16.03.2014 Views

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

نولیبرالیسم در بوته ي نقد

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

شوك درمانی در اقتصاد نولیبرالی 113<br />

30 دقیقاً‏<br />

سال پس از آنکه سه شکل مشخص شوك ‏(شوك کودتاي سازمان سیا،‏ شوكهاي اقتصادي ابداعی<br />

میلتون فریدمن و شوك کشتار و شکنجهي ابداعی دکتر ایوون کامرون و اجرا شده به دست کودتاگران نظامی)‏<br />

را بر شیلی وارد آوردند،‏ همین فرمول،‏ با خشونتی بس بیشتر،‏ دوباره در عراق ظاهر شده است.‏ نخست،‏ با جنگ<br />

شروع کردند تا،‏ به گفتهي طراحان دکترین نظامی عملیات ‏«شوك و ارعاب»،‏ جنگ ‏«اراده،‏ ادراکات،‏ و فهم<br />

دشمن را مهار کند و،‏ به معناي واقعی کلمه،‏ دشمن را از نظر عمل یا عکس العمل عقیم سازد».‏<br />

سپس،‏ شوك درمانی ریشهاي اقتصاد از راه رسید و،‏ در حالی که کشور هنوز شعله ور بود،‏ پل برمر،‏ فرستادهي<br />

ارشد ایالات متحده،‏ آن را بر عراق تحمیل کرد:«خصوصیسازي گسترده،‏ تجارت خارجی کاملاً‏ آزاد،‏ وضع نرخ<br />

ثابت مالیاتی<br />

15<br />

درصدي،‏ و دولتی که به شکلی چشمگیر کوچک شده بود».‏ علی عبدالامیر علوي،‏ وزیر موقت<br />

عراق در امور تجاري،‏ در آن برهه گفت که هموطنانش ‏«از اینکه مثل حیوانات آزمایشگاهی)‏ در معرض انواع<br />

تجربهها و آزمایشها قرار گیرند خسته شدهاند و حالشان به هم میخورد.‏ به اندارهي کافی به نظام اقتصادي ما<br />

شوك وارد آمده است.‏ بنابراین،‏ به این شوكدرمانی اقتصادي نیاز نداریم».‏ آنگاه که عراقیها مقاومت نشان<br />

دادند،‏ جمعشان کردند،‏ به زندان افکندند و در آنحا،‏ شوكهاي بیشتري بر جسم و ذهنشان وارد آوردند-‏<br />

شوكهایی که،‏ در مقام مقایسه با شوكدرمانی اقتصادي،‏ شوكهایی استعاري و تمثیلی نبودند ‏(همان:‏<br />

.(24<br />

کلاین در این کتاب معتقد است که شکنجه و به کارگیري جوخههاي اعدام ‏(و شکنجههاي غیر جسمانی نظیر<br />

سرکوب نظاممند نهادهاي دموکراتیک و استفادهي از ‏«صندوق بینالمللی پول»‏ از ابزار وام براي گوشمالی<br />

کشورها)،‏ شریکی بی سر و صدا در نهضت تهاجمی بازار آزاد جهانی<br />

و روسیه-‏ بوده است.‏ ‏(همان).‏<br />

–<br />

21<br />

از شیلی و آرزانتین گرفته تا چین و عراق<br />

نائومی کلاین در فصل آخر به مقاومتهاي مردمی و روي کار آمدن دولتهاي چپگرا در آمریکاي لاتین<br />

میپردازد.‏ این انتخابهاي مردمی در قالب انتخابات که در عکسالعمل به آثار ویرانگر سیاستهاي نولیبرالی<br />

اجماع واشنگتن و تنزل آشکار سطح زندگی اکثریت مردم انجام شده،‏ اغلب کشورهاي آمریکاي لاتین را در قرن<br />

دربرگرفته است.‏ از روي کار آمدن ‏«هوگو چاوز»‏ و ‏«ابو مورالس»‏ در ونزوئلا و بولیوي گرفته تا ‏«دانیل اورتگا»‏<br />

و ‏«لولا داسیلوا»‏ و ‏«باشلت»‏ در نیکاراگوئه و برزیل و شیلی و ‏«رافائل کوریا»‏ در اکوادور،‏ همه حکایت از اوج<br />

گرفتن سوسیالیسم قرن بیست و یکم<br />

(2)<br />

بر پایهي دموکراسی مشارکتی در آمریکاي لاتین دارد.‏<br />

وي بر خلاف مخالفین دولتهاي چپگرا و طرفداران نولیبرالیسم که پوپولیسم و عوامگرایی را عامل مؤثري در<br />

به قدرت رسیدن این دولتها دولت در آمریکاي لاتین معرفی میکنند،‏ اتفاقاً‏ نیروهاي سیاسی مخالف آنها را به<br />

اتخاذ چنین سیاستهایی منتسب میکند:‏

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!