ش٠ار٠٢٨
ش٠ار٠٢٨
ش٠ار٠٢٨
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
صفحه 132<br />
نای ساخته شده است. بهره گیری از این<br />
»توانایی هوشمند« در سال ٢٠٠۴ توسط<br />
خانم سوزان نوسل، سرپرست سازمان<br />
دیدبان حقوق بشر، به نظریه ای تبدیل شده<br />
است که بنا به آن، منطبق بر هر شرایطی<br />
فهرستی از ابزار دیپلماسی، اقتصادی،<br />
نظامی، سیاسی، قانونی و یا فرهنگی را می<br />
توان ارایه داد. هدف همچنین کمک کردن به<br />
موسسات آمریکایی سطوح باالی فن آوری<br />
در چهارچوب همکاری های به روز شدۀ<br />
حکومت با بازار و سازمانهای غیر دولتی<br />
)ONG( و یا بنیادهای نیکوکاری است. با<br />
این نظریه، دیپلماسی آمریکایی راه بر یک<br />
الگوی اقتصادی می گشاید که بخش بازار<br />
و بخش خدمات غیرانتفاعی را به هم پیوند<br />
می دهد.<br />
ابزاری برای دور زدن سانسور اینترنتی<br />
(<br />
شبکه ارتباطات رایانه ای و تلفنهای همراه<br />
ابزار ویژه این برنامه اند. در این باره، خانم<br />
کلینتون در گفتگوی مهم خود در تاریخ ١۵<br />
فوریه ٢٠١١ می گوید: »گروه فنی برنامۀ<br />
نقشه جغرافیائی با توانائی کنش متقابل را در<br />
اختیار ما گذاشته است که با کمک آنها می<br />
توانیم نیازها و منابع را شناسایی کنیم. همین<br />
دوشنبه ]در هاییتی[ دختر ٧ ساله و دو زن<br />
از زیر آوار فروشگاهی، که فرو ریخته بود،<br />
توسط یک گروه جستجو و نجات آمریکایی<br />
پیدا شدند. اینها پیامکی برای دریافت کمک<br />
فرستاده بودند.« برای پیشبرد دمکراسی و<br />
حقوق بشر، وی بر ضرورت دستیابی مردم<br />
به این فن آوری تاکید می کند و فراخوان<br />
می دهد به »شراکت در این صنعت، فضای<br />
دانشگاهی و انجمنهای غیر دولتی )ONG(<br />
را برای ساماندهی به تالشی مداوم و امکان<br />
بهره برداری از فن آوری ارتباطات را فراهم<br />
می آورد و آن را در راه اهداف دیپلماسی ما<br />
به کار می گیرد.« ١( کاموسیون Com-(<br />
،)motion با بودجه ای ٢ میلیون دالری،<br />
پروژۀ نمونۀ این رویکرد است. این برنامه<br />
شبکه¬ای از تلفن همراه مستقل است که بر<br />
مبنای اصول اینترنتی کار می کند و در یک<br />
چمدان جای می گیرد. این ابزار به فعاالن<br />
]سیاسی[ امکان می دهد که از سانسور شبکه<br />
بگذرند، بیاد می آوریم که در دوران حسنی<br />
مبارک در ژانویۀ ٢٠١١ درست پیش از<br />
سقوط حسنی مبارک اینترنت قطع شده بود.<br />
در سرآغاز این پروژه، یک فعال هوادار<br />
نرم افزار آزاد و آزادی اینترنتی، آقای ساشا<br />
میانرات بوده است که می خواهد با وی-فی<br />
)Wi-Fi( رایانه های دستی و تلفنهای همراه<br />
را به هم مرتبط کند تا بتواند یک زیرساختار<br />
بی سیم را با توانایی باالی انتقال داده ها<br />
بسازد)٢( و با آن ابزار امنیتی امکان این را<br />
فراهم آورد که کاربران ناشناس بمانند. چنین<br />
مجله هفته شماره 28 مهر 1391<br />
بود که به گونه ای متناقض، همان زمان که<br />
ویکیلیکس )WikiLeaks( در کار دستبرد<br />
زدن به مداراک وزارت امور خارجه آمریکا<br />
بود، هوش دیپلماتیک به معضل فعالیتهای<br />
هک کنندگان )Hacktivistes( می<br />
پرداخت. )٣(<br />
افغانستان اولین گسترۀ آزمایش این فن<br />
آوری- دیپلماتیک )۴( بوده است. در سال<br />
٢٠٠٩، ١۵ میلیون از مردمان این کشور<br />
٣٠ میلیونی مشترک تلفن همراه بوده اند.<br />
۶۵ درصد این مشترکین به هم پیامک<br />
می فرستند و بیش از ۵٠ درصد آنها از<br />
تلفن همراه خود برای گوش دادن به رادیو<br />
استفاده می کنند. با این داده ها، ارتش آمریکا<br />
متوجه این شد که طالبان در مناطقی که<br />
کمتر زیر پوشش تلفنهای دستی اند فعالترند<br />
و با پی بردن به این رابطه، ارتش آمریکا<br />
١١٣ میلیون دالر برای گسترش ارتباطات<br />
غیرنظامی، به همراه برنامه ای راهبردی که<br />
تبلیغات و توسعۀ اقتصادی را در بر داشت،<br />
سرمایه گذاری کرد. از دیگر سو، پلیس<br />
افغانستان برای مبارزه با فساد مالی دستمزد<br />
کارمندان خود را نه با پول نقد که به واسطۀ<br />
تلفن های همراه م. پیزا )M-PAISA( می<br />
پردازد. ۵( )<br />
دست اندرکاران گوناگون بر تنوع به کار<br />
گیری فن آوری سیاسی می افزایند. از میان<br />
آنها می توان از برنامۀ »جاده های ابریشم<br />
رایانه ای« نام برد که به دست گروه Inter-<br />
net Bar Organization راه اندازی شده<br />
است. می دانیم که ٨۵ درصد مردم افغانستان<br />
از راه کشاورزی روزگار می گذرانند؛ پس<br />
از سالها جنگ، درگیری های فراوانی بر<br />
سر مالکیت زمینها به وجود آمده است. به<br />
دنبال این درگیری ها، بهره گیری از برنامه<br />
های راهیاب ،)GPS( تصویر و پیامکها<br />
برای فرستادن اطالعات به گونه ای امن در<br />
یک بایگانی داده ها به کار گرفته شده است.<br />
چنین است که یک دفتر اسناد رسمی مجازی<br />
شکل گرفته است و یک همراهی حقوقی در<br />
پیوند با حقوق عرفی هم در دسترس است تا<br />
این اختالفها را پایان بخشد.<br />
توانایی هوشمند power( )smart همچنین<br />
در نظارت بر انتخابات به کار گرفته می<br />
شود، نمونۀ آن را در گینه، در آفریقا می بینیم.<br />
سفارت آمریکا در گینه از کمیتۀ انتخاباتی<br />
این کشور برای راه انداختن برنامه ای به<br />
نام « رای میدهم، می بینم و می فرستم«<br />
پشتیبانی کرده است. این برنامه امکان این<br />
را فراهم آورد که، به هنگام انتخابات ٢٧<br />
ژوئن ٢٠١٠، پیامکها از طریق یک سایت<br />
از سوی رای دهندگان و ناظران بررسی و<br />
تحلیل شوند. )۶( سفارت فرانسه با مرکزی<br />
مطبوعاتی در این برنامه شرکت کرده بود.<br />
نظارت رسمی و »نظارت شدن« شهروندی<br />
)به مانند مورد اوشاهیدی در کنیا( که گاه<br />
از راهکارهای همانندی استفاده می کنند،<br />
همدیگر را کامل می کنند. در سالهای ٢٠١٠<br />
و ، ٢٠١١ در سودان، کنترل انتخابات<br />
توسط شهروندان از سوی دپارتمان حکومتی<br />
آمریکا پشتیبانی شد. پیش از این هم سامانه<br />
هایی که از برنامۀ اوشاهیدی الهام گرفته<br />
بودند در کشورهای اتیوپی، مصر، تانزانیا،<br />
ساحل عاج و در لیبریا بکار برده شده بودند.<br />
)٧( گزارشهای ارسالی هم تقلبها )ناشدنی<br />
بودن رای دادن، کمبود تعرفۀ انتخاباتی برای<br />
برخی کاندیداها،…( و هم نابسامانی های<br />
دوران انتخابات )زورگویی، نابرابری ها،<br />
تهییج نژادی،…( را در بر می گرفت و<br />
امکان اطالع رسانی در بارۀ خشونتهای پس<br />
از انتخابات را هم فراهم آورد.<br />
به کمک تلفنهای همراه، که نسبت به یک<br />
رایانه در شرایط نظارت بیشتر در دسترس<br />
قرار دارند، کارهای غیرقانونی با سرعت<br />
ارسال پیامکها روی نقشه مشخص می شوند.<br />
این رویکرد ریشه در حساب پذیربودن ac-<br />
) countability دارد ، واژه ای که ترجمه<br />
اش به فرانسه دشوار است. اگر چه در حوزۀ<br />
سیاسی، این واژه »پاسخگوکردن« دولتها<br />
معنی می دهد، در حوزۀ جامعه شناسی واژه<br />
یاد شده به شبکه ای از مفاهیم اشاره دارد<br />
که مستند بودن، آشکاربودن و پاسخگویی را<br />
در بر می گیرد. )٨( در این چهارچوب،<br />
آشکاربودن از فلسفه ای سیاسی ناشی می<br />
شود که به ما اجازه می دهد که به پیمانی<br />
اسنادی برسیم، به این معنی که نتوان]در<br />
شرایطی[ انکار کرد که »در جایی برای<br />
کسی اتفاقی افتاده است«، و پاسخگویی<br />
همگانی را به دنبال داشته باشد.<br />
(<br />
از شهر سیلیکون واله Val- Silicon<br />
(<br />
)ley خانم کلینتون برای تمامی کارفرمایان<br />
حوزۀ فن آوری پیام زیر را فرستاده است:<br />
»ضروری است که از افرادی که در پشت<br />
سازوکار این دستگاهها قرار دارند، یعنی از<br />
مخترعین و خودِ کارفرمایان، پشتیبانی کنیم.<br />
ما می دانیم که بسیاری صاحبان صنایع آماده<br />
اند که بخشی از تخصص کارکنانشان را وقف<br />
حل مشکالت موجود جهان کنند ولی اغلب<br />
نمی دانند چگونه آن را به انجام برسانند.<br />
چگونه کار را آغاز کنند؟ چه نگاهی می<br />
تواند بیشترین تاثیر را داشته باشد؟« )٩( این<br />
سخنان، که در حمایت از همکاری صنعت<br />
فراورده¬های همراه )١٠( در آفریقا گفته<br />
شده است، بخشی از فراخوانی است برای<br />
همکاری میان دیپلماتها، صاحبان صنایع و<br />
انجمنهای غیر انتفاعی.