16.03.2014 Views

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

نهادهاي مالی جهانی و دموکراسی 86<br />

ویژگیهاي این نوع دموکراسی مانع از بسط و عمق بخشیدن به دموکراسی میشود.‏ دموکراسی مبتنی بر<br />

نمایندگی نوعی دموکراسی صوري و کمتراکم میباشد که در اکثر اوقات در قالب رقابت سیاسی احزابی که<br />

موجودیتشان در ارتباط با مناسبات قدرت و ثروت تعریف میشود،‏ خودنمایی میکند.‏<br />

این سنخ از دموکراسی کم تراکم در مرزهاي ملی،‏ هنگامی که در سطح بالاترِ‏ جهانی مطرح میشود،‏ به واقع<br />

بیشتر از سویههاي دموکراتیک آن کاسته میشود و مناسبات قدرت و سرمایهي جهانی،‏ بیش از ارادهي همگانی<br />

مردم،‏ اثر بخش است.‏<br />

از این رو در دورهي جهانیسازي ‏«نهادهاي جهانی»‏ و کنترل و نظارت آنها بر تصمیمگیريهاي جهانی و<br />

تأثیري که بر روي سیاستهاي ملی کشورها داشتهاند،‏ همواره مورد مجادله و گفتگو بوده است.‏ چرا که این<br />

نهادها هم از منظر مکانیرم درونیشان و هم از منظر اعمال سیاستهاي مورد تأیید چنین مکانیزمی در سرتاسر<br />

جهان،‏ مورد مناقشهي جنبشهاي مردمی و کنشگران سیاسی رادیکال و ترقیخواه بوده اند.‏<br />

به طوري که علیرغم ادعاهاي عجیب و دور از واقع برخی صاحبنظران لیبرال و محافظهکار مبنی بر دموکراتیک<br />

بودنِ‏ اقتصاد جهانی ‏(«فرید زکریا»‏ در کتاب ‏«آیندهي آزادي؛ اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی»‏ مدعی است در<br />

حوزهي اقتصاد سرمایهداري آنچه امروز واقعاً‏ ممتاز و تازه است دموکراتیک بودن آن است که موجب شده است<br />

قدرت اقتصادي که طی قرنها در دست گروههاي کوچکی از تجار،‏ بانکداران و بوروکراتها بود به لایههاي<br />

پایینتر منتقل شود ‏(زکریا،‏<br />

،((10:1384<br />

در سه دههي اخیر تقریباً‏ هر کسی که به شیوه ادارهي جهان اعتراض<br />

دارد،‏ تا حدي از مشکل انتقال قدرت به حوزهاي که در آن نظارت دموکراتیک اعمال نمیشود،‏ مطلع است<br />

‏(مونبیو،‏<br />

.(45 :1388<br />

در طی بیست سال گذشته نه تنها یک اشرافیت غیر دولتی جهانی پدیدار شده که در سطح جهان قدرتی به<br />

مراتب بیشتر از قدرت دولتهاي ملی دارد،‏ بلکه دیوانسالاري بینالمللی قدرتمندي نیز به وجود آمده است.‏ این<br />

مجموعه را مردم بر نگزیده اند،‏ با این حال قواعد بازي اقتصادي اکثر مردم دنیا را تعیین میکند.‏ امروز صندوق<br />

بینالمللی پول و بانک جهانی قدرتهاي ابرملی کسب کرده اند که سیاست اقتصادي تمام کشورهاي در حال<br />

توسعه را دیکته و بر آن نظارت میکند و بر زندگی روزمرهي هر یک از شهروندان این کشورها تأثیر نیک یا بد<br />

میگذارند بدون آن که در مقابل کسی پاسخگو باشند ‏(دریوِرو،‏<br />

.(58 :1383<br />

در برابر این قدرت ابرملی غیر دموکراتیک،‏ طرفداران جهانیسازي اغلب میگویند که صندوق بینالمللی پول یا<br />

بانک جهانی چنان سیاستهایی را بر شهروندان تحمیل نمیکنند،‏ بلکه حکومتهاي آنان است که آن سیاستها<br />

را میپذیرند.‏ شاید در نظر این طور باشد،‏ ولی در عمل حکومتها هیچ چارهي دیگري در مقابل سیاستهاي<br />

سختگیرانهي صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی ندارند.‏ اگر حکومتی آنها را نپذیرند،‏ به یک دنیاي مطرود

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!