ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
ÙÙÙÛبراÙÛس٠در بÙت٠٠ÙÙد
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
سرمایهداري و تولید رضایت 99<br />
و خبرگزاريهایی که به سوددهی میاندیشند و نفع مردم مد نظرشان نیست، در مقایسه با آنهایی که به ارائهي<br />
اخبار و گزارشهاي درست اهمیت میدهند، موفقترند.<br />
آنچه نوام چامسکی به درستی آن را<br />
2<br />
«تولید رضایت» از جانب رسانهها میداند اشاره به همین نوع تبلیغات<br />
رسانهاي دارد. تغییر جهت دادن ارزشهاي انسانی به سمت ایدئولوژي نظام حاکم و همچنین بازتولید شرایط<br />
تولید که به وضوح در برنامههاي مختلف رسانههاي گوناگون مشاهده میکنیم، استفادهي بهینهي سیستم<br />
سرمایهداري از «دگرگونیهاي اخیرِ» مورد نظر سوئیزي است. آنچه نزد جامعهشناسان مکتب فرانکفورت<br />
«ارزشهاي کاذب» نامیده میشود و با ارزشهاي حقیقی، کیفی و زیباییشناختی در تقابل است در اساس<br />
همان ارزشهایی است که رسانهها با اشاعه آنها به بازتولید روابط تولید سرمایهداري میپردازند.<br />
هربرت مارکوزه معتقد است ترویج<br />
3<br />
ایدئولوژي مصرفگرایی نیازهاي کاذبی ایجاد میکند که به نوعی ذهن<br />
جامعه را «کنترل» میکند؛ بهطوري که نیاز به کالاهاي تجملاتی را به مردم القا میکنند و اشخاص خود را در<br />
کالاهايشان معنا کرده و روح خود را در اتومبیل و کالاهاي لوکسشان میجویند. تبلیغات رسانهها با دامن زدن<br />
به این نیازهاي دروغین مانع شکلگیري نیازهاي بنیادي میشوند.<br />
نگاهی به محتواي فیلمهاي ساخته شده در کمپانیهاي بزرگ فیلمسازي نیز مؤید این نظر است. همهي ما<br />
پایانِ خوشِ فیلمهاي دوران کودکیمان را به خاطر داریم ؛ «ازدواج»، «بچهدار شدن»، کارکردن و زندگی در زیر<br />
یک سقف در کنار زن و بچه و پدر و مادر. این تصویر قابل مقایسه است با تصاویر کنونی پایان فیلمها:<br />
«پولدارشدن»! تصویري که اخیرترین نمونهي آن را میتوان در فیلم<br />
4<br />
«میلیونر زاغه نشین» سراغ گرفت. پولدار<br />
شدنِ یک شبه بدون صرف کار و فعالیت (به سبب نبود کار مناسب)، از یک سو کمال مطلوب نظام سرمایه را<br />
نشان میدهد و از سوي دیگر با ایجاد امید کاذب براي رسیدن به زندگی ایدهآل! حس ناخشنودي در طبقات<br />
رنجدیده و کمدرآمد جامعه را کاهش میدهد. فیلمهایی که در گذشته به پایانی خوش میانجامید، با فیلمهاي<br />
هدفدار امروزي متفاوت بود. در گذشته هدف عمدتا جلب بینندههاي بیشتر براي مصارف تبلیغاتی بود. امروزه<br />
علاوه بر آن، با تولید چنین فیلمهایی برآنند که نشان دهند نظام سرمایهداري رو به جلو میرود و در این نظام<br />
همهي طبقات جامعه میتوانند بهراحتی مالک خانه، زندگی، ماشینهاي آخرین مدل... شوند. از این راه به<br />
طبقات پایین جامعه امید میدهند و حس ناخشنودي و نابرابري را در بین آنها کاهش میدهند.<br />
به گفتهي چامسکی گاه براي ایجاد آرامش و خاموش کردن صداي اعتراض مردم محروم با بهرهبرداري از رسانه<br />
ها که در انحصار مطلق آنها است، «واقعیات را کاملا وارونه» جلوه میدهند. مثال خوبی که در تأیید این عقیده<br />
2 Manufacturing Consent<br />
3 Consumerism<br />
4 Slumdog Millionaire