16.03.2014 Views

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

کم(‏<br />

میبرند.‏<br />

نولیبرالیسم و دموکراسی 54<br />

در چنین الگویی،‏ دموکراسی تا جایی قابل پذیرش است که وارد مقولات اقتصادي نشود و مسئلهي<br />

نظارت بر ساز و کار حیات اقتصادي جامعه به بحث مردمی گذاشته نشود ‏(همان:‏<br />

.(12<br />

در این نوع دموکرسی دامنهي پاسخگویی دموکراتیک محدودتر میشود و کل قلمروي جدید سلطه و قهرِ‏ آفریده<br />

شده توسط سرمایهداري،‏ انتقال قدرتهاي اصلی از دولت به جامعه مدنی،‏ مالکیت خصوصی و قید و بندهاي<br />

بازار را دست نخورده باقی میگذارد،‏ حوزههایی که تابعِ‏ پاسخگویی دموکراتیک نیستند بلکه قدرتهاي مالکیت،‏<br />

قوانین بازار و مکانیزم بیشینهسازي سود بر آن حاکم است<br />

سینزوود،‏ ) کم<br />

.(275:1386<br />

اما کارآیی دموکراسی مستلزم آن است که مردم با سایر شهروندان احساس پیوند داشته باشند و چنین پیوندي<br />

در سارمانها و نهادهاي گوناگون غیرتجاري شکل میگیرد.‏<br />

فرهنک سیاسی سرزنده و پرشور نیازمند تشکیل<br />

گروههاي جمعی،‏ کتابخانهها،‏ مدارس دولتی،‏ سازمانهاي محلی،‏ تعاونیها،‏ گردهمآییهاي عمومی،‏ مؤسسات<br />

داوطلبانه و اتحادیههاي کارگري است که به روشهاي مختلف باعث دیدار،‏ مراوده و رابطه متقابل مردم با سایر<br />

شهروندان میگردند.‏ دموکراسی نولیبرالی با این نظریه که ‏«بازار برتر از همه جیز است»،‏ با دیدي مهجور و بی<br />

روح با این بخش برخورد میکند.‏<br />

جمعی،‏ مراکز خرید تأسیس میکند ‏(همان،‏<br />

به جاي شهروندان،‏ مصرف کنندگان را به وجود میآورد؛ به جاي گروههاي<br />

(14:1382<br />

براي رسیدن به دموکراسی مشارکتی کشف شده است ‏(فریدمن،‏<br />

و باور دارد که بازار تنها سازوکاري است که تا به حال<br />

.(17:1390<br />

در این نظریه بازار به عنوان قلمرو آزادي و انتخاب درك میشود،‏ حتی از سوي کسانی که نیاز به تنظیم آن را<br />

ضروري میدانند،‏ هر نوع محدودیتی که شاید براي تصحیح اثرات زیان بار این آزادي ناگزیر به نظر رسد،‏ به<br />

عنوان یک محدودیت تلقی میشود.‏<br />

به کلام دیگر،‏ در چهارچوب مفهومی دموکراسی نولیبرالی،‏ ما به واقع<br />

نمیتوانیم دربارهي ‏«آزادي از بازار»‏ به عنوان نوعی اختیار،‏ آزادي از قید اجبار،‏ رهایی از قهر و سلطه بیاندیشیم<br />

سینزوود،‏<br />

.(276:1386<br />

از این رو نولیبرالها دموکراسی را با بازار آزاد یکسان میدانند و در بررسی تجارب<br />

عملی،‏ کشورهاي اروپاي شرقی و روسیه را علیرغم تسلط مافیا و گانگسترهاي اقتصادي بر جامعه،‏ کشورهاي<br />

دموکراتیک میدانند.‏<br />

آزادانه انتخاب شده بود!‏<br />

چنین دموکراسیاي را میتوان<br />

دموکراسی مصرفکننده یعنی<br />

اقتصاد سرمایهداري»‏<br />

همچنین معتقدند ژنرال پینوشه،‏ دموکراتیکتر از سالوادور آلندهیی بود که به صورت<br />

بتوانید<br />

2<br />

1<br />

‏«دموکراسی مصرف کننده « نامید.‏ به زبان ‏«دیوید کورتن »، اقتصاددان توسعه،‏<br />

‏«در روال عادي بازار،‏ شما با<br />

‏«بازاري با فکر و معقول»‏<br />

دلار خود رأي بدهید»‏<br />

پرورش دهید<br />

‏(مونبیو،‏<br />

و با<br />

.(47:1388<br />

‏«گرسنه نگه داشتن<br />

و اما مهمترین<br />

1 Consumer Democrasy<br />

2 Davod Korten

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!