ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
تعدیل ساختاري و نولیبرالیسم در ایران 26<br />
کشورهاي اجراکنندهي طرح تعدیل ساختاري در موج اول، به علت افزایش غیرمتعارف بدهیهاي خارجی خود،<br />
با اجبار نهادهاي جهانی و گاهی با اکراه این دسته از برنامهها را اجرا کردند، اما ایران جزو معدود کشورهایی<br />
است که زمانی اجراي این دسته از برنامهها را شروع کرد که بدهیهاي خارجیاش نزدیک به صفر بود (مؤمنی،<br />
.(9:1386<br />
تحلیل برنامههاي توسعهي اقتصادي و اجتماعی به ویژه اول و دوم توسعه کشور نشان میدهد که برنامه اول با<br />
تأثیر از رویکرد تعدیل تدوین شد. فرایند تثبیت اقتصادي که از اقدامات و عناصر اصلی تعدیل اقتصادي است،<br />
در برنامه دوم نهادینه شد. محتواي قانونی برنامه و اظهارات رسمی طراحان برنامه اول و دوم توسعه نشان<br />
میدهد که رویکرد تعدیل، سهم بالایی درتدوین این برنامهها داشتهاست. بر این اساس مستندات قانونی برنامهها<br />
نشان میدهد که در برنامه اول حداقل<br />
بیش از<br />
4<br />
تبصره به اصلاح نظام تجاري، حداقل<br />
8<br />
12<br />
تبصره در برنامه اول و دوم به کاهش تصدي دولت و کسر بودجه، بیش از<br />
6<br />
تبصره به اصلاح نظام مالیاتی؛<br />
تبصره به اصلاح نظام<br />
بانکی و کنترل حجم نقدینگی و بیش از10 تبصره و ماده به اصلاح نظام قیمتها، حذف و کاهش یارانهها و<br />
4 حداقل<br />
شده است (احمدي،<br />
تبصره پیرامون اصلاح تراز مالی بنگاهها و بیش از<br />
6<br />
.(218:1384<br />
تبصره و ماده پیرامون سیاستهاي ارزي لحاظ<br />
هر یک از عناصر فوق و سیاستهاي مدون درقالب آنها، در راستاي چارچوب سیاستهاي پیشنهادي تعدیل بر<br />
مبناي توصیهها و تجویزهاي صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی است. علاوه بر مواد قانونی و مستندات، اشاره<br />
شده مسئولان وقت نظام برنامهریزي کشور بهویژه سازمان مدیریت و برنامه ریزي الهام از تعدیل متعارف را مورد<br />
تأکید قرار دادهاند. (همان)<br />
اما در سالهاي پس از جنگ و در دوران اجراي سیاستهاي تعدیل ساختاري درایران دو نقطهي عطف<br />
درسالهاي<br />
1384 و 1374<br />
مشاهده میشود (مومنی،<br />
(19:1386<br />
هرکدام از دو مقطع تاریخی<br />
پایانبخش یک دورهي متمایز جنبش بازاريکردن جامعه بود. در دورهي اول که سال<br />
1384 و 1374<br />
1374<br />
به پایان رسید<br />
اولین برنامه توسعهي اقتصادي بعد از جنگ با رویکردي بازارگرایانه به اجرا گذاشته شد و دومین برنامه توسعه<br />
نیز راهبرد بازارگرایانهي خود را خیلی سریع به تعلیق درآورد (مالجو،<br />
.(32:1386<br />
سیاستگذاريهاي اقتصادي در دورهي اول عمدتاً تحت تأثیر اندیشههاي بازارگرایان تندرو بود اما در دورهي دوم<br />
عمدتاً متاثر از افکار بازارگرایان میانهرو. بازارگرایان تندرو معتقد بودندکه گسترش سازوکار بازار به قلمروهاي<br />
هرچه بیشتري از زندگی اقتصادي هم به رشد اقتصادي میانجامد و هم در دراز مدت به توزیع بهتر درآمدها.<br />
اما بازارگرایان میانهرو معتقدند گسترش سازوکار بازار به قلمروهاي گوناگون فقط هنگامی به ثمر خواهد نشست<br />
که پیشتر نهادهاي لازمهي نظام بازار فراهم آمده باشد. این دو دسته از اقتصاددانان که به ترتیب دردورهي اول و
Change language