16.03.2014 Views

شماره ٢٨

شماره ٢٨

شماره ٢٨

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

صفحه 175<br />

‎۳‎‏(شکست امپراتوری ایاالت متحده پس از<br />

جنگ در افغانستان و در عراق.‏<br />

‎۴‎‏(شکست اسرائیل در دومین جنگ لبنان)‏‎۸‎‏(.‏<br />

بطور مشخص،‏ یعنی این که هر تحلیلی در<br />

خصوص رویدادهای خشونتبار در سوریه،‏<br />

باید بر اساس این چهار موضوع که در<br />

خطوط باال مطرح کردیم صورت پذیرد.‏<br />

عالوه بر این،‏ ما در پژوهش هایمان باید<br />

در جستجوی رویداد تاریخی معنی داری در<br />

تاریخ خاور میانه باشیم که روی حوادث اخیر<br />

سوریه تأثیر گذار بوده است.‏ زیرا حتی اگر<br />

ما به تمام رویدادهای ‏»بهار عرب«‏ آگاهی<br />

داشته باشیم،‏ برخی از پرسش ها هم چنان<br />

برای ما مطرح خواهد بود که بی جواب می<br />

ماند،‏ که عبارت است از :<br />

اوال،‏ چگونه این موضوع را توضیح دهیم<br />

که در زمانی مشخص از اعالم جنگ علیه<br />

تروریسم در سال ۲۰۱۱، تضاد غرب/اسالم<br />

به تشکیل ‏»جبهۀ مشترک«‏ نائل می آید و<br />

مدعی ‏»دفاع«‏ از دموکراسی و حقوق بشر<br />

در جهان عرب می شود،‏ یعنی ‏»جبهه ای«‏<br />

که،‏ پشت همان سنگر و زیر همان پرچم<br />

‏»آزادی،‏ دموکراسی،‏ عدالت«،‏ امپریالیسم<br />

ایاالت متحده،‏ استعمارگران نوین – و تمدید<br />

شدۀ – اروپائی ‏)نئو-کلونیالیسم(،‏ اسالم<br />

گرایان خلیفه گرای ترکیه،‏ و استبداد عرب<br />

ارتجاعی را گردهم می آورد و متشکل می<br />

سازد؟<br />

ثانیا،‏ چگونه این موضوع را باید بفهمیم که<br />

امارات و سلطان های عرب در خلیج ‏)مترجم<br />

: خلیج فارس(‏ از سوی ایران احساس خطر<br />

می کنند،‏ یعنی کشوری مسلمان،‏ و نه از<br />

سوی دولت اسرائیل که توسط امپریالیسم<br />

بریتانیا در فردای جنگ جهانی در قلب<br />

جهان عرب کار گذاشته شده است؟<br />

ثالثا،‏ چگونه این موضوع را توضیح دهیم که<br />

اسرائیل که به عنوان ‏»تنها دموکراسی«‏ در<br />

خاورمیانه تلقی می شود،‏ ناگهان به ضامن<br />

استراتژیک برای تداوم رژیم های سلطنتی<br />

مستبد و ارتجاعی شبهه جزیرۀ عرب تبدیل<br />

می شود؟<br />

رابعا،‏ چگونه این موضوع را توضیح دهیم<br />

که با وجود تمام تبلیغات امپریالیستی و<br />

تحریف خبری در رسانه ها علیه سوریه،‏<br />

می بینیم که اکثریت مردم سوریه پیوسته از<br />

رئیس جمهور بشار االسد پشتیبانی می کنند،‏<br />

و اکثریت مردم لبنان و عراق نیز از بشار<br />

االسد حمایت می کنند؟ بی آن که مردم ایران<br />

را در این معادله به حساب آورده باشیم.‏<br />

مجله هفته شماره 28 مهر 1391<br />

خامسا،‏ چگ.نه این موضوع را توضیح<br />

دهیم که اقلیت های مسیحی در شرق،‏ که<br />

غالبا با ‏»غرب مسیحی«‏ انطباق هویتی<br />

دارند از سوی ‏»دموکراسی دموکراتیک«‏<br />

همین غرب احساس نا امنی می کنند،‏ و «<br />

استبداد«‏ رئیس جمهور سوریه بشار االسد را<br />

به ‏»آزادی«‏ وعده داه شده توسط امپریالیسم<br />

جهانی ترجیح می دهند؟<br />

روشن است که همواره شمار و سرشت<br />

عناصر تعیین کنندۀ هر رویداد خاصی بی<br />

نهایت است،‏ و در هر شیئی که در نظر<br />

بگیریم هیچ نوع شاخصی که بتواند بخشی<br />

از آن را به عنوان تنها عنصر تعیین کننده<br />

نشان دهد،‏ وجود ندارد،‏ با این وجود،‏ نمی<br />

توانیم تنها به این علت که دالیل بی شمار و<br />

بی نهایت هستند،‏ تسلیم ‏»ابهامات و سرپوش<br />

گذاشتن بر واقعیات«‏ و تبلیغات امپریالیستی<br />

شویم.‏ بر عکس،‏ کار تحلیلی ما مستلزم دسته<br />

بندی کردن دالیل بی شمار در گروه های<br />

مختلف و مشخص و محدود است.‏ در این<br />

جا ما تحلیل خودمان را به دو دسته از دالیل<br />

محدود می کنیم : ‎۱‎‏(عناصر قوی – مذهبی<br />

در چشم انداز سوریه،‏ یا مخلوط فرهنگی<br />

سوریه،‏ و ‎۲‎‏(عینیت بخشیدن به سیاستی که<br />

بر اساس همین مخلوط به ایجاد دولت های<br />

تازه تأسیس در فردای فروپاشی امپراتوری<br />

عثمانی در سال ۱۹۱۸، بر اساس شرایط<br />

تاریخی مشخص،‏ دامن زد.‏<br />

از نظم قدیم خاورمیانه<br />

پیش ار هر موضوعی می دانیم که جهان<br />

عرب در حال حاضر از یک دوران بازسازی<br />

بنیادی از دیدگاه نقشۀ جغرافیائی،‏ مرزهای<br />

بیرونی و درونی،‏ اسامی کشورهای عرب و<br />

چگونگی خاص طبیعی آنها عبور می کند.‏<br />

در واقع این دومین بازی سازی طی یک<br />

قرن گذشته است.‏ از آن جائی که نخستین<br />

بازسازی در فردای جنگ جهانی و فروپاشی<br />

امپراتوری عثمانی در سال ۱۹۱۸ با مداخلۀ<br />

امپریالیسم فرانسه و انگلیس تحقق پذیرفت،‏<br />

در نتیجه بین نخستین بازسازی )۱۹۱۸(<br />

و دومین بازسازی)‏‎۲۰۱۱‎‏(،‏ با دو تغییر<br />

روبرو می شویم :<br />

اوال،‏ بازسازی پس از جنگ دوم جهانی که<br />

از سال های ۵۰ و ۶۰ به اجرا گذاشته شد.‏<br />

این بازسازی موجب دو رویداد مهم شد :<br />

‎۱‎‏(سقوط رژیم های سلطنتی که توسط<br />

امپریالیسم فرانسه و بریتانیا در فردای جنگ<br />

جهانی ایجاد شده بود،‏ مانند رژیم سلطنتی<br />

شاه ادریس در لیبی)‏‎۱۹۵۱-۱۹۶۹‎‏(،‏ دستگاه<br />

سلطنتی مصر)‏‎۱۹۲۲-۱۹۵۳()۹‎‏(،‏ رژیم<br />

سلطنتی عراق)‏‎۱۰‎‏(‏ )۱۹۲۱-۱۹۵۸(، رژیم<br />

سلطنتی یمن)‏‎۱۱‎‏(‏ )۱۹۱۸-۱۹۶۲(.<br />

‎۲‎‏(استقالل استعمارات فرانسه و بریتانیا در<br />

آفریقای شمالی و خاور نزدیک.‏<br />

ثانیا،‏ بازسازی بر اساس نظم کمپ دیوید که<br />

در سال ۱۹۷۸ و پس از جنگ ‏»مسخرۀ«‏<br />

اکتبر ۱۹۷۳ ‏)یا جنگ یوم کیپور(‏ به<br />

وقوع پیوست.‏ طی دومین بازسازی،‏ خیل<br />

دیکتاتورها و رژیم های سلطنتی خونبار با<br />

مداخالت امپریالیسم جهانی)‏‎۱۲‎‏(‏ پشتیبانی<br />

و تحمیل شد.‏<br />

طی سه دهه،‏ هیوالهایی مانند مبارک،‏<br />

صدام،‏ امیران و سالطین شبهه جزیرۀ عرب<br />

از مرحمت های امپراتوری ایاالت متحده<br />

و هم پیمانان اروپائی اش بهره مند بودند.‏<br />

از یک سو،‏ این وضعیت راکد اسرائیل را<br />

به مرکز مناسبات منطقه ای تبدیل کرد،‏<br />

و از سوی دیگر اجازه داد که مستبدان و<br />

هیوالهای عربی که به فرمان ایاالت متحده<br />

بودند مردم را به زیر سلطۀ ظالمانۀ خود<br />

بکشند،‏ رژیم وحشت را بر آنها حاکم کنند،‏<br />

شکنجه کنند،‏ تحت فشار بگذارند و قتل عام<br />

به راه بیاندازند.‏ در این جا صدام حسین<br />

را به عنوان مثال یادآور شویم که جنگ<br />

وحشیانه ای را علیه مردم ایران )۱۹۸۸-<br />

۱۹۷۹( به راه انداخت و یک میلیون و نیم<br />

آدم را یا کشت و یا معلول ساخت)‏‎۱۳‎‏(.‏<br />

مبارک،‏ فرعون مصر،‏ پسر رامسس ۲ که<br />

بر مصر فرمانروایی کرد و طی سی سال به<br />

مردم گرسنگی داد،‏ که هیچ فرعونی تا کنون<br />

هرگز به چنین کاری دست نزده بود.‏<br />

عهد نامۀ سایکس-پیکو)‏‎۱۹۱۶‎‏(‏<br />

De l’accord Sykes-Picot<br />

به همان شکلی که نقشۀ جغرافیایی خاورمیانه<br />

نشان می دهد،‏ مرز کشورهای کنونی،‏ در<br />

بهبهۀ جنگ جهانی اوّ‏ ل ترسیم شده است<br />

)۱۹۱۴-۱۹۱۸(. مرزبندی های فعلی به<br />

طور کامال مشخص بر اساس تقسیمات<br />

استعماری،‏ و حاصل چندین عهدنامه و<br />

قرارداد تحمیل شده توسط فرانسه و انگلیس،‏<br />

دو قدرت بزرگ استعماری آن دوران بوده<br />

است.‏ در این جا می توانیم به برخی از این<br />

عهدنامه ها و قراردادها را یادآور شویم :<br />

عهدنامۀ سایکس-پیکو)‏‎۱۹۱۶‎‏(،‏ اعالمیۀ<br />

بالفور)‏‎۱۹۱۷‎‏(،‏ کنفرانس صلح)‏‎۱۹۱۹‎‏(،‏<br />

قرارداد سور)‏‎۱۹۲۰‎‏(‏ و قرارداد<br />

لوزان)‏‎۱۹۲۳‎‏(.‏ نتیجۀ این کاغذ پراکنی ها<br />

چنین شد که فرانسوی ها و بریتانیائی ها<br />

مرزهای بیرونی و درونی مناطق عرب<br />

در امپراتوری عثمانی را بر اساس منافع<br />

استعماری خودشان دوباره ترسیم کردند.‏<br />

کامال روشن است که تقسیم بندی ها بر

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!