Program Ochrony Przyrody na lata 2010-2019 - Państwowe ...

148
7.2. Turystyka
Większość terenów Nadleśnictwa położonych jest w regionie zwanym Kociewiem.
Kociewie jest drugim, po Kaszubach, zwartym etnicznie regionem Pomorza Gdańskiego,
obejmującym tereny leżące nad doliną Wisły, w dorzeczu Wierzycy, Wdy i Mątawy.
Pierwsze źródła pisane dotyczące tych terenów, określanych mianem SCURGEON,
pojawiają się na mapach Ptolemeusza z II wieku n.e. przedstawiających tzw. szlak
bursztynowy. Przez Kociewie biegła również droga, którą zmierzał św. Wojciech,
ewangelizując Prusy.
Po raz pierwszy określenia Kociewie użyto dopiero w 1807 roku w „Źródłach
wojskowych do dziejów Pomorza”, a szerzej spopularyzowano w II poł. XIX wieku. Od
dawna ziemia ta była gościnna, zarówno dla kupców z krajów egzotycznych, jak i dla
osiedlających się tu licznie od XII wieku przybyszów z Europy Zachodniej. Czasy dominacji
Krzyżaków na tych ziemiach zaowocowały rozwojem przestrzennym i gospodarczym
Kociewia, a istniejące do dziś gotyckie zabytki z tego okresu stanowią jedną z największych
atrakcji turystycznych. Jednak najsilniejszym atutem Kociewia jest jego położenie –
z przepięknymi krajobrazami i malowniczymi terenami.
7.2.1. Zabytki na terenie Nadleśnictwa
Jednym z najpiękniejszych miast Kociewia jest bez wątpienia Gniew, który nie od
dziś zwany jest Kazimierzem Północy. Zawdzięcza to malowniczej lokalizacji, pięknie
zachowanym i odrestaurowanym średniowiecznym zabytkom, wśród których prym wiedzie
górujący nad miastem i tętniący życiem zamek krzyżacki. Odbudowany w ciągu czterech lat
przyciąga dziś turystów z całej Europy i Stanów Zjednoczonych. Co roku w okresie letnim
można w Gniewie uczestniczyć w imprezach organizowanych przez Zamek w Gniewie Sp.
Z o.o. i Bractwo Rycerskie Zamku Gniewskiego. Na zamku czynne jest muzeum. W jednej
z sal staraniem RDLP w Gdańsku i Nadleśnictwa Starogard urządzono stałą ekspozycję
o tematyce przyrodniczej. Poza sezonem turystycznym na zamku organizuje się sympozja
naukowe i spotkania okazjonalne. Do rejestru zabytków wpisany został także cały układ
urbanistyczny miasta w obrębie murów obronnych, zachowany jako relikt czasu lokacyjnego.
Ponadto na uwagę zasługują: kamienice mieszczańskie wokół rynku, kamienice plebejskie,
kościół parafialny pod wezwaniem św. Mikołaja, zabudowa Wzgórza Zamkowego (zamek
pokrzyżacki, pałac Marysieńki, budynek bramny, pałacyk myśliwski, mury zamkowe).
Zabytki, które warto zobaczyć:
Gotycki kościół p.w. św. Mateusza (XIV w.) w Starogardzie Gdańskim;
Pałac Wiechertów z końca XIX wieku w Starogardzie Gdańskim;
Zamek Joannitów wraz z kompleksem murów obronnych w Skarszewach;
Zespoły pałacowo-parkowe (Miradowo, Kopytkowo, Bolesławowo, Mysinek,
Pinczyn, Radziejewo, Rokocin, Rynkówka, Sucumin, Szpęgawsk);
Gotycka katedra pocysterska w Pelplinie z kompleksem gmachów seminaryjnych
i przebogatą biblioteką, szczycącą się posiadaniem skarbu w postaci unikatowego
egzemplarza Biblii Gutenberga;
Kościół farny pod wezwaniem Bożego Ciała w Pelplinie;
Muzeum Diecezjalne i jego skarbiec w Pelplinie;
XIX-wieczny pałac Biskupi w Pelplinie;
Kościół i Sanktuarium Maryjne w Piasecznie, wybudowane w 1348 roku
i rozbudowane w XVIII w., z cudowną figurą czczoną od 1380 roku;
Sanktuarium św. Wojciecha w Gorzędzieju (gmina Subkowy) – w późnogotyckim
kościele zgromadzono liczne skarby malarstwa i rzeźby sakralne;