سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
سا٠ا٠ÙÙ - ketab farsi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
به محض انديشيدن به اين مرحله از مشكلات، با اوضاع و احوال<br />
ديگري روبرو ميشويم كه پراكندگي انرژي و هدر رفتن نيروي<br />
طبقهي كارگر را نشان ميدهد. اين پراكندگي را فقط ميتوان<br />
چون شكاف وحشتناك درون طبقاتي توصيف كرد. فعالان<br />
سوسياليست براي يگانگي طبقاتي و كسب قدرت توسط كارگران<br />
متشكل ميشوند اما در مييابند كه كارگران نه تنها در يك<br />
كارخانه به شاخههاي متعددي از اتحاديهاي خاص بلكه همچنين<br />
به دلايلي در همان كارخانه به چند اتحاديهي مختلف يا چند<br />
اتحاديهي گوناگون در يك منطقهي محدود جغرافيايي يا چند هزار<br />
اتحاديهي گوناگون در سرتاسر كشور تقسيم شدهاند.<br />
ماهيت روشهاي نوين توليد كالا در صنايع، بيش از گذشته به<br />
شيوهي توليد اجتماعي درآمده است. به بيان ديگر، كارگران حرفه-<br />
هاي گوناگون با هم ارتباط نزديك دارند و براي توليد كالا به<br />
مراتب بيش از گذشته به يكديگر نيازمند هستند. منافع و علايق<br />
يكي، منافع و علايق ديگري است. مكانيكها نميتوانند بدون<br />
كارگران ساده يا رانندگان جرثقيل به كار بپردازند و هيچكدام از<br />
آنها بدون فلزكاران، تراشكاران، آهنگران و غيره نميتوانند كار<br />
كنند. ولي با وجود اين وابستگي متقابل و ماهيت اجتماعي كار كه<br />
كل شاخههاي صنعتي را در برميگيرد، تشكلهاي موجود كارگران<br />
تقريباً خصلت ضداجتماعي دارند.<br />
اين نوع تشكلهاي اتحاديهاي، به جاي سازماندهي واحد كارگران<br />
براساس منافع و علايق مشترك، آنها را بر پايهي اختلاف بر سر<br />
حرفه و نوع كار سازماندهي ميكنند و همواره در حالت افتراق و<br />
انشقاق نگاه ميدارند. اتحاديههاي كارگري در دورهاي زاده شدند<br />
كه توليد انبوه ماشيني هنوز در سطح گستردهاي به وجود نيامده<br />
بود. در آن دوران مهارت در كار و حرفه ارزش و اهميت بيشتري از<br />
امروز داشت. از اينرو، اتحاديههاي نخستين جنبش كارگري<br />
انگلستان براساس متشكل كردن كارگران ماهر سروسامان يافت.<br />
پس از دورهاي، در ساختار و روش توليد تغييرات اساسي رخ داد و<br />
نياز به استخدام و نقش كارگران غيرماهر افزايش يافت. اما رشد<br />
تغييرات در روشهاي توليد كه به تغيير جايگاه كارگران ماهر به<br />
ساير كارگران انجاميد، از سوي تشكلهاي كارگران ماهر درك<br />
نشد. با پيدايش اتحاديههاي عمومي كارگران كه از مردان و زنان<br />
كارگر حمايت و مراقبت ميكردند، اين گونه شكافها به اختلافات<br />
سازمانيافته تبديل شدند. در نتيجه، ايجاد هماهنگي در تشكل-<br />
هاي كارگري با تغييرات متزايد جديد به شدت دشوار شد؛ از<br />
سويي كارگران مرد ماهر به عضويت كارگران مرد غيرماهر در<br />
اتحاديهها معترض بودند؛ از سوي ديگر، كارگران غيرماهر اغلب از<br />
آنچه شگردهاي برتريطلبانهي كارگران ماهر تلقي ميكردند<br />
شكايت داشتند؛ و تاسفبارتر اينكه اين دو لايه از طبقهي كارگر<br />
معترض ورود كارگران زن به اتحاديهها بودند! امروزه اين وضعيت<br />
تغيير كرده است. اما خيلي از آن تشكلها هنوز تعصبات پيشين را<br />
حفظ كردهاند. بررسي موقعيت خاص اين گونه تشكلها، پوچي و<br />
بيهودگي تداوم اين گونه تعصبات قشري را آشكار ميسازد.<br />
براي توضيح بيشتر در اين مورد بايد به پيشزمينهي تشكليابي<br />
كارگران ماهر پرداخت. موقعيت كنوني تشكل كارگران ماهر را بايد<br />
در پرتو سامانيابي گذشتهاش سنجيد. كارگران ماهر از سالها<br />
سنت تشكليابي پيشه و صنعت خويش برخوردارند. افزون براين،<br />
بايد در حرفهي خاص خودشان پنج سال سابقهي كارآموزي و<br />
شاگردي ميداشتند. دورهي كارآموزي و خدمات شاگردي به<br />
خودي خود كافي بود تا اين دسته از كارگران ماهر تعصبي قوي و<br />
حساسيتي ويژه به جايگاهشان در توليد و صنعت داشته باشند. اما<br />
روابط كار و توليد و ساختار صنعتي تغيير كرده، روشهاي توليد<br />
صنعتي در تمام جنبههاي علم مكانيك دگرگون شده، كارشناسي<br />
با جهشها و پرشهايي زير و رو شده و توليد خودكار و ماشيني<br />
به طرز گستردهاي افزايش يافته است. در هزاران مورد، كارآموزي و<br />
كار شاگردي به كار نمايشي بدل شده است. حتي كارآموزان و<br />
شاگرداني كه ناگزير براي كارهاي ساده و تكراري حفظ شدهاند،<br />
به نيروي كار ارزان بدل شدهاند. آنها به طور روزافزوني كارهاي<br />
سادهي كارگران غيرماهر را انجام ميدهند. با اينكه كارآموزان و<br />
شاگردكاران به همان اندازهي كارگران ديگر در توليد نقش دارند، اما<br />
فقط نيمي از دستمزد آنها را دريافت ميكنند. بنابراين، سادهسازي<br />
در روشهاي توليد، پيدايش فناوري نوين و كارايي بيشتر در توليد<br />
خودكار و ماشيني و عملكرد ماشين به جاي كار يدي، به اين معني<br />
است كه راه ورود و اشتغال در صنايع براي كارگرانِ غيرماهري كه<br />
دورهي كارآموزي نديده يا شاگردي نكردهاند، آسانتر شده است. با<br />
اين توصيفها هنوز اتحاديههاي كارگران ماهر شرط اوليه عضويت<br />
در تشكل خود را گذراندن دورهي كارآموزي و شاگردكاري ميدانند!<br />
به اين ترتيب، بايد با اطمينان خاطر گفت كه رشد تاريخي توليد<br />
صنايع جايگاه انحصاري كارگران ماهر را تضعيف كرده و راه را براي<br />
به صحنه آمدن كارگران غيرماهر هموار كرده است.<br />
55<br />
فصلنامه سامان نو – شماره سوم – مهرماه – 1386 اكتبر 2007
Change language