نولیبرالیس٠در بوته ي نقد

تعدیل ساختاري و نولیبرالیسم در ایران 28
انتخاب محمود احمدينژاد به ریاست جمهوري ایران در تیر 1384، فرایند برونتابی اقتصاد ایران را پیچیده
کرده است.‏ احمدي نژاد با فراخوان نیروهاي ‏«بسیجی»‏ و سپاه پاسداران و نیز با ارائهي برنامهاي پوپولیستی براي
جلب آنان که در جریان پیشبرد سیاست لیبرالیسم اقتصادي متضرر شده بودند بر سر قدرت آمد.‏ رقیب او در
دور دوم انتخابات ریاست جمهوري هاشمی رفسنجانی بود که علمدار و پایهگذار سیاست لیبرالیسم اقتصادي
بودهاست ‏(بهداد و نعمانی،‏
.(107:1387
با وجود این در مورد جهتگیريهاي اقتصادي دولتهاي نهم و در ادامه
آن در دولت دهم نظرات مختلف وگاه متضادي وجود دارد.‏
در میان نظریاتی که به بررسی سیاستهاي دولتهاي نهم و دهم میپردازند طیفی از نظریات راست و چپ
وجود دارد.‏ حامیان سیاستهاي اقتصادي دولت،‏ سیاستهاي آن را واکنشی به عملکرد بازارگرایانهي دولتهاي
قبلی و جهتگیرياي در راستاي برقراري بیشتر عدالت اجتماعی و توجه مضاعف به اقشار مستضعف و محروم
جامعه میدانند.‏ این جهتگیريها را در مقالات،‏ گفتگوها و همچنین سخنرانیها و سفرهاي استانی هیئت دولت
به وضوح میتوان مشاهده کرد.‏ با وجود این منتقدان سیاستهاي اقتصادي دولتهاي نهم و دهم ضمن بیان
شباهتهاي این سیاستها با برنامههاي سازمانهایی چون صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی به نقد این
سیاستها میپردازند.‏
‏«فردین یزدانی»،‏ ضمن اشاره به تطابق اهداف اقتصادي دو دولت اخیر با مفاد سیاستهاي ‏«اجماع واشنگتن»‏
معتقداست:‏ ‏«درایران گرایش به اجماع واشنگتن ازسال هاي دههي
1371
به بعد تقویت شد و بسیاري از
اقتصاددانان سعی کردند که با الهامگیري از این اصول،‏ برنامههاي توسعه را در این مسیر سوق دهند.‏ در همان
زمان بسیاري از اقتصاددانان منتقد این گونه استدلال میکردند که طرح و پیگیري اجراي بسیاري از این
سیاستها در کشورهایی با شرایط ایران عملاً‏ منجر به وخامت هر چه بیشتر شرایط اقتصادي و سیاسی کشور
خواهد شد.‏ اکنون پس از گذشت نزدیک به دو دهه به نظر میرسد که سیاستگذاران اقتصادي در چند سال
اخیر به شدت پیگیر اجرایی کردن هر چه سریعتر مفاد این اجماع هستند»‏ ‏(یزدانی،‏
.(1388
‏«حسن سبحانی»‏ عضو کمیسیون برنامه و بودجهي مجلس هفتم نیز سیاستهاي دولت نهم را در راستاي اجراي
اصول ‏«اجماع واشنگتن»‏ تلقی میکند.‏ وي در همایش بررسی سیاستهاي اصل
44
قانون اساسی گفت:‏
‏«سیاستهاي برنامه چهارم که بر اساس اجماع واشنگتنی تدوین شده به دولت نهم ارث رسیده است.»‏ ‏(صادقی
بروجنی،‏ به نقل از روزنامه کیهان،‏
.(87/3/7
‏«فریبرز رئیسدانا»‏ با اشاره به سیاستهایی همچون توزیع سهام عدالت وتوجه ویژه به اقشار پایین جامعه که به
کرات از سوي دولتهاي نهم و دهم شنیده میشود،‏ باور دارد علی رغم وجههي چپ و عدالت محور و طرفدار
اقتصاد مردمگرا بودن که این دولتها براي خود ساختهاند،‏ با اتخاذ سیاستهایی چون حذف یارانهها،‏