نولیبرالیسم در بوته ي نقد

نولیبرالیسم در بوته ي نقد نولیبرالیسم در بوته ي نقد

16.03.2014 Views

نهادهاي مالی جهانی و دموکراسی 90 فرایندهاي جهانی محدود شده و در عین حال حاکمیتش بین نهادهاي ملی،‏ منطقه اي و بینالمللی تقسیم گشته و به وسیله این تکثر محدود شده است ‏(نش،‏ .(292:1385 در انتقاد به چنین فرایندي بدیلهایی ارائه شده است که هر یک داراي نقاط ضعف و قوت خود میباشد.‏ یکی از مهمترین این بدیلها ایجاد ‏«پارلمان جهانی»‏ میباشد.‏ ‏«دیوید هلد»‏ پیشنهاد میکند که در کوتاه مدت سازمان ملل باید براي افزایش پاسخگویی دموکراتیک و تأمین حقوقی دموکراتیک اصلاح گردد تا بتواند مطابق منشورش،‏ به ویژه در رابطه با اجراي کنوانسیونهاي حقوق بشر و وعده مشهور ‏«نجات نسلهاي آینده از بلاي جنگ»‏ به حیات خود ادامه دهد .(Falk, 1995:174) حقوق دموکراتیک،‏ نظیر حقوق سیاسی،‏ اجتماعی و اقتصادي،‏ باید در قوانین اساسی ملی و بینالمللی تجسم یابد تا تضمین کنند که دموکراسی جهانی نه یک دموکراسی صوري بلکه یک دموکراسی واقعی است و توان تضمین استقلال فردي را دارد.‏ در بلند مدت منشور ملل متحد میتواند گسترش یابد تا مجمع عمومی را بیشتر به یک پارلمان جهانی شبیه سازد و بتواند حقوق بین الملل را به موضوعاتی گسترش دهد که اکنون خارج از صلاحیت سازمان ملل هستند.‏ عامل کلیدي در موفقیت پارلمان جهانی این است که اعضاي پارلمان پیوندي با دولتهاي کشور خود نداشته باشند.‏ این امر به اعضا کمک می کند که تا در برابر فشار دولتها که ممکن است بر آن وارد سازند،‏ از خود دفاع نمایند.‏ اگر ایالات متحده به عضوي از کشور ‏«یمن»‏ بگوید که در صورتی که سیاستش را تغییر ندهد،‏ کمک هاي اعطایی به دولت یمن را قطع خواهد کرد،‏ عضو مربوط میتواند پاسخ دهد که تصمیماتش ارتباطی به دولت ندارد.‏ این مجلس از حکومتهاي ملی تشکیل نشده است،‏ بلکه مجلسی است متشکل از مردم جهان؛ به عبارتی جهانی است و نه بینالمللی ‏(مونبیو،‏ .(69:1388 پارلمان جهانی در تئوري،‏ سه امکان دموکراتیک به ما میدهد که جهان هنوز فاقد آن است.‏ اولین امکان،‏ مجمعی است که مؤثر است و حکم به پذیرش و شناسایی میدهد و در آن فکرتهاي بد و خوب مناظره میشود.‏ دومین امکان،‏ ایجاد سامانهاي است که در تئوري،‏ قدرتهاي بینالمللی و جهان را مسئول و پاسخگو بداند.‏ این نظام براي مردم جهان فرصتی را فراهم می آورد که بر تصمیماتی که بر زندگی آنها موثر است،‏ تأثیر بگذارند و کسانی را که ادعا می کنند که از جانب ما عمل می کنند وادار می سازد که با احترام با ما برخورد کنند.‏ سومین امکان،‏ در آمیختن سریع منافع انسانی است که ما را به سوي جهش معرفتشناسانه سوق میدهد.‏ افتتاح پارلمان جهانی به خودي خود،‏ اقدامی ناکافی است ولی به عنوان بخشی از مجموعه اقدامات تحول بخش واجب و گریز ناپذیر است ‏(همان:‏‎67‎‏).‏

نهادهاي مالی جهانی و دموکراسی 91 از جمله انتقاداتی که به مدل هلد وارد میشود این است که او نشان نمیدهد که چگونه سرمایهداري جهانی میتواند به کنترلهایی شدیدتر از کنترلهاي کنونی گردن نهد؛ کنترلهایی که بدون آنها حقوق دموکراتیک براي بسیاري از مردم تا حد زیادي موضوعیت خود را از دست خواهند داد ندارد.‏ .(Mcgrew, 1997:235) به بیان دیگر ضمانت اجرایی لازم براي آن که کشورهاي سرمایهداري مرکز را ملزم به انجام این تعهدات کند وجود آن چه هلد پیشنهاد میکند همچنین عبارت است از گسترش توافقات بینالمللی براي کنترل شرکتهاي چند ملیتی،‏ الزام آنها به پرداخت حداقل دستمزدها،‏ توجه به بهداشت و ایمنی کارگران،‏ اعمال سیاستهاي فرصت برابر براي همه.‏ همانگونه که او به درستی اشاره میکند از آنجا که شرکتهاي چندملیتی براي پایهگذاري تولید در هر کشوري آزاد هستند چنین توافقاتی تنها در سطح بینالمللی میتوانند موثر واقع شوند .(Held,1995:107) هرچند هلد امکان حکومت جهان وطن دموکراتیک در سازمانها و نهادهاي سیاسی موجود را توصیف نموده است لیکن او توجه کافی به این مسئله مبذول ننموده که در شرایطی که رهبران بعضی از دولت-ملتها و شرکتهاي چند ملیتی را نمیتوان مجبور نمود که خود را به اصول حکومت جهانی چگونه امکان دارد؟!.‏ دموکراتیک مقید کنند،‏ تحقق چنین منابع:‏ - - امین،‏ سمیر (1384). سرمایهداري در عصرجهانیشدن،ترجمهي ناصر زرافشان،‏ چاپ اول،‏ تهران،‏ نشرآگه.‏ دریورو،‏ اسوالدو نشر اختران.‏ .(1383) - افسانه توسعه ‏(اقتصادهاي ناکارآمد قرن بیست و یکم)،‏ ترجمهي محمود عبدااللهزاده،‏ چاپ اول،‏ تهران،‏ فکوهی،‏ ناصر(‏‎1384‎‏).‏ درهزار توي هاي نظم جهانی ، گفتارهایی در مسائل کنونی توسعه اقتصادي و سیاسی ‏،چاپ اول،‏ تهران،‏ نشر نی.‏ مونبیو،‏ جورج - .(1388) - بیانیهاي براي نظم نوین جهانی،‏ ترجمهي میرمحمود نبوي،‏ چاپ اول،‏ تهران،‏ نشر چشمه.‏ نش،‏ کیت (1385). جامعه شناسی سیاسی معاصر؛ جهانیشدن،‏ سیاست،‏ قدرت،‏ ترجمهي محمدتقی دلفرزو،‏ چاپ چهارم،‏ تهران،‏ انتشارات کویر.‏ - Falk, R (1995).On Humane Governance. Toward a new Global politics. Polity press: Cambrige - Giddens, Anthony (2001). Socilogy, Fourth Edition, Cambrige: Policy Press. - Held, David (1995).Democrasy and Global Order: from the Modern State to Cosmopolitan Governance. Polity Press: Cambrige - McGrew, Anthony (1997). The Transformation of Democracy? Golobalization and Territorial Democracy, Polity Press.

نهادهاي مالی جهانی و دموکراسی 91<br />

از جمله انتقاداتی که به مدل هلد وارد میشود این است که او نشان نمیدهد که چگونه سرمایهداري جهانی<br />

میتواند به کنترلهایی شدیدتر از کنترلهاي کنونی گردن نهد؛ کنترلهایی که بدون آنها حقوق دموکراتیک<br />

براي بسیاري از مردم تا حد زیادي موضوعیت خود را از دست خواهند داد<br />

ندارد.‏<br />

.(Mcgrew, 1997:235)<br />

به بیان<br />

دیگر ضمانت اجرایی لازم براي آن که کشورهاي سرمایهداري مرکز را ملزم به انجام این تعهدات کند وجود<br />

آن چه هلد پیشنهاد میکند همچنین عبارت است از گسترش توافقات بینالمللی براي کنترل شرکتهاي چند<br />

ملیتی،‏ الزام آنها به پرداخت حداقل دستمزدها،‏ توجه به بهداشت و ایمنی کارگران،‏ اعمال سیاستهاي فرصت<br />

برابر براي همه.‏<br />

همانگونه که او به درستی اشاره میکند از<br />

آنجا که شرکتهاي چندملیتی براي پایهگذاري<br />

تولید در هر کشوري آزاد هستند چنین توافقاتی تنها در سطح بینالمللی میتوانند موثر واقع شوند<br />

.(Held,1995:107)<br />

هرچند هلد امکان حکومت جهان وطن دموکراتیک در سازمانها و نهادهاي سیاسی موجود را توصیف نموده<br />

است لیکن او توجه کافی به این مسئله مبذول ننموده که در شرایطی که رهبران بعضی از دولت-ملتها و<br />

شرکتهاي چند<br />

ملیتی را نمیتوان مجبور نمود که خود را به اصول<br />

حکومت جهانی چگونه امکان دارد؟!.‏<br />

دموکراتیک مقید کنند،‏ تحقق چنین<br />

منابع:‏<br />

-<br />

-<br />

امین،‏ سمیر (1384). سرمایهداري در عصرجهانیشدن،ترجمهي ناصر زرافشان،‏ چاپ اول،‏ تهران،‏ نشرآگه.‏<br />

دریورو،‏ اسوالدو<br />

نشر اختران.‏<br />

.(1383)<br />

-<br />

افسانه توسعه ‏(اقتصادهاي ناکارآمد قرن بیست و یکم)،‏ ترجمهي محمود عبدااللهزاده،‏ چاپ اول،‏ تهران،‏<br />

فکوهی،‏ ناصر(‏‎1384‎‏).‏ درهزار توي هاي نظم جهانی ، گفتارهایی در مسائل کنونی توسعه اقتصادي و سیاسی ‏،چاپ اول،‏ تهران،‏<br />

نشر نی.‏<br />

مونبیو،‏ جورج -<br />

.(1388)<br />

-<br />

بیانیهاي براي نظم نوین جهانی،‏ ترجمهي میرمحمود نبوي،‏ چاپ اول،‏ تهران،‏ نشر چشمه.‏<br />

نش،‏ کیت (1385). جامعه شناسی سیاسی معاصر؛ جهانیشدن،‏ سیاست،‏ قدرت،‏ ترجمهي محمدتقی دلفرزو،‏ چاپ چهارم،‏ تهران،‏<br />

انتشارات کویر.‏<br />

- Falk, R (1995).On Humane Governance. Toward a new Global politics. Polity press: Cambrige<br />

- Giddens, Anthony (2001). Socilogy, Fourth Edition, Cambrige: Policy Press.<br />

- Held, David (1995).Democrasy and Global Order: from the Modern State to Cosmopolitan<br />

Governance. Polity Press: Cambrige<br />

- McGrew, Anthony (1997). The Transformation of Democracy? Golobalization and Territorial<br />

Democracy, Polity Press.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!