ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
تعدیل ساختاري و نولیبرالیسم در ایران 25<br />
– پول<br />
این دههي آشوب اجتماعی و دههي اغتشاشها و بحرانِ اقتصادي را می توان دههي اقتصاد اسلامی نامید. با<br />
درگذشت آیتاالله خمینی دومین دورهي پساانقلابی آغاز شد که تا امروز ادامه دارد. این دورهي سمتگیري<br />
دولت و سیاستهاي آن به سوي بازسازي اقتصادي، و احیا و تحکیم مناسبات و نهادهاي اقتصادي سرمایهداري<br />
است. این دوره سالهاي دنبالگیري سیاست لیبرالیسم اقتصادي مطابق نسخههاي صندوق بینالمللی پول و<br />
بانک جهانی است (همان).<br />
«سهراب بهداد» و «فرهاد نعمانی»، این دو دوره را به ترتیب دورههاي «درونتابی اقتصادي» و «برونتابی<br />
اقتصادي» مینامند. دورهي دوم سرآغاز فرایند برونتابی ساختار اقتصاد ایران است، روندي که به کندي و با<br />
مشقت جریان دارد و دگردیسی سیاسی حمهوري اسلامی را از دولتی پوپولیستی- انقلابی، با ادعاي پايبندي به<br />
استقرار حاکمیت مستضعفان، به دولتی سرمایهداري، همچون بسیاري دیگر، در پی دارد.<br />
این دوره دولت براي جذب سرمایهي خارجی مجبور بود پايبندي خود را به بازسازي نهادهاي بازار و تشویق<br />
اقتصاد بازار آزاد نشان دهد. پیگیري نمادین این حرکت استقبال دولت ایران از هیئت اعزامی صندوق بینالملی<br />
از انقلاب<br />
بانک جهانی در تهران در<br />
1369<br />
1357<br />
بود. این نخستین هیئت اعزامی این دو نهاد مالی بینالمللی به ایران بعد<br />
بود. این ملاقات ظاهراً ثمر بخش بود. گزارش کوتاه این هیئت اعزامی در<br />
IMF Survey<br />
30<br />
مورخ<br />
ژوئیه 1990، تحت عنوان «جمهوري اسلامی ایران در پی تغییرات نهادي و ساختاري است» منتشر شد. در<br />
این گزارش آمده است که مقامات ایرانی «عزم خود را براي حرکت به سوي تعدیل همه جانبهي اقتصادي کلان<br />
کشور، فراهم آوردن نقشی قويتر براي بخش خصوصی و حذف تدریجی قید و بندهاي اقتصادي ابراز کردند.»<br />
این شروع حرکت به سوي لیبرالیسم اقتصادي در ایران پساانقلابی، و آغاز فرایند «برون تابی» بود (همان:<br />
.(89<br />
در همین زمینه در اواسط دههي هفتاد (شمسی) مسئولان حکومتی به سازمان تجارت جهانی درخواستی دادند<br />
و چون از تبعات داخلی آن نگران بودند، این درخواست به صورت محرمانه فرستاده شد (ثقفی، 26:1386؛ به<br />
نقل از روزنامه شرق<br />
.(83/6/4<br />
بنابراین زندگی اقتصادي درایران بعد از جنگ به طرزي گسترده در معرض تهاجم پروژهي بازاريکردن جامعه<br />
قرار گرفت، به دست دولت اما به سرکردگی فکري اقتصاددانان نولیبرال. دولت کوشید منطق بازار را بیش از<br />
پیش بر زندگی اقتصادي حاکم گرداند و قلمروهاي هر چه گسترده تري از زندگی اقتصادي را کالایی کند<br />
(مالجو،<br />
.(30:1386<br />
اجراي سیاستهاي تعدیل ساختاري سالهاي پایانی دههي<br />
60 شمسی<br />
را میتوان سرآغاز عملی چنین رویکردي<br />
دانست. ایران به عنوان یک کشور جهان سومی که جزو کشورهاي کمتوسعه است طی یک وقفهي تقریباً ده ساله<br />
نسبت به موج اول کشورهاي اجراکنندهي برنامهي تعدیل ساختاري به گروه اجراکنندگان این طرح پیوست. اکثر
Change language