />

<strong>në</strong> detaje ky udhëtim i gjatë njëmuajsh... Stambolli,<br />

muzetë me artefaktet e shumta, Ankaraja,<br />

Izmiri dhe valët e detit, vëllai im 3 vjeç, <strong>në</strong>na me një<br />

fustan të shkurtër vere, babai me këmishën përvjelë<br />

mëngëve. Në udhëtim ishim nisur <strong>në</strong> të njëjtën<br />

kohë me dy motoçiklistë me një motor të fortë; ata<br />

mbanin kaskat <strong>në</strong> kokë dhe kryqëzoheshim herë<br />

pas here për siguri e ndihmë. Nga fotografitë që i<br />

ruaj, të gjithë dukemi të dobët fizikisht…por të<br />

hareshëm.<br />

Ylfete Fanaj, politikane (Zvicër)<br />

1. Në cilin vend dëshironi të<br />

jetoni <strong>në</strong> hapësirën e banuar<br />

me shqiptarë?<br />

Në Tira<strong>në</strong>. Mendoj se Ti -<br />

rana nuk është as e njëjtë,<br />

as ndryshe nga metropolet<br />

e tjera. Dua të di si merr<br />

frymë qyteti më i madh<br />

shqiptar.<br />

2. Cilin personalitet të historisë shqiptare do të<br />

dëshironit ta takonit sikur të ishe e mundshme?<br />

Musine Kokalarin, një shkrimtare nga Gjirokastra,<br />

e cila pas Luftës së Dytë Botërore bëri përpjekje për<br />

themelimin e një lëvizjeje të mirëfilltë socialdemokrate<br />

<strong>në</strong> Shqipëri.<br />

Venera Mehmetagaj-Kajtazi, flautiste<br />

5. A ekziston Zoti?<br />

Fëmijëri<strong>në</strong> e kam kaluar<br />

me shoqe të fesë katolike,<br />

shpesh e vizitoja kishën për<br />

ta dëgjuar meshën e <strong>në</strong><br />

a<strong>në</strong>n tjetër me gjyshen i<br />

deklamoja disa lutje nga<br />

musafi (libër i fesë islame,<br />

v.j.). Ndoshta nuk besoj <strong>në</strong><br />

format dhe mistifikimet të<br />

cilat i ka<strong>në</strong> krijuar religjionet<br />

zyrtare ekzistuese, por besoj <strong>në</strong> një forcë<br />

që ekziston dhe kjo forcë për mua është Zoti.<br />

Puhie Demaku, politikane<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të<br />

parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Për herë të parë e kam parë<br />

Shqipëri<strong>në</strong> <strong>në</strong> vitin 1996.<br />

Në atë kohë ne jetonim <strong>në</strong><br />

Belgjikë dhe për të ardhur<br />

<strong>në</strong> Kosovë na duhej të vinim<br />

përmes shteteve fqinje,<br />

sepse ishte më e sigurt.<br />

Kështu, e vetme, <strong>në</strong> moshën<br />

14-vjeçare aterrova ne aeroportin<br />

e “Rinasit”, ku më priste babi. Ka qe<strong>në</strong> përvojë<br />

shumë e veçantë, sidomos fjetja <strong>në</strong> hotel<br />

“Dajti” dhe dukuria “Benz”. Tirana që atëherë ma<br />

ka rrëmbyer zemrën.<br />

Bardh Frangu, shkrimtar<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të<br />

parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

- Në vitin 1991 provova të<br />

futem nga kufiri me Greqi<strong>në</strong>,<br />

përkatësisht nga pika e<br />

Kakavisë, por nuk më lejuan,<br />

sepse ende nuk kishin ndodhur<br />

ndryshimet dhe<br />

Shqipëria ende frymonte<br />

<strong>në</strong>për bunkerë. Megjithatë<br />

shkela <strong>në</strong> tokën shqiptare,<br />

ndërsa m’u desh të shpjegohem<br />

me një epror ushtarak brenda kufirit, me të cilin<br />

pastaj edhe kaluam <strong>në</strong> një dialog të ashpër, tek më<br />

tha me gjakftohtësi se u<strong>në</strong> isha jugosllav dhe si i tillë<br />

duhej të kisha një vizë hyrëse. U ndjeva i fyer, ndaj<br />

edhe humba durimin dhe nisa të flisja para se të mendoja.<br />

Përnjëmend <strong>në</strong> Shqipëri shkova <strong>në</strong> vitin 1994.<br />

Ishte një kohë që nga kjo distancë duket tepër surrealiste<br />

për t’u rrëfyer.<br />

Kujtim Dorbuna,<br />

ekonomist<br />

15. A do të ishit i gatshëm të<br />

luftoni <strong>në</strong> rast se rrezikohet<br />

liria e vendit?<br />

Gjërat e mëdha ja<strong>në</strong> të<br />

thjeshta dhe mund të shqi -<br />

ptohen me një fjalë të<br />

vetme: liria, drejtësia, nderi,<br />

detyra, mëshira, shpresa – ka thë<strong>në</strong> Winston Chur -<br />

chill. Shpresoj që liria e vendit tim të mos cenohet<br />

asnjëherë. Por, siç ka vepruar gjyshi im krahas<br />

Hasan Prishti<strong>në</strong>s për çlirimin e Shkupit, siç ka bërë<br />

babai im për çlirimin nga fashizmi gjatë Luftës së<br />

Dytë Botërore, apo siç ka<strong>në</strong> bërë vëllezërit e mi<br />

gjatë luftës së fundit, do të bëja edhe u<strong>në</strong>.<br />

Valentina Saraçini, shkrimtare dhe gazetare<br />

<strong>40</strong>. Cila është ëndrra juaj<br />

më e madhe?<br />

Të kem ëndrra... Mos të<br />

lejoj askush dhe asgjë të<br />

m’i zbeh idealet njerëzore<br />

dhe kombëtare. Ta shoh<br />

Koso vën, kombin shqiptar<br />

të frym o j<strong>në</strong> dhe veproj<strong>në</strong><br />

di nji tetshëm <strong>në</strong> sistem të<br />

mirëfilltë të vlerave demo -<br />

kratike, kulturore, e me<br />

zhvillim ekonomik dhe paqe sociale. Dhe një ditë<br />

t’i shpalos të vërtetat e jetuara, t’i ndaj me lexuesit,<br />

me brezat e ri, duke besuar se “ka kush t’i këndojë”.<br />

Qëndrim Gashi, matematikan<br />

4. Cili është personaliteti më<br />

i rëndësishëm historik për<br />

ju?<br />

U<strong>në</strong> hezitoj <strong>në</strong> përcaktimin<br />

e një hierarkie të tillë, por<br />

sidoqoftë po e përmend Euklidin,<br />

sepse e di që disa<br />

lexues mund të ke<strong>në</strong><br />

dëgjuar më pak për të, e<br />

mendoj se ia vlen të dihet<br />

për pu<strong>në</strong>n e tij jashtëzakonisht<br />

me rëndësi. Euklidi ka qe<strong>në</strong> një matematikan<br />

<strong>në</strong> Greqi<strong>në</strong> antike, i cili njihet për autorësi<strong>në</strong><br />

e 13 vëllimeve të librit “Elementet”. Edhe pse materia<br />

që ai e kishte shtjelluar nuk ishte tërësisht<br />

origjinale, por përmblidhte edhe kontribute të filozofëve<br />

të tjerë, “Elementet” konsiderohet ndër librat<br />

më me ndikim të të gjitha kohërave. Libri i<br />

Euklidit është studiuar ose është përdorur si tekst<br />

mësimi <strong>në</strong> mënyrë të vazhdueshme, që nga shekulli<br />

i tretë para erës so<strong>në</strong>, e deri <strong>në</strong> kohërat moderne.<br />

Me ribotimet e tij për një periudhë aq të gjatë,<br />

vetëm dy libra fetarë i bëj<strong>në</strong> rivalitet për nga numri<br />

i ribotimeve.<br />

Fahredin Spahija, artist i fotografisë<br />

1. Në cilin vend dëshironi të<br />

jetoni <strong>në</strong> hapësirën e banuar<br />

me shqiptarë?<br />

Me shumë dëshirë dhe për<br />

shumë arsye do të zgjidhja<br />

Shkupin. Kur <strong>në</strong> vitin 1948<br />

baba im u lirua nga burgu i<br />

rëndë politik i Sremska<br />

Mitrovicës u ballafaqua me<br />

një të keqe tjetër, me atë të<br />

heqjes së lirive qytetare, pra<br />

nuk kishte të drejtë pune dhe nga ata që përfaqësonin,<br />

asokohe, pushtetin popullor iu konfiskua<br />

shtëpia <strong>në</strong> fshatin Brojë që kishte trashëguar nga<br />

baba i tij Mulla Ilaz Broja, i cili u pushkatua nga partiza<strong>në</strong>t<br />

<strong>në</strong> vitin 1946. Pastaj për babën tim dhe familjen<br />

e tij fillon një luftë mbijetese... Në atë kohë baba<br />

po mbante gjallë një miqësi me një shok të tij nga<br />

Maqedonia me të cilin kishin mbaruar Medrese<strong>në</strong> e<br />

Madhe të Shkupit. Ai <strong>në</strong> periudhën 1950-1955 ishte<br />

zëvendëssekretar (zëvendësministër) për Arsim <strong>në</strong><br />

Republikën e Maqedonisë dhe duke qe<strong>në</strong> i njoftuar<br />

me jetën e rëndë të babës tim, i gjeti një vend pune<br />

<strong>në</strong> shkollën e fshatit Dvorcë rrëzë Bjeshkëve të<br />

Sharrit mes Tetovës dhe Shkupit. Për babën tim,<br />

Ibrahimin, dhe familjen e tij po fillonte një rilindje<br />

jetësore falë një miqësie të çiltër. Si fëmijë<br />

parashkollor, por dhe gjatë klasës së parë më kujtohen<br />

vizitat që i bënim Shkupit. Më kujtohet gjithnjë<br />

Ura e Gurit e Vardarit pastaj dhe Teatri i Kukullave.<br />

Shkupi, për mua, ka mbetur sinonim i qytetit që i<br />

dha mbështetje familjes sime, akoma pa lindur u<strong>në</strong>.<br />

Aty filloi shpresa dhe rehabilitimi shpirtëror për<br />

babën tim. Gjashtëmbëdhjetë vjetët e kaluar <strong>në</strong><br />

Maqedoni ishin me rëndësi të veçantë për gjithë<br />

familjen time, por dhe për mua. Fëmijëria që kam<br />

kaluar atje mbetet pjesa më e bukur e jetës sime!<br />

Ukë Maxharraj, shkencëtar letërsie<br />

18. A është dëmtuar dialekti<br />

gegë me standardin gjuhësor<br />

të vitit 1972 dhe a duhet<br />

të ndryshohet ky standard?<br />

Jo se është dëmtuar, por<br />

është bërë mëkati më i<br />

madh që i bëhet një gjuhe.<br />

Gjuhë standarde është<br />

dashur të merret kryesisht<br />

gegënishtja letrare e Shkodrës,<br />

kuptohet edhe me ca<br />

elemente të toskërishtes. Shkodra është djep i kulturës<br />

shqiptare ashtu si Firenca <strong>në</strong> Itali apo Parisi<br />

<strong>në</strong> Francë, sepse librat e parë shqip si dhe dokumenti<br />

i parë shqip, Formula e Pagëzimit, ja<strong>në</strong> të<br />

shkruar gegënisht. Këtë e përforcon më shumë<br />

edhe fakti se shumë kolosë të letrave shqipe si<br />

Migjeni e Fishta ka<strong>në</strong> shkruar <strong>në</strong> këtë dialekt. Tash<br />

nuk duhet të vajtohet dhe ky standard nuk mund të<br />

ndryshohet, por duhet ulur pa emocione që të reformohet<br />

shqipja sidomos <strong>në</strong> fushën ku i është bërë<br />

hile gegënishtes, që të merret më shumë elemente<br />

nga ky dialekt, pastaj të bëhet rregull e re lidhur me<br />

shkrimin e emrave të huaj, problemet me ”ë” etj.<br />

Mehmet Behluli, artist<br />

1. Në cilin vend dëshironi të jetoni <strong>në</strong> hapësirën e<br />

banuar me shqiptarë?<br />

Pa dyshim <strong>në</strong> Prishti<strong>në</strong>. Me<br />

krejt çoroditjet e veta, sidomos<br />

këtë dhjetëvjetëshin e<br />

fundit, me krejt shëmti<strong>në</strong>,<br />

krejt joorganizimin, por<br />

edhe me energji<strong>në</strong> të cilën<br />

ia japin qytetarët me gjithë<br />

diversitetin dhe dallimet<br />

kulturore, sociale, politike.<br />

Prishtina është minimumi i<br />

organizimit-joorganizimit si<br />

qytet ku u<strong>në</strong> mund të funksionoj. Prishtina është<br />

qyteti im, tjetër nuk kam. Por ndoshta, krahas saj,<br />

kisha pasur dëshirë të kaloja një kohë edhe <strong>në</strong><br />

ndonjë vend të vogël... diku <strong>në</strong> det ose <strong>në</strong> mal.<br />

Albulena Haxhiu, deputete<br />

17. A duhet të bashkohen<br />

Kosova dhe Shqipëria?<br />

Jo vetëm Kosova dhe<br />

Shqipëria, por duhet të<br />

bashkohen të gjitha trojet e<br />

banuara me shqiptarë <strong>në</strong><br />

një shtet të vetëm. Kjo është<br />

një mundësi për zhvillim e<br />

përparim dhe një e drejtë<br />

kundrejt padrejtësive historike<br />

që i ka<strong>në</strong> ndodhur<br />

kombit to<strong>në</strong>.<br />

18. A është dëmtuar dialekti gegë me standardin<br />

gjuhësor të vitit 1972 dhe a duhet të ndryshohet ky<br />

standard?<br />

Së pari, është shumë e rëndësishme që shqiptarët<br />

sot e ka<strong>në</strong> gjuhën e tyre të standardizuar. Ndoshta<br />

është prekur ndonjë nga dialektet, por kjo nuk e<br />

zbeh rëndësi<strong>në</strong> që ne e kemi gjuhën to<strong>në</strong> të shkruar<br />

dhe të unifikuar. Natyrisht që ka nevojë që gjuha<br />

jo<strong>në</strong> të pasurohet edhe më tutje, por kjo bëhet<br />

<strong>në</strong>përmjet lëvrimit të letërsisë, përkthimeve,<br />

shkrimeve <strong>në</strong> secilën fushë.<br />

Së dyti, asnjë kongres nuk mund të dëmtojë asnjë<br />

pjesë të pasurisë gjuhësore, për sa kohë që <strong>në</strong><br />

letërsi<strong>në</strong> e një vendi lëvrohen ato. Me thë<strong>në</strong> të<br />

drejtën, <strong>në</strong> gegërishte ja<strong>në</strong> shkruar mjaftueshëm<br />

vepra të prozës e poezisë, të politikës e shkencës, të<br />

cilat lexohen ende sot. Po ashtu dhe <strong>në</strong> toskërishte.<br />

Për këdo që ka këtë shqetësim sidomos letrarët apo<br />

gjuhëtarët, mjafton që ta lëvroj<strong>në</strong> dialektin <strong>në</strong> literaturë<br />

të shkruar. Për këtë nuk pengon standardi.<br />

Është krijuar përshtypja që është dëmtuar dialekti<br />

gegë, por kjo ngaqë përgjithësisht nuk njihet ai<br />

toskë, i cili po ashtu nuk është pjesë e standardit,<br />

dhe sipas logjikes që standardi dëmton dialektet,<br />

posaçërisht është dëmtuar ai toskë.<br />

Xheraldina Rexhepi, kreatore e modës<br />

7. Cilin qytet të ish-Jugosllavisë<br />

keni dëshirë ta<br />

vizitoni?<br />

Sarajevën. Ishte qyteti i<br />

vetëm <strong>në</strong> Jugosllavi <strong>në</strong> të<br />

cilin ndihesha si <strong>në</strong> Prishtine.<br />

Vëllai im i vetëm atje<br />

kreu shërbimin ushtarak<br />

<strong>në</strong> vitin 1987 dhe u<strong>në</strong><br />

shkoja për vizitë çdo fundjavë.<br />

Ishte vend ku më pati<br />

ndodhur të më zër gjumi nga lodhja e udhëtimit 10<br />

orësh <strong>në</strong> park, dhe nuk kisha aspak drojë. Që nga<br />

atëherë nuk kam qe<strong>në</strong>, dhe – edhe pse dua - refuzoj<br />

të shkoj. Nuk dua të shkatërroj kujtimet që kam<br />

për atë qytet.<br />

8. Kur keni udhëtuar për herë të parë jashtë shtetit<br />

dhe <strong>në</strong> cilin vend keni qe<strong>në</strong>?<br />

Më 1990 <strong>në</strong> Palermo, Itali. Shkova <strong>në</strong> praktikë feriale<br />

si studente e Fakultetit të Mjekësisë dhe qëndrova<br />

një muaj. Takova shumë arbëreshë, të cilët<br />

edhe pas 600 vjetësh flisnin shqip dhe kishin ruajtur<br />

ende atë bujari<strong>në</strong> dhe mikpritjen që shqiptarët<br />

e ka<strong>në</strong> traditë. Ishte një ndër eksperiencat e mia më<br />

të bukura jetësore.<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Më vjen turp të pranoj. Dy vjet para se të përfundonte<br />

“Rruga e Kombit” ka rasti sur disa herë që nga<br />

Ulqini të shkonim për drekë <strong>në</strong> Shkodër, të cilën e<br />

adhuroj. Por para kësaj të gjitha tentimet e mia përfunduan<br />

pa rezultat. Tani shkoj shpesh. Dhe si një<br />

fëmijë i gëzohem çdoherë këtij udhëtimi. E adhuroj<br />

Shqipëri<strong>në</strong>. Në çdo cep të saj ndihem si <strong>në</strong> qytetin<br />

tim. Ndihem si ai “guri që peshon më shumë <strong>në</strong><br />

vendin e vet”.<br />

Lule Ballata, flautiste<br />

36. Cili është shkrimtari më<br />

i madh shqiptar?<br />

Për nga prirja e tij prej<br />

shkrimtari ka mundur të<br />

jetë Faik Konica, ndo<strong>në</strong>se<br />

për shkak të angazhimeve<br />

të tij të gjithanshme <strong>në</strong> pla -<br />

nin e gjerë kombëtar, prirjet<br />

e tij prej shkrimtari fatkeqësisht<br />

nuk ka<strong>në</strong> ardhur <strong>në</strong><br />

shprehje <strong>në</strong> mënyrë të<br />

plotë.<br />

Genc Salihu, muzikant<br />

31. A ka Enver Hoxha ndo -<br />

një meritë për Kosovën?<br />

Merita Halilin.<br />

Dardan Sejdiu,<br />

ekonomist<br />

20. Sikur të kishit pushtetin<br />

politik, çfarë do të ndry sho -<br />

nit së pari?<br />

Modelin qeverisës dhe konceptin<br />

ekonomik aktual me<br />

të cilin mëtohet të ndërtohet<br />

ky vend. Ky koncept e<br />

shndërron qytetarin e kësaj<br />

republike <strong>në</strong> vëzhgues dhe<br />

jo pjesëmarrës aktiv, dhe<br />

kjo duhet ndryshuar. Gjith -<br />

ashtu, modeli ekono mik<br />

është i gabuar dhe kjo tanimë 13 vjet më vo<strong>në</strong> shihet<br />

qartazi. Duhet ndërtuar shtet zhvillimor, shtet<br />

që bazon ekonomi<strong>në</strong> <strong>në</strong> prodhim dhe vlerë të<br />

shtuar. Modeli momental është <strong>në</strong> kontradiktë me<br />

nevojat e vendit, sepse për bazë nuk e ka gjenerimin<br />

e vendeve të pu<strong>në</strong>s, problem parësor i kësaj<br />

ekonomie, por konceptin që buron nga konsensusi<br />

i Washingtonit e që <strong>në</strong> thelb e ka menaxhimin e inflacionit,<br />

e kjo është <strong>në</strong> kundërthënie me instrumentet<br />

ekonomike që Kosova ka <strong>në</strong> dispozicion e<br />

për më shumë zhvillimin e sheh si pasojë të rritjes.<br />

Neve na duhet qasje tjetër, qasje tematike që është<br />

e fokusuar <strong>në</strong> zhvillim të vendit me prodhim dhe<br />

shërbime që krijoj<strong>në</strong> vlerë të shtuar, duke zëvendësuar<br />

importet dhe duke krijuar potencialet për eksport<br />

e që rrjedhimisht krijoj<strong>në</strong> pu<strong>në</strong>sim. Pra një<br />

qasje që pasuron vendin, e jo që e shet pasuri<strong>në</strong> e<br />

vendit. Qasje që mbron prodhuesin e jo qasje që e<br />

lë prodhuesin <strong>në</strong> mëshirën e tregut disfunksional.<br />

Qasje që kupton se zhvillimi buron prej brenda dhe<br />

që e kupton se konkurrenca me të tjerët nuk vjen<br />

prej qiellit, por ajo ndërtohet.<br />

Ag Apolloni, shkrimtar<br />

1. Në cilin vend dëshironi të<br />

jetoni <strong>në</strong> hapësirën e banuar<br />

me shqiptarë?<br />

Tash për tash jam i lidhur<br />

me Prishti<strong>në</strong>n. Mirëpo, <strong>në</strong><br />

hapësirën shqiptare, me<br />

qejf do të jetoja <strong>në</strong> Gjur -<br />

gjedell. Me atë vend lidhet<br />

pjesa e bukur e fëmijërisë<br />

sime. Aty kam vjelë qershi<br />

e dardha (mollët kurrë s’i<br />

kam dashur), kam kalëruar gjokun, kam luajtur me<br />

qenin e murrmë “Murrço”, kam kositur, kam<br />

prashitur, kam mbushur ujë te kroi i fshatit, kam<br />

bluar misër <strong>në</strong> mulli, kam numëruar fishekët dhe<br />

kam pastruar “llovaçkën”, të cilën gjyshi e mbante<br />

afër shtratit gjithmo<strong>në</strong>; aty “e kam thy’ kryet” sa<br />

herë që hyja e dilja prej dhomës që kishte një derë<br />

të vogël, të cilën gjyshi e kishte ndërtuar kastile për<br />

ta detyruar mysafirin të përkulej para se të hynte<br />

<strong>në</strong> dhomë. Atje ka shumë livadhe e pak njerëz dhe<br />

kjo vetvetiu të jep një rehati. Pas vdekjes së gjyshit,<br />

atje nuk është si më parë, por ende ka diçka që më<br />

tërheq. Sot mendoj që <strong>në</strong> atë vend fare natyrshëm<br />

mund të ndihem herë Verter, herë Levin, herë Zuckerman.<br />

Donika Kadaj, deputete<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të<br />

parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Më 1993, me barkë përmes<br />

liqenit të Shkodrës.<br />

Gani Demolli, mjek<br />

29. Cilin politikan të Ko -<br />

sovës pas vitit 1989 e vlerësoni<br />

më shumë?<br />

Dr. Ibrahim Rugovën. Identitetit<br />

të ri të Kosovës së<br />

robëruar <strong>në</strong> fund të viteve<br />

të ’80, rezistencës gandiane,<br />

qëndresës i nevojitej<br />

një lider i ri, i nevojitej një<br />

udhëheqës shpirtëror. Liderin<br />

e ëndrrave dhe dëshirave<br />

të veta populli e nxori nga realiteti kosovar<br />

dhe, duke e idealizuar atë, e mitizoi për së gjalli <strong>në</strong><br />

rrugëtimin e tij për <strong>në</strong> legjendë.<br />

30. Cilin politikan të Republikës së Shqipërisë <strong>në</strong><br />

këta 20 vjetët e fundit e vlerësoni më shumë?<br />

Lufta e ndyrë për pushtet dhe pasurim të shpejtë i<br />

ka zhveshur shumicën e politika<strong>në</strong>ve nga vlerat<br />

njerëzore dhe morale - e kam të vështirë të përcaktohem<br />

për ndonjërin prej tyre.<br />

Shkelzen Gashi, publicist<br />

2. Cilin personalitet të historisë<br />

shqiptare do të dëshironit<br />

ta takonit sikur të<br />

ishte e mundshme?<br />

Hasan Prishti<strong>në</strong>n.<br />

3. Çka do ta pyetnit së pari?<br />

Në verë të 1912-ës, <strong>në</strong> negociatat<br />

e mbajtura <strong>në</strong> Prishti<strong>në</strong>,<br />

ai si udhëheqës i<br />

kryengritësve shqiptarë<br />

kërkonte autonomi territoriale nga përfaqësuesi i<br />

Perandorisë Osmane, Ibrahim Pasha, shqiptar nga<br />

Manastiri. Ky ia refuzon kërkesën dhe ia del me i<br />

përça kryengritësit shqiptarë. Kështu bën edhe<br />

konsulli i Sërbisë <strong>në</strong> Prishti<strong>në</strong>, duke u dhë<strong>në</strong> armë<br />

Riza Gjakovës e Isa Boletinit. Ndo<strong>në</strong>se kryengritësit<br />

shqiptarë e fusin <strong>në</strong>n kontroll edhe Shkupin, Hasan<br />

Prishtina detyrohet të lëshojë pe për nji autonomi<br />

joterritoriale, e cila pranohet nga Ibrahim Pasha.<br />

CyanMagentaYellowBlack


CyanMagentaYellowBlack<br />

C4 • KOHA <strong>Ditore</strong><br />

mespërmes 2013<br />

30, 31 dhjetor 2012 • 1, 2 e 3 janar 2013<br />

Por, <strong>në</strong> vend se me nisë jetësimin e saj, Hasan Prishtina<br />

jep urdhër për t’i shpërndarë kryengritësit.<br />

Në kujtimet e tij thotë se i shpërnda<strong>në</strong> kryengritësit<br />

për të mënjanuar ndodhi të pakëndshme, pasi Riza<br />

Gjakova e Isa Boletini mendonin për të shpëtuar<br />

Sulltan Hamitin. Kur takohet <strong>në</strong> Shkup me përfaqësuesit<br />

e Shqipërisë së Mesme, të cilët binden<br />

për fanatizmin e Riza Gjakovës e Isa Boletinit dhe<br />

për pamundësi<strong>në</strong> e shpalljes së pavarësisë, Hasan<br />

Prishtina u premton atyre se do ta organizoj<strong>në</strong> një<br />

kryengritje tjetër, do ta shpallin pavarësi<strong>në</strong> dhe do<br />

t’i eliminoj<strong>në</strong>, <strong>në</strong> emër të interesit të Shqipërisë,<br />

disa persona që mund ta pengoj<strong>në</strong> arritjen e qëllimit.<br />

Prandaj, pyetja për Hasan Prishti<strong>në</strong>n kishte<br />

me qe<strong>në</strong>: përveç luftërave ballkanike, kush ja<strong>në</strong><br />

faktorët që ndikuan të mos nisej një tjetër<br />

kryengritje, të mos e shpallte pavarësi<strong>në</strong> ashtu qysh<br />

e kishte parashikuar <strong>në</strong> Shkup dhe të mos i eliminonte,<br />

“<strong>në</strong> emër të interesit të Shqipërisë”, Riza<br />

Gjakovën e Isa Boletinin?<br />

Fadil Vokrri, futbollist<br />

14. A është mëkat të jesh<br />

ho moseksual?<br />

Mëkat nuk është, por nuk<br />

është traditë dhe e pël qy -<br />

eshme ndër shqiptarë.<br />

15. A do të ishit të gatshëm<br />

të luftoni <strong>në</strong> rast se rrezikohet<br />

lira e vendit?<br />

Po, gjithsesi.<br />

16. Cilin person s’do të kishit dëshiruar ta takoni<br />

kurrë?<br />

Milosheviqin.<br />

17. A duhet të bashkohen Kosova dhe Shqipëria?<br />

Për mua bashkimi moral i shqiptarëve tashmë ka<br />

ndodhur.<br />

18. A është dëmtuar dialekti gegë më standardin<br />

gjuhësor të vitit 1972 dhe a duhet të ndryshohet ky<br />

standard?<br />

Gjuhët botërore i ruaj<strong>në</strong> dialektet, pse ne të jemi<br />

përjashtim?<br />

Alban Ukaj, aktor<br />

29. Cilin politikan të Ko so -<br />

vës pas vitit 1989 e vlerësoni<br />

më shumë?<br />

Profesori i ndjerë Fehmi<br />

Agani. Ishte i urtë, i matur<br />

dhe guximtar. E takoja shpeshherë<br />

tek shkallet e<br />

Dragodanit, ngjitej ngadalë<br />

me kokë të ulur dhe kishe<br />

përshtypjen se po mendonte<br />

diçka të tipit të “të<br />

jesh apo të mos jesh", u<strong>në</strong> e trazoja me një<br />

“Mirdita profesor...”.<br />

Saranda Bogujevci, artiste dhe e mbijetuar e<br />

masakrës së forcave serbe <strong>në</strong> Podujevë<br />

16. Cilin person s’do të kishit<br />

dëshiruar ta takonit kurrë?<br />

Si çdo person edhe u<strong>në</strong><br />

besoj se kurrë nuk do të<br />

kisha dashur t’i shihja fytyrat<br />

e personave që vra<strong>në</strong><br />

popullin tim dhe familjen<br />

time. Por kur ishim <strong>në</strong><br />

Beograd për të dëshmuar<br />

kundër këtyre personave,<br />

që vra<strong>në</strong> familjen time, ishte<br />

krejtësisht një ndjenjë tjetër. Kur hyra <strong>në</strong> sallën e<br />

gjykatës dhe pashë së pari njërin prej tyre, me kokë<br />

ulur gjatë gjithë kohës që dhashë dëshmi<strong>në</strong>, pata<br />

krejt një ndjenjë tjetër. E pashë shumë të rëndësishme<br />

që këta burra të na shihnin katër vjet më<br />

vo<strong>në</strong>. Ata kishin lë<strong>në</strong> pesë fëmijë për të vdekur <strong>në</strong><br />

mesin e trupave të familjeve të tyre të vrarë dhe<br />

kurrë nuk iu kishte shkuar ndërmend se do të na<br />

shihnin prapë, këtë herë <strong>në</strong> rrethana të tjera. Erdhi<br />

koha kur u takuam prapë dhe ne tregonim të<br />

vërtetën, e ata me orë të tëra rresht u desh të uleshin<br />

dhe të dëgjonin për krimin që kishin bërë. Këtë herë<br />

nuk i kishin armët me vete për të na vrarë, këtë herë<br />

u desh vetëm të na dëgjonin të ulur. Ai takim ishte<br />

shumë i rëndësishëm, që ta kuptonin edhe ata se sa<br />

popull i fortë jemi dhe se nuk dorëzohemi edhe pse<br />

u munduan të na shfarosnin të gjithëve.<br />

Isa Qosja, regjisor<br />

28. Cilin politikan të kohës<br />

së Jugosllavisë e vlerësoni<br />

më shumë?<br />

Milan Kuçanin. Ishte vizi -<br />

onar, parimor dhe i palë ku -<br />

ndshëm. Ai ia luajti trua llin<br />

Jugosllavisë së atëhershme.<br />

29. Cilin politikan të Ko so -<br />

vës pas vitit 1989 e vlerësoni<br />

më shumë?<br />

Dhjetë apo dymbëdhjetë vjet ja<strong>në</strong> pak për t’u krijuar<br />

“i biri i popullit” <strong>në</strong> politikë. Posaçërisht <strong>në</strong> një<br />

vend transitor si Kosova. Po ashtu ne ende kemi<br />

shumë mentorë politikë nga ndërkombëtarët dhe<br />

kjo e vështirëson krijimin e një figure ideale politike.<br />

Megjithatë <strong>në</strong>se duhet veçuar dikë, atëherë më<br />

duhet të them se përherë me ka bërë kureshtar<br />

mendimi politik i Arbën Xhaferit.<br />

Astrit Salihu, filozof<br />

2. Cilin personalitet të historisë shqiptare do të<br />

dëshironit ta takonit sikur të ishte e mundshme?<br />

Do të dëshiroja ta takoja<br />

Fan Nolin, një njeri të<br />

përkushtuar ndaj popullit<br />

dhe përkatësisë së tij, me<br />

një diapazon të gjerë njohurish<br />

që sot e kësaj dite<br />

nuk i gjejmë tek njerëzit që<br />

pretendoj<strong>në</strong> të je<strong>në</strong><br />

mendimtarë <strong>në</strong> shoqëri<strong>në</strong><br />

shqiptare. Në kohën e fundit<br />

kam rilexuar veprën e tij<br />

“Bethoveni dhe Revolucioni Francez”, një libër<br />

mahnitës <strong>në</strong> të cilin kemi të shkrira mendime aq të<br />

sofistikuara kur reflektohet për Revolucionin<br />

Borgjez. Në formulime të qarta e të ngjeshura<br />

shohim një prapavijë të pasur mendimesh të sintetizuara<br />

(sikur ajo kur Noli pohon që <strong>në</strong> gijoti<strong>në</strong>n e<br />

mendjes së pastër të Kantit i hiqet koka perëndisë<br />

metafizike - gjë që ka rezultuar me heqjen e kokës<br />

së mbretit për të lëshuar rrugë për sistemin e ri). Në<br />

a<strong>në</strong>n tjetër, mënyra <strong>në</strong> të cilën e përshkruan<br />

dramën personale të Bethovenit <strong>në</strong> zhgënjimin e tij<br />

me Bonapartën - e cila dramë është e përshkruar<br />

me terminologji të stërholluar muzikore, gati si një<br />

kompozim muzikor, dëshmon për një mendimtar<br />

të rrallë. Këtë po e them për arsye se ky nivel i<br />

mendimit <strong>në</strong> kontekstin shqiptar të asaj kohe duket<br />

shumë i largët, i papërçuar për opinionin e asaj<br />

kohe, sikurse edhe idetë e tij të avancuara socialdemokrate.<br />

Adelina Marku, publiciste (Shkup)<br />

1. Në cilin vend dëshironi të<br />

jetoni <strong>në</strong> hapësirën e banuar<br />

me shqiptarë?<br />

U<strong>në</strong> jam dibrane, e lindur<br />

dhe e rritur ne Dibrën e<br />

këtej kufijve, jetoj <strong>në</strong> Shkup<br />

- të përgjysmuarin me<br />

etnogjeografi, por dhe si<br />

gjeografi mendjeje. Në Prishti<strong>në</strong><br />

dhe Tira<strong>në</strong> kam jetuar<br />

dhe vepruar dhe<br />

gjithandej shqiptarin e kam gjetur nga e njëjta baltë<br />

shpirtërore. Ndjenja e njësojtë që ky brumë më<br />

ngjet, nuk mund të më përcaktojë saktë shijen e<br />

dallueshmërisë po të jetoja gjetiu ku jemi. Doemos,<br />

ja<strong>në</strong> të bekuar shqiptarët që jetoj<strong>në</strong> me detin si<br />

përditshmëri dhe stil jete.<br />

2. Cilin personalitet të historisë shqiptare nuk do të<br />

dëshironit ta takonit sikur të ishte e mundshme?<br />

Tundim i pamatshëm dhe vështirësues për veçim të<br />

ndonjërit, sepse u<strong>në</strong> vetushqehem me kulturën afirmative<br />

për kombin tim, prandaj dhe personalitetet<br />

i konsideroj si të përherëpranishmit, vetëm <strong>në</strong> këtë<br />

mënyrë kam gjetur shpirtin e respektit dhe kujtesës<br />

ndaj/për kombit/n tim. Së fundi humbëm Sabri<br />

Godon dhe Arbën Xhaferin - tani përbluhem me<br />

drojë nga frikëza neurotike se “A jemi ne sot të aftë<br />

të mbindërtojmë këtë kontinuitet që na krijuan<br />

emrat si këta?”<br />

Murteza Luzha, filozof<br />

34. Sikur të kishit jetuar <strong>në</strong><br />

Luftën e Dytë Botërore a do<br />

t’iu kishit bashkuar lëvizjes<br />

partizane <strong>në</strong> luftë kundër<br />

pushtimit nazist?<br />

Pas indoktrinimit ideologjik,<br />

u<strong>në</strong> dhe shokët e<br />

mi jemi inkuadruar <strong>në</strong><br />

Luftën Nacionalçlirimtare,<br />

për ta fituar liri<strong>në</strong>, barazi<strong>në</strong><br />

e shumë aspirata të tjera<br />

liridashëse. Mirëpo fill pas mbarimit të luftës filluan<br />

zhgënjimet dhe demoralizimet e para: tragjedia mizore<br />

<strong>në</strong> Tivar, terrori masiv dhe vrasjet <strong>në</strong> Drenicë<br />

dhe <strong>në</strong> gjithë Kosovën, aksioni mizor për grumbullimin<br />

e armëve, revokimi i vendimeve të Konferencës<br />

së Bujanit, shpërnguljet masive <strong>në</strong> Turqi,<br />

helmimet e nxë<strong>në</strong>sve e të tjera. Pra u varrosën të<br />

gjitha idealet dhe shpresat tona rinore.<br />

Alban Muja, artist<br />

19. Cilit komb dhe cilës kulturë<br />

do t’i kishit takuar me<br />

qejf?<br />

Kurrë nuk kam qe<strong>në</strong> pishman<br />

që i takoj kombit dhe<br />

kulturës shqiptare, madje<br />

edhe <strong>në</strong> atë kohë kur<br />

shumë të rinj jashtë vendi<br />

“shiteshin” se i përkasin një<br />

kombi apo vendi tjetër me<br />

qëllimin që t’u ikin<br />

paragjykimeve për kombin to<strong>në</strong>, paragjykime që<br />

edhe sot ekzistoj<strong>në</strong>, ndoshta pak me fajin to<strong>në</strong> e<br />

pak me propagandën e tjerëve. Por me qejf do të<br />

doja të di dhe të mësoj edhe më shumë për kulturat<br />

e ndryshme dhe jo shumë të njohur , sikurse ato indigjene<br />

që ekzistoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> rajonet më të izoluara të<br />

botës, <strong>në</strong> tropet e Amerikës Latine ose <strong>në</strong> disa pjesë<br />

të ishujve <strong>në</strong> Paqësor. Sikurse edhe kulturat e komuniteteve<br />

me të vogla, siç ja<strong>në</strong> amishët.<br />

20. Sikur të kishit pushtetin politik çfarë do të<br />

ndryshonit së pari?<br />

Do të punoja për një ambient më të pastër dhe një<br />

politikë dhe pushtet më kreativ. Një artist i yni i njohur<br />

thotë që edhe mungesa e rrymës apo ujit <strong>në</strong><br />

kryeqytetin to<strong>në</strong> është mungesë e kreativitetit.<br />

Plotësisht pajtohem me këtë. Ne si shoqëri nuk e<br />

njohim lojën “hokej <strong>në</strong> bar”, por duhet të gjendet<br />

loja të cilën dimë ta luajmë. Deri më tani nuk e kemi<br />

gjetur dhe jetojmë <strong>në</strong> një Do-it-yourself-qytet, ku<br />

çdokush është arkitekt. Hedhja e mbeturinave vend<br />

e pa vend, ndërtimet vend e pavend, shkatërrimi i<br />

ambientit apo edhe për shumë gjëra të tjera ja<strong>në</strong><br />

fenomene të egra. Askush s’na ka penguar të punojmë,<br />

andaj sikur një ditë të kisha pushtetin (të cilin<br />

nuk është që e lakmoj shumë) do të punoja pikërisht<br />

<strong>në</strong> këtë drejtim.<br />

Blerta Zeqiri, regjisore<br />

19. Cilit komb dhe cilës kulturë<br />

do t’i kishit takuar me<br />

qejf?<br />

Nuk mund ta paramendoj<br />

veten duke i takuar ndonjë<br />

kulture tjetër. Kisha pasur<br />

shumë dëshirë që ne shqiptarët<br />

të bëhemi më praktikë,<br />

ta duam vendin to<strong>në</strong><br />

më shumë, të tregojmë patriotizëm<br />

duke punuar <strong>në</strong><br />

dobi të vendit to<strong>në</strong>. Të shikohet e mira e për -<br />

gjithshme mbi atë individualen. Më dhemb zemra<br />

sa herë që e shoh se jemi duke e humbur liri<strong>në</strong>.<br />

Taip Ramadani, trajner i kombëtares<br />

së hendbollit të Australisë<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të<br />

parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Në vitin 2000; me nji mik<br />

t’ngusht nga Struga. Ishin<br />

ditë feste dhe ta<strong>në</strong> kohën e<br />

kaluem tue festue dhe tue<br />

zbulue vende të ndryshme<br />

<strong>në</strong>për Tira<strong>në</strong>. Ma n’fund<br />

shkuem edhe <strong>në</strong> Krujë, te<br />

Muzeu Kombëtar, ku mbeta<br />

i mahnitun nga pasunia e<br />

përmbledhjeve historike. Në udhën kthyese me<br />

taksi, isha shumë i lodhun dhe u mundova t’i mbylli<br />

pak sytë, me pushue. Mirëpo, taksisti i y<strong>në</strong>, s’u ndal<br />

hiç tue i ra sire<strong>në</strong>s; gati çdo pesë sekunda. I premtova<br />

me pague dyfish, veç mos t’i bie ma sire<strong>në</strong>s.<br />

Pranoi me plot qejf. Veç, nuk kaluen as dy minuta,<br />

harroi, dhe me nji turr t’fortë n’sire<strong>në</strong>, ma prishi<br />

gjumin edhe nji herë. Më kqyri dhimbshëm, e u<strong>në</strong><br />

qesha sikur m’i tha<strong>në</strong> “e dijta që s’mundesh” - e ai<br />

vazhdoi masandej tue i nem kaluesit e radhës.<br />

Avni Zogiani, aktivist, gazetar<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të<br />

parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Më 1999. Nga Maqedonia,<br />

ku kisha qëndruar afro dy<br />

muaj. Më duhet të bëj një<br />

digresion. Kam kaluar<br />

dhjetëra kontrolle të rrepta<br />

gjatë luftës <strong>në</strong> Kosovë si<br />

gazetar dhe shpullën e parë<br />

nga policia e kam marrë me<br />

të shkelur Maqedoni<strong>në</strong>. Si<br />

shumëkujt që ka parë Shqipëri<strong>në</strong> për herë të parë,<br />

bunkerët për mua ishin përshtypja e parë. Mirëpo,<br />

kur fillova ta njihja Tira<strong>në</strong>n, e pashë që aty kishte<br />

më shumë bunkerë sesa <strong>në</strong> fushat e Qafë-Tha<strong>në</strong>s.<br />

Njëri ishte tek “Bar West”, ku intelektualët e<br />

bunkerizuar masturbonin. Në fakt, shumë nga<br />

bunkerët u kthyen kokë-teposhtë, por më problematikët<br />

ja<strong>në</strong> ata <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>. Shteti shqiptar gjatë<br />

viteve të demokracisë u bë një shtet klientelist, me<br />

politikën e kapur <strong>në</strong>përmjet bunkerëve ekonomik e<br />

social, të cilët për mendimin tim e mbaj<strong>në</strong> peng<br />

Shqipëri<strong>në</strong> edhe sot e kësaj dite. Pak a shumë kapitali<br />

i njëjtë, me qasje shumë të ngjashme, u kopjua<br />

<strong>në</strong> Kosovë. Të dy kryeqytetet shqiptare sot ka<strong>në</strong><br />

elitë nga e cila buron vetëm helm e varfëri. Të tjerët<br />

që nuk e quaj<strong>në</strong> veten elitë, vazhdoj<strong>në</strong> të qëndroj<strong>në</strong><br />

të mbyllur <strong>në</strong> bunkerët e teknologjizuar. Fatkeqësi.<br />

10. Çfarë do të ishte për ju fatkeqësia më e madhe?<br />

Në rast se flasim për fatkeqësi personale, ruana Zot<br />

nga sëmundjet, fatkeqësia më e madhe do ishte<br />

<strong>në</strong>se djali im nuk arrin ta tejkalojë baba<strong>në</strong>. U<strong>në</strong><br />

këtë e kam pasur <strong>në</strong> mendje gjatë jetës sime dhe<br />

nuk jam i sigurt a e kam arritur. Të kuptohemi,<br />

babai im lindi dhe vdiq i varfër, por u<strong>në</strong> ndjej që nuk<br />

e tejkalova kurrë atë. Natyrisht, kur flasim për<br />

fatkeqësi të përgjithshme, <strong>në</strong> rast se kufizohemi<br />

prapë <strong>në</strong> këtë rrethin e parë koncentrik, shoqëri<strong>në</strong><br />

to<strong>në</strong>, mendoj se zor mund të ketë fatkeqësi më të<br />

madhe se kur edukimin <strong>në</strong> fakultete e mbaj<strong>në</strong> ministrat,<br />

zyrtarët qeveritar, e funksionarët tjerë politikë<br />

e kuazi-politikë, apo kur kulturën e redaktoj<strong>në</strong><br />

këngëtarët e turbo-folkut. Këto do të lë<strong>në</strong> pasoja të<br />

rënda për të ardhmen e vendit. Nuk është e rëndësishme<br />

<strong>në</strong>se <strong>në</strong> televizionin publik këndon Ceca<br />

apo Caki, e rëndësishme është se edhe <strong>në</strong> shkollë<br />

edhe <strong>në</strong> shtëpi ne përditë po injektojmë vulgarizëm<br />

<strong>në</strong> karakterin e fëmijëve dhe të rinjve ta<strong>në</strong>. E keni<br />

parë televizionin publik si i shërben nevojës së politikës<br />

për të pasur më shumë kredi patriotike, të cilët<br />

<strong>në</strong> mënyrë instante i kthej<strong>në</strong> <strong>në</strong> para të gatshme?<br />

Habermas thotë: më duket që kurdoherë që dikush<br />

obsesionohet me nderimin e heronjve, duhet të<br />

pyesim: kujt i duhet kjo dhe pse? Bertolt Brecht<br />

thotë: “Mjerë vendi që ka nevojë për heronj”.<br />

Jeta Xharra, gazetare<br />

<strong>40</strong>. Cila është ëndrra juaj<br />

më e madhe?<br />

Kosova e pandotur, edhe<br />

nga korrupsioni edhe nga<br />

tymtarët e linjitit. Një<br />

Kosovë e cila më ofron<br />

mundësi për t‘i shkolluar<br />

fëmijët e mi <strong>në</strong> mënyrën<br />

më të mirë. Një Kosovë që<br />

ofron mundësi për zhvillimin<br />

e artistëve me<br />

çmime botërore e shkencëtarëve me çmime<br />

“Nobel”. Kosova si një vend që, <strong>në</strong> vend se të investohet<br />

<strong>në</strong> xhipa të shtrenjtë të politika<strong>në</strong>ve e<br />

kompani lobimi, investohet <strong>në</strong> sportistë të cilët,<br />

<strong>në</strong>se ndonjëherë <strong>në</strong> të ardhmen ua mundëson ajri<br />

i pastër të mos i ke<strong>në</strong> mushkëritë e sëmura, të<br />

mund të kthehen prej Lojërave Olimpike me<br />

dhjetëra medalje.<br />

Berat Miftari, moderator i emisionit të popullarizuar<br />

“Metropol”<br />

29. Cilin politikan të Ko so -<br />

vës pas vitit 1989 e vlerësoni<br />

më shumë?<br />

Pa asnjë dyshim, Ibrahim<br />

Rugova. Njeri i kalibrit të<br />

Rugovës nuk lind më. Të fitojë<br />

simpati <strong>në</strong> botë, të<br />

rilindë traditën e shqiptarëve,<br />

njeri që i ka besuar<br />

çdo guri të këtij veni, njeri<br />

që ka besuar aq shumë <strong>në</strong><br />

popullin e vet, njeri që me vizionin e me qasje ka<br />

qe<strong>në</strong> i paarritshëm, ai është Rugova.<br />

30. Cilin politikan të Republikës së Shqipërisë <strong>në</strong><br />

këta 20 vjetët e fundit e vlerësoni më shumë?<br />

Sali Berishën. Edhe me ju tha<strong>në</strong> të drejtën, nuk më<br />

pritet të lexoj autobiografi<strong>në</strong> e tij, ama e shkruar<br />

nga dora e vet.<br />

Nafije Latifi, ish-gazetare, themeluese e<br />

qendrës kosovare për luftimin e kancerit<br />

të gjirit “JETA / VITA”<br />

10. Çfarë do të ishte për ju<br />

fatkeqësia më e madhe?<br />

Është – mungesa e etikës<br />

<strong>në</strong> shoqëri<strong>në</strong> to<strong>në</strong>, zhvatja<br />

e dinjitetit njerëzor, që nga<br />

lindja e deri <strong>në</strong> vdekje. Nga<br />

lindëtorja - ku të shikoj<strong>në</strong><br />

si mundësi të re të përfitimit,<br />

gjatë jetës - kur sëmundja<br />

e problemet<br />

shëndetësore ta nxij<strong>në</strong><br />

jetën dhe familjen, e deri <strong>në</strong> vdekje – ku duhet të<br />

korruptosh për t’i ndarë dy pëllëmbë vend, mbi një<br />

varrezë tjetër. Ky model i ri i jetës sikur nuk sheh<br />

asgjë para vetes, sikur i ka të harruara përpjekjet<br />

për vepra fisnike e humane.<br />

Fatmir Spahiu, aktor<br />

9. Kur keni qe<strong>në</strong> për herë të<br />

parë <strong>në</strong> Shqipëri?<br />

Për herë të parë <strong>në</strong><br />

Shqipëri kam qe<strong>në</strong> <strong>në</strong><br />

vitin 1999. Kurrë nuk do<br />

ta harroj atë udhëtim: një<br />

përzierje ndjenjash, dhimbje<br />

dhe krenari. Isha i<br />

lumtur që për herë të parë<br />

“takoja” emra qytetesh<br />

dhe lumenjsh me emra të<br />

miqve të shumtë që i kam <strong>në</strong> Kosovë. Fatkeqësisht<br />

<strong>në</strong> Shqipëri nuk kam takuar ndonjë vajzë<br />

me emrin Peja apo Prishtina. As ndonjë djalë me<br />

emrin Podujevë apo Ferizaj. Tani, pas 13 viteve,<br />

ne e njohim pak më mirë njëri-tjetrin. Pas një<br />

kohe ka gjasa të jemi një, <strong>në</strong>se punohet <strong>në</strong> krijimin<br />

e një tregu të përbashkët, zhvillim<br />

ekonomik etj.<br />

Teuta Sahatqija, deputete<br />

<strong>40</strong>. Cila është ëndrra juaj<br />

më e madhe?<br />

Që Kosova të mos “prodhojë”<br />

më lajme të këqija<br />

dhe të mos zërë vend <strong>në</strong><br />

gazeta botërore, <strong>në</strong>për raporte<br />

të progresit e të “Tra -<br />

nsparency International”.<br />

Ëndrra është e thjeshtë: të<br />

bëhemi vend normal, ku<br />

njerëzit mund të realizoj<strong>në</strong><br />

synimet e tyre personale dhe familjare dhe politika<br />

të jetë <strong>në</strong> shërbim të tyre. Të bëhemi diçka si<br />

Norvegjia apo Finlanda.<br />

Astrit Gashi, gazetar<br />

20. Sikur të kishit pushtetin<br />

politik çfarë do të ndry sho -<br />

nit së pari?<br />

Mentalitetin qeverisës. Ku<br />

të jesh i korruptuar është<br />

turp dhe jo vetëm e dë -<br />

nueshme me ligj. Që politikani<br />

të jetë <strong>në</strong> shërbim të<br />

qytetarit e jo të vetes, familjes<br />

dhe miqve. Një mentalitet<br />

që respekton ligjin e i<br />

cili i frikësohet ligjit dhe jo që e sulmon dhe e keqpërdor<br />

atë. Një mentalitet ku brenga e qytetarit të<br />

zakonshëm është urdhër për kryerje pune. Një<br />

mentalitet ku suksesi nuk matet vetëm me kilometra,<br />

por me numrin e të varfërve të hequr nga lista.<br />

Një mentalitet ku kundërshtari politik nuk është<br />

armiku i juaj. Ai i cili të shtririt përtokë nuk ia jep<br />

shkelmin e fundit <strong>në</strong> fyt. Një mentalitet ku respekti<br />

për veten është produkt i respektit për të tjerët dhe<br />

për vendin. Larg jemi. Prandaj jemi keq!<br />

21. Cili është personi më i rëndësishëm për ju?<br />

Ja<strong>në</strong> familja ime, miqtë e mi, të gjithë ata që i dua e<br />

që ja<strong>në</strong> shumë, përfshirë edhe ata që sot nuk ja<strong>në</strong><br />

afër meje. Më i rëndësishmi, babai im, një veteran<br />

i arsimit, që ka vdekur dhe varrin e të cilit edhe pas<br />

shumë vjetësh ende nuk arrij që ta përballoj kur e<br />

shoh.<br />

CyanMagentaYellowBlack

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!