Kitab oz format DEYÄ°SHÄ°KLÄ°KLÃER. 26 11 2008 1.indd - Inter ...
Kitab oz format DEYÄ°SHÄ°KLÄ°KLÃER. 26 11 2008 1.indd - Inter ...
Kitab oz format DEYÄ°SHÄ°KLÄ°KLÃER. 26 11 2008 1.indd - Inter ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
56<br />
IV FƏSİL<br />
BMT QAK-ın rolu<br />
BMT QAK fəaliyyətinin 1950-ci ildə başlanğıcından vətəndaşsızlıq<br />
problemləri və vətəndaşlığı olmayan şəxslərlə məşğul olur. Bu müəssisə<br />
BMT-nin qaçqınların müdafiəsi və fəlakət vəziyyətindən çıxış yollarını<br />
axtarmaqda dəstək Mandatına malikdir. Bütün bu illər ərzində BMT<br />
QAK-ın köməklik etdiyi qaçqınlardan çoxu həm də vətəndaşlığı olmayan<br />
şəxslər olublar. Keçmiş onilliklər ərzində Dövlət tərəfindən müdafiənin<br />
itirilməsi (və ya bu cür müdafiədən imtina) və vətəndaşlığın itirilməsi (və<br />
ya vətəndaşlığın verilməsindən imtina) arasında aydın əlaqə nümayiş<br />
etdirilmişdir. İndiki zamanda vətəndaş olmağın və vətəndaşlıqla əlaqədar<br />
hüquqlarını həyata keçirə bilmənin, məcburi köçürülmənin qarşısını ala<br />
bildiyi faktı ümumi qəbul olunmuş sayılır.<br />
BMT QAK vətəndaşsızlıq probleminin həllində necə<br />
iştirak edirdi?<br />
Keçmiş illər ərzində BMT QAK-ın inkişafı ilə birlikdə, vətəndaşsızlıq<br />
hallarının azaldılmasında və apatridlərə köməyin göstərilməsində<br />
onun rolu da artırdı. BMT QAK-ın vətəndaşsızlıq sahəsində fəaliyyəti<br />
beynəlxalq müqavilələrə, BMT-nin Baş Məclisinin qətnamələrinə və<br />
təşkilatın şəxsi konsultativ orqanın – Ali Komissarın Proqramının İcraçı<br />
Komitəsinin (İcraçı Komitə) tövsiyələrinə uyğun həyata keçirilir.<br />
Vətəndaşlığı olmayan şəxslərə dair 1954-cü il Konvensiyasının lazımi<br />
tətbiqinə nəzarətə dair orqanın yaradılması barədə müddəalar yoxdur.<br />
Lakin, Vətəndaşsızlığın azaldılmasına dair 1961-ci il Konvensiyasının<br />
<strong>11</strong>-ci maddəsi “hazırkı Konvensiya əsasında müəyyən üstünlüklər tələb<br />
edən şəxslərin, onların tələblərinə baxılması və müvafiq hakimiyyət<br />
orqanı tərəfindən onların işinə baxılması üçün müraciət edilməsində onlara<br />
köməklik göstərilməsi xahişi ilə müraciət edə biləcəyi müəssisənin”<br />
yaradılmasına çağırır. 1975-ci ildə Konvensiya qüvvəyə minəndə BMTnin<br />
Baş Məclisi bu funksiyanı BMT QAK-ın üzərinə qoymuşdu. Təşkilatın<br />
vəzifələri sonrakı qətnamələrdə dəqiqləşdirilmişdir.<br />
1995-ci ildə Ali Komissarın Proqramının İcraçı Komitəsi vətəndaşsızlıqla<br />
əlaqədar geniş məsələlər dairəsi üzrə rəhbər müddəaları təsdiq etmişdir.<br />
Bu müddəalar vətəndaşsızlığın qarşısının alınması və azaldılması və<br />
apatridlərin müdafiəsi barədə Rəydə göstərilmişdir (Rəy № 78), (İcraçı<br />
Komitəyə ECOSOC tərəfindən onların qaçqın problemlərinə göstərdikləri<br />
maraq əsasında seçilmiş - <strong>2008</strong>-ci il 31 iyul tarixinə 76 – ölkənin