Program Ochrony Przyrody na lata 2010-2019 - Państwowe ...

Program Ochrony Przyrody na lata 2010-2019 - Państwowe ... Program Ochrony Przyrody na lata 2010-2019 - Państwowe ...

bip.lasy.gov.pl
from bip.lasy.gov.pl More from this publisher
31.03.2014 Views

42 PLB040003 – Dolina Dolnej Wisły – Odcinek doliny Wisły w jej dolnym biegu, od Włocławka do Przegaliny, zachowujący naturalny charakter i dynamikę rzeki swobodnie płynącej. Rzeka płynie w dużym stopniu naturalnym korytem, z namuliskami, łachami piaszczystymi i wysepkami, w dolinie zachowane są starorzecza i niewielkie torfowiska niskie; brzegi pokryte są mozaiką zarośli wierzbowych i lasów łęgowych, a także pól uprawnych i pastwisk. Miejscami dolinę Wisły ograniczają wysokie skarpy, na których utrzymują się murawy kserotermiczne i grądy zboczowe. Wisła przepływa w granicach obszaru przez kilka dużych miast, jak: Toruń, Bydgoszcz, Grudziądz, Tczew. Planowana jest budowa nowej zapory – stopień wodny w Nieszawie. Występują następujące formy ochrony: Rezerwat Przyrody: Las łęgowy nad Nogatem (33,0 ha), Łęgi na Ostrowiu Panieńskim (34,4 ha), Las Mątawski (231,8 ha), Wielka Kępa (Ostromecka) (27,8 ha), Wiosło Małe (21,9 ha), Kępa Bazarowa (32,4 ha), Rzeka Drwęca (18888,0 ha). Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Wisły (55643,0 ha). Obszar Chronionego Krajobrazu: Białej Góry (3841,0 ha), Doliny Kwidzyńskiej (1977,0 ha), Gniewski (2336,0 ha), Nadwiślański, Ujścia Nogatu, Środkowożuławski (2870,0 ha), Doliny Drwęcy Doliny Osy i Gardęgi, Na Południe od Torunia, Nizina Ciechocińska, Rzeki Szkarpawy, Żuław Gdańskich, Strefy Krawędziowej Doliny Wisły, Wydm Śródlądowych na Południe od Torunia. Użytki Ekologiczne: Mopkowy Most (0,2 ha) i Parowa (4,0 ha). Projektowane są 4 rezerwaty. PLH220009 – Dolina Środkowej Wietcisy. Obszar obejmuje środkowy odcinek doliny Wietcisy, obejmujący jej przełomy. Fragment doliny charakteryzuje się dużym spadkiem (ok. 30 m) i znacznymi różnicami w wysokości względnej między dnem doliny a otaczającymi ją kulminacjami terenu (50-60 m). Dno doliny porośnięte jest głównie przez wilgotne łąki oraz lasy łęgowe. Zbocze doliny zajmują głównie lasy grądowe, u ich podnóży występują liczne wysięki wód. Obszar w większości położony na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Wietcisy (3523,1 ha; 1994), niewielka część na terenie Przywidzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (10888,0 ha). PLH220031 – Waćmierz Falisty teren, zagospodarowany rolniczo, gdzie wśród pól rozrzucone są zagłębienia z torfowiskami, eksploatowanymi w przeszłości. Występują na nich zbiorniki o charakterze dystroficznym z obecnością strzebli błotnej. Teren jest wydłużony w kierunku północpołudnie, przecięty równoleżnikowo odcinkiem szosy do Waćmierza. Pojedynczo rozrzucone gospodarstwa znajdują się przy granicy lub na obrzeżach obszaru. PLH220033 – Dolna Wisła Obszar obejmuje fragment doliny Wisły w jej dolnym biegu, od południowej granicy woj. pomorskiego do Mostu Knybawskiego na południe od Tczewa. Poza tym w granicach ostoi znajduje się również górny odcinek Nogatu od śluzy w Białej Górze do śluzy pod Wielbarkiem. Wisła w granicach ostoi płynie szerokim korytem, niemal w całości ujętym w obwałowania. Jedynie na kilku odcinkach lewy brzeg pozbawiony jest sztucznych ograniczeń przeciwpowodziowych, tj. na północy w rejonie Subków, w okolicy Gniewa i Jaźwisk oraz na południe od wsi Opalenie. Naturalny pozostał również prawy brzeg Nogatu w pobliżu wsi Węgry. W pozostałych miejscach doliny Wisły wybudowano wysokie wały przeciwpowodziowe, oddzielające koryto rzek od miejscami szerokiego dna doliny. Obecnie, jedynie na obszarze międzywala zachodzą współczesne procesy rzeczne, dlatego zachowało się tu wiele różnej wielkości starorzeczy, otoczonych zaroślami wierzbowymi oraz pozostałościami rozległych niegdyś lasów łęgowych. Poza tym dno doliny jest zmeliorowane i poddane pod uprawę. Na odcinkach pozbawionych umocnień przeciwpowodziowych zbocza doliny tworzą niekiedy wysokie skarpy, na których utrzymują się ciepłolubne murawy oraz grądy. Oprócz wciąż wysokich wartości przyrodniczych, cały omawiany rejon ma duże znaczenie zarówno krajobrazowe, ze względu na rozległe formy terenowe, jak i kulturowe,

43 ponieważ zachowało się tu wiele zabytków związanych z działalnością człowieka, takich jak zamki krzyżackie, obiekty hydrotechniczne, zabudowa i cmentarze mennonickie oraz liczne grodziska PLH220067 – Grądy nad Jeziorami Zduńskim i Szpęgawskim Wyznaczony obszar odznacza się urozmaiconą rzeźbą terenu. Obejmuje on zbocza rynny szpęgawsko-rywałdzkiej, o zróżnicowanym nachyleniu (miejscami bardzo strome) oraz fragmenty falistej wierzchowiny morenowej z dolinami kilku niedużych cieków, uchodzących do Jeziora Zduńskiego oraz kilka małych, zabagnionych zagłębień wytopiskowych. Projektowany obszar Natura 2000 ma kształt pasa (o zróżnicowanej szerokości) otaczającego bezpośrednio całe Jezioro Zduńskie oraz dużą część zachodniego i wschodniego obrzeża Jeziora Szpęgawskiego Północnego. Granice obszaru są jasne i czytelne. Przebiegają drogami leśnymi i widocznymi w terenie liniami oddziałowymi oraz miejscami granicą własności gruntów. Około 90% całego obszaru zajmuje siedlisko subatlantyckiego grądu. Blisko 14% ostoi zajmuje postać grądowego siedliska, którą uznać można za doskonałą i około 70% – o dobrym stanie zachowania funkcji i struktury. W aspekcie fitosocjologicznym występujące tu fitocenozy należą do dwu podzespołów subatlantyckiego grądu: typowego i acydofilnego (Stellario-Carpinetum typicum i deschampsietosum, ze słabo wyrażonymi nawiązaniami do grądu subkontynentalnego Tilio-Carpinetum). Na prawie całym obszarze występują drzewostany dojrzałe i stare w wieku 90 – 160 lat. Mimo obecności sosny – gatunku siedliskowo obcego w grądzie, drzewostan jest wielogatunkowy, o pełnoskładowej strukturze wiekowej, o dynamicznie odnawiających się składnikach. Runo cechuje się bogatym zestawem gatunków lasów liściastych (z rzędu Fagetalia i klasy Querco-Fagetea). W granicach obszaru występują też płaty siedliska łęgu jesionowo-olszowego nad ciekami uchodzącymi do jeziora oraz fragment łąki ziołoroślowej nad Szpęgawą wypływającą z Jeziora Zduńskiego. Znajduje się tu również wyżynne grodzisko średniowieczne, pokryte lasem, z zestawem interesujących gatunków roślin naczyniowych. PLH220094 – Dolina Wierzycy Obszar obejmuje odcinek doliny Wierzycy w środkowym biegu tej rzeki – od Starej Kiszewy po Starogard Gdański, wraz z przyujściowym fragmentem doliny dopływu – Wietcisy. W odcinkach basenowych doliny występują m.in. torfowiska (w tym zasadowe) i szuwarowe łąki, w odcinku przełomowym – pasy łęgu nad ciekiem oraz dobrze wykształcone fitocenozy grądu subatlantyckiego na stromych zboczach. Dolina, mimo obecnego w wielu miejscach zagospodarowania przez człowieka utrzymuje bogactwo szaty roślinnej oraz fauny i cechuje się wysokimi walorami krajobrazowymi. Na bardzo wysoką różnorodność biologiczną składa się występowanie co najmniej 7 siedlisk programu Natura 2000 oraz wielu rzadkich, chronionych gatunków, zarówno roślin, m.in. z leńcem bezpodkwiatkowym, jak i zwierząt. PLH220101 – Szczodrowo Obszar obejmuje rozległą nieckę torfowiskową o powierzchni przekraczającej 90 ha, wraz z otaczającymi ją przyległymi zboczami. Dawne torfowisko wysokie jest dość silnie, szczególnie w części południowej, wyeksploatowane. Tu aktualnie dominuje roślinność przejściowotorfowiskowa. W części północnej zlokalizowane są stadia regeneracyjne torfowiska wysokiego. W północno-wschodniej części znajduje się mezotroficzny (pierwotnie zapewne dystroficzny) zbiornik wodny – Jezioro Czarne o powierzchni 6,7 ha. W części południowej i w północnej zarejestrowano natomiast szereg mniejszych jeziorek o charakterze dystroficznym. Pod względem siedlisk przyrodniczych w ostoi dominują rozległe płaty borów i brzezin bagiennych o relatywnie dobrym stanie zachowania. Otoczenie torfowiska oraz mineralne wyspy i półwyspy w jego obrębie zajmują płaty kwaśnych dąbrów i buczyn.

42<br />

PLB040003 – Doli<strong>na</strong> Dolnej Wisły – Odcinek doliny Wisły w jej dolnym biegu,<br />

od Włocławka do Przegaliny, zachowujący <strong>na</strong>turalny charakter i dy<strong>na</strong>mikę rzeki swobodnie<br />

płynącej. Rzeka płynie w dużym stopniu <strong>na</strong>turalnym korytem, z <strong>na</strong>muliskami, łachami<br />

piaszczystymi i wysepkami, w dolinie zachowane są starorzecza i niewielkie torfowiska<br />

niskie; brzegi pokryte są mozaiką zarośli wierzbowych i lasów łęgowych, a także pól<br />

uprawnych i pastwisk. Miejscami dolinę Wisły ograniczają wysokie skarpy, <strong>na</strong> których<br />

utrzymują się murawy kserotermiczne i grądy zboczowe. Wisła przepływa w granicach<br />

obszaru przez kilka dużych miast, jak: Toruń, Bydgoszcz, Grudziądz, Tczew. Planowa<strong>na</strong> jest<br />

budowa nowej zapory – stopień wodny w Nieszawie. Występują <strong>na</strong>stępujące formy ochrony:<br />

Rezerwat <strong>Przyrody</strong>: Las łęgowy <strong>na</strong>d Nogatem (33,0 ha), Łęgi <strong>na</strong> Ostrowiu Panieńskim<br />

(34,4 ha), Las Mątawski (231,8 ha), Wielka Kępa (Ostromecka) (27,8 ha), Wiosło Małe<br />

(21,9 ha), Kępa Bazarowa (32,4 ha), Rzeka Drwęca (18888,0 ha). Park Krajobrazowy Doli<strong>na</strong><br />

Dolnej Wisły (55643,0 ha). Obszar Chronionego Krajobrazu: Białej Góry (3841,0 ha), Doliny<br />

Kwidzyńskiej (1977,0 ha), Gniewski (2336,0 ha), Nadwiślański, Ujścia Nogatu,<br />

Środkowożuławski (2870,0 ha), Doliny Drwęcy Doliny Osy i Gardęgi, Na Południe od<br />

Torunia, Nizi<strong>na</strong> Ciechocińska, Rzeki Szkarpawy, Żuław Gdańskich, Strefy Krawędziowej<br />

Doliny Wisły, Wydm Śródlądowych <strong>na</strong> Południe od Torunia. Użytki Ekologiczne: Mopkowy<br />

Most (0,2 ha) i Parowa (4,0 ha). Projektowane są 4 rezerwaty.<br />

PLH220009 – Doli<strong>na</strong> Środkowej Wietcisy.<br />

Obszar obejmuje środkowy odcinek doliny Wietcisy, obejmujący jej przełomy. Fragment<br />

doliny charakteryzuje się dużym spadkiem (ok. 30 m) i z<strong>na</strong>cznymi różnicami w wysokości<br />

względnej między dnem doliny a otaczającymi ją kulmi<strong>na</strong>cjami terenu (50-60 m). Dno doliny<br />

porośnięte jest głównie przez wilgotne łąki oraz lasy łęgowe. Zbocze doliny zajmują głównie<br />

lasy grądowe, u ich podnóży występują liczne wysięki wód. Obszar w większości położony<br />

<strong>na</strong> terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doli<strong>na</strong> Wietcisy (3523,1 ha; 1994), niewielka<br />

część <strong>na</strong> terenie Przywidzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (10888,0 ha).<br />

PLH220031 – Waćmierz<br />

Falisty teren, zagospodarowany rolniczo, gdzie wśród pól rozrzucone są zagłębienia<br />

z torfowiskami, eksploatowanymi w przeszłości. Występują <strong>na</strong> nich zbiorniki o charakterze<br />

dystroficznym z obecnością strzebli błotnej. Teren jest wydłużony w kierunku północpołudnie,<br />

przecięty równoleżnikowo odcinkiem szosy do Waćmierza. Pojedynczo rozrzucone<br />

gospodarstwa z<strong>na</strong>jdują się przy granicy lub <strong>na</strong> obrzeżach obszaru.<br />

PLH220033 – Dol<strong>na</strong> Wisła<br />

Obszar obejmuje fragment doliny Wisły w jej dolnym biegu, od południowej granicy woj.<br />

pomorskiego do Mostu Knybawskiego <strong>na</strong> południe od Tczewa. Poza tym w granicach ostoi<br />

z<strong>na</strong>jduje się również górny odcinek Nogatu od śluzy w Białej Górze do śluzy pod<br />

Wielbarkiem. Wisła w granicach ostoi płynie szerokim korytem, niemal w całości ujętym<br />

w obwałowania. Jedynie <strong>na</strong> kilku odcinkach lewy brzeg pozbawiony jest sztucznych<br />

ograniczeń przeciwpowodziowych, tj. <strong>na</strong> północy w rejonie Subków, w okolicy Gniewa<br />

i Jaźwisk oraz <strong>na</strong> południe od wsi Opalenie. Naturalny pozostał również prawy brzeg Nogatu<br />

w pobliżu wsi Węgry. W pozostałych miejscach doliny Wisły wybudowano wysokie wały<br />

przeciwpowodziowe, oddzielające koryto rzek od miejscami szerokiego d<strong>na</strong> doliny. Obecnie,<br />

jedynie <strong>na</strong> obszarze międzywala zachodzą współczesne procesy rzeczne, dlatego zachowało<br />

się tu wiele różnej wielkości starorzeczy, otoczonych zaroślami wierzbowymi oraz<br />

pozostałościami rozległych niegdyś lasów łęgowych. Poza tym dno doliny jest zmeliorowane<br />

i poddane pod uprawę. Na odcinkach pozbawionych umocnień przeciwpowodziowych zbocza<br />

doliny tworzą niekiedy wysokie skarpy, <strong>na</strong> których utrzymują się ciepłolubne murawy oraz<br />

grądy. Oprócz wciąż wysokich wartości przyrodniczych, cały omawiany rejon ma duże<br />

z<strong>na</strong>czenie zarówno krajobrazowe, ze względu <strong>na</strong> rozległe formy terenowe, jak i kulturowe,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!