Adaptacja produkcji rolnej w wojewodztwie podlaskim do ...
Adaptacja produkcji rolnej w wojewodztwie podlaskim do ...
Adaptacja produkcji rolnej w wojewodztwie podlaskim do ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
darczych g³ównym decydentem jest rz¹d, który ma w rêku instrumenty umo¿liwiaj¹ce<br />
kszta³towanie polityki adaptacyjnej (ochrona wybrze¿a, zdrowie i opieka spo³eczna,<br />
gospodarka wodna, energetyka i in.), o tyle w rolnictwie sytuacja jest bardziej skomplikowana.<br />
Decydentami w tym sektorze s¹ przede wszystkim rolnicy, a rola pañstwa<br />
sprowadza siê <strong>do</strong> sformu³owania ogólnych ram polityki <strong>rolnej</strong> i jej instrumentów.<br />
Celem pracy, która stanowi przedmiot niniejszej publikacji, by³o opracowanie<br />
metodycznych podstaw <strong>do</strong> planowania <strong>produkcji</strong> <strong>rolnej</strong> w zmienionych warunkach<br />
klimatycznych dla gospodarstw o ró¿nym typie <strong>produkcji</strong> i ró¿nej wielkoœci area³u<br />
po³o¿onych w województwie <strong>podlaskim</strong> przez uwzglêdnienie w analizach mo¿liwych<br />
nastêpstw wp³ywu g³ównych czynników modyfikuj¹cych produkcjê rolnicz¹ w warunkach<br />
ocieplenia klimatu. Na potrzeby prezentowanej pracy uznano, ¿e adaptacja w rolnictwie<br />
<strong>do</strong> zmian klimatycznych to wszystkie dzia³ania, które umo¿liwi¹ w przysz³oœci<br />
utrzymanie <strong>produkcji</strong> rolniczej przynajmniej na <strong>do</strong>tychczasowym poziomie. Powszechnie<br />
stosowane modele prognostyczne s¹ w³aœciwym narzêdziem <strong>do</strong> oceny oczekiwanych<br />
zmian klimatu lub ich skutków w skali globalnej i kraju, nie mog¹ jednak stanowiæ<br />
podstawy <strong>do</strong> przygotowania realistycznego programu adaptacyjnego w rolnictwie na<br />
poziomie regionu i gospodarstwa. Proces adaptacji zale¿y w znacznym stopniu od<br />
subiektywnych ocen i mo¿liwoœci indywidualnych rolników, st¹d korzyœæ z wykorzystania<br />
wyników modeli jest ograniczona.<br />
Jak wynika z <strong>do</strong>tychczasowych analiz IPCC [IPCC 2001], skuteczna adaptacja<br />
w rolnictwie w ponad 50 procentach zale¿y od œwia<strong>do</strong>moœci i dzia³añ podejmowanych<br />
bezpoœrednio w gospodarstwie przez samych rolników. Konieczne s¹ metody<br />
adaptacji uwzglêdniaj¹ce tê specyfikê. Wynika st¹d zatem koniecznoœæ opracowania<br />
metodyki przygotowania planu adaptacji na poziomie ni¿szym ni¿ krajowy.<br />
Rolnictwo nale¿y <strong>do</strong> tych dziedzin, które najwczeœniej i najsilniej odczuj¹ wp³yw<br />
zmian klimatu, a bior¹c pod uwagê znaczenie tego dzia³u gospodarki dla zrównowa-<br />
¿onego rozwoju, dzia³ania adaptacyjne powinny byæ podjête jak najszybciej.<br />
Niekorzystny wp³yw zmian klimatu na rolnictwo wyra¿aæ siê mo¿e m.in. przez:<br />
1) wzrost deficytu wody w lecie,<br />
2) zagêszczanie gleb,<br />
3) ubytki wêgla w glebie i jego mineralizacjê,<br />
4) stres termiczny dla roœlin i zwierz¹t,<br />
5) wzrost zagro¿enia przez szkodniki i choroby,<br />
6) wzrost ryzyka wystêpowania przymrozków,<br />
7) wzrost ryzyka wystêpowania niebezpiecznych zjawisk.<br />
Zmiany klimatyczne bêd¹ modyfikowa³y wzrost i rozwój roœlin oraz ich wystêpowanie<br />
w poszczególnych siedliskach. Dotyczyæ to bêdzie równie¿ roœlin rolniczych.<br />
Oczekiwane zmiany klimatu mog¹ spowo<strong>do</strong>waæ utratê b¹dŸ zmniejszenie znaczenia<br />
<strong>do</strong>tychczas uprawianych roœlin. Konieczne mo¿e siê okazaæ przystosowanie <strong>do</strong>tychczas<br />
uprawianych roœlin <strong>do</strong> nowych warunków przez ho<strong>do</strong>wlê nowych gatunków<br />
i odmian, poniewa¿ te obecnie uprawiane mog¹ Ÿle siê adaptowaæ <strong>do</strong> nowych warunków<br />
klimatycznych [Tyree i Alexander 1993, Woodward 2002].<br />
9
Change language