سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
دهيم .<br />
.<br />
-<br />
-<br />
كردن سريعتر آنان نسبت به مردان به دليل امكان خريد ارزانتر<br />
نيروي كارشان عليرغم ارزش بيشتر آن از نيروي كار مرد گرايش<br />
مختصي بود كه مورد علاقهي سرمايهداران منفرد قرار داشت. اما<br />
برخلاف اين گرايش و بنا به منطق اقتصاد كالايي، نيروي كار زنان<br />
در نظام سرمايهداري هيچگاه نميتواند جانشين نيروي كار مردان<br />
گردد، چرا كه هزينهي بازتوليد نيروي كار زنان در مجموع بيشتر از<br />
هزينهي مشابه براي مردان است. نيروي كار زنان، براي طبقهي<br />
سرمايهدار، گرانتر تمام ميشود. بدين سان به جز در بعضي<br />
بخشهاي غيرتخصصي و غيرماهر، در كل، به نفع نظام سرمايه-<br />
داري است كه از نيروي كار مردان استفاده كند.<br />
به علاوه براي يك سرمايه دار منفرد مهم نيست كه بر سر خانوادهي<br />
زن كارگري كه به كار ميگيرد چه ميآيد؛ آيا آن خانواده از هم مي-<br />
پاشد يا نه؟ سرمايهدار منفرد تنها به فكر استفاده از نيروي كار ارزان-<br />
تري است كه به عنوان كالاي ارزانتر در بازار كار عرضه ميشود. اما<br />
براي دولت سرمايهداري مهم است كه بر سر طبقهي كارگر، خانواده-<br />
ي وي و بازتوليدشان چه ميآيد. براي يك سرمايهدار منفرد در طي<br />
روند رقابت، مسايلي مطرح است كه در دراز مدت ميتواند به زيان<br />
كل طبقهي سرمايهدار تمام شود. دولت مدرن سرمايهداري بر همين<br />
اساس است كه اصولا وجود دارد. وظيفهي اصلي اين دولت حفاظت<br />
از منافع تاريخي و دراز مدت طبقهي سرمايهدار است. حفاظت از كل<br />
مناسبات سرمايهداري وظيفهي دولت است و اگر در مواردي<br />
سرمايهداران منفرد اين مناسبات را مختل كنند و بازتوليد طبقهي<br />
كارگر را در درازمدت به خطر اندازند، به آنها نيز حملهور خواهد شد.<br />
به طور مثال، هنگامي كه برخي از<br />
سرمايهداران منفرد در كار كشيدن<br />
از كارگران حد و مرزي نمي-<br />
شناختند، طوري كه عمر متوسط<br />
كارگران حتا به 30 سال هم نمي-<br />
رسيد، دولت سرمايهداري مجبور<br />
به دخالت شد و قوانيني براي<br />
جلوگيري از اين استثمار جنون-<br />
آميز و ضمانت بازتوليد نيروي<br />
كارتصويب كرد. اين موضوع، يعني<br />
دخالت دولت در جهت دفاع از<br />
منافع درازمدت طبقهي سرمايهدار،<br />
براي جلوگيري از تمايلات منافع<br />
طلبي بيشتر اما كوتهبينانهي<br />
سرمايهداران منفرد، آن هم با<br />
اجراي برخي اصلاحات، كه در<br />
تحليلهاي انگلس ديده نميشود.<br />
دولت سرمايهداري به مثابه<br />
نمايندهي منافع درازمدت و<br />
تاريخي طبقهي سرمايهدار عمل<br />
ميكند. اين دولت در طول حيات<br />
-1<br />
-2<br />
خويش، دخالتهاي مستقيم و آشكاري براي حفظ نهاد خانواده<br />
كرده است تا مدل خانوادهي هستهاي در طبقهي كارگر تداوم يابد؛<br />
اقدامهايي از قبيل ساختن خانههاي مناسب براي اسكان خانوادهي<br />
"هسته"اي به جاي ايجاد مناطق و محلههاي كارگري كه در كنار<br />
كارخانهها ساخته ميشد.<br />
سرمايهداري به دو دليل مهم نياز دارد كه نهاد خانواده را<br />
حفظ كند:<br />
عملكردهاي اقتصادي خانوادهي جديد.<br />
عملكردهاي ايدئولوژيك خانواده.<br />
اگر پايهي عملكردهاي اقتصادي خانواده را فقط در ارث ببينيم،<br />
آنگاه نخواهيم توانست دليل بقاي خانواده را توضيح دهيم. در<br />
گذشته شايد اين امر مهمي بود اما امروزه ديگر آنچنان محوري<br />
نيست. انتقال و انباشت سرمايه در درون طبقهي سرمايهدار امروزه<br />
نه فقط توسط ارث و ميراث بلكه از طريق مكانيزمهاي پيچيدهتري<br />
انجام ميگيرد. اين مساله هم كه اصولا در مورد خانوادهي كارگر<br />
مطرح نيست؛ چرا كه وي چيزي ندارد كه به ارث بگذارد. بنابراين<br />
اگر تنها از اين جنبه به مساله بپردازيم، ميتوانيم به اين نتيجه<br />
برسيم كه خانواده به سرعت در حال زوال و از بين رفتن است. ولي<br />
همانطور كه شاهد هستيم اين امر واقعيت ندارد.<br />
خانوادهي نوين يك سري عملكردهاي اقتصادي مهمي پيدا كرده<br />
است كه تازگي دارند و ضرورت حفظ خانواده براي سرمايهداري را<br />
توضيح ميدهند.<br />
اما اين عملكردهاي اقتصادي چيستند؟<br />
مهمترين آن بازتوليد نيروي كار<br />
است كه از طريق واحد خانواده<br />
اگر پايهي عملكردهاي اقتصادي خانواده را انجام ميگيرد. اين بازتوليد به<br />
شكل رايگان، خصوصي و بي آنكه<br />
فقط در ارث ببينيم، آنگاه نخواهيم توانست سرمايهدار مبلغي بابت آن بپردازد<br />
انجام ميگيرد. از اين طريق<br />
دليل بقاي خانواده را توضيح در<br />
بخشي از ارزش اضافي كل جامعه<br />
گذشته شايد اين امر مهمي بود اما امروزه كه ميبايست به امر تضمين<br />
بازتوليد طبقهي كارگر اختصاص<br />
ديگر آنچنان محوري نيست انتقال و<br />
بيابد را به جيب سرمايهداران مي-<br />
انباشت سرمايه در درون طبقهي سرمايهدار<br />
امروزه نه فقط توسط ارث و ميراث بلكه از<br />
طريق مكانيزمهاي پيچيدهتري انجام<br />
ميگيرد .اين مساله هم كه اصولا در مورد<br />
خانوادهي كارگر مطرح نيست؛ چرا كه وي<br />
چيزي ندارد كه به ارث بگذارد.<br />
ريزد. البته اين زنان هستند كه بار<br />
اين كار را به دوش ميكشند و از<br />
اين طريق نرخ ارزش اضافي را به<br />
طور غيرمستقيم بالا ميبرند. باز<br />
توليد روزانهي نيروي كار (چه<br />
مرد و چه زن)، در خانه نيز<br />
مستلزم ارايهي خدمات است.<br />
حتا كالاهاي ايجاد شده توسط<br />
طبقهي كارگر كه سرمايهداري<br />
تنها آن را مبناي محاسبهي نرخ<br />
بازتوليد كارگر قرار ميدهد نيز<br />
-<br />
-<br />
فصلنامه سامان نو – شماره سوم – مهرماه<br />
2007 اكتبر – 1386<br />
72
Change language