laboratorium systemów łączności w transporcie - Transportu

ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU 

ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE 

WYDZIAŁ TRANSPORTU 

POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ 

LABORATORIUM SYSTEMÓW 

ŁĄCZNOŚCI W TRANSPORCIE 

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 3 

Usługi centrali abonenckiej DGT 

DO UśYTKU WEWNĘTRZNEGO 

WARSZAWA 2010

Ćw. nr 3 – Usługi centrali abonenckiej DGT 2010-02-21 

1. Cel i zakres ćwiczenia 

Celem ćwiczenia jest prezentacja budowy cyfrowej centrali abonenckiej DGT oraz jej 

moŜliwości usługowe. 

2. Wprowadzenie 

Od uruchomienia pierwszej centrali minęło juŜ ponad 125 lat (1878 – New Heaven – 

USA). Od tego czasu w systemach telekomunikacyjnych zaszły duŜe zmiany (w dziedzinie 

techniki), jednocześnie obserwujemy wyraźny powrót do początku ery telekomunikacji w 

dziedzinie usług. 

Podstawową funkcjonalnością kaŜdej centrali pracującej w sieci publicznej (PSTN) 

jest telefonia. Wiedzieli o tym pierwsi konstruktorzy centrali ręcznej, wiedział równieŜ 

konstruktor pierwszej automatycznej centrali Almon Brown Strowger (1839 - 1902). Jego 

wynalazek – wybierak automatyczny – zdecydowanie przyśpieszył proces obsługi abonentów 

central, których liczba rosła lawinowo, jednakŜe na wiele lat zatrzymał rozwój tzw. usług 

dodatkowych. Do najpopularniejszych naleŜały: zamawianie rozmowy z zajętym abonentem, 

budzenie, czy blokada połączeń (nie przeszkadzać). Powodem tego stanu rzeczy była 

ignorancja ze strony operatorów tych tak dzisiaj waŜnych cech kaŜdej centrali telefonicznej. 

Na przestrzeni lat wprowadzano coraz nowsze rozwiązania usprawniające proces 

zestawiania połączeń (komutację) przez zastosowanie central opartych o rozwiązania 

mechaniczne (centrale biegowe, krzyŜowe), elektroniczne (lampowe, przekaźnikowe), aŜ 

końcu cyfrowe, a dziś równieŜ komputerowe (komutacja VoIP). Rozwój układów 

elektronicznych i ich miniaturyzacja pozwolił na budowę central o duŜym stopniu integracji 

(nawet do kilku tysięcy abonentów w jednym węźle), wszystko sterowane programowo. W 

sieciach tych połączenia pomiędzy węzłami komutacyjnymi realizowane były za pomocą 

cyfrowych systemów teletransmisyjnych, wykorzystujących modulację impulsowo-kodową 

PCM. Sygnał transmitowany pomiędzy centralami był w postaci cyfrowej o podstawowej 

przepływności dla 64 kbit/s. Sieci te nazwano IDN (ang. Integrated Digital Network), jako Ŝe 

były zbudowane z elementów cyfrowych jednakŜe wciąŜ obsługujących analogowych 

abonentów końcowych. 

Dziś najpopularniejszą siecią, w której zaimplementowano większość 

dotychczasowych usług (znanych z central ręcznych) oraz dodano wiele nowych jest sieć z 

integracją usług ISDN (ang. Integrated Services Digital Network). Jest to sieć, w której 

załoŜono, iŜ zarówno węzły w sieci (centrale) jak i uŜytkownicy (abonenci) są „cyfrowi”. 

Laboratorium Systemów łączności w transporcie 

Zakład Telekomunikacji w Transporcie Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej 

1


Ustanowienie powyŜszego załoŜenia spowodowało powaŜne oszczędności w szeroko 

rozumianej transmisji sygnałów, gdyŜ transmisja cyfrowa po łączu analogowym wymagała 

podwójnego przetwarzania. U abonenta z postaci cyfrowej na analogową za pomocą urządzeń 

modemowych, oraz z analogowej na cyfrową w centrali, która będąc cyfrową musiała 

ponownie dokonywać konwersji. Zastosowanie cyfrowych terminali abonenckich 

wyeliminowała te niepotrzebne przetwarzanie. 

2.1 Sieci telekomunikacyjne - podstawowe pojęcia 

Sieci telekomunikacyjne słuŜą do zapewnienia środków do wzajemnej komunikacji 

abonentów sieci. KaŜda sieć składa się z dwóch zasadniczych elementów. Są nimi: węzły 

komutacyjne oraz łącza. 

Węzłem komutacyjnym (ang. commutation node) nazwiemy fizyczny punkt dostępu 

do sieci lub punkt łączący kanały telekomunikacyjne. Najczęściej węzeł komutacyjny 

utoŜsamiany jest z centralą telefoniczną, jednakŜe w ostatnich czasach coraz częściej jest to 

specjalizowany serwer komutacyjny (komputer). 

Mianem łączy (ang. circuit) określimy fizyczne połączenie dwupunktowe pomiędzy 

dwoma urządzeniami końcowymi (para kanałów). Przyjęto (za systemami transmisji 

cyfrowej), iŜ kanał pozwala na komunikację jednokierunkową, zatem aby była moŜliwa 

komunikacja dwustronna konieczne jest uŜycie dwóch kanałów. Łącze telekomunikacyjne 

(ang. exchange line) jest czymś więcej, gdyŜ stanowi zespół środków technicznych 

umoŜliwiających przesyłanie sygnałów telekomunikacyjnych. 

W sieci telekomunikacyjnej mamy teŜ do czynienia z tzw. łączami komutowanymi 

(ang. switched line), które to są zestawiane przy kaŜdorazowym wywołaniu przez 

uŜytkownika. Jest to, zatem łącze tworzone między abonentami sieci, z odcinków 

znajdujących się na drodze między nimi tak, Ŝe tworzy się jedno „długie” łącze istniejące na 

czas rozmowy, a kasowane niezwłocznie po odłoŜeniu mikrotelefonu na widełkach aparatu. 

Zaletą takiego rozwiązanie jest moŜliwość zestawiania połączeń między róŜnymi punktami 

sieci. 

W praktyce łącza telekomunikacyjne są realizowane z uŜyciem jednego z trzech 

rodzajów środków: 

− Kable miedziane – stanowią najczęściej spotykany rodzaj łączy 

międzycentralowych. Zasadniczo średnica telekomunikacyjne Ŝyły miedzianej 

wynosi 0,4 ÷ 0,6 mm, jednak dla łączy dalekosięŜnych stosowane są przekroje 



2


− 

− 

nawet do 1,1 mm. śyły abonenckie grupuje się w pary, a następnie w wiązki. W 

jednym kablu znajduje się zazwyczaj 10, 20 lub 40 par miedzianych. 

Kable światłowodowe – dzięki swoim naturalnym własnościom (odporność na 

zakłócenia elektromagnetyczne, mała tłumienność, szerokie pasmo transmisyjne) 

stały się najczęściej, obecnie, stosowanym rodzajem łączy telekomunikacyjnych 

na średnie i duŜe odległości. Oznacza to, iŜ są opłacalne na łączach 

międzycentralowych oraz przy konieczności stosowania łączy o duŜych 

przepływnościach transmisyjnych. 

Łącza radiowe – najczęściej stosowane na skraju sieci telekomunikacyjnych do 

łączenia abonentów ruchomych. 

Na poniŜszym rysunku (rys. 2.1a) przedstawiono zasadnicze elementy sieci 

telekomunikacyjnej. 

Rys. 2.1a Ogólna struktura sieci telekomunikacyjnej 

2.2 Struktury sieci 

W dzisiejszych sieciach telekomunikacyjnych moŜemy wyróŜnić cztery typy struktur 

sieci: 

− Struktura kratowa (ang. mesh), dawniej nazywana „kaŜdy z kaŜdym” zakłada, 

iŜ kaŜdy węzeł sieci jest połączony z kaŜdym innym węzłem tej sieci. 

Niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest duŜa niezawodność struktury, gdyŜ 

uszkodzenie dowolnego łącza pomiędzy węzłami nie powoduje utraty z nim 

łączności. Niewątpliwą wadą będzie tu duŜa nadmiarowość w ilości łączy. Jak 



3


− 

łatwo zauwaŜyć, liczba łączy w sieci zawierająca n węzłów wynosi n(n – 1)/2. 

Przy duŜej liczbie węzłów takie rozwiązanie jest nie do przyjęcia. 

Struktura gwiaździsta (ang. star) zakłada istnienie jednego węzła o wyŜszym 

priorytecie, do którego doprowadzane są łącza od węzłów o niŜszym priorytecie. 

Całość tworzy strukturę przypominającą gwiazdę. Do zalet takiego rozwiązania 

zaliczymy mniejszą liczbę koniecznych do przeprowadzenia łączy, jednakŜe 

uszkodzenie któregokolwiek łącza powoduje utratę łączności z danym węzłem. 

W praktyce stosuje się sieci hybrydowe, w których zastosowano strukturę gwiaździstą 

wzbogaconą o łącza rezerwowe (obejściowe). W praktyce przyjmuje się, Ŝe do kaŜdego węzła 

komutacyjnego muszą dochodzić, co najmniej dwa kierunki międzycentralowe. 

Wpływ sieci informatycznych rozszerzył istniejące dwa modele sieci o dwa kolejne: 

− Struktura magistralowa (ang. bus) jest zrealizowana w postaci jednego łącza, do 

którego są dołączani kolejni abonenci. Rozwiązanie znalazło szerokie 

zastosowanie na odcinkach łączności autostradowej, czy na kolei, gdzie abonenci 

są dołączani do linii magistralowej biegnącej wzdłuŜ torów kolejowych. Zaletą 

tego rozwiązania jest duŜa oszczędność łączy, jednak podobnie jak w przypadku 

struktury gwiaździstej uszkodzenie magistrali powoduje utratę łączności z częścią 

węzłów (abonentów) sieci. Inną wadą jest ograniczenie co do rozprzestrzenienia 

geograficznego abonentów. Zakłada się, Ŝe znajdują się oni w pobliŜy magistrali. 

− Struktura pierścieniowa (ang. ring) stosunkowo niedawno wprowadzona 

struktura, zapewniająca dostęp do kaŜdego węzła z dwóch stron. Zatem 

uszkodzenie dowolnego (jednego) łącza nie powoduje utraty łączności z węzłem, 

gdyŜ istnieje dostęp z drugiej strony pierścienia. Struktura pierścieniowa jest 

szczególnie popularna w sieciach opartych o łącza światłowodowe. Pierścienie 

obejmują swym zasięgiem znaczący fragment kraju zapewniając dostęp do 

kanałów teletransmisyjnych na poziomie kilku gigabitów na sekundę. 



4


Przykładowe struktury sieci przedstawiono na rysunku (rys. 2.2a). 

Rys. 2.2a Przykładowe struktury sieci telekomunikacyjnych 

2.3 Hierarchia w sieciach 

Ze względu na ilość węzłów w sieci dokonuje się zwykle jej podziału ze względu na 

znaczenie węzła w sieci. Klasyczną hierarchią sieci jest hierarchia trzy stopniowa, której 

poziom odpowiada waŜności węzła w sieci. MoŜemy, zatem wyróŜnić centrale o znaczeniu: 

− międzynarodowym ISC, 

− międzymiastowym CT, 

− lokalnym (centrale końcowe) CK. 

KaŜdy z typów tych central jest na innym poziomie w hierarchii całej sieci, inną ma 

budowę (wyposaŜenie), do innych słuŜy celów. 

− Centrale międzynarodowe – kierują ruchem skierowanym do innych 

krajów/kontynentów. 

− Centrale międzymiastowe (tranzytowe) – przenoszą ruch pomiędzy sąsiednimi 

miastami, województwami, itp. 

− Centrale końcowe – słuŜą do obsługi ruchu lokalnego, agregując pobliskich 

sobie abonentów. 



5


PoniŜszy rysunek (rys. 2.3a) przedstawia strukturę hierarchiczną typowej sieci 

telekomunikacyjnej. 

Rys. 2.3a Przykład hierarchicznej struktury sieci telekomunikacyjnej 

2.4 Numeracja sieci 

Do dziś istnieją dwa róŜne sposoby numeracji sieci telekomunikacyjnych. Pierwszym 

rozwiązaniem była numeracja jawna, powszechnie stosowana w centralach biegowych, gdzie 

sterowanie było bezpośrednio związane z kaŜdą kolejną cyfrą wybieranego numeru. Z 

czasem, gdy wprowadzono centrale elektroniczne, a sterowanie w sieci było bardziej 

inteligentne zaczęto stosować numerację skrytą. Dziś ten rodzaj numeracji jest najbardziej 

popularny w sieciach publicznych PSTN (ang. Public Switching Telecommunication 

Network). Wyjaśnijmy sobie, na czym polegają te dwa typy numeracji. 

− Numeracja jawna polega na jawnym, czyli świadomym zestawianiu połączenia 

przez abonenta sieci. Abonent wybierając kolejne cyfry decyduje się, którym 

łączem ma być kierowana jego rozmowa. Numeracja ta znalazła zastosowanie w 

sieciach resortowych. Przykład wybierania numeru w sieci z numeracją jawną 

przedstawia rysunek (rys. 2.4a). 

− Numeracja skryta zakłada, iŜ abonent nie zna topologii sieci, a jedynie obszar 

numeracyjny. Wybierając numer wewnątrz obszaru nie musi się troszczyć o to 

którędy jego połączenie zostanie skierowane. Jedynie, gdy abonent znajduje się 

poza naszym obszarem musimy przed jego numer wprowadzić prefiks strefy 



6


numeracyjnej. PoniŜej (rys. 2.4b) pokazano sposób łączenia abonenta z uŜyciem 

numeracji skrytej. 

Rys. 2.4a Przykład numeracji jawnej 

Rys. 2.4b Przykład numeracji skrytej 

Znamienne jest, iŜ klawisze gwiazdki oraz krzyŜyka zarezerwowano jako prefiksy 

operacji wykonywanych na usługach. 

3. Centrala DGT 3450 Millenium 

Centrala telefoniczna DGT 3450 Millenium naleŜy do grupy nowoczesnych central 

cyfrowych. Jej budowa ma charakter modułowy, pozwalający na obsługę szerokiego 

wachlarza łączy abonenckich (MB, CB, ISDN), jak i międzycentralowych (PCM, Ind, TnF, 

SS7, itd.). Takie podejście do konstrukcji systemu pozwala na prostą modernizację, jak 

równieŜ rozbudowę centrali. Poszczególne moduły (pakiety) są umieszczone w odpowiednich 

pułkach szaf centralowych o standardowych wymiarach (19″) i wysokościach w jednostkach 

U (u nas 28U). Widok centrali DGT, znajdującej się na wyposaŜeniu laboratorium 

przedstawiają rysunki (rys. 3a i 3b). 



7


Rys. 3a Centrala DGT – rozmieszczenie modułów 

Rys. 3b Centrala DGT – widok rzeczywisty 

Elementy łączeniowe centrali: 

− pole komutacyjne, 

− abonenckie zespoły liniowe AZL (BORSCHT), 

− zespoły obsługowe, 

− zespoły połączeniowe, 

− urządzenie sterujące. 



8


Koszty AZL (rys. 3c) mają decydujący wpływ na koszty całej centrali! 

[B] – Battery feed – zasilanie łącza abonenckiego, 

[O] – Overvoltage protection – zabezpieczenie przeciwprzepięciowe, 

[R] – Ringing – dzwonienie, 

[S] – Supervision – nadzór pętli abonenckiej, 

[C] – Coding – kodowanie, 

[H] – Hybrid – rozdzielenie kierunków, 

[T] – Testing – testowanie. 

Rys. 3c Abonencki zespól liniowy AZL 

Elementy centralowe: 

− przełącznica główna PG, 

− urządzenia zasilające (m.in. zasilacze, akumulatory, agregaty), 

− 

urządzenia badaniowe (robot pomiarowy). 



9


Rys. 3d Schemat centrali cyfrowej 

4. Usługi telekomunikacyjne w sieciach publicznych 

W połowie lat osiemdziesiątych XX wieku, operatorzy telekomunikacyjni zaczęli 

odnotowywać wyraźny brak czynników wpływających na wzrost generowanych przez 

abonentów, ich sieci, zyski (mówimy o krajach Zachodniej Europy i USA). Przyczyną tego 

stanu rzeczy okazał się prozaiczny element. Liczba osób pragnących uzyskać tzw. „telefon” 

została wyczerpana. Liczba prowadzonych rozmów równieŜ była na stałym, wysokim 

poziomie, który nie wskazywał na dalszy wzrost. Badania analityków rynku wskazywały, iŜ 

jedynym rozwiązaniem pozostaje wprowadzenie nowych usług i pokazanie moŜliwości ich 

wykorzystania. Tak teŜ się stało. 

Przyczyną pośrednią wprowadzenia nowych usług do sieci telekomunikacyjnych – 

telefonicznych POTS (ang. Plain Old Telephone Services) był rozwój technik 

informatycznych i komunikacji komputerowej. 

Usługa telekomunikacyjna jest definiowana jako „to, co operator oferuje swym abonentom 

w celu zaspokojenia konkretnej potrzeby komunikacyjnej” (ITU-T I.112) 



10


Zatem usługa telekomunikacyjna jest tylko pewną moŜliwością, jaką daje operator 

swoim klientom. Potrzebne stały się, zatem aplikacje (czyli zastosowania) dostępnych usług. 

Aplikacja usługi to specyficzne zastosowanie tej usługi w celu zaspokojenia konkretnej 

potrzeby (niekoniecznie komunikacyjnej) abonenta. Przykłady: telemedycyna, telepraca, 

telezakupy, teleedukacja, itd. 

Zatem, usługi przenoszenia dotyczą transmisji sygnałów między na styku uŜytkownik – 

sieć, gdy teleusługi umoŜliwiają wymianę informacji między uŜytkownikami tej sieci 

(rys. 4a). 

Rys. 4a Usługi przenoszenia i teleusługi 

Do typowych teleusług zaliczymy: 

− telefonia – umoŜliwia uŜytkownikom moŜliwość rozmowy, 

− teletekst – słuŜy do przesyłania tekstu w postaci kodów znaków przez co 

transmisja jest o wiele szybsza w stosunku do teleksu, gdzie tekst przesyłany jest 

jako obraz pikslowy, 

− telefaks – umoŜliwia dzięki analizie pikslowej zarówno przekazywanie tekstu jak 

i grafiki oraz rozróŜnianie kolorów, 

− wideotekst – podobnie jak teletekst jest przeznaczony do transmisji tekstu 

wzbogaconego o znaki semigraficzne; podstawową zaletą jest prezentacja 

odbieranego obrazu na monitorze ekranowym. UŜytkownik ma w tym przypadku 

moŜliwość decydowania o tym, jaką informację chce przeglądać na ekranie, 

− poczta elektroniczna – umoŜliwia umieszczenie wiadomości w wyodrębnionym 

obszarze sieci; wiadomości w formie pisma, mowy bądź ilustracji. Adresat 

wiadomości tę moŜe odebrać w dowolnej chwili, 



11


− 

− 

− 

transmisja danych – za jej pomocą moŜna realizować połączenia pomiędzy 

komputerami dwóch abonentów lub uzyskać dostęp do wybranej sieci 

komputerowej, 

wideofonia – zapewnia jednoczesną transmisję fonii i obrazu, wykorzystywana 

podczas wideokonferencji, 

teleakcja – zbiór usług, które zapewniają przekazywanie krótkich komunikatów 

pomiędzy terminalem i siecią: 

− telealarm – odpowiednie centra dyŜurujące otrzymują od czujników 

zainstalowanych u abonenta komunikat o alarmie, 

− telealert – ten sam rodzaj komunikatów tylko w odwrotnym kierunku, 

centra dyŜurne ostrzegają abonentów, 

− telekomenda – zdalne sterowanie urządzeniami zainstalowanymi u 

abonenta, 

− telemetria – zdalne odczyty wskazań liczników zainstalowanych u 

abonenta. 

4.1 Usługi przenoszenia 

W procesie rozpoznawania i zatwierdzania usług przez instytucje międzynarodowe 

(CCiTT – późniejsza ITU-T oraz ETSI) usługi podzielono na dwie zasadnicze grupy: 

− usługi przenoszenia, 

− usługi dodatkowe. 

Przez usługi przenoszenia rozumiemy usługi mające na celu zapewnienie właściwego 

kanału transmisyjnego pomiędzy abonentem, a centralą. WyróŜnimy, zatem usługi: 

− trybu komutacji łączy dla kanału mowy – usługa zapewniająca przesłanie 

sygnału mowy zakodowanego zgodnie z normą G.711 (konwersja A/µ, załączenie 

tłumików echa, wykorzystanie układów analogowych), 

− trybu komutacji łączy dla kanału akustycznego 3,1 kHz – podobnie jak w 

poprzednim przypadku, jednakŜe oktety przenoszone przez kanał w tym trybie 

stanowią cyfrowy zapis dowolnego przebiegu analogowego (moŜliwe 

wykorzystanie modemów analogowych i faksów gr. 1, 2, 3), 



12


− 

trybu komutacji łączy dla kanału przeźroczystego 64 kbit/s – usługa zestawia 

kanał 64 kbit/s PCM, nie wprowadzając Ŝadnych modyfikacji strumienia 

przenoszonych danych. 

Obok wymienionych powyŜej usług zwrócono równieŜ na fakt, iŜ pierwsze centrale 

(ręczne), a właściwie osoby je obsługujące realizowały równieŜ szeroką gamę usług 

niezwiązanych bezpośrednio z telefonią. Usługi te nazwano usługami dodatkowymi. 

4.2 Usługi dodatkowe 

Dzisiejsze centrale abonenckie zostały pozwalają na realizację usług dotychczas 

dostępnych wyłącznie w centralach ręcznych (usługę realizowała telefonistka). Usługą 

nazywany kaŜde dodatkowe zlecenie niebędące bezpośrednim Ŝądaniem zestawienia 

połączenia z wybranym abonentem CPB (ang. Calling Part B). 

Zamawianie, w centrali, usługi dodatkowej jest moŜliwe z kaŜdego standardowego 

aparatu posiadającego moŜliwość wybierania tonowego DTMF (ang. Dual-Tone Multi- 

Frequency) i polega na wybraniu przez abonenta odpowiedniej sekwencji klawiszy (tak jak 

przy wprowadzaniu numeru telefonicznego). Niektóre usługi wymagają dodatkowo podania 

specyficznego dla nich parametru. W formacie znakowym poszczególne parametry oddziela 

się znakiem ‘*’. Ogólny format usługi o kodzie i parametrze i 

wygląda następująco (rys. 4.2a): 

Rys. 4.2a Ogólny format usługi 

Zamówienie usługi zmienia jej stan w centrali na włączony i moŜe mieć formę 

procedury rejestracji lub aktywacji. Wyłączenie stanu usługi realizuje się poprzez procedurę 

kasowania lub dezaktywacji. PowyŜsze procedury moŜe wykonywać zarówno abonent, jak i 

operator. PoniŜej podajemy wyjaśnienia uŜytych pojęć. 



13


− 

− 

− 

− 

− 

− 

Rejestracja usługi dodatkowej jest czynnością polegającą na wprowadzeniu 

przez operatora lub abonenta informacji specyficznych (parametrów) 

umoŜliwiających działanie danej usługi (np. godzina budzenia). 

Aktywacja usługi jest czynnością wykonywaną przez operatora lub abonenta w 

celu umoŜliwienia korzystania z uprzednio przydzielonej usługi. 

Kasowanie usługi polega na usunięciu przez operatora lub abonenta danych 

wprowadzonych podczas rejestracji. 

Dezaktywacja usługi jest czynnością wykonywaną przez operatora lub abonenta 

w celu zawieszenia moŜliwości korzystania z przydzielonej usługi. 

Sprawdzenie usługi jest czynnością wykonaną przez abonenta w celu 

sprawdzenia skuteczności włączania usługi. 

Testowanie usługi jest czynnością wykonywaną przez abonenta w celu 

sprawdzenia poprawności działania usługi. 

UWAGA! Dla pewnych usług rejestracja jest jednocześnie aktywacją usługi. 

Natomiast dezaktywacja w niektórych przypadkach moŜe być kasowaniem usługi (np. gorąca 

linia – zarejestrowanie nr aktywuje usługę, dezaktywacja usługi kasuje nr wprowadzony 

podczas rejestracji). 

Wykonanie procedur sterujących stanem usługi w centrali jest potwierdzone przez 

centralę odpowiednimi zapowiedziami. Zapowiedzi te są powtarzane przez 25 sekund. 

Poprawnie wykonane zamówienie rejestracji lub aktywacji usługi potwierdzone jest 

zapowiedzią „Usługa została przyjęta”. Dopuszcza się moŜliwość ponownego włączenia 

usługi bez parametrów (np. połączenie oczekujące), a takŜe usług z parametrami jednakŜe 

tylko z tymi samymi parametrami! Zmiana parametrów wymaga wcześniejszego skasowania 

usługi z listy usług. 

Sprawdzenie przez abonenta stanu usługi jest moŜliwe po wprowadzeniu kodu usługi 

poprzedzonego prefiksem „*#”. JeŜeli usługa jest aktywna abonent usłyszy zapowiedź 

„Usługa aktywna”, w przeciwnym przypadku usłyszy „Usługa wyłączona”. 

PowyŜszą zapowiedź usłyszy abonent równieŜ w sytuacji, gdy poprawnie wykona 

operację wyłączenia usługi. 

JeŜeli zamówienie usługi nie zostanie przyjęte abonent usłyszy w słuchawce 

mikrotelefonu komunikat „Usługa nie moŜe być zrealizowana”. 



14


Sygnał dźwiękowy i komunikat „Połączenie niedozwolone” po próbie zamawiania 

usługi oznacza, Ŝe abonent nie posiada wymaganych uprawnień do korzystania z usługi. 

Sygnał dźwiękowy i komunikat „Nie ma takiego numeru” oznacza, Ŝe wprowadzono 

błędny kod usługi lub niepoprawne jej parametry. 

4.3 Spis usług dodatkowych centrali DGT Millenium 

PoniŜsza tabela (4.3a) zawiera waŜniejsze kody usług oferowanych przez centralę 

znajdującą się w laboratorium Zakładu Telekomunikacji w Transporcie. 

Tab. 4.3a Typy rekordów statystyczno-taryfikacyjnych. 

Lp Nazwa usługi Format Przykład 

1 

Automatyczne budzenie 

jednokrotne (ACC) 

*55*GGMM# 

godz. 6:30 

*55*0630# 

Automatyczne budzenie 

Wt, czw, sob, godz. 7:00 

2 

wielokrotne wg dni tygodnia 

(ACRP) 

*57*GGMM*D..D# 

*57*0700*246# 

3 

Rejestracja numerów 

skróconych (AD) 

*51*N*numer# 

nr 1505 pod klaw. 3 

*51*3*1504# 

Przenoszenie wywołań w 

Przenoś na nr 1512 

4 

przypadku zajętej linii 

abonenta (CFB) 

*67*numer# 

*67*1512# 

Przenoszenie wywołań w 


5 

przypadku nieobecności 

abonenta (CFNR) 

*61*numer# 

*61*1517# 

6 

Bezwarunkowe przenoszenie 

wywołań (CFU) 

*21*numer# 


*21*1532# 

7 

8 

Blokada przenoszenia 

wywołań (CFR) 

Wyłączenie wszystkich 

aktywnych przenoszeń 

*02# *02# 

#18# #18# 

Blokada jednokrotna 

nr 1218 

9 

prezentacji numeru 

wywołującego (CLIR) 

*31* numer 

*31*1218 

10 Połączenie oczekujące (CW) *43# *43# 



15


11 

Przechwytywanie wywołań 

(ITN) 

*98*numer# 

Przechwyć wywołanie 

abonenta 1501 

*98*1501# 

12 

Blokada wywołań 

przychodzących (DND) 

*26# *26# 

13 Gorąca linia (FDC) *53*numer# 

z nr 2001 

*53*2001# 

Po zakończeniu rozm. nie 

14 

Identyfikacja wywołań 

złośliwych (MCID) 

F DT *39# 

odkładaj mikrotelefonu 

wybierz: 

FLASH *39# 

Dynamiczne ograniczenie 

Ogranicz połączenia krajowe 

15 

połączeń wychodzących 

(OCB-UC) 

*34*HHHH*O# 

*34*9999*2# 

16 Zmiana hasła (PASS) *00*HHHH*hhhh*hhhh# 

Zmień hasło z 0000 na 9999 

*00*0000*9999*9999# 

Ograniczenie połączeń 

Ogranicz. do alarmowych 

17 

wychodzących sterowane 

*33*O*numer# 

abonentowi 1502 

przez telefonistkę 

*33*4*1502# 

18 

Połączenie konferencyjne 

(CONF) 

*71*K# 

7 uczestników 

*71*7# [dołączenie: 2 

numer] 

19 Zamawianie połączenia (CC) *37*numer# 

nr 1816 

*37*1816# 

20 

Zamawianie połączenia na 

określoną godzinę (ABC) 

*58*GGMM*numer# 

nr 1537 na godz. 14:25 

*58*1425*1537# 

21 Test dzwonka *05# *05# 

22 

Wirtualne przenoszenie 

wywołań 

*72*nr_własny*HHHH# 

Będąc pod nr 1203 korzystaj 

jak ze swojego (1408) 

*72*1408*9999# 

23 

Wirtualne logowanie – na 

jednokrotne połączenie 

*73*nr_własny*HHHH* 

DT numer 

1 połączenie jak ze swojego 

aparatu 1505 pod nr 2000 

*73*1505*9999*2000# 



16


− GG – godzina w formacie 24h – dwu cyfrowa (np. 09), 

− MM – minuta (00-59), 

− N – numer klawisza (1-9), 

− K – liczba abonentów konferencji, 

− numer – dowolny numer abonencki (do 18 cyfr), 

− nr_własny – własny numer katalogowy, 

− DT – sygnał zgłoszenia centrali (Dial Tone), 

− HHHH – hasło (4 cyfry – standardowo nadawane jest hasło 0000), 

− hhhh – nowe hasło (4 cyfry), 

− O – ograniczenia: 

− 0 – brak ograniczeń, usługa wyłączona, 

− 1 – zakaz realizacji połączeń międzynarodowych (00...), 

− 2 – zakaz realizacji połączeń krajowych i komórkowych (0...), 

− 3 – zezwolenie tylko na połączenia lokalne, 

− 4 – zezwolenie tylko na połączenia z numerami alarmowymi zaczynającymi 

się od 99x, 

− 5 – zezwolenie tylko na połączenia z numerami zaprogramowanymi w 

systemie wybierania za pomocą numerów skróconych i gorącej linii. 

5. Opis usług dodatkowych 

Opis powstał na podstawie materiałów producenta centrali telefonicznej znajdującej się 

na wyposaŜeniu laboratorium. 

5.1 Automatyczne budzenie jednokrotne (ACC) 

Abonent moŜe zamówić budzenie z aparatu na określoną godzinę i minutę, 

maksymalnie do 24 godzin naprzód, licząc od momentu zamówienia usługi. Jednocześnie 

moŜe być zamówionych do ośmiu budzeń (łącznie z innymi typami usług budzenia). W 

przypadku, gdy abonent określił godzinę budzenia, która w danym dniu juŜ minęła, to 

centrala ustawi budzenie na dzień następny. 

Centrala o wybranej godzinie i minucie automatycznie uruchomi w aparacie dzwonek o 

następującym cyklu: wywołanie – 1 minuta, przerwa – 5 minut. Dzwonek zostanie wyłączony 

w chwili podniesienia słuchawki lub automatycznie po drugim wywołaniu. 



17


5.2 Automatyczne budzenie wielokrotne programowane na dni tygodnia (ACRP) 

Abonent moŜe zamówić budzenie wielokrotne z aparatu na określoną godzinę i minutę 

wybranego dnia lub dni tygodnia. Jednocześnie moŜe być zamówionych do ośmiu budzeń 

(łącznie z innymi typami usług budzenia). W przypadku, gdy abonent nie określił dnia lub dni 

tygodnia, to centrala ustawi domyślnie budzenie na wszystkie dni tygodnia. 

Centrala o wybranej godzinie i minucie automatycznie uruchomi w aparacie dzwonek o 

następującym cyklu: wywołanie – 1 minuta, przerwa – 5 minut. Dzwonek zostanie wyłączony 

w chwili podniesienia słuchawki lub automatycznie po drugim wywołaniu. 

Poprawnym odebraniem usługi jest podniesienie słuchawki na czas, co najmniej 2 

sekund. Zamówienie budzenia uwaŜa się za zrealizowane niezaleŜnie od tego, czy wywołanie 

zostanie odebrane, czy teŜ zignorowane. 

Po podniesieniu słuchawki przez 60 sekund słychać będzie zapowiedź „Usługa została 

przyjęta”. Po odłoŜeniu słuchawki centrala ma nadal aktywną usługę budzenia wielokrotnego 

na określony dzień lub dni tygodnia. 

Minimalny okres czasu między włączeniem usługi a czasem realizacji wynosi 1 minutę. 

Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora. 

5.3 Wybieranie za pomocą numerów skróconych (AC) 

Centrala umoŜliwia abonentowi korzystanie z systemu jednocyfrowych numerów 

skróconych, polegającego na przyporządkowaniu pojedynczemu klawiszowi dowolnie 

zaprogramowanego numeru telefonicznego. MoŜna zapamiętać do dziewięciu numerów pod 

klawiszami od 1 do 9. 

DłuŜsze przytrzymanie klawisza, pod którym został zapisany numer skrócony, a 

następnie jego puszczenie powoduje rozpoczęcie procesu wybierania przez centralę. Pozwala 

to na przyspieszenie wybierania najczęściej uŜywanych numerów. Korzystanie z usługi 

dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora. 

5.4 Przenoszenie wywołań w przypadku zajętości abonenta (CFB) 

Abonent moŜe zlecić przenoszenie wywołań przychodzących do niego w czasie, gdy 

jest on zajęty inną rozmową. Wywołania mogą być przenoszone na dowolny, wskazany przez 

abonenta numer telefonu (lokalny, krajowy lub zagraniczny, na telefon komórkowy itp.). Z 

numerem tym zostanie automatycznie połączona kaŜda osoba wywołująca abonenta, który 

jest zajęty i włączył usługę. 



18


JeŜeli osoba wywołująca korzysta z portu analogowego, to nie wie, Ŝe nastąpiło 

przeniesienie oraz z jakim numerem została połączona. RównieŜ abonent z włączoną usługą, 

korzystający z portu analogowego, nie jest informowany w trakcie rozmowy o przenoszeniu 

przychodzących wywołań. Informację taką mogą odebrać uŜytkownicy portu cyfrowego. 

Wywołania są przenoszone tylko raz. Nie moŜna przenosić dalej wywołania, które juŜ 

zostało przeniesione. Abonent z aktywną usługą – po podniesieniu słuchawki – słyszy 

pierwszy specjalny sygnał zgłoszenia. 

Włączona usługa nie ogranicza zestawiania połączeń wychodzących. Korzystanie z 

usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora. 

5.5 Przenoszenie wywołań w przypadku nieobecności abonenta (CFNR) 

Abonent moŜe zlecić przenoszenie przychodzących do niego wywołań - które nie są 

odbierane - na dowolny, wskazany przez siebie docelowy numer telefonu (lokalny, krajowy 

lub zagraniczny, na telefon komórkowy itp.). 

Wywołanie przychodzące jest sygnalizowane dzwonkiem przez 25 sekund (czas 

nadzoru na skrócone wywołanie). JeŜeli nie zostanie w tym czasie odebrane, to osoba 

wywołująca numer przeniesiony zostaje połączona ze wskazanym numerem docelowym. 

JeŜeli osoba wywołująca korzysta z portu analogowego, to nie wie, Ŝe nastąpiło 

przeniesienie oraz z jakim numerem została połączona. Osoba wywołująca, korzystająca z 

portu cyfrowego, moŜe odebrać informację o przeniesieniu połączenia. Wywołania są 

przenoszone tylko raz. Nie moŜna przenosić dalej wywołania, które juŜ zostało przeniesione. 

Abonent z aktywną usługą - po podniesieniu słuchawki - słyszy pierwszy specjalny sygnał 

zgłoszenia. Włączona usługa nie ogranicza zestawiania połączeń wychodzących. Korzystanie 

z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora. 

5.6 Bezwarunkowe przenoszenie wywołań (CFU) 

Abonent moŜe zlecić natychmiastowe przenoszenie kierowanych do niego wywołań na 

dowolny, wskazany przez siebie numer docelowy (lokalny, krajowy lub zagraniczny, na 

telefon komórkowy itp.). 

Osoba wywołująca abonenta, który włączył natychmiastowe przenoszenie wywołań, 

zostanie automatycznie połączona ze wskazanym przez niego numerem docelowym. 

JeŜeli osoba wywołująca korzysta z portu analogowego, to nie wie, Ŝe nastąpiło przeniesienie 

oraz z jakim numerem została połączona. RównieŜ abonent z włączoną usługą, korzystający z 



19


portu analogowego, nie jest informowany o przenoszeniu przychodzących wywołań. 

Informację tą mogą odebrać uŜytkownicy portu cyfrowego. Wywołania są przenoszone tylko 

raz. Nie moŜna przenosić dalej wywołania, które juŜ zostało przeniesione. Abonent z aktywną 

usługą - po podniesieniu słuchawki - słyszy pierwszy specjalny sygnał zgłoszenia. 

Włączona usługa nie ogranicza zestawiania połączeń wychodzących. Korzystanie z 

usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora. 

5.7 Blokada przenoszenia wywołań (CFR) 

Abonent włączając usługę uniemoŜliwia innym osobom przenoszenie wywołań na jego 

numer. Centrala nie będzie przenosić wywołań, nawet, jeŜeli usługi przenoszenia zostały 

zarejestrowane poprawnie. 

Wywołania przeniesione na numer abonenta, który ma aktywną usługę powinny 

zakończyć się dla abonenta wywołującego podstawieniem zapowiedzi „Abonent czasowo 

wyłączony” lub sygnału natłoku (przenoszone wywołanie do innej sieci). 

Blokada przenoszenia nie dojdzie do skutku, jeŜeli nie ma sygnalizacji zwrotnej z 

centralą abonenta wywołującego (nie moŜna przekazać tam sygnału „połączenie niemoŜliwe 

do realizacji”). 

5.8 Blokada jednokrotna prezentacji numeru wywoławczego (CLIR) 

Usługa CLIR pozwala abonentowi inicjującemu połączenie zablokować wyświetlanie 

swojego numeru (numer kierunkowy i katalogowy, numer wielokrotnego i subadres abonenta 

sygnalizacji DSS1) na wyświetlaczu aparatu abonenta docelowego. Zakaz prezentacji numeru 

obowiązuje w czasie zestawiania i po odebraniu połączenia. Na wyświetlaczu aparatu 

adresata zamiast numeru telefonicznego, pojawi się komunikat o numerze zastrzeŜonym. 

Usługa moŜe być włączona na stałe lub na czas jednego połączenia. W tym drugim 

przypadku uŜytkownik po wybraniu formatu usługi {*sc*), usłyszy sygnał zgłoszenia (- 

10dBm), a następnie moŜe wybierać numer abonenta docelowego. JeŜeli osoba wywołująca 

nie skorzysta z zakazu prezentacji numeru przed uzyskaniem połączenia, to numer będzie 

prezentowany (aktywna jest usługa CLIP). 

Zakaz prezentacji numeru abonenta wywołującego nie dotyczy połączeń kierowanych 

do abonentów: 



20


− 

− 

− 

ze specjalnymi uprawnieniami (np. policja), 

z funkcją obserwacji wywołań złośliwych (numer powinien być widoczny na 

stanowisku telefonistki), 

na stanowiskach zgłoszeniowych central międzymiastowych i międzynarodowych 

oraz innych słuŜb AUS, mających uprawnienia do prezentacji numeru abonenta 

wywołującego. 

Korzystanie z usługi dodatkowej aktywowanej na stałe wymaga przydzielenia dostępu 

przez operatora. Nie wymaga tego aktywowanie usługi na czas jednego połączenia. Usługa 

włączona na stałe ma priorytet nad usługą włączoną na czas jednego połączenia. 

5.9 Połączenia konferencyjne (CONF) 

Usługa ta umoŜliwia abonentowi realizację połączeń lokalnych z wieloma osobami 

jednocześnie. Centrala pozwala zestawić konferencję maksymalnie z 16-oma (uŜytkownicy 

styków analogowych lub DSS1) lub 64-oma uczestnikami (uŜytkownicy styków cyfrowych 

systemowych). Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez 

operatora. 

5.9.1 Dobieranie uczestników konferencji 

Dobierać uczestników moŜe wyłącznie osoba inicjująca konferencję. Po zamówieniu 

konferencji wciśnij klawisz 2 lub FLASH (zawieszenie połączenia – w tym czasie osoby 

uczestniczące w konferencji będą słyszały wszystkie sygnały towarzyszące dobieraniu 

uczestników). 

Następnie po usłyszeniu ciągłego sygnału zgłoszenia centrali wprowadź lokalny numer 

Ŝądanego uczestnika konferencji (maksymalnie 8 cyfr). Wybrani w ten sposób abonenci 

otrzymują sygnał dzwonienia (maksymalnie przez 3-4 minuty) i jeŜeli w tym czasie podniosą 

słuchawkę zostają automatycznie dołączeni do konferencji. 

Potwierdzeniem poprawnego dołączenia nowego uczestnika jest potrójny krótki sygnał 

tonowy („piknięcie”) i natychmiastowy powrót do konferencji. W innych przypadkach 

(abonent wybrany jest zajęty, niepoprawnie wybrano jego numer lub -wyczerpano liczbę 

uczestników konferencji) osoba zestawiająca konferencję słyszy odpowiednie sygnały, bądź 

zapowiedzi słowne i automatycznie po 10 sekundach powraca do konferencji. 



21


Powrót do konferencji moŜna przyspieszyć naciskając klawisz 1 lub FLASH, bądź teŜ 

dobierając kolejnego uczestnika konferencji. 

Operację dołączania uczestników moŜna powtarzać, aŜ do wykorzystania maksymalnej 

liczby uczestników konferencji. Konferencję moŜna prowadzić z mniejszą liczbą 

uczestników, niŜ zostało to zadeklarowane przy zestawianiu konferencji. 

5.9.2 Wyłączenie konferencji 

Wyłączenie konferencji następuje po odłoŜeniu słuchawki. OdłoŜenie słuchawki przez 

uczestnika dobranego jest jednoznaczne z jego rezygnacją z udziału w konferencji. Natomiast 

odłoŜenie słuchawki przez abonenta zestawiającego konferencję powoduje rozłączenie 

wszystkich uczestników konferencji (otrzymują oni sygnał zajętości). 

5.9.3 Parametry akustyczne konferencji 

Prowadzący konferencję moŜe dobierać parametry akustyczne połączenia poprzez 

wybieranie podczas konferencji cyfr: 

0 lub 5 – zmniejszenie głośności dla wszystkich uczestników, 

1 lub 6 – zwiększenie głośności dla wszystkich uczestników, 

3 – poziom szumów – 45 dBm, 

4 – poziom szumów – 40 dBm. 

Uczestnicy konferencji powinni stosować się do zaleceń: 

1. Regułą powinno być, Ŝe jeden mówi pozostali słuchają. 

2. Uczestnicy słuchający powinni mieć w tym czasie wyłączone mikrofony. 

3. Osoba, która przestaje mówić powinna wyłączać mikrofon. 

5.10 Połączenia oczekujące (CW) 

Centrala moŜe sygnalizować abonentowi zajętemu rozmową, Ŝe inna osoba próbuje się 

do niego w tym czasie dodzwonić. 

UŜytkownik portu analogowego z włączoną usługą będzie - w trakcie prowadzenia 

rozmowy - informowany o oczekującym połączeniu specjalnym sygnałem (-10dBm, 

słyszalnym w kanale fonicznym, jeŜeli przychodzące wywołanie jest wywołaniem 

telefonicznym oraz istniejące połączenie jest rozmową telefoniczną). Osoba próbująca 



22


nawiązać połączenie zamiast sygnału zajętości usłyszy w słuchawce zwrotny sygnał 

wywołania. 

Abonent informowany o oczekującym połączeniu moŜe to połączenie zignorować, 

odrzucić lub przyjąć. Istnieją dwa tryby realizacji usługi: PABX i PSTN, w zaleŜności od 

ustawień procesora liniowego obsługującego port danego abonenta w centrali. 

JeŜeli rozmowa w czasie, której jest sygnalizowane połączenie oczekujące, zostanie 

zakończona przez osobę inicjującą połączenie do abonenta z włączoną usługą CW, to abonent 

ten otrzyma sygnał zajętości. Po odłoŜeniu przez niego słuchawki, centrala wyśle do niego 

wywołanie od osoby oczekującej. 

UŜytkownik ISDN (abonenckiego portu cyfrowego z sygnalizacją DSS1) moŜe mieć 

aktywowaną usługę w przypadku zajętego jednego kanału B lub obu kanałów B. Nie ma 

ograniczeń na liczbę połączeń oczekujących. Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga 

przydzielenia dostępu przez operatora. 

5.11 Blokada wywołań przychodzących – proszę nie przeszkadzać (DND) 

Włączając usługę uŜytkownik zleca centrali odrzucanie połączeń telefonicznych 

przychodzących na jego numer. Natomiast on sam moŜe w tym czasie inicjować rozmowy. 

Abonent z aktywną usługą usłyszy - po podniesieniu słuchawki - pierwszy specjalny 

sygnał zgłoszenia centrali. Osoba próbująca dodzwonić się pod numer z włączoną usługą, 

zamiast sygnału zwrotnego wywołania lub sygnału zajętości otrzyma sygnał dźwiękowy i 

komunikat „Abonent czasowo wyłączony”. Zapowiedź jest podstawiana niezaleŜnie od 

rzeczywistego stanu linii abonenckiej uŜytkownika usługi. Centrala automatycznie wyłącza 

usługę o godzinie 4:00. 

5.12 Gorąca linia (FDC) 

Usługa ta umoŜliwia zestawianie połączeń z dowolnie wyznaczonym, jednym numerem 

telefonu (lokalnym, dyspozytora, krajowym, itp.) bez konieczności korzystania z klawiatury 

po podniesieniu słuchawki. Jako „gorącą linię” warto zaprogramować najczęściej uŜywany 

numer. 

JeŜeli abonent słyszy sygnał zgłoszenia i nie naciśnie Ŝadnego przycisku na klawiaturze 

aparatu w ciągu 6 sekund (czas kontrolny końca wybierania, gdy centrala nie spodziewa się 

wybierania) od momentu podniesienia słuchawki, to centrala automatycznie skieruje 

wywołanie pod numer wyznaczony jako „gorąca linia”. 



23


Zamówienie usługi nie ogranicza realizowania innych połączeń. Warunkiem jest 

wybranie pierwszej cyfry numeru przed upływem czasu potrzebnego do aktywacji „gorącej 

linii”. Usługa nie ma wpływu na wywołania przychodzące. Korzystanie z usługi wymaga 

przydzielenia dostępu przez operatora. 

5.13 Identyfikacja wywołań złośliwych 

Usługa umoŜliwia uŜytkownikowi identyfikację strony wywołującej w przypadku 

pojawienia się wywołania złośliwego. Po wykonaniu przez uŜytkownika odpowiedniej 

procedury centrala pobiera i rejestruje następujące cechy połączenia: 

− numer strony wywoływanej, 

− numer strony wywołującej, 

− data i czas realizacji identyfikacji, 

− subadres strony wywołującej (jeśli jest on moŜliwy do uzyskania). 

Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora 

centrali. Istnieją dwie opcje realizacji usługi podstawowa oraz krajowa. Usługa jest 

przeznaczona dla abonentów korzystających ze styku analogowego lub interfejsu V5. 

Identyfikacja moŜe być dokonana podczas rozmowy lub po jej zakończeniu. 

Identyfikacja wywołania złośliwego po rozłączeniu się abonenta wywołującego jest moŜliwa 

dzięki systemowi sygnalizacji, który zatrzymuje połączenia przez pewien czas. 

UŜytkownicy ISDN wykonują identyfikację w czasie wywoływania lub w trakcie 

rozmowy, korzystając z odrębnych procedur. Wyjątkiem jest moŜliwość korzystania z opcji 

krajowej (klawisz 7) lub z opcji podstawowej w trakcie połączenia. 

W opcji krajowej centrala, na etapie zestawiania połączenia, automatycznie pobiera 

numery wszystkich abonentów wywołujących abonenta z aktywną usługą MCID. 

Identyfikacja połączeń w opcji krajowej moŜe wymagać utrzymania łańcucha 

połączeniowego, aŜ do chwili uwolnienia przez operatora centrali. W połączeniach 

przychodzących bezpośrednio z central elektromechanicznych (np. Strowger) trzymanie 

łańcucha połączeniowego jest wynikiem procedury identyfikacji. Centrala inicjuje równieŜ 

proces trzymania łącza przyjściowego z centrali elektromechanicznych w przypadku odbioru 

sygnału B1 z łącza wyjściowego z sygnalizacją R2 lub teŜ odbioru z łącza z sygnalizacją SS7 

odpowiedniej wiadomości ACM. 



24


Włączenie usługi MCID uniemoŜliwia korzystanie z usług sterujących połączeniem 

(CH, CW, Połączenie trójstronnego, Przekazanie połączenia, zamawianie usług w czasie 

trwania rozmowy). 

W celu poznania informacji dotyczących odebranych wywołań złośliwych, uŜytkownik 

kontaktuje się z operatorem centrali. 

5.14 Dynamiczne ograniczenie połączeń wychodzących (OCB-UC) 

Abonent centrali moŜe samodzielnie (dynamicznie) ograniczyć moŜliwość 

przeprowadzania wszystkich (z wyjątkiem słuŜb specjalnych) lub niektórych połączeń 

wychodzących z jego aparatu. Blokada zabezpieczona jest prywatnym hasłem abonenta. 

Dostępne są następujące zakresy ograniczeń: 

0 – brak ograniczeń, usługa wyłączona; 

1 – zakaz realizacji połączeń międzynarodowych – numery rozpoczynające się na 00...; 

2 – zakaz realizacji połączeń krajowych - numery rozpoczynające się na 0... (rozmowy 

międzymiastowe, audiotekstowe, połączenia informacyjne); 

3 – zezwolenie tylko na połączenia lokalne; 

4 – zezwolenie tylko na połączenia z numerami alarmowymi zaczynającymi się od 99...; 

5 – zezwolenie tylko na połączenia z numerami zaprogramowanymi w systemie 

wybierania za pomocą numerów skróconych i gorącej 

Uruchomienie zamówionej usługi następuje podczas próby wybrania zabronionego 

numeru. Nadany zostanie sygnał dźwiękowy i komunikat „Połączenie niedozwolone”. 

Włączenie usługi nie ma wpływu na połączenia przychodzące do osoby zamawiającej. 


5.15 Zamawianie połączenia (CC) 

Usługa umoŜliwia abonentowi zamówienie połączenia z dowolnym innym abonentem, 

który jest aktualnie niedostępny (zajęty inną rozmową lub nie odbiera telefonu). 

Aktywacja zamówionej usługi następuje w chwili, gdy zwolni się łącze do abonenta zajętego 

lub wykryty zostanie ruch na łączu od abonenta, który nie odbierał telefonu. JeŜeli ruch nie 

zostanie wykryty w czasie 30 minut, to centrala dezaktywuje usługę. 

W momencie aktywacji usługi, centrala przywoła abonenta zamawiającego połączenie 

szybkim dzwonkiem, a po podniesieniu przez niego słuchawki skieruje wywołanie pod 



25


zamówiony numer. W tym czasie słychać będzie sygnał marszruty, a następnie zwrotny 

sygnał wywołania lub zajętości. JeŜeli abonent zamawiający usługę nie odbiera przywołania 

w czasie 25 sekund, to centrala dezaktywuje usługę. 

JeŜeli zestawienie zamówionego połączenia się nie powiedzie, gdyŜ Ŝądany abonent nie 

odbiera wywołania, to po czasie kontrolnym nadzoru wywołania (np. 180 sekund) abonent 

zamawiający usłyszy sygnał dźwiękowy i komunikat „Połączenie nie moŜe być 

zrealizowane”, a następnie sygnał zajętości. NaleŜy odłoŜyć słuchawkę. Usługa zostanie 

dezaktywowana przez centralę. 

Zajętą linię moŜna takŜe zamówić poprzez wykręcenie 0 na tle sygnału zajętości (patrz 

usługi dodatkowe sterujące połączeniem). 

5.16 Zamawianie połączenia na godzinę (ABC) 

Usługa umoŜliwia abonentowi zamówienie połączenia z dowolnym numerem 

(lokalnym, krajowym, itp.) na określoną godzinę (maksymalnie 24 godziny naprzód). 

Wykonanie zamówionej usługi nastąpi o zaprogramowanej godzinie. Wówczas centrala 

przywoła najpierw abonenta zamawiającego połączenie szybkim dzwonkiem, a po 

podniesieniu przez niego słuchawki skieruje wywołanie pod zamówiony numer. W tym czasie 

słychać będzie sygnał marszruty, a następnie zwrotny sygnał wywołania lub zajętości. 

JeŜeli abonent zamawiający usługę nie odbiera przywołania w czasie 25 sekund, to 

centrala dezaktywuje usługę. JeŜeli zestawienie zamówionego połączenia się nie powiedzie, 

gdyŜ Ŝądany abonent nie odbiera wywołania, to po czasie kontrolnym nadzoru wywołania 

(np. 180 sekund) abonent zamawiający usłyszy sygnał dźwiękowy i komunikat „Połączenie 

nie moŜe być zrealizowane”, a następnie sygnał zajętości. NaleŜy odłoŜyć słuchawkę. Usługa 

zostanie dezaktywowana przez centralę. 

JeŜeli zestawienie zamówionego połączenia się nie powiedzie, gdyŜ Ŝądany abonent 

będzie ponownie zajęty, to abonent zamawiający powinien odłoŜyć słuchawkę. Usługa 

zostanie dezaktywowana przez centralę. 

5.17 Test dzwonka 

Usługa ta pozwala abonentowi na sprawdzenie akustycznego sygnału wywołania 

(dzwonka) w swoim aparacie. 

Natychmiast po odłoŜeniu słuchawki przez abonenta zamawiającego, centrala 

automatycznie wysyła do niego sygnał wywołania. Dzwonek zostanie wyłączony w chwili 



26


podniesienia słuchawki, bądź po upływie 1 minuty. Wykonanie usługi sygnalizowane jest 

komunikatem „Usługa została przyjęta”. 

5.18 Zmiana hasła (PASS) 

KaŜdy abonent centrali DGT posiada czterocyfrowe, prywatne hasło. Zabezpiecza ono 

przed nieupowaŜnionym wykonaniem niektórych usług. Pierwotnie hasło uŜytkownika 

tworzą cztery zera. Zaleca się, aby kaŜdy abonent centrali zmienił swoje hasło, gdyŜ inni 

abonenci mogliby realizować usługi na jego koszt (np. przez korzystanie z usługi wirtualne 

logowanie). 

JeŜeli abonent zapomni własne hasło, to powinien skontaktować się z operatorem 

centrali. Operator wyzeruje hasło lub wprowadzi na Ŝyczenie abonenta nowe hasło. 

Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora, do 

niektórych usług (ACC, ABC, AD, CCBS, CF, FDC, OCB-UC). 

5.19 Ograniczenie połączeń wychodzących przez telefonistkę 

Abonent z kategorią telefonistki i odpowiednim uprawnieniem moŜe sterować 

ograniczaniem połączeń wychodzących abonentowi, który ma uprawnienia do 

dyskryminatora dynamicznego, ale bez dostępu do sieci miejskiej. Dostępne są następujące 

zakresy ograniczeń: 

0 – brak ograniczeń, usługa wyłączona; 

1 – zakaz realizacji połączeń międzynarodowych – numery rozpoczynające się na 00...; 

2 – zakaz realizacji połączeń krajowych - numery rozpoczynające się na 0... (rozmowy 

międzymiastowe, audiotekstowe, połączenia informacyjne); 

3 – zezwolenie tylko na połączenia lokalne; 

4 – zezwolenie tylko na połączenia z numerami alarmowymi zaczynającymi się od 99...; 

5 – zezwolenie tylko na połączenia z numerami zaprogramowanymi w systemie 

wybierania za pomocą numerów skróconych i gorącej 

5.20 Przechwytywanie wywołań (ITN) 

Z usługi przechwytywania korzysta abonent z kategorią telefonistki, posiadający 

odpowiednie uprawnienia. Telefonistka słysząc wywołanie przychodzące, skierowane do 

innego aparatu, moŜe je odebrać korzystając ze swojego aparatu. Usługa działa dla 



27


wszystkich portów abonenckich. Wyjątkiem są aparaty cyfrowe z sygnalizacją systemową, 

posiadającą kolejki przyjściowe. 

5.21 Wirtualne przenoszenie wywołań 

Abonent centrali DGT moŜe zlecić przenoszenie wywołań przychodzących na jego 

własny numer katalogowy pod numer innego aparatu, do którego dany abonent ma właśnie 

dostęp. 

Usługę naleŜy zamawiać (włączać, sprawdzać i wyłączać) z terminala, na który mają 

być przenoszone wywołania. Po włączeniu usługi wszystkie wywołania przychodzące na 

numer własny abonenta będą natychmiastowo kierowane do aparatu, z którego zamówiono 

usługę. 

Uzyskuje się ten sam efekt, co w przypadku zamówienia usługi Natychmiastowego 

przeniesienia wywołań. JednakŜe Wirtualne przenoszenie wywołań realizowane jest po 

stronie terminala, na który mają być przenoszone rozmowy. 


5.22 Wirtualne logowanie 

W centralach cyfrowych DGT numer katalogowy abonenta nie jest związany na stałe z 

łączem fizycznym prowadzącym do jego aparatu. Dzięki temu moŜna korzystać ze swojego 

numeru katalogowego dzwoniąc z dowolnego aparatu podłączonego do tej samej centrali 

(tzw. wirtualne logowanie). 

W ten sposób uzyskuje się moŜliwość wykonania połączenia lub Ŝądanej usługi na 

koszt własnego numeru katalogowego z dowolnego miejsca w obrębie centrali. 


5.23 Limitowanie połączeń wychodzących 

Abonent centrali DGT moŜe limitować wydatki na rozmowy do z góry określonej 

kwoty. Korzystanie z usługi dodatkowej wymaga przydzielenia dostępu przez operatora do 

limitu impulsów. 

Usługą nie steruje się bezpośrednio z aparatu. W celu zamówienia usługi naleŜy złoŜyć 

wniosek u operatora centrali o przydzielanie (np. miesięcznie) określonej liczby jednostek 

licznikowych. Operator wpisuje tą liczbę do licznika impulsów w centrali (domyślnie stan 

licznika wynosi zero). 



28


Po wykorzystaniu przydzielonej liczby impulsów abonent nie będzie mógł prowadzić 

płatnych rozmów. JeŜeli licznik abonenta ma stan zerowy lub mniejszy od zera, to płatne 

połączenie jest odrzucane przez centralę, a abonent otrzyma zapowiedź „Połączenie 

niedozwolone”. Jeśli limit zostanie wykorzystany w czasie trwania rozmowy, to centrala 

rozłączy dane połączenie. 

Abonent moŜe teŜ zgłosić zapotrzebowanie na korzystanie z usługi teletaksy. 

Zainstalowany u abonenta licznik impulsów lub aparat z takim licznikiem rejestruje impulsy 

taryfikacji dochodzące z centrali podczas połączeń telefonicznych. 

6. Dodatkowe usługi sterujące połączeniem 

Realizacja poniŜej przedstawionych usług wymaga naciśnięcia klawisza FLASH lub 

klawisza jednej z cyfr – w zaleŜności od usługi – w czasie zestawiania, trwania lub 

bezpośrednio po zakończeniu połączenia. 

Lp Nazwa usługi Klawisz FLASH 

1 Zamawianie połączenia do zajętego abonenta (CCBS) 0 

2 Powrót do połączenia 1 TAK 

3 Zawieszenie połączenia (CH) - TAK 

4 Przekazanie połączenia - 

5 Przekazanie połączenia ze zwrotem 3 

6 Połączenie trójstronne 4 

8 Rejestracja wywołania złośliwego (MCID) - TAK 

9 Sygnalizowanie połączenia oczekującego zajętemu abonentowi 8 

10 Oferowanie połączenia zajętemu abonentowi 9 

Krótki opis: 

Ad1. Jeśli po wybraniu numeru słychać sygnał zajętości, to moŜna zamówić połączenie z tym 

numerem, gdy skończy prowadzoną rozmowę. Na tle sygnału zajętości naciśnij klawisz 

0. O przyjęciu usługi informuje zapowiedź słowna. 

Ad2. Po naciśnięciu klawisza 1 lub FLASH następuje natychmiastowy powrót do 

połączenia, które uprzednio zostało czasowo zawieszone. 



29


Ad3. Zawieszenie aktualnie prowadzonego połączenia jest moŜliwe po wciśnięciu klawisza 

FLASH w trakcie połączenia. Przez 15 sekund nadawany jest sygnał ciągły centrali. 

Przez kolejne 3 min nadawany będzie komunikat „Proszę czekać będzie rozmowa”. 

Ad4. Prowadzoną rozmowę moŜna przekazać innej osobie. Przed przekazaniem naleŜy ją 

zawiesić FLASH. Po usłyszeniu ciągłego sygnału wybrać numer abonenta, któremu 

przekazujemy połączenie i odłoŜenie mikrotelefonu. 

Ad5. Prowadzoną rozmowę moŜna przekazać innej osobie, a następnie powrócić do tego 

połączenia. Przed przekazaniem naleŜy ją zawiesić FLASH. Po usłyszeniu ciągłego 

sygnału wybrać numer abonenta. Po uzyskaniu połączenia nacisnąć klawisz 3 i odłoŜyć 

słuchawkę, co spowoduje przekazanie zawieszonego połączenia. W chwili zakończenia 

rozmowy przez abonenta, któremu przekazano połączenie, centrala wyśle do Ciebie 

sygnał wywołania. Po podniesieniu mikrotelefonu nastąpi powrót do połączenia 

pierwotnie prowadzonego. 

Ad6. Chcąc zestawić połączenie trójstronne naleŜy połączyć się z pierwszym rozmówcą, a 

następnie zawiesić połączenie klawiszem FLASH. Po usłyszeniu ciągłego sygnału 

wybrać numer drugiego abonenta. Po nawiązaniu połączenia naleŜy nacisnąć klawisz 4, 

co spowoduje dołączenie do rozmowy tymczasowo zawieszonego abonenta. 

Ad7. Identyfikacja moŜe być dokonana w czasie rozmowy lub po jej zakończeniu. Przy 

prowadzonej rozmowie naciśnij FLASH, a po otrzymaniu sygnału zgłoszenia centrali 

odłóŜ mikrotelefon w ciągu 4 sekund. Alternatywnie. Po zakończeniu rozmowy nie 

odkładaj mikrotelefonu. Na tle ciszy naciśnij FLASH, a po usłyszeniu sygnału ciągłego 

wybierz sekwencję *39#. Potwierdzeniem będzie komunikat „Usługa została 

przyjęta”. 

Ad8. JeŜeli po wybraniu numeru uzyskujemy zajętość strony wywoływanej, moŜna jej 

zasygnalizować chęć nawiązania połączenia. W tym celu naleŜy nacisnąć cyfrę 8. 

Abonent Ŝądany będzie słyszał na tle swojej, aktualnie prowadzonej rozmowy, sygnał 

oferowania. W tym czasie abonent inicjujący powinien słyszeć sygnał wywoływania. 



30


Ad9. JeŜeli po wybraniu numeru uzyskujemy sygnał zajętości, moŜemy wejść do 

prowadzonej rozmowy w charakterze osoby trzeciej. W tym celu naleŜy nacisnąć 

klawisz 9. Wejście do prowadzonej rozmowy moŜe trwać maksymalnie 3 minuty. Po 

tym czasie centrala automatycznie rozłączony. 

7. Uwagi praktyczne 

Dla uproszczenia i zwiększenia przejrzystości instrukcji wprowadzono poniŜsze 

symbole, które zostały wykorzystane w tekście.: 

− 

− 

zapisz przebieg na dysku, 

pytanie, na które odpowiedź musi znaleźć się w sprawozdaniu, 

8. Opis stanowiska laboratoryjnego - oprogramowania 

8.1 Nadzór operatorski przebiegu realizacji usług dodatkowych 

Nadzór nad centralą telefoniczną zakłada szereg czynności wykonywanych przez 

personel nadzorczy, a mających na celu utrzymanie niezakłóconej pracy systemu 

telekomunikacyjnego w obszarze oddziaływania centrali. 

Realizacja funkcji nadzorczych w centrali DGT 3450 Millenium jest realizowana z 

poziomu aplikacji konsoli operatorskiej KONSOLA. Program Konsola Operatora z zasady 

współpracuje jednocześnie tylko z jedną centralą. Komunikacja z centralą jest prowadzona za 

pośrednictwem sieci wewnętrznej Ethernet CT. Dzięki takiemu rozwiązaniu nadzór centrali 

moŜna prowadzić na więcej niŜ jednym stanowisku, pod warunkiem dołączenia do wspólnej 

sieci CT. 

Po uruchomieniu pokazuje się okno główne aplikacji, na którego belce znajduje się 

nazwa konfiguracji oraz wersja programu, składa się ono z trzech części. W lewej części okna 

znajduje się alarm centralowy: poziomo przedstawiony jako liczba od 0-19 oraz poniŜej 

komentarz do alarmu. Kolor tła oznacza poziom alarmu: 

− Czerwony oraz znak „?” zamiast liczby oznacza brak połączenia stanowiska 

nadzoru z jednostką centralną. 

− Zielony oraz wartość „0” oznacza brak alarmu. 

− śółty oznacza alarm nie pilny (cyfry 1 – 9). 

− Czerwony oraz liczba oznacza alarm pilny (cyfry 10 – 17). 



31


Dodatkowo wystąpienie alarmu lub brak połączenia powoduje odtworzenie sygnału 

dźwiękowego. 

Przyciśnięcie kombinacji klawiszy CTRL-S lub pierwszego piktogramu (przycisku) 

powoduje pojawienie się okna sterowania. Przyciśnięcie kombinacji klawiszy CTRL-Z lub 

drugiego piktogramu wywoła zapytanie o adres procesu zdeb'a i otworzy okno Zdalnego 

DEBuger'a. Zdalny DEBuger (zdeb) jest programem centralowym pozwalającym na 

zaawansowany nadzór centrali z poziomu komputera centralowego JS7140 pod systemem 

operacyjnym centrali. Przyciśnięcie kombinacji klawiszy CTRL-D lub trzeciego piktogramu - 

tryb operatora powoduje pojawienie się okna komunikatów. PowyŜej piktogramów 

wyświetlany jest czas odczytany ze sterownika grupowego centrali lub znak ---- jeśli 

sterownik nie odpowiada. Widok uruchomionej aplikacji przedstawia rysunek (rys. 8.1a). 

Rys. 8.1a Aplikacja Konsola z widocznym wyświetlanym alarmem 

UWAGA! Widoczny w tym oknie zegar odpowiada faktycznemu stanowi zegara w centrali. 

Nie musi być on zbieŜny z zegarem komputera, na którym działa aplikacja konsoli 

operatorskiej! Zamawiając, w trakcie ćwiczenia usługę odwołującą się do wskaźnika czasu 

naleŜy pamiętać o tym załoŜeniu! 

8.2 Zakładka STRUKTURA 

Okno, które moŜemy otworzyć przyciskiem Struktura jest logiczną prezentacją 

strukturalnej budowy cyfrowej centrali abonenckiej znajdującej się w laboratorium (rys. 8.2a). 

Opisane dalej elementy dzielą centrale na bloki funkcjonalne jak to przedstawiono na 

poniŜszym rysunku, wg schematu: Centrala Sekcja Procesor Port. 



32


Rys. 8.2a Centrala laboratoryjna DGT 3450 Millenium (strona lewa – widok rzeczywisty, strona lewa – schemat 

blokowy, centralnie opis logiczny w konsoli operatorskiej) 

Panel udostępniany przez tą zakładkę podzielony jest pionowo (rys. 8.2b). Po lewej 

stronie znajduje się drzewo przedstawiające hierarchię komponentów sprzętowych centrali. 

Nazwy tych komponentów mają kolor odpowiadający ich stanowi: 

− Czarny element pracuje poprawnie. 

− Czerwony element jest w stanie awaria. 



33


Po wybraniu któregokolwiek z elementów pokazuje się jego opis oraz ewentualnie lista 

podelementów. Zaznaczenie podelementu z listy powoduje przedstawienie jego opisu, 

natomiast wciśnięcie przycisku PokaŜ element przedstawienie go jako elementu nadrzędnego. 

Rys. 8.2b Zakładka struktury systemu centralowego DGT 

8.2.1 Centrala 

Zakładka Centrala pozwala na ocenę ogólnego stanu centrali, np. która jednostka 

sterująca JS aktualnie pracuje, wczytanie nowej bazy, restart centrali, itp. 

UWAGA! NaduŜycie funkcji RESTART moŜe prowadzić do uszkodzenia centrali, a dla grupy 

wcześniejszym zakończeniem niniejszego laboratorium!!! 

8.2.2 Sekcja 

KaŜda centrala systemu DGT Millenium jest podzielona na sekcje. Sekcja zerowa to 

sekcja związana bezpośrednio z najwaŜniejszymi elementami centrali. Będą to: pole 

komutacyjne wraz z procesorem grupowym, moduł zapowiedzi oraz jednostka sterująca. 

Kolejne sekcje to zazwyczaj kolejne stojaki 19”, w których umieszcza się karty procesorów 

centralowych obsługujących dochodzące do centrali łącza. 



34


Zaznaczenie którejkolwiek z sekcji (patrz rysunek 8.2b) powoduje wyświetlenie 

waŜniejszych informacji na temat aktualnego stanu wybranej sekcji. Będzie to: 

− numeru sekcji, 

− stanu sekcji, 

− wektora alarmów – szesnastkowo (HEX). 

Naciśnięcie przycisku PokaŜ element powoduje natomiast wyświetlenie jej 

wewnętrznej struktury. Podczas operacji związanych ze zmianą bazy lub jednostki 

wyświetlone zostaje okno komunikatów. 

8.2.3 Procesor 

Pod pojęciem procesora rozumiemy moduły wyposaŜenia centrali uporządkowane w 

grupy po 32 szczeliny, co jest zgodne z europejskim standardem PCM 30/32. KaŜdy z takich 

traktów jest obsługiwany, przez co najmniej jeden procesor, co jest uwarunkowane typem 

traktu procesora. 

Dla przykładu jeden procesor liniowy PL pozwala na obsługę 32 szczelin czasowych 

(portów) analogowych. Mogą to być abonenci MB, CB, TnF, TI, czy MMA. Dla kart 

wyposaŜeń cyfrowych np. PCM moŜliwa jest obsługa tylko jednego traktu w ramach jednego 

procesora. Ogólnie po wybraniu jednego z zainstalowanych procesorów moŜemy określić: 

− adres i rodzaj procesora, stan procesora, 

− wektor alarmów - szesnastkowo, 

− nr procesu diagnostycznego i zdalnego debuger'a, 

− lista portów znajdująca się na danym procesorze, wybranie portu powoduje 

przestawienie jego opisu, natomiast podwójne kliknięcie przejście do pierwszego 

skojarzonego z nim abonenta. 

8.2.4 Port 

KaŜdy port to szczelina w tzw. procesorze o przepływności 64 kbit/s (standard PCM). 

Wiedząc, Ŝe portów w procesorze jest 32 mamy, zatem do czynienia z traktem 2 Mbit/s. W 

ramach istniejącego wyposaŜenia kaŜdy z portów moŜe być np.: abonentem analogowym, 

abonentem ISDN (dla 2 portów), czy jedną ze szczelin traktu PCM. W oknie Porty moŜemy 

wyszczególnić: 



35


− 

− 

− 

− 

− 

ponadto: 

− 

− 

− 

− 

− 

rodzaj i adres portu, 

stan portu, 

typ portu, 

rejestry, 

atrybuty, 

jeśli port jest w korespondencji, tzn. prowadzi rozmowę: przyciski, które 

umoŜliwiają przejście do drugiego abonenta lub jego portu fizycznego, 

przycisk umoŜliwiający przejście do zakładki Abonenci, tak aby obejrzeć 

wybranego abonenta, ten sam efekt moŜna uzyskać podwójnie klikając na 

wybranego abonenta, 

przycisk umoŜliwiający dołączenie portu do listy portów śledzonych: zakładka 

Śledzenie, 

przycisk rozłączający połączenie - tryb operatora, 

przycisk powodujący zablokowanie portu - tryb operatora. 

Jeśli dany port znajduje się w stanie korespondencji to moŜliwe jest uŜycie dwóch 

dodatkowych przycisków umoŜliwiających przejście do portu i abonenta, z którym 

prowadzona jest korespondencja. 

8.3 Zakładka ABONENCI 

Panel abonentów składa się z dwóch części (rys. 8.3a): po lewej stronie znajduje się 

lista abonentów: numery katalogowe i dla trybu operatora indeksy, natomiast po prawej opis 

wybranego abonenta. PoniŜej listy znajdują się przyciski przewijające do następnej partii 32- 

óch abonentów, oraz przycisk Szukaj umoŜliwiający wyszukiwanie abonenta podając jego 

numer katalogowy lub wyszukanie portu fizycznego, podając jego adres. 

W opisie abonenta znajdują się: 

− numer katalogowy, 

− indeks, 

− adres logiczny (bazy danych), 

− adres portu fizycznego, 

− kategoria, 



36


− dyskryminator, 

− sieć, 

− stany liczników, 

− przyciski zerujące liczniki, 

− limit impulsów, 

− przycisk ustawiający limit w przedziale: 0-30000, 

− przycisk umoŜliwiający obejrzenie portu fizycznego, z którym związany jest dany 

abonent (zakładka „Struktura”), 

− lista uprawnień i ograniczeń, 

− lista usług aktywnych, 

− przycisk umoŜliwiający usunięcie (lub zerowanie) wybranej usługi - tryb 

operatora, 

− przycisk dodający usługę - tryb operatora, 

− przycisk (de)aktywujący wybraną usługę - tryb operator. 

Rys. 8.3a Widok zakładki abonentów centrali 



37


Dla wyjaśnienia naleŜy tu podać, iŜ numer abonenta, którego uŜywamy w celu 

dodzwonienia się jest numerem logicznym, nazywanym popularnie numerem katalogowym, 

nadanym w procesie rejestracji abonenta w centrali. 

Z punktu widzenia centrali, kaŜdy abonent jest doprowadzony do określonego portu 

fizycznego posiadającego swój niepowtarzalny numer fizyczny. Numer ten dokładnie 

identyfikuje połoŜenie wyposaŜenia abonenckiego wewnątrz centrali i składa się z trzech 

elementów opisujących kolejno (rys. 8.3b): 

− numer sekcji (modułu komutacyjnego), 

− numer traktu wewnątrz sekcji, 

− numer szczeliny w trakcie. 

Rys. 8.3b Sposób zapisu numeru fizycznego łącza centrali 

Dlatego wszystkie czynności związane z abonentem są identyfikowane przez numer 

fizyczny. 

Wykorzystanie tego zakładki Abonenci pozwala na obserwację wykonywanych przez 

abonenta czynności. W naszym przypadku będą to czynności związane z zamawianiem 

kolejnych usług. Operator w centrali ma prawo aktywowania kolejnych usług na Ŝyczenie 

abonenta – jednakŜe moŜliwości te są ograniczone. 

8.4 Zakładka ŚLEDZENIE 

Panel Śledzenie umoŜliwia podgląd komunikatów oraz stanów wybranych portów (u 

nas abonentów). Wybór portu następuje w zakładce Struktura (rys. 7.4a) poprzez zaznaczenie 

wybranego portu i naciśnięcie przycisku Śledzenie depesz portu. Po lewej stronie znajduje się 

lista śledzonych portów oraz opis (taki sam jak w zakładce Struktura) wybranego portu. Po 

prawej stronie pokazują się komunikaty jednostki centralnej dotyczące śledzonych portów. 



38


Rys. 8.4a Widok zakładki śledzenia portu 

Kiedy okno komunikatów nie jest widoczne, przedstawiane są tylko komunikaty z 

filtrem Komutacja. W dole znajdują się przyciski umoŜliwiające zapis komunikatów do pliku 

z rozszerzeniem „.log” oraz ustalenie ich liczby jaka ma być zapisana. Przycisk Wyczyść 

umoŜliwia wyczyszczenie okienka komunikatów. Z prawej strony znajduje się przełącznik 

Filtruj porty umoŜliwiający oglądanie wszystkich komunikatów bez względu na wybrane 

porty. 

9. Wykonanie ćwiczenia 

9.1 Uruchom aplikację Konsola operatorska. Znajdź abonenta 1501, tak abyś mógł 

obserwować stan jego parametrów (zakładka Abonenci). 

9.2 W ćwiczeniu moŜesz skorzystać z aparatów podłączonych do linii: 1501, 1511, 1521 

(aparat cyfrowy ISDN). Aparatem, z którego będą zamawiane usługi będzie aparat 1501. 

9.3 Wywołaj usługę testu dzwonka. Sprawdź jej działanie. 

9.4 Zamów usługę budzenia na określoną godzinę. Czy moŜliwe jest równoczesne 

zamówienie budzenia jednokrotnego i wielokrotnego? 

9.5 Zamów usługę zamawiania rozmowy z nr 1511 na określoną godzinę. 

9.6 Wykonaj połączenie z numerem 1521 z blokadą prezentacji numeru na aparacie 

wywoływanym CPB. Co wyświetla się na wyświetlaczu aparatu? Czy taka sama sytuacja 

będzie przy połączeniu z numerem 1511? 

9.7 W trakcie połączenia pomiędzy numerem 1511 a nr 1521, abonent 1501 próbuje 

nawiązać połączenie z numerem 1511. Zamów rozmowę z tym numerem zaraz po 



39


zakończeniu aktualnie prowadzonej przez niego rozmowy. Co słyszy abonent 1511 po 

zamówieniu usługi przez abonenta 1501, podczas swojej rozmowy z 1521? 

9.8 Zamów usługę przenoszenia wywołań w przypadku nieobecności abonenta 1501 na 

numer 1521. Czy aparat ISDN informuje o tym, Ŝe rozmowa została przekierowana? Czy 

moŜe być jednocześnie zamówione zrealizowanie bezwarunkowego przenoszenia wywołań 

na numer 1511? 

9.9 Wykonaj operację odebrania rozmowy kierowanej na numer 1521 z numeru 1511. Jakie 

widzisz potencjalne zagroŜenia w szerokim udostępnieniu tej usługi? 

9.10 Utwórz gorącą linię z abonentem 1521. Czy moŜliwe jest wykonywanie połączeń z 

innymi numerami? 

9.11 Wykonaj połączenie konferencyjne abonentów 1501, 1511, 1521. Jakie moŜesz 

zaproponować róŜne sposoby realizacji usługi? 

10. Wykonanie sprawozdania 

Nie naleŜy umieszczać w sprawozdaniu podstaw teoretycznych, ani opisów stanowiska 

laboratoryjnego. 

Sprawozdanie musi zawierać wszystkie wyniki wszystkich obserwacji i rezultaty 

czynności wykonane podczas ćwiczenia , prezentowane wg kolejności ich wykonania. 

KaŜdy wynik i opisywany rezultat musi być opatrzony numerem punktu instrukcji wg, 

którego został zarejestrowany. W sprawozdaniu muszą się znaleźć odpowiedzi na wszystkie 

postawione w instrukcji pytania , ponumerowane wg punktów, w których zostały 

postawione. Zarówno opisy, jak i odpowiedzi, mają być zwięzłe, ale przedstawione pełnymi 

zdaniami. 

Wnioski powinny zawierać podsumowanie przeprowadzonych obserwacji. Szczególny 

nacisk naleŜy połoŜyć na zaprezentowanie róŜnic i podobieństw pomiędzy poszczególnymi 

aspektami ćwiczenia. 

11. Literatura 

Kościelnik D., ISDN Cyfrowe sieci zintegrowane usługowo, Warszawa, WKŁ 2001 

Jajszczyk A., Wstęp do telekomutacji, Warszawa, WT 2000 

Godwod J., Urządzenia teletransmisyjne, Warszawa, WNT 1990 

Brzeziński K., Istota sieci ISDN, Warszawa, WPW 1999 



40

laboratorium systemów łączności w transporcie - Transportu

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?