سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
يها<br />
يم<br />
يها<br />
يها<br />
يها<br />
يها<br />
يها<br />
يها<br />
يم<br />
يها<br />
معرفي كتاب<br />
گزيدههايي از رزا لوكزامبورگ<br />
به كوشش پيتر هوديس و كوين آندرسن<br />
ترجمه: حسن مرتضوي<br />
چاپ اول:<br />
نسخه<br />
(2<br />
1386<br />
2000<br />
600 صفحه<br />
تومان 7000<br />
بودم، هستم، خواهم بود.<br />
«نظم در برلين برقرار است» رزا لوكزامبورگ<br />
كتاب حاضر از پنج بخش همراه با مقدمهي پيتر هوديس و كوين<br />
بن آندرسن تشكيل ميشود. در مقدمهي اين دو صاحبنظر، كه<br />
خود در جنبش چپ آمريكا نقش فعالي داشتهاند، عنوان شده كه<br />
گزيدهها براي نخستين بار دامنهي كامل فعاليت رزا لوكزامبورگ<br />
را با گنجاندن بخش مهمي از آثار اقتصادي و سياسي او در<br />
يك مجلد نشان ميدهد. در اين مجلد چند اثر مهم او براي<br />
نخستين بار به زبان انگليسي (و طبعاً به فارسي) ترجمه شدهاند كه<br />
به موارد زير مربوط هستند: 1) تاثير جهانيشدن سرمايهداري بر<br />
اشكال اشتراكي پيشاسرمايهداري سازمان اجتماعي، رهايي زنان<br />
به عنوان بعد تام و تمام دگرگوني سوسياليستي، و 3) نقدهايي بر<br />
روش سازماني سلسلهمراتبي كه بخش اعظم تاريخ ماركسيسم<br />
را تعريف ميكنند. سرانجام، از مكاتبات او قطعاتي برگزيده شده تا<br />
عمق انسانباوري و بينش او نشان داده شود. به گفتهي هوديس و<br />
آندرسن، هدف گزيدهها در مجموع اين است كه منبع كساني<br />
باشد كه كوشند به بازانديشي مسائل دگرگوني اجتماعي<br />
راديكال امروز بپردازند. در ادامهي مقدمه با شرحي جذاب و گيرا از<br />
زندگي و آثار و فعاليت رزا لوكزامبورگ آشنا ميشويم كه به<br />
نحو ملموسي ما را در جريان تكوين انديشه و پراتيك اين انقلابي<br />
برجسته در اوايل قرن بيستم قرار ميدهد.<br />
در بخش اول كه عنوان آن اقتصاد سياسي، امپرياليسم و<br />
جوامع غيرغربي است بخشهايي از كتاب انباشت سرمايه و از<br />
مقدمهاي بر اقتصاد سياسي دربارهي تجزيهي كمونيسم ابتدايي<br />
و نيز دربارهي بردهداري آمده است. انباشت سرمايه مهمترين اثر<br />
تئوريك رزا لوكزامبورگ است كه در آن وي كوشيد تا ريشههاي<br />
اقتصادي امپرياليسم را با تمركز بر مسئلهي بازتوليد گسترده كه<br />
ماركس در پايان جلد دوم سرمايه موردبحث قرار داده بود روشن<br />
سازد. تجزيهي كمونيسم بدوي گزيدهاي است از مقدمهاي بر<br />
اقتصاد سياسي كه خود كتاب است ناتمام و متكي بر<br />
درسگفتارهاي لوكزامبورگ در مدرسه حزبي برلين.<br />
در بخش دوم با عنوان سياست انقلاب: نقد اصلاحطلبي،<br />
نظريهي اعتصاب عمومي و نوشتههايي دربارهي زنان، كتاب<br />
اصلاح يا انقلاب اجتماعي كه يكي از معروفترين آثار<br />
لوكزامبورگ است و در پاسخ به ديدگاه رويزيونيستي برنشتين<br />
نوشته شده بود، همراه با اثر معروف اعتصاب تودهاي، حزب<br />
سياسي و اتحاديه كارگري كه شرحي است كشاف از<br />
انقلاب همراه با ارائهي نظريهي خودانگيختگياش، و نيز<br />
سخنراني در پنجمين كنگره سوسيالدمكراتهاي روسيه و<br />
مقالاتي دربارهي مسئلهي زنان آمده است. نكتهي مهم در مقالات<br />
مربوط به مسئلهي زنان اين است كه ما براي نخستين بار با نقش<br />
رزا لوكزامبورگ در مقام مدافع سرسخت حقوق زنان در جوامع<br />
مردسالار روبرو ميشويم كه به ويژه در اين كارزار حامي تداوم<br />
استقلال جنبش زنان كارگر از انجمن زنان طبقهي متوسط<br />
بوده است.<br />
بخش سوم با عنوان خودانگيختگي، سازمان و دمكراسي در<br />
مجادله با لنين سه مقالهي مهم او را دربارهي لنين و تروتسكي<br />
در بردارد: مسائل سازماني سوسيال دمكراسي روسيه، مرامنامه،<br />
انقلاب روسيه. در مسائل سازماني كل نگرش لوكزامبورگ به<br />
سازمانانقلابي آشكار ميشود. انتقادات رزا لوكزامبورگ از<br />
برداشت سازماني لنين به ويژه از آن جهت اهميت دارد كه از<br />
جهتي متفاوت به رابطهي آگاهي و سازمان انقلابي پردازد.<br />
تجارب بعدي جنبش راديكال به خوبي نشان ميدهد كه نقد رزا از<br />
چه جهت اهميت داشته است. مقالهي مرامنامه كه در سال<br />
از آرشيوهاي حزب سوسيال دمكراتيك لهستان كشف شده،<br />
در دورهاي نوشته شد كه لنين ميكوشيد تمامي گرايشهاي<br />
غيربلشويك را از حزب سوسيال دمكراتيك روسيه حذف كند و در<br />
اين جريان تنش شديدي بين او و لوكزامبورگ رخ داد. اين سند<br />
كه اكنون از مهمترين آثار لوكزامبورگ دربارهي سياست لنين<br />
شمرده ميشود، تفاوت اصولي ميان آن دو را دربارهي مسائل<br />
وحدت حزبي و دمكراسي درون حزبي نشان ميدهد. مقالهي<br />
معروف انقلاب روسيه كه در اين بخش گنجانده شده از<br />
معروفترين آثار لوكزامبورگ است. اين اثر كه هنگام زنداني بودن<br />
لوكزامبورگ نوشته شده ضمن ستايش از شجاعت و ابتكار عمل<br />
بلشويكها با شدت تمام شماري از سياستهاي آنها را هنگام<br />
تصاحب قدرت مورد انتقاد قرار داده است: از تقسيم زمين ميان<br />
دهقانان و تداوم پافشاري بر حق تعيين سرنوشت ملي تا انحلال<br />
مجلس موسسان. محكمترين انتقاد او معطوف به سركوب<br />
دمكراسي انقلابي توسط لنين و تروتسكي بود. لوكزامبورگ معتقد<br />
بود كه سوسياليسم و دمكراسي در هم تنيده شدهاند و نميتوان<br />
آنها را از هم جدا كرد. همين امر عميقاً او را نگران ميكرد كه<br />
آزادي بيان، آزادي مطبوعات و آزادي انجمنها حركت به جامعهي<br />
سوسياليستي را به مخاطره مياندازد. در واقع او سالها پيش از<br />
فروپاشي شوروي به مهمترين و دشوارترين مسئلهاي كه روياروي<br />
جنبش ماركسيستي است پرداخته است: پس از انقلاب چه اتفاقي<br />
...<br />
1905<br />
1991<br />
فصلنامه سامان نو – شماره سوم – مهرماه<br />
2007 اكتبر – 1386<br />
91
Change language