نولیبرالیس٠در بوته ي نقد

راه ‏«توسعه»‏ از مسیر«فلاکت»‏ نمیگذرد 44
دادن احتمالی آسیاي جنوب شرقی،‏ تقویت کنند.‏ به این دلیل ژاپن و ایالات متحده این کشورها را با
سرمایهگذاريها و اعتبارات فراوان بینالمللی سیراب کردند و به آنها امکان کاري را دادند که امروز آن را جز
محرمات میدانند،‏ یعنی ایجاد سرمایه گذاري مبتنی بر حمایت دولت که از موسسات خصوصی حمایت کند و
آن ها را در جهت صادرات سوق دهد.‏ به علاوه این چهار کشور سرمایهگذاري بزرگی نیز از سوي ژاپن دریافت
کردند،‏ کشوري که،‏ تحت حمایت ایالات متحده،‏ از پرداخت هزینههاي سنگین مسابقهي تسلیحاتی معاف بود.‏
امروز وضعیت کاملاً‏ متقاوت است.‏ پایان جنگ سرد و خطر کمونیسم براي بسیاري از کشورها،‏ پایانی هم براي
فرصتهاي استراتژیکی آنها براي حذب سرمایه بود
.(15)
ژاپن نیز ‏«این معجزه»‏ کم نظیر اقتصادي بعد از جنگ،‏ اکنون یک دههي تمام عیار است که در یک رکود
سرسخت اقتصادي فرو رفته و با وجود تمهیدات متعدد هیأت حاکمهي آن،‏ با رساندن نرخ بهرهي بانکی به
نزدیک صفر و ریختن نزدیک به یک تریلیون به گرداب آن قادر به خلاصی از این رکود نگردیده است و بدین
ترتیب کشوري که یکی از موتورهاي محرکهي اقتصاد پس از جنگ یود،‏ اکنون عملاً‏ تبدیل به سنگ آسیایی به
پاي اقتصاد جهانی گردیده است
.(16)
سپردن همه چیز به ‏«دست نامرئی بازار»،‏ در نبود مسئولیت دولت براي ایجاد شرایط لازم جهت رشد و
شکوفایی تواناییها و استعدادهاي انسان و حاکمیت نگاه سودمحورانه،‏ ‏«کالا»‏ انگاشتنِ‏ تمامی مناسبات انسانی
است.‏ اینک حتی بهداشت،‏ آموزش،‏ امنیت و دیگر خدمات اجتماعی نیز به عنوان کالاهایی قابل خریداري تلقی
شده و داشتن آنها نه به عنوان ‏«حق»‏ بلکه ‏«امتیاز»ي است که عدهاي با پرداخت قیمت تعیین شده از سوي
بازار از آنها بهرهمندند.‏ در چنین وضعیتی است که نیروي کار انسان نیز تحت مناسبات بازار تنها زمانی که
بیشترین بهرهوري و کمترین دستمزد را داشته باشد مطلوب است.‏
‏«کارل پولانی»‏ در یکی از فرازهاي مشهور خود،‏ این موضوع را به شکل زیر مطرح میکند:‏
‏«اجازه دادن به سازوکار بازار که تنها گردانندهي سرنوشت انسانها و محیط زیست طبیعی آنها
باشد،‏ حتا،‏ در واقع،‏ گردانندهي مقدار قدرت خرید و استفاده از آن باشد به انهدام جامعه خواهد
انحامید.‏ زیرا ‏«نیروي کار»‏ را که به عنوان کالا توصیف شده است نمیتوان به اینجا و آنحا هل
داد.‏ حساب نشده از آن استفاده کرد،‏ یا حتا بدون استفاده آن را رها کرد بدون آنکه انسانی که
صاحب این کالاي عجیب است تحث تأثیر قرار بگیرد.‏ نظام سرمایه داري با دور ریختن نیروي
کار انسان،‏ در ضمن،‏ حوهر مادي،‏ روانی،‏ و اخلاقی ‏«انسان»‏ را که ضمیمهي آن اصطلاح نیروي
کار است دور میریزد.‏ انسانها،‏ که از پوشش حفاظتی نهادهاي فرهنگی محروم شدهاند،‏ از
تأثیرات بی حفاظتی اجتماعی نابود خواهند شد؛ آنان به عنوان قربانیان نابسامانی اجتماعی حاد