Współczesne wyzwania transportu w logistyce
Współczesne wyzwania transportu w logistyce
Współczesne wyzwania transportu w logistyce
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
WSPÓCZESNE WYZWANIA TRANSPORTU W LOGISTYCE<br />
SPIS TRECI - Contents<br />
T o m a s z A m b r o z i a k , K o n r a d L e w c z u k – Wybrane aspekty harmonogramowania procesu<br />
magazynowego .................................................................................................................................................5<br />
Some aspects of scheduling warehouse operational process<br />
Tomasz Ambroziak, Renata Pi t k a – Metoda komputerowego wspomagania wyznaczania<br />
harmonogramów pracy pojazdów trakcyjnych ...............................................................................................13<br />
Method of computer aided determining work schedules for traction vehicles<br />
Stanis aw Bogdanowicz – Mierniki oceny podatnoci w aspekcie realizacji procesu<br />
transportowego................................................................................................................................................19<br />
Compliance evaluating criteria in aspect of transportation process realization<br />
A n d r z e j B u j a k – „Inteligentna logistyka” – wykorzystanie wspóczesnych zdobyczy techniki<br />
i technologii ....................................................................................................................................................31<br />
”Intelligent logistics” – the usage of modern technologies and techniques<br />
Pawe Hanczar – Koordynacja usug magazynowych i dystrybucyjnych....................................................41<br />
Coordination of inventory and transportation services<br />
Hubert Igli s k i – Koszty kongestii transportowej w Poznaniu ..................................................................49<br />
Costs of road congestion in Pozna<br />
Joanna Jasi ska, Andrzej w i d e r s k i – Metodyka oceny ryzyka w zapewnieniu jakoci<br />
systemów logistycznych .................................................................................................................................59<br />
Risk assessment methodology in quality assurance of logistic systems<br />
A r k a d i u s z K a w a – Organizowanie acuchów dostaw z wykorzystaniem technologii agentowej na<br />
przykadzie brany komputerowej ..................................................................................................................67<br />
Design of supply chains based on agent technology – computer industry case<br />
M a r z e n a K r a m a r z – Cykl realizacji zamówienia w acuchu dostaw brany motoryzacyjnej –<br />
analiza opónie .............................................................................................................................................77<br />
Realization of orders in a supply chain of automotive industry – analysis of tardinesses<br />
Mariusz Kruczek, Zbigniew e b r u c k i – Wykorzystanie narzdzi „lean manufacturing”<br />
w <strong>logistyce</strong> produkcji......................................................................................................................................87<br />
Applying lean manufacturing tools to production logistic<br />
Ma g o r z a t a M a t e r n o w s k a – Standardy jako narzdzie zarzdzania ryzykiem w projektach<br />
rozwoju strategii acucha dostaw ..................................................................................................................97<br />
Standards as the tool of the risk management in the supply chain strategy development projects<br />
J ó z e f O k u l e w i c z – Struktura systemu logistycznego wynikajca z procesowego ujcia logistyki ..........103<br />
The structure of logistics system as a consequence of process approach lo logistics<br />
Stanis a w P i a s e c k i – Koszty <strong>transportu</strong>, taryfy przewozowe i optymalne partie dostaw.......................111<br />
Transportation costs freight tariffs and optimal and material baths<br />
Miros aw Siergiejczyk – Moliwoci wykorzystania wirtualnych sieci prywatnych w zarzdzaniu<br />
firmami transportowymi ...............................................................................................................................121<br />
The possibilities of implementing virtual private networks in the management forwarding firms<br />
Katarzyna Solecka, Jacek a k – Wielokryterialna ocena rozwiza transportowych dla<br />
systemu <strong>transportu</strong> miejskiego......................................................................................................................131<br />
Multiple criteria evaluation in transportation solutions for the urban transportation system
4<br />
Jerzy Szkutnik, Robert Motyl, Iwona Ataniel, Micha Grabara,<br />
A g n i e s z k a P a r k i t n a – Metodologia logistycznego przydziau odbiorców energii elektrycznej<br />
do obszarów zasilania ...................................................................................................................................145<br />
Methodology of logistic assigning electric energy recipients to energy supply areas<br />
Wac a w S z y m a n o w s k i – Application of the traceability concept into food supply chains and<br />
networks design ............................................................................................................................................155<br />
Wykorzystanie koncepcji ledzenia do projektowania acuchów i sieci dostaw<br />
Andrzej w i d e r s k i – Ocena skutecznoci procesu projektowania technicznych rodków <strong>transportu</strong><br />
z wykorzystaniem metody FMEA ................................................................................................................167<br />
Evaluation in the effectiveness of design process of technical transport means using FMEA method<br />
Jolanta a k – Modelowanie usug transportowych w obszarze dziaania centrum logistycznodystrybucyjnego............................................................................................................................................177<br />
Transportation services modeling for logistics center surroundings
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Tomasz AMBROZIAK, Konrad LEWCZUK<br />
Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej<br />
Zakład Logistyki i Systemów Transportowych<br />
ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa<br />
tam@it.pw.edu.pl; kle@it.pw.edu.pl<br />
WYBRANE ASPEKTY HARMONOGRAMOWANIA PROCESU<br />
MAGAZYNOWEGO<br />
Streszczenie<br />
Referat ma na celu przedstawienie wybranych zagadnień harmonogramowania procesu przepływu<br />
materiałów w obiektach magazynowych. Zaprezentowane są podstawowe zasady konstruowania harmonogramów<br />
pracy urządzeń i ludzi w obiektach magazynowych.<br />
W drugiej części referatu przedstawiono metodę programowania nieliniowego optymalizacji harmonogramu<br />
procesu przepływu materiałów ze względu na koszty realizacji procesu dla wybranych założeń technologicznych.<br />
Metoda została zobrazowana przykładem.<br />
Słowa kluczowe: harmonogram, harmonogramowanie, proces magazynowy, modelowanie<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Zgodnie z definicją [7] harmonogramowanie jest przewidywaniem i ustalaniem postępu<br />
prac poprzez przydzielanie środków pracy do zadań i ustalanie momentów rozpoczęcia<br />
wykonywania tych zadań. Składowymi problemu harmonogramowania są: zadania do<br />
wykonania, potencjalne ograniczenia, środki pracy oraz funkcja kryterium. Problem<br />
winien zostać rozwiązany tak, aby funkcja kryterium osiągała wartość optymalną. Taka<br />
definicja sugeruje możliwość zastosowania metod optymalizacyjnych przy wyznaczaniu<br />
harmonogramów.<br />
Harmonogramowanie jest przydzieleniem dla każdego z zadań pewnej liczby odcinków<br />
czasowych oraz jednego lub więcej typów urządzenia realizującego. Harmonogram może<br />
zostać przedstawiony w postaci wykresu Gantt’a zorientowanego na urządzenie lub na<br />
czynność (rys. 1). [2][4]<br />
a)<br />
urządzenie 1<br />
czynn. 1 czynn. 2<br />
b)<br />
czynność 1<br />
urządz. 1 urządz. 1<br />
urządzenie 2<br />
czynn. 4 czynn. 3 czynn. 5<br />
czynność 2<br />
urządz. 3 urządz. 2 urządz. 3<br />
czas<br />
Rys. 1. Przykład harmonogramu: a) zorientowanego na urządzenie, b) zorientowanego na czynność.<br />
Źródło: opracowanie własne.<br />
czas
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Tomasz AMBROZIAK, Renata PIĘTKA<br />
Politechnika Warszawska<br />
Wydział Transportu<br />
ul. Koszykowa<br />
tam@it.pw.edu.pl, pietkar@poczta.onet.pl<br />
METODA KOMPUTEROWEGO WSPOMAGANIA WYZNACZANIA<br />
HARMONOGRAMÓW PRACY POJAZDÓW TRAKCYJNYCH<br />
Streszczenie<br />
W artykule przedstawiona została propozycja metody komputerowego wspomagania wyznaczania<br />
harmonogramów pracy pojazdów trakcyjnych. W szczególności został przedstawiony model matematyczny<br />
zagadnienia przydziału pojazdów trakcyjnych do realizowanych zadań przewozowych. Harmonogramy pracy<br />
pojazdów trakcyjnych uzyskujemy stosując metodę tzw. mini-obiegów.<br />
Słowa kluczowe: modelowanie matematyczne, optymalizacja sieci, transport kolejowy.<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Istotą kolejowego przedsiębiorstwa kolejowego przewozów pasażerskich jest<br />
stworzenie takiej organizacji przewozów (poprzez odpowiednio ułożony i realizowany<br />
rozkład jazdy pociągów), która będzie spełniała coraz bardziej rosnące wymagania klientów.<br />
Pojazdy trakcyjne są jednym z najcenniejszych elementów wyposażenia<br />
przedsiębiorstwa kolejowego. W związku z tym bardzo ważna jest kwestia maksymalnie<br />
intensywnego ich wykorzystania. Na racjonalne tj. ekonomiczne wykorzystanie pojazdów<br />
trakcyjnych wpływa, poza czynnikami technicznymi, właściwa organizacja ich pracy.<br />
Nieoptymalne zaplanowanie harmonogramów pracy pojazdów trakcyjny przekłada się<br />
na wykorzystanie nadmiernej liczby pojazdów w stosunku do realizowanych zadań oraz<br />
wykonywanie przez pojazdy zbyt dużej liczby przejazdów „służbowych” (próżnych), co<br />
naraża przedsiębiorstwo na wysokie, niepotrzebne koszty.<br />
Zastosowanie odpowiednich narzędzi wspomagania procesu harmonogramowania może<br />
prowadzić do zmniejszenia kosztów jakie ponosi przedsiębiorstwo, a związanych<br />
z korzystaniem z infrastruktury oraz zapewnieniem dostaw energii trakcyjnej. Biorąc zatem<br />
pod uwagę uwarunkowania kosztowe ważne jest takie zaprojektowanie harmonogramów<br />
pracy pojazdów, aby ograniczały one liczbę przebiegów służbowych (próżnych).<br />
Optymalizacja harmonogramów pracy pojazdów staje się możliwa przy zastosowaniu<br />
komputerowego wspomagania wyznaczania harmonogramów pracy pojazdów trakcyjnych<br />
z zastosowaniem aparatu programowania matematycznego nieliniowego.<br />
Poniżej przedstawione zostało jedno z możliwych podejść do wyżej wspomnianego<br />
zagadnienia.
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Stanisław BOGDANOWICZ<br />
Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej<br />
Zakład Logistyki i Systemów Transportowych<br />
ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa<br />
stasiek@it.pw.edu.pl<br />
MIERNIKI OCENY PODATNOŚCI W ASPEKCIE REALIZACJI<br />
PROCESU TRANSPORTOWEGO<br />
Streszczenie<br />
Konieczność wymiernej oceny podatności. Rodzaje mierników oceny podatności w hydrogeologii<br />
i transporcie. Wyniki oceny i prawa podatności<br />
Słowa kluczowe: Mierniki oceny podatności. Oceny podatności. Prawa podatności.<br />
1. NIEZBĘDNOŚĆ OCENY PODATNOŚCI<br />
Już w niezmiernie odległej przeszłości chodziło o ochronę wody pitnej przed<br />
zanieczyszczeniami i dlatego zrozumiałe staje się, że sposób ochrony był podyktowany - jak<br />
wspomniano w genezie - oceną podatności wód podziemnych na zanieczyszczenia. Ta<br />
podatność zmienia się w czasie i przestrzeni, np. w zależności od zasilania, tj. opadów.<br />
Stwierdziliśmy również, że każde działanie (czynność) ma w sobie element zagrożenia<br />
dla przedmiotu pracy. To powoduje konieczność ponoszenia nakładów na ilościowojakościową<br />
ochronę przedmiotu pracy, co zwiększa koszt jego pozyskania, lub wartość<br />
wyrażoną ceną dobra. Stąd w ocenie podatności niezbędne jest uwzględnianie czynników<br />
wpływających na nią.<br />
Faktem jest, iż woda pitna, a więc do celów konsumpcyjnych, była niegdyś o wartości<br />
większej niż złoto, będące wówczas wyrazem artyzmu lub prestiżu władzy. Woda zaś była<br />
przede wszystkim wartością życiodajną. Odnosiło się to głównie do ówczesnych wędrownych<br />
ludów pustyni.<br />
Należy przypuszczać, że ówczesne oceny miały przede wszystkim podstawy logiczne,<br />
a nie matematyczne. Prawdopodobnie oceny były proste, ogólnikowe, choć stopniowalne, np.<br />
zanieczyszczenie duże, średnie, czy małe. Wystarczające było stwierdzenie wystąpienia tego<br />
faktu. A więc oceny były o charakterze względnym i współcześnie częstokroć do nich<br />
nawiązujemy.<br />
Wszystkim zajmującym się podatnością, w tym hydrogeologom, chodzi o jej ocenę,<br />
bowiem z niej wynikają określone wnioski dla przyszłych działań.<br />
Ponieważ podatność występuje w każdym rodzaju działalności, dlatego jej ocena, jak<br />
i metoda oceny, mogą być różne. Inaczej będzie to wyglądać w sferze kulturowej, np.
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Andrzej BUJAK<br />
Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu we Wrocławiu<br />
ul. Sołtysowicka 19B<br />
51-168 Wrocław<br />
uczelnia@msl.com.pl<br />
„INTELIGENTNA LOGISTYKA” – WYKORZYSTANIE<br />
WSPÓŁCZESNYCH ZDOBYCZY TECHNIKI I TECHNOLOGII<br />
Streszczenie<br />
Nowoczesna logistyka staje się wysoko zintegrowanym procesem. Logistyk projektuje i wykonuje<br />
zadanie optymalnego pokonywania czasu i przestrzeni, aby dostawa była just-in-time. Firma logistyczna XXI<br />
wieku wykorzystuje do tego celu najnowsze zdobycze techniki i najnowsze technologie. Rewolucja<br />
teleinformatyczna ostatnich dekad spowodowała niebywałe możliwości kontroli nawet najbardziej<br />
skomplikowanych procesów. Nowoczesne spojrzenie na logistykę nie powstaje jednak tylko wskutek postępu<br />
w informatyce, ale czerpie z wiedzy o kliencie i chęci zrobienia wszystkiego, aby go zadowolić. Informatyka<br />
pełni tylko rolę „umożliwiającej technologii” (enabling technology), która ujawnia swoje możliwości dzięki<br />
temu, że zaprzęga się ją w służbę klientowi. Trzeba jednak znać te technologie i umieć je implementować do<br />
realizacji zakładanych celów i perfekcyjnie wykorzystać zdobywając przewagę konkurencyjną.<br />
Słowa kluczowe: telematyka, teleinformatyka, inteligentna logistyka, GPS<br />
Logistyk źle toleruje „stan spoczynku”, kiedy droga pomiędzy dostawcą i odbiorcą nie<br />
jest pokonywana albo jest pokonywana źle, zbyt długo zbyt kosztownie mało operatywnie.<br />
Logistyk projektuje i wykonuje zadanie optymalnego pokonywania czasu i przestrzeni, aby<br />
dostawa była wykonana zgodnie z oczekiwaniami klienta. Firma logistyczna XXI wieku<br />
wykorzystuje do tego celu najnowsze zdobycze techniki i najnowsze technologie. Rewolucja<br />
teleinformatyczna ostatnich dekad spowodowała niebywałe możliwości kontroli nawet<br />
najbardziej skomplikowanych procesów. Trzeba jednak znać te technologie i umieć je<br />
implementować na własne potrzeby i perfekcyjnie wykorzystać. Nowoczesne spojrzenie na<br />
logistykę nie powstaje jednak tylko wskutek postępu w informatyce, ale czerpie z wiedzy<br />
o kliencie i chęci zrobienia wszystkiego, aby go zadowolić. Informatyka pełni tylko rolę<br />
„umożliwiającej technologii” (enabling technology), która ujawnia swoje możliwości dzięki<br />
temu, że zaprzęga się ją w służbę klientowi. Nowoczesna logistyka staje się wysoko<br />
zintegrowanym procesem.<br />
<strong>Współczesne</strong> trendy w <strong>logistyce</strong> oparte na rozwoju technologii informacyjnych<br />
i komunikacyjnych wpływają w sposób istotny na wzrost produktywności gospodarki. Postęp<br />
techniczny w <strong>logistyce</strong> dokonuje się dzięki uzbrojonym w nowoczesne urządzenia<br />
powierzchniom wielkich centrów logistycznych, dzięki coraz doskonalszym środkom<br />
<strong>transportu</strong> drogami lądowymi, morskimi czy powietrznymi, jak i dzięki sterowanym
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Paweł HANCZAR<br />
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu<br />
Katedra Logistyki<br />
ul. Komandorska 118/120<br />
pawel.hanczar@ae.wroc.pl<br />
KOORDYNACJA USŁUG MAGAZYNOWYCH I DYSTRYBUCYJNYCH<br />
Streszczenie<br />
Podniesienie poziomu zarządzania z poziomu przedsiębiorstwa i poprawy jego funkcjonowania na<br />
poziom całej sieci logistycznej wymusza szczegółowe planowanie zarówno przepływu towarów pomiędzy jej<br />
wszystkimi ogniwami jak i poziomów zapasu dystrybuowanych produktów. Dodatkowym utrudnieniem<br />
w obszarze zarządzania łańcuchem dostaw jest fakt, że wiele nowych koncepcji dotyczących funkcjonowania<br />
przedsiębiorstw w łańcuchu pomimo, że wymaga decyzji na poziomie operacyjnym, jest możliwa do oceny<br />
dopiero w dłuższym okresie.<br />
W artykule zaprezentowano dwa modele programowania liniowego służące do równoczesnego<br />
planowania dystrybucji i magazynowania. W obu przypadkach rozważa się dostawy typu LTL (ang. less-thantruckload),<br />
w których w jednej trasie towary są dostarczane do więcej niż jednego odbiorcy.<br />
W pierwszej części wprowadzono podstawowe definicje oraz zaprezentowano krótki przegląd literatury<br />
z badanego obszaru. Następnie, w części głównej opracowania, przedstawiono dwie propozycje modeli<br />
programowania liniowego służących do wyznaczania rozwiązań JTIP. Pracę kończy prezentacja rozwiązania<br />
przykładowego zadania.<br />
Słowa kluczowe: dystrybucja, usługi magazynowe, programowanie liniowe<br />
1. WSTĘP<br />
Wzrost popularności koncepcji zarządzania opartych na współpracy przedsiębiorstw<br />
w ramach łańcucha dostaw zmusza przedsiębiorstwa do stosowania nowoczesnych metod<br />
planowania działań równocześnie w kilku obszarach. Odpowiednia struktura systemu<br />
dystrybucyjnego oraz dobór polityk dystrybucji i magazynowania ma obecnie wpływ nie tylko<br />
na koszt realizacji dostaw produktów ale także na poziom obsługi klienta.<br />
Klasyczne modele, w których przepływy dóbr rozważa się niezależnie od polityk<br />
magazynowania nie są już wystarczające dla potrzeb obniżenia kosztów w całym łańcuchu<br />
logistycznym, czy dla zagwarantowania odpowiedniego poziomu obsługi. Coraz częściej do<br />
analizy działania sieci logistycznej są wykorzystywane modele nazywane modelami<br />
dystrybucji i magazynowania (ang. Joint Transportation-and-Inventory Problems w skrócie<br />
JTIP), w których aspekty związane z wymienionymi obszarami są równocześnie<br />
uwzględniane jako ograniczenia lub zmienne decyzyjne.<br />
Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie propozycji modeli służących do<br />
wyznaczania optymalnych polityk dystrybucji i magazynowania.
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Hubert IGLIŃSKI<br />
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu<br />
Wydział Gospodarki Międzynarodowej, Katedra Logistyki Międzynarodowej<br />
al. Niepodległości 10, 60-967 Poznań<br />
hubert.iglinski@ae.poznan.pl<br />
KOSZTY KONGESTII TRANSPORTOWEJ W POZNANIU<br />
Streszczenie<br />
Zjawisko kongestii transportowej występuje powszechnie, zarówno w największych aglomeracjach, jak<br />
i miastach średniej wielkości, a w szczególnych wypadkach nawet w małych ośrodkach, a jej negatywne skutki<br />
odczuwa każdy użytkownik dróg. Ponadto poziom kongestii, co potwierdzają zagraniczne publikacje,<br />
systematycznie rośnie, brak jest jednak szczegółowych badań z tego zakresu opisujących ten problem w polskich<br />
miastach. Chcąc, choć w minimalnym stopniu, uzupełnić tę lukę, autor, na podstawie przeprowadzonych badań<br />
empirycznych podejmuje próbę określenia poziomu kongestii transportowej w Poznaniu, zidentyfikowania jej<br />
źródeł oraz oszacowania wielkości wybranych składników bezpośrednich kosztów kongestii transportowej.<br />
Słowa kluczowe: kongestia transportowa, źródła kongestii transportowej, bezpośrednie koszty kongestii<br />
Termin kongestia pochodzi z łaciny i oznacza skupienie lub nagromadzenie. Pierwotnie<br />
stosowano go w medycynie na określenie nagłego uderzenia krwi w naczyniach, jednakże<br />
obserwacje dowiodły, iż stan zatłoczenia występuje powszechnie również w obszarze<br />
<strong>transportu</strong>, zarówno w poszczególnych składnikach infrastruktury transportowej, jak<br />
i w pojazdach. W literaturze przedmiotu można odnaleźć wiele definicji kongestii<br />
transportowej. Według B. Meyer: „kongestia transportowa powstaje w wyniku wzajemnej<br />
interakcji infrastruktury transportowej i jej użytkowników, wywołującej negatywne skutki<br />
w sferze eksploatacyjnej i ekonomicznej”[3]. W sensie eksploatacyjnym kongestia pojawia<br />
się, gdy popyt na dany składnik infrastruktury transportowej uniemożliwia prawidłową<br />
obsługę ruchu, natomiast w sensie ekonomicznym przejawem jej występowania są rosnące<br />
koszty <strong>transportu</strong>. Autorzy części definicji wskazują, iż kongestia transportowa to stan,<br />
w którym prędkość przepływu pojazdów na danym odcinku drogi jest niższa niż maksymalna<br />
dopuszczalna na tym właśnie odcinku. Przykładowo w amerykańskich opracowaniach można<br />
przeczytać, że „kongestia zwykle odnosi się do zwiększonej liczby pojazdów na danym<br />
odcinku drogi w określonym czasie, co skutkuje niższą, czasem znacznie niższą prędkością od<br />
tej, z jaką poruszałyby się w przypadku swobodnego przepływu”[4]. A. Altshuler określa, iż<br />
kongestia transportowa to sytuacja, w której „popyt na obiekt infrastrukturalny uniemożliwia<br />
swobodny przepływ przy maksymalnej dopuszczalnej prędkości ruchu”[1].<br />
Każdego dnia wykonując podróże obligatoryjne – dojeżdżając do pracy, szkoły, na<br />
uniwersytet, czy jedynie przejeżdżając przez obszary miejskie w tranzycie, szczególnie<br />
w godzinach porannego i popołudniowego szczytu komunikacyjnego, ale również wykonując
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Joanna JASIŃSKA 1 , Andrzej ŚWIDERSKI 2<br />
Zakład Systemów Jakości i Zarządzania<br />
02-010 Warszawa, ul. Nowowiejska 26<br />
1<br />
joanna.jasinska@zsjz.pl,<br />
2<br />
andrzej.swiderski@zsjz.pl<br />
METODYKA OCENY RYZYKA W ZAPEWNIENIU JAKOŚCI<br />
SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH<br />
Streszczenie<br />
W referacie omówiono istotę i metodykę dokonywania oceny ryzyka z punktu widzenia zapewnienia<br />
jakości systemów logistycznych. Zaprezentowano wybrane, możliwe do zastosowania metody oceny z zakresu<br />
inżynierii jakości, inżynierii produkcji i statystyki matematycznej. Przedstawiono przykład ich praktycznego<br />
zastosowania podczas realizacji remontu śmigłowca. Szczególną uwagę zwrócono na wykorzystanie diagramu<br />
Ishikawy, wykresu Pareto-Lorenza oraz metody FMEA - narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji<br />
w procesach realizacyjnych.<br />
Słowa kluczowe: ocena ryzyka, system logistyczny, jakość, zapewnienie jakości.<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Wszelkie procesy logistyczne można rozpatrywać w ujęciu systemowym. Na system<br />
logistyczny (SL) mogą składać się m.in. podsystemy: produkcji, magazynowania, dystrybucji,<br />
handlu, dowozu, eksploatacji i konsumpcji [2]. SL jest zatem zbiorem procesów (i relacji<br />
między nimi) zachodzących w jego obrębie. Może więc obejmować: organizację, planowanie,<br />
kontrolę i realizację przepływu towarów z miejsc ich wytworzenia (zakupu), poprzez<br />
produkcję i dystrybucję do odbiorcy [1].<br />
Przyjmując za podstawę powyższe rozważania, jakość SL J jest funkcją jakości ich<br />
elementów (w tym podsystemów, czy procesów):<br />
gdzie:<br />
j - jakość procesu produkcji,<br />
p<br />
j<br />
m<br />
- jakość procesu magazynowania,<br />
j - jakość procesu dystrybucji,<br />
d<br />
j - jakość procesu handlowego,<br />
h<br />
j - jakość procesu eksploatacji,<br />
e<br />
j - jakość procesu konsumpcji.<br />
k<br />
J = f j , j , j , j , j , j )<br />
(1.1)<br />
(<br />
p m d h e k<br />
Tym samym, od jakości poszczególnych elementów SL zależy jakość całego systemu.<br />
Jednym z elementów zapewnienia jakości [16] SL, jest ocena ryzyka. Przeanalizowanie zatem
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Arkadiusz KAWA<br />
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu<br />
Wydział Zarządzania, Katedra Logistyki i Transportu<br />
Al. Niepodległości 10, 60-967 Poznań<br />
arkadiusz.kawa@ae.poznan.pl<br />
ORGANIZOWANIE ŁAŃCUCHÓW DOSTAW Z WYKORZYSTANIEM<br />
TECHNOLOGII AGENTOWEJ NA PRZYKŁADZIE BRANŻY<br />
KOMPUTEROWEJ<br />
Streszczenie<br />
W ostatnich latach nastąpił bardzo dynamiczny rozwój koncepcji oraz strategii w zakresie tworzenia,<br />
ulepszania i zarządzania łańcuchami dostaw. Niemałą rolę w tym rozwoju odegrały również technologie<br />
informacyjne, które umożliwiają przepływ informacji wzdłuż całego łańcucha dostaw. Niestety obecne<br />
rozwiązania informatyczne nie zapewniają w pełni automatycznej komunikacji pomiędzy poszczególnymi<br />
ogniwami oraz sprawnego i szybkiego pozyskiwania danych powstających w łańcuchu. Remedium na to może<br />
być technologia agentowa. Dzięki niej możliwe jest odstąpienie od koncepcji łańcuchów dostaw tworzonych<br />
w oparciu o wieloletnią współpracę i zastąpienie ich dynamicznymi oraz rekonfigurowalnymi łańcuchami<br />
dostaw. W artykule przedstawiony został autorski model, który umożliwia automatyzację obiegu informacji<br />
pomiędzy przedsiębiorstwami oraz tworzenie łańcuchów dostaw obejmujących partnerów, którzy w danej chwili<br />
proponują najlepsze warunki współpracy [8].<br />
Słowa kluczowe: technologia agentowa, łańcuch dostaw, konfigurowanie łańcucha dostaw<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Bardzo szybko zmieniające się wymagania rynku oraz postępująca globalizacja<br />
produkcji zintensyfikowała potrzebę tworzenia nowych narzędzi i rozwiązań umożliwiających<br />
modelowanie i zarządzanie kompleksowymi oraz elastycznymi sieciami dostaw [4].<br />
Ch. Chandra i J. Grabis twierdzą, że konfiguracja łańcucha dostaw należy do jednej<br />
z głównych elementów zarządzania łańcuchem dostaw. Za kluczowe przesłanki<br />
przyczyniające się podjęcia decyzji o zaprojektowaniu i implementacji nowego łańcucha<br />
dostaw uważa się [3]:<br />
• Wprowadzanie nowego produktu lub zmiana istniejącego.<br />
• Wprowadzenie nowego lub usprawnienie istniejącego procesu.<br />
• Alokacja nowego lub realokacja istniejącego źródła zaopatrzenia.<br />
• Wybór nowego dostawcy lub jego zmiana.<br />
• Zmiany w popycie na nowe rodzaje produktów.<br />
• Zmiana w czasie wprowadzenia produktu i/lub procesu cyklu życia.<br />
Zmianom ulegają także zależności pomiędzy poszczególnymi ogniwami łańcucha<br />
dostaw. Charakterystyczna dla partnerstwa strategicznego długotrwałość współpracy<br />
i wysokie zaangażowanie są bez wątpienia pożądane przy występowaniu złożonych
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Marzena KRAMARZ<br />
Politechnika Śląska<br />
Wydział Organizacji i Zarządzania,<br />
ul. Roosevelta 26 – 28, 41 – 800 Zabrze<br />
makram5@wp.pl<br />
CYKL REALIZACJI ZAMÓWIENIA W ŁAŃCUCHU DOSTAW<br />
BRANŻY MOTORYZACYJNEJ – ANALIZA OPÓŹNIEŃ<br />
Streszczenie<br />
Czas w logistycznej obsłudze klienta odnoszony jest przede wszystkim do okresu trwania cyklu<br />
realizacji zamówienia. Przyjmuje się, że klienci oczekują jak najkrótszego czasu dostawy, a firmy starają się<br />
spełnić oczekiwania klientów. Do identyfikacji procesów i ich analizy posłużono się techniką mapowania.<br />
W celu wyeliminowania problemów i opóźnień w obszarze produkcji przeprowadzono dokładną analizę<br />
procesów wytwarzanie za pomocą metody Mapowania Strumienia Wartości.<br />
Słowa kluczowe: punkt rozdziału, analiza czasu, cykl realizacji zamówień, mapy procesu<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Obsługa klienta stanowi podstawowe pojęcie nowoczesnej logistyki. Jest postrzegana<br />
jako zdolność czynności logistycznych, przynoszących klientom użyteczność miejsca, czasu<br />
i formy, poprzez zagwarantowanie tego, że nieuszkodzony produkt znajdzie się we<br />
właściwym miejscu i czasie, zgodnie z oczekiwaniami klienta. 1 Do najważniejszych<br />
elementów logistycznej obsługi klienta w przedsiębiorstwie produkcyjnym zalicza się: 2<br />
• dostępność produktów – która oznacza zdolność dostawcy do terminowego<br />
zrealizowania zamówienia,<br />
• czas dostawy – w którym uwzględnia się: czas transformacji zamówienia, czas<br />
przetwarzania zmówienia, czas konsolidowania, pakowania i ładowania produktów<br />
oraz czas przewozu,<br />
• pewność i niezawodność obsługi – która obejmuje przestrzeganie harmonogramu<br />
dostaw, punktualność oraz bezpieczeństwo dostaw,<br />
• częstotliwość i dokładność dostaw – czyli ilość dostaw zrealizowanych w określonym<br />
czasie oraz zgodność dostawy ze złożonym zamówieniem,<br />
• elastyczność dostaw – polegająca na dostosowaniu się dostawcy do zmiennych<br />
wymagań klientów.<br />
Zamówienie zewnętrzne, składane przez klienta jest ważnym ogniwem łączącym<br />
logistykę zaopatrzenia klienta z logistyką dystrybucji dostawcy. Zamówienie wewnętrzne,<br />
1 Emerson C. J., Grimm C. M.: Logistics and marketing components of customer service, International Journal of<br />
Physical Distribution & Logistics Management nr 8/1996<br />
2 Twaróg J.: Mierniki i wskaźniki logistyczne, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2003, s. 98 - 99
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Mariusz KRUCZEK, Zbigniew ŻEBRUCKI<br />
Politechnika Śląska<br />
Wydział Organizacji i Zarządzania<br />
Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem i Organizacji Produkcji<br />
41-800 Zabrze, ul. Roosevelta 26-28<br />
mkruczek@polsl.pl; zzebrucki@polsl.pl<br />
WYKORZYSTANIE NARZĘDZI LEAN MANUFACTURING<br />
W LOGISTYCE PRODUKCJI<br />
Streszczenie<br />
Artykuł przedstawia koncepcję lean manufacturing, która jest systematycznym podejściem do<br />
identyfikacji i eliminacji marnotrawstwa poprzez ciągłe usprawniane procesów logistycznych w systemach<br />
produkcyjnych związanych z dostarczaniem produktu zgodnie z wymogami klienta. Lean manufacturing może<br />
być wykorzystywane w modelowaniu operacji w <strong>logistyce</strong> produkcji i procesach zarządzania magazynem.<br />
Koncepcja ta pomaga w rozwiązaniu problemów pomiędzy różnymi celami logistycznymi i stwarza możliwość<br />
uwolnienia ukrytych potencjałów w systemach produkcyjnych. Jako narzędzie pomocne w zrozumieniu<br />
przebiegu procesów przedstawiono w artykule mapowanie strumienia wartości.<br />
Słowa kluczowe: logistyka produkcji, lean manufacturing, mapowanie strumienia wartości<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Obecnie tylko przedsiębiorstwa, w których umiejętnie organizowane i optymalizowane<br />
są procesy biznesowe, mogą sprostać wymogom rynku i przeciwstawić się konkurencji.<br />
Wykorzystanie różnych metod zarządzania procesami biznesowymi daje możliwość poprawy<br />
tych procesów, które są dla przedsiębiorstwa strategicznie istotne. Zaniedbywaną sferą<br />
oddziaływania w przedsiębiorstwach stały się systemy produkcyjne, gdyż często uważa się, że<br />
wyczerpane zostały możliwości doskonalenia ich organizacji. Orientacja logistyczna<br />
w organizacjach pozwoliła inaczej spojrzeć na realizowane procesy. Problemami realizacji<br />
procesów logistycznych, zwłaszcza magazynowo – transportowych w systemach<br />
produkcyjnych zajmuje się logistyka produkcji, która wpisuje się w obszar zainteresowania<br />
logistyki stosowanej [1]. Efektywność procesów logistycznych w systemie produkcyjnym<br />
zależy od wykorzystania metod i technik, które usprawniają przepływy materiałów<br />
i informacji. Celem artykułu jest przedstawienie istoty lean manufacturingu oraz<br />
charakterystyka wybranych narzędzi wpływających na organizację procesu wytwarzania.<br />
2. LEAN MANUFACTURING JAKO KONCEPCJA USPRAWNIANA PROCESÓW<br />
W literaturze przedmiotu [12] można spotkać się z dwoma sposobami usprawniania<br />
procesów:
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Małgorzata MATERNOWSKA<br />
Akademia Górniczo-Hutnicza<br />
Wydział Zarządzania (Katedra Marketingu i Zarządzania Produkcją)<br />
ul. Gramatyka 10, 30-067 Kraków<br />
mmaterno@zarz.agh.edu.pl<br />
STANDARDY JAKO NARZĘDZIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM<br />
W PROJEKTACH ROZWOJU STRATEGII ŁAŃCUCHA DOSTAW<br />
Streszczenie<br />
Nadmiernie wysokie standardy zazwyczaj wywołują negatywny efekt w postaci niskiej aktywności stron<br />
w ograniczaniu ryzyka (inwestycja w zabezpieczenia). W artykule wykazano, że teza ta nie jest prawdziwa<br />
w sytuacji, gdy standardy zostaną wymuszone przez obowiązującą zasadę odpowiedzialności za zaniedbanie, jest<br />
natomiast prawdziwa, gdy „trzymanie się” standardów jest wymagane przez określony system regulacji.<br />
Problem ten przedstawiono w oparciu o diagram VUCA, w kontekście zarządzania ryzykiem w projektach<br />
rozwoju strategii łańcucha dostaw.<br />
Słowa kluczowe: zarządzanie ryzykiem, łańcuchy dostaw, zarządzanie projektami<br />
1. WPROWADZENIE - DIAGRAM VUCA<br />
Strategię rozwoju łańcucha dostaw tworzy się w świadomości koniecznych zmian,<br />
w oparciu o wizję pożądanej pozycji w przyszłości i analizę przeszłości (do stanu obecnego<br />
włącznie. Kształtowanie tej strategii wymaga akceptacji faktu, że działalność gospodarcza ma<br />
miejsce na rynkach o stale rosnącym ryzyku. W odniesieniu do realizowanych w ramach<br />
łańcuchów dostaw projektów 1 oznacza to wysoką zmienność V (ang. volatility), niepewność<br />
U (ang. uncertainty), złożoność C (ang. complexity) i niejasność A (ang. ambiguity).<br />
Czynniki te określają poziom ryzyka towarzyszący projektom związany z:<br />
• tempem zmian, presją czasową na osiągnięcie celu (V),<br />
• nieprzewidywalnością zmian, różnorodnością zjawisk i/lub błędami w ich<br />
pojmowaniu bądź interpretowaniu (U),<br />
• wielokryterialnością w procesie podejmowania decyzji, współzależnością elementów<br />
(C)<br />
• trudnościami w ocenie stanu obecnego i przyszłego skutkującymi wieloznacznymi<br />
instrukcjami (A).<br />
1 Rozwój łańcucha dostaw warunkowany jest rozwiązaniami dotyczącymi struktury łańcucha (zrobić czy kupić”,<br />
wybór źródeł zaopatrzenia) oraz decyzjami podejmowanymi w związku z systemami logistycznej koordynacji<br />
działań ( lokalizacja i poziom zapasów, systemy dostaw, informatyczne systemy wspierające realizowanie<br />
operacji w ramach łańcucha dostaw).
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Józef OKULEWICZ<br />
Politechnika Warszawska<br />
Wydział Transportu<br />
ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa<br />
jok@it.pw.edu.pl<br />
STRUKTURA SYSTEMU LOGISTYCZNEGO<br />
WYNIKAJĄCA Z PROCESOWEGO UJĘCIA LOGISTYKI<br />
Streszczenie<br />
Przyjmując jako punkt wyjścia procesowe ujęcie logistyki zaproponowano w pracy rozpatrzenie<br />
warunków powstawania procesów. Nawiązując następnie do strukturalnego przedstawienia zakresu pojęciowego<br />
logistyki i kryteriów integralności systemu określono zakres systemu logistycznego warunkującego realizację<br />
procesów dostawczych.<br />
Słowa kluczowe: logistyka, system, integralność<br />
1. WPROWADZENIE<br />
W początkowych próbach definiowania logistyki na rozmaite sposoby ujmowano<br />
charakterystykę fizycznego przepływu towarów. Towarzyszyły temu poszukiwania kolejnych<br />
coraz bardziej adekwatnych definicji tego czym zajmują się pracownicy sfery dostarczania<br />
[przegląd definicji]. Można to prześledzić na podstawie zestawień definicji w literaturze [np.:<br />
1, 2, 3, 4, 5, 11, 18]. Jednak próby ograniczenia tej dziedziny do realizacji przepływów<br />
materiałowych i informacyjnych nie powiodły się.<br />
Na początku lat 80-tych zaproponowano, by logistykę określać jako proces [3]. Zawarto<br />
w tym zasadniczą cechę całościowego ujęcia dostarczania towarów. Przy tworzeniu<br />
współczesnych systemów dostarczania towarów, nie wystarczają już bowiem dotychczasowe<br />
umiejętności techniczne związane z projektowaniem systemów umożliwiających jedynie<br />
przemieszczanie i przechowywanie ładunków. Po dość szerokim rozpowszechnieniu się takiej<br />
definicji, pod koniec lat 90-tych dokonano kolejnej modyfikacji i przyjęto, że logistyka jako<br />
proces jest częścią większego procesu, nazwanego „Supply Chain Management” [7, 10, 19].<br />
SCM, tłumaczone na język polski jako „zarządzanie łańcuchem dostaw” [16] wyraża<br />
obecnie nowe aspiracje wobec tego co do tej pory zawierało się w zakresie logistyki czy też<br />
zarządzania logistycznego. Choć początkowo termin ten zaproponowano dla nowego ujęcia<br />
logistyki [14], to z biegiem czasu przekształcił się on w określenie nowej dziedziny badań<br />
i działalności praktycznej. Jest to próba stworzenia swego rodzaju konglomeratu, tzn. zebrania<br />
rozmaitych nauk szczegółowych w ramach dziedziny, której czynnikiem rozpoznawczym jest<br />
całościowe rozpatrywanie zagadnień dotyczących dostarczania towarów [10]. Pojawił się tez<br />
problem relacji pomiędzy nowym przedmiotem badań jakim słało się „zarządzanie łańcuchem<br />
dostaw” a logistyką [16].
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Stanisław PIASECKI<br />
Instytut Badań Systemowych<br />
Polskiej Akademii Nauk<br />
ul. Newelska 6, 01-447 Warszawa<br />
KOSZTY TRANSPORTU, TARYFY PRZEWOZOWE I OPTYMALNE<br />
PARTIE DOSTAW<br />
Streszczenie<br />
W pracy pokazano podstawowe struktury kosztów <strong>transportu</strong>, najczęstsze struktury taryf przewozowych<br />
umożliwiające ich porównanie oraz sposoby wyznaczania optymalnych partii dostaw w sieciach handlowych<br />
i dystrybucji towarów w zależności od obowiązujących taryf przewozowych<br />
Słowa kluczowe: koszty <strong>transportu</strong>, taryfy przewozowe, optymalizacja<br />
1. KOSZTY TRANSPORTU<br />
Przeprowadźmy analizę kosztów działalności transportowej. W tym celu wymieńmy<br />
wszystkie rodzaje kosztów, które ponosi właściciel firmy przewozowej.<br />
1) Koszt zakupu środka transportowego C [zł].<br />
⎡ zł ⎤<br />
2) Bezpośredni koszt eksploatacji E = l<br />
o<br />
⋅υ<br />
⎢<br />
tyg.<br />
⎥ ,<br />
⎣ ⎦<br />
⎡ zł ⎤<br />
gdzie l<br />
o ⎢<br />
⎣ km ⎥<br />
zużycie paliwa, oleju, ogumienia itd.,<br />
⎦<br />
υ ⎡ km<br />
⎢<br />
⎤<br />
tyg.<br />
⎥ intensywność użytkowania.<br />
⎣ ⎦<br />
3) Koszt remontów B = γ ⋅ C [zł] w całym okresie eksploatacji.<br />
Gdzie γ współczynnik określający stosunek: sumy kosztów wszystkich remontów<br />
i napraw w całym okresie T eksploatacji środka transportowego do kosztu jego zakupu.<br />
W tym miejscu niezbędne jest wyjaśnienie pojęć: eksploatacja, użytkowanie, obsługa<br />
techniczna środków <strong>transportu</strong>, trwałość środka <strong>transportu</strong>. Pojęcia te objaśnimy analizując<br />
okres T eksploatacji środka transportowego to jest okres czasu: od chwili jego zakupienia do<br />
chwili jego kasacji i przeznaczenia na złom. W tym okresie można wydzielić szereg odcinków<br />
czasowych, w których był on niezdatny do „pracy” gdyż podlegał szeregu remontom,<br />
naprawom czy przeglądom technicznym, lub ogólnie – podlegał obsługom technicznym.<br />
Sumę tych wszystkich odcinków czasowych, w których był on niezdatny z przyczyn<br />
technicznych oznaczymy symbolem ϑ . Przy tym, do tej sumy należą także czasy postoju w<br />
oczekiwaniu na wykonanie obsług technicznych, które wynikają z niedostatecznych<br />
możliwości systemu realizacji obsług technicznych. Szersze naświetlenie tych zagadnień
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Mirosław SIERGIEJCZYK<br />
Wydział Transportu Politechnika Warszawska<br />
Zakład Telekomunikacji w Transporcie<br />
ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa<br />
msi@it.pw.edu.pl<br />
MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA WIRTUALNYCH SIECI<br />
PRYWATNYCH W ZARZĄDZANIU FIRMAMI TRANSPORTOWYMI<br />
Streszczenie<br />
W pracy przedstawiona została istota wirtualnych sieci prywatnych VPN, podstawy ich funkcjonowania<br />
oraz dostępne metody ich tworzenia. Omówiono wybrane zagadnienia projektowania wirtualnych sieci<br />
prywatnych oraz sposoby mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa i prawidłowe ich działanie. Wykorzystując<br />
zasady i sposoby funkcjonowania wirtualnych sieci prywatnych przedstawiono koncepcję wdrożenia takiej sieci<br />
VPN w wielooddziałowym przedsiębiorstwie spedycyjnym.<br />
Słowa kluczowe: wirtualne sieci prywatne, bezpieczeństwo, przedsiębiorstwo spedycyjne<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Wraz ze wzrostem popularności Internetu, wzrosło znaczenie przesyłanej informacji.<br />
Komunikacja miedzy firmami, jednostkami w organizacjach coraz częściej odbywa się za<br />
pośrednictwem Internetu. Coraz częściej firmy w celu podwyższenia skuteczności<br />
i efektywności pracy wykorzystują pocztę elektroniczną, wymianę dokumentów<br />
elektronicznych oraz transakcje handlowe prowadzone poprzez sieci komputerowe. W ciągu<br />
ostatnich kilku lat, w wyniku geograficznego rozproszenia firm i zwiększonej mobilności<br />
pracowników, wzrosła także dramatycznie tendencja wykorzystania Internetu czy innych sieci<br />
publicznych do uzyskiwania zdalnego dostępu do sieci korporacyjnych. Konieczne stało się<br />
zapewnienie poufności i autentyczności przesyłanych globalnie danych. Powstało wiele<br />
rozwiązań zdalnego dostępu wykorzystujących sieci publiczne ogólnie nazwanych<br />
wirtualnymi sieciami prywatnymi – VPN (Virtual Private Networks).<br />
Idea zdalnego dostępu leżąca u podstaw techniki VPN nie jest nowa, ale VPN oferujący<br />
możliwość tworzenia dynamicznych połączeń poprzez różne media transmisyjne wychodzi<br />
o krok naprzód. Oprócz większej elastyczności i skalowalności, VPN dostarcza usług<br />
funkcjonalnie równoważnych z oferowanymi przez oparte na dedykowanych łączach sieci<br />
prywatne, wykorzystując przy tym współdzielone zasoby sieci publicznych.<br />
Celem pracy jest analiza funkcjonowania wirtualnych sieci prywatnych w aspekcie<br />
możliwości ich wykorzystania w firmach wielooddziałowych oraz przedstawienie metodyki<br />
wdrożenia wirtualnej sieci prywatnej w przedsiębiorstwie spedycyjnym. Przy doborze<br />
rozwiązania w części projektowej uwzględniono porównanie funkcjonalności protokołów
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Katarzyna SOLECKA 1 , Jacek ŻAK 2<br />
1 Politechnika Krakowska<br />
Wydział Inżynierii Lądowej<br />
Instytut Inżynierii Drogowej i Kolejowej<br />
Katedra Systemów Komunikacyjnych<br />
ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków<br />
kasiast@transys.wil.pk.edu.pl<br />
2 Politechnika Poznańska<br />
Wydział Maszyn Roboczych i Transportu<br />
Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych<br />
ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań<br />
jacek.zak@put.poznan.pl<br />
WIELOKRYTERIALNA OCENA ROZWIĄZAŃ TRANSPORTOWYCH<br />
DLA SYSTEMU TRANSPORTU MIEJSKIEGO<br />
Streszczenie<br />
W artykule przedstawiono metodykę i rezultaty oceny pięciu wariantów organizacji ścieżek rowerowych<br />
w aglomeracji krakowskiej. Koncepcja ścieżek rowerowych powstała w trakcie realizacji projektu 6 Programu<br />
Ramowego Unii Europejskiej Civitas II – Caravel [9]. Ocenę opracowanych wariantów przeprowadzono za<br />
pomocą dwóch metod wielokryterialnych tj. metody kompensacyjno–koniunkcyjnej [12] i metody AHP [13,14].<br />
Dokonano analizy porównawczej rozważanych metod.<br />
Słowa kluczowe: wielokryterialna ocena, ścieżki rowerowe, projekt Civitas II – Caravel<br />
1. WPROWADZENIE<br />
W miastach polskich zauważalny jest bardzo zróżnicowany poziom rozwoju <strong>transportu</strong><br />
miejskiego. Do najważniejszych problemów występujących w aglomeracjach miejskich<br />
należą [6]: rosnące zatłoczenie ulic, brak w większości miast metodycznego planowania<br />
rozwoju systemu transportowego, niski poziom nakładów finansowych przeznaczanych przez<br />
samorząd na lokalny transport publiczny, spadek roli kolei w obsłudze regionalnej i obszarów<br />
metropolitarnych, niedorozwój infrastruktury rowerowej, zły stan techniczny nawierzchni<br />
drogowej, słaba integracja systemów transportowych miast. W tych okolicznościach<br />
konieczne jest poszukiwanie nowych, rozwiązań transportowych, które zapewniłyby poprawę<br />
standardów podróżowania i życia w miastach. Jedną z inicjatyw podjętych w Europie<br />
w ramach poszukiwania innowacyjnych rozwiązań transportowych dla aglomeracji miejskich<br />
jest projekt badawczy Civitas II – Caravel [10]. W projekcie tym zdefiniowano zadanie<br />
dotyczące opracowania zintegrowanego planu mobilności dla Politechniki Krakowskiej<br />
opartego m.in. na wypromowaniu rowerów jako środka <strong>transportu</strong>. Ważnym elementem<br />
wymienionego zadania jest zaprojektowanie ścieżek rowerowych łączących kampusy<br />
Politechniki Krakowskiej. Istotnym komponentem procesu opracowywania i projektowania<br />
ścieżek rowerowych, podobnie jak wielu innych rozwiązań transportowych, jest ich<br />
wszechstronna i wiarygodna ocena prowadząca do wyboru najlepszej koncepcji czy wariantu.
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Jerzy SZKUTNIK 1<br />
Rober MOTYL, Iwona ATANIEL, Michał GRABARA, Agnieszka PARKITNA 2<br />
1 Politechnika Częstochowska, Instytut Elektroenergetyki<br />
Al. Armii Krajowej 17, 42-200 Częstochowa<br />
szkutnik@el.pcz.czest.pl<br />
2<br />
Koło Naukowe – Wydział Elektryczny Politechniki Częstochowskiej<br />
METODOLOGIA LOGISTYCZNEGO PRZYDZIAŁU ODBIORCÓW<br />
ENERGII ELEKTRYCZNEJ DO OBSZARÓW ZASILANIA<br />
Streszczenie<br />
W artykule przedstawiono metodologię logistycznego przydziału odbiorców energii elektrycznej do<br />
obszarów zasilania. Przedstawiono analizę struktury kosztów działalności przedsiębiorstwa dystrybucyjnego<br />
energii elektrycznej. Zaprezentowano metodę określania przydziału odbiorców do rejonu. Przedstawiono<br />
przykładowe rozwiązania problemu przydziału odbiorców energii elektrycznej do obszarów zasilania.<br />
Słowa kluczowe: koszty dystrybucji energii elektrycznej, koszty logistyczne, przydział odbiorców, struktura<br />
kosztów.<br />
1. WSTĘP<br />
Ewidencjonowanie i kwalifikowanie kosztów działalności koncesjonowanych<br />
przedsiębiorstw dystrybucyjnych odbywa się za pośrednictwem syntetycznych kont<br />
kosztowych, które zostały podyktowane wymogami regulacji ustawowych. 1 . Działalność<br />
przedsiębiorstwa dystrybucyjnego koncentruje się na dwóch segmentach:<br />
• Dystrybucja energii elektrycznej – rozdział i dostarczenie do odbiorców energii<br />
elektrycznej za pomocą sieci. Jest to działalność przedsiębiorstwa sieciowego, które<br />
posiada koncesje na przesyłanie i dystrybucję energii elektrycznej mająca na celu<br />
zapewnienie dostaw energii elektrycznej siecią do odbiorcy, z którym zawarto umowę<br />
taryfową, bądź indywidualnie negocjowaną o dostarczeniu energii o określonych<br />
parametrach z zapewnieniem prawidłowego funkcjonujowania systemu rozdzielczego.<br />
• Obrót energią elektryczną – działalność podmiotu gospodarczego posiadającego<br />
koncesje na obrót taryfowy i pozataryfowy, polegającą na handlu hurtowym lub<br />
detalicznym energią elektryczną, wynikającą z zawartych umów sprzedaży energii<br />
elektrycznej.<br />
Celem zakładowego planu kont jest potrzeba ewidencjonowania kosztów ponoszonych<br />
na poszczególnych elementach sieci w odniesieniu do poziomów napięć i grup urządzeń.<br />
Generalną zasadą ewidencjonowania kosztów na kontach jest określenie:<br />
1 Art.44 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne ( dz.U.Nr.54 poz.348 z 4.06.1997 r.<br />
z późniejszymi zmianami)
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Wacław SZYMANOWSKI<br />
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego<br />
ul. Przy Bażantarni 11 m. 30, 02-793 Warszawa<br />
wszymanowski@acn.waw.pl<br />
APPLICATION OF THE TRACEABILITY CONCEPT INTO FOOD SUPPLY<br />
CHAINS AND NETWORKS DESIGN<br />
Abstract<br />
The paper aims are presenting the concept of food supply chain and networks management and its<br />
components applicable in design of modern fresh and processed (frozen) food distribution systems. Introduction<br />
of the traceability concept allows analysis of shipments movements and their origin and, as a consequence tracing<br />
the movement of food and its components throughout all stages of its production and distribution. The principles<br />
of consistency and transparency in data and information exchange among the participants in the food supply<br />
chain and networks create conditions for effectivity and efficiency of food supply systems operation securing<br />
their safety and quality making full use of the resources thanks to flexibility of reaction to changes occurring in<br />
the needs appearing in the market. The use of Information and Communication Technology (ICT) allows<br />
identification of the placement in space and time of food products , the sender and the destination within the food<br />
chain. In the second part of the paper the main conclusions of an international benchmark study of traceability<br />
systems in different supply chains in several countries are presented. The paper concludes with cost-benefits<br />
discussion related to issues that need to be taken into consideration when an organisation develops its chain<br />
traceability strategy.<br />
Keywords: food supply chain and networks, traceability, globalization, information and communication<br />
technology-ICT, international benchmark study<br />
1. INTRODUCTION<br />
Acceleration of changes in the food market occurring after Poland’s accession to the<br />
European Union in 2004 caused its increased variability and fragmentation. The continuous<br />
increase of significance of food quality for the buyers of products is a consequence of that.<br />
The increase of food quality importance is possible as a consequence of quality management<br />
principles having their roots in the principles developed by E. Deming[2]. Food market<br />
fragmentation and increase in significance of quality requirements are accompanied by the<br />
need to reconstruct the traditional and build modern food supply chains and networks. The<br />
principles of that reconstruction are presented below on the results of international benchmark<br />
study.<br />
1.1. Mega-trends and their influence on the food market<br />
Enlargement of the European Union in May 2004 by ten states boosted the earlier trends<br />
concerning supply conditions in the food market in the areas of economics, demography,<br />
social and cultural and legal, as well as technology and natural environment protection<br />
[12],[13],[14].
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Andrzej ŚWIDERSKI<br />
Zakład Systemów Jakości i Zarządzania MON<br />
02-010 Warszawa, ul. Nowowiejska 26<br />
andrzej.swiderski@zsjz.pl<br />
OCENA SKUTECZNOŚCI PROCESU PROJEKTOWANIA<br />
TECHNICZNYCH ŚRODKÓW TRANSPORTU<br />
Z WYKORZYSTANIEM METODY FMEA<br />
Streszczenie<br />
Przedmiotem artykułu są zagadnienia związane z oceną skuteczności procesu projektowania<br />
technicznych środków <strong>transportu</strong> w aspekcie ich jakości. Omówiono istotę skuteczności procesu projektowania,<br />
jako istotnego elementu zapewnienia jakości. Szczególną uwagę zwrócono na zastosowanie metody FMEA. Jako<br />
przykład zaprezentowano wykorzystanie tej metody do oceny skuteczności procesu projektowania<br />
specjalistycznego nadwozia w AUTOSAN S.A. w Sanoku.<br />
Słowa kluczowe: jakość, zapewnienie jakości, proces projektowania<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Metoda FMEA (ang. Failure Made and Effect Analysis) jest jedną z najlepszych technik<br />
analitycznych pozwalających na przejrzyste ustalenie związków między przyczynami<br />
i skutkami niedomagań (wad), szukanie rozwiązań oraz optymalizowanie podejmowania<br />
decyzji przy ich wyborze. Pozwala uzyskać pewność, że w projektowaniu wyrobów<br />
i realizacji produkcji wszystkie możliwości zostały wzięte pod uwagę. Jest sposobem<br />
wewnętrznego zdyscyplinowania personelu inżynieryjno - technicznego planującego proces<br />
produkcji.<br />
U podstaw opracowań FMEA legła obserwacja, że około 75 % wszystkich wad ma<br />
swoje korzenie we wczesnych fazach procesów wytwarzania (realizacji) wyrobów (w tym<br />
TŚT), lecz ich wykrywalność w tych fazach jest niewielka. Późne wykrywanie i usuwanie wad<br />
jest kosztowne. Koszty jakości usuwania wad rosną bowiem w kolejnych fazach w sposób<br />
wykładniczy (rys. 1).<br />
FMEA jest szczególnie polecana przy projektowaniu i produkcji nowego wyrobu, gdyż<br />
umożliwia rozpoznanie potencjalnych wad z takim wyprzedzeniem, aby można je było<br />
wyeliminować przed rozpoczęciem produkcji. Pozwala sprawdzić, czy proces projektowania<br />
i produkcji są zgodne z ich założeniami.
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ<br />
z. 64 Transport 2008<br />
Jolanta ŻAK<br />
Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej<br />
Zakład Logistyki i Systemów Transportowych<br />
ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa<br />
logika1@it.pw.edu.pl<br />
MODELOWANIE USŁUG TRANSPORTOWYCH W OBSZARZE<br />
DZIAŁANIA CENTRUM LOGISTYCZNO-DYSTRYBUCYJNEGO<br />
Streszczenie<br />
W artykule przedstawiono podejście do modelowania usług logistycznych w obszarze działania centrum<br />
logistyczno-dystrybucyjnego. Zaproponowano formalizację opisu zapotrzebowań odbiorców i produkcji<br />
określonego towaru oraz zapis charakterystyk sieci transportowej. Na potrzeby rozwiązania problemu<br />
sformułowano zadanie optymalizacyjne modelowania usług transportowych w obszarze działania centrum<br />
logistyczno-dystrybucyjnego oraz przykład jego rozwiązania<br />
Słowa kluczowe: modelowanie usług, optymalizacja, sieć transportowa, centrum logistyczno-dystrybucyjnego<br />
1. WPROWADZENIE<br />
Przedmiotem analizy w niniejszym artykule jest centrum logistyczno-dystrybucyjne<br />
w aspekcie modelowania realizacji usług transportowych na określonym obszarze.<br />
Szczególnej uwadze poświęcony jest problem wybory lokalizacji centrum, która zapewni<br />
optymalną obsługę logistyczną dla danego rejonu sieci transportowej, spełniając przy tym<br />
z jednej strony wymagania klientów, zaś z drugiej strony możliwości technicznoekonomiczne<br />
dostawców usług logistycznych. Analizując literaturę [1], [2], [3], [5] centrum<br />
logistyczne definiowane jest jako samodzielny podmiot gospodarczy, który jest zlokalizowany<br />
w pobliżu dużych ośrodków gospodarczo-przemysłowych, jak również w pobliżu dróg, co<br />
najmniej dwu różnych gałęzi <strong>transportu</strong>, dysponujący: wydzielonym terenem powiązanym<br />
z otoczeniem komunikacyjnym (głównie siecią dróg), infrastrukturą, (drogi, place, parkingi,<br />
budowie inżynierskie i budynki), wyposażeniem, personelem i organizacją, świadczący usługi<br />
logistyczne w ramach doraźnych zleceń lub ciągłych umów z firmami zewnętrznymi.<br />
Należy podkreślić fakt, że centra logistyczne powinny być projektowane w taki sposób<br />
aby stanowiły sieć usług multimodalnych oferowanych przez jednego uniwersalnego<br />
operatora. Oznacza to, że obok dużych centrów logistycznych powinien również następować<br />
rozwój centrów niższej rangi, organizowanych i obsługiwanych przez operatorów<br />
gałęziowych (np. duże firmy samochodowo-spedycyjne), tzw. centrów logistycznodystrybucyjnych<br />
[2], [3].<br />
Wielkość, struktura oraz lokalizacja centrum musi być dostosowana do konkretnych<br />
zadań logistycznych będących funkcją liczby i charakteru potrzeb klientów działających na<br />
badanym obszarze. Charakter centrum logistycznego zależy m. in. od liczby oraz rodzaju