00 okladka_a1_cv9_big - UrzÄd MarszaÅkowski WojewÃ³dztwa ...

Urząd Marszałkowski 

w Toruniu 

Urząd Statystyczny 

w Bydgoszczy 

PUBLIKACJĘ NA ZLECENIE 

URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W TORUNIU 

PRZYGOTOWAŁ 

URZĄD STATYSTYCZNY W BYDGOSZCZY 

OPRACOWANIE TEKSTU 

Zespół pracowników Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy 

REDAKCJA TECHNICZNA, KOREKTA, SKŁAD KOMPUTEROWY I GRAFIKA 

Wydział Opracowań Statystycznych i Udostępniania Informacji 

PRZY PUBLIKOWANIU DANYCH US – PROSIMY O PODANIE ŹRÓDŁA 

ISBN 978-83-926428-1-7 

Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego 

Pl. Teatralny 2, 87-100 Toruń 

tel. 056 6218430 

internet - http://www.kujawsko-pomorskie.pl 

Urząd Statystyczny w Bydgoszczy 

ul. Konarskiego 1-3, 85-066 Bydgoszcz 

tel. 052 3669390; fax 052 3669356 

internet - http://www.stat.gov.pl/bydgosz

Szanowni Inwestorzy, 

Samorządowe władze województwa kujawsko-pomorskiego przywiązują 

ogromną wagę do tworzenia dobrych warunków dla rozwoju gospodarczego. 

Na wsparcie dla przedsiębiorstw przeznaczamy co czwartą złotówkę naszego 

Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO). To pieniądze na inwestycje, 

na nowoczesne technologie, na promowanie marek. Zdecydowaliśmy też, że dzięki 

środkom z RPO zostaną uzbrojone tereny inwestycyjne, przede wszystkim w mniejszych 

miejscowościach. Samorząd Województwa wspiera przekształcenie miast Bydgoszczy i Torunia w obszar 

metropolitalny o znaczeniu europejskim. 

Nasz region oplata gęsta i dobrze rozlokowana infrastruktura drogowa – budowana autostrada A-1 łącząca 

Skandynawię przez Gdańsk i Toruń z południem Polski i Europy oraz drogi ekspresowe: S-10 łącząca Szczecin 

z Warszawą przez Bydgoszcz i Toruń, S-15 z Poznania przez Toruń na Warmię i Mazury oraz S-5 z Gdańska przez 

Bydgoszcz do Poznania i Wrocławia. Z regionalnego portu lotniczego w Bydgoszczy odbywają się regularne loty 

do 5 krajów oraz loty czarterowe. 

Jesteśmy otwarci na inwestorów co przynosi efekty w postaci coraz częściej lokowanych w naszym regionie 

inwestycji również przez inwestorów zagranicznych. W naszym województwie działa ponad 192 tysiące podmiotów 

gospodarczych, z czego ponad 1697 firm z kapitałem zagranicznym. Już dziś funkcjonuje tu pięć podstref Pomorskiej 

Specjalnej Strefy Ekonomicznej, cztery parki przemysłowe i park technologiczny z centrum transferu technologii. 

Stworzyliśmy również system wspierania przedsiębiorstw, w ramach którego powołano m.in. Centrum Obsługi 

Inwestora, Fundusz Poręczeń Kredytowych, Fundusz Pożyczkowy i Regionalne Centrum Eksportu. Warto podkreślić, 

że nie tylko inwestujący na terenie stref ekonomicznych, ale także przedsiębiorcy lokujący swoje firmy w obrębie 

parków, mogą liczyć na zwolnienia i ulgi podatkowe. 

Województwo kujawsko-pomorskie jest doskonałym miejscem do prowadzenia działalności gospodarczej 

oraz do lokowania bezpośrednich inwestycji. 

U nas można również doskonale wypocząć korzystając z wielu atrakcji turystycznych i imprez kulturalnych 

oraz zasmakować oryginalnych potraw regionalnych. 

Zapraszam do województwa kujawsko-pomorskiego. 

Marszałek Województwa 

Kujawsko-Pomorskiego 

Piotr Całbecki

SPIS TREŚCI 

1 Dlaczego Polska 

i województwo kujawsko-pomorskie . . . . . . . . . . . . . . 6-15 

 

 

Informacje ogólne – walory i potencjał ...................... 8 

Wskaźniki statystyczne ................................ 12 

2 Ogólnie o Kujawsko-Pomorskiem – 

– podstawowe informacje . . . . . . . . . . . . . . . . . 16-27 

 

 

 

 

Położenie geograficzne ................................ 18 

Komunikacja....................................... 19 

Rynek pracy w województwie kujawsko-pomorskim ............. 23 

Ludność .......................................... 27 

3 Potencjał gospodarczy województwa 

kujawsko-pomorskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28-39 

 

 

 

 

Województwo według wskaźników .................................... 30 

Specjalizacje regionu .................................................. 31 

Analiza potrzeb firm w regionie ........................................ 36 

Kujawsko-Pomorskie na drodze do integracji europejskiej .............. 37 

4 Inwestycje w regionie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40-65 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dlaczego warto inwestować w Kujawsko-Pomorskiem – skrót .......... 42 

Parki przemysłowe i technologiczne w regionie ........................ 44 

Specjalna Strefa Ekonomiczna w Kujawsko-Pomorskiem ............... 48 

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w regionie ....................... 53 

Instrumenty wspierające inwestycje w regionie ........................ 54 

Akademickie biura karier .............................................. 56 

Instytucje wsparcia biznesu ............................................ 57 

Oferty inwestycyjne w województwie kujawsko-pomorskim ........... 61 

Konkurs„Grunt na medal” ............................................. 64 

5 Prowadzenie działalności gospodarczej . . . . . . . . . . . 66-85 

 

 

 

 

 

 

 

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby 

zagraniczne ........................................................... 68 

Założenie i zarejestrowanie przedsiębiorstwa .......................... 69 

Jak założyć firmę – krok po kroku ...................................... 69 

Ograniczenia zakładania działalności gospodarczej w Polsce ........... 79 

Opłaty związane z rozpoczęciem i prowadzeniem 

działalności gospodarczej ............................................. 80 

Nabywanie nieruchomości ............................................ 80 

Koszty związane z nabyciem nieruchomości ........................... 83

SPIS TREŚCI 

6 Cudzoziemiec w Polsce i w Kujawsko-Pomorskiem . . . . 86-101 

 

 

 

 

 

 

 

Wybrane ambasady w Polsce .......................................... 88 

Konsulaty w województwie kujawsko-pomorskim ..................... 89 

Prawo pobytu ......................................................... 89 

Ruch wizowy .......................................................... 91 

Zasady zatrudniania cudzoziemców ................................... 93 

Ubezpieczenia dotyczące cudzoziemców .............................. 97 

Przepisy dla kierowców ................................................ 100 

7 Życie w Kujawsko-Pomorskiem . . . . . . . . . . . . . . 102-119 

 

 

 

 

 

 

Standard życia ..................................... 104 

Struktura demograficzna społeczeństwa i aspekty etniczne ........ 105 

Kultura, najciekawsze miejsca, największe miasta ............... 106 

Kuchnia .......................................... 113 

Dostępność edukacji ................................. 114 

Ochrona zdrowia .................................... 116 

8 Podstawowe informacje biznesowe . . . . . . . . . . . 120-125 

 

 

 

 

 

Ceny dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych ................. 122 

Banki w województwie ................................ 123 

Stopy procentowe NBP długookresowe ..................... 123 

Służby celne ....................................... 124 

Baza hotelowa województwa kujawsko-pomorskiego ............ 125 

9 Polityka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126-131 

 

 

System polityczny ................................... 128 

Stosunki z państwami sąsiednimi ......................... 129 

10 Prawo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132-143 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

System prawny ..................................... 134 

System podatkowy .................................. 135 

Podatki i opłaty lokalne ................................ 137 

Unikanie podwójnego opodatkowania ..................... 137 

Prawo budowlane ................................... 138 

Prawopracy ....................................... 139 

Prawo celne ....................................... 140 

Prawo handlowe .................................... 141 

Partnerstwo publiczno-prywatne ......................... 141 

Ochrona konsumenta ................................. 142 

Ochrona praw własności intelektualnej ..................... 143

DLACZEGO POLSKA 

I WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE 

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora

DLACZEGO POLSKA I WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE 

Informacje ogólne - walory i potencjał 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

RZECZPOSPOLITA POLSKA 

ustrój polityczny: demokracja parlamentarna 

język urzędowy: polski 

stolica kraju: 

Warszawa 

religia dominująca: rzymskokatolicka 

jednostka monetarna: złoty (PLN, zł) 

1 złoty = 100 groszy 

strefa czasowa: UTC +1 - zima, 

UTC +2 - lato 

domena internetowa: .pl 

kod samochodowy: PL 

kod telefoniczny: +48 

Członkostwo w organizacjach międzynarodowych: 

Unia Europejska (EU) 

Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) 

Rada Państw Morza Bałtyckiego (CBS) 

Porozumienie Środkowoeuropejskie 

o Wolnym Handlu (CEFTA) 

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) 

Organizacja Narodów Zjednoczonych 

ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) 

Fundusz Narodów Zjednoczonych 

Pomocy Dzieciom (UNICEF) 

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 

Światowa Organizacja Handlu (WTO) 

Inicjatywa Środkowoeuropejska (ISE) 

Organizacja Współpracy Gospodarczej 

i Rozwoju (OECD) 

Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) 

WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE 

Siedziba wojewody: Bydgoszcz 

Siedziba sejmiku: Toruń 

Urząd Wojewódzki: Bydgoszcz, ul. Jagiellońska 3 

Urząd Marszałkowski: Toruń, Pl. Teatralny 2 

Tablica rejestracyjna: C 

TERYT: 

04 

Kod ISO: 

PL-KP 

GODŁO RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ 

fot. P. Olbryś 

HERB WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO 

8 

 

 

Członkostwo w organizacjach międzynarodowych: 

Zgromadzenie Regionów Europy (AER) 

Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych (CLRAE) 

fot. P. Olbryś

Polska jest najbardziej atrakcyjnym krajem europejskim dla potencjalnych inwestorów zagranicznych. 

Według rankingu Federacji Europejskich Pracodawców z 2007 r. Polska plasowała 

się na pierwszym miejscu 

wśród 31 badanych krajów starego kontynentu. W raporcie „Europejska atrakcyjność inwestycyjna” firmy 

Ernst&Young z 2006 r. Polska zajęła pierwsze miejsce, wyprzedzając takie kraje, jak Niemcy, Rosję czy Wielką Brytanię. 

W 2007 r. Polska była liderem wśród krajów Europy Środkowej i Wschodniej pod względem atrakcyjności dla 

zagranicznych inwestorów. Ponadto była drugim najbardziej popularnym przemysłowo krajem na świecie dla 

inwestycji związanych z produkcją 

przemysłową. 

Mapa administracyjna Europy 

Pod względem administracyjnym Polska dzieli się na 16 województw. Jednym z nich jest województwo 

kujawsko-pomorskie położone w północno-środkowej części kraju. 

Powierzchnia ogólna województwa stanowi 5,7 % powierzchni kraju. Województwo kujawsko-pomorskie grani- 

czy od północy z województwem pomorskim, od północnego wschodu z województwem warmińsko-mazurskim, od 

wschodu z województwem mazowieckim, od południowego wschodu z województwem łódzkim oraz od południa 

i zachodu z województwem wielkopolskim. 

Zachodniopomorskie 

Lubuskie 

Wielkopolskie 

Pomorskie 

KUJAWSKO- 

-POMORSKIE 

Łódzkie 

Warmińsko-mazurskie 

Mazowieckie 

Podlaskie 


Dolnośląskie 

Lubelskie 

Opolskie 

Śląskie 

Świętokrzyskie 

Małopolskie 

Podkarpackie 

Mapa administracyjna Rzeczpospolitej Polskiej 

9


10 

Ze względu na liczbę ludności Polska charakteryzuje się bardzo chłonnym rynkiem wewnętrznym. Fakt, że 

w 2007 r. mieszkało tu 38 mln mieszkańców sprawia, iż była największym rynkiem Europy Środkowej, szóstym 

w Europie oraz trzydziestym trzecim na świecie. Region kujawsko-pomorski stanowił 

5,4 % rynku wewnętrznego 

Polski, z liczbą ludności równą 2066,1 tys. osób. 

Istotną cechą naszego kraju jest jego tranzytowe położenie. Polska sąsiaduje od zachodu z Niemcami, od 

południa z Czechami i Słowacją, od wschodu z Ukrainą, Białorusią i Litwą, od północy z Obwodem Kaliningradzkim 

(Rosją). Na terenie kraju znajduje się geometryczny środek Europy. Przez terytorium Polski prowadzą najważniejsze 

korytarze transportowe łączące Europę Zachodnią z Europą Wschodnią, jak również północ Europy z południem. 

Województwo kujawsko-pomorskie przecinają szlaki komunikacyjne m.in.: z zachodu na wschód: 

Szczecin – Bydgoszcz 

– Toruń – Warszawa, z północy na południe: 

Trójmiasto – Bydgoszcz – Łódź – Katowice. Ze względu na położenie 

geopolityczne Polska, jak i nasz region stanowią bramę do Europy Wschodniej, a dalej doAzji. 

Polska posiada również dostęp do Morza Bałtyckiego ( długość linii brzegowej wynosi 770 km), w związku 

z czym charakteryzuje się bardzo dobrą dostępnością komunikacyjną. Gęsta i dobrze rozwinięta sieć drogowa 

fot. M. Rybak - Wybrzeże Morza Bałtyckiego 

i kolejowa, osiemnaście morskich portów handlowych oraz jedenaście portów lotniczych warunkują szybkie i łatwe 

dotarcie oraz przemieszczanie się po terenie naszego kraju. W województwie kujawsko-pomorskim znajduje się 

międzynarodowy port lotniczy w Bydgoszczy, który prócz krajowych (Kraków, Łódź, Poznań, Warszawa, Zielona 

Góra), posiada połączenia z takimi miastami Europy Zachodniej, jak: Berlin, Londyn, Dublin, Kopenhaga, Düsseldorf, 

Birmingham, Wiedeń czy Liverpool. Uwarunkowania geograficzne Polski, w tym województwa kujawsko- 

-pomorskiego, i dobrze rozwinięta infrastruktura komunikacyjna ułatwiają dostęp do 500 mln konsumentów w Europie 

Zachodniej i 250 mln w Europie Wschodniej. 

Kolejnym ważnym elementem wpływającym na wysoką atrakcyjność Polski, w tym województwa kujawsko- 

jest czynnik ludzki. Polska charakteryzuje się dużymi zasobami siły roboczej, w tym wysoko 

-pomorskiego, 

wykwalifikowanej. Pod względem struktury wieku jest jednym z najmłodszych krajów w Europie. Co więcej, ponad 

75 % osób w wieku od 19 do 24 lat studiuje na różnego typu uczelniach. W 2007 r. na 10 tys. osób przypadało 504,4 

studentów szkół wyższych. Polska charakteryzuje się największą w Europie Środkowej liczbą 

osób pracujących 

i niższymi kosztami pracy w porównaniu z innymi krajami europejski mi. W końcu grudnia 2007 r. w województwie 

kujawsko-pomorskim liczba pracujących w gospodarce narodowej wyniosła 697,5 tys. osób. Stanowili oni 5,1 % ogólnej 

liczby pracowników w kraju. W porównaniu z 2006 r. największy wzrost pracujących w województwie kujawsko- 

-pomorskim nastąpił w sekcjach: obsługa nieruchomości i firm (o 14,6 %) oraz budownictwo (o 14,3 %). Jak wynika 

z raportu OECD z 2008 r. Polacy są bardzo pracowici, znaleźli się na trzecim miejscu razem z Czechami i Węgrami 

według liczby przepracowanych godzin. Jeden polski pracownik przepracował średnio 1985 godzin w ciągu roku, czyli 

prawie o 600 godzin więcej niż pracownik niemiecki. 

Władze polskie, w tym władze lokalne województwa kujawsko-pomorskiego, 

stwarzają sprzyjające warunki 

dla inwestorów zagranicznych. Proponują różne formy pomocy publicznej, w tym zwolnienia podatkowe (CIT, podatek 

od nieruchomości). 

Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 jest jednym z 16 

programów regionalnych służących realizacji Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 i Narodowych Strategicznych 

Ram Odniesienia w zakresie polityki wzrostu konkurencyjności województw i wyrównywania szans rozwojowych,

planowanej i realizowanej przez samorządy województw. Program realizowany jest na obszarze wojewódz- 

twa kujawsko-pomorskiego przy udziale środków finansowych pochodzących z Europejskiego Funduszu 

Rozwoju Regionalnego, publicznych środków krajowych i środków prywatnych. Wkład unijny wynosi 951 mln euro. 

Realizując ustawę z 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, 

w latach 1995-1997 Rada 

Ministrów ustanowiła 17 specjalnych stref ekonomicznych.Jednak w następstwie zmian obecnie funkcjonuje 14, które 

oferują preferencyjne warunki dla działalności inwestycyjnej, takie jak: 

zwolnienia od podatku dochodowego (jako formy pomocy regionalnej), 

zwolnienia od podatku od nieruchomości, 

zakup gruntów po konkurencyjnych cenach, 

nieodpłatna pomoc w załatwieniu formalności inwestycyjnych, 

dotacje na szkolenia pracowników, 

dotacje wspierające tworzenie nowych miejsc pracy. 

W 2007 r. wartość zagranicznych środków ulokowanych w naszym kraju wyniosła 131856,9 mln zł. Najwięcej 

inwestycji zagranicznych w województwie kujawsko-pomorskim przybiera formę greenfield, polegającą na utworzeniu 

w kraju docelowym zupełnie nowego zakładu produkcyjnego. W 2007 

r. liczba spółek z kapitałem zagranicznym 

wyniosła 520 i była wyższa o przeszło 7 % w stosunku do 2006 r. W porównaniu z 2006 

r. wartość kapitału zagranicznego 

w spółkach z udziałem tego kapitału była wyższa o 241,5 mln zł. 

Z badania przeprowadzonego przez firmę konsultingową KPMG wynika, że ponad 80 % inwestorów pozytyw- 

nie ocenia rezultaty inwestycji w Polsce i zamierza zwiększyć swoje zaangażowanie na naszym rynku. Co więcej, nie 

pojawiła się ani jedna ocena negatywna. 

Badanie koniunktury w gospodarce przeprowadzone w 2009 

r. przez Polsko-Niemiecką Izbę Przemysłowo- 

-Handlową na grupie ponad 160 respondentów prowadzących biznes w Polsce (podmioty ze zróżnicowanym 

kapitałem) wykazało, że Polska jest najbardziej atrakcyjną lokalizacją dla inwestycji w regionie Europy Środkowo- 

-Wschodniej. Jednocześnie 82 % inwestorów było przekonanych, iż dokonało właściwego wyboru inwestując w kraju 

nad Wisłą. Skłonność do inwestycji wynikała 

m.in. z: członkostwa Polski w Unii Europejskiej, kwalifikacji i zaangażowania 

pracowników oraz ich produktywności. 

W rankingu atrakcyjności inwestycyjnej województw i podregionów Polski Instytutu Badań nad Gospodarką 

Rynkową, województwo kujawsko-pomorskie w 2008 r. utrzymało lokatę z poprzednich lat tj. 11 (przesunęło się o 1 

lokatę do góry w porównaniu z 2005 r.). Województwo 

uzyskało wysokie oceny ze względu na odpowiednie poziomy: 

zasobów i kosztów pracy, infrastruktury społecznej i bezpieczeństwa powszechnego. Według tego raportu podregion 

bydgosko-toruński zajął znakomite siódme miejsce. W raporcie stwierdzono, iż mocnymi stronami aglomeracji 

bydgosko-toruńskiej są przede wszystkim: duża liczba dobrze przygotowanych pracowników, w tym absolwentów 

oraz dobrze rozwinięty sektor transportu i logistyki. 

fot. P. Olbryś - Beskid Żywiecki 

Położenie geograficzne Polski pomiędzy Karpatami, należącymi do najwyższych łańcuchów górskich Europy, 

a Morzem Bałtyckim, warunkuje atrakcyjność turystyczną naszego kraju. Województwo kujawsko-pomorskie, 

ze 

względu na obfitość jezior i lasów, 

stanowi jeden z ważniejszych regionów rekreacyjnych Polski. Nasze województwo 

chętnie odwiedzają turyści zagraniczni, o czym świadczy liczba obcokrajowców korzystających z noclegów. W 2008 

r. 

z obiektów turystycznych skorzystało 77, 4 tys. turystów zagranicznych. Najliczniej odwiedzali nas obywatele Niemiec, 

Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch oraz Niderlandów. 


11


Wskaźniki statystyczne 

2 

Polska leży w Europie Środkowo-Wschodniej na obszarze o powierzchni 312679 km . Liczba ludności w 2007 r. 

2 

wynosiła 38,1 mln osób, co oznacza, że na każdy 1 km przypadały 

122 osoby. Gęstość zaludnienia województwa 

2 

kujawsko-pomorskiego była niższa od średniej krajowej i wynosiła 

115 osób na 1 km . W miastach Polski i województwa 

kujawsko-pomorskiego mieszkało 61,3 % społeczeństwa, a gęstość zaludnienia w gminach miejskich wyniosła 

1528 osób 

2 2 

na 1 km , a na 1 km obszarów wiejskich przypadało 

47 osób. 

Kobiety stanowiły 

51,8 % ludności zarówno Polski, jak i województwa kujawsko-pomorskiego. Na 100 mężczyzn 

mieszkających w miastach Polski przypadało 

112, a na wsi – 100 kobiet. Przeciętny mężczyzna w chwili urodzenia ma 

przed sobą 70,9 lat życia, a kobieta – 79,6. Polacy są młodym społeczeństwem, gdyż blisko 48 % osób nie ukończyło 35 roku 

życia. W Kujawsko-Pomorskim w 2007 r. mieszkało 1334,3 tys. osób w wieku produkcyjnym, czyli 64,4 % ogólnej liczby 

ludności, przy średniej dla Polski wynoszącej 64,2 %. W 2007 r. urodziło się 387,9 tys. osób, a zmarło 377,2 tys., stąd 

przyrost naturalny w Polsce był dodatni i wyniósł 10,6 tys. ludzi. Dodatni przyrost naturalny zanotowano także 

w województwie kujawsko-pomorskim, w przeliczeniu na 1000 osób wyniósł 0,7 i był niższy o 0,2 pkt od wartości z 2000 r. 

Polacy to naród uczący się. Wykształcenie wyższe posiada 5,1 mln Polaków ( o 40,9 % więcej niż w 2000 r.). Co 

piąty mieszkaniec miasta legitymuje się wykształceniem wyższym. Z kolei co trzeci Polak posiada wykształcenie 

średnie, w tym blisko 40 % mieszkańców miast. Spada udział osób, które ukończyły wyłącznie szkołę zasadniczą 

zawodową – stanowi on około 25 % Polaków. 

STUDENCI SZKÓŁ WYŻSZYCH WEDŁUG TYPÓW SZKÓŁ W POLSCE 

Stan w dniu 30 XI 2007 r. 

Ogółem 

Uniwersytety 

WYSZCZEGÓLNIENIE 

Wyższe szkoły techniczne 

Wyższe szkoły rolnicze 

Wyższe szkoły ekonomiczne 

Wyższe szkoły pedagogiczne 

Pozostałe szkoły wyższe 

(w tym szkoły zawodowe) 

Źródło: Główny Urząd Statystyczny 

Ogółem 

1937404 

538208 

310555 

89735 

410810 

110334 

341969 

W tym 

kobiety 

1093381 

354698 

95621 

48846 

233583 

78735 

203300 

W szkołach 

publicznych niepublicznych 

1276937 

519626 

301042 

88050 

73584 

72173 

Na terenie Polski w roku szkolnym 2007/2008 funkcjonowało 455 szkół wyższych, uczyło się w nich 1,9 mln 

studentów. W ciągu 17 lat liczba uczelni wzrosła czterokrotnie, a populacja studentów blisko pięciokrotnie. Współczyn- 

nik skolaryzacji brutto, wyrażający procentowy stosunek wszystkich uczących się na danym poziomie do populacji 

w wieku przypisanym temu poziomowi kształcenia, w roku szkolnym 1990/1991 wyniósł 12,9 %, a w roku 2007/2008 – 

– 51,1 %. Według danych z 30 listopada 2007 r. ponad połowa studentów wybrała niestacjonarny tryb kształcenia. 

Ogółem 

Uniwersytety 

Wyższe szkoły techniczne 

Wyższe szkoły rolnicze 

Wyższe szkoły ekonomiczne 

Wyższe szkoły artystyczne 

97788 

STUDENCI SZKÓŁ WYŻSZYCH WEDŁUG TYPÓW SZKÓŁ 

W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM 

Stan w dniu 30 XI 2007 r. 

Studenci 


ogółem w tym kobiety 

Wyższe szkoły zawodowe 

83151 

46388 

941 

9058 

7358 

411 

15602 

50386 


312 

3394 

3696 

223 

9224 

660467 

18582 

9513 

1685 

337226 

38161 

244181 

Pozostałe szkoły wyższe 

(w tym szkoły zawodowe) 

3393 

2137 

12 

Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

Do najbardziej popularnych należą kierunki: ekonomiczne i admi- 

nistracyjne, które wybrało 23,0 % studentów, społeczne i pedago- 

giczne – 13,9 %, humanistyczne – 8,8 %, inżynieryjno-techniczne – 6,8 %, 

medyczne – 5,8 % i informatyczne – 4,9 %. 

Poprawia się sytuacja polskiej gospodarki. W 2007 r. roczne tempo 

wzrostu gospodarczego osiągnęło 6,6 % PKB (w 2006 r. – 6,2 %). W ciągu 

siedmiu lat wzrost PKB wyniósł 30,5 %. W 2007 r. PKB było równe 

fot. A. Kowalska - Wyższa Szkoła Bankowa, Toruń 

1167796 mln zł, z czego wartość dodana brutto stanowiła 88,1 %. 

Charakterystyczną cechą polskiej gospodarki jest silna koncentracja 

generowania produktu krajowego brutto w kilku województwach, przede 

wszystkim mazowieckim, wielkopolskim i śląskim. Udział województwa 

kujawsko-pomorskiego w tworzeniu Produktu Krajowego Brutto (PKB) 

oscylował wokół 5 %. W przeliczeniu na 1 mieszkańca wartość PKB w Polsce 

w 2007 r. wynosiła 30,6 tys. zł (w 2006 r . – 27, 8 tys. zł) . Pod względem PKB na 

1 mieszkańca w rankingu krajowym nasze województwo zajęło dziewiątą 

fot. P. Skóra - Uniwersytet 

Technologiczno-Przyrodniczy, Bydgoszcz 

pozycję i odnotowało wzrost wartości PKB na 1 mieszkańca o 81 , % 

w porównaniu z rokiem poprzedni m. 

Do przyspieszenia wzrostu gospodarczego przyczyniło się 

polepszenie sytuacji na rynku pracy, wzrost eksportu, produkcji 

przemysłowej, a także zwiększenie nakładów inwestycyjnych. Naturalną 

konsekwencją zmian zachodzących w przeciągu ostatnich lat w polskiej 

gospodarce była poprawa na rynku pracy. Na 100 osób w wieku 

produkcyjnym zamieszkałych na terenie województwa kujawsko- 

fot. P. Skóra - Akademia Muzyczna 

-pomorskiego przypada 55 osób w wieku nieprodukcyjnym. Stopa 

im. F. Nowowiejskiego, Bydgoszcz 

bezrobocia rejestrowanego w grudniu 2008 r. wyniosła w Polsce 9, 5 %, 

a w województwie kujawsko-pomorskim – 134 

, %. Co trzeci bezrobotny 

posiada tylko wykształcenie gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe lub wykształcenie zasadnicze 

zawodowe. Z kolei co piąty bezrobotny legitymuje się wykształceniem średnim zawodowym i policealnym. Bezrobotni 

z wykształceniem średnim ogólnokształcącym stanowią 94 , %, a tylko 55 , % zarejestrowanych bezrobotnych posiada 

wykształcenie wyższe. W końcu grudnia 2007 r. liczba pracujących w gospodarce narodowej w województwie 

kujawsko-pomorskim wyniosła 697,5 tys. osób, co oznaczało 

wzrost o 4,5 % w stosunku do ubiegłego roku. Pracujący 

PRACUJĄCY OGÓŁEM I W SEKTORZE PRYWATNYM W POLSCE 

I WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2007 R. 

14000 


10000 





w tys. 

0 

Polska 

ogółem 

sektor prywatny 

Kujawsko-Pomorskie 



w województwie stanowili 5,2 % ogólnej liczby pracowników w kraju. Przeciętne wynagrodzenie brutto w gospodarce 

narodowej w 2007 r. wzrosło w skali roku o 8,7 % i wyniosło 2691,03 zł. Z kolei w 2008 r. przeciętne miesięczne 

wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 2642, 95 zł w województwie kujawsko-pomorskim, a w Polsce 

– 3185, 75 zł. Średni koszt pracy za 1 przepracowaną godzinę według danych z 2006 r. wyniósł w Polsce 24,42 zł. 

13


W 2007 r. wartość wytwarzanego eksportu 

wyniosła 383897 mln zł.Wskali roku wzrosła o 12,1 %, 

a w porównaniu z 2000 r. o ponad 70 %. Głównymi 

towarami sprzedawanymi za granicę były: maszyny, 

urządzenia, sprzęt elektryczny i elektrotechniczny, 

stanowiące 25,1 % wytworzonego polskiego eksportu, 

sprzęt transportowy – 16,4 % oraz metale nieszlachetne 

i artykuły z nich – 13,3 % udziału. Głównymi 

partnerami 

handlowymi 

Polski w eksporcie są: Niemcy, Włochy 

i Francja, natomiast w imporcie: Niemcy, Rosja, Włochy 

i Chiny. Od 2000 r. polski eksport wzrastał w szybszym 

tempie niż import, wskutek wyższej konkurencyjności 

polskich towarów na arenie międzynarodowej. 

fot. P. Olbryś - Spichrze, Bydgoszcz 

Firmy eksportujące z regionu Pomorza i Kujaw zanotowały sukcesywny wzrost obrotów w latach 2004-2006. 

Zauważalny jest wzrost udziału eksportu w całości obrotów firm. W 2006 r. wyniósł on 30,1 %. Najwięcej firm eksportujących 

ma siedzibę w Bydgoszczy, następnie w Toruniu i Włocławku. Najliczniej eksportowane są produkty z działu metale 

i wyroby z metalu, a także maszyny i urządzenia oraz produkty z branży chemicznej. Do głównych partnerów handlowych 

województwa kujawsko-pomorskiego należą Niemcy, Litwa, Francja oraz Rosja - www.export.kujpom.info. 

Chociaż znaczenie przemysłu dla polskiej gospodarki zmniejszyło się na rzecz sektora usług, to jednak w 2007 r. 

przemysł dostarczył prawie 1/4 wartości dodanej brutto, a zatrudnieni w przemyśle stanowili 1/3 ogółu zatrudnionych. 

Produkcja sprzedana przemysłu w 2008 r. osiągnęła wartość 876401 mln zł i wzrosła w stosunku do poprzedniego roku 

o 3,5 %. Z kolei przychody z przetwórstwa przemysłowego, stanowiące 85,2 % przemysłu wzrosły w skali roku o 4,0 %. 

Największe przychody w 2008 r. przyniosły: produkcja artykułów spożywczych i napojów (19,6 % udziału w produkcji 

sprzedanej przetwórstwa przemysłowego), produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (11,2 % udziału) oraz 

produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (7,7 %). 

Kujawsko-Pomorskie jest regionem z dobrze rozwiniętym wielogałęziowym przemysłem reprezentującym 

różnorodne branże. Głównymi ośrodkami przemysłowymi są: Bydgoszcz, Toruń, Inowrocław, Włocławek, Świecie oraz 

Kruszwica. Dywersyfikacja struktury gałęziowej przemysłu pozwala niwelować wahania koniunktury na rynku. 

Dominujące pozycje zajmują: przemysł spożywczy, chemiczny i produkcja wyrobów z metali. Przetwórstwo spożywcze 

wytworzyło ponad 1/ 4 produkcji przemysłowej regionu. W 2008 

r. produkcja sprzedana przemysłu w województwie 

kujawsko-pomorskim wyniosła 38323, 3 mln zł. W 2006 r. PKB w województwie kujawsko-pomorskim na 1 mieszkańca 

wyniosło 24301 zł. 

Nakłady inwestycyjne w 2007 r. w Polsce wzrosły w stosunku do 2006 r. o 24,6 %, a w porównaniu z 1995 r. 

potrojono ich wartość. Wydatki poniesione na cele inwestycyjne w 2007 r. wyniosły 192995 mln zł, co w przeliczeniu na 

1 mieszkańca dało 

5,1 tys. zł. W skali roku najbardziej zwiększyły się nakłady na budynki i budowle – o 26,0 %. 

Podwyższono również wydatki na środki transportu (o 25,4 %) oraz maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia 

(o 22,5 %). Z kolei w województwie kujawsko-pomorskim wysokość nakładów inwestycyjnych w przeliczeniu na 

1 mieszkańca w 2007 r. wyniosła 39 , tys. zł. Zbliżoną wartość nakładów inwestycyjnych posiadały takie województwa, 

jak: zachodniopomorskie i warmińsko-mazurskie. Niemal połowa nakładów inwestycyjnych w naszym województwie 

trafiła do sektora przemysł i budownictwo. 

W ciągu ostatniego dziesięciolecia obserwowana jest tendencja zniżkowa 

inflacji. 

WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG W LATACH 2000-2008 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 


rok poprzedni = 100 

Wskaźnik cen towarów 

i usług konsumpcyjnych 

110,1 105,5 

101,9 

100,8 

103,5 

102,1 

101,0 

102,5 

104,2 

Wskaźnik cen towarów 

i usług niekonsumpcyjnych 

111,7 

105,6 

101,5 

102,0 

107,3 

103,5 

101,4 

105,7 

. 


14

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w województwie kujawsko-pomorskim w IV kwartale 2008 

r. 

wzrosły o 4, 8 % w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. 

W skali roku najbardziej wzrosły 

opłaty za towary i usługi związane z użytkowaniem mieszkań, ceny żywności i napojów bezalkoholowych oraz 

napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych. Mniej niż przed rokiem płacono natomiast za odzież i obuwie, a także 

za towary i usługi związane z rekreacją i kulturą. 

NAJWAŻNIEJSZE STRONY INTERNETOWE: 

www.poland.gov.pl 

www.kujawsko-pomorskie.pl 

www.coi.kujawsko-pomorskie.pl 

www.paiz.gov.pl 

www.stat.gov.pl 

www.pot.gov.pl 

www.cultura.pl 


15

OGÓLNIE O KUJAWSKO-POMORSKIE M – 

– PODSTAWOWE INFORMACJE 

fot. z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego

OGÓLNIE O KUJAWSKO-POMORSKIEM PODSTAWOWE INFORMACJE 

Położenie geograficzne 

PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY WOJEWÓDZTWA 

Stan w dniu 31 XII 2007 r. 

Pomorskie 

2 

Województwo kujawsko-pomorskie zajmuje powierzchnię 17972 km , co lokuje je na dziesiątym miejscu pod 

względem wielkości w skali kraju. W granicach województwa znajdują się 4 miasta na prawach powiatu, 19 powiatów 

i 144 gminy: 17 miejskich, 35 miejsko-wiejskich i 92 wiejskie. W województwie są 52 miasta oraz 3,5 tys. miejscowości 

wiejskich, w tym 2,8 tys. wsi. 

Województwo kujawsko-pomorskie jest położone w północno-środkowej części Polski. Region kujawsko- 

znajduje się w granicach Pojezierzy Południowobałtyckich, które Dolina Dolnej Wisły i Pradolina Toruńsko- 

-pomorski 

-Eberswaldzka dzieli na: Pojezierze Południowo-Pomorskie, Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie oraz Pojezierze 

Wielkopolskie. W krajobrazie naturalnym tego obszaru, ukształtowanego podczas ostatniego zlodowacenia, dominują 

równiny pojezierne, pagórkowate wzniesienia oraz terasy nadrzeczne z wydmami. 

Śliwice 

Tuchola 

Nowe 

Osie 

Warlubie 

Cekcyn 

TUCHOLSKI 

ŚWIECKI 

Rogóźno Łasin 

Kamień Kęsowo 

Jeżewo 

GRUDZIĄDZKI 

Kraj. 

Drzycim 

Dragacz 

Świecie 

Gostycyn 

Lniano 

Sępólno 

GRUDZIĄDZ n. Osą 

Kraj. 

Lubiewo 

Gruta 

SĘPOLEŃSKI 

Bukowiec 

Świecie Grudziądz 

Świekatowo 

Chełmno 

Radzyń 

Jabłonowo 

Chełm. 

Pom. 

Zbiczno 

CHEŁMIŃSKI 

Sośno 

Płużnica 

Książki 

Brzozie 

Więcbork 

Koronowo 

Pruszcz 

Stolno 

Lisewo WĄBRZESKI Bobrowo 

Kijewo 

Bartniczka 

Papowo 

Brodnica 

BYDGOSKI 

Król. 

Dobrcz 

Biskup. 

Dębowa 

Unisław 

Wąbrzeźno 

Mrocza 

Łąka 

BRODNICKI 

Górzno 

Sicienko Osielsko 

Chełmża 

Dąbrowa 

Osiek 

Kowalewo GOLUBSKO- Wąpielsk 

Chełm. 

Świedziebnia 

Sadki 

Łubianka 

Pom. -DOBRZYŃSKI 

TORUŃSKI 

Nakło 

BYDGOSZCZ 

Zławieś 

Radomin Rypin 

Łysomice 

Wielka 

Golub- 

Białe 

Lubicz Ciechocin 

-Dobrzyń Brzuze 

Skrwilno 

NAKIELSKI 

Błota 

RYPIŃSKI 

Solec 

Nowa 

TORUŃ 

Zbójno 

Kuj. 

Rogowo 

Kcynia 

Szubin 

Wieś 

Wielka 

Obrowo 

Chrostkowo 

Wielka 

Kikół 

Łabiszyn 

Nieszawka 

Czernikowo 

Rojewo 

Złotniki 

Ciechocinek 

Skępe 

Kuj. 

Gniewkowo 

Raciążek Lipno 

Barcin 

Aleksandr. 

ŻNIŃSKI 

Kuj. 

Nieszawa 

INOWROCŁAWSKI 

LIPNOWSKI 

Żnin 

Koneck Waganiec 

Bobrowniki 

Pakość Inowrocław Dąbrowa 

Wielgie Tłuchowo 

BiskupiaALEKSANDROWSKI 

Dąbrowa 

Janowiec 

Gąsawa 

Zakrzewo 

Lubanie 

Wlkp. 

Janikowo 

Fabianki 

Bądkowo 

Dobre 

Dobrzyń 

WŁOCŁAWEK n. Wisłą 

Rogowo 

Osięciny 

Kruszwica Radziejów 

Brześć 

Mogilno 

Włocławek 

Strzelno 

Kuj. 

RADZIEJOWSKI 

MOGILEŃSKI 

WŁOCŁAWSKI 

Bytoń 

Jeziora Piotrków 

Lubraniec 

Kowal 

Wielkie Kuj. 

Choceń Baruchowo 

Topólka 

Wielkopolskie 

Boniewo 

Lubień 

Izbica Chodecz Kuj. 

Kuj. 

Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy 

ŚREDNIE ODLEGŁOŚCI OD WOJEWÓDZTWA 

DO WAŻNIEJSZYCH MIAST W EUROPIE 

Berlin – 320 km 

Bratysława – 570 km 

Kaliningrad – 260 km 

Kijów – 910 km 

Moskwa – 1300 km 

Paryż – 1610 km 

Praga – 420 km 

Wiedeń – 560 km 

Wilno – 520 km 

Łódzkie 

Warmińsko-mazurskie 

Mazowieckie 

Granica województwa 

Granica powiatu 

Granica gminy 

Gmina miejska 

Miasto na prawach powiatu 

Powiat 

Gmina 

GMINA 

WIĘCBORK 

 

17 14’50’’E 


DO WAŻNIEJSZYCH MIAST W POLSCE 

Poznań 

Wrocław 

240 km 

Gdańsk 

110 km 

150 km 

Katowice 

Bydgoszcz 

180 km 

330 km 

230 km 

370 km 

BYDGOSZCZ 

TUCHOLSKI 

Unisław 

NAJBARDZIEJ WYSUNIĘTE 

PUNKTY WOJEWÓDZTWA 

W 

GMINA ŚLIWICE 

 

53 46’51’’N 

N 

S 

Łódź 

E 

GMINA CHODECZ 

 

52 19’51’’N 

Kraków 

GMINA 

GÓRZNO 

 

19 45’43’’E 

WARSZAWA 

18

POŁOŻENIE STRATEGICZNE 

Województwo kujawsko-pomorskie ma sprzyjający układ komunikacyjny. Położone jest centralnie 

w polu trójkąta wyznaczonego przez wielkie aglomeracje społeczno-kulturalne i gospodarcze: Trójmiasta 

(Gdańsk, Gdynia, Sopot), Poznania i Łodzi. Ze względu na położenie geograficzne, województwo kujawsko-pomorskie 

jest obszarem o charakterze pomostowym. Przez omawiany obszar prowadzą drogi łączące północ kraju z południem: 

międzynarodowa droga E75 Gdańsk – Cieszyn, E10 Szczecin – Warszawa, E261 Świecie – Wrocław. 

Komunikacja 

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu 

INFRASTRUKTURA KOMUNIKACYJNA 

Niezaprzeczalnym walorem regionu kujawsko-pomorskiego jest korzystne położenie komunikacyjne, 

wzbogacone zróżnicowanymi systemami komunikacji. Obszar województwa przecinają szlaki tranzytowe na linii 

Północ-Południe i Wschód-Zachód, łączące Skandynawię z Europą Południową oraz Europę Zachodnią z Rosją 

i krajami nadbałtyckimi. Podstawę sieci drogowej stanowi będąca w budowie autostrada A1 łącząca Skandynawię 

przez Gdańsk – Toruń z południem Polski i Europy oraz drogi ekspresowe S10 łączące Szczecin z Warszawą przez 

Bydgoszcz – Toruń, S15 z Poznania przez Toruń na Warmię i Mazury oraz S5 z Gdańska przez Bydgoszcz do Poznania 

i Wrocławia. 

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu 

Samorząd województwa wspiera uporządkowanie drogi wodnej E70 z Europy Zachodniej przez Odrę, Kanał 

Bydgoski i Wisłę do Kaliningradu. Będzie siętowiązało 

z koniecznością budowy zapory wodnej na Wiśle w okolicach 

Ciechocinka – Nieszawy. 

Drogi wodne stanowią: Wisła, Noteć, Kanał Bydgoski i Notecki. Największy port rzeczny znajduje się w Bydgoszczy. 

Jest to siedziba Żeglugi Bydgoskiej. 


19


20 

Źródło: Kujawsko-Pomorskie Centrum Obsługi Inwestora 

PORTY LOTNICZE 

W województwie kujawsko-pomorskim znajduje się międzynarodowy Port Lotniczy w Bydgoszczy im. I. J. Pade- 

rewskiego, lotniska lokalne oraz sportowo-usługowe w Toruniu, Inowrocławiu, Bydgoszczy, Włocławku i Grudziądzu. 

fot. P. Skóra - Międzynarodowy Port Lotniczy im. I.J. Paderewskiego, Bydgoszcz 

Port lotniczy w Bydgoszczy znajduje się w odległości zaledwie 3 km od centrum miasta, z którym łączy je 

regularna linia autobusowa nr 80. Istnieje również połączenie autobusowe na trasie Port Lotniczy – Toruń – Port Lotniczy. 

Niewątpliwym atutem lotniska w Bydgoszczy jest jego lokalizacja przy trasie wylotowej w kierunku Poznania. Port 

Lotniczy w Bydgoszczy oferuje połączenia krajowe z Krakowem, Łodzią, Poznaniem, Warszawą i Zieloną Górą. Oprócz 

regularnych połączeń międzynarodowych istnieje możliwość skorzystania z połączeń sezonowych z Turcją oraz z lotów 

czarterowych do Tunezji i Egiptu. 

Od marca 2008 r. odprawa pasażerów odbywa się zgodnie z warunkami układu 

z Schengen, który znosi kontrolę 

osób przekraczających granice między państwami członkowskimi układu, tj. większością państw europejskich. 

Osoby 

udające się do krajów strefy Schengen nie przechodzą odprawy paszportowej.

POŁĄCZENIA LOTNICZE 

KRAJOWE I MIĘDZYNARODOWE 

Berlin 

Birmingham 

Dublin 

Dusseldorf 

Kopenhaga 

Kraków 

Liverpool 

Londyn 

Łódź 

Poznań 

Warszawa 

Wiedeń 

Zielona Góra 

Cyfry oznaczają kolejne dni tygodnia. 

2 3 4 

1 5 

2 4 7 

1 5 

1 2 3 4 5 

2 3 4 

4 7 

1 2 3 4 5 6 7 

1 2 3 4 5 

2 3 4 

1 2 3 4 5 

1 2 3 4 5 

2 3 4 5 

fot. P. Skóra - Międzynarodowy Port Lotniczy 

im. I.J. Paderewskiego, Bydgoszcz 

PRZEJŚCIA MORSKIE (TERMINALE PROMOWE) 

Gdańsk – 150 km 

Świnoujście – 265 km 

Port Lotniczy im. I. J. Paderewskiego 

Al. Jana Pawła II 158, 85-151 Bydgoszcz, tel. 052 3654650 

obsluga_pasazera@plb.pl www.plb.pl 

Sprzedaż biletów: tel./fax 052 3654607 biuroplb@plb.pl 


DO PRZEJŚĆ GRANICZNYCH 

Kołbaskowo 

DWORCE KOLEJOWE 

Województwo kujawsko-pomorskie dysponuje dobrze rozwiniętą siecią kolejową o znaczeniu regionalnym 

i krajowym. Główne węzły kolejowe to Bydgoszcz, Toruń i Inowrocław. Największe znaczenie mają linie kolejowe: 

z Gdańska (przez Bydgoszcz, Inowrocław) do Katowic, ze Szczecina (przez Piłę, Bydgoszcz, Toruń, Włocławek) do 

Warszawy i z Poznania (przez Inowrocław, Toruń, Olsztyn, Ełk) do Białegostoku. W województwie jest łącznie 61 

dworców kolejowych. 

W 2008 r. kapituła konkursu „Lider Transportu Szynowego 2007” doceniła wprowadzoną przez Zarząd 

Województwa Kujawsko-Pomorskiego demonopolizację rynku regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych. 

Tytuł „Lidera Transportu Szynowego 2007” w kategorii „samorząd” przyznano Urzędowi Marszałkowskiemu 

Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Doceniono również przygotowanie procesu wyłaniania operatorów kolejowych, 

dzięki któremu możliwe było rzeczywiste przełamanie dotychczasowej dominującej pozycji państwowej spółki 

PKP Przewozy Regionalne. 

Od stycznia 2008 r. jest dostępny bilet aglomeracyjny, który umożliwia przejazd koleją Bit City na trasie 

Bydgoszcz – Toruń, Toruń – Bydgoszcz oraz korzystanie przez godzinę z komunikacji miejskiej w jednym z dwóch miast 

docelowych. Na tych samych zasadach działa bilet regionalny na trasie Toruń – Włocławek i powrotnej, który 

wprowadzono do sprzedaży we wrześniu 2008 r. Najważniejsze plany modernizacji sieci kolejowej województwa 

Świecko 

Gubin 

Olszyna 

261 km 

282 km 

293 km 

322 km 

Bydgoszcz 

450 km 

Cieszyn 

276 km 

530 km 

Chyżne 

Bezledy 

450 km 

430 km 

587 km 

Medyka 

Kuźnica 

Terespol 


fot. P. Olbryś - Dworzec PKP, Bydgoszcz 

21


dotyczą jej przystosowania do głównych połączeń typu Inter-City, tj. z: Warszawą, Łodzią, Gdańskiem i Poznaniem. 

Planowana jest również realizacja projektu szybkiej kolei metropolitarnej pomiędzy Bydgoszczą 

a Toruniem, a jej celem jest skrócenie podróży do 20-30 min. 

ADRESY POLSKICH KOLEI PAŃSTWOWYCH – PKP 

PKP Bydgoszcz 

ul. Zygmunta Augusta 7 

tel. 052 5185260 

KOMUNIKACJA AUTOBUSOWA 

Gęsta sieć drogowa województwa kujawsko-pomorskiego ułatwia codzienne kontakty, sprzyja społecznym 

i gospodarczym procesom integracyjnym. W województwie według stanu na 2007 r. było 18 dworców autobusowych, 

a regularna komunikacja autobusowa prowadzona była na: 1491 liniach krajowych, 37 liniach dalekobieżnych, 374 liniach 

regionalnych i 1179 liniach podmiejskich. 

PKS Bydgoszcz 

ul. Jagiellońska 58 

tel. 0 300300500 

www.pks.bydgoszcz.pl 

Zakłady Komunikacji Miejskiej obsługują 9 miast. W przewozach komunikacji miejskiej dostępne są bilety: 

jednorazowe, 10-przejazdowe, całodobowe, 5-dobowe, 14-dniowe i miesięczne. 

WYNAJEM SAMOCHODÓW 

PKP Grudziądz 

ul. Dworcowa 38/40 

tel. 056 4624541 

PKS Toruń 

ul. Dąbrowskiego 8-24 

tel. 0 801003200 

www.veolia-transport.torun.pl 

PKP Inowrocław 

ul. Dworcowa 115 

tel. 052 5184429 

ADRESY PRZEDSIĘBIORSTW KOMUNIKACJI SAMOCHODOWEJ – PKS 

PKS Inowrocław 

Plac Kasprowicza 5 

tel. 052 3572284 

www.pks-ino.pl 

INFORMACJA PKS tel. 0 801003200 

PKP Toruń 

ul. Kujawska 1 

tel. 056 9436 

www.pkp.pl www.rozklad-pkp.pl INFORMACJA PKP tel. 022 9436 

ADRESY MIEJSKICH ZAKŁADÓW KOMUNIKACYJNYCH – MZK 

MZK Bydgoszcz 

ul. Inowrocławska 11 

tel. 052 3249476 

www.mzk.bydgoszcz.pl 

MZK Toruń 

ul. Sienkiewicza 24 

tel. 056 655520 

www.mzk.torun.pl 

MPK Inowrocław 

ul. Ks. P. Wawrzyniaka 

tel. 052 3576068 

www.mpk.inowroclaw.pl 

PKS Włocławek 

ul. Okrzei 69 

tel. 054 2312851 

www.ppks.pl 

MPK Włocławek 

ul. Rysia 3 

tel. 054 2364281 

www.mpk.com.pl 


PKP Włocławek 

ul. Okrzei 65 

tel. 054 2323791 

PKS Grudziądz 

ul. Rapackiego 33 

tel. 0 300300356 

www.pks.grudziadz.pl 

MZK Grudziądz 


tel. 056 4659281 

www.mzk.grudziadz.pl 

W województwie kujawsko-pomorskim znajduje się kilkanaście wypożyczalni samochodów, z czego większość 

jest zlokalizowanych w Bydgoszczy. Wypożyczyć można zarówno mikrobusy i autobusy, jak i auta zabytkowe czy też 

limuzyny (z kierowcą lub bez). 

22

PARKINGI 

Użytkownicy samochodów w województwie kujawsko-pomorskim mają do dyspozycji liczne 

parkingi (w znacznej części płatne), które są zlokalizowane w centrach miast oraz w pobliżu dworców i przy 

hotelach. Wiele parkingów powstało także przy osiedlach mieszkaniowych. 

Rynek pracy w województwie kujawsko-pomorskim 

BEZROBOCIE 

Województwo kujawsko-pomorskie należało do regio- 

nów Polski i Unii Europejskiej szczególnie dotkniętych 

problemem bezrobocia. Stopa bezrobocia w analizowanym 

okresie pomimo wahań utrzymywała się na wysokim poziomie. 

Bezrobocie rejestrowane w 2008 

r. w województwie 

kujawsko-pomorskim kształtowało się na poziomie 

110, 3 tys. osób, a stopa bezrobocia rejestrowanego wynosiła 

13,4%. Dla Polski wskaźnik ten wynosił 9, 5 %. 

Pod względem wielkości stopy bezrobocia woje- 

wództwo kujawsko-pomorskie w 2008 

r. zajmowało trzecie 

miejsce w kraju razem z województwem zachodniopomorskim. 

Gorsza sytuacja występowała w województwach: 

warmińsko-mazurskim (stopa bezrobocia – 168 

, %) 

i świętokrzyskim (stopa bezrobocia – 13, 9 %). 

POZIOM WYNAGRODZEŃ 

BEZROBOTNI I STOPA BEZROBOCIA W WOJEWÓDZTWIE 

KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2000-2008 

Stan w dniu 31 XII 

Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu 

Tendencja wzrostu wynagrodzeń w stosunku do lat 2004-2008 

jest widoczna również w województwie 

kujawsko-pomorskim. Warto zauważyć, że poziom wynagrodzeń w 2008 r. wzrósł o 18 % w stosunku do 2007 r. Poziom 

wynagrodzenia 

jest uzależniony od kilku czynników, przy czym głównym z nich jest wielkość miejscowości i związana 

z tym jakość infrastruktury, standard życia oraz podaż pracy. 

Rok 










PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIE BRUTTO 


W 2008 R. 







0 

zł 


Bydgoszcz 


Toruń 



Włocławek Grudziądz 

Źródło: Manpower Professional (oddział w Toruniu), stan 20.02.2009 


Liczba 

bezrobotnych 

181230 

205232 

211593 

212066 

199566 

188021 


123243 

110256 

Zmiana 

(w %) 

15,9 

13,2 

3,1 

0,2 

-5,9 

-5,8 

-14,9 

-23,0 

-10,5 

Stopa 

bezrobocia 

(w %) 

15,1 

17,5 

18,1 

24,7 

23,5 

22,3 

19,2 

15,2 

13,4 


23


24 

Poziom wynagrodzenia w województwie kujawsko-pomorskim jest zróżnicowany w zależności od poziomu 

stanowiska, kwalifikacji i kompetencji. Poniższy wykres pokazuje wyraźnie, jaka część populacji osób aktywnych zawodowo 

poszukuje pracy z określonym poziomem płacy. Największe prawdopodobieństwo zatrudnienia pracownika 

niewykwalifikowanego (z wykształceniem zawodowym lub podstawowym) istnieje, jeśli wynagrodzenie będzie oscylowało 

wokół 1500-2000 zł brutto. W grupie pracowników wykwalifikowanych (specjaliści, kadra kierownicza średniego szczebla) 

optymalnym poziomem wynagrodzenia gwarantującym znalezienie odpowiedniej osoby jest przedział 3950-6675 zł brutto. 

W przypadku kadry zarządzającej optymalnym poziomem wynagrodzenia jest przedział 12250-21675 zł brutto. 


WYNAGRODZENIA W ZALEŻNOŚCI OD KWALIFIKACJI 

W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2008 R. 

zł 

25000 Pracownicy 





0 


2530 

niewykwalifikowani 

wykwalifikowani 


3950 

10% zarabia 

poniżej 25% zarabia 

poniżej 


6675 

mediana 


12250 

25% zarabia 

powyżej 


4220 

21675 

10% zarabia 

powyżej 

ILOŚĆ OSÓB AKTYWNYCH ZAWODOWO Z PODZIAŁEM NA PRZEDZIAŁY 

WYNAGRODZEŃ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2008 R. 

% 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

do 


2001- 

-3000 








poziom wynagrodzenia 





>50000 

WYNAGRODZENIA W MIASTACH NA PRAWACH POWIATU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM 

Stan w II 2009 r. 


a - małe i średnie 

b-duże 

Niewykwalifikowani pracownicy 

produkcyjni (np. pracownik 

produkcji, pakowacz, pracownik 

montażu, pomocnik introligatora) 

Magazynierzy i operatorzy wózków 

widłowych .................. 

a 

b 

a 

b 

ogółem 

Bydgoszcz 

dodatki 

ogółem 

Grudziądz 

dodatki 

STANOWISKA NIEWYKWALIFIKOWANE 

1276- 

-1500 

1276- 


1300- 




p.u. 

z.k.d. 

p.u. p.r. 

z.k.d. 

– 

– 

1276- 


1276- 






– 

– 

– 

– 

w złotych 

ogółem 

1276- 


1276- 


1276- 


1276- 


Toruń 

zł 

dodatki 

p.u. 

z.k.d. 

p.u. p.r. 

z.k.d. 

– 

– 

ogółem 

1276- 


1276- 


1276- 


1276- 


Włocławek 

dodatki 

– 

– 

– 

–

WYNAGRODZENIA W MIASTACH NA PRAWACH POWIATU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM (dok.) 

Stan w II 2009 r. 


a - małe i średnie 

b-duże 

Mechanicy i operatorzy maszyn (np. 

mechanik, pracownik trzymania 

ruchu, elektromechanik, operator 

wtryskarki) ................. 

Inżynierowie (np. konstruktor, 

projektant, inżynier produkcji) 

Pracownik biurowy 

(np. sekretarka, asystentka) .... 

Specjalista niższego szczebla 

(np. specjalista ds. marketingu, 

rekrutacji, logistyki, zakupów) 

Dyrektorzy (np. finansowy, HR, 

marketingu) ................ 

Dyrektor operacyjny, zarządzający 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

ogółem 

















Bydgoszcz 

dodatki 

p.u. 

p.r. 

ogółem 

















Grudziądz 

p.u. – premia uznaniowa 

p.m. – premia motywacyjna 

p.r. – premia regulaminowa 

b. i k. – bony i karnety k.s. – komórka służbowa s.s. – samochód służbowy 

Źródło: opracowanie Agencji Pracy START PEOPLE Sp. z o.o. - region Kujawsko-Pomorski 

dodatki 

STANOWISKA WYKWALIFIKOWANE 


-10000 





10000- 


p.u. p.r. 

z.k.d. 

– 

– 

– 

– 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

s.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

s.s. 

– 

– 









– 

– 

– 

– 

– 

– 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

w złotych 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

s.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

s.s. 

– 

– 

ogółem 

























Toruń 

dodatki 

p.u. 

p.r. 

p.u. p.r. 

z.k.d. 

– 

– 

– 

– 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

s.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

s.s. 

– 

– 

z.k.d. – zwrot kosztów dojazdu 

ogółem 

























Włocławek 

dodatki 

– 

– 

– 

– 

– 

– 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

s.s. 

p.m. p.r. 

b.ik. k.s. 

s.s. 

ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH 

Pod względem obowiązkowej nauki języków obcych w szkołach podstawowych i gimnazjalnych w województwie 

kujawsko-pomorskim w 2007 r. sytuacja wyglądała podobnie na obszarach wiejskich, jak i miejskich. Przeszło 70 % 

uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjalistów obowiązkowo uczyło się języka angielskiego. Najwięcej, bo ponad 

95 % uczniów liceów ogólnokształcących, uczyło się języka angielskiego. Zbliżony udział uczniów uczęszczających 

obligatoryjnie na naukę języka angielskiego charakteryzował licea profilowane oraz technika. 

Wśród innych języków obcych powodzeniem cieszył się język niemiecki. Blisko 70 % uczniów liceów 

ogólnokształcących obowiązkowo uczyło się języka ojczystego naszych zachodnich sąsiadów. Języka rosyjskiego 

najczęściej uczono się w technikach dla dorosłych. 

80 

60 

40 

20 

0 

% 

ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH Z PODZIAŁEM NA GRUPY WIEKOWE 

18-24 

lata 

25-34 35-44 45-54 55-64 


65 lat 

i więcej 

– 

– 


25


26 

Jako dodatkową, naukę języka angielskiego podjęło w 2007 r. około 20 % uczniów szkół podstawowych i około 15 

% 

gimnazjalistów. Dla porównania, co czwarty uczeń gimnazjum korzystał z nadobowiązkowej nauki języka niemieckiego. 

Jak sugerują ogólnopolskie analizy, poziom znajomości języków obcych (europejskich), jest w dużym stopniu 

uzależniony od wieku badanych. Największą grupę znającą przynajmniej jeden język obcy stanowiły osoby 

rozpoczynające życie zawodowe, czyli absolwenci uczelni i szkół w wieku 18-24 lat. Równie pozytywnie przedstawia się 

sytuacja w grupach wiekowych, w których doszukiwać się należy specjalistów i menadżerów (25-50 lat). 

Poniższy wykres przedstawia porównanie deklarowanej znajomości języka obcego (dane Centrum Badania 

Opinii Społecznej CBOS) z rzeczywistym stanem, jaki obserwuje Manpower Professional w województwie kujawsko- 

-pomorskim. Największe rozbieżności dotyczą braku znajomość jakiegokolwiek języka obcego oraz znajomości języka 

wiodącego wśród języków obcych, 

czyli angielskiego. 


ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH W KUJAWSKO-POMORSKIM 

% 

60 

badanie CBOS 

badanie Manpower 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

Angielski Niemiecki Francuski Rosyjski Inne Brak znajomości 


UCZĄCY SIĘ OBOWIĄZKOWO JĘZYKÓW OBCYCH W SZKOŁACH W KUJAWSKO-POMORSKIM W 2007 R. 

Angielskiego Niemieckiego Rosyjskiego Francuskiego 


w % ogółu uczniów 

Szkoły: 

podstawowe 

66,5 

11,9 

1,0 

0,4 

miasta 

69,8 

10,7 

0,3 

0,4 

wieś 

61,7 

13,6 

2,0 

0,4 

gimnazja 

77,2 

26,3 

1,8 

1,1 

miasta 

77,6 

26,7 

0,9 

1,2 

wieś 

76,5 

25,6 

3,5 

1,0 

licea ogólnokształcące 

95,9 

67,4 

10,1 

10,8 

zasadnicze zawodowe 

36,2 

32,2 

26,1 

0,5 

licea profilowane 

92,4 

66,1 

26,1 

2,0 

technika 

93,0 

73,6 

24,4 

3,5 

artystyczne dające uprawnienia zawodowe 89,8 

48,3 

x 

7,4 

policealne 

21,3 

4,0 

x 

x 

dla dorosłych: 

podstawowe 

x 


x 

x 

gimnazja 

46,6 

23,9 

29,4 

x 


66,6 

18,6 

14,9 

x 

zasadnicze zawodowe 

50,7 

30,0 

14,6 

x 


64,4 

8,9 

4,8 

x 

technika 

45,1 

21,7 

29,7 

x 

policealne 

60,5 

9,7 

1,1 

0,9 

Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

UCZĄCY SIĘ NIEOBOWIĄZKOWO JĘZYKÓW OBCYCH W SZKOŁACH W KUJAWSKO-POMORSKIM W 2007 R. 

Angielskiego Niemieckiego Rosyjskiego Francuskiego 


w % ogółu uczniów 

Szkoły: 

podstawowe 

miasta 

wieś 

gimnazja 

miasta 

wieś 



technika 

policealne 

policealne dla dorosłych 

18,5 

16,8 

21,0 

12,9 

11,3 

16,1 

1,5 

4,7 

0,5 

3,8 

0,7 

7,1 

6,6 

7,9 

25,3 

24,0 

27,6 

4,0 

5,2 

0,4 

x 

0,5 

x 

x 

x 

x 

x 

x 

x 

x 

x 

x 

x 

0,4 

0,5 

0,2 

2,1 

3,1 

0,2 

1,8 

0,9 

0,1 

x 

0,2 


Ludność 

2 

Obszar województwa kujawsko-pomorskiego (17972 km ) w 2008 r. zamieszkiwało 2067, 9 tys. osób, tj. 5,4 % 

ludności Polski, co lokowało województwo na 10 miejscu w kraju. Region charakteryzuje się siecią osadniczą o korzys- 

tnej dla rozwoju strukturze przestrzennej i hierarchicznej. Spośród liczącej blisko 2,1 mln osób społeczności 

województwa ponad 60 % mieszka w 52 miastach. Średnio na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet. Struktura społeczno- 

-gospodarcza regionu opiera się na zespole centralnie położonych miast: Bydgoszczy (358, 9 tys. osób) i Torunia (206, 0 

tys. osób) .Są to główne ośrodki polityczno-administracyjne, kulturalno-naukowe i gospodarcze regionu. Ujmowane są 

jako bieguny aglomeracji bydgosko-toruńskiej. Ośrodkami subregionalnymi obsługującymi obszary zewnętrzne 

względem tej aglomeracji są: Włocławek (118, 0tys. osób), Grudziądz (99,1 tys. osób) i Inowrocław (76, 3tys. osób). 


NAJWAŻNIEJSZE STRONY INTERNETOWE: 

www.kujawsko-pomorskie.pl 

www.stat.gov.pl/bydgosz 

www.torun.pl 

www.grudziadz.pl 


www.bydgoszcz.pl 

www.wloclawek.pl www.inowroclaw.pl 


27

POTENCJAŁ GOSPODARCZY WOJEWÓDZTWA 

KUJAWSKO-POMORSKIEGO 

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu

POTENCJAŁ GOSPODARCZY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO 

30 

Województwo według wskaźników 

W województwie kujawsko-pomorskim w 2008 r. było zarejestrowanych 192,2 tys. podmiotów gospodarczych. 

Udział województwa w ogólnej liczbie podmiotów w kraju wyniósł 5,1 % i uplasował nasz region na dziewiątej pozycji. 

W strukturze własnościowej zdecydowanie dominowały podmioty będące własnością prywatną. Było ich 186,4 tys., 

tj. 97,0 % ogółu. Podmioty gospodarki narodowej najczęściej ulokowane były w miastach – 73,7 % (141,7 tys.). 

PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WEDŁUG SEKTORÓW WŁASNOŚCI, WYBRANYCH FORM PRAWNYCH 

I SEKCJI PKD W 2008 R. 


Według sektorów własności 

3,0% 

Spośród firm działających na terenie województwa, największą liczbę notuje się w powiatach grodzkich: 

w Bydgoszczy – 45,2 tys., w Toruniu – 25,5 tys. i we Włocławku – 13,8 tys. W gronie powiatów zdecydowanie wyróżnia 

się powiat inowrocławski, liczący 13,5 tys. podmiotów. Najmniejsza liczba podmiotów została zarejestrowana 

w powiecie wąbrzeskim – 2,3 tys. 

sępoleński 

nakielski 

żniński 

Ogółem 

97,0% 

Sektor publiczny 

Sektor prywatny 


tucholski 

bydgoski 

BYDGOSZCZ 

mogileński 

7001 i więcej 

5001 - 7000 

4501 - 5000 

świecki 

chełmiński 

toruński 

inowrocławski 

TORUŃ 

grudziądzki 

GRUDZIĄDZ 


wąbrzeski 

aleksandrowski 

radziejowski 

golubsko- 

-dobrzyński 

lipnowski 

WŁOCŁAWEK 

włocławski 

3001 - 4500 

3000 i mniej 

Według wybranych form prawnych 

5,4% 

PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WEDŁUG POWIATÓW W 2008 R. 


brodnicki 

rypiński 

9,1% 

78,9% 

Spółki handlowe 

6,6% 

Spółki cywilne 

Osoby fizyczne prowadzące 

działalność gospodarczą 

Pozostałe formy prawne 

sępoleński 

mogileński 

Na 1000 ludności 

95,1 i więcej 

85,1 - 95,0 

75,1 - 85,0 

65,1 - 75,0 

65,0 i mniej 

Na mapie gospodarczej regionu coraz większą rolę odgrywają spółki z kapitałem zagranicznym. W grudniu 2008 

r. zarejestrowanych ich było ponad 1,6 tys. W regionie kujawsko-pomorskim zainwestowały międzynarodowe koncerny 

takie jak Nestle, Unilever, Lafarge, Lucent Technologies, Bonduelle, Azko Nobel, Framondi, Lobbe, Rieber & Son, 

ThyssenKlupp, British Sugar i Nordzucker, ORION Electric, Sumitomo Chemical, Tenscho Electric Industries oraz Tokai 

Pressing. Dzięki zaangażowaniu obcego kapitału wiele firm wzmocniło swój rynek produkcji i sposób zarządzania. 

Coraz większą uwagę przywiązuje się do jakości wyrobów. Ponad 200 firm z regionu otrzymało już Certyfikat ISO 9000, 

potwierdzający światową jakość produkcji i stwarzający szansę jej dalszego wzrostu. 

nakielski 

Rolnictwo, łowiectwo 

i leśnictwo 

Przetwórstwo przemysłowe 

Budownictwo 

Handel i naprawy 

tucholski 

bydgoski 

żniński 

BYDGOSZCZ 

Według sekcji PKD 

2,7% 

22,8% 

14,2% 

7,4% 

świecki 

chełmiński 


toruński 

TORUŃ 

9,7% 

11,1% 

32,1% 

grudziądzki 

GRUDZIĄDZ 

Transport, gospodarka 

magazynowa i łączność 

Obsługa nieruchomości 

i firm 

Pozostałe 

wąbrzeski 


radziejowski 

golubsko- 

-dobrzyński 

włocławski 

lipnowski 

WŁOCŁAWEK 

brodnicki 

rypiński

Głównymi ośrodkami przemysłowymi są: Bydgoszcz, Toruń, Inowrocław, Włocławek, Świecie, 

Kruszwica. Kujawsko-Pomorskie to region z dobrze rozwiniętym przemysłem. Jest on wielogałęziowy 

i reprezentuje różnorodne branże, co ma korzystne znaczenie przy wahaniach koniunktury na rynku. Dominuje 

przemysł spożywczy. 

Przetwórstwo spożywcze wytwarza blisko 30 % produkcji przemysłowej regionu. W 2008 r. produkcja sprzedana 

przemysłu w województwie kujawsko-pomorskim wyniosła 36988,1 mln zł. W 2006 r. PKB w województwie kujawsko- 

-pomorskim na 1 mieszkańca wyniósł 24301 zł. Istotnym atutem województwa kujawsko-pomorskiego są duże zasoby 

siły roboczej oraz niższe koszty zatrudnienia pracowników w porównaniu z innymi województwami. W grudniu 2008 r. 

przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w naszym regionie 2741,50 zł. Dochód rozporządzalny 

na osobę w gospodarstwach domowych wynosił w 2007 r. 897,88 zł. 

W regionie kujawsko-pomorskim w 2007 r. zamieszkiwało 1334,3 tys. osób w wieku produkcyjnym. W końcu 

grudnia 2007 r. liczba pracujących w gospodarce narodowej wyniosła 697,5 tys. osób. Stanowili oni 5,1 % ogólnej liczby 

pracowników w kraju (w Polsce – 13457,0 tys. osób). Pośród 16 województw Kujawsko-Pomorskie zajęło 9 miejsce. 

W porównaniu z 2006 r. największy wzrost pracujących wystąpił w sekcjach: handel i naprawy (o 7,4 %), hotele i restauracje 

(o 3,9 %) oraz budownictwo (o 2,2 %). 

W 2007 r. zaobserwowano wzrost liczby zwolnień z pracy o 15,8 % więcej niż w 2006 r., przy czym nastąpił wzrost 

zwolnień w drodze wypowiedzenia przez pracownika (zarówno w sektorze publicznym – o 45,0 %, jak i w sektorze 

prywatnym – o 36,4 %). Najwyższy współczynnik zwolnień z pracy odnotowano w sekcjach: budownictwo (43,4 %), 

hotele i restauracje (39,2 %) oraz obsługa nieruchomości i firm (36,0 %). Jednocześnie zanotowano wzrost przyjęć do 

pracy o 14,9 %. 

Specjalizacje regionu 

PRACUJĄCY WEDŁUG SEKTORÓW DZIAŁALNOŚCI I POWIATÓW W 2007 R. 


sępoleński 

nakielski 

Udział w % ogółem 

żniński 

Sektor rolniczy 

Sektor przemysłowy 

Usługi rynkowe 

Usługi nierynkowe 

tucholski 

bydgoski 

mogileński 


świecki 

BYDGOSZCZ 

chełmiński 

toruński 


Na 1000 ludności 

320 

240 

160 

80 

grudziądzki 

wąbrzeski 

włocławski 

lipnowski 

brodnicki 

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego znaczący jest okręg przemysłowy specjalizujący się w przemyśle 

chemicznym, elektromaszynowym, spożywczym, elektronicznym. W przemyśle chemicznym firmy województwa 

kujawsko-pomorskiego zajmują czołowe miejsca w kraju w produkcji ogólnej nawozów azotowych. Ta branża 

reprezentowana jest w województwie przez liczne przedsiębiorstwa: ANWIL S.A., Zakłady Chemiczne ZACHEM S.A., 

GRUDZIĄDZ 

TORUŃ 


radziejowski 

golubsko- 

-dobrzyński 

WŁOCŁAWEK 

rypiński 


31


32 

Kujawska Fabryka Farb i Lakierów NOBILES Sp. z o.o., 

ELANA S.A. w Toruniu, Zakłady Azotowe i Fabryka Farb 

i Lakierów we Włocławku, Zakłady Sodowe w Inowrocławiu, 

Inowrocławskie Zakłady Chemiczne SODA MĄTWY S.A. GK 

Inowrocław, Janikowskie Zakłady Sodowe JANIKOSODA 

S.A. Janikowo, Inowrocławskie Kopalnie Soli SOLINO S.A. 

Inowrocław, KEMIRA Świecie Sp. z o.o. Świecie n. Wisłą, 

Mondi Packaging Paper Świecie S.A. Świecie n. Wisłą, 

Zakłady Chemiczne NITRO-CHEM S.A. w Bydgoszczy. 

Rozwojowi tej branży w naszym regionie sprzyjają 

niskie koszty produkcji wynikające z niższego niż średnie 

krajowe przeciętnego wynagrodzenia. Równie ważnym 

powodem jest dostęp do wykwalifikowanej kadry pracowniczej. 

Szkoły wyższe, tj. Uniwersytet Mikołaja Kopernika 

w Toruniu i Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy 

w Bydgoszczy, kształcą na kierunkach o profilu chemicznym. 

W naszym regionie istnieje także zaplecze naukowo- 

-badawcze: Instytut Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych 

„Metalchem”, Polska Izba Przemysłu Chemicznego 

z Województwa Kujawsko-Pomorskiego. 

Kolejnym sektorem w naszym regionie jest branża 

elektromaszynowa. Na terenie województwa funkcjonują takie 

firmy, jak: Apator S.A. Toruń, Przedsiębiorstwo Hydrauliki 

fot. z archiwum Zakładów Chemicznych ZACHEM S.A. 

Siłowej HYDROTOR S.A. Tuchola, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Sterowania Napędów w Toruniu, Pojazdy 

Szynowe PESA Bydgoszcz S.A. Holding w Bydgoszczy, Zakład Mechaniczny ZNTK SKRAW-MECH Sp. z o.o. 

w Bydgoszczy, Zakład Produkcyjno-Usługowy EKOPARTNER Sp. z o.o. Bydgoszcz, Toruńskie Zakłady Urządzeń 

Okrętowych TOWIMOR S.A., Bydgoskie Zakłady Elektromechaniczne BELMA S.A. w Bydgoszczy, Elektromontaż 

Pomorski S.A. w Bydgoszczy, Elektromontaż Toruń Sp. z o.o. w Toruniu, Fabryka Obrabiarek do Drewna Sp. z o.o. 

w Bydgoszczy, WIKA Polska S.A. we Włocławku, Zakład Urządzeń Okrętowych FAMOR S.A. w Bydgoszczy, HYDRO- 

-VACUUM S.A. w Grudziądzu, INOFAMA S.A. w Inowrocławiu, SLICAN Sp. z o.o. w Bydgoszczy, Lucent Technologies 

Poland Sp. j. – Sp. z o.o. Bydgoszcz. Udział firm tej branży w eksporcie z województwa to ok. 20 %. 

fot. T. Zalewski

fot. z archiwum Pojazdów Szynowych PESA S.A. 

Tak jak w sektorze chemicznym, tak i w elektromaszynowym, województwo kujawsko-pomorskie posiada 

zaplecze naukowo-badawcze. Reprezentowane jest ono przez szkoły wyższe z wydziałami o profilu elektrotechnicznym: 

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet 

Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, a także przez instytuty naukowo-badawcze: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 

Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Włocławskie Towarzystwo Naukowe, Regionalne Centrum Innowacyjności 

w Bydgoszczy, Placówki PolskiejAkademii Nauk. 

fot. z archiwum ANWIS 

Województwo kujawsko-pomorskie specjalizuje się również w przemyśle spożywczym. Ten sektor reprezentowany 

jest przez takie firmy, jak: Zakłady Tłuszczowe KRUSZWICA S.A. Kruszwica, PROVIMI Polska Holding Sp. z o.o. 

Chełmno, CEREAL PARTNERS POLAND TORUŃ-PACIFIC Sp. z o.o. Toruń, Zakłady Przetwórstwa Cykoria S.A. 

Wierzchosławice, Zakłady Mięsne POLMEAT Sp. z o.o. w Brodnicy, P.C. JUTRZENKA S.A. Bydgoszcz, Polski Przemysł 

Mięsny i Drobiarski MAT S.A. Grudziądz, Rieber Foods Polska S.A. Włocławek, Fabryka Cukiernicza „Kopernik” S.A. 

Toruń, Krajowa Spółka Cukrowa S.A. Toruń, SugarPol Sp. z o.o. Toruń, Cukrownia „Chełmża” S.A. Chełmża, Frosta 

Sp. z o.o. Bydgoszcz. 


33


Tak jak w poprzednich sektorach także i w tym region posiada liczny potencjał naukowo-badawczy: 

1. Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy: 

a) Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, 

b) Wydział Rolniczy, 

c) Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej – kierunek Technologia Żywności i Żywienie Człowieka, 

2. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu: 

a) Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, 

3. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy: 

a) Wydział Nauk Przyrodniczych – Instytut Biologii i Środowiska, 

b) Wydział Matematyki, Fizyki i Techniki – Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej. 

fot. z archiwum ANWIS 

W 2007 r. region kujawsko-pomorski osiągnął największy udział w produkcji krajowej następujących wyrobów: 

mąki pszennej (27,7 % produkcji krajowej), cukierków czekoladowanych (22,6 %) oraz masła i innych tłuszczów z mleka 

(20,3 %). 

Najbardziej znanymi markami z branży spożywczej są: koncentraty z Włocławka, oleje z Kruszwicy czy słynne 

pierniki z toruńskiego „Kopernika”. 

W województwie kujawsko-pomorskim coraz prężniej rozwija się sektor elektroniczny. Na jego rozwój wpływa 

wysoki potencjał edukacyjny województwa oraz duża liczba instytucji wspomagających badania i rozwój (np. Centrum 

Transferu Technologii, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe i Włocławskie Towarzystwo Naukowe, Jednostki Naczelnej 

Organizacji Technicznej, Krajowe Laboratorium Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej – FAMO). Znaczący wpływ 

na rozwój tej branży miało powstanie Parku Kryształowego „Crystal Park” w Ostaszewie koło Torunia. Na jego terenie 

istnieje kompleks elektroniczny, w którym produkowane są głównie moduły ciekłokrystaliczne LCD. Do 2010 r. w tym 

sektorze ma powstać około 10 tys. miejsc pracy. 

34 

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu

Najwięksi inwestorzy zagraniczni obecni w województwie kujawsko-pomorskim 

Alcatel-Lucent sektor telekomunikacyjny Francja/USA 

Atos Origin technologie informatyczne Francja 

British Sugar Overseas sektor spożywczy Wielka Brytania 

Bonduelle sektor spożywczy Francja 

Bunge Investment France sektor spożywczy Francja 

Schieder Möbel Holding sektor meblowy Niemcy 

Bunge Investment France sektor spożywczy Francja 

Coca-Cola Hellenic Bottling Company sektor spożywczy USA 

Mondi Group sektor papierniczy Austria 

Frosta sektor spożywczy Niemcy 

General Mills sektor spożywczy USA 

Hanwa sektor elektroniczny Japonia 

Henkell & Sohnlein sektor spożywczy Niemcy 

ISTRAIL produkcja przyczep, naczep, Norwegia 

konstrukcji stalowych 

Jabil Global Services sektor elektroniczny USA 

Kimoto sektor elektroniczny Japonia 

Lafarge sektor budowlany Francja 

Nestle sektor spożywczy Szwajcaria 

Neupack produkcja opakowań Austria 

Nissin Logistics logistyka Japonia 

Nordzucker sektor spożywczy Niemcy 

NYK Logistics logistyka Japonia 

Okaya&CO. sektor elektroniczny Japonia 

Orion Electric sektor elektroniczny Japonia 

Pactiv opakowania ochronne, medyczne USA 

PepsiAmericas sektor spożywczy USA 

Prettl produkcja części, detali z tworzyw Niemcy 

sztucznych i metali 

Rieber & Son sektor spożywczy Norwegia 

Sermo produkcja form wtryskowych Francja 

SHARP sektor elektroniczny Japonia 

SK Chemicals sektor chemiczny Korea Południowa 

Sohbi Kohgei sektor elektroniczny Japonia 

Sumitomo Chemical sektor elektroniczny Japonia 

Tensho Electric Industries sektor elektroniczny Japonia 

ThyssenKrupp sektor metalowy Niemcy 

TLH Verwaltungs und Beteiligungs sektor drzewny Austria 

Tokai Pressing sektor elektroniczny Japonia 

Tyco Electronics sektor elektroniczny USA 

Unilever sektor spożywczy Holandia 

U-Tec sektor elektroniczny Japonia 



35


36 

Analiza potrzeb firm w regionie 

Okres transformacji ustrojowej przyniósł możliwości tworzenia i rozwoju działalności gospodarczej. Zasadniczy 

wpływ na kształt warunków funkcjonowania przedsiębiorstw prywatnych ma administracja rządowa i samorządowa. 

Jedną z miar łatwości wejścia firm na rynek i możliwości ich funkcjonowania jest stopień skomplikowania i wiążąca się 

z tym czasochłonność procesu rejestracji nowego podmiotu gospodarczego. 

Przykładem wyjścia naprzeciw nowopowstającym i istniejącym firmom są Okienka Przedsiębiorczości, np. 

w Urzędzie Miasta Bydgoszczy, Torunia oraz Chełmna. Podstawowym celem tej instytucji jest ułatwianie przedsiębiorcom 

rozpoczynającym lub prowadzącym działalność gospodarczą dotarcie do informacji oraz udzielenie porad 

w podstawowym zakresie związanych z tą działalnością. Ponadto można uzyskać informacje nt. sposobu ubiegania się 

o dofinansowanie z funduszy strukturalnych. 

fot. z archiwum Brügmann Polska Sp. z o.o. 

Pomocne są również Lokalne Punkty Konsultacyjne działające na terenie miast na prawach powiatu, które wraz 

z Głównym Punktem Informacyjnym z siedzibą w Urzędzie Marszałkowskim, stanowią element Systemu Informacji 

o Funduszach Europejskich na lata 2007-2013. Istotą ich funkcjonowania jest zapewnienie szybkiego dostępu do 

aktualnych informacji o środkach unijnych w regionie. W punkcie można uzyskać informacje nt.: 

możliwości realizowania projektów w ramach wszystkich unijnych programów operacyjnych na lata 2007-2013, 

programów, z których można skorzystać, aby uzyskać finansowe wsparcie dla wybranej przez siebie inicjatywy, 

kiedy można złożyć wniosek o dofinansowanie, 

zasad wypełniania wniosków i niezbędnych dokumentów. 

Przedstawicielstwo 

Urzędu Marszałkowskiego 

w Bydgoszczy 


85-950 Bydgoszcz 

tel. 052 3214059 

Główny Punkt Informacyjny – Toruń 


ul. Pl. Teatralny 2 

tel. 056 6218341, 056 6218409 

Punkt Konsultacyjny – Toruń 


Departament Polityki Regionalnej 

ul. M. Skłodowskiej-Curie 73 (pokój nr 1) 

tel. 056 6561050, 056 6561055 

Lokalne Punkty Informacyjne: 



w Grudziądzu 

ul. Sienkiewicza 22 

86-300 Grudziądz 

tel. 056 4624515 



w Inowrocławiu 

ul. Roosevelta 36/38 

88-100 Inowrocław 

tel. 052 3559195 



we Włocławku 

ul. Cyganka 28 

87-800 Włocławek 

tel. 054 2327051

Rozwojowi przedsiębiorczości w regionie służy stopniowa likwidacja bariery kapitałowej, z równoległym 

zwiększaniem dostępu do kredytów bankowych. Powyższy cel realizują instytucje funkcjonujące w ramach 

wsparcia biznesu w województwie kujawsko-pomorskim. 

Największymi przeszkodami w rozpoczynaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce, w tym 

w województwie kujawsko-pomorskim, są wysokie podatki, problemy związane z regulacjami prawnymi oraz wysokie 

obciążenia kosztów pracy. Ostatnia z barier generuje rozwój szarej strefy oraz braki kadrowe firm działających zgodnie 

z regulacjami prawnymi. Obciążenia kosztów pracy w Polsce są zbyt wysokie w porównaniu do średniej dla krajów Unii 

Europejskiej. Ograniczenie funkcjonowania szarej strefy zlikwiduje nieuczciwą konkurencję. Z kolei obniżenie obciążeń 

fiskalnych i innych obowiązkowych świadczeń pozwoli firmom zwiększyć poziom inwestycji. Istotne dla rozwoju 

przedsiębiorczości jest także rozszerzenie przestrzeni wolności gospodarczej, co oznacza wzrost liczby dziedzin, 

w których prowadzenie działalności gospodarczej zależy wyłącznie od woli przedsiębiorcy, a nie od zgody administracji 

państwowej. Potrzebna jest również większa elastyczność w działaniu, wyrażająca się dostosowaniem zatrudnienia 

i poziomu płac do sytuacji rynkowej. 

Kujawsko-Pomorskie na drodze do integracji europejskiej 

fot. z archiwum Paged Meble S.A. 

fot. z archiwum Zakładów Chemicznych ZACHEM S.A. 

Integracja województwa kujawsko-pomorskiego z innymi regionami Unii Europejskiej dokonuje się poprzez 

wdrażanie idei spójności. Ze względu na fakt, iż nowe kraje członkowskie Wspólnoty, w tym Polska, charakteryzują się 

niższym poziomem rozwoju społeczno-ekonomicznego, niezbędne są instrumenty finansowe wspomagające 


37


38 

niwelowanie dystansu gospodarczego pomiędzy krajami Unii Europejskiej. Instytucją ukierunkowaną na pomoc 

szkoleniowo-doradczą, a przede wszystkim finansową firmom z Polski północno-zachodniej, w tym z obszaru 

województwa kujawsko-pomorskiego, jest funkcjonująca od 1997 r. Polska Fundacja Przedsiębiorczości z siedzibą 

w Szczecinie. Fundacja organizuje m.in. Regionalne i Subregionalne Fundusze Pożyczkowe, które są współfinansowane 

ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. 

Integracja województwa kujawsko-pomorskiego wyraża się również poprzez proces globalizacji, polegający na 

rosnącej swobodzie przepływów kapitałowych, handlowych, nowych technologii, głównie informatycznych. 

Przykładem wspierania wymiany handlowej pomiędzy Kujawsko-Pomorskim a innymi regionami Unii Europejskiej 

jest Regionalne Centrum Eksportu, powołane przy Izbie Przemysłowo-Handlowej w Toruniu. Powstanie Centrum było 

możliwe dzięki finansowemu wsparciu z funduszy strukturalnych Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 

w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw. 

fot. z archiwum Rieber Foods Polska S.A. 

Władze województwa kujawsko-pomorskiego i poszczególnych gmin podejmują szeroką współpracę ze swoimi 

odpowiednikami z innych krajów europejskich np. Toruń jest członkiem Miast Nowej Hanzy. Nowa Hanza powstała 

w 1980 r. i jest największym tego typu dobrowolnym związkiem miast na świecie. Skupia ponad 200 miast z 16 państw 

europejskich. Działania w ramach Nowej Hanzy mają wpływ m.in.: na zintensyfikowanie współpracy polsko-niemieckiej, 

pozwalają dostrzec i zrozumieć odmienności kulturowe, polityczne i społeczne narodów. Toruń jest również członkiem 

Organizacji Miast Dziedzictwa Światowego ( Organization of World Heritage Cities, OWHC). OWHC we współpracy 

z UNESCO i Radą Europy opracowuje bazę danych Miast Dziedzictwa Światowego. Ponadto co dwa lata prowadzi 

szkolenia prezydentów i burmistrzów miast członkowskich. Bydgoszcz z kolei jest członkiem stowarzyszenia Eurocities, 

które zrzesza ponad 130 dużych miast europejskich z 34 krajów. Celem stowarzyszenia jest stworzenie wspólnej wizji dla 

zrównoważonego rozwoju, lepszej przyszłości i dobrej jakości życia poprzez reprezentowanie interesów członków 

w trakcie dialogu z instytucjami Unii Europejskiej. 

Jak wynika z doświadczeń, po akcesji Polski do Unii Europejskiej regiony polskie, w tym województwo 

kujawsko-pomorskie, 

rozszerzyły płaszczyznę współpracy. Wzrost zainteresowania województwa działaniami 

podejmowanymi w Brukseli zaowocował powołaniem Biura Informacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego 

(BIWKP). Biuro działa od 15 sierpnia 2004 r. Początkowo w latach 2004-2005 zlokalizowane było przy brukselskim biurze 

Regionu Midi-Pyrenees. Od września 2005 roku BIWKP zmieniło siedzibę 

na własną, w której swoje przedstawicielstwa 

mają także: Styria (Austria), Westpannonia (Węgry), Stara Zagora (Bułgaria) oraz Przedstawicielstwo Regionów 

Chorwackich. Z Biurem współpracuje Stałe Przedstawicielstwo Rzeczpospolitej Polskiej przy UE. Umożliwia to 

nawiązywanie kontaktów oraz poszukiwanie partnerów biznesowych. Sukcesem zakończono m.in. działania na rzecz 

promocji projektu dotyczącego budowy szerokopasmowego Internetu na terenie województwa kujawsko-pomorskiego,

który został zgłoszony do nagrody RegioStars. Zakres działań Biura koncentruje się wokół najważniejszych 

zagadnień polityki europejskiej i regionalnej. Zadaniem BWIKP jest również uczestnictwo w spotkaniach 

i konferencjach w Komitecie Regionów, Komisji Europejskiej, Parlamencie Europejskim. Ponadto w 2007 r. Biuro 

współuczestniczyło 

w organizacji audycji radiowej z cyklu „ Rendez-Vous 50 lat Traktatu Rzymskiego”. Funkcjonowanie 

Biura zaowocowało włączeniem województwa kujawsko-pomorskiego do konsorcjum regionów składających wniosek 

w ramach inicjatywy Regions for Economic Change oraz Programu „Kultura 2007-2013”. 

fot. z archwium ANWIS S.A. 

Dane teleadresowe BIWKP: 

Biuro Informacyjne Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Brukseli 

Avenue de Tervueren 84 

1040 Brussels, Belgia 

tel. 0032 27341217 

e-mail:brussels@kujawsko-pomorskie.pl 


39

INWESTYCJE W REGIONIE 

fot. A. Goiński (z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego)


Dlaczego warto inwestować w Kujawsko-Pomorskiem - skrót 

Do najważniejszych atutów województwa kujawsko-pomorskiego decydujących o atrakcyjności inwestycyjnej 

naszego regionu należą: 

Centralne, tranzytowe położenie województwa w skali kraju. Przez obszar województwa przepływa najdłuższa 

rzeka kraju – Wisła. W Bydgoszczy znajduje się jeden z dwóch portów śródlądowych w Polsce. 

Bardzo dobra dostępność komunikacyjna. 

Źródło: Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku, na podstawie danych ZDW w Bydgoszczy 2009 r. 

42 

 

 

Dobrze rozwinięta policentryczna sieć osadnicza z wyróżniającymi się centralnie położonymi ośrodkami 

miejskimi: Bydgoszczą i Toruniem. Do ośrodków subregionalnych należą: Włocławek, Grudziądz i Inowrocław. 

Dobrze rozwinięta infrastruktura edukacyjna na poziomie szkolnictwa średniego i wyższego. Największe miasta 

województwa są jednocześnie rozwiniętymi ośrodkami akademickimi, w których znajdują się uczelnie wyższe: 

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytet 

Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy.

Niższe koszty zatrudnienia pracowników 

w porównaniu z innymi województwami. 

Duże zasoby siły roboczej, w tym wysoko wykwalifikowanej. 

Województwo kujawsko-pomorskie plasuje się 

na środkowej pozycji w kraju pod względem zatrudnienia 

w działalności badawczo-rozwojowej. Zasoby i koszty 

pracy mają największe znaczenie dla kształtowania 

atrakcyjności inwestycyjnej regionów. Według oceny 

atrakcyjności inwestycyjnej województw Instytutu Badań 

nad Gospodarką Rynkową, województwo kujawsko- 

-pomorskie charakteryzuje się jednym z najlepszych 

zasobów i najniższych kosztów pracy w Polsce. Region 

uplasował się obok takich województw, jak: dolnośląskie 

i wielkopolskie. 

Istniejący prorozwojowy potencjał demograficzny 

województwa. Udział osób w wieku produkcyjnym w porównaniu 

z ogólną liczbą ludności wynosi 64,6 % (2007 r.). 

Duże zasoby wysoko wykwalifikowanej kadry medycznej 

wielu specjalizacji. 

Ponad 192 tys. podmiotów gospodarczych (XII 2008 r.), 

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu - Okolice Gruczna w większości średnich i małych firm prywatnych będących 

liderami w swoich dziedzinach działalności, w tym 1617 

spółek z kapitałem zagranicznym. 

Gęsta i równomiernie rozmieszczona sieć instytucji wspierających rozwój przedsiębiorstw prywatnych 

w miastach. 

Ulgi inwestycyjne dla przedsiębiorców w postaci zwolnień od podatku od nieruchomości i z opłat lokalnych 

w wielu gminach województwa. 

Silna i stała współpraca handlowa z krajami Unii Europejskiej. 

Droga wodna E70 z Europy Zachodniej przez Odrę, Kanał Bydgoski i Wisłę do Kaliningradu. 

Korzystna struktura agrarna i wysoka kultura rolna. Udział użytków rolnych w województwie kujawsko- 

-pomorskim w powierzchni ogólnej w 2007 r. wyniósł 57,7 %, co dało 6 pozycję w kraju i ulokowało kujawsko- 

-pomorskie obok województw: opolskiego (58,1 %) i mazowieckiego (59,0 %). 

Wysokie zasoby przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe stanowiące bazę dla rozwoju turystyki, rekreacji 

i rozrywki. Przykładem wkomponowania inwestycji w krajobraz przyrodniczo-kulturowy Bydgoszczy, którego 

główną oś stanowi Brda, są zacumowane barki pełniące funkcje knajpek. 


fot. J. Chodkowska-Miszczuk - Pub Barka, Bydgoszcz 

43


Dzięki powyższym, a także innym walorom region kujawsko-pomorski zajął 25 pozycję na liście atrakcyjności 

inwestycyjnej regionów Unii Europejskiej według analizy z 2004 r. przygotowanej przez Centre for Economics and 

Business Research z Londynu. 

Parki przemysłowe i technologiczne w regionie 

Parki przemysłowe i technologiczne są coraz powszechniej stosowanymi w Polsce instrumentami prorozwojowymi. 

Oferowane przez nie udogodnienia są skierowane do przedsiębiorców zarówno polskich, jak 

i zagranicznych. 

Park przemysłowo-technologiczny jest to zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz ze znajdującą się na nich 

infrastrukturą pozostałą po restrukturyzowanych lub likwidowanych przedsiębiorstwach oraz inne dołączone do nich 

nieruchomości. Tego typu parki tworzone są przy udziale władz samorządowych w celu zapewnienia preferencyjnych 

warunków prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności dla małych lub średnich przedsiębiorstw. 

Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą na terenie parków mogą liczyć na lokalne ulgi dla inwestorów 

w postaci zwolnienia z podatku od nieruchomości, pomocy w rozpoczęciu działalności gospodarczej, jak również 

w korzystnym wydzierżawieniu gruntów lub ich nabyciu po 5 latach na własność. 

TORUŃSKI PARK TECHNOLOGICZNY Z CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII 

Głównym elementem Parku Technologicznego jest Centrum Transferu Technologii (CTT). Koncepcja utworzenia 

CTT wpisuje się w regionalną Strategię Innowacji, w ramach której są kształtowane postawy proinnowacyjne 

i wspierane innowacje technologiczne, celem nieustannego podnoszenia konkurencyjności przedsiębiorstw w regionie 

kujawsko-pomorskim. Obecnie trwają intensywne rozmowy z potencjalnymi inwestorami. Szczególną uwagę zwraca 

się na komercjalizację projektów i badań przeprowadzanych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (UMK), 

dzięki czemu w CTT zostało umieszczone Centrum Geograficznych Systemów Informacji (GIS), jak również Centrum 

Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kultury. Toruński Park Technologiczny posiada działki inwestycyjne wyposażone 

w pełną infrastrukturę, o łącznej powierzchni 10,3 ha. Działki są bardzo dobrze skomunikowane i wyposażone we 

wszystkie niezbędne media. Teren działek jest objęty aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. 

Działki są udostępniane inwestorom w drodze dzierżawy z możliwością ich zakupu po 3 lub 5 latach użytkowania 

od momentu podpisania stosownej umowy. Teren Parku został zwycięzcą w województwie kujawsko-pomorskim 

w ramach II Edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Grunt na Medal 2007”, podczas którego wybierane są najbardziej 

atrakcyjne działki pod inwestycje. 

Źródło: Zasoby Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora 

44 

Na terenie Parku istnieje Centrum Transferu Technologii (CTT) dysponujące budynkiem z salami: konferencyjną 

i seminaryjną oraz pracownią komputerową. Ponadto jest wyposażony w pokoje gościnne i miejsce rekreacyjne. CTT po- 

2 2 

siada przeznaczone pod wynajem 2 hale technologiczne o powierzchni 876 m każda, z zapleczami o powierzchni 198 m . 

Pomieszczenia biurowe o powierzchni od 20 do 52 m 

2 

wyposażone są w klimatyzację i dostęp do Internetu.

Zlokalizowane są w nowoczesnym budynku, zaopatrzone w system telewizji przemysłowej i elektronicznych 

kart dostępu. Istnieje możliwość konfigurowania hal i biur zgodnie z zapotrzebowaniem. Toruński 

Park 

Technologiczny 

posiada całodobowy, fizyczny i elektroniczny monitoring oraz elektroniczny system kontroli dostępu. 

TPT charakteryzuje się bardzo dobrą dostępnością komunikacyjną, gdyż jest zlokalizowany w odległości 2 km od 

skrzyżowania budowanej autostradyA1 i drogi ekspresowej S10. 

BYDGOSKI PARK PRZEMYSŁOWY 

Bydgoski Park Przemysłowy (BPP) działa w formie spółki prawa handlowego, tj. spółki z ograniczoną odpowie- 

dzialnością. Udziałowcami Parku są między innymi: Urząd Miasta Bydgoszczy, Zakłady Chemiczne ZACHEM S.A. 

w Bydgoszczy oraz Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy. Od września 2006 r. Bydgoski Park Prze- 

mysłowy jest członkiem Bydgoskiego Klastra Przemysłowego. W Parku Przemysłowym w Bydgoszczy na terenie 270 ha, 

wcześniej należących do Zakładów Chemicznych ZACHEM, 

do zagospodarowania jest jeszcze ok. 170 ha powierzchni. 

W obrębie Parku istnieje możliwość wydzielenia działki zgodnie z potrzebami inwestora. Ten teren 

poprzemysłowy 

w planie zagospodarowania przestrzennego przewidziany został jako obszar aktywności gospodarczej i usługowogospodarczej. 

Obszar jest częściowo zabudowany obiektami przemysłowo-usługowo-administracyjnymi. Cechami 

wyróżniającymi są: 

infrastruktura drogowa, dostęp do dużej mocy energetycznej i własna oczyszczalnia ścieków. 

Potencjalni inwestorzy mogą skorzystać z preferencyjnych cen dostawy mediów w porównaniu do cen obowiązujących 

w Bydgoszczy. Zaletą lokalizacyjną Bydgoskiego Parku Przemysłowego jest niewielka odległość od dróg krajowych nr 5, 

10, 25 oraz portu lotniczego i portu żeglugi śródlądowej. BPP posiada połączenie kolejowe z całą Polską dzięki własnej 

stacji Bydgoszcz – Emilianowo zlokalizowanej na trasie Śląsk – Porty. 

W kwietniu 2008 r. w Bydgoskim Parku Przemysłowym swój zakład uruchomiła bydgoska firma Metalko, 

2 

produkująca urządzenia dla przemysłu. Metalko zagospodarowała dwie hale o łącznej powierzchni 6 tys. m . Wartą 

kilkanaście milionów złotych inwestycję sfinansowano z funduszy unijnych. W nowym zakładzie znajdzie zatrudnienie 

około 70 pracowników. Ponadto trwają rozmowy z przedstawicielami kilkunastu firm. 


Źródło: Zasoby Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora, 

Mapa dojazdowa do Bydgoskiego Parku Przemysłowego 

PARK PRZEMYSŁOWY VISTULA PARK W ŚWIECIU 

Vistula Park to jeden z najbardziej atrakcyjnych terenów inwestycyjnych województwa kujawsko-pomorskiego, 

zajmujący o bszar 35 ha. Istnieje także Obszar Rozwoju Gospodarczego Vistula Park II Świecie-Sulnowo. Zajmuje 

on powierzchnię 40 ha, z czego gmina Świecie posiada 20 ha. W związku z wymogami PHARE 2003 na terenie 

inwestycyjnym Vistula Park obowiązuje dzierżawa do maja 2011 r. Miesięczna stawka dzierżawy jest objęta 90 % ulgą. 

Po upływie okresu obligatoryjnej dzierżawy, 

firma dzierżawiąca grunt może go kupić w przetargu ograniczonym lub 

45


dzierżawić go dalej i nabyć w drodze bezprzetargowej po 10 latach. Wartość gruntu zostanie ustalona przez 

rzeczoznawcę. Przy szacowaniu wartości gruntu nie jest brana pod uwagę wartość nieruchomości na nim postawionych. 

Na terenie Parku znajduje się oczyszczalnia ścieków oraz składowisko odpadów z możliwością dociążenia ze strefy. 

Vistula Park ma możliwość korzystania z alternatywnego źródła energii cieplnej i wody ze spółki Mondi Świecie S.A. 


Źródło: Kujawsko-Pomorskie Centrum Obsługi Inwestora - Vistula Park, Świecie 

46 

Cechą 

charakterystyczną tych terenów jest ich lokalizacja w pobliżu węzła budowanej autostrady A1 oraz dróg 

krajowych nr 1i5.Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terenie gminy Świecie mogą korzystać ze 

zwolnień i ulg w podatku od nieruchomości. Zwolnienia dotyczą gruntów, budowli i powierzchni w budynkach nowo 

wybudowanych, zaadaptowanych lub nabytych w procesie likwidacji, upadłości lub egzekucji, które przeznaczone 

zostały na prowadzenie działalności gospodarczej. Okres zwolnienia uzależniony jest od liczby zatrudnionych. 

Zwolnienie z podatku wynosi 100 %. Ulgi w podatku od nieruchomości mogą uzyskać przedsiębiorcy rozpoczynający 

działalność gospodarczą lub ją prowadzący, którzy utworzą miejsca pracy zatrudniając mieszkańców gminy Świecie. 

Wysokość ulgi zależy od ilości utworzonych miejsc pracy. Przedsiębiorcy rozpoczynającemu działalność gospodarczą 

przysługuje ulga w wysokości 75 % należnego podatku. Ulgi przyznawane są na okres 36 miesięcy. Na terenie Vistula

Parku zainwestowały m.in. takie firmy jak: System Sp. z o.o., Truck, Leader Tech, Arka, AG Gołębiewski, 

INVEST GROUP, Omega, Immobis, ECO-CASING. 

fot. z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego - Vistula Park, Świecie 


PARK PRZEMYSŁOWY W SOLCU KUJAWSKIM 

Gmina Solec Kujawski nieustannie dąży do pozyskania nowych inwestorów oraz kapitału zagranicznego dla 

rozszerzenia kierunków rozwoju ekonomicznego i gospodarczego, w związku z czym obszar o powierzchni 36 ha 

przeznaczony został pod Park Przemysłowy.Planuje się rozszerzenie obszaru Parku o kolejne 40 ha. 

Na tych terenach istnieje możliwość powstania następujących branży działalności gospodarczej: przemysł 

spożywczy, tekstylny, materiałów budowlanych, rolno-przetwórczy i innych 

niepowodujących 

pogorszenia stanu 

środowiska. Inwestując na terenie Parku Przemysłowego w Solcu Kujawskim można uzyskać ulgę w podatku od 

nieruchomości w wysokości 50 % na 5 lat lub zwolnienie z opłat za dzierżawę terenu przez 10 lat. Gmina gwarantuje 

przedsiębiorcom po 10 latach prawo pierwokupu gruntu za 50 % wartości rynkowej obowiązującej w chwili zakupu. 

Tereny inwestycyjne posiadają dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną. W Parku znajduje się Inkubator 

2 

Przedsiębiorczości, którego powierzchnia wynosi 5000 m , w tym hala produkcyjna z zapleczem socjalnym oraz 

budynek biurowo-szkoleniowy. Działki znajdują się niedaleko od drogi ekspresowej S10 o kierunku Szczecin – 

– Warszawa. 

fot. R. Koliński - Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim 

PARK PRZEMYSŁOWY W GRUDZIĄDZU 

Grudziądzki Park Przemysłowy (GPP) został powołany do życia w grudniu 2004 r. na mocy porozumienia gminy 

miasta Grudziądz, gminy Grudziądz, Starostwa Grudziądzkiego oraz OPEC GRUDZIĄDZ Sp. z o.o. Głównym celem 

utworzenia GPP było uatrakcyjnienie terenów przemysłowych i wzrost zatrudnienia w przemyśle. Celami 

47


strategicznymi było 

również pozyskanie kapitału zagranicznego, wzrost konkurencyjności inwestycyjnej regionu 

grudziądzkiego, rozbudowa nowoczesnego uzbrojenia na terenie GPP Sp. z o.o., oraz restrukturyzacja terenów po 

GZPGum „Stomil” S.A. Zgodnie z potrzebami potencjalnych inwestorów, działki w Grudziądzkim Parku 

Przemysłowym są wyposażone w infrastrukturę techniczną. Na terenie Parku znajdują się również dwie hale 

2 

produkcyjne o powierzchni użytkowej 14 tys. m . Nieruchomości znajdują się w przemysłowych dzielnicach 

Grudziądza, w pobliżu dróg krajowych nr 55 i 16. GPP realizuje projekt unikatowy pod względem gospodarki 

energetycznej. Inwestorzy realizujący swoje inwestycje na terenie Parku mogą negocjować, w zależności od zużycia, 

ceny energii cieplnej i elektrycznej. Zdecydowana większość terenów inwestycyjnych oraz 2 hale należące do 

Grudziądzkiego Parku Przemysłowego Sp. z o.o. objęte są Pomorską Specjalną Strefą Ekonomiczną Sp. z o.o. i działają 

jako Park Regionalny. Głównym inwestorem 

w Parku Regionalnym jest 

Polpak-Papier Sp. z o.o. (spółka córka Polpak- 

Karton). 

fot. z archiwum Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego 

- Grudziądzki Park Przemysłowy 

Osoby zainteresowanie uzyskaniem szczegółowych informacji zapraszamy na następujące strony internetowe: 

www.bpp.bydgoszcz.pl 

www.gpp.grudziadz.pl 

www.soleckujawski.pl 

www.swiecie.eu 

www.technopark.org.pl 

Specjalna Strefa Ekonomiczna w Kujawsko-Pomorskiem 

Specjalna Strefa Ekonomiczna to wydzielona administracyjnie i niezamieszkana część terytorium kraju, w której 

działalność gospodarcza może być prowadzona na preferencyjnych warunkach, 

tj. przedsiębiorstwom, które uzyskały 

zezwolenie na działalność w strefie, przysługuje pomoc publiczna w formie zwolnienia podatkowego. Główną ideą 

tworzenia Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE) w Polsce było dążenie do złagodzenia strukturalnego bezrobocia 

w wybranych regionach kraju poprzez skierowanie tam nowych inwestycji, dzięki zastosowaniu pakietu zachęt finanso- 

wych. W Polsce działa 14 SSE. W 2006 r. w województwie kujawsko-pomorskim został utworzony obszar Pomorskiej 

Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która według stanu na kwiecień 2009 

r. obejmuje już ponad 560 ha w miejscowościach: 

Ostaszewo (gmina Łysomice), Grudziądz, Świecie, Barcin i Frydrychowo (gmina Kowalewo Pomorskie). 

Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego aktywnie wspierał powstanie pierwszej w województwie 

kujawsko-pomorskim Specjalnej Strefy E konomicznej. W dniu 15 maja 2006 r. 

na sesji Sejmiku Województwa radni 

zdecydowali o przystąpieniu województwa kujawsko-pomorskiego do Pomorskiej Strefy Ekonomicznej 

Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie i wyrazili zgodę na objęcie w niej udziałów. Województwo objęło dotychczas udziały 

w PSSE o wartości nominalnej 11 mln zł. Na ulokowanie inwestycji w gminie Łysomice musiały zgodzić się władze 

gminy Łysomice, co nastąpiło w dniu 29 marca 2006 roku, kiedy to Rada Gminy Łysomice podjęła uchwałę 

umożliwiającą powstanie na jej obszarze Specjalnej Strefy Ekonomicznej. 


48

SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W ŁYSOMICACH – CRYSTAL PARK 

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2006 r. granicami Pomorskiej Specjalnej Strefy 

Ekonomicznej (PSSE) objęty został teren położony w podtoruńskim Ostaszewie, gmina Łysomice. Zmiana granic PSSE 

była ściśle związana z inwestycją japońskiego koncernu SHARP, który podjął decyzję ulokowania swojego zakładu 

produkującego nowoczesne moduły ciekłokrystaliczne 

LCD pod Toruniem. Obszar inwestycji w Ostaszewie, który 

otrzymał nazwę „Crystal Park” , od początku był tworzony jako miejsce dla firmy Sharp i jej kooperantów znanych 

w świecie firm, takich jak firma elektroniczna Orion Electric oraz koncern Sumitomo Chemical. 

Początkowo obszar Crystal Parku obejmował teren o powierzchni 134,95 ha, jednakże w związku z rosnącym 

zainteresowaniem przyłączone zostały kolejne działki i obecnie granice PSSE obejmują 177,61 ha. Uroczyste otwarcie 

Crystal Parku odbyło się 28 sierpnia 2007 r. Według danych zczerwca 2008 r. firmy japońskie w Crystal Parku zainwe- 

stowały ok. 680 mln zł i zatrudniły ok. 4000 osób w przeliczeniu na pełne etaty. 

Główne cechy inwestycji w Crystal Park: 

Łącznie planowane nakłady inwestycyjne firm osiągną w 2010 roku kwotę ponad 500 mln euro, zaś zatrudnienie 

wyniesie 10 tys. osób. 

Całkowita powierzchnia Crystal Park: 177,61 ha (styczeń 2008 r.). 

Firmy działające w Crystal Park (styczeń 2008 r. ): 

SHARP MANUFACTURING POLAND SP. Z O.O. (spółka córka koncernu Sharp Corporation) 

wartość inwestycji: 150 mln euro/600 mln zł, 

zatrudnienie: docelowo do 2010 roku: 3000 osób, 

2 

łączna powierzchnia zabudowań: hala produkcyjna z dwukondygnacyjną częścią biurowo-socjalną: 42,9 tys. m 

powierzchni użytkowej, 

zakupione tereny pod inwestycję: 50 ha, 

rozpoczęcie działalności produkcyjnej: grudzień 2006 r., 

uroczyste otwarcie fabryki: 28 sierpnia 2007 r., 

działalność: produkcja modułów do telewizorów ciekłokrystalicznych LCD; firma zamierza rozszerzyć 

działalność o produkcję gotowych odbiorników TV. 


 

SUMIKA ELECTRONIC MATERIALS POLAND SP. Z O.O. (spółka córka japońskiego koncernu Sumitomo 

Chemical) 

2 

łączna powierzchnia zabudowań: 20 tys. m , 

zakupione tereny pod inwestycję: 20 ha, 

fot. Freepress (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora) - Fabryka Sharp Manufacturing Poland Sp. z o.o. 

49


 

 

 

rozpoczęcie działalności produkcyjnej: grudzień 2006 r., 

uroczyste otwarcie fabryki: 20 listopada 2007 r., 

działalność: produkcja filmów polaryzacyjnych płytek dyfuzyjnych do paneli ciekłokrystalicznych do 

ekranów LCD. 

fot. Freepress (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora) 

- Zakład Sumika Electronic Materials Poland Sp. z o.o. 

 

 

 

 

 

 

 

 

ORION ELECTRIC POLAND SP. Z O.O. (spółka córka koncernu Orion Electric Ltd) 

działalność: produkcja odbiorników TV, głównie w technologii LCD. 

POLAND TOKAI OKAYA MANUFACTURING SP. Z O.O. (spółka córka firm japońskich Tokai Pressing 

i Okaya&CO, Ltd) 

działalność: obróbka arkuszy metalowych przy wykorzystaniu najnowocześniejszych obrabiarek i pras. 

TENSHO POLAND CORPORATION SP. Z O.O. (spółka córka Tensho Electric Industries) 

działalność: produkcja obudów z tworzyw sztucznych do telewizorów i paneli. 

SOHBI CRAFT POLAND SP. Z O.O. (połączenie dwóch firm Sohbi Kohgei Co. Ltd. i Hanwa Co. Ltd.) 

działalność: produkcja precyzyjnych elementów tłoczonych. 

KIMOTO POLAND SP. Z O.O. (spółka córka firmy Kimoto Co.) 

działalność: produkcja podzespołów elektronicznych do urządzeń LCD. 

U-TEC POLAND SP. Z O.O. (spółka córka firmy U-Tec Corporation) 

działalność: produkcja opakowań. 

NYK LOGISTICS POLSKA SP. Z O.O. 

działalność: usługi logistyczne. 

NISSIN LOGISTICS SP. Z O.O. 

działalność: usługi logistyczne. 


50

SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W GRUDZIĄDZU – PARK REGIONALNY 

Tereny położone w obrębie miasta Grudziądza stanowią Regionalny Park PSSE. Jest to teren płaski, 

wyposażony w odpowiednią infrastrukturę techniczną. Do realizacji pozostaje infrastruktura drogowa, którą 

zobowiązała się wykonać gmina 

miasta Grudziądz, wykorzystując do tego celu środki pochodzące z funduszy unijnych. 

Teren jest częściowo zabudowany obiektami po byłych zakładach produkcyjnych, możliwymi do zagospodarowania 

przez przyszłych inwestorów Parku. Obszary objęte są obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania 


fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Grudziądzu - Teren inwestycyjny Regionalnego Parku PSSE 

przestrzennego, które obecnie na potrzeby Regionalnego Parku PSSE są zmieniane przez gminę miasta Grudziądz. 

Inwestorzy w Parku Regionalnym mogą liczyć na ulgi podatkowe do 50 % (więcej w przypadku małych i średnich 

przedsiębiorstw) w zależności od nakładów poniesionych na inwestycje i zatrudnienie oraz na zwolnienie z podatku 

CIT. Dodatkowym atutem Grudziądza jest atrakcyjne położenie w pobliżu autostrady A1 i drogi krajowej nr 16 

prowadzącej do Olsztyna i dalej do Kaliningradu. Swój kapitał 

w Parku ulokowała już firma Polpak Karton z Poledna, 

która nakładem 50 mln zł zaadoptowała istniejące budynki na zakład produkcji kartonu, tworząc tym samym 80 etatów. 

Polpak planuje już drugi etap inwestycji: budowę zakładu do produkcji tektury i opakowań. Całe przedsięwzięcie może 

pochłonąć 240 mln zł. Dzięki temu powstanie 250 nowych miejsc pracy. 


SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W ŚWIECIU – INWESTYCJA MONDI GROUP 

Z dniem 29 listopada 2007 r. tereny inwestycyjne w Świeciu i gminie Świecie zostały włączone do PSSE. Do strefy 

należą 

134 ha w Świeciu, na których 

funkcjonuje firma Mondi Świecie i ponad 34 ha w okolicy obwodnicy Świecia, na 

których Mondi zainwestuje 

300 mln euro. Inwestycja ma na celu rozwój dotychczasowego profilu produkcji. Polega na 

wybudowaniu nowej, wysoce innowacyjnej maszyny do produkcji nisko gramaturowego papieru makulaturowego, 

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu - Mondi Packaging Paper Świecie S.A. 

51


modernizacji istniejącego parku maszynowego i rozbudowie infrastruktury technicznej. Dzięki tej inwestycji powstanie 

co najmniej 80 nowych miejsc pracy. Rzeczywiste plany co do wartości inwestycji oraz liczby tworzonych miejsc pracy 

z pewnością będą przekraczały powyższe sumy. Inwestycja realizowana będzie na terenach objętych Pomorską Specjalną 

Strefą Ekonomiczną (na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 listopada 2007 r.); na obszarze obecnego 

przedsiębiorstwa 134,4218 ha oraz terenach nowo zakupionych od Skarbu Państwa – Lasów Państwowych – 30,94 ha. 

Grupa MONDI, która prowadzi działalność w 46 krajach na świecie, 

rozważała dwie lokalizacje dla przeprowadzenia 

inwestycji: w Polsce oraz Republice Czeskiej. Na przełomie stycznia i lutego 2007 r. Grupa Mondi oraz 

Rada Nadzorcza Mondi Packaging Paper Świecie S.A. podjęła ostateczną decyzję o przeprowadzeniu inwestycji na 

terenach w Świeciu. Plany inwestycyjne tak dużego inwestora świadczą pozytywnie o konkurencyjności inwestycyjnej 

województwa kujawsko-pomorskiego na tle innych regionów Europy Środkowo-Wschodniej. Na tak pozytywny 

wizerunek województwa w ocenie inwestorów znaczący wpływ mają przedsięwzięcia inwestycyjne zaplanowane 

przez Zarząd Województwa na lata 2007-2013, które będą wyznaczać warunki funkcjonowania przedsiębiorstw 

w przyszłości. 


SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W GMINIE KOWALEWO POMORSKIE – 

– INWESTYCJA TORUŃSKICH ZAKŁADÓW MATERIAŁÓW OPATRUNKOWYCH 

W dniu 18 marca 2008 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów, 

na podstawie którego nastąpiło 

rozszerzenie Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o teren leżący w miejscowości Frydrychowo w gminie Kowalewo 

Pomorskie. Na tym terenie Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych (TZMO) planują rozbudować działającą już 

fabrykę Plastica, wchodzącą w skład grupy kapitałowej TZMO, 

o kolejne hale produkcyjne, co w konsekwencji 

doprowadzi do powstania około 150 nowych miejsc pracy. 

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora 

- Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych 

Firma Plastica należy do czołowych polskich wytwórców paroprzepuszczalnych folii i laminatów oraz folii 

perforowanych, które stosowane są w przemyśle higienicznym, medycznym i odzieżowym. Powstanie strefy 

korzystnie wpłynie na rozwój infrastruktury, między innymi na szybsze powstanie 

obwodnicy miasta, co odciąży 

miasto od ciężkiego transportu samochodowego. 

Jest to pierwszy przypadek w województwie kujawsko-pomorskim, w którym specjalna strefa ekonomiczna 

powstała wyłącznie na gruntach prywatnych. 


52 

SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA W BARCINIE 

Pod Barcinem w powiecie żnińskim na ponad 100 hektarach w miejscowościach Wapienno, Sadłogoszcz i Zalesie 

Barcińskie, powstała podstrefa Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Dzięki powstaniu podstrefy i inwestycji 

firmy Lafarge Cement w rejonie Barcina utworzonych zostanie ponad 1300 miejsc pracy. 

Do PSSE weszły tereny inwestycyjne należące do Lafarge Cement SA (62 ha), do Skarbu Państwa (33,5 ha) 

i samorządu gminy (5 ha), które utworzyły dwa atrakcyjne tereny inwestycyjne Barcin: 

I o powierzchni 33,5 ha oraz

Barcin II obejmujący 67 ha wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 251 Inowrocław – Żnin – Kaliska. Powstanie tam 

nowa energooszczędna linia technologiczna do produkcji cementu, 

oparta o najnowsze światowe technologie 

w tej dziedzinie. Część zużywanej przez nią energii zostanie uzyskana w procesie spalania paliw alternatywnych. 

Szacowana wartość inwestycji to 320-350 mln euro. Gmina posiada też portfel listów intencyjnych podpisanych 

z firmami, które chciałyby zainwestować w sąsiedztwie Lafarge. 


Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w regionie 

SPÓŁKI Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM 

Województwo kujawsko-pomorskie pod względem ulokowanego kapitału zagranicznego w 2007 r. zajmowało 

10 miejsce w kraju plasując się przed województwami: podkarpackim, lubuskim, warmińsko-mazurskim, opolskim, 

lubelskim i podlaskim. Pod względem liczby przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego województwo 

kujawsko-pomorskie zajmuje 10 miejsce w kraju, 

wyprzedzając w kolejności województwa: opolskie, lubelskie, 

podkarpackie, warmińsko-mazurskie, świętokrzyskie i podlaskie. 

STRUKTURA PODMIOTÓW Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO WEDŁUG SEKCJI PKD 

W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2007 R. 


3,7% 1,5% 

2,1% 

11,5% 

3,5 % 

27,5% 

4,6% 

45,6% 

Sekcje PKD: 

rolnictwo 

przetwórstwo przemysłowe 

budownictwo 

handel i naprawy 

hotele i restauracje 

transport, gospodarka magazynowa i łączność 

obsługa nieruchomości i firm 

pozostałe 



Poniższy wykres przedstawia ilość spółek z kapitałem zagranicznym w województwie kujawsko-pomorskim 

w poszczególnych latach. 



W LATACH 2004-2007 







0 

2004 2005 2006 2007 

Spółki z kapitałem 

zagranicznym ogółem 

w tym nowopowstałe 

w danym roku 


Spółki z kapitałem zagranicznym lokują się głównie w dużych miastach regionu 

Najwięcej jest ich w Bydgoszczy i Toruniu. 

kujawsko-pomorskiego. 


W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM 2007 R. 

150 115 24 31 200 

Bydgoszcz Toruń Grudziądz Włocławek Pozostałe 


Wartość kapitału zagranicznego w spółkach z udziałem tego kapitału w województwie kujawsko-pomorskim 

w latach 1999-2007 stanowiła niewiele ponad 1 % wartości kapitału zagranicznego w Polsce. W 2007 

r. wartość 

zainwestowanego kapitału zagranicznego w regionie osiągnęła 1917,7 mln zł. Wartość kapitału zagranicznego 

53


w spółkach z udziałem tego kapitału w województwie kujawsko-pomorskim na tle kraju w latach 1999-2007 przed- 

stawia poniższa tabela. 

WARTOŚĆ KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO W SPÓŁKACH Z UDZIAŁEM TEGO KAPITAŁU 

W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM NA TLE KRAJU W LATACH 1999-2007 


Kraj 

Województwo 

Udział w % 


1999 

49565,1 

636,8 

1,28 


65213,3 

674,3 

1,03 


73959,3 

755,7 

1,02 


90884,9 

893,0 

Inwestorzy zagraniczni ulokowali kapitał w województwie kujawsko-pomorskim głównie w następujących 

rodzajach działalności: przetwórstwo przemysłowe ( 92, 2 %), handel i naprawy (8, 9 %) oraz obsługa nieruchomości i firm 

(, 31%). 

Rosną również wysokości wydatków poniesionych w Polsce przez spółki z kapitałem zagranicznym na pozyskiwanie 

aktywów trwałych. 

WYDATKI INWESTYCYJNE PONIESIONE W POLSCE 

PRZEZ SPÓŁKI Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM 

NA POZYSKIWANIE AKTYWÓW TRWAŁYCH 

mln zł 

0,98 


w milionach zł 

97020,7 

1018,1 

1,05 


104002,1 

1265,4 

1,22 


111028,3 

1518,0 

1,37 


123196,6 

1676,2 

1,36 


131856,9 

1917,7 

1,36 





0 

2004 2005 2006 



Instrumenty wspierające inwestycje w regionie 

POMOC PUBLICZNA 

Ulgi finansowe w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej 

Przedsiębiorca inwestujący 

w województwie kujawsko-pomorskim może liczyć na szereg ulg i zwolnień 

od podatków i opłat lokalnych. Szczególnie przyjazne inwestorom są obszary parków przemysłowych i technolo- 

gicznych oraz tereny Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (PSSE). 

Przedsiębiorca prowadzący 

działalność gospodarczą w województwie kujawsko-pomorskim na terenie PSSE 

może otrzymać pomoc publiczną w formie zwolnień podatkowych z tytułu kosztów nowej inwestycji w wysokości do 

50 % kosztów kwalifikowanych oraz z tytułu utworzenia nowych miejsc pracy w wysokości do 50 % dwuletnich 

kosztów pracy brutto nowo zatrudnionych pracowników. 

Dalsze wsparcie dla przedsiębiorstw inwestujących na terenie SSE obejmuje: 

zwolnienia od podatku od nieruchomości (jeśli wyrazi zgodę Rada Gminy lub Rada Miasta w formie uchwały), 

zakup gruntów po konkurencyjnych cenach, 

nieodpłatną pomoc w załatwieniu formalności 

inwestycyjnych. 

54 

Regionalny Program Operacyjny 

Inwestorzy mogą liczyć również na pomoc publiczną 

w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. 

Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko- 

-Pomorskiego na lata 2007-2013 jest jednym z 16 programów 

regionalnych służących realizacji Strategii Rozwoju Kraju 

na lata 2007-2015 i Narodowych Strategicznych Ram 

Odniesienia w zakresie polityki wzrostu konkurencyjności 

fot. P. Olbryś

województw i wyrównywania szans rozwojowych, planowanej i realizowanej przez samorządy województw. 

Program jest realizowany na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego przy udziale środków 

finansowych pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, publicznych środków krajowych 

i środków prywatnych. Wkład unijny wyniesie 951 mln euro. Za realizację Regionalnego Programu Operacyjnego jest 

odpowiedzialny Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego. 

Aktualne informacje dostępne są na stronie internetowej: 

www.fundusze.kujawsko-pomorskie.pl 

INSTRUMENTY RYNKU PRACY – FORMY POMOCY UDZIELANE PRZEZ URZĘDY PRACY 

Wojewódzki Urząd Pracy (WUP) w Toruniu oraz powiatowe 

Wojewódzki Urząd Pracy 

urzędy pracy (PUP) dysponują informacjami i analizami, które mogą być 

ul. Szosa Chełmińska 30/32, 87-100 Toruń 

pomocne inwestorom zainteresowanym lokalizacją działalności 

tel. 056 6228600, fax 056 6227485 

gospodarczej w regionie. Można tam uzyskać rzetelne i aktualne 

wup@wup.torun.pl 

informacje pozwalające na określenie sytuacji na rynku pracy, informacje 

www.wup.torun.pl 

dotyczące skali oraz charakterystyki dostępnych zasobów ludzkich, 

a także profile zawodowe oraz kwalifikacje zarejestrowanych osób 

bezrobotnych. W WUP można również uzyskać dokładne informacje na temat finansowania kosztów przejazdu do 

miejsca pracy lub kosztów zakwaterowania. 

Istnieje możliwość zwrotu kosztów zakwaterowania osoby, która spełnia następujące warunki: 

na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, staż, 

przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie poza miejscem zamieszkania w miejscowości, do której 

czas dojazdu i powrotu do miejsca stałego zamieszkania wynosi łącznie ponad 3 godziny dziennie, 

mieszka w hotelu lub wynajętym mieszkaniu w miejscowości lub pobliżu miejscowości, w której jest 

zatrudniona, wykonuje inną pracę zarobkową, odbywa staż lub przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, 

uzyskuje wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej 200 % minimalnego wynagrodzenia za pracę 

obowiązującego w miesiącu, za który jest dokonywany zwrot kosztów zakwaterowania. 

Zwrot kosztów przejazdu jest możliwy w przypadku osoby, która spełnia łącznie następujące warunki: 

na podstawie skierowania powiatowego urzędu pracy podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, 

przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, szkolenie, staż lub została skierowana na zajęcia z zakresu 

poradnictwa zawodowego poza miejscem zamieszkania, 

uzyskuje wynagrodzenie w wysokości nieprzekraczającej 200 % minimalnego wynagrodzenia za pracę. 


Programy wspierające proces rekrutacji 

Zainteresowani mogą skorzystać z usług doradców zawodowych pracujących w urzędach pracy, przygo- 

towanych do realizacji wielu zadań z zakresu HR i pomocy pracodawcom w doborze kandydatów do pracy. Doradcy 

zawodowi są przygotowani do bycia partnerem w procesie rekrutacji kadr prowadzonym przez inwestora poprzez: 

wsparcie w zakresie planowania, organizacji i przeprowadzania procesu rekrutacji, w tym sporządzanie opisu 

stanowiska pracy, sporządzanie profilu idealnego kandydata, dobór odpowiednich metod rekrutacji i oceny 

kandydatów do pracy, 

sporządzanie opinii o kandydatach do pracy, przy wykorzystaniu profesjonalnych metod doradczych i psychologicznych. 

Doradcy zawodowi mogą także zorganizować dla zainteresowanych inwestorów szkolenie z zakresu doboru 

kandydatów do pracy. 

Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 

i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia (Dz.Urz. WE L 337 z 13.12.2002 r., str. 3; 

Dz.Urz. UE L368 z 23.12.2006 r., str. 85) pracodawcy udzielana jest pomoc na rekrutację pracowników, gdy: 

rekrutacja stanowi wzrost netto liczby pracowników w porównaniu ze średnią z ostatnich 12 miesięcy, 

w przypadku niespełnienia punktu pierwszego stanowisko/a zostały zwolnione w następstwie rozwiązania: 

stosunku pracy z inicjatywy pracownika lub na mocy porozumienia stron, 

rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, 

obniżeniem czasu pracy na mocy porozumienia stron lub rozwiązaniem z pracownikiem stosunku pracy bez 

wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych i nie w 

wyniku redukcji etatów. 

55


Programy wspierające tworzenie miejsc pracy 

Pracodawca zatrudniający 

poszczególne kategorie osób bezrobotnych przez okres do 6 lub 12 miesięcy 

otrzymuje określone ulgi finansowe: 

Z tytułu zatrudnienia pracodawca otrzymuje przez 6 miesięcy refundację części kosztów poniesionych na 

wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenie społeczne tych osób. Miesięczna wysokość refundacji wynosi 

maksymalnie równowartość zasiłku dla osób bezrobotnych oraz składek na ubezpieczenie społeczne od 

refundowanego wynagrodzenia. 

Pracodawca może otrzymać refundację kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy zatrudniając 

osobę bezrobotną przez okres co najmniej 12 miesięcy w pełnym wymiarze czasu pracy. Wysokość kwoty 

wypłaconej może maksymalnie wynosić 300 % przeciętnego wynagrodzenia za każdą osobę zatrudnioną. 

Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 

i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia (Dz.Urz. WE L 337 z 13.12.2002 r., str. 3; 

Dz.Urz. UE L368 z 23.12.2006 r., str. 85) ,pracodawcy udzielana jest pomoc na tworzenie miejsc pracy, jeżeli: 

utworzone miejsce pracy stanowi wzrost netto liczby pracowników u danego przedsiębiorcy w porównaniu ze 

średnią z ostatnich 12 miesięcy, 

będzie utrzymywane przez minimalny okres 2 lat, w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, lub 3 lat 

(duży przedsiębiorca). 

Programy wspierające zmianę kwalifikacji 

Szkolenia umożliwiają inwestorom pozyskanie niezbędnych kadr w wyniku nabycia bądź uzupełnienia przez 

osoby bezrobotne kwalifikacji zawodowych, zgodnych ze zgłoszonymi potrzebami inwestorów, 

przez praktyczne 

wykonywanie pracy na danym stanowisku. Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy jest stosowane tylko do osób 

będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy i może trwać maksymalnie 6 miesięcy. Formą szkolenia dającą 

największe możliwości dostosowania do potrzeb pracodawcy jest szkolenie organizowane w formule trójstronnej 

umowy szkoleniowej, zawieranej pomiędzy urzędem pracy, pracodawcą i instytucją szkoleniową. W umowach tych są 

ustalane w szczególności kwalifikacje wymagane przez pracodawcę. Szkolenia są finansowane 

ze środków Funduszu Pracy, w związku z czym pracodawca nie musi ponosić żadnych kosztów związanych z ich 

organizacją. Osoba bezrobotna otrzymuje stypendium w wysokości 140 % wysokości zasiłku dla bezrobotnych. 

Programy wspierające podnoszenie kwalifikacji zawodowych 

Staż umożliwia nabycie przez osobę bez doświadczenia zawodowego umiejętności praktycznych do 

wykonywania pracy przez realizowanie zadań w miejscu pracy wskazanym przez pracodawcę, bez nawiązywania 

stosunku pracy. Zakład pracy zainteresowany organizacją stażu ma możliwość określenia programu stażu, 

a następnie wszechstronnej obserwacji i oceny stażysty w czasie stażu. Jest to dogodna forma przygotowania przyszłych 

kadr pod wybrane stanowiska pracy. Staż jest adresowany do osób bezrobotnych do 25 roku życia bądź osób 

z wykształceniem wyższym, które nie ukończyły 27 lat. Staż jest finansowany ze środków Funduszu Pracy, 

a pracodawca nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów. Osoba bezrobotna otrzymuje stypendium w wysokości 140 % 

wysokości zasiłku dla bezrobotnych. 

56 

Akademickie biura karier 

Akademickie biura karier są pośrednikami 

pomiędzy absolwentami szkół wyższych a rynkiem pracy. Mają one 

za zadanie ułatwić zainteresowanym inwestorom kontakt z potencjalnym źródłem zasobów ludzkich. Akademickie 

biura karier w oparciu o swoje doświadczenia i wiedzę oraz potencjał organizacyjny i logistyczny, 

są przygotowane do 

świadczenia następujących usług przydatnych dla inwestorów: 

przygotowanie informacji o kierunkach studiów i perspektywach podaży absolwentów o określonym 

wykształceniu, 

przeprowadzenie wstępnej selekcji kandydatów na dane stanowisko w firmie (w parciu o informacje z bazy 

danych absolwentów), 

organizacja na uczelniach prezentacji firm dla studentów oraz targów pracy, 

udostępnianie ofert pracy/praktyk lub informacji o firmie studentom w ramach prowadzonej bieżącej 

działalności, za pośrednictwem Internetu, a także na tablicach informacyjnych biur i na wydziałach uczelni. 

Akademickie biura karier są przygotowane do partnerskiej współpracy z inwestorem w procesie poszukiwania 

kandydatów do pracy.

Instytucje wsparcia biznesu 

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego istnieje szereg podmiotów, których celem jest 

wspieranie przedsiębiorczości i pomoc w rozwoju gospodarczym. Należą do nich m.in.: 

KUJAWSKO-POMORSKIE CENTRUM OBSŁUGI INWESTORA W TORUNIU 

Kujawsko-Pomorskie Centrum Obsługi 

Inwestora (COI) jest partnerem regionalnym 

Kujawsko-Pomorskie Centrum Obsługi Inwestora 

Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu 

Zagranicznych (PAIiIZ). Działa na terenie 

Plac Teatralny 2, 87-100 Toruń 

województwa kujawsko-pomorskiego, w ra- 

mach struktury organizacyjnej Urzędu Mar- 

szałkowskiego w Toruniu. COI jest miejscem 

tel. +48 056 6218397, +48 056 6218487 

fax +48 056 62183302 

coi@kujawsko-pomorskie.pl 

pierwszego kontaktu dla przedsiębiorców 


zagranicznych zainteresowanych inwestowa- 

niem w województwie kujawsko-pomorskim. Zasadniczym zakresem działalności COI jest: 

 

 

 

 

wspólna z PAIiIZ obsługa inwestorów zagranicznych, 

tworzenie i aktualizowanie bazy ofert przeznaczonych pod inwestycje z województwa, 

promocja gospodarcza regionu, 

informowanie o warunkach inwestowania oraz dostępnych terenach inwestycyjnych odpowiednich dla 

charakteru inwestycji zagranicznej, 

informowanie inwestorów o obowiązujących przepisach prawnych i procedurach związanych 

z podejmowaniem działalności gospodarczej w Polsce oraz walorach inwestycyjnych regionu. 

Inwestorzy zagraniczni chcący zainwestować w naszym województwie mogą liczyć na kompleksową obsługę 

podczas realizacji projektu inwestycyjnego. Działalność prowadzona jest na zasadach non-profit. W czasie swojej 

działalności COI obsługiwało 

inwestorów z różnych krajów świata, między innymi z Japonii, Holandii, Niemiec, Włoch, 

Arabii Saudyjskiej, Norwegii, Francji, Singapuru, USA, 

Danii. 


POMORSKA SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA SP. Z O.O. 

Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o. (PSSE) 

zarządza terenami przemysłowymi o łącznej powierzchni 

1162,78 ha w województwach: pomorskim, kujawsko- 

oraz zachodniopomorskim. 

-pomorskim 

PSSE oferuje inwestorom system zwolnień podat- 

kowych zgodnych z ustawą o specjalnych strefach ekono- 

micznych i prawodawstwem unijnym. Zapewnia szybką, 

profesjonalną i życzliwą obsługę inwestora na każdym etapie 

negocjacji, także po jego wejściu do Strefy. Strefa wydaje 

decyzje administracyjne w pierwszej instancji z zakresu prawa 

budowlanego dla większości terenów położonych w Strefie oraz 

ułatwia kooperowanie z firmami już działającymi na terenie Strefy. Współpracuje z regionalnym otoczeniem 

gospodarczym, naukowym i kulturalnym. Okres funkcjonowania Strefy trwa do 30 listopada 2017 r. 

Tereny Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w województwie kujawsko-pomorskim wynoszą 567,34 ha 

(październik 2008 r.): 

 

 

 

 

 

Teren ŁYSOMICE – CRYSTAL PARK 

177,61 ha 

Teren KOWALEWO POMORSKIE 

7,82 ha 

Teren BARCIN 

100,00 ha 

Teren ŚWIECIE 

166,00 ha 

REGIONALNY PARK PSSE w Grudziądzu 

115,91 ha 

Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Sp. z o.o. 

ul. Władysława IV 9, 81-703 Sopot 

tel. 058 5559700, fax 058 5559711 

marketing@strefa.gda.pl 

www.strefa.gda.pl 

Biuro Terenowe Kujawsko-Pomorskie 

ul. Grudziądzka 132, 

87-100 Toruń 

tel. 056 6530047, fax 056 6581151 

torun@strefa.gda.pl 

57


NAJWIĘKSI INWESTORZY 

Inwestor 

FLEXTRONICS INTERNATIONAL 

POLAND SP. Z O.O. 

INTERNATIONAL PAPER Kwidzyn S.A. 

Zakłady Farmaceutyczne 

POLPHARMA S.A. 

JABIL CIRCUIT POLAND S P. Z OO . . 

SHARP MANUFACTURING 


SUMIKA ELECTRONIC MATERIALS 


GEMALTO SP. Z O.O. 

Fabryka Opakowań Różnych 

FORCAN S.A. 

Kraj pochodzenia kapitału 

USA 

USA 

Polska 

USA 

Japonia 

Japonia 

Francja 

Polska 

Sektor 

Przemysł elektroniczny 

Przemysł papierniczy 

Przemysł farmaceutyczny 

Przemysł elektrotechniczny 




Produkcja opakowań 

blaszanych 

ORION ELECTRIC (POLAND) SP. Z O.O. 

Japonia 


KUJAWSKO-POMORSKI FUNDUSZ PORĘCZEŃ KREDYTOWYCH SP. Z O.O. W TORUNIU 

Kujawsko-Pomorski Fundusz Poręczeń Kredy- 

Kujawsko-Pomorski Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. 

towych Sp. z o.o. powstał z inicjatywy Sejmiku Woje- 

ul. Szosa Chełmińska 26, 87-100 Toruń 

wództwa Kujawsko-Pomorskiego, jako element reali- 

tel. 056 6228061 wew. 22, fax 056 6228061 wew. 22 

zacji Strategii Rozwoju Województwa Kujawskofpk@kujawsko-pomorskie.pl 

-Pomorskiego na lata 2007-2020. W swoich założeniach 

www.fpk.kujawsko-pomorskie.pl 

Fundusz ma pomagać małym i średnim przedsiębior- 

stwom w dostępie do finansowania zewnętrznego ich 

działalności, poprzez ułatwienie uzyskania kredytu lub pożyczki bankowej. Przedsiębiorcy nieposiadający 

odpowiednich, z punktu widzenia banku, zabezpieczeń kredytu mogą ubiegać się o uzyskanie poręczenia Fundusz u. 

Poręczenie takie można również otrzymać w przypadku, gdy ustanowienie innych zabezpieczeń jest zbyt kosztowne. 

Udzielane poręczenia zwiększają ilość zaangażowanego w działalność gospodarczą kapitału, przyczyniając się do 

rozwoju przedsiębiorstw. Fundusz w swej działalności stara się również informować przedsiębiorców o innych 

dostępnych metodach pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw. Aby skorzystać z poręczenia Funduszu firma 

musi przez co najmniej pół roku prowadzić działalność gospodarczą. Z oferty Funduszu nie mogą korzystać podmioty 

prowadzące działalność ściśle rolną. Preferencje w uzyskaniu poręczenia będą miały podmioty występujące o kredyt 

bądź pożyczkę w związku z planowanym zwiększeniem ilości miejsc pracy lub działaniami proinnowacyjnymi. 

58 

KUJAWSKO-POMORSKI FUNDUSZ POŻYCZKOWY SP. Z O.O. W TORUNIU 

Fundusz ma na celu wsparcie sektora małych przedsiębiorstw 

w dostępie do zewnętrznego finansowania, co ma Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o. 

przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności, potencjału ul. Szosa Chełmińska 26, 87-100 Toruń 

inwestycyjnego, a także zatrudnienia. Fundusz, udzielając wsparcia 

w postaci pożyczek, wprowadza przedsiębiorców w procedury 

pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania, przygotowując 

tel. 056 6227162, fax 056 6227162 

pozyczki@kujawsko-pomorskie.pl 

www.pozyczki.kujawsko-pomorskie.pl 

do umiejętnego i efektywnego korzystania w przyszłości z produktów 

oferowanych przez instytucje bankowe. 

Przez niespełna dwanaście miesięcy działalności Fundusz podpisał i wypłacił 120 pożyczek na kwotę około 5 mln 

zł. W zdecydowanej większości pożyczki finansowały inwestycje w najmniejszych firmach. Szacuje się, że w wyniku 

działalności Funduszu zostało zachowanych ponad 200 dotychczasowych miejsc pracy i powstało ponad 200 nowych. 

W ramach działalności pożyczkowej Fundusz realizuje projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju 

Regionalnego o łącznej wartości 12 mln zł, którego celem nadrzędnym jest zwiększenie potencjału finansowania mikro 

i małych przedsiębiorstw w regionie kujawsko-pomorskim.

Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o. w Toruniu planuje do roku 2010 udzielić co 

najmniej 650 pożyczek o wartości przekraczającej 32 mln zł. Przewiduje się również, że realizacja projektów 

przyniesie wymierne efekty w sferze przeciwdziałania bezrobociu. Dzięki realizowanym projektom przewiduje się, że 

zachowanych zostanie około 2500 istniejących miejsc pracy oraz utworzonych zostanie około 1200 nowych. 

TORUŃSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONALNEGO S.A. 

Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ma za zadanie 

działanie na rzecz rozwoju gospodarczego regionu kujawsko- 

Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. 

ul. Kopernika 4, 87-100 Toruń 

-pomorskiego, zwracając szczególną uwagę na potrzeby przedsiębiorców 

w procesie integracji z Unią Europejską. 

sekretariat@tarr.org.pl 

tel. 056 6210568, fax 056 6224501 

TARR S.A. od samego początku swego istnienia działa na 

www.tarr.org.pl 

rzecz rozwoju regionu wspierając inicjatywy lokalne poprzez: 

pełnienie funkcji Regionalnej Instytucji Finansującej wdrażającej programy pomocowe Unii Europejskiej dla 

przedsiębiorstw, 

przygotowanie dokumentów niezbędnych do uzyskania funduszy Unii Europejskiej, 

prowadzenie Punktu Konsultacyjno-Doradczego dla przedsiębiorców, 

organizację szkoleń, seminariów i konferencji dla przedsiębiorców oraz przedstawicieli władz samorządowych, 

działania na rzecz transferu nowych technologii (realizacja projektu Centrum Transferu Technologii w Toruniu), 

promocję gospodarczą regionu, 

doradztwo gospodarcze, 

pomoc w przygotowaniu strategii dla różnych szczebli samorządu oraz innych partnerów gospodarczych, 

działalność inwestycyjną, 

kontakty z agendami Unii Europejskiej. 


IZBA PRZEMYSŁOWO-HANDLOWA WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO 

Za pośrednictwem Izby firmy członkowskie realizują 

zadania gospodarcze i społeczne, wynikające z programu rozwoju 

Izba Przemysłowo-Handlowa 

Województwa Kujawsko-Pomorskiego 

regionu kujawsko-pomorskiego. Temu celowi służy Wojewódzkie 

ul. Rumińskiego 6, 85-030 Bydgoszcz 

Porozumienie Izb Przemysłowo-Handlowych Bydgoszczy, 

tel. 052 3222279, fax 052 3222279 

Torunia, Włocławka, Grudziądza i Sejmiku Samorządu 

iph@iph.bydgoszcz.pl 

Gospodarczego oraz porozumienie z Kujawsko-Pomorskim 

www.iph.bydgoszcz.pl 

Związkiem Pracodawców i Przedsiębiorców. Działając 

w Kujawsko-Pomorskiej Radzie Przedsiębiorczości, Izba brała udział w przygotowaniu Regionalnego Programu 

Operacyjnego, gwarantującego pozyskanie środków krajowych oraz z Unii Europejskiej w latach 2007-2013. 

Będąc członkiem Izby można skorzystać z: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

bezpłatnego doradztwa prawnego, 

ochrony przed nieuczciwymi kontrahentami, 

wywiadu gospodarczego, 

bazy firm i ofert handlowych w Europie, 

udziału w zagranicznej misji gospodarczej, 

taniej i skutecznej promocji swojej firmy, 

profesjonalnych szkoleń, 

porad w zakresie pozyskiwania środków unijnych, 

współpracy z innymi firmami w branży. 

IZBA PRZEMYSŁOWO-HANDLOWA W TORUNIU 

Podstawowym celem działania IPH w Toruniu jest 

reprezentowanie opinii środowiska gospodarczego wobec władz 

samorządu terytorialnego oraz kształtowanie polityki gospodarczej 

w regionie. Izba podejmuje inicjatywy, które służą wspieraniu 

Izba Przemysłowo-Handlowa w Toruniu 


tel. 056 6586290, fax. 056 6586299 

biuro@iph.torun.pl 

www.iph.torun.pl 

59


lokalnej przedsiębiorczości i jednocześnie pomagają polskim firmom wejść na wspólny europejski rynek. Informują 

firmy o przepisach i procedurach obowiązujących w obrocie gospodarczym w UE. Propagują ideę podnoszenia jakości 

wyrobów i usług, starają się upowszechniać nowoczesne technologie, pomagać we wprowadzaniu do firm działań 

innowacyjnych. Przygotowują przedsiębiorców do korzystania z programów pomocowych i strukturalnych Unii 

Europejskiej oraz pomagają pozyskać fundusze na rozwój MSP. Przy Izbie powstało Regionalne Centrum Eksportu, 

w ramach którego utworzona została m.in. baza eksporterów z województwa. 

REGIONALNE CENTRUM EKSPORTU W TORUNIU 

RCE to instytucja powołana przy IPH w Toruniu, której 

Regionalne Centrum Eksportu przy IPH 

celem jest pomoc eksporterom. RCE administruje witryną 


internetową www.eksport.kujpom.info, która zawiera bazę danych 

tel. 056 6574880, 056 6586299 

przedsiębiorstw eksportowych z regionu, oferty współpracy gospodarczej 

firm polskich i zagranicznych. Narzędzia serwisu i zgroma- 

www.eksport.kujpom.info 

olszewska@iph.torun.pl 

dzone informacje służyć mają eksporterom oraz zagranicznym 

przedsiębiorcom, którzy chcieliby nawiązać współpracę z polskimi firmami. RCE współpracuje ze środowiskiem 

gospodarczym na wschodzie, głównie na Litwie, Ukrainie i Białorusi. 

KUJAWSKO-POMORSKI KLUB EKSPORTERA 

Kujawsko-Pomorski Klub Eksportera 

W BYDGOSZCZY 

ul. Cieszkowskiego 24/5, 85-052 Bydgoszcz 

Kujawsko-Pomorski Klub Eksportera (KPKE) to organizacja 

tel. 052 3215380, fax 052 3493423 

okołobiznesowa, skupiająca firmy eksportowe z całego regionu 

klubeksportera@cpa.pl 

Pomorza i Kujaw. Utworzenie KPKE wychodzi na przeciw 

www.klubeksportera.pl 

potrzebom i oczekiwaniom eksporterów oraz innych firm mających 

wpływ na gospodarkę regionu. Jest także wpisane w strategię polityki i rozwoju eksportu województwa kujawskopomorskiego. 

Założycielami i członkami KPKE są laureaci i uczestnicy I edycji rankingu „Liderzy Eksportu” w regionie 

kujawsko-pomorskim. Do głównych zadań Kujawsko-Pomorskiego Klubu Eksportera zalicza się organizację szkoleń, 

spotkań biznesowych i handlowych, kojarzenie partnerów, wyszukiwanie kooperatorów, inwestorów w kraju 

i za granicą, pomoc w rozwijaniu kontaktów handlowych, wspieranie inicjatyw gospodarczych członków. 

KUJAWSKO-POMORSKI ZWIĄZEK PRACODAWCÓW I PRZEDSIĘBIORCÓW W BYDGOSZCZY 

Podejmuje on działania zmierzające do podwyższenia 

Kujawsko-Pomorski Związek 

konkurencyjności przedsiębiorców z regionu kujawsko- 

Pracodawców i Przedsiębiorców 

-pomorskiego. Celem działalności jest również reprezentowanie 

ul. Jagiellońska 103, 85-027 Bydgoszcz 

interesów zrzeszonych członków wobec związków zawodowych 

tel. 052 345 80 00, fax 052 3458000 

pracowników, organów administracji państwowej oraz organów 

biuro@kpzpip.pl 

samorządu terytorialnego. 

www.kpzpip.pl 

POMORSKO-KUJAWSKA IZBA BUDOWNICTWA W BYDGOSZCZY 

Celem Izby jest reprezentowanie interesów członków 

Pomorsko-Kujawska Izba Budownictwa 

podmiotów gospodarczych zajmujących się budownictwem, 

ul. Toruńska 300, 85-880 Bydgoszcz 

usługami budowlanymi i inżynieryjnymi poprzez wspieranie 

tel. 052 5843000, fax 052 3416080 

rozwoju gospodarczego regionu oraz występowanie z własnymi 

pkib.bydgoszcz@poczta.fm 

inicjatywami gospodarczymi. 

www.pkib.com.pl 

60 

KUJAWSKO-POMORSKA IZBA RZEMIOSŁA 

I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W BYDGOSZCZY 

Izba ta jest związkiem pracodawców organizacji rzemieślniczych. 

Swoim zasięgiem działania obejmuje województwa: 

kujawsko-pomorskie, pomorskie i warmińsko-mazurskie. 

Zasadniczymi funkcjami Izby Rzemieślniczej są sprawy z zakresu 

Kujawsko-Pomorska Izba 

Rzemiosła i Przedsiębiorczości 

ul. Piotrowskiego 11, 85-098 Bydgoszcz 

tel. 052 3221277, fax 052 3221423 

sekretariat@izbarzem.pl 

www.izbarzem.pl

eprezentowania i obrony interesów zrzeszonych organizacji rzemieślniczych i ich członków wobec organów 

administracji i instytucji państwowych oraz gospodarczych, udzielanie tymże organizacjom pomocy 

instruktażowo-doradczej, koordynacja ich poczynań grupowych, a także prowadzenie spraw dotyczących kwalifikacji 

i uprawnień rzemieślniczych. 

KUJAWSKO-POMORSKIE ZRZESZENIE HANDLU I USŁUG W BYDGOSZCZY 

Kujawsko-Pomorskie Zrzeszenie Handlu i Usług jest reprezentacją 

przedsiębiorców i pracodawców działających w szczególności 

w zakresie handlu i usług. Celem istnienia Zrzeszenia jest 

Kujawsko-Pomorskie Zrzeszenie Handlu i Usług 

ul. Dworcowa 77, 85-009 Bydgoszcz 

tel. 052 3221440, 052 3221440 

wszechstronne popieranie działalności gospodarczej prowadzonej 

kpzhiu@kpzhiu.pl 

przez przedsiębiorców i pracodawców, szczególnie będących 

www.kpzhiu.pl 

członkami Zrzeszenia, a także ochrona i reprezentowanie ich 

interesów. 

IZBA GOSPODARCZA W GRUDZIĄDZU 

Zadaniem Izby Gospodarczej jest podejmowanie działań na 

rzecz stworzenia sprzyjających warunków do funkcjonowania 

i rozwoju podmiotów gospodarczych w Grudziądzu i całym 

Izba Gospodarcza 

ul. Włodka 16B, 86-300 Grudziądz 

tel. 056 4613083, fax 056 4613083 

województwie. Izba reprezentuje także interesy zrzeszonych 

biuro@ig.grudziadz.pl 

przedsiębiorców wobec władz administracji państwowej 

www.ig.grudziadz.pl 

i samorządowej. 


KUJAWSKA IZBA PRZEMYSŁOWO-HANDLOWA WE WŁOCŁAWKU 

Misją Izby jest propagowanie i wspieranie przedsiębiorczości 

Kujawska Izba Przemysłowo-Handlowa 

obywateli oraz udzielanie pomocy w rozwiązywaniu 

problemów ekonomicznych, organizacyjnych i prawnych. Celem 

Izby jest reprezentowanie i ochrona interesów gospodarczych firm 

ul. Okrzei 60, 87-800 Włocławek 

tel. 054 4115337, fax 054 4115337 

kiph@wwi.pl 

a także prezentowanie potrzeb samorządowym władzom 

www.kiph.wwi.pl 

lokalnym. 

KUJAWSKO-POMORSKA IZBA ROLNICZA W PRZYSIEKU K. TORUNIA 

Naczelnym zadaniem Izby jest stworzenie polskiemu rolnictwu 

stabilnych i przejrzystych warunków jego dalszego funkcjonowania 

i rozwoju. Izby rolnicze są jednostkami organizacyjnymi 

samorządu i reprezentują interesy wszystkich rolników. Wspierają 

rozwój małej przedsiębiorczości i tworzenie miejsc pracy na obszarach 

wiejskich. 

Oferty inwestycyjne w województwie kujawsko-pomorskim 

Kujawsko-Pomorska Izba Rolnicza 

Przysiek k. Torunia, 87-134 Zławieś Wielka 

tel. 056 6789240, fax 056 6789298 

izbarol@man.torun.pl 

www.kpir.pl 

W bazie Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora (COI) jest skatalogowanych 240 ofert 

inwestycyjnych typu greenfield (tereny zielone) oraz typu brownfield (hale produkcyjne, budynki). Oferty te 

zamieszczone są na stronie internetowej Centrum Obsługi Inwestora www.coi.kujawsko-pomorskie.pl, gdzie do oferty 

dołączane są zdjęcia, plany sytuacyjne oraz widnieje krótki opis infrastruktury nieruchomości przeznaczonej pod 

wykonywanie działalności gospodarczej. 

Oferty inwestycyjne pochodzą głównie z miast i gmin regionu kujawsko-pomorskiego. Proponują inwestorom, 

obok pojedynczych działek lub budynków produkcyjnych, atrakcyjne tereny zlokalizowane w parkach przemysłowych 

i technologicznych (o których mowa na str. 44-48). W bazie danych dostępne są także nieruchomości inwestycyjne 

należące do osób prywatnych. 

Gmina Janikowo zarezerwowała pod przemysł i usługi tereny inwestycyjne o wielkości 25,6 ha, 13,9 ha oraz 

ponad 9 ha zaopatrzonych w pełną infrastrukturę techniczną. 

61


Teren inwestycyjny 40 ha częściowo uzbrojony z dogodnymi drogami dojazdowymi i bliskością stacji kolejowej 

ma w swojej ofercie gmina Pakość. 


- Teren inwestycyjny, Pakość 

Włocławek dysponuje na terenie miasta niezabudowanymi terenami inwestycyjnymi o powierzchni ok. 44 ha 

z infrastrukturą techniczną – Włocławska Strefa Rozwoju Gospodarczego – Park Przemysłowo-Technologiczny. 

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Wizualizacja strefy, Włocławek 

Inowrocław oferuje inwestorom działkę o powierzchni 8,2 ha przy drodze wojewódzkiej 251 Inowrocław – Żnin 

oraz teren inwestycyjny 7,5 ha przy drodze krajowej nr 15 przeznaczony pod przemysł usługowy. 


- Teren inwestycyjny, Inowrocław 


- Teren inwestycyjny, Mogilno 

W gminie Mogilno, na pograniczu wsi Marcinkowo i Goryszewo, czeka na inwestora teren inwestycyjny – 136,5 

ha. Charakteryzuje się rozwiniętą infrastrukturą techniczną, jest położony przy drodze krajowej nr 15 Poznań – Toruń – 

– Olsztyn oraz niedaleko linii kolejowej Wrocław – Poznań – Olsztyn. 

Gmina Lubień Kujawski przygotowała pod inwestycje działkę o powierzchni 118 ha. Teren zlokalizowany został 

przy drodze krajowej nr 1 oraz 6 km od projektowanej autostrady Gdańsk – Łódź. 

62 

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Lubień Kujawski

Gmina Barcin zagospodarowała w miejscowości Krotoszyn-Sadłogoszcz teren o powierzchni 127 ha 

z przeznaczeniem na działalność produkcyjną, składowo-magazynową, handlową oraz usługową. 

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Barcin 

Toruń może się pochwalić ofertą typu greenfield – kompleksem nieruchomości niezabudowanych o powierzchni 

51 ha, tzw. Grębocin nad Strugą, położonych w północno-wschodniej części miasta. Tereny te przeznaczone są pod 

funkcje usługowo-produkcyjne, składy i magazyny. 


fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Toruń 

Powyższa lista ofert inwestycyjnych nie wyczerpuje bazy danych COI. Centrum Obsługi Inwestora dysponuje 

wieloma innymi różnej wielkości terenami inwestycyjnymi z terenu całego województwa. 

Wszelkie informacje dla zainteresowanych podmiotów dostępne są w trzech wersjach językowych: angielskiej, 

niemieckiej i polskiej na stronie internetowej Centrum Obsługi Inwestora: www.coi.kujawsko-pomorskie.pl, na której 

prezentowane są ponadto: 

informacje dla inwestorów zagranicznych dotyczące wszelkich kwestii ściśle związanych z warunkami 

uruchamiania i prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce i regionie, zatrudniania cudzoziemców w Polsce 

i nabywania przez osoby zagraniczne 

nieruchomości w formie „Przewodnika 

Inwestora”, 

przepisy prawne ważne dla przedsiębiorców 

zagranicznych, 

najważniejsze informacje gospodarcze i statystyczne 

o naszym regionie, jak również 

zalety inwestowania w województwie 

kujawsko-pomorskim, 

informacje o współorganizowanych przez 

COI szkoleniach i seminariach w naszym 

regionie dotyczących inwestycji zagranicznych 

i przygotowywania ofert inwestycyjnych, 

fot. A. Goiński (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora) 

- Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Toruń 

63


informacje o organizacjach i instytucjach wspomagających powstawanie oraz rozwój przedsiębiorstw wraz 

z omówieniem instrumentów jakie stosują (Parki Przemysłowe i Technologiczne, organizacje gospodarcze, 

Kujawsko-Pomorski Fundusz Poręczeń Kredytowych, Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy, Specjalna 

Strefa Ekonomiczna), 

informacje o bieżących inwestycjach oraz targach i konferencjach gospodarczych. 


Konkurs „Grunt na medal” 

Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych, w ścisłej współpracy z Marszałkami Województw, pod 

patronatem Ministra Gospodarki przeprowadziła trzy edycje Ogólnopolskiego Konkursu „ Grunt na medal” w 2005, 

2007 i 2008 r. promującego tereny kompleksowo przygotowane pod inwestycje produkcyjne. W konkursie mogli wziąć 

udział Prezydenci, Burmistrzowie i Wójtowie wszystkich gmin w województwie kujawsko-pomorskim. Laureaci 

konkursu otrzymują niepowtarzalną szansę promocji swojej gminy, jako najlepszego miejsca lokalizacji dla inwestycji 

produkcyjnych. Z kolei wyróżnione w konkursie działki są rekomendowane w pierwszej kolejności inwestorom 

zagranicznym. 

Zwycięzcą I edycji konkursu „Grunt na medal” 2005 w województwie kujawsko-pomorskim został grunt 

położony w mieście Włocławek pozostający w dzierżawie wieczystej Zakładów Azotowych ANWIL S.A. Posiada 

wszystkie media, czynną bocznicę zakładową i znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie drogi S1. Wśród gmin 

wyróżnionych znalazły się: Janikowo, Łysomice, Pakość, Świecie i Toruń. 

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Włocławek 

Zwycięzcą II edycji „Grunt na medal” 2007 został grunt w Toruniu – Toruński Park Technologiczny zgłoszony 

przez Prezydenta Miasta Torunia pana Michała Zaleskiego. 

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Toruń 

64

Zwycięzcą III Ogólnopolskiego Konkursu „Grunt na medal” 2008 w województwie kujawsko- 

-pomorskim został Grudziądzki Park Przemysłowy zgłoszony przez Prezydenta Miasta Grudziądza pana 

Roberta Malinowskiego. 

fot. z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora - Teren inwestycyjny, Grudziądz 


NAJLEPSZE TERENY INWESTYCYJNE ZAKWALIFIKOWANE DO III ETAPU KONKURSU 


I miejsce: Grudziądz – Grudziądzki Park Przemysłowy – 4,93 ha 

II miejsce: Świecie – Vistula Park II Sulnowo – 20,78 ha 

Bydgoszcz – Bydgoski Park Przemysłowy – 6,50 ha 

III miejsce: Zławieś Wielka – 3,64 ha 

Wyróżnienia 

Grudziądz – ul. Lotnicza/Droga Kręta – 2,03 ha 

Inowrocław – ul. Pakoska – 8,20 ha 

Włocławek – Włocławska Strefa Rozwoju Gospodarczego – Park Przemysłowo-Technologiczny – 44,00 ha 

Zławieś Wielka – Czarnowo – 8,47 ha 

65

PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 

fot. T. Żmijewski (z archiwum ATOS Origin)


68 

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne 

Podstawowym aktem normatywnym dotyczącym prowadzenia przez osoby zagraniczne działalności gospodarczej 

(podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności w tym zakresie) na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej (RP) jest ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2007 Nr 155 poz. 1095). 

fot. M. Górka 

Osoby zagraniczne na podstawie art. 13 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mają prawo do 

podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terenie Rzeczypospolitej Polskie j. 

Osobą zagraniczną według niniejszej ustawy jest: osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą, 

nieposiadająca obywatelstwa polskiego, osoba prawna z siedzibą za granicą oraz jednostka organizacyjna niebędąca 

osobą prawną posiadająca zdolność prawną z siedzibą za granicą. 

Zasady rozpoczęcia działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne w Polsce zostały określone różnie, 

w zależności od kraju pochodzenia osoby zagranicznej. I tak: 

Na takich samych zasadach jak obywatele polscy mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą 

obywatele innych państw, którzy otrzymali: zezwolenie na osiedlenie się na terytorium Polski; zgodę na 

pobyt tolerowany; status uchodźcy nadany w Polsce; zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego 

Wspólnot Europejskich (WE); Kartę Polaka; ochronę uzupełniającą; ochronę czasową na terytorium Polski 

albo zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone w celu połączenia z rodziną lub 

cudzoziemcowi, który w kraju członkowskim uzyskał zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego 

WE oraz członkowi jego rodziny, 

Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw należących do Układu Europejskiego 

Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA (Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria) będące stronami 

umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym tzn. Islandia, Lichtenstein oraz Norwegia mogą 

podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy, 

Pozostałe osoby zagraniczne mają prawo, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, do 

podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej jedynie w formie następujących spółek prawa 

handlowego: 

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, 

spółka akcyjna, 

spółka komandytowa, 

spółka komandytowo-akcyjna. 

Osoby zagraniczne posiadają prawo do przystępowania do ww. spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich 

udziałów lub akcji. 

Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP przedsiębiorcy zagraniczni mogą również na 

zasadzie wzajemności (o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej) tworzyć oddziały z siedzibą 

na terytorium Polski.

prawa 

cywilnego 

spółka 

cywilna 

spółka 

jawna 

Podział spółek w polskim ustawodawstwie 

spółka 

partnerska 

spółki 

osobowe 

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej umożliwia osobom zagranicznym z Unii Europejskiej 

(przedsiębiorstwom i obywatelom) prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce we wszelkiej formie prawnej 

uregulowanej w ustawodawstwie polskim. Rozumie się przez to 

prowadzenie działalności gospodarczej jako osoby fizyczne, jako 

spółki prawa handlowego – zarówno kapitałowe (spółka z ogra- 

niczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna) , jak i osobowe 

(spółka jawna, spółka komandytowa, spółka partnerska, spółka 

komandytowo-akcyjna), jako fundacje oraz spółdzielnie. Osoby 

zagraniczne mogą również tworzyć spółki cywilne w celu 

prowadzenia działalności gospodarczej, 

uzyskując wedle 

polskiego prawa na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o swobodzie 

działalności gospodarczej status przedsiębiorcy. 


spółka 

komandytowa 

Założenie i zarejestrowanie przedsiębiorstwa 


Spółki 

spółka 

komandytowo- 

-akcyjna 

prawa 

handlowego 

spółka 

z o.o. 

spółki 

kapitałowe 

spółka 

akcyjna 


Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. (Dz.U. 2004 Nr 173 poz. 1808 

z późn. zm.) o swobodzie działalności gospodarczej nadal 

utrzymuje dualizm rejestracji działalności gospodarczej przedsiębiorców, 

co oznacza, że obowiązująca obecnie w Polsce 

procedura rejestracyjna uzależniona jest od formy prawnej 

rejestrowanego podmiotu gospodarczego. Rejestracja 

jednoosobowej działalności gospodarczej oraz spółek cywilnych 

osób fizycznych powierzona została urzędom gminy, natomiast 

pozostałe podmioty zobowiązane są do legalizacji działalności 

gospodarczej w rejestrze sądowym. 


Jak założyć firmę krok po kroku 

PROCEDURA REJESTRACJI – SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (SP. Z O.O.) 

Spółka z o.o. może być tworzona w każdym celu prawnie dozwolonym i tak, 

jak spółka akcyjna posiada 

osobowość prawną, 

czyli może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Niniejsza forma 

prawna jest właściwa dla prowadzenia działalności gospodarczej w średnim rozmiarze. Jest najbardziej rozpow- 

szechnioną formą prawną dla prowadzenia działalności gospodarczej dla małych i średnich przedsiębiorstw. 

Spółka z o.o. tworzona jest najczęściej przez kilku wspólników, którzy są zatrudnieni w spółce, reprezentują 

spółkę jako członkowie zarządu lub prokurenci. Z reguły spółki nie powołują organu nadzorczego – rady nadzorczej – 

69


z powodu niewysokiego kapitału zakładowego i przystępowania do spółki kilku wspólników. Zasadą jest ograniczona 

odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki do wysokości wniesionych udziałów wspólników będących 

częściami kapitału zakładowego spółki. 

1. Władze spółki z o.o.: 

 

 

zarząd, 

rada nadzorcza lub komisja rewizyjna (gdy kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 mln zł lub wspólników 

jest więcej niż 25), 

zgromadzenie wspólników. 

2. Zalety spółki z o. o .: 

ograniczona odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki (do wysokości wniesionych pełnych 

wkładów na kapitał zakładowy), ale jeśli wspólnicy wchodzą w skład zarządu, odpowiadają przed 

wierzycielami całym swoim majątkiem (osobista odpowiedzialność wspólników), 

 

 

możliwość pozyskania kapitału dzięki wejściu do spółki nowego wspólnika, 

możliwość wniesienia udziału do kapitału zakładowego w formie wkładu rzeczowego tj. aportu. 

3.Wady spółki z o.o.: 

konieczność posiadania na wstępie stosunkowo wysokich zasobów finansowych przeznaczonych 

na rejestracje spółki oraz na kapitał zakładowy, 

prowadzenie skomplikowanej księgowości. 

4. Proces rejestracji spółki: 

Do zawarcia spółki z o.o. konieczne jest: 

 

 

zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego, 

wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału 

za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki, 

 

 

 

powołanie zarządu, 

ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki, 

wpis do rejestru (zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego właściwego dla siedziby dokonuje zarząd 

– powinno to nastąpić w ciągu sześciu miesięcy od dnia sporządzenia umowy spółki, gdyż po tym terminie 

umowa spółki ulega rozwiązaniu). 


KROK 1 

Wpis do rejestru przedsiębiorców KRS 

Krajowy Rejestr Sądowy składa się z rejestru przedsiębiorców, rejestru stowarzyszeń, innych organizacji 

społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz rejestru dłużników 

niewypłacalnych. Wpis do Rejestru jest dokonywany na wniosek. Istnieje jednak i taka możliwość, że przepis szczególny 

będzie przewidywał dokonanie wpisu z urzędu. Wnioski muszą być składane na urzędowych formularzach wraz 

z wymaganą opłatą sądową oraz opłatą za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Urzędowe formularze 

udostępniane są w sądach i gminach, z tym, że w gminach są udostępniane formularze wniosków umożliwiających 

rejestrację spółek jawnych. Postępowanie przed sądem rejestrowym, które zostaje zainicjowane poprzez wniesienie 

wniosku o wpis do KRS przebiega zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu 

nieprocesowym (przepisów o postępowaniu rejestrowym). 

KROK 2 

Urząd Gminy 

70 

„ Jedno okienko” w urzędzie gminy 

Od 31 marca 2009 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie 

działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw, nowelizujące przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. 

o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2007 Nr 155 poz. 1095 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. 

– Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. 1999 Nr 101 poz. 1178 z późn. zm.), które wprowadzają w życie zasadę 

„jednego okienka” w zakresie rejestracji działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorców na terenie Rzeczypospolitej 

Polskiej. Zmiany mają na celu uproszczenie procedury zakładania jednoosobowej działalności gospodarczej 

przez osoby fizyczne. 

Do tej pory osoba fizyczna chcąca założyć jednoosobową działalność gospodarczą zmuszona była do przebycia 

czasochłonnej ścieżki rejestracyjnej. Wiązało się to z koniecznością złożenia stosownych wniosków m.in.: urzędzie

skarbowym, urzędzie statystycznym oraz zakładzie ubezpieczeń społecznych. Obecnie droga ta uległa 

znacznemu skróceniu. Zgodnie z zasadą „jednego okienka” przedsiębiorca będący osobą fizyczną składa we 

właściwym urzędzie gminy/miasta wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej EDG-1, który który jest 

jednocześnie wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), 

zgłoszeniem identyfikacyjnym lub aktualizacją NIP oraz zgłoszeniem płatnika składek do systemu ubezpieczeń 

społecznych (ZUS). Tym samym nie jest już konieczne składanie wielu wniosków w kilku urzędach. Nie dotyczy to 

jednak sytuacji, w których wniosek będzie miał na celu zmianę danych nieobjętych wpisem do ewidencji działalności 

gospodarczej. 

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu - Budynek Urzędu Miejskiego, Świecie 

Ważną zmianą jest fakt, iż przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis 

do ewidencji działalności gospodarczej. 

W świetle założeń znowelizowanej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, obecny sposób rejestrowania 

jednoosobowej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne ma mieć charakter przejściowy. Od lipca 2011 roku ma 

zacząć działać Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG), która będzie ewidencjonowała 

przedsiębiorców będących osobami fizycznymi i udostępniała o nich informacje. Ma ona urzeczywistnić koncepcję 

„zero okienka”. System ten ma umożliwić spełnienie wymogów formalnych związanych z rejestracją działalności 

gospodarczej za pośrednictwem formularzy elektronicznych zamieszczonych na stronie internetowej CEIDG, a więc 

bez konieczności udania się do właściwego urzędu. 

W wypadku rejestracji spółki cywilnej każdy z przedsiębiorców zobowiązany jest dokonać odrębnego zgło- 

szenia, przy czym w formularzu należy podać identyczne oznaczenie przedsiębiorcy (nazwę firmy). W wypadku 

zaistnienia zmian danych objętych zgłoszeniem, 

przedsiębiorca zobowiązany jest w ciągu 14 dni do powiadomienia 

odpowiedniego organu rejestracyjnego. 

Przedsiębiorca rejestrujący spółkę cywilną może również złożyć tzw. „wniosek rozszerzający”, w którym do 

wniosku podstawowego może dołączyć: 

wniosek o wpis do rejestru REGON, 

zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP. 

Dodatkowo od 1 stycznia 2007 r. wniosek rozszerzający może również dotyczyć zgłoszenia płatnika składek 

ZUS. Obecnie urząd gminy musi przesłać do odpowiednich organów dołączone wnioski wraz z dokumentami, 

nie później niż w ciągu 3 dni. 

Zdecydowana większość gmin (w tym miasta na prawach powiatu) województwa kujawsko-pomorskiego 

posiada na swoich stronach internetowych wszelkie dane teleadresowe oraz informacje dotyczące zakładania 

działalności gospodarczej, np.: 


www.bydgoszcz.pl www.grudziadz.pl www.um.torun.pl www.wloclawek.pl 

www.wielgie.pl - przykład gminy wiejskiej 

www.um.znin.pl www.znin.pl - przykład gminy miejsko-wiejskiej 

71


KROK 3 

Urząd Statystyczny 

Przedsiębiorca rejestrujący spółkę cywilną może złożyć „wniosek rozszerzający”, w którym do wniosku podstawowego 

może dołączyć (PDG, art. 7b, ust. 4): 

wniosek o wpis do rejestru REGON, 

zgłoszenie identyfikacyjne lub aktualizacyjne NIP. 

Dodatkowo od 1 stycznia 2007 r. wniosek rozszerzający może 

również dotyczyć zgłoszenia płatnika składek ZUS (SDG, art. 44, ust.1-3). 

Obecnie urząd gminy musi przesłać do odpowiednich organów 

dołączone wnioski wraz z dokumentami nie później niż w ciągu 3 dni. 

W ciągu 14 dni od otrzymania zaświadczenia o wpisie do 

Ewidencji Działalności Gospodarczej przedsiębiorca (gdy nie skorzystał 

z „wniosku rozszerzającego”) zobowiązany jest do dokonania zgłoszenia 

podmiotu gospodarczego w odpowiednim urzędzie statystycznym. 


W tym celu należy wypełnić wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki 

Narodowej REGON (formularz RG1). Gdy nowopowstały podmiot gospodarczy będzie prowadził więcej niż trzy 

rodzaje działalności gospodarczej należy dodatkowo wypełnić załącznik (formularz RG-RD). Urząd statystyczny jest 

zobowiązany w ciągu 14 dni nadać numer identyfikacyjny REGON, przy czym w dużych ośrodkach miejskich numer 

ten wydawany jest zaraz na miejscu. Uzyskanie numeru REGON jest bezpłatne. 

UWAGA. 

18 września 2007 r. został uruchomiony Dodatkowy Punkt Obsługi Przedsiębiorcy REGON (tylko dla osób 

fizycznych) w budynku Urzędu Miasta Bydgoszczy, przy ul. Grudziądzkiej 9 (budynek B, pokój nr 13, obok Ewidencji 

Działalności Gospodarczej, tel. 052 5858719). Podobny punkt powstał 3 grudnia 2008 r. w budynku Urzędu Miasta 

Torunia, przy ul. Wały gen. Sikorskiego 25 (Wydział Ewidencji i Rejestracji, pokój nr 1). 

Urząd Statystyczny w Bydgoszczy 

ul. Konarskiego 1-3 


tel. 052 3669390 

www.stat.gov.pl/bydgosz 

fot. P. Olbryś - Wnętrze Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy 

Oddział w Toruniu Oddział we Włocławku Oddział w Inowrocławiu 

ul. Mickiewicza 10/16 


tel. 056 6117100 

ul. Piekarska 16 


tel. 054 2313224 

Al. Niepodległości 4 


tel. 052 3551440 

KROK 4 

Urząd Skarbowy 

72 

W ciągu 7 dni od daty otrzymania potwierdzenia o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej należy zgłosić 

się do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania urzędu skarbowego. Jeżeli data rozpoczęcia działalności 

gospodarczej jest inna niż data dokonania wpisu do urzędu skarbowego, 

należy zgłosić się co najmniej na jeden dzień 

przed faktycznym rozpoczęciem działalności. W tym wypadku w urzędzie skarbowym należy złożyć pisemne 

oświadczenie, iż w przedmiotowym okresie nie była prowadzona działalność gospodarcza. W urzędzie skarbowym 

należy uregulować trzy kwestie:

złożyć wniosek o nadanie lub aktualizację numeru NIP, 

dokonać rejestracji na potrzeby podatku VAT, 

wybrać formę opodatkowania. 

Jednoosobowi przedsiębiorcy zobowiązani 

są do złożenia formularza 

„Zgłoszenie identyfikacyjne lub aktuali- 

zacyjne osoby fizycznej prowadzącej 

samodzielną działalność gospodarczą” 

(formularz NIP-1). Dodatkowo, gdy 

przedsiębiorca posiada więcej niż jeden 

rachunek bankowy powinien złożyć 

załącznik NIP-B. Analogicznie w wy- 

padku więcej niż jednego miejsca 

prowadzenia działalności należy złożyć 

załącznik NIP-C4. Zgłoszenie identyfi- 

kacyjne lub aktualizacyjne jest wolne od 

opłat. Decyzja w sprawie nadania 

numeru identyfikacji podatkowej wystawiana 

jest przez urząd skarbowy na for- 

mularzu NIP-4. Rozpoczynając dzia- 

łalność gospodarczą należy również 

rozważyć możliwość rejestracji na 

potrzeby podatku VAT. Płatnikiem tego 

podatku są wszyscy przedsiębiorcy, 

dla 

których nie przewidziano zwolnienia. 

Ze zwolnienia podmiotowego mogą 

skorzystać ci przedsiębiorcy, których 

roczne obroty nie przekraczają równo- 

wartości 50 tys. zł. 

Zwolnienia przedmiotowe uza- 

leżnione są natomiast od rodzaju wyko- 

fot. A. Cichy - Pierwszy Urząd Skarbowy, Bydgoszcz 

nywanych przez firmę czynności gospodarczych i obejmują określone w przepisach rodzaje działalności (m.in. 

edukacja, ochrona zdrowia). W celu rejestracji na potrzeby podatku VAT należy wypełnić formularz VAT-R. 

Przedsiębiorcy planujący sprzedawać towary lub świadczyć usługi w pozostałych krajach członkowskich Unii 

Europejskiej muszą dodatkowo wypełnić formularz VAT-R/UE, który pozwoli na posługiwanie się w dokonywanych 


fot. P. Olbryś - Trzeci Urząd Skarbowy, Bydgoszcz 

73


74 

transakcjach wewnątrzwspólnotowych numerem NIP-UE. Opłata za rejestrację na potrzeby podatku VAT wynosi 170 

zł. 

Urząd skarbowy w ciągu 14 dni jest zobowiązany przesłać potwierdzenie zarejestrowania podmiotu jako podatnika 

VAT czynnego lub zwolnionego (formularz VAT-5). Przedsiębiorcy wybierający zwolnienie z VAT powinni wypełnić 

formularz VAT-6. Przedsiębiorcy, których wysokość rocznej sprzedaży na rzecz osób fizycznych przekracza wartość 

20000 zł mają obowiązek posiadania kas fiskalnych, które podlegają zgłoszeniu we właściwym urzędzie. 

W urzędzie skarbowym należy również zadeklarować przed rozpoczęciem działalności gospodarczej (lub przy 

zmianie do 20 stycznia) wybór formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przedsiębiorcy 

mogą wybrać jedną z trzech form: 

 

 

 

karta podatkowa, 

ryczałt ewidencjonowany, 

zasady ogólne. 

W celu wyboru karty podatkowej należy wypełnić formularz PIT-16, natomiast wybór pozostałych dwóch form 

musi być zgłoszony w zależności od właściwego urzędu skarbowego bądź w formie oświadczenia, bądź na wniosku 

zgłoszeniowym opracowanym przez dany urząd. 

Rejon działania urzędów skarbowych pokrywa się z obszarem danego powiatu. Wyjątkiem są tu miasta na 

prawach powiatu: Bydgoszcz (3 urzędy) i Toruń (2 urzędy). Szczegółowe informacje teleadresowe można uzyskać pod 

adresem: 

Izba Skarbowa w Bydgoszczy 

ul. Warmińskiego 18 



www.izba-skarbowa.bydgoszcz.pl 

Dla obsługi średnich i dużych przedsiębiorstw powołano: 

Obejmuje on swym zasięgiem całe województwo i obsługuje m.in. : podatkowe grupy kapitałowe, banki, zakłady 

ubezpieczeń, jednostki działające na podstawie przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz 

przepisów o funduszach inwestycyjnych, jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu 

funduszy emerytalnych, oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych. 

Dodatkowe informacje dotyczące działalności gospodarczej, podatków itp. na stronie Ministerstwa Finansów 

RP: www.mf.gov.pl. 

KROK 5 

W ciągu 7 dni od podjęcia działalności gospodarczej, czyli 

daty zadeklarowanej na zgłoszeniu w urzędzie skarbowym, 

przedsiębiorca zobowiązany jest do rejestracji na potrzeby 

ubezpieczeń społecznych. W tym celu należy we właściwym ze 

względu na miejsce zamieszkania Zakładzie Ubezpieczeń 

Społecznych złożyć odpowiednie formularze, m.in.: 

 

 

 

Kujawsko-Pomorski Urząd Skarbowy w Bydgoszczy 

ul. Grunwaldzka 50 



www.izba-skarbowa.bydgoszcz.pl/kpus 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych 

ZUS ZFA – zgłoszenie płatnika składek będącego osobą 

fizyczną, 

ZUS ZUA– zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego, 

ZUS ZZA– zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego. 


Formularza ZUS ZUA nie muszą składać przedsiębiorcy, dla których działalność gospodarcza jest dodatkowym 

zajęciem. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia powstaje w momencie rozpoczęcia prowadzenia działalności 

gospodarczej (dla przedsiębiorcy) lub w momencie zatrudnienia pracownika. 

Cudzoziemiec zatrudniony w Polsce nie będzie podlegał polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń 

społecznych, jeśli obowiązek taki wyklucza umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną lub prawo wspólnotowe. 

Nie będą podlegali obowiązkowi ubezpieczenia cudzoziemcy, którzy zawarli umowę o prace z pracodawcą 

niemającym w Polsce siedziby lub przedstawicielstwa, 

jak również cudzoziemcy pełniących funkcje w organach spółki

wyłącznie na podstawie ich powołania uchwałą spółki. Ponadto, zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o systemie 

ubezpieczeń społecznych, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w tej ustawie obywatele 

państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni 

w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub insty- 

tucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Powyższe warunki powinny być 

spełnione łącznie. 

Polskim przepisom o ubezpieczeniach społecznych nie podlegają również cudzoziemcy zatrudnieni przez 

polskie podmioty gospodarcze w przypadku, 

gdy miejsce wykonywania ich pracy znajduje się poza granicami Polski. 

Zgłoszenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych 

Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 

ul. Świętej Trójcy 33 



www.zus.pl 

Jednostki podległe: Oddział w Toruniu (podległe mu Inspektoraty w Aleksandrowie Kujawskim, Brodnicy, 

Grudziądzu, Lipnie i Włocławku oraz Biura w Golubiu-Dobrzyniu i Rypinie), Inspektoraty w Bydgoszczy, 

Inowrocławiu, Nakle, Świeciu, Tucholi i Żninie oraz Biuro w Sępólnie Krajeńskim. 

KROK 6 

Przedsiębiorca zobowiązany jest na 

mocy ustawy o swobodzie działalności 

gospodarczej do dokonywania i przyjmowania 

płatności za pośrednictwem rachunku ban- 

kowego w każdym przypadku, gdy stroną 

transakcji, 

z której wynika płatność jest inny 

przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość 

transakcji, bez względu na liczbę wynikających 

z niej płatności przekracza równowartość 15000 

euro, przeliczonych na złote według średniego 

kursu walut obcych ogłaszanego przez Naro- 

dowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca 

poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano 

transakcji. W formie bezgotówkowej przeka- 

zywane są również składki do ZUS. 

Wybór najkorzystniejszego banku 

zależy przede wszystkim od wysokości opłat za 

prowadzenie rachunku oraz za przelewy, 

w tym przelew do ZUS i urzędu skarbowego 

(banki przeciętnie pobierają za takie przelewy 

1 zł), jak również opłat za wystawienie i przes- 

łanie wyciągów miesięcznych, które będą pod- 

stawą do prowadzenia księgowości firmy. 

Ważna jest również dostępność oferowanych 

usług bankowych, a najdogodniejszą pod tym 

fot. P. Olbryś - Bank Millennium S.A., Bydgoszcz 

względem formą będzie konto internetowe. 

Założenie konta bankowego dla firmy jest w większości banków bezpłatne, jednak są i takie, które pobierają opłatę około 

50 zł. Do wypełnionego wniosku o otwarcie rachunku (z reguły są dostępne na witrynach internetowych banków) 

należy dołączyć następujące kserokopie dokumentów: 

 

 

 

 

Konto firmowe, pieczątki 

dowodu osobistego (przy nowych formatach dowodów wymagane jest powiększenie), 

zaświadczenia o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej, 

zaświadczenia o nadaniu numeru identyfikacyjnego REGON, 

decyzji w sprawie nadania numeru identyfikacji podatkowej NIP-4. 


75


Na wniosku należy odbić pieczątkę firmową a także dołączyć kartę wzorów podpisów osób upoważnionych do 

dysponowania rachunkiem. Bank zobowiązany jest wydać zaświadczenie o otwarciu rachunku, które będzie potrzebne 

podczas wizyty w urzędzie skarbowym. Numer rachunku bankowego należy również podać w Zakładzie Ubezpieczeń 

Społecznych. 

Istotne z punktu widzenia dalszej procedury uruchamiania działalności gospodarczej jest wyrobienie pieczątki 

firmowej (będzie ona potrzebna w banku oraz w ZUS). Koszt jej wyrobienia to około 25-45 zł (w zależności od rodzaju, 

rozmiaru i umieszczenia na niej elementów dekoracyjnych, 

np. logo). Przepisy prawne nie regulują treści, jakie powinna 

zawierać pieczątka firmowa, niemniej jednak należy na niej podać nie tylko oznaczenie przedsiębiorcy (imię i nazwisko 

przedsiębiorcy, nazwę przedsiębiorstwa) i adres siedziby (dane teleadresowe), ale warto dodatkowo podać numery 

NIP 

i REGON. 

Nowelizacja przepisów z dnia 19 grudnia 2008 r. zniosła wymóg posługiwania się (w kontaktach urzędowych 

i związanych z obrotem gospodarczym) przez podmioty podlegające obowiązkowi wpisu do rejestru REGON 

zaświadczeniem o numerze identyfikacyjnym REGON oraz podawanie tego numeru w pieczęciach firmowych oraz 

drukach urzędowych. 

KROK 7 

PIP i SANEPID 

Jeżeli przedsiębiorca zatrudnia pracow- 

ników musi złożyć wniosek do Państwowej 

Inspekcji Pracy, której zadaniem jest sprawowanie 

kontroli nad przestrzeganiem przez praco- 

dawców prawa pracy oraz przepisów, zasad 

bezpieczeństwa i higieny pracy. Wnioski w formie 

elektronicznej są dostępne na stronie internetowej 

właściwego inspektoratu okręgowego. 

Okręgowy Inspektorat Pracy w Bydgoszczy 

Plac Piastowski 4A 


tel. 052 3214242 www.bydgoszcz.oip.pl 

fot. P. Olbryś - Państwowa Inspekcja Pracy, Bydgoszcz 

Oddział w Toruniu Oddział we Włocławku Biuro w Grudziądzu 

ul. Bolesława Chrobrego 91 


tel. 056 6228365 

ul. Piekarska 16A 


tel. 054 2333931 

ul. Budowlanych 3 


tel. 056 4620434 

Wizyta w lokalnej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (SANEPID) jest wymagana w ciągu 14 dni od rozpoczęcia 

działalności gospodarczej, jeżeli działalność gospodarcza dotyczy gastronomii oraz sektora spożywczego (np. sklep 

spożywczy, restauracja). W tym celu należy wypełnić odpowiedni formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie 

internetowej właściwej inspekcji. 

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny 

w Bydgoszczy 



tel. 052 3761856 

www.pwisbydgoszcz.pl 

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna 

w Bydgoszczy 




www.pwisbydgoszcz.pl 

Ponadto – od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej – wszystkie firmy zajmujące się produkcją i dystrybucją 

żywności muszą wdrożyć i stosować zasady systemu HACCP (dotyczy średnich i dużych przedsiębiorstw). 

Powyższe urzędy mają swoich przedstawicieli w powiatach (Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni, 

Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne). Dane teleadresowe dostępne są na stronach internetowych ww. 

urzędów. 

76

Przydatne adresy centralnych organów administracji rządowej: 

Ministerstwo Zdrowia RP – www.mz.gov.pl 

Główny Inspektor Sanitarny – www.gis.gov.pl 

Państwowy Zakład Higieny – www.pzh.gov.pl 

fot. P. Olbryś - Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna SANEPID, Bydgoszcz 

KROK 8 

Koncesje, działalność regulowana, licencje 

Jeżeli wybrana przez przedsiębiorcę działalność gospodarcza jest reglamentowana, 

należy uzyskać 

odpowiednie koncesje, licencje, zezwolenia lub zgodę. W tym celu należy zwrócić się z odpowiednim wnioskiem do 

właściwego organu. Zalecane jest uzyskanie promesy przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Działalność 

regulowana podlega natomiast zgłoszeniu w formie oświadczenia o spełnieniu wszystkich przewidzianych przepisami 

warunków jej prowadzenia. 

Koncesji wymaga działalność gospodarcza w zakresie: 

poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego 

magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach 

górniczych, 

wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią 

o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, 

 

 

 

 

 

 

wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią, 

ochrony osób i mienia, 

transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych, 

budowy i eksploatacji autostrad płatnych, 

zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych, 

rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych. 

Do wykonywania działalności koncesjonowanej konieczne jest udzielenie koncesji przez odpowiedni organ 

administracji publicznej, zwany organem koncesyjnym. Za udzielenie koncesji pobierana jest opłata skarbowa 

(jej wysokość jest różna – średnio 600 zł – określona w załączniku do Ustawy o opłacie skarbowej). 

Od 2004 r. podjęcie działalności gospodarczej jest uwarunkowane uzyskaniem licencji jedynie w wypadku 

działalności związanej z transportem, a mianowicie: 

podejmowanie i wykonywanie transportu drogowego (w tym działalność taksówkarzy i firm przewozowych 

w transporcie krajowym i międzynarodowym), 

wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy oraz udostępnianie pojazdów trakcyjnych. 


77


78 

Koszty licencji wahają się od 200 zł (licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego taksówką) do 

kilkunastu tysięcy złotych (licencja na wykonywanie międzynarodowego transportu rzeczy). 

Wiele dziedzin działalności gospodarczej wymaga obowiązku uzyskania zgody lub zezwolenia na drodze 

administracyjnej przez uprawniony organ administracji publicznej. 

fot. z archiwum Izby Celnej w Toruniu - Oddział Celny, Grudziądz 

W wielu przepisach szczegółowych uregulowane są takie przykładowe zezwolenia na prowadzenie działalności 

gospodarczej, 

jak: 

zezwolenia na wyrób, rozlew, oczyszczanie, skażanie i odwadnianie spirytusu, wydzielanie spirytusu z innego 

wytworu, a także wyrób i rozlew wódek oraz na wytwarzanie wyrobów tytoniowych, 

zezwolenia na hurtowy obrót napojami alkoholowymi, sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do 

spożycia na miejscu lub poza miejscem sprzedaży, wyrób i rozlew wyrobów winiarskich, 

zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej, 

zezwolenia wydawane na podstawie przepisów o nasiennictwie, 

zezwolenia na konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin, 

zezwolenia na hurtowy obrót środkami farmaceutycznymi i materiałami medycznymi, wytwarzanie tych 

środków i materiałów oraz prowadzenie apteki ogólnodostępnej, 

zezwolenia na zarządzanie lotniskiem, 

zezwolenia na działalność związaną z wykorzystywaniem energii atomowej, 

zezwolenia na wykonywanie czynności agenta ubezpieczeniowego, 

zezwolenia na prowadzenie działalności polegającej na usuwaniu, wykorzystywaniu i unieszkodliwianiu 

odpadów komunalnych, 

zezwolenia na obrót w kraju i z zagranicą zwierzyną żywą, z wyłączeniem sprzedaży dokonywanej przez dzierżawców 

i zarządców obwodów łowieckich na terenie kraju, 

zezwolenia na sprzedaż usług turystycznych obejmujących polowania w kraju dla cudzoziemców i polowania za 

granicą, posiadanie, hodowanie, 

zezwolenia na utrzymywanie chartów rasowych lub ich mieszańców, 

zezwolenia na wykonywanie krajowego zarobkowego przewozu osób pojazdami samochodowymi nie będącymi 

taksówkami, 

zezwolenia na prowadzenie magazynu celnego lub składu celnego, 

zezwolenia na organizację imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów 

o świadczenie usług turystycznych,

zezwolenia na świadczenie usług detektywistycznych, 

zezwolenia na produkcję i dystrybucję tablic rejestracyjnych, 

zezwolenia na wytwarzanie, przetwarzanie i przerabianie środków odurzających i substancji psychotropowych, 

przywóz i wywóz z zagranicy tych środków oraz obrót hurtowy nimi, 

 

 

zezwolenia na uprawę maku i konopi włóknistych, 

zezwolenia na produkcję i wprowadzanie do obrotu dietetycznych środków spożywczych i odżywek, a także 

wprowadzanie do obrotu takich artykułów przywożonych z zagranicy, zezwolenia na produkcję i wprowadzanie 

do obrotu jako środków spożywczych lub ich składników takich substancji, które nie były stosowane 

w celu żywienia ludzi, 

zezwolenia na prowadzenie schronisk dla bezdomnych zwierząt, grzebowisk i spalarni zwłok zwierząt i ich 

 

części, 

zezwolenia na eksploatację publicznej sieci telefonicznej lub sieci publicznej, przeznaczonej do 

rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiofonicznych lub telewizyjnych, na używanie urządzeń 

radiowych do nadawania i transmisji, 

 

 

zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych, 

zezwolenia na urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych. 

Niektóre rodzaje działalności gospodarczej, których wykonywanie uwarunkowane było wcześniej uzyskaniem 

koncesji lub licencji, obecnie wymagają jedynie uzyskania zezwolenia w drodze administracyjnej. W niektórych 

wypadkach natomiast oprócz uzyskania licencji wymagane jest dodatkowo uzyskanie zezwolenia. Organy wydające 

odpowiednie zezwolenia oraz warunki i procedury ich uzyskania są wskazane w przepisach szczegółowych. Za 

wydanie odpowiedniego zezwolenia pobierane są opłaty skarbowe, których wysokość waha się od kilkudziesięciu do 

kilku tysięcy złotych. 

Uzyskania zgody natomiast wymaga prowadzenie systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów 

wartościowych zgodnie z odrębnymi przepisami szczegółowymi. Z kolei wykonywanie działalności związanej 

z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego wymaga jedynie zgłoszenia o wykonywaniu takiej 

działalności. 

Ograniczenia swobody zakładania działalności gospodarczej w Polsce 

Art. 13 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2004 Nr 173 poz. 1807 z późn. 

zm.) stanowi ogólną regulację dotyczącą podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne. 

Termin osoba zagraniczna wynika ze sposobu zdefiniowania tego pojęcia w art. 5 omawianej ustawy. Trybunał 

Konstytucyjny stanowi, iż „wszystkie podmioty prawa, charakteryzujące się daną cechą istotną w równym stopniu, 

maja być traktowane równo". Tym samym w określonych sytuacjach zarówno osoby zagraniczne podejmujące i wykonujące 

działalność gospodarczą w Polsce, jak i przedsiębiorcy krajowi będą objęci jednolitymi ograniczeniami, a także 

będą im przysługiwać te same uprawnienia. 

Przyjęcie generalnej regulacji prawnej dotyczącej zasad podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej 

na terytorium Polski przez podmioty inne niż przedsiębiorcy „krajowi" nie może być uzależnione od faktu 

prowadzenia przez nie jakiejkolwiek działalności gospodarczej poza Polską. W stosunku do innych podmiotów art. 13 

ustawy formułuje istotne – co do zasady jednolite – ograniczenia podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, 

wynikające w szczególności z konieczności zapewnienia odpowiedniej kontroli nad funkcjonowaniem tych 

podmiotów na terytorium Polski. 

Na gruncie prawa polskiego obowiązuje szereg regulacji szczególnych odnoszących się do wykonywania 

i podejmowania działalności gospodarczej na terytorium Polski, które bezpośrednio wpływają na status osób 

i przedsiębiorców zagranicznych, w tym pochodzących z państw członkowskich UE: 

Pierwszą grupę stanowią unormowania wyłączające możliwość podejmowania i wykonywania działalności 

gospodarczej na terytorium Polski przez wszystkie lub część podmiotów zagranicznych. Należą tutaj m.in. 

postanowienia ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych stanowiące, iż założycielem 

pracowniczego towarzystwa może być jedynie osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie 

posiadająca osobowości prawnej, mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski. Także prawo 

ruchu drogowego stanowi, iż stacje kontroli pojazdów może prowadzić przedsiębiorca posiadający siedzibę lub 

miejsce zamieszkania na terytorium RP. Podobny charakter posiada ustawa o grach i zakładach wzajemnych. 


79


Drugą grupę stanowią regulacje wprowadzające ograniczenia podmiotowe w stosunku do osób fizycznych 

niemających obywatelstwa polskiego i stałego miejsca zamieszkania w Polsce. Ustawa o radiofonii i telewizji 

stanowi, że koncesja na działalność gospodarczą w zakresie rozpowszechniania programów telewizyjnych 

i radiowych może być udzielona jedynie osobie fizycznej posiadającej obywatelstwo polskie i stałe miejsce 

zamieszkania w Polsce, lub osobie prawnej, która ma siedzibę w Polsce. 

Opłaty związane z rozpoczęciem i prowadzeniem działalności gospodarczej 

KOSZTY TRANSAKCYJNE 

Koszty transakcyjne to są koszty wynikające ze współdziałania wielu podmiotów gospodarczych. Pojęcie zostało 

wprowadzone przez Ronalda Coase, a rozwinięte przez Oliviera Williamsona w teorii kosztów transakcyjnych. 

Można podzielić na: koszty poszukiwania informacji (typowe koszty 

badania rynku i planowania umów), koszty zarządzania i zawierania 

kontraktów (potrze-bne, aby doprowadzić do zaistnienia transakcji) oraz 

koszty kontroli (koszty zarządzania, kontroli, monitorowania procesów 

i wyników itp.). Koszty transakcyjne stanowią podstawę dochodu praw- 

ników, instytucji finansowych, policji, przedsiębiorców, kierowników, 

urzędników. 

Inny podział kosztów transakcyjnych wyróżnia koszty ex ante 


(koszty przygotowania, negocjowania, zabezpieczenia umowy) oraz koszty 

ex post (koszty niedostosowania umowy, renegocjacji, zarządzania). 

KOSZTY ZAŁOŻENIA SPÓŁKI Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ 

Koszty początkowe związane z rozpoczęciem działalności gospodarczej w formie Sp. z o.o. są stosunkowo 

znaczne i wynoszą: 

koszt sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego, uwierzytelnienia przed notariuszem wzorów 

podpisów członków zarządu, 

wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzone przez wydziały gospodarcze 

Krajowego Rejestru Sądowego w sądach rejonowych (1000 zł), 

ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (500 zł), 

posiadanie niewielkiego kapitału zakładowego (od 8 stycznia 2009 r. co najmniej 5000 zł, do tego dnia wynosił 

50000 zł), 

podatek od czynności cywilno-prawnych tzn. od aktu założycielskiego (umowy spółki), który wynosi 0,5 % od 

wartości kapitału zakładowego lub wartości wkładów wniesionych do spółki, 

koszt opłaty skarbowej od zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie VAT, jeśli podmiot będzie płatnikiem VAT (170 zł). 


Nabywanie nieruchomości 

80 

Nieodłącznym elementem rozpoczęcia działalności gospodarczej jest nabycie nieruchomości. Jest to proces 

oparty m.in. na przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami, Kodeksu postępowania administracyjnego czy 

Kodeksu cywilnego. 

Nieruchomość można 

nabyć od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego (województwa, powiatu, 

gminy), od pośrednika, bezpośrednio od właściciela lub wieczystego użytkownika. W prawie polskim wyróżnia się 

cztery rodzaje nieruchomości: gruntowe, budynkowe, lokalowe, rolne. 

Podstawowym rodzajem nieruchomości są nieruchomości gruntowe, których 

elementami składowymi są 

znajdujące się na nich i trwale z nimi związane budynki, inne urządzenia i rośliny. Jako osobne od gruntu nieruchomości 

mogą zostać wyodrębnione budynki (nieruchomość budynkowa) lub części takich budynków (lokale – nieruchomość 

lokalowa), wówczas stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Z nieruchomościami budynkowymi 

i lokalowymi jest związana przymusowa współwłasność nieruchomości gruntowej, na której są posadowione właściwe 

budynki. 

Nieruchomości rolne są 

to takie, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności 

wytwórczej w rolnictwie. Daną nieruchomość możemy przede wszystkim nabyć na własność lub otrzymać 

w użytkowanie wieczyste – w zależności od statusu prawnego podmiotu, którą nią dysponuje.

Własność to nieograniczone prawo rzeczowe, prawnie zagwarantowana możliwość pełnego 

rozporządzania jakąś rzeczą. Można ją nabyć w wieloraki sposób m.in. przez umowę przeniesienia własności 

(sprzedaż, zamiana, darowizna), nabyciu z mocy samego prawa (zasiedzenie oraz inne przypadki prawa), 

nabyciu na mocy orzeczenia sądowego (np. orzeczenie o zniesieniu współwłasności). Granicami korzystania z rzeczy są 

przepisy ustaw, zasady współżycia społecznego i społeczno-gospodarcze, przeznaczenie danej własności. 

Użytkowanie wieczyste – specyficzne dla polskiego prawa cywilnego, prawo podmiotowe dotyczące 

nieruchomości gruntowej, jeden z trzech rodzajów praw rzeczowych, obok własności i praw rzeczowych ograniczonych 

(m.in. użytkowania). Polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością państwa, gminy 

lub związku gmin osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej niż 40 lat). 

Dotyczy głównie gruntów położonych w granicach administracyjnych miast. 

Przed przystąpieniem do sfinalizowania procesu nabycia nieruchomości należy potwierdzić w księdze 

wieczystej wiarygodność danych dotyczących własności i użytkowania wieczystego, oznaczenia nieruchomości, 

wpisów praw związanych z jej własnością, ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem 

wieczystym oraz wpisów dotyczących hipotek. 

Nieruchomości będące w posiadaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego możemy uzyskać 

w drodze przetargów ustnych, pisemnych, rokowań, czy licytacji – zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych 

(Dz. U. 2004 Nr 19 poz. 177 z późn. zm.). 

Jeżeli nabywamy grunty rolne lub leśne, które chcemy przeznaczyć na cele nierolnicze i nieleśne, 

stosujemy 

przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. 1995 Nr 16 poz. 78 z późn. zm.). 

Ustawa przewiduje, że na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczyć przede wszystkim grunty oznaczone 

w ewidencji gruntów jako nieużytki, a w razie ich braku – inne grunty o najniższej przydatności rolniczej. Proces 

przekształcenia gruntu dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, sporządzonym w trybie 

określonym w przepisach o zagospodarowaniu przestrzennym na wniosek inwestora. Wyłączenie z produkcji rolniczej 

konkretnych gruntów rolnych, które wcześniej zostały przeznaczone w planie zagospodarowania przestrzennego na 

cele nierolnicze, następuje dopiero po wydaniu decyzji zezwalającej na takie wyłączenie. 

Nabycie nieruchomości na własność związane jest ze sporządzeniem w formie aktu notarialnego umowy 

kupna-sprzedaży. Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie 

sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania 

przestrzennego (ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz.U. 2003 Nr 80 poz. 

717 z późn. zm.). 



81


W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów 

zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy, przy czym: 

lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, 

sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji 

o warunkach zabudowy. 

Wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy składa się w urzędzie gminy/miasta (druk wniosku można 

uzyskać w urzędzie w wydziale architektury). Wnioskodawca musi spełnić warunki wymieniane w ustawie z dnia 27 

marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: 

co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób 

pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, 

cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy 

architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu, 

teren ma dostęp do drogi publicznej, 

istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu (z uwzględnieniem przepisów odrębnych) jest wystarczające dla 

zamierzenia budowlanego, 

teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze 

i nieleśne albo jest objęty zgodą uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów według ustawy 

o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r., która została wycofana obecnie obowiązującą ustawą 

o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 

Decyzję wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Decyzję o warunkach zabudowy na terenach 

zamkniętych wydaje wojewoda. Urząd na wydanie decyzji ma dwa miesiące. Od decyzji można się odwołać do 

samorządowego kolegium odwoławczego (SKO) poprzez urząd, który ją wydał. Możliwość taka istnieje w terminie 14 

dni od jej otrzymania. Po upływie tego terminu, decyzja staje się ostateczna. Decyzja jest bezterminowa. Jedynym 

wyjątkiem jest stwierdzenie jej wygaśnięcia przez organ, który wydał decyzję o warunkach zabudowy, w przypadku, 

gdy inny wnioskodawca uzyska pozwolenie na budowę na tej samej działce bądź dla tego terenu zostanie uchwalony 

plan miejscowy, którego ustalenia będą inne niż w wydanej decyzji, chyba że inwestor uzyska już ostateczną decyzję 

o pozwoleniu na budowę. 

Opłata skarbowa od decyzji o warunkach zabudowy wynosi 107 zł według ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. 

o opłacie skarbowej (Dz.U. 2006 Nr 225 poz. 1635 z późn. zm.). 

NABYWANIE NIERUCHOMOŚCI PRZEZ CUDZOZIEMCÓW 

Rozpoczęcie działalności gospodarczej wiąże się niejednokrotnie z koniecznością zakupu nieruchomości przez 

zagranicznych przedsiębiorców. Zasady nabywania nieruchomości przez cudzoziemców reguluje ustawa z dnia 

24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz.U. 2004 Nr 167 poz. 1758 z późn. zm.). Istotne 

zmiany w tej materii wprowadziła ustawa z dnia 20 lutego 2004 r. o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez 

cudzoziemców oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz.U. 2004 Nr 49 poz. 466 z późn. zm.) obowiązująca od dnia 

26 kwietnia 2004 r. Cę z ść przepisów ustawy weszło w życie z dniem wstąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej, 

tj. od 1 maja 2004 r. 

Oznacza to, że z dniem 1 maja 2004 r. nie jest wymagane uzyskanie przez cudzoziemców, będących obywatelami 

lub przedsiębiorcami państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego zezwolenia Ministra Spraw 

Wewnętrznych iAdministracji , z wyjątkiem nabycia: 

nieruchomości rolnych i leśnych, przez okres 12 lat od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii 

Europejskiej, chyba że nabycie nieruchomości rolnych położonych w województwach: kujawsko-pomorskim, 

dolnośląskim, lubuskim, opolskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim 

nastąpiło po upływie 7 lat od dnia zawarcia umowy dzierżawy z datą pewną, jeżeli przez ten okres osobiście 

prowadzili na tej nieruchomości działalność rolniczą oraz legalnie zamieszkiwali na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej, 

drugiego domu, przez okres 5 lat od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, chyba że 

nabywca legalnie, nieprzerwanie zamieszkuje co najmniej 4 lata na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub 

nabywa nieruchomość w celu wykonywania działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług 

turystycznych. 

82

Ogólna zasada stanowi, iż zezwolenia wymagają następujące czynności prawne dokonywane przez 

cudzoziemca: 

nabycie nieruchomości, 

nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Polski, jeżeli: 

w ich wyniku spółka będąca właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości stanie się spółką 

kontrolowaną (gdy przedsiębiorca zagraniczny dysponuje bezpośrednio lub pośrednio powyżej 50 % głosów 

na walnym zgromadzeniu lub na zgromadzeniu wspólników), 

spółka ta jest spółką kontrolowaną, a udziały lub akcje nabywa lub obejmuje cudzoziemiec niebędący 

udziałowcem lub akcjonariuszem spółki. 

fot. W. Zwara - Osiedle mieszkaniowe, Toruń 

Zezwolenie jest wydawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez ministra właściwego do spraw 

wewnętrznych, jeżeli sprzeciwu nie wniesie Minister Obrony Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych, jeżeli 

sprzeciwu również nie wniesie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Uzyskanie przez cudzoziemca nieruchomości 

gruntowej gminy lub Skarbu Państwa w formie użytkowania, najmu czy dzierżawy, nie wymaga wydania zezwolenia 

przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zwolnień, które wymienia ustawa o nabywaniu nieruchomości 

przez cudzoziemców w art. 8 ust. 1. nie stosuje się do nieruchomości położonych w strefie nadgranicznej oraz gruntów 

rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha. 


Koszty związane z nabyciem nieruchomości 


PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH 

Obowiązek uiszczenia tego podatku leży po stronie kupującego. Określa się go na podstawie przeciętnych cen 

stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu 

i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez 

odliczania przejętych przez nabywcę długów i ciężarów. Stawka podatku od sprzedaży nieruchomości a także 

sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości oraz od sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do 

lokalu wynosi 2 %, a od innych praw majątkowych 1 %. Zwolniony od tego podatku jest obrót gospodarstwem rolnym 

(o powierzchni powyżej 1 ha ziemi). 

TAKSA NOTARIALNA 

Wysokość taksy notarialnej za czynności dokonywane przez notariuszy prowadzących kancelarie notarialne 

zawiera rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia z 27 września 2007 r. (Dz.U. 2007 Nr 187 poz. 1336 z późn. zm.) , 

w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. 

W zależności od wartości transakcji taksa notarialna wynosi: 

 

 

 

 

 

do 3000 zł –100 zł, 

powyżej 3000 zł do 10000 zł – 100 zł + 3 % od nadwyżki powyżej 3000 zł, 

powyżej 10000 zł do 30000 zł –310 zł + 2 % od nadwyżki powyżej 10000 zł, 

powyżej 30000 zł do 60000 zł – 710 zł + 1 % od nadwyżki powyżej 30000 zł, 

powyżej 60000 zł do 1000000 zł – 1010 zł + 0,4 % od nadwyżki powyżej 60000 zł, 

83


 

 

 

 

powyżej 1000000 zł do 2000000 zł – 4770 zł + 0,2 % od nadwyżki powyżej 1000000 zł, 

powyżej 2000000 zł – 6770 zł + 0,25 % od nadwyżki powyżej 2000000 zł, nie więcej jednak niż 10000 zł, ale 

w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu 

ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie więcej niż 7500 zł. 

Rozszerzony został katalog czynności, za które notariusz może pobrać jedynie połowę maksymalnej stawki 

m.in.: 

umowę sprzedaży samodzielnego lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość (nieruchomość 

lokalowa) albo budynku mieszkalnego jednorodzinnego, 

umowę sprzedaży nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę budowlaną według ustawy o planowaniu 

i zagospodarowaniu przestrzennym. 

Należy także pamiętać o tym, że stawki te mogą być negocjowane indywidualnie. Do wyliczonych opłat 

zainteresowani muszą jeszcze doliczyć podatek VAT w wysokości 22 %. 

OPŁATA SĄDOWA 

Opłatę stałą w kwocie 200 zł pobiera się od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania 

wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego. 

Opłatę stałą w kwocie 150 zł pobiera się od wniosku o wpis m.in.: własności, użytkowania wieczystego, 

spółdzielczego, własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu 

wspólności majątkowej między małżonkami, własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha, praw osobistych 

i roszczeń. 

Opłatę stałą w kwocie 60 zł pobiera się od wniosku m.in. o: założenie księgi wieczystej, połączenie nieruchomości 

w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości, odłączenie 

nieruchomości lub jej części. 


84

OPŁATY SKARBOWE 

Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu 

Przeniesienie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na rzecz innej 

osoby 

Zatwierdzenie projektu budowlanego 

Wydanie wypisu lub wyrysu ze studium lub planu zagospodarowania przestrzennego: 

1) od wypisu: 

a) do 5 stron 

b) powyżej 5 stron 

2) od wyrysu: 

a) za każdą wchodzącą w skład wyrysu pełną lub rozpoczętą część odpowiadającą 

stronie formatu A4 

b) nie więcej niż 

Pozwolenie wydawane na podstawie przepisów prawa budowlanego: 

1) na budowę obiektu budowlanego oraz urządzeń budowlanych związanych z 

obiektem budowlanym: 

a) budynku przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż 

rolnicza i leśna: 

2 

- za każdy m powierzchni użytkowej 

- nie więcej niż 

b) budynku służącego celom gospodarczym w gospodarstwie rolnym 

c) innego budynku 

d) studni oraz urządzeń do usuwania nieczystości stałych i ścieków 

e) budowli związanych z produkcją rolną 

f) sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, 

gazowych, cieplnych oraz dróg, z wyjątkiem dróg dojazdowych, dojść do budynków 

i zjazdów z drogi, z zastrzeżeniem lit. g 

g) sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, 

gazowych, cieplnych oraz dróg o długości do 1 kilometra 

h) innych budowli 

Przedmiot opłaty skarbowej 

i) urządzeń budowlanych związanych z obiektem budowlanym 

2) na przebudowę lub remont obiektu budowlanego oraz na wznowienie robót 

budowlanych 

Pozwolenie na rozbiórkę obiektu budowlanego 

Stawka 

107 zł 

56 zł 

47 zł 

30 zł 

50 zł 

20 zł 

200 zł 

1zł 

539 zł 

14 zł 

48 zł 

20 zł 

112 zł 

2143 zł 

105 zł 

155 zł 

91 zł 

50 % stawek 

określonych w pkt. 1 

36 zł 


85

CUDZOZIEMIEC W POLSCE 

I W KUJAWSKO-POMORSKIEM 

fot. P. Olbryś

CUDZOZIEMIEC W POLSCE I W KUJAWSKO-POMORSKIEM 

88 

Wybrane ambasady w Polsce 

Argentyna 

ul. Brukselska 9 

03-973 Warszawa 

tel. 022 6176028 

fax 022 6177162 

secons@ikp.atm.com.pl 

Austria 

ul. Gagarina 34 

00-748 Warszawa 

tel. 022 8410081 

fax 022 8410085 

warschau-ob@bmaa.gv.at 

Belgia 

ul. Senatorska 34 



fax 022 8285711 

warsaw@diplobel.com 

Brazylia 

ul. Poselska 11 



fax 022 6178689 

brasil@brasil.org.pl 

Bułgaria 

Al. Ujazdowskie 33/35 


tel. 022 6294071 

fax 022 6282271 

office@bgemb.com.pl 

Chiny 

ul. Bonifraterska 1 


tel. 022 8313836 

fax 022 6354211 

consular@chinaembassy.org.pl 

Czechy 

ul. Koszykowa 18 


tel. 022 5251850 

fax 022 5251898 

warsaw@embassy.mzv.cz 

Dania 

ul. Rakowiecka 19 



fax 022 5652970 

wawamb@um.dk 

Estonia 

ul. Karwińska 1 


tel. 022 8811810 

fax 022 8811812 

embassy@estemb.pl 

Finlandia 

ul. Chopina 4/8 



fax 022 6213442 

sanomat.var@formin.fi 

Francja 

ul. Piękna 1 




consulat@ambafrance-pl.org 

Grecja 

ul. Górnośląska 35 


tel. 022 6229460 

fax 022 6229464 

gremb.war@mfa.gr 

Hiszpania 

ul. Myśliwiecka 4 


tel. 022 6224250 

fax 022 6225408 

emb.esppl@mail.mae.es 

Niderlandy 

ul. Kawalerii 10 



fax 022 8402638 

war@minbuza.pl 

Indie 

ul. Rejtana 15 m. 2-7 



fax 022 8498505 

goi@indem.it.pl 

Irlandia 

ul. Mysia 5 


tel. 022 8496633 

fax 022 8498431 

warsawembassy@dfa.ie 

Japonia 

ul. Szwoleżerów 8 




info-cul@emb-japan.pl 

Litwa 

Al. Ujazdowskie 14 


tel. 022 6253368 

fax 022 6253440 

ambasada@lietuva.pl 

Łotwa 

ul. Królowej Aldony 19 


tel. 022 6174389 

fax 022 6174289 

embassy.poland@mfa.gov.lv 

Maroko 

ul. Starościńska 1 m. 11-12 


tel. 022 8496341 

fax 022 8481840 

info@moroccoembassy.org.pl 

Niemcy 

ul. Jazdów 12 



fax 022 5841739 

zreg@wars.auswaertiges-amt.de 

Norwegia 

ul. Chopina 2A 


tel. 022 6964030 

fax 022 6280938 

emb.warsaw@mfa.no 

Portugalia 

ul. Francuska 37 


tel. 022 5111010 

fax 022 5111013 

embaixada@embport.internetdsl.pl 

Rosja 

ul. Belwederska 25C 


tel. 022 8495111 

fax 022 8494085 

korfwaw@mail.ru 

Serbia 

ul. Rolna 175A/B 


tel. 022 6285161 

022 6256041 

abapl@zigzag.pl 

Słowacja 

ul. Litewska 6 


tel. 022 5258110 

fax 022 5258122 

emb.warsaw@mzr.sk 

Stany Zjednoczone Ameryki 

Al. Ujazdowskie 29/31 



fax 022 5042688 

publicwrw@state.gov 

Szwajcaria 

Al. Ujazdowskie 27 


tel. 022 6280481 

fax 022 6210548 

vertretung@var.rep.adm.ch 

Szwecja 

ul. Bagatela 3 



fax 022 6408983 

ambassaden.warszawa@foreign.ministry.se 

Turcja 

ul. Malczewskiego 32 


tel. 022 6464321 

fax 022 6463757 

turkemb@zigzag.pl 

Ukraina 

Al. Szucha 7 


tel. 022 6224797 

fax 022 6298103 

emb_pl@mfa.gov.ua 

Węgry 

ul. Chopina 2 


tel. 022 6284451 

fax 022 6218561 

mission.vao@kum.hu 

Wielka Brytania 

Al. Róż 1 


tel. 022 3110000 

fax 022 3110311 

info@britishembassy.pl 

Włochy 

Pl. Dąbrowskiego 6 


tel. 022 8263471 

fax 022 8278507 

ambasciata.varsavia@esteri.it

Konsulaty w województwie kujawsko-pomorskim 

Konsulat Republiki Litewskiej 

w Toruniu 

ul. Batorego 5 


tel./fax 056 6583919 

Konsulat Republiki Federalnej 

Niemiec w Bydgoszczy 

ul. Śniadeckich 49/1 


tel. 052 3493059 

fax 052 3212079 

Prawo pobytu 

Przepisy regulujące pobyt cudzoziemców na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (RP) pozwalają na przekro- 

czenie granicy każdemu cudzoziemcowi bez względu na pochodzenie, wyznanie, poglądy społeczne czy polityczne. 

Niemożliwy jest wjazd do kraju dla osób mających problemy z prawem. Nie przekroczy więc legalnie granicy 

cudzoziemiec, który np. został w Polsce skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo popełnione umyślnie na co 

najmniej 3 lata więzienia czy został skazany poza granicami Polski za zbrodnię, podejrzewanyo terroryzm, nielegalny 

przemyt broni, amunicji czy przemyt ludzi. Władze mogą też odmówić wizy niepełnoletniemu obywatelowi innego 

państwa, który pozostaje bez opieki osób pełnoletnich. W sytuacji, kiedy oficer graniczny uzna, iż deklarowany cel 

wjazdu różni się od faktycznego, 

decyzja również będzie odmowna. 

Każdy mieszkaniec Unii Europejskiej (UE) posiada prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu na teryto- 

rium państw członkowskich, z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków ustanowionych w prawie wspólnotowym. Prawo 

wspólnotowe stanowi, że każdy obywatel Unii ma prawo pobytu w przyjmującym państwie członkowskim przez okres 

do 3 miesięcy, a jedynym wymogiem jest posiadanie ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. 

O soby, które chcą legalnie odwiedzić terytorium RP, 

powinny udać się do polskiej placówki dyplomatycznej 

w swoim kraju, gdzie uzyskają pełne informacje, na jakich zasadach mogą przebywać w Polsce. Lista polskich placówek 

konsularnych za granicą jest ogólnie dostępna na stronach internetowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych w wersji 

angielskojęzycznej pod adresem: www.msz.gov.pl. 

W zależności od celu pobytu cudzoziemcy mogą prze- 

bywać w Polsce na podstawie: 

 

 

 

 

Konsulat Republiki Peru w Toruniu 

ul. Moniuszki 46/19 


tel. 056 6585756 

fax 056 6585755 

Konsulat Republiki Słowenii 

w Toruniu 

ul. Rydygiera 30/32 


tel./fax 056 6238890 

ważnego paszportu, którego ważność przekracza co 

najmniej o 3 miesiące datę wyjazdu z Polski, 

wizy pobytowej, 

zezwolenia na pobyt czasowy, 

zezwolenia na pobyt stały. 

Filia Ambasady Francuskiej 

w Warszawie 

Placówka Francji w Toruniu 

ul. Szosa Chełmińska 83 


tel. 056 6220441 

Konsulat Honorowy Królestwa Belgii 

w Bydgoszczy 

ul. Kurpińskiego 12/6A 


tel. 052 5153063 

fax 052 3796273 

Do wniosku o zarejestrowanie pobytu obywatela UE 

dołączyć należy odpowiednio: 

w przypadku pracowników: pisemne oświadczenie pracodawcy 

lub innego podmiotu o zamiarze powierzenia 

mu wykonywania pracy lub zaświadczenie o wykonywaniu 

pracy, 

w przypadku osób pracujących na własny rachunek: odpis 

z Krajowego Rejestru Sądowego, a jeżeli odrębne 

przepisy wymagają takiego wpisu do rejestru – zaświadczenie 

o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, 


w przypadku studentów lub osób odbywających szkolenie zawodowe: zaświadczenie szkoły wyższej o przyjęciu 

na studia lub skierowanie na szkolenie zawodowe. 

Ponadto wymagane są dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń zdrowotnych, pisemne oświadczenie 

o posiadaniu wystarczających środków finansowych do utrzymania siebie i członków rodziny, bez potrzeby korzystania 

ze świadczeń pomocy społecznej lub dowód potwierdzający ich posiadanie. W przypadku małżonka obywatela 

polskiego niezbędny jest dokument potwierdzający zawarcie małżeństwa z obywatelem polskim. 


89


Do wniosku o wydanie karty pobytu członka rodziny obywatela UE dołącza się odpowiednio: zaświadczenie 

o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE wydane obywatelowi UE, z którym członek rodziny przebywa na terytorium 

Polski, fotografie, dokument potwierdzający zawarcie małżeństwa z obywatelem UE (małżonek), dokument potwier- 

dzający istnienie więzi rodzinnych oraz dokument potwierdzający wiek lub poświadczający pozostawanie na 

utrzymaniu obywatela UE (zstępni), dokument potwierdzający istnienie więzi rodzinnych oraz dokument poświad- 

czający pozostawanie na utrzymaniu obywatela UE (wstępni). 

fot. P. Olbryś - Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki, Bydgoszcz 

Po upływie 5 lat nieprzerwanego pobytu na terytorium Polski obywatel UE nabywa prawo stałego pobytu. 

Członek rodziny niebędący obywatelem UE nabywa prawo stałego pobytu po upływie 5 lat nieprzerwanego pobytu na 

terytorium Polski wraz z obywatelem UE. Pobyt uważa się za nieprzerwany, gdy zainteresowany nie opuścił Polski na 

dłużej niż 6 miesięcy w roku (łącznie). Do tego okresu nie zalicza się pobytu poza granicami Polski z powodu odbycia 

obowiązkowej służby wojskowej albo ważnej sytuacji osobistej, w szczególności z powodu: ciąży, porodu, choroby, 

studiów, szkolenia zawodowego, oddelegowania, pod warunkiem, że okres ten jest nie dłuższy niż 12 kolejnych 

miesięcy. Obywatelowi UE, który nabył prawo stałego pobytu wydaje się, na jego wniosek, dokument potwierdzający 

prawo stałego pobytu. Członek rodziny niebędący obywatelem UE, który nabył prawo stałego pobytu, jest obowiązany 

uzyskać kartę stałego pobytu członka rodziny obywatela UE. 

Wniosek o przyznanie prawa pobytu należy złożyć osobiście do wojewody, właściwego ze względu na miejsce 

pobytu obywatela UE w Polsce. Do wniosku o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu lub karty 

stałego pobytu członka rodziny obywatela UE dołączyć należy fotografie oraz okazać ważny dokument podróży. 

Obywatel UE może również okazać inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo. 

Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki 

ul. Jagiellońska 3, 85-950 Bydgoszcz 

tel. 052 3497913, fax 052 3497294 

Wydział Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców 

tel. 052 3497240, fax 052 3497242 

Delegatury Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego: 

90 

Delegatura Kujawsko-Pomorskiego 

Urzędu Wojewódzkiego w Toruniu 

Pl. Teatralny 2 


tel. 056 6226564 

fax 056 6226565 

Delegatura Kujawsko-Pomorskiego 

Urzędu Wojewódzkiego we Włocławku 

ul. Brzeska 8 


tel. 054 2314260, 2314270 

fax 054 2314363

Zasadą jest, iż po przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, cudzoziemiec zobowiązany jest 

zameldować się na pobyt czasowy we właściwym miejscowo urzędzie miasta lub gminy najpóźniej przed 

upływem 4 doby, licząc od przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej. 

OPŁATY: 

zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE; przy odbiorze zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu 

obywatela UE okazuje się ważny dokument potwierdzający tożsamość oraz dowód uiszczenia opłaty w wysokości 

1 zł. 

karta pobytu/stałego pobytu obywatela UE (lub członka rodziny); za wydanie karty pobytu pobiera się opłatę 

w wysokości 50 zł. Cudzoziemiec jest zobowiązany odebrać kartę pobytu osobiście. Po odebraniu dokumentu 

potwierdzającego nabycie polskiego obywatelstwa, cudzoziemiec zobowiązany jest niezwłocznie zwrócić kartę 

pobytu organowi, który ją wydał. 

Obywatelom 

państw, z którymi Rzeczpospolita Polska podpisała dwustronne umowy o zniesieniu obowiązku 

wizowego do przekroczenia granicy, 

wystarczy jedynie ważny paszport. Czas pobytu na podstawie paszportu jest 

jednak ograniczony, najczęściej do 90 dni. W tej grupie są także kraje, których obywatele mogą przebywać w Polsce na 

podstawie paszportu krócej niż 90 dni (np. obywatele Singapuru – 30 dni). 

W zależności od podpisywania kolejnych umów międzynarodowych lista krajów, których obywatele mogą 

przekraczać granicę Rzeczypospolitej Polskiej nieustannie się powiększa. Obecnie są na niej m.in.: Andora, Argentyna, 

Boliwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Honduras, Hongkong, Islandia, Izrael, Japonia, Korea Południowa, Kostaryka, 

Lichtenstein, Malezja, Meksyk, Monako, Nikaragua, Norwegia, Panama, Paragwaj, San Marino, Singapur, Szwajcaria, 

Urugwaj, USAoraz wszystkie państwa będące członkami Unii Europejskiej. 

Ruch wizowy 

W rozumieniu przepisów prawa Rzeczpospolitej Polskiej tryb wizowy jest podstawowym trybem udzielania 

zezwolenia na wjazd do kraju. O wizę cudzoziemiec występuje w polskiej placówce konsularnej za granicą. Musi być 

przygotowany na podanie swoich danych osobowych, wskazanie deklarowanego terminu pobytu na terytorium 

Rzeczpospolitej Polskiej i podanie m.in. celu wizyty. Konsul potwierdzi przyjęcie wniosku wizowego stosowną 

pieczęcią w paszporcie. Zależnie od rodzaju wizy i okresu ważności opłaty za wizę wynoszą od 10 do 80 euro. 

W związku z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej ponownie wprowadzono ruch wizowy z Białorusią, Rosją 

i Ukrainą. Dzięki podpisaniu umowy o stałym ruchu granicznym między Polską a Ukrainą mieszkańcy 50-kilometrowej 

strefy przygranicznej mogą odwiedzać Polskę bez wiz na podstawie specjalnych zezwoleń. W zależności od celu wjazdu 

i pobytu w paszporcie wnioskodawcy może znajdować się wiza: 


fot. T. Zalewski - Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ignacego Paderewskiego, Bydgoszcz 

91


 

 

 

 

 

 

 

lotniskowa, 

tranzytowa, 

wjazdowa w celu: 

przesiedlenia się jako członek najbliższej rodziny repatrianta, 

realizacji zezwolenia na zamieszczenie na czas oznaczony lub zezwolenie na osiedlenie się. 

pobytowa w celu: 

turystycznym, 

odwiedzin, 

udziału w imprezach sportowych, 

prowadzenia działalności gospodarczej, 

prowadzenia działalności kulturalnej lub udziału w konferencjach międzynarodowych, 

wykonania zadań służbowych oraz przedstawicieli organu państwa obcego oraz organizacji międzynarodowych, 

udziału w postępowaniu w sprawach o udzielenie azylu, 

wykonania pracy, 

naukowym, szkoleniowym, dydaktycznym – z wyłączeniem wykonywania pracy zarobkowej, 

korzystania z ochrony czasowej. 

dyplomatyczna, 

służbowa, 

kurierska. 

Wiza wjazdowa pobytowa uprawnia do wjazdu i nieprzerwanego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej lub kilku pobytów następujących po sobie , trwających przez okres nieprzekraczający łącznie w przypadku: 

wizy krótkoterminowej, 

wizy długoterminowej. 

Okres ważności wizy pobytowej długoterminowej może wynosić do 5 lat. Organ wydający wizę określa 

w dokumencie: okres ważności wizy, w którym może nastąpić wjazd na terytorium kraju i musi nastąpić wyjazd 

cudzoziemca, okres pobytu cudzoziemca w okresie ważności wizy oraz cel wjazdu i pobytu w Polsce. Wiza w paszporcie 

cudzoziemca nie daje jeszcze gwarancji wjazdu na obszar Rzeczpospolitej Polskiej. Bardzo istotną sprawą, która 

z pewnością zainteresuje władze graniczne, jest możliwość finansowego utrzymania się w trakcie pobytu w kraju. 

Cudzoziemiec powinien na żądanie organu granicznego okazać środki niezbędne do pokrycia kosztów wjazdu, 

pobytu i wyjazdu z kraju. Może to być gotówka w walucie polskiej (złotych polskich) lub w walutach wymienialnych. Prawo 

do wjazdu daje też ważna karta kredytowa bądź czek turystyczny. Może to też być potwierdzone pieczęcią banku i pod- 

pisem upoważnionego pracownika zaświadczenie o posiadaniu odpowiednich środków finansowych w banku, mającym 

siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, wystawione najpóźniej na miesiąc przed datą przekroczenia granicy. 


92 

Wysokość środków finansowych, które powinien posiadać cudzoziemiec wjeżdżający na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej i dokumentów, które mogą potwierdzać posiadanie tych środków oraz cel przekroczenia granicy reguluje Rozpo- 

rządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 września 2003 r. (Dz.U. 2003 Nr 178 poz. 1748 z późn. zm.).

Na każdy dzień pobytu cudzoziemiec powinien posiadać równowartość 100 zł, a dziecko do 16 roku 

życia – 50 zł. Jednak kwota ta dla osoby dorosłej nie może być niższa niż równowartość 500 zł, a dla dziecka do 

16 roku życia – 300 zł. Jeżeli czas pobytu nie przekracza 3 dni, to wymagana jest – odpowiednio: równowartość 300 

i 150 zł. Władze graniczne sprawdzają, czy osoba przekraczająca granicę jest w stanie pokryć koszty eksploatacji 

samochodu, którym będzie poruszać się po polskich drogach. Ponadto cudzoziemiec wjeżdżający na terytorium 

Rzeczpospolitej Polskiej powinien dysponować kwotą 300 zł na każdy dzień pobytu w celu umożliwienia mu pokrycia 

kosztów leczenia albo równowartością tej kwoty w walutach obcych. 

Dokumentem potwierdzającym możliwość utrzymania się cudzoziemca przyjeżdżającego do Polski jest zapro- 

szenie, wystawione przez obywatela polskiego, zamieszkałego na terenie kraju lub cudzoziemca przebywającego 

w Polsce legalnie przez co najmniej 5 lat przed wystawieniem zaproszenia. Władze graniczne będą honorowały jedynie 

oryginał zaproszenia wystawiony na druku urzędowym i zarejestrowany w rejestrze zaproszeń, prowadzonym przez 

wojewodę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania zapraszającego. Wojewoda odmówi wpisu do ewidencji 

zaproszeń, jeżeli osoba lub instytucja zapraszająca nie będzie potrafiła udowodnić i nie zobowiąże się, że jest w stanie 

pokryć wszelkie koszty pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, w tym koszty ewentualnego 

leczenia. 

Zasady zatrudniania cudzoziemców 

Podstawowym aktem prawnym regulującym zagadnienie zatrudniania cudzoziemców w Polsce jest ustawa 

z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2008 Nr 69 poz. 415 z późn. zm.). 

Wykonywanie pracy przez cudzoziemca oznacza: zatrudnienie, wykonywanie innej pracy zarobkowej (na 

podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej) lub pełnienie funkcji w zarządach osób prawnych prowadzących 

działalność gospodarczą. 

Ogólną zasadą uregulowaną w art. 87 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest dopuszczalność 

świadczenia pracy przez cudzoziemców na terenie Rzeczypospolitej Polskiej pod warunkiem uzyskania 

odpowiedniego zezwolenia wydanego przez wojewodę właściwego miejscowo dla siedziby pracodawcy ubiegającego 

się o zezwolenie. Zezwolenie na pracę wydawane jest na pisemny wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie 

pracy cudzoziemcowi. 

Zatrudnienie cudzoziemca lub powierzenie mu innej pracy zarobkowej jest możliwe po otrzymaniu przez 

pracodawcę zezwolenia na wykonywanie pracy przez cudzoziemca z jednoczesnym posiadaniem potwierdzenia 

uregulowania pobytu na terytorium Polski. 

Cudzoziemcy spoza Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego muszą poddać się stosownej 

procedurze, by legalnie podjąć pracę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. 


fot. A. Goiński (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora) - Zakład Orion Electric Poland 

93


WYDAWANIE ZEZWOLEŃ NA PRACĘ DLA CUDZOZIEMCÓW 

Wydawanie zezwoleń reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2009 roku 

w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz.U. 2009 Nr 16 poz. 84). 

Rozporządzenie określa następujące typy zezwoleń na pracę: 

A – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy 

z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej 

działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 

B – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej 

wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji przez okres przekraczający 

6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, 

C – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium 

Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu 

podmiotu zagranicznego, jego podmiotu 

zależnego lub podmiotu powiązanego 

długoterminową umową o współpracy 

z pracodawcą zagranicznym, 

D – dotyczy cudzoziemca wykonującego 

pracę u pracodawcy zagranicznego, nieposiadającego 

oddziału, zakładu lub innej formy 

zorganizowanej działalności na terytorium 

Rzeczypospolitej Polskiej, delegowanego 

na terytorium Rzeczypospolitej 

Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze 

tymczasowym i okazjonalnym 

(usługa eksportowa), 

E – dotyczy cudzoziemca wykonującego 

pracę u pracodawcy zagranicznego, 


delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 3 miesiące w ciągu kolejnych 6 

miesięcy w innym celu niż wskazany w pkt. 2-4. 

Wojewoda wydaje zezwolenie na pracę w przypadku zezwolenia typu A– bez uwzględnienia informacji starosty 

dla osób wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie 

określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe 

warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców. 

W przypadku zezwolenia typu B – bez uwzględnienia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej 

straty) przez podmiot powierzający wykonywanie pracy jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych 

94 

fot. T. Żmijewski (z archiwum ATOS Origin)

w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku i informacji o stanie zatrudnienia za okres roku 

poprzedzającego złożenie wniosku, w przypadku cudzoziemca, który: 

w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę ukończył szkołę lub uczelnię 

wyższą z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo innego państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego 

lub Konfederacji Szwajcarskiej, 

przez 3 lata poprzedzające złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na zamieszkanie przebywał legalnie na 

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca pracodawca 

winien przedłożyć dokumenty potwierdzające wypełnianie przez cudzoziemca ww. wymogów. 

fot. z archiwum P.V. Prefabet Kluczbork S.A. 

Uzyskanie zezwolenia na pracę daje prawo ubiegania się przez cudzoziemca o dokumenty legalizujące jego 

pobyt w Polsce, którymi są zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony lub wiza. 

Od 1 lutego 2009 r. zezwolenie jest wydawane na okres do 3 lat i może być przedłużone, a w przypadku cudzoziemców 

będących w zarządach firm zatrudniających powyżej 25 pracowników – do lat 5. 

Opłaty 

Opłaty związane ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca lub jego przedłużenie 

według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 października 2007 r. w sprawie wysokości wpłaty 

dokonywanej w związku ze złożeniem wniosku o wydanie pozwolenia na pracę (Dz.U. 2007 Nr 195 poz. 1409) wynoszą: 

50 zł - w przypadku gdy pracodawca zamierza powierzyć wykonywanie pracy na okres nieprzekraczający 

3 miesięcy; 

100 zł - w przypadku gdy pracodawca albo podmiot, o którym mowa w art. 88 ust. 16 ustawy, zamierza 

powierzyć cudzoziemcowi wykonywanie pracy na okres dłuższy niż 3 miesiące; 

200 zł - w przypadku gdy pracodawca albo podmiot, o którym mowa w art. 88 ust. 16 ustawy, zamierza 

delegować do Polski cudzoziemca w celu realizacji usługi eksportowej. 

W przypadku złożenia wniosku o przedłużenie zezwolenia na pracę cudzoziemca pracodawca dokonuje wpłaty 

odpowiednio w wysokości połowy kwoty określonej dla wniosków o wydanie zezwolenia. Wskazaną kwotę należy 

wpłacić na konto bankowe urzędu. Wnioski o wydawanie zezwoleń na zatrudnienie cudzoziemców w Polsce złożone 

wraz z kompletem wymaganych dokumentów są rozpatrywane zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego 

bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych do dwóch miesięcy 

od dnia wszczęcia postępowania. Zezwolenie jest wystawiane w trzech jednobrzmiących egzemplarzach. Jeden 

egzemplarz zostaje u wojewody, dwa egzemplarze otrzymuje pracodawca, który następnie przekazuje jeden z nich 

cudzoziemcowi. Wypełniony wniosek wraz z wymaganymi dokumentami powinien być złożony minimum 30 dni 

przed planowanym terminem zatrudnienia cudzoziemca. Cudzoziemca można zatrudnić dopiero po wydaniu przez 

wojewodę zezwolenia na wykonywanie pracy. 

ZATRUDNIENIE BEZ KONIECZNOŚCI UZYSKIWANIA ZEZWOLENIA NA PRACĘ 

W określonych przypadkach (kategoriach zawodowych) pracodawca polski może zatrudnić cudzoziemców bez 

konieczności uzyskania zezwolenia wydawanego przez wojewodę właściwego miejscowo dla siedziby pracodawcy, 

który ubiega się o zezwolenie. Przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określają status 


95


96 

cudzoziemców, którzy nie muszą uzyskiwać zezwolenia na pracę w Polsce, jak również wskazują akty prawne 

regulujące zatrudnianie pracowników zagranicznych, którzy z takiego obowiązku zostali zwolnieni. 

Grupy osób oraz cudzoziemców, którzy zostali zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę 

określone zostały w art. 87 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Rozporządzenie Ministra Pracy 

i Polityki Społecznej z dnia 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności 

uzyskania zezwolenia na pracę (Dz.U. 2006 Nr 156 poz. 1116 z późn. zm.) określa cudzoziemców zwolnionych z obowiązku 

posiadania zezwolenia na pracę. 

Zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę są m.in.: 

obywatele państw graniczących z Rzeczpospolitą Polską oraz państw, z którymi Rzeczpospolita Polska 

współpracuje w zakresie migracji zarobkowych w ramach partnerstwa na rzecz mobilności, ustanowionego 

między tymi państwami a Unią Europejską, którzy wykonują pracę w okresie nieprzekraczającym 


sześciu miesięcy w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy, na podstawie oświadczenia podmiotu o zamiarze 

powierzenia im wykonywania pracy, zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu 

na miejsce zamieszkania lub siedzibę składającego oświadczenie. Przepisy zezwalające na zatrudnienie bez 

zezwolenia na pracę przez sześć miesięcy w ciągu jednego roku obowiązują w stosunku do obywateli Rosji, 

Ukrainy, Białorusi i Mołdawii. 

obywatele państw graniczących z Rzeczpospolitą Polską oraz państw, z którymi Rzeczpospolita Polska współpracuje 

w zakresie migracji zarobkowych w ramach partnerstwa na rzecz mobilności, ustanowionego między 

tymi państwami a Unią Europejską, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie 

zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z wykonywaniem pracy, którzy wykonują 

w okresie ważności tego zezwolenia pracę inną, w stosunku do pracy będącej przyczyną udzielenia im 

zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, na podstawie oświadczenia podmiotu o zamiarze powierzenia 

im wykonywania pracy innej niebędącej przyczyną udzielenia zezwolenia na zamieszkanie, zarejestrowanego 

w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę składającego 

oświadczenie. 

obywatele delegowani na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez pracodawcę zagranicznego, jeżeli zachowują 

oni miejsce stałego pobytu za granicą, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, w celu: 

wykonywania prac montażowych, konserwacyjnych lub naprawy, dostarczonych kompletnych 

technologicznie urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, jeżeli pracodawca zagraniczny jest ich 

producentem, 

dokonania odbioru zamówionych urządzeń, maszyn, innego sprzętu lub części, wykonanych przez przedsiębiorcę 

polskiego, 

przeszkolenia pracowników pracodawcy polskiego będącego odbiorcą urządzeń, konstrukcji, maszyn 

lub innego sprzętu, o których mowa w pkt. 1, w zakresie jego obsługi lub użytkowania, 

montażu i demontażu stoisk targowych, jak i opieki nad nimi, jeżeli wystawcą jest pracodawca zagraniczny, 

który deleguje ich w tym celu. 

Na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007 roku o Karcie Polaka (Dz.U. 2007 Nr 180 poz. 1280 z późn. zm.) 

obywatele Ukrainy, Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Rosji, Gruzji, Kazachstanu, Mołdawii, Armenii, Azerbejdżanu,

Uzbekistanu, Turkmenistanu, Tadżykistanu i Kirgizji mogą w Polsce podejmować pracę bez zezwolenia 

i zakładać firmy jak obywatele Polski jeśli: 

język polski uważają za ojczysty i znają w stopniu podstawowym; oceni to konsul podczas rozmowy kwalifikacyjnej 

albo pracownik organizacji pozarządowej, która pomaga obywatelom polskim mieszkającym za 

wschodnią granicą, 

fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Grudziądzu 

znają i kultywują polskie zwyczaje, 

co najmniej jedno z ich rodziców lub dziadków albo oboje pradziadkowie byli narodowości polskiej lub mieli 

polskie obywatelstwo; w zamian mogą przedstawić zaświadczenie o swoim aktywnym działaniu na rzecz języka 

i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej w ciągu 3 lat, 

złożą deklarację o przynależności do narodu polskiego; przyjmie je konsul albo urzędnik organizacji 

pozarządowej, o której mowa wyżej. 

ZATRUDNIANIE OBYWATELI UNII EUROPEJSKIEJ 

ORAZ OBYWATELI PAŃSTW EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO 

Zgodnie z obowiązującą zasadą swobody przepływu osób (art. 39 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę 

Europejską), cudzoziemcy – obywatele Unii – nie potrzebują uzyskiwać pozwolenia na pracę w Polsce. Od dnia 17 

stycznia 2007 r. obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego 

posiadają swobodny dostęp do polskiego rynku pracy. 



Ubezpieczenia dotyczące cudzoziemców 

UBEZPIECZENIA PRACOWNICZE 

Cudzoziemców zatrudnionych na terenie Polski obowiązuje ustawa z 13 października 1998 r. o systemie 

ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2007 Nr 11 poz. 74) . W ustawie przyjęta została zasada równego traktowania 

wszystkich ubezpieczonych bez względu na ich pochodzenie. Oznacza to, że do wszystkich zatrudnionych w Polsce na 

umowę o pracę mają zastosowanie takie same warunki objęcia systemem obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. 

Ubezpieczeniom tym podlegają zatem (niezależnie od pochodzenia) osoby mające stałą pracę, czyli zatrudnione na 

97


98 

umowę o pracę oraz pracujące na umowę zlecenie. W tym miejscu warto zaznaczyć, że składką na ubezpieczenie 

społeczne nie są w Polsce obciążone umowy o dzieło. 

Obowiązkowa składka ubezpieczenia społecznego zawiera cztery elementy: ubezpieczenie emerytalne, 

rentowe, chorobowe i wypadkowe. Element składki przeznaczony na ubezpieczenie emerytalne odkładany 

jest (zgodnie z reformą emerytalną przeprowadzoną w Polsce w 1999 r.) na indywidualnym koncie pracownika, 

z którego to konta w przyszłości będzie pobierana emerytura. Element rentowy składki przeznaczony jest 

na zabezpieczenie w przypadku inwalidztwa – całkowitego lub częściowego – i w związku z tym niezdolności 

do pracy. Opłacając ubezpieczenie chorobowe w ramach obowiązkowej składki pracownik w przypadku zachorowania 

uzyskuje świadczenie w wysokości 80 % pensji. Z tego samego tytułu kobietom wypłacany jest zasiłek macierzyński 

oraz wychowawczy. Z kolei część składki ubezpieczenia wypadkowego pobierana jest w związku z możliwością zajścia 

wypadku w miejscu pracy lub długotrwałej choroby zawodowej. 

Zgodnie z obecnie obowiązującymi w Polsce przepisami to pracodawca obowiązany jest zgłosić do ubezpieczeń 

społecznych wszystkich zatrudnionych pracowników, jak również za wszystkich pracowników obowiązany jest 

opłacać składki na ubezpieczenie społeczne w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego 

stosunku. 

Po rozwiązaniu umowy o pracę cudzoziemiec może dobrowolnie kontynuować ubezpieczenie emerytalne i ren- 

towe. W tym celu powinien złożyć wniosek o objęcie tymi ubezpieczeniami do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) 

– państwowej agendy odpowiedzialnej m.in. za zbieranie składek na ubezpieczenie społeczne i wypłacanie świadczeń. 

Na mocy umów międzynarodowych Polski z poszczególnymi państwami ubezpieczony, za którego odprowadzane były 

w Polsce składki na ubezpieczenie emerytalne, będzie otrzymywał z budżetu polskiego państwa emeryturę. Jej 

wysokość będzie uzależniona od wysokości zarobków oraz czasu pracy w Polsce. 

SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE Z PODZIAŁEM NA CZĘŚĆ PŁACONĄ PRZEZ PRACOWNIKA I PRACODAWCĘ 

NA ROK 2009 

Rodzaj ubezpieczenia 

Emerytalne 

Rentowe 

Wypadkowe 

Chorobowe 

Pozostałe składki 

Fundusz Pracy 

Fundusz Gwarantowanych 

Świadczeń Pracowniczych 

Każdy pracodawca obowiązany jest do uiszczania składki na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 

Obowiązek opłacania składki na ten Fundusz oraz jej wysokość jest m.in. uzależniona od liczby osób 

zatrudnionych, kwoty przeciętnego wynagrodzenia oraz liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych. 


UBEZPIECZENIA ZDROWOTNE 

Procent składki łącznie 

19,52 % wynagrodzenia 

6 % wynagrodzenia 

0,67 % do 3,33 % wynagrodzenia w zależności 

od poziomu ryzyka zawodowego w danym sektorze 




pracodawca 

9,76 % 

Podział składki 

pracownik 

Opieka zdrowotna w Polsce funkcjonuje obecnie w oparciu o centralny państwowy budżet przeznaczony na cele 

ochrony zdrowia zwany Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ). Składkę na ubezpieczenie zdrowotne, 

obok składki 

na ubezpieczenie społeczne, 

obowiązani są płacić wszyscy mający stałą pracę, czyli zatrudnieni na umowę o pracę bądź 

pozostający w stosunku pracy wykonując umowę zlecenie. Dotyczy to również cudzoziemców zatrudnionych w Polsce. 

Podobnie jak w przypadku obowiązkowej składki ubezpieczenia społecznego składkę płaci pracodawca. 

Ubezpieczeni w NFZ mają na zasadach określonych w ustawie prawo do świadczeń zdrowotnych mających na 

celu zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie oraz zapobieganie 

niepełnosprawności i jej ograniczanie. Zatem zatrudnieni na terenie Polski cudzoziemcy mają zapewnioną obecnie 

niemal pełną gamę usług medycznych, łącznie ze specjalistycznym leczeniem szpitalnym, przeprowadzaniem operacji 

i pobytem w sanatoriach. W ramach ubezpieczenia można też wezwać karetkę pogotowia, która przetransportuje 

chorego do szpitala. 

4,5 % 

0,67 % - 3,33 % 

- 

0,10 % 

9,76 % 

1,5 % 

- 

2,45 % 

2,45 % - 

-

Prócz obowiązkowego ubezpieczenia dla cudzoziemców zatrudnionych w oparciu o umowy o pracę 

lub zlecenia, istnieje kategoria cudzoziemców mających prawo na własny wniosek przystąpić do 

dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce na zasadach 

określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków 

publicznych (tekst jednolity Dz.U. 2008 Nr 164 poz.1027) mają prawo m.in.: 

osoby posiadające obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego 

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), zamieszkujące na terytorium państwa 

członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego EFTA, 


osoby nieposiadające obywatelstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego 

EFTA – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przebywające na terytorium 

Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy pobytowej w celu wykonywania pracy, zezwolenia 

na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta 

długoterminowego Wspólnot Europejskich, zgody na pobyt tolerowany, lub osoby, które uzyskały 

w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo korzystają z ochrony czasowej 

na jej terytorium. 

Ubezpieczeniom zdrowotnym podlegają również rodziny wymienionych grup osób przebywające w Polsce. 

Ubezpieczony zgłaszający się do publicznego zakładu opieki zdrowotnej jest obowiązany przedstawić kartę 

ubezpieczenia zdrowotnego. Ponadto chcąc w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej skorzystać z usługi lekarza 

specjalisty powinien najpierw uzyskać skierowanie od lekarza rodzinnego. W stanach bezpośredniego zagrożenia życia 

lub porodu świadczenia zdrowotne są udzielane bez wymaganego skierowania. 

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne od marca 2009 do grudnia 2009 

r. stanowi kwota 

zadeklarowana, nie niższa niż 2491, 57 zł (75 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw 

w IV kwartale 2008 

r., włącznie z wypłatami z zysku). 

Podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w marcu, kwietniu i maju 2009 r. nie mogła 

przekraczać miesięcznie kwoty 7741, 38 zł (tj. 250 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale 

2008r.). Składka wypadkowa od 1 kwietnia 2009r. wynosi 0,67-3, 33% podstawy wymiaru. W 2009r. składka na Fundusz 

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi 0,10 % podstawy wymiaru składek oraz składka na Fundusz Pracy 

wynosi 2,45 % podstawy wymiaru składek – zgodnie z ustawą budżetową na rok 2009 (Dz.U. 2009 Nr 10 poz. 38 

z późn. zm.). 

Podstawa prawna: 

ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2007 Nr 11 poz. 74 z późn. zm.), 

ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób 

zawodowych (Dz.U. 2002 Nr 199 poz. 1673 z późn. zm.), 

ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 

2008 Nr 164 poz. 1027 z późn. zm.). 


99


Od momentu członkostwa RP w Unii Europejskiej 

wszyscy obywatele państw członkowskich mają prawo 

do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w tzw. nagłych 

przypadkach na identycznych prawach jak Polacy. Przed 

wyjazdem powinni jednak, zgodnie z systemem 

koordynacji w zakresie świadczeń medycznych 

obowiązujących we wszystkich państwach UE, 

zaopatrzyć się w formularz E-111, który gwarantuje 

dostęp do świadczeń zdrowotnych. Na mocy umów 

bilateralnych z takiej pomocy mogą korzystać również 


obywatele Rosji, Albanii i Bułgarii. W razie potrzeby nieubezpieczeni mogą za opłatą skorzystać z usług publicznych 

zakładów opieki zdrowotnej. Dotyczy to zarówno jednorazowej porady u lekarza specjalisty, jak i leczenia szpitalnego. 

Istotne jest to, że opłaty za tego rodzaju usługi w państwowej służbie zdrowia są zwykle znacząco niższe w porównaniu 

z sektorem prywatnych usług medycznych. 

UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ 

Przekraczając samochodem polską granicę cudzoziemiec obowiązany jest wykupić na cały okres pobytu 

ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zwane popularnie „Zieloną Kartą”. Polska jest bowiem sygnatariuszem 

szeroko rozpowszechnionego międzynarodowego systemu „Zielonej Karty”. Ubezpieczenie najlepiej wykupić 

w swoim kraju, wówczas jest znacznie tańsze niż w przypadku kupowania go na granicy. Zielona Karta stanowi ochronę 

od odpowiedzialności cywilnej posiadacza samochodu, lub kierującego nim, w przypadku wyrządzenia szkód osobom 

trzecim w związku z ruchem pojazdu. Ubezpieczenie gwarantuje, że w razie wyrządzenia szkody to zakład 

ubezpieczeń, a nie sprawca wypadku, wypłaci poszkodowanemu odszkodowanie. 

POLSKA W OBSZARZE SCHENGEN 

Istotą integracji europejskiej z punktu widzenia obywatela państwa członkowskiego UE jest prawo do swobod- 

nego podróżowania, podejmowania pracy, studiowania i zamieszkania w dowolnym kraju UE. Stanowią o tym traktaty 

unijne podpisane w Schengen. Polska wstępując do Unii w 2004 r. musiała przyjąć Układ z Schengen w momencie akcesji 

do UE. Poza zniesieniem kontroli na granicach wewnętrznych układ ten nakłada pewne obowiązki. Mianowicie, chodzi 

o wzmocnienie kontroli na granicach zewnętrznych UE oraz pogłębianie współpracy międzynarodowej w zakresie 

zwalczania różnych form przestępczości. 

W nocy z 20 na 21 grudnia 2007 r. nastąpiło zniesienie kontroli na granicach lądowych pomiędzy dziewięcioma 

nowymi państwami Unii Europejskiej tj. Polską, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Maltą, Słowacją, Słowenią, Węgrami, 

a dotychczasowymi członkami strefy Schengen. Zniesienie kontroli na lotniskach nastąpiło 30 marca 2008 r. Tym samym 

obywatele Polski oraz obcokrajowcy posiadający kartę stałego pobytu w Polsce uzyskali 

możliwość jeszcze 

swobodniejszego niż dotychczas podróżowania po Europie. Po włączeniu do obszaru Schengen dziewięciu nowych 

państw UE, strefa obejmuje znaczną część kontynentu europejskiego: 22 państwa UE oraz Norwegię, 

Islandię 

i Szwajcarię. 

Wejście do strefy oznacza, że Polska będzie wydawała obywatelom państw trzecich objętych obowiązkiem 

wizowym ujednolicone wizy Schengen. Osoba spoza krajów grupy Schengen zapłaci za wizę 60 euro. Obywatel Rosji 

i Ukrainy dzięki zawartym umowom zapłaci 35 euro. 

Przepisy dla kierowców 


Osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą, określone w konwencjach o ruchu drogowym, może 

kierować odpowiednim pojazdem silnikowym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w okresie 6 miesięcy od daty 

rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu. Po upływie tego czasu może otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii 

po oddaniu zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy. 

Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym, dodatkowym 

warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest zdanie części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie 

uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu. 

Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, prawa jazdy wydane przez państwa członkowskie UE są uznawane 

w Polsce i zachowują ważność do daty określonej w dokumencie. Chociaż istnieje odpowiednia regulacja prawna,

obywatel UE nie ma obowiązku wymiany posiadanego prawa jazdy na wzór polski. W przypadku 

wygaśnięcia ważności lub utraty dokumentu w celu wyrobienia nowego prawa jazdy nie trzeba ponownie 

zdawać egzaminów. 

Prowadząc samochód na terytorium RP kierowca jest zobowiązany posiadać przy sobie dokument rejestracyjny 

pojazdu oraz dokument potwierdzający wykupienie polisy OC i prawo jazdy. Istnieje również obowiązek zapinania 

pasów bezpieczeństwa (zarówno na przednim, jak i tylnim siedzeniu) oraz usadowienie dziecka do lat 12 i wzroście do 

150 cm w atestowanym foteliku. Rozmowa przez telefon komórkowy podczas prowadzenia samochodu jest zabroniona 

– można natomiast korzystać z tzw. „zestawu głośnomówiącego”. Maksymalny dopuszczalny poziom alkoholu we krwi 

podczas kierowania pojazdem wynosi w Polsce do 0,2 promila. 

Maksymalne dopuszczalne prędkości na drogach w Polsce wynoszą: 

w obszarze zabudowanym: 

w godzinach 05.00-23.00 – 50 km/h, 

w godzinach 23.00-05.00 – 60 km/h, 

poza obszarem zabudowanym – 90 km/h, 

w strefie zamieszkania – 20 km/h, 

na drodze ekspresowej dwujezdniowej – 110 km/h, 

na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej o co najmniej dwóch pasach 

przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu – 100 km/h, 

na autostradzie – 130 km/h, 

z przyczepą – 70 km/h (na autostradach – 80 km/h). 

Przez cały rok obowiązuje używanie w dzień świateł mijania 

lub świateł do jazdy dziennej. Przednie światła przeciwmgłowe 

mogą być używane wyłącznie podczas mgły, ulewnego deszczu lub 

na oznakowanej drodze krętej. Tylne światła przeciwmgłowe wolno 

włączyć tylko wówczas, gdy widoczność spadnie do 50 metrów. 

Pojazd musi być obowiązkowo wyposażony w trójkąt odblaskowy. 

Samochód musi być oznaczony znakiem określającym państwo, 

w którym jest zarejestrowany. Zabronione jest wyposażanie pojazdu 

w urządzenia typu antyradar, informujące o działaniu sprzętu 

kontrolno-pomiarowego lub zakłócające jego pracę. 



101

ŻYCIE W KUJAWSKO-POMORSKIEM 

fot. P. Olbryś


Standard życia 

Województwo kujawsko-pomorskie oferuje swoim gościom pełne zaplecze związane z obsługą biznesową m.in. 

w zakresie bankowości, transportu, budownictwa, a także kultury i życia towarzyskiego. Rozbudowana sieć uczelni, 

szkół i przedszkoli (zarówno publicznych, 

jak i niepublicznych) gwarantuje mieszkańcom wysoki stopień rozwoju 

cywilizacyjnego. Mieszkańcy województwa mają również szeroki dostęp do dóbr kultury i sztuki. Ponadto na terenie 

całego regionu jest wysoko rozwinięta sieć punktów usługowo-handlowych. 

fot. P. Olbryś - ul. Dł uga, 

Bydgoszcz 

W świetle badań opinii publicznej województwa kujawsko-pomorskiego w badaniu Diagnoza Społeczna 2007, 

zorganizowanym przez Radę Monitoringu Społecznego, województwo kujawsko-pomorskie znajduje się pod 

względem warunków życia na 12 miejscu w Polsce. Hierarchia województw ustalona została na podstawie opinii 

respondentów na zaspokajanie potrzeb w zakresie dochodów, wyżywienia, zasobności materialnej, warunków 

mieszkaniowych, kształcenia dzieci, ochrony zdrowia oraz uczestnictwa w kulturze. 

Obrazem życia w województwie kujawsko-pomorskim jest zmieniająca się struktura wydatków mieszkańców, 

zgodnie z tendencją występująca na terenie całego kraju. Jako przykład można podać zwiększające się tempo rozwoju 

budownictwa mieszkaniowego, a zwłaszcza wzrastający udział budownictwa indywidualnego. Zwiększają się również 

wydatki na ochronę zdrowia, kulturę, sport oraz wypoczynek. 

W województwie kujawsko-pomorskim w 2008 r. zwiększyła się wartość przeciętnego miesięcznego wynagro- 

dzenia brutto. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w 2008 r. wyniosło 2642, 95 zł. 

104 

fot. W. Zwara - ul. Szerok a, 

Toruń

Struktura demograficzna społeczeństwa i aspekty etniczne 

Województwo kujawsko-pomorskie na koniec 2008r. zamieszkiwało 20679 

, tys. ludności, tj. 5,4 % ogółu 

mieszkańców Polski. Pod względem liczby ludności kujawsko-pomorskie zajmowało 

10 miejsce w rankingu województw. 

Ponad połowę osób zamieszkujących województwo kujawsko-pomorskie stanowiły kobiety – 51,8 % ogółu mieszkańców. 

Średnio na 100 mężczyzn w województwie przypadało 107 kobiet. Wskaźnik ten inaczej jednak prezentował się 

w miastach na prawach powiatu. W Toruniu było to 116 kobiet na 100 mężczyzn, w Bydgoszczy 114, we Włocławku 112, 

a w Grudziądzu 110. W 2008 r. większość ludności województwa stanowili mieszkańcy miast – 609 

, % ludności, natomiast 

odsetek mieszkańców miast na terenie kraju wynosił 61, 1 %. Od kilku lat obserwowany jest stały spadek liczby 

mieszkańców miast, co potwierdza istniejącą tendencję ludności miast do przeprowadzania się do dzielnic peryferyjnych. 


fot. D. Lewandowski - Rynek Staromiejski, Toruń 

W porównaniu z latami ubiegłymi 

coraz bardziej korzystny staje 

STRUKTURA LUDNOŚCI WOJEWÓDZTWA 

KUJAWSKO-POMORSKIEGO WEDŁUG 

EKONOMICZNYCH GRUP WIEKU W 2008 

R. 

się współczynnik obciążenia ekonomicznego. Przeciętnie na 100 miesz- 

kańców województwa w wieku produkcyjnym przypadło 55 osób w wie- 

ku nieprodukcyjnym. 

Grupy ekonomiczne Udział ludności w % 

Pod względem gęstości zaludnienia województwo kujawsko- 

2 

-pomorskie zajmuje 8 pozycję wśród województw w kraju. Na 1 km 

Ludność w wieku 

20,0 

przedprodukcyjnym 

przypada 115 osób. Najwyższą gęstością zaludnienia charakteryzuje się 


powiat inowrocławski, a w przypadku miast na prawach powiatu – 

64,7 

produkcyjnym 

– Bydgoszcz. W 2008 r. odnotowano w województwie dodatni przyrost 


poprodukcyjnym 

15,3 naturalny, który ukształtował się na poziomie +3226. Wskaźnik przyrostu 

naturalnego (na 1000 ludności) w województwie wyniósł +1,6, 


przewyższając wartość wskaźnika dla kraju, który stanowił +0,9. W województwie 

kujawsko-pomorskim odnotowano niższy niż w kraju 

współczynnik zgonów ogółem, który wyniósł 9,7 ‰ wobec 10,0 ‰ dla kraju. Wyższa niż dla Polski jest również wartość 

współczynnika zgonów niemowląt (na 1000 urodzeń żywych), która wyniosła 5,9 podczas gdy w kraju było to 5,6. 

Województwo kujawsko-pomorskie jest homogeniczne pod względem językowym. Na jego terenie nie 

występują dialekty regionalne. Ponadto region, podobnie jak cała Polska, jest obszarem mało zróżnicowanym pod 

względem struktury narodowościowej. Obydwa te czynniki mają zasadnicze znaczenie dla firm planujących 

inwestować w naszym regionie, gdyż pozwala to traktować województwo jako jednolity kulturowo rynek 

konsumencki. Z danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (2002 r.) wynika, iż województwo 

kujawsko-pomorskie zamieszkują 636 osoby deklarujące przynależność do niemieckiej mniejszości narodowej. 

105


Podobna liczba charakteryzuje mniejszość romską mieszkającą w Kujawsko-Pomorskiem – 634 osoby, tj. 5 % ogólnej 

liczby Romów w Polsce. W ostatnim okresie, wskutek inwestycji zagranicznych m.in. w specjalnej strefie ekonomicznej, 

zwiększa się liczba cudzoziemców zAzji Południowej i Południowo-Wschodniej. 

Kultura, najciekawsze miejsca, największe miasta 

BYDGOSZCZ 

Bydgoszcz jest największym miastem województwa położonym w widłach rzek Wisły i Brdy.Ztego względu 

bywa zwane „miastem nad wodą”. Bydgoszcz uzyskała prawa miejskie w 1346 r. Symbolami miasta są rzeźby: 

„ Łuczniczka”, znajdująca się naprzeciwko Teatru Polskiego w Parku im. J. Kochanowskiego i „Przechodzący przez 

fot. D. Lewandowski - Przechodzący przez rzekę, 

Bydgoszcz 

rzekę”. Jest to figura umiejscowiona w centralnym miejscu miasta pomiędzy dwoma brzegami Brdy, ukazująca postać 

przechodzącą na linie przez rzekę . Rzeźba pojawiła się nad Brdą z okazji przystąpienia Polski do Unii Europejskiej 

w 2004 r. Jako ośrodek kultury miasto rozsławiło się w kraju szczególnie dzięki muzyce. Ważnym ośrodkiem edukacji 

muzycznej i organizatorem życia kulturalnego w regionie jest Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, która 

organizuje odbywające się od lutego 1981 r. Bydgoskie Wtorki Muzyczne. Instytucjami, które promują Bydgoszcz 

106 

fot. P. Skóra 

- Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, 

Bydgoszcz

w świecie muzyki są Opera Nova i Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego. Opera jest uważana przez 

znawców muzycznych za jeden z najlepszych teatrów operowych w Polsce. W czasie odbywającego się 

corocznie od 1994 r. Bydgoskiego Festiwalu Operowego, publiczność ma szansę ujrzenia dokonań krajowych i zagra- 


- Opera Nova, 

Bydgoszcz 

nicznych teatrów muzycznych z gatunku opery, operetki, musicalu czy baletu. Filharmonia Pomorska słynie z Byd- 

goskich Festiwali Muzycznych oraz Międzynarodowych Festiwali Musica Antiqua Europae Orientalis (odbywające się 

od 1966 r., co trzy lata). Wydarzeniem muzycznym rozsławionym poza granicami kraju jest odbywający się od 1961 r. 

Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. I. J. Paderewskiego organizowany przez Towarzystwo Muzyczne im. I. J. 

Paderewskiego ( www.konkurspaderewskiego.pl). Jest to indywidualny konkurs fortepianowy. Przesłuchania 

preselekcyjne do konkursu odbywają się m. in. w Paryżu, Seulu i Nowym Jorku. Scenę teatralną reprezentuje, mający 

swoje początki w 1920 r., Teatr Polski im. Hieronima Konieczki. Teatr ten organizuje w formie konkursu znany w kraju 

Festiwal Prapremier (www.prapremiery.pl), podczas którego prezentowane są spektakle, których prapremiery odbyły 

się w sezonie teatralnym poprzedzającym daną edycję festiwalu. Innym festiwalem skupiającym młodzieżowe zespoły 

wokalne, instrumentalne i taneczne z całego świata są Bydgoskie Impresje Muzyczne organizowane przez kulturalne 

centrum dzieci i młodzieży – Pałac Młodzieży ( www.palac.bydgoszcz.pl). Uczestnicy festiwalu prezentują tradycje 

artystyczne swoich krajów i zapoznają się z polskim dziedzictwem kulturowym. 

W granicach miasta można odnaleźć wiele wspaniałych zabytkowych budowli. Symbolem Bydgoszczy jest 

znajdujący się przy ul. Grodzkiej kompleks trzech spichrzy, na który składają się: 

dwa zbożowe z lat 1793-1800 

i holenderski z 1793 r. Obecnie mieści się w nich Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. Bydgoszcz to także 

zabytkowe kościoły, z których najbardziej znanymi są: Katedra Bydgoska p.w. św. Marcina i Mikołaja wybudowana 

w latach 1466-1502, Kościół Garnizonowy p.w. Najświętszej Marii Panny Królowej Pokoju zbudowany w latach 

1552-1557 czy Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z lat 1582-1602. Innymi miejscami, z których słynie 

Bydgoszcz jest Stary Kanał Bydgoski oddany do użytku w 1775 r., Wyspa Młyńska leżąca w zakolu Brdy blisko Starego 

Miasta oraz zlokalizowany przy niej kompleks budynków z XIX w. i początku XX w., zwany Wenecją Bydgoską. 


fot. D. Lewandowski - Wenecja Bydgoska, Bydgoszcz 

107



- Starówka, Chełmno 

Wśród okolicznych miejscowości znajduje się wiele miejsc 

godnych polecenia ze względu na walory zabytkowe, przyrod- 

nicze czy widokowe. Jednymi z najpiękniejszych okolicznych 

miejscowości jest Lubostroń, w którym to znajduje się park 

krajobrazowy z XIX w. o powierzchni 37 ha oraz budowany na 

planie centralnym klasycystyczny pałac z 1795-1800 r., z kolum- 

nowym portykiem, zwieńczony kopułą z posągiem mitycznego 

fot. O. Łabecka - Pałac Lubostroń 

Atlasa. Ostromecko to miejscowość, w której na terenach 

ogrodowych z początku XVIII w. wznosi się pałac z około 1790 r. 

Chełmno słynie w Polsce i Europie z zachwycającej panoramy, średniowiecznej architektury i wspaniałych zabytków 

( m . in. : kościół farny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zespół klasztorny z XIV w., zespół murów obron- 

nych o długości blisko 2300 m. ). Niewątpliwie warto również odwiedzić najbardziej znany w Europie Środkowej 

rezerwat archeologiczny w Biskupinie ( www.biskupin.pl), gdzie zostały odkryte zachowane w bardzo dobrym stanie 

konstrukcje drewniane osiedla sprzed ponad 2700 lat. 

Warto wspomnieć o Inowrocławiu, który słynie z Parku Solankowego, gdzie mieszczą się nie tylko obiekty 

uzdrowiskowe, sanatoria i tężnia solankowa, ale także muszla koncertowa i korty tenisowe. Solanki mają szczególne walory 

lecznicze. Powietrze wokół tężni solankowych nasycone jest jodem i mikroelementami, które wspomagają m. in. leczenie 


- Biskupin 

fot. z archiwum SOLANEK Uzdrowiska Inowrocław Sp. z o.o. 

108 

schorzeń górnych dróg oddechowych i chorób tarczycy. Inowrocławska tężnia ma kształt dwóch połączonych ze sobą 

wieloboków, mierzy 9 metrów wysokości i ponad 300 metrów długości. Taka konstrukcja najkorzystniej zapewnia 

wytwarzanie aerozolu solankowego i zapobiega jego rozpraszaniu. Na całej długości tężni znajduje się taras widokowy, 

z którego można podziwiać panoramę Parku Solankowego i części miasta. 

Godne zaprezentowania są Bory Tucholskie – jeden z największych obszarów leśnych w Polsce, 

w granicach 

którego istnieje ponad 900 jezior i gdzie zobaczyć można wielu przedstawicieli fauny polskiej – jelenie, sarny, dziki, lisy, 

bobry, a spośród gatunków rzadkich – orła bielik a, żurawia zwyczajn ego, czaplę siw ą, puchacza czy bociana czarn ego. Na 

terenie Borów Tucholskich leży Rezerwat Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego, który jest najstarszym 

rezerwatem przyrody w Polsce i drugim pod tym względem w Europie. W południowej części borów położony jest Zalew

3 

Koronowski – sztuczny zbiornik wodny uruchomiony w 1960 r. o powierzchni ok. 1600 ha i pojemności 80,6 hm , 

będący centrum wypoczynku, rekreacji i sportów wodnych mieszkańców miast. 

fot. M. Przybysz - Bory Tucholskie 

Opera Nova 

Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego 

ul. Marszałka Focha 5 ul.Andrzeja Szwalbego 6 

85-070 Bydgoszcz 85-080 Bydgoszcz 

tel. 052 3251510 tel. 052 3210467 

www.opera.bydgoszcz.pl 

www.filharmonia.bydgoszcz.pl 

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego 

ul. Gdańska 4 

85-006 Bydgoszcz 

tel. 052 5859816 

www.muzeum.bydgoszcz.pl 

Teatr Polski im. Hieronima Konieczki 

Al. Mickiewicza 2 


tel. 052 3397812 

www.teatrpolski.pl 

Muzeum Archeologiczne w Biskupinie 

Biskupin 17 

88-410 Gąsawa 

tel. 052 3025055 

www.biskupin.pl 

fot. M. Przybysz - Zalew Koronowski 


TORUŃ 

Toruń został założony w 1233 r. i zajmuje drugie miejsce w kraju pod względem liczby zabytków sztuki i archi- 

tektury gotyckiej. Toruńska starówka została wpisana w 1997 r. na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO. 

W rankingu Rzeczpospolitej (gazety codziennej) „Siedem cudów Polski” z 2007 r. Toruń zajął drugie miejsce, tuż za 

Kopalnią Soli w Wieliczce, która wygrała plebiscyt niewielką przewagą głosów. Miasto jest znane także dzięki 

najsłynniejszemu mieszkańcowi Torunia, urodzonemu w 1473 r. astronomowi Mikołajowi Kopernikowi. Jego sława 

wiąże się z opracowaną przez niego astronomiczną teorią heliocentryczną, 

dzięki której znalazł się w gronie najwybitniejszych naukowców 

w dziejach ludzkości. Toruń to miasto szeroko pojętej kultury. Najbardziej 

znanymi teatrami są: 

jeden z najstarszych w Polsce Teatr Wilama Horzycy 

i reprezentujący toruńską scenę teatrów dla dzieci Teatr Baj Pomorski 

organizujący m. in. Międzynarodowe Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek. 

Jednym z przedsięwzięć Teatru Wilama Horzycy jest organizowany, 

co roku od 1991 r. , Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT. 

W ramach festiwalu odbywa się przegląd najciekawszych wydarzeń 

teatralnych z państw Europy. 

Istotnym ośrodkiem kultury w Toruniu jest Muzeum Okręgowe, 

w którego skład wchodzi kompleks pięciu budynków, w tym Dom 

Kopernika. Muzeum jest jednym ze współorganizatorów (wydarzenie jest 

wspierane organizacyjnie m.in. przez Sejmik Województwa Kujawsko- 

-Pomorskiego) odbywającego się od 1994 r. Festiwalu Muzyki i Sztuki 

Krajów Bałtyckich Probaltica ( www.probaltica.art.pl), w ramach którego 

prezentowany jest dorobek kulturalny państw Morza Bałtyckiego. 

fot. W. Zwara - Pomnik Mikołaja Kopernika, Toruń 

W imprezie biorą udział zespoły muzyków i plastyków z 10 krajów bałtyckich. Idea festiwalu dotyczy poszerzania 

wiedzy mieszkańców krajów basenu Morza Bałtyckiego o kulturze swoich sąsiadów. Innym ze współorganizatorów 

109


tego przedsięwzięcia jest instytucja kulturalna Dwór Artusa ( www.artus.torun.pl), w której obrębie kwitnie życie 

kulturalne i artystyczne Torunia. Jest on także inicjatorem pierwszej edycji mającego odbywać się, co trzy lata 

Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego, skierowanego do profesjonalnych skrzypków, którzy nie ukończyli 

30 roku życia. W DworzeArtusa swoją siedzibę ma Toruńska Orkiestra Symfoniczna założona w 1979 r. 

fot. W. Zwara - Dwór Artusa, Toruń 

Toruń jest miastem niezliczonych zabytków. Najważniejszymi z zabytków kościelnych są: Katedra św. św. Janów 

Chrzciciela i Ewangelisty, której początki związane są z momentem nadania Toruniowi praw miejskich, Kościół św. 

Jakuba pochodzący z XIV w., Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który sięga swymi początkami pierwszej 

połowy XIII w. oraz Kościół p.w. Ducha Świętego z XVIII w. Innymi wspaniałymi budowlami pełniącymi rolę symboli 

Torunia są: Ratusz Staromiejski należący do najwybitniejszych osiągnięć średniowiecznej architektury mieszczańskiej 

w Europie, Krzywa Wieża – wybudowana w XIV w. 15-metrowa baszta miejska o odchyleniu od pionu wielkości 1,4 m. 

fot. W. Zwara - Krzywa Wieża, Toruń 

fot. W. Zwara - Katedra św. św. Janów Chrzciciela i Ewangelisty, Toruń 

110 

Warte odwiedzenia jest również Muzeum Etnograficzne w Toruniu powstałe w 1959 r. Muzeum zgromadziło 

dotychczas około 60 tysięcy muzealiów związanych z kulturami tradycyjnymi i ludowymi. Zajmuje ono kompleks 

zabytkowych budynków w samym centrum miasta, gdzie można obejrzeć ekspozycje budownictwa ludowego na

fot. W. Zwara - Dom Kopernika, Toruń 

wolnym powietrzu (m.in.: chałupy z XVIII i XIX w., kuźnię, 

zagrody, wiatrak). Interesujący się obecnym stanem sztuki 

powinni udać się do Galerii Sztuki Wozownia, która istnieje od 1950 

roku i jest jedną z najstarszych galerii w Polsce. Obecnie siedzibą 

galerii jest zabytkowy budynek (dawna pruska wozownia 

artyleryjska) położony w pobliżu Ratusza Staromiejskiego i Domu 

Kopernika. Galeria prezentuje powstające dziś projekty artystyczne. 

Prowadzi również działalność edukacyjną: wykłady z historii sztuki, 

zajęcia warsztatowe dla dzieci, prelekcje przy wystawach, konkursy 

i plebiscyty. Obie instytucje działają jako samorządowe instytucje 

kultury, a ich organizatorem jest Sejmik Województwa Kujawsko- 

-Pomorskiego. Godnymi polecenia są spacery Bulwarem 

Filadelfijskim, Rynkiem Staromiejskim (przy którym znajduje się 

pomnik Mikołaja Kopernika z 1853 r.) i reprezentacyjną ulicą Szeroką. 

Wśród okolicznych miejscowości najciekawszymi są: Golub- 

-Dobrzyń, w którym znajduje się jeden z najsłynniejszych polskich 

zamków, gdzie odbywają się Wielkie Międzynarodowe Turnieje 

Rycerskie oraz Ciechocinek ( www.ciechocinek.pl) najbardziej znana 


fot. W. Zwara - Widok na starówkę, Toruń 

w Polsce miejscowość uzdrowiskowo-wypoczynkowa, na terenie której znajdują się liczne źródła solankowe. Główną 

atrakcją są unikatowe i największe w Europie tężnie, czyli drewniane konstrukcje do odparowywania wody z solanki. 

Pierwsze dwie tężnie powstały w latach 1824-1828, trzecia w 1859 r. Wysokość tężni wynosi 15,8 m, a łączna długość to 

1741,5 m. 

fot. W. Zwara - Zamek Golubski, Golub-Dobrzyń 


- Tężnie, Ciechocinek 

111


Teatr im. Wilama Horzycy 

Plac Teatralny 1 


tel. 056 6225021 

www.teatr.torun.pl 

Toruńska Orkiestra Symfoniczna 

Rynek Staromiejski 6 


tel. 056 6228805 

www.tos.art.pl 

Muzeum Etnograficzne 

im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej 

w Toruniu 

Wały gen. Sikorskiego 19 


tel. 056 6228091 

www.etnomuzeum.pl 

WŁOCŁAWEK 

Teatr Baj Pomorski 

ul. Piernikarska 9 


tel. 056 6522424 

www.bajpomorski.art.pl 

Galeria Sztuki Wozownia 

ul. Rabiańska 20 

wejście do sal wystawowych: 

ul. Ducha Św. 6 

tel. 056 6226339 

www.wozownia.pl 

Muzeum Okręgowe 

Rynek Staromiejski 1 


tel. 056 6227038 

www.muzeum.torun.pl 

Zamek Golubski 

ul. PTTK 

87-400 Golub-Dobrzyń 

tel. 056 6832466 

fot. W. Zwara - Turniej Rycerski, Golub-Dobrzyń 

Włocławek jest centrum kulturalnym południowo-wschodnietu Teatr Impresaryjny im. Włodzimierza Gniazdowskiego skupiający części województwa kujawsko-pomorskiego. 

Najważniejszymi instytucjami kulturalnymi są 

kilka 

fot. z archiwum Urzędu Miasta we Włocławku - Panorama Włocławka 

amatorskich zespołów teatralnych i organizujący Ogólnopolski Festiwal Spotkanie Bardów, a także Muzeum Ziemi 

Kujawskiej i Dobrzyńskiej, 

należące do najstarszych w Polsce, które zostało utworzone w 1908 r. Najbardziej znanymi 

zabytkami miasta są: Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wybudowana na przełomie XIV i XV w., 

Kościół św. Witalisa z około 1330 r. ( najstarszy zabytek miasta) 

oraz Kościół św. Jana Chrzciciela z 1538 r. (z obrazem Anioła 

Stróża z 1635 r.). 

Teatr Impresaryjny im. Włodzimierza Gniazdowskiego 

ul. Wojska Polskiego 13 


tel. 054 2314760 

www.impresaryjny.prv.pl 

Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej 

ul. Słowackiego 1A 


tel. 054 2323625 

www.muzeum.wloclawek.pl 

112 

GRUDZIĄDZ 

Grudziądz został założony w 1291 r. Jest to miejscowość z efektowną panoramą nadwiślańską. Głównym 

ośrodkiem kultury miasta jest Muzeum w Grudziądzu i Centrum Kultury Teatr. Najważniejszymi zabytkami są: Kościół 

p.w. św. Mikołaja, którego budowę rozpoczęto w 1286 r., Twierdza Grudziądz, która stanowi system fortów, których 

centralnym punktem jest Cytadela, Klasztor Benedyktynek oraz barokowy zespół pojezuicki, na który składają się 

kościół św. Franciszka Ksawerego i dawne kolegium jezuickie (obecnie siedziba Urzędu Miejskiego). Na uwagę 

zasługują również Ruiny Zamku Krzyżackiego wybudowanego w XIII w., fragmenty średniowiecznych murów

obronnych wzniesionych na przełomie XIV i XV w. z Bramą Wodną – jedyną zachowaną bramą miejską z XIV w. oraz 

Zespół Spichrz ów, które tworzą niepowtarzalną panoramę Grudziądza od strony Wisły. Większość z nich pochodzi 

z XVI--XVIII w. Istotnym miejscem rekreacji w Grudziądzu są nowoczesne tężnie solankowe zlokalizowane 

w futurystycznym obiekcie w kształcie piramidy. Popularnym miejscem wypoczynku mieszkańców Grudziądza jest 

również pobliskie Jezioro Rudnickie. 

Kuchnia 

fot. M. Signerski (z archiwum Urzędu Miejskiego w Grudziądzu) 

- Panorama Starego Miasta, Grudziądz 

Muzeum w Grudziądzu 

Centrum Kultury Teatr 

ul. Wodna 3/5 ul. Marszałka Focha 19 

86-300 Grudziądz 86-300 Grudziądz 

tel. 056 4659063 tel. 056 4623476 

www.muzeum.grudziadz.pl 

www.teatr.grudziadz.pl 

fot. M. Signerski (z archiwum Urzędu Miejskiego w Grudziądzu) 

- Brama Wodna, Grudziądz 

Ze względu na wpływy tradycji kulinarnych narodów żyjących 

przez wieki obok siebie, kuchnia polska charakteryzuje się 

różnorodnością. Podróż po polskich krainach jest jednocześnie podróżą 

poprzez smaki kuchni regionalnych. Dania kuchni regionalnej na stałe 

wpisane do jadłospisu mieszkańców to m. in. : kluski żytnio-ziemnia- 

czane, pierogi z serem, żur (zupa na bazie zakwasu z mąki), parzybroda 

(zupa z kapusty) czy czernina (zupa przyrządzana na bazie krwi 

z kaczki). Obecnie produktami promującymi nasz region są słodycze 

– pierniki w Toruniu oraz zasoby bydgoskich cukierni. W najsłynniejszej 

z nich, mającej swe lokale w całej Polsce, Cukierni i Piekarni Adam Sowa 

pracują obecnie cukiernicy, którzy są laureatami wielu krajowych 

i zagranicznych konkursów. Cukiernia brała również udział w budowie 

największego tortu w stylu weselnym wpisanego do Księgi Rekordów 

Guinnessa (w 2003 r.). 

Lokal słynie nie tylko ze 

swych ciast, ale także ze 


znakomitych wyrobów 

z zakresu galanterii czekoladowej. 

Najsłynniejszymi produktami wytwarzanymi w Toruniu są 

pierniki toruńskie. Tradycja ich wypieku jest niemal tak długa, 

jak 

historia miasta. Obowiązkowym punktem podczas pobytu w Toruniu 

jest odwiedzenie sklepu Fabryki Cukierniczej „Kopernik” S.A. (zało- 

żonej w 1760 r.). Turyści mogą nie tylko kupić pierniki, ale także własno- 

ręcznie wygnieść je z oryginalnego piernikowego ciasta, a następnie 

wypiec. To wszystko, a także zapoznanie się z historią piernika, możliwe 

jest w muzeum „Świat Toruńskiego Piernika” ( ul. Kopernika 15/17). 

Obecne trendy kulinarne to powrót do kuchni polskiej, której 

wyznacznikiem stały się, 

pełniące rolę przystawek w restauracjach, 

chleb ze smalcem oraz ogórki kiszone, azdańżurek, barszcz czy 

fot. W. Zwara - Sklep Fabryki Cukierniczej Kopernik, Toruń golonka. 


113


Dostępność edukacji 

Na system oświaty w Polsce składają się: sześcioletnia szkoła podstawowa, trzyletnie gimnazjum oraz szkoły 

ponadgimnazjalne: dwu- trzyletnie zasadnicze szkoły zawodowe (na ich podbudowie dwuletnie uzupełniające licea 

ogólnokształcące i trzyletnie technika uzupełniające), trzyletnie licea ogólnokształcące, trzyletnie licea profilowane 

i czteroletnie technika (na podbudowie ponadgimnazjalnej szkoły ogólnokształcącej), szkoły policealne oraz szkoły 

wyższe, na które składają się m. in.: uniwersytety, wyższe szkoły techniczne, akademie rolnicze, wyższe szkoły 

artystyczne i wyższe szkoły zawodowe. 

fot. W. Zwara - Rozpoczęcie roku szkolnego 

W roku szkolnym 2007/2008 do 299 przedszkoli mieszczących się na terenie województwa kujawsko- 

-pomorskiego uczęszczało 32,8 tys. dzieci. W ciągu roku w naszym regionie ubyło jedno przedszkole, a liczba dzieci 

zmniejszyła się o 2,2 tys. W roku szkolnym 2007/2008 w województwie kujawsko-pomorskim kształciło się 134,6 tys. 

uczniów w 726 szkołach podstawowych, 83,4 tys. w 391 gimnazjach, 32,0 tys. w 178 technikach, 36,0 tys. w 124 liceach 

ogólnokształcących. Uczniowie opuszczający progi szkół ponadgimnazjalnych mogli rozpocząć naukę w 32 szkołach 

wyższych (stan w dniu 30 listopada 2007 r.), w których w roku akademickim 2007/2008 uczyło się 85,5 tys. studentów, 

w tym 50,6 % stanowili studenci studiów stacjonarnych. Kobiety stanowiły 59,8 % wszystkich studentów. Szkoły wyższe 

działające na terenie województwa w 2007 r. ukończyło 19,7 tys. osób, z czego 95 % to absolwenci uczelni, których 

siedziby mieszczą się w Kujawsko-Pomorskiem. 

Największe ośrodki akademickie stanowią kompleksy uczelniane w Bydgoszczy i Toruniu. Największymi 

uczelniami są: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, 

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy (uprzednio Akademia 

Techniczno-Rolnicza), Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy oraz Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna 

we Włocławku. 

Na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (www.umk.pl) w roku akademickim 2007/2008 studiowało 32,4 tys. 

studentów. Uniwersytet powstał w 1945 r. i jest największą uczelnią Polski Północnej pod względem potencjału 

naukowego. Tworzy go 15 wydziałów i 64kierunkistudiów. Główne wydziały na uczelni to: Farmaceutyczny (Collegium 

114 

fot. W. Zwara - Budynek Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi 

Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 

fot. P. Skóra - Regionalne Centrum Innowacyjności 

Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz

Medicum w Bydgoszczy), Lekarski (Collegium Medicum 

w Bydgoszczy), Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej 

(kierunki m. in.: astronomia, automatyka i robotyka), Humanistyczny 

(kierunki: socjologia, politologia), Matematyki i Informatyki, Nauk 

Ekonomicznych (kierunki m. . in.: zarządzanie, ekonomia), Sztuk Pięknych 

i wiele innych. UMK prowadzi badania naukowe na szeroką 

skalę, 

organizuje szereg konferencji i zjazdów naukowych, współpracuje ściśle 

z zagranicznymi ośrodkami naukowymi, a także organizuje akcje, których 

celem jest popularyzacja nauki i sztuki wśród mieszkańców Torunia 

i regionu, takich jak Toruński Festiwal Nauki i Sztuki. 

Na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego (www.ukw.edu.pl) 

w roku akademickim 2007/2008 studiowało 13989 studentów. Jednostka 

ta uzyskała miano uniwersytetu w 2005 r., ale jako szkoła wyższa istnieje 

ponad trzydzieści lat. Powstała na podłożu ośrodka kształcącego w kie- 

runkach pedagogicznych, stąd mocno rozbudowany Wydział Huma- 

fot. W. Zwara - Centrum Astronomii 

nistyczny. Jako młoda jednostka uniwersytecka rozwija się prężnie 

Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Piwnice 

i obecnie kształci na 26 kierunkach skupionych na czterech wydziałach. 

Wydziały na uczelni to: Humanistyczny (kierunki m. in.: dziennikarstwo i komunikacja społeczna, stosunki 

międzynarodowe), Matematyki, Fizyki i Techniki, Pedagogiki i Psychologii (kierunki m. in.: pedagogika, psychologia) 

i Nauk Przyrodniczych. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego podejmuje wszechstronne działania na rzecz nauki 

i edukacji. Prowadzi badania naukowe, organizuje konferencje naukowe oraz uczestniczy w rozwoju miasta i regionu. 

Na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w roku akademickim 2007/2008 studiowało 9058 studentów. 

W 2006 r. ( w roku 55-lecia uczelni) 

Akademię Techniczno-Rolniczą przekształcono w Uniwersytet Technologiczno- 

-Przyrodniczy (www.utp.edu.pl). UTP jest jedyną uczelnią w regionie kształcącą inżynierów. Obecnie na ośmiu 

wydziałach m. in.: Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Hodowli i Biologii Zwierząt, Mechanicznym, Telekomunikacji 

i Elektrotechniki, można studiować takie kierunki, 

jak: budownictwo, zarządzanie i marketing, mechanika i budowa 

maszyn czy elektronika i telekomunikacja. Pracownicy uczelni odnoszą liczne sukcesy, czego dowodem są m.in. złote 

i srebrne medale na Światowych Targach Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych Technik w Brukseli. 

Absolwentem uczelni jest m. in. światowej sławy projektant stadionu olimpijskiego w Sydney mgr inż. Edmund Obiała. 

ŻYCIE W KUJAWSKO-POMORSKIM 

STUDENCI SZKÓŁ WYŻSZYCH WEDŁUG WYBRANYCH UCZELNI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM 

Wyszczególnienie 

a - rok szkolny 2006/2007 

b - rok szkolny 2007/2008 

ogółem 

Studenci 

w tym kobiety 

OGÓŁEM 

a 

b 

83389 

83151 

50964 

50386 

w tym: 

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 

Wyższa Szkoła Środowiska w Bydgoszczy 

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy 

Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy 

Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy 

Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku 

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku 


a 

b 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

a 

b 

14617 

13989 

34835 

32399 

979 

941 

9292 

9058 

6964 

7358 

402 

411 

3998 

3393 

1601 

1745 

9874 

9659 

23411 

21741 

321 

312 

3618 

3394 

3664 

3696 

211 

223 

2390 

2137 

1102 

1157 

115


SZKOŁY WYŻSZE W ROKU SZKOLNYM 2007/2008 

Szkoły wyższe 

Studenci 

w tym studiów stacjonarnych 

Absolwenci a 

w tym studiów stacjonarnych 

a Z poprzedniego roku szkolnego. 

SZKOŁY WYŻSZE 

20 

83151 

42995 

18809 

8892 

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego 

ul. Chodkiewicza 30 

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy 

im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich 

85-064 Bydgoszcz ul. Ks. Kordeckiego 20 



www.ukw.edu.pl 

tel. 052 3731450 

www.utp.edu.pl 

Wyższa Szkoła Gospodarki 

Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego 

ul. Garbary 2 ul. Słowackiego 7 

85-229 Bydgoszcz 85-008 Bydgoszcz 

tel. 052 3482347 tel. 052 3210582 

www.wsg.byd.pl 

www.amuz.bydgoszcz.pl 

Uniwersytet Mikołaja Kopernika 

Wyższa Szkoła Bankowa 

ul. Gagarina 11 

ul. Młodzieżowa 31A 

87-100 Toruń 87-100 Toruń 

tel. 056 6114010 tel. 056 6609100 

www.umk.pl 

www.wsb.torun.pl 

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa 

Grudziądzka Szkoła Wyższa 

ul. 3 Maja 17 ul. Hallera 31 

87-800 Włocławek 86-300 Grudziądz 

tel. 054 2316088 tel. 056 4610423 

www.pwsz.wloclawek.pl 

www.gsw.edu.pl 

Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna Wyższa Szkoła Języków Obcych 

ul. Piwna 3 

ul. Chmielniki 2A 

87-800 Włocławek 86-105 Świecie 

tel. 054 2304106 tel. 052 3330270 

www.wshe.pl 

www.wsjo.edu.pl 

fot. P. Skóra - Wnętrze Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz 

116 

Ochrona zdrowia 

Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej, każdy obywatel Polski ma prawo do ochrony zdrowia 

(niezależnie od aktualnej sytuacji materialnej) oraz ma zapewniony równy dostęp do świadczeń zdrowotnych 

finansowanych ze środków publicznych. Nad systemem opieki zdrowotnej kontrolę sprawuje Ministerstwo Zdrowia 

( www.mz.gov.pl), które także wyznacza kierunki polityki zdrowotnej. Ustawą z 2004 r. została powołana państwowa 

jednostka organizacyjna Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), która w systemie pełni funkcję płatnika. Za pomocą 

środków pochodzących z obowiązkowych składek ubezpieczenia zdrowotnego, NFZ reguluje należności za udzielone

ubezpieczonym obywatelom świadczenia zdrowotne. Jednostka ta zajmuje się także refundowaniem leków. 

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego funkcję tę pełni Kujawsko-Pomorski Oddział Wojewódz- 

kiego NFZ. 

Kujawsko-Pomorski 

Kujawsko-Pomorskie 

Oddział Wojewódzkiego NFZ 

Centrum Zdrowia Publicznego 

ul. Mickiewicza 15 ul.. Karłowicza 26 


tel. 052 3252700 tel. 052 3460356 

www.nfz-bydgoszcz.pl 

www.kpczp.bydgoszcz.pl 

Obcokrajowiec zdobędzie potrzebne informacje w działającym przy Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia 

Biurze Współpracy Międzynarodowej, gdzie uzyska wskazówki pomocne dla osoby tymczasowo przebywającej 

w Polsce i chcącej uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. W Polsce od 1 stycznia 2006 r. wprowadzono plastikową 

Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), którą posługują się obywatele wszystkich państw 

członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii. EKUZ jest wydawana przez 

każde państwo członkowskie we własnym języku urzędowym, zawierającą ten sam zestaw danych (m.in.: 

imię 

i nazwisko, datę urodzenia, numer identyfikacyjny i datę ważności Karty). Aby uzyskać świadczenie zdrowotne, 

należy 

udać się do odpowiedniej instytucji, która podpisała umowę z NFZ oraz okazać EKUZ. 


fot. z archiwum Centrum Diagnostyczno-Leczniczego - Rezonans magnetyczny 

999 lub 112 telefon alarmowy pogotowia ratunkowego 

W Polsce istnieją dwa typy zakładów opieki zdrowotnej: publiczne utworzone przez ministra lub centralny organ 

administracji rządowej oraz niepubliczne (NZOZ), utworzone przez stowarzyszenie, spółkę niemającą osobowości 

prawnej czy inną krajową lub zagraniczną osobę prawną lub osobę fizyczną. Ze względu na rodzaj udzielanych 

świadczeń opiekę zdrowotną dzielimy na stacjonarną i ambulatoryjną. Pełen wykaz adresów i telefonów zakładów 

opieki zdrowotnej w całej Polsce można znaleźć na stronie www.rejestrzoz.gov.pl/RZOZ. Pomoc pogotowia ratunkowego 

na terenie Polski uzyskuje się poprzez alarmowy numer pogotowia ratunkowego 999 lub 112. 

STACJONARNA OPIEKA ZDROWOTNA 

Szpital jest zakładem opieki zdrowotnej, który udziela świadczeń osobom wymagającym całodobowej lub 

całodziennej pomocy zdrowotnej w odpowiednim stałym pomieszczeniu. W przypadku nagłego zachorowania, 

wypadku, czy stanu zagrożenia życia niezbędne świadczenia medyczne otrzymywane są bez skierowania. W trakcie 

pobytu w szpitalu zabiegi, badania i leki są zapewniane bezpłatnie. 

117


Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. dr E. Warmińskiego 

ul. Szpitalna 19 



www.szpitalbydg.pl 

SPZOZ Wojewódzki Szpital im. dr J. Biziela 

ul. Ujejskiego 75 


tel. 052 3655799 

www.biziel.pl 

Szpital Uniwersytecki im. dr. A. Jurasza 

Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. J. Brudzińskiego 

ul. Skłodowskiej-Curie 9 ul. Chodkiewicza 44 


tel. 052 5854000 tel. 052 3262200 

www.szpitaluniwersytecki.bydgoszcz.pl 

www.wsd.org.pl 

Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka 

ul. Romanowskiej 2 



www.co.bydgoszcz.pl 

Regionalny Zespół Opieki Paliatywnej - Dom Sue Ryder 

ul. W. Roentgena 3 



www.domsueryder.org.pl 

Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna 

ul. Zapolskiej 18 


tel. 052 3405159 

Regionalny Szpital Specjalistyczny 

im dr. W. Biegańskiego 

ul. Sikorskiego 32 



www.szpital.grudziadz.net 

Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Rydygiera 

Wojewódzki Szpital Dziecięcy 

ul. Św. Józefa 53/59 ul. Konstytucji 3 Maja 42 

87-100 Toruń 87-100 Toruń 

tel. 056 6101500 tel. 056 6100522 

www.szpital-bielany.torun.pl 

www.wszdz-torun.pl 

Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Psychiatrycznego 

Szpital Wojewódzki 

ul. M. Skłodowskiej Curie 27/29 ul. Wieniecka 49 

87-100 Toruń 87-800 Włocławek 

tel. 056 6580713 tel. 054 4129000 

www.wolptorun.pl 

www.szpital.wloclawek.pl 

Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych 

im. dr J. Bednarza 

ul. Sądowa 18 

86-100 Świecie 

tel. 052 3311031 

www.szpital-psychiatryczny.swiecie.pl 

Szpital Miejski im. M. Kopernika w Toruniu 

ul. Batorego 17/19 



www.med.torun.pl 

fot. P. Olbryś - Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. dr E. Warmińskeigo, Bydgoszcz 

fot. P. Olbryś - Wnętrze Szpitala Miejskiego, Bydgoszcz 

118

AMBULATORYJNA OPIEKA ZDROWOTNA 

Przychodnie lekarskie zazwyczaj przyjmują od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 18.00. 

Po godzinach otwarcia przychodni oraz w soboty, niedziele i święta, pomoc można uzyskać w placówkach, 

których adresy znaleźć można w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej, a które zawarły kontrakt na ten tryb 

udzielania świadczeń zdrowotnych. W celu uzyskania pomocy lekarza specjalisty, należy otrzymać wcześniej 

skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Nie jest ono wymagane, gdy pacjent chce udać 

się do specjalistów: stomatologa, okulisty, dermatologa, wenerologa, onkologa, ginekologa oraz psychiatry. 

W razie wypadku czy stanu zagrażającego życiu zostaną udzielone niezbędne świadczenia, 

również bez wymogu 

posiadania skierowania. Pomoc stomatologiczną bezpłatnie uzyskuje się w zakresie usług i materiałów, których wykaz 

dostępny jest w każdym gabinecie stomatologicznym. 


fot. z archiwum Urzędu Miejskiego w Świeciu - Przychodnia lekarska, Świecie 

APTEKI I PUNKTY APTECZNE 

Recepty na lekarstwa przepisane przez lekarza realizuje się w aptekach bądź punktach aptecznych 

na terenie całego kraju. Leki wydawane na podstawie recepty można nabyć po wniesieniu opłaty ryczałtowej (leki 

podstawowe), za odpłatnością w wysokości 30 % lub 50 % ceny leku (leki uzupełniające) lub za pełną 

odpłatnością (leki 

nierefundowane). 

119

PODSTAWOWE INFORMACJE BIZNESOWE 

fot. P. Olbryś


Ceny dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych 

Podstawę ogłaszania cen dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych oraz obliczania wskaźników wzrostu cen, stanowią 

badania cen detalicznych prowadzone w zakresie towarów i usług konsumpcyjnych oraz towarów i usług niekonsumpcyjnych 

nabywanych przez ludność. Ceny dóbr inwestycyjnych i środków trwałych ustalane są na podstawie badania cen 

wyrobów i usług z uwzględnieniem reprezentacji rodzajów narzędzi i środków transportu oraz robót budowlano- 

-montażowych i obiektów budowlanych z uwzględnieniem reprezentacji dla budynków i budowli. 

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w IV kwartale 2008 r. wzrosły o 0,9 % w porównaniu z III kwartałem 

2008 r. Tym samym województwo kujawsko-pomorskie uplasowało się na drugim miejscu w rankingu województw pod 

względem najwyższego wzrostu cen w analizowanym okresie. 

fot. W. Zwara - Wnętrze domu handlowego, Toruń 

Województwo kujawsko-pomorskie charakteryzuje się jednak relatywnie niskimi cenami w porównaniu z pozostałymi 

województwami. Możliwości tańszej niż w innych regionach kraju produkcji to również szansa dla firm, które 

chciałyby w Kujawsko-Pomorskiem zainwestować. 

Podobnie jak na rynku światowym, do najszybciej zmieniających się należą ceny nieruchomości oraz benzyny 

i produktów ropopochodnych. 

WZROST CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH 


ŚREDNIOROCZNE WSKAŹNIKI 

WZROSTU CEN TOWARÓW 

I USŁUG KONSUMPCYJNYCH 

W POLSCE 

Rok 










Rok poprzedni 

=100 

110,1 

105,5 

101,9 


103,5 

102,1 

101,0 

102,5 

104,2 


I kwartał 

II kwartał 

III kwartał 

IV kwartał 


WSKAŹNIK CEN DÓBR INWESTYCYJNYCH W POLSCE 

I kwartał 

II kwartał 

III kwartał 




101,4 

101,3 


101,1 



analogiczny okres roku 

poprzedniego = 100 

101,7 

102,2 

101,9 

103,4 

okres poprzedni = 100 

101,0 

101,5 

101,3 

104,2 

104,5 






IV kwartał 




122 

Źródło: Główny Urząd Statystyczny

Banki w województwie 

Bank BPH S.A. 

Bydgoszcz, ul. Jagiellońska 34 

tel. 052 3254222 

Toruń, ul. Mazowiecka 52 

tel. 056 6116136 

Włocławek, ul. Reja 7/9 

tel. 054 2314562 

Grudziądz, ul. Dworcowa 3 

tel. 056 6432333 

Bank Gospodarki Żywnościowej S.A. 

Bydgoszcz, ul. Gdańska 16 

tel. 052 3212606 

Toruń, ul. Wały Gen. Sikorskiego 15 


Włocławek, ul. Org. Wojsk. 20/22 


Grudziądz, ul. A. Mickiewicza 23 


Bank Millennium S.A. 


tel. 0 801331331 

Toruń, ul. Szosa Chełmińska 17 

tel. 0 801331331 

Włocławek, ul. Kościuszki 4 

tel. 0 801331331 

Grudziądz, ul. Sienkiewicza 19 

tel. 0 801331331 

Bank Ochrony Środowiska S.A. 

Bydgoszcz, ul. Bernardyńska 13 

tel. 052 3481080 


tel. 056 6587091 


tel. 054 2303464 

Bank Pekao S.A. 

Bydgoszcz, ul. Dworcowa 6 

tel. 052 3669012 

Toruń, ul. Wielkie Garbary 7 


Włocławek, ul. Wojska Polskiego 2A 


Grudziądz, ul. Groblowa 7 


Bank Pocztowy S.A. 



Toruń, ul. Ducha Świętego 8/10 

tel. 056 6225323 

Włocławek, Al. Chopina 54B 

tel. 054 2313790 

Grudziądz, ul. Śniadeckich 23 

tel. 056 4634287 

Bank Spółdzielczy 

Bydgoszcz, ul. Kołłątaja 8 

tel. 052 3270538 

Toruń, ul. Reja 23C 

tel. 056 6580403 

Włocławek, Kujawsko-Dobrzyński BS 

ul. Żabia 6 

tel. 054 2313561 

Grudziądz, ul. Starorynkowa 2/4 

tel. 056 4659353 

Bank Zachodni WBK S.A. 

Bydgoszcz, ul. Królowej Jadwigi 18 

tel. 052 3667910 

Toruń, ul. Krasińskiego 2 




Grudziądz, Al. 23 Stycznia 42 


BRE Bank S.A. w Warszawie 

Bydgoszcz, ul. Grodzka 17 

tel. 052 3456422 

Toruń, ul. Lelewela 33 

tel. 056 6232088 

Włocławek, ul. Witosa 2 

tel. 054 2311051 

Citibank Handlowy 

Bank Handlowy S.A. 



Toruń, ul. Rynek Staromiejski 38 

tel. 056 6583320 

Włocławek, Pl. Wolności 5 

tel. 054 2313871 

ING Bank Śląski S.A. 

Bydgoszcz, ul. Skłodowskiej-Curie 66A 

tel. 0 801222222 

Toruń, ul. Łyskowskiego 18 

tel. 0 801222222 

Włocławek, ul. Kościuszki 18/20 

tel. 0 801222222 

Grudziądz, ul. Stara 2/4 

tel. 0 801222222 

Invest-Bank S.A. 

Bydgoszcz, ul. Dworcowa 71 

tel. 052 3286606 


tel. 056 6227737 

Grudziądz, ul. Sienkiewicza 8 

tel. 056 4644128 

PKO Bank Polski 

Bydgoszcz, ul. Gdańska 23 


Toruń, ul. Szeroka 14/16 

tel. 056 6104783 

Włocławek, ul. Żytnia 66 

tel. 054 2338061 

Grudziądz, ul. Piłsudskiego 15-17 

tel. 056 4503215 

Raiffeisen Bank Polska S.A. 

Bydgoszcz, ul. Krasińskiego 2 

tel. 0 801602801 

Toruń, ul. Rynek Nowomiejski 15 

tel. 0 801602801 

Włocławek, ul. P.O.W. 5 

tel. 0 801602801 


Stopy procentowe NBP długookresowe 

W Polsce wysokość stóp procentowych jest ustalana przez Radę Polityki 

Pieniężnej (RPP) działającą przy Narodowym Banku Polskim. Przewodniczy jej 

prezes Narodowego Banku Polskiego. Za podstawowy cel polityki pieniężnej 

przyjmuje się utrzymanie stabilnego poziomu cen, który jest konieczny do budowania 

długofalowego wzrostu gospodarczego. Jednym z instrumentów wykorzystywanym 

w realizacji tego celu jest obniżanie lub podwyższanie stóp procentowych. 

Od początku 2004 r. Narodowy Bank Polski dąży do utrzymania inflacji na 

poziomie 2,5 % z dopuszczalnym przedziałem wahań +/- 1 punkt procentowy. 

Stopa procentowa jest rynkowym kosztem kapitału. Można wyróżnić 4 główne 

stopy procentowe, które ustala RPP. Są to stopy: referencyjna, lombardowa, depozytowa 

oraz redyskontowa. Spośród rynkowych stóp procentowych wyróżnia się 

również stopy procentowe krótkookresowe (za podstawową stopę krótkookresową 

przyjmuje się stopę oprocentowania 3-miesięcznych pożyczek międzybankowych) 

i długookresowe (za podstawową stopę procentową długookresową przyjmuje się 

stopę oprocentowania 10-letnich obligacji skarbowych). W krajach strefy euro, czyli 

na obszarze jednej waluty, stopy te są na zbliżonym poziomie. 

STOPY PROCENTOWE NA ŚWIECIE 

Stan I 2009 r. 

Australia 

Czechy 

Japonia 

Kanada 

Norwegia 

Nowa Zelandia 

RPA 

Słowacja 

Strefa Euro 

Szwajcaria 

Szwecja 

USA 

Węgry 

Kraj 

Wielka Brytania 

Źródło: Portal Money.pl 

Wartość 

3,25 % 

1,75 % 

0,10 % 

1,00 % 

2,50 % 

3,50 % 

10,50 % 

2,50 % 


0,50 % 


0,25 % 

9,50 % 


123


Służby celne 

Główną instytucją odpowiedzialną za realizację polityki celnej państwa w części dotyczącej przewozu i wywozu 

towarów stanowi Służba Celna. Jej zadaniem jest między innymi kontrola legalności wykonywania pracy przez 

cudzoziemców, prowadzenia działalności przez cudzoziemców, współpraca z organami celnymi innych państw oraz 

z organizacjami międzynarodowymi. 

Jaxa Agencja Celna nr 365 

ul. Podgórna 66A 

Brodnica 

tel. 056 4982734 

Agawa Joanna Gorzelana 

ul. Połczyńska 6 

Bydgoszcz 

tel. 052 3426617 

fot. z archiwum Izby Celnej w Toruniu 

Duet Agencja Celna 

Leokadia Kozłowska-Kurczewska 

ul. Deszczowa 65 

Bydgoszcz 

tel. 052 3278346 

JAS-FBG S.A. Agencja Celna 

Al. Jana Pawła II 151 

Bydgoszcz 

tel. 052 3484518 

Izba Celna w Toruniu 

ul. Mazowiecka 63/65 

Toruń 


Urząd Celny w Bydgoszczy 

ul. Deszczowa 65 

Bydgoszcz 


Urząd Celny w Toruniu 

ul. Batorego 61 

Toruń 



ul. Stefana Batorego 61 

Toruń 

tel. 056 6605330 

Inter-Stat S.C. Marzanna Klepacka 

Katarzyna Piątkowska 

ul. Stefana Batorego 46/52 

Toruń 

tel. 056 6558882 

Almanach Agencja Celna 

ul. Waryńskiego 51 

Bydgoszcz 


Grand Sp. z o.o. Agencja Celna 


Bydgoszcz 

tel. 052 3278590 

Grand Sp. z o.o. Agencja Celna 

Al. Jana Pawła II 155 

Bydgoszcz 


Cel-Kat Biuro Obsługi Celnej 

Katarzyna Biegańska 

Al. Jana Pawła II 151A 

Bydgoszcz 

tel. 052 3278099 

Universal Express Sp. z o.o. 

Agencja Celna 

ul. Wąbrzeska 33 

Bydgoszcz 

tel. 052 3712895 

Prima Sp. z o.o. 

ul. Magazynowa 92 

Inowrocław 

tel. 052 3579465 

Intra-Sad Adrian Matuszewski 

ul. Bydgoska 1 

Świecie 

tel. 052 3321049 

Apus Agencja Celna 

ul. Stefana Batorego 44 

Toruń 

tel. 056 6230525 

Jaxa Agencja Celna nr 365 

Jacek Michniewicz 


Toruń 

tel. 056 6230830 

Polsped-Gerlach Sp. z o.o. 

Agencja Celna 


Toruń 

tel. 056 6605280 


ul. Krzywa Góra 28 

Włocławek 

tel. 054 2320367 

Ola Sp. z o.o. Agencja Celna 

ul. Krzywa Góra 28 

Włocławek 

tel. 054 2310387 

124

Baza hotelowa województwa kujawsko-pomorskiego 

BYDGOSZCZ 

Hotel Brda 




e-mail: recepcja@hotelbrda.com.pl 

www.hotelbrda.com.pl 

Hotel City 

ul. 3 Maja 6 



e-mail: rezerwacja@city-hotel.pl 

www.city-hotel.pl 

TORUŃ 

Hotel Filmar 

ul. Grudziądzka 45 



e-mail: recepcja@hotelfilmar.pl 

www.hotelfilmar.pl 

Hotel Pałac 

ul. Konna 10 



e-mail: hotel@palac.com.pl 

www.palac.com.pl 

Hotel Pod Orłem 

ul. Gdańska 14 

85-006 Bydgoszcz 

tel. 052 5830530 

e-mail: podorlem@hotelpodorlem.pl 

www.hotelpodorlem.pl 

Hotel Spichrz 

ul. Mostowa 1 


tel. 056 6571140 

e-mail: hotel@spichrz.pl 

www.spichrz.pl 

Hotel Słoneczny Młyn 




e-mail: hotel@sloneczny.eu 

www.hotelslonecznymlyn.pl 

Hotel Bohema 

ul. Konarskiego 9 



e-mail: rezerwacja@hotelbohema.pl 

www.hotelbohema.pl 

GRUDZIĄDZ INOWROCŁAW SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE 

Hotel Czarci Młyn 

ul. Chełmińska 208 


tel. 056 4654307 

e-mail: czarci@onet.pl 

Hotel RAD 

ul. Chełmińska 144 


tel. 056 4655506 

e-mail: recepcja@hotelrad.pl 

www.hotelrad.pl 

Hotel Bast 

ul. Królowej Jadwigi 35 


tel. 052 3572024 

e-mail: bast@hotelbast.pl 

www.hotelbast.pl 

Hotel Park 

ul. Świętokrzyska 107 


tel. 052 3555373 

e-mail: hotel_park_osir@wp.pl 

www.osir.inowroclaw.pl 

Hotel Jan 

ul. Leśna 1 

89-400 Sępólno Krajeńskie 


e-mail: recepcja@hoteljan.com.pl 

hoteljan.com.pl 

Hotel Polonia 

Pl. Wolności 22-23 

89-400 Sępólno Krajeńskie 

tel. 052 3882146 

e-mail: restauracja-polonia@wp.pl 

poloniahotel.com.pl 

Hotel Solaris 

ul. Marii Panny 


tel. 056 4713042 

e-mail: recepcjasolaris@hotelsolaris.pl 

www.hotelsolaris.pl 


Hotel Gotyk 

ul. Piekary 20 



e-mail: hotel@hotel-gotyk.com.pl 

www.hotel-gotyk.com.pl 

Hotel 1231 

ul. Przedzamcze 6 


tel. 056 6190910 

e-mail: recepcja1231@hotelesolaris.pl 

www.hotelsolaris.pl 

Hotel Heban 

ul. Małe Garbary 7 


tel. 056 6521555 

e-mail: hotel@hotel-heban.com.pl 

www.hotel.heban.com.pl 

Mercure Helios 

ul. Kraszewskiego 1/3 


tel. 056 6196550 

e-mail: mer.helios@orbis.pl 

www.orbis.pl 

Hotel Bulwar 

ul. Bulwar Filadelfijski 18 



e-mail: recepcja@hotel bulwar.pl 

www. hotelbulwar.pl 

WŁOCŁAWEK 

Hotel Młyn 

ul. Okrzei 77 



e-mail: hotelmlyn@hotelmlyn.pl 

www.hotelmlyn.pl 

ŻNIN 

Hotel Martina 

ul. Mickiewicza 37 

88-400 Żnin 

tel. 052 3032424 

e-mail: hotel@martina.pl 

www.martina.pl 

125

POLITYKA 

fot. A. Goiński (z archiwum Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora)

POLITYKA 

System polityczny 

Współczesna historia polskiej demokracji parlamentarnej liczy sobie zaledwie kilkanaście lat, jednak jej korzenie 

sięgają o wiele głębiej, bowiem do połowy XV wieku. Wówczas to zaczęły kształtować się zręby unikatowego w skali 

europejskiej systemu państwowego, zwanego potocznie w historiografii Rzeczpospolitą szlachecką (lub I Rzeczpospolitą). 

Na drodze licznych przywilejów wspomniana grupa społeczna uzyskała dominującą pozycję i poprzez swoich 

reprezentantów zgromadzonych w Sejmie decydowała o kierunku polityki państwa. Warto również przypomnieć, że 

Ustawa Rządowa z dnia 3 Maja 1791 r. była pierwszą w Europie, a drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej) 

kompletną konstytucją, choć pożytków z niej płynących nie udało się już skonsumować w związku z utratą niepodległości. 

Do budowy fundamentów nowoczesnej demokracji przystąpiono jednak niemal natychmiast po odzyskaniu 

suwerenności państwowej w 1918 r. Niestety, rozstrzygnięcia II wojny światowej na blisko pół wieku pchnęły Polaków 

w objęcia autorytarnego reżimu. 

fot. P. Olbryś - Budynek Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 

128 

Po przełomie 1989 r., Polska musiała podjąć się nie tylko transformacji społeczno-gospodarczej, ale również 

odbudować scenę polityczną, która w okresie Polski Ludowej zachowywała jedynie pozory pluralizmu. Wprawdzie 

wybory prezydenckie w 1990 r. wygrał dość zdecydowanie (aczkolwiek dopiero w drugiej turze) Lech Wałęsa, legenda 

Solidarności i laureat Pokojowej Nagrody Nobla, ale już przeprowadzone rok później pierwsze wolne wybory 

parlamentarne ukazały rzeczywistą skalę podziałów w społeczeństwie. Mandaty poselskie uzyskali przedstawiciele 

blisko trzydziestu różnych ugrupowań i lokalnych komitetów. Formalnie zwycięska Unia Demokratyczna uzyskała 

niewiele ponad 12 % głosów wyborców. Konsekwencją rozbicia były poważne problemy ze skonstruowaniem stabilnej 

większości parlamentarnej. Przez kolejne lata następował proces konsolidacji, w efekcie którego do Sejmu VI kadencji 

weszli reprezentaci jedynie czterech partii: 

Platforma Obywatelska (PO – 41,5 % głosów), 

Prawo i Sprawiedliwość (PiS – 32,1 % głosów), 

Sojusz Lewicy Demokratycznej – w wyborach startujący wraz z partią Demokratyczną w koalicji Lewica i Demokraci 

– 13,2 % głosów (obecnie koalicja nie istnieje), 

Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL– 8,9 % głosów). 

Misję utworzenia nowego gabinetu prezydent Lech Kaczyński powierzył liderowi zwycięskiej formacji 

Donaldowi Tuskowi, który tym samym został Prezesem Rady Ministrów. 

Jakkolwiek wyciąganie ostatecznych wniosków co do przyszłego kształtu polskiej sceny politycznej wydaje się 

być przedwczesne, to jednak zdaniem wielu politologów zmierza ona w kierunku sytemu wielopartyjnego z udziałem 

dwóch partii dominujących (PO i PiS). Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej z 6 kwietnia 1997 r., stanowiącej 

najwyższe źródło prawa na terytorium państwa, Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli powoływanych

na cztero- (Sejm i Senat) bądź pięcioletnią (Prezydent) kadencję. Wybierany w wyborach większościowych 

100-osobowy Senat, nazywany często izbą wyższą parlamentu, odgrywa w rzeczywistości mniejszą rolę niż 

wybierany w sposób proporcjonalny Sejm, złożony z 460 posłów. Konstytucja w dość istotny sposób ogranicza 

kompetencje Prezydenta, dlatego też w praktyce pełni on przede wszystkim funkcję reprezentacyjną bądź mediacyjną 

w konfliktach politycznych i społecznych. Nie należy jednak zapominać o przysługującym mu prawie weta w stosunku 

do uchwalonych przez Parlament ustaw, które Sejm przełamać może większością 3/5 głosów oraz wystąpienia do 

Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie ich zgodności z Ustawą Zasadniczą. W ściśle określonych 

w Konstytucji przypadkach Prezydent może również rozwiązać parlament i zarządzić przedterminowe wybory. 

Główny ciężar kształtowania polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa spada na barki Premiera i kierowanej przez 

niego Rady Ministrów. Nowo desygnowana Rada musi uzyskać w Sejmie wotum zaufania uchwalane bezwzględną 

większością głosów. Ze względu na kompetencje przynależne poszczególnym organom władzy ustawodawczej 

i wykonawczej polski system rządów zaklasyfikować można jako parlamentarno-gabinetowy. 

Istotny wpływ na rzeczywistą jakość życia obywateli mają władze lokalne. Samorząd terytorialny w Polsce 

tworzy 16 województw, które dzielą się na mniejsze jednostki: powiaty i gminy. Mieszkańcy mają prawo bezpośredniego 

wyboru swoich przedstawicieli do organów stanowiących każdego szczebla samorządowego: rady gminy i powiatu 

oraz sejmiku województwa. Od 2002 r. decydują również o obsadzie organu wykonawczego na poziomie gminy. 

Zależnie od jej wielkości jest nim wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Wraz z postępującą decentralizacją zadań 

publicznych oraz pojawieniem się możliwości pozyskiwania środków z funduszy europejskich, wzrasta znaczenie 

władz samorządowych. 

POLITYKA 

Stosunki z państwami sąsiednimi 

Strategicznym celem polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. stało się przystąpienie do NATO oraz Unii 

Europejskiej (UE). Oba zadania miały znaczenie wręcz cywilizacyjne, bowiem z jednej strony stanowiły swoistą 

gwarancję bezpieczeństwa dla świeżo odzyskanej niezawisłości państwowej, z drugiej zaś zapewniały odpowiednie 

warunki dla szybkiego rozwoju społeczno-gospodarczego. Negocjacje w sprawie przyjęcia do NATO toczyły się bardzo 

sprawnie, stąd już w marcu 1999 r. Polska została pełnoprawnym członkiem tej organizacji. Dłużej trwały rozmowy 

dotyczące akcesji do UE. Ostatecznie zakończyły się sukcesem polskiej dyplomacji i od 1 maja 2004 r. Rzeczpospolita 

Polska jest członkiem Wspólnoty Europejskiej. 21 grudnia 2007 r. Polska dołączyła do sygnatariuszy układu 

z Schengen, dzięki czemu zostały znacznie uproszczone procedury przekraczania wewnętrznych granic UE. Ponadto, 

silną pozycję międzynarodową Polski podkreślają partnerskie stosunki ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki oraz udział 

polskich sił zbrojnych w wielu misjach pokojowych i stabilizacyjnych z ramienia ONZ bądź NATO. 


Najważniejszymi partnerami gospodarczymi Polski są pozostali członkowie UE. Obroty handlu zagranicznego 

z tymi krajami sięgnęły w 2007 r. kwoty ponad 290 miliardów dolarów (import) i ponad 300 miliardów dolarów 

129

POLITYKA 

(eksport). Największy udział ma w tym wymiana handlowa z Niemcami, która stanowi 24,1 % całości polskiego importu 

i 25,9 % eksportu. Stąd też stosunki dyplomatyczne z zachodnim sąsiadem mają dla Polski szczególne znaczenie. 

Niemcy odegrały bardzo pozytywną rolę w procesie integracji naszego kraju ze strukturami europejskimi, będąc 

czołowym zwolennikiem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. 

Solidną podstawę wzajemnych relacji między tymi krajami stanowi Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej 

współpracy ratyfikowany w 1991 r., który poprzedził powołanie Trójkąta Weimarskiego przez Polskę, Niemcy i Francję, 

jako prestiżowego forum dla konsultacji i wymiany poglądów. Ostatni szczyt przywódców tych trzech państw odbył się 

5 grudnia 2006 r. w Mettlach. 

fot. P. Olbryś - Konferencja Spotkanie Regionów w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego 

z udziałem zagranicznych regionów partnerskich województwa kujawsko-pomorskiego, Toruń 

130 

Od lat intensywnie rozwija się ponadgraniczna współpraca regionalna. Przed akcesją do UE środki na jej 

finansowanie pochodziły przede wszystkim z funduszu Phare, a obecnie z unijnego programu Interreg. Cztery spośród 

piętnastu Euroregionów, do których należą polskie gminy, obejmują swoim zasięgiem także zachodnich sąsiadów. Są to 

Euroregiony: Nysa, Pro Europa Viadrina, Pomerania, Sprewa – Nysa – Bóbr. 

Kontakty Polski z południowymi sąsiadami – Republikami Czeską i Słowacką – w ciągu ostatnich kilkunastu lat 

pozostawały w cieniu stosunków polsko-niemieckich. Po części stało się tak dlatego, iż kraje te łączyły podobne cele 

związane z dążeniem do integracji ze strukturami europejskimi. Realizacji wspólnych interesów służyło powołanie już 

w 1991 r. tzw. Grupy Wyszehradzkiej z udziałem Polski, Węgier oraz istniejącej jeszcze wtedy Czechosłowacji. Kolejnym 

krokiem było podpisanie w grudniu 1992 r. Środkowoeuropejskiej umowy o wolnym handlu (CEFTA), która 

stymulować miała regionalną wymianę handlową, co było szczególnie istotne dla przechodzących trudny okres 

transformacji gospodarek byłych państw socjalistycznych. Porozumienie to straciło na znaczeniu po przystąpieniu 

większości uczestniczących w nim państw do UE. 

Przyjazne stosunki łączą Polskę z republikami nadbałtyckimi Litwą, Łotwą i Estonią. Również w tym przypadku 

zacieśnianiu wzajemnych kontaktów sprzyjają zbliżone poglądy na problem bezpieczeństwa regionalnego 

oraz politykę wobec Rosji. Bliskość relacji między tymi krajami podkreśla praktyka regularnych spotkań 

na najwyższym szczeblu rządowym. Polska przez lata zabiegała o przyjęcie sąsiadów w poczet członków NATO, 

co ostatecznie dokonało się w marcu 2004 roku. Co więcej, plany utworzenia wspólnego rynku energetycznego mają 

szansę realizacji dzięki projektowi budowy wspólnej elektrowni atomowej w pobliżu litewskiej Ignaliny. 

W tym kontekście należy jeszcze wspomnieć o znaczeniu stosunków dyplomatycznych z Ukrainą. Z punktu 

widzenia interesów Polski suwerenne państwo ukraińskie jest niezbędnym elementem systemu stabilizacji 

i bezpieczeństwa w tym regionie świata. Stąd nieustające zabiegi kolejnych polskich rządów na rzecz związania

wschodniego sąsiada ze strukturami europejskimi i NATO oraz wspieranie dążeń Ukrainy w kierunku 

integracji z UE w dłuższej perspektywie. Zabiegi polskich polityków, w tym ówczesnego prezydenta 

Aleksandra Kwaśniewskiego, w istotnym stopniu przyczyniły się do zwycięstwa prodemokratycznych sił tzw. 

pomarańczowej rewolucji na Ukrainie na przełomie 2004 i 2005 r. Wspólna organizacja Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 

w 2012 r. stanowić będzie zapewne silny impuls dla dalszego zbliżenia gospodarek obu krajów. 

POLITYKA 

DANIA 

SZWECJA 

ŁOTWA 

ROSJA 

LITWA 

BIAŁORUŚ 

NIEMCY 

POLSKA 

CZECHY 

UKRAINA 

SŁOWACJA 

MOŁDAWIA 

AUSTRIA 

WĘGRY 

RUMUNIA 

Kraje sąsiadujące z Rzeczpospolitą Polską 

131

PRAWO 

fot. P. Olbryś

PRAWO 

System prawny 

Wyróżnia się dwa główne typy systemów prawa: kontynentalny system prawa stanowionego – civil law, który 

ukształtował się na bazie tradycji prawa rzymskiego oraz system prawa anglosaskiego – common law. Różni je przede 

wszystkim prawotwórcza rola wyroków sądowych (tzw. precedensów) charakteryzująca system anglosaski. W Europie 

kontynentalnej domeną sądownictwa jest wyłącznie stosowanie prawa (dopuszcza się jedynie możliwość dokonywania 

interpretacji bądź wykładni prawa przez sądy). Z prawodawstwem kontynentalnym mamy do czynienia w Polsce. 

fot. M. Rybak - Sąd Okręgowy, Bydgoszcz 

Zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji Polski „źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczpospolitej 

Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia”, a także akty prawa 

miejscowego na terenie działania organów, które je ustanowiły (prawo zwyczajowe nie zalicza się w Polsce do źródeł 

prawa, a zatem nie może stanowić podstawy decyzji organów państwowych wobec obywatela). W kontekście procesów 

integracji europejskiej szczególnie istotne są konstytucyjne zapisy o wiążącej mocy umów międzynarodowych, które po 

fot. W. Zwara - Sąd Rejonowy, Toruń 

134 

ratyfikowaniu stają się częścią krajowego porządku prawnego oraz dopuszczające możliwość przekazania organizacji 

lub organowi międzynarodowemu kompetencji władz państwowych w niektórych sprawach. Z zasady prawo 

wspólnotowe ma w państwach członkowskich pierwszeństwo stosowania przed prawem krajowym, cechuje się

ezpośrednią skutecznością (ustanawia wprost prawa i obowiązki, zarówno dla osób fizycznych, jak i prawnych) 

oraz jest bezpośrednio stosowane (nie wymaga osobnego wprowadzenia do systemu prawa wewnętrznego). 

Najważniejsze zmiany systemu prawnego w Polsce, zwłaszcza w zakresie prawa cywilnego i administracyjnego, 

wymuszone były dostosowaniem prawa polskiego do wytycznych Unii Europejskiej. 

System podatkowy 

PRAWO 

System podatkowy w Polsce 

przyjmuje jednolity kształt. Wśród 

podatków obowiązujących w Polsce 

wyróżniamy dwa główne typy: 

podatki bezpośrednie: podatek 

dochodowy od osób prawnych 

(CIT), podatek dochodowy od 

osób fizycznych (PIT), podatek 

od czynności cywilnoprawnych, 

podatek od nieruchomości, 

podatek od środków transportowych, 

podatek od spadków 

i darowizn, podatek rolny, podatek 

leśny, 

podatki pośrednie: podatek od 

towarów i usług (VAT), podatek 


akcyzowy, podatek od gier 

(dotyczy podmiotów, które prowadzą działalność polegającą na sprzedaży gier i zakładów). 

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) to, obok VAT, najistotniejszy podatek obciążający działalność osób 

prawnych w Polsce. Jest to podatek liniowy (od 2004 r. jego stawka wynosi 19 %) obliczany od ustalonego dochodu 

(z wyłączeniem większości przychodów z działalności rolniczej i leśnej). Jest to więc wysokość relatywnie niska w porównaniu 

z innymi krajami UE. Podatnicy posiadający siedzibę lub zarząd na terytorium RP podlegają obowiązkowi 

podatkowemu od całości uzyskanych dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (tzw. nieograniczony obowiązek 

podatkowy). Pozostałe podmioty podlegają opodatkowaniu tylko od dochodów wypracowanych w Polsce (tzw. ograniczony 

obowiązek podatkowy). Odliczeniom podlegają dywidendy wypłacane udziałowcom przez polskie spółki 

(w celu uniknięcia efektu podwójnego opodatkowania), straty podatkowe (poniesione w ciągu maksymalnie pięciu 

kolejnych lat) oraz darowizny na cele pożytku publicznego. Sprzyja to podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu inwestycji 

przez przedsiębiorców zagranicznych. Tak niski podatek stymuluje rozwój rodzimej przedsiębiorczości oraz przyczynia 

się do obniżenia kosztów pracy, a w efekcie powstania nowych miejsc pracy. 

Płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) są osoby fizyczne w zakresie swoich dochodów, 

w tym dochodów z udziału w spółkach osobowych i prawnych. W Polsce obowiązywała do roku 2008 progresywna 

stawka opodatkowania, z kolejnymi progami na poziomie 19 %, 30 % i 40 % przy uwzględnieniu kwoty wolnej od 

podatku, która w 2008 i 2009 r. wynosi 3091 zł. Od pierwszego stycznia 2009 r. obowiązują dwie stawki podatkowe 

w podatku PIT – 18 i 32 %. Od 2004 r. przewidziano także możliwość skorzystania z podatku liniowego od dochodów 

osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (w wysokości 19 %), przy czym pozbawia on 

podatnika prawa do większości odliczeń i ulg. Osoby fizyczne, które nie zamieszkują w Polsce, opodatkowują tylko 

uzyskane przez siebie dochody pochodzące ze źródeł polskich. 

Podatek od towarów i usług (VAT) wprowadzono w Polsce po raz pierwszy w 1993 r. W największym zakresie 

uległ on harmonizacji z prawem unijnym, stając się częścią wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. 

Podstawowa stawka podatku obrotowego w Polsce wynosi 22 %. Funkcjonują również dwie stawki obniżone: 7 % 

(obejmująca m.in. towary związane z ochroną zdrowia, wyroby spożywcze, usługi hotelarskie, wyroby sztuki ludowej, 

rękodzieła i rzemiosła artystycznego) oraz specjalna stawka 0 %, mająca zastosowanie głównie do eksportu i wewnątrzwspólnotowej 

dostawy towarów. Istnieje również ograniczony katalog usług (finansowych, ochrony zdrowia, 

edukacyjnych, związanych z kulturą) zwolnionych z podatku VAT. 

135

PRAWO 

Przepisy polskiego prawa podatkowego dopuszczają możliwość uzyskiwania wynagrodzenia na podstawie 

odmiennych stosunków prawnych. Wśród form zatrudnienia wyróżnić należy: pracownicze i niepracownicze. Dokonanie 

wyboru właściwej umowy o świadczenie pracy wskazuje możliwe sposoby obniżenia kosztów zatrudnienia oraz 

zagrożenia, jakie dla podmiotu zatrudniającego mogą wyniknąć podczas trwania stosunku pracy. 

Z punktu widzenia obowiązków polskiego płatnika, priorytetowe znaczenie ma status podatkowy osoby 

zatrudnionej – determinujący obowiązki podatkowe wobec Skarbu Państwa. Status osoby rozliczanej pozwoli rozstrzygnąć, 

czy podlega ona nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (rezydent podatkowy) czy też posiada 

ograniczony obowiązek podatkowy (nierezydent podatkowy). Na gruncie obowiązujących przepisów, polskimi 

rezydentami są osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce. Za takową uważa się osobę fizyczną, która posiada na 

terytorium Rzeczpospolitej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub też 

przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Nierezydentami są osoby przebywające w Polsce 

czasowo – nie dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. 

Powyższe przepisy należy stosować z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, 

których stroną jest Polska. Osoby o ograniczonym obowiązku podatkowym mogą świadczyć usługi na terytorium Polski 

na podstawie różnorodnych umów. W szczególności wymienić tu należy: umowę o pracę, umowę zlecenie i o dzieło, 

umowę o zarządzenie przedsiębiorstwem (kontrakt menedżerski), a także umowy o współpracy. Nierezydenci 

podatkowi mają prawo do korzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów z niektórych źródeł. W przypadku 

nierezydentów podatkowych posiadanie tzw. certyfikatu E101 poświadcza podleganie danej osoby ustawodawstwu 

w zakresie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych jednego z krajów członkowskich Unii Europejskiej. W przypadku 

posiadania takiego certyfikatu, dochód uzyskiwany przez tę osobę nie podlega składkom na ubezpieczenie społeczne 

i zdrowotne w Polsce. 

SKALA PODATKU DOCHODOWEGO NA 2008 i 2009 R. 

Podstawa prawna: art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 

oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2006 Nr 217 poz. 1588 z późn. zm.). 

Skala podatkowa 2008 Skala podatkowa 2009 

ponad do podatek 

ponad do podatek 

44490 zł 

19 % minus kwota 

zmniejszająca podatek 

586 zł 85 gr 

85528 zł 

18 % minus kwota 

zmniejszająca podatek 

556 zł 02 gr 

44490 zł 

85528 zł 7866 zł 25 gr + 30 % 

nadwyżki ponad 44490 zł 

85528 zł 

20177 zł 65 gr + 40 % 


85528 zł 14839 zł 02 gr + 32 % 


Kwota zmniejszająca podatek 

w 2009 r. 

Miesięczna 

Roczna 

46 zł 

556 zł 

33 gr 

02 gr 

Roczny dochód nie powodujący obowiązku zapłaty podatku 

3091 zł 00 gr 

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU W 2009 R. 

( art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych 

innych ustaw - Dz.U. 2006 Nr 217 poz. 1588 z późn. zm.) 

Z jednego stosunku pracy 

miesięcznie 

rocznie 

111 zł 25 gr 

1335 zł 00 gr 

Z kilku stosunków pracy 

nie może przekroczyć rocznie 

2002 zł 05 gr 

Z jednego stosunku pracy 

dla dojeżdżających 

miesięcznie 

rocznie 

139 zł 06 gr 

1668 zł 72 gr 

136 

Z kilku stosunków pracy dla dojeżdżających 

nie może przekroczyć rocznie 

2502 zł 56 gr

Jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów określone powyżej, są niższe od wydatków na dojazd do 

zakładu pracy lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub 

komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku (zeznaniu podatkowym) koszty te mogą być przyjęte 

w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi. 

Podatki i opłaty lokalne 

PRAWO 

ZWOLNIENIE Z PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI 

Przedsiębiorca inwestując w województwie kujawsko-pomorskim może liczyć na ulgi i zwolnienia od podatków 

i opłat lokalnych, przede wszystkim z podatku od nieruchomości. Ta forma zwolnienia stosowana jest zwłaszcza na 

terenach parków przemysłowych i technologicznych w województwie kujawsko-pomorskim i na obszarze wielu gmin 

i miast w regionie. Wielkość oraz czas trwania zwolnienia uzależniona jest od ilości tworzonych miejsc pracy oraz 

fot. M. Kowal - Urząd Miasta Bydgoszczy 

fot. P. Olbryś - Urząd Miasta Torunia 

wielkości inwestycji. Zwolnienie z podatku od nieruchomości stanowi pomoc publiczną de minimis w rozumieniu 

rozporządzenia Komisji Europejskiej Nr 69/2001 z dnia 12 stycznia 2001r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu 

WE. Ta forma pomocy publicznej ustalana jest każdorazowo przez uprawniony organ gminny – na podstawie uchwały 

rady gminy lub rady miasta i ma zastosowanie jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą na obszarze 

gminy, co do której ma zastosowanie uchwała o zwolnieniu. 

Unikanie podwójnego opodatkowania 

Osoby mieszkające na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób 

fizycznych, podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów, również tych uzyskanych za granicą. Dochody te 

podlegać mogą również opodatkowaniu w kraju, w którym zostały uzyskane. W sytuacji, kiedy na dochód lub majątek 

uzyskiwany z tego samego tytułu przez tego samego podatnika w tym samym okresie nałożone zostają takie same lub 

podobne podatki przez dwa państwa, mamy do czynienia z podwójnym opodatkowaniem. W latach 70. Rzeczpospolita 

Polska podpisała pierwsze, ciągle obowiązujące umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. W okresie 

przed akcesyjnym te akty prawne dotyczyły niewielkiej zbiorowości ludzkiej. Wejście Polski do Unii Europejskiej 

i otwarcie zagranicznych rynków pracy sprawiło, że umowy stały się powszechnym aktem prawnym, którego 

znajomość i prawidłowe zastosowanie stało się wręcz niezbędne. Zgodnie z Konstytucją umowy międzynarodowe po 

ratyfikacji i ogłoszeniu w „Dzienniku Ustaw" stają się powszechnie obowiązującymi źródłami prawa. Stąd też umowy 

w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które Polska zawarła z ponad 80 krajami są stosowane bezpośrednio 

w celu rozstrzygnięcia, w jaki sposób należy opodatkować dochody uzyskane zagranicą. 

Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania konstruowane są przeważnie w oparciu o wzorzec 

opracowany przez Organizację do Spraw Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) – Modelowa Konwencja 

w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku. Drugim powszechnie akceptowanym wzorcem jest Umowa Modelowa ONZ 

między państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się. Umowy, które zawarła Polska, opierają się na postanowieniach 

Konwencji Modelowej OECD. Jako uzupełnienie Konwencji opublikowano Komentarz do Konwencji Modelowej, który 

opisuje sposób funkcjonowania w codziennym życiu zapisów Konwencji. 

Zarówno Konwencja Modelowa OECD, jak i Komentarz nie są polskim źródłem prawa, jednakże Polska ma 

obowiązek stosowania powyższych regulacji, a organy podatkowe, by zapewnić jednolitość stosowania prawa, 

powinny odwoływać się do Komentarza zarówno przy stosowaniu, jak i interpretacji umów o unikaniu podwójnego 

opodatkowania. Umowy oparte o zapisy Konwencji skierowane są do osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę 

137

PRAWO 

na terenie jednego z państw, dotyczą podatków dochodowych oraz majątkowych, które pobierane są przez państwa – 

sygnatariuszy. 

Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania rozstrzygają, w jaki sposób opodatkowane są 

następujące kategorie dochodu i majątku: 

dochód z majątku nieruchomego, 

zyski przedsiębiorstw, 

zyski z transportu międzynarodowego, 

zyski przedsiębiorstw powiązanych, 

dywidendy, 

odsetki, 

należności licencyjne, 

zyski z przeniesienia własności majątku, 

dochody z tytułu wykonywania wolnego zawodu, 

zyski z pracy najemnej, 

wynagrodzenia dyrektorów i członków rad nadzorczych, 

wynagrodzenia artystów i sportowców, 

emerytury, 

wynagrodzenia pracowników państwowych, 

dochody studentów, 

inne dochody. 

fot. z archiwum Brügmann Polska Sp. z o.o. 

Ponadto dokumenty te zawierają przepisy dotyczące sposobów unikania podwójnego opodatkowania. 

W umowach zawartych przez Polskę występują dwie metody unikania podwójnego opodatkowania: wyłączenie 

z progresją i proporcjonalne odliczenie. Umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawierają również 

postanowienia dotyczące równego traktowania obywateli obu państw przez jurysdykcje podatkowe tych państw, 

procedury dotyczące wymiany informacji oraz wzajemnej pomocy administracji podatkowych oraz ewentualne 

przepisy szczegółowe. 

Prawo budowlane 

Aby rozpocząć i prowadzić budowę lub wykonywać roboty budowlane inne niż budowa obiektu budowlanego 

inwestor musi uzyskać pozwolenie na budowę. Jest to decyzja administracyjna wydawana w trybie określonym 

w ustawie Prawo budowlane (Dz.U. 2006 Nr 156 poz. 1118 z późn. zm.). 

138

Warunkiem koniecznym jej otrzymania przez inwestora jest: 

złożenie wniosku w tej sprawie w terminie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania 

terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu 

przestrzennym, 

złożenie oświadczenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania 

nieruchomością na cele budowlane. 

Przy czym dla terenów objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, przed wykonaniem 

projektu budowlanego, należy wystąpić do wydziału urbanistyki i architektury o wypis i wyrys z planu zagospodarowania 

w celu stwierdzenia zgodności planowanej budowy z planem. W przypadku gdy przedsięwzięcie może 

znacząco oddziaływać na środowisko, niezbędne jest załączenie do pozwolenia na budowę decyzji środowiskowej. 

PRAWO 


Wniosek o pozwolenie na budowę składa się w starostwie powiatowym właściwym dla miejsca położenia 

nieruchomości. Decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje w ciągu dwóch miesięcy starosta. Odwołanie wnosi się do 

wojewody za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Jeżeli budowa 

nie zostanie rozpoczęta przed upływem trzech lat od dnia, w którym decyzja ta staje się ostateczna, decyzja o pozwoleniu 

na budowę wygasa. 

Opłata skarbowa od decyzji o pozwoleniu na budowę jest zróżnicowana w zależności od rodzaju inwestycji 

– szczegółowy wykaz opłat zawiera załącznik do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. 2006 Nr 

225 poz. 1635 z późn. zm.). 

Prawo pracy 

W Polsce relacje pomiędzy pracodawcami a pracownikami reguluje Kodeks pracy (Dz.U. 1998 nr 21 poz. 94 

z późn. zm.). Opisane są w nim warunki, na jakich może być świadczona praca w Polsce. 

Umowa o pracę może być zawarta (art. 25 ust. 1): 

na czas nieokreślony, 

na czas określony, 

na czas wykonania określonej pracy, 

w celu zastępstwa pracownika – w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (pracodawca może w tym 

celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej 

nieobecności). 

Każda z wyżej wymienionych umów może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający 

3 miesięcy. W przypadku gdy pracodawca zawrze z pracownikiem trzecią z kolei umowę na czas określony, jest ona 

równoznaczna z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Powinna ona 

być podpisana najpóźniej w dniu podjęcia przez pracownika pracy. 

139

PRAWO 

Umowa o pracę może być rozwiązana na kilka sposobów (art. 30 ust. 1): 

na mocy porozumienia stron, 

przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, 

przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia, 

z upływem czasu, na który była zawarta, 

z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. 

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym 

miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 ust. 1). Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę 

i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym przez danego pracodawcę okresie 

rozliczeniowym, nieprzekraczającym 4 miesięcy (art. 129 ust. 1). Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami 

nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym przez pracodawcę okresie rozliczeniowym 

(art. 131 ust. 1). Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 

150 godzin w roku kalendarzowym. Pracownik ma prawo do nieprzerwanego odpoczynku w wymiarze co najmniej 11 

godzin w każdej dobie oraz co najmniej 35 godzin w każdym tygodniu. 

Zatrudnionemu przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego (art. 

152 ust. 1). Pracownik, który podejmuje pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje 

prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po 

przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym 

(art. 153). 

Wymiar urlopu wynosi: 

20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat, 

26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat. 

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, zalicza się okres nauki w zależności od rodzaju ukończonej 

szkoły. Należy pamiętać że okresy te nie podlegają sumowaniu (art. 155): 

zasadniczej szkoły zawodowej – czas trwania nauki, jednak nie więcej niż 3 lata, 

średniej szkoły zawodowej – czas trwania nauki jednak nie więcej niż 5 lat, 

średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata, 

szkoły policealnej – 6 lat, 

szkoły wyższej – 8 lat. 


Prawo celne 

Stosowanie protekcjonistycznych narzędzi ochrony rynku wewnętrznego i krajowych producentów, w rodzaju 

ceł zaporowych, kontyngentów, koncesji, było niegdyś powszechnie praktykowane. Ostatnie kilkadziesiąt lat to jednak 

postępujący proces znoszenia kolejnych barier w handlu międzynarodowym, negocjowany najpierw w ramach Układu 

Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT), a po przekształceniu w Światową Organizację Handlu (WTO), 

również na jej forum. 

Polska aktywnie uczestniczy we wspomnianych procesach liberalizacji handlu, była jednym ze współzałożycieli 

WTO, jest członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), a od 2004 r. jest członkiem Unii 

Europejskiej. Ten ostatni fakt miał decydujący wpływ na polską politykę handlową, bowiem unia celna jest jedną 

z podstawowych zasad wspólnego rynku, a zatem wymusza unifikację rozwiązań w tym zakresie. Handel pomiędzy 

Polską a pozostałymi krajami UE oraz krajami zrzeszonymi w EFTA (poza Szwajcarią) został uwolniony i nie może być 

obłożony cłem. Wobec pozostałych krajów obowiązuje wspólna unijna taryfa celna. W stosunku do regulacji 

obowiązujących w naszym kraju przed akcesją, stawki celne dotyczące większości grup towarów uległy obniżeniu, choć 

cło na niektóre produkty, głównie spożywcze, zauważalnie wzrosło (niektóre owoce, mleko, masło, sery, ryż). Zasada 

preferencji towarów wspólnotowych oraz wspieranie własnych producentów w ramach Wspólnej Polityki Rolnej 

powoduje, że Unia wciąż strzeże dostępu do swojego rynku przed „nieproszonymi gośćmi”. Komisja Europejska jest 

uprawniona, w przypadku stwierdzenia stosowania dumpingu lub niedozwolonych subsydiów eksportowych, do 

nałożenia ograniczeń na import z poszczególnych krajów. 

140

Prawo handlowe 

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. wprowadzono w Polsce 

Kodeks handlowy, pierwszą samodzielną regulację prawa spółek handlowych, a jednocześnie dokument w swoim 

czasie wzorcowy. Pozostawał wprawdzie pod silnym wpływem tradycji niemieckiej, jednak zawierał także rodzime, 

nowatorskie rozwiązania. Kodeks wyróżniał normy prawa handlowego spośród norm prawa prywatnego w oparciu 

o kryterium podmiotowe tzn. regulował te stosunki prawne, których stronami są osoby zawodowo trudniące się 

obrotem handlowym. Składał się z dwóch ksiąg: 1) przepisy o zawodzie kupca i spółkach handlowych; 2) „czynności 

handlowe”. O jego znaczeniu świadczy fakt, że przetrwał w niemal niezmienionej postaci aż do końca XX wieku (w 1965 

r., wraz z wejściem w życie Kodeksu cywilnego, uchylono jedynie postanowienia zawarte w księdze drugiej). 

PRAWO 

fot. M. Górka 

Dopiero w styczniu 2001 r. zastąpił go nowy, całościowy akt prawny Kodeks spółek handlowych (KSH), który 

w połączeniu z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, stanowi 

podstawę ustrojową dla działalności przedsiębiorstw w Polsce, zgodnie z dyrektywami Wspólnot Europejskich. Prawo 

spółek handlowych stanowi wyodrębniony przedmiotowo dział jednolitego prawa cywilnego. Rozstrzyga kwestie 

dotyczące tworzenia, organizacji, funkcjonowania, rozwiązywania, łączenia, podziału i przekształcania spółek 

handlowych. W odróżnieniu od poprzednio obowiązującego kodeksu, obecny nie zawiera części poświęconej 

czynnościom handlowym, toteż w zakresie nieuregulowanym w KSH stosuje się bezpośrednio przepisy Kodeksu 

cywilnego. 

Partnerstwo publiczno-prywatne 

Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) jest uznaną w świecie formułą realizacji projektów infrastrukturalnych. 

W modelu tym partner prywatny bierze odpowiedzialność za przygotowanie i sfinansowanie inwestycji, w zamian 

otrzymując możliwość partycypowania w korzyściach płynących z jej późniejszej eksploatacji przez określony czas. 

Mechanizm PPP pozwala na poprawę stanu infrastruktury w kraju, co pośrednio przekłada się na wzrost gospodarczy, 

przy jednoczesnej minimalizacji kosztów sektora publicznego związanych z jej budową. W konsekwencji pozwala na 

obniżenie wydatków budżetowych i skierowanie dodatkowego strumienia pieniędzy na pozostałe ważne społecznie 

cele. Nie można również pominąć prawidłowości, na którą wskazują bogate doświadczenia państw zachodnich, gdzie 

idea PPP wykorzystywana jest od dawna na szeroką skalę, iż całkowity koszt przedsięwzięcia realizowanego w ramach 

tej koncepcji okazuje się być zazwyczaj od kilku do kilkunastu procent niższy niż w przypadku korzystania 

z rozwiązania tradycyjnego, czyli finansowania w całości ze środków publicznych. 

W Polsce instytucja partnerstwa publiczno-prywatnego rodziła się powoli. Wprawdzie w ograniczonym zakresie 

wykorzystywana była od lat, choćby w formie tzw. koncesji na roboty budowlane (wynagrodzeniem za przeprowadzone 

prace budowlane jest w tym przypadku prawo do eksploatacji obiektu przez określony w umowie czas), brakowało 

jednak całościowego unormowania prawnego, które w sposób jasny i niebudzący wątpliwości rozstrzygałoby podział 

korzyści oraz odpowiedzialności pomiędzy partnera publicznego i prywatnego. Prace parlamentarne nad opracowaniem 

odpowiednich regulacji zaczęły się już w 2002 r., ale ostatecznie Ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym udało się 

Sejmowi uchwalić w lipcu 2005 r. W wyniku politycznych kompromisów, przyjęte rozwiązania w zderzeniu z rzeczywistością 

okazały się jednak dalece niewystarczające. Nawet wdrożone w połowie 2006 r. rozporządzenia wykonawcze 

do ustawy, do współtworzenia których zaproszono niezależnych konsultantów, nie mogły już zmienić faktu, iż ze 

141

PRAWO 

względu na trudne do zrealizowania obowiązki w zakresie analiz, skomplikowane procedury wstępne i brak 

wystarczających gwarancji zabezpieczających interes obu stron, Ustawa pozostawała zbiorem martwych przepisów. 

Okazała się zbyt mało atrakcyjna dla sfery biznesu, a jednocześnie wysokie wymagania co do oceny ryzyka zniechęcały 

także urzędników do sięgania po ten instrument. 


Wobec faktu przyznania Polsce (wspólnie z Ukrainą) organizacji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 r. 

właściwe umocowanie prawne instytucji PPP nabiera szczególnego znaczenia. Nie da się bowiem ukryć, że bez 

istotnego zaangażowania doświadczenia, sił oraz środków sektora prywatnego trudno liczyć na stworzenie 

w stosunkowo krótkim okresie czasu infrastruktury niezbędnej do przeprowadzenia tak ogromnej imprezy. Projekt 

nowelizacji przyjęty przez poprzedni rząd rozszerza definicję PPP. W jego rozumieniu partnerstwo publiczno-prywatne 

to „oparta na umowie o partnerstwie publiczno-prawnym współpraca podmiotu publicznego i partnera prywatnego, 

służąca realizacji zadania publicznego oraz opierająca się na podziale rodzajów ryzyka pomiędzy podmiot publiczny 

a partnera publicznego”, przy czym partner prywatny zobowiązuje się do poniesienia w całości bądź części nakładów na 

realizację przedsięwzięcia lub zapewni ich poniesienie przez inne podmioty. Zakres przedsięwzięć objętych PPP został 

poszerzony o inwestycje budowlane, konserwację zabytków, badania naukowe, przedsięwzięcia oświatowe 

i edukacyjne. W nowych przepisach zrezygnowano z wymogu wykonywania części uciążliwych analiz na etapie 

decydowania o wyborze realizacji przedsięwzięcia (forma partnerstwa oraz wybór partnera) i wprowadzono 

uproszczone procedury dla małych projektów (szczególnie gminnych). Jasno określono co zyskuje strona publiczna 

(korzyści dla interesu publicznego), a co prywatna (wynagrodzenie) oraz jak powinny być ukształtowane warunki 

umowy, by interesy obu stron były równo zabezpieczone. Wskazano też jak podzielić ryzyko między podmiot 

publiczny, a partnera prywatnego, aby zrealizować przedsięwzięcie bez powiększania długu publicznego. 

Intencją Ministerstwa Gospodarki jest zapewnienie rocznego przyrostu inwestycji rzędu 4-5 miliardów zł, co 

powinno przełożyć się bezpośrednio na znaczne oszczędności budżetowe oraz lepsze wykorzystanie środków unijnych, 

bowiem nowe uregulowania zakładają również możliwość współfinansowania z funduszy UE. 

Ochrona konsumenta 

142 186 

Wzrost świadomości praw przysługujących konsumentom był prawdopodobnie jednym z bardziej społecznie 

odczuwalnych aspektów dostosowywania przepisów polskiego prawa do europejskich standardów. Unia Europejska 

wymaga, bowiem od swoich członków zapewnienia obywatelom szeregu praw konsumenckich, w tym: 

do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia – towary i usługi oferowane konsumentom nie mogą stwarzać zagrożenia 

dla ich zdrowia i życia, 

do ochrony interesów ekonomicznych przed szkodliwymi działaniami przedsiębiorców – narzuceniem 

niekorzystnych warunków umów, nieuczciwą konkurencją, stosowaniem nadmiernie wygórowanych cen 

i innych nierzetelnych praktyk handlowych, 

do edukacji i informacji – przez zapewnienie możliwości świadomego podejmowania decyzji oraz dokonywania 

wyborów dóbr i usług, 

do efektywnego sytemu dochodzenia roszczeń – w tym zapewnienia pomocy w egzekwowaniu przysługujących 

praw, 

do zrzeszania się i reprezentacji.

Dzięki przyjęciu rozwiązań wspólnotowych zakres ochrony konsumentów w Polsce został poszerzony, 

wzmocniona została także kontrola przestrzegania prawa w tej dziedzinie. Należy jednak pamiętać, że ochrona 

praw konsumenta stanowi bardzo dynamiczną gałąź systemu prawnego, toteż kluczową kwestią staje się nadążanie 

ustawodawcy za zachodzącymi zmianami ( przykładowo dotyczy to rosnącego znaczenia sprzedaży za pośrednictwem 

Internetu). 

W Polsce szerokie kompetencje w zakresie ochrony konsumentów przysługują Urzędowi Ochrony Konkurencji 

i Konsumenta. Prezes UOKiK może nakazać wycofanie z obrotu produktów niebezpiecznych oraz prowadzić 

postępowania i wydawać wiążące decyzje w przypadku praktyk ograniczających konkurencję (postępowania 

antymonopolowe) bądź naruszających zbiorowe interesy konsumentów. 

Istotne znaczenie, szczególnie dla budowy nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy, mają działania Urzędu 

Komunikacji Elektronicznej (UKE). Konsekwentna postawa tej instytucji w stymulowaniu rozwoju konkurencji 

doprowadziła w ostatnich latach do szeregu pozytywnych zmian na rynku telekomunikacyjnym. Przede wszystkim zaś 

umożliwiła konsumentom dokonywanie realnego wyboru dostawcy usług. Przyznanie niezależnym operatorom prawa 

dostępu do sieci szkieletowej Telekomunikacji Polskiej zaowocowało spadkiem cen szerokopasmowych łącz 

internetowych średnio o około 40 % i wzrostem ich liczby o blisko milion w samym tylko 2006 r. Od czerwca 2008 r. do 

stycznia 2009 r. liczba łączy szerokopasmowych zwiększyła się o przeszło 4,5 mln (dane UKE). 

PRAWO 

Ochrona praw własności intelektualnej 

Rzeczpospolita Polska w pełni chroni prawa własności intelektualnej. Na ten fakt złożyło się wprowadzenie 

nowoczesnych regulacji prawnych, inkorporacji przepisów europejskich oraz uwzględnienie pozostałych, wynikających 

z podpisanych przez Polskę umów międzynarodowych (np. Porozumienie w sprawie handlowych aspektów 

praw własności intelektualnej czyli tzw. Porozumienie TRIPS wiążące Polskę od 2000 r.). 

Na polu własności artystycznej, naukowej i literackiej ochronę praw osobistych oraz majątkowych zapewnia 

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Obejmuje ona wszystkie przejawy kreatywnej twórczości, 

wyrażone zarówno w formie pisanej, graficznej, audiowizualnej, jak i każdej innej, o ile spełniają ustawową definicję 

utworu: są rezultatem pracy człowieka, w którym przejawia się działalność twórcza o indywidualnym charakterze, 

i który został ustalony (poprzez publiczne zaprezentowanie bądź utrwalenie na nośniku). Polskie uregulowania w tej 

kwestii zgodne są z rozstrzygnięciami Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych. 

fot. P. Skóra - Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, Bydgoszcz 

Z perspektywy wielu przedsiębiorców o wiele istotniejsza wydaje się natomiast odpowiednia ochrona praw 

patentowych i własności przemysłowej. Również w tej dziedzinie Polska uczyniła od początku lat 90. olbrzymi skok 

jakościowy. Kwestie te uregulowane zostały przede wszystkim przepisami zawartymi w dwóch aktach: Prawie 

własności przemysłowej oraz Ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Do przedmiotów chronionych w myśl 

obowiązujących norm prawnych zaliczymy nie tylko wynalazki (po nowelizacji w 2002 r. również biotechnologiczne) 

oraz wzory użytkowe, ale także znaki towarowe, wzornictwo przemysłowe, oznaczenia geograficzne i nazwy 

pochodzenia, czy topografie układów scalonych. Należy przy tym zaznaczyć, że osoby niemające siedziby lub miejsca 

zamieszkania na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej mogą w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP działać 

wyłącznie za pośrednictwem rzecznika patentowego mającego siedzibę w Polsce. 

187 143

00 okladka_a1_cv9_big - UrzÄ d MarszaÅkowski WojewÃ³dztwa ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

00 okladka_a1_cv9_big - UrzÄd MarszaÅkowski WojewÃ³dztwa ...