نولیبرالیسم در بوته ي نقد

نولیبرالیسم در بوته ي نقد نولیبرالیسم در بوته ي نقد

16.03.2014 Views

گرجستان؛ لب تشنه بر سرابِ‏ توسعهي نولیبرالی 144 محدود نمیکند،‏ بلکه با استناد به واقعیتهاي آماري،‏ توسعهي انسانی و کیفیت فقر و نابرابري در کلیت کشور گرجستان و صحت نظریهي نولیبرالی در آن جا را بررسی میکند.‏ شاخص توسعه اقتصادي؛ مانند ‏«تولید ناخالص ملی سرانه»‏ تصور ناقصی از اوضاع اقتصادي-‏ اجتماعی در یک کشور به دست میدهد.‏ به منظور ایجاد تصویري کاملتر،‏ بخش برنامه و توسعهي سازمان ملل متحد ،(UNDP) در سال 1990 شاخص ترکیبی ‏«توسعهي انسانی»‏ را به وجود آورد.‏ در گزارش توسعه سازمان ملل،‏ ‏«توسعهي انسانی»‏ چنین تعریف شده است:‏ ‏«توسعهي انسانی،‏ روندي است که طی آن،‏ امکانات قابل استفاده افراد بشر توسعه مییابد.‏ هر چند این امکانات با مرور زمان میتواند دچار تغییر در تعریف شود».‏ اما،‏ درکلیهي سطوح توسعه،‏ مسأله براي مردم عبارت است از ‏«برخورداري از زندگی طولانی،‏ همراه با تندرستی»،‏ ‏«دستیابی به دانش»‏ و ‏«توانایی دستیابی به منابعی که براي پدید آوردن سطح مناسب زندگی لازم است».‏ چنانچه این سه امکان غیرقابل حصول بماند،‏ بسیاري از موفقیتهاي زندگی دستنیافتنی خواهد بود.‏ (1994 (UNDP, بنابراین شاخص توسعهي انسانی (HDI) آموزش،‏ شاخص بهداشت ‏(امید به زندگی)‏ و شاخص تولید ناخالص داخلی از ترکیب سه شاخص محاسبه میشود که عبارت اند از:‏ شاخص .(GDP) مقادیر این شاخصها نیز بین صفر و یک میباشد که هرچه به یک نزدیکتر باشند نشان دهندهي مطلوبیت بیشتر آنها است.‏ ترکیب هر یک از سه مؤلفهي شاخص توسعهي انسانی با فرمول خاصی محاسبه و مقدار آن براي هر کشور تعیین میشود.‏ منبع تمامی آماري که در این مقاله استفاده شده است گزارشهاي توسعهي انسانی سازمان ملل متحد (Human Development Report) توسعهي سازمان ملل با عنوان اختصاري HDR (UNDP) میباشد که هر ساله از سوي برنامه منتشر میشود.‏ این آمارها یکی از معتبرترین آمارهایی است که هر ساله در مورد کشورهاي مختلف جهان منتشر میشود و در آن میزان شاخص توسعهي انسانی،‏ نماگرهاي مختلف آن و تغییرات آن در طول زمان محاسبه گردیده است.‏ هر چند روش محاسبهي شاخص توسعهي انسانی در سال 2010 اصلاح شده است و معیارهاي اندازه گیري آن مقداري تغییر کرده است،‏ اما از آن جا که مقدار آن براي همهي سالهاي مورد بررسی ما در گرجستان دوباره اندازهگیري نشده است،‏ ناگزیر از محاسبات بر پایهي روش قدیمی استفاده میشود.‏ جدول شماره (1) روند میزان شاخص توسعه انسانی و نماگرهاي آن در گرجستان و در سالهاي -2007) (1990 را نشان میدهد.‏

گرجستان؛ لب تشنه بر سرابِ‏ توسعهي نولیبرالی 145 جدول شماره .(1) روند میزان شاخص توسعه انسانی و نماگرهاي آن در گرجستان (1990 -2007) منبع:‏ UNDP همچنین بر اساس روش جدید،‏ شاخص توسعهي انسانی در گرجستان و در سالهاي زیر است.‏ (2010- 2005) به شرح جدول شماره .(2) روند شاخص توسعه انسانی در گرجستان ‏(محاسبه (2010 بر اساس جدول شماره (1)، روند میزان شاخص توسعهي انسانی و نماگرهاي آن در گرجستان را در چهار دورهي زمانی میتوان بررسی کرد:‏ دورهي اول:‏ در سالهاي (1990 -1995) به جز شاخص امید به زندگی که ثابت مانده است،‏ شاخصهاي آموزش،‏ بهداشت و توسعهي انسانی کاهش یافته اند که نشان دهندهي کاهش کیفیت زندگی در سالهاي پس از فروپاشی شوروي و استقلال گرجستان از این کشور میباشد.‏ در این سالها رتبهي جهانی شاخص توسعه انسانی از رتبهي فاصلهي سالهاي 108 به 49 1989 -1994 تنزل کرده است.‏ همچنین بر پایهي محاسبهي بانک جهانی،‏ تولید ناخالص ملّی در در گرجستان 74 درصد تنزل داشته است ‏(سیف،‏ .(16:1382

گرجستان؛ لب تشنه بر سرابِ‏ توسعهي نولیبرالی 145<br />

جدول شماره<br />

.(1)<br />

روند میزان شاخص توسعه انسانی و نماگرهاي آن در گرجستان<br />

(1990 -2007)<br />

منبع:‏ UNDP<br />

همچنین بر اساس روش جدید،‏ شاخص توسعهي انسانی در گرجستان و در سالهاي<br />

زیر است.‏<br />

(2010- 2005) به شرح<br />

جدول شماره<br />

.(2)<br />

روند شاخص توسعه انسانی در گرجستان ‏(محاسبه<br />

(2010<br />

بر اساس جدول شماره (1)، روند میزان شاخص توسعهي انسانی و نماگرهاي آن در گرجستان را در چهار دورهي<br />

زمانی میتوان بررسی کرد:‏<br />

دورهي اول:‏ در سالهاي<br />

(1990 -1995)<br />

به جز شاخص امید به زندگی که ثابت مانده است،‏ شاخصهاي<br />

آموزش،‏ بهداشت و توسعهي انسانی کاهش یافته اند که نشان دهندهي کاهش کیفیت زندگی در سالهاي پس<br />

از فروپاشی شوروي و استقلال گرجستان از این کشور میباشد.‏ در این سالها رتبهي جهانی شاخص توسعه<br />

انسانی از رتبهي<br />

فاصلهي سالهاي<br />

108 به 49<br />

1989 -1994<br />

تنزل کرده است.‏ همچنین بر پایهي محاسبهي بانک جهانی،‏ تولید ناخالص ملّی در<br />

در گرجستان<br />

74<br />

درصد تنزل داشته است ‏(سیف،‏<br />

.(16:1382

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!