نولیبرالیس٠در بوته ي نقد

نولیبرالیسم و دموکراسی 53
-
-
-
-
دولت مشروطه مانند سنت سیاسی انگو-‏ آمریکایی.‏
- حاکمیت قانون.‏
- حداقل مداخلهي دولت در جامعه مدنی و زندگی خصوصی شهروندان.‏
بیشترین میدان عمل براي جامعه.‏
بازار آزاد.‏
رهبري سیاسی کارآمد.‏
- حداقل قواعد بوروکراتیک.‏
-
-
محدودیت نقش گروههاي هم سو،‏ مانند اتحادیههاي کارگري.‏
به حداقل رسیدن خطر جمع گرایی از هر نوع ‏(همان:‏
.(382
دموکراسی مد نظر نولیبرالیسم،‏ دموکراسی صوري و صرفاً‏ مبتنی بر ‏«نمایندگی»‏ است.‏ در حالیکه متفکرانی
چون فوکویاما با سقوط اتحاد شوروي و بلوك شرق پیروزي لیبرال دموکراسی و الگوي دموکراسی مبتنی بر
نمایندگی و بر محور بازار آزاد را جشن گرفتهاند،‏ در غرب این امر در سطح گستردهاي پذیرفته شده که
دموکراسی نمایندگی کنونی آنچنان که باید،‏ کارایی ندارد.‏
شواهد در این زمینه عبارتند از کاهش تعداد رأي دهندگان در انتخابات ملی در کشورهایی که رأي دادن
اجباري نیست،‏ افزایش ناپایداري وفاداريها به احزاب سیاسی،‏ و سرعت برجسته شدن موضوعاتی که به وسیلهي
رسانهها مطرح میشوند و به همان سرعت فراموش میگردند.‏ مردم کشورهاي دموکراتیک،‏ دلسرد،‏ منفعل،‏
بدبین و بیثبات هستند.‏ بنابراین،‏ از یک طرف دموکراسی گرامی داشته میشود و از طرف دیگر نگرانی
فزایندهاي در مورد چگونگی کارآیی آن در عرصهي عمل وجود دارد.‏ این دوگانگی یکی از ویژگیهاي تفاسیر
جامعهشناختی اخیر پیرامون دموکراسی نیز هست که از یک طرف آن را یک ایدهآل هنجاري تلقی میکنند و از
طرف دیگر از دموکراسیهاي مبتی بر نمایندگی کنونی انتقاد مینمایند ‏(نش،‏
.(255:1385
هنگامی که دموکراسی صوري انتخاباتی وجود دارد،‏ نولیبرالیسم بهترین کارکرد را دارد اما در این هنگام مردم از
دست یابی به اطلاعات و تبادل نظر عمومی که براي مشارکت واقعی در تصمیم گیري ضروري است،‏ باز
میمانند.‏ بنا به نظر میلتون فریدمن،‏ مرشد نولیبرالیسم،‏ در کتاب ‏«سرمایهداري و آزادي»،‏ چون سودورزي جوهر
دموکراسی است،‏ هر دولتی که سیاستهاي ضد بازار را تعقیب نماید،‏ ضد دموکراتیک است و حمایتی که مردم
آگاه از آنها میکنند،‏ هیچ اهمیتی ندارد
چسنی،‏ ) کم
.(1382: 11
دموکراسی نولیبرالی در یک کلمه عبارت است از بحثهاي پیش پاافتاده در مورد موضوعات بی اهمیت توسط
احزابی که اساساً‏ همان خط مشیهاي طرفدار بازار را صرف نظر از تفاوتها و منازعات صوري خویش پیش