سالنامه از سال 1385 تا 1388

سالنامه از سال 1385 تا 1388 سالنامه از سال 1385 تا 1388

16.03.2014 Views

سالنامه – ازسال 1388 -1385 مجموعه مقاالت - اطالعیه ها و بیانیه های ‏)جافک )

سالنامه – ازسال<br />

<strong>1388</strong> -<strong>1385</strong><br />

مجموعه مقاالت -<br />

اطالعیه ها و بیانیه های<br />

‏)جافک )


آرشيو مجموعه مقالات ‏(جافك)‏<br />

طبقه كارگر و مساله<br />

‏"كنترل كارگری "<br />

طناب پوسيدۀ ‏”سه جانبه گرایی“‏<br />

چگونه اول ماه مه ١٨٨٦ در تاریخ جاودانه شد<br />

اول ماه مه امسال چه چيزھایی را نشان می داد؟<br />

دستاوردھا و انتظارات<br />

آیا این ‏"سياست بين المللی جنبش كارگری"‏ است؟<br />

شرایط جنبش کارگری در ایران-‏ آیا به مرحله جدیدی پا گذاشته<br />

ا ؟<br />

طرح تحول بزرگ اقتصادی دولت چه به سر ما خواھد آورد؟<br />

دو پرسشی که پيرامون مساله سركوب و اعدام مبارزان در رژیم جمھوری اسالمی و راھكارھای مقابله با آن مطرح است<br />

كشتار سال ٦٧: یك واقعيت خونين زنده؛ یك مساله مبارزاتی روز<br />

طبقه کارگر و نظرھا و گرایش ھای طبقاتی دیگر<br />

چه کسی مسئول سوانح کاریاست؟<br />

تاثير جھانی سازی و نئوليبراليسم اقتصادی بر كار و زندگی زنان<br />

بحران نظام جھانی سرمایه داری وموقعيت طبقه كارگر<br />

جنبش كارگری و ایده ‏"اشغال كارخانه ھا"‏<br />

حرف ھایی درباره انقالب ٥٧ و طبقه کارگر<br />

‏"زن،‏ پرولتر مرد است ."<br />

‏"انسان ابزار ميسازد.‏ ھنگاميكه ابزار خواستار انقالب شود از طریق انسان سخن خواھد گفت"‏<br />

اول ماه مه:‏ جشن کارگری یا نماد نبرد طبقاتی جھانی؟


تجمع پارك الله:‏ زمينه ای برای پرداختن به مسائل عميقتر<br />

٢٨ مرداد در سه بُرش تاریخی<br />

کجای کاریم؟<br />

نامه انتقادی به ھيئت تحریریه ‏"بسوی انقالب"‏<br />

سيزده آبان ما:‏ نماد آگاھی است!‏ پرچم آزادی است!‏


طبقه كارگر و مساله ‏”كنترل كارگري“‏<br />

بخش اول<br />

به عنوان مقدمه<br />

بحث در مورد ‏”كنترل كارگري“‏ مدتي است كه در سطح جهاني و درون جنبش چپ و كارگري ايران به شكل هاي<br />

مختلف جريان دارد.‏ بعضي نيروهاي چپ تلاش مي كنند با رجوع به مباحث دوران انقلاب اكتبر روسيه و دهه هاي ‎20‎و<br />

ميلادي در جنبش كارگري اروپا،‏ راهكارهايي را براي جنبش كارگري امروز ارائه دهند.‏<br />

هدف از اين راهكارها،‏<br />

30<br />

مقاومت سازمان يافته تر و موفق تر كارگران در مقابل تهاجمات سرمايه داري و فلاكت فزاينده است.‏ بعضي حكومت<br />

هاي سرمايه داري كه چهره ‏”عوام گرا“‏ دارند تلاش مي كنند براي تقويت پايگاه توده اي خود در ميان كارگران،‏ طرح<br />

هايي را تحت نام تعاوني كارگران و يا كنترل كارگري به اجراء درآورند.‏ بعضي از جريانات انقلابي كه خود را به تجربه<br />

اكتبر و لنينيسم پايبند مي دانند،‏ به لحاظ تئوريك از ‏”كنترل كارگري“‏ دفاع مي كنند ولي هنوز ربط مشخصي ميان<br />

اين بحث با مبارزات كنوني طبقه كارگر برقرار نكرده اند.‏ با يك نگاه كلي به مباحثي كه اينك حول كنترل كارگري در<br />

ميان نيروهاي چپ و كارگري در ايران و دنيا جريان دارد مي توان گفت كه عليرغم تفاوت ها و سايه روشن ها،‏ رد پاي<br />

رفرميسم و اكونوميسم در همه آنها به چشم مي خورد.‏ يعني از محتوا و اهداف كنترل كارگري به صورتي كه پس از<br />

انقلاب اكتبر در روسيه مطرح شد و تجاربي كه در اين زمينه در جريان ساختمان سوسياليسم در شوروي و چين به<br />

دست آمد،‏ فاصله گرفته است.‏<br />

در حال حاضر،‏ بحث كنترل كارگري<br />

عمدتا بين اهداف اصلاح طلبانه و سياستهاي<br />

اكونوميستي از يكسو،‏ و مقاصد عوامفريبانه كورپوراتيويستي ‏(ادغام گرايانه)‏ دولتهاي ارتجاعي و امپرياليستي از سوي<br />

ديگر،‏ در نوسان است.‏<br />

ما نوشته زير را با هدف بررسي مفهوم كنترل كارگري از ديدگاه هاي متفاوت و نتيجه عملي هر يك از آنها ارائه مي<br />

كنيم.‏ به عقيده ما،‏ پرداختن به اين بحث مي تواند به روشن تر شدن اهداف و سياستهاي جنبش كارگري در ايران<br />

كمك كند.‏ از اين رو،‏ از همه فعالان جنبش كارگري و چپ دعوت مي كنيم كه در اين بحث شركت جويند و نظرات


‎2‎<br />

‎4‎<br />

‎3‎<br />

كند.‏<br />

نقادانه خود در مورد اين نوشته را به هر صورت كه خود صلاح مي دانند ارائه كنند.‏ در شرايط كنوني،‏ بخش زيادي از<br />

انرژي فعالان جنبش كارگري به نادرست به بحث و جدل هاي قديمي در مورد سكتاريسم و يا چارچوب محدود مسائل<br />

صرفا تشكيلاتي و سبك كاري اختصاص يافته است.‏ حال آن كه،‏ بحث را بايد از سرچشمه آغاز كرد و در درجه اول به<br />

مسائل مربوط به ديدگاه ها و خط مشي هاي سياسي پرداخت.‏ اميد است كه نوشته زير به اين ‏”تغيير ريل“‏ كمك<br />

ضمنا از آنجا كه اين نوشته،‏ نسبتا طولاني و حاوي نكات گوناگون است تصميم گرفتيم كه آن را در دو بخش و در<br />

يكديگر از كوتاهي زماني فاصله<br />

خوانندگان هم تا كنيم؛ منتشر<br />

امكان هم و كنند مطالعه تر ساده را آن بتوانند<br />

بيشتري براي توجه و تمركز روي نكات مختلف آن داشته باشند.‏ در بخش نخست كه اينك پيش روي شما است،‏ به<br />

پايه هاي تئوريك و تاريخچه و تجارب كنترل كارگري در جنبش ها و انقلابات كارگري قرن بيستم مي پردازيم.‏ بخش<br />

كنترل عنوان تحت اينك كه هايي طرح به دوم<br />

شود،‏ مي ارائه دنيا مختلف نقاط در كارگري<br />

اختصاص<br />

سر دارد.‏<br />

تيترهاي بخش دوم به قرار زير است:‏<br />

1- طرح هاي كورپوراتيويستي تحت عنوان كنترل كارگري<br />

تصوير رفرميستي و توهم آفرين از كنترل كارگري<br />

يك تجربه حيرت انگيز در جنبش كارگري ايران<br />

راه كدام است:‏ تلاش در راه ايجاد تعاوني كارگري؟ يا مبارزه پيگير،‏ متشكل و متنوع طبقاتي؟<br />

تاريخچه كنترل كارگري در تئوري و عمل<br />

شايد بحث از كنترل كارگري براي نخستين بار به شكل مدون در نوشته هاي لنين در دوران انقلاب اكتبر مطرح<br />

شده باشد.‏ اما بدون شك تجربه جنبش هاي كارگري در اروپا<br />

ويژه كمون پاريس<br />

(1871<br />

و خود روسيه<br />

) هب ويژه<br />

) هب<br />

تجربه طبقه كارگر در<br />

انقلاب 1905)<br />

تاثير زيادي در شكل گيري اين بحث از جانب لنين و حزب بلشويك داشته است.‏<br />

اگر به نظرات ماركس و انگلس در ‏”مانيفست كمونيست“‏ و سپس جمعبندي هاي ماركس از اولين تجربه كسب قدرت


توسط طبقه كارگر يعني كمون پاريس در سال 1871 رجوع كنيم،‏ رگه هايي از بحث كنترل كارگري از يك ديدگاه<br />

انقلابي را مي بينيم.‏ در ‏”مانيفست“‏ مي خوانيم كه:‏<br />

”... نخستين گام انقلاب كارگري بركشيدن پرولتاريا به مقام طبقه حاكم و پيروز شدن در نبرد براي دمكراسي است.‏<br />

پرولتاريا از برتري سياسي خود براي بيرون كشيدن تدريجي سرمايه از چنگ بورژوازي،‏ متمركز كردن تمام ابزارهاي توليد در<br />

دست دولت،‏ يعني پرولتاريايي كه به مثابه طبقه حاكم متشكل شده،‏ استفاده خواهد كرد و با شتابي هر چه بيشتر تمام نيروهاي<br />

توليدي را افزايش خواهد داد.‏<br />

البته،‏ چنين اقدامي در آغاز كار فقط با دست اندازي هاي مستبدانه به حقوق مالكيت و شرايط توليد بورژوازي ممكن است،‏ يعني<br />

اقداماتي كه از لحاظ اقتصادي نارسا و نامعقول به نظر مي رسد،‏ اما در جريان پيشرفت از چارچوب خود فراتر مي روند و دست<br />

اندازي هاي بعدي را به نظم اجتماعي كهنه ضروري مي سازند...“‏ (1)<br />

اين بخش از مانيفست،‏ تنها يك چشم انداز و پيش بيني فكر شده را به ما عرضه مي دارد.‏ چه كسي مي تواند منكر<br />

شود كه اقدامات بعدي طبقه كارگر در كمون پاريس،‏ روسيه شوروي و....‏ در به دست گرفتن اداره امور كارخانه ها و<br />

سازماندهي كار و توليد،‏ نمونه اي از<br />

همان ” دست اندازي هاي مستبدانه به حقوق مالكيت و شرايط توليد بورژوازي“‏<br />

است؟ اما نگاه دوباره به نقل قول بالا،‏ يك پيش شرط اساسي براي اين اقدامات را به ما گوشزد مي كند:‏ ‏”بركشيدن<br />

پرولتاريا به مقام طبقه حاكمه“‏ و استفاده از اين ‏”برتري سياسي“.‏ چند سال بعد،‏ ماركس در جمعبندي از تجربه كمون<br />

پاريس،‏ با دستي پر مي تواند نمونه هاي زنده و ملموسي از اين دست اندازي هاي اوليه طبقه كارگر به حقوق<br />

مالكيت و شرايط توليد بورژوازي را عرضه كند.‏ او در مقاله ‏”جنگ داخلي در فرانسه“‏ از شرايطي كه بعد از كسب<br />

قدرت سياسي براي طبقه كارگر در پاريس آزاد شده به وجود مي آيد صحبت مي كند.‏<br />

در چنان شرايطي،‏ مساله<br />

چگونگي اداره همه امور جامعه و چرخاندن همه عرصه هاي اقتصادي و سياسي و فرهنگي و نظامي در دستور كار<br />

طبقه كارگري كه قدرت سياسي را به دست آورده قرار مي گيرد.‏ طبقه كارگر براي نخستين بار با چنين وظيفه و<br />

مسئوليتي روبرو مي شود و بايد اين كار را تجربه و تمرين كند.‏ اين نظرات و تجربيات،‏ پايه بحث ‏”كنترل كارگري“‏<br />

است.‏


نينل<br />

زين<br />

رد<br />

يراثآ<br />

هك<br />

دعب<br />

زا<br />

بلاقنا<br />

1917 ربتكا<br />

هيسور<br />

،تشون<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

ار<br />

هب<br />

هباثم<br />

شبنج كي<br />

و)<br />

كي<br />

(رازبا<br />

يارب<br />

مسيلايسوس نامتخاس دربشيپ<br />

و<br />

ميكحت<br />

يروتاتكيد<br />

ايراتلورپ<br />

حرطم<br />

.درك<br />

هنيمز<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

رد<br />

بلاقنا<br />

هيروف<br />

1917<br />

اب<br />

داجيا<br />

هتيمك<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

عيانص رد<br />

گرزب<br />

روشك<br />

.دش داجيا<br />

ناريدم<br />

هناخراك<br />

ياه<br />

يزاس هحلسا<br />

هك<br />

دزن<br />

نارگراك<br />

تدش هب<br />

روفنم<br />

دندوب<br />

اب<br />

زاغآ<br />

،بلاقنا<br />

رارف<br />

.دندرك<br />

رد<br />

،هجيتن<br />

تيلوئسم<br />

هرادا<br />

نيا<br />

هناخراك<br />

اه<br />

هب<br />

شود<br />

نارگراك<br />

.داتفا<br />

رد<br />

يضعب<br />

اهناتسرهش زا<br />

زين<br />

رارف<br />

تاماقم<br />

يرازت<br />

و<br />

يب<br />

يگقلاع<br />

نادنمراك<br />

يقاب<br />

هدنام<br />

تلود<br />

دش ثعاب<br />

هك<br />

نارگراك<br />

رهش هرادا<br />

ار<br />

مه<br />

هب<br />

تسد<br />

.دنريگ<br />

يارب<br />

دنچ<br />

،هام<br />

ناوت<br />

تلود<br />

يزكرم<br />

هب<br />

هزادنا<br />

يا<br />

دوبن<br />

هك<br />

دناوتب<br />

تردق<br />

و<br />

دركلمع<br />

هتيمك<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

ار<br />

لاوس دروم<br />

رارق<br />

.دهد<br />

نيدب<br />

شبنج ،بيترت<br />

هتيمك<br />

يا<br />

يرگراك<br />

و<br />

هارمه<br />

اب<br />

يياروش شبنج نآ<br />

تعرس هب<br />

رد<br />

رسارس<br />

هيسور<br />

شرتسگ<br />

تفاي<br />

ياه لكش و<br />

فلتخم<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

ار<br />

زين<br />

رارقرب<br />

.درك<br />

دعب<br />

زا<br />

يزوريپ<br />

بلاقنا<br />

شبنج ،ربتكا<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

دوخ تايح هب<br />

همادا<br />

داد<br />

و<br />

ديشوك<br />

هب<br />

طيارش<br />

هژيو<br />

يداصتقا<br />

رد<br />

هيسور<br />

نارحب<br />

هدز<br />

خساپ<br />

.دهد<br />

يارب<br />

هلباقم<br />

اب<br />

رطخ<br />

تكلاف<br />

و<br />

شرتسگ<br />

يگنسرگ<br />

و<br />

،يطحق<br />

تلود<br />

يتسيلايسوس<br />

يم<br />

تسياب<br />

هب<br />

ديلوت<br />

و<br />

عيزوت<br />

جاتحيام<br />

يساسا<br />

هدوت<br />

اه<br />

رس اروف<br />

ناماس و<br />

يم<br />

.داد<br />

يارب<br />

نيا<br />

،راك<br />

كيوشلب<br />

اه<br />

اهنت<br />

هار<br />

ار<br />

ءاكتا<br />

هب<br />

يژرنا<br />

و<br />

تساوخ<br />

و<br />

هزيگنا<br />

يبلاقنا<br />

هدوت<br />

ياه<br />

رگراك<br />

يم<br />

.دنديد<br />

نياربانب<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

فده<br />

ناماس<br />

يهد<br />

ديلوت<br />

و<br />

عيزوت<br />

ار<br />

رد<br />

هاگنب<br />

يياه<br />

هك<br />

ناكامك<br />

تحت<br />

تيكلام<br />

يصوصخ<br />

دندوب<br />

لابند<br />

.درك<br />

رد<br />

طيارش<br />

زا<br />

مه<br />

يگتخيسگ<br />

يداصتقا<br />

نارود<br />

يادتبا<br />

بلاقنا<br />

گنج طيارش و<br />

،يلخاد<br />

نيا<br />

عون<br />

زا<br />

تيريدم<br />

ديلوت<br />

و<br />

عيزوت<br />

و)<br />

ميظنت<br />

هطبار<br />

اتبسن<br />

ميقتسم<br />

و<br />

يلحم<br />

نايم<br />

ياهدحاو<br />

ديلوت<br />

هدننك<br />

جاتحيام<br />

(هعماج هيلوا<br />

يرورض مه<br />

دوب<br />

و<br />

مه<br />

.نكمم<br />

هتكن<br />

يا<br />

هك<br />

زا<br />

ديد<br />

نينل<br />

رود<br />

دنامن<br />

نيا<br />

دوب<br />

هك<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

طقف<br />

يتروص رد<br />

يم<br />

دناوت<br />

قفوم<br />

دشاب<br />

هك<br />

طخ طسوت<br />

يتسينومك<br />

(بزح)<br />

دوش يربهر<br />

و<br />

رد<br />

طابترا<br />

و<br />

تحت<br />

تراظن<br />

كيدزن<br />

تلود<br />

يتسيلايسوس<br />

ماجنا<br />

.دريگ<br />

نياربانب<br />

اهدومنهر<br />

و<br />

حرش<br />

فياظو<br />

هتيمك<br />

ياه<br />

هناخراك<br />

يارب<br />

لامعا<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

لكش هب<br />

قيقد<br />

ءزج و<br />

ءزج هب<br />

هب<br />

يور<br />

ذغاك<br />

.دمآ<br />

هنماد<br />

تارايتخا<br />

و<br />

فياظو<br />

و<br />

تاررقم<br />

نيا<br />

هتيمك<br />

اه<br />

نييعت<br />

.دش<br />

هب<br />

،هولاع<br />

نارگراك<br />

تسينومك<br />

رد<br />

يارجا<br />

قفوم<br />

نيا<br />

حرط<br />

شقن<br />

دنتفرگ<br />

و<br />

طسوت<br />

بزح<br />

و<br />

تلود<br />

هب<br />

زكارم<br />

و<br />

ياهدحاو<br />

هدمع<br />

يديلوت<br />

دندش مازعا<br />

ات<br />

يربهر<br />

يناديم<br />

ار<br />

هب<br />

هدهع<br />

.دنريگب<br />

يوروش تلود<br />

يارب<br />

كمك<br />

هب<br />

نارگراك<br />

نيا<br />

،اهدحاو<br />

زا<br />

زكرم<br />

سانشراك<br />

و<br />

صصختم<br />

مازعا<br />

.درك<br />

اب<br />

عوجر<br />

حرط هب<br />

نينل<br />

رد هك<br />

هلصاف<br />

ربتكا<br />

1917 ربماون<br />

،هدش هتشون<br />

يم<br />

ميناوت<br />

،هدودحم<br />

موهفم<br />

و<br />

فادها<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

ار<br />

زا<br />

ديد<br />

نينل<br />

(2).ميبايب<br />

رد<br />

نيا<br />

،حرط<br />

هطبار<br />

نايم<br />

هتيمك<br />

ياه


كنترل كارگري بنگاه ها كه توسط كليه كارگران و كارمندان انجام مي گيرد با دولت و شوراهاي محلي كارگران و<br />

سربازان و دهقانان مشخص شده است.‏ در تكامل اين بحث،‏ لنين بر ادغام وظايف كنترل كارگري در اتحاديه هاي<br />

كارگري،‏ و از اين طريق هماهنگي بيشتر اين حركت با نقشه مركزي اقتصاد سوسياليستي تاكيد كرد.‏<br />

لنين نيز به تجربه،‏ با مسائل و مشكلاتي كه در راه اجراي كنترل كارگري به وجود آمد آشنا شد و كوشيد از آنها به<br />

درستي جمعبندي كند.‏ او در سال 1918 در مورد وظايف فوري حكومت شوروي چنين نوشت:‏<br />

‏”كنترل كارگري را ما به مثابه قانوني معمول داشته ايم ولي اين قانون در زندگي و حتي در اذهان توده هاي وسيع پرولتاريا فقط<br />

تازه به زحمت دارد نفوذ مي كند....‏<br />

تا زماني هم كه كنترل كارگري واقعيت نيافته و كارگران پيشرو موجبات يك لشگركشي پيروزمندانه و بي امان را عليه نقض<br />

كنندگان اين كنترل و يا كساني كه نسبت به آن لاقيدند فراهم نكرده اند،‏ نمي توان نخستين گام را از كنترل كارگري به سوي<br />

سوسياليسم به پايان رساند....‏<br />

بديهي است براي اين كه طبقه اجتماعي جديد و آن هم طبقه اي كه تاكنون در قيد ستم بوده و فقر و جهل در هم خردش كرده<br />

است بتواند با وضع جديد خو بگيرد،‏ با محيط آشنا شود،‏ به كار خود سر و صورت دهد و سازماندهاني از خود بيرون دهد،‏ هفته<br />

ها نه،‏ بلكه ماه هاي آزگار و سالها لازمست.‏ روشن است كه حزب رهبر پرولتارياي انقلابي نمي توانست واجد تجربه و آموختگي<br />

موسسات سازمانده بزرگي شود كه براي ميليونها و ده ها ميليون افراد كشور در نظر گرفته شده است.‏ دگر سان كردن آموختگي<br />

هاي قديمي هم كه تقريبا آموختگي هاي منحصرا تبليغاتي است،‏ كاري است بس طولاني.‏ ولي هيچ چيز محالي در اينجا وجود<br />

ندارد.‏ اگر ما لزوم تحول را روشن ببينيم و براي عملي كردن آن عزم راسخ داشته باشيم و در تعقيب هدف عظيم و دشوار خود<br />

پيگير باشيم،‏ آن را عملي خواهيم كرد....“‏ (3)<br />

لنين معتقد بود كه طبقه كارگر در شوروي بايد توانايي اداره اقتصاد جامعه نوين را كسب كند.‏ بايد اين كار را ياد<br />

بگيرد چون به علت شرايطي كه در جامعه كهن داشته چنين كاري را بلد نيست.‏ كارگران بايد گام به گام اين كار را در<br />

محيط كار خود تمرين كنند.‏ تا زماني كه كارگران در اين مسير تربيت نشوند،‏ بورژوازي و متخصصان اقتصادي اش<br />

كماكان از امتيازاتي در عرصه توليد و توزيع برخوردار خواهند بود و همين امتيازات را به اهرم قدرت طبقه خويش


تبديل مي كنند.‏ بنابراين پايه و محرك اصلي لنين در طرح بحث كنترل كارگري يك مساله سياسي و ايدئولوژيك بود:‏<br />

تربيت طبقه كارگر در جهت تبديل شدن به اداره كننده جامعه.‏<br />

در اين ميان نكته اي كه معمولا در بحث هاي كنوني از نظر دور داشته مي شود،‏ اما در واقع يكي از مشغله هاي مهم<br />

ذهني و عملي ماركس و ديگر رهبران انقلابات كارگري بود،‏ قشربندي درون طبقه كارگر از نظر آگاهي طبقاتي و نوع<br />

عمل و تشكل متناسب با آن است.‏ به همين خاطر است كه ما در آثار اين رهبران با واژه هايي نظير ‏”پيشاهنگ“،‏<br />

‏”پيشرو“‏ و ‏”آگاه“‏ روبرو مي شويم.‏ وقتي كه ما از كسب قدرت سياسي توسط طبقه كارگر صحبت مي كنيم،‏ از ابتدا اين<br />

حزب و پيشرو قشر بين دهد.‏ مي سازمان را جامعه و گيرد مي دست به را كارگري دولت كه نيست طبقه كل<br />

پيشاهنگ طبقه كارگر با بدنه گسترده طبقه كارگر فاصله اي عيني وجود دارد.‏ تلاش براي محكم كردن رشته هاي<br />

پيوند تنگاتنگ دروني ميان حزب و طبقه،‏ تلاش براي بالا بردن سطح آگاهي كل طبقه،‏ تلاش براي درگير كردن بخش<br />

هاي هر چه وسيعتري از كارگران و توده هاي تحت ستم و استثمار در اداره امور جامعه،‏ وظيفه هميشگي و حياتي<br />

دولت كارگري است.‏ شرايط بحران و اعتلاي انقلابي،‏ موجي از آگاهي و انگيزه و شور و شوق براي انجام اين كارها را به<br />

شكل گسترده در توده هاي كارگر و بقيه زحمتكشان و ستمديدگان دامن مي زند.‏<br />

البته در پراتيك كنترل كارگري در جامعه سوسياليستي،‏ تضادهايي وجود دارد كه از آنها گريزي نيست و فقط به<br />

كنترل كارگري هم محدود نمي شود:‏ تضاد ميان بخش مسلط دولتي با بخشهاي تعاوني و خصوصي و نيمه خصوصي؛<br />

تضاد ميان تصميمات و برنامه ريزي مركزي با تصميمات و منافع واحدهاي پيراموني؛ تضاد ميان منافع طبقه كارگر به<br />

مثابه يك كل با منافع فوري اي كه خصلت خرده بورژوايي و بورژوايي دارند.‏ در چارچوب همين بحث،‏ كنترل كارگري<br />

در كارخانه و برنامه ريزي ها و تصميم گيري ها و عملكردهايش خواه ناخواه با برنامه ريزي مركزي و طرح هاي بلند<br />

مدت تضادهايي پيدا مي كند.‏ آنچه در يك سطح محدود و محلي و پيراموني،‏ عمده و داراي اولويت به حساب مي آيد<br />

در سطح سراسري مي تواند عمده نباشد.‏ بنابراين تشخيص اين تضاد و مهمتر از آن،‏ تلاش براي حل ديالكتيكي تضاد<br />

يك وظيفه دائمي در اين عرصه است.‏ در شوروي نيز اين تضاد ظاهر شد.‏ به گفته لنين:‏


هيامرس”<br />

يراد<br />

كي<br />

هلسلس<br />

نامزاس<br />

ياه<br />

هدوت<br />

يا<br />

تكرش)<br />

ياه<br />

(فرصم<br />

ار<br />

يارب<br />

ام<br />

هب<br />

ثاريم<br />

هتشاذگ<br />

تسا<br />

هك<br />

دنرداق<br />

لاقتنا<br />

هب<br />

باسح<br />

و<br />

لرتنك<br />

هدوت<br />

يا<br />

ار<br />

رد<br />

رما<br />

عيزوت<br />

تلاوصحم<br />

ليهست<br />

...دننك<br />

ينامرف<br />

هك<br />

دنچ<br />

زور<br />

شيپ<br />

تكرش هرابرد<br />

ياه<br />

رداص فرصم<br />

هدش<br />

هديدپ<br />

قوف<br />

هداعلا<br />

يمهم<br />

....تسا<br />

نيا<br />

نامرف<br />

يشزاس<br />

تسا<br />

اب<br />

ينواعت<br />

ياه<br />

يياوژروب<br />

و<br />

ينواعت<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

هك<br />

رب<br />

هطقن<br />

رظن<br />

يياوژروب<br />

يقاب<br />

...دنتسه<br />

ناگدنيامن<br />

تاسسوم<br />

هدربمان<br />

هن<br />

طقف<br />

رد<br />

ثحب<br />

و<br />

هركاذم<br />

رد<br />

فارطا<br />

نيا<br />

تكرش نامرف<br />

دنتشاد<br />

هكلب<br />

لامع<br />

قح مه<br />

يار<br />

عطاق<br />

هب<br />

تسد<br />

،دندروآ<br />

اريز<br />

يياه تمسق<br />

زا<br />

نامرف<br />

هك<br />

اب<br />

تفلاخم<br />

يعطق<br />

نيا<br />

تاسسوم<br />

“.دش فذح ،دش وربور<br />

(4)<br />

نيا<br />

ار<br />

مه<br />

مييوگب<br />

هك<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

يوروش رد<br />

هب<br />

يكي<br />

زا<br />

لئاسم<br />

يتاقبط داح هزرابم<br />

ياهلاس رد<br />

هيلوا<br />

بلاقنا<br />

ليدبت<br />

دش<br />

و<br />

يتح<br />

هب<br />

باعشنا<br />

شيارگ<br />

ياه<br />

ينيعم<br />

زا<br />

بزح<br />

كيوشلب<br />

و<br />

تلود<br />

يتسيلايسوس<br />

و<br />

يريگرد<br />

ياه<br />

يتسينوگاتنآ<br />

نايم<br />

كيوشلب<br />

اه<br />

و<br />

ناشنافلاخم<br />

تسيشرانآ)<br />

اه<br />

و<br />

تسيلاكيدنس وكرانآ<br />

اه<br />

و<br />

نويسيزوپا”<br />

(“يرگراك<br />

نماد<br />

.دز<br />

هتبلا<br />

نيا<br />

يشخب<br />

زا<br />

ريوصت<br />

رتگرزب<br />

ياهداضت<br />

داح<br />

يتاقبط<br />

رد<br />

نارود<br />

گنج<br />

يلخاد<br />

دوب<br />

و<br />

داضت<br />

نايم<br />

تلود<br />

ياپون<br />

ناوج يايراتلورپ<br />

تانايرج اب<br />

نوگانوگ<br />

يياوژروب<br />

هدرخ و<br />

يياوژروب<br />

ار<br />

سكعنم<br />

يم<br />

.درك<br />

رد رگيد هتكن<br />

دروم<br />

لرتنك<br />

يوروش رد يرگراك<br />

و<br />

نيلوا<br />

مسيلايسوس هبرجت<br />

تسنيا<br />

هك<br />

ناربهر<br />

كيوشلب<br />

هلمجنم<br />

نينل<br />

رد<br />

نيع<br />

لاح<br />

هك<br />

حرط<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

ار<br />

اب<br />

كي<br />

فده<br />

كيژولوئديا<br />

و<br />

يسايس<br />

نيعم<br />

هك<br />

رتلااب<br />

هب<br />

نآ<br />

هراشا<br />

دش<br />

ولج<br />

،دنتشاذگ<br />

اما<br />

فياظو<br />

هتيمك<br />

ياه<br />

هناخراك<br />

و<br />

شقن<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

ار<br />

رتشيب<br />

رد<br />

هصرع<br />

داصتقا<br />

و<br />

اب<br />

زكرمت<br />

رب<br />

لئاسم<br />

ديلوت<br />

و<br />

عيزوت<br />

فيرعت<br />

.دندرك<br />

رد<br />

ثحب<br />

ياه<br />

،نانآ<br />

يفرح<br />

زا<br />

فياظو<br />

كيژولوئديا<br />

و<br />

يسايس<br />

و<br />

يگنهرف<br />

و<br />

هزرابم<br />

رب<br />

رس<br />

نيا<br />

تلاوقم<br />

رد<br />

هتيمك<br />

ياه<br />

هناخراك<br />

و<br />

تحت<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

.تسين<br />

نيا<br />

رد<br />

يلاح<br />

تسا<br />

هك<br />

رد<br />

هبرجت<br />

هتفرشيپ<br />

رت<br />

نيچ<br />

،يتسيلايسوس<br />

دربشيپ<br />

،يسايس ثحابم<br />

،كيژولوئديا<br />

يگنهرف<br />

و<br />

كيروئت<br />

رد<br />

هتيمك<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

كفنيلا ءزج كي<br />

زا<br />

هلوقم<br />

همانرب<br />

يزير<br />

و<br />

ميمصت<br />

يريگ<br />

رس رب<br />

ديلوت<br />

و<br />

عيزوت<br />

و<br />

شلات<br />

يارب<br />

يگنهامه<br />

تامادقا<br />

يلحم<br />

و<br />

ينوماريپ<br />

اب<br />

همانرب<br />

يزير<br />

ياه<br />

يزكرم<br />

.دوب<br />

نيا<br />

فلاتخا<br />

كرد<br />

دياش<br />

ات<br />

دح<br />

يدايز<br />

هجيتن<br />

ادج<br />

ندرك<br />

ريغ<br />

يكيتكلايد<br />

هلوقم<br />

يژولوئديا<br />

و<br />

تسايس<br />

زا<br />

ديلوت<br />

و<br />

همانرب<br />

يزير<br />

يداصتقا<br />

رد<br />

هاگديد<br />

ناربهر<br />

كيوشلب<br />

.دشاب<br />

لاثم<br />

ام<br />

رد<br />

نامه<br />

يوروش رد نارود<br />

هدافتسا<br />

زا<br />

تيريدم<br />

كت<br />

هرفن<br />

رد<br />

ياهدحاو<br />

يديلوت<br />

متسيس اي<br />

هعطق<br />

يراك<br />

رد<br />

ماظن<br />

اهدزمتسد<br />

و<br />

هرخلااب<br />

يوريپ<br />

متسيس زا<br />

روليت<br />

يهدنامزاس رد<br />

راك<br />

و<br />

كينكت<br />

رد<br />

طيحم<br />

هناخراك<br />

دهاش ار<br />

.ميدوب<br />

نيا<br />

ريبادت<br />

باتش ارهاظ<br />

يشهج و<br />

هب<br />

شيازفا<br />

ديلوت<br />

و


بهره وري كار مي بخشيد،‏ اما بر ايدئولوژي و نگرش و ذهن و جسم طبقه كارگر و حزب و دولت سوسياليستي<br />

تاثيرات منفي بر جاي مي گذاشت؛ مانع از شكل گرفتن و رشد مناسبات نوين در ميان انسانهاي در گير كار مي شد؛ از<br />

خود بيگانگي را تقويت مي كرد.‏ اگر مي خواهيد معني ملموس تاثير سيستم تيلور بر جسم و روح كارگر را بفهميد مي<br />

توانيد صحنه اي از فيلم معروف ‏”عصر جديد“‏ اثر چارلي چاپلين را به ياد بياوريد.‏ آنجا كه كارگران را در حال كار<br />

زنجير وار در صحن كارخانه نشان مي دهد.‏ در آن صحنه،‏ سلطه كار ‏‘مرده بر كار زنده،‏ هوشيارانه به نمايش درآمده<br />

است.‏ به وضوح مي بينيم كه سرمايه داري با به كار گيري سيستم تيلور چگونه كارگر را هر چه بيشتر به مهره اي از<br />

يك ماشين بزرگ تبديل مي كند.‏ در اينجا فقط براي جلب توجه شما به نوع نگرش رهبري حزب بلشويك به اين<br />

مساله،‏ جملاتي از دو مقاله لنين را نقل مي كنيم:‏<br />

‏”آخرين كلام سرمايه داري در اين مورد ‏(طرز كار كردن)‏ يعني سيستم تيلور،‏ مانند تمام ترقيات سرمايه داري،‏ آميزه اي است از<br />

درنده خويي ظريف كاري شده استثمار بورژوايي و يك سلسله از گرانبهاترين دستاوردهاي علمي در امر تحليل حركات<br />

مكانيكي در رشته كار و حذف حركات زائد و ناراحت و به وجود آوردن صحيح ترين شيوه هاي كار و معمول كردن بهترين<br />

سيستم هاي حساب و كنترل و غيره.‏ جمهوري شوروي به هر قيمتي شده بايد تمام دستاوردهاي گرانبهاي علم و فن را در اين<br />

رشته اقتباس كند....‏ بايد در روسيه موجبات بررسي و تدريس سيستم تيلور،‏ آزمايش منظم و انطباق آن را فراهم ساخت.“‏ (5)<br />

و اين كه:‏<br />

‏”در ابتداي كار،‏ براي ما فرهنگ واقعي بورژوايي هم كافي است.‏ فقط همينقدر باشد كه ما در ابتداي كار بتوانيم بدون بدترين<br />

انواع فرهنگ دنياي ماقبل بورژوايي يعني فرهنگ ديواني و ارباب رعيتي و غيره كار خود را پيش ببريم.‏ در مسائل فرهنگ،‏<br />

شتابزدگي و ولنگ و بازي از همه چيز زيانبخش تر است.“‏ (6)<br />

در مقابل،‏ در چين سوسياليستي،‏ روش هاي سازماندهي كار و مديريت به موضوع مبارزه ايدئولوژيك سياسي در<br />

حزب و در ميان كارگران تبديل شد.‏ مساله برنامه ريزي به عنوان مساله اي در ارتباط تنگاتنگ با ايدئولوژي مطرح<br />

شد.‏ يعني هدف،‏ ديگر صرفا تحقق برنامه توليدي نبود.‏ بلكه هزينه ها و آسيب هاي اجتماعي بزرگتر،‏ نظير از خود<br />

بيگانگي كارگر،‏ ضربه خوردن به سلامت كارگر و تخريب محيط زيست مد نظر قرار گرفت.‏<br />

بدون بحث و مبارزه<br />

ايدئولوژيك و سياسي نمي شد نحوه نگاه به اين موضوعات را كه تا آن زمان،‏ مشكلاتي مجزا از توليد و داراي اهميت


درجه دوم تلقي مي شدند عوض كرد.‏ بدون مبارزه براي ترويج و فراگير كردن فرهنگ نوين پرولتري نمي شد فرهنگ<br />

خدمت به مردم را به هدف فرايند توليد و هدف كارگران تبديل كرد و به جاي فرهنگ كسب سود بيشتر و منافع<br />

شخصي و گروهي نشاند.‏<br />

بدون بحث و مبارزه ايدئولوژيك و سياسي نمي شد<br />

به اين درك رسيد كه بازدهي يا<br />

1950<br />

سودآوري اين يا آن كارخانه را نبايد اصل قرار داد؛ هزينه و سود را نبايد بر مبناي برگشت پولي فوري تعيين كرد.‏<br />

البته ابتكار عمل و نوآوري هاي كارگران مي توانست به طور موقت برخي مشكلات را در زمينه توليد ايجاد كند.‏ اما<br />

اين سوال مطرح شد كه آيا به بهانه كردن اهداف برنامه توليدي،‏ مي بايد ابتكار عمل كارگري را خفه كرد؟ در دهه<br />

و اوايل دهه 1960، تجربه عمومي در كارخانه هاي چين اين بود كه وقتي كارگران طرحي جديد و روش هاي<br />

توليدي نوآورانه اي را به اجرا مي گذاشتند،‏ اغلب توسط مديران مواخذه و تنبيه مي شدند.‏ مديران<br />

مي ترسيدند كه چنين نوآوري هايي در روش هاي مرسوم كار اخلال كرده،‏ مانع از آن شود كه كارخانه آنها كميت<br />

مقرر شده در برنامه را توليد كند.‏ مي ترسيدند كه كاهش توليد باعث شود دولت به آنها نمره پايينتري بدهد.‏ بحث<br />

هايي كه اوايل دهه<br />

1960<br />

بر سر قوانين و مقررات كاري در بزرگترين مجتمع صنعتي چين ‏(فولاد آنشان)‏ در گرفت و به<br />

ارائه منشوري از سوي كارگران انجاميد كه مخالف منشور تقليدي از كارخانجات شوروي بود،‏ نخستين جوانه مبارزه<br />

آگاهانه در اين زمينه بود.‏ سپس در از ميانه دهه 1960، نگاه نادرست نسبت به اجراي اهداف مقرر شده در برنامه مورد<br />

نقد قرار گرفت و ديدگاه تحقير آميز نسبت به كارگران زير ضرب رفت.‏ در نتيجه،‏ فضائي ايجاد شد كه كارگران به<br />

كنترل آگاهانه و انقلابي كارگري تشويق شدند و از روش هاي مرسوم در سازماندهي كار و توليد گسست كردند.‏ اين<br />

رويكرد،‏ در درازمدت موجب رشد توليد هم شد.‏ (7)<br />

به عنوان نتيجه گيري:‏ كنترل كارگري در جوامع سوسياليستي به پشتوانه و در ارتباط با قدرت سياسي طبقه<br />

كارگر ميسر شد و به اجراء درآمد.‏ بدون وجود قدرت سياسي طبقه كارگر،‏ امكان پياده كردن كنترل كارگري در توليد<br />

و توزيع قابل تصور نيست.‏ آموزش توده هاي كارگر در زمينه اداره جامعه سوسياليستي نيز فقط مي تواند با پشتوانه<br />

يك دولت سوسياليستي و در فضاي انقلابي جامعه نوين و از بند رها شده انجام بگيرد.‏<br />

كنترل كارگري در دوران اعتلا و بحران انقلابي


در سال هاي متعاقب انقلاب اكتبر،‏ موجي از مبارزات رزمنده كارگري تحت رهبري و تاثير نيروهاي كمونيست در<br />

كشورهاي مختلف اروپايي به پا خاست.‏ اين مبارزات تا سطح قيام هاي مسلحانه در آلمان و مجارستان پيش رفت كه<br />

توسط حكومت بورژوازي به خون كشيده شد.‏ اما در منطقه شمالي ايتالياي دهه<br />

1920 جنبش<br />

ايجاد شوراها و اشغال<br />

كارخانه ها اتفاق افتاد.‏ اين جنبش پاسخ توده هاي كارگر به بحران اقتصادي و فشارها و اجحافات كارفرمايان بود.‏ آنان<br />

در مقابل خطر اخراج و گرسنگي،‏ كارفرمايان را از كارخانه اخراج كرده،‏ يا گروگان گرفته و صحن كارخانه را به اشغال<br />

خود در مي آوردند.‏ جناحي از دولت سرمايه داري در مواجهه با خيزش كارگري و براي خالي كردن شانه نظام خود از<br />

زير بار بحران،‏ در مجلس پيشنهاد ‏”مشاركت كارگري“‏ در امر برنامه ريزي اقتصادي را داد.‏ آنتونيو گرامشي از رهبران<br />

حزب كمونيست ايتاليا در دهم فوريه<br />

چنين نوشت:‏<br />

1921<br />

به تحليل از اين موقعيت ويژه و اهداف بورژوازي از اين طرح پرداخت و<br />

‏”بورژوازي براي تقسيم مسئوليت خود و شريك كردن نيروي ديگري در وظيفه تضمين و توسعه شرايط زندگي توده ها،‏ حاضر<br />

است خود را تحت كنترل و نظارت قرار دهد.‏ از نظر بورژوازي بسيار مفيد است كه ضامني نظير پرولتاريا بيايد و در مقابل توده ها<br />

شهادت بدهد كه هيچكس مسئول ويراني اقتصادي كنوني نيست.‏ و وظيفه همگان است كه صبورانه تحمل كنند و سخت كار<br />

كنند و منتظر ترميم شكاف ها و ساختن يك بناي جديد بر ويرانه هاي امروز بنشينند.“‏ (8)<br />

گرامشي تلاش كرد با استفاده از ضعف طبقه حاكم و عقب نشيني هايش،‏ جنبش اشغال كارخانه ها را با بحث كنترل<br />

كارگري پيوند بزند و از شرايط بحران نظام در جهت تقويت و تربيت صفوف طبقه كارگر،‏ متشكل شدن طبقه و تشديد<br />

مبارزه طبقاتي استفاده كند.‏ به گفته او طبقه كارگر در شرايط اعتلا و بحران انقلابي مي تواند بر سر مساله كنترل<br />

توليد و اداره كارخانه وارد يك مبارزه سياسي با بورژوازي شود.‏ هدف از اين مبارزه،‏ كسب رهبري طبقاتي توده مردم<br />

است.‏ گرامشي بر اين باور بود كه:‏<br />

‏”اگر طبقه كارگر در اين ميدان،‏ رضايت و اعتماد مردم را جلب كند مي تواند دولت را بسازد و نهادهاي حكومتي را با شركت همه<br />

طبقات ستمديده و تحت استثمار سازمان دهد.“‏ (9)<br />

در عين حال،‏ گرامشي مي گفت كه:‏


‏”مبارزه بر سر كنترل،‏ در پارلمان انجام نمي گيرد بلكه يك مبارزه انقلابي توده اي و فعاليت تبليغي و سازماندهي توسط حزب<br />

كمونيست است.‏ طبقه كارگر بايد از طريق اين مبارزه،‏ هم به لحاظ معنوي و هم سازماني نسبت به استقلال و شخصيت تاريخي<br />

خود آگاه شود...‏ اين اولين مرحله مبارزه،‏ نبردي است براي يك شكل معين از سازماندهي.‏ اين شكل فقط مي تواند شوراي<br />

كارخانه و به طور سراسري نظام مركزي شوراهاي كارخانجات باشد.‏ نتيجه كار بايد تاسيس شوراي سراسري طبقه كارگر باشد كه<br />

در همه سطوح از كارخانه تا شوراي شهر و شوراي ملي منتخب كارگران هستند.‏ شيوه اين كار توسط قانوني معين مي شود كه<br />

نتيجه تصميم طبقه كارگر است،‏ نه توسط پارلمان ملي و قدرت دولتي.‏ اين مبارزه بايد طوري جلو برود كه توده عظيم اهالي<br />

بفهمند همه مشكلات موجود در دوره تاريخي كنوني،‏ از مشكل نان و مسكن گرفته تا برق و پوشاك فقط زماني مي تواند رفع<br />

شود كه همه قدرت اقتصادي و بنابراين همه قدرت دولتي به طبقه كارگر واگذار شود.“‏ (10)<br />

تجربه ايتاليا ناموفق ماند.‏ جنبش اشغال كارخانه ها كه با مخالفت سوسيال دمكراتها روبرو بود،‏ بعد از مدتي فروكش<br />

كرد و كنترل كارگري عملا نتوانست در شرايط بحران و اعتلاي دهه<br />

1920<br />

پا بگيرد.‏ جناحي از بورژوازي با شكل دهي<br />

به جنبش فاشيستي به بحران پاسخ گفت و حزب كمونيست و جنبش كارگري را به شدت سركوب كرد.‏ به نظر مي آيد<br />

يك اشكال يا كمبود در نگرش گرامشي و همفكرانش كم بها دادن يا بي توجهي به مساله قدرت نظامي و قهر در اعمال<br />

سلطه طبقاتي بود.‏ تاكيد به جنبش رزمنده كارگران كه در شكل اشغال كارخانه ها بروز مي يافت،‏ و تبليغ اين درك كه<br />

در دوران بحران و اعتلاي انقلابي مي توان با گذر از اشغال به كنترل كارگري،‏ پايه هاي قدرت را به زور از دست<br />

بورژوازي خارج كرد و با تشديد بحران،‏ قدرت سياسي را به چنگ آورد،‏ عملا نقشي براي ارتش در مركز دولت موجود<br />

و نيز نقشي براي نيروي نظامي طبقه كارگر براي در هم شكستن ماشين دولتي قائل نيست.‏ مي توان گفت كه گرامشي<br />

به نوعي تبليغ كسب قدرت از جانب طبقه كارگر را به شكل وارونه مطرح مي كرد.‏ او مي خواست توده ها را با اين<br />

شعار به ضرورت كسب قدرت سياسي برساند كه:‏ ‏”قدرت اقتصادي بايد در دست طبقه كارگر باشد تا مشكلات موجود<br />

حل شود.“‏ اما در واقعيت،‏ تحت نظام سرمايه داري،‏ تضادها و محدوديت هايي در راه كنترل همه جانبه كارگري بر<br />

توليد و توزيع وجود دارد.‏ مشخصا اينكه،‏ بورژوازي ‏(حتي در شرايط ضعف و بحران نظام سرمايه داري)‏ بر آن نوع<br />

كنترل كارگري كه تحت رهبري كارگران آگاه و انقلابي انجام گيرد،‏ گردن نمي گذارد.‏ در اين جا بايد به خصلت موقتي<br />

و گذراي دوره هاي بحران و اعتلاء هم اشاره كنيم كه كنترل كارگري را به پديده اي قسمي و موقتي تبديل مي كند و<br />

راه تحقق شعار ‏”همه قدرت اقتصادي به دست كارگران“‏ را مي بندد.‏


اما آنچه از بحث هاي گرامشي در مورد كنترل كارگري مي توان آموخت اينست كه اين مقوله در دوران حاكميت<br />

بورژوازي فقط مي تواند به شكل قسمي و موقتي در دوره هاي خاص بحران و اعتلاي انقلابي شكل بگيرد.‏ بحث كنترل<br />

كارگري و مبارزه بر سر آن در شرايط بحران انقلابي مي تواند ابزاري باشد براي دامن زدن به ابتكار عمل مبارزاتي توده<br />

هاي وسيع كارگر،‏ به ميدان كشاندن قشرهاي عقب مانده تر كارگران،‏ و بالا بردن روحيه اعتماد به نفس كارگران در<br />

سطحي گسترده تر از شرايط عادي.‏<br />

در بحث از كنترل كارگري مي بايد به نظرات لئون ترتسكي هم رجوع كنيم.‏ ترتسكي با توجه به تجربه انقلاب<br />

اكتبر،‏ بر شكل گيري اين حركت در شرايط ويژه تاكيد مي گذاشت.‏ به گفته او:‏<br />

‏”وقتي كه مي گوييم كارگران كنترل دارند يعني مالكيت و حق حكمراني در دست سرمايه داران باقي مانده است.‏ پس اين<br />

وضعيت،‏ جنبه اي متناقض دارد.‏ چون كه يك موقعيت بينابيني اقتصادي ايجاد مي كند.‏ هدف از اين كنترل،‏ ارضاي معنوي<br />

كارگران نيست.‏ بلكه آنان عملا مي خواهند توليد و عملكردهاي تجاري كارخانه را تحت نفوذ خود درآورند.‏ بنابراين كنترل<br />

كارگري در شكل گسترده اش نوعي قدرت دوگانه در كارخانه و بانك و شركت تجاري را شامل مي شود.“‏ (11)<br />

ترتسكي در عين حال كه از امكان پيشبرد كنترل كارگري تا سطح برقراري قدرت دوگانه در موسسات اقتصادي<br />

صحبت مي كرد،‏ اما به همفكرانش گوشزد مي كرد كه:‏<br />

‏”براي اين كه شركت كارگران در مديريت توليد ادامه دار و با ثبات و ‏‹عادي›‏ باشد،‏ بايد بر همكاري مبتني باشد و نه بر مبارزه<br />

طبقاتي....‏ چنين همكاري اي به معني كنترل كارگري بر سرمايه نيست بلكه تبعيت بوروكراسي كارگري از سرمايه است.‏<br />

كنترلي كه شوراي كارخانه اعمال مي كند فقط بر اساس مبارزه طبقاتي امكان پذير است،‏ نه همكاري طبقاتي.“‏ (12)<br />

او اين سوال را جلو گذاشت كه:‏<br />

‏”كدام رژيم دولتي با كنترل دولتي بر توليد خوانايي دارد؟“‏<br />

و پاسخ داد:‏<br />

‏”روشن است كه قدرت هنوز در دست كارگران نيست....‏ بنابراين بحث از كنترل كارگري در رژيم سرمايه داري و تحت قدرت<br />

بورژوازي است.‏ روشن است وقتي كه بورژوازي به شدت اعمال قدرت مي كند هرگز از قدرت دوگانه در كارخانه خوشش نمي


آيد.‏ بنابراين كنترل كارگري فقط در شرايطي عملي است كه تغييرات شديدي در تناسب قواي موجود به ضرر بورژوازي و دولتش<br />

به وجود آيد.‏<br />

كنترل را فقط به زور مي توان به بورژوازي تحميل كرد.‏ اعمال زور از جانب پرولتاريايي كه در مسير در هم شكستن قدرت موجود<br />

قرار گرفته كه مالكيت بر ابزار توليد نيز جزئي از همين قدرت است.‏<br />

بنابراين وضعيت كنترل كارگري به خاطر خصلتش،‏ موقتي و گذرا است و فقط مي تواند بر دوره بحران دولت بورژوايي و تعرض<br />

پرولتاريا و عقب نشيني بورژوازي باشد.‏ يعني در دوره حاد و نزديك به فرجام انقلاب.“‏ (13)<br />

اما نكته بحث برانگيزي كه در نظرات ترتسكي پيرامون كنترل كارگري وجود دارد،‏ درك خودبخودي است كه از<br />

مساله شكل گيري قدرت دوگانه سياسي در كل جامعه و نيز از مساله حركت طبقه كارگر براي كسب قدرت سياسي<br />

ارائه مي دهد.‏ او مي نويسد:‏<br />

‏”اگر بورژوازي ديگر كارفرما نباشد،‏ يعني اگر نتواند به طور كامل بر كارخانه حكام باشد،‏ معنايش اينست كه در دولت خودش هم<br />

ديگر كاملا حاكم نيست.‏ بنابراين قدرت دوگانه در كارخانه مطابق با وضعيت قدرت دوگانه در عرصه دولت است.“‏ (14)<br />

اين نتيجه گيري،‏ الزامي نيست.‏ يعني ضعف و شكاف و بحران در دولت طبقه سرمايه دار مي تواند زمينه مساعدي<br />

براي اعمال كنترل كارگري در اين يا آن بنگاه اقتصادي فراهم كند؛ ولي يك قدرت سياسي بديل حتي به شكل نطفه و<br />

جوانه در كنار دولت موجود شكل نگيرد.‏ اين وضعيت را براي مثال در دوره ابتدايي انقلاب<br />

ادامه،‏ ترتسكي درك نادرستي از محدوده تكامل جنبش خودبخودي طبقه كارگر ارائه مي كند:‏<br />

1357<br />

ايران ديديم.‏ در<br />

‏”اكثريت طبقه كارگر تحت تاثير بحران،‏ بيكاري و قراردادهاي چپاول گرانه سرمايه داري ممكنست قبل از اين كه به كسب<br />

انقلابي قدرت متقاعد شود،‏ آماده نبرد براي نابودي قراردادهاي محرمانه تجاري و كنترل بانكها و امور تجاري و توليد شود.“‏ (15)<br />

تا<br />

اينجاي بحث درست است؛ اما در ادامه مي خوانيم كه:‏<br />

‏”پرولتاريايي كه به مسير كنترل كارگري بر توليد بيفتد،‏ به ناگزير به جاده كسب قدرت و به دست آوردن ابزار توليد كشيده<br />

خواهد شد.“‏ (16)


هيچ ناگزيري در اين مساله وجود ندارد.‏ طبقه كارگر،‏ وظيفه كسب قدرت را فقط از مساله توليد و ملزومات كنترل و<br />

مديريت توليد نتيجه نخواهد گرفت.‏ كشيده شدن طبقه كارگر به جاده كسب قدرت،‏ به شكل مكانيكي و محدود،‏ هم<br />

سنگ با به دست آوردن ابزار توليد نيست.‏ گام نهادن طبقه كارگر در جاده كسب قدرت يعني آگاه شدن طبقه از نظر<br />

سياسي،‏ و پذيرش و به اجراء گذاشتن استراتژي و برنامه انقلابي اي كه حزب پيشاهنگش در مقابل كل جامعه قرار<br />

داده است.‏ دركي كه در<br />

عبارت ‏”آگاه شدن و پذيرش و به اجراء گذاشتن“‏ فشرده مي شود متفاوت از دركي است كه<br />

ترتسكي در قالب عبارت ‏”متقاعد شدن به كسب انقلابي قدرت“‏ بيان كرده است.‏<br />

به علاوه ترتسكي از كنترل كارگري به عنوان ‏”مدرسه اقتصاد برنامه ريزي شده“‏ نام مي برد.‏ اشاره او به نقش<br />

تربيتي كنترل كارگري در زمينه اقتصاد برنامه ريزي شده ‏(سوسياليستي)‏ تا حدي جنبه بزرگ نمايانه دارد.‏ واقعيت<br />

اينست كه اگر كنترل كارگري صرفا به عنوان يك حركت خودجوش و بدون هدايت خط كمونيستي مطرح شود،‏<br />

چارچوب آموزش اقتصادي كارگران از حساب و كتاب هاي بورژوايي و برخي تعليمات فني در زمينه بودجه و دخل و<br />

خرج و بازار فراتر نخواهد رفت.‏ اين نكته اي است كه در بحث ترتسكي مورد توجه قرار نگرفته است.‏<br />

به عنوان نتيجه گيري:‏ كنترل كارگري تحت حاكميت سرمايه داري،‏ فقط مي تواند به شكل محدود و موقت انجام شود<br />

و به علت تعارض آشكار با اهداف و برنامه هاي سرمايه داري به هر شكل ‏(به زور و يا به علت فروكش جنبش توده اي و<br />

اعتلاي انقلابي)‏ كنار زده خواهد شد.‏ تجربه كنترل كارگري مي تواند فرصتي باشد،‏ نه براي عقب نشاندن گام به گام<br />

طبقه حاكمه از اين راه و گرفتن قدرت از دست او،‏ بلكه براي تقويت و تحكيم همبستگي كارگران بر پايه نگرش و خط<br />

ايدئولوژيك و سياسي پرولتري و كمك به استراتژي انقلابي كسب قدرت سياسي.‏ استفاده كردن يا نكردن از اين<br />

فرصت،‏ بستگي به خط و نگرشي دارد كه حركت كنترل كارگري را در عمل رهبري مي كند.‏ به همين خاطر،‏ كنترل<br />

كارگري هم مي تواند رفرميسم را تقويت كند و هم به پيشرفت خط انقلابي بينجامد.‏<br />

كنترل كارگري در تجربه انقلاب 57 ايران<br />

اوضاع انقلابي در سال 1357 و دو سه سال بعد از آن،‏ به خلاء مديريتي در واحدهاي بزرگ توليدي انجاميد.‏ مديريت<br />

سابق ‏(خصوصي و دولتي)‏ يا از كشور فراري شده بودند و يا از كار بركنار.‏ بعضي از شركت ها كه مديريت خارجي


داشتند نيز عملا به حالت تعطيل در آمده بودند.‏ به طور كلي،‏ حالت ركود و ورشكستگي و تعطيلي در بسياري از اين<br />

واحدها به چشم مي خورد.‏ مشكلاتي مانند تامين مواد اوليه براي راه اندازي كارخانه ها نيز وجود داشت.‏ اما بخش<br />

اصلي نيروهاي توليدي،‏ يعني كارگران حي و حاضر بودند و روحيه انقلابي و اعتماد به نفس بالايي داشتند.‏ بخش عمده<br />

متخصصان و كارمندان هم در كشور مانده بودند.‏ خيزش انقلابي مردم كه كارگران نيز جزئي از آن بودند در عمل<br />

شكلي از اشغال كارخانه ها را پديد آورد.‏ و كارگران بدون اينكه با بحث مدون و تئوري مشخصي سر و كار داشته<br />

باشند،‏ عملا درگير پديده كنترل كارگري شدند.‏ آنچه از آن تحت عنوان جنبش شورايي ‎58‎ 1357 ياد مي شود،‏ در<br />

جهت كنترل كارگري در شرايطي كه دولت سرمايه داري هنوز پا بر جا است اما بحران و اعتلاي انقلابي بر جامعه حاكم<br />

است،‏ حركت كرد.‏ يعني كارگران براي اينكه كارخانه شان دوباره به كار بيفتد و بتوانند كار كنند،‏ در صدد رتق و فتق<br />

امور كارخانه برآمدند.‏ با معدود مديران و متخصصان باقيمانده وارد بحث و جدل و مبارزه بر سر افشاي اسرار مديريت<br />

اجحافات و فساد و سابق<br />

گذشته،‏<br />

مديريتي هاي شيوه اتخاذ ضرورت<br />

جديد،‏<br />

چگونگي<br />

عقد اوليه،‏ مواد تامين<br />

قراردادهاي جديد و تنظيم مناسبات با دولت شدند.‏ در اين زمينه مي توان به تجربه كارخانه ها و مجتمع هاي<br />

صنعتي بزرگ نظير صنعت نفت و شركت هاي پيمانكاري تابعه اشاره كرد<br />

) هب ويژه آنها كه در مشاركت با سرمايه هاي<br />

امپرياليستي فعاليت مي كردند)‏ و حركت عملي كارگران براي اعمال شكل هايي از كنترل كارگري را مورد بازبيني و<br />

بررسي قرار داد.‏ در اين تجربه،‏ كارگران بر سر مسائلي نظير بهبود فنون توليدي،‏ كاهش هزينه هاي اداري شركت و<br />

باج ندادن به شركت هاي امپرياليستي طرف قرارداد،‏ با مقامات دولت جديد و افراد باقي مانده از مديريت سابق<br />

درگير مي شدند و راه حل ها و ابتكارات خود را كه كاملا هم عملي بود،‏ جلو مي گذاشتند.‏ همين طور مي توانيم به<br />

تجربه سنديكاي كارگران پروژه اي آبادان رجوع كنيم كه در مواردي نظير عقد قراردادهاي كار دست به مداخله و<br />

ابتكار عمل مي زد.‏ به طور كلي در سال 1358، بخش مهمي از تلاش هاي كارگران رنگ و بوي سياسي ‏(ضد رژيم سابق<br />

و ضد امپرياليستي)‏ به خود گرفته بود.‏ و البته مقابله با فشارهاي حاكميت جديد بر طبقه كارگر،‏ حمايت هاي آشكار و<br />

پنهانش از سرمايه داران و اقداماتي كه براي سر و سامان دادن به نظام بحران زده ارتجاعي به عمل مي آورد،‏ در<br />

دستور كار شوراهاي كارگران و حركت كنترل كارگري قرار داشت.‏


آنچه عمدتا باعث از بين رفتن شوراهاي اصيل كارگري و برچيده شدن همان سطح محدود از كنترل كارگري در ايران<br />

شد،‏ سركوب شديد و خونين از جانب حاكميت اسلامي بود و بر پا شدن جنگ ايران و عراق كه براي قبضه كردن كامل<br />

قدرت در همه عرصه ها و اعمال مركزيت در حيطه اقتصاد،‏ توجيه و بهانه در اختيار دولت سرمايه دار گذاشت و بخش<br />

هاي بزرگي از جامعه را براي مدتي قانع كرد.‏ عروج ضد انقلاب جديد در راس جامعه،‏ بعد از مدتي،‏ فروكش اعتلاي<br />

انقلابي را عليرغم تداوم بحران به دنبال داشت.‏ بدين ترتيب،‏ زمينه عيني كنترل كارگري از ميان رفت.‏<br />

به عنوان نتيجه گيري:‏ تجربه طبقه كارگر در ايران در زمينه كنترل كارگري هم مهر تاييدي است بر امكان به راه<br />

افتادن اين حركت در شرايط بحران و اعتلاي انقلابي؛ و هم نشانه اي است از موقتي و قسمي بودن اين پديده.‏ اين دو<br />

نكته در مورد تشكل هاي سياسي و اقتصادي توده اي كارگران كه همراه با كنترل كارگري به وجود آمدند و روياروي<br />

نظام حاكم و حاكمان جديد قرار گرفتند نيز صدق مي كند.‏<br />

دي‎1386‎<br />

يادداشت ها:‏<br />

(1<br />

‏”مانيفست كمونيست“،‏ فصل ‏”بورژواها و پرولترها“‏ ‏(ترجمه فارسي از حسن مرتضوي)‏<br />

(2<br />

‏”طرح آيين نامه كنترل كارگري“‏ منتخب آثار لنين ‏(ترجمه پورهرمزان به<br />

فارسي _ ص 567)<br />

(3<br />

‏”وظايف نوبتي حكومت شوروي“‏ منتخب آثار لنين<br />

‏(فارسي _ ص ( 606<br />

4<br />

و 5) همانجا.‏<br />

(6<br />

‏”بهتر است كمتر ولي<br />

بهتر باشد“‏ منتخب آثار لنين ‏(فارسي _ ص 871)


)‏<br />

7) براي آگاهي بيشتر از تجربه چين مي توانيد به اين آثار رجوع كنيد:‏ ساختمان سوسياليسم در چين ‏(بتلهايم،‏<br />

شاري يه،‏ ماركيزيو<br />

_<br />

انتشارات پژواك)؛ كتاب آموزشي اقتصاد سياسي سوسياليسم ‏(گروه نويسندگان شانگهاي)؛<br />

سازماندهي صنعتي و انقلاب فرهنگي در چين(شارل بتلهايم)‏<br />

(8<br />

‏”درباره كنترل كارگري“‏ آنتونيو گرامشي ‏(نشريه ‏‹نظم نوين›‏<br />

فوريه 10<br />

1921 در اين جا از ترجمه فارسي پ.‏<br />

گويا و نيز ترجمه انگليسي مقاله استفاده كرديم.‏ لازم است اشاره كنيم در ترجمه پ.‏ گويا،‏ نكته اي كه گرامشي از نقد<br />

لنين بر ترتسكي نقل كرده،‏ حذف شده است.‏<br />

10) همانجا.‏ و 9<br />

11) خطاب<br />

به كارگران آلمان لئون ترتسكي<br />

(1931)<br />

‎14‎و ،13 ،12 (15 همانجا.‏<br />

(16<br />

نشريات سازمان هاي مختلف جنبش چپ و برخي مطبوعات منتشره در سال ‎1358‎و<br />

،1359<br />

گوشه هايي از<br />

اين تجربيات را به صورت گزارشي و تحليلي انتشار دادند.‏ گروه ها و<br />

افرادي كه كماكان آرشيو آن نشريات را در<br />

به نيز و راه اين پويندگان به سياسي و كارگري هاي سايت در گزارش اين دادن قرار با توانند مي دارند اختيار<br />

پژوهشگران<br />

جنبش فعالان از بعضي زمينه،‏ همين در كنند.‏ كمك<br />

كارگري<br />

جمعبندي<br />

فعاليت از هايي<br />

سنديكاي<br />

كارگران پروژه اي آبادان ارائه كرده اند.‏<br />

*<br />

علاوه بر منابع فوق،‏ پيشنهاد مي كنيم آثاري مانند ‏”نقد برنامه گوتا“‏ و ‏”جنگ داخلي در فرانسه“‏ ‏(ماركس)،‏ بخش<br />

‏”سوسياليسم محافظه كار يا بورژوايي“‏ ‏(مانيفست كمونيست)،‏ ‏”چگونه بازرسي كارگري و دهقاني را تجديد سازمان<br />

دهيم“‏ و ‏”چگونه بايد مسابقه را سازمان داد؟“‏<br />

ريد ترجمه ناصر اصغري)‏ نيز مطالعه شود.‏<br />

‏(لنين _<br />

منتخب آثار)‏ و ‏”در مورد كنترل كارگري بر صنايع روسيه“‏ ‏(جان


طبقه كارگر و مساله ‏"كنترل كارگري"‏<br />

بخش دوم<br />

طرح هاي كورپوراتيويستي ‏(ادغام گرايانه)‏ تحت عنوان كنترل كارگري<br />

در چند دهه اخير،‏ بحث كنترل كارگري از يك زاويه ديگر ‏(با اهداف اساسا سياسي)‏ از سوي دولت هاي<br />

بورژوايي نيز مطرح شده است.‏ اين در واقع،‏ همان سياستي است كه از آن تحت عنوان كورپوراتيويسم يا مشاركت<br />

دادن و ادغام كردن بخش هايي از جامعه در فرايند پيشبرد سياست هاي طبقه حاكم ياد مي شود.‏ شايد اولين نمونه<br />

در ميتوان گرفت)‏ قرار گرامشي نقد مورد كه ايتاليا مجلس به شده ارائه طرح از بعد ‏(البته را كار اين مشهور<br />

يوگسلاوي<br />

دولت كرد.‏ پيدا تيتو دوران<br />

خودگرداني را برنامه اين نام پوگسلاوي<br />

نظر از بود.‏ گذاشته<br />

و ايدئولوژيك<br />

سياسي،‏ يوگسلاوي تيتو كماكان به نقاب سوسياليستي نياز داشت.‏ در عين حال تلاش مي كرد ‏”سوسياليسم“‏ خود را<br />

به عنوان چيزي متفاوت و دمكراتيك تر از نظام حاكم بر بلوك شوروي تصوير كند.‏ سيستم خودگرداني به دولت اجازه<br />

مي داد،‏ بخشي از كارگران را به بوروكرات هاي كارگري و صاحب امتياز تبديل كند و يك پايگاه با ثبات براي خود در<br />

ارتباطات كه شرايطي در كند.‏ ايجاد كار مراكز<br />

اقتصادي<br />

بلوك فشار و بود افزايش به رو غرب بلوك با يوگسلاوي<br />

شوروي بر آنها نيز افزايش مي يافت،‏ اين نوع از سازماندهي كار مي توانست از لحاظ مشروعيت سياسي و تحكيم<br />

ايدئولوژي<br />

كارساز جامعه در حاكمه طبقه<br />

تحسين و تبليغ با همزمان و باشد.‏<br />

و سياسي نظر از كه غرب بورژوازي<br />

ايدئولوژيك به دنبال تضعيف و ضربه زدن به الگوي شوروي بود روبرو شود.‏ اين طرح به مراتب موثرتر از شيوه هايي<br />

نظير<br />

بود كه از سوي حكومت شاه در ايران جلو گذاشته شد.‏ البته ناگفته نماند كه شاه هم تا حدي به كارايي سيستم<br />

خودگرداني در يوگسلاوي پي برده بود و از آن تعريف مي كرد.‏<br />

بحث بخواهيم اگر<br />

كورپوراتيويسم<br />

چارچوب يك در را<br />

كنترل يعني آن جوهر به و دهيم قرار بزرگتر<br />

ايدئولوژيك و سياسي نيروي كار ‏(كه هيچ ربطي به كنترل كارگري ندارد)‏ بپردازيم،‏ حتي مي توان گفت كه سياست<br />

‏‹سه جانبه گرايي›‏ تحت مديريت سازمان جهاني كار نيز در همين چارچوب مي گنجد.‏ با اين تفاوت كه اين سازمان در


پي سازماندهي يك كورپوراتيويسم جهاني است و تشكيل قشر ممتاز و بورژوا زده كارگري را در مقياس جهاني تقويت<br />

و تشويق مي كند.‏ البته در مواردي نظير جمهوري اسلامي كه سياست اش تا به امروز سركوب هر شكلي از تشكل غير<br />

حكومتي كارگران بوده،‏ و طرح هاي ضد كارگري اش را از طريق تشكل هاي سركوبگر و رسوايي نظير خانه كارگر و<br />

شوراهاي اسلامي كار پيش مي برد،‏ كورپوراتيويسم كارگري جان نگرفته است.‏<br />

اما در ونزوئلاي هوگو چاوز اين طرح جايگاه مهمتر يا حداقل پر سر و صداتري را به خود اختصاص داده است.‏<br />

‏”گل اصطلاح به و برجسته نمونه چند مطالعه<br />

سرسبد“‏<br />

كنترل هاي كميته<br />

و ماهيت روشني به ونزوئلا در كارگري<br />

منظوراز اين اقدام را به ما نشان مي دهد.‏ در شرايط ويژه و پر تلاطمي كه بعد از به قدرت رسيدن چاوز در سال 1998<br />

و سپس كشمكش هاي ميان جناح وي با آن بخش از بورژوازي كه شريك و تحت الحمايه امپرياليسم آمريكا است،‏<br />

چرخ بسياري از كارخانه ها از كار افتاد.‏ بخشي از سرمايه داران خصوصي سرمايه هاي خود را از كشور خارج كردند و<br />

كارگران در معرض بيكاري قرار گرفتند.‏ در صفوف طبقه كارگر نيز يك انشعاب سياسي صورت گرفت.‏ براي مثال بخش<br />

بزرگي از كارگران صنعت نفت ونزوئلا كه نقش محوري در اقتصاد دارد در اعتصاب بزرگي كه در سال 03- ‎2002‎براي<br />

كنار زدن چاوز به راه افتاده بود شركت كردند.‏ بعد از شكست اين اقدام كه از پشتيباني آمريكا برخوردار بود،‏ حكومت<br />

در صنعت نفت دست به يك تصفيه سياسي زد و‎18000‎ نفر از‎46000‎ كار شركت نفت را اخراج كرد.‏ حكومت چاوز به<br />

ايجاد كميته هاي كارگري طرفدار خود در كارخانه ها پرداخت.‏ به موازات اين كار،‏ طرح هاي فقرزدايي با تكيه به پول<br />

نفت در برخي محلات فقيرنشين به راه انداخته شد كه هدف مركزي آن جلب پشتيبان براي حكومت بود.‏ اما كميته<br />

هاي كارگري در كارخانه هاي عمدتا متوسطي كه بي صاحب رها شده بودند و يا صاحبانشان در صدد فروش آنها بودند،‏<br />

با كمك و پشتيباني دولت،‏ شكل هايي از مديريت كارگري يا كنترل كارگري را در مشاركت با دولت به وجود آوردند.‏<br />

توليد از سر گرفته شد.‏ ظاهر قضيه اين بود كه ابتكار عملي از پايين براي مقابله با خطر بيكاري و ركود اقتصادي<br />

صورت گرفته است.‏ اما در واقع،‏ اين يك شكل از سازمان دهي شبه نظامي در حمايت از چاوز در مقابل تهديدهاي<br />

مخالفان و رقبايش هم بود.‏ براي مثال،‏ درمواردي همين كميته هاي كارخانه توسط دولت مسلح شدند و براي در هم<br />

شكستن<br />

خرابكاري و مقاومت<br />

طرفداران<br />

حركت كردند مي قطع را ها كارخانه برق كه نيرو وزارت در رقيب جناح<br />

كردند.‏ يك كار ديگر اين كميته ها،‏ كمك به حكومت در سازماندهي شكل هاي كمك اجتماعي در محلات پيرامون


كارخانه خود بود.‏ يعني كارگران را در سيستمي شبيه به صدقات و جشن عاطفه ها در ايران سازمان مي دادند.‏ و<br />

كميته كارخانه از سود توليدات خود،‏ دفتر و مداد ارزان مي خريد و در محلات فقير نشين توزيع مي كرد.‏ يا اجناس<br />

توليد شده را در تعاوني هاي محلي با قيمت ارزان عرضه مي كرد.‏ اين اقدامات البته در كوتاه مدت تاثيرات مثبتي<br />

براي حكومت چاوز داشته اما با نوسانات ناگزير در عرصه اقتصاد و شرايطي كه ارتباطات ناگزير با بازار جهاني در زمينه<br />

تهيه مواد اوليه و سيستم توزيع و قيمت گذاري بين المللي و رقابت با كالاهاي مشابه پديد مي آورد،‏ بي ثباتي به اين<br />

واحدهاي توليدي راه مي يابد و اثرات خود را بر جاي مي گذارد.‏<br />

دراينجا فرايند ايجاد تعاوني هاي كارگري در ونزوئلا و تصوير كلي ‏”كنترل كارگري“‏ درآن كشور را با ذكر چند<br />

نمونه به شما نشان مي دهيم.‏ در ماه ژوئيه 2005 چاوز از احتمال مصادره ‎136‎كارخانه تعطيل شده صحبت كرد.‏ ولي از<br />

آنجا كه حكومت چاوز از نظر طبقاتي متعهد است در چارچوب حقوقي قانون اساسي بورژوايي و قوانين سرمايه داري<br />

فعاليت كند شعارمصادره را كنار گذاشت.‏ بند‎115‎قانون اساسي جديدي كه چاوز به تصويب رسانده،‏ حق مالكيت را<br />

تضمين مي كند و به دولت فقط در صورتي حق مصادره مي دهد كه<br />

نفع عموم يا جامعه“‏ باشد و فقط بايد<br />

” هب شكل<br />

” هب<br />

بازخريد عادلانه و به موقع“‏ انجام گيرد.‏ برهمين مبنا،‏ حكومت مذاكره بر سر انتقال مالكيت شركتهاي در حال تعطيلي<br />

را آغاز كرد.‏ يك سرمايه كلان به بازپرداخت قروض خارجي و به راه انداختن مجدد توليد اختصاص يافت و مالكيت<br />

شركتها به تعاوني هاي كارگري انتقال پيدا كرد.‏ دولت اعلام كرد كه اول از مديريت مشترك دولت كارگران شروع<br />

مي كنند و رفته رفته سهم دولت كم خواهد شد.‏ اين شكل رسمي پديده ‏”كنترل كارگري“‏ در ونزوئلا در قالب همكاري<br />

و مشاركت دولت با بخشي از كارگران است.‏ اما محتواي اين پديده و نتايجش را بايد با نگاهي نزديكتر به نمونه ها<br />

دريافت.‏<br />

در يك بنگاه دولتي توليد آلومينيوم كه ‏‹آلكازا›‏ نام دارد و‎2700‎كارگر را در برمي گيرد،‏ از سال ‎2004‎يك<br />

تعاوني تحت مديريت مشترك كارگران با دولت تشكيل شد.‏ سهم دولت در اين تعاوني در حال كاهش است،‏ اما رئيس<br />

اين نهاد از كاركنان آلكازا نيست!‏ او تنها كسي است كه از خارج شركت آمده و نماينده دولت است.‏ اين شخص طي<br />

مناسبات به گذار در موفقيت ضامن او حضور كه كرده ادعا اي مصاحبه<br />

‏”سوسياليستي“‏<br />

فرق او ادعاي به است.‏<br />

سوسياليسم در ونزوئلا با شوروي در اينست كه در آنجا همه چيز ملي شد ولي مديريت،‏ كارگري نشد.‏ در حالي كه در


مسيلايسوس ،لائوزنو<br />

زا”<br />

هارزاو“نيياپ<br />

تيريدم<br />

كرتشم<br />

تلود<br />

اب<br />

نارگراك<br />

هتبلا)<br />

هب<br />

تساير<br />

(تلود<br />

نيا.دش دهاوخرارقرب<br />

افرص<br />

كي<br />

روتاكيراك<br />

هنابيرفماوع<br />

زا<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

مسيلايسوس زاو<br />

.تسا<br />

رد<br />

كي<br />

هناخراك<br />

ديلوت<br />

بر<br />

هجوگ<br />

يگنرف<br />

هب<br />

مان<br />

‹اگيئاك›<br />

رگراك58 هك<br />

،دراد<br />

تيريدم<br />

يصوصخ<br />

نوچ<br />

يتعفنم<br />

رد<br />

همادا<br />

راك<br />

تشادن<br />

ميمصت<br />

تفرگ<br />

هجوگ<br />

يگنرف<br />

ياه<br />

هدش رابنا<br />

ار<br />

.دشورفب<br />

نارگراك<br />

دنديمهف<br />

و<br />

ناهاوخ<br />

هب<br />

هدهع<br />

نتفرگ<br />

.دندش تيريدم<br />

تموكح<br />

هب<br />

اهنآ<br />

كمك<br />

يلام<br />

داد<br />

ات<br />

داوم<br />

هيلوا<br />

ار<br />

.دنرخب<br />

تيكلام<br />

هب<br />

ينواعت<br />

نارگراك<br />

.دش لقتنم<br />

رضاح لاح رد<br />

عيزوت<br />

تلاوصحم<br />

نيا<br />

هناخراك<br />

هب<br />

تسد<br />

تلود<br />

تسا<br />

هك<br />

اهنآ<br />

ار<br />

رد<br />

هاگشورف<br />

ياه<br />

هريجنز<br />

يا<br />

يتلود<br />

هب<br />

شورف<br />

يم<br />

.دناسر<br />

نيا<br />

هنومن<br />

زا<br />

ينواعت<br />

يرگراك<br />

رد<br />

كي<br />

هناخراك<br />

اتبسن<br />

كچوك<br />

و<br />

يب<br />

تيمها<br />

رد<br />

دركراك<br />

يلك<br />

هيامرس<br />

يراد<br />

لائوزنو<br />

ليكشت<br />

هدش<br />

.تسا<br />

نياربانب<br />

زا<br />

رظن<br />

،تلود<br />

لرتنك<br />

يتلود<br />

رب<br />

دنيارف<br />

ديلوت<br />

نآ<br />

يلع<br />

هيوسلا<br />

.تسا<br />

رد<br />

،لاح نيع<br />

شورف<br />

تلاوصحم<br />

لامع<br />

رد<br />

راصحنا<br />

تلود<br />

.تسا<br />

نيا<br />

“زايتما”<br />

هك<br />

تلاوصحم<br />

،هناخراك<br />

راديرخ<br />

يتباث<br />

هب<br />

مان<br />

تلود<br />

دراد<br />

يم<br />

دناوت<br />

هب<br />

هطقن<br />

فعض<br />

يساسا<br />

نآ<br />

لدب<br />

.دوش<br />

تسيفاك<br />

هك<br />

هاگشورف<br />

ياه<br />

هريجنز<br />

يا<br />

يتلود<br />

تحت<br />

يياهدادرارق<br />

هك<br />

رد<br />

رازاب<br />

نيب<br />

يللملا<br />

اصخشم)<br />

رازاب<br />

هقطنم<br />

ياكيرمآ<br />

(نيتلا<br />

يم<br />

،ددنب<br />

ميمصت<br />

هب<br />

دراو<br />

ندرك<br />

بر<br />

هجوگ<br />

يگنرف<br />

.دريگب<br />

نيا<br />

هب<br />

يانعم<br />

گرم<br />

هناخراك<br />

‹اگيئاك›<br />

و<br />

ندش ليطعت<br />

ينواعت<br />

و<br />

راكيب<br />

ندش<br />

دنچ<br />

هد<br />

رگراك<br />

.تسا<br />

هناخراك<br />

ذغاك<br />

يزاس<br />

نيا›<br />

‹لاپو<br />

لابق<br />

قلعتم<br />

هب<br />

شخب<br />

يصوصخ<br />

.دوب<br />

نيا<br />

هناخراك<br />

رد<br />

رخاوا<br />

لاس<br />

1990<br />

اب<br />

تلاكشم<br />

يلام<br />

.دش وربور<br />

نيب<br />

نارگراك<br />

تموكح و<br />

يريگرد<br />

يداح ياه<br />

هب<br />

دوجو<br />

.دمآ<br />

نارگراك<br />

نيا<br />

هناخراك<br />

هب<br />

باصتعا<br />

زواچ تموكح نافلاخم<br />

.دنتسويپ<br />

هناخراك<br />

2004 لاسرد<br />

ملاعا<br />

يگتسكشرو<br />

درك<br />

و<br />

رگراك900جارخا<br />

.دش زاغآ<br />

نيازا<br />

350دادعت<br />

رفن<br />

دندنام<br />

و<br />

ناهاوخ<br />

رد<br />

رايتخا<br />

نتفرگ<br />

تيريدم<br />

هناخراك<br />

.دندش<br />

نانآ<br />

ديدهت<br />

دندرك<br />

هك<br />

رگا<br />

تموكح<br />

تسد<br />

يور<br />

تسد<br />

،دراذگب<br />

هناخراك<br />

ار<br />

دنهاوخ لاغشا<br />

.درك<br />

رد<br />

هيوناژ<br />

2005<br />

7 تلود<br />

نويليم<br />

رلاد<br />

هب<br />

نيا<br />

هناخراك<br />

قيرزت<br />

درك<br />

و<br />

تكرش<br />

يديدج<br />

تحت<br />

تيكلام<br />

نارگراك<br />

ليكشت<br />

.دش<br />

مهس<br />

تلود<br />

رد<br />

ادتبا<br />

49<br />

دصرد<br />

دوب<br />

اما<br />

نلاا<br />

طقف<br />

هب<br />

روط<br />

نيدامن<br />

كي<br />

دصرد<br />

مهس<br />

.دراد<br />

نيا<br />

هناخراك<br />

هب<br />

دوس<br />

يهد<br />

هديسر<br />

.تسا<br />

هتبلا<br />

رد<br />

اجنيا<br />

ييارجام<br />

خر<br />

هداد<br />

هك<br />

تيهام<br />

يتاقبط<br />

مكاح تابسانم<br />

رب<br />

نيا<br />

هناخراك<br />

و<br />

يسيدرگد<br />

يرشق<br />

زا<br />

نارگراك<br />

هك<br />

نآ<br />

ار<br />

،دنناخرچ يم<br />

راكشآ<br />

.دزاس يم<br />

اريخا<br />

يياه يريگرد<br />

نيا›رد<br />

تروص ‹لاپو<br />

هتفرگ<br />

.تسا<br />

ارجام<br />

زا<br />

نيا<br />

رارق<br />

تسا<br />

هك<br />

تيريدم<br />

تسد هناخراك<br />

هب<br />

مادختسا<br />

نارگراك<br />

يناميپ<br />

تقوم<br />

هدز<br />

تسا<br />

و<br />

هب<br />

نانآ<br />

هزاجا<br />

دورو<br />

هب<br />

ينواعت”<br />

“يرگراك<br />

ار<br />

يمن<br />

!دهد<br />

ينعي<br />

هزاجا<br />

يمن<br />

دهد<br />

هك<br />

زا<br />

تازايتما<br />

و<br />

قح<br />

قوقح و<br />

دارفا<br />

ينواعت<br />

هرهب<br />

.دنوش دنم<br />

نيا<br />

چيه<br />

تسين<br />

رگم<br />

تيمسر<br />

نديشخب<br />

هب<br />

تازايتما<br />

يرشق<br />

يميدق<br />

و<br />

بحاص”<br />

قح<br />

بآ<br />

و<br />

“لگ<br />

رد<br />

لباقم<br />

نارگراك<br />

ديدج<br />

.نازرا<br />

كش<br />

دينكن<br />

هك<br />

رد<br />

نيا<br />

هناخراك<br />

تابسانم<br />

راك<br />

يدزم<br />

رارقرب<br />

.تسا


يروآدوس<br />

و<br />

تشابنا<br />

رد<br />

اجنآ<br />

هب<br />

يدح<br />

هدوب<br />

هك<br />

مادختسا<br />

يورين<br />

راك<br />

ديدج<br />

ار<br />

مازلا<br />

روآ<br />

هدرك<br />

.تسا<br />

شزرا<br />

هفاضا<br />

يا<br />

هك<br />

تحت<br />

نيا<br />

تابسانم<br />

ديلوت<br />

دوش يم<br />

و<br />

نارگراك<br />

يناميپ<br />

نازرا<br />

املسم<br />

رد<br />

ديلوت<br />

نآ<br />

شقن<br />

يمهم<br />

دنراد<br />

هچ بيج هب<br />

يناسك<br />

ريزارس<br />

!؟دوش يم<br />

و<br />

هرخلااب<br />

يم<br />

ميسر<br />

تكرش هب<br />

تشك<br />

تعنص و<br />

.وئاكاك<br />

رد<br />

اجنيا<br />

ود<br />

ينواعت<br />

رد<br />

طابترا<br />

اب<br />

مه<br />

راك<br />

يم<br />

.دننك<br />

يكي<br />

ينواعت<br />

ديلوت<br />

وئاكاك<br />

هك<br />

3600<br />

رگتشك<br />

ار<br />

رد<br />

رب<br />

يم<br />

.دريگ<br />

يمود<br />

ينواعت<br />

نارگراك<br />

هك<br />

رگراك96<br />

لماش ار<br />

يم<br />

.دوش<br />

نيا<br />

نارگراك<br />

رد<br />

عمجم<br />

تكرش يمومع<br />

يم<br />

دننك<br />

و<br />

رد<br />

دروم<br />

هشقن<br />

اه<br />

تسايس و<br />

ياه<br />

تدمزارد<br />

تشك<br />

تعنص و<br />

هب<br />

ثحب<br />

يم<br />

.دنزادرپ<br />

زا<br />

نيمه<br />

شرازگ<br />

رصتخم<br />

هك<br />

طسوت<br />

زواچ تموكح ناراداوه<br />

هدش هيهت<br />

رب<br />

يم<br />

ديآ<br />

هك<br />

نآ<br />

3600<br />

رگتشك<br />

ينادنچ شقن<br />

رد<br />

ميمصت<br />

يريگ<br />

اه<br />

دنرادن<br />

و<br />

نآ<br />

96<br />

رفن<br />

رد<br />

يتيعقوم<br />

رترب<br />

تبسن<br />

هب<br />

نانآ<br />

رارق<br />

هتفرگ<br />

انمض .دنا<br />

هراشا<br />

هب<br />

تاسلج ثحابم<br />

عمجم<br />

يمومع<br />

يلاخ زين<br />

زا<br />

فطل<br />

.تسين<br />

هيهت<br />

ناگدننك<br />

شرازگ<br />

هب<br />

ام<br />

يم<br />

دنيوگ<br />

هك<br />

روظنم<br />

زا<br />

ثحب<br />

رس رب<br />

اه هشقن<br />

تدمزارد ساه تسايس و<br />

تشك<br />

تعنص و<br />

رد لاثم<br />

نيا<br />

دروم<br />

تسا<br />

هك<br />

تلاكش دياب<br />

ينيريش صوصخم<br />

يزپ<br />

ديلوت<br />

درك<br />

اي<br />

تابنبآ<br />

و<br />

!يفات<br />

يم<br />

دينيب<br />

بوچراچ هك<br />

لرتنك”<br />

“يرگراك<br />

و<br />

ميمصت<br />

يريگ<br />

نارگراك<br />

ار<br />

هچ ات<br />

هزادنا<br />

دودحم<br />

هدرك<br />

دنا<br />

و<br />

هب<br />

يوس<br />

هچ<br />

يتاعوضوم<br />

تهج<br />

هداد<br />

.دنا<br />

نيا<br />

ار<br />

هسياقم<br />

دينك<br />

اب<br />

ثحابم<br />

و<br />

لدج<br />

ياه<br />

يسايس<br />

و<br />

يكيژولوئديا<br />

هك<br />

رد<br />

عماوج<br />

يتسيلايسوس<br />

يعقاو<br />

و<br />

رد<br />

دنيارف<br />

تابلاقنا<br />

يرگراك<br />

يعقاو<br />

نورد<br />

هتيمك<br />

ياه<br />

هناخراك<br />

و<br />

نيلاعف<br />

لرتنك<br />

يرگراك<br />

.تشاد نايرج<br />

ات<br />

اجنآ<br />

هك<br />

هب<br />

نيا<br />

عون<br />

زا<br />

مسيويتاروپروك<br />

و<br />

تاريثات<br />

يسايس<br />

و<br />

كيژولوئديا<br />

نآ<br />

رب<br />

نارگراك<br />

طوبرم<br />

يم<br />

،دوش<br />

نيلوا<br />

هتكن<br />

تسنيا<br />

هك<br />

نيا<br />

،تسايس<br />

يشخب<br />

زا<br />

نارگراك<br />

ار<br />

هب<br />

دحتم<br />

و<br />

مرها<br />

راشف<br />

حانج<br />

مكاح<br />

يزاوژروب<br />

ليدبت<br />

هدرك<br />

.تسا<br />

هب<br />

هولاع<br />

رد<br />

نايم<br />

نيمه<br />

،نارگراك<br />

يشخب<br />

ار<br />

هب<br />

ناونع<br />

رشق<br />

لكش زاتمم<br />

هداد<br />

تسا<br />

هك<br />

زا<br />

يارجم<br />

ينواعت<br />

ياه<br />

ديلوت<br />

و<br />

،عيزوت<br />

زا<br />

رامثتسا<br />

يورين<br />

راك<br />

و<br />

شزرا<br />

هفاضا<br />

تشابنا<br />

هدش<br />

عفتنم<br />

يم<br />

.دوش<br />

ينعي<br />

نيا<br />

تسايس<br />

هب<br />

فاكش<br />

و<br />

باعشنا<br />

يعقاو<br />

رد<br />

فوفص<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

كمك<br />

هدرك<br />

.تسا<br />

زا<br />

رظن<br />

،كيژولوئديا<br />

هجيتن<br />

نيا<br />

تسايس<br />

چيه<br />

تسين<br />

رگم<br />

تيوقت<br />

ييارگدرف<br />

يياوژروب<br />

و<br />

يكتم<br />

رب<br />

تازايتما<br />

يداصتقا<br />

رد<br />

نايم<br />

نارگراك<br />

و<br />

رود<br />

ندرك<br />

نانآ<br />

زا<br />

موهفم<br />

و<br />

عفانم<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

هب<br />

هباثم<br />

كي<br />

لك<br />

.دحاو<br />

تسايس نيا<br />

ياج هب<br />

هقدص ،يتاقبط يگتسبمه<br />

يهد<br />

تكرش و<br />

رد<br />

ياهرازراك<br />

تامدخ”<br />

“يعامتجا<br />

ار<br />

رد<br />

نيب<br />

نارگراك<br />

جاور<br />

يم<br />

.دهد<br />

نيا<br />

يلاح رد<br />

تسا<br />

هك<br />

نامزمه<br />

مسيلانويسان<br />

و<br />

يدوخ هيامرس عفانم<br />

زين<br />

رد<br />

نيب<br />

نارگراك<br />

غيلبت<br />

دوش يم<br />

و<br />

هتيمك<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

نيا<br />

هلاسم<br />

ار<br />

دقعرد<br />

ياهدادرارق<br />

دوخ<br />

يارب<br />

نيمات<br />

داوم<br />

هيلوا<br />

تلاخد<br />

يم<br />

.دنهد


آنها بر مبناي متحدان سياسي بين المللي بورژوازي حاكم خودي به اين يا آن شركت دولتي و خصوصي امتياز مي<br />

دهند و قرارداد مي<br />

بندند.‏ (1)<br />

به عنوان نتيجه گيري:‏ شكل هاي مختلف كورپوراتيويستي كه تحت نام كنترل كارگري يا خودگرداني كارگري و در<br />

قالب تعاوني هاي نيمه دولتي يا ‏”كارگري“‏ انجام گرفته،‏ هيچ هدفي جز كنترل بحران اقتصادي سياسي و ايجاد<br />

مشروعيت سياسي و پايگاه توده اي براي رژيم هاي بورژوا ندارد.‏ و هيچ نتيجه اي جز تقويت ايدئولوژي و سياست<br />

بورژوايي در صفوف كارگران،‏ منشعب كردن كارگران به قشر ممتاز و توده تحت استثمار،‏ و فاسد كردن آنان با منفعت<br />

طلبي فردگرايانه و افكار ناسيوناليستي به بار نمي آورد.‏<br />

تصوير رفرميستي و توهم آفرين از كنترل كارگري<br />

غيرازشكل هاي مختلف كنترل كارگري در شرايط ساختمان سوسياليسم و دوران اعتلاي انقلابي،‏ و غير از<br />

هاي طرح<br />

كورپوراتيويستي،‏<br />

‏”كنترل از ديگري نوع<br />

اقتصاد كنوني شرايط از برخاسته كه دارد وجود هم كارگري“‏<br />

سرمايه داري جهاني است.‏ در عين حال،‏ اين نوع از ‏”كنترل كارگري“‏ يب<br />

ارتباط با آنچه در شرايط بحران و اعتلاي<br />

انقلابي پديد مي آيد و آنچه از اقدامات كورپوراتيويستي نتيجه مي شود،‏ نيست.‏<br />

دردوران گلوباليزاسيون و بسط اقتصاد نئوليبرالي،‏ سرمايه تهاجم بيرحمانه اي را عليه كارگران و زحمتكشان<br />

دنيا به پيش مي برد.‏ تهديد فوري بيكاري،‏ بي ثبات شدن مشاغل،‏ خطرورشكستگي و تعطيلي رشته ها و واحدهاي<br />

توليدي كم بازده و كم سود،‏ و گسترش فقر و فلاكت و سلب حقوق اوليه كارگران،‏ تصوير تيره و تاري است كه در<br />

كشورهاي<br />

مختلف<br />

شاهدش<br />

را زحمتكش و كارگر هاي توده مبارزات و مقاومت طرف يك از وضعيت اين هستيم.‏<br />

تشديد مي كند و به بروز شكل هاي رزمنده تري از مبارزات كارگري مي انجامد،‏ و از طرف ديگر نوميدي و استيصال را<br />

هم درصفوف طبقه كارگردامن مي زند.‏ تلاش براي پيدا كردن راه برون رفت از اين اوضاع و مشكلاتش تشديد مي<br />

شود،‏ درعين حال كه تلاش براي چنگ انداختن به هر وسيله اي براي تخفيف و تسكين اين مشقات نيزافزايش مي<br />

يابد.‏ بنابراين ما با يك مساله واقعي تحت عنوان ‏”ابتكار عمل“‏ از پايين براي دست و پنجه نرم كردن با اين شرايط<br />

روبرو<br />

اعتلاي يك شرايط در ها عمل ابتكار اين هستيم.‏<br />

گسترش و مبارزاتي<br />

تواند مي انقلابي آگاهي<br />

به صورت


مبارزات رزمنده و اشغال كارخانه ها و درگيري هاي پياپي و در مواردي اعمال كنترل كارگري در واحدهاي مختلف<br />

بروز پيدا كند؛ در عين حال مي تواند به مشاركت جويي هاي بي سرانجام در طرح هاي فريبكارانه و امروز به فرداي<br />

دولت هاي بورژوايي و سرمايه داران دولتي يا خصوصي بينجامد.‏<br />

آنچه امروز در بعضي از واحدهاي توليدي غير مهم و متوسط آرژانتين مي گذرد و در جنبش كارگري ايران<br />

نيز تبليغ مي شود،‏ عمدتا حاصل و برآيند همين شرايط<br />

است.‏ (2)<br />

نيات حسنه كارگراني كه كميته هاي كنترل كارگري<br />

را بر پا كرده اند و در اين راه موفقيت هايي نيز به دست آورده اند،‏ نمي تواند توهم آفريني ها،‏ نتيجه گيري هاي<br />

رفرميستي و آينده بي سرانجامي كه درانتظار آنهاست را بپوشاند.‏ نكته اي كه درمقالات مربوط به تجربه آرژانتين مي<br />

بينيم،‏<br />

تقديس“ابتكار<br />

كارگران عمل“‏<br />

و“روح<br />

سوسياليستي“‏<br />

اقدامات دراين جاري<br />

شود،‏ نمي گفته كه چيزي است.‏<br />

ديدگاه حاكم براين اقدامات است.‏ يعني اين توهم كه جمعي از كارگران در گوشه اي از يك نظام سرمايه داري مي<br />

توانند به ميل خود رفتار كنند و مناسباتي ‏”متفاوت“‏ را درجمع خودشان برقرار كنند و به قول معروف ‏”ماست خود را<br />

بخورند“‏ مورد نقد قرار نمي گيرد.‏ به علاوه اين درك دامن زده مي شود كه انگار راه رهايي از نظام استثمار و ستم<br />

طبقاتي همين است.‏ يعني كافي است كه همين الگو را كارگران درهر واحد توليدي يا خدماتي دنبال كنند تا نظام<br />

موجود عملا محو شود يا فرو بريزد.‏ ثالثا از مناسبات توليدي كماكان موجود در اين واحدها تحت كنترل كارگري هيچ<br />

گفته نمي شود.‏ يعني هيچ صحبتي از اين نيست كه آيا در آنجا كماكان انباشت صورت مي گيرد؟ و آيا اين انباشت از<br />

استخراج ارزش اضافه نتيجه مي شود؟ و اين ارزش اضافه از كجا مي آيد؟ در عوض به ما گفته مي شود كه در برخي از<br />

اين واحدها،‏ دستمزد همه كاركنان برابر است.‏ و همه تصميمات در مجمع عمومي گرفته مي شود.‏ و همه نمايندگان<br />

انتخابي و قابل عزل هستند.‏ يعني به ظاهر الگويي از كمون پاريس درمقياس كوچك ارائه داده مي شود.‏ البته در برخي<br />

جاها صحبت از نارسايي ها و مشكلات مي شود كه به مساله تماس ناگزيراين واحدها با بازار و دولت ربط داده مي شود.‏<br />

مثلا درخلال<br />

بحثها به شكل تلويحي صحبت از ناكامي يا شكست بعضي از اين تجربه ها در نتيجه نداشتن قدرت<br />

مقاومت در مقابل نيروهاي بازار و فشار رقابت بين المللي مي شود.‏<br />

تجربه كميته هاي كنترل كارگري و تعاوني هاي كارگري درآرژانتين در واقع بيان مقاومت از پايين در مقابل<br />

فشار خرد كننده سرمايه داري بر كارگران در دوران حاضر است؛ در عين حال كه اقدامي توهم آفرين براي كارگران


درگير اين كميته ها يا تعاوني ها و البته كساني كه ‏”آواز دهل را از دور مي شوند“‏ هم هست.‏ اين كميته ها چه بخواهند<br />

چه نخواهند مجبور به ارتباط با نهادها و سياست هاي دولت سرمايه دار هستند.‏ اينكه دولت آنها را تحمل مي كند و<br />

در زمينه هايي مانند وام و اعتبار يا كمك به توزيع محصولات،‏ تسهيلاتي در اختيارشان قرار مي دهد،‏ نشانه نقش<br />

كاملا فرعي اين واحدها در سوخت و ساز سيستم موجود است.‏<br />

اين را هم بايد ديد كه دولت آرژانتين به اين ‏”همزيستي“‏ با ابتكارات توده اي به عنوان روش كنترل بحران و<br />

سازش اجتماعي هم نگاه مي كند.‏ به قول معروف اينطور به قضيه نگاه مي كند كه ‏”كارگران را سركار گذاشته ايم“.‏ در<br />

عين حال،‏ اگر دولت در جايي احساس كرد كه كنترل كارگري دارد پايش را از گليمش درازتر مي كند و يا پوشش و<br />

اهرمي براي فعاليت هاي جريانات ضد سيستم و انقلابي شده است،‏ با پنبه يا تيغ سرش را مي برد.‏<br />

نتيجه عملي اين اقدامات در بهترين حالت اينست كه تعدادي از كارگران فعلا از گرسنگي نميرند و كارشان را<br />

از دست ندهند.‏ البته اين يك نگرش اصلاح طلبانه به مساله استثمار و ستم طبقاتي است كه استفاده از قرص مسكن<br />

جراحي به گذرا و موقتي بهبود براي را<br />

اساسي<br />

ايدئولوژي و روحيه با كارگران نيز تجربه دراين دهد.‏ مي ترجيح<br />

همبستگي طبقاتي كارگران<br />

) هب مثابه يك طبقه واحد)‏ تربيت نمي شوند بلكه اين روحيه در آنان تقويت مي شود كه<br />

بايد گليم كارخانه خود را از آب بيرون كشيد.‏ به علاوه واقعيت نابرابري و شكل گيري شكاف طبقاتي در جريان كنترل<br />

و سازماندهي يك واحد اقتصادي كه به هر حال از قوانين بازار سرمايه داري پيروي مي كند و با انباشت و استثمار<br />

سرمايه داري ادامه حيات مي دهد،‏ در پرده مي ماند.‏ برگزاري مجمع عمومي و يا پرداخت دستمزدهاي يكسان نمي<br />

تواند راه نابرابري ها را ببندد.‏ دستمزد يكسان به كارگراني كه در شرايط نابرابر زندگي مي كنند،‏ خود توليد كننده<br />

نابرابري است.‏ تصميم گيري هاي مجمع عمومي نمي تواند نقش بخش كوچكتري از كارگران اين واحدها كه به علت<br />

توانايي ها و مهارت هاي خود به ناگزير در موقعيت بالاتري در اداره امور و تنظيم مناسبات با بازار و دولت قرار مي<br />

گيرند را عوض كند.‏ اين يك زمينه واقعي براي قرار گرفتن در يك موقعيت ممتاز اقتصادي و اجتماعي،‏ و تبديل شدن<br />

به ‏”قشر بورژوا زده كارگري“‏ و استفاده اختصاصي از ارزش اضافه انباشت شده است.‏


گرايشاتي كه مبلغ تجربه كنترل كارگري در آرژانتين هستند در اساس نوميدي و استيصال در مقابل شرايط<br />

كنوني را بازتاب مي دهند و اين ايده كه طبقه كارگر مي تواند يك انقلاب اجتماعي را سازماندهي كند و در گام اول<br />

قدرت سياسي را به روش ها و ابزار انقلابي به چنگ بياورد را كنار مي گذارند.‏ اين ديدگاه،‏ بسيار به ديدگاه جريان هاي<br />

آنارشيستي سابقا انقلابي و ضد سيستم در كشورهاي غربي كه بعد از فروكش امواج انقلابي دهه هاي‎1960‎ و‎1970‎<br />

نوميد و منفعل شدند و به راه هاي رفرميستي ‏”كمون سازي“‏ وايجاد واحدهاي“خود مختار“‏ آموزشي و توليدي كوچك<br />

و ايجاد آشپزخانه هاي عمومي و مراكز زندگي مشترك در دل شهرهاي بزرگ روي آوردند،‏ نزديك است.‏ درموارد<br />

گوناگون،‏ دولت هاي امپرياليستي بعد ازچند سال جنگ و گريز وحتي درگيري هاي خياباني،‏ آنان را تحمل كرد وحتي<br />

درچارچوب فعاليت شهرداري ها و شوراهاي شهر،‏ اين مراكز را قانونمند و صاحب حق و حقوق كرد.‏ و درمواردي كه<br />

اين مراكز به پوشش و محملي براي فعاليت جريانات ضد سيستم تبديل شد نيز با هجوم پليسي و سركوب آنها را<br />

برچيد.‏<br />

به عنوان نتيجه گيري:‏ تجربه آرژانتين برخلاف بحث هاي اعمال كنترل كارگري در شرايط اعتلاي انقلابي اساسا<br />

متكي بر،‏ و برخاسته از جنبش رزمنده كارگري و به راه افتادن جنبش اشغال كارخانه ها به صورتي كه در جريان بحران<br />

هاي انقلابي ديده ايم نيست.‏ جريانات انقلابي پشت اين حركت قرار ندارند و به نظر مي آيد كه محمل فعاليت و<br />

تبليغات جريانات رفرميست است.‏ تضاد ميان حركت از پايين كه بيان مقاومت توده هاي كارگر است و حركت از بالا<br />

كه بيان رفرميسم و سازشكاري جريانات آگاه طبقاتي و بخشي از كارگران در مقابل دولت و نظام سرمايه داري است<br />

در اين تجربه جريان دارد و خصلت موقت و گذراي اين شكل از كنترل كارگري را تشديد مي كند.‏<br />

يك تجربه حيرت انگيز در جنبش كارگري ايران!‏<br />

تنها تجربه اي كه در دوره حاضر در ايران شاهدش هستيم و با الگوي ‏”كنترل كارگري“‏ درآرژانتين و البته با<br />

تعاوني هاي كارگري درونزوئلا شباهت هايي دارد دركارخانه چيني گيلان سابق كه حالا ‏”شركت تعاوني چند منظوره<br />

چيني“‏ نام گرفته،‏ اتفاق افتاده است.‏ ما با اين تجربه از طريق دو گزارش ‏(اولي به امضاي اتحاد كميته هاي كارگري و<br />

دومي درنشريه كارگر)‏ و يك مصاحبه ‏(ازبولتن شماره يك شوراي همكاري تشكل ها و فعالين كارگري)‏ آشنا شده ايم.‏


بنابراين كم و كيف اين تجربه را در حدي كه دراين منابع آمده،‏ مي شناسيم.‏ البته نكات نامفهوم و مبهم در آنها كم<br />

نيست.‏ با وجود اين،‏ لازم ديديم كه در مورد اين تجربه بحث كنيم.‏ خصوصا اينكه اتحاد كميته هاي كارگري در انتهاي<br />

گزارش خود نوشته:‏<br />

‏”البته واگذاري سهام كارخانه به كارگران از موارد بسيار استثنايي و قابل تعمق در جريان ورشكستگي كارخانجات است كه<br />

عملكرد كارگران چيني سازي گيلان،‏ همواره بعنوان يك سرمشق مي تواند مورد نظر قرار گيرد.“‏ )<br />

( تاكيد از ما<br />

موضوع اينست كه كارخانه اي مصادره شده دردوران انقلاب كه تحت مالكيت دولتي قرارگرفته بعد از‎10‎تا<br />

‎12‎سال ظاهرا دچار ضرردهي مي شود.‏ حسابرسان اين كارخانه چيني سازي را كه تحت نظارت وزارت صنايع بوده در<br />

رديف كارخانجات ورشكسته قرار مي دهد.‏ اما ظاهرا مسئولين مربوطه متوجه مي شوند كه اين ورشكستگي اسمي<br />

است و كارخانه از سوددهي لازم برخوردار است.‏ چرا كه در طول سالهاي متمادي قادر به پرداخت حقوق و مطالبات<br />

كارگران و غيره بوده است.‏ بنابراين به حراج گذاشتن كارخانه به تعويق مي افتد.‏ ولي به علت سوء مديريت،‏ درسال<br />

‎1379‎شرايط حاد و بحراني مي شود.‏ دولت به سرمايه دار اصلي كارخانه كه لنكراني نام دارد مراجعه مي كند تا دوباره<br />

كارخانه را در اختيار بگيرد.‏ اين حركت در شرايطي صورت مي گيرد كه كارخانه چند ميليارد تومان بدهي بالا آورده<br />

است.‏ چند ماهي كه از حضور لنكراني مي گذرد،‏ بدهي هاي كارخانه باز هم بالاتر مي رود تا آنجا كه او نمي تواند از<br />

پس مطالبات كارگران و بقيه هزينه هاي جاري كارخانه برآيد.‏ پس دوباره كارخانه را به دولت مي سپارد.‏ پرداخت<br />

دستمزد<br />

كارگران‎8‎ماه<br />

عيدي و افتد مي تعويق به<br />

سال‎1381‎هم<br />

سال همان ماه دي در شود.‏ نمي پرداخت آنان به<br />

كارخانه اعلام ورشكستگي مي كند و تعطيل مي شود.‏ پرسنل نيز براي گرفتن حق بيكاري به اداره تامين اجتماعي<br />

معرفي مي شوند.‏ كارخانه را به مزايده مي گذارند.‏ آخرين رقم از مرز يك ميليارد و سيصد هزار تومان فراتر نمي رود<br />

ولي كسي آن را نمي خرد.‏ اين در حالي است كه فقط طلب كارگران از كارخانه بالغ بر دو ميليارد و هفتصد هزار تومان<br />

بود.‏ كل اطلاعاتي كه در بالا ذكر كرديم از گزارش اتحاد كميته هاي كارگري ‏(بدون تاريخ)‏ استخراج شده است.‏ در<br />

اينجا گزارش به ما مي گويد كه:‏


‏”در نتيجه كارگران به اين باور رسيدند كه مي بايست كارخانه را هر چه سريعتر از چنگ اداره تصفيه خارج كنند و به صورت يك<br />

تعاوني عام به زير پوشش خود درآورند.‏ كه در نتيجه تلاش جمعي و نمايندگان فعالشان،‏ طي رايزني هاي بسيار كه با مراكز<br />

مختلف بعمل آوردند،‏ تصميم گرفته شد كه...‏ با موافقت نهايي و دريافت وام...‏ مالكيت كارخانه بطور كامل و شش دانگ در قالب<br />

سهام از بابت مطالبات به كارگران واگذار شود تا شركت به صورت تعاوني راه اندازي شود.‏ كه با طي اين مراحل،‏ بيش از‎90‎ درصد<br />

مشكلات اوليه در جهت باز پس گيري كارخانه حل شد.‏ و كارخانه با همت و تلاش كارگران بازسازي،‏ ترميم،‏ و از اول خرداد سوت<br />

آن بصدا درآمد.‏ و اين يك حركت مهم و بسيار اساسي بوده است كه فقط در سايه انسجام و صبوري و خويشتنداري كارگران به<br />

بار نشست كه نقش فعالان و نمايندگان،‏ قابل تحسين مي باشد.“‏<br />

ما مخصوصا نكات اين گزارش را به تفصيل نقل كرديم تا گرايش و روحيه نويسندگان گزارش فوق را بهتر<br />

بفهميد.‏ رك بگوييم،‏ انداختن تيري در تاريكي يا تلاشي كه ‏”براي زنده كردن دستمزدهاي ملاخور شده“‏ صورت گرفته<br />

به عنوان“‏ كي<br />

حركت مهم و بسيار اساسي“‏ كه حاصل ‏”انسجام وصبوري“‏ كارگران و نقش تحسين برانگيز فعالان و<br />

نمايندگان است معرفي شده است.‏ وهمانطور كه بالاتر نقل كرديم،‏ اين حركتي است كه ‏”همواره بعنوان يك سرمشق<br />

مي تواند مورد نظر قرار گيرد.“‏ اين را مي گويند رفرميسم ناب در جنبش كارگري.‏ اين را مي گويند فرموله كردن يك<br />

حركت مستاصلانه به عنوان يك راه حل مبارزاتي.‏ اين را مي گويند بازي كردن در ميدان سرمايه داري و با قواعد<br />

سرمايه داري،‏ و سرگرم كردن جمعي از كارگران با اين بازي بي سرانجام.‏ البته از كسي كه پايش مي لغزد و وارد اين<br />

بازي مي شود مي توان انتظار داشت كه رفته رفته به زبان سرمايه داري سخن بگويد و مسائل و معضلات را با متر و<br />

ترازوي سرمايه داري بسنجد.‏ مثلا در جايي از همين گزارش كه به سوء مديريت دولتي پرداخته چنين مي خوانيم:‏<br />

)<br />

‏”سوء مديريت دولتي در اين كارخانه بيداد مي كرد.‏ جذب بي رويه كارگران،‏ افزايش قسمت هاي دستي ريخته گري ها،‏ افزايش<br />

پرسنل امور اداري و در يك كلام كارخانه اي كه نهايتا ظرفيت 200 پرسنل را داشته است،‏ تا مرز 536 كارگر افزايش يافته بود.“‏<br />

( تاكيد از ما<br />

تشكل يك تاسف.‏ يا كنيم تعجب اظهار بايد دانيم نمي<br />

كارگري<br />

آگاه فعال را خود كه كساني از متشكل<br />

جنبش كارگري مي دانند به مديريت دولتي خرده مي گيرد كه بي رويه كارگر استخدام كرده است و تعداد زياد كارگر<br />

باعث ضرردهي كارخانه شده است!‏ كسي كه اينطور به مساله و به شيوه سازماندهي كارگران در توليد نگاه مي كند اگر


درراس اين كارخانه بنشيند،‏ آيا سياست تعديل را پيش نخواهد برد و پرچمدار كاهش نيروي كار ) هب<br />

شكل اخراج يا<br />

بازخريد)‏ نخواهد شد؟ آيا اصلا به فكرش هم خطور مي كند كه حتي در همان واحد توليدي محدود هم بايد به دنبال<br />

ابتكاري باشد كه هيچ كارگري اخراج نشود؟ مثلا با تغيير در تقسيم كار،‏ كاهش ساعات كار براي هر نفر،‏ ايجاد مشاغل<br />

جديد و امثالهم.‏ نگاه و منطق گزارش در اين زمينه،‏ كاملا سرمايه دارانه است.‏ همين مساله را در زبان و موضع سياسي<br />

گزارش دوم ‏(منتشره در نشريه كارگر)‏ هم مشاهده مي كنيم.‏<br />

اين گزارش با شرح تجمع كارگران اين كارخانه در سال 1381 براي گرفتن دستمزد معوقه خود كه در برابر<br />

استانداري گيلان انجام شد آغاز مي شود.‏ تجمع با ضرب و شتم كارگران توسط نيروي انتظامي و بازداشت سه روز‎8‎<br />

نفر از كارگران به پايان مي رسد.‏ گزارش به ما مي گويد كه تعداد كارگران به‎270‎ نفر كاهش يافته كه 60 نفرشان در<br />

انتظار بازنشستگي اند و‎50‎ نفر هم كارگر موقت هستند.‏ سپس شرح كاملي از ميزان مبالغي كه تاكنون كارگران<br />

دريافت كردند و طلب هايي كه دارند ارائه شده است.‏ در اينجا اما،‏ صحبت از فردي به نام سهرابي مي شود كه در<br />

گزارش قبلي نشاني از او نبود.‏ اين فرد،“خريدار فعلي كارخانه“‏ است.‏ گزارش هيچ اشاره اي به مناسبات اين فرد با<br />

تعاوني كارگران نمي كند.‏ مساله مالكيت كارخانه چه شده است؟ آيا كارگران يا تعاوني كارگران با او در مالكيت شريك<br />

شده اند؟ نويسندگان گزارش كه گويي از ناروشني كارگران در مورد اين مساله باخبرند در بخش پاياني،‏ اطمينان مي<br />

دهند كه:‏<br />

‏”در حال حاضر كارگران مديريت كارخانه را به دست گرفته اند و سه تن از آن ها به عنوان هيئت مديره انتخاب شدند....‏ يك نفر<br />

از كارگران فعلا از نظر حقوقي به عنوان مدير عامل كارخانه تعيين گرديده كه اين انتخاب از جانب هيئت مديره منتخب كارگران<br />

صورت گرفت.“‏<br />

تا اينجا به نظر مي آيد كه تعداد شركت كنندگان در بازي سرمايه داري را به حداقل رسانده اند.‏ عنوان ها و<br />

مقام ها را نيز به تقليد از بازيگران اصلي انتخاب كرده اند.‏ حتي نيازي به اين نديده اند كه به شيوه آرژانتيني يا<br />

ونزوئلايي از برگ ساتر“مجمع عمومي“‏ استفاده كنند.‏ شايد حساب اين را مي كنند كه اگر صحبت از مجمع عمومي به<br />

ميان بيايد،‏ دولت و“خريدار فعلي“‏ آنان را ديگر بازي ندهند.‏ ازاين گزارش چيزي كه اصلا نمي شود فهميد طرز فكر


كارگران و سطح آگاهي و مبارزه آنهاست.‏ گزارش به جاي پرداختن به اين موضوعات ‏”بي اهميت“،‏ ما را با ارقام بدهي<br />

ها و طلب ها،‏ رقم پيشنهادي براي عودت سند،‏ وموضوعات ‏”تعيين كننده“اي مثل تسويه حساب كامل و تسويه<br />

حساب موقت و وجه الضمان آشنا مي كند!‏ اين حرفها حتي رنگ وبوي منشي هاي تريديونيون را هم ندارد.‏ اين بيشتر<br />

به دغدغه هاي حسابرسان و بازرسان مالي نزديك است.‏ اما زشت ترين نكته گزارش از نظر سياسي آنجاست كه:‏<br />

‏”در اوايل مهر ماه نشستي با حضور يك نفر از هيئت مديره،‏ نماينده مردم رشت و وزير تعاون انجام گرفت.“‏ ) تاكيد از ما (<br />

مي بينيد هنوز نه به دار است و نه به بار،‏ زبانشان ديپلماتيك شده است!‏ فردي كه نماينده مجلس دولت<br />

سرمايه دار است ناگهان“نماينده مردم“‏ خوانده مي شود تا بتوان با او درجلسات راحت تر چانه زني و يارگيري كرد.‏<br />

اين هم شكلي از همان طناب پوسيده ‏”سه جانبه گرايي“‏<br />

(2)<br />

قلابي است كه دو نماينده دولت سرمايه دار را ازهم<br />

تفكيك مي كند تا معامله با تعاوني كارخانه بهتر جوش بخورد.‏ البته با اين نگرش واقعا جاي سوال دارد كه نمايندگان<br />

تعاوني دراين معامله را بايد نماينده كارگران دانست يا سرمايه دار؟ مثلا همان آقاي سهرابي كه نقشش در اين ماجرا<br />

نامعلوم است.‏ با چنين تفكر و عملي،‏ تبديل نمايندگان تعاوني به“بوروكرات هاي كارگري“‏ صاحب امتيازو جدا شده از<br />

منافع كارگران ‏(حتي در محدوده كارگران همان كارخانه)‏ دور از تصور نيست.‏<br />

و بالاخره مي رسيم به مصاحبه اي كه آقاي بهروز خباز با يكي از فعالين كارگري شاغل در كارخانه چيني گيلان انجام<br />

داده و در بولتن شماره يك شوراي همكاري منتشر شده است.‏ نكات جديدي كه در حرفهاي اين فعال كارگري آمده<br />

حاكي از آن است كه آينده كارخانه و تعاوني كارگري نامشخص تراز آن است كه قبلا تصور مي شد.‏ او مي گويد:‏<br />

‏”بديهي است كه اگر وامي به كارگران جهت اداره كارخانه پرداخت نشود،‏ قادر به اداره كارخانه نبوده و به ناچار دوباره شاهد<br />

چوب حراج زدن به كارخانه خواهند بود....‏<br />

شايد اين موقعيت مدت طولاني نتواند تداوم يابد.....‏ مشكلات فرايند توليد و توزيع و عدم نقدينگي مناسب كارگران<br />

را ناچار خواهد كرد كه دوباره تن به فروش كارخانه بدهند.“‏


با وجود اين،‏ دوست ما تلاش مي كند جوانب مثبت و دستاوردهاي اين اقدام را به خوانندگان مصاحبه عرضه كند.‏ به<br />

گفته او:‏<br />

بوده“‏<br />

‏”با تمام مشكلاتي كه گريبان گير كارگران مي باشد،‏ اين اقدام يك گام بسيار اساسي به جلو و تجربه كم نظيري مي باشد...‏<br />

درهمين مدت علاوه بر كسب تجربه امتيازاتي نيز براي كارگران كسب شده است....‏ همين قدر كه از نقطه<br />

‏(ال ف ( به نقطه ‏(ب)‏<br />

حركت كرده تجربه اداره كارخانه را به دست آورده و به پاره اي از مطالبات خود نيز جامه عمل پوشانده اند...‏ قدم بسيار مهمي<br />

ولي ما از اين حرفها متوجه نمي شويم كه چه مناسباتي ميان دولت،‏ سرمايه دار خصوصي مالك كارخانه و<br />

هيئت مديره تعاوني كارگران برقرار است و جايگاه هر يك در توليد و توزيع محصول و تقسيم يا تصاحب سود كارخانه<br />

و انباشت سرمايه چيست.‏ تنها چيزي كه مي فهميم اينست كه با اين اقدام جلوي تعطيل شدن قطعي كارخانه و بيكار<br />

شدن كارگران گرفته شده است و كارخانه فعلا در حال توليد است.‏ اما اين نتيجه فوري نمي تواند در ارزيابي ما از<br />

تجربه چيني سازي گيلان،‏ جايگاه درجه اول داشته باشد.‏ مهم نگرش پشت اين عمل و نتايج ايدئولوژيك سياسي و<br />

عملي درازمدتي است كه براي كارگران درگير در آن كارخانه و همه كساني كه اين اقدام برايشان به عنوان يك<br />

سرمشق و يك حركت بسيار مهم و اساسي تبليغ مي شود،‏ و افرادي كه مبلغ اين تجربه هستند،‏ به بار مي آورد.‏ نمونه<br />

هاي كوچك اما هشدار دهنده اي از اين مساله را مي توان درهمين مصاحبه پيدا كرد.‏ مثلا اينكه فعال كارگري ما<br />

درسراسر صحبت هايش حتي يك بار هم كلمه استثمار يا كار مزدي را به كار نمي برد!‏ انگار اصلا چنين چيزي مطرح<br />

نيست و به موضوع مبارزه روز كارگران ربطي ندارد.‏ يا اينكه از حرفهايش در مي يابيم،‏ در حال حاضر بحثي كه در بين<br />

كارگران در جريان است در مورد امكان اداره و يا فروش كارخانه است.‏ واقعا جاي سوال دارد كه فعالين كارگري شاغل<br />

در اين كارخانه،‏ همان ها كه قرار بود نقشي تحسين برانگيز بازي كنند،‏ غير از موضوع اداره و يا فروش كارخانه،‏ لازم و<br />

ممكن نمي بينند كه هيچ بحث و موضوع مبارزاتي ديگري را به ميان كارگران ببرند.‏ و يا مهم نمي بينند كه ديگر<br />

حرفها و دغدغه هاي كارگران را بشنوند و بفهمند و در مصاحبه هايشان به بقيه فعالين كارگري و كارگران مبارز منتقل<br />

كنند؟ و يك نمونه كوچك ديگر.‏ از زبان فعال كارگري مي شنويم كه:‏


‏”در حال حاضر خريداري حاضر شده مبالغي را در اختيار هيئت گرداننده بگذارد و آمادگي خود را جهت خريد كارخانه و پرداخت<br />

مطالبات كارگري اعم از سنوات و بدهي ها را اعلام كرده است......‏ خواسته ديگري كه مي تواند مد نظر باشد حفظ بخشي از سهام<br />

كارخانه و شريك شدن با خريدار جديد است.“‏ ) تاكيد از ما (<br />

كمي دقت به ما نشان مي دهد كه منظور فعال كارگري از ‏”خريدار“‏ همان سرمايه دار است!‏ كافي است به<br />

جاي كلمه خريدار همان سرمايه دار را در متن بگذاريد و دوباره جملات بالا را بخوانيد و ببينيد چه احساسي به شما<br />

دست مي دهد:‏ ‏”درحال حاضر يك سرمايه دار حاضر شده مبالغي را در اختيار ما بگذارد....‏ خواسته ديگري كه مي<br />

تواند مد نظر باشد...‏ شريك شدن با سرمايه دار جديد است“!‏ ديگر قضاوت با خواننده است كه اين جملات فعال<br />

كارگري را نتيجه همنشيني با سرمايه داران بداند يا نشانه معذب بودن از بيان يك واقعيت تلخ:‏ همراهي با سرمايه<br />

داري.‏<br />

به عنوان نتيجه گيري:‏ تجربه چيني گيلان اگر چه با اقدامي از نوع آرژانتيني در عكس العمل به خطر بيكاري<br />

و از دست رفتن حقوق معوقه آغاز مي شود اما سريعا از همان ابتدا با ايده هاي رفرميستي و كورپوراتيويستي پيوند<br />

مي خورد.‏ از دو حالت خارج نيست،‏ يا اين كارخانه درچارچوب شرايط كنوني پتانسيل سود دهي و ادامه كار دارد،‏ يا<br />

اين كه چنين نيست و بعد از يك دوره فعاليت به بن بست خواهد رسيد و ورشكسته خواهد شد.‏ درهردو حالت،‏<br />

كارگران اين كارخانه از نظر ايدئولوژيك و سياسي چيزهاي مهمي از دست مي دهند.‏ اين اقدام،‏ ادامه و نتيجه منطقي<br />

يك مبارزه رزمنده كارگري نيست.‏ مثلا اينگونه نيست كه كارگران چيني سازي گيلان در پي اشغال كارخانه و درگيري<br />

با مقامات وزارت كار يا صنايع به شكلي از كنترل كارگري در شرايط عقب نشيني بورژوازي و دولت سرمايه دار دست<br />

يافته باشند.‏ پايه اين حركت به سرعت از زنده كردن دستمزدهاي معوقه به سودآور كردن كارخانه تغيير مي كند.‏<br />

اينجاست كه ديگر پاي منطق سود و ملزومات انباشت به ميان مي آيد.‏ قرار نيست كه يك چيني سازي سوسياليستي<br />

تحت كنترل كارگري ساخته شود؛ بلكه بايد توليد سود كرد تا كارخانه تعطيل نشود و كارگران همچنان سر كار بمانند.‏<br />

بايد از خود سوال كنيم كه آيا اين تفكر و عمل مي تواند سرمشقي براي جنبش كارگري ايران باشد؟ بدون شك تمايل<br />

به رفرميسم و اكونوميسم،‏ و نوميدي نسبت به امكان وقوع انقلاب اجتماعي و ضرورت سازماندهي و رهبري آن،‏ زمينه<br />

ساز شكل گيري چنين تفكر و عملي است.‏


راه كدام است:‏ تلاش در راه ايجاد تعاوني كارگري؟ يا مبارزه پيگير،‏ متشكل و متنوع طبقاتي؟<br />

جنبش كارگري در ايران با شرايط فلاكت و فشارهاي اقتصادي،‏ به تعويق افتادن دستمزدها،‏ تعديل نيروي كار<br />

و تعطيل كارخانه ها،‏ و تهديد به اخراج و بيكاري دست به گريبان است.‏<br />

استثمار و ستم اقتصادي بر كارگران با<br />

محروميت هاي اجتماعي و سركوب سياسي تكميل مي شود.‏ دولت سرمايه دار در شراكت و همدستي با سرمايه هاي<br />

امپرياليستي و سرمايه هاي بزرگ خصوصي دولتي،‏ وضع غير قابل تحملي را براي طبقه كارگر و توده هاي ستمديده<br />

ايجاد كرده اند.‏ همراه با سركوب طبقاتي،‏ طبقه كارگر در كنار اكثريت جامعه از ستم مذهبي و ملي و جنسيتي نيز رنج<br />

مي برد؛ صفوفش زير بار اين ستم هاي چند گانه مي شكند و متفرق مي شود.‏ اين شرايط عيني،‏ موانعي جدي در راه<br />

مبارزه متحد و متشكل توده هاي كارگر ايجاد كرده است.‏ اگر فعالان آگاه جنبش كارگري به دنبال بر طرف كردن اين<br />

موانع نباشند و از نظر ذهني توده هاي كارگر را مسلح نكنند،‏ جنبش كارگري در يك دور باطل خواهد چرخيد.‏ جنبش<br />

خودانگيخته كارگري تا حد و سطح معيني مي تواند در مسير مقاومت متشكل در برابر تهاجمات سرمايه و دولت<br />

سرمايه دار پيشروي كند.‏ اما براي كسب موفقيت و تثبيت دستاوردها و پيشروي اساسي در اين راه،‏ فعالان آگاه بايد<br />

به ارائه سياست و نقشه مبارزاتي درازمدت و پيگير دست بزنند و نقشي برجسته و حياتي در تكامل جنبش كارگري<br />

بازي كنند.‏<br />

بنابراين روي سخن ما در اينجا با فعالان جنبش كارگري است و نه با پديده بي شكل و متغيري به نام جنبش<br />

خودانگيخته كارگري يا توده هاي كارگر به صورت عام.‏ هر مبارز آگاه در جنبش كارگري كه هدف رهايي طبقه كارگر از<br />

استثمار و ساختن جامعه و دنيايي نو و متفاوت را جستجو مي كند بايد دو چيز را درست تشخيص دهد.‏ يكم،‏ نقش و<br />

رسالت خود به مثابه عنصر آگاه كه مي تواند در تغيير شرايط عيني نقش موثر بازي كند.‏ و اين از بيخ و بن متفاوت<br />

است با ايفاي نقش يك مددكار اجتماعي،‏ يك مشاور حقوقي و يا يك عضو بنيادهاي خيريه غير حكومتي.‏ دامنه ديد،‏<br />

برنامه ريزي و ابتكار عمل يك فعال آگاه جنبش كارگري بايد بسيار فراتر و كيفيتا متفاوت تر از پيش گذاشتن طرح<br />

هاي موقتي و از امروز به فردا براي حل مشكلات مالي و رفاهي روز كارگران باشد.‏ دوم،‏ بايد اوضاع جامعه و روندهاي<br />

متناقضي كه در بطن آن مي گذرد را درك كند و اين موضوع را در برنامه ريزي هاي مبارزاتي و ترسيم اهداف كوتاه<br />

مدت و ميان مدت مبارزه دخالت دهد.‏ تشخيص صحيح شرايط قدرت حاكم و بحران ها و درگيري هايش،‏ تشخيص


صحيح دوري يا نزديكي شكل گيري بحران و اعتلاي انقلابي در كل جامعه،‏ تشخيص صحيح تاكتيك هاي سركوب و يا<br />

فريب و تطميع از سوي طبقه حاكم و نهادهاي كارفرمايي،‏ همگي در اين چارچوب مي گنجند.‏ اما بخش هاي مختلف<br />

جنبش كارگري و مبارزات گوناگوني كه در آن جاري است،‏ به يك شكل و با دامنه و حدت و شدتي يكسان به ظهور<br />

نمي رسند.‏ اين جنبش نيز مانند بقيه جنبش هاي طبقاتي و اجتماعي،‏ ناموزون به پيش مي رود.‏ بنابراين فعالان آگاه<br />

جنبش كارگري بايد از سطح و درجه و ظرفيت هر مبارزه معين،‏ و روحيه و خصوصيات و تحولات ذهني كارگران درگير<br />

در آن مبارزه،‏ درك صحيحي داشته باشند.‏ بدون چنين دركي نمي توان صحبت از ارائه يك برنامه مبارزاتي صحيح و<br />

پيشرو كرد كه واقعا به تكامل جنبش كارگري و تكامل اتحاد و تشكل آن كارگران كمك كند؛ عقب تر از تمايلات و<br />

ظرفيت هاي آنان نباشد؛ و بيراهه هاي اصلاح طلبانه و خرافي و فريبكارانه سرمايه داري را درذهن آنان تقويت نكند.‏<br />

ما معتقديم كه به دنبال طرح ايجاد ‏”تعاوني كارگري“‏ در مشاركت با سرمايه دار خصوصي و يا با اتكاء به كمك<br />

دولت راه افتادن،‏ نه به درد دنياي كارگران مي خورد و نه آخرت آنان!‏ يعني نه معضلات روز كارگران را به معنايي<br />

واقعي و پايدار حل مي كند و نه در خدمت اهداف درازمدت طبقه كارگر و كسب رهايي كل طبقه قرار مي گيرد.‏ شركت<br />

در اين گونه طرح ها،‏ ايده مشاركت ‏(همراهي و سازش)‏ با طبقه و دولت سرمايه دار را تقويت مي كند؛ ترجيح دادن<br />

منافع فرد كارگر به منافع جمع كارگران و توجه به منافع جمعي از كارگران به جاي منافع طبقه كارگر را تقويت مي<br />

كند.‏ و مثل روز روشن است كه اگر يكي دو تا از اين تعاوني ها استثنائا و در چارچوب طرح ها و اهداف دولت سرمايه<br />

دار،‏ كارشان بگيرد و به رونق توليد و سودآوري برسند،‏ در آنجا حتما يك قشر ممتاز از بين كارگران شكل مي گيرد<br />

كه به شريك درجه دوم كارفرماي اصلي و يا دولت تبديل مي شود و از منافع طبقه استثمارگر پيروي مي كند.‏<br />

ما معتقديم كه ممكنست در جريان مبارزات رزمنده كارگري در بعضي از واحدهاي توليدي،‏ كار به اشغال<br />

كارخانه و بيرون كردن كارفرمايان دولتي يا خصوصي ‏(و يا نمايندگان سرمايه خارجي)‏ بكشد.‏ اينكه چنين مبارزاتي<br />

چگونه و تحت چه شرايطي مي تواند به طرح كنترل كارگري بينجامد از آنچه تاكنون تجربيات تاريخي در ايران و دنيا<br />

به ما نشان داده جدا نيست.‏ دو حالت دارد:‏ يا اين مبارزات همزمان با شكل گيري بحران و اعتلاي انقلابي و از هم<br />

گسيختگي و ضعف كيفي دولت سرمايه دار اتفاق مي افتد،‏ كه در اين صورت امكان واقعي كنترل توليد و توزيع در<br />

سطح آن كارخانه به وجود خواهد آمد.‏ و يا اينكه،‏ شرايط اعتلاي انقلابي در كل جامعه كماكان شكل نگرفته باشد.‏ در


حالت دوم،‏ بايد حركت رزمنده اشغال كارخانه را به طرح خواسته هاي ديگري پيوند زد كه اتحاد و تشكل توده<br />

كارگران را بالاتر ببرد و موقعيت مساعدتري را براي ادامه جنبش آنان تثبيت كند.‏ مثلا يكي از اين خواسته ها در<br />

شرايط كنوني مي تواند حق ايجاد تشكل هاي متنوع اقتصادي و سياسي و فرهنگي كارگري مستقل از دولت باشد.‏ مي<br />

تواند ممنوعيت اخراج و بازخريد كارگران شاغل باشد.‏ مي تواند خواست رسمي شدن كليه كارگران آن كارخانه باشد.‏<br />

مي تواند حق اعتصاب باشد ‏(كه متاسفانه در مبارزات جاري كارگران،‏ خيلي كم اين خواست مهم مطرح مي شود).‏ مي<br />

تواند خواست آزادي فعالان جنبش كارگري و ديگر جنبش هاي اجتماعي ‏(نظير زنان،‏ دانشجويان،‏ معلمان و....)‏ باشد<br />

كه هميشه مي توان تعدادي از آنان را در زندان ها يافت.‏ مي تواند پيش گذاشتن خواسته هاي اساسي اين جنبشها و<br />

اعلام حمايت و همبستگي با آنها باشد.‏ مي تواند خواست انحلال نهادهاي ‏”كارگري“‏ وابسته و فرمايشي و برچيدن<br />

نهادهاي سركوبگر از صحن كارخانه باشد.‏ وظيفه فعالان آگاه جنبش كارگري اينست كه در آن شرايط،‏ خواسته هايي<br />

را مطرح و فراگير كنند كه نه فقط با روحيه مبارزه جويانه و رزمنده كارگران درگير در آن نبرد خوانايي داشته باشد،‏<br />

بلكه بتواند به ايجاد شرايطي كمك كند كه در آن مبارزه بر سر خواسته هاي فوري كارگران را نيز بتوان موفق تر و<br />

موثرتر به پيش برد.‏<br />

هاي سياست كه معتقديم ما<br />

و رفرميستي<br />

اكونوميستي،‏<br />

پيشروي جاي به<br />

جنبش شدن،‏ تر قوي و كردن<br />

كارگري را گام به گام عقب مي نشاند و روحيه انفعال و نوميدي را ميان توده كارگران گسترش مي دهد.‏ اين عقب<br />

نشيني و انفعال است كه بخشي از كارگران را به دنباله روي از طرح هاي كورپوراتيويستي و عوامفريبانه طبقه و دولت<br />

سرمايه دار مي كشاند و بيراهه ‏”سه جانبه گرايي“‏ را در جنبش كارگري تقويت مي كند.‏<br />

ما معتقديم كه ايده كنترل كارگري را مي توان و بايد از هم اكنون در ميان كارگران در پيوند با دورنماي<br />

انقلاب اجتماعي و كسب قدرت سياسي توسط طبقه كارگر ترويج داد؛ مي توان و بايد كنترل كارگري را به مثابه نتيجه<br />

چنان انقلاب و تحولي معنا كرد و به توده هاي كارگر نشان داد كه اين حركت مي تواند يكي از گام هاي متنوعي باشد<br />

كه طبقه ما در مسير طولاني به دست گرفتن همه امور جامعه به پيش برخواهد داشت.‏ ما معتقديم كه امروز بايد<br />

ماهيت ضد كارگري و سرمايه دارانه آنچه تحت عنوان ‏”كنترل كارگري“‏ و ‏”مشاركت كارگري“‏ از سوي بخش هايي از


گفت:‏<br />

بورژوازي بين المللي تبليغ مي شود و به اجراء در مي آيد را به كارگران و توده هاي زحمتكش نشان داد و به آنان<br />

”<br />

تا زماني كه مردم نياموزند كه بايد در پس همه جملات اخلاقي،‏ مذهبي،‏ سياسي و اجتماعي،‏ منافع اين يا آن طبقه را<br />

جستجو كنند همواره قربانيان نادان فريب و خودفريبي بوده و خواهند بود.‏ هواداران اصلاح و بهبود تا زماني كه نفهمند تمامي<br />

نهادهي كهنه،‏ هر قدر هم كه زمخت و پوسيده به نظر برسند توسط نيروهاي اين يا آن طبقه حاكم پاسداري مي شوند،‏ فريب<br />

مدافعان نظم كهنه را خواهند خورد.“‏ (4)<br />

يادداشتها:‏<br />

(1<br />

لازم است اشاره كنيم كه دنباله روي از سياست هاي كورپوراتيويستي بورژوازي به جايي رسيده كه برخي حتي<br />

” طرح هاي<br />

تعاوني كارگري“‏ كه اينك از سوي دولت هاي امپرياليستي در كشورهايي نظير اسپانيا و ايتاليا و فرانسه به<br />

اجراء درآمده است را تحت عنوان كنترل كارگري تبليغ مي كنند.‏ رجوع كنيد به مقاله ‏”در آرژانتين،‏ اسپانيا،‏ فرانسه،‏<br />

ايتاليا،...‏ كارگران اداره شركتها را به دست مي گيرند“‏ ‏(سسيل رمبو _ لوموند ديپلماتيك،‏ دسامبر 2007)<br />

(2<br />

براي آشنايي با تجربه كنترل كارگري در آرژانتين مي توانيد به گزارش هايي كه بهرام قديمي در اين زمينه تهيه<br />

كرده و نيز مقالات پياپي ناصر اصغري رجوع كنيد.‏ آدرس اين مقالات را در اينترنت مي توانيد با ماشين جستجوي<br />

گوگل به فارسي به راحتي پيدا كنيد.‏<br />

(3<br />

براي اطلاع بيشتراز نظرات ما رجوع كنيد به مقاله<br />

‏(تاريخ 12 مهر‎1386‎‏)‏<br />

›<br />

طناب پوسيده ‏”سه جانبه گرايي“›‏ جمعي از فعالين كارگري<br />

(4<br />

‏”سه منبع و سه جزء ماركسيسم“‏ منتخب آثار لنين<br />

منبع پيشنهادي:‏ ‏”اشكال جنبش طبقه كارگر“‏ ‏(لنين<br />

تهران خرداد<br />

_<br />

گزيده مقالات درباره مسائل جنبش كارگري<br />

_ (1)<br />

(1360<br />

نشرگزيده،‏


فردا از آن طبقه ي كارگر است<br />

جمعي از فعالين كارگري<br />

دي‎1386‎<br />

-*<br />

ارسال به سايتهاي كارگري،دانشجوئي،زنان،سياسي خبري<br />

طناب پوسيدة ‏”سه جانبه گرايي“‏<br />

نوشته زير اوايل خرداد ماه امسال در مقطعي كه بحث بر سر سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ در ميان فعالان و محافل و<br />

تشكل هاي كارگري اوج گرفته بود،‏ تهيه شد.‏ در حقيقت،‏ اين مقاله را در پاسخ به پيشنهادي كه از سوي دوستان<br />

شوراي همكاري مبني بر انتشار بولتن شورا دريافت كرده بوديم،‏ نگاشتيم.‏ دوستان شوراي همكاري،‏ موضوعات شماره<br />

اول بولتن را كه قرار بود در نيمه پاياني خرداد ماه 86 انتشار يابد،‏ در دسترس ما قرار دادند.‏ ما نيز بلافاصله مقاله زير<br />

را از طريق اي ميل به دست مسئولين شورا رسانديم.‏ متاسفانه به دلايلي كه هنوز براي ما مشخص نيست،‏ انتشار آن<br />

بولتن تا امروز به تعويق افتاده است.‏ بنابراين با پوزش از دوستان شوراي همكاري،‏ تصميم گرفتيم كه مقاله خود را از<br />

طريق سايت هاي كارگري و خبري مختلف،‏ انتشار علني دهيم.‏ مشتاقانه منتظر نظرها و انتقادهاي رفقا و دوستان از<br />

گرايش هاي گوناگون در مورد اين مقاله هستيم.‏ به اميد پيروزي.‏ ‏«جمعي از فعالين كارگري»‏ 12 مهر‎1386‎<br />

طناب پوسيدة ‏”سه جانبه گرايي“‏<br />

مدتي است كه از ميان صفوف جنبش كارگري ايران،‏ زمزمه دفاع از سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ در فعاليت هاي<br />

سنديكايي به گوش مي رسد.‏ معني اين سياست به طور خلاصه،‏ نشستن نمايندگان كارگران و كارفرمايان و دولت بر<br />

سر ميز مذاكره،‏ چانه زني بر سر مطالبات طرفين و تنظيم روابط و قوانين بر حسب توافق جمعي است.‏ البته دفاع از<br />

اين سياست را بايد از عجايب جنبش كارگري ما دانست.‏ چون در كشوري زندگي مي كنيم كه دولت،‏ خود بزرگترين<br />

كارفرما است.‏ در اين كشور نقش دولت در هدايت و حفاظت و نمايندگي نظام سرمايه داري،‏ كاملا مستقيم و آشكار<br />

است.‏ بنابراين،‏ حتي از ظواهر هم مي توان فهميد كه اين ميز مذاكره،‏ ‏”سه جانبه“‏ نيست.‏ و در بهترين حالت،‏ نماينده<br />

كارگران يك طرف است و نمايندگان نظام سرمايه داري به توان ‏(كارفرما و دولت)‏ طرف ديگر.‏ از اين مهمتر،‏ ما در<br />

كشوري زندگي مي كنيم كه به رسميت شناختن ابتدايي ترين حق و حقوق كارگران،‏ جرم محسوب مي شود.‏ در اينجا<br />

2<br />

نه حق اعتصاب كارگري وجود دارد و نه حق تشكل مستقل كارگري.‏ در اينجا اخراج و زندان نصيب نمايندگان واقعي<br />

كارگران مي شود و در مقابل،‏ نهادها و عاملان حكومتي را به عنوان نماينده جامعه كارگري جا مي زنند.‏ پ س در واقع،‏<br />

‏”سه جانبه گرايي“‏ در استبداد سرمايه داري،‏ يعني نشستن نمايندگان نظام سرمايه داري در سه طرف ميز.‏ دفاع از<br />

سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ واقعا از عجايب جنبش كارگري ماست.‏ زيرا ما در كشوري زندگي مي كنيم كه سال هاست


همين سياست از سوي نهادهاي ضد كارگري و وابسته به حكومت نظير ‏”خانه كارگر“‏ و ‏”كانون شوراهاي اسلامي كار“‏<br />

تبليغ و به اجراء گذاشته شده است.‏ هر كارگري كه از كارفرما به مراجع حل اختلاف ‏”سه جانبه“‏ شكايت برده است و<br />

به قول معروف گذارش به دباغ خانه افتاده،‏ با نتيجه عملي اين سياست به خوبي آشناست.‏ كارگران به چشم خود ديده<br />

اند كه عموما راي با فشار و يا ‏”ريش سفيدي“‏ دولتي ها به نفع سرمايه دار صادر مي شود.‏ افرادي كه به عنوان نماينده<br />

كارگر در اين مجامع حضور مي يابند ‏(حتي اگر واقعا مستقل و با حسن نيت هم باشند)‏ عملا هيچ كاري ازپيش نمي<br />

برند و درواقع حكم ماشين امضاء را بازي مي كنند.‏ در مورد تصميم گيري هاي اساسي تر نظير تعيين سطح<br />

دستمزدها،‏ وضع از اين هم بدتر است.‏ در اين جور كارها،‏ معمولا حتي نمايندگان به اصطلاح كارگر وابسته به خود را<br />

هم بازي نمي دهند.‏ يعني نمايندگان دولت و سرمايه داران بزرگ بخش خصوصي بر مبناي منافع كل نظام سرمايه<br />

داري،‏ خودشان مي برند و مي دوزند.‏ حالا در جامعه اي كه جنبش كارگري اش چنين تجارب روشن و دست اولي دارد،‏<br />

بخشي از فعالين سنديكايي پرچم دفاع از سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ را بلند كرده اند!‏<br />

اين ها واقعياتي بديهي است و براي فهم و قبول كردنشان نيازي به داشتن يك مغز پيچيده نيست.‏ پ س چه چيز باعث<br />

شده كه حرف از سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ به ميان آيد؟ ما در شرايطي به سر مي بريم كه نظام جهاني سرمايه داري،‏<br />

تهاجم لجام گسيخته اي را در عرصه استثمار نيروي كار و غارت منابع در سراسر دنيا آغاز كرده است.‏ بر اين تهاجم،‏<br />

نام ‏”جهاني سازي“‏ يا گلوباليزاسيون گذاشته اند.‏ معني اين حركت كه از اوايل دهه ميلادي به راه افتاده،‏<br />

برداشتن موانع دست و پا گير حقوقي و گمركي و تنظيم و تغيير قوانين داخلي كشورها به نفع حركت آزادانه،‏<br />

بيرحمانه و بدون مرز سرمايه هاي بزرگ امپرياليستي است.‏ گلوباليزاسيون و آزاد سازي سرمايه،‏ استثمار كارگران و<br />

زحمتكشان همه كشورها به ويژه كشورهاي تحت سلطه را فوق العاده تشديد مي كند.‏ اين حركت با بيكارسازي هاي<br />

گسترده،‏ گسترش فقر،‏ پايين رفتن سطح معيشت،‏ حذف امكانات رفاهي،‏ و فراگير شدن فلاكت و فحشا و ديگر<br />

مصائب اجتماعي همراه است.‏ فشارهاي كمرشكن گلوباليزاسيون كه روند رو به رشد خصوصي سازي را به همراه دارد،‏<br />

1990<br />

بدون شك مقاومت و شورش را در جوامع مختلف دامن مي زند.‏ روشن است كه نظام سرمايه داري جهاني براي اعمال<br />

اين فشارهاي كمرشكن بر صدها ميليون زن و مرد زحمتكش در دنيا،‏ مثل هميشه در درجه اول به زور دولتي و نيروي<br />

تفنگ خود اتكاء مي كند.‏ اما فقط اين نيست.‏ سرمايه داري ازمدتها پيش مي داند كه براي كنترل نيروي كارگران و<br />

زحمتكشان،‏ بايد با پنبه هم سر ببرد.‏ سرمايه داري مي خواهد به طبقه كارگر بقبولاند كه با اين طبقه ‏”منافع مشترك“‏<br />

دارد و به نفع هر دو طرف است كه با صلح و آرامش سر يك ميز بنشينند و با هم كنار بيايند.‏ سرمايه داري مي خواهد<br />

به طبقه كارگر اثبات كند كه بهترين كار،‏ قبول قواعدي است كه استثمارگران براي ‏”بازي كار و سرمايه“‏ تعيين كرده<br />

اند.‏ بنابراين كارگران راهي ندارند جز اين كه در همين زمين بازي كنند.‏ و گرنه،‏ در مقابل گردباد بنيان كن ‏”جھانی<br />

” سازی“‏ و<br />

آزاد سازی ‏”و“‏ خصوصی سازی ‏”تاب تحمل نخواھند داشت.‏<br />

همين فشارها و پيشنهادهاي همزمان سرمايه داري جهاني است كه خواه ناخواه گرايشي را در صفوف جنبش كارگري<br />

همه كشورها به وجود مي آورد:‏ گرايش ترس و ابهام نسبت به آينده تيره و تاري كه در شرف تكوين است.‏ گرايش<br />

چنگ انداختن به هر ريسماني كه در اين شرايط در دسترس قرار مي گيرد ‏(يا خيال مي كنيم كه در دسترس مان قرار<br />

دارد).‏ بخشي از جنبش كارگري براي فرار از فقر و فلاكت و بيكاري بيسابقه اي كه بر مبناي دستورهاي اقتصادي بانك<br />

جهاني و سازمان تجارت جهاني فرا خواهد رسيد،‏ به بازي كردن در زمين حريف تمايل پيدا كرده اند.‏ طنز اينجاست<br />

كه تشديد فشارها به مقاومت بيشترورشد جنبش خودانگيخته كارگري مي انجامد.‏ اما بخشي از فعالان جنبش


كارگري از آن نتيجه عكس مي گيرند و نسبت به سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ اميدوارتر مي شوند!‏ يعني دچار اين توهم<br />

مي شوند كه سرمايه داري مجبوراست آنان را با پشتوانه این جنبش توده ای به رسميت<br />

بشناسد و به ميز<br />

مذاكره دعوت كند ‏.به یک کالم،‏ پيروی ازسياست“‏ سه جانبه گرایی ‏”در شرایط كنونی،‏ نتيجه تشدید<br />

فشار،‏ شكل گيری ترس و ابھام در مورد آینده،‏ و توھم نسبت به راه حل ھای قالبی است ‏.ناگفته نماند<br />

که فقدان یک قطب قدرتمند رزمنده و پيگير کارگری در شرایط کنونی،‏ امکان و فرصت بيشتری برای<br />

طرح و تبليغ اینگونه سياستھا در جنبش کارگری ایران فراھم آورده است.‏<br />

اما براي درك عميقتر سياست ‏”سه جانبه گرايي“،‏ مي بايد به تاريخچه و سابقه اين سياست در سطح بين المللي و<br />

نتايج تاكنوني آن نيز نگاهي بيندازيم.‏ اولأ،‏ نطفه سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ را دولتهاي اصلي نظام امپرياليستي<br />

درست بعد از روسيه،‏ براي جلوگيري از نفوذ آن انقلاب و به راه افتادن انقلابات كارگري در بقيه كشورها<br />

1919<br />

(ILO)<br />

انقلاب 1917<br />

گذاشتند.‏ اين سياست،‏ هسته مركزي ‏”سازمان جهاني كار“‏ است كه در سال به وسيله امپرياليستهاي<br />

اروپايي وآمريكايي تاسيس شد.‏ هدف از تاسيس اين سازمان چه بود؟ در درجه اول،‏ اين سازمان قرار بود كه با تصويب<br />

يك رشته قوانين مشترك كار براي كشورهاي سرمايه داري پيشرفته،‏ خطرات ناشي از شورش و انقلاب را كم كنند.‏ در<br />

عين حال،‏ سازمان جهاني كار قرار بود كه با ايجاد شرايط كار نسبتا يكسان در كشورهاي مختلف،‏ و با رويكردي<br />

درازمدت به توليد و بازتوليد نيروي كار،‏ نظام سرمايه داري را به روزتر و كارآمدتر كند.‏ دولت هاي سرمايه داري كه<br />

هميشه و در همه كشورها خود را نماينده مردم معرفي مي كنند،‏ در اين سازمان به عنوان ميانجي ميان كارگران و<br />

كارفرمايان ظاهر شدند.‏ يعني به عنوان كساني كه با در نظر داشتن منافع كل جامعه،‏ كارگران و كارفرمايان را به<br />

سازش و مصالحه مي رسانند تا نظم اجتماعي و توليد مختل نشود.‏ سياست مرگ گرفتن تا به تب راضي شدن“‏ جزء<br />

ثابت تدابير سازمان جهاني كاربود.‏ والبته اين هميشه به معني اين بود كه كارگران بايد به تب راضي شوند و بسوزند و<br />

” هب<br />

بسازند.‏ اما كساني كه به عنوان نماينده كارگران در سازمان جهاني كار شركت مي كردند چه نهادهايي بودند؟<br />

فدراسيون هاي سنديكايي و اتحاديه هاي كارگري كه تحت رهبري رفرميستي و ارتجاعي و تابع سياستهاي بورژوازي<br />

بودند،‏ به نام نماينده كارگران بر سر ميز مذاكره نشستند.‏ اينها درواقع نمايندگان اشرافيت كارگري،‏ بخشهاي به آب و<br />

نان رسيده كارگران كشورهاي امپرياليستي،‏ و يا مزدوران مستقيم بورژوازي حاكم بودند.‏ طي سالهاي بعد،‏<br />

سنديكاهاي تحت نفوذ سوسيال دمكراسي و چپ سازشكار،‏ فعالانه در اين سه جانبه گرايي شركت جسته اند.‏ البته،‏<br />

حتي اگر به فرض محال،‏ سنديكاهاي واقعا مستقل و نمايندگان واقعي كارگران هم به جاي اينان به سازمان جهاني كار<br />

راه مي يافتند فرقي نمي كرد.‏ ماهيت و برنامه و ساز و كار اين نهاد چنان بوده و هست كه هر كس را به پيش برنده<br />

سياست بورژوازي بين المللي تبديل مي كند.‏ جالب است بدانيد كه طبق مقررات سازمان جهاني كار،‏ حتي در اين<br />

تركيب ‏”سه جانبه“،‏ دولت دو نماينده،‏ و كارگر و كارفرما هركدام يك نماينده دارند!‏ و از آنجا كه برتري امپرياليستي<br />

بايد در همه جا از نظر قانوني هم تثبيت شود،‏ شوراي اداره امور اين سازمان،‏ از دوگروه با امتيازات متفاوت تشكيل مي<br />

شود.‏ چيزي شبيه شوراي امنيت سازمان ملل.‏ يعني نمايندگان دولتهاي امپرياليستي،‏ عضو دائم شوراي اداره امور<br />

سازمان جهاني كارهستند و هر دو سال يكبار از بين بقيه دولتها،‏ چند عضو غير دائم هم انتخاب مي شوند!‏<br />

نتيجه اصلي كه از اين سابقه و عملكرد مي توان گرفت اينست كه ‏”سازمان جهاني كار“‏ يك نهاد به شدت سياسي<br />

است.‏ اين نهاد به امور سنديكايي و حيطه قوانين كار،‏ در درجه اول به آن خاطر مي پردازد كه منافع سياسي معيني را<br />

در دنيا تامين و تضمين كند.‏ اين نهاد اگر چه در آغاز به كشورهاي امپرياليستي مي پرداخت،‏ ولي از آنجا كه سياست


جهاني عمدگي پيدا كرد و موج انقلابات درهمه دنيا و به ويژه در كشورهاي تحت سلطه بالا گرفت،‏ حيطه تعيين قوانين<br />

و مقررات و مداخله و نفوذش را به همه كشورها گسترش داد.‏ سازمان جهاني كار جزئي از سازمان ملل شد و همانطور<br />

كه ديديم كوشيد در تحولات كشورهاي مختلف ايفاي نقش كند.‏ اشاره به مهمترين نقش سياسي كه تا به حال اين<br />

سازمان در اوضاع بين المللي بازي كرده به حد كافي افشاگر و عبرت آميز است.‏ سازمان جهاني كار يكي از اهرم هاي<br />

مهم بلوك غرب در دوران جنگ سرد عليه بلوك شرق بود كه دوشادوش كليساي كاتوليك،‏ در تثبيت موقعيت و<br />

ايجاد فضاي فعاليت براي سنديكاي ‏”همبستگي“‏ به رهبري لخ والساي ‏(كارگر اما نماينده بورژوازي)‏ نقش مهمي<br />

داشت.‏ بله،‏ از دل جنبش هاي كارگري و به ياري ‏”سازمان جهاني كار“‏ و سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ آن،‏ چنين<br />

چيزهايي هم مي تواند سر بلند كند!‏<br />

براي اينكه به طور ملموس از نتايج عملي و روزمره ‏”سه جانبه گرايي“‏ با خبر شويد مي توانيد به اخبار مبارزات<br />

كارگري در آلمان امپرياليستي يا در تركيه و برزيل تحت سلطه امپرياليسم نگاه كنيد.‏ به محض اين كه فضاي مقاومت<br />

و اعتراض كارگري داغ مي شود و بوي اعتصاب به مشام مي رسد،‏ يا حتي موجي از اعتصابات به راه مي افتد،‏ دولت<br />

نماينده اتحاديه كارفرمايان و اتحاديه هاي كارگري را فرا مي خواند تا راه كنترل اوضاع را هر چه سريعتر پيدا كنند.‏<br />

راه حل معمول نيز،‏ سركوب حركت راديكال درون جنبش كارگري،‏ فشار بر كارگران مبارزه جوتر و آگاه تر،‏ و تقويت<br />

سازشكاران با طرح وعده هاي موهوم و به اصطلاح پيشنهادات ‏”بينابيني“‏ است.‏ موج كه فرو نشست،‏ طرح ها را در<br />

بحبوحه سكوت تاييد آميز اتحاديه هاي كارگري به تدريج پياده مي كنند.‏<br />

تا اينجا رابطه سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ را با اهداف و تدابير سرمايه داري امپرياليستي نشان داديم كه البته كاري<br />

لازم است،‏ اما همه ماجرا را بيان نمي كند.‏ واقعيت اينست كه اين سياست در هر جامعه معين،‏ و درعرصه مبارزه<br />

طبقاتي ميان طبقه كارگر و طبقه حاكم،‏ مفهوم و نتايج معيني دارد.‏ اولين حقيقتي را كه تبليغ اين سياست در ذهن<br />

كارگران خدشه دار مي كند،‏ معنا و ماهيت دولت است.‏ ‏”سه جانبه گرايي“،‏ دولت و كارفرما ‏(سرمايه دار)‏ را جدا ازهم<br />

تصوير مي كند.‏ اين تحريف يك واقعيت اساسي است:‏ دولت نماينده طبقات استثمارگر حاكم است.‏ دولت حافظ منافع<br />

پايه اي و عمومي نظام سرمايه داري است.‏ دولت دستگاه سركوب طبقات تحت استثمار توسط طبقات حاكم است.‏<br />

سياست و به طور كلي سياستهاي نظامي،‏ امنيتي،‏ اقتصادي،‏ اجتماعي و فرهنگي به حفظ سلطه و حاكميت طبقات<br />

معيني از جامعه خدمت مي كند كه در تضاد آشتي ناپذير با اكثريت اهالي قرار دارند.‏ ايدئولوژي دولت طبقاتي،‏ در<br />

خدمت تحكيم و توجيه و تقديس روابط استثمار و موجوديت طبقه استثمار است.‏ اگر كارگران در مورد ماهيت دولت و<br />

رابطه آن با طبقات گوناگون درك درستي نداشته باشند،‏ به دفعات با هر تغيير چهره دولت ‏(تغيير حكومتها)‏ و بر پايه<br />

شعارها و وعده هاي ‏”كارگري“‏ و ‏”مردمي“‏ جناح هاي فريبكار،‏ به كمك و اقدامات بالايي ها چشم اميد مي بندند.‏ و راه<br />

حل واقعي كه چيزي جز اتكاء به نيروي پاييني ها و مبارزه آگاهانه و متشكل و منضبط كارگران و زحمتكشان نيست را<br />

گم مي كنند.‏ كارگران با پيروي از اين سياست،‏ مرتبا به تب راضي مي شوند و حتي در دستيابي به ابتدايي ترين<br />

مطالبات اقتصادي و رفاهي خود نيز با هزار مشكل و مانع روبرو خواهند شد.‏ اگر در ذهن كارگران و طبقات محكوم،‏<br />

دولت از ماهيت و مفهوم طبقاتي اش جدا شود،‏ زمينه براي تبعيت و تسليم توده هاي مردم به سياست و ايدئولوژي<br />

طبقات حاكم هموارتر خواهد شد.‏ با اين درك تحريف شده و مغشوش از دولت،‏ حاكمان خيلي راحتتر مي توانند<br />

كارگران و زحمتكشان و ستمديدگان را زير پرچم هاي دروغيني مثل ‏”وحدت ملي“‏ و ‏”منافع ملي“‏ بسيج كنند.‏ حتي<br />

مي توانند آنان را در شرايط وقوع جنگها و كشمكش هاي ارتجاعي به گوشت دم توپ خود تبديل كنند.‏


اتفاقي نيست كه مدافعان سياست ‏”سه جانبه گرايي“‏ در جنبش كارگري ايران،‏ همزمان از نقشي كه تشكيل سنديكاها<br />

و فدراسيون هاي سنديكايي در سراسر كشور مي تواند در ايجاد ‏”وحدت ملي“‏ و ‏”مقابله با نيروهاي متخاصم به كشور“‏<br />

بازي كند،‏ حرف مي زنند.‏ خودشان هم مي دانند كه سياست است كه همه چيز را رقم مي زند.‏ آنان براي ترغيب دولت<br />

در به رسميت شناختن تشكلات كارگري،‏ مجبور شده اند به يك مساله سياسي چنگ بيندازند.‏ يعني دولت را قانع<br />

كنند كه به خاطر كمكي كه اين اقدام به ‏”وحدت ملي“‏ مي كنند به اين خواسته گردن گذارند!‏ صاحبان اين طرز فكر به<br />

كارگران مي گويند كه اگر حكومت حركت ما براي ايجاد تشكل مستقل كارگري را سركوب نكند و اگر نهادهاي واقعا<br />

كارگري را به رسميت بشناسد مي توانيم يك وحدت ملي بزرگ و واقعي به وجود بياوريم.‏ اما نكته اينجاست كه<br />

سركوب جنبش كارگري و زير پا نهادن منافع طبقه كارگر،‏ دقيقا همان نقشي است كه بر عهده دولت قرار دارد.‏ دولتي<br />

كه چنين نكند،‏ دولت نيست.‏ اين نهايت خودفريبي و عوام فريبي است كه فكر كنيم دولت بر اثر فشار از پايين،‏<br />

ماهيت طبقاتي خود را رها خواهد كرد و به نهاد تنظيم كننده روابط بين طبقات تبديل خواهد شد و همزمان منافع<br />

طبقات حاكم و محكوم را اينجا و آنجا نمايندگي خواهد كرد.‏<br />

اگر قرار است طبقه كارگر و بقيه قشرها و طبقات ستمديده جامعه به بخشي از خواسته هاي خود تحت همين نظام و<br />

دولت دست يابند،‏ مطمئنا بايد راه مقاومت و مبارزه مستقل،‏ رزمنده و راديكال توده اي را دنبال كنند.‏ اين راه در<br />

زمينه تشكل يابي و سازماندهي به معني تلاش براي ايجاد تشكل هاي متنوع و مستقل كارگري از پايين بدون<br />

چشمداشت از مقامات و بدون رجوع به بالايي هاست.‏ اين به معني استقامت و مبارزه همدلانه كارگران آگاه و مبارز<br />

براي حفظ و ادامه كاري اين تشكل ها با استفاده از تاكتيك هاي مناسب است.‏ تاكتيك هايي كه هم راه فشار و تهديد<br />

و سركوب دولتي را سد كند و هم در زمينه استقلال تشكل ها ذره اي به سرمايه داران و دولت شان باج ندهد.‏ بايد<br />

تاكيد كنيم كه تحقق حتي ابتدايي ترين خواسته هاي كارگران نتيجه چنين مبارزه و چنين تشكل هايي است.‏ به<br />

قولي ‏”اصلاحات واقعي و ماندگار،‏ محصول مبارزه انقلابي است.“‏ تاريخ در همه كشورها نشان داده كه بدون اعتصابات و<br />

اعتراضات و مبارزات رزمنده پيگير و مستقل كارگران،‏ هيچ كارفرما و دولت نماينده كارفرمايي را نمي توان بر سر ميز<br />

كشاند و آنان را به طور واقعي وادار به عقب نشيني كرد.‏ اگر چنين مبارزه اي پيش شرط طرح مطالبات،‏ بستر طرح<br />

مطالبات،‏ و پشتوانه طرح مطالبات نباشد،‏ بر سر ميز چانه زني فقط كلاه گشاد و سركوب و فلاكت بيشتر نصيب<br />

كارگران مي شود.‏ اين از ابتدايي ترين مطالبات اقتصادي و رفاهي.‏ رهايي كامل و واقعي از چنگال استثمار كه جاي<br />

خود دارد و ابزار و برنامه خود را مي طلبد!‏<br />

بدون شك همه فعالان جنبش كارگري و مدافعان طبقه كارگر،‏ همه كارگران مبارز بايد از هر تلاشي كه براي بيرون<br />

كشيدن خواسته هاي بر حق كارگري از حلقوم سرمايه داران انجام مي شود حمايت كنند.‏ و اين شامل مبارزه براي<br />

تغيير در قانون كار موجود هم هست.‏ اما اين حقيقت هيچگاه نبايد خدشه دار شود كه در جامعه و نظام طبقاتي،‏ قانون<br />

كار يعني تنظيم قانوني روابط ميان استثمارگر و استثمار شونده.‏ از ديد منافع دراز مدت طبقه كارگر،‏ در جامعه سرمايه<br />

داري قانون كار مترقي وجود نداشته و نخواهد داشت.‏ در همين زمينه،‏ مبارزه براي تحقق خواسته مهم تشكل مستقل<br />

كارگري نيز بايد بدون چون و چرا مورد حمايت قرار گيرد.‏ اما بايد دانست كه نهادهايي از قماش ‏”سازمان جهاني كار“‏ و<br />

يا نهادهاي نماينده سرمايه داري در كشور،‏ هرگز پشتيبان ايجاد تشكل مستقلي به معناي واقعي اش نخواهد بود.‏ آنها<br />

طرفدار ‏”تشكل هاي مستقل كارگري“‏ وابسته به خود هستند!‏ و حتي اگر يك تشكل كارگري واقعا مستقل شكل<br />

بگيرد،‏ تمام تلاش خود را براي سركوب و از هم پاشاندن،‏ و يا فاسد كردن و تسخير آن توسط نيروهاي خود به كار


خواهند گرفت.‏ اين هم يكي ديگر از درسهاي گرانبهاي تاريخ بيش از 150 سال مبارزه طبقاتي كارگران در سراسر<br />

دنياست.‏<br />

فردا از آن طبقه كارگر است!‏<br />

مهر 1386<br />

چگونه اول ماه مه 1886 در تاريخ جاودانه شد<br />

روز شمار يك نبرد انقلابي<br />

كارگران شيكاگو،‏ مشعل بدست در شب خيابانها را مي پيمودند و چنين مي خواندند:‏<br />

‏”ميليونها زحمتكش بپا مي خيزند/‏ ببينيد به خيابان آمده اند/‏ مستبدين بخود مي لرزند/‏ قدرتشان را بر باد مي بينند“‏<br />

سالهاست كه روزجهاني كارگر با حضور صفوف رنگارنگي از نيروهاي طبقاتي گوناگون و حتي متخاصم در خيابانهاي<br />

دنيا برگزار مي شود.‏ بورژوازي كه هيچگاه قادر به پاك كردن اين روز مبارزاتي از ذهن پرولترها و توده هاي تحت ستم<br />

و استثمار در سراسر جهان نشده همواره كوشيده آن را بي محتوا كرده و از آن يك جشن بي آزار بسازد.‏ آنچه ياريگر<br />

طبقات حاكمه در اينكار شده،‏ روايات ناقص يا تحريف شده از اول ماه مه و نبرد كارگران شيگاگو است.‏ مبارزه عظيم<br />

ماه مه<br />

1886<br />

مبارزه اي صرفا صنفي و اقتصادي با ظاهري مسالمت جويانه نبود.‏ اول ماه مه ‎1886‎صحنه مظلوميت<br />

كارگر نبود.‏ بلكه نمايانگر صلابت و جسارت و قهرماني كارگران شورشگري بود كه بخشا مسلح بودند.‏<br />

از سال<br />

1871 شروع<br />

مي كنيم.‏ در آن سال كمون پاريس،‏ فرانسه و كل اروپا را به لرزه درآورد.‏ كارگران و زحمتكشان<br />

پاريس جرئت اين را به خود دادند كه جامعه را از طريق بدست گيري قدرت سياسي در يك جهت تازه،‏ يعني بر مسير<br />

از ميان بردن طبقات،‏ هدايت نمايند.‏ طبقات حاكمه اروپا موقتا از تضادهاي درونيشان دست كشيده،‏ متفقا به جنبش<br />

بيرحمانه آنها بردند.‏ حمله كارگر طبقه<br />

سنگرهاي<br />

درهم توپ با را زحمتكش و كارگر هاي توده<br />

كوبيده،‏ كارگران


قهرمان پاريس را اسير ساخته و بسياري از آنان را در خيابانها تيرباران كردند.‏ در سال ‎1878‎دولت پروس ‏(آلمان<br />

فعلي)‏<br />

يكرشته<br />

ضد شديدا قوانين<br />

سوسياليستي<br />

در كرد.‏ اعلام قانوني غير را كارگري حزب و رساند تصويب به<br />

انگلستان دولت حربه اي ديگر را عليه انقلاب كارگري به كار گرفت و بخش قابل توجهي از طبقه كارگر با رشوه هاي<br />

حاصل از سودهاي مستعمراتي تخدير كرد.‏ در نتيجه بخشي از طبقه كارگر پشتيبان حفظ وضع موجود شد.‏ بنظر مي<br />

رسيد كه شعله هاي سرخ برخاسته از كمون پاريس خاموش شده است.‏ اما ناگهان فرياد تازه جنگ طبقاتي،‏ سكوت را<br />

بهم زد:‏ اينبار از يك گوشه دور افتاده و غير قابل انتظار در آخرين نقطه آمريكاي شمالي،‏ در شيگاگو<br />

،<br />

در محله اي كه<br />

‏”دنياي متمدن اروپا“‏ نامش را تا بحال نشنيده بود.‏ محله ‏”هي ماركت“‏ لبريز بود از كارگران مهاجر آلماني،‏ هلندي،‏<br />

لهستاني و رومانيائي و ديگران.‏ آگاهي طبقاتي را كارگران آلماني به آنجا برده بودند.‏<br />

يكسال پس از كمون پاريس،‏ در زمستان ‎1872‎هزاران نفر بخاطر آتش سوزي بزرگ شيكاگو بي خانمان و گرسنه بر<br />

جاي مانده بودند.‏ هزاران نفر براي گرفتن كمك دست به تظاهرات زدند.‏ در دست بسياري از آنها پرچمهائي ديده مي<br />

شد كه رويش نوشته شده بود:‏ ‏”يا خون يا نان“.‏ در سال ‎1877‎اعتصاب بزرگي از سوي كارگران راه آهن انجام گرفت.‏<br />

بزودي اين اعتصاب،‏ كل كارگران راه آهن در سراسر آمريكا را فراگرفت.‏ بسياري از افراد راديكال كه در رهبري اين<br />

اعتصابات بودند از ميان كارگران آلماني بودند كه سابقا با ماركس و انگلس تماس داشتند.‏ آلبرت پارسون يكي از آنان<br />

بود كه تجربه دو جنبش را داشت:‏ جنبش اروپا و جنبش ضد برده داري در آمريكا.‏ خود او در آمريكا به دنيا آمده بود.‏<br />

اعتصابات بزرگ سال ‎1877‎سرانجام با سركوب پليس از هم پاشيد.‏ در آن سال هر دو طبقه متخاصم مي دانستند كه<br />

جنگي ديگر در كار است.‏ سرمايه داران از اين هراس داشتند كه در آمريكا هم نظير پاريس،‏ كمون برپا شود.‏ بنابراين<br />

هيئت حاكمه تدارك سركوب را مي ديد.‏ كارگران از نظر سياسي و نظامي تدارك مي ديدند.‏ اجتماعات مخفي بحث و<br />

تشكل در سطحي عاليتر برگزار مي شد.‏ در آن زمان اتحاديه هاي كارگري نيمه قانوني بودند و جلسات آنها مخفيانه<br />

تشكيل مي گشت.‏ پليس<br />

در هر فرصتي رهبران را دستگير مي كرد و مورد ضرب و شتم قرار مي داد.‏ آن روزها،‏<br />

اعتصاب كردن به معناي وارد جنگ شدن با قدرت حاكم بود.‏ در چنان اوضاعي شهر شيكاگو زادگاه مصافي سخت شد:‏<br />

مصافي كه كارگران انقلابي در هسته رهبري ‏”اتحاديه مركزي كارگري“‏ هدايتش مي كردند.‏ در سال 1875 اين اتحاديه<br />

قطعنامه اي را به تصويب رساند.‏ در بخشي از اين قطعنامه آمده بود:‏ ما فورا از طبقه كارگر مي خواهيم كه خود را


مسلح سازد.‏ تنها با ابزار قهر مي توان در مقابل استثمارگران صف آرائي كرد.‏ اين قطعنامه به روي كاغذ نماند.‏ طولي<br />

نكشيد كه دهها واحد از توده هاي مسلح كارگر تشكيل شد.‏ وقتي بورژوازي متوجه ماجرا شد،‏ عناصر مبارز را اخلال<br />

گر ناميد.‏<br />

متاسفانه تنها حزب متشكل كارگري آن زمان در آمريكا،‏ رفرميست بود.‏ اين حزب معتقد بود كه كارگران مسلح،‏<br />

وجهه حزب را خدشه دار مي كنند.‏ تفكر حاكم بر جنبش كارگري شيكاگو را مي توان در بيانيه ‏”اتحاديه انترناسيونال<br />

كارگران“‏ مشاهده كرد.‏ در آن بيانيه چنين آمده بود:‏ ‏”اين سيستم ناعادلانه و جنايتكار است و لازمست كه بطور كامل<br />

و بهر طريق ممكن منهدم شود.“‏ تهييج به منظور سازماندهي،‏ و سازماندهي به منظور قيام.‏ اين عبارت،‏ فشرده راهي<br />

است كه طبقه كارگر اگر مي خواهد زنجيرهايش را بگسلد،‏ بايد بپيمايد.“‏ اين مواضع،‏ بدون شك خبر از فضاي انقلابي<br />

كل جنبش در موجود عمومي<br />

ضرورت بر تاكيد اين آيا داد.‏ مي دوران آن كارگري<br />

بكارگيري<br />

آن ضعف نقطه قهر،‏<br />

جنبش بود؟ نه.‏ اگر قرار است نقطه ضعفي در آن جنبش جستجو شود،‏ بايد به گرايش دنباله روي و تسليم به حركت<br />

خودانگيخته موجود در رهبرانش توجه كرد.‏ آنها اعتقاد داشتند كه تنها اتحاديه هاي مستقل كارگري مي توانند محل<br />

مناسبي براي عمل انقلاب باشند.‏ آنها بدنبال يك نظم خودبخودي بودند،‏ نه يك دولت انقلابي نوين.‏ هدف آنها در هم<br />

شكستن قدرت دولتي بود،‏ اما نقشه اداره دولت نوين انقلابي را در اختيار نداشتند.‏<br />

بدين ترتيب صفوف جنبشي كه پس از سركوب سال<br />

1877<br />

مجددا سربلند كرد،‏ حول ايده قهر گسترش يافت.‏ در<br />

عين حال يك مطالبه معين به مركز مطالبات كارگران تبديل شده بود و آن خواست روزكار هشت ساعته بود.‏ در سال<br />

شبكه چند از ‎1884‎يكي<br />

سراسري<br />

سازمان،‏ اين نمود.‏ اعلام را مبارزه روز فراخوان ها اتحاديه<br />

‏”فدراسيون<br />

صنف<br />

سازمان يافته و اتحاديه اي كارگران“‏ نام داشت.‏ اين فراخوان با پشتيباني عظيمي روبرو شد.‏ جنبش عظيمي براه افتاد.‏<br />

بطور مثال تعداد اعضا سازمان ‏”رسته هاي كار“‏ در عرض يكسال از ‎100‎هزار به<br />

700<br />

هزار نفر در<br />

تابستان 1886<br />

افزايش<br />

يافت.‏ دليل اين استقبال عظيم توده اي واضح بود.‏ در آن دوران ‎18‎ساعت كار در روز معمول بود.‏ كارگران تا سرحد<br />

مرگ كار مي كردند.‏ بيكاري،‏ گراني و گرسنگي بيداد مي كرد.‏ كارگران برانگيخته شده در خيابانها اين سرود را مي<br />

خواندند:‏


كي”‏<br />

يم<br />

خواهيم همه چيز را واژگون كنيم/‏ از زحمت كشيدن براي هيچ خسته ايم/‏ از بدست آوردن لقمه اي ناچيز/‏ تنها براي روز<br />

بعد،‏ بدون حتي ساعتي براي تفكر،‏ خسته ايم.‏<br />

در سال ‎1885‎اعلاميه زير در صفوف كارگران آمريكا دست بدست مي گشت.‏ اين اعلاميه از طبقه كارگر آمريكا مي<br />

خواست كه در اول ماه مه ‎1886‎دست به عمل بزند:‏<br />

روز شورش<br />

-<br />

نه آرامش.‏ روزي كه حرف،‏ حرف سخنگويان<br />

لاف زن دم و دستگاهي نيست كه طبقه كارگر را به بند كشيده است.‏ روزي كه طبقه كارگر قوانين خويش را بر پا مي<br />

دارد و قدرتش را بكار مي برد كه اين قوانين را به اجرا درآورد.‏ قوانيني كه تماما خلاف رضايت و موافقت ستمگران و<br />

حكمرانان كه سرنوشت كارگران را در دست دارند،‏ است.‏ روزي كه نيروي عظيم زحمتكشان متحد در برابر قدرتي كه<br />

ساعت هشت كار،‏ ساعت هشت لذت كه روزي كند.‏ مي آرائي صف راند مي حكم خلقها همه سرنوشت بر امروز<br />

استراحت و هشت ساعت براي هر كاري به اختيار خود ما،‏ احساس مي شود.“‏<br />

سال 1886 سالي ‏”ديوانه وار“‏ بود.‏ اعتصابات همه جا را فرا گرفت.‏ همانطور كه مورخان اذعان مي دارند از دو ماه قبل<br />

از اول ماه مه،‏ همگان بارها عبور واگنهاي پر از مهمات و مسلسل را بچشم مي ديدند.‏ خيلي ها تكرار كمون پاريس را<br />

پيش بيني مي كردند.‏ در نوزدهم<br />

مارس 1886،<br />

نشريه آلماني زبان ‏”كارگر“‏ در آمريكا نوشت:‏ ‏”اگر ما هر چه زودتر خود<br />

را براي انقلابي خونين آماده نكنيم،‏ ميراثي جز فقر و بردگي براي فرزندانمان بر جاي نخواهيم گذاشت.‏ بنابراين خود را<br />

براي انجام انقلاب مجهز كنيد.“‏ قبل از روز موعد مبارزه سراسري،‏ هر هفته راهپيمائي هائي تحت شعارهاي ‏”زنده باد<br />

انقلاب سوسياليستي“‏ ‏”سرنگون باد تخت و بارگاه و خزانه“‏ ‏”كارگران مسلح شويد“‏ برگزار مي شد.‏ راهپيمايان مشعل<br />

به دست در شب خيابانها را مي پيمودند و چنين مي خواندند:‏ ‏”ميليونها زحمتكش بپا مي خيزند،‏ ببينيد به خيابان<br />

آمده اند.‏ مستبدين بخود مي لرزند،‏ چرا كه قدرتشان را برباد مي بينند.“‏<br />

درست يك شب قبل از واقعه اول ماه مه،‏ روزنامه ‏”كارگر“‏ هشدار داد:‏ ‏”طبق اطلاع،‏ يكي از رفقا به هنگام دستگيري<br />

دستگير نيز رفقا آن تمام و بوده همراهش اعضا از بالائي بلند ليست<br />

شده اند.‏<br />

بنابراين:‏<br />

ليست<br />

دفاتر و عضويتها<br />

يادداشتها را از جيبتان بيرون آوريد.‏ تفنگهايتان را تميز كنيد.‏ انبار مهمات خود را كامل كنيد.‏ قاتلين مزدور سرمايه<br />

داران،‏ پليس و گاردش آماده جنايتند.‏ هيچ كارگري نبايد دست خالي از خانه بيرون بيايد.“‏


رد<br />

تيورتيد<br />

1100<br />

رگراك<br />

هب<br />

تدم<br />

تعاس تشه<br />

يئاميپهار<br />

.دندرك<br />

رد<br />

كرويوين<br />

رفن25000<br />

زا<br />

يودارب<br />

فرط هب<br />

ناديم<br />

داحتا<br />

يئاميپهار<br />

.دندرك<br />

رد<br />

نيع<br />

لاح<br />

رازه40<br />

رگراك<br />

يكرويوين<br />

رد<br />

لاح<br />

باصتعا<br />

.دندوب<br />

رد<br />

نيس<br />

يتانيس<br />

كي<br />

رگراك<br />

عورش<br />

يئاميپهار<br />

نينچ ار<br />

ريوصت<br />

:درك<br />

رهاظت“<br />

ناگدننك<br />

طقف<br />

لمح خرس مچرپ<br />

يم<br />

دندرك<br />

و<br />

يدورس اهنت<br />

هك<br />

دورس دندناوخ يم<br />

رتيابرآ<br />

(نارگراك)<br />

و<br />

هسرام<br />

.زي<br />

كي<br />

گنه<br />

نارگراك<br />

اب<br />

گنفت400<br />

گنيرپسا<br />

دليف<br />

رد<br />

فص<br />

لوا<br />

رهاظت<br />

ناگدننك<br />

رارق<br />

“.دنتشاد<br />

رد<br />

يئول<br />

ليو<br />

يكاتنك<br />

شيب<br />

زا<br />

رگراك6000<br />

هايس<br />

و<br />

ديفس<br />

زا<br />

طسو<br />

كراپ<br />

يلم<br />

روبع<br />

دندرك<br />

و<br />

نيدب<br />

بيترت<br />

تيعونمم<br />

دورو<br />

ريغ<br />

ناديفس<br />

هب<br />

كراپ<br />

ار<br />

هنادماع<br />

.دنتسكش<br />

رد<br />

وگاگيش<br />

هك<br />

ژد<br />

شروش<br />

،دوب<br />

تسد<br />

مك<br />

رازه30<br />

رفن<br />

هب<br />

اهنابايخ<br />

.دنتخير<br />

مامت<br />

اهراطق<br />

زا<br />

راك<br />

هداتسيا<br />

،دندوب<br />

ردانب<br />

ار<br />

ليطعت<br />

هدرك<br />

.دندوب<br />

ناربهر<br />

هظفاحم<br />

راك<br />

هب<br />

هيشاح<br />

هدنار<br />

هدش<br />

.دندوب<br />

نابايخ<br />

ناگيشيم<br />

رپ<br />

دوب<br />

اهرتلورپزا<br />

و<br />

هداوناخ<br />

.ناشياه<br />

همه<br />

نيرتهب<br />

ياهسابل<br />

دوخ<br />

ار<br />

هديشوپ<br />

.دندوب<br />

اما<br />

رهاظ<br />

زور<br />

،ليطعت<br />

لوگ<br />

هدننز<br />

و<br />

يتقوم<br />

.دوب<br />

سيلپ<br />

حلسم<br />

يور<br />

تشپ<br />

ياهماب<br />

طلسم<br />

رب<br />

هنحص<br />

و<br />

تشپ<br />

اهراويد<br />

رگنس<br />

هتفرگ<br />

و<br />

گنج هدامآ<br />

.دوب<br />

سيلپ<br />

ره<br />

اجك<br />

هك<br />

نارگراك<br />

عامتجا<br />

هدرك<br />

دندوب<br />

ار<br />

هلمح دروم<br />

رارق<br />

.داد يم<br />

هطقن<br />

راجفنا<br />

لوا<br />

هام<br />

هم<br />

رد<br />

هاگراك<br />

كم<br />

كيمروگ<br />

.دوب<br />

اجنيا<br />

زا<br />

طساوا<br />

ناتسمز<br />

رد<br />

باصتعا<br />

رسب<br />

يم<br />

،درب<br />

يلو<br />

هلگ<br />

ياه<br />

باصتعا<br />

نانكش<br />

يربهرب<br />

سيلپ<br />

ناكامك<br />

رد<br />

هناخراك<br />

.دندوب<br />

رد<br />

مود<br />

هام<br />

،هم<br />

،زياپسا<br />

ربهر<br />

نارگراك<br />

رارق<br />

دوب<br />

هرابود<br />

ينارنخس ناشيارب<br />

.دنك<br />

دودح هكيماگنه<br />

رگراك6000<br />

ينارنخس هب<br />

وا<br />

شوگ<br />

يم<br />

دص دنچ ،دنداد<br />

رفن<br />

هب<br />

زاوشيپ<br />

يناننكش باصتعا<br />

هك<br />

هزات<br />

دنتشاد<br />

رس زا<br />

راك<br />

دنتشگيمرب<br />

دنتفر<br />

ات<br />

ناشباسح<br />

ار<br />

.دنسرب<br />

همانزور<br />

“رگراك”<br />

خيراتب<br />

هام4<br />

هم<br />

:تشون<br />

يادص ناهگان”<br />

هلولگ<br />

زا<br />

كيدزن<br />

هناخراك<br />

شوگب<br />

.ديسر<br />

دودح<br />

لتاق75<br />

يوق<br />

لكيه<br />

هك<br />

طسوت<br />

كي<br />

هدنامرف<br />

قاچ<br />

سيلپ<br />

يربهر<br />

يم<br />

دندش<br />

نادب<br />

تمس<br />

تكرح<br />

.دندرك<br />

هس<br />

وردوخ<br />

رپ<br />

زا<br />

يشحو<br />

ياه<br />

يماح<br />

مظن<br />

و<br />

نوناق<br />

زين<br />

نانآ<br />

ار<br />

يهارمه<br />

يم<br />

.دندرك<br />

رد<br />

دربن<br />

نايم<br />

نارگراك<br />

حلسم<br />

هب<br />

گنس<br />

هيلع<br />

سيلپ<br />

حلسم<br />

هب<br />

حلاس<br />

فص ،مرگ<br />

نارگراك<br />

ناهگان<br />

مهب<br />

.دروخ<br />

يبمب<br />

تشپ<br />

رس<br />

نارگراك<br />

رجفنم<br />

.دش<br />

تسد<br />

مك<br />

ود<br />

رگراك<br />

هتشك<br />

.دندش<br />

،يرايسب<br />

زا<br />

هلمج<br />

دنچ<br />

،كدوك<br />

حورجم<br />

.دندش<br />

رد<br />

فرظ<br />

دنچ<br />

تعاس<br />

هنانيگمشخ هيملاعا<br />

يا<br />

هك<br />

هب<br />

اضما<br />

زياپسا<br />

هديسر<br />

دوب<br />

رد<br />

تلاحم<br />

نيشنريقف<br />

يرگراك<br />

تسد<br />

تسدب<br />

:تشگيم<br />

نارگراك”<br />

ناراكبحاص ديوش حلسم<br />

دوخ راوخنوخ يورين<br />

ينعي<br />

سيلپ<br />

ار<br />

هيلع<br />

ام<br />

راكب<br />

شش .دنتفرگ<br />

رفن<br />

زا<br />

ناردارب<br />

ام<br />

رصع<br />

زورما<br />

رد<br />

هاگراك<br />

كم<br />

كيمروگ<br />

.دندش هتشك<br />

اهنآ<br />

ناريقف<br />

هراچيب<br />

ار<br />

ارچ دنتشك<br />

تارج هك<br />

هدرك<br />

دندوب<br />

تاروتسد<br />

اسور<br />

ار<br />

ريز<br />

اپ<br />

.دنراذگ<br />

نوچمه<br />

لوكره<br />

هناسفا<br />

يا<br />

ديزيخ اپب<br />

و<br />

لوغ<br />

يناهنپ<br />

هك<br />

امش دهاوخيم<br />

ار<br />

دوبان<br />

،دنك<br />

زا<br />

نايم<br />

.ديرادرب<br />

ام<br />

امش زا<br />

ميهاوخيم<br />

هك<br />

!ديوش حلسم<br />

“!حلسم


روز بعد يعني سوم ماه مه،‏ گسترش اعتصاب پر معنا بود.‏ در سطح كشور نزديك به ‎340‎هزار كارگر به جنبش پيوسته<br />

بودند و ‎190‎هزار نفر از آنها در اعتصاب بسر مي بردند.‏ در شيكاگو ‎80‎هزار كارگر به خيابانها ريختند.‏ هنگامي كه چند<br />

صد زن دوزنده به خيابان آمدند تا به تظاهرات بپيوندند،‏ روزنامه ارتجاعي شيكاگو تريبون عليه شان زوزه كشيد و<br />

آنها را ‏”سليطه هاي بي چاك و دهن“‏ ناميد.‏ جانور سرمايه داري واقعا چنگ و دندان نشان داده بود.‏ هزاران نفر در<br />

صدد<br />

پاسخگوئي<br />

‏”هي ميدان در اي توده اجتماع يك بودند.‏<br />

فراخوانده مه ماه چهارم عصر براي ماركت“‏<br />

شد.‏<br />

سازماندهان تظاهرات نگران از كمين دشمن،‏ مكان باز بزرگي را در نظر گرفته بودند كه در رو زيادي داشت.‏ پس از<br />

طرح اختلاف نظرات فراوان،‏ اسپايز توانست سازماندهان گردهم آئي ‏”هي ماركت“‏ را قانع كند كه فراخوان تظاهرات<br />

مسلحانه را پس گرفته و بجاي آن سعي كنند تا مي توانند وسيع ترين مردم را به تظاهرات بكشانند.‏ صبح روز ‎4‎ماه مه<br />

پليس به يك ستون سه هزار نفره از اعتصاب كنندگان حمله كرد.‏ اجتماعات در تمام شهر برپا شد.‏ هنوز عصر نشده<br />

بود كه ميدان ‏”هي ماركت“‏ از ‎3‎هزار كارگر انباشته شد.‏ سخنرانان مرتبا از روي واگن ها سخنراني مي كردند.‏ بعد باران<br />

شروع شد.‏ حاضرين مي خواستند پراكنده شوند.‏ در حاليكه فقط چند صد نفر در ميدان باقي مانده بودند،‏ سر و كله<br />

دسته اي متشكل از ‎180‎پليس تا بدندان مسلح پيدا شد.‏ يك افسر پليس به كارگران دستور داد كه متفرق شوند.‏ اما<br />

پاسخ شنيد كه اجتماع كارگران،‏ قانوني و مسالمت آميز است.‏ آخر سر پليس برگشت و به افرادش دستوري دهد.‏ در<br />

اين هنگام ناگهان بمبي در صف پليس منفجر شد.‏ و سپس آنها منطقه را زير آتش گرفتند.‏ در نتيجه چندين نفر كشته<br />

و صدها تن مجروح شدند.‏ در اين ماجرا،‏ هفت پليس نيز كشته شدند.‏<br />

طبقه حاكمه از اين واقعه به عنوان بهانه اي براي انجام تعرضي كه از قبل طراحي كرده بود،‏ استفاده كرد و در رسانه<br />

گروهي اينطور تبليغ كرد.‏ روزنامه ها ي سراسر كشور به آتش افروزي ديوانه وار پرداختند.‏ آنها خواستار اعدام همه<br />

‏”اخلال گران“‏ شدند.‏ سر تيتر روزنامه ها چنين بود:‏ ‏”جانوران خونخوار....‏ اوباش سرخ“.‏<br />

در ‏”ميلواكي“‏<br />

با گارد دولتي<br />

كشتاري خونين<br />

به<br />

تظاهرات پنج<br />

پاسخ مه ماه<br />

داد.‏ پنج<br />

كارگر<br />

لهستاني و<br />

كارگر يك<br />

حكومت نقض بخاطر آلماني<br />

خاك به نظامي<br />

شيكاگو در افتادند.‏<br />

اعتصابي و انقلابي هزاران از مملو زندانها<br />

گشت.‏<br />

بسياري به هنگام بازجوئي مورد شكنجه قرار گرفتند.‏ از روي ليست اعضاي اتحاديه ها،‏ پليس به خانه هايشان حمله<br />

برد.‏ چاپخانه كارگران مورد حمله قرار گرفت.‏ همه اعضاي چاپخانه روزنامه ‏”كارگر“‏ دستگير شدند.‏ پليس هر چه در


دست داشت،‏ از مهمات گرفته تا اسلحه،‏ از شمشير تا چماق،‏ از نشريه تا پرچم سرخ،‏ از ديناميت تا بمب را بعنوان<br />

مدرك به نمايش گذاشت.‏ رهبري انقلابي كارگران در چنگال بورژوازي اسير بود.‏<br />

طبقه حاكمه در همان ماه مه ‎1886‎محاكمات را آغاز كرد.‏ اتهام:‏ قتل پليس.‏ متهمان:‏ اعضاي رهبري آي.دبليو.‏ يپ<br />

‏.آ<br />

‏(اتحاديه انترناسيونال كارگران)‏ به نامهاي اوت،‏ اسپايز،‏ مايكل شوآب،‏ ساموئل فيلدن،‏ آلبرت پارسون،‏ آدولف فيشر،‏<br />

جرج انجل،‏ لوئي كنيگ و اسكار نيب.‏ متهمين را با وجود آنكه از گروه هاي مختلف بودند يكباره با هم محاكمه نمودند.‏<br />

در طول محاكمه هيچ كس نتوانست حتي يك دليل بياورد كه افراد فوق الذكر در پرتاب بمب شركت داشته اند.‏ از<br />

اينها فقط دو نفرشان در تظاهرات هي ماركت شركت داشتند.‏ محاكمه ماهها بدرازا كشيد.‏ چندين كارگر را با رشوه<br />

شهادتهاي تا خريدند<br />

رهبران عليه انگيز نفرت و زشت<br />

كردند سعي قضات دادگاه،‏ سراسر در كنند.‏ ايراد جنبش<br />

محاكمه را يك محاكمه جنائي جا بزنند.‏ اسپايز در دفاعيه اش از عقايد انقلابي خويش دفاع كرد و در آخر چنين گفت:‏<br />

‏”خب،‏ اينها عقايد من است.‏ اگر شما فكر مي كنيد مي توانيد اين عقايد را كه هر روز بيشتر ريشه مي دواند درهم<br />

شكنيد،‏ اگر فكر مي كنيد كه با زنداني كردن ما مي توانيد به عقايد ما ضربه بزنيد،‏ اگر فكر مي كنيد كه مرگ جزاي<br />

گفتن حقيقت است،‏ پس من با سربلندي و جسارت بهاي گزاف آنرا مي پردازم!‏ جلادتان را صدا كنيد!“‏<br />

لينك بيست و يكساله اعتراض خود را چنين بيان كرد:‏ ‏”من تكرار مي كنم كه دشمن نظم موجودم و تكرار مي كنم كه<br />

با تمام قدرت تا زمانيكه نفس در سينه دارم با اين نظم نبرد مي كنم.‏ من از شما متنفرم!‏ از نظمتان بيزارم،‏ از قوانين<br />

شما،‏ از اقتدار مستبدانه شما،‏ متنفرم.‏ مرا بدين خاطر بدار بياويزيد!“‏<br />

دادگاه هفت نفر را محكوم به مرگ كرد.‏ اما جنبش بزرگي در دفاع از آنان براه افتاد.‏ جلسات زيادي در سراسر جهان<br />

به دفاع از آنان برگزار شد:‏ در فرانسه،‏ هلند،‏ روسيه،‏ ايتاليا،‏ اسپانيا،‏ و در تمام ايالات آمريكا.‏ در آلمان،‏ بيسمارك<br />

آنقدر از عكس العمل كارگران نسبت به وقايع ‏”هي ماركت“‏ بيمناك شد كه برگزاري تمام جلسات عمومي را ممنوع<br />

اعلام كرد.‏ وقتي زمان اعدام نزديك شد محكوميت دو نفر به حبس ابد تخفيف يافت.‏ جسد لوئي كينگ در زندان پيدا<br />

شد.‏ سرش با ديناميت منفجر شده بود.‏ معلوم نشد كه در اعتراض به سيستم خودكشي كرده يا او را به قتل رسانده<br />

اند.‏ روز ‎11‎نوامبر ‎1886‎كه بعدا جمعه سياه نام گرفت،‏ براي اعدام رهبران جنبش انقلابي كارگران در نظر گرفته شده


بود.‏ روزنامه هاي شيكاگو شايعاتي را در مورد خطر برپائي جنگ داخلي پخش كردند.‏ بنظر مي آمد كه نقشه هائي<br />

براي حمله به زندان جهت آزاد كردن محكومان موجود بود.‏ اما زندانيان خواستار شدند كه اين كار صورت نگيرد.‏<br />

سرانجام در روز موعود،‏ هنگام ظهر،‏ اسپايز،‏ انجل،‏ پارسون و فيشر با پيراهن سفيد در محوطه زندان ظاهر شدند.‏<br />

اسپايز در حاليكه جلادان چشم بند سفيد را بر سرش مي كشيدند چنين گفت:‏ ‏”روزي خواهد آمد كه سكوت ما از<br />

زوزه هاي امروز شما قدرتمندتر شود.“‏ بعد از او پارسون فرياد زد:‏ ‏”كلانتر باتون!‏ بگذار صداي خلق شنيده شود“.‏<br />

صداي پارسون را با باز كردن دريچه زير پايش قطع كردند!‏ مراسم تشييع جنازه رهبران جانباخته جنبش انقلابي<br />

بورژوازي دل در را وحشت بذر نفر،‏ ميليون نيم آمدن خيابان به شد.‏ برگزار نفر ميليون نيم حضور با كارگران<br />

كاشت.‏ فردا ازآن طبقه كارگر است!‏<br />

كارگر قهرمان،‏ رهبر زحمتكشان،‏ پر توان پر خروش،‏ عليه دولت سرمايه دار<br />

‏(جمعي از فعالين كارگري)‏<br />

ارديبهشت<br />

ماه <strong>1385</strong><br />

اول ماه مه امسال چه چيزهايي را نشان مي داد؟<br />

گرد هم آيي ها و تظاهرات گوناگوني كه امسال در نقاط مختلف كشور به مناسبت روز كارگر بر پا شد،‏ با اعتراض<br />

خشمگينانه كارگران به وضع دستمزدها و قراردادهاي ناعادلانه كار،‏ با اعتراض به فقر و فلاكت و بيكاري،‏ با اعتراض به<br />

فشارها و سركوب هاي دولت سرمايه داران عليه جنبش و فعالين كارگري رقم خورد.‏ در عين حال،‏ اين مبارزات به<br />

صحنه اعلام همبستگي كارگران با خواسته ها و مبارزات معلمان كشور و نيز پشتيباني بخش راديكال و چپ جنبش<br />

دانشجويي از جنبش طبقه كارگر تبديل شد .


گرد هم آيي ها و تظاهرات امسال در شرايطي برگزار شد كه دولت حامي سرمايه دار فشار زيادي را براي تضعيف<br />

جنبش كارگري اعمال مي كرد.‏ دستگيري فعالين اين جنبش و مشخصا محمود صالحي چهره سرشناس و محبوب<br />

كارگران كردستان،‏ اعزام گسترده افراد حراست كارخانه ها به تجمعات كارگري با هدف ايجاد رعب و وحشت،‏ استقرار<br />

نيروهاي انتظامي و پست هاي بازرسي،‏ تهيه عكس از توده هاي كارگر و خانواده هاي آنان به قصد پرونده سازي،‏<br />

بخشي از اقدامات دولت عليه جنبش كارگري بود.‏ اوج اين اقدامات را در روز<br />

11<br />

ارديبهشت شاهد بوديم.‏ از يك طرف<br />

به كمك گردانندگان ‏”خانه كارگر“‏ كوشيدند خواسته ها و مطالبات كارگران را محدود،‏ و نارضايتي و خشم كارگران<br />

جان به لب رسيده را مهار كنند.‏ و از طرف ديگر،‏ نيروهاي سركوب را با ابزار و تاكتيك هاي مختلف،‏ گروه گروه به<br />

خيابان فرستادند تا صداي مقاومت و حق طلبي جنبش كارگري را خاموش كنند.‏ اما موفق نشدند.‏ به هيچ وجه موفق<br />

نشدند.‏ تظاهرات اول ماه مه در تهران و سنندج برگزار شد.‏ جنبش كارگري به ميدان آمد و شعارهايش را فرياد كرد.‏<br />

مورد هجوم و ضرب و شتم قرار گرفت.‏ دستگيري داد.‏ ولي پا پس نكشيد.‏<br />

اول ماه مه امسال،‏ در درجه اول آزمون عزم و اراده مبارزاتي براي جنبش كارگري بود و از اين آزمون سر بلند بيرون<br />

آمد.‏ مبارزات اين روز نشان داد كه ظرفيت نهفته مبارزاتي توده هاي كارگري چقدر بالاست و با تكيه به آن چه كارها<br />

كه نمي توان كرد!‏<br />

اول ماه مه امسال،‏ صحنه شكل گيري اتحاد فعالين جنبش كارگري و همراهي بخش قابل توجهي از كارگران معترض و<br />

مبارز در عمل بود.‏ حضور و اعلام همبستگي گروهي از دانشجويان و زنان و معلمان آگاه و آزاديخواه در اين تظاهرات<br />

باعث تقويت اين اتحاد مبارزاتي شد.‏<br />

اول ماه مه امسال،‏ نمايانگر ضعف و دردسرهاي حاميان و حافظان نظام استثمار و ستم هم بود.‏ ابزار سركوب و نمايش<br />

هاي رزمي آنها،‏ زحمتكشان مصمم را به وحشت نمي انداخت.‏ هجوم پليس به تظاهرات براي پراكنده كردن صفوف<br />

فشرده مردم و دستگير كردن مبارزان را جمعيت با هوشياري و قاطعيت پاسخ مي داد و ناكام مي گذاشت.‏ توجه و<br />

همدلي رهگذران نسبت به كارگران و مخالفت آنان با سركوب و ضرب و شتم،‏ دست و پاي نيروي انتظامي و واحدهاي


نيايد.‏<br />

ويژه ضد شورش را بسته بود.‏ فقط آرزو مي كردند كه اين ماجرا هر چه زودتر تمام شود و دردسرهاي بيشتري پيش<br />

نقاط ضعف ما در اول ماه مه امسال چه بود؟<br />

در روز طبقه جهاني كارگر،‏ همه ما به خيابان آمديم و براي افزايش دستمزد و عليه قراردادهاي موقت كار شعار داديم،‏<br />

اما حق كشي و بي عدالتي و جنايتي كه همين روزها بغل گوشمان مي گذرد و سياست روز دولت حامي سرمايه دار<br />

است را ناديده گرفتيم.‏ ما فراموش كرديم در حمايت از كارگران و زحمتكشان مهاجر افغانستاني كه در معرض استثمار<br />

شديد،‏ سركوب و اخراج قرار دارند چيزي بگوييم.‏ ما فعالين كارگري كه بايد بخش آگاه و پيشرو و تاثيرگذار بر توده<br />

هاي كارگر باشيم خواسته يا ناخواسته در اين مورد غفلت كرديم.‏ تا اين تصور غلط و مضر همچنان در بين كارگران و<br />

مردم حاكم باشد كه مهاجران افغانستاني جاي ما را تنگ كرده اند.‏ آيا مي توانيم ادعاي حق طلبي كنيم اما وقتي كه<br />

در برابر ما حقوق ابتدايي زحمتكشاني كه از كشور و ملتي ديگر هستند لگدمال مي شود،‏ هيچ نگوييم؟ بعضي از ما به<br />

فكر آن بوديم كه با رسانه هاي غربي مصاحبه كنيم و از رنج خود بگوييم،‏ به فكر آن بوديم كه از اين يا آن بند مقاوله<br />

هاي ‏”سازمان جهاني كار“‏ دفاع كنيم،‏ به فكر آن بوديم كه خواسته هاي خود را به گوش مجامع بين المللي برسانيم،‏ به<br />

فكر آن بوديم كه براي ‏”خود“‏ حمايت و همبستگي بين المللي كسب كنيم و براي اين كار خطاب به ‏”هم طبقه اي ها“ي<br />

خود در سراسر دنيا اعلاميه بدهيم،‏ ولي خواسته هاي صدها هزار زن و مرد و كودك استثمار شده افغانستاني را ناديده<br />

گرفتيم.‏ (1)<br />

در تجمع ورزشگاه شيرودي و به ويژه در تظاهرات غيرقانوني و خودجوش خيابان مفتح،‏ تعداد زنان كارگر چشمگير<br />

بود.‏ ولي ما فعالين كارگري كه متاسفانه اكثريت قريب به اتفاقمان را مردان تشكيل مي دهند،‏ به فكر مطرح كردن<br />

شعارهايي كه خواسته ها و شرايط ويژه زنان كارگر را بيان كند و به طور كلي ستم ها و فشارهاي ويژه اي كه در<br />

اجتماع،‏ در محيط كار و در خانواده بر همه زنان اعمال مي شود را برملا و محكوم كند نبوديم.‏ دريغ از حتي يك شعار!‏<br />

با اين همه كم نبودند زنان كارگر جوان و ميانسالي كه از ابتدا تا انتهاي راهپيمايي شعار دادند،‏ نيروي انتظامي را به<br />

عقب نشاندند و مردم رهگذر را به حمايت از تظاهرات دعوت كردند.‏ حضور زنان در ميانه ميدان،‏ مثل هميشه روحيه


همدلي و احساس حقانيت مبارزه را در توده هايي كه ناظر اين صحنه پر شور بودند برانگيخت.‏ نيروهاي سركوبگر از<br />

مشاهده اين همه كارگر زن كه بازو در بازوي كارگران مرد پيشروي مي كردند و شعار مي دادند بهت زده شده بودند.‏<br />

در چنين اوضاعي آيا ما فعالين و تشكل هاي مستقل مي توانيم صرفا با ذكر نامي از زنان در قطعنامه هاي اول ماه مه از<br />

خود رفع تكليف كنيم؟<br />

(2)<br />

آيا با چنين رفتار عقب مانده اي مي توانيم خود را نيرويي پيشرو و آگاه معرفي كنيم؟ آن<br />

هم در دوره و زمانه اي كه حتي دار و دسته حكومتي و فريبكار ‏”خانه كارگر“‏ در قطعنامه اش يك بند را به شرايط زنان<br />

كارگر اختصاص داده است؟.‏<br />

يكي از سياستهاي اقتصادي كه به جديت در دستور كار نظام سرمايه داري در ايران قرار گرفته تسريع و تشديد برنامه<br />

خصوصي سازي است.‏ اين روزها هر مقام دولتي و يا هر اقتصاددان طرفدار سرمايه داري كه بخواهد از اقتصاد حرف<br />

بزند،‏ از ضرورت اجراي فوري<br />

اصل 44<br />

قانون اساسي صحبت مي كند.‏ ولي ما فعالين كارگري در طرح شعارها و خواسته<br />

هاي خود،‏ اين سياست اقتصادي و نتايج ويران كننده اي كه براي طبقه كارگر و قشرهاي تهيدست جامعه به دنبال<br />

دارد را مسكوت گذاشتيم.‏ انگار نه انگار خبري هست!‏ انگار نه انگار كه نهادهاي سرمايه داري جهاني از صندوق بين<br />

المللي پول و بانك جهاني گرفته تا سازمان تجارت جهاني،‏ همين سياست را به دولتهاي طرف معامله خود ديكته كرده<br />

اند و در سراسر دنيا باعث بيكارسازي هاي وسيعتر،‏ قراردادهاي ناعادلانه تر،‏ فقر و فلاكت گسترده تر،‏ و فراگير كردن<br />

فساد و فحشا<br />

شده اند.‏ ما حتي چشم و گوشمان را بر تهديدهاي مقامات قضايي و انتظامي عليه كارگران بسته ايم.‏<br />

اينها دارند به روشني اعلام مي كنند كه اعتراضات كارگري عليه عواقب اقتصادي و اجتماعي خصوصي سازي را تحمل<br />

نخواهند كرد و با سركوب جواب خواهند داد،‏ چون ‏”امنيت سرمايه“‏ و ‏”آرامش سرمايه داران“‏ چنين حكم مي كند.‏ آيا<br />

ما با سكوت در مقابل فجايعي كه در راهست و بسيار تكان دهنده تر از زندگي فاجعه بار كنوني كارگران و زحمتكشان<br />

خواهد بود،‏ خود را به كوچه علي چپ نزده ايم؟ اصلا به اين فكر مي كنيم كه تشديد جهش وار فقر و فلاكت و بيكاري،‏<br />

چه تاثيري بر كيفيت زندگي و مبارزه طبقه كارگر خواهد گذاشت و احتمال چه عكس العمل ها و مقاومت ها و خيزش<br />

هايي را پديد خواهد آورد؟ آيا با اين بي توجهي،‏ مي توانيم خود را براي تاثيرگذاري بر چنان مبارزاتي آماده كنيم؟<br />

رهبري آن مبارزات پيشكش!‏ آيا مي توانيم طبقه كارگر را حتي در مبارزه به خاطر حفظ سطح معيشت امروزي،‏ آماده<br />

و آگاه كنيم؟ شايد دچار اين توهم شده ايم كه در جريان خصوصي سازي،‏ سرمايه گذاران و بانك ها و موسسات


دنهاوخ يجراخ<br />

،دمآ<br />

اهراك<br />

ار<br />

دنهاوخ مظن<br />

داد<br />

و<br />

تابسانم<br />

رگراك<br />

<br />

امرفراك<br />

ار<br />

دنهاوخ دنمنوناق<br />

دياش .درك<br />

هب<br />

نيا<br />

ركف<br />

هداتفا<br />

ميا<br />

هك<br />

همانرب<br />

،يزاس يصوصخ<br />

تسد<br />

ياهداهن<br />

نيب<br />

يللملا<br />

لثم<br />

نامزاس”<br />

يناهج<br />

“راك<br />

ار<br />

رد<br />

هصرع<br />

ناريا<br />

رتزاب<br />

و<br />

يامنرود<br />

ميظنت<br />

طباور<br />

يقطنم<br />

رد<br />

هصرع<br />

راك<br />

ار<br />

رتكيدزن<br />

يم<br />

دياش .دنك<br />

هب<br />

حلاطصا<br />

عقاو<br />

هدش نيب<br />

ميا<br />

و<br />

ميهاوخ يم<br />

هب<br />

تسايس<br />

هبناج هس”<br />

“ييارگ<br />

يراكمه)<br />

رگراك<br />

تلود<br />

<br />

امرفراك<br />

هناچ رد<br />

،ينز<br />

طيارش ليدعت<br />

و<br />

دوبهب<br />

نيناوق<br />

(راك<br />

تياضر<br />

.ميهدب<br />

دياش<br />

هب<br />

،طلغ<br />

بسانت<br />

ياوق<br />

هزرابم<br />

يتاقبط<br />

ار<br />

شيب<br />

زا<br />

دح<br />

هب<br />

ررض<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

يبايزرا<br />

يم<br />

مينك<br />

هبو<br />

ناكما<br />

شهج يورشيپ<br />

شبنج راو<br />

يرگراك<br />

رواب<br />

.ميرادن<br />

رد<br />

هينايب<br />

ياه<br />

لوا<br />

هام<br />

هم<br />

،لاسما<br />

يشخب<br />

زا<br />

ام<br />

ميديشوك<br />

ترورض<br />

نتخادرپ<br />

نارگراك<br />

هب<br />

تسايس<br />

ار<br />

حرطم<br />

مينك<br />

و<br />

زا<br />

ييادج<br />

يريذپان<br />

يسايس هزرابم<br />

و<br />

هزرابم<br />

يداصتقا<br />

.مييوگب<br />

ميديشوك<br />

اب<br />

عوجر<br />

هب<br />

شيب<br />

زا<br />

لاس 150<br />

هقبط هزرابم<br />

رگراك<br />

و<br />

هقبط<br />

يزاوژروب<br />

رد<br />

رسارس<br />

ايند<br />

رب<br />

يتشآ<br />

ريذپان<br />

ندوب<br />

ياهداضت<br />

يتاقبط<br />

ديكات<br />

.ميراذگب<br />

ميديشوك<br />

رد<br />

يايند<br />

،زورما<br />

ترورض<br />

لكشت<br />

يبلاقنا<br />

و<br />

دربن<br />

هقبط يبلاقنا<br />

رگراك<br />

ار<br />

هتسجرب<br />

.مينك<br />

تين<br />

ام<br />

كاپ<br />

،دوب<br />

اما<br />

هب<br />

نارگراك<br />

يناشن<br />

طلغ<br />

!ميداد<br />

ميتشون<br />

هك<br />

مچرپ”<br />

نيا<br />

دربن<br />

يبلاقنا<br />

رد<br />

تاباصتعا<br />

يرگراك<br />

سيلگنا<br />

و<br />

،ناملآ<br />

باصتعا<br />

ناملعم<br />

،ژورن<br />

ناراكندعم<br />

،كيزكم<br />

،يويلوب<br />

،اكيرمآ<br />

يبونج هرك<br />

و<br />

،دنه<br />

و<br />

باصتعا<br />

تكرش نارگراك<br />

دحاو<br />

ينارسوبوتا<br />

رياس و<br />

هقبط ياهشخب<br />

رگراك<br />

رد<br />

ناريا<br />

رد<br />

زازتها<br />

“.تسا<br />

(3)<br />

ينعي<br />

يتازرابم<br />

ار<br />

هنومن<br />

دربن<br />

يبلاقنا<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

يفرعم<br />

ميدرك<br />

هك<br />

يتح<br />

ناربهر<br />

و<br />

نامزاس<br />

شناگدنهد<br />

مه<br />

نينچ<br />

يياعدا<br />

!دنرادن<br />

هن<br />

طقف<br />

،نيا<br />

هك<br />

شناربهر<br />

هنوگره<br />

شلات<br />

يارب<br />

كرادت<br />

و<br />

يهدنامزاس<br />

بلاقنا<br />

رد<br />

دوخ عماوج<br />

ار<br />

يب<br />

،رمث<br />

رابنايز<br />

و<br />

زا<br />

دم<br />

هداتفا<br />

دادملق<br />

يم<br />

!دننك<br />

اب<br />

نيا<br />

يبايزرا<br />

،طلغ<br />

اي<br />

ميراد<br />

نامدوخ لد<br />

شوخ ار<br />

يم<br />

مينك<br />

و<br />

نامياهوزرآ<br />

ار<br />

هب<br />

ياج<br />

تايعقاو<br />

يم<br />

.ميناشن<br />

و<br />

اي<br />

راچد<br />

كي<br />

هابتشا<br />

يميدق<br />

هدش<br />

:ميا<br />

ينعي<br />

ره<br />

هزرابم<br />

يا<br />

ار<br />

هب<br />

تكرش فرص<br />

نارگراك<br />

رد<br />

نآ<br />

يبلاقنا<br />

يقلت<br />

يم<br />

.مينك<br />

ينعي<br />

زرم<br />

نايم<br />

تازرابم<br />

هنابلط حلاصا<br />

يا<br />

هك<br />

رد<br />

يرايسب<br />

دراوم<br />

رب<br />

قح<br />

و<br />

مزلا<br />

مه<br />

تسه<br />

ار<br />

اب<br />

دربن<br />

يبلاقنا<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

شودخم<br />

يم<br />

.مينك<br />

لاوئس<br />

يرتمهم<br />

هك<br />

دياب<br />

زا<br />

نامدوخ<br />

مينكب<br />

ارچ :تسنيا<br />

يمن<br />

ميناوت<br />

رد<br />

يايند<br />

زورما<br />

دربن<br />

هقبط يبلاقنا<br />

رگراك<br />

ار<br />

رد<br />

شبنج نطب<br />

ياه<br />

،متسيس دض لاكيدار<br />

تازرابم<br />

هناهاوخيدازآ<br />

و<br />

،شخبيئاهر<br />

و<br />

تابلاقنا<br />

يزيمآرهق<br />

هك<br />

رد<br />

عماوج<br />

يفلتخم<br />

نايرج<br />

دراد<br />

صيخشت<br />

،ميهد<br />

يلو<br />

تازرابم<br />

يتسيمرفر<br />

ناممشچ اروف<br />

ار<br />

يم<br />

؟دريگ


يكي<br />

زا<br />

ياهراعش<br />

مهم<br />

ام<br />

رد<br />

لوا<br />

هام<br />

هم<br />

لاسما<br />

لكشت”<br />

لقتسم<br />

قح<br />

ملسم<br />

“تسام<br />

.دوب<br />

رثكا<br />

بيرق<br />

هب<br />

قافتا<br />

نيلاعف<br />

يرگراك<br />

و<br />

ياهورين<br />

شبنج نابيتشپ<br />

يرگراك<br />

رب<br />

هتساوخ نيا<br />

قح رب<br />

ديكات<br />

.دنتشاذگ<br />

اما<br />

هب<br />

رظن<br />

يم<br />

دمآ<br />

هك<br />

يشخب<br />

زا<br />

ام<br />

هب<br />

موهفم<br />

راعش نيا<br />

اقيمع<br />

يپ<br />

هدربن<br />

.ميا<br />

ام<br />

اهراب<br />

هتفگ<br />

ميا<br />

و<br />

هتشون<br />

ميا<br />

هك<br />

لكشت<br />

لقتسم<br />

ينعي<br />

لقتسم<br />

هيامرس تلود زا<br />

راد<br />

و<br />

امرفراك<br />

و<br />

ياهداهن<br />

هدنيامن<br />

ماظن<br />

هيامرس<br />

.يراد<br />

دياب<br />

زا<br />

نامدوخ<br />

ميسرپب<br />

هك<br />

ايآ<br />

نيا<br />

رايعم<br />

ار<br />

طقف<br />

يارب<br />

لكشت<br />

نارگراك<br />

رد<br />

ناريا<br />

لوبق<br />

؟ميراد<br />

ايآ<br />

لكشت<br />

قح لقتسم<br />

ملسم<br />

هقبط مه<br />

يا<br />

ياه<br />

ام<br />

رد<br />

هيقب<br />

اهروشك<br />

تسين<br />

و<br />

ديابن<br />

؟دشاب<br />

هيامرس ايآ<br />

يراد<br />

طقف<br />

رد<br />

ناريا<br />

دض ياهداهن<br />

يرگراك<br />

هب<br />

مان<br />

رگراك<br />

تسرد<br />

هدرك<br />

؟تسا<br />

سپ<br />

ارچ<br />

يتقو<br />

هك<br />

هب<br />

ركف<br />

مايپ<br />

نداد<br />

هب<br />

مه<br />

هقبط<br />

يا<br />

دوخ ياه<br />

بلج و<br />

ينابيتشپ<br />

اهنآ<br />

يم<br />

ميتفا<br />

شومارف<br />

يم<br />

مينك<br />

هك<br />

نامنخس يور<br />

دياب<br />

اب<br />

نارگراك<br />

و<br />

لكشت<br />

ياه<br />

لقتسم<br />

يرگراك<br />

ينعي)<br />

لقتسم<br />

زا<br />

تلود<br />

اه<br />

و<br />

ماظن<br />

هيامرس<br />

يراد<br />

(يناهج<br />

.دشاب<br />

ارچ<br />

اجنيا<br />

هك<br />

يم<br />

ميسر<br />

تيصوصخ<br />

لقتسم<br />

ندوب<br />

لكشت<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

ار<br />

شومارف<br />

يم<br />

؟مينك<br />

(4)<br />

دياش<br />

مه<br />

يداهن<br />

دننام<br />

نامزاس”<br />

يناهج<br />

“راك<br />

(ILO)<br />

ار<br />

لكشت”<br />

“لقتسم<br />

دياش ؟ميناد يم<br />

يارب<br />

قاقحا<br />

مشچ دوخ تابلاطم<br />

ديما<br />

هب<br />

روج نيا<br />

اهداهن<br />

هتسب<br />

؟ميا<br />

رد<br />

لوا<br />

هام<br />

هم<br />

،لاسما<br />

ميديشوك<br />

رتدحتم<br />

نامزاس و<br />

هتفاي<br />

رت<br />

و<br />

اب<br />

همانرب<br />

رت<br />

لاس زا<br />

ياه<br />

لبق<br />

رد<br />

ناديم<br />

.ميوش رهاظ<br />

يلو<br />

نيا<br />

شلات<br />

حطس زا<br />

نييعت<br />

،راعش دنچ<br />

روضح<br />

هب<br />

عقوم<br />

رد<br />

لحم<br />

عمجت<br />

و<br />

،تارهاظت<br />

و<br />

تسد<br />

ندز<br />

هب<br />

يضعب<br />

كيتكات<br />

اه<br />

و<br />

اهراكتبا<br />

هنحص رد<br />

لمع<br />

رتارف<br />

.تفرن<br />

دياب<br />

لاوئس نامدوخ زا<br />

مينك<br />

هك<br />

لبق<br />

زا<br />

هكنيا<br />

اپ<br />

هب<br />

تارهاظت<br />

ميراذگب<br />

ايآ<br />

هب<br />

هزادنا<br />

يفاك<br />

رد<br />

طيارش دروم<br />

،دوجوم<br />

اهدياب<br />

و<br />

اهديابن<br />

و<br />

يياهراك<br />

هك<br />

يم<br />

ناوت<br />

ماجنا<br />

،داد<br />

ركف<br />

و<br />

لدابت<br />

رظن<br />

و<br />

ثحب<br />

لدج و<br />

هدرك<br />

؟ميدوب<br />

هب<br />

يتسار<br />

هچ ات<br />

هزادنا<br />

يارب<br />

تلاامتحا<br />

فلتخم<br />

يگدامآ<br />

ميتشاد<br />

و<br />

يم<br />

ميتسناوت<br />

راكتبا<br />

لمع<br />

ار<br />

رد<br />

تسد<br />

؟ميريگب<br />

اضرف<br />

رگا<br />

هناخ”<br />

“رگراك<br />

ميمصت<br />

يم<br />

تفرگ<br />

يدوريش عمجت<br />

ار<br />

وغل<br />

دنك<br />

و<br />

اي<br />

هزاجا<br />

يرازگرب<br />

مسارم<br />

ار<br />

رد<br />

نيرخآ<br />

هظحل<br />

يمن<br />

،دنداد<br />

راكچ ميتساوخ يم<br />

؟مينك<br />

لوا<br />

هام<br />

هم<br />

هنوگچ ار<br />

رازگرب<br />

يم<br />

؟ميدرك<br />

ملاعا<br />

عضاوم<br />

هتساوخ و<br />

اه<br />

رد<br />

زور<br />

لوا<br />

هام<br />

،هم<br />

طرش<br />

يلصا<br />

و<br />

دامن<br />

للاقتسا<br />

لمع<br />

رد<br />

ره<br />

هزرابم<br />

يا<br />

.تسا<br />

ندرب<br />

نيا<br />

عضاوم<br />

و<br />

هتساوخ<br />

اه<br />

راعش تروص هب<br />

و<br />

همانعطق<br />

هب<br />

نايم<br />

هدوت<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

هك<br />

نابايخ هب<br />

هدمآ<br />

،دنا<br />

كي<br />

هفيظو<br />

يهيدب<br />

.تسا<br />

يارب<br />

هكنيا<br />

همانعطق<br />

ياه<br />

ام<br />

هب<br />

تسد<br />

نارگراك<br />

دسرب<br />

و<br />

شتوافت<br />

ار<br />

۫◌لاثم<br />

اب<br />

همانعطق<br />

هناخ”<br />

“رگراك<br />

دننيبب<br />

و<br />

هچ دنمهفب<br />

؟ميدرك<br />

لاصا<br />

نارگراك<br />

ي همانعطق<br />

ام<br />

ار<br />

؟دنديد<br />

هبرجت<br />

ناشن<br />

يم<br />

دهد<br />

هك<br />

يكي<br />

طورش زا<br />

تيقفوم<br />

ره<br />

،تارهاظت<br />

هچراپكي<br />

اهراعش ندرك<br />

و<br />

تسدكي<br />

ندرك<br />

و<br />

هب<br />

رثكادح<br />

ندناسر<br />

يژرنا<br />

ناگدننكرهاظت<br />

.تسا<br />

طرش<br />

،رگيد<br />

يهاگآ<br />

يناسر<br />

رد<br />

دروم<br />

تارهاظت<br />

و<br />

هتساوخ<br />

ياه<br />

نآ<br />

هب<br />

ياهشخب


وسيعتري از<br />

پشتيباني آن از تا است بازار و كوچه مردم<br />

صفوف به بخشا◌۫‏ يا و كنند،‏<br />

تظاهرات<br />

اين با بپيوندند.‏<br />

كارهاست كه دست سركوبگران در پراكنده كردن تظاهرات بسته تر مي شود و فرصت و فضا و زمان بيشتري براي<br />

طرح خواسته هاي جنبش به وجود مي آيد.‏ ولي ما به فكر برنامه ريزي جدي براي اين كارها نبوديم.‏ از تبليغ همزمان<br />

در مراكز تجمع رهگذران در ميدان ها و خيابان هاي اطراف غافل شديم.‏ جلوي تظاهرات با ديواري از باتوم بدستان و<br />

خودروها سد شده بود تا مردم از آنچه اتفاق مي افتاد باخبر نشوند،‏ ولي ما از قبل به تاكتيك هاي مناسب تبليغي در<br />

آن سوي صف نيروهاي پليس فكر نكرده بوديم.‏ فعالين آگاه كارگري به هنگام راهپيمايي،‏ با شور و هيجان و تمام توان<br />

خود شعار مي دادند،‏ براي پيشروي زحمت مي كشيدند و كارگران را تهييج مي كردند.‏ اما گويي در آن لحظات پر<br />

التهاب ديگر براي خود نقش سازمانده و برنامه ريز قائل نبوديم.‏ فقط و فقط جزيي از خيل توده هاي خشمگين و<br />

معترض كارگر شده بوديم.‏ و اين مهمترين نقطه ضعف عملي ما در اول ماه مه امسال بود.‏<br />

در هر صورت،‏ هيچ مبارزه اي بدون قوت و ضعف نيست.‏ بعضي از اين قوت ها و ضعف ها خصوصيت استراتژيكي دارند<br />

و بعضي تاكتيكي ‏.به ويژه وقتي از مشكلات و ضعف ها مي گوييم بايد بدانيم كه بعضي از آنها از ديدگاه ها و گرايشات<br />

نادرست سرچشمه مي گيرند و بعضي نتيجه نابلدي و ناروشني هستند.‏ نكته اي كه نبايد فراموش كنيم اينست كه<br />

آشكار شدن همه اين جوانب مثبت و منفي،‏ حاصل تلاش ها و پيشروي هايي است كه در مسير جنبش كارگري صورت<br />

گرفته است.‏ حاصل به صحنه آمدن هر چه بيشتر توده هاي كارگر و افزايش فعاليت سازمان يافته فعالين آگاه كارگري<br />

مهمترين اين است.‏<br />

پيشروي براي بستر<br />

امروز هاي ناتواني و ها ماندگي عقب جبران و اشكالات رفع و بيشتر<br />

ماست ‏.فردا از آن طبقه كارگر است!‏<br />

كارگر قهرمان،‏ رهبر زحمتكشان،‏ پر توان پر خروش،‏ عليه دولت سرمايه دار<br />

‏(جمعي از فعالين كارگري)‏<br />

ارديبهشت<br />

ماه 1386


‎2‎<br />

م(‏<br />

‎3‎<br />

1 نگاه كنيد به ليست شعارهاي تظاهرات اول ارديبهشت‎1386‎ تهران در گزارشات مختلفي كه از اين مراسم منتشر<br />

شده است.‏ همچنين رجوع كنيد به قطعنامه روز جهاني كارگر از سوي ‏”شوراي همكاري“‏ چند تشكل مستقل كارگري،‏<br />

و بيانيه اي خطاب به ‏”هم طبقه اي ها“‏ از سوي آن شورا.‏<br />

نگاه كنيد به جاي خالي زنان در شعارهاي تظاهرات اول ماه مه و به جايگاه كمرنگ زن در قطعنامه هاي آن روز.‏<br />

نگاه كنيد به بيانيه كميته برگزار كننده مراسم اول ماه مه در جنوب<br />

.<br />

4<br />

نگاه كنيد به بيانيه اي كه از طرف ‏”شوراي همكاري“‏ براي جلب پشتيباني ‏”كارگران و تشكل هاي كارگري جهان“‏<br />

از مبارزات كارگران ايران صادر شده است.‏ مخاطب اين بيانيه قاعدتا بايد ملغمه اي از تشكل هاي مستقل كارگري،‏<br />

سنديكاهاي قدرتمند تحت تسلط سرمايه داري در كشورهاي غربي و نهادهاي امپرياليستي مانند ‏”سازمان جهاني<br />

كار“‏ باشد.‏<br />

نبع:‏ سايتهاي مختلف كارگري و خبري)‏<br />

دستاوردها و انتظارها<br />

‏(نگاهي گذرا به برگزاري مراسم اول ماه مه در سالهاي اخير)‏<br />

با اشتياق منتظر رسيدن اول ماه مه روز جهاني كارگريم.‏ سالهاست كه بدون ترس از سركوب و فشار و تهديدهاي<br />

حكومت سرمايه داران اين روز را جشن مي گيريم و بزرگ مي داريم.‏ اين كار،‏ ديگر براي ما يك سنت مبارزاتي شده<br />

است.‏ يك سنت خوب.‏ اگر چه حكومت سرمايه داران بعد از چند سال مقاومت مجبور شد يازدهم ارديبهشت را به<br />

عنوان روز كارگر در تقويم رسمي بگنجاند،‏ اما كماكان از تعطيل كردن مراكز كار در اول ماه مه سر باز مي زند.‏ هر


سال تشكيلات هاي ‏”كارگري“‏ وابسته به حكومت تلاش مي كنند شعارهاي مطابق ميل خود را به شعارهاي اول ماه مه<br />

تبديل كنند و از آن يك مراسم بي خطر بسازند.‏ در برنامه هاي راديو و تلويزيون مي كوشند محتواي مبارزاتي اين<br />

تحريف را روز<br />

خيال به كنند.‏<br />

از متحدي صف خواهند مي خودشان<br />

استثمار و استثمارگران<br />

شدگان،‏<br />

و ستمگران<br />

ستمديدگان،‏ در خدمت به نظام سرمايه و چپاول و بيعدالتي به وجود بياورند.‏ اهداف هر ساله حكومت در اول ماه مه<br />

پيشاپيش روشن است.‏ سوال اين است كه كارگران مبارز و آگاه چگونه مي توانند روز جهاني كارگر را طوري برگزار<br />

كنند كه شايسته اين روز است؟ چگونه مي توانند تعداد هر چه بيشتري از ياران همسرنوشت خود را در اين مناسبت<br />

مبارزاتي<br />

شعارهاي طرح با توانند مي چگونه آورند؟ ميدان به و كنند متحد<br />

استفاده سوء مانع صحيح<br />

وابستگان<br />

حكومت شوند؟<br />

در دو سه ساله گذشته،‏ فعالان كارگري و مبارزان آگاهي كه براي رهايي طبقه كارگر تلاش مي كنند عملا نشان داده<br />

اند كه اول ماه مه را نقشه مند تر،‏ متحدتر و سازمان يافته تر مي خواهند.‏ پيش از آن،‏ گرايش عمومي به برگزاري<br />

مراسم هاي كوچك و جشن مانند در سالن ها و تالارها بود و يا برگزاري جشن هاي خانگي.‏ گرايش عمومي مراجعه به<br />

مقامات انتظامي و شهرداري بود براي گرفتن مجوز سالن و بلندگو و ميكروفن.‏ خيلي ها فكر نمي كردند كه كارهاي<br />

ديگري هم مي شود كرد.‏ خيلي ها درك درستي از اوضاع عمومي جامعه و موقعيت بحراني حكومت نداشتند و نمي<br />

دانستند كه مي شود و بايد پا را از اين دايره محدود بيرون گذاشت.‏ البته برگزاري اول ماه مه در شهرهاي كردستان<br />

نسبي ضعف مردم،‏ عمومي هواي و حال علت به كرد.‏ مي تفاوت<br />

سياستهاي و ها ايده نفوذ و حاكميت<br />

مخالف<br />

حكومت،‏ سوابق مبارزاتي منطقه و وجود شكل هاي از سازمان يابي مستقل كارگري،‏ مراسم اول ماه مه در كردستان<br />

گسترده تر از ساير مناطق كشور برگزار مي شد.‏<br />

جنبش فعالان ميان در جدي شكل به بحث اين پيش،‏ سال دو از<br />

ديوار توان مي چگونه كه گرفت در كارگري<br />

محدوديت ها را شكست؟ و آيا اصولا اين كار ضرورت دارد يا نه؟ اين بحث پيش آمد كه آيا عناصر آگاه با دل بستن<br />

به برگزاري جشن هاي چند ده نفره در محيط هاي بسته و<br />

” يب سر و صدا“،‏ به نوعي از خود رفع تكليف نمي كنند؟ آيا<br />

اول ماه مه را نبايد فرصتي براي تبليغ هر چه گسترده تر منافع و خواسته هاي بزرگ و كوچك طبقه كارگر ديد؟ آيا<br />

نبايد تلاش كرد تا تعداد هر چه بيشتري از كارگران ناراضي و معترض در اين روز به خيابان بيايند؟ و بالاخره اينكه،‏


آيا بايد كارگران جان به لب رسيده اي را كه فقط به اميد طرح مطالبات خود،‏ راهي مراسم ‏”خانه كارگر“‏ مي شوند به<br />

حال خود رها كرد تا نقش سياهي لشگر و اهرم فشار يك جناح حكومت در مقابل جناح ديگر را بازي كنند؟<br />

سوالات،‏ اين درمقابل<br />

فعالان از بخشي<br />

صف ‏”ايجاد بر كارگري<br />

اصرار مستقل“‏<br />

براي تلاش هرگونه آنان داشتند.‏<br />

نزديك شدن و تاثير گذاشتن بر كارگراني كه اول ماه مه زير پرچم دار و دسته ‏”خانه كارگر“‏ جمع مي شدند را عملي<br />

دنباله روانه و در نهايت به سود اين نهاد ضد كارگري و حكومت ارزيابي مي كردند.‏ اما در دل اين ‏”منزه طلبي“،‏ عدم<br />

جسارت و ابتكار عمل و بي توجهي به شرايط مشخص پنهان بود.‏ آنان اين جسارت را در خود،‏ و اين توان نهفته را در<br />

كارگران معترض نمي ديدند كه از خط قرمزهاي ‏”خانه كارگر“‏ بگذرند و يك مراسم رسمي و حكومتي را به ضد خود<br />

تبديل كنند.‏<br />

مراسم<br />

11 ارديبهشت 1384<br />

در سالن ورزشي آزادي كه توسط ‏”خانه كارگر“‏ سازمان يافته بود و هزاران كارگر براي<br />

فعالان درون متضاد گرايش و بحث دو اين زدن محك براي شد آزمايشي بوته بودند،‏ شده بسيج آن در شركت<br />

جنبش كارگري.‏<br />

مراسم آن سال در آستانه انتخابات رياست جمهوري اسلامي برگزار مي شد.‏ تشكيلات ‏”خانه كارگر“‏ كه يكي از<br />

هاشمي جناح دست در فشار هاي اهرم<br />

نارضايتي بر شدن سوار با گرفت تصميم آيد مي حساب به رفسنجاني<br />

كارگران مستاصل و بي حق و<br />

حقوق،‏ تعداد زيادي را به مراسم خود بكشاند و اول ماه مه را به يك ميتينگ انتخاباتي<br />

‏”كارگري“‏ به نفع رفسنجاني و با شركت شخص وي تبديل كند.‏ اين يك نقشه حساب شده بود كه با طرح مطالبه<br />

اقتصادي شروع و به سياست ارتجاعي ختم مي شد.‏ اما در عمل اثبات شد كه حساب چند چيز را نكرده اند.‏ يكم،‏ جو<br />

عمومي ضد حكومتي و ضد انتخاباتي در جامعه و در بين كارگران.‏ خيلي از مردم تصميم به تحريم انتخابات داشتند.‏<br />

دوم،‏ شناخته شده بودن و منفور بودن شخص رفسنجاني به عنوان نماد استثمار،‏ سركوب و فريب در سطح وسيع.‏<br />

سوم،‏ حضور فعال كارگران آگاه و مبارز.‏ اعلام كلمه انتخابات و بردن نام رفسنجاني از بلندگوي ‏”خانه كارگر“،‏ جرقه را<br />

ضد انتخاباتي،‏ ضد شعارهاي زد.‏<br />

حكومتي و<br />

ضد<br />

كل سرعت به و شد مطرح كارگران بين در موقع به رفسنجاني<br />

فراگرفت.‏ را جمعيت<br />

برنامه<br />

هياهوي و شعار ميان در كه مراسم و شد لغو او سخنراني<br />

كارگران<br />

خشمگين شكل


تظاهرات به خود گرفته بود به هم خورد و نيمه كاره به اتمام رسيد.‏ اما در واقع،‏ اول ماه مه نيمه كاره نماند.‏ برعكس،‏<br />

شد!‏ مي بايد كه شد برگزار طور همان<br />

يعني يك روز مبارزاتي با حضور سياسي فعال توده هاي كارگر،‏ همراه با<br />

شعارهاي مستقل كارگران،‏ عليه يك كارزار سياسي مهم حكومت سرمايه،‏ و عليه يكي از نمادهاي نظام.‏ يا به قول<br />

خود<br />

حكومتيان<br />

سالن در كه آگاهي عناصر و كارگر هزار چند به مبارزه،‏ اين تاثير نظام“.‏ هاي سرمايه از ‏”يكي<br />

ورزشگاه حاضر بودند محدود نشد.‏ خبر اين اول ماه مه در سراسر جامعه و همزمان در آن سوي مرزها انتشار پيدا<br />

كرد.‏ اما جدا از اين تاثيرات فوري،‏ هر مبارزه مهمي تاثيرات عميق تر و درازمدت تري هم دارد.‏ اول ماه مه<br />

1384<br />

روحيه جسارت و ابتكار عمل و در افتادن با حكومت را در بين كارگران رشته ها و مناطق مختلف تقويت كرد.‏ حتي<br />

اگر خود به اين تاثير آگاه نباشند.‏ اين مبارزه در چگونگي پيشرفت بحث و جدل هاي درون فعالان جنبش كارگري كه<br />

بالاتر به آن اشاره شد هم موثر بود.‏ نكته مهم اين است كه تظاهرات در سالن<br />

بود و به همين علت،‏ تاثيري گسترده داشت.‏<br />

ورزشگاه يك مبارزه سياسي كارگري<br />

در فاصله<br />

ارديبهشت 1384 و <strong>1385</strong>،<br />

شك مبارزه كارگران در اول ماه مه سال<br />

وقايع مبارزاتي مهمي مانند اعتصاب كارگران شركت واحد اتفاق افتاد.‏ بدون<br />

1384<br />

بر روحيه كارگران اعتصابي و رهبران سنديكاي آنان تاثير مثبت<br />

گذاشته،‏ عزمشان را جزمتر كرده بود.‏ آنان ضعف و آسيب پذيري دولت را احساس كرده بودند.‏ به علاوه،‏ مبارزات<br />

موثر ديگري نيز در همان يك سال بر پا شد.‏ مبارزاتي كه شايد تاثيرش بر روحيه عمومي فعالين جنبش كارگري و<br />

جنبش منظور نباشد.‏ شده پذيرفته و روشن چنان آن آنان،‏ جويي مبارزه<br />

در كه است زنان جنبش و دانشجويي<br />

مناسبت هاي مختلف،‏ حكومت را به شكل آشكار و توده اي به مصاف طلبيدند و به كل جامعه شجاعت بخشيدند.‏<br />

بخشي از فعالان اين جنبش،‏ بيش از گذشته از مبارزات توده هاي كارگر و زحمتكش الهام گرفتند و به آن توجه<br />

نشان دادند.‏<br />

در آستانه ‎11‎ارديبهشت<br />

،<strong>1385</strong><br />

تاثير اول ماه مه سال گذشته بر بحث ها و استدلالات عناصر آگاه آشكار بود.‏ آن<br />

مبارزه،‏ از ديد بسياري از اين فعالان نه فقط يك حركت توده اي كارگري بلكه تجربه اتحاد و همكاري خودشان در<br />

صحنه عمل هم بود.‏


اول ماه مه <strong>1385</strong> در بحبوحه بحران انرژي هسته اي فرا رسيد.‏ اين بار هم ‏”خانه كارگر“‏ دو دوزه بازي مي كرد.‏ از<br />

يك طرف،‏ براي جلب نظر كارگران و بيكار شدگان عليه قراردادهاي ظالمانه موقت كار و عقب افتادن دستمزدها و<br />

اجحافات ديگر شعار مي داد.‏ از طرف ديگر،‏ مي خواست تجمع اول ماه مه را با شعار مركزي ‏”انرژي هسته اي حق<br />

مسلم ماست“‏ در برابر ساختمان سفارت آمريكا برگزار كند.‏ اين تجمع براي جناح رفسنجاني كه در انتخابات شكست<br />

خورده بود نمايش قدرتي در مقابل جناح پيروز و دولت احمدي نژاد هم محسوب مي شد.‏ بحث و جدلي كه يك سال<br />

پيش از آن،‏ بر سر اين كه با مراسم ‏”خانه كارگر“‏ چه بايد كرد به راه افتاده بود،‏ اين بار به شكلي ديگر جريان يافت.‏<br />

باز هم توجيه هاي ‏”منزه طلبانه“‏ شنيده مي شد اما بخش بزرگي از فعالان كارگري به اين نتيجه رسيده بودند كه مي<br />

شود در آن ميدان حضور فعال داشت و بر توده معترض كارگران تاثير گذاشت و نقشه هاي دار و دسته ضد كارگري<br />

‏”خانه كارگر“‏ را نقش بر آب كرد.‏ اين تمايل در ميان آنان شكل گرفته بود كه براي اول ماه مه مي توانيم و بايد متحد<br />

جنبش فعالان از بخشي علاوه،‏ به دهيم.‏ انجام تري جدي و بزرگتر كارهاي و شويم<br />

كه افتادند فكر به كارگري<br />

جسارت و ابتكار عمل به خرج دهند و<br />

براي برگزاري تجمعات اعتراضي مستقل در كوچه و خيابان،‏ و نه در محيط<br />

هاي در بسته،‏ تلاش كنند.‏<br />

در فاصله اول ماه مه ‎1384‎تا<br />

،<strong>1385</strong><br />

اعتصاب كارگران شركت واحد و سركوب آن توسط حكومت و دستگيري و<br />

فعالان و رهبران اخراج<br />

سنديكاي<br />

كارگران<br />

محكوميت نيز و واحد،‏ شركت<br />

سازمان<br />

دهندگان<br />

در ماه اول مراسم<br />

كردستان،‏ اتفاق افتاد.‏ روشن بود كه اين وضعيت در شعارهاي اول ماه مه ‎<strong>1385</strong>‎بايد بازتاب يابد و اين واقعه به وسيله<br />

اي براي شكل دادن به اتحاد و همبستگي مبارزاتي بخش هاي مختلف طبقه كارگر در ايران تبديل شود.‏ اين جا نيز<br />

بار ديگر گرايشات گوناگون در برابر هم قرار گرفتند.‏ يك گرايش از تلاش براي سازمان دهي اعتراض طبقه كارگر به<br />

نظم حاكم كه بدون و چون و چرا يك حركت سياسي است،‏ پرهيز داشت.‏ و گرايش ديگر مي خواست كه حركت اول<br />

ماه مه،‏ بيان تجديد عهد با منافع و آمال طبقه كارگر به مثابه يك كل و عليه نظام ستم و استثمار و بردگي انسان<br />

باشد.‏<br />

يك گرايش به بهانه وضعيت خاص و مصائب يك بخش از كارگران،‏ با حضور متحد و نقشه مند در ميان توده هاي<br />

معترض كارگر كه از رشته ها و مناطق مختلف به خيابان مي آمدند مخالفت مي كرد.‏ و گرايش ديگر با تكيه بر تجربه


اول ماه مه ‎1384‎همه را به استفاده از اين فرصت فرا مي خواند.‏ يك گرايش با در پيش گرفتن سياست ‏”غير سياسي<br />

كردن“‏ مبارزه،‏ دچار اين توهم بود كه مي توان خيال حكومت را راحت كرد تا كارگران زنداني را آزاد كند و كارگران<br />

اخراجي را به سر كار برگرداند.‏ و گرايش ديگر مي گفت كه بايد اين خواسته ها را به ميان توده كارگران برد و به<br />

شعارهاي خاص و روز اعتراض كارگري در تظاهرات اول ماه مه تبديلشان كرد تا واقعا تاثيرگذار باشد و به تقويت<br />

آگاهي مبارزاتي و همبستگي طبقاتي به شكلي ماندگارتر كمك كند.‏ سرانجام،‏ گرايش اول صف خود را در اول ماه مه<br />

جدا كرد و در حالي كه چشم انتظار عدالت از نيروي انتظامي بود،‏ در تجمع خيابان ‏”هنگام“‏ وحشيانه سركوب شد.‏<br />

مراسم ‏”خانه كارگر“‏ در برابر سفارت آمريكا آن طور كه سازمان دهندگانش مي خواستند پيش نرفت.‏ تعداد زيادي<br />

شهرهاي از كارگر<br />

تظاهرات اين در زن كارگران تعداد بودند.‏ آمده تهران به مختلف<br />

هاي سال با و بود چشمگير<br />

گذشته تفاوت داشت.‏ نيروهاي انتظامي و امنيتي فراوان و مراقب بودند.‏ ولي طولي نكشيد كه فريادهاي اعتراض توده<br />

كارگران خشمگين و عاصي عليه وزارت كار،‏ عليه سياست هاي ضد كارگري،‏ عليه فقر و فلاكت تحميلي از سوي<br />

همين ما مسلم حق كه زدند فرياد كارگران شد.‏ بلند آسمان به داران سرمايه دولت<br />

براي كه است مطالباتي<br />

برخورداري از يك زندگي حداقل انساني ضروري است.‏ آنان آگاهانه شعار مركزي ‏”خانه كارگر“‏ كه به وسيله حكومت<br />

ديكته شده بود را مورد تمسخر قرار دادند و گفتند كه حق مسلم ما با حق مسلم آنان هرگز يكي نبوده و نيست.‏<br />

اعتراضات آن چنان اوج گرفت كه مقامات ‏”خانه كارگر“‏ پايان مراسم را اعلام كردند.‏ اين جا بود كه جمعيتي دو هزار<br />

نفري بدون مجوز در مسيري طولاني به راهپيمايي و شعار دهي پرداختند و نيروي انتظامي نيز ترجيح داد عكس<br />

العمل نشان ندهد و نفت بر اين آتش مشتعل نپاشد.‏ اخبار اين تظاهرات به علت حساسيت اوضاع ايران و منطقه و<br />

دعواهاي جمهوري اسلامي و آمريكا به سرعت در رسانه هاي گروهي دنيا انتشار يافت.‏ اين مبارزه در واقع مينياتوري<br />

از نارضايتي و اعتراض نهفته در بطن جامعه به ويژه در ميان توده هاي كارگر و تهيدست عليه حاكميت بود.‏ به طور<br />

كلي،‏ مبارزات گوناگوني كه در اول ماه<br />

مه <strong>1385</strong><br />

برگزار شد بازتاب ايده و جهت گيري معيني بود.‏ اين كه بايد به ميان<br />

توده ها رفت،‏ از لاك دفاعي خارج شد و تظاهرات بيروني برگزار كرد.‏ اين كه اوضاع و احوال جامعه به شكل آشكار<br />

تغيير كرده و جسارت و ابتكار عمل و فعاليت بيشتري را طلب مي كند.‏ اين كه ترس و بي عملي كمرنگ تر شده و


توجيه پذير نيست.‏ اين كه مي توان و بايد با طرح شعارهاي صحيح و به روز به نارضايتي كارگران جهت داد و آن را به<br />

يك نيروي قدرتمند و آگاهانه تبديل كرد.‏<br />

حالا دوباره اول ماه مه فرا مي رسد.‏ شايد امسال برخلاف سال هاي پيش با بحث ها و گرايش هايي كه با حضور در<br />

ميدان اعتراضات توده هاي كارگر مخالفت مي كنند روبرو نباشيم.‏ به نظر مي آيد كه در اين مورد يك توافق عمومي<br />

شكل گرفته است.‏ شايد امسال گرايشات محدود نگر و فرقه گرا كمتر از گذشته عرض اندام كنند و همه بر ضرورت<br />

برگزاري متحدانه اول ماه مه تاكيد بگذارند.‏ ولي كماكان ضرورت بحث و مبارزه براي رسيدن به اتحاد در سطح بالاتر<br />

كه لازمه پيشروي و كسب دستاوردهاي بيشتر در خدمت طبقه كارگر و در جهت آزادي و رهايي است به جاي خود<br />

باقي است.‏ اين بحث بر سر سياست مبارزاتي اول ماه مه و شعارها و نحوه عمل بايد در ميان كارگران مبارز و فعالان<br />

كارگري به نتايج عملي برسد.‏<br />

اگر مي خواهيم يك اول ماه مه مستقل و شايسته داشته باشيم،‏ كارگران و توده هاي ستمديده بايد به سياستي<br />

به باجي هيچ و نزند دامن سركوب و سرمايه نظام مدافعان به نسبت را توهمي هيچ كه صحيح<br />

و استثمارگران<br />

ستمكاران ندهد مسلح شوند.‏ امروز در كشمكش ميان سركوبگران داخلي و غارتگران خارجي،‏ هر طرف مي كوشد<br />

كه كارگران و قشرهاي مختلف مردم را به زير پرچم خود بسيج كند.‏ يك طرف به اسم استقلال و منافع ملي،‏ و طرف<br />

ديگر به اسم آزادي و امنيت،‏ مي خواهند از ستمديدگان براي خود گوشت دم توپ و مهره بازي بسازند.‏ در اين<br />

شرايط،‏ سياست مبارزاتي مستقل يعني مخالفت و مرزبندي استوار و روشن با اين هر دو طرف.‏ اين سياستي است كه<br />

در شعارهاي اول ماه مه بايد منعكس شود.‏<br />

امروز<br />

نظام سرمايه<br />

داري جهاني حريصانه<br />

ياري به كه است تلاش در<br />

نمايندگان و<br />

شركاي داخلي خود،‏<br />

استثمار<br />

زحمتكشان و كارگران به را شديدتري<br />

هجوم اين كند.‏ تحميل<br />

بازار،‏ و اقتصاد سازي آزاد عنوان تحت وحشيانه<br />

خصوصي سازي،‏ رونق بورس،‏ تعديل اقتصادي،‏ قراردادهاي موقت،‏ نيروي كار شناور و<br />

...<br />

انجام مي شود.‏ نهادهاي<br />

سرمايه داري امپرياليستي مانند صندوق بين المللي پول و بانك جهاني و سازمان تجارت جهاني منافع و طرح هاي<br />

خود را به دنيا ديكته مي كنند و همين طرح هاست كه به شكل تسريع در اجراي<br />

اصل 44<br />

قانون اساسي و نظاير اين


در ايران و كشورهاي مشابه جلوه گر مي شود.‏ اول ماه مه امسال فرصتي است براي اعلام مخالفت قاطع با اين طرح<br />

استثمار جز اي نتيجه كه ها<br />

شديدتر،‏<br />

بيكاري و فلاكت<br />

جسمي و روحي فشار بيشتر،‏<br />

بي و فساد و فقر بيشتر،‏<br />

فرهنگي بيشتر براي طبقه كارگر و توده هاي تهيدست جامعه در بر ندارد.‏<br />

اول ماه مه روز طبقه كارگر جهاني است.‏ در اين روز،‏ بايد همبستگي و همسرنوشتي كارگران دنيا در ميان كارگران<br />

و زحمتكشان ايران تبليغ و با گرايشات عقب مانده اي كه بر اختلافات ملي و قومي و نژادي ميان افراد طبقه كارگر<br />

تكيه مي كنند و صف طبقه ما را به نفع صف استثمارگران و ستمكاران دنيا تكه تكه مي كنند مبارزه شود.‏ اول ماه مه<br />

روز جهاني طبقه اي است كه براي ساختن يك دنياي متفاوت و دفن هر شكل از ستم و استثمار مبارزه مي كند.‏ در<br />

اين روز بايد آگاهي نسبت به رسالت طبقه كارگر را به ميان كارگران برد و آنان را به مبارزه براي رها كردن نوع بشر،‏<br />

طبقات و قشرهاي گوناگوني كه هر يك به شكلي تحت ستم و استثمار قرار دارند دعوت كرد.‏ در اين روز بايد ضرورت<br />

پرداختن و توجه<br />

حق بر مبارزات با همبستگي و پشتيباني و مذهبي و جنسيتي ملي،‏ طبقاتي،‏ ستم به كارگران<br />

قشرهاي ديگر جامعه را اعلام كرد.‏<br />

كارگر زنان،‏ رنجند.‏ در پدرسالاري و مردسالاري از جامعه نيمه اين دهند.‏ مي تشكيل زنان را جامعه از نيمي<br />

كارگرانند.‏ برده بردگانند.‏ زنان از طبقات و قشرهاي مختلف چه كارگر و كاركن رسمي باشند چه نباشند،‏ به شكلي<br />

كارگر خانگي اند.‏ رهايي و آزادي و دنياي نو و متفاوت به دست نخواهد آمد اگر حتي فقط يك زن تحت ستم بماند.‏<br />

طبقه كارگر،‏ زن و مرد،‏ براي رها شدن از نظام سرمايه و جهل و خرافه بايد آگاهانه عليه ستم جنسيتي،‏ عليه نظام ها<br />

و ايدئولوژي ها و فرهنگ ها و ارزش هاي مردسالار و پدرسالار مبارزه كنند.‏ مردان كارگر بايد از خود بپرسند چرا در<br />

راهپيمايي بدون مجوز اول ماه مه سال گذشته در خيابان طالقاني،‏ زنان شركت نكردند؟ مگر زنان كارگر به شكل<br />

نسبتا گسترده در مراسم مقابل سفارت آمريكا حاضر نبودند؟ پس چرا به صف معترضان نپيوستند؟ آيا علتي غير از<br />

اين داشت كه حرفي از ستم بر زن از زبان تظاهركنندگان نشنيدند و خواسته هاي ويژه خود را در شعارهاي آنان<br />

نديدند؟ آيا غير از اين بود كه فعالان كارگري كه اكثرا مرد هستند توجهي به طرح شعارهاي مشخص عليه ستم<br />

جنسيتي كه كل زنان از آن در رنجند و نيز طرح شعارهاي مشخصي كه مطالبات زنان كارگر را منعكس مي كند<br />

ندارند؟ بايد تلاش كرد كه اين كمبود و جهت گيري<br />

نادرست و زيان بار در اول ماه مه امسال بر طرف شود.‏


اما سياست صحيح طبقاتي در برگزاري اول ماه مه،‏ از شكل و شيوه صحيح مبارزه در اين روز جدا نيست.‏ اگر از<br />

ضرورت<br />

جسارت و<br />

مي عمل ابتكار<br />

گوييم،‏ جزء<br />

براي تلاش آن از مهمي<br />

سازماندهي<br />

تجمعات<br />

شعارهاي با مستقل<br />

روشن و شفاف و به موقع در ميان توده هاي كارگر و تهيدست است.‏ بايد از تجربه هاي سالهاي دور و نزديك در اين<br />

زمينه بياموزيم.‏ بايد براي برگزاري تجمعات مستقل،‏ محله ها و اماكني را انتخاب كنيم كه بيشترين و نزديكترين<br />

تاثير را بر توده هايي داشته باشد كه اول ماه مه متعلق به آنان است.‏<br />

بياييد تا در آستانه<br />

11<br />

ارديبهشت ‎1386‎بازوانمان را در هم گره بزنيم و هم صدا فرياد كنيم:‏<br />

آيا اين ‏"سياست بين المللي جنبش كارگري"‏ است؟<br />

چيزي كه محرك ما در نوشتن اين مقاله شد،‏ خواندن<br />

نوشته اي است كه به تازگي تحت عنوان ‏”بيانيه درباره ي<br />

سياست بين المللي جنبش كارگري ايران“‏ به امضاي<br />

5<br />

نفر از فعالين و علاقمندان به مسائل اين جنبش منتشر شده<br />

است.‏ اين كه هر يك از آنان تاكنون چه جايگاه و نقشي در جنبش سياسي و جنبش كارگري ايران داشته است نمي<br />

تواند و نبايد تاثيري در ارزيابي ما از اين بيانيه داشته باشد.‏ ما هنوز هيچ نقد و اظهار نظري را در مورد اين بيانيه از<br />

سوي نيروهاي مختلف موسوم به چپ يا سوسياليست و يا تشكل هايي كه در ارتباط با جنبش كارگري فعاليت مي<br />

كنند،‏ نديده ايم.‏ اين خود،‏ براي ما يك زنگ هشدار باش است.‏ از خود مي پرسيم كه آيا ديدگاه و تحليل و راهكاري<br />

كه در اين بيانيه آمده،‏ بيان تمايل بخش مهمي از فعالين جنبش است؟ يا اين كه هنوز قادر نشده اند خط و جهت<br />

گيري و نتايج ناگزير اين بيانيه را تشخيص دهند و لاجرم سكوت كرده اند؟ ما تصميم داريم اين بحث نقادانه را شروع<br />

كنيم.‏ اين را هم بگوييم كه انتشار چنين بيانيه اي را مثبت ارزيابي مي كنيم؛ زيرا افكار و تمايلاتي كه ممكن بود به<br />

شكل جسته و گريخته ابراز شود و عملكردهايي كه ممكن بود به شكل خجالتي نهان صورت گيرد را به صورت يك<br />

نسخه مشخص ارائه كرده است.‏


بحث خود را از اينجا شروع مي كنيم كه چرا امروز همه از كارگران و جنبش كارگري مي گويند؟ منظورمان نيروها و<br />

شخصيت<br />

طبقات كه است هايي<br />

جمع امروز كه اين كنند.‏ مي نمايندگي را مختلفي<br />

و كارگران مورد در رنگارنگي<br />

جنبش كارگري حرف مي زنند،‏ نشانه اهميت و جايگاهي است كه طبقه و جنبش حق طلبانه ما در معادلات سياسي و<br />

تحولات امروز و فرداي جامعه پيدا كرده است.‏ بنابراين وقتي كه مي بينيم رسانه هاي مهم خارجي اخبار مبارزات<br />

كارگري در ايران را پخش مي كنند،‏ يا فلان مقام سياسي در داخل يا خارج از كشور در مورد سركوب جنبش كارگري<br />

و فشار بر رهبران و فعالين اين جنبش ابراز نگراني مي كند،‏ بايد مطمئن باشيم كه روي جنبش طبقه ما حساب باز<br />

كرده اند.‏ اين مساله،‏ حداقل نشان مي دهد جنبش كارگري به سطح و مرحله اي رسيده كه طبقات ديگر بايد به تنظيم<br />

مناسبات با آن،‏ و يا مهار آن،‏ جدي تر فكر كنند.‏<br />

در چنين وضعيتي اگر طبقه كارگر و به ويژه مبارزاني كه بار رهبري عملي و هدايت فكري كارگران را به دوش مي<br />

كشند به اهداف و روش هاي طبقات گوناگون براي تاثيرگذاري بر جنبش كارگري آگاه نشوند،‏ كلاهشان پس معركه<br />

است.‏ اولين قدم،‏ پاسخ به اين سوال است كه پشت اين اعلام حمايت ها و انتشار خبرها،‏ سياست كدام طبقه خوابيده<br />

است؟ هدف كوتاه مدت و درازمدت طبقات حاكم و استثمارگر از انجام اين كارها چيست؟ اولين سوال اين نيست كه<br />

چنين حمايت هايي براي ما كارگران نفعي در بر دارد يا نه؟ و آيا به ما كمك مي كند كه راحت تر و كم هزينه تر به<br />

مطالبات و حق و حقوق پايمال شده خود برسيم يا نه؟<br />

ممكنست بپرسيد چه اشكالي دارد كه اين يا آن اتحاديه بزرگ كارگري در غرب،‏ اين يا آن نماينده مجلس در غرب،‏<br />

در دفاع از مبارزات ما و در اعتراض به دستگيري و آزار نمايندگان ما به دولت ايران نامه اعتراضي بنويسند و روي اين<br />

حكومت سركوبگر فشار بگذارند؟ ممكنست بپرسيد چه اشكالي دارد كه رسانه هاي ماهواره اي،‏ خبر مبارزات و ليست<br />

كشور مختلف نقاط در كارگران بقيه منجمله مردم همه گوش به را ما مطالبات<br />

برسانند؟<br />

جا همين به را اگر بحث<br />

محدود كنيم،‏ مسلما اشكالي در اين كار نمي بينيم.‏ هيچكس مخالف اين نيست كه دولت ضد كارگري تضعيف شود و<br />

سركوب در دستش<br />

اجتماعي هاي جنبش<br />

منجمله<br />

جنبش<br />

نباشد.‏ باز كارگري<br />

هيچكس<br />

مخالف<br />

و رسانه از استفاده<br />

امكانات گسترده خبر رساني و تبليغات به نفع جنبش نيست.‏ ولي اي كاش مساله به اين سادگي و تر و تميزي بود.‏<br />

مساله اينست كه اين نهادها و رسانه ها و شخصيت ها به هيچوجه دست و پا بسته،‏ از روي حسن نيت يا ساده لوحي


وارد مناسبات با جنبش كارگري نمي شوند.‏ اينها كارشان را بر اساس طرح و نقشه پيش مي برند.‏ مهمتر اين كه،‏ به<br />

علت تسلط نظام سرمايه داري بر كل دنيا و بمباران سياسي و ايدئولوژيك جامعه با ايده ها و باورها و دورنماهايي كه<br />

منافع سرمايه را پاسداري مي كنند،‏ دست و بال بورژوازي در عوامفريبي باز است.‏ اين حرف به معني ناتواني مطلق<br />

جنبش كارگري در استفاده از تضادهاي ميان دشمنان طبقاتي نيست.‏ به معني دوري جستن از ابزار و امكانات واقعي<br />

كه در نتيجه شكاف و رقابت در صفوف سرمايه داري به وجود مي آيد،‏ نيست.‏ بحث اينست كه ما با نيروهايي طرف<br />

هستيم داراي استراتژي معين و تاكتيك هاي مناسب براي آن استراتژي.‏ در مفابل،‏ اگر طبقه كارگر و جنبش كارگري<br />

بدون يك استراتژي صحيح و بدون تاكتيك هايي مناسب وارد اين مصاف شوند،‏ اگر بگويند ‏”از اين ستون به آن<br />

ستون فرج است“‏ و فعلا بايد به هر قيمتي كه شده كاري كرد كه كارگران را به عنوان يك طبقه به رسميت بشناسند،‏<br />

همانطور رفتار كرده اند كه طرف مقابل مي خواهد.‏ نيروها و يا حكومتهاي سرمايه داري از ما حمايت نمي كنند به اين<br />

خاطر كه از مطالبات ما خوششان مي آيد.‏ اينطور نيست كه اگر اينها در جايگاه طبقه حاكمه در ايران بنشينند چنين<br />

فشارها و اجحافاتي را به ما تحميل نخواهند كرد.‏ اينها به دنبال هدف هاي سياسي و اقتصادي بزرگتر و درازمدت ترند.‏<br />

در درجه اول مي خواهند اوضاع سياسي را به نفع خود تغيير دهند.‏ اگر جنبش كارگري در هر تماس و ارتباطي كه<br />

برقرار مي كند،‏ نداند كه اين فعاليت ها قرار است به ايجاد چه شرايطي خدمت كند و آيا اين در جهت منافع اساسي<br />

طبقه ما خواهد بود يا نه،‏ بي نقشه و دنباله رو باقي خواهد ماند.‏ يعني فقط بر مبناي تاكتيك هاي طبقات ديگر عمل<br />

خواهد كرد و ناخواسته و ندانسته مهره اي در بازي آنها خواهد شد.‏<br />

اين حرفها يك رشته اصول عام و يا نصيحت هاي اخلاقي نيست.‏ انقلاب طبقه كارگر هيچگاه با دستكش سفيد انحام<br />

نشده و نخواهد شد.‏ اما امروز جنبش كارگري ايران و فعالانش در شرايطي قرار گرفته اند كه اگر در مورد صف دوستان<br />

و دشمنان انقلاب،‏ و متحدان دور و نزديك طبقه كارگر روشن نباشند به راحتي مي توانند به يك نيروي ذخيره در<br />

طرح هاي بورژوازي بومي و بين المللي تبديل شوند.‏ همان منافع و موقعيتي كه كشمكش ميان هيئت حاكمه ايران با<br />

آمريكا و متحدان غربي اش را تا حد درگيري هاي نظامي دامن مي زند،‏ همان رقابتهاي جناحي كه دولت سرمايه دار<br />

در ايران را به عنوان آماج عمده جنبش كارگري تضعيف مي كند و امكانات بيشتري را براي پيشروي طبقه ما مهيا مي<br />

كند،‏ مرز ميان دوستان و دشمنان ما را نيز نامشخص مي كند.‏ اين مساله پيچيده تر و فريبنده تر مي شود وقتي كه


يناسك<br />

اب<br />

لكش<br />

و<br />

ليامش<br />

يرگراك<br />

و<br />

هب<br />

نابز<br />

،پچ<br />

زرم<br />

نايم<br />

تسود<br />

و<br />

نمشد<br />

ار<br />

شودخم<br />

يم<br />

.دننك<br />

دياش<br />

رگا<br />

طقف<br />

ناگدنيامن<br />

سلاجم<br />

يبرغ<br />

و<br />

هناسر<br />

يياه<br />

دننام<br />

يادص”<br />

“اكيرمآ<br />

نابز<br />

تيامح هب<br />

زا<br />

تازرابم<br />

يرگراك<br />

ناريا<br />

هدوشگ<br />

،دندوب<br />

هبرجت<br />

تايانج هدنز<br />

مسيلايرپما<br />

رد<br />

ناتسناغفا<br />

و<br />

قارع<br />

يفاك<br />

دوب<br />

ات<br />

قح نارگراك<br />

بلط<br />

هب<br />

نانيا<br />

دامتعا<br />

.دننكن<br />

اما<br />

ينامز<br />

هك<br />

يهورگ<br />

هب<br />

مسا<br />

عفانم<br />

يروف<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

و<br />

كرادت<br />

،مسيلايسوس يارب<br />

رد<br />

شوگ<br />

نارگراك<br />

همزمز<br />

يم<br />

دننك<br />

هك<br />

دياب<br />

اب<br />

يشخب<br />

اهنيمه زا<br />

،دش دحتم<br />

يدج تلاكشم<br />

شيپ<br />

يم<br />

.ديآ<br />

و<br />

نيا<br />

هينايب<br />

نينچ زين<br />

.تسا<br />

هينايب<br />

رد<br />

زاغآ<br />

شلات<br />

يم<br />

هقبط دنك<br />

رگراك<br />

شبنج و<br />

يرگراك<br />

ار<br />

دعاقتم<br />

دنك<br />

هك<br />

ام<br />

رد<br />

فعض عضوم<br />

رارق<br />

.ميراد<br />

هينايب<br />

نيا<br />

فعض<br />

ار<br />

زا<br />

ود<br />

لماع<br />

هجيتن<br />

يم<br />

.دريگ<br />

مكي<br />

نيا<br />

،هك<br />

رد<br />

هقبط لباقم<br />

ام<br />

يورين”<br />

دحتم<br />

تلود<br />

هيامرس هقبط و<br />

راد<br />

“ناريا<br />

رارق<br />

.دراد<br />

مود<br />

نيا<br />

،هك<br />

هب<br />

تلع<br />

تكلاف<br />

يمومع<br />

و<br />

،نمزم<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

زا”<br />

مك<br />

نيرت<br />

ناوت<br />

تمواقم<br />

رد<br />

ربارب<br />

تاضرعت<br />

ههبج<br />

هيامرس<br />

رادروخرب<br />

“.تسا<br />

ايآ<br />

نيا<br />

،ريوصت<br />

همه<br />

تيعقاو<br />

ار<br />

سكعنم<br />

يم<br />

؟دنك<br />

هب<br />

چيه<br />

.هجو<br />

يسك<br />

هك<br />

هب<br />

ميژر<br />

يبهذم<br />

و<br />

فوفص<br />

هيامرس هقبط<br />

راد<br />

ناريا<br />

هاگن<br />

دنك<br />

و<br />

فاكش دناوتن<br />

و<br />

،نارحب<br />

و<br />

مدع<br />

يسايس تيعورشم<br />

و<br />

دارفنا<br />

نامكاح<br />

رد<br />

نيب<br />

هدوت<br />

ياه<br />

مدرم<br />

ار<br />

،دنيبب<br />

نودب<br />

كش<br />

عقاو<br />

نيب<br />

؛تسين<br />

هتوك<br />

نيب<br />

.تسا<br />

يسك<br />

هك<br />

راشف<br />

رقف<br />

و<br />

تكلاف<br />

و<br />

رامثتسا<br />

ماجل<br />

هتخيسگ<br />

رب<br />

نارگراك<br />

و<br />

ناشكتمحز<br />

ار<br />

دنيبب<br />

اما<br />

تيفرظ<br />

هتفهن<br />

يراجفنا<br />

رد<br />

هعماج نطب<br />

و<br />

هيلاط<br />

ياه<br />

جاوما<br />

دنلب<br />

تمواقم<br />

هتخيگنادوخ<br />

نانآ<br />

ار<br />

صيخشت<br />

،دهدن<br />

رصنع<br />

هقبط ورشيپ<br />

رگراك<br />

.تسين<br />

هكلب<br />

هلابند<br />

ور<br />

شيارگ<br />

ياه<br />

بقع<br />

،هدنام<br />

لعفنم<br />

و<br />

هدنامرد<br />

رد<br />

هعماج<br />

.تسا<br />

يسك<br />

هك<br />

ياهرابيوج<br />

هدنكارپ<br />

و<br />

هدنيازف<br />

شبنج<br />

ياه<br />

نوگانوگ<br />

يعامتجا<br />

ار<br />

دنيبن<br />

املسم<br />

يامنرود<br />

بلاقنا<br />

و<br />

اهتصرف<br />

و<br />

فياظو<br />

يبلاقنا<br />

مه ار<br />

.ديد دهاوخن<br />

يتقو<br />

شبنج هك<br />

يرگراك<br />

هقبط و<br />

رگراك<br />

فيعض نينچ نيا<br />

و<br />

يب<br />

هانپ<br />

هدننكش و<br />

،دش ريوصت<br />

شيارگ<br />

هب<br />

اهورين<br />

و<br />

ياهداهن<br />

دنمتردق<br />

نيب<br />

يللملا<br />

<br />

هب<br />

هباثم<br />

اهنت<br />

هار<br />

تاجن<br />

<br />

هجوم<br />

هولج<br />

يم<br />

.دنك<br />

اما<br />

ثحب<br />

شبنج”<br />

يرگراك<br />

و<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

فيعض :ناريا<br />

<br />

تلود<br />

و<br />

هيامرس هقبط<br />

راد<br />

:ناريا<br />

“يوق<br />

هب<br />

يياهنت<br />

يمن<br />

دناوت<br />

تسايس نآ<br />

رابگرم<br />

اج ار<br />

دزادنيب<br />

و<br />

زا<br />

يزاوژروب<br />

نيب<br />

يللملا<br />

يارب<br />

ام<br />

دحتم<br />

.دزاسب<br />

دياب<br />

داضت<br />

و<br />

لباقت<br />

نيب<br />

ماظن<br />

و<br />

هقبط<br />

مكاح<br />

رب<br />

ناريا<br />

اب<br />

ماظن<br />

نيب<br />

يللملا<br />

داح نانچ نآ<br />

و<br />

قيمع<br />

دوش ريوصت<br />

هك<br />

ناوتب<br />

هب<br />

نينچ ناكما<br />

يداحتا<br />

ركف<br />

.درك<br />

هينايب<br />

يم<br />

:دسيون<br />

...”<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

ناريا<br />

اب<br />

يزاوژروب<br />

يا<br />

تسوربور<br />

دوخ هك<br />

رد<br />

لباقت<br />

فص اب<br />

يدنب<br />

طلسم<br />

رد<br />

يسايس ماظن<br />

نيب<br />

يللملا<br />

رارق<br />

.دراد<br />

رگا<br />

تلود<br />

ناريا<br />

رد<br />

هداوناخ”<br />

هب<br />

يناهج حلاطصا<br />

ياهروشك<br />

“كيتاركمد<br />

و<br />

رد<br />

يتيعضو<br />

هباشم<br />

دنليات<br />

و


يليف<br />

نيپ<br />

و<br />

دننام<br />

نآ<br />

رارق<br />

“...تشاد<br />

هينايب<br />

زا<br />

لباقت”<br />

نيب<br />

برغ<br />

و<br />

يساركمد<br />

يبرغ<br />

يگدركرس هب<br />

اكيرمآ<br />

اب<br />

ميژر<br />

“يملاسا<br />

فرح<br />

يم<br />

.دنز<br />

ايآ<br />

ليلحت<br />

هينايب<br />

زا<br />

تابسانم<br />

مكاح يزاوژروب<br />

رد<br />

ناريا<br />

اب<br />

يسايس ماظن”<br />

نيب<br />

“يللملا<br />

قيقد<br />

و<br />

قيمع<br />

و<br />

همه<br />

هبناج<br />

؟تسا<br />

زورما<br />

شكمشك<br />

و<br />

داضت<br />

نايم<br />

ميژر<br />

يروهمج<br />

يملاسا<br />

اب<br />

مسيلايرپما<br />

اكيرمآ<br />

هب<br />

هناتسآ<br />

لباقت<br />

يدج<br />

ات<br />

دح<br />

يريگرد<br />

ياه<br />

يماظن<br />

گنج و<br />

هديسر<br />

.تسا<br />

رگا<br />

دوخ هجوت<br />

ار<br />

هب<br />

نيفرط ياهاعدا<br />

دودحم<br />

مينكن<br />

و<br />

هب<br />

ياهداضت<br />

هشير<br />

يا<br />

رت<br />

حطس رد<br />

نيب<br />

يللملا<br />

هاگن<br />

،مينك<br />

نآ<br />

تقو<br />

املسم<br />

اوعد<br />

ار<br />

نيب<br />

يودرا<br />

دادبتسا<br />

يبهذم<br />

زا<br />

وسكي<br />

و<br />

يساركمد<br />

يبرغ<br />

زا<br />

يوس<br />

رگيد<br />

ميهاوخن<br />

.ديد<br />

اكيرمآ<br />

هب<br />

هباثم<br />

كي<br />

تردقربا<br />

يسايس<br />

<br />

يداصتقا<br />

<br />

يماظن<br />

يارب<br />

دربشيپ<br />

عفانم<br />

يساسا<br />

و<br />

تدمزارد<br />

و<br />

ميكحت<br />

،شتيعقوم<br />

جايتحا<br />

دراد<br />

هك<br />

مظن<br />

طلسم<br />

رد<br />

شخب<br />

يياه<br />

زا<br />

ايند<br />

ار<br />

هب<br />

مه<br />

دنزب<br />

و<br />

تابسانم<br />

تردق<br />

ار<br />

رد<br />

حطس<br />

نيب<br />

يللملا<br />

يزاسزاب<br />

.دنك<br />

هنايمرواخ<br />

رد<br />

ياهتسايس<br />

زورما<br />

،اكيرمآ<br />

شقن<br />

يمهم<br />

افيا<br />

يم<br />

.دنك<br />

رد<br />

بوچراچ<br />

نيا<br />

،اهتسايس<br />

اكيرمآ<br />

يم<br />

دناوت<br />

اب<br />

عجترم<br />

نيرت<br />

و<br />

ماكح نيرتدبتسم<br />

هلمجنم<br />

ميژر<br />

ياه<br />

يبهذم<br />

دقع<br />

داحتا<br />

ددنبب<br />

و<br />

تيعقوم<br />

نانآ<br />

ار<br />

رد<br />

ياهروشك<br />

هطلس تحت<br />

تيبثت<br />

.دنك<br />

اي<br />

يم<br />

دناوت<br />

يياه شخب<br />

زا<br />

مكاح نيعجترم<br />

ار<br />

ينابرق<br />

،هدرك<br />

زا<br />

زكارم<br />

تردق<br />

دنارب<br />

يتح و<br />

نيسح مادص لثم<br />

نانآ<br />

ار<br />

.دشكب<br />

اكيرمآ<br />

يتروص رد<br />

هك<br />

شعفانم<br />

باجيا<br />

دنك<br />

تسنكمم<br />

عاجترا<br />

يبهذم<br />

لثم<br />

قارع<br />

رد<br />

ميهس تردق<br />

؛دنك<br />

اي<br />

نيا<br />

يتانايرج هك<br />

لثم<br />

نابلاط<br />

ار<br />

يارب<br />

يتدم<br />

جامآ<br />

رارق<br />

.دهد<br />

لباقت<br />

زورما<br />

يروهمج نايم<br />

يملاسا<br />

اب<br />

اكيرمآ<br />

ار<br />

دياب<br />

رد<br />

بوچراچ نيا<br />

رد<br />

رظن<br />

.ميريگب<br />

اما<br />

رد<br />

جوا<br />

نيا<br />

،لباقت<br />

يتح ينعي<br />

رگا<br />

گنج كي<br />

مامت<br />

دض رايع<br />

يمدرم<br />

،دوش زاغآ<br />

زاب<br />

مه<br />

هتشر<br />

ياه<br />

دنويپ<br />

ينورد<br />

ماظن<br />

مكاح<br />

رب<br />

ناريا<br />

ار<br />

هب<br />

ماظن<br />

طلسم<br />

رب<br />

ايند<br />

لصتم<br />

هاگن<br />

يم<br />

.دراد<br />

ماظن<br />

،ناريا<br />

يماظن<br />

تحت<br />

هطلس<br />

مسيلايرپما<br />

تسا<br />

هك<br />

عفانم<br />

يساسا<br />

هيامرس<br />

ياه<br />

يتسيلايرپما<br />

هلمجنم)<br />

هيامرس<br />

ياه<br />

(يياكيرمآ<br />

ار<br />

رد<br />

روشك<br />

و<br />

هقطنم<br />

نيمات<br />

يم<br />

دنك<br />

و<br />

موادت<br />

يم<br />

.دشخب<br />

هار<br />

رود<br />

:ميورن<br />

ناريا<br />

رد<br />

ميسقت<br />

راك<br />

نيب<br />

يللملا<br />

هفيظو<br />

يمهم<br />

رد<br />

ديلوت<br />

و<br />

رودص<br />

تفن<br />

يارب<br />

زكارم<br />

ديلوت<br />

و<br />

تشابنا<br />

هيامرس<br />

يتسيلايرپما<br />

هب<br />

هدهع<br />

دراد<br />

و<br />

لك<br />

ماظن<br />

يتسيلايرپما<br />

هلمجنم<br />

اكيرمآ<br />

زا<br />

نيا<br />

هلاسم<br />

دوس<br />

يم<br />

.درب<br />

اما<br />

هب<br />

رظن<br />

يم<br />

ديآ<br />

هك<br />

ناگدنسيون<br />

،هينايب<br />

اهاعدا<br />

و<br />

تاغيلبت<br />

اكيرمآ<br />

رد<br />

دروم<br />

يسايس ماظن<br />

كيتاركمد<br />

و<br />

يناهج هداوناخ”<br />

“يساركمد<br />

يدج ار<br />

هتفرگ<br />

دنا<br />

و<br />

ليلحت<br />

دوخ ياه<br />

ار<br />

رب<br />

نيا<br />

هياپ<br />

هداد رارق<br />

.دنا<br />

هينايب<br />

زا<br />

فص”<br />

يدنب<br />

طلسم<br />

رد<br />

ماظن<br />

يسايس<br />

نيب<br />

“يللملا<br />

تبحص<br />

يم<br />

دنك<br />

هك<br />

هب<br />

رظن<br />

يم<br />

ديآ<br />

هب<br />

اكيرمآ<br />

و<br />

نادحتم<br />

شكيدزن<br />

هراشا<br />

.دراد<br />

شثحب<br />

تسنيا<br />

هك<br />

اهنيا<br />

رد<br />

لباقت<br />

اب<br />

تلود<br />

ناريا<br />

رارق<br />

هتفرگ<br />

دنا<br />

و<br />

اتدعاق<br />

كي<br />

شخب<br />

ريغ<br />

طلسم<br />

مه


تسه<br />

هك<br />

يلباقت<br />

اب<br />

نيا<br />

تلود<br />

دياش .درادن<br />

روظنم<br />

هيسور<br />

نيچ و<br />

دشاب<br />

اي<br />

يياهروشك<br />

ريظن<br />

لائوزنو<br />

و<br />

.ابوك<br />

نيا<br />

كي<br />

ليلحت<br />

قيقد<br />

تسين<br />

و<br />

يمن<br />

دناوت<br />

رد<br />

صيخشت<br />

عاضوا<br />

فص و<br />

يدنب<br />

يعقاو<br />

اهورين<br />

يكمك<br />

هب<br />

شبنج<br />

يرگراك<br />

ام<br />

.دنكب<br />

لاس يط<br />

ياه<br />

،ريخا<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

رد<br />

ناريا<br />

اب<br />

راشف<br />

هدنيازف<br />

هيامرس<br />

و<br />

ليمحت<br />

طيارش<br />

تخس<br />

رت<br />

يراك<br />

وربور<br />

هدش<br />

.تسا<br />

دودحم<br />

قح ندش<br />

قوقح و<br />

يرگراك<br />

و<br />

شرتسگ<br />

يراكيب<br />

و<br />

رقف<br />

دهاش ار<br />

هدوب<br />

بوكرس .تسا<br />

ميقتسم<br />

ار<br />

اهراب<br />

هبرجت<br />

هدرك<br />

.تسا<br />

رييغت<br />

نيناوق<br />

ار<br />

هب<br />

تسايس عفن<br />

“يزاس يصوصخ”<br />

و<br />

شرتسگ<br />

داصتقا<br />

يلاربيلوئن<br />

هب<br />

مشچ<br />

هديد<br />

.تسا<br />

و<br />

تباصا<br />

شكرت<br />

ياه<br />

“يزاس يناهج”<br />

ار<br />

مسج رب<br />

و<br />

دوخ حور<br />

ساسحا<br />

هدرك<br />

.تسا<br />

لك<br />

يسايس ماظن<br />

طلسم<br />

رب<br />

يماح ،ايند<br />

و<br />

نابهگن<br />

نيا<br />

تيعضو<br />

ميخو<br />

.تسا<br />

نيا<br />

يسايس ماظن<br />

هدنيامن<br />

و<br />

باتزاب<br />

هيامرس يناهج ماظن<br />

يراد<br />

طيارش رد<br />

ينونك<br />

؛تسا<br />

و<br />

زورما<br />

لك<br />

هيامرس ماظن<br />

يراد<br />

نودب<br />

يارجا<br />

حرط<br />

ياه<br />

نامناخ<br />

زادنارب<br />

دض و<br />

يرگراك<br />

هك<br />

يم<br />

مينيب<br />

يمن<br />

دناوت<br />

هب<br />

تايح<br />

دوخ<br />

همادا<br />

.دهد<br />

نيا<br />

هلاسم<br />

هن<br />

طقف<br />

رد<br />

دروم<br />

ناريا<br />

هك<br />

رد<br />

يياهروشك<br />

ريظن<br />

دنليات<br />

و<br />

نيپيليف<br />

قدص مه<br />

يم<br />

.دنك<br />

تسنكمم<br />

هب<br />

ام<br />

دنيوگب<br />

هك<br />

رد<br />

نيپيليف<br />

اي<br />

دنليات<br />

هيداحتا<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

دوجو<br />

دراد<br />

اما<br />

رد<br />

،ناريا<br />

تلود<br />

لمحت<br />

چيه<br />

يلكش<br />

زا<br />

لكشت<br />

لقتسم<br />

نارگراك<br />

ار<br />

.درادن<br />

تسنكمم<br />

دنيوگب<br />

نيمه<br />

توافت<br />

ثعاب<br />

يم<br />

دوش<br />

هك<br />

نارگراك<br />

رد<br />

نيپيليف<br />

و<br />

دنليات<br />

دنناوتب<br />

رد<br />

لباقم<br />

مجاهت<br />

هيامرس<br />

و<br />

تلود<br />

هيامرس<br />

راد<br />

تمواقم<br />

دننك<br />

اما<br />

رد<br />

ناريا<br />

نيا<br />

راك<br />

هب<br />

يراوشد<br />

و<br />

اب<br />

لمحت<br />

هنيزه<br />

ياه<br />

نكشرمك<br />

تروص<br />

يم<br />

.دريگ<br />

رد<br />

خساپ<br />

هب<br />

نيا<br />

للادتسا<br />

ارصتخم<br />

يم<br />

مييوگ<br />

هك<br />

نارگراك<br />

رد<br />

نآ<br />

ود<br />

روشك<br />

اب<br />

تدش<br />

راك<br />

و<br />

تاعاس<br />

ينلاوط<br />

راك<br />

دنهجاوم<br />

و<br />

حطس<br />

اهدزمتسد<br />

رايسب<br />

نيياپ<br />

.تسا<br />

رد<br />

اجنآ<br />

ياهتسايس<br />

يداصتقا<br />

لاربيلوئن<br />

و<br />

ريبادت<br />

يناهج<br />

يزاس<br />

تساهتدم<br />

هك<br />

تفس لكش هب<br />

تخس و<br />

هدش هدايپ<br />

.تسا<br />

هتبلا<br />

هجيتن<br />

يا<br />

هك<br />

هينايب<br />

دهاوخ يم<br />

زا<br />

نيا<br />

ثحب<br />

دنليات<br />

دريگب<br />

نيا<br />

تسين<br />

هك<br />

اجنآ<br />

هيداحتا<br />

يرگراك<br />

تسه<br />

و<br />

اجنيا<br />

.تسين<br />

هكلب<br />

تسنيا<br />

هك<br />

رد<br />

دروم<br />

،ناريا<br />

يم<br />

ناوت<br />

اب<br />

يياهورين<br />

هك<br />

رد<br />

يناهج هداوناخ”<br />

ياهروشك<br />

ياج “كيتاركمد<br />

دنراد<br />

؛دش دحتم<br />

و<br />

هب<br />

تلع<br />

عضو<br />

،دوجوم<br />

ام<br />

نينچ ميروبجم<br />

.مينك<br />

اما<br />

رد<br />

نيپيليف<br />

و<br />

،دنليات<br />

رگيد<br />

يزاين<br />

هب<br />

نيا<br />

راك<br />

.تسين<br />

اريز<br />

يزاوژروب<br />

نيب<br />

يللملا<br />

و<br />

يموب<br />

شيپاشيپ<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

و<br />

هيداحتا<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

ار<br />

هب<br />

هتخانش تيمسر<br />

و<br />

يناديم<br />

يارب<br />

هزرابم<br />

و<br />

رد تيلاعف<br />

رايتخا<br />

نارگراك<br />

هداد رارق<br />

.تسا<br />

ينعي<br />

رد<br />

نآ<br />

اهروشك<br />

شيپاشيپ<br />

هنيمز<br />

داحتا<br />

اب<br />

يشخب<br />

زا<br />

يزاوژروب<br />

نيب<br />

يللملا<br />

رد<br />

بلاق<br />

تيلاعف<br />

هيداحتا<br />

ياه<br />

يرگراك<br />

مهارف<br />

و<br />

هدش يلمع<br />

.تسا


بيانيه بعد از اين زمينه چيني،‏ توجه جنبش كارگري ايران را به يك نيروي ‏”قابل دسترس“‏ كه براي اتحاد و پشتيباني<br />

از طبقه كارگر ايران قدم جلو گذاشته،‏ جلب مي كند.‏ اين نيرو،‏ ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ نام دارد كه به اختصار<br />

هاي سياست كند نمي تلاش حتي ندارد؛ نيرو اين سابقه توضيح به چنداني علاقه بيانيه شود.‏ مي خوانده<br />

ITUC<br />

عمومي<br />

چه نيرو اين مورد در بيانيه از ما دهد.‏ نشان ما به دنيا كنوني اوضاع در را جهاني“‏ آزاد هاي ‏”اتحاديه<br />

دستگيرمان مي شود؟ اول اين كه نويسندگان بيانيه و شماري ديگر از علاقمندان و فعالان ايراني جنبش كارگري در<br />

يك حمايت ‏”جلب هدف با خودشان قول به اند:‏ داشته هايي همكاري نيرو اين با اخير سالهاي طي كشور حارج<br />

اتحاديه اروپايي“.‏ دوم اين كه ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ يك جريان يكدست نيست و بر مبناي تناسب قواي دروني<br />

اش،‏ سياست هاي گاه متناقض اتخاذ مي كند.‏ از نظر بيانيه،‏ بعصي از اين اتحاديه هاي كارگري غرب همبستگي بين<br />

المللي را در چارچوب منافع سرمايه خودي تبيين مي كنند،‏ و بعضي ديگر بر اساس منفعت طبقاتي مشترك جهاني<br />

كارگران.‏ بيانيه به ما مي گويد كه در صفوف اين نيرو ‏”مجموعه اي از اتحاديه هاي مبارز و طيف وسيعي از فعالين چپ<br />

و سوسياليست در حال مبارزه اند“‏ كه در راه همبستگي جهاني كارگران“از فداكاري هاي كوچك و گاه بزرگ نيز ابايي<br />

ندارند.“‏ سوم اين كه،‏ مجموعه اين اتحاديه ها<br />

” رب بستر رفرميسم قرار داشته و در چهارچوب هاي حفظ نظم موجود<br />

مبارزه مي كنند.“‏<br />

بيانيه به ما نمي گويد كه ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏<br />

حداقل طي سه دهه ‏(‏‎1990‎<br />

(1960<br />

يك ابزار<br />

تبليغ بسيج و<br />

سياسي در بين كارگران به نفع بلوك غرب سرمايه داري عليه بلوك شرق سرمايه داري بود.‏ از آنجايي كه بلوك شرق<br />

خود را در سطح بين المللي نماينده طبقه كارگر وانمود مي كرد،‏ فعاليت ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ براي سرمايه داري<br />

غرب اهميت زيادي داشت.‏ يكي از كارهاي مهم اين جريان،‏ پشتيباني از اعتراضات كارگري در بلوك شوروي بود.‏<br />

خصوصا در مورد لهستان و اتحاديه ‏”سوليدارنوش“‏ ‏(همبستگي)‏ كه توانست نقش سياسي مهمي در تضعيف و ايجاد<br />

شكاف در جوامع اروپاي شرقي بازي كند.‏ بيانيه به ما نمي گويد كه ‏”اتحاديه هاي متمايل به چپ از نوع چي جيله در<br />

ايتاليا و ث ژ ت در فرانسه“‏ در دو دهه<br />

1960<br />

و ‎1970‎ميلادي به مثابه چماق سركوب عليه نيروهاي كمونيست و چپ<br />

انقلابي در اين دو كشور مورد استفاده دولت سرمايه داري امپرياليستي قرار گرفتند.‏ در آن سالها،‏ اين دو اتحاديه<br />

بخش مهمي از كارزار سياسي بورژوازي خودي عليه به اصطلاح ‏”تروريسم“‏ ‏(يعني كل جنبش كمونيستي و انقلابي)‏ را


شآ”‏<br />

به پيش مي بردند و تعدادي از اعضايشان به مثابه نيروي ضربت در كنار پليس عليه تظاهرات پرولترها و دانشجويان و<br />

جوانان ضد سيستم وارد عمل مي شدند.‏ بيانيه به ما نمي گويد كه بعد از پايان جنگ سرد و فروپاشي بلوك شرق،‏<br />

بخشي از نيروهاي ‏”چپ“‏ سرخورده كه قبلا متحدان خود را در بلوك شوروي جستجو مي كردند به تجديد نظر در<br />

مواضع سابق خود پرداختند و از موضع ضعف،‏ اينجا و آنجا به صفوف ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ پيوستند.‏ اين نيروها<br />

اگر قبلا مواضع رفرميستي خود را با رنگ و لعاب چپ تري عرضه مي كردند،‏ بعد از پيوستن به اين جريان ‏”اساسا بر<br />

بستر رفرميسم“‏ قرار گرفتند.‏<br />

بيانيه به ما نمي گويد كه عليرغم وجود تمايزات ميان نيروهاي متشكل در ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“،‏ چه مواضع و<br />

سياستهاي مشتركي اين مجموعه را به هم متصل مي كند؟ اتحادشان در چيست؟ آيا اين مجموعه،‏ جهت گيري ها و<br />

سياستهاي كلي مشترك،‏ و سخنگويان مشتركي دارد؟ طي سال هاي اخير،‏ گردن گذاشتن به روند ‏”جهاني سازي“‏<br />

محور اتصال ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ بوده است.‏ اين جريان،‏ محل پيوند قشر ممتاز و مرفه كارگران در غرب با<br />

بخشهايي از طبقه كارگر شاغل است كه ‏”گلوباليزاسيون“‏ امپرياليستي را به مثابه<br />

” كي واقعيت“‏ پذيرفته اند.‏ يعني<br />

كساني كه تنها راه چاره را انطباق و يا تنظيم منافع ‏”كارگري“‏ با سياستهاي اقتصادي امپرياليسم در دوره حاضر مي<br />

دانند.‏ ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ در همين زمينه،‏ جزوه آموزش گلوباليزاسيون منتشر كرده اند.‏ پيام شان به طبقه<br />

كارگر اينست كه:‏<br />

كشك خاله ته،‏ بخوري پاته نخوري پاته.“‏ اين در حالي است كه مبارزه مداوم توده هاي پرولتر<br />

و زحمتكش و تحتاني،‏ به ويژه كارگران حاشيه اي و مهاجر در كشورهاي غربي،‏ بيش از يك دهه است كه عليه جهاني<br />

سازي جريان دارد و به يكي از مولفه هاي مهم مبارزه طبقاتي در اين كشورها تبديل شده است.‏ اين همان مبارزه اي<br />

است كه از نظر بيانيه بازتابي از ‏”سنت جنبش هاي خرده بورژوايي و روشن فكري داراي جهت گيري هاي ضد سرمايه<br />

داري،‏ آنارشيستي و آنتي گلوباليزاسيون“‏ است.‏<br />

بيانيه به ما در مورد مواضعي كه ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ در قبال وقايع و تحولات سياسي مهم دنيا اتخاذ كرده،‏<br />

چيز چنداني نمي گويد.‏ براي مثال خوانندگان بيانيه از اين با خبر نمي شوند كه دبير كل اتحاديه هاي آزاد جهاني به<br />

هنگام دستگيري صدام حسين توسط ارتش آمريكا از اين واقعه ابراز خوشوقتي كرد و آن را ‏”ضربه اي مهم به كساني<br />

دانست كه مي كوشند مانع دمكراسي شدن عراق شوند.“‏ يعني درست همان موضعي را گرفت كه از زبان جرج بوش و


همدستانش شنيده مي شد.‏ بيانيه به ما نمي گويد كه موضع ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ در مورد جنگهاي انقلابي جاري<br />

در دنيا كه منافع طبقه سرمايه دار دلال بومي و امپرياليستها را همزمان مورد حمله قرار مي دهند چيست.‏ بيانيه در<br />

مورد جنبشها و نيروهايي كه به واقع مي توانند و بايد متحدان نزديك و مستحكم طبقه كارگر و جنبش كارگري در<br />

ايران باشند به ما هيچ نمي گويد.‏<br />

ممكنست نويسندگان بيانيه بگويند كه ما با دفتر و دستك و مقامات رسمي ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ كاري نداريم.‏<br />

نگاه ما به همان جريانات ‏”چپ صديق“‏ و سوسياليستي است كه گفتيم در راه همبستگي بين المللي طبقه كارگر حاضر<br />

به هر نوع فداكاري هاي كوچك و بزرگ هستند.‏ ممكنست بگويند ما با اين جريان تماس برقرار مي كنيم تا روي<br />

سياستهاي عمومي ‏”اتحاديه هاي آزاد“‏ تاثير بگذاريم.‏ اما معني همبستگي بين المللي طبقه كارگر جهاني و راه و روش<br />

ابزار عملي و<br />

چيست؟ آن كردن<br />

آيا جريانات<br />

نظر مورد<br />

بيانيه حاضرند<br />

نفع به<br />

همبستگي<br />

المللي،‏ بين<br />

عليه فعاليت<br />

سرمايه<br />

هاي بورژوازي<br />

كشورهاي در خودشان<br />

آيا بزنند؟ جدي اقدامات به دست و كنند گيري موضع سلطه تحت<br />

حاضرند از سطح صدور چند اعلاميه همبستگي با كارگران و ارسال نامه هاي اعتراضي به روساي دولت يا مقامات<br />

وزارت كار فراتر روند؟ براي مثال آيا حاضرند براي تحريك افكار عمومي در مورد جناياتي كه توسط طبقات حاكمه<br />

كشورهاي تحت سلطه اتفاق مي افتد و بورژوازي امپرياليستي در آن نقش تعيين كننده دارد،‏ در كشور خودشان از<br />

حربه اعتصاب استفاده كنند؟ آيا حاضرند بعد از عقد قراردادهاي اقتصادي كلان دولت هاي خودي با جمهوري اسلامي،‏<br />

پايه هاي كارگري خود را به مقابل مجلس و كاخ نخست وزيري بكشانند و اعتراض كنند؟ اينها چنين نكرده اند و<br />

نخواهند<br />

كشورهاي در موجود نظم از جزئي را خود زيرا كرد.‏<br />

به را اينها ملي“،‏ ‏”منافع نوع يك دانند.‏ مي غربي<br />

بورژوازي خودي و سودهاي كلاني كه از كشورهاي تحت سلطه بيرون مي كشد و به درون جوامع غربي پمپاژ مي كند<br />

پيوند مي دهد.‏ حالا اگر نيرويي پيدا شود كه بخواهد پايش را از گليم فعاليت هاي رايج درازتر كند و فراخوان اعتراض<br />

رزمنده صادر كند،‏ پايه هاي ‏”اتحاديه هاي آزاد جهاني“‏ به او جواب مثبت نخواهند داد.‏ اين ‏”پايه كارگري“‏ با آن نوع<br />

مبارزات و اعتراضات رزمنده سر سازگاري ندارد.‏ به گروه خوني اش نمي خورد.‏<br />

بيانيه مرتبا از اتحاد و متحدان بين المللي صحبت مي كند اما به نظر مي آيد كه اتحاد را با ‏”كمك بلاعوض“‏ اشتباه<br />

گرفته است.‏ اتحاد دو طرف دارد.‏ بيانيه فقط از چيزهايي كه در اين اتحاد نصيب جنبش كارگري ايران خواهد شد


صحبت مي كند.‏ سوال اينجاست كه طرف مقابل از جنبش كارگري و طبقه كارگر ايران چه توقع و انتظاري دارد؟ از ما<br />

مي خواهد كه چكارهايي بكنيم و چه كارهايي نكنيم؟ اگر بغضي موضع گيري ها و عملكردهاي سياسي ما به مذاق آن<br />

متحدان خوش<br />

نيامد<br />

چه عكس<br />

العملي<br />

نشان خواهند<br />

بي خيال داد؟<br />

خواهند بود،‏<br />

تذكر خواهند داد،‏<br />

رابطه قطع يا<br />

خواهند كرد؟ بيانيه اينطور تصوير مي كند كه جنبش كارگري مثل يك فقير گرسنه در خيابانها<br />

سرگردان است و<br />

‏”اتحاد بين المللي“‏ مثل يك اسكناس ‎50‎توماني روي زمين افتاده است.‏ اين طرف و آن طرف نگاه مي كند و مي بيند<br />

كه كسي حواسش نيست.‏ عقل سليم حكم مي كند كه آن را بردارد و با آن ناني بخرد و جان خود را نجات دهد.‏ اما به<br />

نظر ما،‏ تصوير واقعي اين ‏”اتحاد بين المللي“‏ بيشتر شبيه طعمه بر سر قلاب است.‏ قبل از اين كه آن را قورت بدهيد<br />

گلويتان شكافته مي شود.‏<br />

بيانيه در تحليل از وضعيت طبقه كارگر در ايران چنين مي گويد:‏ ‏”طبقه كارگر از يك سو با رژيم و طبقه اي درگير<br />

هارترين از يكي ي دهنده سازمان ي مثابه به كه است<br />

اجتماعي ي مولفه هرگونه و همه مزدي،‏ بردگي اشكال<br />

تاريخي در تعيين سطح مزد و معاش كارگران را حذف كرده و اكثريت سنگيني از مزدبگيران را در معرض نابودي<br />

فيزيكي قرار داده است.“‏ و كمي جلوتر اضافه مي كند:‏ ‏”امروز اين بورژوازي خودي و دولت سياه و سركوب گر آن است<br />

كه موجوديت طبقه كارگر را به عنوان يك طبقه هدف حمله ي اصلي خود قرار داده است.“‏ و بالاخره اين كه:‏ ‏”جدال<br />

امروز طبقه كارگر ايران با بورژوازي حاكم و دولت اش بيش از هر چيز جدالي است بر سر حق زندگي.‏ مبارزه اي است<br />

بر سر بود و نبود.‏ امروز طبقه كارگر ايران هنوز براي به رسميت شناخته شدن به عنوان يك طبقه مبارزه مي كند.“‏<br />

حرفهاي دلنشيني است.‏ اكثريت كارگران ايران به ويژه قديمي ترها كه امكان مقايسه شرايط سي سال پيش با امروز<br />

را دارند،‏ سقوط سطح معيشت و مزد را با پوست و گوشت خود احساس مي كنند.‏ اما باز هم بيانيه همه چيز را نمي<br />

گويد و مهمتر اين كه،‏ از اين واقعيات نتيجه گيري نادرست مي كند.‏ اولين نكته اساسي ناگفته اينست كه:‏ منافع نظام<br />

جهاني سرمايه داري در برقراري و تداوم هارترين اشكال بردگي مزدي در كشورهاي تحت سلطه است.‏ ايران يكي از<br />

اين كشورهاست ولي تنها كشور نيست.‏ پايين كشاندن سطح معيشت و رفاه و دستمزد كارگران و گسترش فقر و<br />

فلاكت و گراني،‏ كاملا بر منافع و تدابير سرمايه امپرياليستي و سرمايه هاي بزرگ بومي دلال امپرياليسم منطبق است.‏<br />

بيانيه هيچ حرفي از نسخه ها يا دستورات نهادهاي بين المللي مانند ‏”بانك جهاني“‏ و ‏”صندوق بين المللي پول“‏ نمي


زند.‏ انگار نه انگار كه طرح هاي خصوصي سازي اقتصاد،‏ حذف سوبسيدها،‏ تعديل نيروي كار،‏ حذف هزينه هاي تامين<br />

اجتماعي،‏ تغيير قوانين كار به نفع و براي تشويق سرمايه داران را همين نهادها در برابر دولت هاي كشورهاي تحت<br />

سلطه گذاشته اند.‏ اينها را نمي گوييم كه رژيم و طبقه حاكم در ايران را مامور و معذور معرفي كنيم.‏ منافع طبقاتي اين<br />

رژيم در پياده كردن همين نسخه هاي اقتصادي نئوليبرالي در شرايط گلوباليزاسيون است؛ مجري اين طرح هاي ضد<br />

كارگري و ضد مردمي همين رژيم است؛ و بدون شك آماج عمده مبارزات طبقه كارگر و توده هاي زحمتكش و تحت<br />

ستم در ايران نيز همين رژيم است.‏ اما بيانيه آمده و يك نظام فراگير جهاني با دولت ها و نهادهاي قدرتمند بين<br />

المللي اش را از تصوير پاك كرده است.‏ اگر اين كار را نمي كرد،‏ آيا مي توانست به سادگي بخشي از اين نيروهاي بين<br />

المللي را به عنوان متحدين روز طبقه كارگر ايران جا بزند؟<br />

دومين نكته اساسي اينست كه تشديد استثمار طبقه كارگر و ‏”حذف يا كاهش شديد مولفه هايي مانند هنر،‏ آموزش،‏<br />

بهداشت و حتي پوشاك و مسكن مناسب در تعيين دستمزد“‏ كارگران ايران ‏(و ساير كشورهاي تحت سلطه)،‏ به معناي<br />

بازتوليد يا تجديد حيات طبقه كارگر در شرايطي بدتر و نامساعدتر از پيش است؛ و نه به معني نابودي فيزيكي طبقه<br />

ما.‏ هدف طبقه بورژوازي،‏ نابودي فيزيكي يا از بين بردن موجوديت طبقه كارگر نيست.‏ نابودي طبقه كارگر يعني منتفي<br />

شدن منبع استثمار كه همان نيروي كار است و نتيجه اي جز نابودي طبقه بورژوازي ندارد.‏ اين يك بحث تئوريك<br />

صرف و بديهي نيست.‏ اين واقعيتي عيني است كه بارها و بارها در كشورهاي مختلف و در مقاطع گوناگون در مقابل<br />

است كافي است.‏ شده تكرار ما چشم<br />

كشورهاي از به بسياري<br />

تا كنيد نگاه آفريقايي<br />

معيارهاي ‏”جديدتر“‏ و<br />

تكان<br />

دهنده تري را براي ‏”نابودي فيزيكي“‏ كارگران به چشم ببينيد.‏ شايد نويسندگان بيانيه با مشاهده وضعيت هم طبقه<br />

اي ما در آن كشورها يكباره به اين نتيجه برسند كه ‏”بابا!‏ صد رحمت به ايران خودمان!“‏ ولي حتي در آنجا نيز طبقه<br />

كارگر از نظر فيزيكي حذف نمي شود؛ بلكه موجوديتش با شرايط جديد استثمار و بي حقوقي انطباق مي يابد.‏ و البته<br />

در اين شرايط،‏ عنصر ديگري تقويت مي شود كه نويسندگان بيانيه توجه چنداني به آن ندارند:‏ جبر غير اقتصادي.‏<br />

يعني اهرم هايي اضافه بر جبر پايه اي اقتصادي ‏(نياز كارگر به فروش نيروي كارش براي ادامه زندگي)‏ در جامعه فعال<br />

مي شود.‏ براي مثال نقش استبداد و سركوب سياسي پر رنگ تر مي شود؛ مهار ايدئولوژيك كارگران و توده هاي مردم


زا<br />

هار<br />

ييوشزغم<br />

يبهذم<br />

و<br />

تاغيلبت<br />

يتسيلانويسان<br />

يعاجترا<br />

شيب<br />

زا<br />

شيپ<br />

ترورض<br />

اديپ<br />

يم<br />

؛دنك<br />

تابسانم<br />

يتنس<br />

يگداوناخ<br />

هريشع و<br />

يا<br />

و<br />

يلحم<br />

يهدنامزاس رد ييارگ<br />

يورين<br />

راك<br />

و<br />

ميظنت<br />

ياهدادرارق<br />

راك<br />

شقن<br />

يرتمهم<br />

يزاب<br />

يم<br />

.دنك<br />

هتبلا<br />

هچنآ<br />

شيب<br />

زا<br />

ره<br />

زيچ<br />

ثعاب<br />

شسرپ<br />

و<br />

ينارگن<br />

يدج<br />

ام<br />

،دوش يم<br />

ليلحت<br />

ياه<br />

هبناجكي<br />

و<br />

اي<br />

نييبت<br />

ياه<br />

كيروئت<br />

تسردان<br />

هينايب<br />

؛تسين<br />

هكلب<br />

قطنم<br />

مكاح<br />

رب<br />

نآ<br />

.تسا<br />

رگا<br />

رارق<br />

دوب<br />

افرص<br />

رب<br />

هياپ<br />

ءازجا<br />

فلتخم<br />

و<br />

عضاوم<br />

و<br />

ياهاعدا<br />

ينوگانوگ<br />

هك<br />

هينايب<br />

هتشابنا<br />

زا<br />

تساهنآ<br />

تواضق<br />

،مينك<br />

نكمم<br />

دوب<br />

نآ<br />

يدنس ار<br />

يطاقتلا<br />

.ميمانب<br />

نكمم<br />

دوب<br />

لابند<br />

شيارگ<br />

اه<br />

قباوس و<br />

توافتم<br />

اي<br />

داضتم<br />

جنپ<br />

اضما<br />

هدننك<br />

نآ<br />

ميدرگب<br />

ات<br />

در<br />

ياپ<br />

ره<br />

كي<br />

ار<br />

رد<br />

هشوگ<br />

يا<br />

زا<br />

هينايب<br />

اديپ<br />

دياش .مينك<br />

هاگن<br />

يضعب<br />

ناگدنناوخ زا<br />

هينايب<br />

هب<br />

يتارابع<br />

ريظن<br />

نيا<br />

دوش هتخود<br />

:هك<br />

يمامت”<br />

هيامرس ي هقبط<br />

،راد<br />

رد<br />

ره<br />

ي هطقن<br />

،ايند<br />

مصخ<br />

يتاقبط<br />

يتسيلايسوس شبنج<br />

نارگراك<br />

رامشب<br />

يم<br />

دياش “.دنيآ<br />

يضعب<br />

اه<br />

هك<br />

لاح<br />

و<br />

ياوه<br />

هدنمزر<br />

يرت<br />

دنراد<br />

هب<br />

تارابع<br />

ريز<br />

لد<br />

شوخ<br />

:دننك<br />

نامرآ”<br />

ييارگ<br />

هصيصخ<br />

ي<br />

يگشيمه<br />

شبنج<br />

،“يرگراك<br />

بزح”<br />

يبلاقنا<br />

هقبط<br />

،“رگراك<br />

ياهدراگ”<br />

حلسم<br />

عافد<br />

“يرگراك<br />

و<br />

هتبلا<br />

زور”<br />

!“مايق<br />

اما<br />

مكاح قطنم<br />

رب<br />

هينايب<br />

هك<br />

رد<br />

هجيتن<br />

يريگ<br />

ياه<br />

يلمع<br />

تسايس و<br />

ياه<br />

زور<br />

نآ<br />

زورب<br />

،هتفاي<br />

همه<br />

نيا<br />

ترابع<br />

يزادرپ<br />

ياه<br />

هب<br />

رهاظ<br />

پچ<br />

ار<br />

هب<br />

يياهوزرآ<br />

رود<br />

يارب<br />

هدنيآ<br />

يا<br />

مولعمان<br />

و<br />

رد<br />

تقو”<br />

لگ<br />

“ين<br />

ليدبت<br />

يم<br />

.دنك<br />

نتخادرپ<br />

هب<br />

يامنرود<br />

بلاقنا<br />

يرگراك<br />

اي<br />

يزوريپ<br />

مسيلايسوس<br />

زا<br />

هاگديد<br />

،هينايب<br />

عوضوم<br />

نيا<br />

هلاقم<br />

.تسين<br />

ام<br />

ارصحنم<br />

دوخ هجوت<br />

ار<br />

رب<br />

مكاح قطنم<br />

رب<br />

هينايب<br />

زكرمتم<br />

يم<br />

.مينك<br />

دودحم<br />

ندرك<br />

شبنج فادها<br />

،يرگراك<br />

نيياپ<br />

حطس ندروآ<br />

عقوت<br />

هقبط<br />

،رگراك<br />

و<br />

رب<br />

نيا<br />

هياپ<br />

هب<br />

لابند<br />

دحتم<br />

نتشگ<br />

زا<br />

فوفص نورد<br />

نانمشد<br />

،يتاقبط<br />

لك<br />

قطنم<br />

هينايب<br />

.تسا<br />

رب<br />

يانبم<br />

يقطنم<br />

هك<br />

رد<br />

تلامج<br />

ريز<br />

نايب<br />

،هدش<br />

هنيمز<br />

يكيدزن<br />

و<br />

شزاس<br />

اب<br />

ياهتردق<br />

زواجتم<br />

يتسيلايرپما<br />

و<br />

يتح<br />

يياهشخب<br />

زا<br />

همكاح تئيه<br />

ينونك<br />

ناريا<br />

مهارف<br />

.تسا<br />

تقد<br />

:دينك<br />

نادحتم”<br />

هقبط زورما<br />

رگراك<br />

ار<br />

زين<br />

اقيقد<br />

رد<br />

نايم<br />

يناسك<br />

تسج دياب<br />

هك<br />

زا<br />

قح نيا<br />

(تايح قح)<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

هب<br />

عافد<br />

رب<br />

شبنج ؛“دنزيخ يم<br />

يرگراك<br />

ناريا<br />

دياب<br />

دناوتب<br />

اب<br />

يرايشه<br />

و<br />

تيارد<br />

يتاقبط<br />

هب<br />

يبايزرا<br />

زا<br />

لمع<br />

درك<br />

يعقاو<br />

ياهورين<br />

عفنيذ<br />

رد<br />

هزرابم<br />

شا<br />

،هتخادرپ<br />

و<br />

زا<br />

نايم<br />

نآ<br />

اه<br />

عيسو<br />

نيرت<br />

نادحتم<br />

ار<br />

يارب<br />

دوخ ي هزرابم<br />

.دنيزگرب<br />

صخاش نيمه<br />

هب<br />

قيرط<br />

يلوا<br />

تسايس رد<br />

نيب<br />

شبنج يللملا<br />

يرگراك<br />

قدص زين<br />

يم<br />

؛“دنك<br />

دنويپ”<br />

اب<br />

نادحتم<br />

نيب<br />

يللملا<br />

زا<br />

كي<br />

وس<br />

و<br />

هدافتسا<br />

زا<br />

فاكش<br />

يروهمج<br />

يملاسا<br />

و<br />

برغ<br />

يارب<br />

ندناسر<br />

يادص<br />

دوخ<br />

هب<br />

شوگ<br />

ي هدوت<br />

عيسو<br />

نارگراك<br />

<br />

زورما<br />

<br />

يكي<br />

زا<br />

يتايح ياهزاين<br />

و<br />

يروف<br />

شبنج نيلاعف<br />

يرگراك<br />

؛“تسا<br />

شبنج”<br />

يرگراك


ناريا<br />

يمن<br />

دناوت<br />

رد<br />

نايرج<br />

ي هزرابم<br />

داح<br />

شيوخ<br />

شيپاشيپ<br />

رب<br />

ساسا<br />

يياهرايعم<br />

هب<br />

كيكفت<br />

فوفص<br />

تسود<br />

و<br />

نمشد<br />

تسد<br />

دنزب<br />

هك<br />

دنور<br />

هزرابم<br />

يتاقبط<br />

زونه<br />

رد<br />

روتسد<br />

راك<br />

هتشاذگن<br />

.تسا<br />

نيدحتم<br />

زورما<br />

هقبط<br />

رگراك<br />

ناريا<br />

ار<br />

رب<br />

ساسا<br />

هرگ<br />

هاگ<br />

ياه<br />

زورما<br />

شبنج لباقم<br />

يرگراك<br />

دياب<br />

نييبت<br />

درك<br />

و<br />

هن<br />

رب<br />

ساسا<br />

فاصم<br />

ياه<br />

يادرف<br />

هقبط .نآ<br />

رگراك<br />

يمن<br />

دناوت<br />

زا<br />

ياهورين<br />

دحتم<br />

يزورما<br />

شا<br />

رظنفرص<br />

هدرك<br />

و<br />

رد<br />

راظتنا<br />

ششخرد<br />

مچرپ<br />

هدوت<br />

يا<br />

لاكيدار<br />

نارگراك<br />

رد<br />

رگيد<br />

اهروشك<br />

.دنيشنب<br />

هقبط<br />

يرگراك<br />

هك<br />

زا<br />

للاقتسا<br />

لمع<br />

و<br />

يار<br />

رادروخرب<br />

،دشاب<br />

دياب<br />

دناوتب<br />

اب<br />

يرايشه<br />

هب<br />

ميظنت<br />

هطبار<br />

دوخ<br />

اب<br />

ياهورين<br />

ناهج رد رثوم<br />

زورما<br />

“...دزادرپب<br />

ركف<br />

يم<br />

دينك<br />

اب<br />

نيا<br />

قطنم<br />

و<br />

تهج<br />

يريگ<br />

و<br />

،هيحور<br />

رد<br />

تلاوحت<br />

ناكت<br />

هدنهد<br />

يادرف<br />

كيدزن<br />

رد<br />

،ناريا<br />

و<br />

اصخشم<br />

رد<br />

تروص<br />

زورب<br />

كي<br />

گنج<br />

يعاجترا<br />

نايم<br />

يروهمج<br />

يملاسا<br />

اب<br />

اكيرمآ<br />

و<br />

،شنادحتم<br />

هچ<br />

تسايس<br />

و<br />

يعضوم<br />

ذاختا<br />

دهاوخ<br />

؟دش<br />

يناسك<br />

هك<br />

نينچ<br />

دنشيدنيب<br />

اجك<br />

دنهاوخ<br />

داتسيا<br />

و<br />

هچ<br />

دنهاوخ<br />

؟درك<br />

ايآ<br />

نيا<br />

لامتحا<br />

ديعب<br />

؟تسا<br />

ايآ<br />

داضت<br />

و<br />

شكمشك<br />

نايم<br />

عاجترا<br />

و<br />

مسيلايرپما<br />

هنيمز<br />

ينيع<br />

يدعاسم<br />

نينچ يارب<br />

شرغل<br />

يياه<br />

ار<br />

شيپاشيپ<br />

داجيا<br />

هدركن<br />

تسا<br />

و<br />

هنومن<br />

شياه<br />

ار<br />

زا<br />

يدنچ<br />

شيپ<br />

رد<br />

فوفص<br />

ياهورين<br />

نويسيزوپا<br />

هب<br />

مشچ<br />

هديدن<br />

؟ميا<br />

هينايب<br />

هب<br />

لابند<br />

شنيزگ<br />

زا<br />

نايم<br />

ياهورين<br />

عفنيذ<br />

رد<br />

هزرابم<br />

شا<br />

.تسا<br />

هب<br />

لابند<br />

عيسو<br />

نيرت<br />

نادحتم<br />

.تسا<br />

هب<br />

لوق<br />

،شدوخ<br />

مه<br />

هب<br />

لابند<br />

عيسو<br />

نيرت<br />

دحتم<br />

رد<br />

نايم<br />

ياهورين<br />

يلخاد<br />

تسا<br />

و<br />

مه<br />

هب<br />

قيرط<br />

يلوا<br />

رد<br />

تسايس<br />

نيب<br />

.يللملا<br />

لاوس<br />

تسنيا<br />

هك<br />

رد<br />

،ناريا<br />

مادك<br />

اهورين<br />

تسنكمم<br />

زا<br />

تايح قح”<br />

هقبط<br />

“رگراك<br />

عافد<br />

؟دننك<br />

نشور<br />

تسا<br />

هك<br />

هاگن<br />

ناگدنسيون<br />

هينايب<br />

يوس هب<br />

يياهورين<br />

زا<br />

لد<br />

هقبط<br />

يزاوژروب<br />

ناريا<br />

تسا<br />

و<br />

هن<br />

نيا<br />

اي<br />

نآ<br />

لكشت<br />

يبلاقنا<br />

.نويسيزوپا<br />

ايآ<br />

يياهشخب<br />

زا<br />

حانج<br />

حلاصا<br />

بلط<br />

مود<br />

يدادرخ<br />

و<br />

نارس<br />

نارازگراك<br />

يگدنزاس<br />

هك<br />

نيا<br />

اهزور<br />

قوقح”<br />

يياكيدنس<br />

“نارگراك<br />

و<br />

ناوخمه<br />

ندش<br />

اب<br />

ياهرايعم<br />

نيب<br />

يللملا<br />

رد<br />

نيا<br />

هنيمز<br />

ار<br />

همزمز<br />

يم<br />

دننك<br />

رامش رد<br />

نيا<br />

نادحتم<br />

هوقلاب<br />

؟دنتسه<br />

ايآ<br />

مسيلايرپما<br />

اكيرمآ<br />

و<br />

هيداحتا<br />

اپورا<br />

ار<br />

يمن<br />

ناوت<br />

ياهورين<br />

رثوم<br />

ناهج رد<br />

زورما<br />

باسح هب<br />

؟دروآ<br />

نينچ اب<br />

قطنم<br />

و<br />

هاگديد<br />

و<br />

هيحور<br />

،يا<br />

رگيد<br />

هلصوح يسك<br />

يمن<br />

دنك<br />

رظتنم<br />

ششخرد<br />

مچرپ<br />

هدوت<br />

يا<br />

لاكيدار<br />

نارگراك<br />

رد<br />

ياهروشك<br />

!دوش رگيد<br />

رد<br />

،عقاو<br />

رگيد<br />

يسك<br />

هلصوح<br />

بلاقنا<br />

يعامتجا<br />

ار<br />

يمن<br />

دنك<br />

و<br />

رداق<br />

تسين<br />

هناوج<br />

اه<br />

و<br />

لاهن<br />

ياه<br />

بلاقنا<br />

يعقاو<br />

نارگراك<br />

و<br />

ناشكتمحز<br />

ار<br />

رد<br />

ياهروشك<br />

تحت<br />

هطلس<br />

هيامرس و<br />

يراد<br />

هتفرشيپ<br />

دنيبب<br />

و<br />

اب<br />

اهنآ<br />

.دوش دحتم<br />

درد<br />

يلصا<br />

ناگدنسيون<br />

هينايب<br />

.تساجنيمه<br />

هب<br />

رظن<br />

يم<br />

ديآ<br />

هك<br />

رگيد<br />

دامتعا<br />

و<br />

يداقتعا<br />

هب<br />

هقبط بلاقنا<br />

رگراك<br />

.دنرادن


خلاصه كنيم،‏<br />

اجتماعي،‏ و طبقاتي هاي شكاف و تضادها تعميق<br />

تشديد<br />

گوناگون،‏ هاي ستمگري<br />

ظرفيت<br />

خيزش<br />

عظيمي را در صفوف طبقه كارگر و توده هاي مردم انباشته است.‏ درگيري در صفوف امپرياليستها و مرتجعين در دنيا و<br />

مشخصا در خاورميانه حدت يافته است.‏ به جان هم افتادن دشمنان طبقه كارگر و مردم،‏ فرصت ها و امكانات بيشتري<br />

را براي پيشروي جنبشها و فعاليت نيروهاي پيشرو و آگاه طبقه ما فراهم آورده است.‏ انعكاس خبر جنبش ها در رسانه<br />

هاي امپرياليستي،‏ اعلام حمايت از آنها،‏ اعتراض به اقدامات سركوبگرانه رژيم،‏ نتيجه چنين وضعيتي است.‏ در اين<br />

اوضاع،‏ مبارزات كارگران و توده ها حتي مي تواند رژيم را وادار به عقب نشيني موضعي و موقتي كند.‏ درست در همين<br />

شرايط است كه روشن كردن صف دوست و دشمن،‏ و نشان دادن ماهيت و اهداف طبقاتي نهفته پشت هر شعار و<br />

برنامه و ادعايي بيش از پيش ضرورت مي يابد.‏ درست در همين شرايط است كه بايد آرمان رهايي طبقه كارگر را بيش<br />

از گذشته تبليغ و ترويج كرد؛ تشكل هاي گوناگون مبارزاتي و انقلابي را در دل توده ها ايجاد كرد و گسترش داد؛ و<br />

در جاري هاي انقلاب و سيستم ضد و انقلابي واقعا نيروهاي و ها جنبش با را كارگر طبقه المللي بين ارتباطات<br />

كشورهاي مختلف عميقتر و سازمان يافته تر كرد.‏ اين كارها از زمين تا آسمان با آنچه بيانيه به طبقه كارگر و جنبش<br />

كارگري در ايران پيشنهاد مي كند تفاوت دارد.‏ انتخاب از ميان اين دو راه،‏ سرنوشت طبقه ما و سمت و سوي تحولات<br />

جامعه را رقم خواهد زد.‏<br />

فردا از آن طبقه كارگر است!‏<br />

‏(جمعي از فعالين كارگري)‏<br />

شرايط جنبش كارگري در ايران<br />

آيا به مرحله جديدي پا گذاشته ايم؟<br />

طبقه حاكمه ايران تصميمش را گرفته است.‏<br />

مي خواهند پوست مردم را بكنند.‏<br />

كارگران و تهيدستان شهري و<br />

روستايي،‏ و قشر پايين ومتوسط حقوق بگيران دولتي،‏ قرار است<br />

"<br />

توسعه اقتصادي"‏ و<br />

"<br />

نرخ هاي بالاي رشد"‏ و


دراصل،‏ تامين و تداوم سودهاي كلان و مطمئن براي سرمايه داران بزرگ داخلي و انحصارات سرمايه داري<br />

امپرياليستي شوند.‏ شايد اين خبر به گوششتان رسيده باشد كه مدتي قبل از فرا رسيدن اول ماه مه امسال،‏ احمدي<br />

نژاد و مقامات وزارت كار و وزارت كشور و خانه كارگر جلسه محرمانه اي برگزار كردند تا جلوي تكرار مبارزات و<br />

اعتراضات كارگران در اين روز خاص را بگيرند.‏ آنچه باعث تشكيل اين جلسه شده بود،‏ ظاهرا ً انعكاس اخبار مبارزات<br />

كارگران ايران در رسانه هاي جهاني در سال هاي گذشته و فشارهايي بود كه از اين جانب بر حكومت اسلامي وارد مي<br />

آمد.‏ اما نكته اصلي كه در همان جلسه رو آمد چيزي ديگري بود.‏ حرف رئيس جمهوري اسلامي اين بود كه ما مي<br />

خواهيم به سرعت اصل<br />

44<br />

را در اقتصاد ايران پياده كنيم.‏ مي خواهيم هر چه زودتر به<br />

”<br />

سازمان تجارت جهاني“‏<br />

بپيونديم.‏ اين وسط ، اگر كارگران بخواهند با اعتراضات و طرح خواسته هايشان موش بداونند،‏ واز آن بدتر،‏ اگرخواست<br />

ايجاد تشكل هاي مستقل كارگري به يك جريان عمومي تبديل شود،‏ با مشكل و دردسر روبرو خواهيم شد.‏ بنابراين با<br />

تمام قوا بايد جلوي شكل گيري اين جريان را بگيريم.‏ و براي اين كار بايد حواسمان به عناصري باشد كه مي توانند در<br />

جنبش كارگري نقشي آگاهگرانه و پيشرو وسازمانده بازي كنند.‏ دولت سرمايه دار با اين دورنما و ارزيابي،‏ سركوب<br />

فعالان جنبش كارگري و توده هاي حق طلب و پا به ميدان گذاشته كارگر را در دستور كارخود قرار داده است.طي<br />

همين دوره،جنبش كارگري به شكل مستمر و سراسري به موج گراني و گسترش فقر و فلاكت از يك سو،‏ و خطر<br />

بيكارسازي و اخراج در جريان خصوصي سازي ها و تعميق ركود و بحران صنايع عكس العمل نشان داده است.‏ وقتي<br />

كه از مستمر وسراسري بودن اين عكس العمل حرف مي زنيم.‏ نبايد اين درك را بگيريم كه با يك جنبش سازمان<br />

يافته سراسري با رهبري متمركز روبروييم.‏ اين واقعيت را همه مي دانيم<br />

.<br />

ولي شايد معناي اين واقعيت مسلم ، براثر<br />

مشاهده گسترش جنبش كارگر از واحد هاي بزرگ گرفته تا متوسط و كوچك،‏ درذهن بغضي ازما كمرنگ شود.‏ يعني<br />

فراموش كنيم<br />

”<br />

كارهاي زيادي است كه انجامشان طلب ميشود و به اضطرار.‏<br />

”<br />

آيا جنبش كارگري،‏ درهمين سطح<br />

كنوني،‏ با وجود محدوديت در امر سازماندهي و تاثير ناچيز آگاهي انقلابي طبقاتي برآن ، گام هاي آشكاري به پيش بر<br />

نداشته است؟ بدون شك چنين است.‏ وقتي كه اعلام حمايت و همبستگي از مبارزات پراكنده كارگري و يا از چهره<br />

هاي فعال جنبش كارگري كه تحت حبس و آزار حكومت قرار مي گيرند،‏ از محدوده فعالين آگاه و تشكل هاي سياسي<br />

و اجتماعي فراتر مي رود و در ميان توده كارگران نطفه مي بندد و جوانه مي زند،‏ يعني يك گام به پيش.‏ وقتي كه<br />

هزاران كارگر درهفت تپه،‏ طومار حمايت از تشكيل سنديكاي مستقل خود را امضاء مي كنند و متحدانه پشت خواسته


هايشان مي ايستند،‏ يعني يك گام به پيش.‏ نكته اي كه نبايد فراموش شود و بايد دائماً‏ بر آن تاكيد كنيم اينست كه<br />

اين گامها نيز به ميزان زيادي تحت تاثير فعاليت آگاهگرانه در صفوف طبقه ما برداشته شده است.‏ بدون انتقال آگاهي،‏<br />

بدون انتقال تجربه مبارزاتي،‏ اين ها ميسر نبود.‏ مساله اينست كه اين حد از فعاليت،‏ كافي نيست.‏ نه فقط كاقي نيست،‏<br />

بلكه اصل كارهم نيست.‏<br />

بنابراين ما با دو روند مواجهيم كه به موازات هم رو به گسترش اند:‏ از يك طرف تهاجم سرمايه در قالب طرح هاي<br />

فراگير اقتصادي و تحميل فوق استثمار به طبقه كارگر و زحمتكشان با استفاده از چماق استبداد و سركوب دولتي ؛<br />

ازطرف ديگر عكس العمل جنبش كارگري به شكل مبارزات مقاومت جويانه و حق طلبانه و كماكان تدافعي.‏ اگر عامل<br />

سومي در اين شرايط،‏ مداخله فعال نكند تناسب قوا ميان اين دو در روند،‏ به ناگزير به سود سرمايه و دولت سرمايه<br />

دار خواهد بود.‏ تا زماني كه ذهن و عمل ما درجهتي نباشد كه آن اتفاق را عملي كند.‏ نمي توان از آغاز مرحله اي<br />

جديد در جنبش كارگري سخن گفت.‏ در واقع،‏ مقامات حكومت اسلامي همه تلاش خود را مي كنند كه آغاز مرحله<br />

جديد بهره كشي و فلاكت،‏ با آغاز مرحله جديد و تكامل يافته اي از جنبش كارگري همراه نشود.‏ سوال اينست كه آيا<br />

با اين حد از فعاليت،‏ ومهمتراز آن،‏ با اهداف و دورنماها و ارزيابي هايي كه در ميان فعالان جنبش كارگري و اغلب<br />

جريانات منتسب و مدعي نمايندگي طبقه كارگر رايج است،‏ مي توان به مرحله اي جديد پا گذاشت ؟ ما با قاطعيت<br />

اعلام مي كنيم<br />

:<br />

نه!‏ بدون تبليغ و ترويج ايده دگرگوني ريشه اي جامعه در صفوف طبقه كارگر،‏ بدون متشكل كردن پيشرو<br />

ترين عناصر طبقه كارگر(‏ عناصري كه در مبارزات روزمره و در جريان مقاومت و اعتراض گروهي،‏ گوشه اي از توانايي ها و<br />

كيفيات خود را به نمايش مي گذارند)‏ در هسته هايي كه بر اساس ايدئولوژي و سياست و اهداف استراتريك طبقه ما تشكيل مي<br />

شوند،‏ بدون معرفي و آميختن شعارهاي عمومي با جنبش اساساً‏ اقتصادي و خود روي كارگري،‏ بدون افشاگري هاي عمومي<br />

پيرامون هر نوع استثمار و ستمگري و در مورد قشرهاي گوناگون جامعه،‏ نمي توان چيزي را متحول كرد وتكامل داد.‏ در اينجا،‏<br />

عامدانه حرفي از ضرورت مبارزه براي ايجاد تشكل هاي گوناگوني مستقل كارگري نمي زنيم.‏ چرا كه ايده واهداف استراتژيك<br />

انقلابي،‏ و نقشه و ابزار پايه اي براي تحقق آن،‏ بالاتر از موجوديت صرف اين يا آن تشكل قرار دارد و سرنوشت هر تشكلي را رقم<br />

مي زند.‏


در اينجا لازمست با توهم و تصوري مرز بندي كنيم كه به انتظار گشايشي از ‏”غيب ” نشسته و وقوع يك جنبش<br />

سراسري قدرتمند كارگري را پيش بيني مي كند كه قيام عليه حاكميتي بحران زده و از هم گسيخته مي انجامد.‏ طبقه<br />

كارگردر ايران تجربه انقلاب 57 و پيش از آن،‏ جنبش سال هاي<br />

1320 -32<br />

را در تاريخچه خود ثبت كرده است.‏ اما<br />

مشكل بتوان گفت كه نسل امروزكارگران ايران،آن تجارب را در ذهن و عمل خود جذب كرده اند و با آن آشنايند.‏<br />

متاسفانه بازگويي اين تاريخ ، در اغلب موارد از ديدگاهي اصلاح طلبانه و اكونوميستي انجام مي گيرد،‏ و نسل جوان از<br />

درس هاي اساسي آن بي بهره مي ماند.‏ واقعيت اينست كه حضورقدرتمند جنبش كارگري ‏(به ويژه اعتصاب نفتگران<br />

جنوب)‏ در سال 57، يك اتفاق خلق الساعه نبود.‏ اين حضور فقط در بستر يك بحران انقلابي و زير سوال رفتن قدرت<br />

سياسي موجود توسط يك نيروي آلترناتيو<br />

)<br />

هرچند ارتجاعي<br />

(<br />

مي توانست اتفاق بيفتد.‏ و درست به علت اينكه،‏ آن<br />

نيروي مذهبي رهبري جنبش عمومي مردم را درست گرفته بود،‏ جنبش كارگري در آن مقطع نيز عليرغم حضور و فعاليت<br />

نيروهاي غير مذهبي و پيشرو،‏ نهايتاً‏ به نيروي ذخيره اي در خدمت كسب قدرت سياسي توسط رهبري مذهبي تبديل شد.‏ اين<br />

اتفاق بارها در مورد جنبش هاي كارگري گوناگون در كشورهاي مختلف افتاده است.‏<br />

و تا زماني كه يك نيروي آلترناتيو<br />

انقلابي طبقاتي<br />

)<br />

ويك قطب انقلابي)‏ در دل طبقه كارگر و در بطن كليه جنش هاي اجتماعي شكل نگيرد و تا زماني كه<br />

با استراتژي و نقشه و ابزار لازم براي تدارك و سازماندهي انقلاب در ميدان حضور نداشته باشد،‏ نمي توان از نظر<br />

استراتژيك جهت جنبش كارگري را رقم زد.‏ بدون اين آلترناتيو و قطب انقلابي طبقاتي،‏ جنبش كارگري مي تواند<br />

مقاومت؛ مي تواند بر سر خواسته هايش دست به مبارزات قهرمانانه و تاثير گذار بزند؛ مي تواند با پايداري و پيگيري<br />

خود حتي جامعه را در مقطعي به لرزه در آورد و طبقه حاكم و دولت و شريكان بالا دست خارجي اش را به وحشت<br />

بيندازد؛ مي تواند موقتا واينجا و آنجا حريف را عقب بنشاند و اصلاحات ناپايداري را به او تحميل كند؛ اما نهايتاً‏ نظام<br />

موجود حفظ خواهد شد و در برهمين پاشنه خواهد چرخيد.‏<br />

پس بايد توهمات را به دور بيندازيم و براي ارتقاء و تكامل جنبش طبقه كارگر به مرحله اي نوين تلاش كنيم .<br />

رفرميسم و اكونوميسم ما را از انچام اين وظيفه انقلابي؛ اين رسالت طبقاتي ، باز مي دارد.‏ بايد جنبيد و كاري كرد<br />

كارستان!‏<br />

"<br />

بسيار كارهاست


مي شود انجامشان طلب.‏<br />

ده ها<br />

هزار سال<br />

زماني ست بس دراز<br />

درياب وقت را،‏<br />

درياب لحظه را!"‏<br />

طرح تحول بزرگ اقتصادي دولت چه به سر ما خواهد آورد؟<br />

اين روزها رئيس جمهور اسلامي در هر فرصتي از طرح تحول بزرگ اقتصادي مي گويد.‏ به قول خودشان مي خواهند<br />

يك بسته كامل اقتصادي را در مقابل جامعه باز كنند.‏ اين يك ‏”بسته پيشنهادي“‏ نيست بلكه اجباري است.‏ آش كشك<br />

خاله است.‏ اين بسته قرار است يارانه و گمرك و بانك و بيمه را هماهنگ كند به نحوي كه سودهاي كلان و نرخ رشد<br />

بالاي اقتصادي براي نظام سرمايه داري در ايران و سرمايه گذاران خارجي تامين شود.‏ در واقع,‏ اين ‏”بسته اجباري“‏<br />

فقط دست پخت حكومت اسلامي نيست بلكه در چارچوب همان طرح هاي اقتصادي است كه صندوق بين المللي پول<br />

و بانك جهاني به كشورهاي مختلف ديكته كرده اند و اجراي موثرشان شرط پذيرفته شدن در سازمان تجارت جهاني<br />

است.‏<br />

اگر مي خواهيد نتايج عملي اين بسته را براي توده هاي مردم,‏<br />

براي كارگران و زحمتكشان جامعه ببينيد<br />

كافيست نگاهي به وضعيت فلاكتبار و وخيم شمار زيادي از كشورهاي آفريقا و آسيا و آمريكاي جنوبي بيندازيد.‏ همين<br />

چند روز پيش بود كه رهبر جديد كوبا,‏ رائول كاسترو به مردم آن كشور ‏”مژده“‏ داد:‏ ‏”بايد منتظر رسيدن روزهايي<br />

سخت باشيد.“‏ بله,‏ ظاهرا در كوبا هم آش كشك خاله را بار كرده اند.‏<br />

اما فرق دولت سرمايه دار در ايران اينست كه از در راه بودن سختي ها حرف نمي زند.‏ بر عكس,‏ طرح رياضت كشي<br />

اقتصادي و تشديد فشار بر مردم را با عباراتي چون ‏”رفاه بيشتر براي قشرهاي محروم“‏ و ‏”چشيدن طعم شيرين نعمات<br />

بيشتر از طرف مردم“‏ معرفي مي كند.‏ در اينجا منحصرا به بخش ‏”هدفمند كردن يارانه ها“‏ در اين بسته اجباري مي


پردازيم.‏ اين عبارتي است كه دولت سرمايه دار براي حذف يارانه ها به كار مي برد.‏ اين كار را با حذف يارانه مواد<br />

سوختي شروع كرده اند و طي چندين ماهي كه از اين كار مي گذرد,‏ همه مردم ‏(به ويژه كارگران و قشرهاي پاييني<br />

جامعه)‏ تاثيراتش را به شكل گراني بيشتر و تورم بيسابقه,‏ و فاصله هر چه بيشتر دخل از خرج,‏ با پوست و گوشت خود<br />

احساس كرده اند.‏ اگر يادتان باشد قبل از به اجرا گذاشتن طرح سهميه بندي بنزين و حذف يارانه مواد سوختي,‏<br />

رئيس جمهور اسلامي و اقتصاددانان حكومتي ادعا مي كردند كه اين طرح براي رفع بيعدالتي هاي اقتصادي است.‏ مي<br />

گفتند كه مي خواهند يارانه ناعادلانه اي كه از طريق عرضه بنزين ارزان به پولدارهاي جامعه كه هر يك چند خودرو<br />

دارند داده مي شود را حذف كنند.‏ مي گفتند كه با اين كار مشكل ترافيك و آلودگي هوا در شهرهاي بزرگ تا حد<br />

زيادي بر طرف خواهد شد.‏ مي گفتند كه مبالغ صرفه جويي شده از حذف يارانه و سهميه بندي مواد سوختي را صرف<br />

قشرهاي محروم خواهند كرد.‏<br />

باز هم اگر يادتان باشد,‏<br />

وقتي كه صحبت از گران كردن بنزين<br />

‏(از<br />

100 تومان به<br />

80<br />

تومان)‏ بود همين رئيس جمهور در تلويزيون ظاهر شد و صاف صاف در چشم مردم نگاه كرد و گفت:‏ من با بالا بردن<br />

قيمت بنزين مخالف بودم و نمي خواستم به مردم فشار بيايد!‏ ولي كمي بعد از اجراي طرح سهميه بندي كه با گران<br />

شدن بنزين سهميه اي<br />

)<br />

و البته عرضه سازمان يافته بنزين آزاد!)‏ همراه بود,‏ او بار ديگر به حرف آمد و گفت:‏ همه كه<br />

مي بينيم بنزين عملا ليتري<br />

تومان شده است!!‏<br />

طوري اين حرف را مي زد انگار شخص خودش و طرح هاي<br />

400<br />

اقتصادي حكومت اسلامي هيچ نقشي در اين 4 برابر شدن يكشبه قيمت بنزين نداشته است.‏ انگار كاري است كه<br />

ناخواسته و خودبخودي انجام گرفته<br />

و در موردش كاري هم نمي شود انجام داد.‏<br />

نتيجه فوري اين اقدام عامدانه<br />

اقتصادي,‏ جهش تورم و گراني اوج يابنده و ادامه داري بود كه امروز شاهدش هستيم.‏ نه خيابان ها خلوت شد.‏ نه<br />

مشكل ترافيك و آلودگي هواي شهرهاي بزرگ حل شد.‏ نه عدالت اقتصادي برقرار شد.‏ نه خودروهاي قشر ممتاز و<br />

فوق مرفه سرمايه داران حكومتي و شريك حكومت از حركت افتاد و در گاراژ ماند.‏<br />

حالا كاري كه از بنزين شروع كرده بودند را مي خواهند قدم به قدم ‏(البته هر چه سريعتر)‏ به بخش هاي ديگر هم<br />

سرايت بدهند.‏<br />

البته مطمئن باشيد كه اين كار را در كمال پر رويي و با شعارهاي عوامفريبانه پيش خواهند برد.‏<br />

همانطور كه گفتيم اسمش را گذاشته اند:‏ هدفمند كردن يارانه ها.‏ رئيس جمهور اسلامي مي گويد كه يارانه مورد نياز<br />

صنايع ‏(در واقع آن بخش از درآمدهاي نفتي و ارزش افزوده ناشي از استثمار كارگران و زحمتكشان كه از اين راه به<br />

جيب سرمايه داري دولتي و خصوصي مي رود)‏ به صورت غير مستقيم پرداخت خواهد شد.‏ يعني با ارائه آب و برق و


تلفن و گاز ارزان,‏ تعرفه هاي گمركي پايين براي وارد كردن مواد اوليه و تجهيزات مورد نياز آنها,‏ و احتمالا ارائه نرخ<br />

هاي پايينتر براي گرفتن وام صنعتي و خريد ارز خارجي.‏<br />

اما براي<br />

توده هاي مردم,‏<br />

يارانه را مي خواهند به شكل<br />

مستقيم و ‏”هدفمند“‏ بدهند.‏ ظاهرا جمعيت را به<br />

10<br />

بخش تقسيم كرده اند.‏ سه بخش بالايي كه قشرهاي فوق مرفه و<br />

مرفه جامعه هستند را فعلا كنار مي گذارند,‏ در مورد سه بخش مياني هم دست نگه مي دارند,‏ و از چهار بخش پاييني<br />

كه از همه محرومتر و آسيب پذيرترند شروع مي كنند.‏ البته رئيس جمهور همچنان به مرفه ترين ها هم قول مي دهد<br />

كه در ادامه طرح,‏ از يارانه مستقيم بي نصيب نخواهند ماند!‏ بگذريم از اين كه اين قشر در واقع,‏ اساس سهم يارانه اي<br />

خود را به شكل غير مستقيم در بيزنس هاي ريز و درشتي كه دارد دريافت مي كند.‏ همانطور كه تاكنون انجام شده<br />

است.‏<br />

دولت سرمايه دار روي<br />

‏”هدفمند“‏<br />

كردن يارانه خيلي تاكيد مي كند.‏<br />

رئيس جمهور مي گويد مبلغ يارانه بر حسب<br />

نيازهاي محاسبه شده افراد خانوارها<br />

)<br />

بر اساس اطلاعات پرسشنامه اي)‏ به حسابشان ريخته خواهد شد و اين كار را<br />

از 4 دهك پاييني شروع مي كنند.‏ بگذاريد يك تصوير رويايي از اين طرح ارائه كنيم:‏ دولت مي آيد از مردم مي<br />

پرسد كه در چه زمينه اي يارانه مي خواهيد؟ مردم هم جواب مي دهند:‏ مسكن,‏ آموزش,‏ خوراك,‏ آب و برق و گاز و<br />

تلفن,‏ بهداشت و درمان,‏ تفريح و مسافرت و امثالهم.‏ دولت مي پرسد خانوار شما چند نفره است؟ و مردم مثلا مي<br />

6 يا گويند 5,4<br />

نفره.‏ دولت مي گويد بسيار خوب,‏ سهم شما بر حسب هر نفر از افراد خانوار,‏ ماهيانه مي شود<br />

هزار 100<br />

تومان.‏ شماره حسابتان را بدهيد تا اول هر برج به آن واريز كنيم.‏ مردم هم تشكر مي كنند و مي روند پي كارشان و هر<br />

ماه در حالي كه چند صد هزار تومان به درآمدشان اضافه شده به خوبي و خوشي زندگي مي كنند و دولت را هم دعا<br />

مي كنند.‏ اما ببينيم در واقعيت چه خواهد شد؟ دولت ارقام را جمع آوري خواهد كرد و بر مبناي بنيه مالي و اولويت<br />

هاي بودجه,‏ يعني بعد از كنار گذاشتن هزينه هاي سنگين و در حال افزايش نظامي و امنيتي و تبليغاتي ‏(رسانه هاي<br />

داخلي و متحدان خارجي)‏ و كسر مخارج ريخت و پاش مقامات,‏ رقم حداقلي را به عنوان سهم هر خانوار تعيين خواهد<br />

كرد.‏ اين رقم با توجه به تجربه اي كه از عملكرد مالي<br />

–<br />

اقتصادي حكومت اسلامي در زمينه هاي مشابهي مثل بيمه<br />

داريم,‏ معمولا بسيار كمتر از محاسباتي است كه مردم در مورد دخل و خرج خود مي كنند.‏ سپس با به راه افتادن<br />

طرح,‏ يارانه از روي مايحتاج عمومي و ابزار معيشت مردم برداشته خواهد شد.‏ البته بعيد است كه بتوانند اين كار را<br />

يكمرتبه و سريع انجام دهند.‏ اگر چه دولت واقعا تلاش مي كند به اين اقدام سرعت ببخشد.‏ يعني مردم چشم باز مي


كنند و در بازار,‏ نه فقط با بنزين ليتري 570 تا 700 توماني,‏ بلكه با نان و روغن و برنج و گوشت و ميوه و سبزي و<br />

پوشاك و اتوبوس و تاكسي و....‏ با قيمت هاي چند برابر و سرسام آور روبرو مي شوند.‏ اول ماه به بانك مي روند و مي<br />

بينند آن مبلغ حداقلي كه گفتيم و دولت محاسبه كرده به حسابشان ريخته شده است.‏ احتمالا لبخند رضايت خواهد<br />

زند.‏ ولي در بازار مي بينند كه باز هم كم مي آورند.‏ يعني مجموع درآمدهايشان كه دولت با حساب و كتاب ديگري<br />

محاسبه كرده و قيمت كالاها كه با حساب و كتاب ديگري تعيين شده,‏ كماكان خوانايي ندارند.‏ بنابراين به ناچار مصرف<br />

خود را كاهش مي دهند.‏ يكي از نكاتي كه دولت اسلامي با افتخار به عنوان مزيت طرح ‏”هدفمند كردن يارانه ها“‏ از آن<br />

حرف مي زند,‏ اينست كه پول را مستقيم به مردم مي دهيم تا آن را هر جوري كه خواستند و در هر زمينه اي كه نياز<br />

داشتند مصرف كنند.‏ انگار دارند به مردم ‏”كارت هديه“‏ بانك پارسيان مي دهند!‏ واقعيت اينست كه اگر اجاره خانه<br />

عقب بيفتد,‏ معنايش اينست كه خورد و خوراك بچه ها قطع خواهد شد.‏ چون والدين بايد بين نان سنگ<br />

‏(غير يارانه اي)‏ با پرت شدن اثاثيه به كوچه و بي خانمان شدن يكي را انتخاب كنند.‏<br />

توماني 700<br />

اما مساله به اينجا ختم نمي شود.‏ فرض كنيد مبلغ يارانه مستقيم نقدي براي يك خانوار در سال <strong>1388</strong> ‏(سال آتي),‏<br />

300 ماهيانه<br />

هزار تومان تعيين شود.‏ اما در سه ماه دوم سال <strong>1388</strong>, نرخ تورم جهش كند و قيمت ها يكشبه بالا برود.‏<br />

آيا فكر مي كنيد دولت مي آيد و مبلغ يارانه را هر سه ماه يكبار بر مبناي افزايش تورم,‏ بيشتر مي كند؟ آيا تا اين<br />

اندازه خوش خيال هستيد؟ توده هاي مردم,‏<br />

همان 4 دهك پاييني كه قرار است طرح از آنها شروع شود با يك چنين<br />

تكان اقتصادي,‏ به خاك سياه خواهند نشست و دستشان به هيچ جا بند نخواهد بود.‏ ديگر در بازار حتي جايي هم<br />

نيست كه بتوان نان<br />

100<br />

توماني پيدا كرد كه لااقل فقط آن را خريد و سق زد.‏ يك احتمال ديگر كه با توجه به ماهيت<br />

حكومت اسلامي و تجربه دوران حياتش اصلا احتمال بعيدي نيست,‏ اينست كه دولت گاه به گاه به علت كمبود منابع<br />

مالي و كسري بودجه و امثالهم,‏<br />

مبلغ يارانه ماهيانه را دير به حساب بريزد.‏<br />

يا براي چند ماه اين كار را به تعويق<br />

بيندازد.‏ اين چيزي است كه آخر هر سال در مهلت پرداخت عيدي و مزايا براي قشرهاي مختلف حقوق بگير دولت,‏ و<br />

يا در مورد حقوق ماهانه بازنشستگان اتفاق مي افتد.‏ فقط خودتان مجسم كنيد,‏ جامعه اي كه ديگر در آن كالاي يارانه<br />

اي موجود نيست و قيمت ها شكل نجومي<br />

نيست.‏<br />

)<br />

دلاري)‏ به خود گرفته,‏ و از آن طرف از يارانه مستقيم نقدي هم خبري


فكر نكنيد اين حرفها زيادي بدبينانه است و يا حدس و گمان هايي بعيد است.‏ نشانه ها و نمونه هايي از اين نوع<br />

اقدامات در كشورهاي تحت سلطه اي مانند ايران قبلا انجام شده,‏ يا هم اينك در حال انجام است.‏ نتيجه فوري اجراي<br />

اين طرح ها,‏ معمولا وقوع شورش هاي گرسنگان<br />

)<br />

يا به قولي شورش نان)‏ بوده است.‏ سوال اينست كه آيا كارگران و<br />

زحمتكشان در ايران در برابر اجراي چنين طرح فلاكت زايي مقاومت و مبارزه خواهند كرد يا نه؟ آيا به نيروي عزم و<br />

اراده مبارزاتي خود,‏ دولت سرمايه دار و طرح ريزان نهادهاي جهاني را به عقب نشيني يا به تعويق انداختن اجراي اين<br />

طرح ها وادار خواهند كرد يا نه؟ آيا وقوع شورش هاي نان در ايران محتمل نيست؟ اوضاع به سرعت در چنين جهتي<br />

در حركت است.‏ بايد به اين احتمالات فكر كرد و براي پيشبرد اهداف ضد استثماري و ضد ستمگرانه طبقه كارگر و<br />

تامين خواسته هاي بر حق توده هاي مردم,‏ هر چه متحدتر و متشكل تر تدارك ديد.‏<br />

فردا ازآن طبقه كارگر است<br />

دو پرسشي كه پيرامون مساله سركوب و اعدام مبارزان در رژيم جمهوري اسلامي و راهكارهاي مقابله با آن مطرح است<br />

دوستان عزيز*،‏ مي خواستيم به دو پرسشي كه پيرامون مساله سركوب و اعدام مبارزان در رژيم جمهوري اسلامي و<br />

راهكارهايي براي مقابله با آن مطرح كرده بوديد پاسخ دهيم.‏ بعد از اين كه شما،‏ اين نوشته را روي سايت خود قرار<br />

داديد،‏ ما نيز آن را در وبلاگ خود منعكس خواهيم كرد.‏<br />

از اينجا شروع كنيم كه چرا رژيم اسلامي عليرغم فشار افكار عمومي داخلي و بين المللي،‏ ناگزير به صدور احكام<br />

اعدام براي برخي از مبارزان و مخالفان خود است؟ دوستان سايت گزارشگران،‏ اين پرسش را مشخصاً‏ در مورد مبارزان<br />

كرد مطرح كرده اند،‏ اما از نظر ما صدور حكم اعدام به موقعيت خاص كردستان مربوط نمي شود؛ هر چند كه اين<br />

موقعيت را بايد به طور ويژه مد نظر قرار داد.‏<br />

براي مثال،‏ طي دو سه ساله اخير،‏ ما شاهد صدور حكم اعدام در<br />

خوزستان و بلوچستان هم بوده ايم.‏ علاوه بر اين،‏ از شكل هاي اعدام غير رسمي<br />

) قتل در اسارت كه تحت عنوان<br />

سكته،‏ ايست قلبي،‏ خودكشي و يا ضربات ‏”غير عمدي“‏ بازجو انجام مي گيرد)‏ نبايد غافل بود.‏


اين واقعيتي است كه طي سال هاي اخير دست و بال حكام شرع در صدور حكم اعدام براي مخالفان سياسي جمهوري<br />

اسلامي<br />

واعلام علني يا اجراي آن)‏ بسيار بسته تر از دهه<br />

1360<br />

است.‏ اين موقعيت اساسا ناشي از دو مساله است.‏<br />

)<br />

يكم،‏ عدم مشروعيت سياسي اين رژيم نزد اكثريت جامعه.‏ بخش هاي بزرگي از مردم،‏ حركات جمهوري اسلامي را زير<br />

ذره بين دارند و تك تك جناياتش را نه فقط در حافظه تاريخ<br />

ثبت مي كنند بلكه هم امروز،‏ از راه هاي مختلف به<br />

گوش همگان مي رسانند و افشايش مي كنند.‏ دوم،‏ ضعف و محدوديت نسبي قطب انقلابي در جامعه.‏ يعني تشكل هاي<br />

مبارزي كه با نقشه و استراتژي و برنامه معين در دل توده هاي كارگر و زحمتكش ريشه دوانده باشند و رژيم را با<br />

تهديد فوري و بالفعل مرگ و زندگي روبرو كنند،‏ هنوز شكل نگرفته اند.‏ بنابراين،‏ جمهوري اسلامي از يك سو در<br />

مقابل رشد نارضايتي و خشم مردم آسيب پذيرتر شده و اينطور نيست كه بتواند هرغلطي كه خواست انجام دهد.‏ و از<br />

سوي ديگر،‏ مخالفان خود را نيز در موقعيتي نمي بيند كه مجبور باشد به شيوه دهه<br />

بيندازد.‏<br />

1360<br />

عمل كند و حمام خون راه<br />

اگر به مواردي كه بيدادگاه هاي اسلامي به حكم اعدام روي آورده اند دقت كنيم متوجه مي شويم كه رژيم از يك خطر<br />

جدي و فوري به هراس افتاده است.‏<br />

در مناطقي كه از سوي حكومت مركزي تحت ستم<br />

ملي قرار دارند،‏ و معمولا<br />

مناطق مرزي هستند،‏ وضعيت سياسي مي تواند سريعا دچار تغيير شود.‏ اين احتمال،‏ به ويژه در شرايط امروز منطقه،‏<br />

نزديكتر احساس مي شود.‏ در چنين شرايطي،‏ گروه هاي مخالف اگر از خود پيگيري و پايداري ملموسي نشان دهند به<br />

سرعت مي توانند در ميان مردم جا باز كنند و به يك نيروي اجتماعي تبديل شوند.‏ در چنين شرايطي،‏ هر شخصيت<br />

مبارزي كه به خاطر مخالفت با ستمگري حكومت در ميان بخش هايي از مردم،‏ سرشناس و محبوب شده است به<br />

سرعت مي تواند به يك چهره آلترناتيو تبديل شود كه توده ها به او به چشم يك رهبر نگاه مي كنند.‏ جمهوري<br />

اسلامي در مقابل چنين وضعيتي،‏ مجبور مي شود نقاب آشتي و مسالمت را از چهره بردارد و براي مرعوب كردن توده<br />

هاي ستمديده اين مناطق و جلوگيري از شكل گيري شخصيت هاي محبوب مردمي و نيروهاي آلترناتيو به سركوب<br />

خشن و عريان ‏(منجمله به صدور احكام اعدام براي مبارزان)‏ روي بياورد.‏ اين پس زمينه سياستي است كه جمهوري<br />

اسلامي مشخصا در كردستان به اجراء گذاشته،‏ يا تلاش مي كند به اجراء بگذارد.‏ اين را هم در نظر داشته باشيم كه<br />

كردستان كماكان از نظر سياسي،‏ يك قطب ضد حكومتي در كل ايران محسوب مي شود و ابراز مخالفت و مقاومت به<br />

شكل هاي مختلف و به صورت عمومي در آن جريان دارد.‏ در شرايط از هم گسيختگي اوضاع و متزلزل شدن موقعيت


رژيم،‏ بدون شك كردستان جزء مناطقي است كه سريعاً‏ دستخوش تحولات سياسي خواهد شد و قدرت حكومت<br />

مركزي در آنجا فرو خواهد ريخت.‏<br />

همين جا لازم مي بينيم به يك نكته ديگر هم اشاره كنيم.‏ وضعيتي كه به شكل مختصر به آن پرداختيم مد نظر<br />

نيروهاي امپرياليستي و دولت هاي همسايه جمهوري اسلامي نيز هست.‏ يعني آنها هم به اين پتانسيل ها واقفند و<br />

براي استفاده از اين موقعيت در چارچوب تضاد و كشمكش ارتجاعي و ضد مردمي خود با رژيم ايران تلاش مي كنند.‏<br />

به همين خاطر،‏ ممكنست در موارد معين با ‏”دفاع“‏ اين يا آن نهاد و رسانه امپرياليستي از يك مبارز محكوم به اعدام،‏<br />

يا با ‏”محكوم“‏ كردن اقدامات سركوبگرانه رژيم اسلامي عليه ملل تحت ستم از جانب آنها روبرو شويم.‏ اين جور قاطي<br />

شدن صف ها،‏ نبايد خللي در مبارزه مردم عليه سركوبگري و جنايات رژيم،‏ و درتلاش عمومي براي جلوگيري ازاعدام<br />

مبارزان به وجود بياورد.‏ جمهوري اسلامي هميشه مخالفان خود را عامل و وابسته به ‏”دولت هاي خارجي“‏ معرفي كرده<br />

است.‏ در مقابل،‏ قدرت هاي امپرياليستي به ويژه آمريكا نيز مي كوشند خود را با مبارزه مردم ايران در راه آزادي و<br />

دمكراسي و خلاص شدن از رژيم مستبد مذهبي،‏ هم صف جلوه دهند.‏<br />

در مقابل اين ترفندهاي مرتجعين و<br />

امپرياليستها بايد هوشيارانه عمل كرد و مانع از سوء استفاده هاي سياسي هر دو طرف شد.‏<br />

پرسش اساسي ديگر اينست كه چگونه مي توان مانع از اعدام مبارزان و مخالفان از سوي رژيم جمهوري اسلامي شد؟<br />

تجربه نشان داده كه به اين پرسش نمي توان صرفا با جمله ‏”بايد متحدانه مبارزه كرد“‏ پاسخ گفت!‏ به طور عام،‏ تا<br />

زماني كه يك جنبش اجتماعي ‏(منظور فقط در داخل كشور نيست)‏ عليه يك حكم اعدام مشخص به راه نيفتد،‏ نمي<br />

توان انتظار جلوگيري از چنين جناياتي را داشت.‏ در تاريخ معاصر،‏ نه فقط در ايران،‏ مبارزات توده اي در دفاع از جان<br />

شخصيت هاي مبارز و انقلابي سازمان يافته است.‏ برخي از اين مبارزات به نتيجه رسيده است.‏ گاه نيز شاهد بوده ايم<br />

كه يك رژيم مرتجع از آنجا كه هرگونه كوتاه آمدن در مقابل خواست مردم را باعث تزلزل بيشتر موقعيت خود ديده،‏<br />

در اقدامي ديوانه وار حكم اعدام را به اجراء گذاشته است.‏ بنابراين،‏ هنگام سازمان دادن چنين مبارزه اي بايد مردم را<br />

به حداكثر تهييج كرد و براي كسب پيروزي در اين مبارزه برانگيخت،‏ تا با تمام قوا افشاگري و اعتراض كنند و موضوع<br />

را به موضوع روز تبديل كنند.‏ يعني بايد با اين روحيه وارد مبارزه شويم و جلو برويم كه پيروز اين نبرد هستيم.‏ دست<br />

زدن به ابتكارات مبارزاتي در ميان قشرها و در مناطقي كه معمولا به نيروي مركزي اين مبارزه تبديل شده اند،‏ اهميت<br />

بسيار دارد.‏ در عين حال،‏ بايد در محيط هايي كه امكان گسترده تر و آزادانه تري براي پيشبرد اين نوع مبارزات وجود


دارد،‏ طرح هاي منظم تر و ادامه دارتري را به اجراء گذاشت.‏ در شرايط كنوني،‏ يك خطاي بزرگ اينست كه مبارزه<br />

براي نجات جان مبارزان محكوم به اعدام،‏ به فضاي اينترنتي محدود شود.‏ يعني افشاگري ها و تبادل اطلاعات و ابراز<br />

همبستگي ها صرفا در اين محدوده انجام بگيرد.‏ نبايد فراموش كرد كه خيابان حرف اول را مي زند.‏ ابتكار عمل هاي<br />

مبارزاتي وقتي موثر است كه در دل توده ها انجام بگيرد.‏ اين هم در محيط داخل كشور صادق است و هم در خارج از<br />

كشور.‏ اين فوق العاده مهم است كه در جريان مبارزات گوناگون كارگران،‏ دانشجويان،‏ زنان،‏ معلمان،‏ هنرمندان و...‏ به<br />

مجازات اعدام اعتراض شود و از جان مبارزان محكوم به اعدام دفاع شود.‏ اين فوق العاده مهم است كه در خارج از<br />

كشور،‏ در جريان مبارزات توده اي عليه جنگ و تجاوز امپرياليستي،‏ موضوع احكام اعدام در كشورهايي مانند ايران<br />

به ميان كشيده شود و مبارزان دربند و اهدافشان به توده هاي شركت كننده در آن مبارزه شناسانده شوند.‏<br />

اين<br />

نخستين گام در راه سازماندهي يك جنبش همبستگي بين المللي در دفاع از آنان است.‏<br />

خلاصه كنيم؛ تا وقتي كه دامنه مبارزه را محدود ببينيم و از ابزار محدودي براي پيشبرد آن استفاده كنيم،‏ نمي توانيم<br />

انتظار برپايي يك جنبش اجتماعي بر سر اين موضوع مشخص را داشته باشيم.‏ تا وقتي كه مبارزات مختلف را محدود<br />

به طرح خواسته هاي منحصر به اين قشر و آن طبقه ببينيم و از مطرح كردن موضوعات عمومي مبارزاتي،‏<br />

مانند<br />

*<br />

مخالفت با مجازات اعدام و دفاع از مبارزان محكوم به اعدام،‏ در فرصت هاي گوناگون خودداري كنيم،‏ نمي توانيم<br />

انتظار يك حركت قدرتمند و موثر و پيروزمند را داشته باشيم.‏<br />

مرداد ماه 87<br />

اين مقاله در رابطه با پرسش دوستان درتارنماي گزارشگران نوشته شده است:‏<br />

http://www.gozareshgar.com<br />

كشتار سال 67: يك واقعيت خونين زنده؛ يك مساله مبارزاتي روز<br />

بيست سال از كشتار زندانيان سياسي توسط رژيم جمهوري اسلامي ايران مي گذرد.‏ بيست سال،‏ زمان اندكي<br />

است.‏ حتي گذشت صدها سال هم نمي تواند جنايات بزرگ را از حافظه تاريخ پاك كند.‏ جنايات استعمارگران اروپايي<br />

و سپس امپرياليستها در كشورهاي عقب مانده،‏ جنايات نازيست ها و صهيونيستها،‏ جنايات بنيادگرايان مذهبي،‏<br />

فراموش شدني نيست.‏ شايد عدالت تاريخي،‏ در بسياري موارد صورت واقعيت به خود نگيرد.‏ يعني دوران هاي تاريخي


سپري شود،‏ نسل ها عوض شود و رژيم ها جا به جا شوند بي آن كه آمران و عاملان جنايات در جايگاه متهم بنشينند<br />

و به حكم ستمديدگان مجازات شوند.‏ اما تا وقتي كه جنايتكاران بزرگ هنوز بر مسند قدرتند و به ستم و استثمار و<br />

فريبكاري ادامه مي دهند،‏ فراموش نكردن و نبخشودن جنايات،‏ اهميت ويژه اي پيدا مي كند.‏<br />

يادآوري كشتار سال<br />

1367<br />

و بازگو كردن علل وقوع آن براي نسل هاي بعدي،‏ انگيزه مبارزاتي امروز مردم را محكمتر و عميقتر مي كند.‏<br />

كشتار هزاران زنداني سياسي كه سال ها از اسارت و محكوميتشان مي گذشت به دستور مستقيم سران رژيم<br />

اسلامي انجام شد.‏ اين زندانيان در محاكمه هاي<br />

شان،‏ محكوم به مرگ شدند.‏<br />

2 – 3<br />

كشتار 1367<br />

دقيقه اي،‏ به جرم پايداري بر نظرات ايدئولوژيك و سياسي<br />

به نمونه و نمادي از ماهيت ارتجاعي،‏ ضد مردمي و اصلاح ناپذير جمهوري<br />

اسلامي تبديل شد.‏ همه مقامات،‏ همه رهبران جناح هاي آن زمان و دوره هاي بعد رژيم،‏ در آن جنايت شريك بودند.‏<br />

‏”اصولگرايان“‏ و“اصلاح طلبان“‏ امروز،‏ در سال 67 يا خود بازجو و حاكم شرع و جلاد بودند؛ يا توجيه گر مطبوعاتي و<br />

منبري و رسانه اي آن كشتار.‏<br />

كشتار 67<br />

در يك دوره چرخش و گذار تاريخي انجام گرفت.‏ جنگ ارتجاعي ايران و عراق در شرايطي پايان<br />

مي يافت كه ضعف و از هم گسيختگي به صفوف رژيم راه يافته بود و بسياري از حاميان و پايه هاي جمهوري اسلامي از<br />

آن روي برگردانده بودند.‏ معمولا در همين دوره هاي چرخش و گذار است كه خطر بي ثباتي،‏ رژيم ها را تهديد مي كند<br />

و آنها را به چاره جويي بر مي انگيزد.‏ كشتار زندانيان سياسي در سال 67 بخشي از تدابير رژيم اسلامي براي فرار از<br />

بي ثباتي بود.‏ جمهوري اسلامي نمي خواست كه هزاران مبارز زنداني در پايان دوران طولاني محكوميشان به جامعه<br />

برگردند و باعث درد سر شوند.‏ جمهوري اسلامي نمي خواست در فرداي يك جنگ خانمانسوز و بيهوده،‏ و نوشيدن<br />

جام زهر شكست،‏ در انظار عمومي ضعيف جلوه كند.‏ اما در اين ميان،‏ آنچه مشوق و ياور رژيم اسلامي در انجام اين<br />

جنايت بزرگ شد،‏ سكوت معني دار قدرت هاي امپرياليستي و رسانه هاي بين المللي در اين مورد بود.‏ آمريكا و اروپا<br />

كه خاتمه جنگ و موضع ضعيف جمهوري اسلامي در آن مقطع را فرصت بسيار مناسبي براي دست يافتن به امتيازات<br />

و قراردادهاي پر سود با ايران مي ديدند،‏ آن روزها نه از ‏”حقوق بشر“‏ حرفي مي زدند و نه از ‏”دمكراسي“‏ و ‏”مبارزه با<br />

تروريسم“.‏ اين يك بده بستان آگاهانه ميان جمهوري اسلامي و شريكان و حاميان بزرگ بين المللي اش بود.‏<br />

جمهوري اسلامي از زمان برملا شدن اين جنايت در همان سال،‏ همه تلاش خود را به كار برد تا داد خواهان و<br />

در درجه اول،‏ بازماندگان آن جانباختگان و بقيه خانواده هاي زندانيان سياسي را از افشاي كشتار باز دارد.‏ آنان را


تهديد به زندان و شكنجه و قتل كرد.‏ اما در اين كار موفق نشد.‏ اعتراض به كشتار 67 و تلاش براي مشخص كردن<br />

گورهاي پنهان و جلوگيري از تخريب مزار جانباختگان،‏ به يك موضوع دائمي مبارزه سياسي تبديل شد.‏ رژيم هر<br />

كاري كه مي توانست كرد كه ابعاد اين جنايت پوشيده بماند اما شكست خورد؛ هر كاري كه مي توانست كرد تا دهان<br />

مردم را ببندد اما شكست خورد؛ هر كاري كه مي توانست كرد تا تاريخ اين ماجرا را فراموش كند اما شكست خورد.‏ و<br />

در سال هاي بعد كه شكاف هاي دروني جمهوري اسلامي گشوده تر شد و جناح ها به جان هم افتادند و گروهي ادعاي<br />

اصلاح طلبي كردند،‏ برخي از روشنفكران حكومتي به مردم گفتند كه بهتر است آن جنايت را فراموش نكنند،‏ اما<br />

جنايتكاران را ببخشند!‏ اما از نيروهاي انقلابي و مبارزان نسل گذشته و امروز پاسخ شنيدند كه:‏ فراموش نمي كنيم و<br />

نمي بخشيم.‏<br />

بيست سال از كشتار زندانيان سياسي در سال<br />

1367<br />

تشديد سركوب روي آورده،‏ وعده ‏”بازگشت به ارزش هاي دهه<br />

مي گذرد.‏ اين در حالي است كه حكومت اسلامي به<br />

“1360<br />

‏(يعني همان سطح از سركوب و خفقان)‏ را مي<br />

دهد.‏ باز هم نشانه هاي ضعف و شكاف،‏ باز هم نشانه هاي دوران گذار و بي ثباتي،‏ پيدا شده است.‏ اما اين بار دست و<br />

بال جمهوري اسلامي در سركوب و كشتار،‏ عليرغم خواسته ها و تصوراتش،‏ بسيار بسته تر از سال 67 است.‏ با وجود<br />

اين،‏ رژيم آشكارا حمايت و سكوت اربابان امپرياليستش را در برابر جناياتي كه در آستين دارد،‏ گدايي مي كند.‏ تنها<br />

راه مقابله با اين جنايات،‏ پايداري در راه،‏ كوتاه نيامدن از خواسته ها و اهداف اساسي مردم،‏ افشاي همه جانبه حيات<br />

سراسر ستمگري و استثمار رژيم،‏ اتكاء به نيروي انقلابي توده ها،‏ و دل نبستن به وعده ها و شعارهاي سرمايه داري<br />

بين المللي است.‏ براي انقلاب كردن،‏ براي كسب رهايي،‏ براي پيروز شدن،‏ نه فراموش مي كنيم نه مي بخشيم.‏<br />

فردا از آن طبقه ي كارگر است<br />

طبقه كارگر و نظرها و گرايش هاي طبقاتي ديگر<br />

چرا كارگران بايد نظرها و گرايش هاي طبقاتي مختلف را بشناسند و از هم تشخيص دهند؟ پيش از هر چيز بايد<br />

بگوييم كه اين نظرها و گرايش ها در همه ي جامعه نفوذ مي كنند و در هم تداخل دارند.‏ يعني در عرصه انديشه و<br />

تفكر ايدئولوژيك و سياسي،‏ مرزها و ديوارهاي محكم و غير قابل نفوذ بين طبقات مختلف اجتماعي كشيده نشده<br />

است.‏ طبقه كارگر در معرض ايدئولوژي ها و سياست هايي قرار دارد كه منافع و اهداف ساير طبقات را منعكس مي


كنند.‏ چه بسا در مقاطع و مراحلي،‏ بخش هاي بزرگي از كارگران آن ايدئولوژي ها و سياست ها را متعلق به خود بدانند<br />

و از آن پيروي كنند.‏ اين به ويژه در مورد جهانبيني و سياست هاي طبقات حاكم مطرح است كه براي دوره هاي<br />

طولاني،‏ ايده هاي مسلط بر جامعه اند.‏ مثلا در جامعه اي نظير ايران،‏ عقايد و باورهاي سنتي و مذهبي طي قرن ها<br />

توسط نهادهاي مذهبي و حكومت ها ترويج شده است.‏ رسانه هاي مدرن نيز ابزاري در دست طبقات حاكم براي جا<br />

انداختن و طبيعي و عمومي جلوه دادن اين عقايد است.‏ بنابراين طبقه كارگر بايد مرتبا به دنبال اين باشد كه كدام<br />

ديدگاه،‏ سياست،‏ شعار بيانگر حقيقت علمي،‏ و بازتاب منافع انقلابي طبقه هست و كدام نيست.‏<br />

كارگراني كه به دنبال آگاهي سياسي و طبقاتي مي گردند و به همين خاطر،‏ توجه بيشتري به اطلاعيه ها و مصاحبه ها<br />

و مقالات سياسي دارند مرتبا توسط عقايد سياسي و ايدئولوژيك مختلف بمباران مي شوند.‏ بخشي از اينها به طبقات<br />

حاكمه و نمايندگان سياسي آشكار و پنهان آنها مربوط است،‏ و بخشي ديگر به نمايندگان طبقاتي كه در حاكميت قرار<br />

ندارند و به درجه و شكلي از ستم هاي موجود و سيستم حاكم رنج مي برند.‏ اولين نكته اي كه نبايد از آن غافل شد،‏<br />

اهميت اين برخورد آراء و عقايد در افزايش آگاهي طبقه ماست.‏<br />

خصوصا افشاگري از جوانب گوناگون سياسي،‏<br />

ايدئولوژيك،‏ اقتصادي دستگاه حاكم<br />

‏(و دولت هاي رنگارنگي كه نظام جهاني سرمايه داري را تشكيل مي دهند)‏<br />

اهميتي ويژه دارد.‏ اين افشاگري مي تواند از سوي نيروهاي طبقات مختلف انجام بگيرد.‏ مثلا در شرايط امروز دنيا،‏ كم<br />

نيستند روشنفكراني كه افق ديدشان بورژوايي است؛ به سوسياليسم و كمونيسم اعتقادي ندارند يا تفسيري كه از آن<br />

ارائه مي كنند فرقي با همين جوامع سرمايه داري پيشرفته با كمي حك و اصلاح ندارد.‏ اما همين ها مقالات افشاگرانه<br />

اي در مورد سيستم و سياست دولت ها مي نويسند كه جوانبي از واقعيت را خيلي زنده و موثر در مقابل ما قرار مي<br />

دهد و آگاهي سياسي ما را عميقتر مي كند.‏ در همين جنبش ضد رژيمي خودمان،‏ با چنين مقالات ارزشمندي از سوي<br />

افراد گوناگون با گرايش ها و طرز تفكرهاي متضاد روبرو مي شويم.‏ مهم است كه در دل همه اين مقالات و ابراز نظرها<br />

به جستجوي حقايق باشيم؛ حقايقي كه سلاح ما را در تجزيه و تحليل علمي از نظام<br />

حاكم و روشنتر كردن راه<br />

دگرگوني واقعي اين نظام تيزتر مي كند.‏<br />

طبقه كارگر بايد نگاهي نقادانه و علمي نسبت به همه چيز،‏ منجمله نظرات و آرايي كه از درون صفوف خودش ارائه مي<br />

شود داشته باشد.‏ آيا طبقه كارگر با ‏”عايق بندي“‏ ذهن خود در برابر ساير نظرها و گرايش ها،‏ اصولا مي تواند به دنيا


نقادانه و علمي نگاه كند؟ آيا جزم گرايي و فرقه گرايي در رفتار با ساير نظرها و گرايش ها،‏ طبقه كارگر را از ديدن<br />

محدوديت ها و نارسايي ها و اشتباهات و انحرافاتي كه ناگزير گريبانگير خودش هم خواهد شد عاجز نخواهد كرد؟ كم<br />

نيستند كساني كه خود را نماينده طبقه كارگر و مسلح به جهانبيني علمي ماترياليستي ديالكتيكي مي دانند اما دل به<br />

مطالعه و بررسي آثار ‏”غير خودي“‏ نمي دهند.‏ يا حداكثر فقط زماني به نظرات بقيه توجه مي كنند كه در آنها به نظرات<br />

شخص خود يا گروه و حزبشان برخورد منفي يا مثبتي شده باشد.‏ در هر دو حالت نيز،‏ معمولا رفتارشان همه جانبه<br />

نيست و از يافتن حقايق گوناگون و گاه نهفته در اين ابراز نظرات دور مي افتند.‏ به محض ديدن انتقاد و ايراد گيري از<br />

خودشان،‏ روي همه چيز خط منفي مي كشند و چشم ديدن نكات مثبتي و حقايقي هم كه مي تواند در پشت اين<br />

انتقادات باشد را ندارند.‏<br />

ما در اين وبلاگ،‏ در بخش مقالات انتخابي كه برايمان فرستاده مي شود و نيز در انتخاب اخبار،‏ تلاش مي كنيم<br />

كارگران مبارز و فعالان جنبش كارگري را با جوانب افشاگرانه مختلف از نظام ستم و استثمار سرمايه داري در ايران و<br />

دنيا،‏ با حقايق پنهان و آشكاري كه در مقالات نيروهاي مختلف طبقاتي تنيده شده است،‏ و با نحوه نگرش و تحليل<br />

هاي طبقاتي گوناگون آشنا كنيم.‏ زماني كه درون گروهبندي هاي سياسي ‏(به ويژه آنان كه خود را منتسب به طبقه<br />

كارگر مي دانند)‏ جدل ها و جدايي ها رخ مي دهد،‏ و صحنه براي مدتي از مشاجره بر سر اين گونه موضوعات پر مي<br />

شود،‏ ما تلاش مي كنيم بدون دامن زدن به جنجال ها و حاشيه ها و كنار گذاشتن مسائل فرعي يا مصنوعي،‏ آثاري را<br />

منعكس كنيم كه به روشن شدن جوانب و دلايل مهم و اصلي اين مشاجرات كمك كند.‏ به هر حال،‏ انتخاب هاي ما به<br />

ناگزير بر پايه نگرش،‏ گرايش و اولويت هاي خودمان صورت مي گيرد و ‏”بيطرفانه“‏ نيست.‏ ما عليرغم حفظ نگاه انتقادي<br />

خود،‏ صحيح نمي دانيم كه در مورد تك تك اين جدل ها به اظهار نظر مستقيم بپردازيم.‏ هر چند اگر مواردي پيش<br />

بيايد كه به گرهي جدي براي جنبش كارگري و جنبش سياسي عمومي تبديل شود،‏ مسلما به ابراز نظر مشخص<br />

خواهيم پرداخت.‏<br />

جمعي از فعالين كارگري<br />

مرداد ماه 87


چه كسي مسئول سوانح كاري است؟<br />

طبق آخرين آمار,‏ در ايران هر سال حدود 25 هزار كارگر در نتيجه سوانح كاري،‏ كشته يا زخمي و معلول مي شوند.‏<br />

اين يعني حدود<br />

75<br />

كارگر در روز.‏ اين يعني به هم خوردن وضع زندگي<br />

75<br />

خانوار كارگري در هر روز.‏ بخش عمده<br />

سوانح كاري در صنايع،‏ به ويژه صنعت ساخت و ساز اتفاق مي افتد.‏ روزي نيست كه به چشم خود بروز سانحه اي را به<br />

هنگام گود برداري،‏ حفر چاه،‏ ترميم فاضلاب،‏ خاك برداري،‏ كار روي داربست و جرثقيل،‏ قير ريزي معابر و امثالهم<br />

نبينيم يا خبرش را نشنويم.‏ غير از بخش ساخت و ساز،‏ معدن نيز مرتبا قربانيان زيادي از كارگران مي گيرد.‏ باز هم<br />

آمار نشان مي دهد كه وقوع سوانح كاري،‏ سيري صعودي دارد.‏ 6 سال پيش،‏ تعداد كارگراني كه گرفتار سوانح كاري<br />

شده بودند حدود<br />

16<br />

هزار نفر بود و حالا بالاي<br />

25<br />

هزار نفر.‏ ماجراي ريزش ساختمان در سعادت آباد،‏ شايد به خاطر<br />

اين كه به بهانه اي براي رقابت ها و دعواهاي دروني حكومت تبديل شد،‏ بازتابي عمومي پيدا كرد.‏ اما از اين نوع وقايع<br />

به شكل روزمره در گوشه و كنار كشور اتفاق مي افتد و آب از آب تكان نمي خورد.‏ بسياري از سوانح كاري كه در<br />

مناطق دور افتاده و محيط هاي كاري دور از چشم اتفاق مي افتد حتي به شكل عدد به آمار هم راه نمي يابد.‏ به علاوه،‏<br />

تلفات و لطماتي كه حين كار بر طبقه كارگر وارد مي آيد به سوانح كاري محدود نمي شود.‏ مشاغل پر خطر و محيط<br />

هاي آلوده،‏ نوعي مرگ تدريجي و فرسايشي را به همراه دارد.‏<br />

كاهش<br />

طول عمر كارگران در اين مشاغل،‏ در هيچ<br />

ارزيابي رسمي و در هيچ ستون آمار دولتي جاي نمي گيرد و به عنوان تلفات و لطمات محاسبه نمي شود.‏ از نظر نظام<br />

سرمايه داري،‏ 10 سال بيشتر يا كمتر از عمر يك فرد كارگر،‏ اهميتي ندارد.‏ براي سرمايه داري بيرحم و خونسرد مهم<br />

اينست كه هميشه نيروي كار آماده و ارزان براي استثمار شدن در بازار كار وجود داشته باشد.‏<br />

يك مشكل ارائه آمار اينست كه انسان ها را به چند رقم خلاصه مي كند.‏<br />

25000<br />

در سال و<br />

75<br />

در روز،‏ هرگز نمي<br />

تواند فاجعه اي انساني كه هر لحظه در حال وقوع است را به روشني بازتاب دهد و بار سنگين اش را به ذهن<br />

خوانندگان آمار منتقل كند.‏ معني اين فجايع را اعضاي خانواده و ياران كارگران قرباني در محيط كار،‏ عميقتر درك مي<br />

كنند.‏ آنان هستند كه نتايج خرد كننده عاطفي و مادي هر سانحه را بر امروز و فرداي خويش احساس مي كنند.‏ آنان<br />

هستند كه از كابوس تهديد دائمي حين كار،‏ بيشتر آزار مي بينند.‏ مشكل ديگري كه در آمار وجود دارد،‏ ناگفته ماندن


علل بروز اين سوانح است.‏ انگار همين است كه هست:‏ امسال اين تعداد،‏ سال آينده تعدادي ديگر.‏ در آمار،‏ نامي از<br />

نظام و شيوه و مناسباتي كه كار تحت آن انجام مي گيرد،‏ برده نمي شود.‏ در آمار،‏ پاي هيچ طبقه و قشري كه وقوع اين<br />

سوانح كاري را اجتناب ناپذير مي كند به ميان نمي آيد.‏ انگار سانحه و كار،‏ لازم و ملزوم يكديگرند.‏ انگار كارگري كه<br />

مورد لطف قرار گرفته،‏ بر سرش منت گذاشته،‏ به او كاري داده اند بايد ‏«پاي لرزش هم بنشيند»‏ و سوانح كاري را به<br />

جان بخرد.‏<br />

واقعيت چيست؟ سوانح كاري از كجا ناشي مي شود؟ علت اساسي وقوع اين سوانح كاري بيشمار و دائمي،‏ هدف و<br />

شيوه اي است كه نظام سرمايه داري و باندهاي سرمايه دار ‏(دولتي يا خصوصي)،‏ در روند كار و توليد دنبال مي كنند.‏<br />

آنها به دنبال كسب سودهاي بيشتر و سريعتر هستند.‏ آنها مي خواهند تا آنجا كه امكان دارد هزينه هاي توليد را<br />

كاهش دهند كه اين شامل پرداخت دستمزد و ساير هزينه هاي نگهداري كارگران هم هست.‏<br />

هر چه شدت كار و<br />

سرعت كار كارگران در يك روز كار بيشتر باشد،‏ محصول بيشتر و سريعتر توليد خواهد شد؛ يا انجام پروژه ها كمتر<br />

طول خواهد كشيد؛ و نتيجتاً‏ هزينه هاي كارفرما هم كمتر خواهد شد.‏ حتي در پروژه هاي ساختماني و راهسازي كه به<br />

دست مقاطعه كار سپرده شده است و قاعدتاً‏ كار را هر چه بيشتر كش بدهند،‏ سود بيشتري به جيب مي زنند هم از<br />

شدت و خطرات كار كاسته نمي شود.‏ چون در اينجا نيز بخش بزرگ سود را مقاطعه كار از قيمت سازي مواد اوليه و<br />

مصالح به دست مي آورد تا از تقلب در پرداخت چند ماه دستمزد كارگران.‏ در اينجا اگر كار را كش مي دهند براي<br />

اينست كه مصالح و مواد اوليه اي كه قبلاً‏ خريداري و انبار شده را فردا به قيمت تورمي روز ‏(يعني چهار لا پهنا)‏<br />

حساب كنند.‏ طول دادن كار،‏ چيزي از پر مخاطره بودن آن براي كارگران موقت،‏ بي حقوق و اكثرا مهاجري كه از<br />

امكانات و استانداردهاي ايمني بي اطلاعند،‏ كم نمي كند.‏<br />

اكثريت كارگران قرباني سانحه را جوانان در فاصله سني 25<br />

30 تا<br />

تشكيل مي دهند و اين اتفاقي نيست.‏ اينها همان جواناني هستند كه انرژِي و قدرت كار سريعتر و شديدتر را<br />

دارند و در عين حال،‏ انگيزه و نياز به كسب دستمزد بيشتر در شرايط<br />

تشكيل خانواده،‏ آنان را به سوي مشاغل پر<br />

مخاطره مي كشاند.‏<br />

در مورد سوانح در پروژه هاي پيمانكاري و كارگاه هاي كوچك زير استاندارد هيچ حرفي نمي توان زد؛<br />

زيرا عدم<br />

رعايت اصول ايمني جزء مشخصات و<br />

‏«استاندارد»هاي آنهاست.‏ اما در مراكز توليدي بزرگتر و در مشاغل ثابت و


قانونمند هم سوانح كاري بسياري رخ مي دهد.‏ به اين دليل ساده كه حفظ شرايط مناسب براي ايمني كارگران و انجام<br />

نظارت و مراقبت منظم براي تضمين سلامتي و بهداشت در محيط كار،‏ هزينه بر است.‏ اين هم جزء هزينه هايي است<br />

كه سرمايه داران به هر شكل ممكن از آن مي زنند و محدودش مي كنند.‏ بدون شك نتيجه اين ‏«صرفه جويي»،‏ بالا<br />

رفتن ريسك وقوع سوانح است.‏<br />

در نظام استثمار سرمايه داري،‏ كارگري شايسته پاداش و امتياز است كه سريعتر و شديدتر از بقيه كار كند.‏ از نظر<br />

سرمايه داران،‏ كارگر خوب كسي است كه مثل ماشين كار مي كند.‏ و مثل ماشين كار كردن يعني بي فكر كار كردن.‏ آيا<br />

كارگر مي تواند بي فكر كار كند؟ نه!‏ با اين همه مشغله و گرفتاري و گره هاي ريز و درشتي كه در زندگي كارگر و<br />

خانوار كارگري وجود<br />

دارد،‏ با اين همه تبعيض و تحقير و بي عدالتي روزمره،‏ با شنيدن وعده پاداش در روزهاي<br />

تنگدستي،‏ و بالاخره با رقابتي كه كارفرما در ميان كارگران دامن مي زند،‏ مگر مي شود بي فكر بود؟!‏ پس ديگر جايي<br />

براي دقت و احتياط و تامل باقي نمي ماند.‏<br />

اما همين حقايق ساده در مورد سوانح كاري را نظام سرمايه داري حاكم بر ايران و دستگاه مغز شويي اش،‏ فريبكارانه<br />

مخدوش مي كنند.‏ كافيست نگاهي به تبليغات تلويزيوني وزارت كار جمهوري اسلامي بيندازيد.‏ اشاره به اين نكته هم<br />

مهم است كه دستگاه تبليغاتي جمهوري اسلامي معمولا در زمينه هايي به ساختن كارتون هاي كوتاه ‏(يا نقاشي هاي<br />

متحرك)‏ اقدام مي كند كه يك مساله مهم اجتماعي و فراگير مطرح باشد و حكومت واقعا نياز به ‏”پيچاندن“‏ اذهان<br />

عمومي را احساس كند.‏ مثلا به هنگام شروع ‏«طرح امنيت اجتماعي»‏ كارتون هاي ضد ‏«اوباش»‏ و ‏«عليه سي دي<br />

فروش ها»‏ را ديديم.‏ يا در مورد معضل ترافيك و علل آن.‏ حالا هم در كارتون هاي مربوط به سوانح كاري،‏ كارگران<br />

خودسر،‏ ديوانه،‏ شرور و بي خيالي را به ما نشان مي دهند كه هنگام كار مرتباً‏ خود و بقيه كارگران را به خطر مي<br />

اندازند و چوبش را هم مي خورند.‏ در اين كارتون ها،‏ معمولا سركارگر و مهندس و كارفرمايي وجود دارد كه براي<br />

كارگران دل مي سوزاند،‏ به كارگران متخلف و بي احتياط تذكر مي دهد يا آنان را تنبيه مي كند.‏ در اين كارتون ها،‏<br />

نماينده وزارت كار حضور دارد كه به عنوان عامل سوم ‏(جدا از كارگر و كارفرما)،‏ شعار ‏«اول ايمني،‏ بعد كار»‏ را تبليغ<br />

مي كند.‏ تقريبا در هيچيك از اين كارتون ها،‏ گناهي به گردن كارفرما و سرمايه دار نيست.‏ تنها در يك مورد،‏ فردي<br />

بساز بفروش به عنوان مقصر معرفي مي شود!‏ بايد هم چنين باشد.‏ اين كارتون ها به سفارش وزارت كار جمهوري


اسلامي توليد شده اند:‏ يعني در واقع،‏ وزارت ويژه سرمايه داري دولتي و خصوصي در جمهوري اسلامي.‏ اگر قرار باشد<br />

كه در اين كارتون ها،‏ مثلا فلان مسئول ‏«ايران خودرو»‏ يا فلان كارفرما در شهرداري،‏ مقصر معرفي شود كه تيشه به<br />

ريشه خودشان زده اند.‏ بنابراين به جاي ارائه تصويرهاي واقعي از كارفرمايان و سركارگراني كه بر سر كارگران<br />

فرياد مي كشند و به آنان فرمان مي دهند كه سريعتر و شديدتر كار كنيد،‏ كاريكاتوري از يك كارگر ساختماني خل<br />

وضع را نشان مي دهند كه عشق ‏«مرد عنكبوتي»‏ دارد و روي داربست پشتك و وارو مي زند.‏ يا به جاي نشان دادن<br />

عواملي كه باعث بروز فجايعي مانند ريزش ساختمان در سعادت آباد و مرگ چندين كارگر جوان شد،‏ كارگر قلدر و بي<br />

عقلي را نشان مي دهند كه براي لجبازي با مهندس ناظر،‏ ديوار باربر را با پتك فرو مي ريزد و باعث ريزش كل<br />

ساختمان و مدفون شدن كارگران مي شود.‏ هدف از ساختن اين كارتون ها اينست كه عامه مردم،‏ نظام حاكم را به<br />

عنوان مقصر واقعي وعلت العلل اين فجايع تشخيص ندهند.‏ دولت سرمايه دار با اين تبليغات مزورانه،‏ هم آتش نفرت و<br />

نارضايتي مردم نسبت به استثمارگران و شيوه هاي حيواني به جيب زدن سود توسط آنها را فرو مي نشاند،‏ و هم حس<br />

اتحاد و همبستگي نسبت به قربانيان اين نظام ‏(يعني طبقه كارگري كه مرتباً‏ توسط سوانح كاري و مخاطرات دائمي<br />

تهديد مي شود)‏ را تضعيف مي كند.‏ اين همان هدفي است كه نظام سرمايه داري حاكم بر ايران در دوران رژيم شاه هم<br />

دنبال مي كرد.‏ در آن دوره كه تبليغات تلويزيوني هنوز به اندازه امروز فراگير نبود،‏ راديو ايران درست همزمان با<br />

ساعت تنفس ناهار در كارخانه ها،‏ نمايش هاي كوتاهي پخش مي كرد كه عيناً‏ محتواي همين كارتون ها را داشت.‏<br />

عنوان اين نمايش ها چنين بود:‏ ‏«چرا هر بلايي هست بايد سر من كارگر بياد؟»‏ و در پايان هم چنين نتيجه گيري مي<br />

شد:‏ ‏«همه بلاها سر من كارگر بي احتياط مياد!»‏<br />

يكي از چيزهايي كه مردم بايد بدانند اينست كه سازندگان اين كارتون ها هيچ شناختي از سانحه كاري ندارند؛ و به<br />

طور كلي با زندگي كارگري و مصائب و مسائل كارگري بيگانه اند.‏ بنابراين هر چقدر هم كه خود را هنرمند بدانند و از<br />

خود ذوق هنري نشان دهند،‏ در نهايت مزدوراني بيش نيستند كه براي كسب درآمد،‏ دروغ تحويل جامعه مي دهند.‏<br />

اينان يك قشر نازك از متخصصان دست پرورده سازمان صدا و سيما هستند كه با بستن قراردادهاي چند ده ميليوني<br />

و در رفاه و امنيت كامل زير سايه دولت سرمايه داري كار مي كنند.‏ شايد رايج ترين سانحه كاري براي اين مزدوران،‏<br />

واژگون شدن<br />

فنجان از روي ميز كامپيوتر و ريختن شير قهوه داغ به روي شلوار تميزشان باشد.‏ اينان از سقوط،‏


خفگي،‏ سوختگي،‏ قطع عضو و قطع نخاع هيچ تصوري ندارند.‏ سفارش دهندگان اين كارتون ها نيز معمولا سانحه<br />

كاري را به شكل آمار و ارقام مي شناسند.‏ شايد مهمترين سانحه كاري كه مي تواند براي خود اينها اتفاق بيفتد،‏ زماني<br />

است كه توده هاي كارگر در محيط كار و در برابر نهادهاي دولتي سر به اعتراض و شورش بر مي دارند و احيانا ايشان<br />

را گوشمالي مي دهند.‏ اينها همه مي تواند موضوع نمايش ها و ديگر آثار هنري باشد كه طبقه كارگر در آينده در<br />

افشاي نظام ستم و استثمار سرمايه داري خواهد ساخت.‏<br />

خلاصه اينكه،‏ كاهش سوانح كاري و تبديل آن به چيزي كه واقعا بتوان بر آن نام ‏«سانحه»‏ نهاد،‏ در گرو دگرگوني<br />

اهداف و روش هاي حاكم بر روند كار است.‏ و اين هيچ معنايي ندارد مگر نابودي نظام سرمايه داري با همه نهادها و<br />

قوانين و افكار و ديدگاهي كه آن را نمايندگي مي كند.‏<br />

فردا ازآن طبقه ي كارگر است<br />

جمعي از فعالين كارگري<br />

(jafk)<br />

شهريور 87<br />

تاثير جهاني سازي و نئوليبراليسم اقتصادي بر كار و زندگي زنان<br />

متني كه مي خوانيد با استفاده از نكات مقاله اي تهيه شده كه منبع آن مطالعات ميداني بوده است.‏ موضوع اين مطالعات ميداني،‏<br />

تغيير و تحولاتي است كه در نتيجه گسترش ‏”جهاني سازي“‏ و تهاجم سرمايه داري در شرايط زنان كارگر صورت گرفته است.‏ بايد<br />

توجه داشته باشيم كه اين مطالعات در آن گروه از كشورهاي تحت سلطه سرمايه داري امپرياليستي انجام شده كه سال هاست<br />

اشكال سازماندهي و فعاليت سنديكايي كارگري را تجربه مي كنند.‏ نتيجه گيري هاي پاياني مقاله،‏ بر اين پايه قرار دارد.‏


در دو دهه گذشته،‏ نئوليبراليسم سرمايه داري به گرايش مسلط اقتصادي و سياسي در اغلب حكومت هاي كشورهاي<br />

تحت سلطه امپرياليسم تبديل شده است؛ چه آنها كه آشكارا خود را راست معرفي مي كنند و چه حكومت هايي كه<br />

نقاب ‏”چپ“‏ به چهره زده اند.‏ اين گرايش،‏ معنايي جز تهاجم لجام گسيخته به سطح معيشت طبقه كارگر با هدف<br />

تشديد استثمار و بالا بردن سودهاي سرمايه داري ندارد.‏ نگاهي عميقتر به وضع موجود نشان مي دهد كه عملكرد<br />

نئوليبراليسم كاملا تحت تاثير تقسيم بندي جنسيتي طبقه كارگر و كل جامعه قرار دارد.‏<br />

در دو دهه اخير كه كاهش نرخ سودها و پر رنگ شدن روند ركود در اقتصاد جهاني را شاهديم،‏ نظام سرمايه داري<br />

سياست ‏”منعطف“‏ كردن بازار كار را به اجراء گذاشته است.‏ اين سياست،‏ قبل از همه گريبان زنان كارگر را گرفت و<br />

سپس همه كارگران را در بر گرفت.‏ از حدود 20 سال پيش،‏ به طور كلي مشاغل بيشتر صورت پيماني و موقتي به خود<br />

گرفت و در واقع ما شاهد گسترش مشاغل بدون قرارداد،‏ و خارج از قوانين و مقررات كار،‏ بوديم.‏ از آنجا كه زنان كارگر<br />

آماج اصلي اين امر بودند،‏ جنبش كارگري با جهت گيري مردانه و مردسالارانه اش،‏ اهميت چنداني به مساله نداد.‏<br />

سپس برنامه تعديل ساختاري كه ‏”صندوق بين المللي پول“‏ ديكته كرده بود به شكل گسترده به اجراء درآمد و بازار<br />

كار را به شدت تكان داد.‏<br />

بازخريدهاي گسترده آغاز شد.‏ سياست بازخريد را اول از همه،‏ از زنان كارگر آغاز كردند و شرايط كاري زنان نيز<br />

بسيار ناجور شد.‏ در آن بخش هاي توليدي و خدماتي كه بيشتر از نيروي كار زنان استفاده مي شد،‏ شيوه هاي مقاطعه<br />

كاري و استخدام پيماني رواج يافت.‏ مشاغلي نظير ماشين نويسي و دستياري در دفاتر را عامدانه بي اهميت و دست و<br />

پا گير معرفي كردند تا سياست بازخريد و اخراج زنان را موجه جلوه دهند.‏ اما اين بازخريدها و اخراج ها به معني<br />

حذف كامل نيروي زنان از اين مشاغل نبود.‏ بلكه سياستي آگاهانه بود تا نيروهاي جديد و جواني را از ميان زنان بر<br />

اساس قراردادهاي جديد،‏ با دستمزد پايينتر،‏ شرايط كاري سخت تر،‏ بدون مزايا و هزينه هاي اضافي،‏ استخدام كنند.‏<br />

در مورد بانك ها،‏ با كاركنان زن موجود دوباره قرارداد بستند.‏ اما اين بار،‏ عملا در سطح يك كارمند تازه استخدام<br />

شده و بدون مزايا و امتيازات رتبه كاري.‏


يك شيوه ديگر بازخريد زنان كارگر يا تبديل آنان به شاغلين خارج از قوانين و مقررات كار،‏ استفاده از موارد ازدواج،‏<br />

بارداري و بچه داري بود.‏ اين موارد بهترين توجيه را در اختيار كارفرما قرار مي داد تا بر پايه ارزش هاي پدرسالارانه،‏<br />

زن را به ‏”جايگاه اصلي اش“‏ يعني به سر خانه و زندگي اش باز گرداند.‏ اين بازخريدهاي ناعادلانه و تبعيض آميز،‏ فقر و<br />

فلاكت زناني را كه نيازمند حمايت اقتصادي در دوران بارداري و بچه داري بودند،‏ تشديد كرد و به طور كلي به حقوق<br />

زنان كارگر ضربه زد.‏<br />

بنابراين<br />

منعطف كردن نيروي كار زنان با حمايت ايدئولوژي مردسالار<br />

انجام گرفته است.‏<br />

يكي از شعارهاي اين<br />

ايدئولوژي،‏ ‏”نان آور بودن مرد“‏ است.‏ بر اين اساس،‏ زنان كارگر،‏ كارگر واقعي محسوب نمي شوند؛ بلكه فقط ‏”كمك<br />

حال“‏ نان آور خانه اند.‏ اين ايدئولوژي،‏ كار زنان را بي ارزش جلوه مي دهد.‏ تبليغ چنين توجيهاتي براي بازخريد و يا<br />

اخراج كارگران زن،‏ ابزاري در دست سرمايه داري است تا اعتراضات كارگري را مهار كند.‏ اخيرا نهادها و رسانه هاي<br />

طبقه حاكم،‏ چنين تبليغ مي كنند كه نرخ كاريابي و استخدام زنان سريعتر از همين نرخ در مورد مردان است.‏ اما<br />

همين نهادها و رسانه ها از دليل اين مساله حرفي نمي زنند:‏ با افزايش مشاغل پيماني و خارج از چارچوب قوانين كار،‏<br />

شمار مطلق مشاغل افزايش يافته است.‏ زنان براي تامين معاش خود،‏ بدون شك و ترديد مشاغل شديدا بي ثبات را<br />

مي پذيرند.‏ اين در حالي است كه مردان نسبت به زنان،‏ بيشتر ‏”حق انتخاب“‏ شغل دارند.‏ در حال حاضر،‏ نرخ جذب<br />

كارگران در مشاغل خارج از قوانين كار بيشتر از مشاغل رسمي است و در اين ميان،‏ سهم زنان بيشتر از مردان است.‏<br />

بايد توجه داشت،‏ آماري كه در اين زمينه در دست است،‏ موارد ‏”خود-‏ استخدامي“‏ و كارهايي كه براي انجام به خانه<br />

آورده مي شود،‏ را در بر نمي گيرد.‏<br />

در حال حاضر،‏ بيشتر زناني كه درگير مشاغل خارج از چارچوب قانون كار هستند در بنگاه هاي كوچك زير ده نفر<br />

فعاليت دارند.‏ اين يعني كشيده شدن نيروي زنان به محيط ها و فعاليت هاي محدود،‏ و البته افزايش فشارهاي روحي<br />

در ميان زنان بر اثر فقدان اعتماد به نفس و ترس از بيكار شدن.‏ اين فشارهاي روحي به يك مشكل جدي اجتماعي<br />

تبديل مي شود و كل جامعه را تحت تاثير قرار مي دهد.‏ به علاوه،‏ با خودكار شدن هر چه بيشتر خطوط توليد،‏ نيروي<br />

كار در بخش صنايع محدودتر مي شود و در مقابل،‏ نيروي كار در بخش خدمات گسترش مي يابد.‏ مشاغل زنان در<br />

بخش خدمات،‏ معمولا بي ثبات تر و كم دستمزدترند و آنان را در مقابل آزار و استثمار جنسي،‏ آسيب پذيرتر مي كنند.‏


اين نوع مشاغل،‏ زمينه بيشتري براي تاكيد بر ‏”زنانگي“‏ اين كارگران و سوء استفاده جنسي از آنان را ايجاد مي كنند.‏<br />

در ايران با نمونه هاي بهره كشي جنسي از زنان كارگر ‏(به ويژه جوانان و نوجوانان)‏ در كارگاه هاي كوچك،‏ در مشاغل<br />

پيماني در دفاتر شركت ها،‏ يا به هنگام<br />

خدمتكاري در خانه ها و ادارات،‏ كاملا آشناييم.‏ اما در كشورهاي شرق آسيا،‏<br />

40 تا 30<br />

نيروي كار زنانه در بخش خدمات مستقيما به سوي صنعت سكس رانده مي شود.‏ بسياري از زنان مزدوج در سنين بين<br />

سالگي در بخش موسوم به ‏”اتاقك تلفن“‏ مشغول به كار مي شوند.‏ آنان مجبورند از طريق مكالمه تلفني،‏<br />

مشتريان مرد را از نظر جنسي ارضاء كنند.‏ سود اين كار به جيب شركت هاي واسطه كه اين زنان را استخدام كرده اند<br />

و البته به جيب شركت هاي ارتباطات تلفني مي رود كه براي اين قبيل مكالمات،‏ نرخ بالايي تعيين كرده اند.‏ تعداد<br />

زياد ديگري از همين زنان مزدوج كه با يك شماره مشخص مي شوند،‏ به عنوان ‏”همدم“‏ و ‏”هم صحبت“‏ مردان در كافه<br />

ها استخدام شده اند.‏ بارها پيش آمده كه مردان كارگر براي ‏”تفريح“‏ به كافه اي رفته اند و شماره اي را انتخاب كرده<br />

اند،‏ و در كمال ناباوري مشتري همسر خود شده اند.‏ يعني همان همسراني كه براي تامين معاش خانواده خود و افزايش<br />

درآمد خانوار،‏ به اين كار روي آورده اند.‏ رسانه هاي رسمي معمولا با آب و تاب اين ماجراها را نقل مي كنند تا از آنها<br />

روند فزاينده ‏”انحطاط زنان جامعه“‏ را نتيجه بگيرند؛ در حالي كه حقيقت به عمد پنهان مي ماند:‏ اين زنان،‏ قرباني نظام<br />

منحط سرمايه داري اند.‏<br />

همانطور كه قبلا گفته شد،‏ طبقه حاكمه ايدئولوژي و فرهنگ مردسالارانه اي را تبليغ و تقويت مي كند كه ضامن<br />

تسلط سرمايه داري بر جامعه است.‏ ‏”مرد نان آور“،‏ الگويي است كه از يك طرف ستم بر زنان را مي پوشاند و از طرف<br />

ديگر بر اين نياز تاكيد مي گذارد كه براي نجات اقتصاد ورشكسته،‏ زنان بايد بيشتر فداكاري كنند.‏ بر مبناي اين الگو،‏<br />

اگر صحبت از بيكاري به عنوان يك معضل جدي اجتماعي است،‏ فقط بيكاري مردان مد نظر است!‏ به همين خاطر است<br />

كه براي سنجش ميزان بيكاري جوانان فقط از پسران ديپلمه و ليسانسه آمار گرفته مي شود.‏ بر مبناي اين الگو،‏ نقش<br />

زنان ‏”آرامش بخشيدن“‏ به مردان رنج ديده و تحت فشار در خانه است.‏ انگار نه انگار كه زنان به عنوان كارگران مزد<br />

بگير و كارگران بدون مزد،‏ از استثمار و فشار مضاعف در رنج اند.‏ رسانه هاي رسمي،‏ ستم و رنجي كه زنان از سوء<br />

استفاده هاي جنسي مي برند را ناديده مي گيرند و همزمان زنان درمانده و نوميدي كه خانه را ترك گفته اند را به<br />

عنوان مقصر و نابود كننده ارزش هاي خانوادگي معرفي مي كنند.‏ در حال حاضر،‏ راهكاري كه بسياري از جامعه


شناسان و اقتصاددانان مدافع سرمايه داري در مقابل حكومت ها قرار مي دهند اينست كه بايد در ميان زنان به تبليغ<br />

ضرورت ازدواج در اسرع وقت پرداخت تا از ورود آنان به بازار كار جلوگيري شود.‏ در همين چارچوب است كه رسانه ها<br />

در جوامعي كه با معضل حاد بيكاري روبرو هستند به تبليغ فضايل و خوشي هاي ازدواج مي پردازند.‏ يكي از دلايل<br />

ارائه لوايحي مانند ‏”لايحه حمايت از خانواده“‏ به مجلس شوراي اسلامي ايران كه هدف گسترش چند همسري در ميان<br />

مردان جامعه را دنبال مي كند نيز مي تواند دور كردن هر چه بيشتر نيروي زنان از مشاغل و فعاليت هاي اجتماعي<br />

باشد.‏<br />

به نكته ابتداي بحث باز گرديم:‏ عملكرد نئوليبراليسم كاملا تحت تاثير تقسيم بندي جنسيتي طبقه كارگر و كل جامعه<br />

قرار دارد.‏ در مقابل سرمايه داري،‏ در مقابل عملكرد اقتصاد نئوليبراليستي و جهت گيري هاي جنسيتي آن،‏ نمي توان<br />

با شيوه هاي سنتي سازماندهي كه كارگران مرد شاغل در بنگاه هاي بزرگ را كانون توجه قرار مي دهد به مقاومت<br />

پرداخت.‏ كم نبوده اند زنان پر شور و مبارزي كه در نتيجه تبعيضات و بي عدالتي هاي جنسيتي در صفوف تشكل هاي<br />

كارگري و مبارز،‏ كنار كشيده اند.‏ كم نبوده اند مرداني كه اين زنان را محكوم كرده اند.‏ كم نيستند مرداني كه زنان را<br />

به چشم پوشيدن از مسائل و خواسته هاي ويژه جنبش رهايي زنان دعوت مي كنند تا به اصطلاح ‏”منافع والاتر كل<br />

جنبش طبقه كارگر“‏ حفظ شود!‏ اتحاديه هاي كارگري و همه تشكل هاي مستقل كارگري و جمع هاي مبارزاتي براي<br />

مقابله با ‏”جهاني سازي“،‏ ‏”نئوليبراليسم اقتصادي“‏ و كليت نظام جهاني سرمايه داري بايد وضعيت زنان كارگر را عميقا<br />

درك كنند و براي آماج قرار دادن قلب و اساس اين نظام طبقاتي مردسالار،‏ مبارزات راديكال تري را سازمان دهند.‏<br />

براي اين كار نه تنها بايد مساله ستم بر زنان و ارتباط آن با ستم و استثمار طبقاتي را بازشناخت،‏ بلكه بايد به شرايط<br />

كار و مبارزه كارگران در مشاغل حاشيه اي،‏ خانگي و خارج از قانون كار بيش از پيش نزديك شد،‏ ارزش هاي<br />

پدرسالارانه و مردسالارانه را از صفوف طبقه كارگر و تشكل هاي مبارزاتي و جنبش عمومي مردم پاك كرد،‏ راه را بر<br />

ايجاد تشكل هاي مستقل و ويژه زنان گشود.‏<br />

فردا ازآن طبقه كارگر است


بحران نظام جهاني سرمايه داري وموقعيت طبقه كارگر<br />

چند هفته است كه عمق بحران نظام جهاني سرمايه داري براي اهالي دنيا آشكار شده است.‏ مرتبا خبر از ورشكستگي<br />

بانك ها و موسسات بزرگ مالي در آمريكا و اروپا مي رسد.‏ سيستم مالي در سطح بين المللي به لرزه افتاده است.‏<br />

بازارهاي سهام ‏(بورس)‏ از غرب تا شرق با تكان هاي شديد روبرو هستند.‏ و اين رشته سر دراز دارد.‏ اولين سوالي كه<br />

به اذهان راه پيدا مي كند اينست كه چرا يك نظام عظيم و جا افتاده بين المللي كه مثل ساعت كار مي كند و به توليد<br />

انبوه و تكامل مداوم فن آوري مي پردازد,‏ ظاهرا بي هيچ منطقي به دام بحران مي افتد؟<br />

دولت هاي سرمايه داري و اقتصاد دانان و روشنفكراني كه مدافع و عاشق سينه چاك اين نظام هستند ، اول انكار<br />

مي كردند كه بحراني در كار است.‏ مي گفتند كه يكسري عدم تعادل هاي عادي است كه بر طرف خواهد شد ‏.بعد از<br />

اينكه عمق بحران آشكارتر شد و ديگر جاي انكار نبود ، گفتند كه بحران وجود دارد اما داريم وارد مرحله پاياني آن<br />

مي شويم!‏ و بالاخره ، با ادامه ورشكستگي بنگاه ها و سقوط شاخص ها در بازار سهام،‏ انگشت اتهام را متوجه<br />

بعضي“‏ ”<br />

زياده طلبي ها،‏ تقلب ها و بي مسئوليت ها از طرف“‏ بعضي“‏ بنگاه ها و گردانندگان بورس كردند تا نظام جهاني سرمايه<br />

داري را بي تقصير جلوه دهند.اما واقعيت اينست كه منطق نظام سرمايه داري همين بي منطقي است.هرج و مرجي كه<br />

بر جريان توليد ارزش اضافه و كسب سود حاكم است ، درذات سرمايه داري است.‏ پيمان ها و قراردادها,‏ تنظيم و<br />

تقسيم كارهايي كه ميان گروهبندي هاي بزرگ سرمايه داري و دولت هاي دنيا صورت مي گيرد فقط مي تواند اين<br />

هرج و مرج ذاتي را در دوره هايي تخفيف دهد يا قانونمند كند.‏ قانونمند كردن هرج و مرج,‏ به معني حذف آن نيست.‏<br />

هدف اين نوشته،‏ توضيح بحران و عملكرد سرمايه داري نيست.‏ اما اشاره به اين نكته را ضروري مي دانيم كه جريان<br />

بين المللي توليد ارزش اضافه و كسب سود ، يك جريان صرفا اقتصادي نيست.‏ ما با دولت هاي ريز و درشت سرمايه<br />

داري با منافع و رقابت ها و كشمكش هايشان سر و كار داريم ‏.ما با رويارويي قدرت ها و گروهبندي هاي مختلف<br />

سرمايه داري با ايدئولوژي ها و گرايش هاي سياسي متفاوت سر و كار داريم.‏ ما با جنگها و ناامني هاي بين المللي<br />

روبرو هستيم كه براي دستيابي به قدرت بيشتر،‏ سود بيشتر،‏ مناطق نفوذ بيشتر،‏ و كسب سلطه جهاني اتفاق مي<br />

افتند.‏ جريان بين المللي توليد ارزش اضافه و كسب سود،‏ تحت تاثير همه اين روندها و تحولات سياسي و نظامي و


ايدئولوژيك قرار دارد.توسط همين روندها و تحولات،‏ تحريك و تشويق مي شود.‏ و در عين حال،‏ توسط همين عوامل<br />

به مخاطره مي افتد و با موانع<br />

پياپي روبرو مي شود<br />

.<br />

كسب سود سرمايه داري يك قمار بزرگ و دائمي است كه<br />

قدرتهاي سرمايه داري نمي توانند از آن كنار بكشند.‏ آنها در اين رقابت ديوانه وار مي جنگند و توطئه مي كنند تا<br />

قدرت و سود بيشتري را براي خود تحكيم كنند،‏ اما همزمان فشار مالي بيسابقه اي بر ساختارها و موسسات نظام وارد<br />

مي آورند و آينده سرمايه گذاري ها را با ابهام و ناامني بيشتري روبرو مي كنند.‏ اين چنين است كه<br />

ارزش پول هاي جهاني و سهام سرمايه گذاري ها دچار افت مي شود.‏ اين چنين است كه بازار سرمايه گرفتار جنون مي<br />

شود و سهامداران،‏ سراسيمه ‏”بخت“‏ مبهم كسب سودهاي آينده را مي فروشند تا گرفتار“‏ بدبختي“‏ آشكار نشوند.‏<br />

دوباره برگرديم به حرف هايي كه اين روزها در مورد بحران مالي نظام سرمايه داري مي شنويم.‏ همه از ورشكستگي<br />

بانك ها و راه هاي نجات موسسات بزرگ صحبت مي كنند.‏ دولت هاي غربي مرتبا جلسه مي گذارند تا با تزريق پول<br />

هاي هنگفت به بنگاه هاي در معرض خطر،‏ اوضاع را با ثبات كنند و اعتماد را به بازار سرمايه برگردانند.‏ بعد از سه دهه<br />

تبليغ پر سر و صداي خصوصي سازي،‏ دولت ها دوباره دست به كار شده اند تا مستقيما مسئوليت اداره بنگاه هاي<br />

بزرگ را به عهده بگيرند.‏ اما كمتر حرفي از تاثير اين بحران و اقداماتي كه نظام سرمايه داري براي خروج از بحران در<br />

دستور كار دارد بر موقعيت كارگران و زحمتكشان مي شنويم.‏ تو گويي اين صاحبان بانك ها و بنگاه ها هستند كه بار<br />

بحران هاي نظام سرمايه داري را به دوش مي كشند و به خاك سياه مي نشينند!‏ اتفاقا يكي از تبليغات رايج دولت هاي<br />

سرمايه داري در جريان بحرانها اينست كه اين يك مشكل همگاني و ملي است بنابراين همه جامعه بايد كمربندها را<br />

سفت كنند و فداكاري كنند تا وضع به حالت عادي برگردد<br />

.<br />

داري امپرياليستي از ضرورتهاي ملي،‏ و وحدت و منافع ملي حرف مي زنند.‏<br />

امروز هم بوش و ساركوزي و ساير سران دنياي سرمايه<br />

در اين ميان،حرف هاي مقامات دولت سرمايه دار در ايران نيز شنيدني است.‏ اينان چنين وانمود مي كنند كه بحران<br />

كنوني هيچ ربطي به اقتصاد ايران ندارد و تاثير چنداني بر حال و روز جامعه ما نمي گذارد.‏ گردانندگان بازار سهام ادعا<br />

مي كنند،‏ در شرايطي كه همه بورس هاي دنيا دچار تلاطم و بي ثباتي است،‏ بورس ايران“با ثبات“‏ و ‏”قدرتمند“‏ باقي<br />

مانده است!‏ اما اين حرفها درست مثل سوت زدن كودك هراساني است كه بايد در دل تاريكي جلو برود و راه برگشت<br />

هم ندارد.‏ واقعيت اينست كه بحران مالي جهاني،‏ اقتصاد ايران را هم درگير كرده است.‏ اقتصاد ايران از نظر سرمايه


گذاري و بازار كاملاً‏ وابسته به مراكز و منابع اقتصاد سرمايه داري امپرياليستي است.‏ آيا كاهش شديد و يكباره قيمت<br />

نفت،‏ هيچ تاثيري بر اقتصاد نفتي ايران ندارد و باعث كسري بودجه و اختلال در طرح هاي اقتصادي نخواهد شد؟ آيا<br />

شك داريد كه كارگران و زحمتكشان و به طور كلي توده هاي مردم،‏ بايد بار اين كسري بودجه را به دوش بكشند؟ آيا<br />

نمي دانيد كه به تعويق افتادن پرداخت دستمزدها،‏ زدن از خدمات ناچيز اجتماعي،‏ متوقف شدن طرح هاي عمراني و<br />

محدود شدن هزينه هاي آموزشي و بهداشتي و عمومي،‏ نتيجه ناگزير اين كاهش درآمد نفتي خواهد بود؟ شما حتي<br />

كافيست به جدول ارزش سهام در بازار بورس ايران نگاه كنيد تا تاثير بحران جهاني را ببينيد:همين حالا همه شركت<br />

ها و موسساتي كه در زمينه سرمايه گذاري و اعتبار،‏ نمايندگي و ليسانس،‏ و يا مواد اوليه،‏ به بنگاه هاي خارجي وابسته<br />

اند،‏ افت ارزش دارند.فقط سهام مربوط به معادن و مواد خام داخلي ، افت نكرده است.‏ خطر ركود و تعطيلي<br />

بنگاه ها و شركت هايي را كه ارتباط و وابستگي نزديكتري با بنگاه هاي اقتصادي بحران زده خارجي دارند,‏ تهديد<br />

مي كند.‏ امروز سران حكومت اسلامي در مورد طرح ها و ابتكارهاي خود براي ايجاد يك نظام مالي بانكي اسلامي,‏ و<br />

ايجاد گروه هاي اقتصادي بين المللي جديد براي فرار از اثرات بحران جهاني,‏ و بحران هاي آتي,‏ داد سخن مي دهند.‏<br />

اما واقعيت اينست كه عمق و گسترش بيشتر بحران نظام سرمايه داري امپرياليستي,‏ تجزيه اتحادها و بلوك بندي<br />

هاي موجود و ادغام و تشكيل گروه هاي جديدي را براي يك رقابت شديدتر و بيرحمانه تر باعث خواهد شد.‏ اينها<br />

فقط گروه ها و بلوك هايي اقتصادي نيستند؛ بلكه دنيا با صف بندي هاي سياسي و نظامي و ديپلماتيك جديد روبرو<br />

خواهد شد.اين وسط ، نيروهايي مثل دولت سرمايه دار حاكم بر ايران،‏ سريعتر از آنچه فكرش را بكنيد مجبور به<br />

انتخاب بلوك و گره زدن سرنوشت خود با اين يا آن گروهبندي جهاني خواهد شد.‏ در اين اوضاع و با اين دورنما,‏ شايد<br />

خيلي ها فكر كنند كه احياي وضعيت گذشته,‏ يا بيرون آمدن سرمايه داري به هر طريق,‏ بالاخره از وضع بي ثبات<br />

كنوني بهتر خواهد بود.‏ چون اگر ركود بزرگ بر اقتصاد دنيا حاكم شود,‏ طبقه كارگر و زحمتكشان بيشتر در معرض<br />

خطر بيكاري و اخراج قرار خواهند گرفت.‏ يعني همين لقمه ناني ناچيزي كه به هزار مشقت و اما و اگر به دست مي آيد<br />

هم مثل ماهي از دستمان ليز خواهد خورد و آهي در بساط باقي نخواهد ماند.‏ اما اين نهايت خوشخيالي است.‏ مطمئن<br />

باشيد كه هر تلاش بلوك هاي بزرگ سرمايه داري براي دستيابي به رونق مجدد,‏ با تلاش هاي مخرب و مرگبار براي از<br />

ميدان به در كردن رقيبان,‏<br />

با تبديل<br />

كارگران و زحمتكشان و ستمديدگان بلوك“خودي“‏<br />

به گوشت دم توپ در<br />

جنگهاي ارتجاعي و كشيدن شيره جان آنان به حداكثر تحت عنوان“منافع ملي و همگاني“،‏ همراه خواهد بود.‏


نظام سرمايه داري امپرياليستي تا به حال دو جنگ بزرگ جهاني و شمار زيادي جنگ هاي منطقه اي و نيابتي را<br />

براي حفظ و گسترش منافعش در كارنامه خود دارد.‏ اين هم نهايت خوشخيالي است كه فكر كنيم ديگر امكان تكرار<br />

جنگ هاي مخرب و بزرگ تحت سرمايه داري از ميان رفته است و قدرت هاي سرمايه داري ، به سر عقل آمده اند.‏<br />

جنون و بي منطقي،‏ كاركرد طبيعي اين نظام است.‏<br />

و بالاخره از نكته مثبت اين بحران بگوييم!‏ اين بحران،‏ نه فقط زيانبار بودن ادامه حيات اين نظام استثمارگر را به<br />

شمار هر چه بيشتري از اهالي دنيا گوشزد مي كند و بسياري را به فكر پيدا كردن راه حل اساسي مي اندازد ‏،بلكه<br />

باعث مي شود كه كارگران و زحمتكشاني كه توسط مرزهاي ملي و قومي در سراسر دنيا تقسيم شده اند،اين مرزها را<br />

كمرنگ تر از پيش ببينند و بيشتر به فكر هم بيفتند.‏ كاركرد بحراني و مخرب نظام بين المللي سرمايه داري،‏<br />

زمينه را براي درك مفهوم طبقه واحد و جهاني كارگر،‏ و بسط معنا و اهميت حياتي انترناسيوناليسم پرولتري فراهم<br />

مي كند.‏ اما اين فقط يك زمينه سازي عيني است.‏ براي تبديل اين گرايش و زمينه به يك جزء حياتي از آگاهي انقلابي<br />

طبقاتي،‏ پيشروان طبقه كارگر بايد در عرصه تئوري و عمل فعالتر و نقشه مندتر ظاهر شوند و رشته هاي<br />

پيوند ميان كارگران و زحمتكشان و ستمديدگان را در جريان مبارزات طبقاتي و انقلاب اجتماعي در راستاي هدف و<br />

دورنماي انقلاب جهاني محكمتر ببافند.‏<br />

جنبش كارگري و ايده ‏"اشغال كارخانه ها"‏<br />

دور جديدي از بحث و جدل بر سر طرح و شعار ميان فعالاني كه خود را مدافع منافع كارگران مي دانند،‏ آغاز شده<br />

است.‏ دو عامل،‏ به روشني محرك اين تشكل ها و فعالان است.‏<br />

يكم،‏ گسترش تعرض دولت سرمايه داري ايران و كل نظام حاكم به سطح معيشت و امنيت شغلي توده هاي كارگر،‏ و<br />

نيز ادامه سركوب و فشارهاي سياسي بر كل مردم و نفي ابتدايي ترين حقوق و آزادي ها،‏ كه گسترش امواج مقاومت<br />

طبقه ما را در پي داشته است.‏<br />

دوم،‏ به مشكل خوردن طرح ها و شعارهاي پيشين فعالان جنبش كارگري.‏


يك جنبه بارز بحث و جدل هاي كنوني اينست كه برخلاف استدلالات اكونوميستي ناب چند ساله اخير،‏ آشكارا رنگ<br />

و بوي سياسي به خود گرفته است.‏ اين روزها نويسندگان مقالات كارگري،‏ تلاش بيشتري براي مرتبط كردن هر طرح<br />

به منافع طبقاتي نهفته در آن،‏ و نيز به اوضاع و احوال عمومي جامعه،‏ از خود نشان مي دهند.‏ اين نكته مثبتي است.‏<br />

اين مي تواند به شفاف تر شدن مجادله ها و طرح ها از يك طرف،‏ و به تكامل نظريه ها و سياست هاي فعالان و پرورش<br />

و تربيت كارگران مبارز از طرف ديگر كمك كند.‏<br />

به عقيده ما طرح ها و شعارهاي امروز را بدون در نظر گرفتن اوضاع كلي جامعه و دنيا،‏ و بدون در نظر گرفتن تناسب<br />

قواي ميان طبقه حاكمه و توده هاي كارگر و زحمتكش نمي توان سبك و سنگين كرد و محك زد.‏ اين اصل در مورد<br />

طرح ها و شعارهاي تاكنوني نيز صادق است.‏ از ديد يك كارگر نيشكر هفت تپه يا لاستيك البرز،‏ درستي يا نادرستي<br />

يك طرح و يك شعار ممكنست با اين تعيين شود كه تا چه اندازه به مشكلات فوري اقتصاديش جواب مي دهد،‏ يا<br />

اينكه آيا خطر بيكاري و گرسنگي را براي مدتي از او و خانواده اش دور مي كند يا نه.‏ ما مخصوصا از يك كارگر صحبت<br />

مي كنيم و نه طبقه كارگر.‏ زيرا در بطن مبارزه و مقاومت خودبخودي كارگري،‏ گرايش غير قابل گريزي به محدود ديدن<br />

منافع وجود دارد؛ معمولا به اين شكل كه آن را در منافع فوري و يا فردي يك بخش از كارگران خلاصه مي كند.‏ مثالي<br />

بزنيم.‏<br />

اين روزها همگي از شنيدن خبر تشكيل سنديكاي كارگران نيشكر هفت تپه شادمانيم و اين عمل مبارزاتي جسورانه<br />

و بر حق را به يكديگر تبريك مي گوييم.‏ اما با نگاه به سابقه و زمينه مبارزاتي كه به اين واقعه مهم منجر شد،‏ برايمان<br />

اين پرسش پيش مي آيد كه چرا از بيش از 4 هزار كارگر نيشكر هفت تپه،‏ هزار نفرشان به حمايت از سنديكاي نوپاي<br />

آن بر مي خيزند؟ چه عامل يا عواملي باعث شده كه آن اتحاد چند هزار نفري در مبارزات خشمگينانه خياباني در سال<br />

گذشته،‏ به هنگام تاسيس و اعلام سنديكا تكرار نشود؟ بدون شك علت را نمي توان و نبايد به تهديد و سركوبگري<br />

رژيم تقليل داد.‏ واقعيت اينست كه ترفندهايي از قبيل پرداخت ‏"قطره اي"‏ دستمزدها و تسهيلات معوقه،‏ بخشي از<br />

كارگران را نسبت به وعده ها اميدوار مي كند و آنان تصميم مي گيرند كه بيش از اين خطر نكنند مبادا همين چيزهاي<br />

ناچيزي را كه به دست آورده اند از دست بدهند.‏ بنابراين به نتايج مبارزاتي كه به موفقيت هاي قسمي و يا موقتي مي<br />

انجامد نبايد يك جانبه نگاه كنيم.‏ هميشه هنگام روبرو شدن با چنين موفقيت هايي،‏ دو گرايش در بين كارگران<br />

‏(منجمله در ذهن عناصر فعال و پيشرو در آن مبارزه معين)‏ بروز مي كند.‏ يك گرايش مي خواهد از اين موفقيت ها<br />

وسيله اي براي محكم كردن اتحاد و اعتماد به نفس توده هاي كارگر بسازد و به افق هاي دورتر و گسترده تر مبارزه<br />

طبقاتي نگاه كند.‏ و گرايش دوم با رضايتمندي و ‏"واقع بيني"‏ مي خواهد به همين سطح از موفقيت دل ببندد و آن را<br />

به خطر نيندازد.‏


اجازه دهيد پيش از آنكه به بي توجهي به شرايط زندگي و معيشت كارگران يا مشكلات روزمره طبقه كارگر متهم<br />

شويم،‏ اعلام كنيم كه قصد ما از بيان اين واقعيات،‏ محكوم كردن بخشي از هم طبقه اي هاي خودمان به جرم ‏"تنگ<br />

نظري"،‏ ‏"ساده انديشي"‏ يا ‏"ناآگاهي"‏ نيست.‏ ما بي توجهي به مقاومت و اعتراض بر حق توده هاي كارگر و بي فايده<br />

انگاشتن اين مبارزات خودبخودي را همانقدر نادرست مي دانيم كه تعريف و تمجيد و ستايش يكجانبه از اين مبارزات.‏<br />

ما بي توجهي به ضرورت متشكل شدن توده هاي كارگر در سطوح مختلف براي مقاومت در مقابل تهاجم وحشيانه<br />

نظام و دولت سرمايه دار را همانقدر نادرست مي بينيم كه چسبيدن به سياست ها و راه هاي بارها امتحان شده،‏ بي<br />

نتيجه و يا خيال بافانه.‏ در واقع ما با مطرح كردن وجود گرايش نادرست يا سد كننده در جنبش كارگري،‏ انگشت اتهام<br />

را به سوي خودمان به مثابه فعالان چپ و تشكل هاي مبارز در عرصه اين جنبش گرفته ايم.‏ تنگ نظري و ساده<br />

انديشي و ناآگاهي اگر هست،‏ نتيجه كم كاري و دقيقتر بگوييم،‏ نتيجه منطقي نگرش و سياست هاي نادرستي است كه<br />

چندين و چند سال است در قبال طبقه كارگر پيشه كرده ايم.‏ اگر قرار باشد گرايش اولي كه بالاتر گفتيم در ميان<br />

كارگران تقويت شود و گرايش دوم به حاشيه رانده شود،‏ باز اين فعالان چپ و تشكل هاي مبارز هستند كه بايد با<br />

مسلح شدن به نگرش و سياست هاي صحيح و گسترش آگاهي انقلابي طبقاتي در ميان توده هاي كارگر،‏ كليد اين كار<br />

را بزنند.‏<br />

با اين مقدمه كوتاه اما ضروري مي خواهيم به طرح هاي امروز در جنبش كارگري بپردازيم.‏<br />

امروز چند طرح در مقابل هم قرار گرفته اند كه هر يك مدعي تغيير وضع موجود و ارتقاء جنبش كارگري به سطح<br />

بالاتر است.‏ در اين مقاله،‏ ما به طرح اشغال كارخانه ها مي پردازيم كه ‏"كميته هماهنگي"‏ ‏(طرفداران لغو كار مزدي)‏<br />

در اسناد اخير خود بر آن تاكيد مي گذارد؛ و بررسي طرح ها و راه هاي ديگر را در مقالات بعدي پي مي گيريم.‏ طرح<br />

اشغال كارخانه مشخصاً‏ در مورد آن واحدهاي توليدي پيشنهاد مي شود كه در معرض ورشكستگي و تعطيل كامل قرار<br />

دارند و كارگران آنها تيغ بيكاري را بر گردن خود احساس مي كنند.‏ ‏"كميته هماهنگي"‏ اين طرح را از عدم موفقيت<br />

يا در جا زدن شكل هاي تاكنوني مبارزات كارگري نتيجه گرفته است.‏ يعني اين كميته ديگر تحصن،‏ اعتصاب،‏ راه<br />

بندان،‏ راهپيمايي هاي خياباني و حتي درگيري هاي خشونت آميز با نيروهاي سركوبگر را پاسخگوي نيازهاي روز<br />

جنبش كارگري كه همانا تثبيت موقعيت شغلي كارگران و رفع خطر فوري تعطيلي كارخانه و بيكاري گسترده است،‏<br />

نمي داند.‏ از ديد ‏"كميته هماهنگي"‏ بايد دست به يك اقدام قاطع تر و موثرتر زد.‏ در عين حال،‏ چنين اقدامي بايد<br />

بتواند قابليت گسترش به واحدهاي ديگر را داشته باشد و همزمان از همبستگي كارگران سراسر كشور برخوردار شود.‏<br />

اين اقدام،‏ آنچنان كليدي است كه مي تواند وضعيت كلي جامعه را دگرگون كند و سلطه طبقه حاكمه را با خطر جدي<br />

روبرو كند.‏ اگر بخواهيم بحث ‏"كميته هماهنگي"‏ را خلاصه كنيم،‏ به اين سه شعار مي رسيم:‏ سپردن مسئوليت اداره<br />

واحدهاي توليدي در معرض تعطيلي به كارگران؛ ارائه مواد اوليه رايگان توسط حكومت به كارگران؛ خريد مستقيم<br />

توليدات اين واحدها توسط كارگران و زحمتكشان جامعه و دنيا.‏


ما رك و راست اين طرح را خيالبافانه مي دانيم.‏ البته طراحان اشغال كارخانه ها به حد كافي خيالباف نيستند؛ و گر نه<br />

به جاي تقاضاي دريافت مواد اوليه رايگان از سوي دولت،‏ مي توانستند شعار مصادره مواد اوليه مورد نياز را جلو<br />

بگذارند.‏ مثلا مي توانستند اول يكي دو پالايشگاه و ابزار انتقال سوخت را تسخير كنند و منحصرا در اختيار واحد<br />

توليدي مورد نظر خود قرار دهند.‏ يا مي توانستند چند اسكله و انبار كه مواد اوليه وارداتي در آنجا قرار دارد را<br />

تسخير كنند و منحصرا هر وقت احتياج داشتند از آنجا برداشت كنند.‏ يا حتي مي توانستند كشتي هاي باري خود را<br />

داشته باشند كه مواد اوليه و مواد خام را از كشورهاي مبداء فقط براي كارگران حمل مي كنند.‏ ما اين طرح را در زمينه<br />

هر سه شعار،‏ خيالبافانه مي دانيم.‏<br />

اول ببينيم كه معني سپردن مسئوليت اداره يك واحد توليدي به كارگران چيست؟ يعني مديريت يك جزء از كل<br />

برنامه توليدي اقتصادي كشور به كارگران سپرده شود.‏ اگر معني واقعي كلماتي مثل مديريت،‏ جزء و كل،‏ و برنامه<br />

اقتصادي كشور را درك كرده باشيم آن وقت در مورد پا در هوا بودن اين طرح شك نخواهيم كرد.‏ چند سوال ساده:‏<br />

اين كارخانه تحت اشغال ‏(تحت مديريت كارگران)‏ به چه ميزان توليد خواهد كرد؟ در چارچوب كدام سهميه بندي<br />

توليدي و نيازهاي توليدي كلي؟ اين كارخانه با فشارهاي بازار،‏ رقابت در زمينه فن آوري،‏ و مسائلي مثل ركود جهاني<br />

چه خواهد كرد؟ اين كارخانه در شرايطي كه حكومت به هر دليل نخواهد يا نتواند مواد اوليه مورد نياز را وارد كند چه<br />

خواهد كرد؟ ‏(منظور همان مواد اوليه رايگان است!)‏ اين كارخانه چگونه توليداتش را به دست مصرف كننده خواهد<br />

رساند؟ با استفاده از كدام شبكه حمل و نقل و توزيع؟ آيا آن شبكه هم تحت مديريت كارگران همين كارخانه است؟ و<br />

بالاخره يك پرسش اساسي تر:‏ اين وسط تكليف قانون ارزش چيست؟!‏ بالاخره توليدات اين كارخانه،‏ كالا هستند يا نه<br />

و از قوانين اقتصاد كالايي پيروي مي كنند يا نه؟ آيا طراحان ‏"اشغال كارخانه"‏ انتظار دارند باور كنيم كه ديگر قانون<br />

ارزش عمل نخواهد كرد و سودي در كار نخواهد بود؟ پس نظام و دولت حاكم اينجا چكاره اند؟!‏<br />

سياست پشت اين نوع ‏"اشغال كارخانه"‏ تفاوت چنداني با سياستي كه زماني ‏"اتحاد كميته هاي كارگري"‏ در مورد<br />

تعطيلي ‏"چيني سازي"‏ گيلان و راه مقابله با آن فرموله كرد،‏ ندارد.‏ ‏"اتحاد كميته هاي كارگري"‏ مي خواست از طريق<br />

مشاركت نمايندگان كارگران با سرمايه دار خصوصي و كمك وام دولتي،‏ كارگران را به امنيت شغلي برساند و اين واحد<br />

توليدي را سر پا نگهدارد.‏ البته طراحان ‏"اشغال كارخانه"‏ كوشيده اند درزهاي الگوي گيلان را بگيرند.‏ آنان به خيال<br />

خود با پرهيز از گرفتن وام دولتي و تاكيد بر خواست مواد اوليه رايگان،‏ نقاط ضعف آن الگو را بر طرف كرده اند!‏ آنان<br />

به كارگران هشدار مي دهند كه مبادا بخواهيد براي تهيه مواد اوليه از وام دولتي استفاده كنيد كه پدرتان در مي آيد و<br />

گرفتار مي شويد و هست و نيست خود را مي بازيد.‏ به جاي اين كار،‏ دولت را مجبور كنيد قانون ارزش را زير پا بگذارد<br />

و همه چيز را به رايگان در اختيار شما قرار دهد.‏ استدلالي كه ‏"كميته هماهنگي"‏ ‏(طرفداران لغو كار مزدي)‏ براي<br />

طرح اين خواسته مي آورد ‏(و در واقع به كارگران مي گويد كه بايد به مقامات دولتي نيز همين را بگوييد)‏ چنين است:‏<br />

مواد اوليه را بايد رايگان در اختيار ما بگذاريد چون صاحب اصلي اش ما هستيم.‏ چون همه ارزش هاي دنيا را ما


كارگران توليد مي كنيم.‏ ما به ‏"كميته هماهنگي"‏ مي گوييم چطور است يك كار ديگر بكنيم.‏ ‏(پيشاپيش معذرت مي<br />

خواهيم كه حرف ما ممكنست نوعي تمسخر تعبير شود؛ ولي براي ملموس و قابل فهم شدن بحث مجبوريم چنين<br />

بنويسيم).‏ دوستان ‏"كميته هماهنگي"،‏ چطور است كه با همين استدلال از دولت سرمايه دار و كليه سرمايه داران<br />

بخواهيم كه حاكميت سياسي و قدرت اقتصادي را يكسره به طبقه كارگر واگذار كنند؟ مگر نه اينست كه همه ارزش ها<br />

را طبقه ما مي آفريند و از نقطه نظر طبقه كارگر و زحمتكشان،‏ وضع موجود با نظام و دولت و كليه نهادهايش كه غصب<br />

كننده ارزش ها هستند،‏ هيچ مشروعيتي ندارند؟ اميدواريم كه اسم اين نوع استدلال ها را آگاهي دادن و پرورش<br />

طبقاتي كارگران و يا زمينه چيني براي برانگيختن آنان عليه نظام موجود نگذاريد.‏ نتيجه اين حرفها،‏ فقط توهم<br />

آفريني در ميان كارگران در مورد ماهيت،‏ منافع،‏ نيات و نحوه عملكرد دولت طبقاتي است.‏ نتيجه اين حرفها،‏ فقط سر<br />

در گم كردن نمايندگان كارگران اين يا آن واحد توليدي در راهروهاي وزارت كار،‏ وزارت بازرگاني،‏ وزارت صنايع و....‏<br />

است كه دنبال اين يا آن مسئول بدوند و دست آخر هم با خنده تمسخر اين نمايندگان سرمايه داري و يا با ضرب و<br />

شتم ماموران حراست و نيروي انتظامي روبرو شوند.‏ شما خوب مي دانيد كه وقتي خواسته اي جلو گذاشته مي شود<br />

فقط براي پچ پچ كردن در گوش يكديگر در محيط كار نيست؛ فقط براي نوشتن روي پارچه و نصب كردن بر نرده هاي<br />

كارخانه هم نيست؛ اين خواسته ها اگر واقعا آنها را اجرايي مي دانيد و به دنبال عملي كردنش هستيد بالاخره بايد<br />

جايي توسط جمع كارگران يا نمايندگان كارگران با مسئولان و مقاماتي كه قدرت تهيه و عرضه مواد اوليه را دارند در<br />

ميان گذاشته شود.‏ و درست همينجاست كه بايد منتظر تمسخر و ضرب و شتم باشيم.‏<br />

ما كمي بالاتر نكته اي را به شكل پرسش در مورد مصادره مواد اوليه مطرح كرديم كه ممكنست صرفا يك جدل طنز<br />

آميز به نظر بيايد.‏ اينجا مي خواهيم دوباره به بحث مصادره برگرديم و از آن به نتايج ديگري در مورد اوضاع و شرايط<br />

براي اشغال كارخانه يا اعمال كنترل كارگري برسيم.‏ ‏"كميته هماهنگي"‏ در ترسيم شرايطي كه به اشغال كارخانه مي<br />

انجامد و بعد از اشغال پيش خواهد آمد روي دو نكته انگشت گذاشته است.‏ يكم،‏ رجوع به دوران انقلاب 57 و فضاي<br />

فعاليت گسترده اي كه براي جنبش كارگري ايجاد شده بود و كارهايي كه مي شد انجام داد و انجام نشد.‏ دوم،‏ اشاره به<br />

اينكه شرط موفقيت اشغال كارخانه و تداوم و گسترش اين مبارزه،‏ اشغال همزمان ده واحد توليدي بزرگ در معرض<br />

تعطيلي در سراسر كشور است.‏ ما فكر مي كنيم كه شرايطي مانند دوران انقلاب 57، همان چيزي است كه در ادبيات<br />

چپ از آن تحت عنوان اعتلاي انقلابي ياد مي شود.‏ تضعيف و از هم گسيختگي دستگاه حاكمه و كاسته شدن از<br />

توانايي اعمال كنترل دولت بر جامعه،‏ و وجود روحيه انقلابي فراگير و عميق در ميان توده ها،‏ دو وجه مشخصه چنان<br />

اوضاعي است.‏ در دوره اعتلاي انقلابي،‏ اميد،‏ نگاه به آينده،‏ خواست دگرگوني و به دست گرفتن سرنوشت خود در<br />

ميان توده ها منجمله كارگران بر فضاي استيصال و پايين آمدن سطح توقعات و خود را به در و ديوار زدن مي چربد.‏<br />

در دوره اعتلاي انقلابي،‏ مي توان دست به اشغال كارخانه و اعمال كنترل كارگري به معناي واقعي و موثر زد.‏ درست<br />

همانطور كه در چنين دوره هايي مي توان خيلي كارهاي ديگر هم كرد؛ كارهايي كه به محدوده ده بيست كارخانه هم<br />

محدود نمي شود و در چارچوب گام هاي ضروري براي كسب قدرت سياسي قرار مي گيرد.‏ در دوره اعتلاي انقلابي،‏


حتي مساله دستيابي به مواد اوليه نيز معمولا جور ديگري حل مي شود.‏ وقتي كه نظام سياسي حاكم در حال بحران و<br />

تضعيف و از هم گسيختگي باشد،‏ مي توان انبارهاي مواد اوليه را مصادره كرد.‏ در آن شرايط،‏ نيازي به تحويل رايگان<br />

اين مواد توسط دولت نيست!‏ اما بگذاريد اين نكته را هم فقط براي تحريك افكار مطرح كنيم:‏ در مقاطعي از دوران<br />

اعتلاي انقلابي،‏ شايد چسبيدن به كارخانه خود و تلاش براي اعمال كنترل كارگري در آنجا،‏ ضروري ترين اقدام نباشد.‏<br />

اتفاقا ممكنست كه متشكل شدن كارگران در صفوف گاردهاي انقلابي كه بيرون از چارچوب كارخانه به اعمال قدرت<br />

سياسي مي پردازند،‏ ضرورت و تاثير بيشتري بر سرنوشت و آينده انقلاب و طبقه كارگر داشته باشد.‏ حتي در زمينه<br />

‏“اقتصادي”‏<br />

نيز ممكنست اعمال كنترل كارگري بر انبارهاي كالاهاي اساسي مورد نياز توده ها،‏ اعمال كنترل و<br />

سازماندهي توزيع آنها،‏ و جلوگيري از خرابكاري و احتكار و دزدي در اين زمينه،‏ تعيين كننده تر از تلاش براي<br />

سازماندهي و مديريت چند واحد توليدي بزرگ باشد.‏ در دوران اعتلاي انقلابي،‏ فراخوان هايي نظير اينكه ‏"نفتگران!‏<br />

شيرهاي نفت را ببنديد!"‏ نه در چارچوب محدودي كه امروز ‏"كميته هماهنگي"‏ به آن مي انديشد ‏(يعني حمايت از<br />

خواست هاي كارگران براي به راه انداختن توليد در يك يا چند كارخانه اشغال شده)‏<br />

بلكه در خدمت پيشبرد<br />

استراتژي انقلابي و براي تسريع سرنگوني قدرت سياسي مي تواند صادر شود و ثمربخش باشد.‏ به عقيده ما،‏ امروز<br />

جامعه در شرايط اعتلاي انقلابي به سر نمي برد و طرح هايي كه تحت عنوان ‏"اشغال كارخانه"‏ يا ‏'كنترل كارگري"‏ در<br />

شرايط كنوني جلو گذاشته مي شود،‏ عملاً‏ ظرفي براي چانه زني و نهايتا سازش و مصالحه گروهي از نمايندگان و فعالان<br />

جنبش كارگري با دولت سرمايه داري است.‏ اينها طرح هايي رفرميستي هستند كه صرفا پوششي آناركو راديكال بر<br />

تن كرده اند.‏<br />

ما رك و راست طرح اشغال كارخانه ‏"كميته هماهنگي"‏ را سرمايه دارانه مي دانيم؛ حتي اگر به نام كارگران مطرح<br />

شده باشد؛ حتي اگر تعدادي كارگر در گوشه اي سعي كنند آن را عملي كنند.‏ اين در واقع الگو برداري از همان طرح<br />

هايي است كه تحت عنوان ‏"كنترل كارگري"‏ در نقاط مختلفي از دنياي امروز به اجراء گذاشته شده است.‏ همانطور كه<br />

قبلاً‏ در مقاله بررسي كنترل كارگري نشان داديم،‏ اين قبيل طرح ها يا بي سرانجام اند و در ميانه راه با تضادهاي جدي<br />

و قابل پيش بيني روبرو مي شوند و به شكست مي انجامند؛ و يا به مثابه جزيي از برنامه كلي دولت هاي بورژوايي در<br />

شرايط بحران عمل مي كنند و در دو زمينه ‏(كاهش فشارهاي بحران از طريق انتقال آن بر دوش جامعه،‏ و كاهش بي<br />

اعتمادي و خشم توده هاي كارگر نسبت به وضع موجود)‏ عصاي دست بورژوازي حاكم مي شوند.‏ براي اطلاع بيشتر در<br />

مورد چند و چون اين نوع از ‏"كنترل كارگري"‏ در دوران بحران اقتصادي و همراهي حساب شده دولت هاي بورژوايي<br />

با آن،‏ مي توانيد به طرح جاري مشاركت اقتصادي ‏"كارگري"‏ با دولت امپرياليستي اسپانيا رجوع كنيد.‏ ‏"كميته<br />

هماهنگي"‏ چيزي فراتر از اين دورنما ارائه نمي كند.‏ در اين زمينه خوبست به آرزوهاي ‏"كميته هماهنگي"‏ براي<br />

عرضه مستقيم محصول ‏(بهتر است بگوييم كالا)‏ به دست توده هاي مصرف كننده در سطح ايران و دنيا نيز نگاهي<br />

بيندازيم.‏ ‏"كميته هماهنگي"‏ در خيال خود،‏ تشكيل يك بازار انحصاري جديد در كنار بازارهاي موجود را تصور مي<br />

كند كه قادر است مشتريان بيشتري را با تبليغ ‏"همبستگي كارگري"‏ به سوي خود جلب كند.‏ مثلاً‏ كارگران هفت تپه،‏


1980 دهه<br />

شكر توليد مي كنند و كارگران سراسر ايران،‏ شكر را از آنان مي خرند.‏ ‏(فكر نمي كنيم نظر كميته هماهنگي اين باشد<br />

كه كارگران هفت تپه بايد شكر را مجاني بين توده ها تقسيم كنند.‏ آنان قاعدتاً‏ در ذهن خود،‏ شكري را مجسم مي<br />

كنند كه با حذف واسطه ها،‏ ارزان تر به دست مصرف كننده مي رسد.)‏ به هر حال،‏ اين يك بازار انحصاري خواهد بود؛<br />

زيرا هر دو طرفش در انحصار فقط يك طبقه يعني طبقه كارگر است!‏ يك لحظه به عالم خيال برويم و فكر كنيم كه<br />

چنين بازاري ايجاد شده است،‏ اما ناگهان در بازار بغل دستي،‏ تاجري پيدا شود و شكر را به ميزان زياد و به قيمتي<br />

پايينتر از شكر كارگري هفت تپه عرضه كند.‏ فكر مي كنيد آن ‏"همبستگي كارگري"‏ كه پايه اش نفع فوري و مستقيم<br />

اقتصادي بوده،‏ تا كجا در مقابل قوانين بازار تاب مي آورد؟ آن بخش از طرح كه خيال سازماندهي يك بازار جهاني براي<br />

كالاي صادراتي خودي را در سر دارد،‏ از بخش داخلي پا در هواتر است.‏ البته طراحان ‏"كميته هماهنگي"‏ حتما<br />

چيزهايي در مورد ‏"تبليغ انترناسيوناليستي"‏ براي خريد كالاهاي نيكاراگوآيي،‏ ونزوئلايي و امثالهم در بازارهاي<br />

اروپايي شنيده اند و به نوعي مي خواهند از آن الگو بگيرند.‏ اما يك نكته را ناديده گرفته اند و آن پشتيباني دولتها<br />

براي بازاريابي و سازماندهي صادرات و ايجاد بازار فروش براي آن كالاهاست.‏ زماني بود كه حكومت ساندينيست ها در<br />

به اروپا قهوه صادر مي كرد و حتي در بعضي كشورها،‏ تعاوني هايي متشكل از گروه هاي طرفدار شوروي و<br />

آناركو رفرميست ها تشكيل شده بود كه بسته هاي قهوه را با برچسب ‏"از مردم نيكاراگوآ حمايت كنيد"‏ در سوپر<br />

ماركت ها عرضه مي كردند.‏ اما دقت كنيد كه يك دولت بورژوايي در كشور توليد كننده و يك موسسه تجاري در<br />

چارچوب نظام بورژوايي كشورهاي اروپايي پشت اين داد و ستد سودآور قرار داشتند.‏ در آن داد و ستد،‏ طرفين هم<br />

منفعت مالي را در نظر داشتند و هم منفعت سياسي را.‏ همين حالا دولت سرمايه داري نفتي ونزوئلا،‏ بنزين صادراتي<br />

خود را به بازار آمريكا با نرخ ويژه ‏"براي تهيدستان"‏ و بر مبناي همان منافع عرضه مي كند.‏ سوال مي كنيم:‏ از نظر<br />

‏"كميته هماهنگي"،‏ آن دولتي كه بايد پشت اين كار،‏ يعني صادرات و عرضه كالاهاي كارگري ايراني در دنيا را بگيرد<br />

كيست؟ حتي اگر به فرض محال دولت سرمايه دار مذهبي پاي اين كار بيايد بدون شك با در نظر گرفتن منافع<br />

اقتصادي و سياسي خود خواهد بود.‏ يعني در واقع،‏ از بخشي از كارگران ايراني يا نمايندگان آنان به عنوان يك<br />

‏"شريك"‏ پايين دست و ريزه خوار،‏ از بخشي از فعالان و تشكل هاي كارگري به عنوان مبلغ شراكت با بورژوازي و<br />

سازش طبقاتي،‏ و از آن كالاهاي صادراتي به عنوان يكي از منابع كسب ارز خارجي براي خزانه خود استفاده خواهد<br />

كرد.‏<br />

بهتر است طراحان ‏"كميته هماهنگي"‏ نگاهي هم به طرح هاي اقتصادي دولت جمهوري اسلامي براي تبديل كردن<br />

خطر بحران جهاني سرمايه داري به يك فرصت براي طبقه حاكم بيندازند؛ و صادقانه دورنماي طرح خود را در<br />

چارچوب وضعيت فعلي دنيا دوباره ارزيابي كنند.‏ متخصصان حكومتي مي گويند كه ما مي توانيم از وضع فعلي<br />

استفاده كنيم و با ارائه ارزانتر كالاهاي ايراني در بازار جهاني،‏ در شرايطي كه قدرت خريد مردم در سطح دنيا پايين<br />

آمده،‏ براي خود مشتريان زيادي پيدا كنيم و سود زيادي ببريم.‏ اين متخصصان تاكيد دارند كه تماس ها و ارتباطات و<br />

زمينه چيني هاي سياسي جمهوري اسلامي در دوره كنوني،‏ و تبليغات دولت هايي كه در قاره هاي مختلف با ايران


روابط حسنه اي دارند،‏ مي تواند پشتوانه خوبي براي موفقيت اين تدبير اقتصادي باشد.‏ آيا ‏"كميته هماهنگي"‏ در<br />

صورتي كه به فرض محال كارگران يك كارخانه موفق شدند دولت را به انتقال مديريت كارخانه به آنان يا<br />

نمايندگانشان،‏ ارائه مواد اوليه رايگان،‏ و بالاخره كمك در بازاريابي و عرضه كالاها در سطح داخلي و خارجي قانع<br />

كنند،‏ احساس نمي كنند كه به مهره اي در يك طرح بزرگتر اقتصادي دولت تبديل شده اند؟ آيا احساس نمي كنند كه<br />

طرحشان بر تدابير اقتصادي حكومت براي تبديل خطرات به فرصت ها منطبق خواهد شد؟ آيا احساس نمي كنند كه<br />

آن كارگران يا نمايندگان كارگري در مقام ‏"مديريت واحد توليدي"‏ دارند با توليد كالاهاي ارزان،‏ گوشه اي از روابط<br />

حسنه مورد نظر جمهوري اسلامي را با مصرف كنندگان جهاني مي بافند؟ و بايد تاكيد كنيم كه توليد و عرضه ارزانتر<br />

كالاها به معني استثمار شديدتر كارگران آن واحد توليدي است؛ و نه فقط آنان.‏ اين به معني حفظ و تثبيت شرايط<br />

استثمار شديد در كل جامعه نيز هست كه همه كارگران را در بر مي گيرد.‏ پرداختن به اين نكته را تا همين حد كافي<br />

مي دانيم.‏<br />

اما برگرديم به يك سوال منطقي كه طراحان ‏"اشغال كارخانه"‏ بعد از همه اين بحثها مي توانند در برابر ما قرار دهند:‏<br />

اگر اشغال كارخانه نه،‏ پس چه؟ مگر نه اينست كه جنبش كارگري خيلي راه ها و روش هاي مبارزاتي را امتحان كرده<br />

است ولي نتوانسته معضلات و خطرات بزرگ را از برابر پاي توده هاي كارگر كنار بزند؟ پاسخ ما كوتاه است:‏ شكل ها و<br />

شيوه هاي مبارزاتي كه بستر حركت و بروز جنبش كارگري مي شوند هميشه متنوع و متعدد هستند.‏ با توجه به<br />

شرايط مختلف شكل گيري هر مبارزه،‏ و با توجه به سطوح متفاوت آگاهي مبارزاتي كارگران و سوابق اعتراضات آنان،‏<br />

ما هميشه با شكل هاي مختلف اعتراض روبرو مي شويم.‏ بسياري اوقات،‏ نحوه عكس العمل دولت و كارفرمايان به يك<br />

اعتراض بر چگونگي ادامه آن تاثير مي گذارد و شكل هاي مبارزاتي جديدتر ‏(و گاه راديكال تري)‏ را باعث مي شود.‏<br />

يكي از اين شكل هاي مبارزاتي كه بارها ديده ايم،‏ حبس كردن مسئولين كارخانه،‏ بيرون كردن حراست و اشغال<br />

محوطه واحد توليدي توسط كارگران مبارز بوده است.‏ اين نوع اشغال كارخانه با آنچه مد نظر ‏"كميته هماهنگي"‏<br />

است كاملاً‏ تفاوت دارد.‏ در اين حالت،‏ كارگران براي موثرتر كردن اعتراض خود و براي نشان دادن ميزان جديت و<br />

پايداري خود بر خواسته هاي بر حقشان،‏ يك شكل راديكال تر مبارزه را انتخاب مي كنند؛ يا در مواردي به صورت<br />

خودبخودي به اين سمت رانده مي شوند.‏ هدف آنان از اشغال كارخانه،‏ هماني است كه هنگام اعتصاب يا تحصن در<br />

مقابل وزارت كار و يا ايجاد راهبندان دنبال مي كنند:‏ اعلام رساي خواسته هاي خود و اعمال فشار بر دولت سرمايه دار<br />

و كارفرمايان براي تحقق آنها.‏ چنين مبارزاتي همانند ساير شكل هاي اعتراض و مقاومت كارگري بايد مورد پشتيباني<br />

همه بخش هاي طبقه كارگر و تشكل هاي مبارز قرار بگيرد؛ از دستاوردهاي اين مبارزات حفاظت شود؛ از آنها<br />

جمعبندي شود و درس هاي مثبت و منفي آنها براي كل طبقه كارگر مشخص شود.‏<br />

عين همين مساله در مورد تشكل هاي جنبش كارگري نيز صدق مي كند.‏ يعني اينكه ظرف تشكيلاتي مناسب و ممكن<br />

براي اتحاد كارگران و پيشبرد و تداوم مبارزات كارگري،‏ بر حسب سطح و شكل مبارزه جاري،‏ سطح آگاهي كارگران


درگير در آن مبارزه،‏ سابقه مبارزات در هر واحد توليدي،‏ و موقعيت حاكم بر كل جنبش كارگري و كل جامعه در هر<br />

مقطع مشخص،‏ تعيين مي شود.‏ بنابراين درگير شدن در بحث هاي ديرينه بر سر اينكه شورا بهتر است يا سنديكا،‏ و يا<br />

نقش مجامع عمومي كارگري،‏ اصولا راه به جايي نمي برد.‏ زيرا جنبش كارگري شرايط يكدست و همگوني ندارد.‏ و بايد<br />

تاكيد كنيم تا زماني كه دو عامل،‏ ‏(يعني نيروي رهبري كننده جنبش طبقه كارگر با شبكه تشكيلاتي سراسري مورد<br />

نياز براي اين كار از يك طرف،‏ و وضعيت مبارزاتي نسبتا سراسري معمولا به شكل دوره هاي بحران و اعتلاي<br />

انقلابي)‏ وجود نداشته باشد،‏ چنين تشكل فراگيري را نمي توان ايجاد كرد.‏ ما اين مساله را مشخصا در مورد جوامعي<br />

مطرح مي كنيم كه با استبداد و خفقان فراگير و طولاني دست به گريبانند و تلاش براي ايجاد تشكل هاي مستقل<br />

كارگران و ساير قشرهاي مردم در آنجا با پيگرد و سركوب روبرو مي شود.‏ در چنين شرايطي،‏ خيلي از تشكل ها مي<br />

توانند نام هايي به خود بگيرند كه از مفهوم كلاسيك شان در ادبيات چپ و نمونه هاي تاريخي آن تشكلات در<br />

كشورهاي مختلف فاصله دارند.‏ مثلا تشكل هايي تحت عنوان سنديكا از درون مبارزات توده هاي كارگر بجوشند كه<br />

عملا به يك واحد توليدي محدود بمانند و به واحدهاي هم رشته خود سرايت پيدا نكنند.‏ يا شوراهايي به وجود بيايند<br />

كه عملا فقط به مسائل اقتصادي و رفاهي كارگران بپردازند و هيچ ربطي به اعمال قدرت سياسي نداشته باشند.‏ در<br />

چنين اوضاعي،‏ خط بطلان كشيدن بر يك تشكل اصيل كارگري كه محصول و ادامه مبارزات معيني است صرفاً‏ به<br />

خاطر اينكه عنوان سنديكا بر آن گذاشته شده،‏ برخوردي غلط و ذهنيگرايانه است.‏ درست همانطور كه تلاش براي<br />

محدود نگهداشتن سطح مبارزات يك تشكل كارگري،‏ عدم تلاش براي ارتقاء آگاهي طبقاتي انقلابي كارگران درگير در<br />

آن،‏ و عدم تلاش براي افزدون بر عمق و دامنه شعارها و خواسته هاي آن ‏(هم اقتصادي و هم سياسي)،‏ با اين توجيه كه<br />

مثلا ‏“سنديكا صرفا تشكلي صنفي است و كارش فقط چانه زني با دولت و كارفرما در چارچوب نظام سرمايه داري<br />

است)‏ نيز ديدگاهي تنگ نظرانه را بازتاب مي دهد.‏ كار درست اينست كه فعالان كارگري از شكل گيري چنين تشكل<br />

هايي از پايين ‏(و از خواست ايجاد اين تشكل ها تحت هر نامي كه باشد)‏ استقبال كنند؛ در محيط هايي كه حضور<br />

مستقيم دارند فعالانه و با نقشه و برنامه در صفوف چنين تشكل هايي شركت كنند و براي تاثيرگذاري و جهت دهي<br />

صحيح و تكامل آنها تلاش كنند.‏ هم درك صحيحي از ظرفيت تكامل هر تشكل معين داشته باشند،‏ هم محدوديت<br />

هاي عيني و سطح ذهني بدنه هر تشكل را مد نظر قرار دهند.‏ هم به مساله دائمي متحد كردن توده كارگران در<br />

مبارزات جاري توجه كنند،‏ هم مبارزه براي كسب رهبري و خنثي كردن گرايشات سازشكارانه و جهت گيري هاي<br />

ارتجاعي كه مرتباً‏ در صفوف جنبش بروز مي كند را هوشمندانه پيش ببرند.‏ هم در پي تشخيص و متشكل كردن<br />

پيشروترين عناصر طبقه كارگر در سطوح مناسب تشكيلاتي باشند،‏ هم بر بخش مياني طبقه تاثير بگذارند و از طريق<br />

هدايت آنها،‏ بخش عقب مانده طبقه را نيز با جنبش همراه كنند.‏<br />

به طور كلي،‏ براي تاثير گذاري بر مبارزات گوناگون طبقه كارگر و جهت دادن به اين جويبارهاي پراكنده،‏ هيچ راهي<br />

جز تبليغ و ترويج آگاهي انقلابي طبقاتي،‏ ايجاد تغيير در مسير مبارزات خودبخودي و حق طلبانه كارگران،‏ و<br />

سازماندهي انقلاب وجود ندارد.‏ اين كارها نيز عملي نخواهد شد مگر آن كه هسته هاي مخفي و كار آزموده اي متشكل


از عناصر آگاه و پيشرو طبقه كارگر در بطن محيط كار و زيست طبقه ما تشكيل و تكثير شوند.‏ وجود چنين شبكه اي<br />

در تداوم و تكامل جوانه هاي تجمع ها و تشكل هاي كارگري تحت هر عنوان ‏(سنديكا،‏ شورا،‏ مجمع عمومي،‏ كميته<br />

اعتصاب و...)‏ نقش تعيين كننده دارد.‏ بدون چنين شبكه اي،‏ حتي اگر جامعه وارد اعتلاي انقلابي هم بشود،‏ طبقه<br />

كارگر نمي تواند جهت سياسي درستي بيابد،‏ در سرنوشت انقلاب و جامعه نقش مستقل و موثري بازي كند و در مسير<br />

رهبري يك انقلاب اجتماعي به واقع گام بردارد.‏<br />

هر چه انجام اين كارهاي ضروري ديرتر انجام شود و به دلايل مختلف به تعويق بيفتد،‏ وضع موجود بيشتر ادامه خواهد<br />

يافت.‏ حتي اگر در مقابل مبارزات قاطعانه و فداكاري هاي بزرگ توده ها،‏ دولت و طبقه سرمايه دار حاكم اينجا و آنجا<br />

مجبور به عقب نشيني بشوند و به خواسته هايي گردن بگذارند،‏ اين مساله كاملاً‏ موقتي و فرعي و گاه ظاهري خواهد<br />

بود.‏ به نحوي كه در يورش بعدي سرمايه داري،‏ همه اينها پس گرفته خواهد شد.‏ اينهمه بحث و طرح حكومتي بر سر<br />

اجراي اصل 44 و حذف يارانه ها،‏ به معني اينست كه طبقه حاكم قصد ندارد ‏"نم پس بدهد".‏ اينهمه تدابير سراسيمه<br />

از سوي دولت ها و بنگاه هاي سرمايه داري در مقابل خيز برداشتن امواج بحران به معني اينست كه فشار و شدت<br />

استثمار طبقه كارگر و توده هاي ستمديده در همه جا بيشتر خواهد شد.‏ اينهمه رجوع و استقبال مجدد از آثار ماركس<br />

براي شناخت كاركرد نظام سرمايه داري و تضادهايش به معني اينست كه خيلي ها دنبال راه اساسي وضع موجود مي<br />

گردند.‏ آنان در كاپيتال،‏ گروندريسه،‏ ايدئولوژي آلماني،‏ مبارزه طبقاتي در فرانسه،‏ مانيفست كمونيست،‏ هجدهم برومر<br />

و...‏ به دنبال پاسخ به اينكه شورا بهتر است يا سنديكا،‏ كارخانه را چطور اشغال كنيم يا عرضه و فروش كالاهاي آن را<br />

چگونه سازمان بدهيم،‏ نيستند.‏ آنان به دنبال نگرش،‏ روش و ابزار اساسي براي دگرگون كردن نظام حاكم بر دنيا<br />

هستند.‏ به دنبال اين هستند كه به تفكر ماركسيستي مسلح شوند و اين آگاهي را به ميان طبقه كارگر و توده هاي<br />

ستمديده ببرند.‏ اين فرق مي كند با تلاش براي پيدا كردن راه هاي ‏"ملموس"،‏ طرح هاي مستاصلانه و يا غرق شدن<br />

در توهمات و تخيلات بي پايه اي كه ما را براي مدتي طولاني تر سر كار مي گذارد.‏ با توجه به اوضاع كنوني و گرايش<br />

هاي رايج،‏ ما تمامي همرزمان خود در جنبش كارگري را به مطالعه و بازبيني عميق آثار راهگشاي متفكران و رهبران<br />

انقلابي طبقه كارگر فرا مي خوانيم.‏ در اين ميان،‏ جا دارد كه بر ‏"چه بايد كرد"‏ لنين و جوهر و جهت گيري راهگشاي<br />

آن تاكيد ويژه بگذاريم.‏<br />

آذر ماه 87<br />

حرف هايي درباره انقلاب 57 و طبقه كارگر<br />

پرچم هاي سه رنگ و پارچه نوشته هايي كه به در و ديوار چسبانده اند به ما مي گويند كه ‏"سي امين سالگرد انقلاب<br />

اسلامي"‏ است.‏ مقامات سخنراني مي كنند،‏ راديو و تلويزيون آمار ارائه مي دهند،‏ آخوندها به منبر مي روند،‏ تا به ما


اثبات كنند كه ‏"طي اين 30 سال چقدر حال و روز مردم بهتر شده است."‏ حراستي ها ما را زير نظر مي گيرند و چشم<br />

غره مي روند،‏ گشتي هاي امنيتي و انتظامي شمشير را از رو مي بندند و در خيابان ها جولان مي دهند،‏ و زندانبانان و<br />

بازجويان سه شيفت زحمت مي كشند،‏ تا به ما نشان دهند كه ‏"اين نظام سي ساله چقدر مردمي است و توده ها زير<br />

سايه رژيم اسلامي چقدر آزادند."‏ در مقابل،‏ ما چكار مي كنيم؟<br />

_<br />

بي توجه و بي تفاوت از كنار همه اينها مي گذريم؟<br />

_<br />

زير لب فحشي نثار زمين و زمان مي كنيم و به خود دلداري مي دهيم كه ‏"اين نيز بگذرد"؟<br />

_<br />

يا همه اين گستاخي ها و دروغ ها،‏ ما را به فكر مي اندازد كه به موضوعات مهمتري فكر كنيم؟<br />

يعني ما را وادار مي كند كه در هر فرصتي از هم بپرسيم:‏ انقلاب بهمن 57 چه ربطي به طبقه كارگر داشت؟<br />

‏_آيا ما بوديم كه انقلاب كرديم؟<br />

‏_آيا مي توانستيم كاري بكنيم كه آن انقلاب متعلق به ما شود؟<br />

‏_حضور طبقه ما در تحولات سال 57 چگونه بود و چه تاثيري داشت؟<br />

‏_تاثير اعتلاي انقلابي بر ما چه بود؟<br />

كارگراني كه اينك درگير مبارزه شبانه روزي براي تامين معاش،‏ حفظ شغل و دستيابي به حقوق پايمال شده خود<br />

هستند،‏ ممكنست اين سوال ها را بي ربط بدانند.‏ ممكنست بگويند جواب دادن به اينها چه دردي از دردهاي بي<br />

حساب امروز ما دوا مي كند؟ بله.‏ كارگران جواني كه واحدهاي توليدي و خدماتي بزرگ و كوچك با نيروي كار و<br />

زحمت آنها مي چرخد،‏ آن روزها را به چشم نديده اند.‏ آن كارگراني كه انقلاب را ديدند،‏ اگر بخت با آنها يار بود و در<br />

آن سال هاي توفاني،‏ توان و امكان كار كردن را از دست ندادند،‏ اينك ديگر بازنشسته اند.‏ ولي پاسخ به سوال هاي<br />

بالا،‏ نبايد فقط مساله كارگراني باشد كه تجربه شركت در انقلاب 57 را دارند.‏ فكر كردن،‏ بحث و جدل كردن،‏ و عميق<br />

شدن در نقش و عملكرد طبقه كارگر در آن انقلاب،‏ مسائلي را جلو مي كشد و امكان رسيدن به جمعبندي هايي را به<br />

وجود مي آورد،‏ كه به دورنما و جهت گيري و سرنوشت طبقه كارگر و مبارزه طبقاتي ربط مستقيم دارد.‏<br />

نقش و عملكردي كه كارگران مي توانند در يك انقلاب داشته باشند،‏ كاملاً‏ به ميزان آگاهي و تشكل آنها مربوط است.‏<br />

وقتي كه جامعه ما از اواسط سال<br />

1356<br />

با نشانه هاي گردباد بحران روبرو شد،‏ كارگران سال ها بود كه از تشكل هاي<br />

مستقل خود محروم بودند.‏ فقط چند سازمان فرمايشي و زرد وجود داشت كه توسط نمايندگان و ماموران رژيم شاه


اداره مي شد كه كارش كنترل محيط هاي كار،‏ تبليغ ايدئولوژي و سياست حكومت در ميان كارگران،‏ و شناسايي<br />

عناصر آگاه و مبارز فعال در ميان طبقه كارگر ‏(مشخصاً‏ كمونيست ها)‏ بود.‏ ساليان سال بود كه سركوب و خفقان<br />

سياسي بر كل جامعه حاكم بود؛ فعاليت گروه ها و احزاب كمونيست انقلابي كه منافع و آرمان هاي اساسي طبقه كارگر<br />

را نمايندگي مي كردند غيرقانوني بود؛ حتي كم خطرترين و مسالمت جو ترين گروه هاي مخالف و منتقد رژيم شاه هم<br />

تحت پيگرد و فشار قرار داشتند؛ و كمونيست ها با مجازات حبس و شكنجه و حتي اعدام روبرو مي شدند:‏ يعني همان<br />

وضعيتي كه شديدترش،‏ در اين سي سال برقرار بوده است و بايد آن را يكي از دستاوردهاي انقلاب اسلامي به حساب<br />

آورد!‏ به هر حال،‏ تاثير ديكتاتوري سلطنتي بر توده هاي كارگر اين بود كه فقط شمار كمي از كارگران با منافع اساسي<br />

طبقاتي خود آشنا بودند و آگاهي انقلابي را جذب كرده بودند.‏ اينها كساني بودند كه به علل گوناگون،‏ بخت آشنايي با<br />

مسائل سياسي و اجتماعي و تماس و ارتباط با گروه ها و محافل كمونيستي و چپ را پيدا كرده بودند.‏ اينها كساني<br />

بودند كه ضرورت و اهميت متشكل شدن عناصر پيشرو طبقه كارگر،‏ متشكل كردن بدنه طبقه كارگر،‏ و اشاعه و تكامل<br />

آگاهي طبقاتي انقلابي سياسي را نسبتا درك كرده بودند.‏ از طرف ديگر،‏ مبارزات كارگري كه از آغاز دهه<br />

به 1350<br />

شكل آشكاري رو به گسترش بود،‏ و بخشي از عناصر انقلابي نيز اينجا و آنجا در آنها نقش داشتند،‏ اساسا مبارزاتي<br />

اقتصادي رفاهي بودند و كماكان مبارزاتي خودبخودي محسوب مي شدند.‏ جنبش جوان و پراكنده كمونيستي در<br />

دهه 1350، به سطح يك حزب انقلابي با برنامه و نقشه و استراتژي مشخص،‏ تكامل نيافته بود.‏ پس اين امكان وجود<br />

نداشت كه مبارزات اقتصادي،‏ جايگاه خود را در چارچوب يك نقشه كلي و در خدمت به استراتژي انقلابي طبقه كارگر<br />

براي كسب قدرت سياسي پيدا كنند.‏ و اين امكان هم وجود نداشت كه تعداد بيشتري از كارگران درون يك شبكه در<br />

حال گسترش سازماني،‏ در سطوح و شكل هاي مختلف ‏(مخفي و نيمه علني و حتي علني)‏ متشكل شوند و منظماً‏ در<br />

معرض آگاهي طبقاتي انقلابي سياسي قرار بگيرند.‏ بنابراين،‏ توده هاي كارگر با سطح پاييني از آگاهي و تشكل،‏ در<br />

بسياري از موارد به صورت پراكنده و فردي،‏ و تقريبا بدون هيچ نشانه اي از استقلال طبقاتي،‏ درگير مبارزات و<br />

تحولات سياسي سال 57 شدند.‏<br />

اما هيچ انقلابي،‏ حتي اگر در گام هاي ابتدايي اش ‏"همه با همي"‏ و بدون جهت گيري معين طبقاتي به نظر آيد،‏ بدون<br />

رهبري نيست و نخواهد ماند.‏ در جريان تحولات نيمه دوم سال<br />

56<br />

و سراسر سال<br />

57<br />

نيز گروه ها و شخصيت هاي<br />

معيني جلوي صحنه را اشغال كردند و ايدئولوژي و سياست هاي خود ‏(يا در واقع منافع آن قشرها و طبقاتي كه خود<br />

نماينده اش بودند)‏ را بر جريان عمومي انقلاب مسلط كردند.‏ مي گوييم جريان عمومي،‏ چرا كه در هر انقلابي هميشه<br />

اين امكان وجود دارد كه در عرصه هايي يا مناطقي و يا مقاطعي،‏ گروه هاي طبقاتي ديگري ‏(به غير از نيروي مسلط)‏<br />

تاثيرگذار باشند؛ اما سرنوشت و ماهيت هر انقلاب را نهايتاً‏ آن نيرويي تعيين مي كند كه بر جريان عمومي و بر فرايند<br />

كسب قدرت سياسي،‏ مسلط مي شود.‏ در انقلاب<br />

57<br />

نيز ائتلافي از روحانيت شيعه و نيروهاي ملي مذهبي تحت<br />

رهبري خميني و موتلفه،‏ طي يك دوره چند ماهه به نيروي مسلط تبديل شدند.‏ آنها از باورهاي مذهبي و خرافي<br />

مردم،‏ از امكانات تبليغي كه مسجد و حسينيه در اختيارشان مي گذاشت،‏ از نيروي طلاب كه در سطح كشور پراكنده


بودند،‏ و البته از وعده هاي رنگارنگ براي فريب و جلب بخش هاي مختلف مردم به سوي خود استفاده كردند.‏ بازار و<br />

نيروهاي خرده بورژوازي سنتي در شهرهاي بزرگ،‏ فضاي شهرهاي سنتي متوسط و كوچك،‏ مردم مذهبي به ويژه در<br />

روستاهاي استان هاي مركزي كشور و نيز توده هاي مهاجر از زمين كنده شده و بي هويت در حاشيه شهرها،‏ رفته<br />

رفته حول اين رهبري حلقه زدند.‏ در مورد طبقه كارگر يا بهتر بگوييم بخش هاي مختلف كارگران،‏ مساله كمي فرق<br />

مي كرد.‏ آن گروه از كارگراني كه به خاطر شيوه كار و زندگي خود،‏ بيشتر با ‏"جمع كارگري"‏ تعريف مي شدند يعني<br />

كار و مبارزه خود را ضرورتا و به طور خودبخودي به شكل دستجمعي پيش مي بردند،‏ اين جريان عمومي و رهبريش را<br />

‏"نا آشنا"‏ مي ديدند.‏ نتيجتاً،‏ با كمي تاخير و ترديد به امواج انقلاب 57 پيوستند.‏ حضور اين كارگران در تظاهرات ها و<br />

درگيري ها،‏ در بيشتر موارد به شكل فردي و يا در جمع هاي كوچك انجام گرفت؛ نه به شكل گسترده و تحت پرچم<br />

كارگران يك واحد توليدي مشخص.‏ البته اين موضوع در چند مورد كه برجسته ترينش،‏ كارگران نفت بودند تفاوت<br />

داشت و به شكل اعتصاب سياسي دستجمعي از<br />

57 مهر 29<br />

اتفاق افتاد.‏ در مورد اعتصاب نفت،‏ نكته اينجاست كه<br />

سطح آگاهي در ميان اين كارگران نسبتا بالا بود و از سابقه تشكل و مبارزه در سال هاي<br />

1320 32<br />

نيز برخوردار<br />

بودند.‏ عناصر چپ و كمونيست نيز با استفاده از جاي پاهايي كه از قبل داشتند و شرايط و امكاناتي كه در سال<br />

57<br />

فراهم آمد،‏ سريعاً‏ به فعاليت در ميان كارگران و كاركنان صنعت نفت پرداختند.‏ در واقع،‏ اعتصاب نفتگران نتيجه و<br />

نشانه يك تصميم گيري سياسي از سوي بخشي از طبقه كارگر و فعالان آگاهش براي تسريع جريان انقلاب ‏(و البته<br />

تقويت جريان عمومي)‏ بود.‏ شايد براي اينكه نظري قطعي در اين مورد بدهيم،‏ رجوع به اسناد آن دوران جنبش<br />

كمونيستي و كارگري و جمعبندي هايي كه از اعتصاب نفت صورت گرفته،‏ ضروري باشد اما احساس مي كنيم كه<br />

تصميم به اين اقدام مهم،‏ به نوعي اعلام يك حركت مستقل از سوي بخشي از طبقه كارگر بود؛ در عين حال كه رهبري<br />

و تسلط جريان مذهبي را در عمل پذيرفته بود.‏<br />

در اينجا بايد به تبليغات رويزيونيستي فعالين حزب توده در جنبش كارگري در آن دوره نيز اشاره كنيم كه بر مبناي<br />

سياست هاي كلي خود و اردوگاه سرمايه داري شرق،‏ كارگران را به زير چتر رهبري خميني مي راندند.‏ آنها با شعار<br />

مبارزه با ‏"چپ روي"‏ و ‏"تند روي"‏ و با تبليغ ضرورت اتحاد با ‏"اسلام مترقي و انقلابي"،‏ سعي داشتند راه هرگونه<br />

حركت خلاف جريان از سوي طبقه كارگر و برافراشته شدن پرچم مستقل ايدئولوژيك و سياسي كمونيست ها را در<br />

دل بحران انقلابي<br />

57<br />

ببندند.‏ اين چنين بود كه براي نمونه،‏ در روزهاي اول بهمن<br />

57<br />

توده اي ها با استفاده از<br />

نفوذشان تظاهراتي با شركت كارگران كارخانه سيمان ري از وزارت كار به سوي دانشگاه تهران به راه انداختند كه<br />

براي اولين بار سرود معروف ‏"كارگر،‏ برزگر،‏ رنجبر،‏ اي كارگر،‏ ما با هم متحد مي شويم..."‏ در آن خوانده شد و ترجيع<br />

بندش ‏"درود بر خميني"‏ بود.‏ بعدها نيروهاي چپ و انقلابي،‏ اين ترجيع بند را به ‏"درود بر كارگر"‏ تغيير دادند.‏ در<br />

مقابل موج سنگين ضد كمونيستي كه مذهبيون مسلط بر جنبش مردم به راه انداخته بودند،‏ و در مقابل سياست<br />

بورژوايي حزب توده و گرايش به دنباله روي در بين بسياري از روشنفكران است كه ارزش اعلام موضع آن كارگر سرد


و گرم روزگار چشيده آذربايجاني و از فعالان اصلي ‏"خانه كارگر"‏ انقلابي،‏ يعني زنده ياد بختيار،‏ معلوم مي شود.‏ او<br />

قبل از قيام در بحث با طرفداران خميني در مقابل دانشگاه تهران فرياد مي كشيد:‏ ‏"آقا!‏ من كافر هستم!"‏<br />

مساله ديگري كه در مقطع قبل از قيام بهمن اتفاق افتاد،‏ بي ثباتي و تعطيلي تعدادي از واحدهاي توليدي و فرار<br />

كارفرماها به همراه سرمايه هاي نقدي شان به خارج بود.‏ در چنان وضعيتي كه كار و معيشت بسياري از كارگران در<br />

شهرهاي مختلف به خطر افتاده بود،‏ مبارزه و اعتراض كارگري به صورت تحصن در واحدهاي توليدي و برگزاري<br />

ميتينگ ها و مجمع عمومي ها انجام مي گرفت.‏ فعالان چپ،‏ اعضا و هواداران گروه هاي كمونيستي و انقلابي كه<br />

بسياري از آنها دانشجو بودند،‏ در اين جمع هاي كارگري شركت مي كردند و به بحث و تبادل نظر و ارائه پيشنهاد مي<br />

پرداختند.‏ در حال حاضر به كم و كيف آن بحث ها و پيشنهادها كاري نداريم،‏ و فكر مي كنيم آنچه مطرح مي شد نمي<br />

توانست چيزي متفاوت و يا فراتر از درك عمومي آن زمان جنبش كمونيستي از چگونگي تكامل و تشكل جنبش<br />

كارگري باشد.‏ اما يك نكته در همان تجربه آشكار شد:‏ تمايل شديد به دنباله روي از حركت خودبخودي كارگران و<br />

بروز جوانه هاي كارگريستي از سوي بخشي از كمونيست ها.‏ در شرايطي كه در خيابان ها با خون مردم،‏ و در جلسات<br />

پشت پرده با زد و بند سران جريان مذهبي و مقامات ارتش و فرستادگان امپرياليستها،‏ تكليف قدرت سياسي داشت<br />

معين مي شد،‏ بخشي از انقلابيون با گروهي از كارگران،‏ بي خبر در اين يا آن كارخانه تحصن كرده بودند.‏ اينان نمي<br />

دانستند كه تربيت سياسي ايدئولوژيك كارگران و متشكل كردن طبقه كارگر در چنان روزهايي مي تواند و مي بايد<br />

در جريان نقشه ريزي و يورش براي تسخير مراكز قدرت،‏ و مبارزه براي تثبيت دستاوردهاي اين اقدام براي طبقه<br />

كارگر و زمينه سازي براي گام هاي آتي انقلاب،‏ انجام بگيرد.‏ بحث هاي فراواني كه بعد از قيام بين چپي ها بر سر<br />

‏"شورا يا سنديكا"‏ راه افتاد ‏(و تا به امروز هم به شكلي جريان دارد)،‏ اگر تجربه ايجاد تشكل هاي متنوع كارگري براي<br />

كسب قدرت ‏(و مشخصا شوراهاي كارگري در مفهوم گسترده انقلابي اش)‏ را پشتوانه خود داشت،‏ بدون ترديد بعد از<br />

قيام،‏ ثمربخش تر و سازنده تر از آنچه ديديم پيش مي رفت.‏<br />

به هر حال،‏ بحران انقلابي<br />

57<br />

كه باعث تضعيف و از هم گسيختگي دستگاه سركوب و كنترل رژيم شاه شد،‏ فرصت<br />

هاي جديدي را براي انتشار ايده ها و افكار كمونيستي و آشنايي تعداد بسيار گسترده تري از كارگران را با ديدگاه ها<br />

و سياست هاي چپ،‏ نسبت به سال هاي اختناق،‏ فراهم كرد.‏ و اين فرصتي است كه هميشه به هنگام بروز بحران هاي<br />

عميق و موثر سياسي مي تواند به وجود آيد.‏ بحث ها و مجادلات پر شوري از سوي عناصر فعال كمونيست و انقلابي،‏ و<br />

ميان گرايش هاي مختلف سياسي،‏ در محل هايي كه به مركز تجمع توده هاي مردم تبديل شده بود،‏ جريان يافت.‏<br />

بدين ترتيب در فاصله اي كوتاه،‏ كارگران تشنه آگاهي سياسي با موضوعات و مواضع گوناگون و مسائل مورد مشاجره<br />

تئوريك آشنا شدند.‏ بحث در صحن دانشگاه ها،‏ در سالن هاي اجتماعات،‏ در مقابل شركت ها و واحدهاي توليدي،‏ در<br />

گوشه خيابان ها و پارك ها،‏ بسياري از كارگران پيشرو را به خود جلب مي كرد.‏ هنگام پخش اعلاميه ها و نشريات<br />

گروه هاي سياسي،‏ همين كارگران بودند كه از هم سبقت مي جستند و نوشته هاي انقلابي را روي هوا از دست هم مي


ربودند.‏ استفاده از فضاي نسبتا بازي كه در ماه هاي منتهي به قيام بهمن و تا مدتها بعد از آن ايجاد شد،‏ بر ميزان نفوذ<br />

جنبش كمونيستي در بدنه طبقه كارگر و ساير قشرهاي جامعه،‏ از زنان گرفته تا دانش آموزان و دانشجويان،‏ معلمان و<br />

پرستاران،‏ تاثير زيادي گذاشت.‏ نقشي كه گروه هاي چپ و كمونيستي توانستند بعد از برقراري جمهوري اسلامي در<br />

مبارزات كارگري و متشكل كردن كارگران در سطوح گوناگون بازي كنند را نمي توان از اين زمينه چيني جدا كرد.‏<br />

بدون انتشار آگاهي طبقاتي انقلابي سياسي درسطح وسيع،‏ بدون شناساندن افكار نيروهايي كه حرفي نو و<br />

متفاوت از جريان مذهبي داشتند،‏ بدون شركت فعال كمونيست ها در صف اول مبارزات سال 57 و مشخصاً‏ در قيام<br />

مسلحانه بهمن ماه،‏ و بالاخره بدون سابقه فداكاري و قهرماني و جان باختن نيروهاي چپ در شكنجه گاه ها و ميدان<br />

هاي اعدام رژيم شاه و يا در جريان درگيري هاي مسلحانه،‏ نفوذ روزافزون جنبش كمونيستي در ميان كارگران و<br />

ستمديدگان امكان پذير نبود.‏ و اين نفوذ به حدي بود كه حاكمان تازه به قدرت رسيده اسلامي را به وحشت انداخت و<br />

آنها را از روز اول به طراحي و سازماندهي سركوب و كشتار غير رسمي و رسمي كمونيست ها و انقلابيون وادار كرد.‏<br />

با نگاه به آنچه گفتيم به سوال هايي كه اول طرح شد بر مي گرديم.‏ طبقه كارگر در انقلاب 57 كه اكثريت عظيم مردم<br />

را درگير كرده بود شركت جست؛ اما بي بهره از آگاهي و تشكل و ابزاري كه براي رهبري كردن يك انقلاب لازم داشت.‏<br />

آنچه باعث اين كمبود و ضعف شد،‏ جواني و نابلدي و ناروشني ايدئولوژيك و سياسي جنبش كمونيستي ايران بود.‏<br />

گرايش ها و جريان هاي رويزيونيستي و بورژوايي نيز به شكل آشكار و يا خزنده در حال تاثير گذاري مخرب بر اين<br />

جنبش بودند.‏ كارگران عمدتاً‏ به شكل پراكنده و فردي و به مثابه جزيي از توده مردم،‏ با اشتياق اما با دورنمايي مبهم،‏<br />

در مبارزات سال 57 شركت كردند.‏ شماري از آنها در جريان تظاهرات ها و در قيام بهمن جان باختند.‏ كارگران انقلاب<br />

كردند،‏ اما نتوانستند انقلاب را از آن خود سازند.‏ كارگران همراه با بقيه مردم قيام كردند،‏ اما نتوانستند دولت خود را<br />

بر پا دارند.‏ تجربه طبقه كارگر ايران در انقلاب 57 بار ديگر اين حقيقت را نشان داد كه بدون آگاهي طبقاتي انقلابي،‏<br />

بدون حزب پيشاهنگ،‏ بدون تئوري و نقشه و استراتژي انقلابي،‏ بدون ابزار انقلابي كسب قدرت سياسي،‏ طبقه ما نمي<br />

تواند پيروز شود.‏ اين اساسي ترين درس انقلاب 1357 است.‏<br />

فردا از آن طبقه كارگر است!‏<br />

‏"جمعي از فعالين كارگري"‏<br />

17 بهمن 1387<br />

‏"زن،‏ پرولتر<br />

ِ مرد است."‏<br />

حرف هايي درباره مساله زن و انقلاب كمونيستي


بياييد از يك بحث ‏"غير طبقاتي"‏ شروع كنيم:‏ مردان،‏ زنان را به حساب نمي آورند!‏ اين نظر مردان همه طبقات در<br />

مورد زنان همه طبقات است.‏ بهتر است تعارف هايي كه اخيرا در ‏"تجليل از شخصيت زن"‏ و ‏"به رسميت شناختن<br />

حقوق زنان"‏ باب شده را جدي نگيريم.‏ اينها قبل از اينكه نشانه يك دگرگوني در افكار و ايده هاي كهنه و سنتي در<br />

مورد زنان باشد،‏ نتيجه فريادهايي است كه زنان شورشگر و نوانديش شبانه روز در مقابل سركوب و فشار نظام طبقاتي<br />

و مردسالار سر داده اند.‏ اينها عقب نشيني لفظي است در برابر حركت زنان حق طلبي كه در مقابل تحقير كردن ها و<br />

يا عوامفريبي مرداني كه بر سر درجه دوم بودن زنان با اين نظام همسو و همفكر هستند،‏ جا نزده اند.‏<br />

وقتي مي گوييم مردان،‏ زنان را به حساب نمي آورند منظورمان در جدول هاي آمار و يا در مباحث زيست شناسانه<br />

نيست.‏ بگذريم از اينكه تفكر مردسالارانه به راحتي مي تواند در محاسبات آماري،‏ نقش تعيين كننده زنان در توليد و<br />

تحقق ارزش را حذف كند يا كمرنگ جلوه دهد.‏ مردسالارها به راحتي مي توانند از ضعيف بودن ذاتي زنان يا كم عقل<br />

بودن آنان به علت كوچكتر بودن حجم مغزشان بگويند،‏ و در مورد غلبه احساسات زنان بر منطق شان،‏ هزار و يك<br />

جور مزخرف به اصطلاح علمي به هم ببافند.‏ همه اينكارها را قرن هاست كه انجام مي دهند تا موقعيت برتر و تبعيض<br />

آميز مردان در جامعه طبقاتي را توجيه و ابدي وانمود كنند.‏<br />

مردسالارها واقعياتي مانند شجاعت و پيگيري الهام بخش<br />

زنان در عرصه تغيير مناسبات اجتماعي و سياسي را با ناراحتي نظاره مي كنند؛ و گاه با اكراه به انگيزه هاي قوي تر و<br />

برتري هاي آشكار زنان در عرصه آموزش و فراگيري اذعان مي كنند.‏<br />

مردسالارها براي ممانعت از پيشرفت هاي ‏"غير<br />

منطقي"،‏ ‏"غير طبيعي"‏ و ‏"زياده از حد"‏ زنان به انواع و اقسام قوانين و سنت هاي كهنه و احكام مذهبي آويزان مي<br />

شوند.‏<br />

آنجا كه صحبت از طبقه كارگر در ميان است،‏ نظرات مردسالارانه معمولا به صورت مردانه معرفي كردن نيروي كار بروز<br />

مي كند.‏ براي مثال،‏ آمار جديد حكومتي سهم زنان از نيروي كار رسمي ايران را<br />

براي زنان را<br />

11<br />

25<br />

درصد نشان مي دهد و نرخ بيكاري<br />

درصد مي داند.‏ در اينگونه آمارها،‏ فقط به زنان شاغل رسمي بسنده مي شود،‏ و اكثريت زنان كه<br />

درگير مشاغل غير رسمي در خانه و خيابان يا در كارگاه هاي كوچك سنتي هستند،‏ ناديده گرفته مي شوند.‏ اگر چه بر<br />

مبناي همين آمار ناقص و گمراه كننده نيز مي توان به حقايقي در مورد سياست طبقه سرمايه دار حاكم در شرايط<br />

بحران براي بيكارسازي زنان شاغل پي برد ‏(توجه داشته باشيم كه نرخ بيكاري براي مردان در همين دوره حدود<br />

9<br />

درصد است).‏ اين واقعيتي است كه گسترش نظام سرمايه داري در سراسر دنيا،‏ مداوما تعداد بيشتري از زنان را به<br />

نيروي كار صنعتي و خدماتي تبديل مي كند؛ در عين حال زنان در صنايع كوچك سنتي و خانگي،‏ و در كشاورزي<br />

معيشتي،‏ كماكان نقشي اساسي باز مي كنند.‏ اين نقش عليرغم محدود شدن و به حاشيه رانده شدن بخش هاي عقب<br />

مانده و ماقبل سرمايه داري اقتصاد،‏ همچنان به عهده زنان است.‏ عرصه مهم ديگري كه زنان در آن نقشي منحصر به<br />

فرد ايفاء مي كنند و هيچكس در ‏"زنانه بودن"‏ آن شك ندارد،‏ كار خانگي يا خانه داري است.‏ خانه داري را بهتر است<br />

بيگاري يا كار بدون مزد بناميم،‏ و نه كار به معني رايج كلمه.‏ اين بيگاري،‏ نقش كليدي در سودآوري سرمايه داري دارد.‏<br />

كار بدون مزد زنان كه شرايط تجديد قوا و انرژي كار مرد ‏(يا مردان)‏ خانواده را تامين مي كند،‏ و نيروي كار جديد<br />

جامعه را از طريق توليد مثل و بچه داري مي پروراند،‏ تاكنون جايگاه بي بديلي در تحقق ارزش در جامعه سرمايه داري<br />

داشته است.‏ براي اكثريت مردم تصور اينكه چرخ زندگي بتواند بدون كار خانگي بچرخد،‏ غير ممكن است.‏ در واقع


اكثريت عظيم اهالي دنيا،‏ شايد بدون اينكه خود متوجه باشند،‏ خانواده را مقدس مي دانند و باور دارند كه ‏"بهشت<br />

زير پاي مادران است"‏ چرا كه كار خانگي را حياتي و واجب تشخيص مي دهند!‏<br />

در عين حال،‏ به ويژه طي سه دهه گذشته،‏ سرمايه داري بين المللي به شكل بيسابقه اي نيروي كار زنان را وارد بازار<br />

كار كرده،‏ در برخي كشورها رشته هاي توليدي معيني را عمدتا با استفاده از اين نيرو به راه انداخته است.‏ نتيجه<br />

اينكه،‏ زنان بيش از پيش در لايه هاي تحتاني ‏(لايه هاي گسترده و مهم)‏ طبقه كارگر جهاني جاي مي گيرند.‏<br />

پرولتريزه شدن زنان بدون شك بر شرايط و شكل كار خانگي تاثير مي گذارد،‏ اما به هيچ وجه به معني حذف آن<br />

نيست.‏ وقتي كه به پرولتريزه شدن هر چه بيشتر زنان در سطح دنيا و ادامه كار خانگي نگاه مي كنيم،‏ با رابطه اي<br />

متناقض و شكل هاي مختلط بهره كشي روبرو مي شويم.‏ در بعضي موارد،‏ كارهاي فرعي واحدهاي توليدي و خدماتي<br />

سرمايه داري را به زنان مي سپارند تا به شكل فردي و يا در گروه هاي كوچك خانوادگي در خانه هاي خويش آن را<br />

انجام دهند.‏ اين راهي است براي همزيستي كار مزدي زنان با بيگاري ‏(يا به اصطلاح وظايف)‏ خانگي آنان.‏ همينجا در<br />

مورد ايران مي توانيم به رشته اي مثل قاليبافي اشاره كنيم كه طي چند قرن به صورت توليد سنتي خانوادگي و عمدتا<br />

با بهره كشي از نيروي كار دختران جوان در روستاها و شهرهاي مختلف اداره مي شد.‏ اما در سال هاي اخير،‏ به شكلي<br />

سازمان يافته تر و تحت كنترل بورژوازي بزرگ ‏(خصوصي و دولتي)،‏ توسط نيروي كار مزدي زنانه اي كه در محل<br />

سكونتش به كار مي پردازد و به اصطلاح ‏"سفارش"‏ مي گيرد،‏ به پيش مي رود.‏ در اين شكل از سازماندهي نيروي كار،‏<br />

زنان كارگر درگير روابط مختلطي از كار مزدي و كار بي مزد خانوادگي هستند ‏(در بسياري موارد،‏ دستمزد قاليبافي بر<br />

اساس مناسبات پدرسالارانه حاكم ‏"و به طور طبيعي"‏ در اختيار مرد خانواده قرار مي گيرد).‏ خوبست در همينجا<br />

اشاره كنيم كه يك نگاه گذرا به تعداد بافندگان در سراسر كشور ‏(رقمي بالغ بر<br />

2<br />

ميليون نفر)‏ كه عمدتا زن هستند<br />

خود مي تواند پوچي آمارهايي را كه مي خواهند نقش زنان در طبقه كارگر را كوچك جلوه دهند نشان دهد.‏ در كنار<br />

اين،‏ بعضي كارهاي خدماتي نظير بسته بندي نيز هست كه در خانه هاي مناطق شهري توسط زنان انجام مي گيرد و<br />

اين بيشتر در چارچوب كار مزدي به شيوه قطعه كاري مي گنجد.‏ و اما يك نكته كلي و پر اهميت:‏ زنان كارگر زير يك<br />

منگنه مضاعف يعني بهره كشي بيرون از خانواده و درون خانه،‏ بيشتر و شديدتر از مردان كارگر استثمار مي شوند؛<br />

اين يك واقعيت عيني است.‏ در جامعه مردسالار،‏ حتي مردان كارگر هم از امتيازات مردانه برخوردارند؛ اين هم يك<br />

واقعيت عيني است.‏ همين شرايط عيني،‏ شكافي را بين مردان و زنان كارگر شكل داده است.‏ بدون توجه به اين<br />

واقعيات،‏ نمي توان رفتار و سياست صحيحي براي متحد كردن واقعي صفوف طبقه كارگر اتخاذ كرد.‏<br />

طي چند دهه گذشته،‏ عمدتا در كشورهاي سرمايه داري پيشرفته،‏ روندي نيز جريان يافت كه گرايش به محدود كردن<br />

كار خانگي زنان داشت.‏ بدون آن كه بخواهيم عوامل موثر و تعيين كننده اي مانند جنبش ها و مبارزات راديكال<br />

سياسي و اجتماعي بعد از جنگ دوم جهاني را در ضربه زدن به ديدگاه ها و ارزش هاي جا افتاده و كهنه بر سر خانواده<br />

و جايگاه و نقش زنان در جوامع امپرياليستي كمرنگ كنيم،‏ و بدون اينكه بخواهيم با تنگ نظري ‏"اقتصادگرايانه"‏ به<br />

تحولات اجتماعي نگاه كنيم،‏ بايد بگوييم كه زنانه شدن نيروي كار در اين جوامع،‏ و جا افتادن امكاناتي مانند مهد<br />

كودك ها و خدمات اجتماعي و مرخصي هاي ويژه به تغييراتي در شكل سازماندهي زندگي خانوادگي و تعهدات عرفي<br />

و مذهبي در زندگي زناشويي انجاميد؛ هر چند كه شكل ‏"كلاسيك"‏ خانواده،‏ كماكان يك نهاد اساسي جامعه باقي<br />

ماند.‏ موقعيت نيروي كار زنانه تحت روابط سرمايه داري ‏(خاصه در جوامع امپرياليستي)‏ اگر چه در حيطه دستمزدها و


امكانات رفاهي،‏ حقوق قانوني و سنديكايي،‏ گرايش به همسطح شدن با نيروي كار مردانه دارد،‏ اما همچنان با نابرابري<br />

هاي ملموس و بالقوه دست به گريبان است.‏ براي مثال،‏ امروز در شرايط تعميق بحران و ركود بين المللي و اجراي<br />

سياست هاي تعديل اقتصادي،‏ زنان به اولين آماج بيكارسازي ها تبديل شده اند.‏<br />

هر آنچه گفتيم،‏ براي نشان دادن بي پايه و اساس بودن نگرشي است كه تصوير مردانه اي از طبقه كارگر دارد و هر<br />

زمان صحبتي از جايگاه زنان در طبقه كارگر به ميان مي آيد،‏ اين نقش را ناچيز مي انگارد.‏ طي بيش از يك قرن مبارزه<br />

و جنبش و انقلاب طبقه كارگر در گوشه و كنار دنيا،‏ شاهد به ميدان آمدن ديدگاه هاي متضاد بر سر اين موضوع در<br />

صفوف جنبش ها و احزاب كارگري بوده ايم.‏ حتي در همان زمان شكل گيري اولين تشكيلات بين المللي كارگران<br />

يعني انترناسيونال اول،‏ چگونگي برخورد به مساله زنان و رهايي زن،‏ به يكي از موضوعات مورد مشاجره در سطح<br />

رهبران انترناسيونال تبديل شد.‏ اين مشاجره به شكل مخالفت يا موافقت با عضويت زنان در هيئت هاي نمايندگي<br />

انترناسيونال اول بروز كرد.‏ گرايش مردسالار در جنبش كارگري و كمونيستي استدلال مي كرد كه ‏"كار اصلي زنان،‏<br />

خانه داري و فراهم كردن شرايط مناسب و آرامش براي كارگران مبارز مرد است!"‏ با توجه به شرايط ذهني و ديدگاه<br />

هاي رايج در جنبش طبقه كارگر در آن دوران،‏ بهتر مي توان اهميت و پيشرو بودن موضع فريدريش انگلس را فهميد<br />

زماني كه مي گفت:‏ ‏"زن در خانه،‏ پرولتر ِ مرد است."‏ از يك ديدگاه كمونيستي كه هدف از مبارزه و انقلاب را رهايي<br />

نوع بشر از همه شكل هاي ستم و استثمار،‏ و نه فقط رهايي كارگران و يا مردان كارگر،‏ مي داند مي توان فهميد كه<br />

متصل نگه داشتن زنان به كار خانگي،‏ و در واقع معني كردن زن با خانه داري،‏ معنايي جز ابدي كردن نقش پرولتر يا<br />

برده مرد براي زنان ندارد.‏ از زمان ماركس و انگلس تاكنون،‏ نگرش مردسالارانه به شكل هاي مختلف در صفوف طبقه<br />

كارگر ادامه حيات داده،‏ بازتوليد شده است.‏ گاه مي بينيم كه حتي امروز،‏ اين نگرش در همان شكل ها و با همان<br />

استدلال هايي عرضه مي شود كه 160 سال پيش مي شد!‏ كافيست به دور و بر خود دقيقتر نگاه كنيم.‏ اصلا چرا راه دور<br />

برويم،‏ كافيست به روابطي كه زير سقف خودمان برقرار است دقت كنيم،‏ آيا كم هستند زنان آزاديخواهي كه براي<br />

رهايي زحمتكشان مبارزه مي كنند و همسرشان نيز فعال جنبش كارگري و چپ به حساب مي آيند اما در چارديواري<br />

خانه،‏ خود را در زندان روابط مردسالارانه و رفتارهاي زن ستيزانه اسير مي بينند؟ آيا كم هستند مردان فعال در<br />

جنبش كارگري و چپ كه هر وقت صحبت از طبقه كارگر و زنان به ميان مي آيد،‏ نقش زن را به خانواده كارگري محدود<br />

مي كنند،‏ ضرورت پايبندي همسر يك كارگر به تعهدات و وظايف و منافع مشتركشان را گوشزد مي كنند،‏ و هر حرفي<br />

از حقوق پايمال شده زنان و ستم جنسيتي را مخرب و باعث تضعيف مبارزات كارگري معرفي مي كنند؟ آيا كم هستند<br />

مردان فعال در جنبش كارگري و چپ كه با عقب مانده ترين گرايش ها و ارزش ها و سنت هاي مردسالارانه رايج در<br />

جامعه ‏(و در صفوف توده هاي كارگر و زحمتكش)‏ همراه مي شوند يا در مقابلش سكوت اختيار مي كنند؟ و بالاخره آيا<br />

تعداد محدود زنان آگاه و مبارز در صفوف تشكل هاي مربوط به جنبش كارگري و چپ،‏ به ويژه در سطوح تصميم گيري<br />

و رهبري،‏ را مي توان از تفكر مردسالارانه مسلط بر اين تشكل ها و عملكرد باز دارنده ناشي از آن،‏ جدا دانست؟<br />

اما نگرش مردسالارانه صرفا به نفي وزنه و جايگاه زنان در صفوف طبقه كارگر محدود نمي شود،‏ بلكه در حيطه<br />

تئوريك مساله زن را ‏"مساله اي بورژوا دمكراتيك"‏ عنوان مي كند و آن را كم اهميت تر از به اصطلاح ‏"مسائل<br />

طبقاتي"‏ قلمداد مي كند و به شكلي يك سويه،‏ آن را تابع ‏"مساله طبقاتي"‏ مي داند.‏ وقتي كه يك مدعي نمايندگي<br />

آرمان كمونيسم و منافع اساسي طبقه كارگر،‏ مساله زن را چيزي شبيه به مساله ملي معرفي مي كند يعني آن را در


كند.‏<br />

چارچوب جامعه بورژوايي و تحولات بورژوا دمكراتيك قابل حل مي داند.‏ اما مساله زن به واقع يك مساله كمونيستي<br />

است يعني حل كامل آن وابسته به از بين رفتن مالكيت خصوصي و طبقات است.‏ بدون حل نهايي تضاد ميان اجتماعي<br />

شدن توليد و مالكيت خصوصي،‏ سلسله مراتب جنسيتي در جامعه بشري از بين نخواهد رفت.‏<br />

انقلابات تجربه<br />

سوسياليستي در قرن بيستم نيز نشان مي دهد كه تضاد جنسيتي ‏(تضاد زن و مرد)‏ و مساله رهايي زن از نظر عيني<br />

يكي از تضادهاي اصلي و يك قوه محركه مهم براي پيشروي انقلاب در فرايند ساختمان سوسياليسم است؛ هر جا<br />

نيروي ذهني انقلاب با شكل هاي گوناگون ستم بر زنان و بازتوليد آن در جامعه سوسياليستي درگير شد و نيروهاي<br />

گسترده اجتماعي ‏(اساسا از صفوف زنان)‏ در جهت حل اين تضاد در زيربنا و روبناي جامعه به ميدان آمدند،‏ موتور<br />

محركه انقلاب سوسياليستي فعالتر و پر قدرت تر به جريان افتاد.‏ و هر جا كه با استدلال ها و بهانه هاي محافظه كارانه<br />

به سنت ها و ايده هاي كهنه و روابط مردسالارانه پا داده شد،‏ نيروهاي بورژوايي در جامعه و دولت و حزب انقلابي<br />

قدرتمندتر شدند و انقلاب را از شتاب انداختند.‏ و بايد اين را با تاكيد اعلام كنيم كه جنبش رهايي زنان اين ظرفيت ‏(و<br />

اين رسالت)‏ را دارد كه با پيشروي و تعميق خود در عرصه پراتيك و تئوري،‏ جنبش طبقه كارگر و نيروي پيشاهنگ<br />

انقلابي را پالايش دهد و افق و دامنه ديدش از ادامه انقلاب تحت ديكتاتوري پرولتاريا و آرمان كمونيسم را گسترده تر<br />

تفكر مردسالارانه اي كه در جنبش كارگري و چپ،‏ تحت عنوان دفاع از طبقه كارگر و سوسياليسم،‏ مساله زن و جايگاه<br />

زنان در جامعه را از نظر كيفي و كمي،‏ كم اهميت و محدود و يا در گرو و تابع حل ‏"تضاد طبقاتي"‏ وانمود مي كند،‏<br />

معمولا براي اثبات حقانيت خود به جنبش جاري زنان اشاره مي كند.‏ بارها اين حرف را از زبان برخي مردان ‏(و گاه<br />

زنان)‏ فعال در جنبش كارگري و چپ شنيده ايم كه جنبش زنان يك جنبش بورژوايي و ليبرالي است و تنها ‏"راه<br />

رستگاري"اش گردن گذاشتن به سياست و جهت گيري به اصطلاح كارگري ماست!‏ اما اين يك مغلطه بزرگ است.‏<br />

مساله زن يك چيز است و جنبش زنان چيزي ديگر.‏ جنبش زنان مانند هر جنبش اجتماعي ديگر به گرايش هاي<br />

طبقاتي متفاوت تقسيم مي شود.‏ افق گرايش هاي بورژوايي در جنبش زنان،‏ ‏"بازسازي"‏ و يا تصحيح سلسله مراتب<br />

جنسيتي در چارچوب نظام سرمايه داري است.‏ حال آنكه،‏ گرايش هاي پرولتري كمونيستي افق جنبش رهائي زن را به<br />

وراي نظم موجود مي برند و آن را در شورش عليه ستم پيگيرتر و انقلابي تر مي كنند؛ چرا كه نابودي كامل ستم بر زن<br />

و برچيدن سلسله مراتب جنسيتي را مد نظر دارند.‏ كساني كه پرداختن به مساله زن را به جنبش زنان محول مي كنند<br />

و همزمان جنبش زنان را هم جنبشي بورژوايي معرفي مي كنند،‏ معمولا همان كساني هستند كه شعار ‏"فقط دفاع از<br />

زنان كارگر و زحمتكش"‏ را به دست مي گيرند.‏ وقتي از آنان مي پرسيم كه اين دفاع چگونه انجام مي گيرد،‏ معمولا<br />

خواسته هاي محدودي را جلو مي گذارند كه اگر چه محقانه و مهم است و بايد بر سرش مبارزه شود،‏ اما به هيچ وجه<br />

كافي نيست.‏ ‏"پرداخت دستمزد برابر به زنان و مردان در مقابل كار برابر"‏ يا ‏"ايجاد مهد كودك ها در محيط كار"،‏<br />

‏"مرخصي با حقوق و تسهيلات براي زنان كارگر باردار"،‏ ‏"مجازات جرايمي مانند آزار جنسيتي كارگران زن در محيط<br />

كار"‏ و امثالهم خواسته هاي مهمي هستند؛ اما ستم جنسيتي را ريشه كن نمي كنند.‏ اين خواسته ها تحت نظام<br />

سرمايه داري مي تواند تحقق بيابد،‏ يعني اين اصلاحات به واقع مي تواند انجام گيرد،‏ بي آنكه روابط توليدي و<br />

اجتماعي ستمگرانه اي كه نابرابري جنسيتي يكي از ستون هاي آن است به طور كيفي دگرگون شود؛ ‏(و همانطور كه<br />

مي بينيم بخشي از اين خواسته ها در برخي از كشورهاي سرمايه داري پيشرفته تحقق يافته است).‏ در همين زمينه<br />

مي توانيم به شعار اصلاحگرايانه ديگري اشاره كنيم كه تلاش در برچيدن بيگاري خانگي زنان دارد اما در عمل به


بازتوليد نقش و جايگاهي كمك مي كند كه نظام طبقاتي از دير باز براي زن در نظر گرفته است.‏ منظور ما شعار<br />

‏"پرداخت دستمزد در برابر كار خانگي"‏ است.‏ اين شعار خوش ظاهر كه شايد بسياري از زنان نيز آن را كمكي در<br />

مسير عدالت اجتماعي و نزديك شدن زن به استقلال اقتصادي بدانند،‏ به معناي انحصاري كردن كار خانگي ‏(يا وظايف<br />

خانه داري)‏ براي زنان است.‏ اين يعني محدود نگهداشتن زن به خانه و آشپزخانه و اتاق خواب،‏ محدود نگهداشتن فكر<br />

و انديشه و خلاقيت زنان،‏ محدود نگهداشتن حيطه تصميم گيري و مديريت و رهبري زنان،‏ و عملا دور نگهداشتن<br />

توده هاي زن از امور كلان جامعه يعني فرماندهي و اداره سياست و اقتصاد و روبناي فرهنگي و فلسفي و هنري.‏<br />

محدود ديدن مساله رهايي زنان و حل تضاد جنسيتي به اينگونه خواسته ها و شعارهاي اصلاحگرايانه،‏ جنبش زنان كه<br />

هيچ،‏ اعتراضات زنان كارگر را هم به شكل چيزي فرعي به ‏"جنبش مردانه كارگري"‏ و اهداف ريز و درشت ‏"تشكل<br />

هاي مردانه كارگري"‏ سنجاق مي كند.‏<br />

اما رهايي زنان و حل تضاد جنسيتي يك فرايند پر افت و خيز و درازمدت خواهد بود؛ همگام و همسان با فرايند<br />

طولاني گذار انقلابي از سوسياليسم به كمونيسم.‏ آنچه نشانه و ضامن پيشروي در اين مسير است،‏ برانگيختن زنان به<br />

مبارزه پيگير و شورش تا به آخر عليه كليت ستمديدگي است.‏ اگر نيرويي كه داعيه سرنگوني جامعه طبقاتي و ساختن<br />

جامعه نوين را دارد،‏ توده هاي زن را در مبارزه عليه قدرت سياسي حاكم درگير نكند،‏ اگر آنان را عليه كليه<br />

ساختارهاي قدرت مردسالارانه از ساختارهاي دولتي گرفته تا ستون هاي مردسالاري در فرهنگ حاكم و سنت هاي<br />

كهنه و خرافي و مذهب و خانواده نشوراند،‏ يك جاي كارش مي لنگد.‏ اينها كه گفتيم از همين حالا بايد در جهت گيري<br />

و عمل مبارزاتي كمونيست ها حاضر و جاري باشد؛ و گرنه اين راه طولاني مي تواند با انجام فداكاري ها و قبول رنج<br />

هاي بزرگ،‏ و شايد با ‏"نيات حسنه"،‏ به سوي جهنم سنگفرش شود.‏ در اين مسير بايد از حكم راهگشاي ماركس و<br />

انگلس استفاده كنيم كه گفتند:‏ ‏"انقلاب كمونيستي راديكال ترين گسست از مناسبات سنتي مالكيت و راديكال ترين<br />

گسست از ايده هاي سنتي است."‏ اين اساس راهنماي ما در انجام انقلاب ريشه اي اجتماعي است.‏ براي حل تضاد<br />

جنسيتي نيز بايد مناسبات توليدي حاكم و در راس آن،‏ مناسبات مالكيت موجود را هدف گرفت و به آن از دريچه<br />

محروميت و فرودستي زنان نگاه كرد.‏ مثالي بزنيم.‏ در انقلاب چين،‏ كمونيست ها شعار ‏"تقسيم سرانه زمين بين زنان و<br />

مردان"‏ را جايگزين ‏"تقسيم زمين بر پايه خانوار"‏ كردند تا به مناسبات مالكيتي كه زنان را محروم نگه مي داشت و<br />

موقعيت برتر اقتصادي را به رئيس خانوار ‏(يعني مرد)‏ مي داد،‏ ضربه بزنند.‏ آنان همزمان قانون مهم ‏"حق طلاق براي<br />

زنان"‏ را تصويب كردند كه تغييري راديكال در مناسبات خانواده و نقش زن در تعيين سرنوشتش به حساب مي آمد.‏<br />

هجوم به قوانين و سياست ها و باورهاي كهنه و پدرسالارانه در روبناي جامعه،‏ وجه ديگري از اين گسست انقلابي بود<br />

كه بر حضور آگاهانه تر،‏ موثرتر و گسترده تر زنان در جامعه راه مي گشود.‏ در جامعه ما كه تحت يك حكومت<br />

استبدادي مذهبي قرار دارد،‏ برانگيختن زنان براي گسست از نقش درجه دومي كه در قوانين فقهي و شرعي براي زن<br />

نهادينه شده است،‏ يك عامل مهم پيشروي و دگرگوني است.‏ مبارزه با پديده هايي مانند حجاب اجباري،‏ سنگسار،‏<br />

صيغه و چند همسري مردانه و امثالهم،‏ انرژي انقلابي فراواني را در جامعه آزاد خواهد كرد.‏ به كار گيري آگاهانه تبعيض<br />

مثبت در مورد زنان،‏ يك جهت گيري و سياست ضروري براي مواجهه با امواج قدرتمند عادت،‏ سنت،‏ روال ‏"عادي"‏ و<br />

وضع موجود در سطح جامعه و در ميان توده هاست كه انديشه ها و رفتارهاي مردسالارانه را مداوما توليد مي كنند.‏<br />

تبعيض مثبت به اين معني است كه در عرصه هاي گوناگون سياسي،‏ اقتصادي،‏ فرهنگي،‏ اجتماعي و نظامي ‏(به ويژه در<br />

سطوح مختلف مديريت و رهبري در همه اين عرصه ها)،‏ آگاهانه به شركت زنان اولويت و رجحان داده شود و پشتوانه


هاي تبليغي و آموزشي و قانوني و حقوقي براي اين كار فراهم شود.‏ اگر قرار است كه كمونيسم با عبور از ديكتاتوري<br />

طبقاتي پرولتاريا كه ‏"نقطه گذار ضروري است به سوي سرنگوني كليه تمايزات طبقاتي،‏ سرنگوني كليه روابط توليدي<br />

كه اين تمايزات بر روي آنها بنا شده اند،‏ سرنگوني كليه روابط اجتماعي كه منطبق براين روابط توليدي هستند،‏ و<br />

دگرگون كردن كليه افكاري كه از اين روابط اجتماعي نتيجه مي شوند"‏ ساخته خواهد شد،‏ بايد آگاه باشيم كه مساله<br />

زن و تضاد جنسيتي در بطن همه اين تمايزات و روابط و افكاري كه شايسته سرنگون شدن است جاي گرفته است.‏<br />

‏"دو گسست و چهار كليتي"‏ كه كانون توجه ماركس و انگلس بودند از امر رهايي زنان غير قابل تفكيك است.‏<br />

اسفند ماه 87<br />

بنقل از بولتن شماره 3 ‏(ويژه ي 8 مارس)‏<br />

جمعي از فعالين كارگري<br />

(jafk)<br />

‏"انسان ابزار ميسازد.‏ هنگاميكه ابزار خواستار انقلاب شود از طريق انسان سخن خواهد گفت"‏<br />

سخني كوتاه:‏<br />

با خواندن بحث هاي رد و بدل شده ميان رفيق فرهاد فرياد و نيما طاهري در مورد تبيين علمي از روابط توليدي،‏ نيروهاي<br />

مولده و انسان،‏ به اين فكر افتاديم كه بخشي از كتاب ‏«علم انقلاب»‏ نوشته لني ولف ‏(يكي از كمونيست هاي انقلابي امريكا)‏ را كه<br />

به اين موضوع مربوط است نقل كنيم.‏ اگر چه بحث ميان فرهاد و نيما ممكن است در نظر اول تجريدي و بي ارتباط با پراتيك<br />

انقلابي نظر بيايد،‏ ولي واقعيت اينست كه جهت گيري هاي متضاد در اين زمينه،‏ كاملاً‏ با عملكرد طبقه كارگر،‏ زمينه ساختمان<br />

سوسياليسم و پيشبرد ديكتاتوري پرولتاريا مرتبط است.‏ مبارزه با جهت گيري هاي نادرست يا التقاط تئوريك در مورد مفهوم و<br />

نقش نيروهاي مولده در تكامل جامعه بشري و انقلاب،‏ هميشه يكي از موضوعات مهم مبارزه در صفوف جنبش بين المللي<br />

كمونيستي بوده است.‏<br />

‏"جمعي از فعالين كارگري"‏<br />

‏"انسان ابزار ميسازد.‏ هنگاميكه ابزار خواستار انقلاب شود از طريق انسان سخن خواهد گفت..."‏ ‏(مائو)‏ اما چگونه<br />

است كه ابزار خواستار انقلاب ميشود؟


قبل از هر چيز بايد بگوييم،‏ در حاليكه انسان ابزار را ميسازد،‏ به عبارتي ابزار نيز انسان را مي آفريند و آفريده<br />

است.‏ هنگاميكه نزديك به چهارميليون سال پيش،‏ يكي از تيره هاي پستانداران ماقبل انسان اشيائي را كه مي يافت<br />

و مورد حمل و استفاده قرارميداد به ابزارتبديل نمود،‏ انتخاب طبيعي ‏(و ساير فشارهاي تكاملي)‏ در جهت تكامل يك<br />

مغز بزرگتر و پيچيده تر عمل نمودند.‏ اين مغز تكامل يافته بنوبه خود توانست مهارت و آزادي جديد دست را جهت<br />

ساختن ابزار فزوني بخشد.‏ بعدها با پيچيده تر شدن كار و برخوردار شدن اين موجودات از ايده هاي بسيار پيچيده<br />

تري كه از ارتباط گيري با اصوات ساده فراتر ميرفت،‏ تكامل نيز بهمين گونه به توسعه دستگاهي جهت مكالمه در<br />

انسان راه گشود.‏ اين ديالكتيك مارپيچي،‏ كه كار حلقه كليديش بود،‏ از طريق مراحلي كه هنوز تماماً‏ ترسيم ناشده اند<br />

و پيچش و چرخشها به پيدايش بشريت نوين در حدود پنجاه هزار سال پيش منتهي گشت.(‏‎1‎‏)‏<br />

امروزه شايد سخت باشد كه به كار بعنوان شالوده بشريت نگريسته شود بويژه در جامعه طبقاتي كه كار فكري و<br />

يدي از هم فاصله گرفته و هر كدام نيز بنوبه خود از هم گسيخته شده و مقدار زيادي خصلت ضد بشري يافته اند.‏<br />

جامعه طبليت پايه اي زندگي خويش متنفرند و آن را بعنوان چيزي خارج از اراده خويش تحمل<br />

انقلاب كمونيستي به<br />

نمايش در خواهد آمد.‏ سپس با تكامل بيش از پيش جامعه و بقول ماركس،‏ غلبه بر ‏"تبعيت برده گونه فرداز تقسيم<br />

كار"،‏ كار علاوه بر نياز پايه اي،‏ به ‏"خواست اوليه زندگي"‏ تبديل خواهد شد(‏‎2‎‏)‏ ‏(نقد برنامه گوتا).‏<br />

آنچه كه كار را از نظر ماركس به كار تبديل مي كند چيزي نيست بجز خصلت آگاهانه بودن آن در تقابل با رابطه<br />

غريزي صرف با محيط پيرامون.‏ ماركس در ‏"كاپيتال"‏ چنين خاطر نشان مي سازد:‏<br />

فعاليتهاي عنكبوت شبيه به كار يك بافنده است،‏ و زنبور با ساختمان كندويش آرشيتكت را خجالت زده مي كند.‏ اما<br />

آنچه كه بدترين آرشيتكت را از بهترين زنبور متمايز مي كند،‏ اين است كه يك آرشيتكت پيش از آنكه به ساختمانش<br />

ماديت بخشد آنرا در ذهن خويش ميسازد.‏ نتيجه اي كه در پايان پروسه هر كاري حاصل مي گردد،‏ قبلا در ذهن<br />

سازنده اش موجود بوده است.‏ ‏(كاپيتال،‏ جلد يك،‏ صفحه<br />

(871<br />

كار و ابزاري كه در جريان آن مورد استفاده قرار ميگيرد،‏ نه تنها تكامل بشر بلكه همچنين تكامل جوامع بشري را نيز<br />

به پيش راند.‏ از آنجا كه كار يك پراتيك آگاهانه است و از آنجا كه انسانها به نقد آنچه كه انجام داده اند مي نشينند و<br />

آنرا تغيير مي دهند،‏ آنها بطور مداوم ابزار و شيوه هاي نوين را رشد و توسعه داده و درك عميقتري از جهان كسب مي<br />

كنند.‏ جهشهاي تاريخي از شكار و جمع آوري آذوقه به كشاورزي،‏ از حيوانات باركش به موتور بخار،‏ و از ماشينهاي<br />

احتراقي به كامپيوتر همگي نشانه هاي اين پيشرفت هستند.‏<br />

در عين حال،‏ اين پروسه هموار وبدون تضاد پيش نرفته است.‏ انسانها نه تنها از ابزار استفاده كرده و آنرا تكامل<br />

ميدهند،‏ بلكه براي انجام چنين كاري بايد وارد مناسبات اجتماعي معيني شوند.‏ چه كسي صاحب ابزار توليد است؟<br />

رابطه ميان مردم در پروسه توليد چيست؟ محصول چگونه توزيع مي شود؟ اينها سه عرصه اصلي مناسبات توليدي اند<br />

‏(كه بر رويهمرفته زيربنا را تشكيل ميدهند).‏ در اين ميان مالكيت عموماً‏ عمده است اگرچه،‏ دو ديگر بر مالكيت<br />

تاثير مي گذارند؛ و حتي در برخي اوقات اهميتي بيش از آن كسب مي كنند.‏


بود.‏<br />

بطور عموم مجموعه هاي مختلف مناسبات توليدي،‏ از سطوح متفاوت تكامل نيروهاي توليدي ‏(ابزار،‏ موادخام،‏ منابع<br />

طبيعي،‏ توانايي هاي مردم در استفاده از آنان)‏ برخاسته و با آن تطابق دارند.‏ بطور مثال روابط برده داري عموماً‏ از<br />

شرايطي ناشي شده كه در آن ابزار و نيروهاي توليدي به اندازه اي كه بتوان محصول مازاد بدست آورد توسعه يافته<br />

بودند،‏ اما هنوز نسبتاً‏ عقب افتاده بوده و محتاج كار بدني زياد و تلاش فكري اندك از سوي توليدكنندگان بودند<br />

.(3)<br />

در جوامع برده داري معروف مانند يونان و روم،‏ مالكين،‏ ابزار اصلي توليد منجمله خود بردگان را در تملك داشتند.‏<br />

مناسبات ميان مردم در پروسه كار توام با خشونت و تخاصم شديد بود ‏(بطوريكه بردگان،‏ زير شلاق تا سرحد مرگ كار<br />

مي كردند)‏ و به برده فقط به اندازه بخورونمير داده مي شد و اغلب شرايط تغذيه حيوانات اهلي برده داران بهتر از آنان<br />

اما شيوه توليدي برده داري در اين جوامع باستاني،‏ انباشت مازاد فراواني را امكان پذير نمود.‏ طبقه فارغ البالي بوجود<br />

آمد كه به انجام آزمونهاي علمي مشغول شد.‏ صنعتگران و تجار نيز در منافذ جامعه برده داري رشد كردند،‏ و نيروهاي<br />

مولده تكامل يافتند.‏ اما مناسبات برده داري كه آن پيشرفتها را امكان پذير ساخت،‏ بزودي در تقابل با تكامل بيش از<br />

پيش آن قرار گرفت.‏ برده كه با وحشيگري بي اندازه روبرو بوده و احياناً‏ با انجام كار طاقت فرسا طي يكي دو سال از<br />

بين مي رفت،‏ هيچ انگيزه اي نداشت كه از ابزار پيشرفته تر استفاده كند.‏ بالعكس،‏ مقاومت مداوم بردگان منجمله<br />

خرابكاري و از بين بردن ابزار كار مانع مدرنيزه شدن ابزار توليد شده و بواسطه ابزار زمخت تر و آسيب ناپذيرتر در<br />

جهت پائين نگاه داشتن سطح توليد عمل مينمود.‏ سپس خود نظام برده داري نيز به تحقير كار يدي پرداخت و اين امر<br />

زوال جوامع برده داري را تسريع كرد.‏<br />

بدين ترتيب،‏ بقول مائو،‏ ابزار شديداً‏ محتاج سخن گفتن بودند.‏ و سخن نيز گفتند:‏ از طريق قيامهاي توده اي بردگان و<br />

مبارزات ‏"بربرها"‏ عليه سلطه رومي ها.‏ البته واضح است كه اينها اعمالي مكانيكي كه خصلت ابزار است نبودند،‏ بلكه<br />

عمل آگاهانه و دلاورانه مردمي بود كه در برابر بردگي بپاخاسته و پتانسيل بشر براي نيل به چيزي عاليتر را حس كرده<br />

بودند.‏ اما همان ايده آل ها و ديدگاههايي كه باعث بوجود آمدن قيامها يكي پس از ديگري گرديدند،‏ ريشه در تضاد<br />

ميان نيروهاي مولده كه نيازمند تكامل مداوم بودند و مناسبات توليدي كه به زنجيري بر دست وپاي اين نيروها<br />

و به سرچشمه زوال كل جامعه تبديل شده بودند داشت.‏ اين مبارزات ميان مردم ‏(عليرغم اينكه بازيكنانش داراي<br />

چه سطحي از آگاهي بودند)،‏ وسيله اي بود كه از طريق آن نيروهاي مولده،‏ مناسبات توليدي كهن را در هم شكستند.‏<br />

اين مسئله به اصل مهم ديگري اشاره دارد:‏ تضادهاي موجود در شيوه توليدي جامعه بيان فشرده خود را ‏(كه نهايتاً‏<br />

فقط از طريق مبارزه ميتواند حل شود)‏<br />

در روبنا نهادهاي سياسي،‏ ايده ها،‏ هنر،‏ فلسفه و غيره كه بر روي<br />

مناسبات اقتصادي قرار گرفته است،‏ مي يابد.‏ روبنا،‏ بمثابه پوسته اي است كه بر گرد زيربنا كشيده شده و آنرا حفظ<br />

مي كند.‏ (4) روبنا بيش از زيربنايي كه بر روي آن استقرار يافته است ‏"به چشم مي خورد".‏ ايده ها،‏ سياست و غيره<br />

چيزهايي هستند كه وقتي در باره جامعه مي انديشيم،‏ بلافاصله به ذهنمان مي رسند و اصلي ترين ابزارهايي هستند<br />

كه جامعه از آن طريق درباره خود مي انديشد.‏ ليكن،‏ تضادهاي بين زيربناي اقتصادي و نيروهاي توليدي در پايه اين<br />

بنا قرار گرفته اند و باعث ايجاد تركهايي در ديوارها مي گردند.‏ استعاره فوق را بيشتر بپرورانيم:‏ در عين حال،‏ پي<br />

ريزي نوين،‏ نهايتاً‏ نيازمند در هم شكستن پوسته و پاكسازي آنچه كه قديمي است،‏ مي باشد.‏


بيشك،‏ اين طرحي اجمالي از مناسبات ميان عناصر اصلي گوناگون در كليت جامعه است،‏ و اين مقولات نه تنهادافع<br />

يكديگر هستند،‏ بلكه همچنين بطور سيال درهم نفوذ كرده و بيكديگر تبديل مي شوند.‏ در حالي كه نيروهاي توليدي<br />

عموماً‏ نسبت به زير بناي اقتصادي عمده هستند،‏ اما گاهي اوقات براي رشد نيروهاي مولده انجام تحول در زيربنا<br />

ضروري ميشود و نتيجتاً‏ زيربنا عمده مي شود.‏ و در حالي كه معمولا زير بنا نسبت به روبنا عمده است،‏ بازهم،‏ گاهي<br />

اوقات روبنا عمده و تعيين كننده ميشود.‏<br />

اهميت بررسي اقتصاد سياسي كه به مناسبات اقتصادي جامعه توجه مي نمايد در آن است كه تحولات زيربنايي<br />

كه مختصات مبارزه طبقاتي را تعيين مي كنند،‏ درك شوند.‏ اقتصاد سياسي از پايه مادي وظايفي حكايت دارد كه<br />

تكامل تاريخي،‏ آنها را در دستور كار انقلاب قرار داده است.‏ در حالي كه مناسبات اقتصادي به تنهايي كليت يا تك<br />

عنصر تعيين كننده جامعه نيست ‏(همانگونه كه اقتصاد سياسي كليت ماركسيسم را تشكيل نمي دهد)،‏ اما اين<br />

مناسبات،‏ پايه اي هستند و بررسي آنها جزء ضروري هر گونه درك عميق از جامعه و انقلاب است.‏<br />

يادداشتها:‏<br />

(2)<br />

(1)<br />

انگلس،‏ اين پروسه را مفصلا در ‏"نقش كار در گذار از ميمون به انسان"‏ مورد بحث قرار ميدهد.‏<br />

كار،‏ مخفي ترين جلوه را در آن جامعه اي بخود ميگيرد كه ظرفيت تسهيل بيسابقه كار را براي نخستين بار ارائه<br />

داد:‏ يعني جامعه سرمايه داري.‏ ماركس،‏ در كاپيتال اثرات توليد سرمايه داري بر پروسه كار را به تفصيل تشريح<br />

ميكند:‏ ‏"از مكانيزاسيون سوء استفاده ميشود تا كارگر را از دوران كودكي به جزئي از ماشين تبديل كنند.‏ از اين راه،‏<br />

نه تنها هزينه بازتوليد كارگر بطور قابل ملاحظه اي كاهش مي يابد،‏ بلكه در عين حال،‏ وابستگي اجباري وي را به<br />

كارخانه بطور كل و بنابراين به سرمايه دار،‏ تكميل مي كند...‏ در مانوفاكتور و صنايع دستي،‏ كارگر ابزار را در خدمت<br />

ميگيرد،‏ ولي در كارخانه به خدمت ماشين در مي آيد.‏ در مورد اول،‏ حركت ابزار كار از جانب او آغاز ميشود،‏ ولي در<br />

مورد دوم،‏ اين اوست كه بايد بدنبال ماشين روان شود.‏ در مانوفاكتور،‏ كارگران اعضاي يك مكانيسم زنده هستند.‏ در<br />

كارخانه،‏ مكانيسم مرده اي جدا از كارگر وجود دارد كه او صرفاً‏ به زائده آن تبديل ميشود.‏ و جريان يكسان و خسته<br />

كننده كار بي انتها و رنج آوري كه طي آن همواره همان روند مكانيكي بارها و بارها تكرار ميشوند،‏ به كار سيزيف در<br />

جهنم مي ماند.‏ سنگيني كار،‏ مانند همان تخته سنگها،‏ همواره از نو بر دوش كارگر فرسوده،‏ فرو مي ريزد.‏ ‏(انگلس)‏ كار<br />

مكانيكي در عين اينكه دستگاه عصبي را بي اندازه خسته مي كند،‏ مضافاً‏ حركات متنوع عضلات و هرگونه فعاليت<br />

آزاد جسماني و روحي را متوقف ميسازد.‏ از آنجايي كه ماشين كارگر را از كار رها نمي كند و لذت كار را هم از آن مي<br />

گيرد،‏ بنابراين تسهيل كار توسط ماشين خود بنوعي شكنجه تبديل ميشود.‏ هر توليد سرمايه داري،‏ از آن جهت كه<br />

صرفاً‏ پروسه كار نيست،‏ بلكه در عين حال،‏ پروسه ارزش افزايي است،‏ داراي اين خصوصيت است كه نه تنها كارگر بر<br />

ابزار كار مسلط نيست،‏ بلكه بالعكس اين ابزار كار است كه او را به كار ميگيرد.‏ اما،‏ فقط در نظام كارخانه اي است كه<br />

براي نخستين بار جابجايي فوق،‏ عينيت فني و محسوس كسب ميكند.‏ ابزار كار كه اتوماتيك شده است،‏ طي پروسه


كار در برابر كارگري كه شكل سرمايه بخود گرفته است،‏ بصورت كار مرده اي در مي آيد كه بر نيروي زنده كار استيلا<br />

يافته و آنرا ميمكد.‏ اين جدايي نيروهاي فكري توليد از كار يدي و تبديل آن نيروها به ابزار غلبه سرمايه بر كار،‏<br />

چنانكه قبلا متذكر شديم،‏ در صنعت بزرگي كه بر پايه ماشينيسم قرار دارد،‏ متكامل ميگردد."‏ ‏(كاپيتال،‏ جلد<br />

،1<br />

صفحه 423 422)<br />

(3)<br />

در مورد برده داري در جامعه ايالات متحده آمريكا بايد گفت كه مناسبات برده داري در يك جامعه كلا سرمايه<br />

داري موجود بود و توليد بنحو گسترده اي براي بازار جهاني صورت ميگرفت.‏ آن نوع توليدي كه بردگان در آن اشتغال<br />

داشتند عبارت بود از توليد گسترده پنبه،‏ تنباكو،‏ و غيره كه به كارگران بسيار زيادي محتاج بود.‏ از نظر اقتصادي،‏<br />

پيشبرد اين توليد توسط برده ها،‏ براي مدت طولاني بسيار باصرفه تر بود،‏ حتي با وجود آنكه مقاومت بردگان ‏(كه<br />

بشكل خرابكاري در ابزار توليد انجام مي شد)‏ ابزار را در سطحي عقب مانده نگاه مي داشت.‏ در اين مورد برده داران<br />

براي حفظ مناسبات برده داري مجبور بودند كه از رشد توليد ممانعت بعمل آورند و بردگان را در جهل و ناداني نگاه<br />

دارند و مجازاتهاي سخت و حتي مرگ در مورد بردگاني كه خواندن و نوشتن مي آموختند به مورد اجراء گذاردند.‏ اين<br />

امر بويژه پابپاي تكامل صنعت و كشاورزي سرمايه داري در مابقي ايالات متحده آمريكا به تضاد بسيار حادي تبديل<br />

گرديد كه فقط بوسيله جنگ داخلي حل شد.‏<br />

(4)<br />

در عالم واقعيت،‏ رابطه ميان روبنا و زيربنا،‏ سيالتر از آنچه اين استعاره ممكن است تصوير كند بوده و كمتر<br />

مكانيكي است.‏ علت اينكه از آن استفاده كرديم اينست كه بتوانيم به درك مفهوم اساسي مورد نظر ياري رسانيم،‏<br />

بررسي واقعي از يك جامعه مشخص به اين تضاد ‏(و نيز تضاد ميان نيروهاي مولده و مناسبات توليدي)‏ بايد بمثابه<br />

مقوله اي كه در برگيرنده تاثير متقابل،‏ پيچيدگي و سياليت است،‏ برخورد كند <br />

اول ماه مه:‏ جشن كارگري يا نماد<br />

نبرد طبقاتي جهاني؟<br />

رسم اينست كه هر سال در آستانه اول ماه،‏ فعالان كارگري به بررسي تجارب يك ساله جنبش كارگري مي پردازند و<br />

دورنماي مبارزات در سال آتي را ترسيم مي كنند.‏ ولي موقعيتي كه اينك جنبش ما با آن روبروست و راه و روش هاي<br />

گوناگوني كه به بحث روز فعالين اين جنبش در مورد برگزاري مراسم اول ماه مه تبديل شده،‏ ما را بر آن مي دارد كه<br />

نكاتي را در اين مورد مطرح كنيم.‏ چرا كه به نظر ما،‏ اين راه و روش ها نه فقط مربوط به برگزاري يك مراسم معين،‏<br />

بلكه بازتاب سياست ها و راه و روش هاي متفاوت در قبال كل جنبش كارگري است.‏<br />

ما در چه موقعيتي به سر مي بريم؟ اين دوره اي است كه نظام و دولت سرمايه دار در ايران در صدد آغاز تهاجمي<br />

گسترده تر از پيش بر سطح معيشت و شرايط زندگي توده هاي عظيم مردم و در اين ميان طبقه كارگرند.‏ اين مساله<br />

اي صرفا اقتصادي رفاهي نيست.‏ اين تهاجم سرمايه داري هار در شرايط تعميق بحران ساختاري دنياي سرمايه داري<br />

امپرياليستي انجام مي گيرد.‏ بحران هاي اينچنيني در بطن خود،‏ زمينه هاي مقاومت و مبارزه راديكال توده ها را مي<br />

پرورانند و آتش مهار ناپذير تنش هاي سياسي و اجتماعي را دامن مي زنند.‏ ما در چنگال نظامي سياسي گرفتاريم كه


استثمار و غارت و فساد را به بكارگيري سركوب سياسي و فرهنگي و ايدئولوژيك و با توجيهات شرعي و فقهي به<br />

پيش مي برد.‏ پيشبرد تهاجم جديد سرمايه داري بحران زده،‏ نيازمند ابعاد گسترده تري از سركوب سياسي <br />

ايدئولوژيك عليه توده هاي مردم است.‏ حاكمان دارند براي مقابله با مقاومت مردم جان به لب رسيده تدارك مي<br />

بينند.‏ مانورهاي نيروهاي انتظامي و نظامي و وظايف تازه بسيج براي مقابله با شورش هاي شهري طراحي شده است.‏<br />

در مقابل،‏ يكي از شروط هرگونه مقاومت و مبارزه جدي از پايين،‏ تقويت روحيه و همبستگي مبارزاتي توده ها و بسط<br />

شكل ها و سطوح مختلف سازمانيابي از طريق نشر آگاهي سياسي و ايدئولوژي پيشرو و انقلابي در جامعه است.‏<br />

برگزاري مراسم اول ماه مه،‏ واقعه اي مجرد از اين اوضاع و وظايفي كه با تاكيدي بيش از پيش در مقابل فعالان جنبش<br />

طبقه كارگر قرار مي دهد نيست.‏ اول ماه مه فقط يك سنت نيست كه به برگزاري يك جشن محدودش كنيم.‏ اول ماه<br />

مه فرصتي است براي گرد هم آمدن كارگران و زحمتكشان و ستمديدگان در يك ابراز وجود مبارزاتي.‏ اين كيفيت<br />

براي مراسم اول ماه مه ضروري است.‏ فلسفه وجودي اول ماه مه جز اين نيست.‏ اول ماه مه،‏ روز شيريني خوران تعداد<br />

زيادي كارگر و خانواده هايشان نيست.‏ تهديدها،‏ دستگيري ها،‏ شلاق زدن كارگران برگزار كننده مراسم اول ماه مه<br />

براي اين نيست كه مي خواسته اند ‏“جشن”‏ بگيرند.‏ پايين آوردن سطح توقع خود و كارگران از مراسم اول ماه مه،‏ بيان<br />

يك ‏“تاكتيك”‏ مناسب براي به خيابان آوردن وسيع ترين توده ها و به اين ترتيب،‏ خلع سلاح كردن رژيم نيست.‏ اين<br />

در واقع به معني پايين آوردن آگاهي مبارزاتي كارگران و محدود كردن دامنه تاثير سياسي و اجتماعي مبارزه طبقه<br />

كارگر است.‏<br />

جالب اينست كه طرفداران اين ‏“تاكتيك”‏ مي خواهند از سطح توده هاي وسيع كارگر حركت كنند تا با اين كار،‏ بخش<br />

بزرگي از كارگران به راحتي بتوانند با مراسمي كه آنان تدارك مي بينند همراهي كنند؛ اما خود به روشني در سطحي<br />

پايينتر از مقاومت و اعتراض خودجوش امروز بسياري از كارگران قرار گرفته اند.‏ ما در روزهايي به سر مي بريم كه<br />

بخشي از كارگران با تشخيص فجايع و فلاكتي در امسال در پيش است،‏ به درستي با شعار ‏“اصلاح الگوي مصرف با<br />

اخراج كارگران!”‏ به ميدان مي آيند؛ روزهايي كه شمار روز افزوني از كارگران،‏ هيچ معنايي جز مقاومت و اعتراض براي<br />

زندگي خويش نمي يابند و مقاومت و اعتراض مي رود كه به شرط ادامه زندگي آنان تبديل شود.‏ در اين اوضاع،‏ حتي<br />

برگزاري جشن هاي بي آزار دار و دسته مرتجع ‏“خانه كارگر”‏ مي تواند به صحنه بروز اعتراضات كارگران بيكار و<br />

گرسنه تبديل شود.‏ آن وقت چگونه مي توانيم صرفا به دنبال برگزاري جشن و تبريك گفتن و شيريني خوردن و آواز<br />

خواندن باشيم و ادعاي پاسخ گفتن به انتظارات جنبش كارگري را هم داشته باشيم.‏ آيا براي مثال،‏ امسال كارگران و<br />

خانواده هايشان در مراكزي نظير هفت تپه كه درگير مبارزات ادامه دار است،‏ نبايد اول ماه مه را به فرصتي براي ابراز<br />

وجود و نمايش قدرت مبارزاتي و طرح شعارها و مطالبات كوچك و بزرگ خود تبديل كنند؟ آيا شركت دادن توده هاي<br />

كارگر در تعيين سياست ها و شعارهاي مراسم اول ماه مه،‏ و تبديل اين روزها به فرصتي براي تبليغ و ترويج و انتقال<br />

آگاهي سياسي طبقاتي و انترناسيوناليستي به شمار بيشتري از كارگران،‏ كاري ناممكن است؟


از ضرورت نشر آگاهي سياسي و ايدئولوژي پيشرو و انقلابي در جامعه گفتيم.‏ در اين دوره،‏ اگر اين وظيفه را محكم در<br />

دست نگيريم و راه ها و روش هاي انجام هر چه گسترده تر اين امر را پيدا نكنيم،‏ نمي توانيم جاي پاي محكمي براي<br />

جلب و جذب و متشكل كردن توده هاي كارگر و ستمديده به دست بياوريم.‏ اين كار بايد اساسا در محل كار و آموزش،‏<br />

و در محله و خيابان انجام گيرد.‏ بايد به شكل جمعي،‏ تاثيرگذار باشد.‏ اهميت و تاثير تبليغ و ترويج،‏ و افشاگري و<br />

اطلاع رساني گسترده به مثابه جزيي از آن،‏ در اين اوضاع بحراني بيشتر شده است.‏ بيخود نيست كه مثلا در حيطه<br />

اينترنت،‏ رژيم سياست گسترش فيلترينگ سايت ها و وبلاگ ها را به اجراء گذاشته است.‏ هر چند در اين حيطه،‏<br />

هميشه راه هاي گريز و نقب زدن هاي تازه براي انتقال نظرها و سياست هاي مخالف حكومت ها وجود دارد و باز مي<br />

شود،‏ اما كماكان هيئت هاي حاكمه ستمگر امكانات بيشتري براي كنترل و سد كردن كانال هاي ارتباطي در اختيار<br />

دارند.‏ بنابراين بايد به طور جدي،‏ به دنبال راه و روش ها و ابتكار عمل ها در زمينه تبليغ و ترويج مستقيمي بود كه<br />

كمتر به فن آوري پيشرفته و امكانات تحت كنترل دولت ها متكي باشد.‏ سازماندهي مستقيم و از پايين اين وظايف،‏<br />

بايد جايگاه اصلي را نسبت به سايت ها و وبلاگ ها و برنامه هاي پخش ماهواره اي بيابد.‏ مراسم اول ماه مه امسال و<br />

فعاليت هاي حول و حوش آن مي تواند عرصه اي باشد براي محك زدن توان و ابتكار عمل هاي فعالان جنبش كارگري<br />

در اين مورد.‏<br />

موقعيت كنوني طبقه كارگر در آمريكا<br />

و نگاهي به سابقه مبارزاتي آنان در اول ماه مه 1886<br />

معمولا مردم محروم در كشورهاي تحت سلطه امپرياليسم تصوير ايده آلي از موقعيت توده هاي ساكن در كشورهاي<br />

امپرياليستي دارند.‏ در اين ميان،‏ آمريكا جايگاهي ويژه دارد.‏ هميشه اينطور تبليغ شده كه آمريكا سرزمين فرصت ها<br />

و تحقق روياها است.‏ سرزميني كه كافيست در آن كار و تلاش كني و به هر آرزويي كه داري برسي.‏ اگر فرقي ميان<br />

مردمش وجود دارد اينست كه يكي زودتر،‏ و ديگري ديرتر به آرزوهايش مي رسد؛ ولي بالاخره هر دو مي رسند!‏ شايد<br />

اين حرف ها در همين چند ماهي كه از رو شدن و تعميق بحران ساختاري نظام سرمايه داري امپرياليستي مي گذرد،‏<br />

ديگر چندان خريدار نداشته باشد.‏ ولي واقعيت اينست كه پيش از اين نيز،‏ يعني حتي در پر رونق ترين روزهاي اين<br />

نظام استثمارگر،‏ جامعه آمريكا سرشار از تضادهاي حاد و گوناگون طبقاتي و اجتماعي بوده است.‏ بيرون كشيدن<br />

سودهاي عظيم از كشورهاي تحت سلطه و توزيع خرده ريزهايي از غارت و استثمار امپرياليستي در سطح جامعه<br />

آمريكا،‏ هرگز به معني خاتمه يا تخفيف ستم و استثمار بر ميليون ها زن و مرد پرولتر و زحمتكش در اين كشور نبوده<br />

است.‏ طبقه كارگر در آمريكا نيز مانند طبقه كارگر در همه كشورهاي امپرياليستي از همان آغاز قرن بيستم شاهد<br />

انشعاب در صفوف خود و شكل گيري قشري شد كه اشرافيت كارگري نام گرفت و به مثابه پايگاه بورژوازي در صفوف


طبقه عمل كرد.‏ در سال هاي بعد،‏ به ويژه بعد از تقسيم مجدد دنيا در جنگ جهاني دوم،‏ فراتر از قشر نازك اشرافيت<br />

كارگري،‏ بخش وسيعتري از كارگران از موقعيت هاي محكمتر شغلي و دستمزد و مزاياي كيفيتا بالاتر از اكثريت محروم<br />

پرولتاريا برخوردار شدند؛ به نحوي كه مي شد به آنان لقب كارگر بورژوا زده داد.‏ اما بخش هاي ديگر طبقه كارگر در<br />

دوران هاي مختلف،‏ همچنان نيروي مركزي تحت استثمار سرمايه داري آمريكا باقي ماندند و در شكل هاي گوناگون<br />

مبارزات طبقاتي ‏(از مبارزات خودجوش روزمره گرفته تا مبارزات انقلابي آگاهانه)‏ درگير شدند.‏<br />

اگر بخواهيم از عمومي ترين خصوصيات خواهران و برادران طبقاتي خود در آمريكا صحبت كنيم بايد بگوييم كه<br />

پرولتارياي آمريكا به مثابه بخشي از طبقه كارگر جهاني،‏ نيرويي گسترده و گوناگون است.‏ در اين ميان،‏ استثمار شده<br />

ترين ها قرار دارند كه به واقع هيچ چيز براي از دست دادن ندارند.‏ اين بخش از پرولتاريا شامل ميليون ها نفر است كه<br />

مي توانند ستون فقرات مبارزات انقلابي باشند.‏ بخش زيادي از اينان در مراكز كوچك كارگاهي واقع در محلات<br />

زحمتكشي و حاشيه شهرها كار مي كنند و دستمزدشان به شدت ناچيز است.‏ آنان در اين وضعيت و با اين<br />

دستمزدهاي كم ممكن است حتي در حال توليد تراشه براي صنعت عظيم كامپيوتر باشند.‏ بخشي ديگر از كارگران<br />

تحتاني آمريكا،‏ به كار برده وار در مشقت خانه هايي مشغولند كه در بسياري از شهرهاي يزرگ پراكنده اند.‏ بخش<br />

اعظم اين كارگران،‏ زن هستند كه در كنار كارگران موقتي و كم مزد در صنايع بسته بندي و بخش هاي مربوط به<br />

صنعت ‏«فست فود»‏ و خيل كمك پرستاران و پرستاران جزء،‏ نيروي كار زنانه رو به افزايشي را تشكيل مي دهند.‏<br />

شرايط در اين كارگاه هاي توليد پوشاك،‏ كارگاه هاي جهنمي 100 سال پيش را تداعي مي كند.‏ بعضي ديگر از كارگران<br />

در آمريكا هر روز بايد ساعت ها بر سر چهارراه ها به انتظار بايستند تا مگر چند ساعت كار در يك پروژه ساختماني<br />

نصيبشان شود.‏<br />

كارگران كشاورزي هم بخشي از اين پرولتاريا هستند.‏ آنان به كاشت و برداشت مشغولند،‏ مزارع را اداره مي كنند و<br />

محصولات غذايي تجاري توليد مي كنند.‏ اين كارگران با كارگران بخش حمل و نقل،‏ انبار و سردخانه،‏ و توزيع<br />

محصولات غذايي در ارتباطند.‏<br />

انضباط و تجربه گسترده اي كه نتيجه كار جمعي روزانه،‏ و حتي مبارزات خودجوش دستجمعي براي معيشت و بقاء<br />

است مي تواند به يك نقطه قوت به هنگام به پاخيزي پرولتاريا تبديل شود.‏ در اين ميان،‏ نبايد تاثير تجارب مبارزاتي<br />

شمار كثيري از كارگران مهاجر كه در كشورهاي خود عليه رژيم هاي مرتجع و سلطه امپرياليستي جنگيده اند را<br />

ناديده گرفت.‏ كارگران مهاجر بخش مهمي از بخش تحتاني طبقه كارگر در آمريكا را تشكيل مي دهند.‏ اينان نيز درس<br />

هاي مبارزاتي مهمي را با خود به صفوف پرولتارياي آمريكا مي آورند.‏<br />

پرولترهاي ديگري نيز هستند كه به شكل توده جوانان بيكار در محلات فقيرنشين ‏(و عمدتا سياهپوست نشين)‏<br />

انباشته شده اند.‏ بسياري از آنان مجبورند كه مرتبا از يك شغل موقت به شغلي ديگر پناه ببرند و دوره هاي طولاني را


در بيكاري و فقر و ناامني سپري كنند.‏ بسياري از آنان بي سرپناه مي شوند و به خوابگاه ها و نوانخانه هاي عمومي<br />

روي مي آورند.‏ بسياري نيز درگير كارهاي غير قانوني مي شوند و سر از زندان در مي آورند.‏ خصوصيت بخش عمده<br />

اين نيرو،‏ جوان بودن،‏ پر جرات بودن و چيزي براي از دست نداشتن است.‏ طبقه حاكمه سرمايه دار از اين پرولترها كه<br />

مي توانند باروت خشك و قابل اشتعال در انبار مبارزه طبقاتي باشند،‏ هراسان است و براي مهار و سركوب كردن آنان<br />

هر كاري مي كند.‏ به علاوه ميليون ها نفر ديگر هم در صفوف طبقه كارگر هستند كه در بخش هاي مهم توليدي<br />

شاغلند.‏ براي دوره هاي معيني،‏ دستمزدها و مزايا در اين نوع مشاغل،‏ بالا بود.‏ اما اينك حتي همين ها هم امنيت<br />

شغلي خود را در خطر مي بينند.‏ شرايط كاري شان بدتر شده،‏ درآمدهايشان مورد تهاجم سرمايه قرار گرفته است.‏<br />

اين وضعيت بحراني و رو به وخامت،‏ زمينه را براي نزديك شدن منافع اين بخش از كارگران به مبارزه انقلابي پرولتاريا<br />

فراهم مي كند.‏ تجربه و انضباطي كه بخش بزرگي از آنان در جريان كار جمعي در صنايع بزرگ و شركت در شكل هاي<br />

اعتصابي مبارزه به دست آورده اند،‏ مي تواند در خدمت مبارزه براي آرمان طبقه قرار بگيرد.‏<br />

به هم آميختن و مجتمع شدن نقاط قوت بخش هاي گسترده و متنوع طبقه كارگر در آمريكا،‏ در شرايطي كه بخش<br />

هاي تحتاني ستون فقرات مبارزه انقلابي را تشكيل داده باشند،‏ مي تواند پرولتارياي آمريكا را قادر به رهبري نبرد<br />

براي سرنگون كردن هيولاي سرمايه داري امپرياليستي كند.‏<br />

پرولتارياي آمريكا از نظر استراتژيك در شالوده اقتصاد سرمايه داري امپرياليستي جاي دارد.‏ اين طبقه به طور بالقوه<br />

ارتشي است كه مي تواند سرمايه داري را به زباله دان تاريخ بفرستد و تحت هدايت حزب پيشاهنگ انقلابي خود،‏<br />

توده هاي وسيعتري از اهالي را با خود متحد كند،‏ سوسياليسم را بسازد و آمريكا را به پايگاهي براي انقلاب جهاني<br />

تبديل كند.‏ اين ظرفيتي است كه به شكلي گسترده اي از جانب جامعه و حتي خود پرولتارياي آمريكا ناديده گرفته<br />

مي شود.‏ طبقه حاكمه سرمايه دار در آمريكا بي وقفه تلاش مي كند كه پرولترها به منافع مشترك و رسالت مشترك<br />

خود به مثابه يك طبقه،‏ آگاه نشوند.‏ طبقه حاكمه وضعيت فلاكت بار و نوميد كننده اي را بر محلات فقرنشين تحميل<br />

كرده كه توده هاي پرولتر را به رقابت و درگيري با يكديگر بر سر شغل و يا نان شب واداشته است.‏ طبقه حاكمه براي<br />

ايجاد تفرقه در ميان توده ها به ايجاد درگيري هاي قومي و نژادي و فرهنگي دامن مي زند.‏ حاكمان آمريكا مي خواهند<br />

كاري كنند كه پرولترها منافع مشترك و نقاط قوتي كه واقعا در همين چندگانگي طبقه كارگر آن كشور وجود دارد را<br />

نبينند.‏ اين درست همان منافع و نقاط قوت مشتركي است كه بيش از 120 سال پيش،‏ پرولتارياي چند مليتي و چند<br />

فرهنگي آمريكا را در نبرد تاريخي اول ماه مه نيز متحد كرد.‏<br />

با اين مقدمه كوتاه،‏ به سال<br />

1871<br />

مي رويم.‏ در آن سال كمون پاريس،‏ فرانسه و كل اروپا را به لرزه درآورد.‏ كارگران و<br />

زحمتكشان پاريس جرئت اين را به خود دادند كه جامعه را از طريق بدست گيري قدرت سياسي در يك جهت تازه،‏<br />

يعني بر مسير از ميان بردن طبقات،‏ هدايت كنند.‏ طبقات حاكمه اروپا موقتا از تضادهاي درونيشان دست كشيده،‏


متفقا به جنبش طبقه كارگر حمله بردند.‏ آنها بيرحمانه سنگرهاي توده هاي كارگر و زحمتكش را با توپ درهم كوبيده،‏<br />

كارگران قهرمان پاريس را اسير ساخته و بسياري از آنان را در خيابانها تيرباران كردند.‏ در سال 1878 دولت پروس<br />

‏(آلمان فعلي)‏ يكرشته قوانين شديدا ضد سوسياليستي به تصويب رساند و حزب كارگري را غير قانوني اعلام كرد.‏ در<br />

انگلستان دولت حربه اي ديگر را عليه انقلاب كارگري به كار گرفت و بخش قابل توجهي از طبقه كارگر با رشوه هاي<br />

حاصل از سودهاي مستعمراتي تخدير كرد.‏ در نتيجه بخشي از طبقه كارگر پشتيبان حفظ وضع موجود شد.‏ بنظر مي<br />

رسيد كه شعله هاي سرخ برخاسته از كمون پاريس خاموش شده است.‏ اما ناگهان يك فرياد تازه،‏ سكوت را بهم زد:‏<br />

اينبار از يك گوشه دور افتاده و غير قابل انتظار.‏ از آمريكا،‏ در شهر شيگاگو.‏ در محله اي كه ‏"دنياي متمدن اروپا"‏<br />

نامش را نشنيده بود.‏ محله ‏"هي ماركت"‏ لبريز بود از كارگران مهاجر آلماني،‏ هلندي،‏ لهستاني و رومانيائي و ديگران.‏<br />

آگاهي طبقاتي را كارگران آلماني به آنجا برده بودند.‏ اين جمعيت كارگري كه زبان ها و فرهنگ هاي مختلف شان به<br />

آنان ظاهري ناهمگون بخشيده بود،‏ به عنوان لايه هاي تحتاني و به شدت فقر زده طبقه كارگر،‏ هم با يكديگر منافع<br />

مشترك داشتند و هم خصوصيات مشترك.‏ پيگيري،‏ جسارت و راديكاليسم مبارزاتي،‏ آنان را به هم پيوند مي داد.‏<br />

يكسال پس از كمون پاريس،‏ در زمستان<br />

1872<br />

هزاران نفر بخاطر آتش سوزي بزرگ شيكاگو بي خانمان و گرسنه بر<br />

جاي مانده بودند.‏ هزاران نفر براي گرفتن كمك دست به تظاهرات زدند.‏ در سال<br />

1877<br />

اعتصاب بزرگي از سوي<br />

كارگران راه آهن انجام گرفت.‏ بزودي اين اعتصاب،‏ كل كارگران راه آهن در سراسر آمريكا را فراگرفت.‏ بسياري از<br />

افراد راديكال كه در رهبري اين اعتصابات بودند از ميان كارگران آلماني بودند كه سابقا با ماركس و انگلس تماس<br />

داشتند.‏ آلبرت پارسون يكي از آنان بود كه تجربه دو جنبش را داشت:‏ جنبش اروپا و جنبش ضد برده داري در<br />

آمريكا.‏ خود او در آمريكا به دنيا آمده بود.‏ اعتصابات بزرگ سال ‎1877‎سرانجام با سركوب پليس از هم پاشيد.‏ در آن<br />

سال هر دو طبقه متخاصم مي دانستند كه جنگي ديگر در كار است.‏ سرمايه داران از اين هراس داشتند كه در آمريكا<br />

هم نظير پاريس،‏ كمون برپا شود.‏ بنابراين هيئت حاكمه تدارك سركوب را مي ديد.‏ كارگران از نظر سياسي و نظامي<br />

تدارك مي ديدند.‏ اجتماعات مخفي بحث و تشكل در سطحي عاليتر برگزار مي شد.‏ در آن زمان اتحاديه هاي كارگري<br />

نيمه قانوني بودند و جلسات آنها مخفيانه تشكيل مي گشت.‏ پليس در هر فرصتي رهبران را دستگير مي كرد و مورد<br />

ضرب و شتم قرار مي داد.‏ آن روزها،‏ اعتصاب كردن به معناي وارد جنگ شدن با قدرت حاكم بود.‏ در چنان اوضاعي<br />

شهر شيكاگو زادگاه مصافي سخت شد:‏ مصافي كه كارگران انقلابي در هسته رهبري ‏"اتحاديه مركزي كارگري"‏<br />

هدايتش مي كردند.‏ تفكر حاكم بر جنبش كارگري شيكاگو را مي توان در بيانيه ‏"اتحاديه انترناسيونال كارگران"‏<br />

مشاهده كرد.‏ در آن بيانيه چنين آمده بود:‏ ‏"اين سيستم ناعادلانه و جنايتكار است و لازمست كه به طور كامل و به هر<br />

طريق ممكن منهدم شود.‏ تهييج به منظور سازماندهي،‏ و سازماندهي به منظور قيام.‏ اين عبارت،‏ فشرده راهي است كه<br />

طبقه كارگر اگر مي خواهد زنجيرهايش را بگسلد،‏ بايد بپيمايد."‏ اين مواضع،‏ بدون شك خبر از فضاي انقلابي عمومي<br />

موجود در كل جنبش كارگري آن دوران مي داد.‏ آيا اين تاكيد بر ضرورت بكارگيري قهر،‏ نقطه ضعف آن جنبش بود؟<br />

نه.‏ اگر قرار است نقطه ضعفي در آن جنبش جستجو شود،‏ بايد به گرايش دنباله روي و تسليم به حركت خودانگيخته


موجود در رهبرانش توجه كرد.‏ آنها اعتقاد داشتند كه تنها اتحاديه هاي مستقل كارگري مي توانند محل مناسبي براي<br />

عمل انقلاب باشند.‏ آنها بدنبال يك نظم خودبخودي بودند،‏ نه يك دولت انقلابي نوين.‏ هدف آنها در هم شكستن<br />

قدرت دولتي بود،‏ اما نقشه اداره دولت نوين انقلابي را در اختيار نداشتند.‏<br />

در سال 1875 ‏"اتحاديه مركزي كارگري"‏ قطعنامه اي را به تصويب رساند.‏ در بخشي از اين قطعنامه آمده بود:‏ ما فورا<br />

از طبقه كارگر مي خواهيم كه مسلح شود.‏ تنها با ابزار قهر مي توان در مقابل استثمارگران صف آرائي كرد.‏ اين<br />

قطعنامه به روي كاغذ نماند.‏ طولي نكشيد كه دهها واحد از توده هاي مسلح كارگر تشكيل شد.‏ وقتي بورژوازي متوجه<br />

ماجرا شد،‏ عناصر مبارز را اخلال گر ناميد.‏<br />

بدين ترتيب صفوف جنبشي كه پس از سركوب سال 1877 مجددا سربلند كرد،‏ حول ايده قهر گسترش يافت.‏ در عين<br />

حال يك مطالبه معين به مركز مطالبات كارگران تبديل شده بود و آن خواست روزكار هشت ساعته بود.‏ در سال<br />

1884<br />

يكي از چند شبكه سراسري اتحاديه ها فراخوان روز مبارزه را اعلام نمود.‏ اين سازمان،‏ ‏"فدراسيون صنف<br />

سازمان يافته و اتحاديه اي كارگران"‏ نام داشت.‏ اين فراخوان با پشتيباني عظيمي روبرو شد.‏ جنبش عظيمي براه<br />

افتاد.‏ بطور مثال تعداد اعضا سازمان ‏"رسته هاي كار"‏ در عرض يكسال از ‎100‎هزار به<br />

700<br />

هزار نفر در تابستان 1886<br />

افزايش يافت.‏ دليل اين استقبال عظيم توده اي واضح بود.‏ در آن دوران ‎18‎ساعت كار در روز معمول بود.‏ كارگران تا<br />

سرحد مرگ كار مي كردند.‏ بيكاري،‏ گراني و گرسنگي بيداد مي كرد.‏ كارگران برانگيخته شده در خيابانها اين سرود را<br />

مي خواندند:‏<br />

مي خواهيم همه چيز را واژگون كنيم/‏ از زحمت كشيدن براي هيچ خسته ايم/‏ از بدست آوردن لقمه اي ناچيز/‏ تنها<br />

براي روز بعد،‏ بدون حتي ساعتي براي تفكر،‏ خسته ايم.‏<br />

درسال 1885<br />

اعلاميه زير در صفوف كارگران آمريكا دست بدست مي گشت.‏ اين اعلاميه از طبقه كارگر آمريكا مي<br />

خواست كه در اول ماه مه ‎1886‎دست به عمل بزند:‏ ‏"يك روز شورش<br />

-<br />

نه آرامش.‏ روزي كه حرف،‏ حرف سخنگويان<br />

لاف زن نيست.‏ روزي كه طبقه كارگر قوانين خويش را بر پا مي دارد و قدرتش را بكار مي برد كه اين قوانين را به اجرا<br />

درآورد.‏ قوانيني كه تماما خلاف رضايت و موافقت ستمگران و حكمراناني است كه سرنوشت كارگران را در دست<br />

دارند.‏ روزي كه نيروي عظيم زحمتكشان متحد در برابر قدرتي كه امروز بر سرنوشت همه خلقها حكم مي راند صف<br />

آرائي مي كند.‏ روزي كه لذت هشت ساعت كار،‏ هشت ساعت استراحت و هشت ساعت براي هر كاري به اختيار خود<br />

ما،‏ احساس مي شود."‏<br />

سال 1886 سالي ‏"ديوانه وار"‏ بود.‏ اعتصابات همه جا را فرا گرفت.‏ همانطور كه مورخان اذعان مي دارند از دو ماه قبل<br />

از اول ماه مه،‏ همگان بارها عبور واگنهاي پر از مهمات و مسلسل را به چشم مي ديدند.‏ خيلي ها تكرار كمون پاريس را


پيش بيني مي كردند.‏ در نوزدهم مارس 1886، نشريه آلماني زبان ‏"كارگر"‏ در آمريكا نوشت:‏ ‏"اگر ما هر چه زودتر<br />

خود را براي انقلابي خونين آماده نكنيم،‏ ميراثي جز فقر و بردگي براي فرزندانمان بر جاي نخواهيم گذاشت.‏ بنابراين<br />

خود را براي انجام انقلاب مجهز كنيد."‏ قبل از روز موعد مبارزه سراسري،‏ هر هفته راهپيمائي هائي تحت شعارهاي<br />

‏"زنده باد انقلاب سوسياليستي"‏ ‏"سرنگون باد تخت و بارگاه و خزانه"‏ ‏"كارگران مسلح شويد"‏ برگزار مي شد.‏<br />

راهپيمايان مشعل به دست در شب خيابانها را مي پيمودند و چنين مي خواندند:‏ ‏"ميليونها زحمتكش بپا مي خيزند،‏<br />

ببينيد به خيابان آمده اند.‏ مستبدين بخود مي لرزند،‏ چرا كه قدرتشان را برباد مي بينند."‏<br />

درست يك شب قبل از واقعه اول ماه مه،‏ روزنامه ‏"كارگر"‏ هشدار داد:‏ ‏"طبق اطلاع،‏ يكي از رفقا به هنگام<br />

دستگيري ليست بلند بالائي از اعضا همراهش بوده و تمام آن رفقا نيز دستگير شده اند.‏ بنابراين:‏ ليست عضويتها و<br />

دفاتر يادداشتها را از جيبتان بيرون آوريد.‏ تفنگهايتان را تميز كنيد.‏ انبار مهمات خود را كامل كنيد.‏ قاتلين مزدور<br />

سرمايه داران،‏ پليس و گاردش آماده جنايتند.‏ هيچ كارگري نبايد دست خالي از خانه بيرون بيايد.“‏<br />

در ديترويت<br />

1100<br />

كارگر به مدت هشت ساعت راهپيمائي كردند.‏ در نيويورك ‎25000‎نفر از برادوي به طرف ميدان<br />

اتحاد راهپيمائي كردند.‏ در عين حال<br />

40<br />

هزار كارگر نيويوركي در حال اعتصاب بودند.‏ در سين سيناتي يك كارگر<br />

شروع راهپيمائي را چنين تصوير كرد:‏ ‏"تظاهر كنندگان فقط پرچم سرخ حمل مي كردند و تنها سرودي كه مي<br />

خواندند سرود آربايتر ‏(كارگران)‏ و مارسه يز.‏ يك هنگ كارگران با<br />

كنندگان قرار داشتند."‏ در لوئي ويل كنتاكي بيش از<br />

400<br />

6000<br />

تفنگ اسپرينگ فيلد در صف اول تظاهر<br />

كارگر سياه و سفيد از وسط پارك ملي عبور كردند و بدين<br />

ترتيب ممنوعيت ورود غير سفيدان به پارك را عامدانه شكستند.‏ در شيگاگو كه دژ شورش بود،‏ دست كم<br />

هزار نفر 30<br />

به خيابانها ريختند.‏ تمام قطارها از كار ايستاده بودند،‏ بنادر را تعطيل كرده بودند.‏ رهبران محافظه كار به حاشيه رانده<br />

شده بودند.‏ خيابان ميشيگان پر بود از پرولترها و خانواده هايشان.‏ همه بهترين لباسهاي خود را پوشيده بودند.‏ اما<br />

ظاهر روز تعطيل،‏ گول زننده و موقتي بود.‏ پليس مسلح روي پشت بامهاي مسلط بر صحنه و پشت ديوارها سنگر<br />

گرفته و آماده جنگ بود.‏ پليس هر كجا كه كارگران اجتماع كرده بودند را مورد حمله قرار مي داد.‏ نقطه انفجار اول ماه<br />

مه در كارگاه مك گورميك بود.‏ اينجا از اواسط زمستان در اعتصاب بسر مي برد،‏ ولي گله هاي اعتصاب شكنان<br />

برهبري پليس كماكان در كارخانه بودند.‏ در دوم ماه مه،‏ اسپايز،‏ رهبر كارگران قرار بود دوباره برايشان سخنراني كند.‏<br />

هنگاميكه حدود<br />

6000<br />

كارگر به سخنراني او گوش مي دادند،‏ چند صد نفر به پيشواز اعتصاب شكناني كه تازه داشتند<br />

از سر كار برميگشتند رفتند تا حسابشان را برسند.‏ روزنامه ‏"كارگر"‏ به تاريخ 4 ماه مه نوشت:‏ ‏"ناگهان صداي گلوله<br />

از نزديك كارخانه بگوش رسيد.‏ حدود 75 قاتل قوي هيكل كه توسط يك فرمانده چاق پليس رهبري مي شدند بدان<br />

سمت حركت كردند.‏ سه خودرو پر از وحشي هاي حامي نظم و قانون نيز آنان را همراهي مي كردند.‏ در نبرد ميان<br />

كارگران مسلح به سنگ عليه پليس مسلح به سلاح گرم،‏ صف كارگران ناگهان بهم خورد.‏ بمبي پشت سر كارگران<br />

منفجر شد.‏ دست كم دو كارگر كشته شدند.‏ بسياري،‏ از جمله چند كودك،‏ مجروح شدند.‏ در ظرف چند ساعت


340 به<br />

اعلاميه خشمگينانه اي كه به امضا اسپايز رسيده بود در محلات فقيرنشين كارگري دست بدست ميگشت:‏ ‏"كارگران<br />

مسلح شويد صاحبكاران نيروي خونخوار خود يعني پليس را عليه ما بكار گرفتند.‏ شش نفر از برادران ما عصر امروز<br />

در كارگاه مك گورميك كشته شدند.‏ آنها فقيران بيچاره را كشتند چرا كه جرات كرده بودند دستورات روسا را زير پا<br />

گذارند.‏ همچون هركول افسانه اي بپا خيزيد و غول پنهاني كه ميخواهد شما را نابود كند،‏ از ميان برداريد.‏ ما از شما<br />

ميخواهيم كه مسلح شويد!‏ مسلح!"‏ روز بعد يعني سوم ماه مه،‏ گسترش اعتصاب پر معنا بود.‏ در سطح كشور نزديك<br />

هزار كارگر به جنبش پيوسته بودند و هزار نفر از آنها در اعتصاب بسر مي بردند.‏ در شيكاگو<br />

80<br />

هزار كارگر به<br />

خيابانها ريختند.‏ هنگامي كه چند صد زن دوزنده به خيابان آمدند تا به تظاهرات بپيوندند،‏ روزنامه ارتجاعي شيكاگو<br />

تريبون عليه شان زوزه كشيد و آنها را ‏"سليطه هاي بي چاك و دهن"‏ ناميد.‏ جانور سرمايه داري واقعا چنگ و دندان<br />

نشان داده بود.‏ هزاران نفر در صدد پاسخگوئي بودند.‏ يك اجتماع توده اي در ميدان ‏"هي ماركت"‏ براي عصر چهارم<br />

ماه مه فراخوانده شد.‏ سازماندهان تظاهرات نگران از كمين دشمن،‏ مكان باز بزرگي را در نظر گرفته بودند كه در رو<br />

زيادي داشت.‏ پس از طرح اختلاف نظرات فراوان،‏ اسپايز توانست سازماندهان گردهم آئي ‏"هي ماركت"‏ را قانع كند<br />

كه فراخوان تظاهرات مسلحانه را پس گرفته و بجاي آن سعي كنند تا مي توانند وسيع ترين مردم را به تظاهرات<br />

بكشانند.‏ صبح روز ‎4‎ماه مه پليس به يك ستون سه هزار نفره از اعتصاب كنندگان حمله كرد.‏ اجتماعات در تمام شهر<br />

برپا شد.‏ هنوز عصر نشده بود كه ميدان ‏”هي ماركت“‏ از<br />

3<br />

هزار كارگر انباشته شد.‏ سخنرانان مرتبا از روي واگن ها<br />

سخنراني مي كردند.‏ بعد باران شروع شد.‏ حاضرين مي خواستند پراكنده شوند.‏ در حاليكه فقط چند صد نفر در<br />

ميدان باقي مانده بودند،‏ سر و كله دسته اي متشكل از<br />

180<br />

پليس تا به دندان مسلح پيدا شد.‏ يك افسر پليس به<br />

كارگران دستور داد كه متفرق شوند.‏ اما پاسخ شنيد كه اجتماع كارگران،‏ قانوني و مسالمت آميز است.‏ آخر سر پليس<br />

برگشت و به افرادش دستوري دهد.‏ در اين هنگام ناگهان بمبي در صف پليس منفجر شد.‏ و سپس آنها منطقه را زير<br />

آتش گرفتند.‏ در نتيجه چندين نفر كشته و صدها تن مجروح شدند.‏ در اين ماجرا،‏ هفت پليس نيز كشته شدند.‏ طبقه<br />

حاكمه از اين واقعه به عنوان بهانه اي براي انجام تعرضي كه از قبل طراحي كرده بود،‏ استفاده كرد و در رسانه گروهي<br />

اينطور تبليغ كرد.‏ روزنامه ها ي سراسر كشور به آتش افروزي ديوانه وار پرداختند.‏ آنها خواستار اعدام همه ‏"اخلال<br />

گران"‏ شدند.‏ سر تيتر روزنامه ها چنين بود:‏ ‏"جانوران خونخوار....‏ اوباش سرخ".‏<br />

در"ميلواكي"‏ گارد دولتي با كشتاري خونين به تظاهرات پنج ماه مه پاسخ داد.‏ پنج كارگر لهستاني و يك كارگر<br />

آلماني بخاطر نقض حكومت نظامي به خاك افتادند.‏ در شيكاگو زندانها مملو از هزاران انقلابي و اعتصابي گشت.‏<br />

بسياري به هنگام بازجوئي مورد شكنجه قرار گرفتند.‏ از روي ليست اعضاي اتحاديه ها،‏ پليس به خانه هايشان حمله<br />

برد.‏ چاپخانه كارگران مورد حمله قرار گرفت.‏ همه اعضاي چاپخانه روزنامه ‏"كارگر"‏ دستگير شدند.‏ پليس هر چه در<br />

دست داشت،‏ از مهمات گرفته تا اسلحه،‏ از شمشير تا چماق،‏ از نشريه تا پرچم سرخ،‏ از ديناميت تا بمب را بعنوان<br />

مدرك به نمايش گذاشت.‏ رهبري انقلابي كارگران در چنگال بورژوازي اسير بود.‏


طبقه حاكمه در همان ماه مه 1886 محاكمات را آغاز كرد.‏ اتهام:‏ قتل پليس.‏ متهمان:‏ اعضاي رهبري آي.‏ دبليو.‏ پي.‏ آ.‏<br />

‏(اتحاديه انترناسيونال كارگران)‏ به نامهاي اوت،‏ اسپايز،‏ مايكل شوآب،‏ ساموئل فيلدن،‏ آلبرت پارسون،‏ آدولف فيشر،‏<br />

جرج انجل،‏ لوئي كنيگ و اسكار نيب.‏ متهمين را با وجود آنكه از گروه هاي مختلف بودند يكباره با هم محاكمه نمودند.‏<br />

در طول محاكمه هيچ كس نتوانست حتي يك دليل بياورد كه افراد فوق الذكر در پرتاب بمب شركت داشته اند.‏ از<br />

اينها فقط دو نفرشان در تظاهرات هي ماركت شركت داشتند.‏ محاكمه ماه ها بدرازا كشيد.‏ چندين كارگر را با رشوه<br />

خريدند تا شهادتهاي زشت و نفرت انگيز عليه رهبران جنبش ايراد كنند.‏ در سراسر دادگاه،‏ قضات سعي كردند<br />

محاكمه را يك محاكمه جنائي جا بزنند.‏ اسپايز در دفاعيه اش از عقايد انقلابي خويش دفاع كرد و در آخر چنين گفت:‏<br />

‏"خب،‏ اينها عقايد من است.‏ اگر شما فكر مي كنيد مي توانيد اين عقايد را كه هر روز بيشتر ريشه مي دواند درهم<br />

شكنيد،‏ اگر فكر مي كنيد كه با زنداني كردن ما مي توانيد به عقايد ما ضربه بزنيد،‏ اگر فكر مي كنيد كه مرگ جزاي<br />

گفتن حقيقت است،‏ پس من با سربلندي و جسارت بهاي گزاف آنرا مي پردازم!‏ جلادتان را صدا كنيد!"‏<br />

لينك بيست و<br />

يكساله اعتراض خود را چنين بيان كرد:‏ ‏"من تكرار مي كنم كه دشمن نظم موجودم و تكرار مي كنم كه با تمام قدرت<br />

تا زمانيكه نفس در سينه دارم با اين نظم نبرد مي كنم.‏ من از شما متنفرم!‏ از نظمتان بيزارم،‏ از قوانين شما،‏ از اقتدار<br />

مستبدانه شما،‏ متنفرم.‏ مرا بدين خاطر به دار بياويزيد!"‏<br />

دادگاه هفت نفر را محكوم به مرگ كرد.‏ اما جنبش بزرگي در دفاع از آنان براه افتاد.‏ جلسات زيادي در سراسر جهان<br />

به دفاع از آنان برگزار شد:‏ در فرانسه،‏ هلند،‏ روسيه،‏ ايتاليا،‏ اسپانيا،‏ و در تمام ايالات آمريكا.‏ در آلمان،‏ بيسمارك<br />

آنقدر از عكس العمل كارگران نسبت به وقايع ‏"هي ماركت"‏ بيمناك شد كه برگزاري تمام جلسات عمومي را ممنوع<br />

اعلام كرد.‏ وقتي زمان اعدام نزديك شد محكوميت دو نفر به حبس ابد تخفيف يافت.‏ جسد لوئي كينگ در زندان پيدا<br />

شد.‏ سرش با ديناميت منفجر شده بود.‏ معلوم نشد كه در اعتراض به سيستم خودكشي كرده يا او را به قتل رسانده<br />

اند.‏ روز<br />

11 نوامبر 1886<br />

كه بعدا"‏ جمعه سياه نام گرفت،‏ براي اعدام رهبران جنبش انقلابي كارگران در نظر گرفته شده<br />

بود.‏ روزنامه هاي شيكاگو شايعاتي را در مورد خطر برپائي جنگ داخلي پخش كردند.‏ بنظر مي آمد كه نقشه هائي<br />

براي حمله به زندان جهت آزاد كردن محكومان موجود بود.‏ اما زندانيان خواستار شدند كه اين كار صورت نگيرد.‏<br />

سرانجام در روز موعود،‏ هنگام ظهر،‏ اسپايز،‏ انجل،‏ پارسون و فيشر با پيراهن سفيد در محوطه زندان ظاهر شدند.‏<br />

اسپايز در حاليكه جلادان چشم بند سفيد را بر سرش مي كشيدند چنين گفت:‏ ‏”روزي خواهد آمد كه سكوت ما از<br />

زوزه هاي امروز شما قدرتمندتر شود.“‏ بعد از او پارسون فرياد زد:‏ ‏"كلانتر باتون!‏ بگذار صداي خلق شنيده شود".‏<br />

صداي پارسون را با باز كردن دريچه زير پايش قطع كردند!‏ مراسم تشييع جنازه رهبران جانباخته جنبش انقلابي<br />

كارگران با حضور نيم ميليون نفر برگزار شد.‏ به خيابان آمدن نيم ميليون نفر،‏ بذر وحشت را در دل بورژوازي كاشت.‏<br />

‏«دست اندركاران بولتن<br />

«


تجمع پارك لاله:‏ زمينه اي براي پرداختن به مسائل عميقتر<br />

تجمع اول ماه مه امسال در پارك لاله تهران،‏ به صحنه آشكار وحشيگري و آزادي كشي جمهوري اسلامي تبديل شد.‏<br />

پيش از آنكه تجمع صدها زن و مرد كارگر و روشنفكري كه به قصد برگزاري مراسم روز جهاني كارگر به پارك لاله<br />

آمده بودند،‏ شكل و نظم بگيرد،‏ حمله تعداد بيشماري از نيروهاي انتظامي و لباس شخصي ها آغاز شد.‏ بيش از<br />

نفر 150<br />

از تجمع كنندگان با ضرب و شتم و توهين،‏ دستگير شدند.‏ از اين افراد فقط تعداد اندكي آزاد شده اند و براي آزادي<br />

بقيه،‏ وثيقه هاي سنگين تعيين كرده اند.‏ مبارزه متحد و گسترده براي آزادي بدون قيد و شرط همه دستگير شدگان<br />

در روز جهاني كارگر به يك مساله مبارزاتي روز براي كل جنبش كارگري و نيروهاي چپ و مترقي و آزاديخواه تبديل<br />

شده است.‏<br />

شايد در شرايطي كه كماكان بسياري از دوستان و رفقايمان در ارتباط با تجمع پارك لاله در زندان به سر مي برند و<br />

سرنوشت نامعلومي دارند،‏ باز كردن بحث جمعبندي از سياست و نحوه اجراي تجمع پارك لاله،‏ نا به هنگام به نظر<br />

برسد.‏ ولي به عقيده ما،‏ بي توجهي به اين مساله زيان هاي بسياري براي جنبش ما در پي خواهد داشت.‏ به ويژه اينكه<br />

تقريبا همه گرايش ها و جريان ها،‏ فقط به صدور اطلاعيه هايي در محكوميت ضرب و شتم وحشيانه و دستگيري هاي<br />

گسترده پرداخته اند.‏ اين سكوت يا بي توجهي،‏ باعث تعجب است.‏ متعجب تر مي شويم،‏ وقتي كه به ياد مي آوريم<br />

بعد از ضربه آذر ماه 1386 به بخش چپ جنبش دانشجويي،‏ خيلي ها سريعا به جمعبندي از آن دستگيري ها پرداخته،‏<br />

راديكاليسم را مورد حمله قرار داده،‏ گناه سركوب را به گردن حركات ‏"نامعقول"‏ و ‏"چپ روي"‏ دانشجويان<br />

انداختند.‏ اگر امروز كساني با همان ديدگاه ‏(كه به نظر ما ديدگاهي نادرست و محافظه كارانه است)‏ به وقايع پارك لاله<br />

نگاه كنند،‏ قاعدتا بايد به انتقاد از ‏"ماجراجويي"‏ سازمان دهندگان اين تجمع بپردازند.‏ اما فعلا همه سكوت كرده اند!‏<br />

بگذاريد از اينجا شروع كنيم كه پيش از انجام اين تجمع،‏ خيلي از ما ‏(منظور از ما،‏ كل فعالان حيطه جنبش كارگري<br />

است)‏ مي دانستيم كه رژيم اسلامي به علت وضعيتي كه در آن گرفتار است و نارضايتي فزاينده اي كه در جامعه وجود<br />

دارد،‏ با تمام قوا از برگزاري مراسم اول ماه مه جلوگيري خواهد كرد.‏ مقامات انتظامي پيشاپيش به تهديد مستقيم و<br />

غير مستقيم فعالان جنبش كارگري پرداخته،‏ آنان را از انجام چنين كاري منع كرده بودند.‏ تجسم كردن صحنه اي كه<br />

پيش خواهد آمد،‏ كار مشكلي نبود.‏ حتي خيلي از ما،‏ تاكتيك ها و نحوه عمل نيروهاي سركوبگر براي محاصره و<br />

سركوب تجمع كنندگان را پيش بيني مي كرديم.‏ مطمئن بوديم كه با محاصره كامل پارك لاله،‏ تصوير برداري گسترده<br />

از افراد،‏ حضور لباس شخصي ها و دستگير كردن فعالان سرشناس روبرو خواهيم شد.‏ بنابراين از همه،‏ به ويژه از<br />

سازمان دهندگان تجمع پارك لاله سوال مي كنيم:‏


آيا انتظار چنين چيزهايي را نداشتيد؟<br />

اگر داشتيد،‏ چه تدبير و تاكتيكي براي خنثي كردن آن انديشيده بودند؟<br />

و اگر نداشتيد،‏ اين سوال پيش مي آيد كه واقعا چه تحليلي از اوضاع سياسي جامعه و موقعيت رژيم داريد؟<br />

فكر مي كنيم كه بخشي از ما به طور كلي تحليل نادرستي از اوضاع دارند.‏ يك تحليل يك سويه و غير ديالكتيكي،‏ كه<br />

نتايج سياسي خوشخيالانه و ساده انگارانه اي را به همراه مي آورد.‏ بدون شك در اين نوشته،‏ مجالي براي باز كردن<br />

ارتباط ديدگاه اكونوميستي و تقليل گرايانه با تحليل هاي سطحي سياسي نيست،‏ ولي در حد اشاره بايد بگوييم كه:‏<br />

بعضي از ما گمان مي كنند چون رژيم گرفتار بحران است،‏ چون انتخابات نزديك است و رقابت جناح هاي حكومتي بالا<br />

گرفته،‏ يا چون نارضايتي مردم گسترده است،‏ بنابراين احتمال دارد كه رژيم،‏ اينجا يا آنجا كوتاه بيايد.‏ به ويژه اگر،‏<br />

جنبش هاي طبقاتي و اجتماعي نيز خواسته هاي خود را به اصطلاح در چارچوب ‏"معقولي"‏ مطرح كنند.‏ بعضي از ما<br />

گمان مي كنيم كه جلو گذاشتن يك رشته مطالبات عمدتا اقتصادي و رفاهي،‏ يا ارائه ابتدايي ترين خواسته هاي<br />

سياسي و اجتماعي،‏ قاعدتاً‏ نبايد با سركوب شديد از جانب رژيم روبرو شود!‏ در همين زمينه،‏ اشاره به يك گفت و گوي<br />

تلفني در يكي از برنامه هاي ماهواره اي ‏(در آستانه برگزاري تجمع پارك لاله)‏ مي تواند مفيد باشد.‏ ببيننده اي از<br />

ايران به مجري برنامه ويژه اول ماه مه مي گفت كه تحت اين رژيم اينطور نمي توان حركت كرد؛ اينها فردا نيروهاي<br />

سركوبگر را مي آورند و نمي گذارند مراسم برگزار شود.‏ مجري در جواب مي گفت كه اينطور نيست.‏ اينها نمي توانند<br />

تعداد زيادي كارگر و افراد خانواده هايشان را كه آمده اند روزشان را جشن بگيرند و شيريني بخورند را سركوب<br />

كنند!‏ ‏(نقل به معني)‏<br />

اگر اين جواب نشانگر يك تحليل سياسي نادرست و توهم آفرين از اوضاع نيست،‏ پس چيست؟ وقتي كه نمي توانيم<br />

رابطه صحيحي بين اقتصاد و سياست،‏ بين بحران اقتصادي و ملزومات سياسي آن،‏ بين نارضايتي خودجوش توده ها و<br />

اقدام آگاهانه سياسي برقرار كنيم،‏ محكوم به سطحي نگري در تحليل از اوضاع هستيم و پياپي غافلگير خواهيم شد.‏<br />

به نظر ما يك سياست ديگر هم در برنامه ريزي تجمع اول ماه مه تهران تاثير گذاشته است:‏ اين سياست كه ‏"اعلام"‏<br />

تجمع مهم است،‏ نه ‏"اجراء"‏ آن.‏ بگذاريد اين مساله را بيشتر باز كنيم.‏ بر مبناي اين سياست،‏ همين كه چند تشكل<br />

حاضر شوند با هم فراخوان تجمع اول ماه مه را امضاء كنند و خواسته هاي مشتركي را جلو بگذارند،‏ مساله حل است.‏<br />

البته ما هم فكر مي كنيم خيلي خوبست كه تشكل هاي مختلف جنبش كارگري ‏(و ساير جنبش هاي اجتماعي)‏ وارد<br />

يك اتحاد مبارزاتي شوند و در مناسبت هاي مختلف،‏ سياست و اهداف مشتركي را جلو بگذارند،‏ توده هاي وسيع را با<br />

آن آشنا كنند و به مبارزه برانگيزند.‏ اما،‏ اولين سوال اينست كه مضمون آن سياست و اهداف مشترك چيست؟ تا چه<br />

حد با اوضاع خوانايي دارد؟ تا چه حد منافع اساسي مبارزات طبقاتي و اجتماعي را پاسخ مي دهد؟ تا چه حد سطح


مبارزات و جنبش هاي موجود را در جهت يك دورنماي انقلابي ارتقاء مي دهد؟ در عين حال،‏ مساله به صدور يك<br />

فراخوان،‏ يا ليست كردن يك رشته خواسته ها،‏ ختم نمي شود.‏ سازماندهي مبارزات معين،‏ پيدا كردن شكل هاي<br />

مناسب براي به ميدان آوردن قشرهاي مختلف مردم براي ابراز وجود،‏ اعلام خواسته ها،‏ ارتقاء آگاهي،‏ و تحكيم<br />

همبستگي و روحيه مبارزاتي آنان،‏ نقش تعيين كننده در پيشروي و تكامل جنبش دارد.‏ در مقابل،‏ ناتواني در<br />

سازماندهي مبارزات،‏ عدم اجراء يا اجراي نيمه كاره برنامه هاي اعلام شده مبارزاتي،‏ و نداشتن ابتكار عمل و تاكتيك<br />

صحيح براي كنار زدن موانعي كه رژيم مرتبا در مقابل جنبش قرار مي دهد،‏ به روحيه عمومي ضربه مي زند و باعث<br />

تضعيف رشته هاي پيوند ما با كارگران و بقيه توده هاي ستمديده مي شود.‏ در اين صورت است كه زمينه براي ياس و<br />

محافظه كاري،‏ در قالب جمعبندي هاي راست روانه از شكست ها فراهم مي شود.‏<br />

بي توجهي به ويژگي محيط هاي مختلفي كه مبارزات در آنجا انجام مي شود و تعميم دادن يك روش واحد به شرايط<br />

متفاوت نيز مي تواند يكي از اشكال هاي كار ما باشد.‏ در اين زمينه،‏ مشخصا بحث ما در مورد سوابق و تجربيات<br />

مبارزاتي متفاوت در مناطق مختلف،‏ فضاي سياسي متفاوت،‏ و تناسب قواي متفاوت ميان صف جنبش مردم و صف<br />

رژيم است.‏ براي مثال،‏ مراسم هاي اول ماه مه در شهرهاي كردستان و تجمع اول ماه مه در پارك لاله تهران،‏ ظاهرا<br />

چارچوب و سياست واحدي داشت.‏ اما در كردستان،‏ عليرغم چند نوبت دستگيري فعالان،‏ و سپس حضور گسترده<br />

نيروهاي سركوبگر و ضرب و شتم مردم،‏ مراسم ها برگزار شدند.‏ اين يك تفاوت مهم است كه از تناسب قوايي متفاوت،‏<br />

و تجربيات و توانايي هاي مبارزاتي متفاوت،‏ حكايت مي كند.‏<br />

اما آنچه در پارك لاله اتفاق افتاد را از سياست اين دوره رژيم،‏ يعني در شرايط بحران جهاني نظام سرمايه داري و<br />

شرايط نابسامان داخلي در آستانه انتخابات نمي توان جدا كرد.‏ اين درست است كه طي سي سال گذشته،‏ سركوب<br />

مبارزات مردم و جلوگيري از مقاومت و تشكل مستقل توده ها همواره در دستور كار جمهوري اسلامي قرار داشته<br />

است،‏ اما حالا دوره اي است كه دستگاه حاكمه خود را با احتمال شورش هاي فراگير روبرو مي بيند و براي چنين<br />

دورنمايي آماده مي شود.‏ تغييراتي كه در وظايف و عملكرد نهاد بسيج داده شده ‏(يعني افزودن بر نقش امنيتي آن در<br />

محلات و محيط هاي كار و شركت دادن آن در سركوب مستقيم مبارزات)‏ با چنين دورنمايي طراحي شده است.‏<br />

واحدهاي ويژه ضد شورش بر مبناي تازه ترين تمرينات پليس كشورهاي امپرياليستي،‏ مانور سركوب شورش<br />

گرسنگان مي دهند.‏ يعني يك گروه از آنان با شعار ‏"ما گرسنه ايم"‏ جلو مي آيند و گروه ديگر بايد انواع تاكتيك ها و<br />

ابزارهاي سركوب را روي آنان امتحان كنند.‏ شك نكنيد كه رژيم هر بار كه نيروهايش را براي مهار يك تظاهرات،‏<br />

تحصن يا اعتصاب اعزام مي كند،‏ به اين ماموريت به مثابه مانور و تمريني براي وقايع آتي نيز نگاه مي كند و به<br />

جمعبندي و درس آموزي از آن مي نشيند.‏


در چنين اوضاعي،‏ جامعه با يك مساله فوري يعني انتخابات رياست جمهوري نيز روبروست.‏ اين مساله مي تواند<br />

عليرغم خواست كل هيئت حاكمه،‏ به تشديد رقابت ها و تضادهاي دروني آنها،‏ و نتيجتا به تضعيف عمومي حاكميت<br />

بينجامد.‏ حكومتيان به اين مساله به خوبي آگاهند و همه تلاش خود را به كار مي برند تا نگذارند توده هاي مردم با<br />

استفاده از اين تضعيف،‏ جلو بيايند و خواسته هايشان را با جسارت و پيگيري بيشتري مطرح كنند.‏ يكي از حربه هاي<br />

حاكميت،‏ كشاندن مردم به انتخابات ارتجاعي،‏ و دامن زدن به اين توهم است كه ممكنست بخشي از خواسته هاي<br />

مردم توسط اين يا آن جناح عملي شود.‏ ولي برنامه ريزان جمهوري اسلامي به اين حربه بسنده نمي كنند.‏ آنها از<br />

طريق عوامل و خبرچينان خود دارند مرتبا نبض جامعه را مي گيرند.‏ كافيست همين روزها به دور و بر خود نگاه دقيقي<br />

بيندازيد.‏ در محيط كار،‏ در فضاهاي آموزشي،‏ در اتوبوس و تاكسي،‏ در كنار بساط روزنامه فروشي ها،‏ كساني را گمارده<br />

اند كه با طرح سوال يا تيله انداختن در مورد انتخابات،‏ به نظرسنجي روزمره مي پردازند.‏ وظيفه اينان،‏ مشخص كردن<br />

افت و خيزها در رويكرد توده ها نسبت به انتخابات و جناح هاي مختلف،‏ و نيز درجه خشم،‏<br />

جامعه در اين مورد است.‏<br />

بي تفاوتي و يا توهم<br />

با چنين دورنمايي از بحران و مقاومت و خيزش،‏ واضح است كه هرگونه افشاگري از طرح ها و اهداف سياسي و<br />

اقتصادي و نظامي و امنيتي رژيم،‏ و هر حركت آگاهگرانه اي كه به برانگيختن قشرها و طبقات محروم و ستمديده<br />

كمك كند،‏ مي تواند تاثيراتي به مراتب عميقتر از پيش بر جامعه داشته باشد.‏ رژيم اين خطر را احساس مي كند.‏ به<br />

همين خاطر،‏ حتي مسالمت آميزترين اعتراض ها يا محدودترين افشاگري ها عليه نظام را تلاش براي ‏"براندازي"‏<br />

تلقي مي كند؛ حتي اگر به آن عنوان ‏"براندازي نرم"‏ بدهد.‏ در اين شرايط،‏ فراخوان هاي مبارزاتي،‏ سازماندهي<br />

كارگران و زنان و جوانان،‏ تبليغ و ترويج در مورد تشكل سازي مستقل و حزبيت،‏ و ترسيم دورنما و اهداف انقلابي در<br />

جنبش هاي طبقاتي و اجتماعي،‏ براي رژيم غير قابل تحمل تر از پيش است.‏ خفه كردن آگاهگري ها،‏ سركوب<br />

سازماندهي ها،‏ و مهار مقاومت ها و مبارزات آگاهانه و يا خودجوش،‏ براي جمهوري اسلامي اهميتي بيش از پيش يافته<br />

است.‏ حاكمان به هر تجمعي از اين زاويه نگاه مي كنند؛ نه صرفا اينكه سازمان دهندگانش چقدر ‏"معقولند"؛ جمعشان<br />

چقدر ‏"كوچك"‏ است؛ يا آمده اند ‏"فقط جشن بگيرند"!‏<br />

رژيم به اين جنبش و فعالانش چنين نگاه مي كند؛ پس بهتر است خودمان هم به خودمان همينطور نگاه كنيم.‏ يعني به<br />

رسالتي كه بر دوشمان است،‏ نقشي كه مي توانيم ايفاء كنيم،‏ و پتانسيلي كه براي دگرگون كردن اوضاع در اختيار<br />

داريم،‏ كم بها ندهيم.‏ متاسفانه نحوه عمل ما در تجمع پارك لاله،‏ كه با بي توجهي به احتمالات آشكار و نداشتن ابتكار<br />

عمل رقم خورد،‏ نشان داد كه ما هنوز رسالت خود را به درستي درك نكرده ايم.‏ در نتيجه،‏ آنچه در پارك لاله به<br />

نمايش درآمد،‏ ‏"مظلوميت"‏ جنبش كارگري و فعالانش بود.‏ آيا به راستي با چنين روحيه و رفتاري مي توانيم پيشروي<br />

كنيم؟ مي توانيم پرچم آرمان بزرگ رهايي را به دوش بگيريم؟ بايد گوشزد كنيم كه در مقايسه با دانشجويان چپ در<br />

آذر ماه 86، آنان لااقل اين درجه از تدارك،‏ توانايي و جسارت را داشتند كه عليرغم دستگيري ده ها نفر،‏ تظاهرات 13


آذر را به شكلي موفقيت آميز برگزار كنند.‏ چنين اتفاقي در مراسم پارك لاله نيفتاد.‏ همان طور كه بالاتر گفتيم،‏ شايد<br />

براي بخشي از ما فقط ‏"اعلام"‏ تجمع و سپس تبليغات اينترنتي و ماهواره اي حول آن ‏(همراه با بزرگ نمايي)‏ كفايت<br />

مي كرد.‏ اگر چنين است بايد بگوييم كه حتي در اين زمينه هم درست حساب و كتاب نمي شود.‏ اگر سطح توقع ما،‏<br />

انعكاس فراخوان يك تجمع در رسانه هاي بين المللي و سپس محكوم كردن سركوب آن تجمع از طرف مجامع و<br />

نهادهاي بين المللي باشد،‏ بايد بگوييم كه در اين حيطه دست امثال كوهستاني نژادها و ‏"سوليدارتي سنتر"ها و<br />

تريبون ‏"صداي آمريكا"‏ خيلي بازتر از تشكل هاي جنبش كارگري است.‏ ‏"افكار عمومي"‏ كه شامل بخش گسترده اي<br />

از كارگران و زحمتكشان مي شود،‏ اين خبرها و اعلام محكوميت ها را از زبان و همراه با تحليل و تفسير بورژوازي بين<br />

المللي و سخنگويان به اصطلاح كارگري آنها خواهد شنيد.‏ تحت تاثير جهت دهي هاي آنها قرار خواهد گرفت.‏ اگر<br />

عمدتا به دنبال اين نوع تبليغات و اين ابزارها باشيم،‏ بازي را باخته ايم.‏ دستاوردها از آن كساني خواهد بود كه<br />

امكانات اينچنيني را در انحصار خود دارند.‏<br />

بعد از همه اين حرفها،‏ ممكنست بعضي ها بگويند اوضاع همين است كه هست.‏ كاري ديگري نمي شد كرد.‏ به نظر ما،‏<br />

كارهاي ديگري مي شد كرد.‏ و از اين به بعد،‏ مي بايد كرد.‏ بخشي از مشكل بر مي گردد به دركي كه از رابطه فعالان<br />

جنبش كارگري و چپ با توده هاي كارگر و به طور كلي توده هاي مردم در سر داريم.‏ يادمان نرفته كه از چند هفته<br />

قبل از اول ماه مه،‏ بخشي از اين فعالان تبليغ مي كردند كه در برنامه ريزي مراسم اول ماه مه،‏ ‏"خود توده ها بايد<br />

حضور داشته باشند و خودشان هم اجرايش كنند".‏ به همين خاطر مي گفتند كه مراسم بايد ‏"معقول"‏ برگزار شود و<br />

توده ها احساس نكنند كه دارند كار عجيب و غريبي انجام مي دهند.‏ فراخوان علني به شيريني خوران اول ماه مه از<br />

همينجا نتيجه مي شد.‏ در اينجا مجال نيست كه به كاريكاتوريزه شدن ‏"مشي توده اي"‏ در اين نوع نگاه بپردازيم.‏<br />

فقط اين را مي گوييم كه اين نگاه،‏ عليرغم ظاهر ‏"مردم دارانه"اش،‏ توده هاي كارگر را قابل و قادر به درك شعارهاي<br />

عمومي تر سياسي اجتماعي و منافع عميقتر طبقه كارگر،‏ و مبارزه آگاهانه در راه چنين منافعي نمي بيند.‏<br />

حالا برگرديم و ببينيم كار ما چه شد؟ نه ‏"شيريني خوران"‏ انجام شد و نه به دنبال كارهاي ‏"غير معقول"‏ رفتيم!‏<br />

تاثير واقعه پارك لاله بر آن تعداد از كارگران كه به فراخوان اول ماه مه پاسخ مثبت دادند و در محل حاضر شدند،‏ چه<br />

بود؟ شك نداريم كه خشم و نفرتشان نسبت به رژيم سركوبگر و نماينده سرمايه داري بيشتر شد اما احساس<br />

سرخوردگي را ناديده نگيريم:‏ سرخوردگي از به سرانجام نرسيدن يك فعاليت مبارزاتي و در نطفه خفه شدن تجمع<br />

اول ماه مه.‏ بروز اين احساس را در ميان بسياري از حاضران در تجمع پارك لاله ناديده نگيريم كه ‏"رژيم قوي است و<br />

جنبش ضعيف".‏ چنين احساسي،‏ تاثيرات ذهني منفي به دنبال دارد.‏ اصلا تمام تلاش جمهوري اسلامي اينست كه<br />

چنين احساسي را به توده هاي مردم و مخالفان سياسي اش القاء كند.‏ اين در حالي است كه رژيم واقعا در وضعيتي<br />

بحراني و ضعيف قرار دارد.‏ خود اين مساله كه حكومت با اين همه امكانات گسترده تبليغي و مالي و رسانه اي،‏ براي<br />

جلوگيري از برگزاري يك تجمع چند صد نفري در شهر تهران،‏ اينهمه نيرو بسيج مي كند و دست به چنين وحشيگري


هايي مي زند،‏ نشان از وحشت هيئت حاكمه از گسترش آگاهي و برانگيزي امواج مقاومت دارد.‏ به راستي كدام رژيم<br />

مقتدر و با ثباتي است كه براي حفظ نظم و آب از آب تكان نخوردن،‏ چنين رسوايي ها را به جان بخرد؟!‏<br />

به نظر ما براي مراسم اول ماه مه مي شد كه نيروهاي مختلف فعال در جنبش كارگري و همراهانشان مشتركا به نقشه<br />

ريزي و تقسيم كار و تعيين شعارها بپردازند.‏ هر يك از اين نيروها،‏ محله اي كارگري و زحمتكشي و نيز نقطه معيني از<br />

شهر را انتخاب مي كرد و به طور مستقل،‏ و بدون گل و گشاد بازي،‏ گروه هاي كوچكي از افراد متعهد و مطمئن را<br />

سازمان مي داد.‏ اين گروه ها،‏ با ارزيابي و نقشه و تدارك قبلي،‏ در آن مكان ها به اجراي آكسيون هاي كوتاه مدت<br />

تبليغي مي پرداختند.‏ آكسيون هايي كه از يك طرف براي نيروهاي رژيم غافلگيرانه بود؛ و از طرف ديگر،‏ امكان واقعي<br />

ارتباط و بحث با مردم را در مورد اول ماه مه و خواسته هاي جنبش كارگري و مسائل مهم سياسي روز منجمله كارزار<br />

فريب انتخاباتي،‏ ايجاد مي كرد.‏ آكسيون هايي كه مي توانست با موفقيت به انجام برسد و باعث تقويت همبستگي و<br />

روحيه مبارزاتي شركت كنندگان و مخاطبانش بشود.‏ بخشي از تدارك آكسيون هاي روز اول ماه مه،‏ مي توانست و مي<br />

بايست شعارنويسي بر ديوارها،‏ آويزان كردن پارچه نوشته هاي بزرگ،‏ پخش شب نامه ها و تراكت هاي تبليغي در<br />

امكان مناسب باشد.‏ چه بسا برگزاري چنين آكسيون هاي در محلات زحمتكشي،‏ خود فرصتي براي بروز اعتراضات<br />

خودجوش هر چند محدود مردم محل مي شد.‏ اينها كارهايي عجيب و غريب و نشدني نيست.‏ حتي بخش هايي از<br />

فعالان جنبش كارگري،‏ تجربه نزديك چنين كارهايي را دارند.‏ كافيست كه تجربيات چند ساله گذشته شان را مرور<br />

كنند و از آن،‏ طرح و نقشه بيرون بكشند.‏ براي نمونه مي توانيم به آكسيون تبليغي اول ماه مه سال 85 در ترمينال<br />

اتوبوسراني ميدان آزادي كه با شعار مركزي آزادي فعالين كارگري و كليه زندانيان سياسي،‏ با حضور بيش از<br />

نفر 30<br />

انجام شد اشاره كنيم:‏ اكسيوني موفق و تاثيرگذار در نوع خود.‏ جالب است كه خود رژيم فكر مي كند كه قاعدتاً‏<br />

فعالان جنبش كارگري و چپ به چنين كارهايي دست خواهند زد؛ به همين خاطر به افراد بسيج در محلات هشدار<br />

داده كه گوش به زنگ باشند؛ ولي خود ما زياد در اين باغ ها نيستيم!!‏<br />

با وجود همه اين واقعيات عيني غير قابل انكار،‏ ممكنست كه كماكان بعضي ها بگويند اين حرفها،‏ خيالبافي و ذهني<br />

گري است.‏ ممكنست كماكان پاي خود را در يك كفش كنند كه تنها كاري كه مي شد انجام داد ‏(در واقع انجام نداد!)‏<br />

همان بود كه اتفاق افتاد.‏ به هر حال،‏ جلو اين جور فكر كردن ها را نمي شود گرفت.‏ ولي سعي مي كنيم خودمان را<br />

جاي اين دوستان قرار دهيم تا ببينيم در چارچوب ديدگاه آنها از سازماندهي مراسم پارك لاله،‏ آيا مي شد بهتر از<br />

اين عمل كرد يا نه؟ براي مثال،‏ با توجه به تجارب چند ساله گذشته،‏ حدس زدن اين مساله دشوار نبود كه تعدادي از<br />

افراد در جريان يك تجمع غير قانوني دستگير خواهند شد و مشكل وثيقه هاي سنگين پيش خواهد آمد.‏ آيا تعيين<br />

يك سياست مشخص براي حل اين مشكل،‏ از قبل ممكن نبود؟ به نظر ما بود.‏ بايد اين كار را به مثابه جزيي از سياست<br />

تدارك كلي برگزاري تجمع اول ماه مه انجام مي داديم.‏ براي چنين مواقعي مي بايد از پيش،‏ سياست مشتركي را براي<br />

دستگير شدگان تعيين كرد.‏ مثلا اينكه تا آزادي بدون قيد و شرط همه كساني كه دستگير شده اند،‏ وارد اعتصاب غذا


شوند.‏ يا اينكه در مقابل سياست آزاد كردن برخي و نگهداشتن برخي ديگر از جانب رژيم مخالفت كنند و حد الامكان<br />

بكوشند كه مانند تني واحد در اسارت عمل كنند.‏ ما از همه سوال مي كنيم كه آيا برخورد فردي به مساله دستگيري،‏<br />

كار درستي است؟ به اين معني كه هر كسي در اين موارد بايد گليم خود را از آب بيرون بكشد؟ آيا گردن گذاشتن به<br />

سياست وثيقه هاي سنگين،‏ در عمل به اين معني نيست كه افرادي كه توان مالي يا امكان بيشتري براي جور كردن<br />

وثيقه دارند،‏ بخت آزادي شان بيشتر است و آنان كه از هرگونه امكاناتي محرومند،‏ محكوم به در حبس ماندن اند؟ آيا<br />

بي برنامگي در مقابل اين سياست رژيم،‏ عملا به همبستگي و اتحاد مبارزاتي در صفوف جنبش كارگري ‏(يا هر جنبش<br />

اجتماعي ديگر)‏ ضربه نمي زند؟ چرا،‏ مي زند.‏ هنگام سازماندهي هر آكسيون مبارزاتي،‏ موظفيم كه به اين نوع مسائل<br />

هم فكر كنيم و برايش راه حل مشترك و جمعي در بياوريم.‏<br />

در هر صورت،‏ آنچه كه گفتيم فقط پيش درآمدي براي دامن زدن به بحث در اين زمينه ها بود.‏ توقع و انتظار ما اينست<br />

كه بحث عميق و گسترده در مورد اينگونه مسائل،‏ خواه از طرف كساني كه با گرايش ما احساس نزديكي بيشتري مي<br />

كنند،‏ خواه كساني كه توافق چنداني با گرايش ما ندارند،‏ پشت گوش انداخته نشود.‏ وقتش همين حالاست.‏<br />

ارديبهشت ماه 88<br />

جمعي از فعالين كارگري(‏afkj‏)‏<br />

كجاي كاريم؟<br />

تحولات يك ماهه اخير،‏ تمامي تشكل هاي مخالف رژيم جمهوري اسلامي و تمامي كوشندگان جنبش هاي اجتماعي<br />

مختلف را با پرسش ها و وظايف جديدي روبرو كرده است.‏ همه نظرها و برنامه ها و ادعاهاي درست و نادرست گذشته،‏<br />

به بوته آزمايش گذاشته شده است.‏ به پاخيزي يك جنبش عظيم سياسي،‏ و ورود جامعه به دوره اي جديد كه با<br />

اعتلاي انقلابي رقم مي خورد،‏ فرصت هاي بي نظير براي سازماندهي و پيشروي در مسير يك انقلاب اجتماعي را به<br />

همراه آورده است.‏ در عين حال،‏ خطرات بزرگي نيز در كمين جنبش عمومي مردم است كه مي تواند شور و شوق و<br />

فداكاري هاي آنان را بي ثمر كند.‏ شك نيست كه خيزش توده ها با افت و خيزهاي ناگزير جلو مي رود.‏ اين طبيعت<br />

چنين خيزش هايي است.‏ ولي مساله اينست كه تشديد تضادها،‏ به نقطه غليان رسيدن شرايط سياسي،‏ روزنه ها و راه<br />

هاي جديدي را بر مبارزه توده ها مي گشايد و خيزش جاري به صورت موج وار،‏ با حدت و شدت از گوشه اي ديگر و به<br />

شكل هاي ديگر،‏ فوران خواهد كرد.‏ اين دورنمايي است كه عليرغم سركوب و برقراري حكومت نظامي غير رسمي،‏<br />

برابر جامعه گشوده شده است.‏ در چنين اوضاعي،‏ طبقه كارگر چه مي كند؟ عناصر و تشكل هايي كه خود را مدافع<br />

منافع كارگران مي دانند و جنبش كارگري عرصه عمده فعاليت آنهاست،‏ به چه كاري مشغولند و چه مي گويند؟ آيا


فرصت هاي پيش رو را مي بينند و در صدد استفاده از اين فرصت ها براي نزديك كردن جامعه به انقلابي هستند كه<br />

ريشه هاي استثمار و ستم را بسوزاند و نظام و مناسباتي نوين بنا كند؟<br />

آنچه تاكنون از بخش بزرگي از اين عناصر و تشكل ها مشاهده كرده ايم ما را به اين نتيجه مي رساند كه خير!‏ طرز<br />

تفكر سترون و غير انقلابي،‏ هدف هاي محدود،‏ كم توقعي،‏ جزم گرايي و اعتقاد به الگوهاي جامد در مبارزه طبقاتي،‏<br />

سرانجام ميوه تلخ خود را به بار آورده است.‏ بخش قابل توجهي از عناصر و تشكل هاي منتسب به جنبش كارگري و<br />

چپ،‏ از سير تحولات جامعه و نيازهاي سياسي و تشكيلاتي خيزش پر شتاب توده ها عقب مانده اند.‏ و اي كاش فقط<br />

اين بود!‏ در اين ميان،‏ عناصر و تشكل هايي پيدا شده اند كه براي بي اعتبار كردن خيزش مردم،‏ و دوري گزيدن از<br />

رويارويي توده ها با قدرت سياسي حاكم،‏ به هر بهانه و توجيه و استدلالي چنگ مي اندازند.‏ نرم ترين توصيفي كه در<br />

مورد اينگونه توجيه ها و استدلال ها مي توان به كار برد،‏ آشغال و منحط است.‏ (1)<br />

اما بگذاريد برخورد انتقادي به عناصر و تشكل هاي منتسب يا مرتبط با جنبش كارگري را از خودمان شروع كنيم.‏<br />

مروري بر نوشته هاي يك ساله اخير ‏"جمعي از فعالين كارگري"‏ نشان مي دهد كه زمينه تحليل ما از اوضاع عمومي<br />

جامعه،‏ موقعيت تضادهاي طبقاتي و اجتماعي و سياسي،‏ و روندهاي محتمل،‏ عمدتا صحيح بوده است.‏ (2) ما به<br />

پيشگويي در تحليل سياسي معتقد نيستيم.‏ اما توجه كافي به موقعيت تضادها،‏ و پرهيز از يك جانبه نگري سياسي و<br />

تنگ نظري طبقاتي،‏ مي تواند تا حد زيادي به گرفتن نبض جامعه كمك كند؛ مي تواند كمك كند كه روندهاي محتمل<br />

را از پس گرد وغبار وقايع روز،‏ بهتر ببينيم؛ مي تواند كمك كند كه صداي تحولات فردا را از دل ‏"سكوت"‏ امروز<br />

واضحتر بشنويم.‏ امروز كه به نوشته هاي خود در چندين ماه گذشته رجوع مي كنيم،‏ تاكيدهاي صحيحي را بر آنچه<br />

مي تواند پيش آيد،‏ و نيز بر اين كه رژيم جمهوري اسلامي براي چه دورنمايي تدارك مي بيند،‏ پيدا مي كنيم.‏ درست<br />

به همين خاطر،‏ خود را شايسته برخوردي نقادانه مي دانيم.‏ اين انتقاد از خود،‏ شايد براي ما گزنده تر و آزار دهنده تر<br />

از انتقادي باشد كه بر بسياري ديگر از عناصر و تشكل هاي منتسب به جنبش كارگري روا مي دانيم.‏ ما نيز از سير<br />

وقايع،‏ و انجام وظايفي كه بارها بر آن پافشاري كرده بوديم،‏ به ميزان زيادي عقب افتاديم.‏ شك نداريم كه كمبود نيرو،‏<br />

يكي از عوامل مهم در اين عقب افتادن است.‏ اما فقط اين نيست.‏ براي فعاليت در دوره هاي جديد،‏ براي استفاده از<br />

فرصت هاي نوين،‏ براي تاثير گذاشتن و تاثير گرفتن از توده هاي پا به صحنه گذاشته،‏ بايد دورنماهاي مبارزاتي را<br />

دوباره تعريف كرد؛ بايد ضرباهنگ فعاليت را تغيير داد؛ بايد شيوه ها و روش ها و ابتكارهاي جديد اتخاذ كرد؛ بايد نوع<br />

سازماندهي نيروهاي خود و رابطه كار مخفي و كار علني را با توجه به شرايط نوين دوباره ترسيم كرد و به اجراء<br />

گذاشت؛ بايد شعارهاي مناسب و به روزي كه نبرد امروز را به اهداف عاليتر و دورنماي انقلابي پيوند بزند،‏ تدوين كرد و<br />

به ميان گذاشت ‏(كه شايد اين آخري آسانترين كار در ميان كارهايي كه بايد انجام شود باشد.)‏ كليد مجموعه اين<br />

فعاليت ها:‏ افزايش تلاش براي ايجاد هسته هاي انقلابي حزبي در دل پيشروان طبقه كارگر و پيشروترين و پيگيرترين<br />

زنان و روشنفكران و جواناني كه عليه كليت نظام حاكم هستند؛ افزايش تلاش براي تبليغ و ترويج برنامه كمونيستي


براي تحول جامعه؛ افزايش تلاش براي نزديك و متحد كردن كمونيست هاي انقلابي؛ و برافراشتن پرچم روشن و<br />

قدرتمندي است كه قشرها و طبقات ستمديده را به گرد هم آمدن و ادامه مبارزه براي خلاص شدن از شر اين نظام<br />

ارتجاعي و پيشبرد اهداف آزاديخواهانه و حق طلبانه خود فرابخواند.‏<br />

با چنين نگاهي به شرايط،‏ و با چنين حركتي است كه مي توان از سير تحولات حتي المقدور عقب نيفتاد؛ دنباله رو<br />

اوضاع و سير خودجوش خيزش توده ها نشد؛ در هر گام جاي پاي خود را محكم كرد و با استفاده از فرصت ها،‏ جهش<br />

هاي نسبتا سريعي را به سطوح بالاتر مبارزه و تشكل تدارك ديد.‏ در چند هفته گذشته،‏ ما تلاش كرديم تحرك<br />

سياسي و عملي خود را بيشتر كنيم؛ تلاش كرديم در ميان توده هاي به ميدان آمده باشيم؛ تلاش كرديم نيروي<br />

كوچك خود را براي يافتن مبارزان جوان و پيشرو و تاثيرگذاري بر آنان فعال كنيم.‏ اما عليرغم همه اينها،‏ عقب ماندن<br />

از اوضاع كماكان بيداد مي كند.‏ بدون اينكه بخواهيم برخورد احساسي و شتابزده به اوضاع كنوني داشته باشيم،‏ بايد<br />

اذعان كنيم كه ما از بافتن رشته هاي اتحاد و پيوند با آن دسته از عناصر و تشكل ها كه تحليل و رويكردشان به<br />

شرايط و وظايف را به خود نزديك مي بينيم باز مانديم.‏ اين نكات انتقادي را به ويژه با اين هدف روي كاغذ مي آوريم،‏<br />

تا همه رفقاي شناخته و ناشناخته اي كه به نظرها و سياست هاي ‏"جمعي از فعالين كارگري"‏ رجوع مي كنند و خود را<br />

هم جهت يا متحد با اين نظرها و سياست ها مي دانند،‏ به فعاليت و تحرك خويش نيز در اين روزها نگاهي دوباره<br />

بيندازند و ببينند كه به راستي،‏ وظايف انقلابي را محكم در دست گرفته اند؟ ببينند كه آيا براي تغيير جهت موج<br />

خيزش مردم به يك مسير صحيح تلاش كرده اند؟ يا بر عكس،‏ خود دنباله رو و تابع سير وقايع شده اند؟ باشد تا اين<br />

ارزيابي انتقادي از رويكرد و حركت،‏ به همسو كردن و سامان دادن به فعاليت هاي پراكنده و چند سويه همگي ما<br />

كمك كند.‏<br />

برگرديم به گرايش و رويكرد بخش هاي ديگر ‏(يعني بخش غالب)‏ عناصر و تشكل هاي منتسب به جنبش كارگري.‏ در<br />

مورد اينها،‏ غافلگيري و انفعال در قبال خيزش توده ها را به وضوح مشاهده مي كنيم.‏ چرا غافلگيري؟ چرا انفعال؟ ما<br />

مدتهاست با گرايش هايي روبرو هستيم كه هم رگه هاي عميق رفرميستي دارند و هم آغشته به اكونوميسم و دنباله<br />

روي از جنبش خودبخودي طبقه<br />

كارگرند.‏ (3)<br />

اين گرايش ها نهايتا انقلاب اجتماعي را امكان پذير نمي دانند؛ يا لااقل<br />

آن را به آينده اي نامعلوم موكول مي كنند.‏ اينها نمي توانند و نمي خواهند ربطي ميان فعاليت هاي امروز خود و<br />

جنبش امروز كارگران،‏ با دورنماي انقلاب اجتماعي ايجاد كنند.‏ بنابراين از يك طرف،‏ فعاليت ها و مبارزات امروزشان<br />

نهايتا به چارچوبي اصلاح طلبانه و مطرح كردن مطالبات در چارچوب نظام موجود محدود مي شود؛ و از طرف ديگر،‏<br />

انقلاب اجتماعي و يا نظام سوسياليستي ادعايي شان،‏ در گرو رشد و تكامل خودبخودي تضادها و پخته شدن شرايط<br />

عيني است ‏(بدون اينكه عنصر ذهني انقلابي بتواند در آن نقش مهم يا تعيين كننده اي ايفا كند.)‏ همين نگرش محدود<br />

و نادرست از نحوه تكامل تضادهاي جامعه و تاثير متقابل شرايط عيني و عناصر ذهني،‏ باعث شده كه اين افراد و<br />

تشكل ها از آنچه در بطن جامعه مي گذرد و از احتمال بروز چرخش ها و برآمدهاي سياسي كه كل جامعه را تحت


تاثير قرار مي دهد غافل بمانند.‏ نگرش تدريج گرايانه اينان،‏ نمي گذارد كه تجربه هاي دور و نزديك در ايران و ساير<br />

نقاط دنيا را در خاطر داشته باشند و روندهاي محتمل را پيش بيني كنند.‏ اين مبناي غافلگيري آنهاست.‏<br />

مشكل ديگر،‏ درك مكانيكي ‏(غير ديالكتيكي)‏ و دگماتيستي آنها از خصوصيت و كيفيت جنبش هاي گوناگون طبقاتي<br />

و اجتماعي و تاثير متقابل اين جنبش ها بر يكديگر است.‏ برگرديم و اظهارات اين عناصر و تشكل ها را در چند ساله يا<br />

همين چند ماهه اخير مروري بكنيم.‏ ببينيم كه در مورد جنبش كارگري در ايران و رابطه آن با جنبش هاي ديگر نظير<br />

جنبش زنان،‏ جنبش دانشجويي،‏ جنبش جوانان و...‏ چگونه صحبت كرده اند.‏ ما با نيات اين عناصر و تشكل ها كاري<br />

نداريم:‏ اينكه طرفدار كارگران و زحمتكشان هستند يا نه؟ آيا دلشان براي توده هاي گرفتار فقر و فلاكت مي سوزد يا<br />

نه؟ آيا واقعا مي خواهند دردي از دردهاي توده ها درمان شود و به خوشبختي و رفاه و عدالت برسند يا نه؟ صرفا نيات<br />

خوب داشتن،‏ گرهي را باز نمي كند.‏ اصل قضيه اينست كه اين قبيل گرايش ها،‏ جاي پا و تكيه گاه سياست هاي<br />

رفرميستي و اهداف طبقاتي ‏(غير پرولتري و غير انقلابي)‏ خود را در جنبش كارگري قرار داده اند.‏ در اينجا فرصتش<br />

نيست ‏(و راستش اهميت درجه اول هم ندارد)‏ كه در مورد اينكه چرا و چگونه منافع و اهداف خرده بورژوايي و<br />

بورژوايي در جنبش كارگري حضور مي يابد و بيان ‏"كارگري"‏ پيدا مي كند صحبت كنيم.‏ اصل قضيه اينست كه در<br />

اين حالت،‏ جنبش كارگري عملا و نهايتا اهرمي مي شود براي پيشبرد سياست هاي رفرميستي و در نتيجه،‏ دست<br />

نخوردن به پايه هاي نظام طبقاتي استثمارگر و دستگاه ستمگر سياسي.‏ گرايش هاي مورد بحث،‏ عمدتا در قالبي<br />

‏"كارگريستي"‏ ظاهر شده اند.‏ هنوز يادمان نرفته كه در جريان بحث هايي كه در جمعبندي از مراسم اول ماه در پارك<br />

لاله تهران به راه افتاد،‏ خيلي ها حكم بر اين دادند كه جنبش كارگري ايران،‏ در صف مقدم جنبش هاي موجود قرار<br />

گرفته و به موتور محركه و جهت دهنده به ساير جنبش ها تبديل شده است.‏ (4) بگذاريد به صراحت بگوييم،‏ جنبش<br />

كارگري ايران يك جنبش عقب نگهداشته شده ‏(به لحاظ سياسي)‏ است.‏ به همين روشني!‏ مسلما استبداد حاكم و<br />

سركوب دائمي در اين عقب نگهداشته شدن،‏ نقش اصلي را بازي مي كند.‏ اما فقط اين نيست.‏ گرايش هاي رفرميستي<br />

و اكونوميستي ‏(گرايش هاي خرده بورژوايي و بورژوايي)‏ نيز نقش مهمي در عدم ارتقاء جنبش كارگري و وضعيت<br />

كنوني آن بازي كرده اند.‏ تعريف و تمجيدهاي نادرست و غير واقعي از موقعيت و كيفيت جنبش كارگري،‏ يعني كمك<br />

به عدم ارتقاء اين جنبش؛ يعني ناديده گرفتن و در نتيجه صحه گذاشتن بر عقب ماندگي هاي اين جنبش.‏<br />

در چنين اوضاعي،‏ ناگهان يك فرايند متفاوت انفجاري،‏ از جايي ديگر به راه مي افتد.‏ اين جريان به دلايل مختلف،‏<br />

تحت تاثير و نفوذ سياسي بعضي از جناح هاي رژيم مرتجع قرار دارد.‏ جنبش كارگري كه قرار بود جهت دهنده به ساير<br />

جنبش هاي باشد،‏ ناگهان در حاشيه قرار مي گيرد.‏ تعداد قابل توجهي از اعضاي طبقه كارگر،‏ به ويژه كارگران و<br />

بيكاران جوان،‏ به صورت فردي و تحت پرچم ها و رنگ ها و شعارهاي غير پرولتري و ضد كارگري،‏ در خيزش عمومي<br />

شركت مي كنند.‏ در روزهاي كارزار انتخاباتي،‏ قبل از راي گيري،‏ عناصر و تشكل هايي كه گرفتار رفرميسم و<br />

اكونوميسم اند،‏ منفعل و بي سر و صدا هستند.‏ به نظر مي آيد كه به دليل اختلاف نظرهاي سياسي،‏ و جهت گيري هاي


مختلف در مورد مضحكه انتخاباتي رژيم،‏ نمي توانند موضع مشتركي بگيرند.‏ بعضي ها اينجا و آنجا از ‏"شركت نكردن<br />

خود در انتخابات"‏ مي نويسند اما حاضر نمي شوند به طور مشخص طبقه كارگر و مردم را به تحريم انتخابات فرا<br />

بخوانند.‏ در واقع حاضر نمي شوند به نام كارگران،‏ يك نقش پيشرو سياسي و جهت دهنده را براي كل جامعه بازي<br />

كنند.‏ بعضي ها هم هستند كه به تكرار خواسته هاي مطرح شده در قطعنامه مشترك اول ماه مه قناعت مي كنند و مي<br />

گويند اين جواب كارگران به مضحكه انتخابات است.‏ انگار نه انگار كه سنگ روي سنگ بند نيست.‏ در اين موقعيت<br />

انفعالي كه گرايش هاي مورد بحث گرفتارش شده اند،‏ تجمع هاي گسترده شبانه در حمايت از اين يا آن نامزد بر پا مي<br />

شود.‏ به وجود آمدن يك فضاي جديد و ملتهب سياسي در كل جامعه غير قابل انكار است.‏ موضوع قدرت سياسي دارد<br />

بعد از مدتها به مركز توجه ميليون ها نفر تبديل مي شود.‏<br />

در آن شرايط،‏ ما و رفقايي ديگر از جنبش چپ فرياد مي<br />

زنيم كه فرصت هاي مهم ‏(هر چند موقتي)‏ براي فعاليت آگاهگرانه سياسي در ميان توده هاي وسيع ايجاد شده است.‏<br />

بايد اين فرصت ها را دريابيم و همزمان با تمام قوا براي رفع خطرات و توهماتي كه از جانب بخشي از ارتجاع حاكم بر<br />

سر مردم سايه افكنده تلاش كنيم.‏ اما اكونوميستها و رفرميستها گوش شنوا ندارند.‏ در اين ميان،‏ ترحم انگيزترين<br />

موضع گيري را در نوشته اي ديديم كه حضور توده ها در خيابان ها قبل از انتخابات را تحت تاثير تجمع هاي كارگري<br />

در اول ماه مه امسال مي ديد!‏<br />

بعد از تقلب بزرگ انتخاباتي،‏ و ورود جامعه به يك اعتلا در ابعاد توده هاي ميليوني،‏ گرايش هاي اكونوميستي و<br />

رفرميستي منتسب به جنبش كارگري نيز به سرعت خود را با شرايط جديد منطبق مي كنند.‏ گرايش انفعالي در بعضي<br />

از اين عناصر و تشكل ها،‏ به سطح دشمني آشكار با خيزش توده ها تكامل مي يابد.‏ اينها توده هاي خشمگين مردم را<br />

به نشستن در خانه دعوت مي كنند مبادا ماجرا به نفع موسوي و كروبي تمام شود!‏ (5) اينها پيشاپيش دست خود را به<br />

نشانه تسليم سياسي در برابر جناح ‏"اصلاح طلب"‏ رژيم بالا برده اند.‏ تا آنجا كه به رهنمودهاي اينها براي كارگران<br />

مربوط مي شود،‏ در واقع لياقت و توان شركت در خيزش را براي طبقه كارگر نمي بينند؛ به نحوي كه بتواند مسير را<br />

عوض كند و سياستي متفاوت و مستقل و راهگشا را خلاف جهت برنامه ها و اهداف ارتجاعي امثال موسوي در پيش<br />

بگيرد.‏ اين سياست و رويكرد را فقط مي توان منحط و آشغال ناميد.‏ بيشتر اينها فكر مي كردند كه جنبش كارگري<br />

براي خودش و فارغ از تضادها و تحولات سياسي و اجتماعي ‏(منجمله وقايعي كه جرقه اش را مي تواند تضادها و<br />

شكاف هاي درون رژيم بزند و صحنه نفوذ جناح هاي حكومتي باشد)‏ تكامل مي يابد و پيشرفت مي كند.‏ بيشتر اينها<br />

اصلا كارگران را لايق شركت در نبردهاي سياسي و آبديده شدن و پالايش پيدا كردن در جريان خيزش ها نمي دانند؛<br />

لايق و قادر به آموختن سياست و شناخت يافتن از سياست ها و منافع طبقات گوناگون در جريان توفان هاي بزرگ<br />

نمي دانند.‏ از نظر اينها ميدان و عرصه فعاليت كارگران همان كارخانه و اعتصاب ها و تحصن هاي عمدتا اقتصادي <br />

رفاهي است.‏ اينها وقتي كه مي خواهند بزرگ و گسترده فكر كنند،‏ از چارچوب مطالبات فراوان و چانه زني هاي<br />

گسترده فراتر نمي روند.‏ اينها به خيال خودشان دنبال ‏"خلوص"‏ جنبش كارگري هستند و به همين خاطر خدا خدا<br />

مي كنند كه اين روزهاي پر آشوب زودتر بگذرد تا جنبش كارگري برگردد سر خانه و زندگي خودش!‏


شكل ديگري از انفعال يا عدم تحرك كافي،‏ اين روزها در قالب محدود كردن اهداف طبقه كارگر از شركت در خيزش<br />

كنوني ظاهر مي شود.‏ بسيار مي شنويم كه هدف از شركت،‏ يكم افشاگري و توهم زدايي از جناح هاي مختلف رژيم<br />

و )<br />

مشخصا امثال موسوي و كروبي)‏ است و دوم،‏ كمك به تشكل يابي سريع جنبش كارگري با استفاده از فرصتي كه پيش<br />

آمده است.‏ (6) اين دو هدف،‏ كاملا به هم ربط دارد و هر دو بيان يك رويكرد انفعالي به اوضاع است.‏ در شرايط كنوني،‏<br />

دو جور مي شود افشاگري و توهم زدايي زد.‏ يكي اينكه فقط از ماهيت يكسان و ضد مردمي و ضد كارگري همه جناح<br />

هاي هيئت حاكمه ‏(اعم از متقلبان در انتخابات و معترضان به تقلب)‏ بگوييم و به توده ها هشدار دهيم كه زير پرچم<br />

سبز موسوي جمع نشويد.‏ دوم اينكه به مردم بگوييم خشم و نفرت و انرژي مبارزاتي خود را بايد گسترده تر و عميقتر<br />

و پيگيرتر به ميان آوريد؛ بايد پايدارتر و ادامه دارتر در ميدان بمانيد و روش ها و ابتكارهاي گوناگون مبارزاتي را به<br />

كار ببنديد؛ بايد فرصت از هم گسيختن قدرت سياسي حاكم،‏ و آماج قرار دادن ستون هاي اين حاكميت مرتجع را<br />

بيشتر دريابيد و از آن براي پيشروي جنبش عمومي بيشتر استفاده كنيد؛ بايد دورنماي انقلاب اجتماعي و اهداف و<br />

خواسته هايي را دارا باشيد كه خيزش امروز را به آن دورنما مرتبط كند؛ بايد به دنبال شناختن و دست يافتن به ستاد<br />

رهبري كننده اي باشيد كه بتواند اين نبرد عظيم و ادامه دار را هدايت كند؛ و براي همه اين كارها بايد نارهبراني مانند<br />

موسوي و كروبي و سياست ها و ارزش ها و اهداف ضد مردمي اي كه اينان نمايندگي اش مي كنند و به تحكيم و ادامه<br />

حيات نظام سرمايه داري،‏ و رژيم مذهبي و زن ستيز كنوني مي انجامد را طرد كنيد.‏ اين دو نوع افشاگري با هم تفاوت<br />

دارد و به نتايج متفاوتي خدمت مي كند.‏ به مساله تشكل يابي كارگران نيز دو جور مي توان نگاه كرد.‏ يكي اينكه<br />

منظورمان صرفا تلاش براي ايجاد تشكل هاي موسوم به صنفي يا سنديكايي در جنبش كارگري باشد.‏ يعني با استفاده<br />

از شكاف در هيئت حاكمه و تضعيف جناح حاكم،‏ فرصت را غنميت شمرده در پي امتياز گرفتن از دولت در اين زمينه<br />

باشيم.‏ ديگري اينكه،‏ با استفاده از فضاي سياسي و اعتلاي انقلابي در كل جامعه،‏ منجمله در صفوف كارگران،‏ شكل<br />

هاي متفاوتي از سازماندهي را به كار بگيريم كه اتفاقا بخش مهمي از آن به تشكل يابي سياسي طبقه كارگر مربوط مي<br />

شود و نطفه هاي اعمال قدرت سياسي،‏ و دخالتگري سياسي و عملي در خيزش ها و تحولات پيش رو را شكل مي<br />

دهد.‏ ايجاد تشكل هايي كه مي تواند به پيگيري و پايداري خيزش عمومي مردم كمك كند و به گسترش و ارتقاء<br />

اعتراضات سياسي طبقه كارگر به روش هاي اعتصابي و اشغال محيط هاي كار كمك كند،‏ بخشي از وظايف كنوني را<br />

شامل مي شود.‏<br />

بگذاريد با يك مثال ملموس نشان دهيم كه تنگ نظري ظاهرا دلسوزانه نسبت به خواسته ها و منافع روز طبقه كارگر،‏<br />

در شرايط پر تلاطم كنوني،‏ به چه نتايج مرگباري مي تواند بينجامد.‏ در مباحث انتقادي مربوط به تجمع اول ماه مه در<br />

پارك لاله،‏ با اين اتهام روبرو شديم كه ‏"جمعي از فعالين كارگري"‏ توجهي به بهبود معيشت كارگران ندارد و برايش<br />

مهم نيست كه كارگران گرسنگي مي كشند يا نه.‏ ما را متهم كردند كه چون در مورد خطر فريب خوردن و دنباله روي<br />

كارگران از وعده هاي اقتصادي و رفاهي نامزدهاي رياست جمهوري اسلامي هشدار داده ايم،‏ داريم به كارگران مي<br />

گوييم كه اگر اين يا آن جناح مجبور شد و به شما امتيازي داد قبول نكنيد چون ممكنست به نفع مرتجعين حاكم تمام


شود.‏ (7) وقايع چند هفته گذشته،‏ به خوبي نشان داد كه حق با ما بود و عطف توجه به ‏"معيشت كارگران"‏ از جانب<br />

كساني كه ‏"جمعي از فعالين كارگري"‏ را بر سر اين نكته نقد مي كردند،‏ در عمل به كجا مي انجاميد.‏ اين واقعيتي<br />

است كه ستاد انتخاباتي محمود احمدي نژاد با پخش پول،‏ حواله براي گرفتن وام بانكي،‏ بالا بردن حقوق بازنشستگي و<br />

سود سهام عدالت در بين گروهي از تهديدستان و محرومان كه بخشي از آنها در صف طبقه كارگر جاي دارند،‏ راي<br />

خريد.‏ احمدي نژاد با اين كار،‏ براي خود تبليغاتچي به دست آورد و يا اينكه بخشي از مخالفان بالفعل خود را به سكوت<br />

واداشت.‏ آيا با معيار ‏"توجه به مساله گرسنگي"‏ و محروميت اين گروه از افراد،‏ مي شود حمايت از احمدي نژاد و يا<br />

سكوت در قبال باند تبهكاري كه او نمايندگي اش مي كند را ارزش گذاري كرد و اين كار را جايز شمرد؟ آيا منتقدان ما<br />

مي دانند كه امروز افراد محروم و بيكار ديگري از شهرستان ها و روستاهاي عقب مانده و فقير،‏ دقيقا با انگيزه سير<br />

كردن شكم خود و خانواده شان و يا با هدف دستيابي سريع به چند ميليون تومان و تشكيل خانواده،‏ در لباس<br />

مزدوران بسيجي به ضرب و شتم مردم معترض در خيابان ها مشغولند؟ آيا مساله فقر و گرسنگي و فلاكت را مي توان<br />

تا به اين حد مجزا از محيط حاكم و تضادهاي سياسي جامعه مورد توجه و برخورد قرار داد و برايش پاسخ هاي هر چند<br />

فوري و موقتي پيدا كرد؟ جواب ما منفي است.‏ به عقيده ما هر كس چنين بينديشد نه فقط مساله آموزش سياسي و<br />

انتقال آگاهي انقلابي به توده هاي كارگر و زحمتكش را ناديده گرفته است؛ بلكه در شرايط خاص كنوني زمينه<br />

مساعدي را براي مزدور پروري امثال احمدي نژاد از ميان توده هاي محروم مهيا مي كند.‏<br />

در اينجا لازم مي دانيم به صورت كناري به يك رويكرد ظاهرا متفاوت ديگر كه در برخورد به شرايط كنوني بروز يافته،‏<br />

اشاره اي بكنيم.‏ اين رويكرد با سطحي نگري و خوشخيالي،‏ مساله سازماندهي انقلاب اجتماعي را ساده مي كند.‏ اين<br />

رويكرد،‏ پديده پيچيده و متناقضي كه در جامعه جاري است را با حداقلي از تلاش و تبليغ سياسي،‏ در حال گذر به<br />

سرنگوني نظام جمهوري اسلامي و برقراري يك دولت انقلابي و متفاوت تصوير مي كند.‏ (8) در چارچوب همين نگرش<br />

است كه رهنمودهاي عجيب و بدون پشتوانه براي اعمال رهبري چپ ‏(چپي كه خودشان مد نظر دارند)‏ بر خيزش<br />

ميليوني توده ها صادر مي شود.‏ در چارچوب همين نگرش است كه فراخوان اعتصاب سياسي در واحدهاي بزرگ<br />

توليدي،‏ بدون ايجاد زمينه هاي سياسي و تشكيلاتي حداقل براي تحقق اين عمل،‏ به گوش مي رسد.‏ در چارچوب<br />

همين نگرش است كه خيزش عظيم توده ها بسيار گسترده تر از آنچه هست بزرگ نمايي مي شود و تظاهرات<br />

ميليوني تهران به<br />

3<br />

10<br />

ميليوني تبديل مي شود.‏ در چارچوب همين نگرش است كه به مردم حاضر در صحنه وعده داده<br />

مي شود كه فقط كافيست چند روز پايداري كنيد و ميليوني به خيابان بياييد مساله حل است!‏ قرار كه نيست ماه ها<br />

اين كار را بكنيد!!‏ به نظر ما اين رويكرد اگر چه مبارزه جويانه تر از آن رويكرد انفعالي ظاهر مي شود و در ارزيابي از<br />

فرصت ها در شرايط جديد اعتلاي انقلابي روي نكات درستي انگشت مي گذ ارد،‏ اما نهايتا از ترسيم پيچيدگي ها و<br />

تضادهاي راه طولاني انقلاب و نيازها و ابزار سازماندهي انقلاب اجتماعي عاجز مي ماند.‏ بنابراين نمي تواند طبقه كارگر<br />

و توده هاي مردم را به آگاهي و تدارك لازم براي پيشروي در مسير انقلاب رهنمون شود.‏


تا اينجاي كار،‏ نكات انتقادي بالا را براي ترسيم گرايش ها و رويكردهاي كلي در صحنه جنبش كارگري ايران،‏ و دامن<br />

زدن به بحث و جدل بر سر وظايف دوره كنوني كافي مي دانيم.‏ اوضاع جامعه به گونه اي جريان يافته كه ادامه مباحثه<br />

بر سر سياست جنبش كارگري كه حول مساله برگزاري تجمع اول ماه مه به راه افتاده بود را،‏ در چارچوب گذشته،‏<br />

ناقص و غير مفيد مي سازد.‏ شك نيست كه سياست هاي امروز ادامه و تكامل منطقي همان سياست ها و رويكردها و<br />

نگرش هاست؛ اما بايد قالب مبارزه انتقادي گذشته را گسترش داد و مباحث را با توجه به مسائل حياتي روز تعميق<br />

كرد.‏ مي دانيم كه هم اكنون بسياري از رفقا و دوستان در چارچوب جنبش چپ و كارگري ذهن خود را بر سر اين<br />

مسائل متمركز كرده اند و انتظار داريم كه هر چه زودتر حاصل تلاش هاي فكريشان را در مقالات راهگشا ببينيم.‏<br />

توضيحات:‏<br />

(1<br />

توجه داشته باشيد كه ما در اين نوشته به نقد رويكردها و گرايش هاي نادرستي كه امروز به وضوح خود را به<br />

نمايش گذاشته اند مي پردازيم و نه نقد افراد يا تشكل هاي معين.‏ چه بسا در جريان پيشرفت و تكامل مبارزه طبقاتي<br />

و تحولات سياسي جامعه،‏ بخشي از افراد و تشكل هايي كه حامل چنين رويكردها و گرايش هايي هستند،‏ تغيير جهت<br />

دهند و به انتقاد از آن بپردازند.‏ يك هدف مهم نوشته حاضر،‏ كمك به راه افتادن و تعميق چنين روندي است.‏ در عين<br />

حال مي دانيم كه عقبگرد برخي افراد و تشكل ها در شرايطي كه جنبش عمومي توده هاي مردم جهش وار به پيش<br />

مي رود،‏ بسيار سريعتر از دوره هاي عادي انجام مي گيرد و مي تواند باعث انحطاط سياسي و افتادن به دام هاي بي<br />

بازگشت شود.‏<br />

(2<br />

رجوع كنيد به مقالات و اطلاعيه هاي ماه هاي اخير ‏«جمعي از فعالين كارگري»‏ (JAFK) در مورد تدارك اول<br />

ماه مه،‏ جمعبندي از مراسم روز جهاني كارگر،‏ و در تحريم انتخابات.‏<br />

(3<br />

همينجا لازم مي دانيم حساب دوستان ‏"كميته هماهنگي..."‏ ‏(گرايش لغو كارمزدي)‏ را از بقيه جدا كنيم.‏ اين<br />

دوستان فعالانه با انتشار يك سلسله اطلاعيه و مقاله كوشيدند در مورد مضحكه انتخابات رياست جمهوري اسلامي و<br />

وقايع بعد از آن،‏ آگاهي سياسي نسبت به اين وقايع و تحولات تعيين كننده را در ميان كارگران انتشار دهند.‏<br />

4) براي نمونه رجوع كنيد به مقاله » چند بر هيچ به نفع جنبش كارگري؟»‏ نوشته كاوه اردلان خرداد 88<br />

(5<br />

رجوع كنيد به اظهار نظرها و تحليل هاي مسئولين حزب حكمتيست؛ و نيز گرايشي كه برخي در اظهارات<br />

عناصري مانند بهمن شفيق و عباس فرد و همفكرانشان بازتاب مي يابد.‏


6) رجوع كنيد به اظهار نظرهاي برخي فعالين در تلويزيون كومله.‏<br />

(7<br />

رجوع كنيد به مقاله ‏«آيا سازمان دهندگان تجمع اول ماه مه ماجراجويي كردند؟»‏ نوشته بهرام رحماني <br />

ارديبهشت 88<br />

8) رجوع كنيد به اظهار نظرهاي مسئولان حزب كمونيست كارگري ايران در تلويزيون كانال جديد.‏<br />

جمعي از فعالين كارگري jafk) (<br />

تيرماه 88<br />

28<br />

مرداد در سه بُرش تاريخي<br />

تحولات و چرخش هاي تعيين كننده در حيات سياسي جامعه،‏ هميشه محكي براي سنجش جهت گيري ها و برنامه ها<br />

و اهداف نيروهاي طبقاتي مختلف بوده است.‏ در چنين دوران هايي است كه انقلابيگري هاي رايج به سادگي مي تواند<br />

به دنباله روي و واقع بيني راست روانه تبديل شود.‏ در چنين دوران هايي است كه ادعاي استواري بر آرمان انقلاب<br />

كمونيستي و منافع پرولتاريا به راحتي مي تواند كنار گذاشته شود و همراهي با اين يا آن جناح از بورژوازي موعظه<br />

شود.‏<br />

28<br />

مرداد در تاريخ معاصر ايران،‏ جايگاه مهمي دارد.‏ ‏«كودتاي آمريكايي انگليسي سال<br />

32<br />

كه شاه را به قدرت باز<br />

گرداند و بر يك دوره 12 ساله از جنبش پر افت و خيز سياسي و اجتماعي در ايران نقطه پايان نهاد»‏ در اين روز اتفاق<br />

افتاد.‏ طبقه كارگر در برابر آن چرخش تعيين كننده سياسي،‏ عملا منفعل باقي ماند.‏<br />

كم نبودند كارگران مبارزي كه توسط حكومت كودتا دستگير شدند و مورد آزار قرار گرفتند.‏ در ميان اعداميان و جان<br />

باختگان سال هاي بعد از كودتاي 28 مرداد،‏ نام كارگران حق طلبي كه تا آن زمان در صفوف حزب توده ايران فعاليت<br />

مي كردند،‏ به چشم مي خورد.‏ اما اين واقعيت نمي تواند بر انفعال سياسي طبقه كارگر به مثابه يك كل،‏ پرده بيندازد.‏<br />

علت اصلي اين انفعال را بايد در محروم بودن طبقه ما از يك حزب پيشاهنگ كمونيست انقلابي جستجو كرد.‏ حزب<br />

توده ايران،‏ ماهيت و خصوصيات چنين پيشاهنگي را نداشت.‏ اين حزب در واقع يك جبهه دمكراتيك و ضد<br />

امپرياليستي بود كه منافع مشترك سياسي قشرها و طبقات مياني و تحتاني را در مقابل رژيم سلطنتي نمايندگي مي<br />

كرد و در چارچوبي سنديكايي مبارزه براي برخي از مطالبات كارگري و دهقاني و زحمتكشي را سازمان مي داد.‏ در آن<br />

دوران،‏ از نظر جهت گيري سياسي،‏ حزب توده يك جريان رفرميست ‏(اصلاح طلب)‏ بود.‏ و از نظر طبقاتي،‏ يك جريان


ترقيخواه بورژوايي خرده بورژوايي بود.‏ چنين حزبي نمي خواست و نمي توانست يك انقلاب عميق اجتماعي را در<br />

مسير سوسياليسم برنامه ريزي و رهبري كند.‏ اين حزب حتي نمي توانست رهبر مردم در يك تحول دمكراتيك<br />

انقلابي،‏ فراتر از چارچوب انقلابات بورژوايي نوع كهن،‏ باشد.‏ معمولا در جنبش چپ ايران با اين جمعبندي ناقص روبرو<br />

مي شويم كه اشكال كار حزب توده را يك دوره ‏«چپ روي»‏ و يك دوره ‏«راست روي»‏ در قبال بورژوازي ليبرال ايران<br />

و جبهه ملي به رهبري دكتر مصدق مي داند.‏ در حالي كه اشكال اصلي نه در تاكتيك هاي سياسي در قابل بورژوازي،‏<br />

بلكه دورنما و ماهيت و اهداف طبقاتي آن بود.‏ اين حزب براي انقلاب درازمدت نقشه نمي كشيد؛ ابزار لازم براي كسب<br />

قدرت سياسي را فراهم نمي آورد؛ و از محدوده هاي ضد فاشيستي ضد استبدادي فراتر نمي رفت.‏ وقتي هم كه<br />

كودتاي 28<br />

مرداد اتفاق افتاد،‏ آنهمه مبارزان صادق اعم از كارگر و روشنفكر و معلم و دهقان كه زير چتر حزب توده<br />

متشكل بودند،‏ نمي دانستند كه چكار بايد بكنند و چرا؟ آيا بايد در مقابل يورش باند شاه،‏ زير شعار ‏«زنده باد مصدق»‏<br />

جمع شوند؟ يا بايد دسته هاي مسلح كارگران و زحمتكشان را براي در هم شكستن كودتا و البته با هدف كسب قدرت<br />

سياسي تشكيل دهند؟ آنچه در<br />

1332 مرداد 28<br />

و روزها و ماه هاي بعد از آن گذشت،‏ تاكيدي بر اين اصل<br />

ماركسيستي بود كه بدون حزب رهبري كننده انقلابي،‏ بدون ارتش انقلابي مردم،‏ و بدون سامان دهي اتحاد انقلابي<br />

طبقات و قشرهاي ستمديده جامعه،‏ انجام انقلاب پيروزمند اجتماعي ناممكن است.‏<br />

28 دومين<br />

مرداد در تاريخ معاصر ايران به سال<br />

1358<br />

بر مي گردد؛ يعني چند ماه بعد از سقوط رژيم سلطنتي و<br />

برقراري رژيم جمهوري اسلامي.‏ اين نيز يك تحول مهم در تاريخ مبارزات مردم بود كه در يك دوره تاريخي تعيين<br />

كننده اتفاق مي افتاد.‏ جنبش انقلابي در كردستان بعد از سقوط رژيم شاه يكباره رشد و گسترش يافته بود.‏ نيروهاي<br />

چپ انقلابي درون اين جنبش موفق به سازماندهي توده هاي محروم در روستاها و شهرها شده بودند و با حركت براي<br />

تشكيل نهادهاي مردمي به صورت شوراهاي محلي،‏ اتحاديه هاي دهقاني و...‏ ارتجاع تازه به قدرت رسيده اسلامي و<br />

سياست هاي سركوبگرانه اش را به چالش گرفته بودند.‏ توطئه هاي خونين نيروهاي رژيم با مقاومت مسلحانه پيشمرگه<br />

روبرو مي شد.‏ روز<br />

28<br />

مرداد سال<br />

58<br />

بود كه خميني فرمان حمله نظامي به كردستان با استفاده از همه نيروهاي<br />

مسلح دولتي را صادر كرد.‏ مقاومتي كه در برابر اين يورش ارتجاعي انجام گرفت در فاصله كوتاهي ورق را به نفع مردم<br />

برگردانند و تاثير سياسي و روحي زيادي بر كل جامعه گذاشت.‏ مقاومت كردستان،‏ رژيم اسلامي را مجبور به عقب<br />

نشيني موقتي و پيش گذاشتن طرح آتش بس كرد.‏<br />

دومين 28<br />

مرداد،‏ براي طبقه كارگر و نيروهاي چپ انقلابي،‏ درس هاي زيادي داشت.‏ علت هجوم جمهوري اسلامي به<br />

كردستان اين بود كه نسبت به دوره هاي گذشته در تاريخ معاصر ايران،‏ اين بار كمونيست ها و چپ هاي انقلابي موفق<br />

شده بودند كه تشكل هاي مستقل خود را با اهدافي نسبتا روشن و پيشرو،‏ بدون چشمداشت و يا توهم جدي نسبت به<br />

اين يا آن جناح بورژوازي،‏ ايجاد كنند و بخش وسيعي از توده هاي مردم را به سمت سياست هاي خود جلب كرده،‏<br />

متشكل شان كنند.‏ هجوم جمهوري اسلامي براي اين بود كه از تبديل كردستان به يك چراغ راهنما و الگو براي مردم


ساير نقاط ايران،‏ به ويژه در مناطقي كه از ستم ملي رنج مي برند،‏ جلوگيري كند.‏ فرمان حمله خميني براي اين بود كه<br />

نگذارد يك قطب انقلابي در مقابل قطب ارتجاعي حاكم شكل بگيرد.‏ يورش رژيم به كردستان توسط تعداد كثيري از<br />

نيروهاي داوطلب صورت گرفت.‏ اما درست به علت متشكل بودن،‏ برنامه داشتن،‏ در آميختگي انقلابيون آگاه با توده<br />

هاي مردم،‏ و برخورداري از ابزار اعمال قدرت سياسي ‏(نيروي مسلح انقلابي)،‏ اين يورش گسترده با شكست روبرو<br />

شد.‏ پشتيباني نيروهاي كمونيست و چپ در ساير نقاط از جنبش كردستان،‏ نيز يك عامل مهم و درس آموز از وقايع<br />

آن دوران به حساب مي آيد.‏ اكثر اين نيروها،‏ مبارزات مردم در كردستان را به مثابه پيشروترين حركت در كل كشور<br />

تشخيص داد بودند و كمابيش اهميت وجود يك پايگاه انقلابي كه در برابر قدرت ارتجاعي مركزي قد علم كرده بود را<br />

براي سرنوشت كل انقلاب درك مي كردند.‏ متاسفانه بعد از شكست جنبش سراسري در دهه<br />

60<br />

و سپس عقب نشيني<br />

ها در كردستان كه كاملا متاثر از خط سياسي نيروهاي رهبري كننده آن بود،‏ بسياري از اين درك ها و درس ها به<br />

فراموشي سپرده شد و جاي خود را به تفكرات كارگريستي،‏ رفرميستي و اكونوميستي داد.‏ تفكراتي كه نقش رهبري<br />

كننده حزب انقلابي،‏ نقشه و برنامه و استراتژي انقلاب كمونيستي،‏ و ابزار گوناگون لازم براي سازماندهي و به پيروزي<br />

رساندن انقلاب را ناديده مي انگاشت.‏<br />

و اينك در آستانه 28 مرداد 88، جامعه ايران به يكي از عميقترين بحران هاي سياسي دوران معاصر پا گذاشته است.‏<br />

بحراني كه به طور جدي،‏ جمهوري اسلامي را به خطر انداخته،‏ زمينه هاي مساعدي را براي بروز نارضايتي و خشم سي<br />

ساله توده هاي ستمديده عليه نظام طبقاتي و رژيم استبداد مذهبي فراهم آورده است.‏ طبقه كارگر از يك نظر در<br />

موقعيتي بهتر از دهه<br />

1320 30<br />

قرار دارد.‏ تجارب چند دهه مبارزات طبقاتي و انقلابات پرولتري در دنيا و ايران،‏<br />

مصالح گرانبهايي را براي ترسيم انقلابي نوين در اختيار طبقه ما قرار داده است.‏ از طرف ديگر،‏ طبقه كارگر به لحاظ<br />

برخورداري از نيروهاي متشكل انقلابي در صفوف سازمان هاي گوناگون در سراسر جامعه،‏ از موقعيتي ضعيفتر نسبت<br />

به سال هاي<br />

61 1357<br />

قرار دارد.‏ نيروهاي آگاه و انقلابي طبقه كارگر به درك صحيح از ظرفيت هاي انقلابي نهفته در<br />

دل جامعه،‏ و به ويژه در جنبش هاي اجتماعي زنان و جوانان و كارگران و زحمتكشان ‏(كه در خيزش جاري تنها گوشه<br />

هايي از آن بالفعل شده است)‏ نياز عاجل دارند.‏ در اين شرايط،‏ دو انحراف سياسي،‏ نيروهاي طبقه كارگر را به خطر<br />

انداخته،‏ مي تواند امر سازماندهي انقلاب كمونيستي را مخدوش كند.‏ اولين انحراف،‏ كه شكل هاي پوشيده و آشكارش<br />

را در صفوف جريان هاي چپ مشاهده مي كنيم،‏ دنباله روي عملي و يا اتخاذ مواضع متزلزل و توهم آفرين نسبت به<br />

جريان ‏«سبز»‏ است كه منافع بخشي از طبقه ارتجاعي حاكم را نمايندگي مي كند.‏ بحث هاي به اصطلاح تاكتيكي<br />

مبني بر همراهي با اين جريان،‏ كه تحت عنوان ‏«ضرورت دور نيفتادن از توده هاي بسياري كه موسوي و كروبي و<br />

خاتمي را رهبر خود مي دانند»‏ مطرح مي شود،‏ تكرار فاجعه آميز دنباله روي چپ از جريان خميني در انقلاب<br />

57<br />

است.‏ درست در شرايطي كه كليد پيشروي انقلاب كمونيستي در روشن كردن خط تمايزها ميان صف دوستان و<br />

دشمنان مردم و طبقه كارگر،‏ روشن كردن خط تمايزها در دورنما و آرمان و اهداف مبارزه است،‏ اينگونه ‏«تاكتيك»ها<br />

فقط مايه خودفريبي و عوامفريبي است و دست آخر،‏ به خلع سلا ح و دلسرد كردن مردم معترضي مي انجامد كه با


شور و اميد به خيابان آمده اند.‏ دومين انحراف،‏ دعوت از طبقه كارگر و مبارزان چپ به بي تفاوتي در قبال خيزش<br />

كنوني،‏ و عملا كنار كشيدن از مبارزات مردم است.‏ اين انحراف،‏ به بهانه نفوذ يك جناح از مرتجعين در خيزش مردم،‏ و<br />

با پيش گذاشتن تصويري ايده اليستي و تر و تميز از مبارزه طبقاتي ‏(كارگران يك طرف،‏ بقيه طرف ديگر)،‏ عملا طبقه<br />

كارگر را از نقش و رسالت پيشرويي كه مي بايد در جنبش هاي عمومي بازي كند دور مي كند.‏ اين انحراف،‏ عملا كاري<br />

به سازماندهي و رهبري فرايند پر افت و خيز و پيچيده انقلاب اجتماعي ندارد و بيشتر در پي انجام اصلاحات در<br />

چارچوب همين نظام استثمارگر و گرفتن خرده امتيازات رفاهي و اجتماعي براي كارگران يا قشرهاي ديگر است.‏ يعني<br />

در واقع چيزي شبيه به خط حزب توده قبل از كودتاي 28 مرداد<br />

.32<br />

نتيجه عملي دعوت به كنار كشيدن از خيزش<br />

كنوني،‏ واگذار كردن رهبري مردم به بخشي از ارتجاع حاكم است.‏ يعني عملا همان نتيجه اي به دست مي آيد كه<br />

انحراف اول نيز به آن ياري مي رساند.‏<br />

بارها شنيده ايم و گفتيم كه گذشته،‏ چراغ راه آينده است؛ و زماني كه توده هاي مردم در شمار عظيم به خيابان مي<br />

آيند و ديگر نمي توانند وضع موجود را تحمل كنند،‏ گذشته به واقع چراغي است براي روشن كردن مسير همين امروز.‏<br />

درس هاي مربوط به حزب انقلابي و ارتش خلق،‏ دورنما و آرمان كمونيستي،‏ نقشه و برنامه و استراتژي انقلاب<br />

دمكراتيك نوين و سوسياليستي،‏ كه از<br />

28 تا 32 مرداد 28<br />

كننده جامعه خودنمايي مي كند را بايد اين روزها عميقا مرور كنيم و به كار بنديم.‏<br />

مرداد 58، و سپس تا امروز در وقايع و تحولات تعيين<br />

28 مردادماه 88<br />

نامه انتقادي به هيئت تحريريه ‏"بسوي انقلاب"‏<br />

بروز انحراف راست در مواجهه با خيزش كنوني مردم و جريان سبز<br />

همه چيز از تئوري ‏"جنبش رنگين كمان"‏ شروع شد.‏ جريان سبز با حضور شمار گسترده اي از مردم به راه افتاده<br />

بود و افراد و جريان هايي از اپوزيسيون رژيم كه در برابر ابن حركت احساس ضعف مي كردند و عملا خود را ناتوان تر<br />

و كوچكتر از آن مي ديدند كه پرچم مستقلي را بلند كنند و توده هاي به پا خاسته را به سوي آن فرا بخوانند،‏<br />

كوشيدند به هر طريق با آن جريان همراه شوند.‏ ‏"رنگين كمان"‏ يعني اينكه ما را هم در صف خود قبول كنيد.‏ ما هم<br />

هستيم.‏ اما معني تئوريك جنبش رنگين كمان اين بود كه ‏"سبز"‏ جزيي از طيف رنگارنگ جنبش توده هاي مردم<br />

است.‏ اين يعني هم صف قلمداد كردن نيروهاي طبقاتي گوناگون ‏(نيروهايي كه بخشا داراي تضادهاي آشتي ناپذير با<br />

يكديگرند)‏ درون يك طيف بزرگ.‏


تا پيش از بروز خيزشي كه جرقه اش را جدال انتخاباتي ميان دو صف از دشمنان مردم زد،‏ خيلي از نيروهاي چپ و<br />

يا فعال در جنبش كارگري تصوير به ظاهر روشني از صحنه مبارزه طبقاتي داشتند.‏ اختلافي اگر ميانشان وجود داشت،‏<br />

در اين بود كه مثلا فلان شعار يا بهمان تاكتيك در جريان يك تظاهرات و تحصن صحيح است يا اشتباه.‏ فلان فرم<br />

تشكيلاتي با مبارزات كارگري يا اجتماعي موجود خوانايي دارد يا خير.‏ فلان قشر را مي توان جزيي از طبقه كارگر به<br />

حساب آورد يا نه،‏ و امثالهم.‏ خيلي از نيروهاي اين جنبش معمولا رغبتي به بحث و جدل هاي مهم تئوريك از خود<br />

نشان نمي دادند.‏ تاثير اين مباحث را بر پراتيك مبارزه طبقاتي،‏ از زاويه ترسيم دورنما و تامين جهت گيري و تدقيق<br />

استراتژي و تاكتيك هاي صحيح،‏ درك نمي كردند.‏ و جايي كه زبان به بحث تئوريك مي گشودند معمولا در چارچوبي<br />

تجريدي و ظاهرا بي ارتباط با گام هاي پيش پا بود.*‏<br />

ولي با به هم ريختن اوضاع جامعه و بروز خيزش ميليوني مردم،‏ يكمرتبه سر در گمي فكري در صفوف فعالان چپ و<br />

كارگري به دو صورت به راه افتاد:‏ انفعال،‏ كنار نشستن و انتظار از يك طرف يا دنباله روي آشكار و خجالتي از موج<br />

توده اي و نيروهاي مسلط بر آن از طرف ديگر.‏ در اين نوشته،‏ ما از گرايش انفعال و انتظار در مي گذريم و مشخصا به<br />

گرايش دنباله روانه اي كه مي توانيم نامش را اكونوميسم سياسي بگذاريم مي پردازيم.‏<br />

علت اينكه نوشته حاضر خطاب به هيئت تحريريه ‏"بسوي انقلاب"‏ نوشته شده اينست كه اين نشريه طي دو ماه و<br />

" سب<br />

نيمه اخير،‏ نمونه بارزي از گرايش بالا را عرضه كرده است.‏ هنوز براي ما مشخص نيست كه وي انقلاب"،‏ نشريه<br />

يك طيف است يا ارگان نيرويي كه از يك اتحاد سياسي و ايدئولوژيك حزبي پيروي مي كند.‏ اما اين كاملا مشخص<br />

است كه سياست و روح حاكم بر مقالات اين نشريه،‏ نشان از گرايش دنباله روي از سير خودبخودي و اكونوميسم<br />

سياسي دارد.‏<br />

‏"بسوي انقلابي"ها<br />

از اين جا حركت مي كنند كه به ناگزير بايد جريان سبز را به رسميت شناخت ولي با گرايش ها و<br />

اقدامات انحصار طلبانه اين جريان درون جنبش مردم مبارزه انتقادي كرد.‏ شايد آنان،‏ در ذهن خود دارند تاكتيكي را<br />

به كار مي برند براي تاثيرگذاري بر آن بخش از مردم كه خيزش اعتراضي خود را به غلط با جريان سبز و رهبران<br />

مرتجعش معني مي كنند.‏ اما اين ذهنيت يا اين نيت،‏ نتيجه اي جز تطهير جناحي از رژيم نزد توده ها ندارد.‏ به<br />

خصوص كه بسياري از اين توده جوان،‏ داراي شناخت تاريخي از ماهيت و تجربه مستقيم از<br />

عملكرد سي ساله اين<br />

جناح و شخصيت هايش نيستند.‏ در چنين چارچوبي،‏ حتي ‏"منتقدانه"ترين پيام ها خطاب به رهبران ‏"جنبش سبز"،‏<br />

از سوي كساني كه خود را نماينده چپ انقلابي يا پرولتارياي آگاه مي دانند،‏ تبديل مي شود به ابزاري براي رنگ و لعاب<br />

زدن به ماهيت ضد مردمي اين رهبران و پوشاندن تضاد آشتي ناپذيري كه با منافع دور و نزديك توده هاي ستمديده<br />

دارند.‏ در نظر بگيريد كه ‏"بسوي انقلاب"‏ و<br />

‏"عزيزان"‏<br />

"<br />

(2)<br />

استفاده مي كنند،‏ يا از اين مي گويند كه:‏<br />

ندا"‏ در مورد همين ها از عبارت<br />

‏"دوستان ‏‘جنبش سبز’"‏ (1) يا


‏"همين ‏‘خود محوري’‏ و انحصار طلبي رهبران ‏‘جنبش سبز’‏ همراه با تاريخچه ي رفتارهاي ديكتاتوري شان در زمان<br />

بهره بري از نيروي سركوبگر حكومتي بود كه ما را بر آن داشت تا حساب خود را از ايشان جدا كرده و به ‏‘جنبش<br />

رنگين كمان’‏ بپيونديم."‏ (3) ‏(تاكيد از ما)‏<br />

معني جملات بالا هيچ نيست جز اين كه نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"‏ حداقل تا مدتي با جريان سبز همراه بوده،‏ در<br />

جريان كار سياسي مستقيم با مردم،‏ خود را جزيي از آن معرفي مي كرده اند.‏<br />

نمي خواهيم با پيشداوري و ذهنيگري به نقد نظر و عملكرد ‏"بسوي انقلابي"ها بپردازيم؛ ولي از نوشته هايشان<br />

چنين بر مي آيد كه بر سر شعارها يا خواست هايي كه مستقيما به تقلب انتخاباتي و ‏"راي مردم"‏ مربوط مي شود،‏ به<br />

درجاتي با مردمي كه در انتخابات رياست جمهوري شركت كردند و ‏"راي"شان دزديده شد،‏ احساس همراهي و<br />

همدردي مي كنند.‏ اين برداشت ما از جمله زير است:‏<br />

‏"بنابراين اعلام مي داريم كه ‏‘جنبش رنگين كمان’‏ به هيچ عنوان ‏‘جنبش سبز’،‏ خواسته هاي محدود درون حكومتي و<br />

رهبرانشان را محور فعاليت هاي خود نمي داند و تنها تا زماني ايشان را تحمل مي كند كه در عمل،‏ و در خيابان و<br />

تجمع هاي اعتراضي،‏ با مردم پيش روند."‏ (4) ‏(تاكيد از ما)‏<br />

معنايش اينست كه نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"‏ با كل ماجراي راي دادن و سپس تلاش براي ابطال انتخابات و راي<br />

گيري مجدد در اين كارزار ارتجاعي و عوامفريبانه،‏ مشكلي ندارند.‏ بلكه دعوايشان با رهبران جريان سبز فقط بر سر<br />

محوري كردن اينگونه شعارهاست.‏ به نظر مي آيد كه ‏"بسوي انقلاب"،‏ آن حكم داهيانه ماركس در مورد جوهر<br />

انتخابات در تمامي نظام هاي طبقاتي استثمارگر را به فراموشي سپرده است كه در اين فرايند:‏ ‏"ستمديدگان فرصت<br />

مي يابند كه گروهي از ستمگران بر خود،‏ را براي چند سال برگزينند."‏ به همين روشني!‏ اين حقيقتي است كه<br />

كمونيست ها چه قبل از برگزاري انتخابات،‏ چه بعد از آن ‏(با تقلب يا بدون تقلب با كودتا يا بدون كودتا)‏ بايد به توده<br />

هاي ستمديده بگويند.‏ اما ظاهرا براي ‏"بسوي انقلاب"،‏ نفس راي دادن از سوي ميليون ها نفر از مردم و سپس نفس<br />

دفاع آنان از ‏"راي"‏ خود ‏(بدون توجه به مضمون و چارچوب و اهداف كل اين فرايند)‏ اهميت دارد و بس.‏<br />

از كنار اين مساله نبايد به سادگي عبور كنيم.‏ چرا كه ‏"بسوي انقلاب"‏ در شمار جريان هاي چپ بود كه به تحريم<br />

انتخابات رياست جمهوري پرداخت.‏ پرسش اينجاست كه چه عاملي باعث شده اينك نسبت به شعارها يا خواسته<br />

هايي كه در مضمون و ماهيت خود،‏ ادامه همان فريب انتخاباتي است برخوردي جانبدارانه اتخاذ كند؟ مطلب از اين<br />

قرار است كه تا وقتي شمار عظيمي از مردم به پاي صندوق هاي راي نرفته بودند،‏ ‏"بسوي انقلاب"‏ كارزار انتخابات<br />

رياست جمهوري اسلامي را به مثابه يك طرح و ترفند ارتجاعي افشاء مي كرد.‏ ولي وقتي در عمل اثبات شد كه<br />

‏"انتخاب"‏ ميليون ها نفر شركت در انتخابات است،‏ ‏"بسوي انقلاب"‏ به اين انتخاب مردم ‏(فارغ از مفهوم ارتجاعي و


تاثيرات مخرب سياسي و روحي اش بر ذهن توده ها)‏ گردن گذاشت.‏ اين گردن گذاشتن،‏ بازتاب دركي نادرست از<br />

مقوله دمكراسي و مسائل مربوط به قدرت سياسي است.‏ اين درك،‏ نهايتا همه چيز را به سطح آگاهي مقطعي توده ها و<br />

تصميم هايي كه بر اين مبنا مي گيرند واگذار مي كند.‏ اين در حالي است كه اين سطح از آگاهي،‏ اساسا يك آگاهي<br />

خودانگيخته است و كاملا تحت تاثير و يا تسلط نگرش و سياست بخش هاي حاكم و فرادست جامعه قرار دارد.‏ مهم<br />

اين نيست كه بخشي از اين مردم يا به فرض محال همه آنان،‏ تصور مي كردند كه با شركت در انتخابات رياست<br />

جمهوري دارند به نظام نه مي گويند؛ يا به خيال خود دارند از تضاد و شكاف در بين هيئت حاكمه به سود خود استفاده<br />

مي كنند و فضاي تنفس به دست مي آورند.‏ مهم اينست كه شركت در بازي عوامفريبانه انتخابات،‏ به واقع بازتاب<br />

سطح سازش،‏ يا سطح توهم،‏ و يا حساب و كتاب كردن بخشي از اهالي در قبال قدرت سياسي موجود بوده و هست.‏<br />

اين كه بعد از اعلام نتايج،‏ بسياري از مردم با خشم و عصبانيت بسيار از تحقيري كه شده بودند و فريبي كه خورده<br />

بودند به خيابان ها آمدند و در اين فرايند خونين مبارزاتي،‏ به حصارهاي سازش و توهم ضربه خورد،‏ به هيچ وجه به<br />

معني دستيابي توده ها به يك جمعبندي عميق و پايدار و ارتقاء سطح آگاهي خودانگيخته آنان به آگاهي طبقاتي <br />

انقلابي نيست.‏ درست همين واقعيت است كه وظيفه آگاهگرانه نيروهاي پيشرو انقلابي و مشخصا كمونيست ها را<br />

تعريف مي كند و در مقابل سير خودبخودي امور،‏ نگرش و عمل لنيني ‏"حركت خلاف جريان"‏ و ‏"منحرف كردن<br />

جنبش خودانگيخته"‏ را مي طلبد.‏ در مقابل جريان يا موج سبز نيز،‏ وظيفه و راهكار كمونيستي هيچ چيز نيست مگر:‏<br />

خلاف جريان رفتن از طريق افشاي ماهيت و اهداف ضد مردمي و بورژوا كمپرادوري رهبران آن،‏<br />

تشريح علل و چارچوب تضادها و درگيري هاي درون صفوف دشمنان طبقه كارگر و توده هاي ستمديده،‏<br />

مشخص كردن صفبندي مخدوش شده ميان دوستان و دشمنان مردم،‏<br />

و مهمتر از همه،‏ جلو گذاشتن دورنماي كمونيسم جهاني،‏ طرح جامعه نوين و متفاوت سوسياليستي،‏ مضمون<br />

مناسبات پيشرو و انقلابي به مثابه آلترناتيو نظم موجود،‏ و ترسيم خطوط اوليه استراتژي و تاكتيك هاي تحقق چنان<br />

جامعه اي.‏<br />

اما نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"‏ راهي كاملا متفاوت را پيشنهاد مي كنند:‏<br />

صحه گذاشتن و توجيه تئوريك تراشيدن براي ‏"هم صف"‏ شدن بخشي از دشمنان مردم با توده هاي معترض<br />

برخورد انتقادي اما دوستانه با رهبران جريان سبز طوري كه به جنبش عمومي لطمه اي وارد نيايد و به اصطلاح به<br />

نفع كودتاگران تمام نشود


تقويت وزنه تشكل ها و نهادهاي مردمي در دل يك ‏"جنبش فراگير رنگين كماني"‏ و تغيير تدريجي تناسب قواي<br />

سياسي عليه جناح حاكم و به نفع حاكميت مردمي.‏<br />

به قول خودشان:‏ ‏"ما بايد نهادهاي مردمي،‏ از قبيل ‏«انجمن هاي محلي»،‏ ‏«انجمن هاي صنفي»،‏ ‏«احزاب سياسي»‏ و<br />

نهادهاي دمكراتيك حمايت از حقوق كودكان،‏ برابري زنان،‏ و مذاهب و اقوام و … را بنا كرده و با تشكل دهي و<br />

سازمان يافتگي خود و كل جامعه در اين نهادها،‏ قدرت سياسي مردم را فزوني داده و ‏«قدرت سياسي و اجتماعي»‏ را<br />

به منشاء آن،‏ يعني مردم،‏ برگردانيم."‏ (5) ‏(تاكيد از ما)‏<br />

بهتر است براي تشريح درك نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"،‏ از همين نقل قول به اصطلاح موجه شروع كنيم.‏ اين يك<br />

درك آشكارا تدريجي و مهمتر از آن،‏ رفرميستي از تحول سياسي در جامعه اي است كه تحت يك ديكتاتوري خشن<br />

طبقاتي قرار دارد.‏ جمهوري اسلامي طي بيش از<br />

30<br />

سال حيات خود،‏ نقش مركزي نيروي مسلح ضد مردمي و قهر<br />

ارتجاعي را در حفظ نظام كهنه را آشكارا به نمايش گذاشته است.‏ شكل گيري همه نهادهايي كه در نقل قول بالا رديف<br />

شده،‏ حتي احزاب سياسي،‏ بدون توجه به خط رهبري كننده و جهت دهنده ‏(و منحرف كننده)‏ مسير خودروي جنبش<br />

توده اي،‏ و در فقدان يك استراتژي انقلابي و ابزار ضروري براي اعمال قهر طبقاتي انقلابي،‏ نمي تواند يك تحول<br />

ريشه اي اجتماعي و سياسي را به بار بياورد.‏ نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"‏ با مخدوش كردن صف دوستان و دشمنان<br />

مردم،‏ در واقع دوري خود از خط رهبري كننده و جهت دهنده ‏(و منحرف كننده)‏ مورد نياز را اعلام كرده اند.‏ آنان با<br />

مسكوت گذاشتن مساله قهر و نقش مركزي قواي مسلح در نظام طبقاتي،‏ نزديكي خود به برداشت هاي رفرميستي و<br />

سوسيال دمكراتيك از نحوه تغييرات اجتماعي و سياسي را به نمايش گذاشته اند.‏ به نظر ما به هيچ وجه اتفاقي نبود<br />

كه طي اين دوره سه ماهه،‏ ‏"بسوي انقلاب"‏ هيچ توجهي به مبارزه در كردستان ‏(كه خارج از چارچوب تعريف شده<br />

توسط جريان سبز قرار داشت)‏ نكرد.‏ و چشم بسته از كنار 28 مرداد كه سالگرد اولين تهاجم گسترده نظامي جمهوري<br />

اسلامي به كردستان در سال<br />

1358<br />

بود،‏ گذشت.‏ شايد نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"‏ در ضمير ناخود آگاهشان،‏ نمي<br />

خواستند گذشته جنايتكارانه كل حاكميت اسلامي ‏(و نقش برجسته همين رهبران سبز در استقرار و تحكيم اين نظام<br />

ضد مردمي)‏ را زنده كنند.‏ شايد نمي خواستند به موضوع قهر عادلانه و انقلابي كه هميشه در بررسي تاريخ مبارزات<br />

انقلابي در كردستان به ميان مي آيد،‏ نزديك شوند.‏<br />

يك مشكل پايه اي ديگر نزد ‏"بسوي انقلاب"،‏ هدفي است كه نه فقط براي مردم به طور عام،‏ بلكه براي خود به<br />

مثابه يك نيروي آگاه سياسي كه قاعدتا بايد دامنه ديدي گسترده تر و دورنمايي همه جانبه تر داشته باشد،‏ ترسيم<br />

كرده اند.‏ نوشته اند كه:‏<br />

‏"هدف مردم ‏«دمكراسي»‏ است.‏ يعني نظام سياسي ايكه به ايشان قدرت تعيين سرنوشتشان را بدهد و آزادي هاي<br />

فردي شان را تضمين كند."‏ (6)


در اين زمينه،‏ تنها رسالتي كه ‏"بسوي انقلاب"‏ به دوش خود مي بيند،‏ مزين كردن واژه دمكراسي به ‏"دمكراسي<br />

مشاركتي"‏ است.‏ اما جوهر دمكراسي مشاركتي مورد نظر آنان،‏ همان چيزي است كه در بالا نوشته اند:‏ نظام سياسي<br />

اي كه به مردم قدرت تعيين سرنوشتشان را بدهد و آزادي هاي فردي شان را تضمين كند.‏ اين چيزي جز دمكراسي<br />

صوري مستقر در جوامع سرمايه داري پيشرفته در ‏"دوره هاي عادي"‏ حاكميت بورژوايي نيست.‏ سيستم انتخاباتي در<br />

اين جوامع،‏ شعار ‏"يك شهروند،‏ يك راي"،‏ و مجموعه قوانين مدني و شهروندي مستقر،‏ هم ادعاي بهره مند كردن<br />

مردم از قدرت تعيين سرنوشتشان را دارد و هم تضمين آزادي هاي فردي آنان.‏ تصور ما از بحث هايي كه در گذشته از<br />

برخي نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"‏ و ‏"ندا"‏ شنيده مي شد اين بود كه مخالف دمكراسي هاي مبتني بر پروسه<br />

انتخابات پارلماني هستند؛ و در مقابل،‏ به شكل هاي شورايي باور دارند.‏ ولي يك چرخش و تكان بزرگ سياسي در<br />

جامعه ايران،‏ محدوديت ديد ‏"بسوي انقلابي"ها از مقوله قدرت تعيين سرنوشت براي مردم را برملا كرد.‏<br />

‏"بسوي انقلاب"‏ در تقديس موج خودانگيخته و در تلاش براي جا انداختن تئوري ‏"جنبش رنگين كماني"‏ تا آنجا<br />

پيش رفت كه به چاپ نظرات زير پرداخت:‏<br />

‏"اپوزيسيون بيروني رژيم – طيف متنوع كمونيست ها ، سوسياليستها ، سوسيال-دمكراتها ، مجاهدين خلق ، بخشي<br />

از ملي – مذهبي ها ، سلطنت طلبان و فعالين سياسي مستقل همچون بني صدر كه زماني فرزند سياسي خميني<br />

محسوب مي شد - در آرزوي انقلابي تمام عيار براي به زير كشيدن رژيم و ايجاد نظامي دمكراتيك با خواستهاي<br />

عدالتخواهانه و برابري طلبانه است."‏ (7)<br />

قضاوت در مورد تحليل بالا را به خوانندگان واگذار مي كنيم.‏ مختاريد كه آن را خوشخيالانه بدانيد يا عوامفريبانه.‏<br />

اغراق آميز بدانيد يا تخيلي.‏ به طور كلي مجموعه مقالات اين دوره ‏"بسوي انقلاب"‏ بازتاب دنباله روي از خطوط و<br />

گرايش هاي مرتجع و بورژوايي مسلط بر جريان سبز و همراهي و دوستي آنان با موج سبز بود و نشان مي داد كه با سر<br />

به دنبال توده هايي راه افتاده اند كه خود با سر به دنبال فريب انتخاباتي روان شدند.‏ نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"‏<br />

كاري به خط و نگرش مسلط بر حركت توده ها در راي دادن و سپس دنبال ‏"راي خود"‏ گشتن،‏ ندارند.‏ درست همانطور<br />

كه كاري به ماهيت طبقاتي دمكراسي ندارند.‏ اين روزها همه صحبت شان از دمكراسي به مثابه هدف مردم،‏ و ضديت<br />

مردم با ديكتاتوري است.‏ براي مثال چنين مي گويند:‏<br />

" اكثريت قريب به اتفاق ايرانيان،‏ متحدانه،‏ در حال مبارزه با ديكتاتوري و كودتاچيان هستند."‏ (8)<br />

اين نهايت ظاهر بيني است!‏ در پشت اين كلمات،‏ اهداف و دورنماها و خواسته هاي گوناگون طبقاتي در بطن خيزش<br />

عمومي مردم مخدوش شده است.‏ از نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"‏ مي پرسيم:‏ آيا منافع واقعي اين اكثريت مردم با<br />

سرنگوني ديكتاتوري طبقاتي حاكم گره خورده است،‏ يا فقط با كنار زدن كودتاچيان و ديكتاتوري يك جناح از


حاكميت؟ آيا ضديت با ديكتاتوري،‏ در برگيرنده ضديت با كل مناسبات ستمگرانه و استثماري اقتصادي و سياسي و<br />

اجتماعي و فرهنگي هم هست يا خير؟<br />

اين حرف ها در مورد دمكراسي فراطبقاتي ‏(و در واقع خودفريبي و عوامفريبي در مورد دمكراسي بورژوايي)‏ از زبان<br />

كساني بيرون مي آيد كه با قاطعيت عليه تئوري و پراتيك جمهوري دمكراتيك خلق،‏ جمهوري دمكراتيك نوين،‏ و<br />

امثالهم در تاريخ جنبش بين المللي كمونيستي موضع گيري مي كنند و اينها را بورژوايي و رويزيونيستي و خلاف<br />

منافع طبقه كارگر معرفي مي كنند!‏ اين حرف ها را كساني مي زنند كه به خط و برنامه كمونيستي براي ايجاد اتحاد<br />

انقلابي ‏(و نهايتا ايجاد يك دولت انقلابي نوين)‏ و رهبري آن بر اساس معيارهاي روشن و برنامه هاي كوتاه مدت و<br />

درازمدت،‏ به مثابه ابزار گذار به سوسياليسم و دورنماي كمونيسم جهاني،‏ باور ندارند.‏ جاي تعجبي نيست.‏ توهم در<br />

مورد دمكراسي ‏"غير طبقاتي"‏ و توهم آفريدن در مورد حركت و خواست خودانگيخته ‏"مردم"‏ به اين دمكراسي،‏<br />

بيانگر يك تفكر مصالحه جو و رفرميستي بورژوايي است.‏ اين تفكر بايد هم نسبت به دمكراسي انقلابي توده ها تحت<br />

رهبري كمونيستي ابراز نفرت كند.‏ لحن دوستانه ‏"بسوي انقلاب"‏ در قبال رهبران جريان سبز كه در واقع بخشي از<br />

دشمنان شناخته شده و ديرينه توده هاي مردم و نيروهاي كمونيست و انقلابي هستند از يك طرف،‏ و لحن پرخاشگر و<br />

آنتاگونيستي ‏"بسوي انقلابي"ها در قبال گرايش ها و احزاب چپ انقلابي ضد رژيم از طرف ديگر،‏ دو روي يك سكه<br />

اند.‏ احساس مي كنيم كه اتحادهاي انقلابي و فرايند يكپارچه دمكراسي نوين سوسياليسم نفي شد تا راه براي<br />

ائتلاف و همراهي با هر كس و ناكسي تحت عنوان ‏"رنگين كمان"‏ هموار شود.‏<br />

البته " سب<br />

‏"بسوي انقلاب"‏<br />

وي انقلاب"‏ كماكان از واژه ها و عبارات و استدلال هاي چپ براي تبليغ سياست خود استفاده مي كند.‏<br />

كماكان از<br />

‏"انحصار طلبي"‏<br />

و<br />

‏"سازشكاري"‏<br />

اين يا آن چهره سبز به خشم مي آيد و به اين<br />

‏"دوستان/‏ عزيزان"‏ خرده مي گيرد.‏ ولي اين برخوردهاي ‏"انتقادي"‏ تماما بر متن يك سياست رفرميستي،‏ يك رفتار<br />

دنباله روانه و اكونوميستي سياسي،‏ و يك تئوري بورژوايي يعني دمكراسي مشاركتي فراطبقاتي قرار دارد.‏ اين نكته<br />

هم به اندازه كافي افشاگر است كه وقتي نويسندگان ‏"بسوي انقلاب"از دمكراسي و ديكتاتوري مي گويند،‏ كاري به<br />

جنبه طبقاتي اين مقولات ندارند.‏ اما وقتي كه مي خواهند نيروهاي پيشاهنگ آگاه و تشكل هاي تعيين كننده و<br />

ضروري براي رهبري انقلاب اجتماعي را نفي كنند و بكوبند،‏ به بحث هايشان رنگ طبقاتي مي زنند!‏<br />

چارچوب هنوز در ‏"بسوي انقلاب"‏ با جملاتي نظير اين روبرو مي شويم كه:‏<br />

كارگران است نه احزاب و فرقه ها."‏ (9)<br />

در همين<br />

" انقلاب سوسياليستي امر طبقاتي<br />

در هر صورت،‏ نكات انتقادي كه در اين مقاله بر آن انگشت گذاشتيم،‏ ختم كلام نيست.‏ ما معتقديم كه بحران<br />

سياسي حاكم بر جامعه و خيزش پر شور توده هاي مردم،‏ همه نيروهاي سياسي و اجتماعي مخالف جمهوري اسلامي را<br />

به صحنه آزموني بزرگ كشانده است.‏ گرايش ها و جهت گيري ها با سرعتي خيره كننده شكل مي گيرند.‏ تئوري هاي


به ظاهر مجرد با سرعتي باور نكردني،‏ نتايج عملي خود را آشكار مي كنند.‏ در اين شرايط،‏ صحنه مبارزه طبقاتي پر<br />

مي شود از استدلال ها و توجيه هاي سياسي و ايدئولوژيك در اثبات راست روي ها و دنباله روي ها،‏ و نيز چپ نمايي<br />

هاي انفعالي و سترون.‏ ‏"بسوي انقلاب"‏ به راست روي در غلتيده است؛ گروهي ديگر ممكنست با ‏"وجداني راحت"‏<br />

راه انفعال را در پيش گرفته باشند.‏ خط كمونيستي انقلابي در جريان مبارزه با همين نوع گرايش ها و جهت گيري<br />

هاست كه صيقل زده تر و مدون تر مي شود.‏ تهيه و ارائه اين مقاله كوتاه،‏ فقط گام كوچكي در اين راستا بوده است.‏<br />

نكته اي پس از نگارش متن<br />

در فاصله نگارش و ويرايش اين نوشته،‏ با چند مقاله جديد از طرف ‏"بسوي انقلابي"ها روبرو شده ايم كه نشانه<br />

هايي از تامل ‏(و شايد تلاش براي تصحيح زيادروي هاي راست روانه)‏ را در خود دارد.‏ فكر مي كنيم كه اين بيشتر<br />

نشانه كاهش هيجان،‏ و نتيجه فروكش موج بلند اوليه خيزش باشد.‏ به يك معني،‏ آن اهرم فشار قدرتمندي كه ‏"بسوي<br />

انقلاب"‏ را به دنباله روي وادار مي كرد يا به رشد گرايش اكونوميستي سياسي اين جريان ياري مي رساند،‏ كم اثر شده<br />

است.‏ اين احتمال هم وجود دارد كه عكس العمل هاي انتقادي نسبت به مواضع ‏"بسوي انقلاب"‏ از درون و بيرون<br />

خودشان،‏ به تامل و بازنگري آنچه گذشت پا داده باشد.‏ يك چيز روشن است.‏ اگر اين ‏"تغيير مسير"‏ بر پايه يك<br />

جمعبندي ماترياليستي و ديالكتيكي از انحراف دنباله روانه و راست روانه صورت نگيرد،‏ و صرفا يك عكس العمل<br />

تجربه گرايانه و احساسي باشد،‏ در ادامه راه بايد انتظار چرخش ها و تزلزل هاي سياسي بيشتر و شايد زيان بارتر را<br />

داشته باشيم.‏<br />

زيرنويس<br />

*<br />

در چنين فضايي،‏ بحث و جدل هايي از چند جانب بر سر سياست و پراتيك اكونوميستي،‏ رفرميستي و تسليم طلبي<br />

در پوشش دفاع از منافع و مبارزه طبقه كارگر جريان داشت.‏ فراموش نكرده ايم كه وقتي ‏"جمعي از فعالين كارگري"‏<br />

به انتشار يادداشت ها از مطالعه ‏"چه بايد كرد"‏ اثر لنين پرداخت،‏ افرادي از اين سو و آن سو به اظهار نظر در مورد<br />

كليت يا اجزايي از اين بحث پرداختند.‏ در همين چارچوب،‏ با اين انتقاد مشخص روبرو شديم كه چرا به جاي عطف<br />

توجه به جنبش كارگري،‏ كوشيده ايم با تاكيد بر نقل قولي از لنين،‏ اذهان كارگران و فعالين جنبش را به سوي<br />

‏"جنبش عمومي توده هاي مردم"‏ برگردانيم و آنان را از مساله اصلي دور كنيم؟ به ياد مي آوريم كه در يكي از اين<br />

نقدها،‏ اشكال كار ما را الگو برداري از ‏"چه بايد كرد"‏ در زمينه اي معرفي مي كردند كه مربوط به دوران گذشته است.‏<br />

يعني به موقعيت مشخصي كه حزب بلشويك و جامعه روسيه در اوايل قرن بيستم داشت.‏ منظورشان اين بود كه<br />

شرايط عيني و موقعيت فعالين جنبش چپ و كارگري در ايران امروز،‏ ربطي به وضعيتي كه لنين در آن صحبت از توجه<br />

به ‏"جنبش عمومي مردم"‏ كرد،‏ ندارد.‏


ه)‏<br />

منابع<br />

(1<br />

مقاله ‏"از تابستان تا تابستان"‏ به قلم م.‏ مينايي<br />

2) همانجا.‏<br />

(3<br />

مقاله ‏"پيشروي جنبش رنگين كمان و تاكتيك هاي قديمي حكومتي"‏<br />

4 مانجا.‏<br />

(5<br />

پيام هفتم ‏"نداي سرخ"‏<br />

6) همانجا.‏<br />

(7<br />

مقاله ‏"آينده محمود"‏ به قلم م.‏ مينايي<br />

(8 مقاله 8"<br />

(9<br />

مرداد،‏ نمونه زنده جنبش رنگين كمان"‏<br />

مقاله ‏"درس هاي خرداد"‏<br />

جمعي از فعالين كارگري<br />

(jafk)<br />

15 شهريور 88<br />

سيزده آبان ما:‏ نماد آگاهي است!‏ پرچم آزادي است!‏<br />

مناسبت هاي تاريخي،‏ يكي از پي ديگري فرا مي رسند.‏ بعضي از آن ها،‏ يادآور مبارزه اي بياد ماندني از جانب<br />

مردمند و بعضي ديگر،‏ نشانه و نمادي از فريبكاري سياسي يا دست آويزي خرافي از سوي حاكمان مستبدند.‏ براي به<br />

صحنه آوردن جنبش مردم،‏ جنبشي كه بازتاب اعتراض كارگران و زحمتكشان حق طلب،‏ زنان آزاديخواه،‏ جوانان و<br />

دانشجويان نوانديش و ديگر قشرهاي ستمديده است،‏ مي توان و بايد از مناسبت هاي نوع اول استفاده كرد.‏ سيزده


آبان يكي از اين مناسبت هاست كه مي تواند يادمان بخشي از تاريخ معاصر كشور را به تريبوني براي اعلام آمال و<br />

خواسته هاي اساسي و مشترك ميليون ها توده تحت ستم و استثمار تبديل كند.‏<br />

57<br />

سيزده آبان روز به خاك افتادن چند دانش آموز در سال پنجاه و هفت توسط رژيم سلطنتي است.‏ در اين روز حدود<br />

هفتصد دانش آموز كه بعد از تعطيلي مدارس در ساعت يازده صبح قصد داشتند در اطراف دانشگاه تهران به مبارزات<br />

دانشجويان بپيوندند به رگبار بسته شدند.‏ چنين بود كه 13 آبان،‏ در جريان انقلاب و از سوي مردم به پاخاسته،‏ روز<br />

دانش آموز نام گرفت.‏ حاصل خونفشاني دانش آموزان همانند ديگر فداكاري هاي عظيم مردم ايران در جريان انقلاب<br />

به دست گروهي فريبكار و تشنه بهره كشي و غارت دزديده شد.‏ رژيم مستبد سلطنتي فرو افتاد اما جايش را<br />

رژيم استبداد اسلامي گرفت.‏ چرخ اقتصاد وابسته ايران همچنان به سود سرمايه داري بزرگ و انحصارگر بوروكرات <br />

كمپرادور چرخيد.‏ در سياست،‏ يك نظام خشن ديني جاي استبداد پوسيده سلطنتي را گرفت اما سلسله مراتب قدرت<br />

همان كه بود باقي ماند:‏ يعني اقليتي استثمارگر در راس جامعه نشست و جايگاه محكوم و محروم براي اكثريت اهالي<br />

حفظ شد.‏ فرهنگ كهنه مسلط بر جامعه،‏ دستخوش تغيير شد:‏ به اين معني كه وزنه سنت و مذهب در اين فرهنگ<br />

نسبت به جنبه بورژوايي امپرياليستي آن سنگين تر شد.‏<br />

طي 31 سال حيات جمهوري اسلامي بارها ديده ايم كه حاكمان دست به دزدي يا تحريف مناسبت هاي تاريخي و يا<br />

شعارها و نمادهاي مبارزاتي مردم زده اند.‏ 13 آبان نيز از اين دزدي در امان نماند.‏ شايد تفاوت 13 آبان در آن باشد كه<br />

سال بعد در همين روز،‏ واقعه مهم ديگري اتفاق افتاد.‏ اين واقعه جديد كه مُهر جمهوري اسلامي را بر خود داشت،‏<br />

مفهوم مردمي سيزدهم آبان به مثابه روز دانش آموز را كنار زد و عنوان فريبكارانه ‏“روز مبارزه با استكبار جهاني”‏ را به<br />

آن چسباند.‏ امروز ديگر براي بسياري در ايران و دنيا روشن شده كه سر كار آمدن رژيم اسلامي در پي سازش پنهاني<br />

ائتلاف گروهي مرتجع و ضدانقلابي با قدرت هاي بزرگ غرب انجام شد.‏ آمريكا و اروپا به قدرت گرفتن ملاها رضايت<br />

دادند تا از راديكال شدن بيشتر جنبش توده هاي مردم،‏ پايه گرفتن نيروهاي كوچك اما موثر كمونيست و انقلابي،‏ و<br />

ادامه بي ثباتي اوضاع ايران بكاهند.‏ چرا كه ادامه آن وضع،‏ كل منطقه خاورميانه را تحت تاثير قرار مي داد،‏ منافع<br />

درازمدتشان را به خطر مي انداخت و مي توانست به سود رقيب جهاني آن روزشان يعني بلوك امپرياليستي شوروي<br />

تمام شود.‏<br />

اما آتش شور انقلابي مردم ايران با ايجاد رژيم اسلامي خاموش نشد.‏ كارگران و زحمتكشان،‏ زنان،‏ مردم ملل تحت<br />

ستم،‏ با خواست و توقع آزادي و رهايي و بهروزي هنوز در ميدان بودند و حق خود را مي خواستند.‏ جنبش ها و تشكل<br />

هاي مردمي به گرد اين خواسته ها سازمان و گسترش مي يافت.‏ اعتصاب ها و تحصن ها و مبارزات سياسي و در برخي<br />

مناطق مبارزات مسلحانه جريان داشت.‏ رژيم اسلامي راهي جز سركوب خونين مردم و استفاده از حربه فريبكاري و<br />

جهل و تفرقه مذهبي نداشت.‏


از سوي ديگر،‏ ماه عسل جمهوري اسلامي و آمريكا اروپا هم نمي توانست زياد ادامه پيدا كند و نكرد.‏ چرا كه<br />

آمريكا در پي اين بود كه رژيم نوبنياد اسلامي را آن طور كه منافع همه جانبه اش ايجاب مي كند،‏ شكل دهد.‏ ترميم<br />

ساختار وابسته اقتصادي و سياسي و نظامي كه زير ضربات انقلاب مردم آسيب ديده بود بايد به سرعت و مطابق منافع<br />

منطقه اي آمريكا انجام مي شد.‏ نيازها و تدابير آمريكا،‏ ائتلاف حكومتي جديد ايران را زير فشار قرار داده بود و آن را<br />

تغيير شكل مي داد.‏ بعضي نهادها و سياست هايش مي بايد تضعيف مي شدند،‏ و بعضي ديگر بايد رو مي آمدند و<br />

تقويت مي شدند.‏ رژيم اسلامي بايد شكل و شمايل يك دولت بورژوا دلال و تحت سلطه را به خود مي گرفت.‏<br />

زير اين فشار دوگانه از پايين و بالا بر جمهوري اسلامي بود كه سفارت آمريكا در روز<br />

1358 آبان 13<br />

به وسيله<br />

جمعي از حزب الهي هاي دانشگاه هاي كشور اشغال شد و كليه كاركنانش گروگان گرفته شدند.‏ خميني و همدستانش<br />

در راس جمهوري اسلامي،‏ شركت در اين قمار مخاطره آميز را به جان خريدند تا سلطه سياسي و ايدئولوژيك خود بر<br />

جامعه را محكم كنند.‏ آن ها شرايط جديد را وسيله فريب و بسيج توده ها و سركوب نيروهاي مخالف و انقلابي و<br />

جنبش هاي حق طلبانه انقلابي،‏ و كنار زدن رقيبانش درون دستگاه دولتي كردند.‏ نتيجه نهايي اين قمار،‏ پذيرش<br />

زبونانه مفاد قرارداد الجزاير از سوي رژيم اسلامي و آزاد كردن گروگان هاي آمريكايي بود.‏ در عين حال،‏ رژيم در<br />

عرصه داخلي از اشغال سفارت سود زيادي برد.‏ مخالفان خود را نزد توده هاي ناآگاه،‏ به عنوان مامور و مزدور آمريكا<br />

معرفي كرد.‏ جنبش هاي انقلابي و اعتراضي كارگري و دهقاني،‏ زنان و ملل ستمديده را ستون پنجم بيگانه جلوه داد.‏<br />

قدرت رقيبان ملي مذهبي خميني را در دستگاه حكومتي به طور جدي كاهش داد.‏ به شكرانه همه اين ها و براي<br />

ادامه فريبكاري به اصطلاح ‏“ضد امپرياليستي”،‏<br />

13<br />

آبان به يك مناسبت مهم در جمهوري اسلامي تبديل شد:‏ به<br />

فرصتي براي سخنراني هاي كليشه اي مقامات حكومتي عليه آمريكا و غرب،‏ احتمالا كمي قبل يا بعد از اينكه<br />

امضايشان زير قراردادهاي اسارت بار نفتي و گازي،‏ تجاري و نظامي امنيتي با اين يا آن قدرت امپرياليستي نقش<br />

ببندد!‏ به ميداني براي به صف كردن مشتي عربده كش خشك مغز و نشئه خرافات مذهبي در خيابان ها.‏<br />

اما امسال بعد از سال ها قرار است كه 13 آبان متفاوتي برگزار شود.‏ قرار است كه مردم،‏ اين مناسبت ربوده شده و<br />

تحريف شده را دوباره از آن خود كنند.‏<br />

امسال 13<br />

آبان بر متن خيزش توده هاي مردمي كه از استثمار و ستم<br />

31 ساله<br />

رژيم اسلامي به حد انفجار رسيده اند برگزار مي شود.‏ 13 آبان مي تواند و بايد فرصتي باشد براي تشديد مبارزه عليه<br />

حاكمان كودتاگر كه خون تازه نداها و سهراب ها و ترانه ها بر دستانشان مي درخشد و داغ ننگ شكنجه و كشتار<br />

31<br />

ساله مردم را بر پيشاني دارند.‏ 13 آبان روز اعلام انزجار عمومي از باند مذهبي نظامي امنيتي ِ كلان سرمايه داران<br />

ديكتاتور است.‏ روز كساني است كه جمهوري اسلامي را نمي خواهند،‏ نه يك كلمه بيش نه يك كلمه كم!‏ كساني كه<br />

فريب جناح هاي مختلف رژيم استبداد مذهبي را نخورده اند و نخواهند خورد.‏ كساني كه مي خواهند در صف اول<br />

مبارزه عليه نظام بيدادگر سرمايه داري و اربابان و حاميان امپرياليستش بايستند.‏ كساني كه چشم اميد به امامزاده


موسوي و كروبي و ديگر چهره هاي ‏“موج سبز”‏ نبسته اند و نسبت به سابقه جنايت و غارت،‏ سياست فلج كننده كنوني<br />

و اهداف ضد مردمي اين جناح از رژيم سراپا ارتجاعي آگاهند.‏<br />

13<br />

آبان امسال مي تواند و مي بايد ميداني باشد براي اعلام افق ها و دورنماهاي نوين و متفاوت از جنايت و نكبت و<br />

فريبكاري جمهوري اسلامي.‏ ميداني براي اعلام خواسته ها و شعارهاي متفاوت و پيشرو كه آينده اي روشن و آزاد از<br />

ستم طبقاتي و جنسيتي و ملي و مذهبي را به ده ها ميليون زن و مرد نويد دهد.‏ 13 آبان مي تواند و مي بايد صحنه اي<br />

باشد براي ابراز وجود كارگران و زنان و جوانان و روشنفكران آگاه و حق طلب؛ ابراز وجود كمونيسم و انقلابي انديشي<br />

و آزاديخواهي.‏<br />

جمهوري اسلامي نميخوايم نمي خوايم!‏<br />

دين از دولت جدا باد!‏<br />

ما زن و مرد جنگيم!‏ بجنگ تا بجنگيم!‏<br />

اعتياد،‏ گراني،‏ تورم و بيكاري:‏ جمهوري اسلامي!‏<br />

كارگر،‏ معلم،‏ دانشجو:‏ اتحاد!‏ اتحاد!‏<br />

حجاب اجباري:‏ نشانه بردگي!‏<br />

فقر،‏ گراني،‏ فساد:‏ با حذف يارانه ها!‏<br />

مرگ بر دشمن علم و خرد!‏ مرگ بر دشمن نسل جوان!‏<br />

كارخانه و خيابان،‏ مدرسه و دانشگاه،‏ نبرد تا پيروزي!‏<br />

‏“جمعي از فعالين كارگري”‏<br />

(JAFK)<br />

11 آبان <strong>1388</strong>


یست<br />

یعن<br />

یالت<br />

آرشيو،‏ اطلاعيه ها و بيانيه(جافك)‏<br />

قطعنامه جمعی از فعالين کارگری در اول ماه مه ١٣٨٥<br />

این قطعنامه در برخی مراسم ھای اول ماه مه در تھران در ميان کارگران پخش شد.‏<br />

اول ماه مه،‏ روز طبقه كارگر جھانی فرا می رسد:‏ روز رزم ماندگار كارگران انقالبی شيكاگو در سال<br />

.١٨٨٦<br />

٢<br />

ھر<br />

سال كارگران جھان و ھمه كسانی كه كمر به نابودی استثمار و ستم بسته اند،‏ شيپور این نبرد جھانی را به صدا<br />

در می آورند تا خواب از چشم سرمایه داران و عامالن بی حقوقی و بی عدالتی و فالكت و نكبت توده ھا بربایند.‏<br />

در آستانه اول ماه مه،‏ ما جمعی از زنان و مردان كارگر كه به رسالت تاریخی و توان طبقه خود آگاھيم و خواھان<br />

پایان بخشيدن به بھره كشی<br />

انسان از انسان و ساختن دنيایی<br />

عاری از ستم ھستيم،‏ اعالم می كنيم كه:‏<br />

‎١‎ حكومتھای ضد كارگری،‏ چه زمانی كه آشكارا سياستھای خانمانسوز آزادسازی اقتصادی و خصوصی سازی را<br />

بر اساس دستورات سرمایه داری جھانی پياده می كنند،‏ چه در دوره ای كه پشت وعده ھای عدالت خواھی و<br />

مبارزه با فساد اقتصادی پنھان می شوند،‏ ھدفی جز تقویت نظام استثمار و بردگی ندارند.‏ منافع آنان در نقطه<br />

مقابل منافع اساسی و خواسته ھای روز كارگران و زحمتكشان و ستمدیدگان قرار دارد.‏<br />

شعارھایی كه ھر حكومت ضد كارگری عليه قدرتھای سرمایه داری امپریالي<br />

دروغين<br />

٣<br />

٤<br />

٥<br />

٦<br />

می دھد فقط یك ژست<br />

‏"استقالل طلبی"‏ است تا بار دیگر مردم را فریب دھد،‏ نارضایتی عميق آنان از وضعيت نابسامان كنونی را<br />

به سوی دشمن خارجی منحرف كند و خود را از مھلكه نجات دھد.‏<br />

ایران و منطقه خاورميانه و دنيا در یكی از حساس ترین دوره ھا به سر می برد و خطر جنگ ھای تجاوزكارانه<br />

امپریاليستھا به ویژه آمریكا سایه افكنده است.‏ آمریكا برای اجرای نقشه ھای برتری جویانه جھانی خود،‏ سياستھا<br />

و اھداف حكومت ایران را بھانه كرده و به سادگی از امكان تھاجم نظامی به ایران و حتی استفاده از تسليحات<br />

ھسته ای در این جنگ حرف می زند.‏ ما این نقشه ھای تجاوزكارانه را كه در ادامه جنایات آمریكا و متحدانش در<br />

عراق و افغانستان قرار دارد محكوم می كنيم.‏<br />

ما ھمه سياستھا و تبليغاتی كه در جھت كشاندن مردم به زیر پرچم آمریكا تحت عنوان دروغين ‏"دمكراسی"‏ و یا<br />

تحت پرچم حكومت ضد كارگری تحت عنوان دروغين ‏"دفاع از استقالل و منافع ملی"‏ انجام می گيرد را رد می كنيم<br />

و معتقدیم كه طبقه كارگر و توده ھای ستمدیده خود باید سرنوشت خویش را به دست گيرند و تعيين كنند.‏<br />

در سال گذشته،‏ سياست سركوب و فشار عليه مبارزات كارگری ادامه یافت و در مواردی مانند اعتصاب كارگران<br />

شركت واحد اتوبوسرانی به دستگيری و ضرب و شتم و اخراج گروھی از فعاالن و كارگران مبارز انجاميد.‏ ما این<br />

اقدامات سركوبگرانه عليه كارگران مبارز و فشار بر خانواده ھای آنان را محكوم می كنيم.‏ ما خواھان آزادی فوری<br />

یاران دستگير شده خود ھستيم.‏ ما خواھان بازگرداندن كارگران اعتصابی اخراج شده به سر كار خود ھستيم.‏<br />

كارگران ایران از حق تشكل ھای مستقل سياسی و صنفی و اجتماعی و فرھنگی خود محرومند.‏ كارگران ایران<br />

از ابتدایی ترین حق مقاومت و مبارزه ی<br />

حق اعتصاب ھستيم.‏<br />

٧<br />

حق اعتصاب محرومند.‏ ما خواھان حق تشكل ھای مستقل كارگری و<br />

زنان نيمی از جامعه اند.‏ زنان نيمی از طبقه كارگر و خانواده كارگری را تشكيل می دھند.‏ زنان كارگر مانند بقيه<br />

زنان جامعه از ستم جنسيتی رنج می برند.‏ زنان كارگر و زحمتكش در محيط كار از استثماری شدیدتر از مردان در<br />

رنجند و بی حقوق ترند.‏ ما خواھان رفع تبعيض جنسيتی از زنان جامعه و پایان بخشيدن به ھمه نابرابریھا و<br />

فشارھا و ستم ھای ویژه ای ھستيم كه در این نظام مردساالر بر زنان اعمال می شود.‏ ما خواھان دستمزد برابر<br />

در مقابل كار برابر بدون در نظر گرفتن جنسيت كارگران ھستيم.‏ ما خواھان برخورداری زنان كارگر از تسھي<br />

ھستيم كه به سالمت جسم و روح آنان كمك كند.‏


یھا<br />

نيي<br />

یست<br />

٨ كارگران ‏"خارجی"‏ و مشخصا كارگران افغانی ساكن ایران تحت استثمار بسيار شدید قرار دارند.‏ ھيچگونه<br />

حقوق صنفی و اجتماعی ندارند.‏<br />

دائما با خطر دستگيری و اخراج از ایران روبرو ھستند.‏ كارفرمایان از موقعيت<br />

متزلزل آنان برای پایين نگھداشتن سطح دستمزدھا و ایجاد رقابت و تفرقه در صفوف كارگران بيشترین استفاده را<br />

می كنند.‏ این كارگران ‏"خارجی"‏ بخشی از طبقه كارگرند.‏ بخشی از طبقه جھانی ما ھستند و با ما منافع مشتركی<br />

دارند.‏ ما خواھان رفع ھرگونه تبعيض عليه كارگران افغانی ھستيم.‏ ما ھر گونه فشار و تھدید و توھين عليه این<br />

كارگران را محكوم می كنيم.‏ ما عليه سياستھا و تبليغات تفرقه افكنانه ای ھستيم كه از سوی مراجع و رسانه<br />

دولتی و بازوھای به اصطالح كارگری حكومت عليه كارگران افغانی به پيش می رود.‏ اخراج كارگران افغانی<br />

باید متوقف شود!‏<br />

٩<br />

كارگران ایران ھمچنان در معرض شكل ھای قرون وسطایی استثمار و سازماندھی كار قرار دارند.‏ قراردادھای<br />

موقت كه شكلی از برده داری مدرن تحت سرمایه داری است به طور مستقيم بخش بزرگی از طبقه كارگر را اسير<br />

كرده است و به طور غير مستقيم بر شرایط عمومی ھمه كارگران تاثير می گذارد.‏ سياست بيكارسازی و به<br />

اصطالح ‏"تعدیل نيروی كار"‏ كه توسط بانك جھانی و صندوق بين المللی پول به سرمایه داری ایران دیكته شده،‏<br />

ھمچنان از صفوف طبقه ما قربانی می گيرد،‏ خانواده ھا را به روز سياه می نشاند و فقر و گرسنگی و خودكشی و<br />

تن فروشی<br />

١٠<br />

و مصائب اجتماعی<br />

دیگر را دامن می<br />

زند.‏<br />

ما خواھان پایان بخشيدن به قراردادھای<br />

موقت،‏ عقد<br />

قراردادھای دائمی و برخورداری ھمه كارگران از بيمه كارگری،‏ حق بازنشستگی و سایر حقوق ابتدایی و مسلم<br />

كارگری ھستيم.‏ ما سياست بيكارسازی را محكوم می كنيم.‏ ما سياستھای تعدیل اقتصادی و طرح ھای ویرانگر<br />

سرمایه داری جھانی برای اقتصاد ایران را محكوم می كنيم.‏<br />

مبارزه كارگران از مبارزات بقيه زحمتكشان و ستمدیدگان جامعه جدا نيست.‏ كارگران در راه رھائی از استثمار<br />

و ستم و كسب حقوق سياسی<br />

و اقتصادی<br />

و فرھنگی<br />

خود،‏ نمی<br />

توانند به مقاومت و مبارزه بقيه طبقات و<br />

قشرھای محروم و تحت ستم بی توجه بمانند.‏ كارگران رسالت متحد كردن و رھبری كردن این نيروھای اجتماعی<br />

را به دوش می كشند.‏ ما ھرگونه ستم ملی،‏ مذھبی و جنسيتی را محكوم می كنيم.‏ ما از مقاومت و مبارزه<br />

راستين دانشجویان و زنان و مردم مناطق تحت ستم ملی<br />

سرنوشت حمایت می كنيم.‏<br />

١١<br />

و مذھبی<br />

در مسير آزادی<br />

و رھائی<br />

و حق تع<br />

قدرت طبقه كارگر در اتحاد و ھمبستگی و تشكيالت كارگران است.‏ تعصب و تبعيض بر مبنای مليت،‏ جنسيت،‏<br />

كيش و آیين و دین،‏ سن و سابقه،‏ با منافع طبقه ما در تضاد است.‏ متعلق به طبقه ما نيست.‏ انعكاس دیدگاه و<br />

منفعت طبقات استثمارگر است.‏ ما مخالف دامن زدن به اینگونه تعصب ھا و تبعيض ھا در صفوف كارگران ھستيم و<br />

معتقدیم كه چنين كاری فقط به تفرقه و پراكندگی می انجامد و در خدمت دشمنان طبقه كارگر قرار می گيرد.‏ ما<br />

خواھان ایجاد فضای سالم و آزاد و رفيقانه در بين كارگران ھستيم تا در مورد راه ھای مبارزه،‏ اھداف مبارزه و آینده<br />

ای كه باید به سود طبقه كارگر ساخته شود به بحث و گفتگو و نقد و تبادل نظر بپردازند و به وحدت و ھمبستگی<br />

بيشتری دست پيدا كنند.‏<br />

١٢<br />

طبقه كارگر یك طبقه جھانی است و مبارزه كارگران و زحمتكشان و ستمدیدگان در ھر گوشه دنيا،‏ جزئی از یك<br />

مبارزه جھانی عليه ستم و استثمار است و باید مورد توجه و حمایت كارگران ایران قرار گيرد.‏ ما از ھمه شكل ھای<br />

مبارزات راستين انقالبی،‏ آزادیخواھانه،‏ ضد امپریالي<br />

و حق طلبانه ای<br />

زحمتكشان و ستمدیدگان از فرانسه گرفته تا نپال،‏ از آمریكا گرفته تا تركيه و<br />

كنيم.‏<br />

...<br />

كه توسط طبقه كارگر و سایر<br />

به پيش می رود،‏ پشتيبانی می<br />

جمعی از فعالين کارگری<br />

اردیبھشت<br />

١٣٨٥


محمود صالحي،‏ كارگر مبارز،‏ آزاد بايد گردد<br />

دستگيري محمود صالحي حمله به جنبش كارگران و تشكل هاي مستقل كارگري است.‏<br />

اين عمل تلاشي بيهوده براي خاموش كردن صداي مقاومت و اعتراض كارگران است.‏<br />

مي خواهند كارگر حق طلب نباشد،‏ مبارزه جو نباشد،‏ آگاه و متحد و متشكل نباشد.‏<br />

مي خواهند كارگر پرچمدار رهايي و آزادي ستمديدگان نباشد.‏<br />

با اين كارها مي خواهند نظام بهره كشي از كارگران و غارت مردم<br />

به وسيله سرمايه هاي داخلي و خارجي را مستحكم كنند.‏<br />

اينها كارگر را مطيع و سر به زير و برده مزدي مي خواهند.‏<br />

ولي ما چنين نيستيم و نخواهيم بود.‏<br />

براي آزادي محمود صالحي مبارزه مي كنيم.‏<br />

شعار هر كارگر:‏ زنداني سياسي آزاد بايد گردد!‏<br />

كارگر قهرمان،‏ رهبر زحمتكشان،پر خروش پر توان،عليه دولت سرمايه دار<br />

ارديبهشت 1386<br />

جمعي از فعالين كارگري


وقتي كه سرمايه،‏ ترور مي كند<br />

شنيدن خبر ترور مجيد حميدي از فعالان كارگري در شهر سنندج توسط جوخه مرگ رژيم سرمايه و جهل،‏ خشم همه<br />

كارگران<br />

مبارز و آگاه،‏ همه رزمندگان راه و آرمان طبقه كارگر،‏ همه آزاديخواهان و استبداد ستيزان را برانگيخته است.‏<br />

اينك مجيد حميدي كه مبارزه حق طلبانه خود را از طريق كميته هماهنگي به پيش مي برد،‏ با مرگ دست و پنجه نرم<br />

مي كند.‏ پرسشي كه در برابر همه ما قرار گرفته اينست كه ترور سنندج نشانه چيست؟ و پرسش مهمتر اينست كه در<br />

برابر اين جنايات چه بايد كرد؟<br />

بدون شك،‏ دست زدن به چنين اقداماتي در شرايط كنوني،‏ فقط و فقط نشانه ترس و زبوني و ضعف حكومت سرمايه<br />

است.‏ رژيم در مقابل نارضايتي عمومي و گسترش جنبشهاي اجتماعي از جنبش كارگري گرفته تا جنبشهاي زنان و<br />

دانشجويان و معلمان و...‏ به تكاپو افتاده است.‏ رژيم در عكس العمل به جنبشهاي مردمي،‏ در درجه اول عناصر آگاه و<br />

مبارزي كه در صف اول ايستاده اند را آماج قرار مي دهد.‏ هدفش اينست كه با اين كار،‏ امكان آگاه و متشكل شدن را<br />

از توده هاي معترض و به جان آمده سلب كند.‏ و اتفاقي نيست كه اين ترور در كردستان انجام مي شود.‏ سابقه<br />

مبارزاتي،‏ فضاي سياسي حاكم كه حاكي از انفراد رژيم است،‏ و گسترش شكل هاي مختلف سازمان يابي اعتراض و<br />

مقاومت مردم،‏ كردستان را به يك نقطه ضعف مهم جمهوري اسلامي تبديل كرده است.‏ حكومت مي داند كه اگر در<br />

آينده نزديك،‏ جامعه در گير تلاطم هاي بزرگ سياسي شود،‏ كردستان از نخستين مناطقي خواهد بود كه كنترل بر آن<br />

را از دست خواهد داد.‏ حكومت با اين ترور و اقدامات مشابه ديگر،‏ دارد خود را براي چنين احتمالي آماده مي كند.‏<br />

پس بهتر است مبارزان جنبشهاي اجتماعي گوناگون نيز از همين امروز خود را آماده تحولات فردا كنند.‏<br />

دراين اوضاع،‏ شم طبقاتي حكومت سرمايه خوب كار مي كند و طبقه كارگر را به عنوان دشمن طبقاتي خود خوب<br />

تشخيص مي دهد.‏ از اين رو،‏ ماموران و خبرچينان خود را واداشته كه حركت هاي مقاومت جويانه و تعرضي كارگران را<br />

زير نظر بگيرند.‏ آنان در پي هر مبارزه كارگري،‏ شماري از مبارزان و سازمان دهندگان جنبش را مي ربايند و به<br />

سياهچال ها روانه مي كنند.‏ شماري از كارگران حق طلب را از اخراج مي كنند و در معرض تهديد و فشار دائمي قرار<br />

مي دهند.‏ و در شرايطي،‏ كساني مانند مجيد حميدي را نيز ترور مي كنند.‏ در مقابل،‏ ما بايد روحيه ترديد نكردن و پا<br />

پس نكشيدن در برابر ترور و سركوب دولتي را همه جا تبليغ كنيم.‏ بايد اين حقيقت را از زبان طبقه كارگر به گوش<br />

جامعه برسانيم كه جنگيدن عليه ماشين دولتي ستم و استثمار عين زندگي است و نجنگيدن عين مرگ است.‏ پاسخ<br />

فوري كه بايد به اين فشارها و سركوب ها داد،‏ تلاش پيگيرانه براي مبارزه اي سازمان يافته تر با اهدافي روشن تر،‏<br />

پيش گذاشتن خواسته هاي مهمتر و ريشه اي تر،‏ و دامن زدن به حركتي متحدانه در سطح جنبش كارگري و فراتر از<br />

آن،‏ در سطح جنبشهاي مختلف اجتماعي است.‏


در عين حال،‏ ترور مجيد حميدي براي همه ما فعالان كارگري و فعالان ساير جنبشهاي اجتماعي درسي را در بر دارد.‏<br />

نبايد به خود اجازه خوشخيالي بدهيم.‏ ديدن شكاف ها و نقاط ضعف واقعي رژيم و امكاناتي كه براي گسترش مقاومت<br />

و اعتراضات كارگران و توده هاي ستمديده پديد آورده،‏ نبايد ما را از ماهيت سركوبگرانه آن غافل كند.‏ نبايد اجازه<br />

دهيم كه توهمات رفرميستي و بيراهه هاي سازش،‏ فعاليت ها و تشكل هاي ما را به علني گرايي و قانوني گرايي مبتلا<br />

كند.‏ اگر در پيشبرد مبارزه به نقش پليس سياسي كم بها بدهيم بايد انتظار ضربات جدي را داشته باشيم.‏ تجربه<br />

مبارزه طبقاتي در ايران و همه دنيا سرشار از نمونه هاي دردناك در اين زمينه است.‏<br />

در دوران تكان هاي بزرگ سياسي كه در راهست،‏ اگر طبقه كارگر به رهبر انقلابي مردم تبديل نشود و يا آگاهانه و<br />

پيگيرانه در اين راه تلاش نكند،‏ فاجعه اي دهشتناكتر از ضدانقلابي كه از دل انقلاب<br />

1357 سر<br />

بلند كرد در انتظار<br />

جامعه ما خواهد بود.‏ بنابراين مهمترين وظيفه طبقه ما در قبال اوضاع كنوني،‏ وظيفه سياسي اوست.‏ آنچه تعيين مي<br />

كند كه مبارزات حق طلبانه روزمره توده هاي كارگر واقعا به يك مدرسه جنگ در خدمت آماده شدن براي جنگ<br />

واقعي طبقاتي تبديل شود،‏ تلاش همزمان براي اتحاد كارگران پيشرو در تشكل هاي منضبط انقلابي و دور از چشم<br />

پليس سياسي،‏ و در مرزبندي روشن با بيراه هاي رفرميستي و اكونوميستي است.‏ ضعيف تر شدن حاكميت،‏ امكان<br />

پيشروي سريعتر در اين راه انقلابي را فراهم كرده است.‏<br />

فردا از آن طبقه كارگر است!‏<br />

جمعي از فعالين كارگري<br />

30 مهر 1386


فعالان جنبش دانشجويي،‏ فرزندان آگاه مردم،‏ بايد فورا و بدون قيد و شرط آزاد شوند!‏<br />

چند ده تن از دانشجويان مبارز از گرايش هاي گوناگون سياسي و عقيدتي همچنان در زندان به سر مي برند.‏<br />

فشارهاي روحي و جسمي بر آنان براي اعتراف به اتهامات واهي ادامه دارد.‏ مقامات و رسانه هاي وابسته به پرونده<br />

سازي براي اين مبارزان مشغولند.‏ خطر صدور حكم هاي سنگين و حبس طولاني،‏ شماري از آنان را تهديد مي كند.‏<br />

اين تهديدي عليه همه جنبش هاي اجتماعي حق طلب و آزاديخواه است.‏<br />

جرم دانشجويان دستگير شده چيست؟ تبليغ خواسته هاي مردم.‏ دفاع از مبارزات كارگران و معلمان و زنان و همه<br />

زحمتكشان و ستمديدگان جامعه.‏ مخالفت با سركوبگران داخلي و مداخله جويان خارجي.‏ جرم آنان،‏ تبليغ ضرورت<br />

اتحاد و همبستگي طبقات و قشرهاي تحت استثمار و ستم در مقابل دولت سرمايه دار و سرمايه داري جهاني است.‏<br />

جرم آنان اينست كه جرات كرده اند،‏ به ميدان آمده اند و در مقابل تهديد و چماق سركوب تسليم نشده اند.‏ جرم آنان<br />

هم صدايي با مبارزات كارگران شركت واحد اتوبوسراني،‏ كارگران كشت و صنعت نيشكر هفت تپه،‏ و ده ها هزار كارگر<br />

ديگري است كه هر روز در سراسر كشور عليه فقر و فلاكت و فساد به مقاومت و اعتراض بر مي خيزند.‏ جرم آنان،‏ آگاه<br />

بودن و تلاش براي انتشار اين آگاهي در جامعه است.‏<br />

كارگران حق طلب و مقاوم!‏ مبارزان جنبش كارگري!‏<br />

سركوب جنبش دانشجويي و دستگيري فعالانش كاملا به ما مربوط است.‏ اين جنبش يك بخش مهم از بدنه بزرگ<br />

مبارزه اي است كه هدفش پيروزي و بهروزي همه محرومان جامعه است.‏ دفاع از جنبش دانشجويي،‏ اعتراض عليه<br />

سركوب دانشجويان مبارز،‏ و اعلام همبستگي با اين جنبش در جريان اعتراضات و اعتصابات كارگري،‏ وظيفه ماست.‏<br />

مقامات براي اينكه ما را بترسانند مسلما تبليغ خواهند كرد كه اعلام همبستگي كارگران با دانشجويان مساوي است با<br />

فعاليت سياسي!‏ بگذاريد هر چه دلشان مي خواهد بگويند.‏ مگر غير از اينست كه دولت سرمايه داران به هر گوشه<br />

زندگي مردم،‏ رنگ سياست هاي خود را زده است؟ در اين جامعه همه چيز سياسي است.‏ باتومي كه در جريان اعتصاب<br />

و تحصن كارگري به سر ما مي خورد و باتومي كه در دانشگاه تن دانشجويان را كبود مي كند،‏ هر دو سياسي است.‏<br />

مساله اينست كه چه سياستي درست و مردمي است و چه سياستي نادرست و ضد مردمي.‏ همبستگي جنبش كارگري<br />

با جنبش دانشجويي و همه جنبش هاي اجتماعي ديگر يعني تقويت سياست درست و مردمي.‏ يعني گامي براي<br />

نزديكتر شدن به افق پيروزي و رهايي.‏ بياييد تا اين گام را محكمتر و متحدانه تر برداريم.‏<br />

فردا از آن طبقه كارگر است!‏<br />

جمعي از فعالين كارگري - آذر 1386


حرف اينها و حرف ما<br />

مي گفتند كه پول نفت را به سر سفره هايمان مي<br />

آورند .<br />

اما مي بينيم كه صبح به صبح،‏ گراني و فقر را در بازار تحويل مان<br />

مي گفتند<br />

مي دهند .<br />

كه نماينده عدالت اند واز مستضفان و كوخ نشينان حمايت مي كنند .<br />

اما مي بينيم كه كارگران را صد تا صد،‏ و هزار تا هزار تا،‏ بيكار مي<br />

مي گفتند كه در دين وآئين شان بايد دست كارگر را<br />

كنند .<br />

بوسيد .<br />

اما مي بينيم كه كارگرآگاه و حق طلب را در خيابان شلاق مي<br />

زنند .<br />

قائلند .<br />

مي گفتند كه براي زن،‏ بالاترين<br />

ارزش و جايگاه را<br />

اما مي بينيم كه زن را در شرع وعرف يك موجود درجه دوم<br />

و يك<br />

ماشين جوجه كشي<br />

مي بينيم كه با حجاب اجباري،‏ صيغه،‏ سنگسارو جدا سازي جنسيتي،‏<br />

اسارت زن را تحكيم مي<br />

كنند .<br />

مي گويند كه اينجا آزاد ترين جامعه دنيا<br />

است .<br />

اما مي بينيم كه زندان ها پراست از كارگران و زنان و جواناني كه حرف حق مي زنند،‏<br />

آزادي مي خواهند،‏ به ستم و تبعيض گردن نمي گذارند و با استثمار مبارزه مي<br />

مي دانند .<br />

كنند .<br />

مي گويند مردم اينجا از همه ي مردم دنيا،‏<br />

شادتر و خوشبخت<br />

ترند .<br />

اما ميليون ها معتاد به مواد مخدر،‏ هزاران مورد خود كشي در سال،‏ هزاران مورد تن فروشي و تجارت<br />

و صدور بردگان جنسي،‏ نشانه ي بي آيندگي و فقرمردم و انحطا ط و بن بست جامعه<br />

مي گويند معلم و مجري اخلاق و امنيت در جامعه<br />

اما مقام انتظامي شان در خلوت،‏ بساط فساد پهن مي<br />

مي گويند با<br />

است .<br />

اند .<br />

كند .<br />

”<br />

استكبار جهاني ” مخالفند و هيچ وقت در طول تاريخ،‏


اين كشور به اندازه ي امروز مستقل نبوده است .<br />

اما مي بينيم كه به ثروت هاي كشور چوب حراج زده اند،‏ منابع را پيش فروش كرده اند،‏<br />

و زندگي مردم را به نفت و نظر لطف اربابان بازار جهاني نفت وابسته نگاه داشته<br />

اند .<br />

مي بينيم كه براي پر كردن جيب خود و سرمايه داران بين المللي،‏ دستور خارجي ها را به اجراء مي گذارند،‏<br />

و روزگار كارگران و زحمتكشان را با سياست ” خصوصي سازي اقتصاد“‏ تيره و تار مي<br />

و ما مي گوئيم<br />

با نظام سرمايه داري<br />

اينها را<br />

كنند .<br />

كه :<br />

نمي خواهيم .<br />

مخالفيم .<br />

در برابر فشار و سركوب<br />

و تهديد كوتاه نمي<br />

آئيم .<br />

و برا ي ساختن جامعه اي آزاد از بهره كشي انسان از انسان،‏ آزاد از ستم جنسي و ملي و مذهبي،‏<br />

آزاد از وابستگي و سلطه سرمايه جهاني،‏ آزاد از خرافه و جهل،‏<br />

آزاد از تاريك انديشي و كهنه پرستي،‏ مبارزه مي<br />

‏”جمعي از فعالين<br />

ارديبهشت<br />

كنيم .<br />

كارگري “<br />

1387


حلقه هاي پيوند بحران و سركوب<br />

دستگيري محسن حكيمي و ابراهيم مددي،‏ دو تن از فعالان شناخته شده جنبش كارگري،‏ پرسش ها و نگراني هاي<br />

زيادي را در ميان كوشندگان آگاه اين جنبش و ساير جنبش هاي اجتماعي دامن زده است.‏ از خود مي پرسيم كه آيا<br />

اين دستگيري ها سرآغاز دور جديدي از سركوب مبارزان است؟ آيا اتفاقات جديدي در شرف وقوع است كه حكومت<br />

سرمايه داري پيشاپيش عكس العمل نشان مي دهد؟ آيا يك بگير و ببند ‏"معمولي"‏ است كه طي سال هاي اخير بارها<br />

شاهدش بوده ايم؟<br />

به نظر ما اين اقدام سركوبگرانه،‏ نگاهي جدي و برخوردي جدي را از جانب همه ما مي طلبد.‏ عاجلترين كاري كه<br />

بايد انجام شود:‏ افشاء و محكوم كردن هر چه وسيعتر اين دستگيري ها در ميان كارگران و به طور كلي در سطح<br />

جامعه است.‏ تلاش براي سازماندهي اعتراض هاي مشخص حول خواست آزادي بدون قيد و شرط و فوري حكيمي و<br />

مددي،‏ و نيز همه مبارزان زنداني ‏(اعم از فعالان جنبش كارگري و جنبش هاي اجتماعي)‏ است.‏<br />

همانطور كه بارها گفته ايم،‏ ما بايد براي تبديل اين خواسته به دغدغه كارگران معترض و حق طلب كه درگير<br />

مبارزات گوناگون روزمره هستند،‏ تلاش كنيم.‏ اين تلاش ممكنست در مواردي به نتيجه فوري و دلخواه نرسد.‏<br />

ممكنست نتوانيم سطح آگاهي توده هاي كارگر را در اين يا آن مبارزه معين به اندازه اي ارتقاء دهيم كه ربط مستقيم<br />

مبارزه براي آزادي فعالان جنبش كارگري و مقابله با اينگونه اقدامات سركوبگرانه را با منافع و اعتراضات جاري خود<br />

درك كنند.‏ ولي تلاش ما مسلما در برخي محيط ها و مبارزات ثمر خواهد داد و شعار آزادي مبارزان اسير به شعار<br />

بخش هايي از كارگران تبديل خواهد شد.‏ حتي در محيط هايي كه ما با پاسخ مثبت فوري و موثر روبرو نشويم،‏ مي<br />

توانيم مطمئن باشيم بذري كه امروز فقط در دل پيشروترين ها نشسته است،‏ به رشد نهال آگاهي در فرداي مبارزه<br />

توده هاي كارگر كمك خواهد كرد.‏<br />

به علاوه همراه با اين مبارزه مشخص و براي تعميق و موثرتر كردن آن،‏ بايد بتوانيم علل دستگيري هاي كنوني و<br />

دورنما و نتيجه آن را تا حد ممكن مطرح كنيم.‏ به عقيده ما،‏ اين دستگيري ها را نبايد اقدامي حساب نشده و يا<br />

خودسرانه تلقي كرد.‏ اين دستگيري ها به معضلات اقتصادي و سياسي كه مقابل پاي دولت طبقاتي قرار گرفته،‏ كاملا<br />

ربط دارد:‏<br />

يكم،‏ اين دستگيري ها به طرح تشديد استثمار،‏ شوك تراپي و حذف يارانه ها كه همه جناح هاي حكومتي با آن<br />

توافق اساسي دارند و به يك ‏"مساله ناموسي"‏ نظام سرمايه داري تبديل شده،‏ مرتبط است.‏ براي اينان روشن است


كه اجراي قطعي اين سياست اقتصادي و البته تاثيرات ناگزير بحران نظام جهاني سرمايه داري امپرياليستي بر ساختار<br />

وابسته ايران،‏ عكس العمل اعتراضي گسترده توده هاي كارگر و زحمتكش را در پي خواهد داشت.‏ همانطور كه تجربه<br />

اجراي اين سياست ها در كشورهاي مختلف نشان مي دهد،‏ اين عكس العمل اعتراضي به شكل انفجاري بروز مي كند<br />

و با خود روندهاي خارج از كنترل و خطرناكي را براي نظام هاي طبقاتي حاكم به همراه مي آورد.‏ مساله اينست كه<br />

ركود و فلاكت،‏ گراني و بيكار سازي هاي گسترده در راه است و اين شرايط بي پاسخ نخواهد ماند.‏ بخشي از تدابير<br />

پيشگيرانه حاكمان براي مهار اين انفجار اجتماعي و پيامدهاي سياسي آن،‏ تجهيز و آماده سازي نيروهاي ويژه<br />

سركوب براي برقراري حكومت نظامي و سركوب مستقيم تظاهرات ها و اعتصابات توده اي محتمل است.‏ مقامات<br />

نظامي و انتظامي رژيم،‏ اين هدف را علنا در جريان برگزاري رزمايش هاي درون شهري اخير به زبان آوردند.‏ اما بخش<br />

ديگر اين تدابير،‏ حمله به فعالان و مبارزان آگاه جنبش هاي اجتماعي از هم اكنون است.‏ با اين كار تلاش مي كنند در<br />

ميان فعالاني كه مي توانند و مي بايد وظيفه افشاي سياست هاي خانمان برانداز حاكمان و كمك به سازماندهي و<br />

جهت دادن به مبارزات توده ها را به دوش گيرند،‏ ترس ايجاد كنند و آنان را به انفعال و سكوت وادارند.‏ با اين كار<br />

تلاش مي كنند كه صحنه پر تلاطم اعتراضات و انفجارهاي اجتماعي فردا،‏ از فعالان و مبارزاني كه قادرند نقشي<br />

تاثيرگذار ايفا كنند،‏ خالي شود.‏ به عقيده ما،‏ حكومت فعالان شناخته شده جنبش كارگري و ساير جنبش هاي<br />

اجتماعي را آماج فوري حمله قرار مي دهد،‏ تا پيام ارعاب و انفعال را سريعتر به جامعه منتقل كند.‏ حكومت به شدت<br />

در مقابل فراخوان هايي كه كارگران و زحمتكشان را به مقابله فعال با تهاجم وحشيانه سرمايه داري دعوت كند،‏<br />

احساس خطر مي كند.‏ حكومت به شدت در مقابل تلاش توده هاي كارگر براي دستيابي به سطوح و اشكال مختلفي از<br />

تشكل هاي مبارزاتي و مستقل از نظام،‏ احساس ضعف مي كند.‏ هجوم بي تبعيض حاكمان به مبارزان و فعالان جنبش<br />

كارگري ‏(با جهت گيري ها و گرايش هاي گوناگون و حتي مخالف يكديگر)‏ پيش از هر چيز نشانگر اين احساس ضعف و<br />

خطر در شرايط فرارسيدن امواج بلند بحران است.‏<br />

دوم،‏ تضاد با طبقه كارگر و بقيه بخش هاي مردم،‏ تنها تضادي نيست كه گريبانگير طبقه حاكمه ايران است.‏ حاكمان<br />

اسلامي،‏ تضادهاي جناحي هم دارند.‏ اين رشته از تضادها نيز در شرايط تعميق بحران مي توانند عمق بيشتري پيدا<br />

كنند و به چند پارگي و ضعف نظام و دولت سرمايه داري دامن بزنند.‏ در افق نزديك،‏ تضادها و رقابت هاي جناحي<br />

هيئت حاكمه مي تواند در جريان انتخابات رياست جمهوري سال 88 بيش از پيش بالا بگيرد.‏ كارزارهاي انتخاباتي اين<br />

بار نيز مثل هميشه با عوامفريبي و دروغ و وعده،‏ رقم خواهد خورد.‏ مساله اي كه نبايد از آن غافل شويم،‏ تلاش جناح<br />

هاي رقيب حكومتي براي تاثير گذاري بر بخش هاي مختلف مردم ‏(منجمله كارگران)‏ و تبديل آنان به پايگاه و مدافع<br />

خود در اين رقابت ارتجاعي خواهد بود.‏ هيچ ديوار غير قابل نفوذي بين اين تلاش ها و تبليغات عوامفريبانه با افكار<br />

عمومي كشيده نشده است.‏ ساده انديشي است اگر فكر كنيم تضاد عيني و آشتي ناپذير ميان طبقه كارگر و توده هاي<br />

مردم با طبقه حاكم،‏ اين عوامفريبي ها را خود به خود خنثي خواهد كرد.‏ رژيم با تشديد سركوب فعالان جنبش هاي<br />

طبقاتي و اجتماعي تلاش مي كند صحنه را براي برپايي بي دردسر ‏(يعني بدون مقاومت و افشاگري در مورد)‏ اين


انتخابات عوامفريبانه آماده كند.‏ به علاوه،‏ اگر اين يا آن جناح حكومتي احساس كند كه بخش ها يا عناصري از جنبش<br />

كارگري و ساير جنبش ها احتمال دارد به نيروي ذخيره يا موتلف جناح رقيبش تبديل شوند،‏ دست روي دست نخواهد<br />

گذاشت و براي خنثي كردن آنها به هر وسيله وارد عمل خواهد شد.‏<br />

سوم،‏ طبقه حاكمه ايران تضادها و كشمكش هاي بين المللي خاص خود را هم دارد.‏ همه تلاش حاكمان اسلامي در<br />

اين دوره اينست كه به قدرت هاي امپرياليستي اثبات كنند كه نه تنها مي خواهند منافع نظام سرمايه داري جهاني در<br />

اين كشور و منطقه را به خوبي تامين كنند،‏ بلكه رژيمي با ثبات و قوي و ماندگار را نمايندگي مي كنند؛ بنابراين به نفع<br />

طرفين است كه فشارهاي سياسي و تحريم هاي اقتصادي با هدف حك و اصلاح يا تغيير رژيم اسلامي كاملا كنار<br />

گذاشته شود.‏ در چنين شرايطي،‏ وقتي كه برخي نهادهاي بين المللي بر مبناي منافع و مصالح خود فشارهايي را بر<br />

جمهوري اسلامي اعمال مي كنند ‏(مثلا قطعنامه اخير نهاد حقوق بشر سازمان ملل عليه عملكرد رژيم ايران)،‏ طبقه<br />

حاكمه نيز خود را ناچار به ضد حمله مي بيند تا به اصطلاح نشان دهد ‏"بيدي نيست كه به اين بادها بلرزد".‏ با توجه<br />

به اينكه در فشار سياسي اخير سازمان ملل،‏ مشخصا سركوب فعالان و تشكل هاي كارگري در ايران طي سال گذشته<br />

محكوم شده است،‏ مي توانيم بگوييم كه دستگيري هاي جديد با نيم نگاهي به اين فشار نيز صورت گرفته است و<br />

حالت دهن كجي به آن قطعنامه را هم دارد.‏<br />

بايد تاكيد كنيم كه اشاره ما به وجود مجموعه اي از تضادها و تاثيرات هر يك بر سياست ها و تدابير هيئت حاكمه،‏<br />

به هيچ وجه به معني مرتبط دانستن اين گرايش و يا آن عنصر فعال كارگري و اجتماعي به دعواها و كشمكش هاي<br />

جناحي يا بين المللي نظام حاكم نيست.‏ هدف ما روشن كردن پيچيدگي هاي صحنه و تداخل و تاثير گذاري متقابل<br />

تضادهاي گوناگوني است كه ماهيت هاي متفاوت دارند.‏ آنچه در اين صحنه پيچيده مي بايد راهنماي عمل فعالان و<br />

مبارزان راستين راه رهايي طبقه كارگر و توده هاي مردم باشد،‏ وضوح و پيگيري و پايداري در مورد اهداف انقلابي و<br />

منافع اساسي طبقاتي،‏ و ترسيم مداوم خط مرزهاي روشن با اهداف و راهبردها و راهكارهاي دشمنان طبقاتي ‏(از هر<br />

جناح،‏ داخلي يا خارجي)‏ است.‏<br />

ما خواهان آزادي فوري و بدون قيد و شرط محسن حكيمي و ابراهيم مددي هستيم!‏<br />

همه زندانيان سياسي و عقيدتي بايد فورا آزاد شوند!‏<br />

فردا از آن طبقه كارگر است!‏<br />

‏"جمعي از فعالين كارگري"‏<br />

دي ماه 78


پيام جمعي از فعالين كارگري (jafk) به<br />

كميته برگزاري كارزار زنان 2009 در استكهلم<br />

با درود هاي گرم انقلابي<br />

مي خواهيم حمايت و همبستگي خود با سمينار و راهپيمائي شما زنان راديكال به مناسبت روز جهاني زن را ابراز<br />

كنيم.‏ ما معتقديم كه كارگران آگاه و انقلابي نه فقط بايد تفكرات و رفتارھا و ارزش ھاي پدرسالارانه و مردسالارانه را<br />

نشانه بگيرند بلكه بايد به برابري و رھايي زنان متعهد شوند.‏ و رهايي زنان يعني رهايي ھمه زنان جامعه بشري،‏<br />

منجمله زنان كارگر؛ از فرودستي و ستم جنسيتي.‏<br />

ستم بر زنان يكي از ستون ھاي مھم جامعه طبقاتي است.‏ اقتصاد و سياست و فرھنگ و ايدئولوژي حاكم از موقعيت<br />

فرو دست زنان در جامعه پروار مي شود و به نوبه خود اين موقعيت ناعادلانه را توجيه و تحكيم مي كند.‏<br />

بخشھاي<br />

بزرگي از جامعه منجمله مردان كارگر و زحمتكش به تفكرات و رفتارھاي پدرسالارانه و مردسالارانه آغشته اند و در<br />

محل كار،‏ خانه و به طور كلي در جامعه با زنان رفتاري تحقيرآميز و ستمگرانه دارند.‏ اين تفكرات و رفتارھا مستقيما به<br />

حفظ و تحكيم نظام طبقاتي حاكم و ادامه استثمار و ستم خدمت مي كند.‏ رفتار و كردار هر كارگر واقعا انقلابي بايد در<br />

خدمت افشاگري و روشنگري در زمينه مساله زن و ستم جنسيتي در جامعه و دنيا باشد؛ و جمع ما براي اشاعه اين<br />

رفتار و كردار در صفوف جنبش كارگري تلاش مي كند.‏ به عقيده ما فعاليت جنبش زنان منجمله تلاش هاي راديكال<br />

در چارچوب كارزار،‏ بخشي مهم از مبارزه گسترده اي است كه هدفش پيروزي و بهروزي همه محرومان جامعه است.‏ ما<br />

دفاع از جنبش زنان،‏ اعتراض عليه سركوب زنان مبارز،‏ و<br />

اعلام همبستگي با اين جنبش در جريان اعتراضات و<br />

اعتصابات كارگري را وظيفه خود مي دانيم.‏ در اين راه،‏ مي كوشيم دوشادوش شما با جھل و خرافه نبرد كنيم و افكار<br />

علمي و پيشرو و واقعيات مستند را تبليغ كنيم.‏ به ويژه آن كه استثمارگران حاكم با استفاده از فريبكاري مذھبي و<br />

احكام ديني زن ستيزانه مي خواھند در صفوف مردم تفرقه بيندازند و بر خر مراد سوار بمانند.‏<br />

امسال در شرايطي هشت مارس را جشن مي گيريم كه دنيا شاھد تلاش و كشمكش قدرتھاي امپرياليستي،‏ دولتھاي<br />

مرتجع وابسته و نيروھاي بنيادگراي كهنه پرست،‏ در شرايط اوج گيري بحران ساختاري نظام جهاني سرمايه داري<br />

است.‏ اين وضعيت مسلما بر زندگي،‏ مبارزه و آينده زنان و ھمه ستمديدگان تاثير خواھد گذاشت.‏ جنبش رھايي زنان<br />

در مقابل اين وقايع و تحولات،‏ منفعل و دست بسته و بي طرف باقي نخواهد ماند.‏ منافع اساسي و درازمدت زناني كه از<br />

ستم مضاعف در رنجند،‏ از منافع و آرمان كمونيسم يعني نبرد براي ساختن دنيايي آزاد از طبقات و همه مصائب جامعه<br />

طبقاتي جدا نيست.‏ اين هم ديگر،‏ واقعيتي آشكار است كه بخشي مهم و رو به افزايش از طبقه كارگر جهاني را كه<br />

نيروي رهبري كننده نبرد براي كمونيسم است،‏ زنان تشكيل مي دهند.‏ باشد تا شاهد حضور فزاينده و تعيين كننده<br />

زنان آگاه در نقش هاي رهبري كننده و تصميم گيرنده انقلاب كمونيستي باشيم.‏


در خاتمه مي خواهيم اين موضع مهم را تكرار كنيم كه ‏"اگر زنان در زندگي سياسي شركت نكنند،‏ نمي توان از<br />

دمكراسي كامل و پايدار حرفي زد تا چه رسد به سوسياليسم."‏ و مي خواهيم اين حكم شاعرانه و عميق را نيز بازگو<br />

كنيم كه:‏ ‏"زنان نيمي از آسمان را بر دوش دارند؛ و بايد همه آن را به چنگ آورند!"‏<br />

گرامي باد هشتم مارس روز جهاني زن!‏<br />

بدون رهائي زن،‏ رهائي از ستم طبقاتي نا ممكن است!‏<br />

جمعي از فعالين كارگري<br />

مارس 2009<br />

برابر با 16<br />

اسفند 87


شركت در انتخابات:‏<br />

انتخاب فقر،‏ بيكاري،‏ استبداد!‏<br />

روي سخن با شماست!‏ ھمه شما.‏ نه فقط زنان و مردان كارگر،‏ كه ھمه زحمتكشان.‏ روي سخن با زنان ستمديده و حق<br />

طلب،‏ دانشجويان آزاديخواه،‏ معلمان مبارز،‏ دانش آموزان و جوانان عصيانگر،‏ روشنفكران ترقيخواه و ھنرمندان مردمي<br />

ھم ھست.‏ ھمه ما بار ديگر در برابر اين پرسش قرار گرفته ايم كه در مورد نمايش فريبكارانه انتخابات رياست جمھوري<br />

چه خواھيم كرد؟ بار ديگر حاكمان،‏ ‏«كارزار انتخاب»‏ ھميشگي شان را به راه انداخته اند تا مردم را به ‏«انتخاب»‏ از<br />

ميان ستمگران وادار كنند.‏ بار ديگر جدال ھاي لفظي،‏ افشاگري ھاي جناحي و شخصي،‏ وعده و وعيدھا و تھديدھا در<br />

فضاي پر تنش جامعه پراكنده مي شود.‏ بار ديگر لحن سركوبگران نرم مي شود؛ دست ھاي خون آلود با دستكش<br />

سفيد پوشانده مي شود؛ و نامزدھاي رقيب كه سر تا پايشان به ستم و جنايت سي ساله آغشته است،‏ خود را به ما<br />

تحميل مي كنند و نامش را ‏«انتخابات»‏ مي گذارند.‏<br />

روز 22 خرداد،‏ روز انتخابات دوره دهم رياست جمهوري حكومتي است كه بيش از سي سال جامعه ي بحران زده ي<br />

قبل از انقلاب 57 را همچنان در شرايط بحراني نگاه داشت و نه تنها قدمي در برآورده كردن خواسته هاي انقلابي توده<br />

ها براي آزادي و زندگي بهتر بر نداشت،‏ كه از همان آغاز،‏ با اعمال ديكتاتوري سرمايه داري و استبداد مذهبي،‏<br />

سياست هاي سرمايه جهاني را در سركوب و به شكست كشاندن انقلاب دنبال كرد.‏ هيئت حاكمه جمهوري اسلامي،‏<br />

نماينده نظام سرمايه داري اي تمركز يافته و انحصارهاي خصوصي و دولتي اي است كه تشنگي شان براي قدرت و<br />

ثروت بيشتر،‏ حتي توان مسالمت با جناح هاي ديگر سرمايه داري را از ايشان سلب كرده است.‏ ديديم كه چگونه پس<br />

از سركوب همه جانبه مقاومت هاي انقلابي،‏ چون گرگي گرسنه به رمه زدند و تا به امروز تمامي منابع طبيعي و انساني<br />

ايران را در تمركز گروه هاي اقتصادي وابسته به خود در آورده اند.‏<br />

گو اينكه مهمترين عامل بقاء و استمرار اين حكومت،‏ سركوب قهرآميز مبارزات مردمي و بخصوص طبقه كارگر بوده<br />

است،‏ اما،‏ متاسفانه ، بقاياي توهمات مذهبي و ناسيوناليستي و خوفِ‏ پدرسالارانه ي رايج در فرهنگِ‏ مردم نيز به تداوم<br />

وضع غير قابل تحمل امروز كمك كرده است.‏ ما بايد از خود سوال كنيم كه چنين حكومتي كه بيش از سه دهه<br />

جولانگاه گروه هاي زالو صفت سرمايه داري بوده و همواره حافظ منافع اين چند هزار نفر در برابر مقاومتِ‏ اكثريت<br />

70<br />

ميليوني كارگران و زحمتكشان بوده است!‏ و عناصر حكومتي اي كه با زور اسلحه،‏ بند و زندان و اعدام شرايط پر شدن<br />

ميلياردي حساب هاي بانكي خود و عواملشان را مهيا ساخته و مردم را در بيكاري و فقر و اسارت فرو برده اند،‏ چه<br />

حق انتخابي براي ما گذاشته اند؟ آيا اگربه زندگينامه ي اين چهار چهره،‏ احمدي نژاد،‏ كروبي،‏ موسوي و رضايي رجوع<br />

كنيم،‏ كارنامه اي جز اعمال خشونت و سركوب و خونريزي عليه مردم و كارگران مي يابيم؟ فكر مي كنيد


اگردرپرونده ي ايشان ذره اي از روحيه ي انساندوستي و مروت به نوع بشر و همدردي با طبقه كارگر وجود داشت،‏ از<br />

هفت خوان نظارت استصوابي شوراي مخوف نگهبان و تأييد ولي فقيه مي گذشتند تا به عنوان نامزد انتخابات معرفي<br />

گردند؟ مطمئن باشيد كه اگر ذره اي استقلال فكري و عمل در ايشان مشهود بود و امكان آن مي رفت كه بخواهند و<br />

يا بتوانند قدمي در جهت منافع مردم و مخالفت با ساختار استبدادي قدرت بردارند،‏ نامي از ايشان نمي شنيديم.‏<br />

تجربه انتخابات رياست جمھوري در خرداد<br />

1376<br />

را دست كم نگيريم.‏ بسياري از توده ھاي مردم در آن روزھا فريب<br />

وعده هاي جناح ‏«اصلاح طلب»‏ حكومت و شعار ‏«آزادي و نشاط»‏ را خورند و گروهي از روشنفكران نوميد و مسالمت<br />

جو نيز با توجيهات ‏«تاكتيكي»‏ بر بوق دوم خرداد دميدند.‏ نتيجه كار را ھمه مي دانيم:‏ وضعيت فرق نكرد كه ھيچ،‏ بدتر<br />

از بد شد.‏ در اين ميان فقط شور و شوق و انرژي و اميد شمار زيادي از مردم و مشخصا جوانان تلف شد.‏<br />

شكست دوم خرداد،‏ اين نتيجه را داشت كه به توھم<br />

»<br />

تغيير رژيم از درون « ضربه زد؛ ولي آن را ريشه كن نكرد.‏<br />

نارضايتي اجتماعي و خشم سياسي مردم رو به گسترش گذاشت؛ پابه پاي آن بحران اقتصادي نيز در حال ريشه<br />

دواندن بود؛ و بالاخره فشارھا و كشمكش ھاي بين المللي رژيم اسلامي با قدرت ھاي غربي نيز داشت بالا مي گرفت.‏ به<br />

قدرت رساندن احمدي نژاد،‏ پاسخ جناح قدرتمندي از<br />

ھيئت حاكمه به زور قدرت نظامي و امنيتي و مالي و شعارھاي<br />

عوامفريبانه به اين اوضاع بود.‏ در اين بازي الاكلنگي حاكمان،‏ اصلاح طلبان به ناگزير پايين رفتند و اصولگرايان بالا<br />

آمدند.‏ طعم محصولات احمدي نژاد را حالا ديگر اكثريت مردم ‏(حتي آن كساني كه فريبش را خوردند و به او راي<br />

دادند)‏<br />

چشيده اند:‏ تورم و بيكاري و فقر و دروغ و سركوب بيشتر!‏ و وقاحت بيشتر!‏ حالا باز ھم عده اي پيدا شده اند<br />

كه مي خواھند تجربه خودفريبي بزرگ در دوم خرداد را به عنوان ‏«تنها راه ممكن»‏ به ما قالب كنند.‏ مي گويند اشكال<br />

بار قبل اين بود كه به اندازه كافي واقع بين نبوديم و از شعارھاي عام و بي در و پيكري مثل«‏ آزادي»‏ پيروي كرديم.‏ مي<br />

گويند كه مردم بايد توقعاتشان را تا حد مطالباتي كه بتوان آنھا را عملي كرد پايين بياورند.‏ درست در اوضاعي كه<br />

دنياي سرمايه داري امپرياليستي،‏ نظام طبقاتي و دولت ستمگرش،‏ وحشيانه ترين تھاجم اقتصادي را عليه كارگران و<br />

زحمتكشان تدارك مي بينند و ھرابزار سياسي،‏ نظامي و ايدئولوژيكي را براي حفظ پايه ھاي قدرت خود بر دوش مردم<br />

جان به لب رسيده به كار مي گيرند،‏ اينان مردم را به اميد بستن ‏«واقع بينانه»‏ ‏(يعني تسليم)‏ به جناحي از همين نظام<br />

دعوت مي كنند.‏<br />

مھمترين و كليدي ترين ھدفي كه ھمه ما بايد در اين مقطع دنبال كنيم اينست كه ھدف اصلي حاكمان از برگزاري<br />

كارزار انتخاباتي،‏ يعني دامن زدن به روحيه تسليم و بردگي در ميان مردم،‏ و نمايش قدرت آنھا را خنثي كنيم.‏ اين<br />

يعني تلاش براي سازماندھي نمايش قدرت و ھمبستگي مردم در مخالفت با فريب انتخاباتي<br />

.<br />

يعني نشان دادن اينكه<br />

بخش بزرگي از جامعه به واقع با اين فريبكاري مخالف است،‏ در آن شركت نمي كند و اھداف پشت آن را مي شناسد.‏<br />

بنابراين اعلام مخالفت با انتخابات رياست جمھوري اسلامي،‏ به شكل شعارنويسي گسترده بر در و ديوار شھر،‏ پخش


تراكت ھاي تحريم انتخابات با استفاده از روش ھاي مناسب و وسيع در محيط ھاي كار و آموزش و محلات مسكوني،‏<br />

دامن زدن به بحث و اعلام مخالفت علني در تجمع ھاي كوچك و بزرگ،‏ فعاليتي است كه از ھمين حالا تا زمان<br />

برگزاري انتخابات بايد انجام شود.‏ بايد مردم ناراضي و مخالف،‏ دلگرم شوند و نيروي بزرگي را ھمفكر و ھمسو و<br />

ھمسرنوشت با خودشان ببينند.‏ بايد بتوانند در لحظات آخر،‏ ترديد را كنار بگذارند و فكر ھزينه ھايي كه راي ندادن<br />

مي تواند برايشان به دنبال داشته باشد را از خود دور كنند.‏ بايد بتوانند به كساني كه از روي ناآگاھي يا فرصت طلبي<br />

و منفعت جويي،‏ در آن لحظات ھمگان را دعوت به شركت در انتخابات مي كنند،‏ نه بگويند و اطرافيان و آشنايان خود<br />

را نيز به نه گفتن تشويق كنند.‏ تنھا اگر با تمام قوا در اين جھت تلاش كنيم است كه مي توان انتظار داشت،‏ رژيم در<br />

اجراي سياست ھاي خانمان براندازش،‏ با ترس و احتياط بيشتري حركت كند و اين ابراز نارضايتي آشكار توده ھا را در<br />

محاسبات خود واقعا دخالت دھد.‏<br />

پس ترديدھا را كنار بگذاريم و آستين ھا را بالا بزنيم.‏<br />

نظام سرمايه دار نمي خوايم،‏ نمي خوايم!‏<br />

دولت سرمايه دار نمي خوايم،‏ نمي خوايم!‏<br />

رهايي نوع بشر با انقلاب كارگر!‏<br />

كارگران،‏ زنان،‏ جوانان،‏ متحد و همسنگر!‏<br />

زنداني سياسي آزاد بايد گردد!‏<br />

امضاء ها:‏<br />

‏«جمعي از فعالين كارگري»‏<br />

(JAFK)<br />

»<br />

‏«تلاش براي ايجاد حزب طبقه كارگر»-‏<br />

بسوي انقلاب « هيئت تحريه انقلاب<br />

كمونيستهاي انقلابي


بياد رفيق سلمان يگانه<br />

با شنيدن خبر درگذشت سلمان يگانه،‏ ناباورانه اشك ريختيم.‏ سلمان،‏ كارگري آگاه بود كه آرزوي دنيايي متفاوت و<br />

عاري از استثمار و ستم را در سر مي پروراند و برايش مبارزه مي كرد.‏ صداقت،‏ صراحت و پيگيري در امر مبارزه،‏ از<br />

خصوصيات چشمگير سلمان بودند.‏ او كه در خانواده اي كارگري پرورش يافته بود،‏ خود نيز به صفوف طبقه كارگر<br />

پيوست.‏ در كارخانه سيمان لوشان ‏(گيلان)‏ كار كرد.‏ سپس شامل طرح تعديل شد و شغلش را از دست داد.‏ مدت ها<br />

بيكار بود تا بالاخره در شركت فولاد لوشان،‏ كاري پيدا كرد.‏ كاري طاقت فرسا و طولاني،‏ بدون تعطيل در هفت روز<br />

هفته.‏ در نظام بيرحم سرمايه داري كه براي جان توده هاي زحمتكش ارزشي قائل نيست و هدفش فقط رسيدن به<br />

سود بيشتر است،‏ سوانح كاري هميشه در كمين كارگران است.‏ سلمان يگانه نيز كه دلش براي آرمان رهايي كارگران و<br />

ستمديدگان مي تپيد،‏ با دست نامريي سود و سرمايه،‏ در يك سانحه كاري جان سپرد.‏ از دست دادن سلمان عزيز را به<br />

خانواده و بستگان و تمامي يارانش،‏ به جنبش كارگري ايران،‏ تسليت مي گوييم.‏<br />

ارديبهشت 88


جاي صداي مشترك طبقه كارگر عليه مضحكه انتخابات خالي است!‏<br />

طي دو سال گذشته،‏ بخش هاي مختلف فعالاني كه در ارتباط با جنبش كارگري مبارزات خود را به پيش مي برند،‏<br />

تمايل بيشتري به حركات مشترك از خود نشان مي دهند.‏ اين تمايل گاه به شكل ايجاد تشكل هاي نسبتا با دوام،‏ و<br />

گاه به صورت تشكيل كميته هاي برگزار كننده تظاهرات،‏ به نمايش در مي آيد.‏ نزديكترين اين تلاش ها،‏ اقدام به<br />

صدور قطعنامه مشترك به مناسبت اول ماه مه<br />

اقتصادي،‏ سياسي و اجتماعي را بازتاب مي داد.‏<br />

<strong>1388</strong><br />

بود كه درجه اي از توافق نظر بر سر خواسته هاي گوناگون<br />

پرسشي كه اينك به اضطرار به ذهن هر فعال آگاه جنبش كارگري نيش مي زند اينست كه آيا دامنه اين تلاش ها بايد<br />

به مناسبتي خاص نظير روز جهاني كارگر محدود باشد؟ آيا تلاش براي موضع گيري مشترك از سوي نيروهاي مرتبط با<br />

جنبش كارگري را نمي توان بر سر موضوعات پر اهميت ديگر،‏ موضوعات فراگير سياسي<br />

)<br />

نظير انتخابات رياست<br />

جمهوري اسلامي)‏ نيز به پيش برد؟ ما عميقا اعتقاد داريم كه بسياري از كارگران چنين انتظاري از تشكل هاي مرتبط<br />

با جنبش كارگري دارند و مي خواهند صداي مشترك خود را از اين جانب بشنوند و به گوش جامعه برسانند.‏<br />

در همين چند روزي كه از آغاز رسمي كارزار ارتجاعي رياست جمهوري مي گذرد،‏ شخصيت ها و گروه ها و گرايش<br />

هاي سازشكار و مسالمت جو ‏(از ملي مذهبي گرفته تا به اصطلاح سكولارهاي ‏«واقع بيني»‏ كه در صفوف دشمنان<br />

مردم به دنبال امامزاده اي براي دخيل بستن مي گردند)‏ بر تبليغات خود در سطح جامعه افزوده اند.‏ اينان با هزار و<br />

يك توجيه و زير پرچمي كه خود نامش را ‏«مطالبه جويي»‏ گذاشته اند،‏ مي كوشند مردم را با سياست خود همراه<br />

كنند و نهايتا به نفع يكي از نامزدهاي نظام سرمايه دار و دولت مستبد مذهبي به پاي صندوق هاي راي بكشانند.‏<br />

ايدئولوژي اينها ‏«انتخاب از ميان بد و بدتر»‏ است و اين معنايي ندارد جز اينكه راهي جز دست و پا زدن در منجلاب<br />

فلاكت و بردگي و نهايتا به خرده ريزي قانع شدن در چارچوب همين نظام،‏ وجود ندارد.‏<br />

مي دانيم كه درحال حاضر برخي از تشكل ها و گروه هاي چپ،‏ به طور جدي براي اعلام صداي مشترك خود در<br />

ضديت با مضحكه انتخابات كوشش مي كنند.‏ اما اين كافي نيست.‏ بايد دامنه اين نوع اقدامات،‏ گسترده تر شود.‏ بايد<br />

صداي مخالفت و مقاومت،‏ رساتر و فراگيرتر شود.‏ ما در اين راه،‏ در حد توان خود تلاش خواهيم كرد و از همه گروه ها<br />

و تشكل ها و عناصر مبارزي كه در سطح جنبش هاي طبقاتي و اجتماعي فعالند مي خواهيم كه در روزهايي كه باقي<br />

است،‏ به طور جدي در اين راستا بكوشند.‏<br />

‏«جمعي از فعالين كارگري»‏<br />

(JAFK)<br />

خرداد 88


اميد نااميدان<br />

بازي فريبكارانه انتخابات رياست جمهوري با پيروزي از قبل تعيين شده احمدي نژاد به پايان رسيد.‏ مردمي كه طي دو<br />

هفته گذشته با اميد بسيار و آرزوهاي كوچك به خيابان آمده بودند و گمان مي كردند كه ‏"اينبار فرق مي كند"‏<br />

مبهوت و سرخورده شده اند.‏ نيروهاي سازمان يافته امنيتي و انتظامي و جناحي از دستگاه روحانيت شيعه كه مهره<br />

وقيح و دروغگوي خود را طبق نقشه قبلي دوباره به حكومت رسانده اند،‏ در آماده باش كامل به سر مي برند.‏ اگر آدم با<br />

چشمان باز به آنچه در حاشيه كارزارهاي انتخاباتي مي گذشت مي نگريست و فقط به شور و شوق ساده دلانه دختران<br />

و پسران جوان در خيابان ها اكتفا نمي كرد،‏ مي توانست تقلب بزرگ را پيش بيني كند.‏ به عوامل اطلاعاتي جمهوري<br />

اسلامي پيشاپيش اطمينان داده شده بود كه احمدي نژاد پيروز انتخابات است.‏ تبليغ شايعه سازان اطلاعاتي و كساني<br />

كه از سوي دستگاه حاكمه به نظر سنجي در سطح جامعه مشغول بودند،‏ از دو هفته قبل اين بود كه:‏ ‏"مقام رهبري با<br />

احمدي نژاد است پس او حتما برنده است."‏ تهديدهاي مقامات نيروي انتظامي عليه برگزاري تظاهرات هاي بدون<br />

مجوز كه درست در آستانه راي گيري انجام گرفت،‏ خبر از سازماندهي چنين تقلبي مي داد.‏<br />

آيا آنچه در مقابل چشم جامعه مي گذرد،‏ سندي ديگر مبني بر عدم مشروعيت جمهوري اسلامي است؟ آيا<br />

سازشكاران و مرتجعان ‏"دمكرات"‏ شده اي كه ذهن مردم را طي چند هفته گذشته بمباران كردند و تعداد بسيار<br />

زيادي را به اميد تغيير به پاي صندوق هاي راي كشاندند،‏ امروز حرفي براي گفتن دارند؟ واقعيت اينست كه نظام حاكم<br />

مثل هميشه برنده انتخابات بود.‏ شركت گسترده مردم،‏ به حساب مشروعيت نظام نوشته شد.‏ اين هدف اصلي از<br />

برگزاري بازي انتخابات بود.‏ قانع كردن و يا واداشتن توده هاي ناراضي به شركت در اين بازي ارتجاعي،‏ نكته مشتركي<br />

بود كه نه فقط جناح هاي مختلف جمهوري اسلامي بلكه قدرت هاي امپرياليستي نيز موافقش بودند.‏ به مردمي كه<br />

مدتها بود اعتماد و اطميناني به دستگاه حاكمه نداشتند،‏ اين فريب را قبولاندند كه نه فقط مجبوريد از بين بد و بدتر<br />

يكي را انتخاب كنيد،‏ بلكه خوشحال باشيد كه اينبار ‏"بد پيروز خواهد شد"!‏ كافيست به تبليغات سه هفته گذشته<br />

‏«صداي آمريكا»‏ و ‏«بي بي سي فارسي»‏ دقت كنيد كه چگونه دست در دست رژيم اسلامي در تنور انتخابات دميدند و<br />

مردم مردد و بي اعتماد را متقاعد كردند كه با دخيل بستن به حرم موسوي و كروبي مي توان وضع را بهتر كرد.‏ و<br />

همين رسانه هاي امپرياليستي را ببينيد كه بعد از انتشار نتايج آراء،‏ حالا با تمام قوا مي كوشند كه جوانان خشمگين<br />

را از اعتراض و شورش باز دارند.‏ آيا نفوذ تفكرات سازشكارانه و سياست هاي توهم آفرين در ميان مردم آنقدر بوده كه<br />

نيروي اعتراض را اخته كند و آتش مبارزه عليه اين مستبدان وقيح را فرو نشاند؟<br />

همه اين وقايع اگر هيچ فايده اي براي توده هاي مردم نداشته باشد اين نفع را دارد كه به توهم و خوشخيالي ضربه مي<br />

زند.‏ جواناني كه روز و شب شعار مي دادند و مي خواندند و مي رقصيدند و اميد به شكافتن ديوار ستم و استبداد را<br />

داشتند،‏ آيا به اين بيدادگري گردن خواهند گذاشت؟ و در اين ميان،‏ سوال ما از كارگران مبارز و فعالان آگاه مرتبط با


جنبش كارگري اينست كه آيا با در حاشيه ماندن مي توان پيشتاز و پرچم تحولات جامعه بود؟ موضع گيري هاي<br />

پراكنده و گاه مبهم و غير صريحي كه اينجا و آنجا به نام تشكل ها و فعالان كارگري عليه مضحكه انتخابات انجام<br />

گرفته،‏ به هيچ وجه كافي نيست.‏ بايد حساسيت اوضاع را درك كرد و هر چه سريعتر شعارها و سياست هاي مناسب و<br />

صحيحي را تدوين كرد و به محيط هاي مختلف كار و اقامت توده ها برد؛ به خيابان برد.‏ بايد بار ديگر اين حقيقت<br />

اساسي را با صداي رسا در سراسر جامعه،‏ در ميان بهت و سرخوردگي عمومي فرياد كرد كه:‏ تنها اميد نااميدان،‏ انقلاب<br />

است!‏<br />

فردا از آن طبقه كارگر است!‏<br />

23 خرداد


براي پيروزي بر اين باند تبهكار كارگران و زحمتكشان بايد به ميدان بيايند!‏<br />

رفقاي فعال در جنبش كارگري،‏ كارگران مبارز!‏ ايران يكي از حساس ترين دوره هاي حيات خود را مي گذراند.‏ رژيم<br />

سرمايه داري اسلامي بعد از سال ها گرفتار يك پراكندگي و بحران دروني تعيين كننده شده است.‏ توده هاي<br />

خشمگين مردم كه از بازي فريبكارانه انتخابات و لگدمال شدن آشكار حيثيت و اعتماد خويش به خشم آمده اند هر<br />

روز به خيابان مي ريزند و فرياد مي زنند كه اين وضع بايد عوض شود!‏ ما اين حاكمان متقلب و جنايتكار را نمي<br />

خواهيم!‏<br />

آنچه درگيرش هستيم يك كودتاي ارتجاعي است كه با پاسخ غافلگير كننده اي از سوي مردم روبرو شده است.‏ پاسخ<br />

مردم مي رود كه از چارچوبه تنگ دعواهاي جناحي رژيم اسلامي عبور كند و راه بر جوشش انقلابي توده هاي<br />

ستمديده بگشايد.‏ اين كار ساده انجام نخواهد شد.‏ براي اينكه چنين شود،‏ مردم بايد در شمار گسترده و گسترده تر<br />

از امروز در ميدان بمانند.‏ بايد براي جزء به جزء حركات و تدابير اين رژيم كودتايي،‏ جواب داشته باشند.‏ ترساندن و به<br />

خانه راندن مردم،‏ فرسودن خيزش كنوني با تبليغ اين دروغ كه مبارزه به جايي نخواهد رسيد،‏ مهمترين تدبير حاكمان<br />

در شرايط امروز است.‏ تيراندازي بر جمعيت،‏ قمه كشي و دستگيري هاي گسترده همگي با اين هدف انجام مي شود.‏<br />

جلوگيري از اطلاع رساني،‏ تدبير ديگري است كه بايد با تمام قوا با آن مبارزه كنيم.‏ بعد از تلفن همراه و اينترنت و<br />

پارازيت ماهواره اي حالا ديگر نوبت جمع آوري بشقاب هاي ماهواره اي است.‏ اينبار به خانه ها مي ريزند و شيشه ها را<br />

مي شكنند تا به مردم بگويند كه شوخي ندارند.‏ اما مردم هم با اين جانيان مفتخور كه از خون و كار توده ها چاق و<br />

چله شده اند،‏ شوخي ندارند.‏ بايد هر جا قصد تعرض به تظاهرات،‏ به تحصن،‏ به خانه و مجتمع هاي مسكوني،‏ به<br />

بيمارستان ها و مدارس و دانشگاه ها را كردند،‏ با پاسخي جانانه روبرو شوند.‏ شرط موفقيت ما در اين كار،‏ متحد شدن،‏<br />

تشكل هاي كوچك و بزرگ گوناگون ساختن براي سازماندهي و نقشه ريزي و دستيابي به تاكتيك هاي عملي<br />

مبارزاتي است.‏<br />

در اين ميان،‏ فعالان جنبش كارگري و كارگران حق طلب و مبارز در سراسر ايران نبايد در حاشيه بمانند.‏ نبايد دچار<br />

اين تصور نادرست شوند كه اين وقايع ربطي به زندگي و سرنوشت ما ندارد.‏ شك نكنيد كه پيروزي كودتاگران يعني<br />

استثمار شديدتر،‏ فقر بيشتر،‏ فلاكت و بردگي مزدي خرد كننده تر.‏ شك نكنيد كه اگر اين باند جنايتكار به كمك<br />

يگان ضد شورش و نيروهاي امنيتي و انتظامي و اوباش بسيجي بتوانند مردم را به خانه برانند،‏ وحشيانه ترين سركوب<br />

و كشتار را به جامعه ما تحميل خواهند كرد.‏ كارخانه ها و محيط هاي كارگري و محلات زحمتكشي بايد به صحنه<br />

اعتراض و مبارزه روزمره تبديل شود.‏ شعارها بايد از سطح شعارهاي رايج اقتصادي و رفاهي فراتر برود و مشخصا


سياسي شود.‏ هر چه شرايط كنوني در جهت گسترش جنبش عمومي مردم بيشتر ادامه پيدا كند،‏ امكان و فرصت<br />

پيشروي و موفقيت و پيروزي توده هاي كارگر و ستمديده و اكثريت مردم در برابر اين رژيم ستمگر بيشتر خواهد شد.‏<br />

كارگران امروز روز به ميدان آمدن است!‏ امروز روز اعتراض و تحصن و اعتصاب عليه رژيم سرمايه داران كودتاچي<br />

است!‏ فردا ممكنست خيلي دير باشد.‏ متحدانه به ميدان بياييم.‏<br />

جمعي ار فعالين كارگري<br />

(JAFK)<br />

27 خرداد 88<br />

مفهوم اين حضور عظيم<br />

حضور زنان در خيزش توده اي,‏ عظيم و بي سابقه است.‏ هر جا چشم مي چرخاني دختران جوان و زنان ميانسال و<br />

سالخورده را مي بيني كه در كنار هم راهپيمايي مي كنند و شعار مي دهند.‏ در صحنه هاي پر التهاب درگيري هاي<br />

خياباني,‏ دختران پر شور را مي بيني كه با خشم و تمسخر سينه به سينه نيروهاي سركوبگر مي ايستند و فعالانه در<br />

جنگ و گريز شركت مي كنند.‏ اين تبلور يكي از عميق ترين تضادهاي اجتماعي است كه طي سي سال حاكميت اين<br />

نظام طبقاتي مردسالار انباشته شده,‏ و اينك به صورت آتشفشان فوران مي كند.‏ اين ستم جنسيتي به مثابه يكي از<br />

پايه هاي رژيم سرمايه داري اسلامي است كه مادران و دختران و خواهران را در كنار هم به ميدان آورده,‏ آن سان كه<br />

هيچيك فكر عقب نشستن در سر ندارند.‏<br />

حاكمان اسلامي از هر جناح و دسته ‏(منجمله همين ‏“اصلاح طلباني”‏ كه امروز مغضوب واقع شده اند و خيال دارند روي<br />

موج خيزش توده اي سوار شوند)‏ از همان روز اول استقرار اين نظام,‏ به سركوب رسمي و شرعي زنان جامعه پرداختند<br />

و نقش درجه دوم و فرودست زن را در قوانين نهادينه كردند.‏ همين ها بودند كه از دهان اوباش حزب الهي ‏(پدران<br />

همين بسيجي هاي جاني)‏ شعار دادند:‏ ‏“يا روسري يا توسري!”‏ و با تيغ و اسيد و زنجير به زنان آزاديخواه حمله بردند.‏<br />

همين ها بودند كه مجازات سنگسار را برقرار كردند.‏ همين ها بودند كه جدا سازي جنسيتي در جامعه و دانشگاه را<br />

برقرار كردند.‏ همين ها بودند كه صداي زنان هنرمند را ممنوع اعلام كردند.‏ همين ها بودند كه تجاوز جنسي به<br />

دختران خردسال و نوجوان را تحت عنوان نكاح اسلامي,‏ و تن فروشي را تحت نام صيغه,‏ رواج دادند و تشويق كردند.‏<br />

همين ها بودند كه براي رعايت كامل اصول مذهبي و براي جلوگيري از ‏“به بهشت رفتن”‏ دختران اعدامي,‏ قبل از<br />

اجراي حكم به آنان تجاوز كردند.‏ همين ها بودند كه با چپاول و استثمار شديدي كه بر مردم تحميل كردند,‏ فقر و


بيكاري و فلاكت را آنچنان گسترش دادند كه تن فروشي به يكي از شغل هاي رايج براي سير كردن شكم دختران<br />

جوان و خانواده هايشان تبديل شد.‏<br />

حالا ميوه همه اين ستمگري هاي سي ساله,‏ در خيابان خودنمايي مي كند.‏ يكي از ستون هاي مهم اين خيزش,‏ به هر<br />

بهانه اي كه بر پا شده باشد و هر شعار نامربوط و مربوطي هم كه در آن فرياد شود,‏ بر حركت رهايي بخش و حق طلبانه<br />

زنان عليه ستم جنسيتي استوار است.‏ اتفاقي نيست كه در دل تظاهرات,‏ با يك پديده مشهود و الهام بخش روبرو مي<br />

شويم:‏ حضور سه نسل از زنان دست در دست هم.‏ چه بسيارند مادر بزرگان و مادران و دخترانشان كه دوشادوش هم<br />

در تظاهرات ها شركت مي كنند.‏ اينها شكل هاي مختلف ستمگري را در دوره هاي گوناگون تجربه كرده اند.‏ از شلاق<br />

كميته انقلاب و تيغ حزب االله تا تجاوز بازجو,‏ از حكم حاكم شرع تا گشت ارشاد.‏ حالا ديگر روز حسابرسي نزديك<br />

است!‏<br />

اما نبايد دلخوش بود؛ نبايد به خواب رفت.‏ نگاه كنيد كه در مقابل چشمان ما,‏ و در شرايطي كه جناح حاكم شمشير را<br />

از رو بسته است و براي نجات خود از بحران و از هم گسيختگي نظام اسلامي دست و پا مي زند,‏ نيروهاي ستاد ‏“اصلاح<br />

طلبان”‏ در تلاشند تا نيروي عظيم زنان را به حداكثر مهار كنند و انرژي و شور زنان را به مجراي دعواهاي جناحي خود<br />

بريزند و از اين نيرو به عنوان اهرم فشار در جدال قدرت استفاده كنند.‏ معمولا ديده بوديم كه جناح هاي فريبكار<br />

حكومت در دوران انتخابات وعده هايي براي جلب قشرهاي مختلف مردم مي دهند و بعد از اينكه در انتخابات پيروز<br />

شدند همه آن وعده ها را زير پا مي گذارند.‏ اما حالا مي بينيم كه جناح ‏“اصلاح طلب”‏ هنوز به قدرت نرسيده و در<br />

مهلكه يك كودتا,‏ پيشاپيش وعده هايش در مورد زنان را عملا پس مي گيرد.‏ اجازه ندادن به طرح خواسته هاي<br />

مشخص مربوط به رفع ستم جنسيتي در جريان تظاهرات ها,‏ معنايي جز لگد مال كردن وعده هاي فريبكارانه سه<br />

هفته پيش مانند ‏“برچيدن گشت ارشاد”‏ ندارد.‏<br />

فقط در صورتي مي توان تلاش هاي فريبكارانه را خنثي كرد كه شعارها و خواسته هاي زنان,‏ با صداي بلند در خيزش<br />

كنوني به گوش برسد.‏ اين حق زنان است كه در جريان تظاهرات ها,‏ صفوف خود را محكمتر و گسترده تر كنند,‏ صف<br />

هاي مشخص خود را تشكيل دهند,‏ شعارهاي مربوط به رفع ستم جنسيتي را علاوه بر شعارهاي سياسي و مبارزاتي<br />

عمومي در دست بگيرند و فرياد كنند.‏ اين حق زنان و نياز عاجل جنبش مردم براي پيشروي و تعميق است كه همه<br />

شركت كنندگان در خيزش توده اي,‏ همه جامعه و همه جهانيان با نيروي عظيمي روبرو شوند كه آگاهانه شعارهايي با<br />

مضمون زير را به صحنه مي آورند:‏<br />

حكومت ضد زن نمي خوايم!‏ نمي خوايم!‏<br />

حجاب اجباري نمي خوايم!‏ نمي خوايم!‏


سهميه بندي جنسيتي ملغي بايد گردد!‏<br />

جدا سازي جنسيتي ملغي بايد گردد!‏<br />

جانيان ضد زن,‏ آمران سنگسار,‏ نابود بايد گردند!‏<br />

دولت گشت ارشاد نمي خوايم!‏ نمي خوايم!‏<br />

براي اعلام اين شعارها و فراگير كردن آنها در ميان صدها هزار زن و مردي كه هر روز در خيابان ها هستند,‏ همه<br />

فعالان آگاه در جنبش هاي پيشرو و آزاديخواه و مترقي اجتماعي از جنبش زنان و كارگري و دانشجويي گرفته تا<br />

معلمان و پرستاران و....‏ بايد با دل و جرات عمل كنند.‏ بگذار نيروي عظيم انقلاب اجتماعي,‏ يعني زن ستمديده,‏<br />

زنجيرهاي هزاران ساله را بكشند و كيفيتي نوين به جنبش عظيم توده ها ببخشد.‏<br />

‏“جمعي از فعالين كارگري”‏<br />

(JAFK)<br />

28 خرداد 88<br />

جنبش كارگري،‏ مبارز كهنه كار ديگري را از كف داد<br />

با تاسف فراوان از مرگ يداالله خسرو شاهي،‏ كارگر مبارزي كه حامل تجربه ده ها سال مبارزه عليه نظام سرمايه داري<br />

و دو رژيم استبداد سلطنتي و ارتجاع اسلامي بود،‏ با خبر شديم.‏ از دست دادن كساني كه منافع خود را در منافع جمع<br />

مي بينند و سرزندگي و خوشبختي را با حضور دائم در سنگرهاي مبارزه براي رهايي محرومان معني مي كنند،‏ هميشه<br />

سنگين است.‏ در عين حال،‏ همه ما بايد بكوشيم كه جاي خالي هر مبارزي را با فداكاري و تلاش بيشتر پر كنيم.‏ افراد<br />

هر چه بيشتري را به ويژه از نسل پر شور جوان و تشنگان آگاهي طبقاتي انقلابي به صفوف نبرد در عرصه هاي<br />

جهاني و ملي جلب كنيم.‏ و ياد روزهايي پر افت و خيزي كه سرخوشانه همدوش با مبارزاني كه امروز در ميان ما<br />

نيستند مي رزميديم را به منبع انرژي و الهام تبديل كنيم براي مبارزاتي كه پيش رو داريم.‏<br />

ياد يداالله خسرو شاهي را گرامي مي داريم و مرگ او را به ياران و بستگانش تسليت مي گوييم.‏<br />

جمعي از فعالين كارگري<br />

15 بهمن <strong>1388</strong>


ب<br />

آن دفعه انقلا را دزديدند،‏<br />

اين بار نمي<br />

يم<br />

گذار !<br />

22<br />

" و<br />

بهمن 1357 چه اتفاقي افتاد؟ در آن روزهمه آرزوهايي كه طي چند ماه اعتراض و اعتصاب<br />

همگاني و سرانجام قيام مسلحانه خود انگيخته شكل گرفته بود برباد رفت!‏<br />

آرزوهاي زنان و مردان ستمديده و زحمتكش و روشنفكران انقلابي،‏ با به قدرت رسيدن رهبران مرتجع<br />

و عوامفريب دستگاه روحانيت شيعه به همدستي بورژواليبرال هاي ملي-‏ مذهبي برباد رفت.‏<br />

رژيم جايگزين،‏ با االله اكبرو نماز جماعت با ‏"بحث بعد از مرگ شاه"‏ و ‏"خواهرم حجاب زينت توست"‏<br />

ارتش برادر ماست"‏ سر كار آمد.‏<br />

جواناني كه در خيابان سنگر ساخته بودند و خون داده بودند.‏<br />

نسلي از زنان كه براي نخستين بار در شمار گسترده پا به ميدان مبارزه خياباني گذاشته بودند.‏<br />

كارگراني كه درگير اعتصابات سياسي شده بودند و درجه اي از قدرت و اتحاد طبقاتي خود را تجربه مي كردند.‏<br />

زحمتكشان فقر زده در روستا يا تحقير شده در شهرها و زاغه ها كه با شادي و ناباوري شكستن بت<br />

هاي قدرت و ثروت را در برابر گام هاي خود مي ديدند.‏<br />

انقلابيون اسيري كه بعد از سال ها در ميان اشك و شعار مردم از زندان آزاد شده بودند.‏<br />

روشنفكراني كه نظرات خود را در محله،‏ كارخانه،‏ دانشگاه و خيابان با شبنامه يا به صداي بلند ابراز مي<br />

كردند.‏<br />

هنرمنداني كه شهرها را پر كرده بودند از ترانه،‏ سرود و پوستر و طرح هاي شابلوني،‏<br />

فكر كردند كه پيروز شده اند.‏


كمتر كسي بود كه از مناظره و معامله آخوندهاي حيله گر و مشاوران تحصيل كرده آن ها با<br />

ديپلمات ها و جاسوسان و نظاميان<br />

آمريكايي و اروپايي خبردار باشد.‏ كمتر كسي بود كه حتي اگر از اين ماجرا بويي برده است،‏ اهميتش را بفهمد و وظيفه افشاي<br />

سازش بزرگ پشت پرده ميان ارتجاع و امپرياليسم را به عهده بگيرد.‏ چنين شد كه با مخلوط كردن دين و دولت يك ماشين<br />

جديد استثمار و كشتار بر پا شد كه جمهوري اسلامي نام گرفت.‏<br />

سران جمهوري اسلامي به مردم وعده دادند كه بهترين زندگي در دنيا و بهترين جايگاه در آخرت<br />

را براي شما تضمين مي كنيم.‏ آن ها شعار استقلال و آزادي دادند.‏ ولي معني واقعي اين وعده ها را از همان كارهاي اول شان مي<br />

شد فهميد:‏ شعار"روسري يا توسري"‏ به هنگام سركوب نظاهرات زنان در روز هشتم مارس(اسفند ماه<br />

كدامين بهشت را به روي زنان باز كرده اند.‏<br />

بمباران مردم سنندج در بهار<br />

همراه داشتند.‏<br />

(57<br />

58<br />

نشان مي داد كه دروازه<br />

يك نمونه كوچك از هدايايي بود كه خميني و همدستانش براي ملل ستمديده ساكن ايران به<br />

جمهوري اسلامي آمده بود تا منافع سرمايه بزرگ و انحصارگر بوركراتيك و دلال،‏ ادامه كنترل و سلطه سرمايه داري جهاني بر<br />

كشور و سلطه و ترويج ايدئولوزي و فرهنگ پوسيده مذهبي و خرافي در جامعه را تضمين كند.‏<br />

سي و يك سال زمان درازي است.‏ حتي يك روز از اين حاكميت ستمگر و آزادي كش و متحجر هم قابل تحمل نيست.‏ طي<br />

اين سي و يك سال،‏ بخش هاي مختلف مردم بارها و به شكل هاي مختلف زبان به اعتراض گشودند،‏ خواسته هاي برحق كوچك و<br />

بزرگ را طلب كردند،‏ به مبارزه سياسي با رژيم بر خاستند و سر به شورش بر داشتند.‏ طي اين سي و يك سال،‏ جمهوري اسلامي<br />

بارها موفق شد با استفاده از كشتار و زندان وشكنجه با استفاده از افيون دين و فريبكاري ناسيوناليستي و ‏"دشمن سازي"‏ از<br />

حاميان و همدستان جهاني اش،‏ مبارزات مردم را سركوب و وادار به عقب نشيني كند.‏<br />

طي اين سي و يك سال خشم و نفرتي عميق از نظام حاكم در دل جامعه انباشته شد و از نسلي به نسل بعد گذركرد.‏ طي اين سي<br />

و يك سال كمونيست ها و عناصر پيشرو و نوانديش بارها بر خاك افتادند اما آگاهي انقلابي و جنبش انقلابي چون ققنوس از دل<br />

خاكستر زمان برخاست و در جستجوي افق هاي تازه پروبال تكان داد.‏ آتش خيزشي كه اينك در گوشه و كنار ايران افروخته شده<br />

نتيجه و بازتاب اين پويش پرافت و خيز سي ويك ساله است.‏ سوخت اين آتش را بهره كشي بي وقفه از كارگران و زحمتكشان<br />

ستم و تبعيض جنسيتي عليه زنان،‏ ستم ملي و مذهبي عليه بخش بزرگي از اهالي،‏ سركوب و بي آينده كردن نسل جوان،‏ و تحقير<br />

و اعمال فشار بر روشنفكران و هنرمندان نو انديش و دگرانديش فراهم ساخته است.‏ پيروزي توده هاي مردم در گروآگاهي<br />

وتشكل و اتحاد انقلابي است.‏ پيروزي توده هاي مردم در گرو شكل گيري يك رهبري آگاه و انقلابي،‏ يك قطب رهبري كننده<br />

سياسي،‏ يك دورنماي مبارزاتي و يك نقشه عمل براي در هم شكستن ساختار سياسي و اقتصادي و فرهنگي حاكم است.‏<br />

پيروزي مردم در گرو داشتن هدف و آرماني بزرگ است:‏<br />

آرمان رهائي نوع بشر از هرگونه استثمار و ستم در هر جاي دنيا.‏<br />

همه ما بايد<br />

خواهيم:‏<br />

براي كمك به شكل گيري و تقويت نيروي رهبري كننده و چنين قطبي تلاش كنيم.‏<br />

بايد چنين كنيم اگر نمي


كه اين نكبت سي ويك ساله باز هم ادامه پيدا كند،‏ باز هم يك اقليت مرتجع بر اكثريت جامعه مسلط باشند و مغزها را با خرافه<br />

و فريب مذهبي بشويد،‏ نيروي كار را استثمار كنند،‏ منابع و ثروت ها را بچاپند و كشور را در خدمت سرمايه داري امپرياليستي<br />

جهاني به حراج بگذارند؛ كه باند هاي كودتاگر آخوند وسردار فاسد بار ديگر خود را به كمك اعدام و شكنجه تجاوز عليه<br />

دختران و پسران مردم از خطر سقوط برهانند؛كه ساختار موجود به كمك بعضي مرتجعين قديمي و جديد معترض از درون<br />

همين نظام از بحران كنوني جان سالم به در ببرد و چيزي شبيه فريب بزرگ سال اين بار به رنگ سبز و تحت شعار<br />

مسالمت وعدم خشونت"‏ تكرار شود.‏ پس بياييد تا در<br />

"<br />

57<br />

22<br />

بهمن امسال راهي متفاوت را به سوي يك آينده درخشان و رنگارنگ در<br />

برابر جامعه بگذاريم.‏ وقتي كه ساختار حاكم جسم و روح مردم را به بند مي كشد و از هم مي درد بايد ساختارشكن بود.‏ اين<br />

منطقي ترين و صحيح ترين كاري است كه مي توان انجام داد.‏ وقتي كه قوانين حاكم ضامن استثمار و ستمگري است؛ بازتاب<br />

جهل و ارزش هاي كهنه و حقير است؛ بايد اصل و فرع اين قوانين را زير سوال برد و از آن پيروي نكرد.‏ وقتي كه حفظ نظام ضد<br />

مردمي جمهوري اسلامي و تبعيت از قانون اساسي آن هدف مشترك همه مرتجعين به اصطلاح اصولگرا يا اصلاح طلبي است<br />

كه بر سر منافع و دورنما هاي امروز و فرداي خود به جان هم افتاده اند بايد صف مردم را به دقت و با قاطعيت از صف اصحاب<br />

خميني و صاحبان جمهوري اسلامي جدا كرد و در درياي توفاني سياست خلاف همه اين جريان ها شنا كرد.‏<br />

هوشياري بيشتر،‏ هزينه كمتر!‏<br />

اگر مي خواهيم در مبارزاتي كه در پيش رو داريم موفق عمل كنيم،‏ اگر مي خواهيم بي دليل هزينه ندهيم و طرح هاي سركوبگرانه<br />

دولت را نقش بر آب كنيم،‏ اگر مي خواهيم در هر مبارزه اي تاثير سياسي و روحي خوبي روي شركت كنندگان در تظاهرات هاي<br />

خياباني و مردم بگذاريم،‏ بايد يك رشته اصول را بشناسيم و رعايت كنيم.‏ كار سختي نيست،‏ فقط آگاهي و جرات و نظم و دقت<br />

مي خواهد مثلاً‏<br />

:<br />

-<br />

وقتي در يك تظاهرات شركت مي كنيم،‏ حواسمان جمع باشد تا بتوانيم جاسوسان حكومت كه دارند براي شناسايي و ضربه زدن<br />

هاي بعدي از مردم عكس مي گيرند را شناشايي كنيم.‏ همانطور كه ميدانيد خيلي از كساني كه بعد از تظاهرات ها دستگير شده اند<br />

را از روي همين عكس ها و همينطور فيلم دوربين هاي مدار بسته اي كه در خيابان ها،‏ در ورودي بانك ها و ادارات دولتي نصب<br />

شده شناسايي كرده اند.‏ البته در شرايطي كه بيشتر تظاهر كنندگان خودشان در حال عكس گرفتن و فيلمبرداري با موبايل<br />

هستند ‏(و اين كار براي اطلاع رساني و افشاگري از جنايات رژيم خيلي اهميت دارد)،‏ تشخيص اينكه مزدوران كجا هستند سخت<br />

است.‏ اما كمي دقت روي حركات و نحوه رفتار،‏ محل ايستادن و جا به جا شدن اين افراد براي داشتن بهترين كادر از چهره تظاهر<br />

كنندگان،‏ و اين مساله كه آن ها در مواردي به شكل تيم هاي سه نفره و نزديك به هم عمل مي كنند،‏ مي تواند دستشان را رو<br />

كند.‏ از روي زاويه عكس ها و ميزان دقت و نزديكي مزدوراني كه از مردم عكس گرفته اند،‏ مي شود به اين نتيجه رسيد كه احتمالا<br />

از دوربين مخفي استفاده كرده اند.‏ اين دوربين ها احتمالادر كيف جا سازي شده،‏ پس از نحوه در دست گرفتن يا جركت دادن<br />

كيف دستي هم مي توان متوجه موارد مشكوك شد.‏ اخيراً‏ ديده شده كه بعضي از مزدوران،‏ دوربين هايي را به شكل خودكار در<br />

جيب بالاي پيراهن دارند كه لنز آن به شكل دايره شفاف روي بدنه خودكار با كمي دقت قابل تشخيص است.‏ دقت كنيد در صحنه<br />

ها ي حاد و هنگام درگيري،‏ مزدوران پر جنب و جوش تر عمل مي كنند و سعي مي كنند از زواياي مختلف و از چهره بيشترين<br />

افراد تصوير برداري كنند.‏ حتي مواردي ديده شده كه يكي از مزدوران فقط به قصد شناسايي افرادي كه راديكال تر عمل مي كنند<br />

دست به حركت تحريك كننده اي مي زند تا مردم در مقابلش عكس العمل نشان دهند و قدم جلو بگذارند،‏ و در همان حال مزدور


ديگري مشغول فيلمبرداري از اين صحنه مي شود.‏ توجه به دوربين هاي مدار بسته و خنثي كردن آن ها از طريق رنگ پاشيدن<br />

روي لنز دوربين هم مي توان براي جلوگيري از شناسايي هاي بعدي مفيد باشد.‏ در هر حال بايد توجه داشت كه پوشاندن صورت و<br />

عدم استفاده از لباسي كه در محل زندگي يا كار معمولا به تن مي كنيم كاملا ضروري است.‏<br />

-<br />

-<br />

تك نيفتادن در تظاهرات ها به ويژه در نزديكي محل استقرار نيروهاي حكومت،‏ خيلي مهم است.‏ بايد مرتبا صحنه كلي تظاهرات<br />

را در نظر گرفت و جا به جايي را با حساب انجام داد.‏ به خصوص در موقع پراكنده شدن تظاهر كنندگان و خاتمه تظاهرات بايد<br />

مراقب مسيرهايي كه براي برگشت انتخاب مي كنيم باشيم تا نا خواسته در تور نيروهاي سركوبگر نيفتيم.‏<br />

براي تصميم گيري درمورد پيشروي يا عقب نشيني،‏ انتخاب مسيرهاي نا شناخته،‏ بهترين كار اينست كه به آگاهي جمعي اتكاء<br />

كنيم.‏ فردي و سر خود تصميم نگيريد و به حرف مجموعه افرادي كه با هم در يك صحنه و يك شرايط مشترك قرار گرفته ايم<br />

گوش كنيد.‏ پيشنهاد يا نكات نا روشني كه در هر مورد به نظرتان مي رسد را تا جايي كه امكان دارد در همان جمع كوچك مطرح<br />

كنيد.‏ اگر يك تصميم به نظرتان نا درست مي رسد بدون فكر،‏ دنباله رو نشويد و به جمع كمك كنيد كه صحيح ترين تصميم را<br />

بگيرد.‏<br />

فرياد مشترك 22<br />

بهمن 88<br />

زنداني سياسي آزاد بايد گردد!‏<br />

شكنجه اعدام ديگر اثر ندارد!‏<br />

عدالت اسلامي<br />

:<br />

اعدام نسل جوان!‏<br />

مرگ بر دشمن نسل جوان!‏<br />

حكومت مذهبي نمي خوايم!‏ نمي خوايم!‏<br />

حجاب اجباري نمي خوايم!‏ نمي خوايم!‏<br />

صيغه سنگسار:‏ قانون مرد سالار!‏<br />

زنان آزاد نباشند<br />

جامعه آزاد نيست!‏<br />

يارانه رو دزديده - خزانه رو چاپيده - مرگ بر اين دولت سرمايه دار!‏<br />

نان گران،‏ برق گران،‏ گاز گران،‏ ارزان فقط قيمت جان!‏


تشكيلات اعتصاب<br />

حق مسلم ماست!‏<br />

ما زن مرد جنگيم،‏ بجنگ تا بجنگيم!‏<br />

ما زير خط فقريم،‏ بجنگ تا بجنگيم!‏<br />

نداييم،‏ سهرابيم،‏ بجنگ تا بجنگيم!‏<br />

ما پرچم فرداييم،‏<br />

بجنگ تا بجنگيم!‏<br />

در تكثير و پخش اين مطلب تا قبل از تظاهرات<br />

22<br />

بهمن ما را ياري كنيد<br />

روزهاي ما<br />

تاريخ را توده ها مي سازند،‏ هر چند كه اين نقش تاريخساز هميشه در دالان هاي پر پيچ و خم تاريخ رسمي كه تاريخ<br />

طبقات استثمارگر حاكم است،‏ گم مي شود.‏ انقلاب كار توده هاست،‏ هر چند كه خيلي وقت ها شخصيت ها و گروه<br />

هاي ضد مردمي سر بزنگاه از راه رسيده اند و بر اعتراض و شورش مردم سوار شده اند و سكه تحولات را به نام خود<br />

زده اند.‏ اما هميشه چنين نبوده،‏ و چنين نيز نخواهد بود.‏ اين درست است كه طبقه حاكم در راه دستيابي محرومان و<br />

تهيدستان به آگاهي طبقاتي،‏ به علم انقلاب،‏ به اتحاد و تشكل انقلابي،‏ مانع ايجاد مي كند،‏ اما انقلابي كه نقشه مند و<br />

آگاهانه است هميشه در جايي نطفه مي بندد.‏<br />

علم و آگاهي طبقاتي،‏ راه خود را با بذرها و جوانه هاي كوچك آغاز مي كند و شكوفا مي شود.‏ توده هاي كارگر و<br />

قشرهاي ستمديده،‏ منافع اساسي و آرمان هاي خود را از زبان محافل و گروه ها و احزاب انقلابي بيان مي كنند.‏ اين ها<br />

پيشروان و نوانديشان و فعالاني هستند كه هم مسئوليت پروراندن و ترويج آگاهي انقلابي را به دوش خود ديده اند،‏ و<br />

هم ضرورت ابتكار عمل در رهبري و به ثمر رساندن انقلاب آگاهانه را درك كرده اند.‏ در چند دهه گذشته ايران،‏ و<br />

غالبا در دوران هاي تيره تار،‏ اين پيشروان با ابتكار عمل هاي خود تاثير فوري يا درازمدت بر سير تحولات سياسي<br />

جامعه داشته اند.‏<br />

ايران معاصر پياپي از استبداد و سركوب خشن حكومتي،‏ خرافه و فريبكاري مذهبي،‏ توهم يا بي تفاوتي سياسي،‏ رنج<br />

برده است.‏ اما جرقه هاي سرخ نيز پياپي به چشم آمده اند تا آتشي پايدار بيفروزند و راه را براي در هم آميختن


آگاهي انقلابي و حق طلبي و اعتراض و شورش توده ها هموار كنند.‏ مبارزاني كه نام چريك هاي فدايي خلق را براي<br />

خود برگزيدند و در سال<br />

1349<br />

در پي انجام عمليات مسلحانه در منطقه سياهكل گيلان بودند،‏ از ايجاد كنندگان<br />

همين جرقه هاي سرخ بودند.‏ به خاطر حركت شجاعانه آنان كه خلاف جريان مسلط بر فضاي سياسي جامعه انجام<br />

گرفت،‏ به خاطر برافراشتن پرچم مبارزه قهرآميز با رژيم سلطنتي،‏ به خاطر اعلام تعهد و مسئوليت و ابتكار عمل<br />

1349 بهمن 19 انقلابي،‏<br />

‏(روز درگيري سياهكل)‏ در تاريخ معاصر ايران ثبت شده است.‏ نام سياهكل را جوانان چپ<br />

انقلابي كه هواخواه كمونيسم و طرفدار كارگران و زحمتكشان بودند بر دفتر تاريخ نوشتند.‏ جرقه سرخ ديگر،‏ روز<br />

بهمن است كه به شكل نمادين در روزشمار انقلاب ثبت شده است.‏<br />

26<br />

26<br />

بهمن 1357، روز جان باختن رفيق حسين<br />

كريمي است كه سازمان زحمتكشان كردستان ايران ‏(كومه له)‏ آن را به عنوان روز كومه له برگزيد.‏ به يك مفهوم،‏ 26<br />

بهمن روز اعلام موجوديت و اعلام قبول مسئوليت رهبري مبارزات توده هاي تهديدست و ستمديده از سوي گروهي از<br />

چپ هاي انقلابي كردستان است.‏ آنان از سال ها پيش از آن،‏ درگير سازماندهي مخفيانه مبارزه ضد رژيمي بودند.‏<br />

26<br />

بهمن روز برافراشته شدن پرچم طرفداري از كمونيسم در كردستان است كه با ابتكار عمل در آغاز مبارزه مسلحانه<br />

پارتيزاني و ايجاد تشكل هاي متنوع توده اي در آن منطقه همراه بود.‏ نسل هاي بعدي نه فقط در كردستان كه در<br />

سراسر ايران هنوز هم مي توانند از آن تجربه،‏ درس هاي ارزشمندي بگيرند.‏<br />

5<br />

بهمن نيز جرقه اي سرخ است.‏ در<br />

پنجم بهمن 1360، سربداران كه نيروي مسلح اتحاديه كمونيست هاي ايران بودند بر اساس طرح تسخير آمل با هدف<br />

برپا كردن قيام مسلحانه،‏ تاثيرگذاري سياسي بر كل كشور و گسترش قيام به شهرهاي ديگر،‏ وارد اين شهر شدند.‏ اين<br />

اقدام هم اعلام قبول مسئوليت رهبري مبارزات توده هاي مردم عليه رژيم مرتجع جمهوري اسلامي بعد از انجام كودتا<br />

و تشديد سركوب و كشتار سراسري در خرداد<br />

1360<br />

بود و هم يك ابتكار عمل انقلابي براي متحد كردن نيروها و<br />

عناصر كمونيست و آزاديخواهي كه زير فشار رژيم با خطر تلاشي،‏ پراكندگي و انفعال روبرو شده بودند.‏ حركت<br />

سربداران شكست خورد اما در همان مدت كوتاه،‏ تاثير سياسي و روحي غير قابل انكاري بر مردم مناطق مختلف<br />

كشور داشت و هنوز هم براي نسل هاي بعدي درس هاي مثبت و منفي بسياري در زمينه هاي سياسي و نظامي و<br />

تشكيلاتي در بر دارد.‏<br />

جرقه هاي اينچنيني،‏ روزهاي اينچنيني،‏ از آن طبقه كارگر و همه ستمديدگان و محرومان است.‏ ما در برابر مناسبت<br />

هاي رسمي كه به كمك خرافه و اسطوره و باور ديني يا توهمات و داستان هاي ملي گرايانه و برتري جويانه به جامعه<br />

تحميل شده است،‏ بيكار نمي نشينيم.‏ ما در برابر جشن ها و عزاهاي بي ارتباط به زندگي و مبارزه واقعي روز و آرمان<br />

هاي فرداي توده ها،‏ بيكار نمي نشينيم.‏ ما روزهاي خود را بزرگ مي داريم،‏ از درس هاي شان مي آموزيم و از خاطراتي<br />

كه در آن ها ثبت شده الهام مي گيريم.‏<br />

‏“جمعي از فعالين كارگري”‏‎19‎<br />

بهمن <strong>1388</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!