Transakcje wewnątrzwspólnotowe a podatek VAT - Izba Skarbowa ...
Transakcje wewnątrzwspólnotowe a podatek VAT - Izba Skarbowa ...
Transakcje wewnątrzwspólnotowe a podatek VAT - Izba Skarbowa ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Transakcje</strong><br />
<strong>wewnątrzwspólnotowe</strong><br />
a <strong>podatek</strong> <strong>VAT</strong> —<br />
zagadnienia ogólne<br />
Broszura z cyklu „Podatek <strong>VAT</strong><br />
w transakcjach wewnątrzwspólnotowych”<br />
jest skierowana głównie<br />
do podatników <strong>VAT</strong>, którzy<br />
po przystąpieniu Polski<br />
do Unii Europejskiej dokonują<br />
wymiany handlowej towarów<br />
z podatnikami <strong>VAT</strong> z innych<br />
państw członkowskich<br />
Unii Europejskiej.<br />
2005<br />
Podatek <strong>VAT</strong> w handlu towarami<br />
z państwami Unii Europejskiej<br />
1
TRANSAKCJE<br />
WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE<br />
A PODATEK <strong>VAT</strong> —<br />
ZAGADNIENIA OGÓLNE *<br />
Broszura z cyklu „Podatek <strong>VAT</strong> w transakcjach wewnątrzwspólnotowych”<br />
jest skierowana głównie do podatników <strong>VAT</strong>, którzy po przystąpieniu Polski<br />
do Unii Europejskiej dokonują wymiany handlowej towarów z podatnikami<br />
<strong>VAT</strong> z innych państw członkowskich Unii Europejskiej.<br />
Zadaniem niniejszej broszury jest przekazanie ogólnych informacji o funkcjonowaniu<br />
systemu podatkowego <strong>VAT</strong> w ramach Unii Europejskiej, nie<br />
zawiera ona wyjaśnień dotyczących szczegółowych kwestii prawnych.<br />
Podstawa prawna:<br />
• Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz.U. Nr 54,<br />
poz. 535 ze zm.)<br />
* Stan prawny na dzień 1 sierpnia 2005 r.<br />
1
SPIS TREŚCI<br />
1. Wstęp ....................................................................... 4<br />
2. Wspólny Rynek ........................................................... 5<br />
2.1. Podatek od wartości dodanej <strong>VAT</strong> w Unii Europejskiej ........ 7<br />
3. Obrót handlowy towarami wewnątrz Wspólnoty .................10<br />
3.1 Informacje ogólne .................................................. 10<br />
3.2. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów ...................... 11<br />
3.3. <strong>Transakcje</strong> dokonywane przez podatników <strong>VAT</strong> na rzecz<br />
ostatecznych konsumentów (niebędących podatnikami <strong>VAT</strong>)<br />
z państw Unii Europejskiej ........................................ 12<br />
3.4. Nabycie towarów z innych państw członkowskich Unii<br />
Europejskiej przywożonych do Polski ........................... 13<br />
3.5. Przemieszczanie własnych towarów pomiędzy krajami<br />
Unii Europejskiej ................................................... 14<br />
3.6. Tymczasowe przemieszczenie własnych towarów<br />
oraz inne przypadki przemieszczenia własnych towarów<br />
nieuznawane za transakcje <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong> .......... 15<br />
3.7. Towary instalowane i montowane ............................... 16<br />
3.8. Import i eksport .................................................... 16<br />
4. Numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong> — rola i znaczenie ...................16<br />
4.1. Informacje ogólne .................................................. 16<br />
4.2. Numery identyfikacyjne <strong>VAT</strong> w państwach członkowskich .. 17<br />
4.3. Numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong>-UE polskich podatników ......... 19<br />
4.4. Numery <strong>VAT</strong> niemieckich kontrahentów — problemy ........ 20<br />
4.5. Procedura potwierdzania numeru <strong>VAT</strong> .......................... 20<br />
4.5.1. Zapytania kierowane do administracji podatkowej ... 21<br />
4.5.2. Strona internetowa Komisji Europejskiej ............... 22<br />
4.5.3. Kontakt z kontrahentem .................................. 23<br />
2
5. <strong>Transakcje</strong> trójstronne ................................................23<br />
5.1. Informacje ogólne ................................................. 23<br />
5.2. Zasady opodatkowania transakcji trójstronnych .............. 25<br />
5.3. Procedura uproszczona ........................................... 25<br />
6. Sprzedaż wysyłkowa ...................................................26<br />
6.1. Informacje ogólne ................................................. 26<br />
6.2. Sprzedaż wysyłkowa z Polski do innego państwa<br />
członkowskiego ..................................................... 27<br />
6.3. Sprzedaż wysyłkowa z innego państwa członkowskiego<br />
do Polski ............................................................. 28<br />
7. Nowe środki transportu ...............................................29<br />
7.1. Informacje ogólne ................................................. 29<br />
7.2. Definicja ............................................................ 30<br />
7.3. Opodatkowanie i obowiązki podatników ....................... 30<br />
8. Wymagania związane z rozliczaniem dostaw i nabyć<br />
wewnątrzwspólnotowych .............................................31<br />
8.1. Deklaracja <strong>VAT</strong> ..................................................... 31<br />
8.2. Kwartalna informacja podsumowująca ......................... 31<br />
8.3. Ewidencjonowanie obrotów i inne obowiązki<br />
dokumentacyjne .................................................... 33<br />
9. Współpraca administracyjna ..........................................34<br />
9.1. System VIES ......................................................... 34<br />
9.2. Instytucja koordynująca ........................................... 35<br />
10. Statystyka ................................................................35<br />
11. Adresy kontaktowe organów podatkowych <strong>VAT</strong><br />
w państwach członkowskich ..........................................37<br />
3
1. Wstęp<br />
Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nastąpiła zmiana<br />
zasad opodatkowania podatkiem <strong>VAT</strong> wymiany handlowej pomiędzy<br />
podatnikami <strong>VAT</strong> w Polsce a podatnikami zarejestrowanymi dla tego podatku<br />
w innych państwach Unii Europejskiej, co jest ściśle związane ze<br />
zniesieniem granic celno-podatkowych pomiędzy Polską a pozostałymi<br />
państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Natomiast podatnicy, którzy<br />
nie prowadzą handlu zagranicznego albo osiągają wyłącznie obroty<br />
z państwami spoza Unii Europejskiej nie doświadczyli zmian w niniejszym<br />
zakresie.<br />
W odniesieniu do obrotu towarowego wewnątrz Unii Europejskiej pojęcia<br />
„import” i „eksport” zostały zastąpione nowymi pojęciami —„ wewnątrzwspólnotowym<br />
nabyciem” i „wewnątrzwspólnotową dostawą”.<br />
Import<br />
Nabycie<br />
<strong>wewnątrzwspólnotowe</strong><br />
Eksport<br />
Dostawa<br />
wewnątrzwspólnotowa<br />
Podatek <strong>VAT</strong> od towarów w obrocie handlowym pomiędzy podatnikami<br />
<strong>VAT</strong> w państwach członkowskich Unii Europejskiej nie jest pobierany na<br />
granicy. Zamiast tego opodatkowanie ma miejsce w kraju nabywcy towaru<br />
(w kraju przeznaczenia towaru, natomiast w kraju dostawcy stosuje<br />
się stawkę 0% <strong>VAT</strong> lub zwolnienie z prawem do odliczenia podatku naliczonego).<br />
Jednak w sytuacji, gdy podatnik <strong>VAT</strong> z Unii Europejskiej dostarcza towary<br />
innym podmiotom z Unii Europejskiej, niebędącym podatnikami <strong>VAT</strong>, jest<br />
on zobowiązany do naliczenia podatku <strong>VAT</strong> według stawki obowiązującej<br />
w swoim państwie. Wyjątkiem jest zakup nowych środków transportu<br />
(patrz rozdział: 7. „Nowe środki transportu”). Podatek od nich nabywca<br />
uiszcza w kraju konsumpcji. Modyfikacja ogólnej zasady dotyczy również<br />
sprzedaży wysyłkowej (patrz rozdział: 6. „Sprzedaż wysyłkowa”).<br />
W transakcjach, do których dochodzi pomiędzy podatnikami z państw<br />
4
należących do Unii Europejskiej nie ma obowiązku składania w urzędzie<br />
celnym informacji (dokument SAD) w momencie, gdy towar przekracza<br />
granicę państwa i przemieszcza się na terytorium innego państwa Unii<br />
Europejskiej. Istnieje natomiast obowiązek informacyjny w deklaracji<br />
<strong>VAT</strong> oraz obowiązek składania dodatkowych informacji w tzw. informacjach<br />
podsumowujących (patrz podrozdział: 8.2. „Kwartalna informacja<br />
podsumowująca”).<br />
Nowe regulacje i obowiązki dla podatników dokonujących obrotu towarowego<br />
z państwami należącymi do Unii Europejskiej pojawiły się także<br />
w prawodawstwie dotyczącym statystyki państwowej — system INTRASTAT<br />
(patrz rozdział: 10. „Statystyka”).<br />
W wewnątrzwspólnotowym handlu towarami dużą rolę odgrywa numer<br />
<strong>VAT</strong>. W przypadku polskich podatników numerem <strong>VAT</strong> jest numer identyfikacji<br />
podatkowej NIP poprzedzony dodatkowym dwuliterowym kodem<br />
państwa: „PL”.<br />
2. WSPÓLNY RYNEK<br />
1 stycznia 1993 r. utworzono w Unii Europejskiej Wspólny Rynek. Pod tym<br />
pojęciem rozumie się obszar bez granic wewnętrznych, charakteryzujący<br />
się swobodnym przepływem towarów, osób, usług i kapitału. Swobodny<br />
przepływ, dotyczący w szczególności towarów, zakłada brak kontroli granicznych<br />
pomiędzy państwami członkowskimi i swobodny obrót towarowy<br />
ponad granicami państw. Taki układ wymaga z kolei wprowadzenia przez<br />
państwa członkowskie jednolitego systemu podatkowego w zakresie podatku<br />
<strong>VAT</strong>.<br />
Dla osiągnięcia powyższych założeń zniesiono kontrole graniczne o charakterze<br />
fiskalnym, np. dla celów naliczania podatków, przekazywania<br />
danych statystycznych do statystyk handlu zagranicznego oraz kontroli<br />
ładunku.<br />
Transport towarów pomiędzy państwami Unii Europejskiej odbywa się<br />
sprawnie bez zbędnych, opóźniających go procedur celno-podatkowych.<br />
Oznacza to w skali roku o ok. 60 milionów mniej formularzy celnych i podatkowych<br />
do wypełnienia przez przedsiębiorców i do obsłużenia przez<br />
administrację celną. Zyskują oni nie tylko czas, ale i pieniądze, na przykład<br />
dzięki lepszej płynności finansowej, ponieważ nie ma już obowiązku<br />
uiszczania podatku <strong>VAT</strong> przywozowego.<br />
Terytorium Wspólnego Rynku Unii Europejskiej obejmuje obszar 25 państw<br />
członkowskich. Zamieszczona tabelka przedstawia państwa członkowskie<br />
i ich terytoria objęte lub wyłączone z rozliczeń podatku <strong>VAT</strong>.<br />
5
Terytorium Wspólnego Rynku (na potrzeby podatku <strong>VAT</strong>)<br />
Państwo<br />
członkowskie<br />
Austria<br />
Belgia<br />
Cypr<br />
Czechy<br />
Dania<br />
Estonia<br />
Finlandia<br />
Włączając...<br />
Wyspy Alandzkie<br />
Z wyjątkiem...<br />
Francja Monako Martynika, Gujana Francuska,<br />
Gwadelupa, Reunion, St Pierre<br />
i Miquelon (departamenty zamorskie)<br />
Grecja<br />
Półwysep Atos (inaczej: Agion Poros)<br />
Hiszpania Baleary Wyspy Kanaryjskie, Ceuta, Melilla<br />
Holandia<br />
Irlandia<br />
Litwa<br />
Luksemburg<br />
Łotwa<br />
Malta<br />
Niemcy<br />
Wyspa Heligoland, terytorium<br />
Buesingen<br />
Polska<br />
Portugalia Azory Madera<br />
Słowacja<br />
Słowenia<br />
Szwecja<br />
Węgry<br />
Wielka Brytania Wyspa Man Wyspy Normandzkie, Gibraltar<br />
Włochy<br />
Livigno, Campione d`Italia, włoska<br />
część jeziora Lugano<br />
6
2.1. PODATEK OD WARTOŚCI DODANEJ <strong>VAT</strong><br />
W UNII EUROPEJSKIEJ<br />
<strong>VAT</strong> (skrót od: value added tax) jest podatkiem pośrednim (od obrotu),<br />
pobieranym od towarów i usług. Objęte są nim towary i usługi na terytorium<br />
danego państwa, w tym także pochodzące z importu. Jednocześnie<br />
towary przeznaczone na eksport są opodatkowane stawką 0% <strong>VAT</strong> w kraju<br />
eksportera (z zachowaniem prawa do odliczenia podatku naliczonego)<br />
i obciążane podatkiem w kraju importera. Obowiązuje zasada niedyskryminacyjnego<br />
obciążenia podatkiem <strong>VAT</strong> (podobnie jak i innymi podatkami)<br />
towarów krajowych i zagranicznych. Oznacza to, iż produkty importowane<br />
nie mogą być opodatkowane wyżej niż takie same produkty<br />
krajowe.<br />
Przełomowe znaczenie dla utworzenia jednolitej konstrukcji podatku<br />
<strong>VAT</strong> w państwach Unii Europejskiej miała Szósta Dyrektywa Rady z dnia<br />
17 maja 1977 r. Reguluje ona podstawowe elementy tego podatku, czyli<br />
między innymi przedmiot i podmiot opodatkowania, podstawę opodatkowania,<br />
powstanie obowiązku podatkowego, mechanizm odliczeń podatku<br />
zapłaconego we wcześniejszej fazie obrotu od podatku należnego.<br />
Mimo podejmowanych prób nie udało się ujednolicić wysokości stawek<br />
podatkowych z uwagi na rozbieżne interesy poszczególnych państw.<br />
Przyjęto jedynie minimalne stawki podatkowe. Kraje członkowskie<br />
uzgodniły, że wysokość stawki podstawowej (standardowej) nie może być<br />
niższa niż 15%, a stawki obniżonej (można stosować jedną lub dwie stawki<br />
obniżone) nie może być niższa niż 5% (z wyjątkami). Ujednolicona jest<br />
także podstawa poboru podatku, tj. zakres towarów i usług podlegających<br />
obciążeniu <strong>VAT</strong>.<br />
Stawki podatku <strong>VAT</strong> stosowane w państwach członkowskich<br />
Państwo<br />
członkowskie<br />
Stawka<br />
obniżona<br />
— poniżej 5%<br />
Stawka<br />
obniżona<br />
Stawka<br />
podstawowa<br />
Stawka<br />
przejściowa<br />
Austria — 10 20 12<br />
Belgia — 6 21 12<br />
Cypr — 5 15 —<br />
Czechy — 5 19 —<br />
Dania — — 25 —<br />
Estonia — 5 18 —<br />
7
Finlandia — 8/17 22 —<br />
Francja 2,1 5,5 19,6 —<br />
Grecja 4 8 18 —<br />
Hiszpania 4 7 16 —<br />
Holandia — 6 19 —<br />
Irlandia 4,4 13,5 21 13,5<br />
Litwa — 5/9 18 —<br />
Luksemburg 3 6 15 12<br />
Łotwa — 5 18 —<br />
Malta — 5 18 —<br />
Niemcy — 7 16 —<br />
Polska 3 7 22 —<br />
Portugalia — 5/12 19 —<br />
Słowacja — — 19 —<br />
Słowenia — 8,5 20 —<br />
Szwecja — 6/12 25 —<br />
Węgry — 5/15 25 —<br />
Wielka Brytania — 5 17,5 —<br />
Włochy 4 10 20 —<br />
Odpowiedniki terminu <strong>VAT</strong> w językach narodowych państw<br />
członkowskich Unii Europejskiej<br />
Austria<br />
Belgia<br />
Cypr<br />
Państwo<br />
członkowskie<br />
Odpowiednik <strong>VAT</strong><br />
Mehrwertsteuer (MWSt)<br />
Umsatzsteuer (USt)<br />
Belasting over de Toegevoegde Waarde (BTW)<br />
Tax sur la Valeur Ajoutée (TVA)<br />
Φόρος ΠροστιΘέμενης Αξίας (ΦΠΑ)<br />
8
Czechy<br />
Dania<br />
Estonia<br />
Finlandia<br />
Francja<br />
Grecja<br />
Hiszpania<br />
Holandia<br />
Irlandia<br />
Litwa<br />
Luksemburg<br />
Łotwa<br />
Malta<br />
Niemcy<br />
Polska<br />
Portugalia<br />
Słowacja<br />
Słowenia<br />
Szwecja<br />
Węgry<br />
Wielka Brytania<br />
Włochy<br />
Daň z přidané hodnoty — DPH<br />
Mervärdiafgift<br />
Käibemaks<br />
Arvonlisävero (ALV)<br />
Taxe sur la Valeur Ajoutée (TVA)<br />
Arithmos Forologikou Mitroou (FPA)<br />
Impuesto sobre el Valor Añadido (IVA)<br />
Omzetbelasting (OB)<br />
Belasting over de Toegevoegde Waarde (BTW)<br />
Value Added Tax<br />
Pridetines vertes mokestis (PVM)<br />
Taxe sur la Valeur Ajoutée (TVA)<br />
Pievienotās vērtības nodoklis<br />
Value added tax<br />
Mehrwertsteuer (MWSt)<br />
Umsatzsteuer (USt)<br />
Podatek od towarów i usług<br />
Imposto sobre o Valor Acrescentado (IVA)<br />
Daň z přidanej hodnoty — DPH<br />
Davek na dodano vrednost (DDV)<br />
Mervärdeskatt (MOMS)<br />
Általános Forgalmi Adó (ÁFA)<br />
Value Added Tax<br />
Imposta sul valore Aggiunto (IVA)<br />
9
3. OBRÓT HANDLOWY TOWARAMI WEWNĄTRZ<br />
WSPÓLNOTY<br />
3.1. INFORMACJE OGÓLNE<br />
W transakcjach dokonywanych w ramach Wspólnoty Europejskiej, między<br />
podatnikami <strong>VAT</strong> z różnych państw członkowskich, pojęcia eksportu<br />
i importu zostały zastąpione pojęciami <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>j dostawy<br />
i <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go nabycia. Tymi też pojęciami polscy podatnicy<br />
<strong>VAT</strong> określają sprzedaż (dostawę) towarów dla kontrahentów z Unii<br />
Europejskiej (do podatników <strong>VAT</strong>) oraz kupno (nabycie) towarów od podatników<br />
<strong>VAT</strong> zarejestrowanych dla tego podatku w innych państwach<br />
członkowskich Unii Europejskiej.<br />
Do zakresu dostaw i nabyć wewnątrzwspólnotowych włączane są jedynie<br />
towary.<br />
Towary dostarczane do podatników zarejestrowanych dla celów <strong>VAT</strong> są<br />
opodatkowane stawką 0 % <strong>VAT</strong> w kraju ich wysyłki (rozpoczęcia transportu),<br />
jako wewnątrzwspólnotowa dostawa, zaś <strong>podatek</strong> należny rozliczany<br />
jest przez nabywcę towarów, jako <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong> nabycie towarów<br />
w kraju przeznaczenia towarów.<br />
Podatnik (nabywca) rozlicza <strong>podatek</strong> <strong>VAT</strong> w deklaracji <strong>VAT</strong> według stawki<br />
obowiązującej w kraju, do którego są przywożone towary (kraju przeznaczenia<br />
towarów).<br />
W przypadku dostaw towarów do podmiotów w innych państwach członkowskich<br />
Unii Europejskiej, które nie są zarejestrowane dla celów podatku<br />
<strong>VAT</strong>, <strong>podatek</strong> jest naliczany i rozliczany na zasadach ogólnych przez<br />
zarejestrowanego do celów <strong>VAT</strong> dostawcę w państwie członkowskim,<br />
z którego towary wysłano (dostawa jest traktowana wówczas jak sprzedaż<br />
krajowa).<br />
Wyjątki od tych ogólnych zasad dotyczą:<br />
• towarów, które mają zostać zainstalowane lub zmontowane w kraju<br />
siedziby nabywcy oraz tzw. sprzedaży wysyłkowej po przekroczeniu<br />
określonego przez każde państwo członkowskie progu sprzedaży,<br />
w przypadku której <strong>podatek</strong> powinien zostać naliczony i rozliczony<br />
przez dostawcę w państwie członkowskim, do którego towary te<br />
będą dostarczone (próg sprzedaży nie dotyczy towarów opodatkowanych<br />
zharmonizowaną akcyzą, towary te w sprzedaży wysyłkowej<br />
zawsze są opodatkowane w kraju przeznaczenia);<br />
• dostaw towarów objętych zharmonizowaną akcyzą (oleje mineralne,<br />
alkohol, napoje alkoholowe, artykuły tytoniowe), nabywanych<br />
do celów innych niż prywatne, oraz dostaw nowych środków trans-<br />
10
portu, w przypadku których <strong>podatek</strong> <strong>VAT</strong> musi, co do zasady, zostać<br />
zapłacony przez podmiot w państwie członkowskim przeznaczenia;<br />
oraz<br />
• dostaw na rzecz dyplomatów, organizacji międzynarodowych, sił<br />
zbrojnych państw NATO oraz innych uprawnionych osób i podmiotów<br />
w innych państwach członkowskich, które mogą w określonych<br />
okolicznościach zostać zwolnione z podatku <strong>VAT</strong> (w tym przypadku<br />
zwolnienie może mieć charakter pośredni, tzn. w formie zwrotów<br />
podatku uprzednio zapłaconego przez te uprawnione podmioty).<br />
3.2. WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWA DOSTAWA TOWARÓW<br />
Dostawy dokonywane pomiędzy podatnikami znajdującymi się w różnych<br />
państwach członkowskich Unii Europejskiej określane są mianem dostaw<br />
wewnątrzwspólnotowych. Gdy polski przedsiębiorca (podatnik <strong>VAT</strong>) przesyła<br />
towar do podatnika znajdującego się na obszarze Wspólnoty, wówczas<br />
dostawa ta — tak jak wcześniej eksport — objęta jest stawką 0% <strong>VAT</strong>,<br />
jeżeli spełnione zostały między innymi następujące warunki:<br />
Warunek<br />
Opis<br />
1. Dostawa została wykonana na rzecz podmiotu, posiadającego status<br />
podatnika <strong>VAT</strong> w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.<br />
2. Podatnik podał na fakturze <strong>VAT</strong> prawidłowe numery identyfikacyjne<br />
<strong>VAT</strong> (swój i kontrahenta) wraz z dwuliterowymi kodami państw.<br />
3. Towary zostały wysłane lub wywiezione z terytorium Polski do<br />
miejsca przeznaczenia w innym państwie członkowskim Unii<br />
Europejskiej.<br />
4. Podatnik posiada dowód, określony zgodnie z przepisami o podatku<br />
od towarów i usług, potwierdzający wywiezienie towarów<br />
z Polski.<br />
Jeśli którykolwiek z ww. warunków nie został spełniony, należy naliczyć<br />
i rozliczyć <strong>podatek</strong> na terenie Polski według stawki obowiązującej na te<br />
towary w Polsce. Nie nalicza się podatku <strong>VAT</strong> od towarów, które zostały<br />
objęte w Polsce stawką 0% <strong>VAT</strong> lub są zwolnione z podatku.<br />
Podatnicy dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych są zobowiązani<br />
do składania kwartalnych informacji podsumowujących dotyczących<br />
tych transakcji (patrz podrozdział: 8.2. „Kwartalna informacja podsumowująca”).<br />
11
Pamiętaj!<br />
W Polsce obowiązek wypełniania i składania informacji podsumowujących<br />
dotyczy zarówno wewnątrzwspólnotowych dostaw, jak i wewnątrzwspólnotowych<br />
nabyć towarów.<br />
Przykład 1:<br />
Polski podmiot X — będący podatnikiem <strong>VAT</strong> — dostarcza maszyny do niemieckiego<br />
podmiotu Y — będącego podatnikiem <strong>VAT</strong>. Aby podmiot X nie był zobowiązany<br />
do rozliczenia polskiego podatku <strong>VAT</strong> (tak jak od transakcji krajowej)<br />
musi się on upewnić, czy podmiot Y jest zarejestrowanym dla celów transakcji<br />
wewnątrzwspólnotowych podatnikiem <strong>VAT</strong> w Niemczech oraz sam musi być zarejestrowany<br />
jako podatnik <strong>VAT</strong> UE w Polsce. Podmiot X wykazuje transakcję<br />
zarówno w deklaracji <strong>VAT</strong>, jak i w „kwartalnej informacji podsumowującej” jako<br />
dostawę wewnątrzwspólnotową (jeżeli spełni pozostałe warunki, w szczególności<br />
w zakresie udokumentowania tej dostawy). Niemiecki podmiot Y wykazuje transakcję<br />
w swojej deklaracji <strong>VAT</strong>, jako nabycie <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong> i rozlicza się<br />
z podatku <strong>VAT</strong> w Niemczech.<br />
3.3. TRANSAKCJE DOKONYWANE PRZEZ PODATNIKÓW<br />
<strong>VAT</strong> NA RZECZ OSTATECZNYCH KONSUMENTÓW<br />
(NIEBĘDĄCYCH PODATNIKAMI <strong>VAT</strong>) Z PAŃSTW UNII<br />
EUROPEJSKIEJ<br />
W odniesieniu do dostaw dokonywanych przez podatników <strong>VAT</strong> na rzecz<br />
ostatecznych konsumentów (niebędących podatnikami <strong>VAT</strong>) zastosowano<br />
zasadę opodatkowania w kraju pochodzenia towaru. Konsumenci, dokonując<br />
zakupów w którymkolwiek z krajów członkowskich, płacą w momencie<br />
nabycia <strong>podatek</strong> <strong>VAT</strong> w kraju pochodzenia towaru (tj. w kraju<br />
nabycia towaru).<br />
Wyjątki od tej zasady to: dostawa nowych środków transportu, np. nowe<br />
samochody (zawsze opodatkowane w kraju, do którego konsument sprowadza<br />
nowy środek transportu) oraz tzw. sprzedaż wysyłkowa (towary<br />
wysyłane w imieniu dostawcy na rzecz ostatecznych konsumentów, jeśli<br />
wartość tej sprzedaży u dostawcy przekracza określony próg, wyznaczony<br />
przez państwo przeznaczenia przesyłki). Należy zaznaczyć, iż szczególne<br />
zasady opodatkowania transakcji wewnątrzwspólnotowych są również<br />
stosowane wobec towarów opodatkowanych zharmonizowaną akcyzą<br />
(oleje mineralne, alkohole i napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe).<br />
Z zastrzeżeniem wyjątków określonych w podrozdziale 3.1., konsumenci<br />
z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, niebędący podatnikami<br />
<strong>VAT</strong>, dokonując nabycia od polskich podatników <strong>VAT</strong> towarów pozostających<br />
na terytorium Unii Europejskiej — płacą <strong>podatek</strong> <strong>VAT</strong> zawarty w ce-<br />
12
nie nabywanych towarów. Polski podmiot dostarczając towary podmiotom<br />
niezarejestrowanym dla celów <strong>VAT</strong> w Unii Europejskiej musi naliczyć<br />
i rozliczyć <strong>podatek</strong> <strong>VAT</strong> od tych towarów podobnie jak od dostawy na<br />
terytorium Polski.<br />
Przykład 2:<br />
Podmiot polski X — będący podatnikiem <strong>VAT</strong> w Polsce — dostarcza towar niebędący<br />
nowym środkiem transportu osobie fizycznej niebędącej podatnikiem <strong>VAT</strong><br />
z Danii.<br />
Dostawa towaru ma miejsce na terytorium Polski i podlega opodatkowaniu polskim<br />
<strong>VAT</strong>, bez względu na to, czy nabywca odbiera towar w Polsce, czy też jest<br />
wysyłany na jego zlecenie do Danii. Podmiot X zgłasza transakcję jako dostawę<br />
w Polsce.<br />
Jeśli towar jest wywożony do Danii na zlecenie sprzedawcy (tzw. sprzedaż wysyłkowa),<br />
a wartość łącznej sprzedaży podmiotu X do Danii przekracza wartość<br />
progową ustaloną dla dostaw w Danii, dostawa ma miejsce w Danii. Podmiot X<br />
ma wówczas obowiązek zarejestrowania się dla podatku <strong>VAT</strong> w Danii i rozliczenia<br />
duńskiego podatku <strong>VAT</strong> od tej dostawy.<br />
3.4. NABYCIE TOWARÓW Z INNYCH PAŃSTW<br />
CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ<br />
PRZYWOŻONYCH DO POLSKI<br />
Jeżeli polski podatnik <strong>VAT</strong> (lub osoba prawna niebędąca podatnikiem)<br />
nabywa towary z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, dostarczane<br />
przez podatnika zarejestrowanego dla celów <strong>VAT</strong> w państwie<br />
wysyłki (rozpoczęcia transportu) towarów, podmiot dokonujący nabycia<br />
towarów przywożonych do Polski płaci, co do zasady, z tego tytułu <strong>podatek</strong><br />
<strong>VAT</strong> w Polsce. Stawką podatku jest stawka obowiązująca z tytułu<br />
dostawy takich samych towarów na terytorium Polski.<br />
Wszelkie kwoty podatku <strong>VAT</strong> należnego trzeba wykazać w deklaracji <strong>VAT</strong><br />
składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu<br />
<strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go nabycia towarów. Podatek ten stanowi, co do<br />
zasady, <strong>podatek</strong> naliczony, który jest rozliczany na zasadach ogólnych<br />
w deklaracji dla podatku od towarów i usług (zgodnie z warunkami określonymi<br />
w ustawie o podatku od towarów i usług).<br />
Przykład 3:<br />
Podmiot X — będący podatnikiem <strong>VAT</strong> w Polsce — zarejestrowanym dla celów<br />
transakcji wewnątrzwspólnotowych, podając numer identyfikacji podatkowej<br />
(NIP), nabywa towar od podmiotu Y, który jest zarejestrowanym podatnikiem<br />
<strong>VAT</strong> dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych w Niemczech. Towar zostaje<br />
wysłany z Niemiec do Polski.<br />
13
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ma miejsce w Polsce, podmiot X jest zobowiązany<br />
naliczyć i rozliczyć <strong>podatek</strong> z tego tytułu w deklaracji <strong>VAT</strong> oraz złożyć<br />
informację podsumowującą uwzględniającą tę transakcję jako nabycie. Podmiot<br />
Y również składa informację podsumowującą w swojej administracji podatkowej,<br />
wykazując tę transakcję jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.<br />
3.5. PRZEMIESZCZANIE WŁASNYCH TOWARÓW<br />
POMIĘDZY KRAJAMI UNII EUROPEJSKIEJ<br />
Zgodnie z ogólną regułą, wywóz towarów do innego państwa członkowskiego<br />
w wyniku ich dostawy przez podatnika <strong>VAT</strong> dla podatnika <strong>VAT</strong> w innym<br />
państwie Unii Europejskiej jest, co do zasady, uważany dla celów<br />
<strong>VAT</strong> za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.<br />
Wewnątrzwspólnotową dostawą towarów ze strony dostawcy, zaś wewnątrzwspólnotowym<br />
nabyciem towarów ze strony nabywcy jest również,<br />
co do zasady, przemieszczenie własnych towarów z jednego państwa<br />
członkowskiego do drugiego państwa członkowskiego. Jeżeli dany<br />
podmiot będący podatnikiem <strong>VAT</strong> przewozi w ramach prowadzonej działalności<br />
gospodarczej własne towary z Polski do innego państwa członkowskiego<br />
Unii Europejskiej (na przykład, jeżeli własne towary są przewożone<br />
z Polski do innego państwa członkowskiego celem ich dalszej<br />
odsprzedaży lub w celu ich użycia do własnej działalności prowadzonej<br />
na terytorium tego innego państwa), jest on zobowiązany do wykazania<br />
podatku <strong>VAT</strong> w tym innym państwie członkowskim z tytułu <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go<br />
nabycia towarów. Z reguły taki podmiot jest obowiązany<br />
zarejestrować się dla celów <strong>VAT</strong> w tym państwie.<br />
Przykład 4:<br />
Podmiot X — zarejestrowany dla <strong>VAT</strong> w Polsce — dokonuje przemieszczenia części<br />
własnych zapasów do Danii. Podmiot X, co do zasady, ma obowiązek zarejestrowania<br />
się jako podatnik <strong>VAT</strong> w Danii, ponieważ w Danii będzie traktowany jako<br />
podatnik dokonujący <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go nabycia towarów.<br />
W deklaracji podatkowej w Polsce podmiot X wykaże, w stosunku do tego przemieszczenia<br />
towarów stanowiącego wewnątrzwspólnotową dostawę towarów,<br />
stawkę 0% (jeżeli będzie posiadać m.in. dokumentację potwierdzającą wywóz towarów<br />
oraz poda dla tej czynności przyznany jemu w Danii numer <strong>VAT</strong>). Podmiot<br />
X jest również zobowiązany do uwzględnienia tego rodzaju dostawy w składanej<br />
w Polsce informacji podsumowującej.<br />
14
3.6. TYMCZASOWE PRZEMIESZCZENIE WŁASNYCH<br />
TOWARÓW ORAZ INNE PRZYPADKI<br />
PRZEMIESZCZENIA WŁASNYCH TOWARÓW<br />
NIEUZNAWANE ZA TRANSAKCJE<br />
WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE<br />
Chociaż większość przypadków przemieszczenia towarów własnych pomiędzy<br />
państwami członkowskimi Unii Europejskiej do celów prowadzonej<br />
działalności jest z jednej strony uznawane dla celów podatku <strong>VAT</strong><br />
za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, z drugiej zaś za <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong><br />
nabycie towarów, określone niżej wymienione przypadki<br />
tymczasowego przywozu towarów oraz inne przypadki są wyłączone<br />
z obowiązujących w takich sytuacjach rozwiązań:<br />
1) towary są na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia instalowane<br />
lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego,<br />
2) towary są przemieszczane w ramach tzw. sprzedaży wysyłkowej,<br />
3) towary są przemieszczane z przeznaczeniem ich dostarczenia na pokładach<br />
statków, samolotów lub pociągów w trakcie gdy transport<br />
pasażerski jest wykonywany na terytorium Wspólnoty,<br />
4) towary mają być przedmiotem eksportu,<br />
5) towary mają być przedmiotem <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>j dostawy towarów,<br />
6) na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia na towarach<br />
mają zostać wykonane usługi na rzecz podatnika <strong>VAT</strong>, pod warunkiem,<br />
że towary po wykonaniu tych usług, zostaną z powrotem przemieszczone<br />
do państwa członkowskiego, z którego zostały pierwotnie<br />
wywiezione,<br />
7) towary mają być czasowo używane na terytorium państwa członkowskiego<br />
przeznaczenia, w celu świadczenia usług przez podatnika<br />
<strong>VAT</strong> z siedzibą lub miejscem zamieszkania na terytorium państwa<br />
członkowskiego wysyłki,<br />
8) towary mają być czasowo używane na terytorium państwa członkowskiego<br />
przeznaczenia, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące.<br />
Chociaż opisane powyżej przypadki wywozu towarów nie są traktowane<br />
jak dostawy dla celów podatku <strong>VAT</strong>, podatnik powinien posiadać dowody<br />
handlowe (określone w przepisach podatkowych danego państwa członkowskiego),<br />
iż warunki na jakich towary są przemieszczane są spełnione.<br />
15
3.7. TOWARY INSTALOWANE I MONTOWANE<br />
Jeżeli dany podatnik dostarcza towary, które ma zainstalować lub montować<br />
w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej i towary te nie wchodzą<br />
w zakres usługi wykonywanej tam przez podatnika, dostawa tych towarów ma<br />
miejsce w tym państwie i także w tym państwie podatnik jest zobowiązany<br />
do zapłaty podatku <strong>VAT</strong>, chyba że przepisy tego państwa pozwalają na przerzucenie<br />
obowiązku rozliczenia podatku na nabywcę. Jeżeli takich przepisów<br />
nie ma, to podatnik będzie zobowiązany do rozliczenia należnego podatku od<br />
dostaw tych towarów w państwie członkowskim instalacji lub montażu.<br />
3.8. IMPORT I EKSPORT<br />
Przepisy dotyczące opodatkowania podatkiem <strong>VAT</strong> obrotów handlowych<br />
z państwami trzecimi (państwa niebędące członkami Unii Europejskiej)<br />
nie uległy zasadniczym zmianom po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej.<br />
Oznacza to, że w dalszym ciągu to urzędy celne odpowiadają za pobór<br />
podatków i cła od towarów przywożonych z państw trzecich.<br />
Większość wcześniej stosowanych zasad pozostała w mocy w stosunku do<br />
państw trzecich. W przypadku importu z tych państw urząd celny pobiera<br />
cła, podatki (włącznie z podatkiem <strong>VAT</strong>), opłaty przywozowe oraz gromadzi<br />
informacje statystyczne.<br />
Organy celne prowadzą również kontrolę przestrzegania restrykcji dotyczących<br />
przywozu i wywozu towarów.<br />
4. NUMER IDENTYFIKACYJNY <strong>VAT</strong><br />
— ROLA I ZNACZENIE<br />
4.1. INFORMACJE OGÓLNE<br />
Numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong> odgrywa bardzo istotną rolę w obrocie handlowym<br />
towarami pomiędzy podatnikami <strong>VAT</strong> z państw członkowskich Unii<br />
Europejskiej.<br />
Pamiętaj!<br />
Poprawne zastosowanie numeru <strong>VAT</strong> swojego kontrahenta jest jednym<br />
z warunków skorzystania z 0% stawki <strong>VAT</strong> przy <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>j<br />
dostawie towarów.<br />
16
Posługując się numerem identyfikacyjnym <strong>VAT</strong>, nabywca wskazuje dostawcy,<br />
że jest podatnikiem <strong>VAT</strong> odpowiedzialnym za rozliczenie podatku<br />
<strong>VAT</strong> od <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go nabycia towarów w swoim kraju.<br />
Numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong> kontrahenta należy zamieszczać na fakturach,<br />
kwartalnych informacjach podsumowujących oraz innych dokumentach<br />
związanych z obrotem handlowym towarami, dokonywanym pomiędzy<br />
państwami Unii Europejskiej.<br />
4.2. NUMERY IDENTYFIKACYJNE <strong>VAT</strong> W PAŃSTWACH<br />
CZŁONKOWSKICH<br />
Każdy podatnik <strong>VAT</strong> posiada swój indywidualny numer dla potrzeb handlu<br />
<strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go, przyznany przez administrację podatkową<br />
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym jest zarejestrowany<br />
na potrzeby <strong>VAT</strong>. W niektórych przypadkach numerem tym jest ten sam<br />
numer, który wykorzystywany jest także dla innych celów podatkowych<br />
(np. <strong>podatek</strong> dochodowy — Hiszpania), w niektórych przypadkach stosuje<br />
się krajowy numer <strong>VAT</strong>, a w innych, jak np. w Niemczech, podatnik otrzymuje<br />
odrębny numer z przeznaczeniem tylko i wyłącznie dla potrzeb<br />
handlu <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go.<br />
Ważne jest, aby każdy podatnik <strong>VAT</strong> — biorący udział w wewnątrzwspólnotowym<br />
obrocie handlowym towarami — posługiwał się numerem identyfikacyjnym<br />
<strong>VAT</strong> wraz z dwuliterowym kodem państwa.<br />
Państwo<br />
członkowskie<br />
Kod<br />
kraju<br />
Format numeru<br />
<strong>VAT</strong><br />
Liczba<br />
znaków<br />
Uwagi<br />
Austria AT U99999999 9<br />
Pierwszym znakiem jest<br />
zawsze U<br />
Belgia<br />
BE<br />
999999999<br />
(czasowo) lub<br />
0999999999<br />
9<br />
(czasowo)<br />
lub 10<br />
Tylko cyfry<br />
(nr dziewięciocyfrowy<br />
będzie obowiązywał<br />
do 31.12.2007 r.,<br />
nr dziesięciocyfrowy<br />
można stosować<br />
od 01.04.2005 r.)<br />
Cypr CY 99999999X 9<br />
Zawiera literę<br />
na ostatnim miejscu<br />
17
Czechy<br />
CZ<br />
99999999 lub<br />
999999999 lub<br />
9999999999<br />
8, 9 lub<br />
10<br />
Tylko cyfry<br />
Dania DK 99999999 8 Tylko cyfry<br />
Estonia EE 999999999 9 Tylko cyfry<br />
Finlandia FI 99999999 8 Tylko cyfry<br />
Francja<br />
FR<br />
99999999999 lub<br />
X9999999999 lub<br />
9X999999999 lub<br />
XX999999999<br />
11<br />
Na pierwszym i drugim<br />
miejscu może wystąpić<br />
cyfra lub litera<br />
Grecja EL 999999999 9 Tylko cyfry<br />
Hiszpania<br />
ES<br />
X99999999 lub<br />
99999999X lub<br />
X9999999X<br />
9<br />
Zawiera jedną literę na<br />
pierwszym lub ostatnim<br />
miejscu, lub na obu<br />
tych miejscach<br />
Holandia NL 999999999B99 12<br />
Trzycyfrowa końcówka<br />
będzie składała się<br />
z litery „B” oraz dwóch<br />
cyfr z zakresu od 01<br />
do 99<br />
Irlandia<br />
IE<br />
9999999X lub<br />
9X99999X<br />
8<br />
Zawiera literę na<br />
ostatnim miejscu. Na<br />
drugim miejscu może<br />
zawierać cyfrę, literę<br />
lub „+”, lub „*”<br />
Litwa<br />
LT<br />
999999999 lub<br />
999999999999<br />
9 lub12 Tylko cyfry<br />
Luksemburg LU 99999999 8 Tylko cyfry<br />
Łotwa LV 99999999999 11 Tylko cyfry<br />
Malta MT 99999999 8 Tylko cyfry<br />
Niemcy DE 999999999 9 Tylko cyfry<br />
Polska PL 9999999999 10 Tylko cyfry<br />
Portugalia PT 999999999 9 Tylko cyfry<br />
Słowacja SK 9999999999 10 Tylko cyfry<br />
Słowenia SI 99999999 8 Tylko cyfry<br />
18
Szwecja SE 999999999999 12 Tylko cyfry<br />
Węgry HU 99999999 8 Tylko cyfry<br />
Włochy IT 99999999999 11 Tylko cyfry<br />
Wielka<br />
Brytania<br />
GB<br />
999999999 lub<br />
999999999999 lub<br />
GD999, lub<br />
HA999<br />
5, 9 lub<br />
12<br />
Numer pięcioznakowy<br />
może zawierać litery<br />
GD (organizacje<br />
rządowe) lub HA (służba<br />
zdrowia)<br />
Pamiętaj!<br />
W przypadku operowania błędnym numerem identyfikacyjnym <strong>VAT</strong> kontrahenta<br />
z Unii Europejskiej, dostawa będzie objęta podatkiem <strong>VAT</strong> na<br />
terenie Polski.<br />
4.3. NUMER IDENTYFIKACYJNY <strong>VAT</strong>-UE POLSKICH<br />
PODATNIKÓW<br />
Polscy podatnicy podatku od towarów i usług dla potrzeb handlu <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go<br />
są zobowiązani, po uprzednim otrzymaniu od właściwego<br />
naczelnika urzędu skarbowego potwierdzenia zarejestrowania<br />
ich jako podatnika <strong>VAT</strong> UE, do posługiwania się numerem identyfikacji<br />
podatkowej (NIP) z dodatkowym dwuliterowym kodem kraju „PL” na początku<br />
numeru NIP, według poniższego formatu:<br />
PL 9999999999<br />
Kod państwa + NIP (10 cyfr)<br />
19
4.4. NUMERY <strong>VAT</strong> NIEMIECKICH KONTRAHENTÓW<br />
— PROBLEMY<br />
Najwięcej problemów kontrahentom z Unii Europejskiej przysparza numer<br />
identyfikacyjny <strong>VAT</strong> podatników z Niemiec, gdyż w Niemczech istnieje<br />
odrębny numer <strong>VAT</strong> (Umsatzsteuer—Identifikationsnummer) wykorzystywany<br />
jedynie na potrzeby dostaw i nabyć wewnątrzwspólnotowych.<br />
Składa się on z kodu państwa DE oraz dziewięciu cyfr.<br />
DE 999999999<br />
Kod kraju + 9 cyfr<br />
Niemieccy podatnicy <strong>VAT</strong> posiadają również drugi numer, który wykorzystywany<br />
jest dla potrzeb krajowych (tzw. wewnętrzny numer podatkowy<br />
Steuernummer). Składa się on z dziesięciu lub jedenastu cyfr (bez kodu<br />
kraju). Struktura numerów wewnętrznych różni się w zależności od landu.<br />
99 / 999/ 99999<br />
lub 99 999 99999<br />
lub 99999 / 99999<br />
lub 999 999 99999<br />
lub 999 / 999 / 99999<br />
lub 999/ 9999/9999<br />
lub 99/999/9999/9<br />
4.5. PROCEDURA POTWIERDZANIA NUMERU <strong>VAT</strong><br />
Procedura potwierdzania numerów <strong>VAT</strong> funkcjonująca na terenie<br />
Wspólnoty służy weryfikacji ważności zagranicznych numerów <strong>VAT</strong>.<br />
Częstotliwość korzystania z tej procedury nie jest określona w przepisach<br />
prawnych (jest to czynność fakultatywna).<br />
Przedsiębiorca sam dokonuje wyboru, czy weryfikacji podda wszystkich<br />
swoich partnerów handlowych czy też tylko nowych. Od decyzji przedsiębiorcy<br />
zależy również, jak często będzie korzystać z procedury potwierdzania<br />
w trakcie całego okresu swojej działalności gospodarczej.<br />
W przypadku gdyby przedsiębiorca objął daną dostawę stawką 0% <strong>VAT</strong>,<br />
a następnie okazałoby się, że nie było ku temu podstaw prawnych (brak<br />
spełnienia warunków określonych dla dostawy <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>j —<br />
20
patrz podrozdział 3.2. „Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów”), wówczas<br />
byłby on zobowiązany do rozliczenia podatku <strong>VAT</strong> od tej dostawy, jak<br />
od dostawy krajowej.<br />
4.5.1. ZAPYTANIA KIEROWANE DO ADMINISTRACJI<br />
PODATKOWEJ<br />
Jednym z obowiązków nałożonych przez ustawodawstwo wspólnotowe na<br />
administracje krajowe jest potwierdzanie, na żądanie podatnika, aktualności<br />
numeru <strong>VAT</strong> jego kontrahenta (dotyczy to również adresu i nazwy<br />
kontrahenta). Wymóg ten odnosi się tylko i wyłącznie do dokonywania<br />
potwierdzania danych podatników z innych państw członkowskich.<br />
W Polsce zapytania takie polscy podatnicy <strong>VAT</strong> mogą kierować zarówno<br />
do Biura Wymiany Informacji o <strong>VAT</strong> Ministerstwa Finansów (Ośrodek<br />
Zamiejscowy w Koninie; informacja o kontakcie znajduje się na stronie<br />
www.mf.gov.pl), jak i do urzędów skarbowych drogą telefoniczną, faksem,<br />
pocztą elektroniczną lub listownie.<br />
Zapytanie musi zawierać:<br />
• NIP podmiotu pytającego, nazwę firmy lub imię i nazwisko (w przypadku<br />
osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą) oraz<br />
adres,<br />
• numer <strong>VAT</strong> kontrahenta nadany w innym państwie członkowskim<br />
i ewentualnie nazwisko/nazwę firmy i adres zagranicznego partnera<br />
handlowego.<br />
Ministerstwo Finansów (Biuro Wymiany Informacji o <strong>VAT</strong>) lub urząd skarbowy<br />
udzieli następujących odpowiedzi:<br />
• Tak, numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong> jest ważny lub<br />
• Nie, numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong> jest nieważny,<br />
• Tak, numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong> jest numerem nadanym danemu podatnikowi<br />
o danym adresie i nazwie lub<br />
• Nie, numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong> nie jest numerem nadanym danemu<br />
podatnikowi o danym adresie i nazwie.<br />
Z powodów bezpieczeństwa i ochrony danych krajowe administracje nie<br />
udostępniają nazw i adresów podmiotów posiadających numer identyfikacyjny<br />
<strong>VAT</strong>.<br />
Także kontrahent z innego państwa członkowskiego może sprawdzić ważność<br />
numeru <strong>VAT</strong> polskiego przedsiębiorcy (wraz z jego nazwą i adresem)<br />
kontaktując się ze swoją administracją podatkową.<br />
Zarówno adres jak i nazwa firmy (imię i nazwisko w przypadku osób fizycznych<br />
prowadzących działalność gospodarczą) są bardzo istotne przy<br />
dokonywaniu — przez podmiot zagraniczny — potwierdzania numeru iden-<br />
21
tyfikacyjnego polskiego podatnika. W przypadku jakichkolwiek rozbieżności<br />
kontrahent zagraniczny uzyska informację ze swojej administracji<br />
podatkowej, że taki podmiot nie jest zarejestrowany jako podatnik <strong>VAT</strong><br />
w Polsce i przy dostawie <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>j nie będzie mógł skorzystać<br />
ze stawki 0% <strong>VAT</strong>.<br />
Pamiętaj!<br />
W związku z powyższym ważne jest aktualizowanie swoich danych<br />
w urzędzie skarbowym oraz posługiwanie się taką nazwą firmy (imieniem<br />
i nazwiskiem w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność<br />
gospodarczą) i adresem jakie zostały przekazane podatnikowi na<br />
potwierdzeniu rejestracji dla celów handlu <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go<br />
(formularz <strong>VAT</strong> 5-UE).<br />
4.5.2. STRONA INTERNETOWA KOMISJI EUROPEJSKIEJ<br />
http://www.europa.eu.int/comm/taxation_customs/vies/<br />
en/vieshome.htm<br />
Od 2002 r. Komisja Europejska prowadzi stronę internetową o powyższym<br />
adresie w celu ułatwienia podatnikom, dokonującym wewnątrzwspólnotowych<br />
dostaw, dostępu do weryfikacji numerów identyfikacyjnych <strong>VAT</strong><br />
swoich kontrahentów. Jej celem jest zapewnienie natychmiastowej i dokładnej<br />
informacji. Strona wykorzystuje dane bezpośrednio z baz danych<br />
państw członkowskich Unii Europejskiej. Odpowiedź jest dostępna w czasie<br />
rzeczywistym dla każdego użytkownika pytającego o numer identyfikacyjny<br />
<strong>VAT</strong> w określonym państwie Unii Europejskiej.<br />
Osoba pragnąca potwierdzić numer <strong>VAT</strong> podatnika we Wspólnocie musi<br />
wprowadzić jedynie kod państwa (lub skorzystać z listy państw członkowskich)<br />
oraz podać numer <strong>VAT</strong> kontrahenta. Za pomocą tej strony możliwe<br />
jest także dokonanie weryfikacji numerów identyfikacji podatkowej polskich<br />
podatników <strong>VAT</strong>.<br />
Strona jest ogólnie dostępna i zapewnia podobny poziom obsługi jak systemy<br />
krajowe, dostarczając odpowiedzi „TAK” lub „NIE” na pytanie czy<br />
numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong> jest ważny.<br />
Strona zawiera ostrzeżenia i wskazówki w 11 językach urzędowych Unii<br />
Europejskiej, co ułatwia jej użytkowanie.<br />
22
4.5.3. KONTAKT Z KONTRAHENTEM<br />
W przypadku, gdy podmiot zamierzający dokonywać dostawy <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>j<br />
ma wątpliwości związane z numerem <strong>VAT</strong> swojego kontrahenta<br />
z innego państwa członkowskiego, powinien on zwrócić się do<br />
niego z prośbą o potwierdzenie numeru <strong>VAT</strong> (wzory takich pism w 25 językach<br />
Unii Europejskiej znajdują się na stronie brytyjskiej administracji<br />
podatkowej: http://www.hmce.gov.uk/business/importing/ecsaleslists/<br />
eslforeign.htm<br />
5. TRANSAKCJE TRÓJSTRONNE<br />
5.1. INFORMACJE OGÓLNE<br />
<strong>Transakcje</strong> trójstronne to termin używany do opisywania dostaw towarów<br />
obejmujących trzy podmioty, w przypadku gdy towary są dostarczane bezpośrednio<br />
od pierwszego do ostatniego podmiotu. W kontekście handlu<br />
<strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go transakcja trójstronna może wystąpić w przypadku,<br />
gdy towary są przewożone bezpośrednio od dostawcy w jednym<br />
23
państwie członkowskim Unii Europejskiej do ostatecznego odbiorcy w innym<br />
państwie członkowskim, według poleceń podmiotu pośredniczącego<br />
zlokalizowanego w kolejnym państwie członkowskim.<br />
Poniższa ilustracja przedstawia przykład takiej transakcji:<br />
Faktura<br />
Podatnik polski<br />
(pośrednik)<br />
Faktura<br />
Podatnik francuski<br />
(dostawca)<br />
Towary<br />
Podatnik niemiecki<br />
(nabywca)<br />
Podmiot polski będący podatnikiem <strong>VAT</strong> otrzymuje zamówienie od podmiotu<br />
z Niemiec (podatnika <strong>VAT</strong>). Podmiot polski realizuje zamówienie<br />
w ten sposób, iż towary są wysyłane bezpośrednio od własnego dostawcy<br />
z Francji (podatnika <strong>VAT</strong>), który organizuje ich transport. Jak pokazuje<br />
diagram, w tym przypadku odbywają się właściwie dwie dostawy (to znaczy<br />
pomiędzy podmiotem francuskim a polskim oraz pomiędzy podmiotem<br />
polskim a podmiotem w Niemczech). Jednakże następuje tylko jedno<br />
przesunięcie towarów, z Francji do Niemiec (podmiot polski wystawia<br />
fakturę podmiotowi niemieckiemu, francuski — polskiemu).<br />
Dostawa miała<br />
miejsce...<br />
Od podmiotu<br />
z Francji do podmiotu<br />
polskiego<br />
Od podmiotu<br />
polskiego<br />
do podmiotu<br />
w Niemczech<br />
Postępowanie odnośnie do podatku <strong>VAT</strong><br />
Podmiot z Francji wykazuje wewnątrzwspólnotową<br />
dostawę dla podmiotu z Polski (tej dostawie w omawianym<br />
przykładzie towarzyszyło bowiem przemieszczenie<br />
towarów), podmiot z Polski wykazuje <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong><br />
nabycie towarów i rozlicza <strong>podatek</strong> od tego<br />
nabycia w Polsce.<br />
Podmiot z Polski wykaże również <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong><br />
nabycie towarów w Niemczech (miejsce zakończenia<br />
transportu lub wysyłki) oraz dostawę tych towarów<br />
w Niemczech na zasadach określonych przepisami<br />
niemieckimi. Podmiot z Polski może być również zobowiązany<br />
do dokonania rejestracji dla celów <strong>VAT</strong><br />
w Niemczech.<br />
24
5.2. ZASADY OPODATKOWANIA TRANSAKCJI<br />
TRÓJSTRONNYCH<br />
Jeżeli podatnik jest zarejestrowany dla celów <strong>VAT</strong> w państwie członkowskim,<br />
z którego towary zostają wysłane i wysyłkę tę realizuje ten<br />
podatnik, może on objąć dostawę stawką zerową zgodnie z warunkami<br />
określonymi w podrozdziale 3.2. Podatek <strong>VAT</strong> będzie w takim przypadku<br />
należny od nabywającego towary podmiotu pośredniczącego w transakcji<br />
(drugiego w kolejności) z tytułu dokonanego przez niego <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go<br />
nabycia towarów (chyba że zostanie zastosowana procedura<br />
uproszczona — patrz podrozdział 5.3. „Procedura uproszczona”).<br />
Jeżeli podatnik jest dostawcą „pośrednim” (drugim w kolejności w transakcji<br />
trójstronnej), to podając numer, pod którym jest zarejestrowany<br />
dla transakcji wewnątrzwspólnotowych w danym państwie członkowskim<br />
(innym niż państwo członkowskie wysyłki), jest on zobowiązany do rozliczenia<br />
podatku z tytułu <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go nabycia towarów w tym<br />
państwie członkowskim. Podatnik ten dokonuje również dostawy na rzecz<br />
podmiotu będącego trzecim w kolejności podatnikiem w transakcji trójstronnej<br />
w państwie członkowskim, do którego docierają towary. Może on<br />
zatem być zobowiązany do zarejestrowania się dla celów <strong>VAT</strong> w państwie<br />
członkowskim, do którego ostatecznie trafiają towary, w celu wykazania<br />
podatku od <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go nabycia i dostawy tych towarów<br />
w państwie docelowym.<br />
Powyższy mechanizm opodatkowania transakcji trójstronnej jest przykładowy.<br />
Zawsze dla prawidłowego rozliczenia takiej transakcji należy<br />
ustalić, który z dwóch pierwszych podmiotów transakcji organizuje transport<br />
towarów, gdyż tylko ten podmiot będzie mógł uznać (przy spełnieniu<br />
określonych warunków) dokonywaną przez siebie dostawę za dostawę<br />
wewnątrzwspólnotową, do której przypisany jest transport.<br />
5.3. PROCEDURA UPROSZCZONA<br />
Dostawcy pośredni w transakcji trójstronnej mogą skorzystać z procedury<br />
uproszczonej dostępnej w całej Unii Europejskiej, zgodnie z którą<br />
ostatnie podmioty biorące udział w transakcji trójstronnej (trzecie w kolejności)<br />
podlegają obowiązkowi rozliczenia podatku należnego. W tym<br />
przypadku nie ma konieczności rejestracji ogniwa pośredniczącego (podatnika<br />
drugiego w kolejności w transakcji trójstronnej) dla celów <strong>VAT</strong><br />
w państwie członkowskim, do którego towary są dostarczane (państwie<br />
nabywcy).<br />
25
Aby skorzystać z procedury uproszczonej:<br />
• podatnik pośredniczący musi być zarejestrowany dla celów <strong>VAT</strong><br />
w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej, lecz nie może<br />
być zarejestrowany dla <strong>VAT</strong> lub na innej podstawie podlegać obowiązkowi<br />
rejestracji dla tego podatku w państwie członkowskim, do<br />
którego towary zostają dostarczone,<br />
• ostatni podmiot w transakcji trójstronnej (trzeci w kolejności) musi<br />
także być zarejestrowany dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych<br />
<strong>VAT</strong> w tym państwie członkowskim, w którym odbiera towar,<br />
• podatnik pośredniczący zobowiązany jest umieścić na fakturze adnotację<br />
„<strong>VAT</strong>: Faktura WE uproszczona na mocy art. 135-138 ustawy<br />
o ptu (lub na mocy Artykułu 28c (E) VI Dyrektywy)” informację, że<br />
<strong>podatek</strong> należny z tytułu tej transakcji zostanie rozliczony przez<br />
ostatniego podatnika.<br />
W wyniku skorzystania z procedury uproszczonej dostawca pośredni nie<br />
musi się rejestrować dla celów <strong>VAT</strong> w państwie członkowskim, do którego<br />
towary są dostarczane, nie jest również zobowiązany do rozliczenia tej<br />
transakcji w tamtym państwie, gdyż obowiązek dokonania takiego rozliczenia<br />
przejmuje ostateczny odbiorca (nabywca) tych towarów.<br />
6. SPRZEDAŻ WYSYŁKOWA<br />
6.1. INFORMACJE OGÓLNE<br />
Sprzedaż wysyłkowa występuje w sytuacji, kiedy towary są sprzedawane<br />
przez podatnika i wysyłane lub transportowane przez niego lub<br />
na jego rzecz z jednego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, do<br />
podmiotu będącego konsumentem w innym państwie członkowskim Unii<br />
Europejskiej. Konsumentem może być osoba fizyczna, organ publiczny,<br />
instytucja charytatywna oraz podmiot niezarejestrowany dla celów<br />
<strong>VAT</strong>, np. ze względu na to, że jego obroty są niższe od progu rejestracji.<br />
Przykładem sprzedaży wysyłkowej jest działalność księgarni wysyłkowych,<br />
które realizują zamówienia za pośrednictwem poczty.<br />
26
6.2. SPRZEDAŻ WYSYŁKOWA Z POLSKI DO INNEGO<br />
PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO<br />
W przypadku sprzedaży wysyłkowej, co do zasady, miejscem opodatkowania<br />
dostawy jest państwo członkowskie przeznaczenia dla wysyłanych<br />
lub transportowanych towarów. Jeśli jednak dostawy towarów, w trakcie<br />
roku, w ramach sprzedaży wysyłkowej nie przekroczą określonego progu<br />
w państwie przeznaczenia tych towarów, miejscem opodatkowania jest<br />
państwo członkowskie, w którym towary się znajdują w momencie wysyłki<br />
lub rozpoczęcia transportu.<br />
W przypadku sprzedaży wysyłkowej, jeżeli wartość dostawy do dowolnego<br />
innego państwa członkowskiego przekroczy określony przez to państwo<br />
roczny próg:<br />
• <strong>podatek</strong> <strong>VAT</strong> należny z tytułu wszelkich dalszych transakcji sprzedaży<br />
jest rozliczany w państwie członkowskim przeznaczenia oraz<br />
• podatnik <strong>VAT</strong>, który dokonuje dostawy, podlega obowiązkowi rejestracji<br />
dla celów podatku <strong>VAT</strong> w państwie członkowskim przeznaczenia.<br />
Poniżej przedstawione zostały kwoty progów, których przekroczenie<br />
w trakcie roku obliguje podatnika do rejestracji i rozliczania podatku<br />
<strong>VAT</strong> w danym państwie członkowskim:<br />
Państwo Próg Państwo Próg<br />
Austria 100 000 EUR Luksemburg 100 000 EUR<br />
Belgia 35 000 EUR Łotwa 24 000 LVL<br />
Cypr 20 000 CYP Malta 35 000 EUR<br />
Czechy 35 000 EUR Niemcy 100 000 EUR<br />
Dania 280 000 DKK Polska 35 000 EUR<br />
Estonia 550 000 EEK Portugalia 35 000 EUR<br />
Finlandia 35 000 EUR Słowacja 1 500 000 SKK<br />
Francja 100 000 EUR Słowenia 35 000 EUR<br />
Grecja 35 000 EUR Szwecja 320 000 SEK<br />
Hiszpania 35 000 EUR Węgry 35 000 EUR<br />
Holandia 100 000 EUR Włochy 35 000 EUR<br />
Irlandia 35 000 EUR Wielka Brytania 70 000 GBP<br />
Litwa<br />
125 000 LTL<br />
27
Należy jednak przypomnieć, że powyższe kwoty nie są wartościami stałymi<br />
i każde państwo członkowskie ustala wysokość progów we własnym<br />
zakresie w ramach limitów określonych Szóstą dyrektywą. Dlatego, aby<br />
otrzymać aktualne dane dotyczące wysokości progów, należy skontaktować<br />
się z administracją podatkową właściwą dla kraju, do którego dokonuje<br />
się sprzedaży wysyłkowej — lista adresów administracji podatkowych<br />
znajduje się w rozdziale 11. „Adresy kontaktowe organów podatkowych<br />
<strong>VAT</strong> w państwach członkowskich” oraz na stronie www.mf.gov.pl.<br />
Towary wysyłane<br />
z Polski<br />
do konsumenta<br />
w innym państwie<br />
członkowskim<br />
Unii Europejskiej<br />
Wartość dostawy MNIEJSZA<br />
od progu w danym kraju<br />
Dostawa<br />
opodatkowana jest<br />
w Polsce i traktuje<br />
się ją według zasad<br />
obowiązujących<br />
przy sprzedaży<br />
wewnętrznej<br />
(krajowej)<br />
Towary wysyłane<br />
z Polski<br />
do konsumenta<br />
w innym państwie<br />
członkowskim<br />
Unii Europejskiej<br />
Wartość dostawy WIĘKSZA<br />
od progu w danym kraju<br />
Obowiązkowa<br />
rejestracja dla<br />
celów <strong>VAT</strong> oraz<br />
rozliczenie <strong>VAT</strong><br />
w państwie<br />
nabywcy<br />
Należy także zaznaczyć, iż przed przekroczeniem ww. progu dla sprzedaży<br />
wysyłkowej w innym państwie członkowskim, istnieje możliwość<br />
zarejestrowania się dla celów rozliczenia sprzedaży wysyłkowej w tym<br />
państwie członkowskim.<br />
6.3. SPRZEDAŻ WYSYŁKOWA Z INNEGO PAŃSTWA<br />
CZŁONKOWSKIEGO DO POLSKI<br />
W przypadku, gdy:<br />
• sprzedaż wysyłkowa dokonywana jest przez podatnika <strong>VAT</strong> z innego<br />
państwa członkowskiego Unii Europejskiej na rzecz konsumentów<br />
polskich oraz<br />
• całkowita wartość sprzedaży wysyłkowej do Polski w danym roku<br />
kalendarzowym przekracza próg określony w ustawie o podatku od<br />
towarów i usług,<br />
28
to dostawca z innego państwa członkowskiego jest zobowiązany do dokonania<br />
rejestracji dla celów <strong>VAT</strong> w Polsce i rozliczania podatku <strong>VAT</strong> od tej<br />
sprzedaży zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami.<br />
Kwota progu, po przekroczeniu której podatnik <strong>VAT</strong> z innego państwa<br />
członkowskiego Unii Europejskiej dokonujący sprzedaży wysyłkowej do<br />
Polski jest zobligowany do zarejestrowania się w Polsce jako podatnik<br />
<strong>VAT</strong> oraz do odprowadzania od tych czynności podatku <strong>VAT</strong>, została<br />
określona w ustawie o podatku od towarów i usług jako równowartość<br />
w złotych 35 000 euro (w 2005 r. 153 000 zł). Dopuszczalna jest również<br />
— podobnie jak w przypadku sprzedaży wysyłkowej z Polski do innego<br />
państwa członkowskiego — sytuacja, w której podatnik z innego państwa<br />
Unii Europejskiej, przed dokonaniem sprzedaży wysyłkowej do Polski,<br />
decyduje się przed przekroczeniem ww. progu na rozliczanie podatku<br />
<strong>VAT</strong> z tytułu tej sprzedaży w Polsce.<br />
Towary wysyłane<br />
przez podatnika <strong>VAT</strong><br />
z innego państwa<br />
członkowskiego do<br />
podmiotu w Polsce<br />
niebędącego<br />
podatnikiem <strong>VAT</strong><br />
Wartość dostawy WIĘKSZA<br />
od progu ustalonego w Polsce<br />
Obowiązkowa<br />
rejestracja dla<br />
celów <strong>VAT</strong> oraz<br />
rozliczenie <strong>VAT</strong><br />
w Polsce<br />
7. NOWE ŚRODKI TRANSPORTU<br />
7.1. INFORMACJE OGÓLNE<br />
Na Jednolitym Rynku obowiązują rozwiązania szczególne, na mocy których<br />
<strong>podatek</strong> <strong>VAT</strong> należny z tytułu nabycia nowych środków transportu<br />
(NŚT) jest rozliczany w państwie członkowskim przeznaczenia środka<br />
transportu.<br />
29
7.2. DEFINICJA<br />
„Środkiem transportu” w rozumieniu regulacji dla celów <strong>VAT</strong> jest urządzenie<br />
przeznaczone do transportu pasażerów lub towarów, takie jak<br />
jednostka pływająca, samolot lub lądowy pojazd silnikowy — spełniające<br />
określone kryteria.<br />
Pojęcie „nowy środek transportu” oznacza:<br />
• pojazdy lądowe do przewozu osób lub towarów, napędzane silnikiem<br />
o pojemności skokowej ponad 48 cm 3 lub o mocy ponad 7,2 kilowata,<br />
jeżeli ich dostawa ma miejsce w ciągu 6 miesięcy od ich<br />
pierwszego dopuszczenia do użytku lub które nie przejechały więcej<br />
niż 6 000 kilometrów;<br />
• jednostki pływające, których długość przekracza 7,5 metra, jeżeli<br />
ich dostawa ma miejsce w ciągu 3 miesięcy od dopuszczenia ich do<br />
użytku lub były używane nie dłużej niż 100 godzin roboczych oraz<br />
• samoloty, których maksymalna masa startowa przekracza 1550 kilogramów,<br />
jeśli ich dostawa ma miejsce w ciągu trzech miesięcy od<br />
dopuszczenia do użytku lub jeżeli były używane nie dłużej niż 40<br />
godzin roboczych.<br />
Uznaje się, że nowy środek transportu został po raz pierwszy dopuszczony<br />
do użytku z dniem wystawienia faktury na jego pierwszą dostawę,<br />
chyba że przepisy państw członkowskich stanowią inaczej.<br />
W Polsce za dzień dopuszczenia do użytku uznaje się, co do zasady:<br />
— dla pojazdów lądowych — dzień, w którym zostały one po raz pierwszy<br />
zarejestrowane (lub w którym po raz pierwszy podlegały obowiązkowi<br />
rejestracji),<br />
— dla pojazdów wodnych i samolotów — dzień, w którym zostały one<br />
wydane przez producenta pierwszemu nabywcy.<br />
Powyższa definicja jest uproszczona i w celu poznania szczegółowej definicji<br />
nowych środków transportu dla celów podatku od towarów i usług<br />
należy zaznajomić się z treścią art. 2 pkt 10 ustawy o podatku od towarów<br />
i usług, zaś wykaz środków transportu zaliczanych do nowych środków<br />
transportu zawiera załącznik nr 1 do tej ustawy.<br />
7.3. OPODATKOWANIE I OBOWIĄZKI PODATNIKÓW<br />
Generalną zasadą jest zwolnienie z opodatkowania <strong>VAT</strong>, z możliwością odliczenia<br />
podatku naliczonego (rozwiązanie tożsame ze stawką 0%) dostaw<br />
nowych środków transportu, wysyłanych lub transportowanych do innego<br />
państwa członkowskiego do nabywcy przez sprzedającego, nabywcę lub na<br />
ich rachunek, dokonywanych na rzecz podatników, osób prawnych niepodlegających<br />
opodatkowaniu lub innych osób niebędących podatnikami <strong>VAT</strong>.<br />
30
Podstawą opodatkowania jest cena, która musi być podana na fakturze.<br />
Sprzedawca nowego środka transportu zobowiązany jest do podania na<br />
fakturze informacji pozwalających na zaklasyfikowanie towaru do kategorii<br />
— „nowe środki transportu”.<br />
8. WYMAGANIA ZWIĄZANE Z ROZLICZANIEM<br />
DOSTAW I NABYĆ<br />
WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWYCH<br />
8.1. DEKLARACJA <strong>VAT</strong><br />
W deklaracji pojawiły się nowe informacje, które podatnicy dokonujący<br />
dostaw i/lub nabyć wewnątrzwspólnotowych zobowiązani są podawać:<br />
• suma dostaw do podatników <strong>VAT</strong> w innych państwach Unii Europejskiej,<br />
• suma nabyć od podatników <strong>VAT</strong> z innych państw Unii Europejskiej.<br />
8.2. KWARTALNA INFORMACJA PODSUMOWUJĄCA<br />
Wszyscy przedsiębiorcy, którzy dokonują obrotu towarami z partnerami<br />
handlowymi zarejestrowanymi dla <strong>VAT</strong> w innych państwach członkowskich,<br />
zobowiązani są do składania we właściwym dla nich urzędzie skarbowym<br />
oprócz deklaracji podatkowej <strong>VAT</strong> także kwartalnej informacji<br />
podsumowującej zawierającej informacje na temat wewnątrzwspólnotowych<br />
dostaw i nabyć towarów (inne nazwy stosowane w państwach członkowskich<br />
Unii Europejskiej dla określenia informacji podsumowującej to:<br />
sprawozdanie kwartalne, zeznanie podsumowujące; angielski odpowiednik:<br />
summary statement, EC sales list lub recapitulative statement).<br />
Na Wspólnym Rynku zeznania podsumowujące pełnią funkcję kontrolną.<br />
Z otrzymanych na ich podstawie danych mogą korzystać organy podatkowe<br />
ze wszystkich państw Unii Europejskiej.<br />
W kwartalnej informacji podsumowującej należy podać:<br />
a) okres, którego dotyczy sprawozdanie (rok i kwartał),<br />
b) nazwę podatnika lub jego imię i nazwisko (wraz z datą urodzenia),<br />
c) adres podatnika,<br />
d) numer identyfikacyjny podatnika,<br />
e) oddzielnie dla każdego kontrahenta:<br />
31
— w zakresie dostaw wewnątrzwspólnotowych:<br />
kod państwa<br />
numer<br />
identyfikacyjny <strong>VAT</strong><br />
nabywcy<br />
łączna wartość<br />
dostaw w danym<br />
okresie<br />
oznaczenie<br />
tzw. dostaw<br />
trójstronnych 1<br />
dwuliterowy<br />
należy wskazać same znaki zawarte w tym numerze,<br />
czyli cyfry, litery (w numerze irlandzkim<br />
dopuszczalne są także znaki „+” lub „*”). Nie<br />
należy natomiast podawać kropek, myślników lub<br />
przerw<br />
wartości należy podać w pełnych złotych<br />
1<br />
Pamiętaj!<br />
W przypadku dokonywania dostaw trójstronnych oraz „zwykłych” dostaw<br />
wewnątrzwspólnotowych należy odrębnie zsumować dostawy trójstronne<br />
(z oznaczeniem pola w kolumnie „dostawy trójstronne”).<br />
— w zakresie nabyć wewnątrzwspólnotowych:<br />
kod państwa<br />
numer identyfikacyjny <strong>VAT</strong><br />
dostawcy<br />
łączna wartość nabyć<br />
w danym okresie<br />
oznaczenie tzw. nabyć<br />
trójstronnych 2<br />
dwuliterowy<br />
należy wskazać same znaki zawarte w tym<br />
numerze, czyli cyfry, litery (w numerze<br />
irlandzkim dopuszczalne są także znaki „+”<br />
lub „*”). Nie należy natomiast podawać<br />
kropek, myślników lub przerw.<br />
wartości należy podać w pełnych złotych<br />
2<br />
Pamiętaj!<br />
W przypadku dokonywania nabyć trójstronnych oraz „zwykłych” nabyć<br />
wewnątrzwspólnotowych należy odrębnie zsumować nabycia trójstronne<br />
(z oznaczeniem pola w kolumnie „nabycia trójstronne”).<br />
32
Obowiązek oznaczenia dokonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw<br />
i/lub nabyć trójstronnych spoczywa jedynie na podatniku pośredniczącym<br />
(drugim w kolejności) w transakcji trójstronnej (informacje szczegółowe<br />
patrz rozdział 5. „<strong>Transakcje</strong> trójstronne”).<br />
Kwartalną informację podsumowującą należy składać do 25 dnia miesiąca<br />
następującego po kwartale kalendarzowym, czyli:<br />
− za I kwartał (styczeń — marzec) do 25 kwietnia,<br />
− za II kwartał (kwiecień — czerwiec) do 25 lipca,<br />
− za III kwartał (lipiec — wrzesień) do 25 października,<br />
− za IV kwartał (październik — grudzień) do 25 stycznia następnego<br />
roku.<br />
Składane przez podatników kwartalne informacje podsumowujące są<br />
przetwarzane przez polską administrację podatkową (urzędy skarbowe<br />
i Ministerstwo Finansów), a następnie, po zsumowaniu, przekazywane do<br />
każdego z państw Unii Europejskiej.<br />
Po otrzymaniu takich przesyłek zagraniczne administracje podatkowe w<br />
swoich bazach danych podatników <strong>VAT</strong> w pierwszej kolejności sprawdzają<br />
przesłane z Polski numery <strong>VAT</strong>. W przypadku braku numeru <strong>VAT</strong> w bazie<br />
za dany kwartał i rok sprawozdawczy, do Polski przekazywane są komunikaty<br />
niezgodności. Na podatniku będzie w takim przypadku spoczywał<br />
obowiązek skorygowania błędnego numeru <strong>VAT</strong> (w innym przypadku niedopełniony<br />
będzie jeden z warunków zastosowania stawki 0% <strong>VAT</strong> przy<br />
dostawie <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>j, a co się z tym wiąże, polski podatnik<br />
będzie zobligowany do zapłacenia podatku <strong>VAT</strong> od takiej dostawy patrz<br />
podrozdział 3.2.).<br />
Jeżeli podatnik podatku od towarów i usług nie dokona w danym kwartale<br />
<strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go nabycia lub <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>j dostawy<br />
towarów, wówczas nie jest zobligowany do złożenia informacji podsumowującej<br />
za ten kwartał.<br />
8.3. EWIDENCJONOWANIE OBROTÓW I INNE<br />
OBOWIĄZKI DOKUMENTACYJNE<br />
Podatnik <strong>VAT</strong>, zarejestrowany w Polsce dla transakcji wewnątrzwspólnotowych,<br />
musi prowadzić ewidencję wszystkich dostaw i nabyć wewnątrzwspólnotowych<br />
za każdy okres podatkowy.<br />
Jeżeli taki podmiot prowadzi handel z innymi państwami członkowskimi<br />
Unii Europejskiej, musi spełnić określone dodatkowe wymogi, w szczególności<br />
dotyczące dowodów potwierdzających wywóz towarów do kontrahenta<br />
z innego państwa członkowskiego.<br />
33
Ponadto w przypadku:<br />
• otrzymania od podatnika z innego państwa członkowskiego towaru,<br />
na którym mają być wykonane usługi, podatnik dokonujący tych<br />
usług jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji otrzymywanych<br />
towarów zawierającej w szczególności datę otrzymania towaru,<br />
dane pozwalające na jego identyfikację oraz datę wydania towaru<br />
po wykonaniu usługi przez podatnika, podobna zasada dotyczy podatnika,<br />
który do innego państwa członkowskiego przesyła towary,<br />
na których mają być wykonane usługi,<br />
• przemieszczenia towarów, które mają być czasowo używane na terytorium<br />
kraju, przez podatnika podatku od wartości dodanej dla świadczenia<br />
usług, nie dłużej niż 24 miesiące lub w przypadku gdy nie dochodzi<br />
do uznania przemieszczenia towarów za <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong><br />
nabycie towarów z uwagi na to, iż import takich towarów z terytorium<br />
państwa trzeciego korzystałby ze zwolnienia od cła (z uwagi na ich<br />
przywóz czasowy) — wówczas podatnik podatku od wartości dodanej<br />
jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przemieszczanych towarów<br />
zawierającej w szczególności datę ich przemieszczenia na terytorium<br />
kraju oraz dane pozwalające na identyfikację towarów. Ta sama<br />
zasada dotyczy towarów, które polski podatnik przemieszcza czasowo<br />
w podobnych okolicznościach do innego państwa członkowskiego.<br />
9. WSPÓŁPRACA ADMINISTRACYJNA<br />
Państwa członkowskie Unii Europejskiej prowadzą szeroko zakrojoną<br />
współpracę administracyjną i kontrolną w zakresie podatków pośrednich.<br />
Formy tej współpracy uregulowano w Rozporządzeniu Rady nr 1798/2003<br />
z 7 października 2003 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie<br />
podatku od wartości dodanej i uchylające Rozporządzenie (EWG)<br />
218/92. Stworzono specjalny system informatyczny VIES (<strong>VAT</strong> Information<br />
Exchange System), który służy do komunikacji pomiędzy państwami<br />
członkowskimi i do wymiany informacji.<br />
9.1. SYSTEM VIES<br />
System ten składa się z krajowych baz danych połączonych we wspólną sieć<br />
Wspólnoty Europejskiej. Krajowe bazy danych zawierają informacje o krajowych<br />
podatnikach <strong>VAT</strong> w postaci ich numerów <strong>VAT</strong> (numery <strong>VAT</strong> oraz dane identyfikacyjne).<br />
Ponadto bazy te zawierają dane z zeznań podsumowujących.<br />
34
Pytania dotyczące potwierdzenia numeru identyfikacyjnego <strong>VAT</strong> są obsługiwane<br />
w czasie rzeczywistym (oczekiwanie na odpowiedź trwa kilka<br />
sekund).<br />
Wymiana informacji dotyczących zeznań podsumowujących może się odbywać<br />
na trzech różnych poziomach. Poziom podstawowy oznacza, że<br />
z VIES pobierane są dane o łącznej wartości nabyć dla każdego podatnika<br />
z podziałem na kraje i okresy. Następny poziom oznacza, że łączna<br />
wartość nabyć poszczególnych podatników przedstawiana jest z podziałem<br />
na odbiorców w poszczególnych państwach. Ostatni poziom oznacza<br />
przekazywanie informacji o konkretnych transakcjach.<br />
9.2. INSTYTUCJA KOORDYNUJĄCA<br />
W każdym państwie Unii Europejskiej musi być wyznaczona specjalna<br />
instytucja, która odpowiada za VIES. Instytucje te są nazywane z języka<br />
angielskiego: Central Liaison Office (CLO). W Polsce jako CLO funkcjonuje<br />
Biuro Wymiany Informacji o <strong>VAT</strong> w ramach Ministerstwa Finansów.<br />
Zadaniem instytucji koordynującej jest między innymi:<br />
• współpraca przy gromadzeniu kwartalnych informacji podsumowujących,<br />
• prowadzenie kampanii informacyjnej dla podatników oraz dla pracowników<br />
urzędów skarbowych,<br />
• współpraca i wymiana informacji z zagranicznymi instytucjami koordynującymi,<br />
• działanie w niektórych sprawach jako łącze komunikacyjne z Komisją<br />
Europejską.<br />
10. STATYSTYKA<br />
Przystąpienie do Unii Europejskiej spowodowało konieczność wprowadzenia<br />
zmian również do systemu statystyki obrotów towarowych. Wynika to<br />
z faktu, że po przystąpieniu do Unii Europejskiej handel z państwami<br />
członkowskimi nie podlega odprawie celnej. Dokumenty celne nie stanowią<br />
źródła danych dla statystyki wymiany towarowej z państwami członkowskimi<br />
Unii Europejskiej.<br />
Aby mieć możliwość opracowywania prawidłowej statystyki <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go<br />
obrotu towarowego, każde państwo członkowskie Unii<br />
Europejskiej prowadzi specjalny system pod nazwą INTRASTAT. W ramach<br />
35
tego systemu gromadzone są, kontrolowane oraz przetwarzane dane dotyczące<br />
handlu <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go.<br />
Oznacza to, że w państwach członkowskich Unii Europejskiej funkcjonują<br />
dwa systemy statystyki międzynarodowego handlu towarami:<br />
1) system statystyki handlu zagranicznego, obejmujący swym zakresem<br />
obrót towarowy realizowany przez państwa członkowskie Unii<br />
Europejskiej z tzw. krajami trzecimi, tj. niebędącymi państwami<br />
członkowskimi Unii Europejskiej, oparty na informacjach zbieranych<br />
na podstawie dokumentu SAD,<br />
2) system INTRASTAT, tj. system statystyki handlu pomiędzy państwami<br />
członkowskimi Unii Europejskiej.<br />
W systemie INTRASTAT:<br />
• informacje o handlu towarami pomiędzy państwami członkowskimi<br />
Unii Europejskiej są zbierane bezpośrednio od podmiotów realizujących<br />
obroty towarowe;<br />
• podmioty te są zobowiązane do przesyłania w każdym miesiącu deklaracji<br />
statystycznej INTRASTAT lub połączonej deklaracji statystyczno–podatkowej<br />
do wskazanych instytucji w swoim kraju;<br />
• rejestry podmiotów pomagają w monitorowaniu jednostek, które są<br />
zobowiązane do składania deklaracji INTRASTAT;<br />
• poprawność danych z deklaracji INTRASTAT jest zapewniona dzięki<br />
możliwości porównywania z danymi z deklaracji podatkowej <strong>VAT</strong>.<br />
Każdy podmiot prowadzący wewnątrzwspólnotowy handel może być objęty<br />
obowiązkiem comiesięcznego sporządzania statystycznych deklaracji<br />
INTRASTAT, w których będzie podawać dane statystyczne na temat<br />
zrealizowanych przez siebie w ostatnim czasie transakcji handlowych<br />
z innymi krajami unijnymi. Obowiązek sprawozdawczy dotyczy tych<br />
przedsiębiorstw, które rozliczają się z podatku <strong>VAT</strong> od <strong>wewnątrzwspólnotowe</strong>go<br />
handlu, a wartość ich obrotów z Unią Europejską przekracza<br />
w skali roku specjalny próg wartościowy. Próg ten jest ustalany corocznie<br />
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (odrębnie dla przywozu<br />
i wywozu). Wysokość tego progu oraz zasady jego stosowania są opublikowane<br />
m.in. na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.<br />
36
11. ADRESY KONTAKTOWE<br />
ORGANÓW PODATKOWYCH <strong>VAT</strong><br />
W PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH<br />
Kraj Nazwa instytucji Adres Kontakt<br />
Austria<br />
Finanzamt Graz-Stadt<br />
Referat für<br />
ausländische<br />
Unternehmer<br />
Conrad von<br />
Hötzendorfstraße<br />
14-18<br />
8018 GRAZ<br />
Tel:<br />
(+43) 3168810<br />
Fax:<br />
(+43) 316810408<br />
e-mail: post.068.<br />
fastmk@bmf.gv.at<br />
Belgia<br />
Bureau central de<br />
TVA pour assujettis<br />
étrangers<br />
Tour Sablon — 24ème<br />
étage<br />
Rue Stevens, 7<br />
B – 1000 Bruxelles<br />
Tel:<br />
(+32) 255259334<br />
Fax:<br />
(+32) 25525541<br />
Czechy<br />
Ministry of Finance<br />
Central Financial and<br />
Tax Directorate<br />
<strong>VAT</strong> Department<br />
Letenská 15<br />
115 00 Praha 1<br />
Czech Republic<br />
tel.:<br />
(+420) 257043225<br />
fax:<br />
(+420) 257042788<br />
podatelna@mfcr.cz<br />
Cypr<br />
Ministry of Finance<br />
<strong>VAT</strong> Service—<br />
Headquarters<br />
<strong>VAT</strong> Service,<br />
Headquarters<br />
1471, Nicosia<br />
Cyprus<br />
Tel./Fax:<br />
(+357) 22660484<br />
e-mail:<br />
headquarters@vat.mof.<br />
gov.cy<br />
Dania<br />
Told— og<br />
Skatteregion<br />
Sønderborg<br />
Hilmar Finsens<br />
Gade 18<br />
DK — 6400<br />
Sønderborg<br />
Tel:<br />
(+45) 74127300<br />
Fax:<br />
(+45) 74422809<br />
Soenderborg@toldskat.dk<br />
Estonia<br />
Estonian Tax and<br />
Customs Board<br />
Narva mnt 9j<br />
Tallinn 15176<br />
ESTONIA<br />
Tel:<br />
(+372) 1811<br />
Fax:<br />
(+372) 6835709<br />
maksuamet@ma.ee;<br />
toll@customs.ee<br />
37
Finlandia<br />
Uusimaa Regional Tax<br />
Office Corporate Tax<br />
Office<br />
Opastinsilta 12,<br />
P.O.Box 30 FI<br />
— 00052 VEROTUS<br />
Tel.:<br />
(+358) 20466017<br />
Fax:<br />
(+358) 973114392<br />
www.vero.fi<br />
Francja<br />
Direction Générale<br />
Des Impôts<br />
Département de la<br />
Communication<br />
86–92, allée de<br />
Bercy<br />
F–75012 Paris<br />
Tel:<br />
(+33) (1) 53181134<br />
Centre des impôts<br />
des non–résidents<br />
(CINR)<br />
Inspection TVA<br />
Inspection TVA<br />
9 Rue d’Uzès<br />
TSA 39203<br />
75094 PARIS<br />
cedex 02<br />
Tel:<br />
(+33) (1) 44761907<br />
(ou 08 ou 09)<br />
Fax:<br />
(+33) (1) 44761943<br />
e-mail: cinr@dresg.net<br />
Grecja<br />
Ministry of Economic<br />
Affairs and Finance<br />
Directorate – General<br />
for Taxation<br />
Directorate 14–<strong>VAT</strong><br />
Sina 2–4, 10672<br />
Athens<br />
Tel:<br />
(+30210) 3647203–5<br />
Fax:<br />
(+30210) 364413<br />
e-mail:<br />
elvies@otenet.gr<br />
Hiszpania<br />
Subdirección General<br />
de Informacion y<br />
Asistencia<br />
Agencia Estatal de<br />
La Admistracion<br />
Tributaria (AEAT)<br />
C/Infanta<br />
Mercedes No. 37<br />
28071 Madrid<br />
Tel:<br />
(+34) (91) 5838976<br />
Fax:<br />
(+34) (91) 5838808<br />
Subdirección General<br />
de Impuestos Sobre<br />
el Consumo<br />
Dirección General de<br />
Tributos<br />
C/. Alcala 5<br />
28014 Madrid<br />
Tel:<br />
(+34) (91) 5958000<br />
Fax:<br />
(+34) (91) 5958454<br />
Holandia<br />
Belastingdienst<br />
Particulieren<br />
Ondernemingen<br />
Buitenland<br />
Postbus 2865<br />
6401 D J Heerlen<br />
Tel:<br />
(+31) 455736666<br />
Fax:<br />
(+31) 455736684<br />
www.belastingdienst.nl<br />
38
Irlandia<br />
<strong>VAT</strong> Interpretation<br />
Branch<br />
Office of the Revenue<br />
Commissioners<br />
Stamping Building<br />
Dublin Castle<br />
Dublin 2<br />
Tel:<br />
(+353) 16475000<br />
Fax:<br />
(+353) 16795236<br />
e-mail:<br />
vat@revenue.ie<br />
Litwa<br />
State Tax<br />
Inspectorate under<br />
the Ministry of<br />
Finance<br />
Vasario 16 -osios<br />
str. 15<br />
LT 2600 Vilnius<br />
Tel:<br />
(+370) 526878 00<br />
Fax:<br />
(+370) 52125604<br />
e-mail:<br />
vmi@vmi.lt<br />
Luksemburg Administration de<br />
l’Enregistrement et<br />
des Domaines<br />
Bureau d’imposition<br />
10<br />
7 Rue de<br />
Plébiscite<br />
BP 31<br />
2010 Luxembourg<br />
Tel:<br />
(+352) 449051<br />
Fax:<br />
(+352) 291193<br />
Łotwa<br />
State Revenue<br />
Service<br />
National Tax Board<br />
1 Smilsu Street,<br />
Riga, LV-1978<br />
Latvia<br />
Fax:<br />
(+371) 7028814<br />
http://www.vid.gov.lv.<br />
Malta<br />
<strong>VAT</strong> DEPARTMENT<br />
Centre Point Building<br />
Ta’ Paris Road<br />
Birkirkara BKR 13<br />
MALTA<br />
Tel:<br />
(+356) 21499330 lub<br />
(+356) 21499334 lub<br />
(+356) 21499335 lub<br />
(+356) 21499336<br />
Fax:<br />
(+356) 21499365<br />
e-mail:<br />
vat@gov.mt<br />
Niemcy<br />
Bundesministerium<br />
der Finanzen<br />
Referat Presse und<br />
Information<br />
11016 Berlin Fax<br />
(+49) 30 22423260<br />
www.bff-online.de<br />
Portugalia<br />
DIRECÇÃO-GERAL DOS<br />
IMPOSTOS<br />
DIRECÇÃO DE<br />
SERVIÇOS DO IVA<br />
AVENIDA JOÃO<br />
XXI, 76<br />
1049-065 LISBON<br />
Tel:<br />
(+351) 217610337<br />
(+351) 217610338<br />
Fax:<br />
(+351) 217936508<br />
dsiva@dgci.min-financas.<br />
pt<br />
39
Słowacja<br />
Tax Office Bratislava I<br />
Tax Directorate of<br />
the SLOVAK REPUBLIC<br />
Department of TAX<br />
LEGISLATION<br />
Indirect Taxes Unit<br />
Radlinského 37<br />
P.O.Box 89<br />
817 89 Bratislava<br />
15<br />
SLOVAKIA<br />
Nová str. 13<br />
975 04 Banská<br />
Bystrica<br />
SLOVAKIA<br />
Tel.:<br />
(+421) 257378111lub<br />
(+421) 257378353<br />
Fax:<br />
(+421) 257378900<br />
e-mail: du.ba1@ba.<br />
drsr.sk<br />
Tel.:<br />
(+421) 484393111<br />
Fax:<br />
(+421) 484136015<br />
www.finance.gov.sk,<br />
www.drsr.sk<br />
Słowenia<br />
Tax Administration<br />
of the Republic of<br />
Slovenia<br />
Tax Division<br />
Šmartinska 55<br />
LJUBLJANA<br />
SLOVENIA<br />
Tel.:<br />
(+386) 14782784<br />
Fax:<br />
(+386) 14782743<br />
www.sigov.si/durs<br />
Szwecja<br />
Skattemyndigheten I<br />
Stockholms Län<br />
Skattekantor riks<br />
106 61 Stockholm<br />
Sweden<br />
Tel:<br />
(+46) 86941000<br />
Fax:<br />
(+46) 86429261<br />
skm@skm01.rsv.se<br />
Węgry<br />
Hungarian Tax and<br />
Financial Control<br />
Administration<br />
(General<br />
Department)<br />
Postal address:<br />
H-1390 Budapest,<br />
Pf. 156.<br />
Tel:<br />
(+36) 14127302<br />
Fax:<br />
(+36) 14127258<br />
http://www.apeh.hu<br />
Wielka<br />
Brytania<br />
Aberdeen Nonestablished<br />
Taxable<br />
Persons Unit (NETPU)<br />
Custom House<br />
28 Guild Street<br />
Aberdeen<br />
AB9 2DY<br />
Tel:<br />
(+44) 1224844651/<br />
844655/844664<br />
Fax:<br />
(+44) 1224844611<br />
netpu@hmce.gsi.gov.uk<br />
Włochy<br />
Ministero Delle<br />
Finanze<br />
Segretariato<br />
Generale<br />
Ufficio Relazioni<br />
Internazionali<br />
Viale dell’<br />
Aeronautica. 122<br />
00149 ROMA<br />
Tel:<br />
(+39) 065925967<br />
(+39) 0654394256<br />
Fax:<br />
(+39) 065912983<br />
www.Finanze.it<br />
40
Broszura ma charakter informacyjny<br />
i nie stanowi wykładni prawa<br />
www.mf.gov.pl<br />
Ministerstwo Finansów<br />
ul. Świętokrzyska 12<br />
00-916 Warszawa<br />
41<br />
2005